Yawg Paj Cai Vwj Sawv Xov Khawm Xyoo 1919 Mus Txog Xyoo

38
lir l'f I l,i rl iil ,n,ly,:fffi,:, Yawg Paj cai vwj sawv xov khawm Xyoo 1919 mus txog xyoo lYzl n.vob los tsuas sab qaum teb Yog dab tsi ? yog vim raug txoj kev {luab yuam ntawm nplog thiab cob tsib nyab laj nkaus nkaus xwb. lub neej mus ntxiv tom ntej no. koom haum hmoob kab lis kev cai O.1 .c - Hmong Language - Book Materials /. Hmong Cultural Center I tfftfl ilfff ililt fftft il]t lffft lilt ilil lill 1 301 780 Yawg Paj Cai Vwj SawvXov Khawm Xvoo... or.. tl il ,yr... Major. Tougeu leepal

Transcript of Yawg Paj Cai Vwj Sawv Xov Khawm Xyoo 1919 Mus Txog Xyoo

Page 1: Yawg Paj Cai Vwj Sawv Xov Khawm Xyoo 1919 Mus Txog Xyoo

lirl'f

I

l,i

rliil

,n,ly,:fffi,:,

Yawg Paj cai vwj sawv xov khawmXyoo 1919 mus txog xyoo lYzln.vob los tsuas sab qaum teb Yogdab tsi ? yog vim raug txoj kev

{luab yuam ntawm nplog thiab cobtsib nyab laj nkaus nkaus xwb.

lub neej mus ntxiv tom ntej no.

koom haum hmoob kab lis kev caiO.1 .c - Hmong Language - Book Materials /.

Hmong Cultural Center

I tfftfl ilfff ililt fftft il]t lffft lilt ilil lill1 301 780

Yawg Paj Cai Vwj SawvXov Khawm Xvoo...

or..

tlil

,yr...

Major. Tougeu leepal

Page 2: Yawg Paj Cai Vwj Sawv Xov Khawm Xyoo 1919 Mus Txog Xyoo

Moj or. Tougeu leePalao'

- EdUCation: 1950 I-ao giade school cenificate phon:-

savanh prol'ince xieng khouang iacs.

= 1953 special guerrilia unit and parachute training caillp cap sai::

Jacque province Saigon sou*rh Vietnam'.: 196d Fiench -rade school certif,cate xien-el*rouang iaos.

_ i963 miiitary cadet school phakhao laos traineC to be a miiita4"

^fi1 ^a?\J.j-II!vl.

:1956 trpinins in oeneral lone chenq iaos acted as a technical- LJ\J\J Ussilr\

fr:inino Staffnf lnn- -'"'- Stg 20. A.Ll 4!l1.!ll:. JiaLL aL l\Jj'-i-< \-i-lvr:< J Lw tv ' j \'

: Experience:: 1961 Com::raqder in chiefl Ban Na Laos' Actec as a

coordinaior for.Zone. 2-A- site 15._ 1966 conrmander in chidi saneune laos actei as a coordinatoi

ro manaseZone. i2 B. siie i84.5v s^b^!-=

: 1967 chief sf tsining rnouilg cha Laos. resPonsible for trainlgguerilla unit and3.O.C.t-oops at sile i 13 t-aining camp.

- tg69 Assistant Director trainer and com-rlander in chief Long

cheng Laos. responsible for t-aining and D-irecting. s.G.U.

B.C.C. and-i\ITT. troops at Long cheng aainieg camp center'

: 1971-75 Commander in chief at Samthong Laos. nanagec anc

Director the .B.O.C. for site 24.: I QQ? nresent Culrural instmctor Fknong cultural center St Pai-'

LJ/t lJ^vevrrs

r\zDi 55104 teach Hn'rong cultural.hisiory aad language adolesce::

And adults and proviae c"utt.1..1 counselilg to l{n:ong contrnuniq"

Rgfgrence : Avaiiaoie upon requesi-

My last military RAI\K in the us-Lao Army wasMAJOR ( commandant ).References: American.C.I.A.whose I had worke withAt the training camp were.

1-. Mr. ThornZ-.Mr.BoB. G.3-. Mr. Pat4-. Mr. PauI.5-. Mr. Pite.

)

:j,

-t

:l

-:

\_q

-i ''t-{n{bfc)I

Page 3: Yawg Paj Cai Vwj Sawv Xov Khawm Xyoo 1919 Mus Txog Xyoo

- zaj

-fI

II3-l

,.1I

lii .y,r'tt?il';1'' 'l-

I\

4

Tsov rog " paj cai \rwj " tau tshwm sim

1 pab me nyuam dev

-Paj cai vwj yug nyob moos theeb puab yib teb, nws tauthoj nam ios nyob iub zos coos civ coos cas lub xeev moosloob, 1ub nroog moos vau nws tau yuav yawg phias cas fusnrxhais ua poj niam, nws 1os nrog nws fus fxiv nfxawm huua " xauv tswb vwj " nyob, tau 2 xyoos muaj ib fug menyuam, muaj ib hnub nws thiab nws poj niam tau sib Cavnws tau puag fus me nyuam tawm mus sab nraum zoov,nws

nyob teb chaws los tsuas xyoo 1919-1 921

4

;:lII1i;i,l

-)[,1t.t,

I

Irtll.t ,

IL

''i,f li,',r{tff\'if.a".4

s-'{c-rF': \'i';s{-E+*,'

tsP-,//

N$th-1/,./lg,'(1

-;:\

' l"'lh(At4 /,'ttl\ll,L-rrr,'\] l^.'wt r

ili,llr,lill

rilil

W,

li/il

lrltlIL

rl

l;iIIrl

Page 4: Yawg Paj Cai Vwj Sawv Xov Khawm Xyoo 1919 Mus Txog Xyoo

.-€H tFJ - -;'t€BlF-

Tau q\\' ib suab nro\r nrov hais tias: ntuj e! yog \Iim tus dab

tsi es kuv poi niam thia3 ua rau kuv tu siab tas npaum li no

n\^rs tseem hais nbliv tias: iub ntuj- lub teb ua li cas kur'1ub

siab ),1ra\, lfltb cuag ii hiuav taws t"t i"u xu'b? Thaum ntari'd

xau\:15u,b 3 tug me nluam dev mos fxau'm teb tias: Paj cai

Koj 1,og ib tug-ntuj tso los pab txhawb, saib xy-Lras pej xeem

Huab hw-m, p;b ts-haib plab heet', tsis tau mis noj,fus tsu'v

kujtsispubmovru,rp.bnojthiabyoglipebthovkojpubmov rau peb noj puas tau ? Paj cai xuas tes mus phlivs 3

tugmenyuamdevtas.nwsthiajlosnqamovmuspubrauno]. firu..r* lawv noj tas lawm iawy thiaj hais rau paj cai

tias: koi yog tus neeg siab zoo,koj pub mov rau peb noj tas

Koj rov mus nyob hauv tsev EoB, )tuav muaj ib tug neeg

los tos koj mus nrog ia'*nr sab laj hauj lwm teb chau's, peb

uakojtsaug.Pajcaiquajkuamuagpoobntagraucovmenyuam deV ntawd, ces nws thiaj nqa hlo nws hrs me nyuam

los tso rau hauv tsev raws li cov me nyuam dev qhia'

Tsov rog " pui cai wvi " tanJ tshwm simnyob ha

ljilrllr,l,il

lqlll;l

.ah .--

a

zaJ

q

-<9-lF'=+ \.- ,- \\-\ \

U:{--N\," rsg/ k1

los tsuas xyoo 1919-L921

pab me nyuam dev {., . -;/.,'/*rt'\

,\;t*#,

Page 5: Yawg Paj Cai Vwj Sawv Xov Khawm Xyoo 1919 Mus Txog Xyoo

a

^i^

.U:If't

,-,J! ra \-.1

^^t-a\) .3

"11.v:l.I

Zaj 2 paj cai mus ntsib ib tug neeg.

Paj cai rov los fxog ntawm qhov rooj, muaj ib nthwv cuatxias tib ntsawg mug krag paj cai, thaum ntawd paj cai pomkiag ib rrig neeg cab ib fug txiv nees dawb zoo nkauj heevlos ntsib nws, fus neeg cab nees los ntawd tau hais rau nwstias: Paj cai niam fxiv tau hais tias luag tau tso koj nqislos nyob ntiaj teb no, kom koj yuav tau qhuab qhia tib neegKom lawv paub kev cai xws li kev nyiam huv, kev noj hausKev paub tab fxawj sib hwm, kev teev hawm lub ntuj,lubteb.

'l

)

i

1t:1-L)

Its

Attl

'.';tD^N,-

iii//iill.+-

t J. rrt I'J

v1':tP ,

Pir|r \

-/-'

Page 6: Yawg Paj Cai Vwj Sawv Xov Khawm Xyoo 1919 Mus Txog Xyoo

Yog li ntawd luag thiaj kom kuv coj tus nees no los tos ko_i

mus ntsib iuag, mas ko3 yuav tau caij tus nees no nrog kur..mus ntsib luag, vim niam txiv tswv nfuj yuav muab ib fxolhauj lwm tseem ceeb rau koj rov 1os qhuab qhia noob neejnyob lub ntiaj teb no nfxiv mus. Paj cai teb hais tias: kuvtsis mus ! kuv yog ib fug me nyuam neeg xwb mus tsis tauTus neeg ntawd hais tias: koj tsis mus los tseg ! thaumntawd muaj ib nthwv cua fxias tib ntsawg ua pal cai loojhlias, ib pliag ntshis nws xeev hlo rov los, paj cai thiaj pon:Ib tug neeg lxawv xem khiav los mus hla ntawm nws xubntiag zoo nkaus li ib phab tsua, muaj 2 tug tsov zaumntawm lub qhov tsua, ces fus nees lxawm khiav mus nkugkiag rau hauv 1ub qhov tsua, thaum mus fxog hauv lawmpom ib iub tsev loj vov vuas luaj zoo nkauj kawg, Paj caipom 6 fus neeg zaum tos nws,muaj ib lub rooj sdum roojmuaj ntawv pawg lrg, 6 tus neeg pom Paj cai lawv thiajhu hais tias: koj 1os zaum ntawm no nrog peb ua ke, fushlob yuav muab hauj lwm rau koj ua ! Paj cai mus zaumffog lawv ntev kwv yees 1i 1 teev. Paj cai thiaj nug tias:nej muaj num dab tsi xav hais rau kuv ?

Zi:

J

-l

I

I

-z

_.1

---:- tII.)

Page 7: Yawg Paj Cai Vwj Sawv Xov Khawm Xyoo 1919 Mus Txog Xyoo

; kojkuvkojreaiLvvJ

:uvIau

!l

pomrb

Zaj 3 hais txog 3 tug neeg txawv xem.

Ces lawv txawm teb hais tias: ua siab ntev tos me ntsis!Tam sim no luag tseem tsis tau khoom ! ib pliag luag yuavlos ntsib koj xwb ! Paj cai thiaj ua siab tos tau kwv yees li20 feeb (20 minutes ) fxawm pom ib tug neeg nqis theemsaum los, tus neeg no nws loj, siab, muaj cag nroo, nws tiglos ntsia pom Paj cai nws fxawm hu hais tias: koj fwb tuajtxog lawm lo Paj cai ! thaum ub koj ffog kuv nyob, kuvtau tso koj nqis mus qhuab qhia noob neej nyob ntiaj teb,tab sis koj tsis tau qhia ib yam dab tsi rau noob neej kiag

I

I'ilrt,P

loIliojaj

i^'" i,ir .r

1

I

I

t.I

I

l'II

l- -;II

Page 8: Yawg Paj Cai Vwj Sawv Xov Khawm Xyoo 1919 Mus Txog Xyoo

Yog li ntawd kuv thiaj kom lawv coj koj tuaj ntsib kuv ibzaug nfxiv kuv yuav muab hauj lwm rau koj ua xws li :

Noob neej nyob ntiaj teb no zoo li haiv neeg hmoob tseem t

tsis tau paub kev noj qab nyob huv si, hmoob tseem nyob i

rau txoj kev vuab tsuab, niam fxiv tsis paub qhia me nyuamMe nyuam tsis mloog niam fxiv lus, haiv neeg hmoob: nojhaus, mus, los, hais lus, kev teev hawm ntau yam ua tsis

:

muaj fij xws, tsis paub kev ncaj ncees, tsis paub sib hwmHmoob thiaj tau fxoj kev fxom nyem mus tas li.- yog li xav kom hmoob muaj h*j chim, ua lub neej nyob

kaj siab lug hauv lub ntiaj teb no, thiaj tso koj los qhia !

Paj cai teb hais tias: ntshai kuv mus hais tsam lawv tsismloog, qhov zoo mas koj tso lwm tus mus qhia lawv yuavzoo dua! Tus neeg ntawd teb tias: koj tsis mus los tsis uacas ! kuv mam muab ntim dej no rau koj ib pliag koj nroglawv caij tus nees no ya mus fxog ib nta ntuj, koj muabntim dej no npuav tsuag rau 4 ceg kaum ntuj xwb.- Paj cai tau ntsib tus neeg zoo li no tas, ces luag muab tauib rab phom nrog 13 lub mos fxwv rau Paj cai ,3 phauntawv nrog cwj mem rau nws, ces Paj cai fxawm rov qablos tsev, thaum nws los fxog tsev lawm trawm zoo li uanpau suav, Paj cai fxawm caij tus nees ya mus saum ib ntantuj ces nws fxawm muab ntim dej tsuag kiag rau 4 cegkaum ntuj raws li tus neeg tau qhia nws ntawd tas ces thiajli nqis rov tsev. Thaum Paj cai los txog hauv tsev, nws pojniam thiaj hais tias: kuv thov koj zam lub txim rau kuvmog vim kuv tau ua fxhaum rau koj lawm, thiab tau ua rau

koj tu siab nrho es koj thiaj tau khiav mus tau ib hnub, ibhmos zoo li no, fxij no mus larv tsis cem koj lawm mog

Fts cei,t55m I

-:ls

7aj

7Ehutg rnoj InnraI@nrorneef

Ps- 'avlntwltseel

Page 9: Yawg Paj Cai Vwj Sawv Xov Khawm Xyoo 1919 Mus Txog Xyoo

.ib

eem-ob

l''-uam

nojisim

nyobria !

is

uavua

uog)

r tauuab

a

l nta50i

t'nlaJ

i poj

rau

ib,

Paj cai poj niam rov nug rb zaugtias:lawm tiag ? Paj cai teb tias: kuv musme ntsis xwb, tsis yog kuv khiav koj,:-:s-

,, ,.1_.r: ;.;;r!'i..

Zai 4 paj cai muab xov paj ua foob pob.'.......

ze hnoob lub tsiab peb caug, paj cai fus fxiv htxawm tua ibtug npua noj tsiab, hws tau caw suav daws tuaj nrog rlwsnoj tsiab, ib tsoom kev kwjilaus h€eg tuaj HhU, Paj caimuab xov paj coj los khi tid'ib pob cedv ceev luaj rrtiv tawxoo ces nws muab pov mus deb li. 6 dajs pob xov paj tawgnrov nroo ntws cuag xob quaj, ua rau ib zeej tsootn lausneeg ceeb tag nrho, da rau av qawj qees lxaus ib fug npuapw , ibTsoom laus neeg thiaj korn paj cai rov qa! ua dua ibzaug Paj cai thiaj rov ua zoa Ii $rb; nws kuj tawg rlfov nroontws , zaj no Paj cai tsis tau,qhia strav daws paub qhovtseeb, xyov yog Paj cai ua khawv koob dab tsi tiag.

l{4ltilttllttrt\rggrnt$\

ln ltitn,Iftqt\\hil\N

koj mus qhov nvghauj lwm sab nraudlxhob poob siab.

-\i?i,ii\p

Page 10: Yawg Paj Cai Vwj Sawv Xov Khawm Xyoo 1919 Mus Txog Xyoo

zai

jF:- '"- IF " ,

' ;;.':"

5 paub sau ntawY thiab nyeem taun

Muaj ib hnub 4 tug pej xeeqn tryob lub zos fnoos vad xw

li: t7-txhiaj kuam i4, 2/-phias cas vaj 3l-xarv tub lauj

4l-vaj txoov kav lawv tau sau ib tsab ritawv tttaj rau paj 9

uu "u,

paj cai kuj nyeern tau tib si,..lawv .4, tug rro thiaj.li

tshuabiu* ib zeij tsoom pej xeetn hais tias: Paj cai y.og i

tug ntuj tso los qiti" kev ncaj'ilceesiikev'teev ftTry kev

hairs, k"n ua nom tswv tas pgas tslv yatil raU haiV- treeg

hmoob nyob rau txheej tiatrr no, UA kotir hmoob ttrUaj th

;;;, h;j chim no3 qab nyob zdd xws li luag lwtrt faivn..g, yog |i korn tsoom hrnoob npaj teeV hawnt trttd.

| 1,,':\\

i\

Page 11: Yawg Paj Cai Vwj Sawv Xov Khawm Xyoo 1919 Mus Txog Xyoo

Ifau.

luj xws) rauJ

t paj ca

hiaj liiog ibkev hc

reg

f tneejaiv

q

t,

l'l

\

Zaj 6 ib lub tsev zais ntshis tsis pub neeg paub.

lluaj ib hnub Paj cai fus fxiv nfxawm tau hais tias: neeg

nplog saib tsis taus peb haiv hmoob,peb raug kev quabyuam ntau y&ffi, koj yog ib tug muaj hwj huaj loj heev,kojTshuab rau ib tsoom pej xeem sib pab fxeeb kom tau ib thaj

av ua peb hmoob tug. Paj cai teb tias: nfuj tso kuv los luagtsis tau qhia kom kuv los ua tsov rog, suav daws yuav tauua lub siab ntev, ib hnub tom ntej no yuav muaj neeg nqislos qhia suav daws, yog li tsis txhob maj mus qhia nomqhia tswv paub, Paj cai hais li no xwb, ces nkawd ob txivtub sib thaj tau ib tag trmo qaib qua thawj tsig mam tsum.- txu li hnub ntawd mus ces Paj cai lxawm hais rau covntseeg nws kom tshuab rau niam, fxiv pej xeem huab hwmkom tuaj ua ib lub tsev teev hawm ntuj thiab tsev teejkawm ntawv thiab tsa nom, tsa tswv sawv muaj li no:

, r ,,1 t,-fT l -l/lll /\ i'lrig'r lr{llriil rlrr lsi llrl| :'l---L -l ii-*, ,

__._-_=--_-_;_I-r. IL,-=T=T:=j iIiT,T'i .ll,l lr\,, ;iir! .riil I

i r/ ill lllji ii t lir\ Iiiilll/1i'rilriil,/rllllllliltl'l,i;l li il'l il'..jrrii;rlrl tt,tl'l'l_-lll;i i/ i ;r A ;'!'--,il I ' l,l'r,'\ i i Lf.il \li -=-I rl

-- -

---.J :'l<=--: -.--'\..a-i-1.5;, {}ry,-;

ltlr!tfffill

rc:i

7i'

t4

€/4r/

I/l

\\\i

J

iir

ril

iil,'

,\ij1'

rr\

Page 12: Yawg Paj Cai Vwj Sawv Xov Khawm Xyoo 1919 Mus Txog Xyoo

40

1/- tsa fxiaj lmam yaj ua: yaj tsawb zeb

2l- tsaib Vawg ft*ooU lauj: ua lauj tuam thar;'

3/-tsa ib yawg"hmooU vaj: ua vaj tuam theeb'

4l- tsaphes cls vaj: ua vaj xeeb zeb

5l- tsanom Yis lis: ua lis thoob tswb

cov tau tru "o iog Paj cai cov nom yau ntawm nws xub

ntiag kom suav daws muaj num u1 txhua tus'

_thaumsuavdawssibthamhaujlwmtaglawm'-cestxawmmuajiblubthawvntoonyobsabnraumqhovroojtag muab xov hlau khi khov kho, muaj ib phau ntawv nyob

ntawm lub thawv ntoo thiab, ces Paj cai hais tias: lub thawv

no yog nfuj iro to', muaj hw: huaj nyob hauv' txhob maj

;;tL, Fui tui coj lawv tawm mus yos ua si lawm' ces nws

tus fxiv nfxawm xauv tswb wvj rxawm muab qhib saib' ua

cas pom ib thawv kooj fxig pu; nkaus, cov kooj tawm ya

puv tsev nkaus, thaum ntai"i Paj cai pom ces yawg thiaj

qw ib suab ;;; ;;r, nui, tias: aub I suav daws xav tau lub

teb chaws nyob, yog v1m li cas thiaj nyaj nyiaj nyeem tsis

tau, yog nej ua li no ces tswv ntuj yuav pab tsis tau peb

haivhmooblawm,uacasuayamtwgtsisnugqab'nughauvli.Thaumnothiajuarausuavdawsceebtasfus.

Lub caii uas Pai cai ua tsov rog

I-T

1,t.

j

r\\,

Page 13: Yawg Paj Cai Vwj Sawv Xov Khawm Xyoo 1919 Mus Txog Xyoo

Zaj 7 tsob ntoo

Yawg Paj cai tau txib nws pawg ntseeg muskhawb ib tsob ntoo kom muaj 9 ceg coj los cograu ntawm ze nws lub qhov rooj tag siab txij rutsev, thaum twg Paj cai yuav mus cuag tswg ntujyuav nce tsob ntoo mus xwb, thaum roy qab yuavtsum rov saum tsob ntoo nqis los xwb.

-Zaj no kuj ua rau niam txiv pej xeem tau ntseeghais tias: Paj cai mus cuag tau tswv ntuj lawm tiag

hwj

r*i";rf;,qJ'

H[+

chim cuaj ceg.

Page 14: Yawg Paj Cai Vwj Sawv Xov Khawm Xyoo 1919 Mus Txog Xyoo

zaj 8 kev teev hawm ntuj.

Paj cai fus txiv ntxawm tau hais tias: peb haiv hmoob tar-r

raug kev quab yuam ua qhev hnyav kawg nkaus los ntar'vm

tus cob moos vaij thiab tus cob moosHwvOb fug nom no

tau yuam peb haiv hmoob mus ua liajUa teb rau nws tsis

them nqi dag zogh,tsis tas li ntawd tus toj xeem los kuj

yuam peb mus ua liaj ua teb rau nws ib yam nkaus. Zaum

no koj yog ib fug muaj h*j huaj loj lawm, koj yuav tsum

pab peb haiv neeg hmoob, peb yuav sawv xov khawm

ntu,rt lxeeb kom tau ib thaj av ua peb hmoob ntiag tug xwb'

Ces paj cai txawm sawv mus hlawv xyab,hlawv ntawv hu

txog fus tswv ntuj, tswv teb, poj koob,yawm txwv,timTswv teb chaws kom nqis los pab ntiaj teb me nyuam

Hmoob tiam no. Paj cai cov lus hais mus li nram no.

,ltr,

t'

*:- l,.l \li,'tli L i \il| | '.tl

, _.----l | ,t!.r^ailE'f.i , ' --:_ ft11$i ;=i-;;

rltl

['lr

,4

\r

{

J.,!l rrrll

Page 15: Yawg Paj Cai Vwj Sawv Xov Khawm Xyoo 1919 Mus Txog Xyoo

14 |IL

,t-l

FS\i

txftecv cotll txlteev leej,vattr.corll vam leej,txlreev torl laj ti' txairrr 4 7

r)err ceeb, lu li'r txairn tlroob theeb tuun.irlroj tinr trn_,,i*,r, tshojtlrccb, tuanr tswb tshoj rwnr ,.ryb p..b,^yuanr raij txunr virn,txLr'rIua.j av niaj peb tsrrinr, ros pab kom prr, ,rr.*,ryuarn hnroob tau rubchaw nrog luag ua ri'r. Txireev tom faj tirn txairn penr ceeb rij rinrtxairn r-lroob trreeb,tuanr tshoj tim rwnr't*,r-, tstroj trreeb,tuar, tswbtsfrr.i,lwnr tswb peeb xyrarl raij txunr vir'txunr ruaj av niaj pelrtshir'tob, rrt;,:ro.: pab ko'r p.b,",.," ny,r,rr-i,rrroob tau rub crrurv'r'og

luag nyob. Paj cai rru ri no tas ces tsuag dej rau srav daws.

zaj 9 txoj kev sib ntaus,sib tua zaLlm lPaj cai hais rau trrs txiv ntxawm hais tias: ua siab txias txiastsis txlrob maj drrau, maj 'ram

ua zaisntsrris mus kom txogRau ( 6 ) xyoj,lub'tiajieb yuav muaj kev rrroov tig ros rauPeb lrmoob. paj cai tus txiv ntxawm teb tias: 'prog

quabyuanl peb drrau rawnr, koj twb muaj trw; truaj zoo rreevlawrn peb cia ri 'taus

kom tau kiag xwb tsis ntshai ri.-tlrau'r 'o

rnuaj ib tug hnroob thiaj n-,u, tawg qrria rau r.rorrfab kis'yob moos uui;,ruug thiaj xa tub rog tuaj tua rrnroobib 'plua h'yav rrauj sim, tab sis hmoob tsis swb.

Ia

fi]-\ -/.n--r-

- t/.,

.1',1"ii

t)' ,'lC,$ !r !-" ''-'

\- -'

Page 16: Yawg Paj Cai Vwj Sawv Xov Khawm Xyoo 1919 Mus Txog Xyoo

t

Zai 10 hais txog tuam phom hmoob

-thaum no Paj cai thiaj mus kom yawg hmoobnkaub xab ua tau ib rab phom loj, rab phom notua ib phom mas ntim tau li rau ( 6 ) lag tshuajphom hmoob thiab 35 lub mos txwv, muab cobrau ib fug hmoob hu ua " lwm " vafus fualawvmus tos kev cov tub rog nplog thiab nyab laj tuajua kev zawy, " lwm " frJa ib phom xwb mas tuagli 15- 20 leejthaum no hmoob thiaj ua rog tau 2 xyoos txwmnkaus.

'///

/

t-Il.-\ ----

E

Page 17: Yawg Paj Cai Vwj Sawv Xov Khawm Xyoo 1919 Mus Txog Xyoo

,t443Zaj 11 tub rog ntaus moos theeb,Hwv

:xyoo thij 3 Paj cai tau xa tub rog mus ntaus moos vau,ntaus npam xem, ntaus xoob xam taug fus dej naj xees tsistas li. Paj cai tseem xa tub rog ntaus lub moos hwv uasmuaj ciam teb lxuas rau moos theeb uas yog puab yib teb,lub yeej moos hwv no muaj 4 tug fab kis nyob hauv,tab sisnws khiav dim lawm, thaum lawv nkag mus rxeeb tau lubyeej no, Paj cai cov fub rog nce mus fxog saum lub roobdawm cua taug mus rau roob tsov zatrm, muaj ib tsob fxivpuaj kaum, lawv muab los tsoo tsau dej haus thiaj ua raulawv mob plab fuag ntau tus. vaj tuam thaij thiaj coj nwspab tub rog ntaus nkag kiag mus txeeb tau lub moos Hwv

b'lB/t,

'f{+-,j.\l'Fq::;iv' t{ht(\\t \l )

t-t

/Ar\^t'n r)!9. \ffikpl

Page 18: Yawg Paj Cai Vwj Sawv Xov Khawm Xyoo 1919 Mus Txog Xyoo

/[

Thaum vaj tuam thau mus fxeeb tau lub moos no, tsis pom

ib tug txiv neej los zeem tsam li, tsuas pom cov poj niam

los coob tus tsa tes thov hais tias: peb thov los nyoo ua koj

pej xeem, thov koj txhob tua peb xwb. Thaum no vaj fuam

thary fxawm tso lus rau nws cov tub rog kom muab cov poj

niam coob tus deev ua dev,ua npua, muaj ib fug tub rog hu

ua. Teeb xyooj nws muab cov poj niam deev tas, nws xuas

riam nkaug qno,, chaw mos, muab phais plab ti nkaus lub

tsev me nyuurn ,r*r thiaj pom hais tias: muaj ob lub tsev

me nyuam xws li: lub sab iaug yog me tub, lub sab xis yog

me ntxhais, tsis tas li ntawd lawv tseem mus huab tau nyiaj

ntau heev, tab sis vaj tuam thaij txwv tuag nti tsis pub leej

twg qhia Paj cai Paub li

r1i*'ts

.r\\,i|t'3I tl'\l'Ir

r

Kt,J'

faiI

it ll

$r

rrfl

Page 19: Yawg Paj Cai Vwj Sawv Xov Khawm Xyoo 1919 Mus Txog Xyoo

-4+

Zai 12 ntaj raug Paj cai xub pwg to.

txhua txhua zaus Paj cai yuav xa fub rog mus ntaus cuammas nws hu suav daws los rxhij fxhua, nws hlawv xyab huntuj ncig nws tus chij tas ces nws fxawm muab nws rab ntajcev rau tus tuam thawj tub rog kom muab rab ntaj txiavnws xub pwg, txhua fxhia zaus mas fxiav yeej tsis to li, covfub rog mus tua npluav fwg yeej tsis tuag ib tug kiag. Muajib hnub cov tub rog tau hais los tias: hnub no fab kis tau cojtub rog 3 pawg tuaj puav peb lawm, ces Paj cai txawm losteev hawm thov tswv ntuj,tswv teb pab pov hwm, thaumyawg Paj cai hu ntuj tas, ces nws fxawm muab nws rab ntajcev rau tus thawj tub rog kom fxiav nws xub pwg li fxhiazaus) ces tus thawj tub rog fxiav ib riag rau xwb ua cas pomntshav si laws liab vog, ces Paj cai quaj ib suab nrov haistias: nej mus ua tsov, u& rog ua cas nej yuav ua poob ntsejmuag rau lub nfuj daim av ntau npaum li no, yuav ua raukuv tsis muaj ntsej muag yuav ntsiaj lub ntuj daim av lawm

(''k3

rlI

'i

Page 20: Yawg Paj Cai Vwj Sawv Xov Khawm Xyoo 1919 Mus Txog Xyoo

Nej mas tsis mloog lus kiag, yog leej fwg ? tus mus ua kevTxhaum rau tswv nfuj lawm, yog nws mus ua li cas ?thaum ntawd yawg lis tuam tharj thiaj li los haisTias:aub!!!Thov tswv ntuj,tswv teb zam lub txim lauj !! yog zaum uasvaj fuam thaij mus ntaus lub moos Hwv mas nws tau tsolus rau nws cov tub rog muab cov poj niam deev ywj siabThaum muab deev tas lawd tseem muaj ib yawg muab tuspoj niam fua fuag mam xuas riam los phais nram qhovchaw mos mus ti nkaus rau hauv lub tsev me nyuam mosnyob, tseem ua rau nws tau pom thiab paub ntau yam nyobHauv poj niam qhov chaw xeeb tub, xeeb nfxhais huv siYog li mas thov tswv nfuj zam lub txim rau peb, yog haistias tswv ntuj,tswv teb zam tsis taus lub fxim rau peb lawmno ces peb tsuas thov tso riam phom tseg tsis ua rog lawm

#t frfr7r, ////////

tr:, lrfr

'#l;n'

,n14

'//t

';(ir{I':{

v{lrf'rt

'll " {

\6lt;| ,t

rl,

'\it'\t

f '{

i/,:,J I

\LIrr\

\N!'^

--=+SS_\

Page 21: Yawg Paj Cai Vwj Sawv Xov Khawm Xyoo 1919 Mus Txog Xyoo

4q

Thaum no Paj cai thiaj cem hais tias: Vaj fuam thaij yog tus

neeg siab tsis ncaj, tsis ncees rau lub ntuj daim av, yog litxawm ua mus los lub ntuj yuav tsis pab lawm, nej suav

daws cia li sau riam,sau phom coj mus cob rau nom fab kiskiag xwb, fab kis thiaj yuav tsis tua nej pov tseg.

- Vaj tuam thaij txawm hais tias: rxoj hauj lwm zoo li no

xwb,peb trvb tsis tau nrog nws sib ntaus ib zaug,peb cia limus zeem nyoo nws mas tsis tsim nyog hug, yuav tsumntaus mus xwb. Thaum ntaus tsis yeej lawm mam li nyoonws, yav dhau los ntaus zaum fwg peb fwb yeej xwb, thovyawg hlob Paj cai ua lub siab ntev, rxhob maj mus nyoonws, txoj hauj lwm no tso rau kuv ua tus tiv thaiv kiag.Ces Paj cai teb tias: 3000 tus tub rog no muab cob rau kojhos cov neeg ua qav,ua num nrog kuv no mas yuav tsummuab riam phom coj mus cob rau luag hnub no, vim hnubno yog hnub kawg lawm. Ces Paj cai fxawm kom nws covNrog nws sau cov phom tag nrho xa mus rau yawg tojxeem raws li Paj cai 1o lus tau hais ntawd

IiVI

Iij

\.1ti c,-)fnhn

.,r?ti'rigk

L\ 'tl'\lt f

nJl/71 z'\./ytht I

\/t\r-il'/ \.'

'fl.'r))i" ?

Page 22: Yawg Paj Cai Vwj Sawv Xov Khawm Xyoo 1919 Mus Txog Xyoo

zaTxu li ntawd ces vaj tuam tharS txawm coj cov tub rog mus

ntaus fab kis, vaj tuam thaij siv rab phom loj mus tua ib

phom fub rog fat ns tuag 4leeg, ces vaj tuam tl-raij hle hlo

tsho muab tus chij kwv kiag thov ntuj qw ib suab nrov heev

ces tub rog fab kis thiaj li tua ib phom tuaj raug kiag vaj

tuam tharl hauv siab ua rau yaw; tuag kiag' tam sim ntawd

yawg nkias xauv thoj dhia itu*i los tsawv nkaus tus chij

thovn*jkomntujpabcescovtubrogobtogsibtuaibnpluauarauyu*guajruamthaijcovfubrogtuagkiag14leeg, thaum po* zoo li no lawd ces cov tub rog hmoob cia

li xuas kev khiav ua sab,ua sua lawm tas'

-thaum Paj cai cov tub txib coj riam phom mus cob rau fab

kis tas, nom fab kis hais tias: nej swb lawm nej tuaj nyoo

los zoo kawg, tab sis peb xav kom Paj cai tuaj ntsib peb

kiag mas Peb thiaj Yuav zoo siab'

(ii,I}HS}!\;\

l-.*

Ltit\f,1.l 'i

(lFor\fl . l

lN\"r.tf

I

Page 23: Yawg Paj Cai Vwj Sawv Xov Khawm Xyoo 1919 Mus Txog Xyoo

L4Lub sij hawm tus toj xeem mus nrog fab kis sib thamtas lawd, nws rov los hais rau paj cai mloog tas cesPaj cai txawm hais tias: yog luag swb yus luag yuavtsum tuaj nyoo )rus, yog yus swb luag yus yuav tsummus nyoo luag thiaj yog fxoj cai ua tsov rog trag tragYog li no mas kuv yuav tsum mus nyoo xwb thiajyog, thaum Paj cai yuav mus tiag, ces nws poj niamthiab fus txiv ntxawm xauv tswb mus nkaus hlo yawgTes tuav rawv tsis pub mus , nkawd thiaj coj paj caimus nkaum tim hav zoov loj ze nfug kev.

Page 24: Yawg Paj Cai Vwj Sawv Xov Khawm Xyoo 1919 Mus Txog Xyoo

Zaj 13 tus neeg tuaj ntuas Paj cai

Ib tsoom hmoob mus nyoo fab kis tas, teb chaws fus

lawm, muaj ib hnub muaj ib tug neeg tsis paub npe

txawm los hais lus qhuab ntuas Paj cai thiab tsoompej xeem hais tias: nej yuav ua tsov rog txeeb ciamd.j, ciam av dab tsi ? nej rwb tsis muaj noj,tsis muaj

haus, tsis muaj leej twg pab riam phom rau nej.Lub hauv paus tswv ntuj tsis tau yuav npaj kom nej

ua tsov rog ntaus txeeb ciam dej,ciam av li no, tswvntuj qhia kom nej txawj, ntse paub kev cai ua neeg

Nyob kom muaj fij xws xwb, nej yuav tsum tseg

Txhob lam mus ua tej yam luag tsis tau tso cai rauyus zoo li no nfxiv mus tb zaug mog. Thaum nwsnfuas suav daws tas ces xyov nws ploj dua qhov twglawm tsis muaj leej twg yuav pom paub li.

I

="

Page 25: Yawg Paj Cai Vwj Sawv Xov Khawm Xyoo 1919 Mus Txog Xyoo

l!

Zai 19 Paj cai raug tua tuag lawm.

Paj cai raug xa mus zars nyob rau ib lub hav zoov lojze rb daim teb li tau piav dhau los lawd, muaj ib hnubPaj cai tau hais rau nws tus yawm ylj npe hu ua nkajsuav vaj uas yog xauv tswb fus vauv hais tias: pebyug los ua kwv tij nus vauv tb zaug xwb peb kev sibhltrb muaj ntau ylffi, yog li kom nws tuaj xyuas kuvib hrnos, tshuav li 4 hnub xwb ces luag yuav xa neeg

tuaj tua kuv, thaum tus yawm ylj tau hnov li no nwsthiaj mus nrog Paj cai tham ib hmos, thaum nws yuavrov los tsev nws thiaj li ua Paj cai tsaug, Paj cai thiajqhia tias: yawm ytj koj mus koj nug kuv moo mogtshuav li 3 hnub xwb ces luag tuaj tua kuv lawm mog

-l

TA

/^/-\r/D' I

(1 t(o 'lr.

nIt

{)1( |.:,.t/

' tl, ilrr ilrl

Page 26: Yawg Paj Cai Vwj Sawv Xov Khawm Xyoo 1919 Mus Txog Xyoo

Yog hais tias kuv tsis tuag ces kev fxhov siab ntawmpeb haiv hmoob yuav tsis tas, yog li ntawd kuv yuavtsum tuag mus them peb haiv hmoob tej kevlxhaumUas peb hmoob tau fxhaum ntau tsav,ntauyam rau hauv lub ntiaj teb no kom tag mus thiaj yuavzoo,vim Neeg ntiaj teb nplooj siab tsis ncaj nceeskiag, kuv mas tau fxais kev fxaj muag kawg nkausrau lub nfujCes tus yawm yrj thiaj rov los tsev lawm. Pajcai hais rau nws poj niam tias: koj mus tsev koj muab kojtxaum cawv cub thiab tua 2 tug lau qaib sis hau kom siavcoj tuaj rau kuv noj haus thaum sawv nfxov, yog koj ua taulig lawm no koj txhob tuaj mog. Koj tos neeg kis koj mamli tuaj, yog koj tuaj fxog tom ib tog kev hos ntuj tsaus nticua hlob nplawm ntws no ces yog luag tua kuv tuag lawmkoj txhob nqa cawv,mov tuaj lawm ffiog, koj rov qab musthov kwv tij tuaj kwv kuv lub cev mus cia rau pem qaumtsev ib hmos fxhob maj muab kuv faus, fxhob quaj,fxhobtua tsiaj hmo ntawd yuav muaj tsiaj qus los khawb ib lubqhov rau qhov twg mam muab kuv faus rau lub ntawd. Pajcai hais li ntawd tas ces nws poj niam mam rov qab los tsevlawm. Tag kis nws poj niam cub tau cawv thiab tua qaibhau siav tas ces twb lig lig lawm, nws mus fxog tom ib togkev txawm muaj cua hlob nrog nag tiag, nws poj niam thiajrov qab los thov cov kwj tij neej tsa nrog nws mus,thaummus trog, Paj cai twb tuag lawm luag muab Paj cai fxiavcaj dab nqa mus lawm. cov neeg uas fab kis ntiav tuaj tuapaj cai zaum no muaj 5 leeg nyob hauv muaj ib tug yoghmoob npe hu ua qhua kuam lawv tau txiav paj cai lubtaub hau nqa nrog lawv mus lawm tseg yav cev xwb

Page 27: Yawg Paj Cai Vwj Sawv Xov Khawm Xyoo 1919 Mus Txog Xyoo

Zai 7s Paj cai lub ntees.

Ib tsoom kwv tij neej tsa tau mus k\4'\. Paj ca. ;"- ::pam ua raws nraim li paj cai tau hais tseg rrhua isa'.txhua yam. Hmo pam Paj cai ntawd muaj ib tug rso\.thiab ib tug kauv los sib fwv quaj ib hmos kaj ntug,tag kis suav daws mam mus xyuas, pom khawb tau iblub qhov tseg, tus tsov khawb tog taub hau tob li ibtshim, tus kauv khawb tog taw tob li ib yag npab,tsoom kwv tij thiaj muab paj cai coj mus faus rauqhov chaw li tau hais los no.

- yog ua zao xav mas Paj cai yog ib tug neeg muajpluaj siab hlub tshua yus haiv neeg hmoob, tsis tas linws thiaj sawv tiv thaiv thov xojkev vaj huam sibluag los rau peb haiv hmoob xwb.

i

I

Page 28: Yawg Paj Cai Vwj Sawv Xov Khawm Xyoo 1919 Mus Txog Xyoo

Zai L t Pab neeg tuaj tua Pai cai'

: cov neeg tuaj tua Paj cai ntawd, lawv tau fxiav

yawg Paj cai lub taub hau nqa mus fxog ffam hav dej

ntuj los nag hlob heev uu .un dej huam loj lawv hla

tsis tau, lawv thiaj txi?Y xyoob los ua phual' lawv

muab paj cai lub iau fau khi khov kho ruaj nrees

lawv mam ti nquam lub phuaj mus fxog nruab nrab

dej, ces paj ,uilub taub hau fxawm plam plaws poob

kiag rau hauv dej lawm, lawv tshawb nrhiav tau peb

f,nriU thiaj pom lub hnab khuam ntawm tus ceg cav

lawv muab tau coj los qhib xyuas pom tias tsis yog

Pajcailubtaubhau,vimtiarPajcaiyogneegtsistuajhwjfXwV,lubtaubhauntawdhotuajhwjtxwvthiabzoonkauslitushmoobuasnpehuuaqhuakuam uas nws tau coi 4 tug nplog mus tua Paj cai '

.\

Page 29: Yawg Paj Cai Vwj Sawv Xov Khawm Xyoo 1919 Mus Txog Xyoo

Lawv tsis paub xyov yog li cas,lawv lam nqa lub taubhau ntawd coj los rau fab kis nyob xeev moos vau,cojmus fxog nom fab kis muab saib xyuas luag hais tias:lub no tsis yog Paj cai, vim paj cai tsis muij hwjtxwv, peb twb pom Paj cai lawm, nej lam mus tuaneeg coj los dag yuav nyiaj xwb, cov neeg mus tuaPaj cai no fab kis ntiav ib tug yog 500 puas kis nyiajTxiaj kis laus, thaum no lawv cov no thiaj los tsa teshais tias: lub taub hau no yeej yog paj cai lub tiagtiag lawv tsis lam dag,yog fab kis tsis ntseeg kom tsoneeg rov mus xyuas, thaum no fab kis thiaj hais tias:Peb ntseeg nej thiab them nyiaj rau nej ib tug 250 kisYog peb nug mus paub tseeb tias paj cai tuag lawmtiag no mam li them nfxiv ib tug, 250 kis rov rau nej:lawv tau fxais nyiaj tas ces lawv thiaj li rov mustsev, lawv mus fxog lub zos npab nas fxoj kev yuavnce mus rau roob phwv huam suav teb, qhua kuamcia li ntog ib teeg nrig nphau ntsos dua ffam qab kevlawm, ces muaj ob tug hmoob mog lawv mus thiabob tug hmoob thiaj mus rub nqa qhua kuam tawm losrau ntawrn lxoj kev, ua cas qhua kuam tsis muaj taubhau lawm, lawv thiaj mus hu qhua kuam cov kwv tijtuaj muab qhua kuam faus rau tom hav zoov xwb.-qhua kuam cov kwv tij sab laj yuav ua plaub raunplog, tab sis muaj ib fxhia hais tias: qhua kuam siabtsis ncaj rau hmoob,nws rov taw fuam nfuj,nws cojnplog kev mus tua Paj cai cia nws fuag nws mus.

Page 30: Yawg Paj Cai Vwj Sawv Xov Khawm Xyoo 1919 Mus Txog Xyoo

zzl €LL lub cai sawv ua rog'caij Pai

Lub laj sim kob uas Yawg Paj cai tau sawv ua ib

ntsug rog txeeb kev vaj hiram sib luag nyob- teb

chaws los tsuas ntawd, muaj ib tug ntxhais hmoob

lub npe ht rru nkauj mim no' nws fxawj sau ntawv

thiab hais lus leej kawg, mus tua rog npluav twg mas

nkauj mim yog tus ua ntej loo ntawm tsoom tub rog

nkaujmim*"u:ibtugtttilntaubdawb'thaumtwgluagtuaphomtuajmasnkaujmimsivtuschijnontxuaj kom mos fxwv txhob raug cov tug rog' Txhua

txhia zausib tsoom tub rot *rr, los puav leej nyob

zootsis raug ploj tLlagli, nkauj mim mus zavm twg

luag yeej swb, hais tau tias, ,tt *i mim muaj hwj huaj

zooheev rau feem ua tsov rog kawg kiag'

-aa// '-t--:-

(.-) r>( 1( 4\;rA l.{ ulh')')r' , ttv' ')( ' ,f^{t, q1)ruqlr IY'. '\rl\J'l,l ' 0\

)))r d.-N[il-f\' P -tt)1^{1'

l/!,fU

tl

[ ]ltr i

t+.i*\\

It' :- ."

-\-:-- t

\l r"tl{ \r

Page 31: Yawg Paj Cai Vwj Sawv Xov Khawm Xyoo 1919 Mus Txog Xyoo

L?Muaj rb zaug Fab kis coj tub rog tuaj puav nkauJ mimUa 3 pab puav tuaj xws li: nce taug tus dej naj xeesfuaj ib pab.Pab 2 tuaj sab nyab laj teb ruaj. Pab 3

tuaj tom moos valj fuaj, pab tub rog fab kis uas tuajmoos vau tuaj ntawd, thaum tuaj fxog ntawm tus dejnaj npoob, lawv yuav nce lub roob siab thiab nfxhabheev, nkauj mim thiaj kom nws cov tub rog mus fxolub fxaj zeb loj ntog mus ntaus fab kis cov tub rogtuag lawm ib pawg pua muaj 61 leeg. Fab kis thiaj likom cov tub rog fab kis thim rov qab mus rau moosvaij. Tshuav 2 pawg li tau hais los no, nkauj mimtau kom nws cov fub rog mus puav to&, lawv fxeebtau cuab yeej ua rog ntau y&ffi, tsis tas li tseem khawstau 2 hnab nyiaj muaj $ 120 kis txiaj kis laus, Paj

cai fxawm tuag lawm los fab kis thiab nplog tseemntshai nkauj mim kawg. Nom fab kis ntiav tau ob tughmoob thiab 12 Ieej nyab laj tuaj mus nfxias nkauJ

mim, qhov kawg ob tug hmoob nfxias tau nkauj mimMus fxog nram tus dej naj xuas, lawv thiaj muabnkauj mim tua 6 phom nws tseem tsis tuag,lawvxuas hmuv xyoob nkaug lub qhov quav lwj tag nwsthiaj li tuag. Thaum nkauj mim yuav tuag nkauJ mimtau hais tias: thov lub ntuj, lub teb,tim tswv teb chawsTxoov kab yeeb ntuj nqis los fxais nkauj mim fxoj sia

coj mus kom raws tau Paj cai qab, thaum hais li notas ces nkauJ mim txoj siav tu nrho lawm xwb.

IjI

Page 32: Yawg Paj Cai Vwj Sawv Xov Khawm Xyoo 1919 Mus Txog Xyoo

Za! z3 Pai cai cov lus tau hais tseg'

ThaumPajcaiyuavtuagnwstauhaistsegraunwspoj niam hais tias: tswv ntuj muab tau ib co ntawv

rau kuv, koj ua zoo khaws iseg,txhob maj qhib xyuas

thaum twg Paj cai tuag tau 35 xyoos lawd mam li

qhib, thaum qttiU tas lawm mas yuav pom ntuj los

nd;,yog tos nag liab no ces hmoob ua luag qhev tas

li,-yoglorttugdawbnoceshmoobtseemyuavsawvCiajibhaivneegvammeejmuajhwjchimlojthiabKom suav ntso&, Paj cai tuag puv yees 50 xyoo

twg ces nws yuav sawv rov los muaj meej mom ib

zavg nfxiv nyob rau haiv neeg hmoob lub neej '

ttl l,

Z \.\

,_.:tj.._

Page 33: Yawg Paj Cai Vwj Sawv Xov Khawm Xyoo 1919 Mus Txog Xyoo

I

3't

Paj cai cov lus tau hais tseg

Thaum Paj cai mus nyob tom hav zoo, yawg tau haisrau nws poj niam thiab tsoom hmoob tias: nej nyobzoo ffiog, yog luag fuaj tua kuv tuag mus ntev li L6xyoo, nej yuav pom nkoj cua( nyob hoom ) yanruabntug tuaj yuj saum cov huab, ntiaj teb neeg yuav tauzoo kawg. Yog li paj cai poj niam thiaj cim ntsoovtseg fxog ntua xyoo 1,932 nws thiaj pom nyob hoomya tuaj fxog teb chaws nplog tiag tiag

WTF14--t

Page 34: Yawg Paj Cai Vwj Sawv Xov Khawm Xyoo 1919 Mus Txog Xyoo

Pai cai tau hais tseg hais tias'

Pajcaitauhaistseghais-tias:ibtsoommetub'menyuamhrnoob tus hiot' ruI yau kom nej paub t:tg tias: tus tswv

ntuj yuav tso neeg nqis los ku,, t"tt"u l+t" nywj keeb neeg

luagtauhaistias:tseemtsistautxogcaij,Suavdawsyuavtaupwtoskomtxogrs*gt'..u.1'yort*l.'ugmamlinqislos faib ciam dej, ciam urr."Yog li iuag thiaj tsis tau.nqis los

TxhuahaivneegluagmuabntoolospuaPW,hmoobtuscesmuab hlau to, ,I" "tio,

tnu"m txog i s tog heev nyuj lawm

luaglwmhaivneegtuscesntoolwjtagluagSawvmus.lawm, hos hmoob tus ces hlau tsis iwj thiaj tseem pw tsts

tau sawv mas tseem tshuav li 8 tus heev "yoj

ntxiv mam li

sawv tau ua nom, ua tswv mus ruaj qoos'

[\'l;--- \

)- ','

t\lrI

IIt

I\\\\\\\,

-- -':=--:=-:-

J--_\(')

,')'.' /;'trz..t/.y'

-/n--.?)-):---'-1

Page 35: Yawg Paj Cai Vwj Sawv Xov Khawm Xyoo 1919 Mus Txog Xyoo

-)-

Lub caij uas Paj cai ua tsov rog

Lub sij hawm Paj cai sawv ua tsov rog ntawd,n\\'smuaj tub rog kwv yees li 3000 mus rau 4000 leej

xwb, Paj cai cov tub rog mas korn hnav ris tsho ximntsuab li nplooj ntoos, mas tsis paub hais Paj cai

muab qhov twg los rau lawv hnav li. Thaurn lawvlrnav ris tsho tas thiab kwv phom txhij zog lawm lrlas

Paj cai yuav tsurn hu lub ntuj daim av los pab povhwm txhua txhia tus rnas mam li tawm mus sib ntaussib tua, Paj cai cov thaib ham yeej khoos tas tus liluag tua yeej tsis to kiag li, tab sis vim nws cov thawjTub rog tsis rnloog lus mus ua kev txhaum loj heevlawm ntuj thiaj tsis pab, paj cat thiaj swb rog 1,921 .

'tr.&rV\l',

l#i:a;

Page 36: Yawg Paj Cai Vwj Sawv Xov Khawm Xyoo 1919 Mus Txog Xyoo

/i,\'l[

I

Page 37: Yawg Paj Cai Vwj Sawv Xov Khawm Xyoo 1919 Mus Txog Xyoo

lllrlri !h*,

i\lfl

ll

i'l

i)rlI

I

t!rl

ll,,

yfrilG'Poj cai vwi sawy xov khawrn

Xyao lg19 mus txog xyoo l92lnyob los tsuas sab qaum teb Yog

dab tsi ? Yog vim raug txoj kev

quab yuam ntawm nPlog thiab cob

tsib nyab lai nkaus nkaus xwb'

lub neej mus ntxiv tom ntej llo.

koom haum hrnoob kab lis kev cai

llaj or. Tougeu leePalao'

Page 38: Yawg Paj Cai Vwj Sawv Xov Khawm Xyoo 1919 Mus Txog Xyoo

iltl

,l

f.

i'lfl.tlll

''Jfl"'!ry(

{ffi,;,

Xyoo l9l9 mus txog xyoo l92lnyob los tsuaC sab qaum teb yogdab tsi ? yog vim raug txoj kevquab yuam ntawm nplog thiab cobtsib nyab laj nkaus nkaus xwb.- nej soj qab ntsuam xyuas paj cailub neej mus ntxiv tom ntej no.

koom haum hmoob kab lis kev cai

Major. Tougeu leepalAo.