Yaratıcılık

1,600 anaokulu öğrencisi 03-05 yaş = 98% 08-10 = 32% 13-15 = 10% Yetişkin = 2% Kaynak: George Land & Beth Jarman (1998) – Breakpoint and Beyond

Ögretim Materyallerinin Seçimi ve Hazirlanmasi

Çoklu öğrenme ortamı sağlarlar

Dikkat çekerler ve motive ederler

Öğrencilerin bireysel ihtiyaclarinin karsilanmasina yardimci olurlar

Soyut kavram, olgu ve olayları somutlaştırırlar

Görülemeyecek kadar küçük nesnelerin büyütülerek öğrenilmesini sağlar

Öğrenilenlerin kolay hatırlanmasını sağlarlar

Zamandan tasarruf sağlarlar

Güvenli gözlem yapma imkanı sunar

Birbiriyle tutarlı içerigin farklı zamanlarda sunulmasını sağlarlar

Tekrar tekrar kullanılabilirler

Karmaşık olan içeriği basitleştirir

Devam … •  Bilgi akışını hızlandırır •  Bireysel ya da grupla çalışma imkanı sunar •  Öğretim ortamını zenginleştirir •  Öğrenme ortamını eğlenceli ve zevkli hale

getirir

Öğrenme açısından hiçbir yararı olmayacaktır.

Materyal secimini etkileyen faktorler

Sorulacak Sorular •  Eğitim programına uygun mu ? •  Genel ve doğru mu ? •  Kesin ve anlaşılır bir dil kullanılmış mı ? •  Motive edip ilgi uyandırıyor mu ? •  Öğrenen katılımını sağlıyor mu ? •  Teknik kalitesi iyi mi ? •  Etkili olduğuna dair kanıt var mı? •  Reklam ve önyargıdan uzak mı? •  Kullanımı ile ilgili kılavuzlar yada açıklamalar var mı?

Materyal secimini etkileyen faktorler

Materyal secimini etkileyen faktorler Faktörler birbiri ile etkileşim içerisindedir ve birindeki değişiklik diğerlerini de etkiler •  Öğretim hedefleri – öğretim kazanımları •  Kullanılacak yöntem ve teknikleri •  Öğretmenlerin tutumları ve becerileri •  Öğrencilerin özellikleri •  Öğretim ortamının yapısı •  Araç gereçlerin özellikleri •  Maliyet ve zaman

Ogretim Hedefleri

Kullanilacak yontem ve teknikler •  Sunuş Yoluyla Öğretim •  İşbirliğine Dayalı Öğrenme •  Doğrudan Öğretim •  Kavram Öğretimi •  Problem Tabanlı •  Öğretim •  Tartışma

Ogrenci Ozellikleri • Hazirbulunusluk duzeyleri • Öğrenme tercihleri • Bireysel farklılıklar • Seviye

Öğretmen Özellikleri

•  Araç-gereçlerin etkililiğine inanma, istekli olma •  Kullanım bilgi ve becerisine sahip olma

Ogretim Ortaminin Yapisi •  Ortamın özellikleri (büyüklüğü, niteliği, ışıklandırma)

•  Sınıf •  Laboratuar •  Alan Gezisi vb.

•  Öğrenci sayısı •  Sınıf düzeni

•  Anlatim, tartisma, gosteri: sınıf ortamı •  Becerileri gerçek iş ortamında öğretme:

atölye •  Öğrenciye konuyu istedigi zaman

çalışma imkani sunma: bireysel çalışma ortamları

Materyal Ozellikleri

Maliyet ve Zaman •  Okulun bütçesi •  Kullanılacak araç gereç için gerekli olan

zaman

Materyal Seçiminde ve Hazırlamasında dikkat

edilmesi gereken özellikler

Öğretim Materyali •  Basit, sade ve anlaşılır olmalıdır. •  Dersin veya konunun amaçlarına uygun olmalıdır •  Konuyla ilgili tüm bilgileri değil, önemli ve özel bilgileri

içermelidir •  Görsel ögeler önemli noktaları vurgulamalı, aşırı

kullanımdan kaçınılmalıdır •  Kullanılan yazılı metinler ve görsel işitsel ögeler

öğrencilerin seviyelerine uygun olmalıdır

Ogretim Materyali devam • Sadece öğretmenin değil, öğrencilerin de kullanabileceği düzeyde basit olmalıdır

• İçerisinde kullanılan yazılı metin ve görsel-işitsel öğeler öğrencinin pedagojik özelliklerine uygun olmalı ve gerçek hayatıyla tutarlık göstermelidir.

• Öğrenciye alıştırma-uygulama olanağı sağlanmalıdır. • Olabildiğince gerçek hayatı yansıtmalıdır.

Ogretim Materyali devam • Her ogrenci tarafindan kolaylikla ulasilabilir ve

yenilenebilir olmalidir. •  Birden fazla kullanima uygun olmalidir. Bir defalik

kullanimda zarar gormemelidir. • Gerektiğinde kolayca geliştirilmeli ve

güncellenebilmelidir.

Görsel Tasarım

Neler öğreneceğiz •  Görsel tasarım öğelerinden çizgi, şekil, alan,

boyut, doku, renk konuları hakkında bilgi sahibi olacak,

•  Görsel tasarım ilkelerinden bütünlük, denge, vurgu, hizalama, yakınlık konularında fikir sahibi olacak,

•  Bir eğitim materyali geliştirirken dikkat edilmesi gereken noktaları öğreneceksiniz.

Tasarım Öğeleri •Çizgi •Şekil •Alan •Boyut •Doku •Renk

Çizgi • Tek Boyutlu araçlardır • Yönleri ve hareketleri temsil ederler • Çizgi, dikkati belirli bir noktaya çekebildiği gibi belirli bir yolun izlenmesini de sağlayabilir.

• Nesneleri bölmek ve birleştirmek için kullanılır

Ankara – İstanbul arası izlenecek yolu gösteren çizgi

Şekil • Bir yüzey üzerine yerleştirilen iki boyutlu özellikle taşıyan şekillerdir.

• Görselleri ilgi çekici hale getirir • Şekiller kimi zaman herhangi bir cismin sadece kenar çizgileri ile görüntülenmesinde kullanılırlar. Bunu siluet olarak ifade etmek de mümkündür.

• Farklı şekillerin bir araya getirilmesi anlamlı bütünlerin oluşturulmasını sağlar

Alan • Görsel materyallerde alan kullanımı materyalin

anlaşılabilir olması açısından büyük önem taşır. • Kapalı (dolu) ya da açık (boş) alanlar olarak ikiye

ayırabileceğimiz alan kullanımına en güzel örneklerden biri dergi ya da kitap tasarımlarıdır.

• Bu tasarımlarda sayfanın tamamı metin ya da şekiller ile doldurulmaz. Okuyucunun içeriği daha rahat takip edebilmesi için boş alanlara yer verilir.

Boyut • Görsel tasarım içerisinde kullanılan bir cismin boyutu çoğu zaman yanıltıcı olabilir.

• Cisim diğer cisimler ile birlikte kullanıldığında boyut açısından bir anlam ifade eder.

Ağacın parmaklar arasında durması , ağacın minyatür olduğu ya da ağacı tutanın dev olduğu hissini vermektedir

Yapılan araştırmanın büyüklüğü ifade ediliyor.

Doku • İki boyutlu görsellerde dokusuna ve desenine vurgu yapılarak üç boyutlu hale getirmektir

• Doku, görselin hem daha gerçekçi gözükmesine, hem de zeminle cisim arasında oluşan farklılık sayesinde daha rahat algılanmasına yardımcı olur

Solda düz kahverengi zemin. Sağda ağaç dokusu

Solda doku uygulanmış gitar. Sağda doku uygulanmış ve üç boyut etkisine sahip olan gitar.

Renk • Renk görsel materyallerde önemli bir unsur olmakla birlikte etkililiği bilinçli kullanılmasına bağlıdır.

• Günümüz eğitim teknolojileri kapsamında kullanılan araç gereçler –özellikle yansıtım (projeksiyon) cihazları –materyallerdeki renk kullanımını daha da önemli hale getirmektedir.

• Yanlış tema ve renk tercihleri materyalin kullanımını olumsuz yönde etkilemekte, özellikle okunabilirlik açısından sorunlara yol açmaktadır.

Geri plan ve metin renklerinin hatalı seçilmesi sonucu okunabilirliğin azalması.

Tasarım İlkeleri •Bütünlük •Denge •Vurgu •Hizalama •Yakınlık

Bütünlük • Bütünlük, bir görseli meydana getiren öğelerin bir bütün olarak görünmesini sağlayan, öğeler arasındaki ilişkidir.

• Bütünlüğü oluşturacak olan ilişkinin kurulabilmesi için bir önceki konuda bahsedilen tasarım öğelerinden (çizgi, şekil, renk, vb.) faydalanılır.

• Materyal içerisinde bütünlüğün sağlanmış olması mesajı anlamayı ve yorumlamayı kolaylaştırır.

Bütünlük devam … • Bütünlüğün sağlanması açısından yapılan hataların başında materyalin içinde çok sayıda ve birbiri ile ilişkisi düzgün bir şekilde ifade edilememiş öğelerin kullanımı yer alır.

• Bu tür hataları en aza indirebilmek için verilmek istenen mesaj tasarımcı tarafından açık ve net olarak ifade edilebilmelidir. Tasarımcının aklına gelen tüm fikirler materyale yansıtılmamalıdır.

•  3x3  kuralı  eski  ve  basit  bir  tasarım  kuralıdır.    •  Ekran,    soldan  sağa  ve  yukarıdan  aşağıya  3  parçaya  bölünerek  3x3  bir  matris  elde  edilir.    •  Anahtar  öğeler  veya  nesneler  bu  3  çizginin  yakınında  bulunmalıdır.    •  3x3  kuralı  öğrencilerin  dikkatlerini  bu  çizgilerin  kesişme  noktalarında  toplayacağını  belirtir.    

Denge • Öğelerin yatay ve dikey olarak materyale eşit ağırlıkta dağıtılması (yerleştirilmesi) yoluyla oluşturulur. İki türlü denge vardır:

• Formal (Simetrik): Bir materyalin ortadan ikiye bölündüğünde öğelerin simetrik olarak birbirinin aynı şekilde) yerleştirilmesi.

• İnformal (Simetrik olmayan): Yoğunluk her iki tarafta da eşittir ancak kullanılan öğeler farklıdır. Dengenin informal şekilde sağlanması materyale belirli ölçüde hareketlilik kazandırır ve ilgi çeker.

Vurgu Materyalde kullanılan görsellerin belirli bir bölümüne dikkat çekilmek istenebilir. Öğeyi ilgi merkezi haline getirebilmek için kullanılan farklı teknikler bulunmaktadır. Bu teknikler bazıları aşağıda listelenmiştir:

• Ok ve benzeri yön gösteren çizgilerin ve şekillerin kullanılması.

• Odaklanılacak öğenin farklı şekilde boyutlandırılması. • Farklı renk ve doku kullanımları.

YENİ DOKÜMAN OLUŞTUR

Vurguda çizgi ve şekil kullanımı

Vurguda farklı boyut kullanımı

Vurguda renk kullanımı

Hizalama • Öğeler arasında yatay veya dikey şekilde bir çizgi varmış gibi hizalanan bilgi ve nesneler daha düzenli algılandığında kolay öğrenilir ve hatırlanırlar.

• Materyalde hizalama kullanımı sırasında, öğeler arası hizalamanın yanı sıra tüm öğelerin materyale göre hizalanmasına da özen gösterilmelidir.

Yakınlık • Eğitim materyallerinde belirli bir kavramı ifade edebilmek, mesajı iletebilmek için birden fazla öğe kullanılabilir.

• Bu öğelerin arasındaki ilişkiyi öğelerin birbirleri arasındaki uzaklıkları ve yakınlıkları belirler.

• Birbirleri ile yakın öğeler ilişkili uzak olan öğeler ise ilişkisiz olarak anlamlandırılırlar.

Eğitsel Materyallerde Görsel

Tasarım

Resim, Fotoğraf ve Grafik Kullanımı •Bu öğelerin kullanımı ne çok soyut ne de çok gerçekçi olmalıdır.

•Gerçek resimler (fotoğraflar) yerine karikatürler, çizimler ya da diyagramlar kullanılmalıdır.

• Çok fazla ayrıntıya girerek öğrencinin dikkatinin dağılması ve odaklanılacak ana konudan uzaklaşması önlenebilir.

Boombox için veya hızla giden bir arabanın tasviri için çizim kullanılması.

Resim, Fotoğraf ve Grafik Kullanımı devam…

• Öğretim amaçlı bir görsel materyal tasarlarken, nesnelerin gerçeklik derecesinden çok anlamsal boyutunu dikkate almak gerekmektedir.

• Boyut açısından öğenin daha iyi ifade edilebilmesi için ölçek kullanılabilir. Rakamsal bilgilerin aktarılmasında grafiklerden faydalanılmalıdır.

Metin Kullanımı • Görselin genelinde aynı tip yazı tipinin kullanılmasına gayret gösterilmelidir.

• Belirli bir noktaya dikkat çekilmesi amacıyla altı çizili, kalın, renkli ya da italik yazı tipi tercih edilebilir.

Metin Kullanımı

Zemin ve Metin Renginin Kullanımı • Dikkat çekilmek istenilen öğelerin renk seçimlerinde

parlak ve canlı renklere ağırlık verilmelidir. • Bir bütünü oluşturan öğelerin (örneğin bir sunumu

oluşturan yansıların) her birinde aynı temanın (zemin rengi, yazı tipi rengi vb.) kullanılmasına özen gösterilmelidir.

• Görsellerdeki renk sayısı kısıtlanmalıdır. Renk kullanımında aşırıya kaçmak, görselin rahat takip edilebilmesini engelleyebilir.

Renk Kullanımı • Dikkat çekilmek istenilen öğelerin renk seçimlerinde

parlak ve canlı renklere ağırlık verilmelidir. • Bir bütünü oluşturan öğelerin (örneğin bir sunumu

oluşturan yansıların) her birinde aynı temanın (zemin rengi, yazı tipi rengi vb.) kullanılmasına özen gösterilmelidir.

• Görsellerdeki renk sayısı kısıtlanmalıdır. Renk kullanımında aşırıya kaçmak, görselin rahat takip edilebilmesini engelleyebilir.

Biçim • Görsel, mümkün olan en sade şekilde hazırlanmaya çalışılmalıdır. Görsel içinde kullanılan öğelerin dengeli bir şekilde yerleştirilmesi gerekmektedir.

• İnsan gözüne uyum sağlayacak şekilde, özellikle yansıtılan materyallerde yatay kullanıma dikkat edilmelidir. Görsel, farklı ışık koşullarında ve değişik uzaklıklardan okunabilir olmalıdır.

Örnekler Puzzlemaker: http://www.discoveryeducation.com/free-puzzlemaker İnfogram: http://piktochart.com/ Pinterest: https://www.pinterest.com/login/ Google Images: http://www.google.com/imghp Picasa: http://picasa.google.com/