xây dựng phục hồi sủa chữa bộ ly hợp ma sát
-
Upload
hoang-thai-viet -
Category
Art & Photos
-
view
132 -
download
2
description
Transcript of xây dựng phục hồi sủa chữa bộ ly hợp ma sát
4
X©y dùng quy tr×nh phôc håi, söa ch÷a Bé Ly Hîp 1. C«ng dông, yªu cÇu vµ ph©n lo¹i ly hîp.
1.1.C«ng dông
Ly hîp lµ mét côm cña hÖ thèng truyÒn lùc (HTTL) n»m gi÷a ®éng c¬ vµ hép sè chÝnh cã
c¸c chøc n¨ng sau.
- TruyÒn m«men quay tõ ®éng c¬ tíi HTTL phÝa sau.
- C¾t vµ nèi m«men quay tõ ®éng c¬ tíi HTTL ®¶m b¶o sang sè ®îc dÔ dµng.
Thùc hiÖn ®ãng ng¾t ªm dÞu nh»m gi¶m t¶i träng ®éng vµ thùc hiÖn trong thêi gian
ng¾n.
- Khi chÞu t¶i qu¸ lín ly hîp ®ãng vai trß nh mét c¬ cÊu an toµn nh»m tr¸nh
qu¸ t¶i cho HTTL vµ ®éng c¬.
- Gi¶m chÊn ®éng do ®éng c¬ g©y ra trong qu¸ tr×nh lµm viÖc nh»m ®¶m b¶o cho c¸c
chi tiÕt trong HTTL ho¹t ®éng an toµn.
1.2.Yªu cÇu
Ly hîp ph¶i ®¶m b¶o ®îc c¸c yªu cÇu sau.
- Khi ®ãng truyÒn ®éng ph¶i nhanh chãng, ªm dÞu kh«ng g©y c¸c lùc va ®Ëp cho HTTL.
- Khi c¾t truyÒn ®éng ph¶i hoµn toµn, døt kho¸t, ªm dÞu ®Ó qu¸ tr×nh ra vµo sè ®îc nhÑ
nhµng.
- TruyÒn ®îc m«men quay lín nhÊt cña ®éng c¬ trong mäi ®iÒu kiÖn lµm viÖc.
- §¶m b¶o an toµn cho HTTL khi bÞ qu¸ t¶i, tr¸nh c¸c lùc qu¸ lín t¸c dông nhanh lªn
HTTL.
1.3.Ph©n lo¹i
* Ph©n lo¹i theo ph¬ng ph¸p truyÒn m«men quay.
- Ly hîp ma s¸t: TruyÒn m«men quay b»ng lùc ma s¸t.
- Ly hîp thñy lùc: TruyÒn m«men quay b»ng chÊt láng.
- Ly hîp ®iÖn tõ: TruyÒn m«men quay b»ng lùc ®iÖn tõ.
- Ly hîp mét ®Üa ma s¸t.
SVTH: NGUYỄN VĂN VIỆT - LỚP 09C1A trang
Bài tập lớn lắp đặt và sửa chữa máy GVHD: TH.S NGUYỄN THANH VIỆT
5
- Ly hîp nhiÒu ®Üa ma s¸t.
* Ph©n lo¹i theo tr¹ng th¸i lµm viÖc.
- Ly hîp thêng ®ãng: Lu«n ë vÞ trÝ ®ãng khi cha chÞu t¸c ®éng cña c¬ cÊu ®iÒu khiÓn.
- Ly hîp thêng më: Lu«n ë tr¹ng th¸i më, khi ho¹t ®éng ph¶i cã sù t¸c ®éng cña c¬
cÊu ®iÒu khiÓn.
Bài tập lớn lắp đặt và sửa chữa máy GVHD: TH.S NGUYỄN THANH VIỆT
4SVTH: NGUYỄN VĂN VIỆT - LỚP 09C1A trang
6
PhÇn bÞ ®éng gåm trôc bÞ ®éng vµ ®Üa ma s¸t, ®Üa ma s¸t ®Æt gi÷a b¸nh ®µ vµ ®Üa Ðp,
®Üa ma s¸t l¾p víi trôc b»ng then hoa. ë «t« trôc ly hîp lµ trôc chñ ®éng cña hép sè,
mét ®Çu gèi lªn vßng bi ®Æt trong hèc ë ®u«i trôc khuûu.
C¬ cÊu ®iÒu khiÓn ly hîp gåm ®ßn më (lß xo mµng) l¾p b¶n lÒ víi vá ly hîp vµ ®Üa Ðp,
vßng bi tú, b¹c trît, cµng cua, bµn ®¹p ly hîp vµ bé dÉn ®éng c¬ khÝ hay thñy lùc.
H×nh 2.1. Ly hîp mét ®Üa ma s¸t.
1. Vá ly hîp; 2. §Üa Ðp; 3. Lß xo Ðp;
4. B¸nh ®µ; 5.Trôc ly hîp;
6. Lß xo gi¶m chÊn;
7. X¬ng ®Üa; 8. §Çu ®ßn më;
9. §Üa ma s¸t; 10. BÒ mÆt ma s¸t; 11. Bi tú.
ë c¸c xe cã c«ng suÊt cao, ®Ó tr¸nh hiÖn tîng ®Üa Ðp xoay víi vá ly hîp, ®Üa Ðp ®îc
nèi víi vá ly hîp b»ng lß xo l¸ hay khíp then trît. C¶ bé ly hîp ®îc ®Æt trong vá
bao ly hîp.
2.1.2.Nguyªn lý lµm viÖc
Khi cha t¸c ®éng vµo bµn ®¹p ly hîp, díi t¸c ®éng cña c¸c lß xo ®Üa Ðp Ðp chÆt víi
®Üa ma s¸t vµ bÒ mÆt lµm viÖc cña b¸nh ®µ. Ly hîp ë tr¹ng th¸i truyÒn ®éng lùc. Khi
®ã b¸nh ®µ, ®Üa bÞ ®éng, ®Üa Ðp, lß xo Ðp, vá ly hîp quay thµnh mét khèi. M«men xo¾n
2. CÊu t¹o vµ nguyªn lý lµm viÖc cña ly hîp.
2.1.CÊu t¹o vµ nguyªn lý lµm viÖc cña ly hîp mét ®Üa ma s¸t.
2.1.1.CÊu t¹o.
Bài tập lớn lắp đặt và sửa chữa máy GVHD: TH.S NGUYỄN THANH VIỆT
SVTH: NGUYỄN VĂN VIỆT - LỚP 09C1A trang
7
®îc truyÒn tõ ®éng c¬ tíi b¸nh ®µ qua c¸c bÒ mÆt ma s¸t truyÒn ®Õn moay¬ ®Üa bÞ
®éng tíi trôc bÞ ®éng. Ly hîp thùc hiÖn chøc n¨ng truyÒn m«men xo¾n tõ ®éng c¬ tíi
hép sè.
Khi t¸c ®éng vµo bµn ®¹p ly hîp, qua c¬ cÊu dÉn ®éng vßng bi tú Ðp vµo ®Çu ®ßn më,
kÐo ®Üa Ðp vÒ phÝa sau. §Üa ma s¸t dÞch chuyÓn trªn trôc ly hîp ®Ó t¸ch khái bÒ mÆt
cña ®Üa Ðp vµ b¸nh ®µ. Ly hîp ë tr¹ng th¸i më, c¾t truyÒn ®éng gi÷a ®éng c¬ vµ c¬ cÊu
truyÒn lùc.
Nh¶ bµn ®¹p ly hîp, c¸c lß xo l¹i Ðp ®Üa Ðp, ®Üa ma s¸t vµ b¸nh ®µ thµnh mét khèi, ly
hîp l¹i truyÒn lùc. Nh vËy ly hîp cã t¸c dông c¾t t¹m thêi truyÒn ®éng gi÷a ®éng c¬
vµ HTTL mçi khi cÇn ra vµo sè.
Gi÷a c¸c qu¸ tr×nh ®ãng më, lùc Ðp cña lß xo Ðp thay ®æi, g©y ra trêng hîp trît
t¬ng ®èi gi÷a c¸c bÒ mÆt ma s¸t. Qu¸ tr×nh diÔn ra víi thêi gian ng¾n nhng ph¸t sinh
nhiÖt rÊt lín, g©y nªn mµi mßn bÒ mÆt ma s¸t, ®èt nãng c¸c chi tiÕt ly hîp vµ cã thÓ
lµm háng ly hîp.
2.2.CÊu t¹o vµ nguyªn lý lµm viÖc cña ly hîp hai ®Üa ma s¸t
2.2.1.CÊu t¹o
Bài tập lớn lắp đặt và sửa chữa máy GVHD: TH.S NGUYỄN THANH VIỆT
SVTH: NGUYỄN VĂN VIỆT - LỚP 09C1A trang
8
H×nh2.2.Ly hîp hai ®Üa ma s¸t
1. B¸nh ®µ; 2, 4. ®Üa Ðp; 3. MÆt bÝch phô; 5. Vá;
6. §ßn më ly hîp; 8, 10. §Üa ma s¸t; 9, 12. Lß xo Ðp;
11. Thanh kÐo; 13. §ßn më; 14. Bi tú; 15. èng dÉn.
Khi ly hîp cÇn truyÒn mét c«ng suÊt lín, nhng do giíi h¹n vÒ kh«ng gian kh«ng thÓ
chÕ t¹o ly hîp cã ®êng kÝnh lín, ngêi ta sö dông ly hîp hai ®Üa ma s¸t.
Ly hîp hai ®Üa ma s¸t cã cÊu t¹o t¬ng tù lo¹i mét ®Üa ma s¸t, nhng cã thªm mét ®Üa
Ðp vµ mét ®Üa ma s¸t.
PhÇn chñ ®éng cã hai ®Üa Ðp: §Üa Ðp sau nèi víi vá ly hîp qua c¸c ®ßn më, gi÷a chóng
®Æt c¸c lß xo. §Üa Ðp tríc hay cßn gäi lµ ®Üa Ðp trung gian ®Æt gi÷a hai ®Üa ma s¸t. §Ó
chèng dÝnh, gi÷a b¸nh ®µ vµ ®Üa Ðp tríc cã c¸c lß xo t¸ch. Hai ®Üa Ðp ®îc chèng
xoay b»ng c¸ch lång trong bul«ng b¾t víi vá ly hîp vµ dïng c¸c vÝt chèng xoay.
PhÇn bÞ ®éng gåm hai ®Üa ma s¸t ®Æt gi÷a b¸nh ®µ vµ c¸c ®Üa Ðp. Hai ®Üa ma s¸t l¾p víi
trôc ly hîp b»ng r·nh then hoa.
C¬ cÊu ®iÒu khiÓn nh ë ly hîp mét ®Üa ma s¸t.
2.2.2.Nguyªn lý lµm viÖc
B×nh thêng ly hîp ë tr¹ng th¸i truyÒn m«men quay gi÷a ®éng c¬ víi HTTL. C¸c lß
xo Ðp chÆt víi ®Üa Ðp, ®Üa ma s¸t vµ b¸nh ®µ thµnh mét khèi. M«men quay tõ ®éng c¬
qua b¸nh ®µ, hai ®Üa Ðp truyÒn cho ®Üa ma s¸t ®Õn trôc ly hîp.
Khi t¸c ®éng vµo bµn ®¹p ly hîp, qua c¬ cÊu dÉn ®éng ®ßn më kÐo ®Üa Ðp sau dÞch
chuyÓn vÒ phÝa sau, ®ång thêi c¸c lß xo t¸ch ®Èy ®Üa Ðp tríc vÒ phÝa sau. Hai ®Üa ma
Bài tập lớn lắp đặt và sửa chữa máy GVHD: TH.S NGUYỄN THANH VIỆT
SVTH: NGUYỄN VĂN VIỆT - LỚP 09C1A trang
9
s¸t ®îc t¸ch khái bÒ mÆt cña b¸nh ®µ vµ c¸c ®Üa Ðp. Ly hîp ë tr¹ng th¸i më, c¾t
truyÒn ®éng tõ ®éng c¬ tíi trôc ly hîp.
2.3.So s¸nh ly hîp hai ®Üa víi ly hîp mét ®Üa ma s¸t
+ ¦u ®iÓm:
- Khi ®ãng ªm dÞu h¬n.
- Khi cïng kÝch thíc, cã kh¶ n¨ng truyÒn m«men quay lín.
- Khi cïng truyÒn mét m«men, kÝch thíc nhá gän h¬n.
+ Nhîc ®iÓm:
- CÊu t¹o phøc t¹p.
- C¾t kh«ng døt kho¸t.
- T¶n nhiÖt kÐm
2.4.Ly hîp dïng lß xo mµng
2.4.1.CÊu t¹o
KÕt cÊu t¬ng tù ly hîp ma s¸t, nhng c¸c lß xo ®îc thay thÕ bëi mét mµng duy nhÊt.
Lß xo mµng cã h×nh nãn côt dËp b»ng thÐp l¸, phÝa trong lµ c¸c tÊm thÐp l¸ ®µn håi
h×nh c«n thay thÕ cho c¸c ®ßn më. Lß xo mµng l¾p víi vá ly hîp b»ng c¸c bul«ng, hai
bªn ®Æt ba vßng dÉn híng, mÐp ngoµi lß xo mµng l¾p víi ®Üa Ðp.
H×nh 2.3. Ly hîp lß xo mµng.
1. B¸nh ®µ; 2. §Üa bÞ ®éng; 3. §Üa Ðp;
4. Lß xo mµng; 5. B¹c më.
2.4.2.Nguyªn lý lµm viÖc
Khi cha t¸c ®éng vµo bµn ®¹p ly hîp, lß xo mµng Ðp chÆt ®Üa Ðp, ®Üa ma s¸t vµ b¸nh
®µ thµnh mét khèi, ly hîp ë tr¹ng th¸i ®ãng vµ truyÒn m«men quay tõ ®éng c¬ tíi hép
sè.
Khi t¸c ®éng vµo bµn ®¹p ly hîp, vßng bi tú Ðp vµo ®Çu c¸c tÊm thÐp lµm vßng ngoµi
lß xo mµng bËt ra, kÐo ®Üa Ðp ra khái ®Üa ma s¸t, ly hîp truyÒn ®éng.
Bài tập lớn lắp đặt và sửa chữa máy GVHD: TH.S NGUYỄN THANH VIỆT
SVTH: NGUYỄN VĂN VIỆT - LỚP 09C1A trang
10
Khi nh¶ bµn ®¹p ly hîp, lß xo mµng trë l¹i h×nh d¸ng ban ®Çu vµ ly hîp ë tr¹ng th¸i
®ãng.
2.4.3.¦u ®iÓm cña ly hîp lß xo mµng
- Lùc Ðp lß xo mµng kh«ng bÞ ¶nh hëng khi ®Üa ma s¸t mßn, do ®ã tr¸nh ®îc t×nh
tr¹ng ly hîp trît.
- KÕt cÊu ®¬n gi¶n, khèi lîng nhá.
- Lùc Ðp ph©n bè ®Òu ë mäi chÕ ®é lµm viÖc.
2.5.CÊu t¹o cña mét sè chi tiÕt trong bé ly hîp
H×nh 2.4. CÊu t¹o bé ly hîp.
1. B¸nh ®µ; 2. Bi ®Çu trôc; 3. §Üa ma s¸t; 4. Bul«ng ;
6. Vá ly hîp; 7; Bi më; 8. §ßn më ngoµi.
2.5.1.B¸nh ®µ
B¸nh ®µ n»m cuèi ®éng c¬ b¾t chÆt víi trôc khuûu b»ng ®ai èc, bÒ mÆt gia c«ng
ph¼ng. Trªn vµnh cã c¸c b¸nh r¨ng ¨n khíp víi m¸y khëi ®éng. Ngoµi ra gÇn mÐp
ngoµi cßn cã c¸c lç ren ®Ó l¾p víi vá ly hîp.
2.5.2.Moay¬ vµ bé gi¶m chÊn
Moay¬ n»m trùc tiÕp trªn ®Üa ma s¸t cã then hoa di trît trªn trôc s¬ cÊp, phÇn ngoµi
cña moay¬ cã d¹ng hoa thÞ ®îc chuyÓn ®éng bªn trong c¸c ®inh t¸n, trªn moay¬ cã
c¸c lç ®Ó l¾p lß xo trô gi¶m chÊn, bao bªn ngoµi lµ hai vµnh thÐp l¸. Hai vµnh nµy
®îc t¸n chÆt b»ng ®inh t¸n trªn x¬ng ®Üa ma s¸t, sù dÞch chuyÓn nhá gi÷a moay¬ vµ
c¸c vµnh thÐp chØ ®îc thùc hiÖn khi c¸c lß xo bÞ biÕn d¹ng tiÕp vµ ®ñ lín ®Ó th¾ng
®îc lùc ma s¸t vµ phÇn l¾p b¹c trît.
C¸c lß xo gi¶m chÊn xo¾n nh»m môc ®Ých khi ly hîp chuyÓn tõ tr¹ng th¸i më sang
tr¹ng th¸i ®ãng ®îc ªm dÞu.
Bài tập lớn lắp đặt và sửa chữa máy GVHD: TH.S NGUYỄN THANH VIỆT
SVTH: NGUYỄN VĂN VIỆT - LỚP 09C1A trang
11
2.5.3.Trôc ly hîp
Trôc ly hîp cã nhiÖm vô truyÒn m«men quay tõ ly hîp tíi hép sè.
Trôc ly hîp lµ trôc chñ ®éng cña hép sè, ®îc chÕ t¹o liÒn víi b¸nh r¨ng chñ ®éng cña
hép sè. §Çu trong l¾p víi vßng bi ®ì ®Æt trong hèc trôc khuûu. Trªn trôc cã vµnh then
hoa ®Ó l¾p moay¬ ë ®Üa ma s¸t vµ phÇn l¾p b¹c trît.
2.5.4.Vá ly hîp
Vá ly hîp ®îc lµm b»ng gang cã c¸c lç ®Ó b¾t vµ ®Þnh t©m víi b¸nh ®µ. Trªn vá ly
hîp cã c¸c gê hoÆc lç ®Ó liªn kÕt víi ®Üa Ðp nhng vÉn cho phÐp ®Üa Ðp di chuyÓn däc
trôc. Lç trong vá cã c¸c gê nhá gi÷ vßng lß xo khãa n»m cè ®Þnh lß xo mµng.
2.5.5.§ßn më ly hîp (cµng cua)
§îc gia c«ng b»ng ph¬ng ph¸p ®óc, vËt liÖu chÕ t¹o b»ng thÐp, mét ®Çu l¾p víi èng
trît n»m lång kh«ng trªn trôc s¬ cÊp, mét ®Çu nèi víi c¸c ®ßn liªn ®éng
2.5.6.§Üa Ðp
Gièng nh h×nh vµnh kh¨n khÐp kÝn, bªn trong rçng, cã chiÒu dµi bÒ mÆt lín h¬n bÒ
mÆt cña tÊm ®Üa ma s¸t, mÆt tiÕp xóc víi ®Üa ma s¸t ®îc gia c«ng nh½n, vËt liÖu chÕ
t¹o b»ng thÐp, ®îc gia c«ng víi ®é ®ång t©m cao, bªn ngoµi cã c¸c lç hoÆc vÊu ®Ó b¾t
c¸c ®ßn cïng víi vá b¸nh ®µ.
§Üa Ðp cã t¸c dông Ðp ®Üa ma s¸t víi b¸nh ®µ thùc hiÖn c¾t truyÒn ®éng gi÷a ®éng c¬
víi c¬ cÊu dÉn ®éng cÇn thiÕt.
2.5.7.Lß xo Ðp
T¹o ra lùc Ðp chÆt ®Üa Ðp, ®Üa ma s¸t vµ b¸nh ®µ thµnh mét khèi ®Ó ly hîp cã thÓ
truyÒn m«men tõ b¸nh ®µ, ®Üa Ðp sang ®Üa ma s¸t. Trªn ly hîp thêng sö dông hai lo¹i
lß xo: Lß xo xo¾n h×nh trô vµ lß xo mµng.
C¸c lo¹i lß xo xo¾n h×nh trô ®îc l¾p gi÷a ®Üa Ðp vµ vá ly hîp theo ®êng trßn. §Ó l¾p
c¸c lß xo, vá ly hîp vµ ®Üa Ðp cã c¸c tai b¾t vµ lç ®Ó l¾p ghÐp.
Gi÷a c¸c lß xo vµ ®Üa Ðp ®Æt ®Öm c¸ch nhiÖt ®Ó phßng ngõa lß xo bÞ qu¸ nãng. C¸c lß
xo ®ã Ðp chÆt ®Üa Ðp, ®Üa ma s¸t víi b¸nh ®µ khi ly hîp ®ãng.
Ly hîp cña xe du lÞch thêng sö dông mét lß xo mµng h×nh nãn côt thay thÕ cho c¸c
lß xo xo¾n h×nh trô. Ly hîp cã kÕt cÊu gän nhÑ h¬n, c¸c l¸ thÐp phÝa trong thay thÕ
lu«n cho c¸c ®ßn më.
Lùc Ðp lß xo ph¶i ®ñ lín ®Ó ly hîp kh«ng bÞ trît, ly hîp cã kh¶ n¨ng truyÒn m«men
cùc ®¹i cña ®éng c¬. Nhng lùc Ðp cµng lín, ngêi l¸i xe ph¶i sö dông lùc lín h¬n ®Ó
Bài tập lớn lắp đặt và sửa chữa máy GVHD: TH.S NGUYỄN THANH VIỆT
SVTH: NGUYỄN VĂN VIỆT - LỚP 09C1A trang
12
®iÒu khiÓn ly hîp. Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy ngêi ta dông ly hîp b¸n ly t©m hay c¬ cÊu
®iÒu khiÓn trî lùc.
2.5.8.§Üa ma s¸t
§Üa ma s¸t bao gåm mét moay¬ cã r·nh then hoa vµ mét tÊm kim lo¹i ph¼ng h×nh trßn
®îc bao phñ bëi vËt liÖu ma s¸t, n»m gi÷a b¸nh ®µ vµ ®Üa Ðp. X¬ng ®Üa ®îc lµm
b»ng thÐp cã lç ®Ó t¸n ®inh cïng víi ®Üa ma s¸t vµ tÊm thÐp gi¶m chÊn, hai bªn bÒ mÆt
cña ®Üa cã t¸n ®inh nh«m cïng bÒ dµy cña tÊm ma s¸t tõ 3 ÷4 mm.
Xung quanh ®Üa ma s¸t cã xÎ r·nh ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng t¶n nhiÖt vµ ªm dÞu khi ®ãng
c¾t ly hîp. Bªn c¹nh x¬ng ®Üa cã moay¬ vµ bé gi¶m chÊn (lß xo), bªn ngoµi cã bé
gi¶m chÊn cã mét ®Üa thÐp bao quanh bé gi¶m chÊn.
§Üa ma s¸t cã t¸c dông nèi m«men tõ ®éng c¬ tíi HTTL th«ng qua r·nh then hoa cña
trôc s¬ cÊp.
2.6.C¬ cÊu dÉn ®éng ly hîp
2.6.1.C¬ cÊu dÉn ®éng c¬ khÝ
H×nh 2.5. §Üa ma s¸t.
1. Lß xo ®Öm; 2. Lß xo gi¶m chÊn; 3. BÒ mÆt x¬ng ®Üa; 4 . X¬ng ®Üa;
5. Moay¬; 6. Chèt dõng; 7. Lç ®inh t¸n; 8. Vßng ®Öm.
Bài tập lớn lắp đặt và sửa chữa máy GVHD: TH.S NGUYỄN THANH VIỆT
13
Víi c¬ cÊu dÉn ®éng b»ng c¬ khÝ cã cÊu t¹o ®¬n gi¶n. Thêng sö dông trªn nh÷ng xe
«t« du lÞch vµ xe cã c«ng suÊt thÊp. Nã kh«ng tiÖn lîi cho nh÷ng «t« t¶i nÆng, nhÊt lµ
c¸c trêng hîp ®éng c¬ bè trÝ xa ngêi l¸i.
Khi ngêi l¸i t¸c dông lªn bµn ®¹p, bµn ®¹p ®îc Ên xuèng, cÇn ®Èy t¸c dông lªn èng
dÉn híng, èng dÉn híng sÏ ®i ngîc l¹i so víi chuyÓn ®éng cña bµn ®¹p. §Çu èng
chuyÓn híng sÏ nèi víi c¸c cÇn nh¶ ly hîp, cÇn nh¶ nµy sÏ t¸c dông vµ tú lªn b¹c
trît kÐo m©m Ðp ra xa lµm cho ®Üa ma s¸t t¸ch khái bÒ mÆt b¸nh ®µ.
Khi nhÊc ch©n khái bµn ®¹p, lß xo håi vÞ bµn ®¹p sÏ kÐo bµn ®¹p vÒ vÞ trÝ cò vµ m©m
Ðp sÏ Ðp ®Üa ma s¸t trë l¹i, ly hîp ®îc nèi truyÒn ®éng.
2.6.2.C¬ cÊu dÉn ®éng thñy lùc
Bài tập lớn lắp đặt và sửa chữa máy GVHD: TH.S NGUYỄN THANH VIỆT
14
Víi c¬ cÊu dÉn ®éng lo¹i nµy, viÖc ®iÒu khiÓn «t« dÔ dµng h¬n vµ viÖc nh¶ ly hîp
®îc ªm dÞu h¬n, vÞ trÝ bµn ®¹p kh«ng phô thuéc vµo vÞ trÝ bé ly hîp. DÉn ®éng ®iÒu
khiÓn lo¹i nµy th«ng qua ®iÒu khiÓn gi¸n tiÕp c¸c xilanh lùc trong ®ã thay thÕ b»ng hai
xilanh thñy lùc, xilanh chÝnh t¹o ¸p suÊt vµ xilanh con ®Èy cho ®ßn liªn ®éng më ly
hîp.
Khi t¸c dông vµo bµn ®¹p ly hîp, cÇn ®Èy piston xilanh chÝnh dÞch chuyÓn sang tr¸i
t¹o ¸p suÊt cao, dÇu tõ xilanh chÝnh qua c¸c èng dÉn dÇu ®Õn xilanh lµm viÖc (xilanh
con), dÇu ®îc ®Èy vµo piston dÞch chuyÓn sang ph¶i vµ ®Èy cÇn ®Èy dÞch chuyÓn
theo.Do ®ã c¬ cÊu dÈn ®éng Ðp vßng bi tú vµo lß xo Ðp, mét ®Çu kia cña lß xo Ðp më
ra, ®Üa Ðp còng ®îc dÞch chuyÓn vÒ bªn ph¶i ®Üa ma s¸t còng ®îc më ra, do ®ã
m«men xo¾n tù ®éng kh«ng ®îc truyÒn tíi trôc s¬ cÊp.
Khi th«i t¸c dông vµo bµn ®¹p ly hîp, lß xo ®Èy c¸c piston ë hai xilanh vÒ vÞ trÝ ban
®Çu vµ dÇu ®îc th«ng qua c¸c èng dÉn quay trë l¹i, ly hîp trë l¹i tr¹ng th¸i ®ãng vµ
truyÒn m«men tõ ®éng c¬ tíi trôc s¬ cÊp.
3. Ph©n tÝch c¸c d¹ng háng cña ly hîp – nguyªn nh©n – hËu qu¶. 3.1.Bé ly hîp bÞ trît trong qu¸ tr×nh lµm viÖc 3.1.1BiÓu hiÖn
- Ly hîp bÞ trît lµ hiÖn tîng m«men cña ®éng c¬ kh«ng truyÒn ®îc ra phÝa sau do t¶i träng qu¸ lín.
- Khi khëi ®éng ®éng c¬, kÐo phanh tay, nhÊn bµn ®¹p ly hîp vµ cµi sè 4,bu«ng tõ tõ ch©n ly häp ®ång thêi t¨ng nhÑ ga.NÕu bé ly hîp cßn tèt nã sÏ h·m ®éng c¬ t¾t m¸y khi ta bu«ng hÕt ch©n nèi khíp ly häp .NÕu ®éng c¬ vÉn næ b×nh thêng chøng tá ®Üa ly hîp bÞ quay truît .
3.1.2.Nguyªn nh©n - BÒ mÆt lµm viÖc cña tÊm ma s¸t, ®Üa ly hîp bÞ mßn, chai cøng hoÆc dÝnh dÇu mì.
Bài tập lớn lắp đặt và sửa chữa máy GVHD: TH.S NGUYỄN THANH VIỆT
SVTH: NGUYỄN VĂN VIỆT - LỚP 09C1A trang
15
- Hµnh tr×nh tù do cña bµn ®¹p kh«ng cã vßng bi tú lu«n tiÕp xóc víi ®ßn Ðp, ly hîp bÞmë.
- C¸c thanh kÐo bÞ cong hoÆc kÑt khíp. - C¸c lo xo xo¾n hoÆc lß xo mµng bÞ g·y, vì, yÕu kh«ng ®ñ lùc Ðp ®Üa ly hîp vµo mÆt
b¸nh ®µ. - §Üa ma s¸t bÞ cong,vªnh, mßn, nh« phÇn ®inh t¸n g©y cµo síc ®Üa Ðp vµ b¸nh ®µ. - C¸c cÇn ®Èy bÞ cong hoÆc chØnh kh«ng ®Òu. 3.1.3. HËu qu¶ - §Üa Ðp vµ tÊm ma s¸t bÞ mßn nhanh. - Sinh ra nhiÖt ®é cao lµm tÊm ma s¸t, ®Üa Ðp bÞ ch¸y x¸m, cµo síc, cong vªnh. 3.2.Bé ly hîp bÞ rung rËt khi nèi chuyÓn ®éng. 3.2.1.BiÓu hiÖn Sau khi cµi sè, mÆc dï ®· nh¶ ch©n ly hîp rÊt tõ tõ nhng vÉn cã hiÖn tîng ®éng c¬
bÞ giËt vµ rung ®éng m¹nh 3.2.2.Nguyªn nh©n - R·nh then hoa cña trôc ly hîp vµ moay¬ tÊm ma s¸t bÞ mßn. - Cã dÇu mì dÝnh vµo c¸c mÆt ma s¸t cña ®Üa ly hîp. - §inh t¸n cña tÊm ma s¸t bÞ háng. - §Üa ly hîp kh«ng di chuyÓn tù do ®îc trªn c¸c r·nh däc trôc s¬ cÊp hép sè. - Cã chi tiÕt nµo ®ã cña bé ly hîp bÞ vì, vÝ dô: g·y c¸c lß xo gi¶m xo¾n, m©m Ðp bÞ nøt. - Lß xo gi¶m chÊn cña tÊm ma s¸t yÕu, g·y. 3.2.3.HËu qu¶ - T¨ng tèc ®é mßn háng cña then hoa, moay¬ vµ tÊm ma s¸t. 3.3.Bé ly hîp nh¶ kh«ng hoµn toµn khi c¾t khíp( c¾t dÝnh). 3.3.1.BiÓu hiÖn - Khi ta Ên hÕt kho¶ng ch¹y bµn ®¹p ly hîp nhng vµo sè vÉn rÊt khã kh¨n. - Bé ly hîp c¾t kh«ng døt kho¸t, ®Üa ly hîp vÉn tiÕp tôc quay theo b¸nh ®µ, ®ång thêi
trong bé ly hîp ph¸t ra nh÷ng tiÕng kªu do va ch¹m c¸c b¸nh r¨ng. 3.3.2.Nguyªn nh©n - Kho¶ng hµnh tr×nh tù do cña bµn ®¹p ly hîp qu¸ lín. - §Üa ly hîp, ®Üa Ðp bÞ vªnh. - Moay-¬ ®Üa ly hîp dÞch chuyÓn khã kh¨n trªn r·nh then hoa trôc dÉn ®éng hép sè(trôc
s¬ cÊp)lµm ®Üa ly hîp kh«ng thÓ t¸ch hoµn toµn khái mÆt b¸nh ®µ. 3.3.3 HËu qu¶ - Lµm mßn háng c¸c ®Çu b¸nh r¨ng cña hép sè. - Lµm tÊm ma s¸t, ®Üa Ðp bÞ cµo síc.
3.4.Bé ly hîp ph¸t ra tiÕng kªu 3.4.1.BiÓu hiÖn
TiÕng kªu cña bé ly hîp rÊt dÔ ®îc nhËn biÕt khi ®éng c¬ næ cÇmchõng(gal¨ngti).CÇn ph©n biÖt tiªng kªu ph¸t ra lóc c¾t khíp ly hîp vµ lóc lóc nèikhíp ly hîp.
3.4.2.Nguyªn nh©n *Tiªng kªu ph¸t ra khi nèi khíp ly hîp (khi nh¶ bµn ®¹p ly hîp) - Do moay-¬ vµ lç then hoa trôc s¬ cÊp hép sè qu¸ láng. - Do lß xo gi¶m xo¾n ®Üa ly hîp bÞ g·y. - Do ®éng c¬ vµ hép sè l¾p kh«ng ®ång t©m lµm ®Üa ly hîp bÞ dÞch chuyÓn trªn trôc
s¬ cÊp hép sè t¹o ra tiÕng kªu. * TiÕng kªu ph¸t ra khi c¾t khíp ly häp( Ên bµn ®¹p ly hîp xuèng)
Bài tập lớn lắp đặt và sửa chữa máy GVHD: TH.S NGUYỄN THANH VIỆT
SVTH: NGUYỄN VĂN VIỆT - LỚP 09C1A trang
16
- æ bi tª bÞ mßn, háng, thiÕu dÇu b«i tr¬n lµm vßng bi ph¸t ra tiÕng kªu khi ta Ên vµo bµn ®¹p ly hîp.
- §iÒu chØnh c¸c cÇn bÈy kh«ng ®óng lµm cho chóng cä vµo moay-¬ ®Üa ly hîp khi vßng bi tª tiÕn vµo.
- Vßng bi gèi trôc s¬ cÊp hép sè trong ®u«i trôc khuûu bÞ mßn, háng hoÆc thiÕu dÇu b«itr¬n. Khi ta Ên bµn ®¹p c¾t khíp ly hîp, trôc s¬ cÊp hép sè ®øng yªn trong lóc b¸nh ®µ vµ vßng bi quay sÏ ph¸t ra tiÕng kªu.
3.4.3.HËu qu¶ Lµm h háng nhanh c¸c chi tiÕt.
3.5.Bµn ®¹p ly hîp bÞ rung. 3.5.1.BiÓu hiÖn
HiÖn tîng nµy cã thÓ nhËn biÕt ®îc khi ta Ên nhÑ ch©n lªn bµn ®¹p ly hîp lóc ®éng c¬ ®ang næ, nÕu nhÊn m¹nh ch©n h¬n th× bµn ®¹p ly hîp hÕt rung. HiÖn tuîng nµy b¸o hiÖu mét háng hãc ®¸ng lo ng¹i cÇn kÞp thêi söa ch÷a, nÕu kh«ng sÏ dÉn ®Õn h háng nÆng.
3.5.2.Nguyªn nh©n - §éng c¬ vµ hép sè l¾p kh«ng ®ång trôc.Trong trêng häp nµy, ®Üa ly hîp vµ c¸c chi
tiÕt kh¸c sÏ dich chuyÓn vµo ra ë mçi vßng quay. - B¸nh ®µ bÞ ®¶o, bÞ lÖch t©m hoÆc kh«ng ®îc l¾p ®óng chèt ®Þnh vÞ. - Vá ly hîp bÞ l¾p lªch t©m víi b¸nh ®µ. - §Üa Ðp bÞ cong, vªnh, nøt.
3.5.3.HËu qu¶ C¸c chi tiÕt cña bé ly hîp bÞ mµi mßn nhanh chãng.
3.6.§Üa ly hîp chãng mßn. 3.6.1.BiÓu hiÖn 3.6.3.Nguyªn nh©n
- Do t×nh tr¹ng trît gi÷a ly hîp víi mÆt b¸nh ®µ vµ m©m Ðp. V× vËy nÕu ngêi l¸i xe cã thãi quen g¸c ch©n lªn bµn ®¹p ly hîp lóc xe ®ang ch¹y sÏ lµm cho ®Üa ly hîp chãng mßn.
- Lß xo yÕu g·y hoÆc kh«ng ®ñ søc Ên m©m Ðp ¸p dÝnh ®Üa ly hîp vµo b¸nh ®µ. - M©m Ðp hoÆc ®Üa ly hîp bÞ vªnh, lÖch t©m. - Hµnh tr×nh tù do cña bµn ®¹p ly hîp kh«ng cã hoÆc kh«ng ®ñ lµm cho ly hîp bÞ trît dÉn ®Õn chãng mßn.
3.6.Bµn ®¹p ly hîp bÞ nÆng 3.6.1.BiÓu hiÖn
Ph¶i nhÊn ch©n thËt m¹nh th× bµn ®¹p ly hîp míi ®i xuèng. 3.6.2.Nguyªn nh©n
- HÖ thèng ®iÒu khiÓn ly hîp thiÕu dÇu b«i tr¬n. - Bµn ®¹p bÞ cong vªnh. - Lß xo håi vÒ l¾p kh«ng ®óng.
Bài tập lớn lắp đặt và sửa chữa máy GVHD: TH.S NGUYỄN THANH VIỆT
SVTH: NGUYỄN VĂN VIỆT - LỚP 09C1A trang
17
4.Quy tr×nh chuÈn ®o¸n,kiÓm tra- söa ch÷a.
4.1.Quy tr×nh th¸o l¾p bé ly hîp.
* Chó ý:Tríc khi th¸o chóng ta cÇn ph¶i :
- VÖ sinh s¹ch sÏ c¸c côm chi tiÕt cã liªn quan ®Õn
bé ly hîp.
- ChuÈn bÞ c¸c dông cô th¸o bé ly hîp ®Çy ®ñ.
4.1.1.Th¸o ®Én ®éng ®iÒu khiÓn ly hîp.
- Th¸o xylanh tù th¸o, l¾p bé ly hîp
chÝnh ®ªn xylanh lùc.
4.1.2.Th¸o trôc c¸c ®¨ng vµ hép sè ra khái xe.
H×nh 4.1
H×nh 4.2
Bài tập lớn lắp đặt và sửa chữa máy GVHD: TH.S NGUYỄN THANH VIỆT
SVTH: NGUYỄN VĂN VIỆT - LỚP 09C1A trang
18
H×nh 81-6:
4.1.3.Th¸o bé ly hîp ra khái ®éng c¬.
a. Th¸o côm ®Üa Ðp ra khái ®éng c¬.
* Chó ý :
- DÊu cña vá ly hîp víi b¸nh ®µ.
- DÊu vÞ trÝ l¾p ghÐp, chiÒu l¾p ghÐp cña c¸c côm chi tiÕt.
- Dïng tuýp th¸o bul«ng b¾t vá ly hîp víi b¸nh ®µ.
* Chó ý: (Níi láng ®Òu c¸c bu l«ng ra). (H×nh 4-1):
- §a côm ®Üa Ðp, ®Üa ma s¸t xuèng.
* Chó ý: (l¾p trôc dÉn híng ®Ó gi÷ ®Üa ma s¸t) (H×nh 4-2):
- §a ®Üa ma s¸t ra ngoµi.
b. Th¸o cµng më ly hîp ra khái trôc s¬ cÊp .
c. Th¸o chèt h·m vµ ®a vßng bi tú ra khái
trôc s¬ cÊp. (H×nh 4-3):
d. Th¸o vßng bi ®ì :
- Dïng vam chuyªn dïng ®Ó th¸o vßng bi ®ì ra khái b¸nh
®µ. (H×nh 4-4):
4.2.Söa ch÷a c¸c chi tiÕt cña bé ly hîp.
4.2.1.§Üa bÞ ®éng(®Üa ma s¸t):
4.2.1.1.H háng, nguyªn nh©n, hËu qu¶:
* H háng - nguyªn nh©n:
- BÒ mÆt cña tÊm ma s¸t bÞ dÝnh dÇu, mì.
- BÒ mÆt cña tÊm ma s¸t bÞ trai cøng, ch¸y x¸m, nøt vì do nhiÖt ®é cao, bÞ cong vªnh.
- TÊm ma s¸t bÞ mßn nh« ®inh t¸n do lµm viÖc l©u ngµy.
- Lß xo gi¶m chÊn bÞ yÕu, g·y do lµm viÖc l©u ngµy.
- Lç then hoa moay ¬ bÞ mßn háng do va ®Ëp víi trôc.
* HËu qu¶: G©y hiÖn tîng trît khi ®ãng ly hîp vµ khi nèi truyÒn ®éng cã hiÖn tîng
rung giËt, c¸c chi tiÕt bÞ mßn nhanh.
4.2.1.2.KiÓm tra vµ söa ch÷a:
- Quan s¸t bÒ mÆt cña tÊm ma s¸t nÕu mßn Ýt,
H×nh 4.3
H×nh 4.4
H×nh 4.5 :KiÓm tra ®é
cong vªnh cña ®Üa ma s¸t
Bài tập lớn lắp đặt và sửa chữa máy GVHD: TH.S NGUYỄN THANH VIỆT
19
cã dÇu mì th× dïng x¨ng röa s¹ch råi lÊy
giÊy nh¸m ®¸nh l¹i.
- Gâ vµo tÊm ma s¸t ®Ó ph¸t hiÖn nÕu
®inh t¸n nµo bÞ láng (cã tiÕng kªu rÌ)
th× t¸n l¹i.
- Dïng trôc míi ®Ó kiÓm tra r·nh then cña
moay ¬, nÕu bÞ mßn nhiÒu th× ph¶i thay míi.
- Dïng hai khèi n©ng t©m, ®ång hå xo trôc
®ång t©m ®Ó kiÓm tra ®é vªnh cña ®Üa ly
hîp ®é
vªnh qu¸ th× ph¶i uèn n¾n l¹i.( H×nh 4-5):
- KiÓm tra chiÒu s©u cña ®inh t¸n nÕu
s©u ®inh t¸n kh«mg ®ñ tiªu chuÈn thi ph¶i
thay míi.(h×nh 4-6):
4.2.2.§Üa chñ ®éng ( ®Üa Ðp):
4.2.2.1.H háng, nguyªn nh©n, hËu qu¶:
* H háng, nguyªn nh©n:
- BÒ mÆt lµm viÖc bÞ mßn, cµo xíc thµnh
r·nh do ma s¸t víi tÊm ma s¸t khi lµm viÖc hoÆc
do ®inh t¸n bÞ nh« lªn cao.
- BÒ mÆt bÞ ch¸y x¸m, r¹n nøt do bÞ trît
sinh ra nhiÖt ®é cao.
* HËu qu¶: Lµm gi¶m m« men truyÒn
®éng, ly hîp hay bÞ trît, cã thÓ g©y vì tÊm
ma s¸t g©y mÊt an toµn khi lµm viÖc.
4.2.2.2.KiÓm tra, söa ch÷a:
- BÒ mÆt bÞ ch¸y x¸m Ýt, vÕt xíc nhá th×
dïng giÊy nh¸m ®¸nh l¹i.
- BÒ mÆt bÞ cµo xíc nhiÒu th× ph¶i cho lªn
H×nh 4.6: KiÓm tra chiÒu s©u ®inh t¸n
cña ®Üa ma s¸t
1: §Üa ma s¸t
2: Thíc cÆp
3: ChiÒu s©u cña ®inh t¸n
H×nh 4.7: KiÓm tra ®é ph¼ng cña®Üa Ðp
Bài tập lớn lắp đặt và sửa chữa máy GVHD: TH.S NGUYỄN THANH VIỆT
20
m¸y mµi, l¸ng l¹i mÆt ph¼ng hoÆc thay míi.
- Khi mµi l¹i ®Üa Ðp vµ b¸nh ®µ th× ph¶i t¨ng
thªm lß xo cña ®Üa Ðp cho phï hîp.
- KiÓm tra ®é ph¼ng cña ®Üa Ðp (H×nh 4-7)
4.2.3.§ßn më ly hîp:
4.2.3.1.H háng, nguyªn nh©n, hËu qu¶:
* H háng :
- BÞ mßn ®Çu ®ßn më, chç tiÕp xóc víi vßng bi t×.
- Chç l¾p víi chèt nèi ®Üa Ðp bÞ mßn
- Lo¹i lß xo mµng thêng bÞ biÕn d¹ng nøt gÉy.
* Nguyªn nh©n:
- Do ma s¸t víi vßng bi t× hoÆc bi t× háng, kÑt
- ChÞu nhiÖt ®é cao khi vßng bi bÞ trît trªn nã.
- Lç l¾p chèt bi bÞ mßn do lµm viÖc l©u ngµy.
* HËu qu¶:
- Lµm t¨ng hµnh tr×nh tù do cña bµn ®¹p, ly hîp ®ãng, c¾t kh«ng døt kho¸t. G©y nªn
tîng trît vµ vµo sè khã kh¨n.
4.2.3.2.KiÓm tra vµ söa ch÷a:
- §Çu ®ßn më bÞ mßn th× hµn ®¾p råi gia
c«ng l¹i. Ph¶i ®¶m b¶o ®é nh½n vµ b¸n kÝnh
cong.
- Lo¹i ®Çu ®ßn cã bu l«ng ®iÒu chØnh nÕu
mßn th× thay bu l«ng míi.
- Lo¹i thÐp tÊm dËp bÞ biÕn d¹ng th× n¾n
l¹i. Nøt g·y th× thay míi.
- KiÓm tra ®é ph¼ng, ®é mßn(tuú tõng h·ng
cã th«ng sè riªng) cña lß xo mµng.(H×nh 4-8):
H×nh 4.8: KiÓm tra ®é mßn cña lß xo mµng
1: Thíc cÆp 2: Lß xo mµng 3: Vá ly hîp
Bài tập lớn lắp đặt và sửa chữa máy GVHD: TH.S NGUYỄN THANH VIỆT
SVTH: NGUYỄN VĂN VIỆT - LỚP 09C1A trang
21
- KiÓm tra ®é ph¼ng cña lß xo mµng.(H×nh 4-9):
- Lç l¾p chèt bÞ mßn th× thay chèt míi lín h¬n.
4.2.4.Vßng bi tú( bi tª)
* H háng-nguyªn nh©n:
- Vßng bi bÞ kh« mì,kÑt do lµm viÖc l©u ngµy
kh«ng ®îc tra mì.
- Vßng bi bÞ vì,mßn mÆt tiÕp xóc víi lß xo do
do ®iÒu chØnh kh«ng cã hµnh tr×nh tù
do cña bµn ®¹p ly hîp.
* HËu qu¶:
- Lµm cho tèc ®é mßn cña chi tiÕt:lo xo,
cµng më li hîp mßn nhanh.
- G©y ra tiÕng kªu khi c¾t ly hîp.
4.2.4.2.KiÓm tra-söa ch÷a
- Ph¶i thêng xuyªn b¬m mì cho ®Çy ®ñ,
nÕu vßng bi bÞ háng thi thay míi.
-KiÓm tra khe hë gi÷a vßng bi c¾t më li hîp
vµ cµng më ly hîp, nÕu khe hë lín qua sÏ lµm
H×nh 4.9: KiÓm tra ®é
ph¼ng cña lß xo mµng
1: Vá ly hîp
2: Lß xo mµng
3: B¸nh ®µ
H×nh 4.10: KiÓm tra vßng bi tú
Bài tập lớn lắp đặt và sửa chữa máy GVHD: TH.S NGUYỄN THANH VIỆT
SVTH: NGUYỄN VĂN VIỆT - LỚP 09C1A trang
22
hµnh tr×nh tù do cña bµn ®¹p lín .
4.2.5.Xylanh chÝnh vµ xylanh c¾t më ly hîp.
4.2.5.1.H háng-nguyªn nh©n - hËu qu¶.
* H háng-nguyªn nh©n:
- BÒ mÆt xylanh bÞ xíc ,rç, mßn c«n , « van do lµm
viÖc l©u ngµy,do bôi bÈn.
- Cóp pen bÞ mßn háng, mÊt tÝnh ®µn håi.
- Piston bi kÑt, lß xo piston bÞ mÊt ®µn tÝnh, g·y do cÆn bÈn vµ «xi ho¸.
- C¸c ®Çu nèi bÞ hë do thao t¸c kh«ng ®óng, do lµm viÖc l©u ngµy g©y lät khÝ.
* HËu qu¶:
- Lµm cho c¬ cÊu ®iÒu khiÓn ly hîp kh«ng hoat ®éng ®îc hoÆc ®iÒu khiÓn ly hîp ®ãng
c¾t kh«ng hoµn toµn dÉn ®Õn vµo sè khã kh¨n.
- C¸c ®Çu nèi kh«ng kÝn lµm kh«ng khÝ ®i vµo hÖ thèng trî lùc ly hîp lµm cho ly hîp
kh«ng c¾t ®îc.
4.2.5.2.KiÓm tra-söa ch÷a.
- Dïng m¾t quan s¸t vÕt cµo xíc ,trãc rç,«xi ho¸ nÕu cã th× dïng giÊy nh¸m ®¸nh s¹ch
dïng l¹i, nÕu h háng ngiªm träng th× ph¶i thay míi.
- Dïng panme,thíc cÆp kiÓm tra ®é mßn cña xylanh, piston nÕu khe hë gi÷a piston vµ
xylanh lín hay®é «van ,®é c«n th× ph¶i thay thÕ míi.
- KiÕm tra cuppen nÕu bÞ mßn,r¸ch th× ph¶i thay míi.
Bài tập lớn lắp đặt và sửa chữa máy GVHD: TH.S NGUYỄN THANH VIỆT
trangSVTH: NGUYỄN VĂN VIỆT - LỚP 09C1A trang
23
5.L¾p r¸p va ®iÒu chØnh bé ly hîp. 5.1.Tr×nh tù l¾p bé ly hîp.
* Chó ý: Tríc khi l¾p r¸p ph¶i:
- Röa s¹ch b»ng x¨ng vµ ®Ó cho kh« r¸o míi tiÕn hµnh l¾p.
- Chó ý chiÒu l¾p cña tÊm ma s¸t cho ®óng. Thêng ®èi
víi lo¹i ly hîp ®¬n th× ®Çu (phÝa dµi) cña moay¬ tÊm ma s¸t
quay ra ngoµi, lo¹i kÐp th× ®Çu dµi tÊm trong quay
vµo trong vµ ®Çu dµi tÊm ngoµi quay ra ngoµi. (H×nh 5-1):
- Khi l¾p ph¶i dïng trôc cña hép sè hoÆc dông cô dÉn
híng (®Þnh t©m) khi b¾t chÆt míi rót trôc ra.
- L¾p c¸c bul«ng cña bµn Ðp ph¶i g¸ ®Òu råi míi b¾t
chÆt, lµm nhiÒu lÇn cho c©n.
5.1.1.L¾p vßng bi ®ì .
- B«i mì vµo æ bi vµ æ ®ì .
- §a vßng bi vµo vÞ trÝ trong b¸nh ®µ .
- Sö dông trôc bËc mét ®Çu ®a vµo vßng bi mét ®Çu
H×nh 5.1
H×nh 5.2
Bài tập lớn lắp đặt và sửa chữa máy GVHD: TH.S NGUYỄN THANH VIỆT
SVTH: NGUYỄN VĂN VIỆT - LỚP 09C1A trang
24
dïng bóa gâ nhÑ ®Õn khi nµo vßng bi vµo
hÕt lµ ®îc (H×nh 5-2):
* Chó ý : Dïng trôc bËc vµ bóa nhùa,
khi l¾p cÇn ph¶i cho ®ång t©m lùc bóa,
gâ nhÑ vµ ®Òu.
5.1.2.L¾p côm ®Üa Ðp vµ ®Üa ma s¸t:
- Dïng ®Çu trôc s¬ cÊp hoÆc dông cô dÉn
híng ®a ®Üa ma s¸t vµo mÆt b¸nh ®µ,
®a vá ly hîp vµo vÞ trÝ l¾p
ghÐp víi b¸nh ®µ. (H×nh 5-3):
- Dïng tay vÆn bul«ng (®an chÐo nhau) sau ®ã míi
dïng tuýp siÕt mét c¸ch tõ tõ vµ ®Òu (theo thø tù)
nh h×nh vÏ. (H×nh 5-4):
- Dïng cê lª lùc ®Ó siÕt cho ®ñ lùc.
* Chó ý:
- Dông cô: dïng trôc dÉn híng hoÆc trôc s¬ cÊp
hép sè, tuýp, dông cô c©n lùc.
- ChiÒu cña tÊm ma s¸t dÊu vÞ trÝ l¾p ghÐp, siÕt ®ñ
c©n lùc, siÕt c¸c bu l«ng ph¶i ®Òu nhau.
5.1.3.L¾p vßng bi t× vµ cµng më:
- B«i mì vµo trôc s¬ cÊp, cµng më, vßng bi tú.
(H×nh 5-5):
- §a vßng bi vµo trôc s¬ cÊp, l¾p cµng më vµo vÞ trÝ
liªn kÕt víi vßng bi tú b»ng ghim b¾t chèt tùa.
H×nh 5.4
H×nh 5.5
H×nh 5.6
H×nh 5.3
Bài tập lớn lắp đặt và sửa chữa máy GVHD: TH.S NGUYỄN THANH VIỆT
SVTH: NGUYỄN VĂN VIỆT - LỚP 09C1A trang
25
(H×nh 5-6):
- L¾p trôc cao su ch¾n bôi.
* Chó ý: ChiÒu l¾p ghÐp cña vßng bi tú.
5.1.4.L¾p hép sè :
- §a hép sè vµo vÞ trÝ l¾p ghÐp víi ®éng c¬, dïng
cê lª lùc xiÕt ®Òu ®ai èc b¾t vá hép sè víi th©n ®éng
c¬ vµ gi¸ ®ì. (H×nh 5-7):
* Chó ý: XiÕt ®óng c©n lùc.
5.1.6.L¾p trôc c¸c ®¨ng.
* Chó ý :
- DÊu l¾p ghÐp gi÷a trôc c¸c ®¨ng víi hép sè
- Dïng clª chßng 14 xiÕt tõ tõ ®Òu, sau ®ã míi xiÕt chÆt.
- Dïng clª lùc ®Ó xiÕt cho ®ñ lùc.
5.1.5.L¾p xylanh chÝnh ®Õn xylanh lùc.
- L¾p côm xylanh chÝnh vµo gi¸ ®ì.
- L¾p thanh ®Èy vµo bµn ®¹p ly hîp, dïng chèt ®Ó cè
®Þnh. (H×nh 5-8):
- L¾p èng dÉn dÇu tõ xylanh chÝnh ®Õn xylanh lùc .
* Chó ý:
- Khi l¾p ph¶i xiÕt ®ñ lùc ë ®ai èc vµ bul«ng. Dïng clª 12 ®Ó xiÕt.
5.2.§iÒu chØnh bé ly hîp.
5.2.1.§iÒu chØnh chiÒu cao ®Çu ®ßn më:
H×nh 5.7
H×nh 5.8
Bài tập lớn lắp đặt và sửa chữa máy GVHD: TH.S NGUYỄN THANH VIỆT
SVTH: NGUYỄN VĂN VIỆT - LỚP 09C1A trang
26
- Trong c¸c lo¹i « t« m¸y kÐo bé ly hîp thêng ®ãng.
- §Ó ®¶m b¶o cho viÖc c¾t, truyÒn lùc ®îc døt kho¸t th× ®Çu c¸c ®ßn më ph¶i n»m trªn
cïng mét mÆt ph¼ng.
NghÜa lµ chiÒu cao c¸c ®ßn më ph¶i cao b»ng nhau so víi mÆt ph¼ng ®Üa Ðp.
- Tuú tõng lo¹i mµ ®iÒu chØnh chiÒu cao ®Çu ®ßn më theo ®óng quy ®Þnh.
- T¨ng hoÆc gi¶m b»ng c¸ch ®iÒu chØnh bul«ng ®Çu ®ßn më
®Ó phï hîp víi kÝch thíc quy ®Þnh cho lo¹i ®éng c¬ ®ã.
§é sai lÖch chiÒu cao ®ßn më cho phÐp
kh«ng qu¸ 0,2 mm.(H×nh 5-9):
- ChiÒu cao ®ßn më
cho mét sè lo¹i xe
nh sau:
ZIL130: 39,7 mm;
MAZDA500,503: 56,9 mm;
GAT51: 44÷47 mm;
5.2.2.§iÒu chØnh hµnh tr×nh tù do cña bµn ®¹p.
- Hµnh tr×nh tù do cña bµn ®¹p lµ kho¶ng c¸ch ®i xuèng cña
bµn ®¹p tõ lóc ngêi l¸i xe b¾t ®Çu t¸c ®éng lªn bµn ®¹p ®Õn
lóc vßng bi tú ch¹m ®Çu ®ßn më.
(H×nh 5-10):
T¨ng hoÆc gi¶m vÝt ®iÒu chØnh ®Ó thay ®æi
hµnh tr×nh tù do cho phï hîp víi trÞ sè cña lo¹i xe ®ã
®Õn khi ®¹t yªu cÇu th× h·m chÆt ªcu l¹i.
- Hµnh tr×nh tù do th«ng thêng tõ 35÷45mm;
ZIL-130 :35÷50 mm;
MAZ-500: 45÷55 mm;
Toyota :10 ÷30 mm;
ford :25,4÷31,75mm;
kamaz :35÷40 mm;
5.2.3.X¶ e c¬ cÊu ®iÒu khiÓn ly hîp.
X¶ e (kh«ng khÝ) ®èi víi c¬ cÊu ®iÒu khiÓn
ly hîp b»ng thuû lùc, ta lµm c¸c bíc sau:
H×nh 5.9
b a
H×nh 5.10
Bài tập lớn lắp đặt và sửa chữa máy GVHD: TH.S NGUYỄN THANH VIỆT
SVTH: NGUYỄN VĂN VIỆT - LỚP 09C1A trang
27
- ChuÈn bÞ dông cô ®iÒu chØnh, dÇu thuû lùc ®Ó
bæ xung (®óng lo¹i dÇu hiÖn dïng).
- L¾p èng nhùa tr¾ng vµo nót x¶ e.(H×nh 5-11a).
- §¹p bµn ®¹p ly hîp vµi lÇn vµ gi÷ nguyªn vÞ trÝ bµn ®¹p
ë ®iÓm thÊp nhÊt (®æ thªm dÇu nÕu cÇn).(H×nh 5-11b)
- Níi vÝt x¶ e cho dÇu vµ kh«ng khÝ x¶ ra ngoµi, xiÕt vÝt l¹i.
- NhÊc ch©n khái bµn ®¹p, ®¹p l¹i vµ x¶ cø nh vËy ®Õn khi
chØ cßn dÇu phun ra lµ ®îc.
6. KiÓm nghiÖm sau khi söa ch÷a.
Sau khi söa ch÷a,l¾p r¸p vµ ®iÒu chØnh xong ta tiÕn hµnh kiÓm tra nh sau:
a.KiÓm tra hiÖn tîng trît cña ly hîp:
- Gµi sè cao vµ ®ãng ly hîp: cho xe næ m¸y sau ®ã gµi sè tiÕn cao nhÊt,®¹p vµ gi÷
phanh ch©n cho ®éng c¬ ho¹t ®éng ë chÕ ®é t¶i lín sau ®ã tõ tõ nh¶ bµn ®¹p ly hîp ,
nÕu ®éng c¬ chÕt m¸y chøng tá ly hîp lµm viªc tèt,nÕu ®éng c¬ kh«ng chÕt m¸y
chøng tá ly hîp bÞ trît ,ta cÇn ph¶i kiÓm tra l¹i ®Üa ma s¸t hoÆc lß xo…
- GÜ xe trªn dèc: cho xe ®øng b»ng phanh trªn dèc,®Çu xe quay ®Çu xuèng dèc,
t¾t ®éng c¬ gµi sè thÊp nhÊt, tõ tõ nh¶ bµn ®¹p phanh nÕu xe kh«ng bÞ l¨n xuèng
dèc th× chøng tá ly hîp cßn tèt,cßn nÕu xe l¨n xuèng dèc th× ly hîp bÞ trît
- Cho xe t¶i ®Çy vµ khi ®ãng ly hîp mµ cã mïi khÐt th× chøng tá ly hîp bÞ trît ta cÇn
kiÓm tra vµ ®iÒu chØnh l¹i ly hîp.
b.KiÓm tra hiÖn tîng dÝnh khi më ly hîp:
- Gµi sè thÊp, më ly hîp: cho xe ®øng trªn mÆt ®êng ph¼ng tèt, næ m¸y, ®¹p bµn ®¹p ly
hîp vµ gi÷ nguyªn vi trÝ, gµi sè thÊo nhÊt, t¨ng ga. NÕu xe chuyÓn ®éng chøng tá
ly hîp bÞ dÝnh do cong vªnh ®Üa bÞ ®éng ta cÇn kiÓm tra s÷a ch÷a l¹i
- Cho xe chuyÓn ®éng, thùc hiÖn gµi sè nÕu kh«ng gµi ®îc sè hay cã tiÕng va ch¹m
m¹nh trong hép sè th× chøng tá ly hîp bÞ dÝnh.
c.KiÓm tra kh¶ n¨ng ®¹t vËn tèc lín nhÊt cña xe.
Bài tập lớn lắp đặt và sửa chữa máy GVHD: TH.S NGUYỄN THANH VIỆT
SVTH: NGUYỄN VĂN VIỆT - LỚP 09C1A trang
- Cho xe ®ñ t¶i ,chuyÓn ®éng trªn ®êng b»ng víi sè cao nhÊt, t¨ng ga tíi møc tèi ®a,
theo dâi ®ång hå ®Î x¸c ®Þnh vËn tèc lín nhÊt cña xe.So s¸nh víi c¸c xe cïng lo¹i
cã tr¹ng th¸i ly hîp tèt.NÕu qu¸ nhá th× ly hîp bÞ trît ta cÇn kiÓm tra ®iÒu chØnh l¹i
d.KiÓm tra lùc t¸c dông lªn bµn ®¹p ly hîp víi c¬ cÊu ®iÒu kiÓn thuû lùc
- Lùc bµn ®¹p qu¸ nhÑ:thiÕu dÇu, rß rØ dÇu.
- Lùc bµn ®¹p qu¸ lín:t¾c dÇu, háng bé xylanh chÝnh, xylanh c«ng t¸c.
e.KiÓm ngiÖm ly hîp qua ©m thanh ph¸t ra khi ®ãng ly hîp.
- Khi thay ®æi vßng quay ®éy ngét mµ cã tiÕng kªu chøng tá khe then hoa qu¸ lín
- NÕu cã tiÕng trît m¹nh theo chu k× thi chøng tá ®Üa bÞ ®éng bÞ cong vªnh.
- Khi ë tr¹ng th¸i lµm viªc æn ®Þnh (ly hîp ®ãng hoµn toµn) cã tiÕng va nhÑ chøng tá
cã sù va ch¹m cña vßng bi c¾t më ly hîp vµ ®oµn më ly hîp.
Bài tập lớn lắp đặt và sửa chữa máy GVHD: TH.S NGUYỄN THANH VIỆT
SVTH: NGUYỄN VĂN VIỆT - LỚP 09C1A trang
29
Tµi liÖu tham kh¶o 1. Gi¸o tr×nh kü thuËt söa ch÷a «t« - T.S Hoµng §×nh Long - NXB Gi¸o Dôc
2. Kü thuËt söa ch÷a «t«- NguyÔn Oanh. NXB tæng hîp Thµnh Phè Hå ChÝ Minh - 2004.
3. Kü thuËt söa ch÷a «t« - GÇm ¤t« - NguyÔn Oanh. NXB tæng hîp Thµnh Phè Hå ChÝ
Minh - 2004.
4. Kü thuËt söa ch÷a «t« - Lª §¨ng §«ng - §ç §×nh Träng.
Trêng §¹i Häc S Ph¹m Kü ThuËt Hng Yªn.
5. Catalog cña xe toyota yaris 2007.
SVTH: NGUYỄN VĂN VIỆT - LỚP 09C1A trang