Władysław Reymont 2

27

Transcript of Władysław Reymont 2

Władysław Stanisław Reymont urodził się 7 maja 1867 r. w

Kobielach Wielkich a zmarł 5 grudnia 1925 r. w Warszawie.

Polski pisarz, prozaik i nowelista, jeden z głównych

przedstawicieli realizmu z elementami naturalizmu w prozie

Młodej Polski Laureat nagrody Nobla za czterotomową

powieść „Chłopi”

Syn wiejskiego organisty, od 1880 w Warszawie, gdzie

był m.in. uczniem krawieckim wyzwolonym na

czeladnika. Najprawdopodobniej ukończył jedynie 3

klasy Warszawskiej Szkoły Niedzielno -Rzemieślniczej

Do 1887 występował w wędrownych trupach aktorskich.

Od 1888 robotnik kolejowy, 1891 zaangażował się do

Towarzystwa Dramatycznego w Piotrkowie, występował

także w teatrze amatorskim w

Skierniewicach. Od 1893

osiadł w Warszawie, zajmując

się pracą dziennikarską i

twórczością literacką

13 lipca 1900 r. Reymont uległ wypadkowi kolejowemu.

Trafił do szpitala z dwoma złamanymi żebrami, jednak w

raporcie lekarskim napisano, że pisarz ma 12 złamanych

żeber oraz inne kontuzje ciała i nie wiadomo, czy będzie

nadal zdolny do pracy umysłowej. Wysokie odszkodowanie

w wysokości 38 500 rubli pomogło mu zdobyć niezależność

finansową.

15 lipca 1902 w Krakowie ożenił się z Aurelią Szabłowską

z domu Schatzschnejder. Ślub odbył się w kościele

Karmelitów na Piasku.

W 1905 roku Władysław Reymont był świadkiem

wydarzeń rewolucji 1905 roku. Swoje obserwacje

ze strajku powszechnego i demonstracji w Warszawie,

opisał m.in. w tekście

Kartki z notatnika w

nr 45 Tygodnika

Ilustrowanego.

Był członkiem Ligi Narodowej przed 1914 rokiem. 14

sierpnia 1914 roku, podpisał telegram dziękczynny, głoszący

m.in., że krew synów Polski, przelana łącznie z krwią synów

Rosji w walce ze wspólnym wrogiem, stanie się największą

rękojmią nowego życia w pokoju i przyjaźni dwóch narodów

słowiańskich.

1920 r. zakupił majątek w Kołaczkowie k. Wrześni.

Zmarł w Warszawie 5 grudnia 1925 r. 9 grudnia

został pochowany w Alei Zasłużonych na Cmentarzu

Powązkowskim, a jego serce wmurowano w filarze

kościoła pw. Św. Krzyża w Warszawie.

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ogłosił rok 2000

Rokiem Reymontowskim.

Na 16 II 1891 datowane jest pierwsze jego opowiadanie pt. "Pracy!",

W 1895 roku zostaje wydana jego "Pielgrzymka do Jasnej Góry",

przynosząc mu popularność, ale nie środki finansowe. Krytyka przyjęła

te powieść przychylnie, dostrzeżono w niej celność w ujmowaniu

małych społeczności ludzkich. Autor celnie uchwycił dynamiczne

przemiany wewnątrz ludzkiej wspólnoty, mechanizmy niż rządzące.

Zachęcony pierwszym sukcesem powieściowym, Reymont podejmuje

ten watek. Przystępuje do napisania kolejnej, tym razem osadzonej

w realiach trudnego życia aktów, tak powstaje

"Komediantka„ (1896 r.). Rok później

ukazuje się tom opowiadań, zatytułowany

"Spotkanie"

Tempo pracy Reymonta się zwiększa, pracuje z zapałem i coraz

większą wprawą. W roku 1899 powstaje "Sprawiedliwie" i "Lili",

kolejny utwór, będący powrotem do burzliwej przeszłości aktorskiego

epizodu autora. Podobnie jak "Komediantka" jest to obraz ciężkiej doli

wędrujących aktorskich trup. Kolejnym sukcesem pisarskim okazała

się "Ziemia obiecana" - powieść o kapitalistycznych przemianach

w gospodarce i społeczeństwie, ukazanych na przykładzie Łodzi.

Cenzura dokonała licznych skreśleń w tekście powieści nim ta ukazała

się formie książkowej, zaś sam autor dla bezpieczeństwa

opuścił stolicę i udał się za granicę.

W 1909 roku pisarz pracował też nad innymi, mniejszymi

utworami, powstały wówczas liczne nowele, zawarte później

w zbiorowych wydaniach: " Z pamiętnika" (1903), "Na krawędzi"

(1907), "Burza" (1908). W tym czasie pisze tez utwór

"Z konstytucyjnych dni", będący połączeniem prozy reportażowej

z prozą poetycką. w 1910 roku ukazuj się obszerne dzieło "Z ziemi

chełmińskiej", stanowiące pomnik męczeństwa unitów. Utwór

ten pogorszył stosunki pisarza z władzami zaborczymi

i doprowadził do wytoczenia mu procesu.

Z dużym zaangażowaniem oddaje się kolejnej monumentalnej

powieści, trylogii zatytułowanej "Rok

1794", składającej się z

następujących części: "Ostatni Sejm

Rzeczypospolitej", "Nil

desperandum" i "Insurekcja".

Akcja powieści rozgrywa się pod

koniec XIX wieku. We wsi Lipce

trwają jesienne prace polowe.

Nikt nie spodziewa się mających

wkrótce nadejść wypadków,

które zaciążą na całej wiejskiej

społeczności. Maciej Boryna,

zaniepokojony losem swego

gospodarstwa, podejmuje decyzję

o małżeństwie. Jeszcze nie wie,

że nadchodzi najbardziej

nieszczęśliwy okres w jego

życiu...

Powieść powstała na bazie

teatralnych doświadczeń

Reymonta i jego obserwacji

środowiska aktorskiego.

Bohaterką pisarz uczynił młodą

dziewczynę z Bukowca, Jankę

Orłowską, która, chcąc wyrwać

się z prowincjonalnego świata i

buntując się przeciwko

narzuceniu jej kandydata na

męża przez ojca, wstępuje do

teatru.

Dalsza część opowieści o Jance

Orłowskiej, głównej bohaterce

powieści Komediantka. Akcja

książki rozgrywa się głównie w

Bukowcu, miejscowości w której jej

ojciec pracuje na stanowisku

naczelnika stacji.

Łódź, lata osiemdziesiąte XIX wieku.

Trzej przyjaciele – polski szlachcic Karol

Borowiecki, Maks Baum, syn

niemieckiego fabrykanta, oraz Żyd,

Moryc Welt – próbują odnieść sukces w

świecie rozkwitających jak ryby po

deszczu, fabryk. Każdym z nich kierują

inne pobudki, każdy kieruje się innymi

wartościami. Czy ich życiowe wybory

okażą się trafne? Reymont w Ziemi

Obiecanej kreśli wielowymiarową

panoramę przemysłowego miasta, jakim

w drugiej połowie XIX wieku była

dynamicznie rozwijająca się Łódź.

"Wampir" to nietypowa w dorobku

Władysława St. Reymonta pozycja

– napisana w 1911 roku, oparta jest

na jego wrażeniach z pobytu w

Londynie. Niepokojąca, pełna

zjawisk paranormalnych, oddaje

ducha tej pełnej spirytyzmu epoki,

świadcząc o głębokim

zainteresowaniu pisarza

okultyzmem. Jest również piękną

powieścią o bezgranicznym

zauroczeniu oraz niespełnionej

miłości – także do ojczyzny.

W pierwszej części poruszony został temat

Sejmu w Grodnie, którego skutkiem było

ratyfikowanie postanowienie II rozbioru

Polski, w części drugiej (kontynuacji części

pierwszej) jest mowa o przygotowaniu do

wybuchu powstania, w części trzeciej

(kończącej całą trylogię) znajduje się opis

samej insurekcji kościuszkowskiej.

Bohaterem trylogii jest Sewer Zaremba,

żołnierz, który zrezygnował ze stanowiska w

roku 1792 (gdy władzę przejęła Targowica).

Były żołnierz przygotowuje powstanie,

przynależąc do tajnej organizacji.

Połączenie baśni i antyutopii, w której

Reymont opowiada historię krwawego

buntu zwierząt przeciwko władzy

człowieka. Rewolta, która zaczyna się

od szczytnych haseł walki z

niesprawiedliwością i uciskiem w imię

budowy świetlanej przyszłości,

przeistacza się w krwawą rzeź,

prowadzącą do totalnego zniszczenia i

utraty wszelkich złudzeń.

Powieść obyczajowa Władysława

Reymonta opowiadająca o świecie, w

którym kapitalizm zaczynał rządzić, a

pociągi rozbudzały marzenia o lepszej

przyszłości.

W powieści "Marzyciel" uwidoczniły się

wpływy Dostojewskiego na twórczość

Reymonta. Bohater, kasjer kolejowy,

przeżywa podwójnie rzeczywistość - jako

realną i jako zwidy senne, a w końcu

przerywa swoje cierpienia samobójstwem.

Szwedzka Akademia Nauk przyznała Literacką

Nagrodę Nobla Władysławowi Stanisławowi

Reymontowi za powieść "Chłopi". Po raz pierwszy do

Nagrody Nobla zgłosiła Reymonta już w 1919 r.

Akademia Umiejętności w Krakowie. Kolejna próba

miała miejsce w 1920 r., gdy kandydaturę autora

"Chłopów" zgłosił członek Komisji Nobla - Per

Hallström. Z pewnością ważną rolę w popularyzacji

powieści w Szwecji, a także wpływ na

decyzję Komisji miało ukazanie

się przekładu "Chłopów" na język

szwedzki dokonane przez EllenWester.

1.Wielka Wstęga Orderu Odrodzenia Polski (17 grudnia 1924)

2.Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (29 grudnia

1921)

3.Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (13 lipca 1921,

jako jeden z pierwszych 15 osób odznaczonych Orderem

Odrodzenia Polski)

4.Komandor Orderu Legii Honorowej