Wewnętrzne systemy zapewniania jakości ksztaci kształcenia ... · Ekspertki BoloEkspertki Bolo...

Wewnętrzne systemy zapewniania jakości kształcenia w odniesieniujakości kształcenia w odniesieniu do nowych regulacji prawnychy g j p y

Politechnika Łódzka

24 k i i 201224 kwietnia 2012 r.

Maria Ziółek i Dorota PiotrowskaEkspertki BolońskieEkspertki Bolońskie

Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu; Politechnika Łódzka

Plan prezentacji

Którędy do kultury jakości?kJakie wymagania stawiane są wewnętrznym systemom zapewniania

jakości kształcenia (WSZJK) w świetle nowych uregulowań prawnych?prawnych? Jak tworzyć wewnętrzne systemy zapewniania jakości kształcenia w uczelni i w jednostkach uczelni? Jak projektować wytyczne działania takich systemów? Jaka jest relacja między systemem zapewniania jakości a kulturą j k ś i?jakości? Jakie są kryteria oceny PKA stymulujące zakres działania WSZJK? Jakie mogą być kryteria oceny jakości kształcenia na kierunkuJakie mogą być kryteria oceny jakości kształcenia na kierunku studiów?

2Maria Ziółek

student, p od

Jakość - definicjepracodawca,

społeczeństwo

JAKOŚĆ, definicja kompleksowa - jakość oznacza pełne ii ł k j i t b dbi k k jciągłe zaspokajanie potrzeb odbiorcy na konkurencyjnym

rynku

JAKOŚĆ, definicja wartościowa - jakość to stopieńJAKOŚĆ, definicja wartościowa jakość to stopieńdoskonałości produktu

SYSTEM ZAPEWNIENIA JAKOŚCI - oznacza strukturęAbsolwent ??? NIE

organizacyjną, podział odpowiedzialności, procedury, procesyi zasoby umożliwiające wdrożenie zarządzania jakością

ZAPEWNIENIE JAKOŚCI oznacza wszystkie planowane iZAPEWNIENIE JAKOŚCI - oznacza wszystkie planowane isystematyczne działania niezbędne do tworzeniaodpowiedniego stopnia zaufania co do tego, że usługa spełni

t l i j k ś iustalone wymagania jakościowe

http://venus.wsb-nlu.edu.pl/~bpotocze/defin.html 3Maria Ziółek

Jakość kształceniaPrawidłowa budowa programów kształcenia z uwzględnieniem efektów kształcenia iuwzględnieniem efektów kształcenia i właściwa realizacja procesu kształcenia powinny prowadzić do osiągnięcia wysokiejpowinny prowadzić do osiągnięcia wysokiej jakości kształcenia.

b ć b dAby to osiągnąć niezbędna jest KULTURA JAKOŚCI rozumiana jako zbiorowa odpowiedzialność za kształcenie (uczenie się);odpowiedzialność za kształcenie (uczenie się); wzorce zachowań i działań związanych z dbałością o jakośćdbałością o jakość.

4Maria Ziółek

Którędy do kultury jakości?

Kontrola jakości (quality control)ą Kontrola jakości (quality control)Sposób kontroli steruje sposobem kształceniaJednostki akredytacyjne (np PKA)ko

ścią

men

t)

Jednostki akredytacyjne (np. PKA)

Zapewnianie jakości (quality assurance)ł k śl h ( l ) óni

e ja

km

anag

em

Spełnienie określonych (np. centralnie) wymogów

Doskonalenie jakości (quality enhancement)

ządz

an(q

ualit

ym

Inicjatywy oddolne służące poprawie jakości

Zarz (

5Maria Ziółek

Kultura jakości a systemy j y yzapewniania jakości

Wewnętrzne systemyzapewnienia jakości

Zewnętrzne systemyzapewnienia jakości

Komisje akredytacyjne -krajowe i europejskie

Mają prowadzić do KULTURY JAKOŚCI krajowe i europejskieKULTURY JAKOŚCI

KULTURA JAKOŚCI podnosi wartość instytucji.d d i d j ł ń

ć ?Zewnętrzne procedury sprawdzania dostarczają społeczeństwu

informacji o randze instytucji.

Od czego zacząć tworzenie systemu?6Maria Ziółek

Wdrażanie KULTURY JAKOŚCI

Nie ma jednego uniwersalnego modelu zarządzania jakością kształceniajakością kształceniaZarządzanie jakością powinno być wypracowane indywidualnie przez instytucję (uwzględnia indywidualnie przez instytucję (uwzględnia specyfikę instytucji)Warunki sprzyjające rozwojowi kultury jakościp yj ją j y j

Wyłonienie liderów zachęcających do działań projakościowychZ ż i i t j óż h t ikó Zaangażowanie i entuzjazm różnych uczestników procesu mających zaufanie do liderówWypracowanie mechanizmów strukturalnych i decyzyjnych yp y y yj yumożliwiających doskonalenie jakości

7Maria Ziółek

Wd ażanie KULTURY JAKOŚCIWdrażanie KULTURY JAKOŚCI –na poziomie uczelni / wydziału / instytutu

Powołanie jednostek odpowiedzialnych za opracowanie systemu zapewnienia jakości i zarządzania jakością kształcenia (na zapewnienia jakości i zarządzania jakością kształcenia (na każdym z poziomów, w ramach całej społeczności akademickiej).

Opracowanie procedur dotyczących różnych elementów procesu dydaktycznego (m.in. zatwierdzanie/modyfikacja programów, procedur egzaminacyjnych, kontrola obciążenia studentów, etc) i określenie odpowiedzialności za poszczególne elementy.p p g y

Ewaluacja (diagnoza) obecnego stanu.

Plan poprawienia jakości. Plan „naprawczy” – np. wg cyklu koła p p j „ p y p g yDeminga (PDCA –Plan – Do – Check – Act : planowanie –realizacja – kontrola – wykonanie naprawy) „wymuszający” na społeczności akademickiej pewne zachowania i działania pro-społeczności akademickiej pewne zachowania i działania projakościowe.

8Maria Ziółek

European Standards and pGuidelines (ESG) - 2005

Instytucje muszą opracować politykę zapewniania jakości, która dotyczy:

relacji pomiędzy kształceniem i badaniami naukowymi w instytucji

instytucjonalnej strategii dla jakości i standardów

organizacji systemu zapewniania jakościorganizacji systemu zapewniania jakości

odpowiedzialności wydziałów, instytutów i innych jednostek organizacyjnych oraz indywidualnych osób za zapewnianie jakościg yj y y y p j

włączenia studentów do zapewniania jakości

sposobów wprowadzania tej polityki monitorowania i poprawianiasposobów wprowadzania tej polityki, monitorowania i poprawiania

9Maria Ziółek

STANDARDY I WSKAZÓWKI ENQA(European Association for Quality Assurance in Higher Education)

Polityka oraz procedury zapewnienia jakościy p y p j

Zatwierdzanie, monitoring oraz okresowy przegląd programów kształcenia oraz ich efektówp og a ó s ta ce a o a c e e tó

Ocenianie studentów

Z i i j k ś i k d d d kt jZapewnienie jakości kadry dydaktycznej

Zasoby do nauki oraz środki wsparcia dla studentów

Systemy informacyjne

Publikowanie informacjiPublikowanie informacji

10Maria Ziółek

Wewnętrzne systemy zapewniania jakości kształceniazapewniania jakości kształcenia – przepisy prawne w Polsce

Ustawa – Prawo o Szkolnictwie Wyższym

Art. 9 ust. 3c) – Minister… określi w drodze rozporządzenia działanie wewnętrznego systemurozporządzenia działanie wewnętrznego systemu zapewniania jakości kształcenia w zakresie analizy efektów kształceniaefektów kształcenia.

Art. 66 ust. 3a) – Rektor… sprawuje nadzór nad wdrożeniem i doskonaleniem uczelnianego systemu zapewnienia jakości kształcenia.

11Maria Ziółek

Wewnętrzne systemy i i j k ś i k t ł izapewniania jakości kształcenia

– przepisy prawne w Polsce

Rozporządzenie Ministra NiSW w sprawie warunków oceny programowej i instytucjonalnej

p p y p

oceny programowej i instytucjonalnej

§2 Ocena programowa obejmuje ocenę:3) funkcjonowania wewnętrznego systemu zapewniania

jakości kształcenia – w zakresie analizy efektów kształcenia i jego działania na rzecz doskonalenia programukształcenia i jego działania na rzecz doskonalenia programu kształcenia

§7 Ocena instytucjonalna obejmuje ocenę:§7 Ocena instytucjonalna obejmuje ocenę:2) funkcjonowania wewnętrznego systemu zapewniania jakości

kształcenia, w tym jego konstrukcji i oddziaływania na doskonalenie jakości kształcenia.

12Maria Ziółek


– przepisy prawne w PolsceRozporządzenie Ministra NiSW w sprawie warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia

p p y p

stud ó a o eś o y e u u po o e s ta ce a

§9 pkt 1. Jednostka…może prowadzić studia… jeżeli…:9) wdrożyła wewnętrzny system zapewniania jakości kształcenia,9) wdrożyła wewnętrzny system zapewniania jakości kształcenia,

uwzględniający działania na rzecz doskonalenia programu kształcenia na prowadzonym kierunku studiów.

Pkt 2. Jednostka, która rozpoczyna kształcenie na nowym kierunku studiów powinna:2) wdrażać wewnętrzny system zapewniania jakości kształcenia2) wdrażać wewnętrzny system zapewniania jakości kształcenia,

uwzględniający działania na rzecz doskonalenia programu kształcenia na prowadzonym kierunku studiów, od dnia

i k t ł i d ki k t diórozpoczęcia kształcenia na danym kierunku studiów.

13Maria Ziółek


– przepisy prawne w Polscep p y pRozporządzenie Ministra NiSW w sprawie warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia

14Maria Ziółek

Wewnętrzne systemy zapewniania jakości kształceniazapewniania jakości kształcenia – przepisy prawne; podsumowaniepodsumowanie

Odpowiedzialność rektora za wewnętrzne systemy zapewniania jakości kształcenia (WSZJK) w jednostkach konieczność

p p y p pp

jakości kształcenia (WSZJK) w jednostkach – konieczność tworzenia struktury na poziomie uczelnianym

d ć k k d ó b SNie można prowadzić kierunku studiów bez WSZJK –konieczność tworzenia struktury na poziomie jednostki

Najważniejsze zadania:■ weryfikacja efektów kształcenia na kierunku studiów■ analiza ocen dokonywanych przez studentów■ analiza wniosków z monitorowania kariery absolwentów■ doskonalenie programu kształcenia

15Maria Ziółek

Ocena programowa dokonywana przez PKAprzez PKARozporządzenie Ministra NiSW w sprawie warunków oceny programowej i instytucjonalnej

Ocena programowa dokonywana przez PKA obejmuje:Związek kierunku z misją uczelni

programowej i instytucjonalnej

Związek kierunku z misją uczelniOdniesienie efektów kształcenia (EK) kierunku do KRKProgram studiów, w tym sposoby weryfikacji osiągniętych EKg , y p y y j ąg ę yPrzypisanie punktów ECTSSpełnianie wymagań dotyczących minimum kadrowegoInfrastrukturę dydaktycznąWarunki prowadzenia kształcenia na odległośćFunkcjonowanie WSZJKFunkcjonowanie WSZJKDostosowanie EK do potrzeb rynku pracyZarządzanie procesem dydaktycznym w zakresie kierunku studiów, w ą p y y y ,tym zmian dokonywanych w programie studiów wynikających z jego doskonalenia 16Maria Ziółek

Ocena instytucjonalna dokonywana przez PKAdokonywana przez PKARozporządzenie Ministra NiSW w sprawie warunków oceny programowej i instytucjonalnej

Ocena instytucjonalna dokonywana przez PKA

programowej i instytucjonalnej

y j y pobejmuje:

Związek strategii rozwoju jednostki ze strategią rozwoju ą e st ateg o oju jed ost e st ateg ą o ojuuczelni

Funkcjonowanie WSZJKFunkcjonowanie WSZJK

Jakość kształcenia na studiach podyplomowych

J k ść k t ł i t di h d kt ki hJakość kształcenia na studiach doktoranckich

Współpracę z otoczeniem społeczno-gospodarczym

17Maria Ziółek

Wewnętrzny system zarządzania jakością ks tałceniajakością kształcenia –zasady ogólne

Czym nie jest, nie może być?Czym nie jest, nie może być?Najwyższą Izbą Kontroli Przeregulowaniem systemu kształceniaNadmierną biurokracjąNadmierną biurokracjąOgraniczeniem kreatywności, innowacyjności...

Czym ma być?Drogowskazem do KULTURY JAKOŚCIDrogowskazem do KULTURY JAKOŚCI

18Maria Ziółek

Wewnętrzny system zarządzania jakością kształcenia poziomjakością kształcenia – poziom uczelni: zasady ogólne

Wewnętrzny Kultura ś

?system

zarządzania jakością

jakości

Główne zasady:

jakością kształcenia

G ó e asadyWprowadzanie uczelnianego SZJK z uwzględnieniem autonomii wydziałówElastyczność systemu – w celu zachowania różnorodności i jednocześnie

ó ś lspójności z misją uczelniUwzględnienie pracowników, studentów, doktorantów, słuchaczy studiów podyplomowych, absolwentów oraz innych interesariuszy zewnętrznych w podyp o o yc , abso e tó o a yc te esa us y e ęt ycsystemieWewnętrzny SZJK jest drogowskazem do kultury jakości 19

Wewnętrzny system zarządzania jakością kształcenia poziomjakością kształcenia – poziom uczelni: zasady ogólne

Równowaga pomiędzy:

procedurami i strategią

instytucjonalną różnorodnością i

zapewniania jakości

kreatywnością

• jednakowe standardy

• przydatność do określonego celu

• nadzór• kontrola• ……

• poprawa• zaufanie• ……

20Maria Ziółek

USZJK w Uniwersytecie imUSZJK w Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

UCZELNIANY SYSTEM ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ KSZTAŁCENIA

UCZELNIANA RADA DS. JAKOŚCI KSZTAŁCENIA (RJK)

ształc

eniaKomisja ds.

Zapewnienia Jakości Kształcenia

Komisja ds. Oceny Jakości Kształcenia

(KZJK) (KOJK)

akoś

ci K

s( ) ( )

Rady

ds.

J

WYDZIAŁOWE KOMISJE DS. JAKOŚCI KSZTAŁCENIA

21 Biur

o R

Zespół ds. zapewnienia

jakości kształcenia

Zespół ds. oceny jakości kształcenia(WZOJK)(WZZJK)

USZJK w Uniwersytecie im. Adama Mi ki i P iMickiewicza w Poznaniu- od stycznia 2010

Prace organizacyjne i szkoleniowe

Badania jakości

y

szkolenioweAkty prawne UAM; określenie polityki; tworzenie struktury

Opracowanie i przeprowadzenie ogólnouniwersyteckiej ankiety studenckiej oceniającej jakość kształcenia na UAM

Opracowanie procedur zapewniania i doskonalenia jakości kształcenia

oceniającej jakość kształcenia na UAM

Opracowanie wydziałowych arkuszy samooceny

Seminaria informacyjne dla WZOJK i całego środowiska akademickiego

y

Opracowanie wyników w/w badań i d i li SWOT

Szkolenia trenerów w zakresie tworzenia progr. kształcenia do pracy na wydziałach

przeprowadzenie analizy SWOT

Opracowanie propozycji działań na rzecz d k l k ś k ł

Szkolenia z udziałem ekspertów zewnętrznych

doskonalenia jakości kształcenia na poziomie centralnym i wydziałowym

22Maria Ziółek

UAMBadania jakości kształceniaBadania jakości kształcenia –pierwszy cykl badań (rok 2010)

Badanie stanu aktualnego:

1) Ankiety studenckie2) Wydziałowe arkusze oceny

Rok 2011oceny

Planowanie zmian i publikowanie planów:Wdrożenie zmian:

1) Rekomendacje RJK i kalendarz działań2) Rekomendacje WZOJK i

Wdrożenie zmian:1) Działania wydziałowe2) Działania centralne 2) Rekomendacje WZOJK i

kalendarz działań

Dokumenty opracowane y pprzez RJK – przykład UAM

Raport z badań jakości kształcenia na UAM prowadzonych za pomocą ankiet studenckichankiet studenckichRaporty z badania jakości kształcenia obejmujące ocenę własną wydziałów w zakresie:

ó k łProgramów kształceniaMetod kształcenia i ocenianiaOrganizacji studiówg jSystemów informacyjnychKadry nauczającejWarunków technicznych realizacji programu kształceniaWarunków technicznych realizacji programu kształceniaForm promocji i oceny jakości kształcenia

Rekomendacje Rady ds. Jakości Kształcenia dot. doskonalenia jakości kształcenia na UAM (zamieszczone na stronie USZJK w styczniu 2011) 24

Maria Ziółek

ANALIZA PROGRAMÓW KSZTAŁCENIA – przykład UAMPrzykład korelacji efektów kształcenia dla całego programu z efektami kształcenia dla przedmiotów

Wydział X Kierunek Y

Przykład korelacji efektów kształcenia dla całego programu z efektami kształcenia dla przedmiotów

• Liczba przedmiotów: 25• Efekty kształcenia dla

programu studiów:programu studiów:• 1a:i – Wiedza• 2a:d – Kompetencje

społecznespołeczne• 3a:i – Umiejętności

• Interpretacja:Interpretacja:Długość słupka odpowiada liczbie przedmiotów, na k ó h li jktórych realizowany jest dany efekt kształcenia.

• Min 0 - Max 25

25Maria Ziółek

ANALIZA OCENIANIA – przykład dla studiów I stopnia

II. 3. Zestawienie średnich ocen ze studiów I stopnia dla kierunku/specjalności (z wyłączeniem oceny z pracy dyplomowej i

II. 4. Zestawienie ocen z prac dyplomowych –licencjackichdla kierunku/specjalnością j

egzaminu licencjackiego)j

Maria Ziółek

ANALIZA OCENIANIA – przykład dla studiów II stopnia

II. METODY KSZTAŁCENIA I OCENIANIA 3. Zestawienie średnich ocen ze studiów I stopnia dla kierunku/specjalności (z wyłączeniem oceny

II. METODY KSZTAŁCENIA I OCENIANIA 4. Zestawienie ocen z prac dyplomowych –li j ki h dl ki k / j l ś idla kierunku/specjalności (z wyłączeniem oceny

z pracy dyplomowej i egzaminu licencjackiego)licencjackich dla kierunku/specjalności

Maria Ziółek

Plany działań wynikające z pierwszego cyklu badania jakości kształcenia nacyklu badania jakości kształcenia na UAM – przykład rekomendacji w 2010

CELPROPONOWANE DZIAŁANIA

POZIOM JEDNOSTEK (WYDZIAŁÓW / INSTYTUTÓW)

POZIOM CENTRALNY

Określenie strategii kształcenia w jednostkach.

Przygotowanie dokumentu przedstawiającego strategię kształcenia w jednostce.

Weryfikacja opisów programów kształcenia pod

1) Opracowanie w każdej jednostce przynajmniej jednego wzorcowego programu studiów

Uchwała SenatuOrganizacja szkoleńprogramów kształcenia pod

kątem zgodności efektów kształcenia opisanych dla całego programu z efektami

jednego wzorcowego programu studiów zgodnego z zasadami opisów efektów kształcenia oraz form kształcenia i oceniania (wg Krajowych Ram Kwalifikacji, które będą

Organizacja szkoleń

kształcenia opisanymi dla przedmiotów.

wdrożone po wprowadzeniu nowelizacji ustawy Prawo o Szkolnictwie Wyższym).Działanie to będzie poprzedzone seminariami konsultacyjnymi i warsztatami. Terminkonsultacyjnymi i warsztatami. Termin realizacji będzie uzależniony od terminu seminariów i warsztatów.

Wydziały autonomicznie decydują o priorytetach

28

Wydziały autonomicznie decydują o priorytetach działań podnoszących jakość kształcenia biorąc pod uwagę rekomendacje RJK i własne analizy

UAMDziałania Rady ds JakościDziałania Rady ds. Jakości Kształcenia w 2011 – poziom uczelni

ANKIETYZACJA• Ankiety wypełniane przez nauczycieli akademickich• Ankiety wypełniane przez studentów studiów stacjonarnych i niestacjonarnych

oraz doktorantów

ANKIETYZACJA• Ankiety wypełniane przez nauczycieli akademickich• Ankiety wypełniane przez studentów studiów stacjonarnych i niestacjonarnych

oraz doktorantóworaz doktorantów• Pilotażowa ankietyzacja nakładu pracy studenta - ECTS

oraz doktorantów• Pilotażowa ankietyzacja nakładu pracy studenta - ECTS

SZKOLENIA / KONFERENCJE• Cykl seminariów szkoleniowo konsultacyjnych dla nauczycieli akademickich UAM

SZKOLENIA / KONFERENCJE• Cykl seminariów szkoleniowo konsultacyjnych dla nauczycieli akademickich UAM• Cykl seminariów szkoleniowo konsultacyjnych dla nauczycieli akademickich UAM• Konferencja ogólnopolska nt. zadań uczelni wynikających z aktualnych

uregulowań prawnych

• Cykl seminariów szkoleniowo konsultacyjnych dla nauczycieli akademickich UAM• Konferencja ogólnopolska nt. zadań uczelni wynikających z aktualnych

uregulowań prawnych

ÓÓPRZYGOTOWANIE DOKUMENTÓW• Dokumentacja dotycząca nowych uchwał Senatu i zarządzeń Rektora• Dokumentacja dotycząca programów kształcenia

PRZYGOTOWANIE DOKUMENTÓW• Dokumentacja dotycząca nowych uchwał Senatu i zarządzeń Rektora• Dokumentacja dotycząca programów kształcenia

PROMOCJA SYSTEMU ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ KSZTAŁCENIA • Prezentacje na konferencjach międzynarodowych i udział w projektach

PROMOCJA SYSTEMU ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ KSZTAŁCENIA • Prezentacje na konferencjach międzynarodowych i udział w projektach• Prezentacje na konferencjach międzynarodowych i udział w projektach

międzynarodowych• Teksty w materiałach krajowych

• Prezentacje na konferencjach międzynarodowych i udział w projektach międzynarodowych

• Teksty w materiałach krajowych

UAMStan wykonania rekomendacjiStan wykonania rekomendacji z 2010 roku – kilka przykładów


POZIOM JEDNOSTEK (WYDZIAŁÓW / INSTYTUTÓW)

POZIOM CENTRALNYINSTYTUTÓW)

Podniesienie poziomu wiedzy nauczycieli akademickich i doktorantów na temat tworzenia programów studiów w oparciu o efekty kształcenia i zgodnie z projektem

Konieczność przeprowadzenia seminariów konsultacyjno‐szkoleniowych dla nauczycieli akademickich w zakresie opisu przedmiotów i tworzenia programów studiów na bazieefekty kształcenia i zgodnie z projektem

nowelizacji ustawy PSW wprowadzającej ramy kwalifikacji jako podstawowe narzędzie organizacji procesu kształcenia.

tworzenia programów studiów na bazie efektów kształcenia i zgodnie z projektem nowelizacji ustawy PSW. Przeprowadzono cykl szkoleń w marcu i kwietniu 2011

Podniesienie jakości prac dyplomowych i zwiększenie ich powiązania z efektami i kształcenia na kierunku/specjalności

Powołanie stałych zespołów ds. oceny jakości prac dyplomowych i ich powiązania z kierunkiem/specjalnością studiów.

Uchwała Senatu UAMZapis znalazł się w zarządzeniu rektora, dot. zadań WZOJK

Podnoszenie świadomości wszystkichpracowników jednostki w zakresiedydaktyki.

Przeprowadzenie przynajmniej jednej Rady Wydziału w roku akademickim poświęconej procesowi dydaktycznemu. Uchwała Senatu UAM lub zarządzenie Rektora.W prowadzonych dyskusjach nie wypracowano zgody na zobligowanie RW do takich działań.

UAMBadania jakości kształceniaBadania jakości kształcenia –drugi cykl badań (rok 2011)

Ankietyzacja:1) Ankiety studenckie (st. stacjonarne i

Nie przeprowadzono ankiet wśród (st. stacjonarne i

niestacjonarne) i doktoranckie2) Ankiety dla nauczycieli

słuchaczy studiów podyplomowych

2) Ankiety dla nauczycieli akademickich

2012

Planowanie zmian i publikowanie planów:Wdrożenie zmian:

1) Rekomendacje RJK i kalendarz działań2) Rekomendacje WZOJK i

Wdrożenie zmian:1) Działania wydziałowe2) Działania centralne 2) Rekomendacje WZOJK i

kalendarz działań

UAMANKIETYZACJA – weryfikacja pytań i układu ankiet oraz arkuszy samoocenyukładu ankiet oraz arkuszy samooceny

„Uważa się, że lepiej jest mierzyć w sposób niedoskonały to co jest ważne, niż mierzyć w sposób doskonały to co błahe”

Hamdorf i Hall 2001

Maria Ziółek 32

ANKIETYZACJA – przykładyówyniki porównawcze 2010 - 2011

kultura warunki

WYDZIAŁ ROK

BADANIA

oferta zajęć do wyboru

(różnorodność

prowadzących zajęcia

(zachowanie

warunki techniczne

odbywania zajęć (k f t

(itp.)

(wobec

studentów)

(komfort, aparatura itp.)

2010 2 76 4 05 4 21Wydział 2010 2,76 4,05 4,212011 2,89 4,05 4,092010 3,83 4,29 3,84

Wydział A

Wydział 2011 3,92 4,48 4,012010 3,48 4,18 3,002011 3 14 4 23 4 49

BWydział

C 2011 3,14 4,23 4,492010 3,18 4,17 3,482011 3,18 4,23 3,75

UAM

C

„Jak ogólnie oceniasz zajęcia (wykłady, seminaria, konwersatoria, ćwiczenia, laboratoria itp.) prowadzone na Twoim kierunku i stopniu studiów?” (skala 2-5)

ANKIETYZACJA – przykładyówyniki porównawcze 2010 - 2011

Czy na Twoim ki k i t i j

Czy na Twoim ki k

WY‐ DZIAŁ

ROK BADANIA

kierunku istnieje możliwość studiowania jakiś czas na

Czy skorzystałeś/aś z tej możliwości

kierunku przeprowadzane są ankiety, w

których możesz

Czy wyniki tych ankiet mają wpływ na

NIA jakiś czas na innej uczelni

krajowej, np. w ramach MOST?

tej możliwości (program MOST)?

których możesz ocenić

prowadzących zajęcia?

poprawienie jakości zajęć?

ję

2010 48% 0% 99% 8%2011 54% 1% 95% 8%2010 71% 6% 49% 13%

Wydział D

2010 71% 6% 49% 13%2011 77% 4% 71% 13%2010 45% 5% 86% 13%

Wydział E

Wydział

2011 40% 7% 89% 14%2010 60% 4% 81% 9%2011 62% 4% 78% 10%

yF

UAM2011 62% 4% 78% 10%

Zestawienia procentowe odsetków odpowiedzi twierdzących (Tak)

ANKIETYZACJA - przykładyiki ó 2011wyniki porównawcze 2011,

studenci a nauczyciele akademiccy

WYDZIAŁ ROK

BADANIA

Jak ogólnie oceniasz jakość kształcenia na Twoim

kierunku / na kierunkach Organizacja zajęć (harmonogram

Liczebność grupBADANIA prowadzonych przez Twoją

macierzystą jednostkę organizacyjną

dzienny i tygodniowy, itp.)

Liczebność grup

studenci 3,76 3,72 4,13nauczyciele 3,66 3,91 3,47studenci 3 64 3 70 3 98

Wydział A

Wydział studenci 3,64 3,70 3,98nauczyciele 3,95 4,30 4,42studenci 3,81 3,79 4,00

nauczyciele 4 00 4 85 4 08

Wydział B

Wydział C nauczyciele 4,00 4,85 4,08

studenci 3,65 3,63 3,92nauczyciele 3,93 4,11 3,58

C

UAM

Ocena jakości kształcenia, średnia ocen w skali 2-5

Plany działań wynikające z drugiego cyklu badania jakości kształcenia nacyklu badania jakości kształcenia na UAM – przykłady rekomendacji


POZIOM JEDNOSTEK (WYDZIAŁÓW / INSTYTUTÓW) POZIOM UCZELNIZadanie Odpowiedzialny Zadanie Odpowiedzialny

Podniesienie liczby 1) Przeprowadzenie akcji Dziekan / dyrektor 1) Przeprowadzenie akcji RJK‐Biuro RJK; yrespondentów biorących udział w badaniach ankietowych

) p jinformacyjnej na poziomie wydziału / jednostki

2) Informacja o wynikach badań jakości kształcenia oraz

/ yjednostki; odpowiedni organ samorządu studentów i doktorantów

) p jinformacyjnej na poziomie uczelni

2) Informacja o wynikach badań jakości

;odpowiedni organ samorządu studentów i doktorantówj

przeprowadzonych działaniach na rzecz doskonalenia jakości kształcenia.

jkształcenia oraz przeprowadzonych działaniach na rzecz doskonalenia jakości kształcenia.

3) Dobór terminu i czasu trwania badań ankietowych

Weryfikacja prawidłowości przypisania punktów ECTS przedmiotom / modułom

Przeprowadzanie badań ankietowych Koordynator ECTS i wydziałowe samorządy studenckie i doktoranckie

Uchwała SentuKoordynacja i wsparcie działań w tym zakresie

RJKUczelniany koordynator ECTS

Weryfikacja programów kształcenia zgodnie z KRK

Organizacja i przeprowadzenie weryfikacji

Dziekan/ dyrektor jednostki

Ustalenie kalendarium działań i wsparcie w działaniach (powołanie komisji rektorskich)

Rektor / Prorektor

SZKOLENIA / KONFERENCJE

Cykl seminariów szkoleniowo-konsultacyjnych dla nauczycieli akademickich (marzec – kwiecień 2011)akademickich (marzec kwiecień 2011) a) informacje nt. nowelizacji Ustawy PSW; b) informacje ogólne nt. Europejskich i Krajowych Ramy Kwalifikacji;

ó óc) tworzenie programów kształcenia na bazie efektów kształcenia i zgodnie z systemem Krajowych Ram Kwalifikacji;

d) uczenie się przez całe życie (LLL); e) mobilność studentów i pracowników; f) przyporządkowanie punktów ECTS do efektów kształcenia; g) E-learningg) E learning.

Konferencja (1 grudnia 2011)„ Zadania uczelni wynikające z aktualnych uregulowań prawnych dotyczących krajowych ram kwalifikacji dla szkolnictwa wyższego i systemów zapewniania jakości kształcenia”

DOKUMENTY opracowane przezDOKUMENTY opracowane przez RJK

Raporty z badań jakości kształcenia na UAM prowadzonych za pomocą ankiet studenckich, doktoranckich i pracowniczych (zamieszczone na stronie USZJK w grudniu 2011)Streszczenie w/w raportu oraz analiza porównawcza (zamieszczone na stronie USZJK w grudniu 2011)Rekomendacje Rady ds. Jakości Kształcenia dot. doskonalenia jakości kształcenia na UAM ( i t i USZJK d i 2011)(zamieszczone na stronie USZJK w grudniu 2011)Raport z realizacji rekomendacji z 2010 roku (zamieszczony na stronie USZJK w styczniu 2012)Projekt uchwały Senatu w sprawie ustalenia wytycznych dla rad podstawowych jednostekProjekt uchwały Senatu w sprawie ustalenia wytycznych dla rad podstawowych jednostek organizacyjnych dotyczących uchwalania planów studiów i programów kształcenia oraz planów i programów studiów podyplomowych oraz kursów dokształcającychZmiany do uchwały nr 126/2010 Senatu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu z dnia 25Zmiany do uchwały nr 126/2010 Senatu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu z dnia 25 stycznia 2010 rProjekty zarządzeń Rektora w sprawie: (1) wzorów ankiet wraz z zasadami ich opracowania, przeprowadzania oraz publikowania ich wyników; (2) w sprawie określenia procedur funkcjonowania uczelnianego systemu zarządzania jakością kształcenia (3) w sprawie określenia szczegółowych zadań Rady ds. Jakości Kształcenia oraz wydziałowych komisji ds. jakości kształcenia.

Uchwała nr 284/2011/2012Senatu Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu z dnia 30 stycznia 2012 r.

w sprawie zmiany Uchwały nr 126/2010 Senatu Uniwersytetu im. Adamaw sprawie zmiany Uchwały nr 126/2010 Senatu Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu z dnia 25 stycznia 2010 r. w sprawie Uczelnianego

Systemu Zarządzania Jakością Kształcenia w Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

3) w § 7 ust. 6 otrzymuje brzmienie:„Do zadań wydziałowej komisji ds. jakości kształcenia w szczególności należy:

1) wdrażanie na wydziale opracowanych przez RJK procedur służących zapewnieniu i doskonaleniu jakości kształcenia na poszczególnych kierunkach kształcenia;

2) opiniowanie projektów programów kształcenia a w szczególności ich zgodności z2) opiniowanie projektów programów kształcenia, a w szczególności ich zgodności z misją uczelni, z obszarowymi efektami kształcenia, zgodności efektów kształcenia w modułach z efektami kierunkowymi, prawidłowości doboru metod kształcenia i metod oceniania do założonych efektów kształcenia, prawidłowości przypisania punktów ECTS modułom kształcenia;ECTS modułom kształcenia;

3) analizowanie i publikowanie wyników oceny jakości kształcenia, w tym w szczególności wyników przeprowadzonych egzaminów i innych form weryfikowania efektów kształcenia osiąganych przez studenta w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społec n ch o a ocen dokon anej p e st dentó i p aco nikó a także nioskispołecznych oraz oceny dokonywanej przez studentów i pracowników, a także wnioski z monitorowania karier absolwentów uczelni;

4) przedstawianie dziekanowi propozycji działań mających na celu podnoszenie jakości kształcenia na wydziale i monitorowanie realizacji tych działań;kształcenia na wydziale i monitorowanie realizacji tych działań;

5) przedstawianie radzie wydziału corocznych sprawozdań z efektów działania systemu zarządzania jakością kształcenia na wydziale.”;

Zarządzenie Nr 321/2011/2012Rektora Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w PoznaniuRektora Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

z dnia 3 lutego 2012 r.w sprawie określenia szczegółowych zadań Rady ds. Jakości

Kształcenia oraz wydziałowych komisji ds. jakości kształceniay y j j

§ 2 ust. 3. Do zadań zespołów ds. oceny jakości kształcenia należy:§ p y j y

a) monitoring wprowadzania rekomendacji WZOJK na wydziale;

b) analiza zgodności kierunku i profilu studiów z misją uczelni i strategiąb) analiza zgodności kierunku i profilu studiów z misją uczelni i strategią wydziałową;

c) analiza zgodności opisanych w programach kształcenia zakładanych efektów k t ł i f kt i k t ł i dl k b l b b ó k t ł ikształcenia z efektami kształcenia dla wskazanego obszaru lub obszarów kształcenia opisanych w Krajowych Ramach Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego;

d) analiza metod i form kształcenia oraz sposobów weryfikacji efektów kształcenia ) p y josiąganych przez studenta;

e) analiza dostosowania efektów kształcenia uzyskanych w procesie kształcenia do potrzeb rynku pracy szczególnie na studiach o profilu praktycznym;

40

potrzeb rynku pracy, szczególnie na studiach o profilu praktycznym;




f) analiza i publikowanie wyników oceny jakości kształcenia, ) p y y j ,w szczególności wyników przeprowadzonych egzaminów i innych form weryfikowania efektów kształcenia osiąganych przez studenta w zakresie wiedzy umiejętności i kompetencjistudenta w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych oraz oceny dokonywanej przez studentów i pracowników, a także wnioski z monitorowania karier absolwentów uczelni;

g) ocenianie jakości prac dyplomowychg) ocenianie jakości prac dyplomowych

h) koordynowanie ankietyzacji dotyczącej studenckiej oceny

41

nauczycieli akademickich prowadzących zajęcia dydaktyczne;




i) ocena warunków socjalnych studentów i doktorantów, w tym ) j y , ymożliwości uzyskiwania stypendiów oraz dostępu do domów studenckich;

j) coroczne przedstawianie dziekanowi, radzie wydziału oraz komisji ds. zapewnienia jakości kształcenia rezultatów oceny jakości kształcenia na wydziale i przedstawianie wskazówek dotyczących planu naprawczego dla poprawienia jakości kształcenia;kształcenia;

k) publikowanie na stronie domowej wydziału corocznych ó ś

42

rezultatów oceny jakości kształcenia.

Zarządzenie Nr 322/2011/2012 Rektora Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

z dnia 3 lutego 2012 r.w sprawie określenia procedur funkcjonowania uczelnianego

systemu zarządzania jakością kształcenia

§5 SprawozdaniaZgodnie z § 6 ust. 6 pkt 4 oraz § 7 ust. 6 pkt 5 Uchwały Senatu Nr 126/2010 z dnia 25 stycznia 2010 r. w sprawie / y pUczelnianego Systemu Zarządzania Jakością Kształcenia w Uniwersytecie im. A. Mickiewicza w Poznaniu Rada ds. yJakości Kształcenia oraz przewodniczący wydziałowych komisji ds. jakości kształceniawydziałowych komisji ds. jakości kształcenia zobowiązani są do przedstawienia sprawozdania ze swojej działalności odpowiednio Senatowi i Radzie

43

swojej działalności odpowiednio Senatowi i Radzie Wydziału raz w roku.

Zarządzenie Nr 323/2011/2012 Rektora Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

z dnia 3 lutego 2012 r.z dnia 3 lutego 2012 r.w sprawie ankiet wraz z zasadami ich opracowywania,

przeprowadzaniaoraz publikowania ich wynikówp y

I. Wydziałowe arkusze samooceny

§ 8§ 8

Wydziałowe arkusze samooceny są wypełniane co dwa lata przez wydziałowe zespoły ds.oceny jakości kształcenia.

§ 9

Uczelniana Rada ds. Jakości Kształcenia opracowuje pytania do wydziałowych arkuszysamooceny.

§ 10

Wydziałowe zespoły ds. oceny jakości kształcenia wypełniają, publikują oraz przekazują do BiuraRady ds Jakości Kształcenia wypełnione wydziałowe arkusze samoocenyRady ds. Jakości Kształcenia wypełnione wydziałowe arkusze samooceny.

§ 11

Na podstawie otrzymanych arkuszy samooceny Rada ds. Jakości Kształcenia sporządza raportogólno ni e s tecki i amies c a go na ogólnodostępnej st onie inte neto ej poś ięconej

44

ogólnouniwersytecki i zamieszcza go na ogólnodostępnej stronie internetowej poświęconejjakości kształcenia.

PROMOCJA Systemu ZarządzaniaPROMOCJA Systemu Zarządzania Jakością Kształcenia na UAM

Referat „Quality Management System at Adam Mickiewicz e e at „Qua ty a age e t Syste at da c e cUniversity in Poznań – a case study of practice”) na 33 międzynarodowym forum Europejskiego Stowarzyszenia Szkolnictwa Wyższego - EAIR (30.08.2011).‘Studium przypadku’ do międzynarodowego projektu p yp ę y g p jIBAR (Identifying barriers in promoting the European Standards and Guidelines for Quality Assurance (ESG) at institutional level and making recommendations as

)to how these might be addressed) Przykład dobrych praktyk w książce A. Kraśniewskiego

Zadania wewnętrznego ę gSZJK - dylematy

Czy na poziomie uczelni prowadzić kontrolę działań wydziałowych w zakresie weryfikacji efektów kształcenia nawydziałowych w zakresie weryfikacji efektów kształcenia na kierunku, dostosowania metod kształcenia i oceniania do EK, właściwego przyporządkowania ECTS i zgodności z misją uczelni?uczelni?

Za i przeciw….Poziom ogólnouniwersytecki: Poziom wydziałowy:Poziom ogólnouniwersytecki: Poziom wydziałowy:

jednakowe procedury różne procedury

ograniczanie różnorodności zachowanie różnorodnościograniczanie różnorodności zachowanie różnorodności

Uczelnie autonomicznie podejmują decyzje w tym względzie

46

Uczelnie autonomicznie podejmują decyzje w tym względzie

Maria Ziółek

Elementy samooceny jednostek w zakresie kształcenia opracowanezakresie kształcenia – opracowane przez RJK

Programy kształceniaEfekty kształcenia na kierunkuEfekty kształcenia na kierunkuEfekty kształcenia w moduleSposoby kształcenia i ocenianiaSposoby kształcenia i ocenianiaECTSOrganizacja studiówOrganizacja studiów

Systemy informacyjneKadra nauczającaKadra nauczającaWarunki techniczne realizacji programu kształceniakształceniaFormy oceny jakości kształcenia 47

UAMRJK – wspomaganie działań wydziałowychRJK wspomaganie działań wydziałowych

Kalendarium działań WZOJK1. Sprawozdanie z wykonania rekomendacji z 2011 dla podniesienia jakości

kształcenia (zamieszczenie na stronie wydziałowej i przesłanie do BRJK) –jmarzec 2012

2. Przygotowanie nowych rekomendacji dla podniesienia jakości kształcenia i zamieszczenie ich na stronie wydziałowej (do wiadomości BRJK) – marzec 2012y j ( )

3. Ocena nowych programów kształcenia na studiach I i II stopnia – marzec 2012 (przed marcową radą wydziału zatwierdzającą programy, zamieszczenie oceny na stronie wydziałowej i dw. BRJK)y y j )

4. Ocena i analiza pozostałych elementów arkusza samooceny - kwiecień 2012 5. Sprawozdanie na radzie wydziału z działalności WZOJK i realizacji rekomendacji –

kwiecień 2012 (zgodnie z uchwałą Senatu powinno być raz w roku)kwiecień 2012 (zgodnie z uchwałą Senatu powinno być raz w roku)6. Ocena nowych programów studiów I i II stopnia – maj/czerwiec 2012

(zamieszczenie oceny na stronie wydziałowej i dw. BRJK)7 O h ó k t ł i t di h d l h i7. Ocena nowych programów kształcenia na studiach podyplomowych i

doktoranckich – czerwiec 2012 ??? (przed zatwierdzaniem na radach wydziału)48

UAMZarządzanie programem kształceniaZarządzanie programem kształcenia – wskazówka RJK dla WZOJK

Koordynator programu (K)Nauczyciele akademiccy (NA) realizujący programNauczyciele akademiccy (NA) realizujący programStudenci (S)Otoczenie społeczno-gospodarcze (OSG)Otoczenie społeczno gospodarcze (OSG)

OSG

Wewnętrzny systemzapewnianiajakości - przyczynia

K

K-nNA-1jakości przyczyniasię do doskonaleniaprogramu kształcenia

Koordynator stymuluje dyskusje i podejmuje decyzje

KK-1NA-n

DYSKUSJE - UZGODNIENIA:

49

i podejmuje decyzjeS-nS-1

- UZGODNIENIA:

Relacja między systemem zapewniania jakości i kulturą jakości

Kultura Jakości

50

Wewnętrzne systemy zapewniania jakości ksztaci kształcenia ... · Ekspertki BoloEkspertki Bolo...

Documents

Transcript of Wewnętrzne systemy zapewniania jakości ksztaci kształcenia ... · Ekspertki BoloEkspertki Bolo...