Wentylacja nadciśnieniowa-podrecznik ćwiczeń.pdf

Wentylacja Nadcinieniowa

Podrcznik wicze

PROCOM ul. Sosnowa 8, 05 501 Jazgarzewszczyzna

tel.: +48 22 75 75 389 fax.: +48 22 73 63 790 www.procom.waw.pl


Podrcznik wicze

2

SPIS TRECI:

METODY WENTYLACJI........................................................................ 3

Naturalna............................................................................................................................................. 3

Cinieniowa......................................................................................................................................... 3

Wentylacja Nadcinieniowa oraz Podcinieniowa .......................................................................... 4

ZASTOSOWANIE W PRAKTYCE............................................................. 7

Wlot powietrza do pomieszczenia....................................................................................................... 7

Przepyw Powietrza pomidzy Otworami Wlotowym a Wylotowym.................................................... 7

Wylotowy otwr wentylacyjny.............................................................................................................. 8

wiczenia i komunikacja ..................................................................................................................... 8

UWARUNKOWANIA OPERACYJNE ......................................................... 8

Ustawienie Wentylatora ...................................................................................................................... 8

Jeden wentylator ............................................................................................................................. 8

Wiele wentylatorw.......................................................................................................................... 9

Otwr Wentylacyjny Wylotowy.......................................................................................................... 11

Pogoda .............................................................................................................................................. 12

UWARUNKOWANIA STRUKTURALNE ................................................... 12

Piwnice .............................................................................................................................................. 12

Mieszkania ........................................................................................................................................ 13

Mieszkania jednopoziomowe ........................................................................................................ 13

Mieszkanie wielokondygnacyjne ................................................................................................... 14

Budynki wielo mieszkaniowe......................................................................................................... 15

Budynki handlowe ......................................................................................................................... 17

Cechy Charakterystyczne Budynkw............................................................................................ 20

Cechy Charakterystyczne Ruchu Powietrza ................................................................................. 21

Wytyczne Operacyjne ....................................................................................................................... 26

Proces wentylacji nadcinieniowej .................................................................................................... 27

Wentylacja Pionowa.......................................................................................................................... 28

Wentylacja Krzyowa. ....................................................................................................................... 28

DZIAANIA PROWADZONE PO UGASZENIU OGNIA ................................. 30

POAR .......................................................................................... 33

Wytyczne Operacyjne ....................................................................................................................... 34

Uwarunkowania Operacyjne ............................................................................................................. 34


Podrcznik wicze

3

METODY WENTYLACJI

Planowanie dziaa wentylacyjnych powinno rozpocz si od identyfikacji kierunku

(poziomego lub pionowego), ktry zadymienie musi pokona do wyjcia z budynku.

Jeli kierunek jest ustalony, musi zosta wybrana metoda usunicia zadymienia.

Istniej dwie metody wentylacji, pozwalajce na oddymienie pomieszcze poprzez

wypchnicie dymu na zewntrz. S to: naturalna oraz mechaniczna (cinieniowa)

metoda wentylacji.

Naturalna

Jeli ogie ponie w zamknitej przestrzeni (np. w budynku), produkty spalania

wypeniaj kad dostpn przestrze w budynku. Prost metod pozbycia si

produktw spalania jest uycie naturalnej wentylacji. Mona to wykona przez proste

otwarcie drzwi, okien, klap oddymiajcych lub innych podobnych otworw. Pomimo,

i metoda ta moe by wystarczajca, jest to zalene od nastpujcych czynnikw:

Odlego otworu wentylacyjnego od zadymienia, ktre ma by usunite,

Moliwo nieutrudnionego przemieszczania si zadymienia w kierunku

otworu wentylacyjnego,

Liczba i rozmiary otworw wentylacyjnych,

Kierunek wiatru (to czy otwory wentylacyjne znajduj si po nawietrznej czy

zawietrznej stronie budynku),

Wilgotno (zapylenie, zimno bdzie spowalniao naturalny obieg powietrza), i

Rnica temperatur midzy wntrzem pomieszczenia i temperatur na

zewntrz budynku.

Cinieniowa

Wentylacja naturalna jest wykonalna i efektywna pod warunkiem spenienia wielu

ogranicze (warunkw). Jednake za pomoc przenonych urzdze

przewietrzajcych moliwa jest znaczna poprawa procesu wentylacji poprzez

wymuszenie ruchu zadymienia:

W kierunku wyjcia przez wybrane i kontrolowane otwory wentylacyjne.

W kierunku wyjcia z budynku przez strefy lub otwory wentylacyjne, ktre

pozostay by niewykorzystane podczas wentylacji naturalnej.


Podrcznik wicze

4

Zastosowanie urzdze przewietrzajcych umoliwia:

Uycie otworw wentylacyjnych, ktre s oddalone od zadymienia, ktre musi

by usunite.

Zmniejszenie znaczenia wilgotnoci powietrza dla procesu wentylacji.

Zmniejszenie znaczenia rnicy temperatur w i na zewntrz pomieszczenia

dla procesu wentylacji.

Znaczce zredukowanie czasu potrzebnego na przewietrzenie budynku w

porwnaniu do wentylacji naturalnej.

Uwaga:

W tej publikacji zamiast urzdze przewietrzajcych bdzie uyte okrelenie

wentylatory. Nadmieni naley, e popularne jest rwnie okrelenie Tempest,

ktre swe rdo znajduje w nazwie pierwszych wentylatorw wykorzystywanych w

poarnictwie, dostarczonych do Polski przez firm TEMPEST.

Wentylacja Nadcinieniowa oraz Podcinieniowa

Obecnie stosowane metody wentylacji cinieniowej mona podzieli na wentylacje:

podcinieniow i nadcinieniow. eby przeanalizowa te dwie metody bdziemy

oddymiali pomieszczenie pokazane na Rysunku Nr 1. Pomieszczenie jest

wypenione rnymi produktami spalania. Gorce gazy wzniosy si do samej gry

pomieszczenia, a chodniejsze znajduj si bliej podogi. Drzwi i okno s zamknite.

Rysunek 1


Podrcznik wicze

5

Wentylacja Podcinieniowa

By przewietrzy pomieszczenie z Rysunku Nr 1, zostay otwarte drzwi, a wentylator

zosta wstawiony do wewntrz by wypchn zadymienie tak jak na Rysunku Nr 2.

Ta metoda polega na wycigniciu zadymienia z budynku przez wentylator

i wypchniciu go z budynku przez stworzenie podcinienia wewntrz budynku. Dziki

otwarciu okna wydmuchiwane zadymienie jest zastpowane przez wiee

napywajce oknem powietrze. Pomimo, i metoda ta dziaa zadowalajco, posiada

nastpujce wady:

Ratownik jest naraony na kontakt z dymem podczas ustawiania wentylatora.

Zadymienie jest wysysane przez wentylator, po czym konieczne jest dokadne

czyszczenie sprztu (dym z palcego si drewna lub tworzywa sztucznego

zawsze zawiera niespalon sadz, ktra bdzie osiadaa na wszystkich

czciach wentylatora i bdzie trudna do usunicia z wentylatora po akcji).

Wentylator umieszczony w drzwiach lub tu za nimi utrudnia wchodzenie /

wychodzenie do (z) budynku.

Wentylator wstawiony do budynku zwiksza haas i zamieszanie oraz

pogarsza moliwoci komunikacji.

Wentylator wstawiony do wntrza nie jest efektywny w usuwaniu zadymienia

z poblia sufitu pomieszczenia lub dachy budynku. Powietrze tworzy strumie

o najmniejszym oporze przepywu w prostej linii od rda wieego powietrza

do wentylatora. Powoduje to zmniejszenie przepywu powietrza przez

najwyej pooone miejsca wentylowanej strefy (pomieszczenia).

Rysunek 2


Podrcznik wicze

6


W celu przewietrzenia budynku z Rysunku Nr 1, zostay otwarte drzwi, a wentylator

zosta postawiony przed nimi na zewntrz budynku tak jak na Rysunku Nr 3. Dziki

tej metodzie wtaczamy do pomieszczenia czyste, wiee powietrze i wytwarzamy

wewntrz nadcinienie (podobnie jak przy napenianiu balonu do latania).

Rysunek 3

Nadcinienie jest takie samo w kadym miejscu pomieszczenia (u gry, przy

pododze oraz w jego rogach). Kiedy otwarte jest okno, zadymienie ze wszystkich

czci budynku wypychane jest na zewntrz (tak jak wtedy gdy przebijemy balon).

W porwnaniu do wentylacji podcinieniowej, wentylacja nadcinieniowa ma

nastpujce zalety:

Ratownik nie jest naraony na kontakt z dymem podczas ustawiania

wentylatora.

Zadymienie nie ma kontaktu z wentylatorem, czego zalet jest zachowanie

jego czystoci i sprawnoci.

Nie wystpuje blokowanie drzwi, okien przez wentylator.

Ustawiony na zewntrz wentylator nie wymaga stosowania adnego

dodatkowego osprztu do ustawienia. Konsekwencj tego jest krtszy czas

oraz mniejsza ilo osb potrzebna do ustawienia wentylatora.

Ustawiony na zewntrz wentylator nie powoduje wzrostu poziomu haasu i nie

zakca komunikacji wewntrz budynku.

Wentylacja nadcinieniowa jest w przyblieniu dwa razy bardziej efektywna

przy oddymianiu pomieszcze ni wentylacja podcinieniowa.


Podrcznik wicze

7

ZASTOSOWANIE W PRAKTYCE

Efektywne zastosowanie wentylacji nadcinieniowej zaley od kilku czynnikw.

Rysunek 4

Wlot powietrza do pomieszczenia

Wentylator musi by ustawiony tak, eby stoek wydmuchiwanego przez niego,

cakowicie obj otwr, przez ktry chcemy wdmuchiwa powietrze do wntrza. Jest

to konieczne by zapobiec moliwoci wydostawania si dymu przez otwr wlotowy

do pomieszczenia (przez fragmenty otworu nie objte stokiem powietrza). Zwizane

jest z tym dostosowanie odlegoci pomidzy wentylatorem, a otworem wlotowym do

budynku.

Przepyw Powietrza pomidzy Otworami Wlotowym a Wylotowym

Rzecz priorytetow jest, by przepyw powietrza pomidzy otworem wlotowym,

a wylotowym by kontrolowany i dopasowany do uzyskania maksymalnie efektywnej

wentylacji. Jeli wdmuchiwane powietrze jest ukierunkowane prosto w kierunku

otworu wylotowego bez zmian kierunku ruchu powietrza, zadymienie bdzie

usuwane w bardzo krtkim czasie. Jednoczesne otwarcie wielu okien i/lub drzwi nie

wpynie na polepszenie procesu wentylacji nadcinieniowej (ani podcinieniowej).


Podrcznik wicze

8

Wylotowy otwr wentylacyjny

Otwory wentylacyjne wylotowe mog by podzielone na: umoliwiajce pionowy lub

poziomy ruch zadymienia podczas wentylacji. Rozmiar otworu wylotowego jest

uzaleniony od wydajnoci oraz liczby uywanych wentylatorw.

wiczenia i komunikacja

Kluczem do prowadzenia efektywnej wentylacji nadcinieniowej jest: otwr

wentylacyjny wlotowy, przepyw powietrza przez wentylowane pomieszczenie oraz

otwr wentylacyjny wylotowy. Te czynniki musz ze sob wspgra, co jest moliwe

jedynie wtedy, gdy wszyscy ratownicy s wyszkoleni z zakresu wentylacji i zdaj

sobie spraw z wanoci tej operacji.

UWARUNKOWANIA OPERACYJNE

Ustawienie Wentylatora

Proces wentylacji nadcinieniowej przebiega najsprawniej, gdy wentylatory s

uywane jak opisano poniej.

Jeden wentylator

Pojedynczy wentylator powinien by ustawiony tak, by stoek strugi

wydmuchiwanego powietrza pokry cay otwr wejciowy do pomieszczenia - jak na

Rysunku Nr 5. Jeli wentylator zostanie ustawiony zbyt blisko wejcia, jego otwr nie

zostanie w peni pokryty przez strug powietrza. Jeli wentylator ustawimy zbyt

daleko od wejcia struga powietrza odbije si od budynku i efekt przewietrzania

pomieszczenia bdzie znikomy.

Rysunek 5


Podrcznik wicze

9

Optymalny przebieg procesu wentylacji zaley od rozmiarw otworu wlotowego,

rozmiaru wentylatora oraz dystansu midzy wentylatorem i otworem wlotowym.

Z powodu rnic w rozmiarach stoka strumienia powietrznego wytwarzanego przez

wentylator, w celu osignicia wydajnej wentylacji, mniejsze wentylatory musz by

ustawiane dalej od otworu wlotowego ni wentylatory wiksze.

Dziki odchyleniu wentylatora o okoo 20 do 30 stopni umoliwia si lepsze pokrycie

otworu wlotowego przez stoek powietrza. Wentylatory TEMPEST s fabrycznie

wyposaane w mechanizm umoliwiajcy ich pochylanie. Jeli wentylator nie moe

by odchylony dla uzyskania waciwego pokrycia otworu wlotowego, naley ustawi

jeden wentylator na drugim. Jest to moliwe szczeglnie w wypadku wentylatorw

elektrycznych ze standardow szecienn ram.

Wiele wentylatorw

Wiele wentylatorw moe znaczco zwikszy intensywno przepywu powietrza

w pomieszczeniu i zmniejszy czas potrzebny na zakoczenie procesu wentylacji.

Dla standardowych otworw wlotowych (jak na przykad drzwi 90 x 200 cm),

maksymalna efektywno jest osigana poprzez postawienie dwch wentylatorw

w rzdzie (jeden za drugim). Na Rysunku nr 6 wentylator A jest ustawiony okoo 60

cm od wejcia. Gwarantuje to, e cae powietrze wydmuchiwane przez wentylator

wpada do wntrza pozostawiajc jednoczenie wystarczajc ilo miejsca do

wchodzenia/wychodzenia z budynku.

Rysunek 6


Podrcznik wicze

10

Wentylator B jest ustawiony za wentylatorem A. Prawidowe ustawienie wentylatora

B jest uzalenione od odlegoci, ktra zapewni zakrycie caego otworu wlotowego

przez stoek powietrza wentylatora B. Wentylator B jest uywany do pokrycia

stokiem strumienia powietrza otworu wejciowego, do wdmuchiwania powietrza do

wntrza pomieszczenia oraz zwiksza on wydajno wentylatora A o okoo dziesi

procent.

Jeli dwa wentylatory niejednakowych rozmiarw zostan ustawione w ukadzie

opisanym powyej zaleca si ustawienie wikszego wentylatora okoo 60 cm od

wejcia i ustawienie mniejszego wentylatora za wikszym w odlegoci zapewniajcej

pokrycie otworu wejciowego przez stoek powietrza. W tej konfiguracji, wikszy

wentylator pracuje wpychajc powietrze do pomieszczenia, natomiast mniejszy

okrywa wejcie stokiem powietrza oraz zwiksza wydajno wikszego. Dla

standardowych otworw drzwiowych zastosowanie kilku wentylatorw w ukadzie

obok siebie jest konfiguracj mniej efektywn ni konfiguracja jeden za drugim.

Jednake dla duych otworw wlotowych stosowanie wielu wentylatorw w ukadzie

rwnolegym (jeden obok drugiego) (Rysunek Nr 7), powinno by stosowane z uwagi

na zdolno pokrycia otworu wejciowego przez stoek wydmuchiwanego powietrza.

Rozmiary otworu determinuj jednoczenie liczb potrzebnych do uycia

wentylatorw.

Rysunek 7


Podrcznik wicze

11

Pamitajc, e niektre otwory drzwiowe mog by zmniejszone przez ich czciowe

zamknicie, moliwe jest zmniejszenie otworu wlotowego, ktry musi zosta pokryty

przez stoek strumienia powietrza. W zalenoci od liczby wentylatorw, ktre s

dostpne, due przestrzenie mog by wentylowane efektywniej dziki zastosowaniu

kombinacji rwnolegej (prawidowe pokrycie szerokich otworw) lub w linii

(zwikszenie wydajnoci).

Obszary lub miejsca, ktre nie posiadaj otworw wylotowych (magazyny, biura,

zamknite rejony pracy) mog by z powodzeniem wentylowane przez uycie kilku

wentylatorw w konfiguracji pokazanej na Rysunku Nr 8.

Rysunek 8

Uycie wentylatora by wywoa przepyw powietrza przez drzwi. Ten wentylator moe

by ustawiony na zewntrz budynku by wywoa nadcinienie w budynku

i przewentylowa obszar, w ktrym moliwy jest ruch powietrza w kierunku wylotu.

Uywamy drugiego wentylatora eby wytworzy nadcinienie w zamknitym

pomieszczeniu, ale wtaczajc powietrze tylko doem (bez pokrycia otworu

drzwiowego tego pomieszczenia). Dziki temu produkty spalania unios si ku grze

i wydostan si na zewntrz grn czci drzwi, skd zostan wypchnite na

zewntrz przez pierwszy wentylator (stojcy poza budynkiem).

Otwr Wentylacyjny Wylotowy

Wentylacja nadcinieniowa jest bardziej efektywna, gdy otwr wylotowy (okno, drzwi

itd.) ma wymiary okoo do 1 w porwnaniu do otworu wentylacyjnego

wlotowego. Ta zmienna jest te uzaleniona od liczby i wydajnoci wentylatorw,


Podrcznik wicze

12

ktre s stosowane. Pojedynczy wentylator napdzany silnikiem o mocy 1/3 lub

2 KM jest bardziej efektywny, gdy zastosujemy go w wypadku otworu wylotowego,

ktry ma powierzchni pomidzy , a 1 powierzchni otworu wlotowego. Pojedynczy

wentylator o mocy pomidzy 3, a 5KM moe potrzebowa otworu wylotowego o

powierzchni od 1 do 1 powierzchni otworu wlotowego. Kilka wentylatorw o mocy

od 3 do 5KM w ukadzie rwnolegym lub szeregowym bdzie wymagao otworu

wylotowego o powierzchni do 1 powierzchni otworu wlotowego. Optymalna

efektywno jest atwa do osignicia przy prbowaniu rnych konfiguracji podczas

wicze praktycznych.

Jeli uywane jest wentylator spalinowy i spaliny s wyczuwalne wewntrz

wietrzonego pomieszczenia, oznacza to, e otwr wentylacyjny wylotowy jest

niedostatecznie duy. Zapach spalin z wentylatora spalinowego powinien znikn po

zwikszeniu otworu wyjciowego (otwarcie kolejnego okna, drzwi itd.).

Pogoda

Temperatura, wilgotno, nieg i deszcze nie maj zauwaalnego wpywu na

przebieg wentylacji nadcinieniowej. Jednake zimna, wilgotna pogoda moe

ogranicza zdolnoci dymu do unoszenia si. Takie warunki atmosferyczne nie

zmniejszaj moliwoci wentylatora do przemieszczania zadymienia poziomo i w

wikszoci przypadkw take pionowo.

Wiatr moe mie niesprzyjajcy wpyw na wentylacje nadcinieniow, ale jest on

uzaleniony od kierunku i siy. Jak przy kadym dziaaniu, maksymalna wydajno

moe by osignita dziki wykorzystaniu kierunku wiatru przez prowadzenie

wentylacji pomieszcze od kierunku nawietrznego i wyprowadzaniu zadymienia z

pomieszcze ze strony zawietrznej. Jeli nie jest moliwe by wykorzysta do

wentylacji si wiatru, wentylacja nadcinieniowa moe by skutecznie prowadzona

pod wiatr o prdkoci do 40 km/h. Gdy wiatr ma prdko powyej 40 km/h

efektywno wentylacji nadcinieniowej odpowiednio obnia si.

UWARUNKOWANIA STRUKTURALNE

Piwnice

Jeli piwnica ma drzwi lub okna, ktre mog by uywane jako otwory wentylacyjne

wylotowe, naley uy wentylatora do pokrycia stokiem strumienia powietrza caego


Podrcznik wicze

13

otworu wlotowego i uy odpowiedniego okna lub drzwi jako otworu wylotowego.

Jeli piwnica nie posiada drzwi lub okna - mogcych posuy za otwr wylotowy

naley uy procedury jak dla zastosowania wielu wentylatorw bez otworu

wylotowego.

Mieszkania

Mieszkania jednopoziomowe

Efektywna wentylacja wymaga sekwencyjnej wentylacji zadymionych pomieszcze.

Ten proces gwarantuje dostarczenie maksymalnej iloci powietrza z wentylatora do

wentylacji kadego zadymionego pomieszczenia w mieszkaniu, co wie si

z maksymaln efektywnoci i minimalnym czasie potrzebnym na przewietrzenie.

Podczas wentylacji nadcinieniowej nie otwieramy wszystkich moliwych okien i

drzwi, co jest zjawiskiem powszechnym, poniewa zmniejsza to przepyw powietrza

przez kade z pomieszcze i wydua czas konieczny na przewentylowanie.

Ponadto zapamita naley, e usuwanie zason lub okien (dopasowanie wielkoci

otworu wylotowego) jest bardzo wane z punktu widzenia wentylacji zwiksza

znaczco jej efektywno nawet o 50%.

Rysunek 9


Podrcznik wicze

14

Zakadamy, e mieszkanie z Rysunku Nr 9 jest wypenione dymem i wszystkie drzwi i

okna s zamknite. Wentylacja nadcinieniowa bdzie efektywna, gdy ustawimy

wentylator przed drzwiami wejciowymi i bdziemy postpowali wedug kolejnych

punktw:

1. By wywietrzy kuchnie (KTN), pokuj wypoczynkowy (LR), jadalni (DR),

naley otworzy drzwi wyjciowe z kuchni oraz oboje drzwi wejciowych do

kuchni. Kiedy pomieszczenia te zostan oddymione naley zamkn drzwi

wyjciowe z kuchni.

2. By przewietrzy sypialnie 1 (BR1) naley otworzy drzwi do sypialni oraz

okno. Gdy wentylacja bdzie zakoczona zamkn okno.

3. By wywietrzy azienk (B1) naley otworzy drzwi do azienki oraz okno. Gdy

proces zostanie zakoczony zamkn drzwi lub okno.

4. By wywietrzy sypialnie 2 (BR2) otworzy drzwi i okno. Gdy proces zostanie

zakoczony zamkn drzwi lub okno.

5. By wywietrzy azienk 2 (B2) powtrz kroki wskazane dla azienki 1 (B1).

6. By wywietrzy sypialnie 3 (BR3) powtrz kroki wskazane dla sypialni 2 (BR2).

Zamknicie drzwi lub okna w danym pomieszczeniu przyniesie ten sam efekt:

zakoczy proces wentylacji przez uniemoliwienie odpywu powietrza. W przypadku

pomieszcze, ktrych ciany lub sufit zostay powanie uszkodzone przez ogie, lub

w przypadku innych duych otworw moliwe jest odizolowanie takiego

pomieszczenia od procesu wentylacji poprzez zamknicie odpowiednich drzwi

(oczywicie, jeli wystpuj).

Mieszkanie wielokondygnacyjne

Gdy zachodzi potrzeba wentylacji mieszkania wielokondygnacyjnego jak na Rysunku

Nr 10, zawsze zaczynamy od najniszego poziomu i kontynuujemy proces

postpujc w gr mieszkania.


Podrcznik wicze

15

Rysunek 10

By przewentylowa pierwsz kondygnacje naley zamkn wszystkie wychodzce

na zewntrz okna lub drzwi na pitrze lub zamkn klatk schodow prowadzc na

gr (jeli s takie drzwi). Wentylator naley ustawi przed odpowiednimi drzwiami

wejciowymi i kolejno wentylowa pomieszczenia na pierwszej kondygnacji

mieszkania. Umoliwi to najefektywniejsz wentylacje pierwszej kondygnacji, i nie

pozwoli na wentylacje pitra. Po zakoczeniu wentylacji pierwszej kondygnacji,

proces wentylacji na kondygnacji wyszej powtarzany jest wedug tego samego

schematu.

By przewentylowa drug kondygnacje, naley pozostawi wentylator w tym samym

miejscu i zamkn wszystkie drzwi i okna prowadzce na zewntrz na pierwszej

kondygnacji. Jeli wystpuj drzwi na klatk schodow - otworzy je i

przewentylowa kolejno wszystkie pomieszczenia na grze.

Budynki wielo mieszkaniowe

Ten typ budynkw zazwyczaj posiada wiele piter oraz pojedyncz klatk schodow

i korytarze umoliwiajce dostp do wszystkich mieszka w budynku. Klatki

schodowe mog mie rne dugoci (w zalenoci od rozmiarw budynku) i mog

by wyposaone w drzwi poarowe. Jeli drzwi poarowe wystpuj naley je

otworzy, by przewentylowa pomieszczenia, do ktrych one prowadz. Mona je

te zamkn, by odizolowa pewne czci budynku. Moe by to konieczne by nie

dopuci do rozprzestrzeniania si zadymienia na niezadymione dotd czci


Podrcznik wicze

16

budynku lub w celu ukierunkowania ruchu powietrza tam gdzie konieczna jest

wentylacja.

Wentylacja nadcinieniowa moe by efektywna nawet na duych odlegociach

(midzy wentylatorem a obszarem zadymionym) nawet ponad 300 metrw, pod

warunkiem zachowania naleytej uwagi odnonie:

Przepywu powietrza pomidzy otworem wentylacyjnym wlotowym, a wylotowym

(musz by one kontrolowane). Oznacza to konieczno ukierunkowania

przepywu powietrza oraz minimalizacje strat (zamknicie otwartych drzwi, okien

itd.)

Powinny by wykorzystywane wentylatory o mocy przynajmniej 3 5KM.

Zastosowanie wielu wentylatorw znaczco zwikszy efektywno procesu

wentylacji.

Budynki wielo mieszkaniowe mog by efektywnie wentylowane wentylacj

nadcinieniow dziki:

W pierwszej kolejnoci wytworzeniu nadcinienia w klatce schodowej i

korytarzach.

Nastpnie wentylacji klatki schodowej oraz korytarzy, jeli wystpuje zadymienie.

Wentylowaniu zadymionych pomieszcze lub obszarw, ktre przylegaj do

korytarzy.

Do zobrazowania sytuacji rozwamy sytuacje z Rysunku Nr 11. Budynek trzy

poziomowy z jedn klatk schodow i drzwiami poarowymi oddzielajcymi kade

pitro. Ogie opanowa pomieszczenie na kocu korytarza na trzecim pitrze.

Rysunek 11


Podrcznik wicze

17

Ustawi wentylator (wentylatory) na zewntrz budynku by zapewni pokrycie otworu

wejciowego przez stoek powietrza. Otworzy drzwi na korytarz na trzeciej

kondygnacji oraz zamkn drzwi na korytarz na parterze i pierwszym pitrze.

Jeli istnieje moliwo otwarcia drzwi lub okna na korytarzu wychodzcego na

zewntrz budynku, naley je otworzy, co pozwoli na oddymienie korytarza. Po

oddymieniu korytarza naley zamkn okno lub drzwi wychodzce na zewntrz

budynku i otworzy drzwi do pomieszczenia, ktre jest zadymione. Po kolei

wywietrzy pomieszczenia.

Jeli nie ma moliwoci otwarcia okna na korytarzu, naley od razu otworzy drzwi

do zadymionego mieszkania i wentylowa korytarz przez mieszkanie otwierajc due

okno lub drzwi balkonowe. Jeli korytarz i pomieszczenie, przez ktre prowadzony

jest proces wentylacji jest ju oddymione naley kolejno w ten sam sposb

wentylowa pozostae pomieszczenia.

Budynki handlowe

Budynki handlowe rni si ze wzgldu na ich rozmiar, wysoko oraz typ

zabudowy wntrz. Kilka czynnikw powinno by wzitych pod uwag w wypadku

planowania procesu oddymiania dla danego typu budynku.

Obszar

W zalenoci od rozmiarw budynku, takie budowle jak magazyny lub fabryki maj

wielkie pomieszczenia, ktre s trudne do wentylacji. Taka zabudowa wymaga

uycia wentylatorw, ktre umoliwi dostarczenie wystarczajcej iloci powietrza do

strefy, ktra wymaga wentylacji (w odniesieniu do wymogw jakie stawia wentylacja

nadcinieniowa).

Jeli to moliwe, due przestrzenie powinny zosta podzielone na mniejsze np. przez

zamykanie drzwi, a nastpnie powinno si oddymia po kolei zadymione obszary.

W budynkach umoliwiajcych wentylacje sekwencyjn (jak magazyny, biura) naley

posiada wczeniej ustalony plan wentylacji.


Podrcznik wicze

18

Jeli mamy do dyspozycji due wentylatory, a wybite wietliki w dachach lub otwory

w dachu powstae dla potrzeb akcji ganiczych zakcaj proces wentylacji poziomej

rozwaamy moliwo wentylacji pionowej. Zamykamy wtedy drzwi i okna poniej

tych otworw by zapewni ukierunkowanie strumienia powietrza w kierunku otworw

w dachu.

Wytyczne Operacyjne

W zalenoci od typu budynku zmienia si efektywno oddymiania poziomego lub

pionowego. Zaley to od drogi, jak powietrze musi przeby przez budynek usuwajc

zadymienie. Moe okaza si konieczne by pionowo wentylowa klatki schodowe a

nastpnie poziomo pitra w budynku o wielu pomieszczeniach. Jeli to moliwe

naley zmniejsza due pomieszczenia i stosowa wentylacje sekwencyjn.

Due obszary lub due pomieszczenia, wymagaj zwikszenia iloci dostarczanego

powietrza by usun wiksze objtociowo zadymienie. Moe okaza si konieczne

zastosowanie wentylatorw o rednicy wirnika 21 lub nawet 24 z silnikami o mocy

przynajmniej 3 do 5 KM. Innym rozwizaniem moe by stosowanie kilku

wentylatorw w ustawieniu jeden za drugim.

Uywamy wielu wentylatorw w wypadku duych otworw wentylacyjnych

wlotowych. Jednak niektre rodzaje duych drzwi mog by czciowo zamykane by

umoliwi zwikszenie nadcinienia w pomieszczeniu. Pomieszczenia biurowe

powinny by podzielone na obszary, ktre naley oddymi priorytetowo w celu

zapobieenia w miar moliwoci strat zwizanych z przerw w dziaaniu biura.

Wiele Piter

Budynki wielokondygnacyjne mog by oddymiane poprzez kolejne wietrzenie

kadego pitra. Zaczynamy od parteru i poruszamy si z dziaaniami ku grze jak na

Rysunku Nr 12. Klatki schodowe mog by uyte jako kana wentylacyjny

dostarczajcy powietrze do kadego pitra, gdy to konieczne. Ustawiamy wentylator

(wentylatory) na zewntrz budynku i podnosimy cinienie na klatce schodowej.

Kolejno wentylujemy kade z piter otwierajc okna i drzwi. Szczelne budynki mog


Podrcznik wicze

19

by przewentylowywane uywajc innych klatek schodowych, co jest opisane w

rozdziale dotyczcym wysokich budynkw.

Rysunek 12

Wysokie Budynki

Ruch dymu oraz toksycznych produktw spalania w wysokich budynkach moe by

powanym zagroeniem dla ycia, poniewa rozprzestrzenia si szybko. Dym

najczciej porusza si w wysokich budynkach ku grze przez pionowe szyby,

przestrzenie konstrukcyjne, kanay grzewcze, wentylacyjne i przez klimatyzacje.

Podczas poarw moliwoci ruchu powietrza przez wysokie budynki skutkuje

pojawieniem si dymu i toksycznych gazw w miejscach daleko oddalonych od

rda ognia. Moe to powodowa wyczenie z uytku pionowych lub poziomych

drg ewakuacyjnych i spowodowa znaczne utrudnienie akcji ratowniczej.

W zalenoci od wysokoci wysokiego budynku charakterystyka ruchu dymu,

uwarstwienie dymu na klatkach schodowych i logistycznych uwarunkowa, pojawia

si wiele rnorakich problemw zwizanych z wentylacj. Bez okrelonych

wczeniej na wypadek poaru i zadymienia planw dziaania, znanych ratownikom

oraz bez odpowiedniego sprztu przeprowadzenie akcji w tego typu budynku jest

bardzo trudne i moe okaza si bardzo niebezpieczne. W dodatku, gdy konieczne

5

4

3

2

1


Podrcznik wicze

20

jest oddymianie wysokiego budynku dla wszystkich ratownikw jasne musz by

wymagania, ktre musz by spenione dla umoliwienia sprawnej wentylacji

nadcinieniowej.

Cechy Charakterystyczne Budynkw

Poniej przedstawione cechy charakterystyczne s wsplne dla wysokich budynkw i

mog mie wpyw na przemieszczanie si zadymienia wewntrz budynku

i wspomaganie bd utrudnianie procesu oddymiania:

Windy, klatki Schodowe

Windy oraz klatki schodowe mog by umiejscowione w centrum budynku (gwna

o pionowa budynku) lub mog by dowolnie rozlokowane w budynku. Te pionowe

drogi doskonale umoliwiaj przedostawanie si dymu i s uywane przez straakw

do dostania si na pitra.

Windy mog suy do:

Obsugiwa wszystkie pitra w budynku. Takie windy poruszaj si w caej

wysokoci budynku.

Obsugujce tylko wybrane pitra budynku np. od Parkingu (-4) do pierwszego

pitra. lub w konfiguracji podzielonych np. 1 15 oraz 15 30.

Klatki schodowe mog suy do:

Obsugi wszystkich piter w budynku

Obsugi parzystych lub nieparzystych piter w budynku

Obsugi wybranych piter w budynku

Mog dociera lub nie do dachu

Mog by wyposaone lub nie w wentylatory uniemoliwiajce wtargnicie dymu

z korytarza na klatk schodow

Klimatyzacja

Systemy klimatyzacyjne mog wytworzy naturaln drog dla dymu w caym

budynku. S to systemy sterowane rcznie lub automatycznie.


Podrcznik wicze

21

Nieszczelne Otwory

W zalenoci od wielu czynnikw takich jak typ konstrukcji liczba nieszczelnych

otworw i przej pomidzy pitrami budynku (rury i kanay technologiczne), wysokie

budynki bd nieszczelne tak dla ruchu powietrza jak i dla dymu zarwno pomidzy

pitrami jak i pomidzy pitrem a klatk schodow.

Budynki Szczelne

Wikszo wieowcw moe by zaklasyfikowana jako budynki szczelne

(zewntrzne okna s nieotwieralne). W takich budynkach za rodowisko wewntrzne

(temperatur, wilgotno) odpowiada klimatyzacja. S one zdolne do zatrzymywania

w sobie dymu, ciepa i gazw pochodzcych z poaru dopki nie zostan rcznie

oddymione.

Cechy Charakterystyczne Ruchu Powietrza

Ruch powietrza wewntrz wieowcw moe wspomc lub zakci proces wentylacji.

Jednake zrozumienie zasady tego ruchu jest spraw zasadnicz przy

przygotowywaniu efektywnego procesu oddymiania. Ruch dymu wewntrz wieowca

moe by wywoany przez:

Konstrukcje

W zalenoci od zalenoci konstrukcyjnych wieowce bd nieszczelne pomidzy

pitrami i pomidzy pitrem, a klatk schodow. Dym moe si przemieszcza

pomidzy pitrami w zalenoci od typu konstrukcji przez nieszczelne otwory,

przestrzenie lub pknicia pomidzy podogami jak rwnie przez kanay, w ktrych

prowadzone s rury, sie elektryczna itd. Na dodatek cinienie, ktre wytwarzane

jest podczas poaru (nawet do trzech razy wiksze ni atmosferyczne) bdzie

przepychao dym przez te otwory, co doprowadzi do zadymienia innych piter lub

klatek schodowych w budynku.


Podrcznik wicze

22

Drzwi

Otwarte przejcia stworzone przez drzwi, wszystko jedno czy s one pozostawione

otwarte specjalnie czy przypadkowo, pozwalaj dymowi przemieszcza si poziomo i

(lub) pionowo po budynku. Wana jest kontrola zamknicia drzwi, ktre mog

umoliwi wydostanie si dymu z rejonw ju zadymionych. Drzwi na klatk

schodow wymagaj szczeglnej uwagi, poniewa klatka schodowa umoliwia

przedostawanie si dymu i ciepa w gr budynku.

Okna

Otwory stworzone przez okna, ktre zostay usunite pozwalaj na wydostawanie si

dymu na zewntrz i jego unoszenie si. Nieotwieralne panele lub okna na

zewntrznych cianach mog wymaga zbicia by umoliwi oddymianie.

Komunikacja pomidzy ratownikami na zewntrz wieowca jest wana zanim szyby

na wyszych pitrach zostan zbite dla potrzeb wentylacji.

Systemy Klimatyzacyjne

Systemy klimatyzacyjne maj za zadanie sprawowanie kontroli nad rodowiskiem

wewntrznym wieowcw. Wiele systemw klimatyzacyjnych steruje zaworami, ktre

umoliwiaj wdmuchiwanie lub odsysanie powietrza z kanaw klimatyzacyjnych, i

ktre pozwalaj je zamkn by nie dopuszcza do strat ciepa, kiedy w budynku nie

ma ludzi. Mog one zosta otwarte, by dostarczy schodzone powietrze na wybrane

kondygnacje. Systemy klimatyzacyjne wyposaone w zdalnie sterowane zawory

mog take suy jako system pomagajcy kontrolowa dym. Dziki nim mona w

zalenoci od potrzeb dostarcza lub wysysa powietrze z pomieszcze lub caych

piter. Niestety, jest wiele typw systemw kontroli zadymienia, ktre mog by

rcznie lub automatycznie aktywowane przez detektory dymu. Mog one

wystpowa wspbienie. Jeli system klimatyzacyjny nie jest cakowicie znany i

kontrolowany, powinien by wyczony, dopki nie odnajdzie si osoba znajca

system lub dopki budynek nie zostanie odymiony. Umoliwi to efektywne i trwajce

krcej czciowe uycie systemu (sterowanego manualnie) i zapobiegnie wypadkowi

rozprzestrzeniania si zadymienia.


Podrcznik wicze

23

Uwarstwianie si i Zaleganie

W wielopitrowych budynkach wystpuje tendencja do uwarstwiania si dymu i

gazw na pitrach poniej najwyszego, ktra zwiksza si w miar wzrostu

wysokoci budynku i otwarcia pionowych przej (takich jak klatki schodowe).

Uwarstwienie si dymu i gazw wystpuje, gdy ciepo i dym przemieszcza si

pionowo wewntrz budynku. Te produkty spalania przedostaj si przez kady

moliwy otwr pionowy dopki ich temperatura nie zrwna si z temperatur

otoczenia. Gdy dojdzie do wyrwnania temperatur, dym i gazy tworz warstwy

wewntrz budynku (Rysunek Nr 13). To uwarstwienie dymu i gazw ma rwnie

wpyw na to, e inne produkty spalania pozostaj poniej warstw dymu i poziomo

rozprzestrzeniaj si do innych czci budynku. Jest to proces bardzo czsto

zachodzcy w budynkach z pionowymi klatkami schodowymi. Zaleganie jest

zjawiskiem wystpujcym, gdy dym i gazy powstae podczas spalania nie mog

pionowo opuci budynku. Dym i gazy przemieszczaj si do najwyszej dostpnej

kondygnacji budynku i zaczynaj zajmowa take nisze kondygnacje oraz

wypenia ca dostpn przestrze (Rysunek Nr 14, A, B i C)

Rysunek 13


Podrcznik wicze

24

To zjawisko jest popularne w wielopitrowych budynkach. Jednake w zalenoci od

wysokoci wieowca i miejsca wystpienia poaru zalegajcy dym i gazy mog

gromadzi si na najwyszych pitrach lub na pitrach poniej uwarstwionego dymu

na klatce schodowej.

Rysunek 14

Klatki Schodowe

Klatki schodowe tworz naturalne tunele, ktrymi przemieszcza si dym oraz gazy w

wieowcach. Kiedy drzwi s otwarte na dole i na grze klatki schodowej szybko

powstaje naturalny efekt przepywu powietrza ku grze. Ten wanie naturalny ruch

powietrza moe by wykorzystany do usunicia zadymienia i gazw z klatki

schodowej. W odniesieniu do zaoe wentylacji, klatki schodowe mona podzieli na

dwie kategorie:

I. Klatki schodowe, ktre zapewniaj dostp do wntrza budynku na dole,

umoliwiaj dostp do piter oraz do dachu (Rysunek Nr 15 A)

A B C


Podrcznik wicze

25

Rysunek 15

Testy dowiody, e nie zalenie od temperatury atmosfery lub wilgotnoci, pewien

naturalny ruch powietrza zawsze powstanie w kierunku gry. Jednake naturalny

ruch powietrza w budynkach o wysokoci powyej 25 piter bdzie praktycznie

niezauwaalny, czego skutkiem bdzie prawie cakowity brak zjawiska wentylacji

naturalnej. Z tego powodu w budynkach o wysokoci powyej 25 piter wymagane

jest zastosowanie innych typw wentylacji ni naturalna po to, by ukierunkowa ruch

powietrza i zadymienia.

II. Klatki schodowe, ktre zapewniaj dostp na zewntrz budynku (na dole) oraz

dostp do piter i na dach (Rysunek Nr 15 B)

W tym wypadku testy take dowiody, e temperatura atmosferyczna oraz wilgotno

nie maj wpywu na naturalny ruch powietrza. Jednake naturalny ruch powietrza w

tego typu klatkach schodowych moe by znaczcy. Prdko ruchu powietrza moe

dochodzi nawet do 5 10 km/h po otwarciu drzwi na parterze oraz na dachu.

Naturalne zjawisko powoduje, e by uzyska pionowy ruch powietrza w klatce

schodowej ku grze, wystarczy po prostu otworzy drzwi na parterze oraz na dachu.

Ta waciwo powietrza moe by efektywnie uyta do usunicia zadymienia, ktre

zgromadzio si lub gromadzi si na klatce schodowej z powstaego w budynku

poaru. Dodatkowo naturalny efekt moe by wzmocniony przez uycie wentylacji

klatki schodowej za pomoc wentylatorw zabudowanych w klatkach schodowych.

A B


Podrcznik wicze

26

Wentylatory zainstalowane na klatkach schodowych

Dziki aktywacji wentylatorw w klatce schodowej ruch pionowy powietrza

rozpocznie si od razu po otwarciu okna, drzwi na szczycie klatki schodowej. To jak

silny bdzie to ruch, zaley od liczby i mocy wentylatorw. S one zazwyczaj tak

dopasowane, by umoliwi odpowiedni wentylacje.

Nadcinienie

Nadcinienie wytwarzane przez wentylatory Stray Poarnej moe znaczco

wzmocni naturalny ruch powietrza w klatce schodowej. Moe to poskutkowa

szybkim wyrzuceniem zadymienia z klatki schodowej po wytworzeniu nadcinienia

na wejciu do klatki schodowej i otworzeniu okna lub drzwi w dachu. Wentylacja

nadcinieniowa moe by te uyta w klatkach schodowych gdzie zainstalowane s

na stae wentylatory dla zwikszenia skutecznoci wentylacji.

Wytyczne Operacyjne

Nastpujce czynniki powinny by brane pod uwag, gdy dochodzi do poaru w

wieowcu.

Lokalizacja i Powierzchnia Poaru

Czy jest zadymienie wewntrz budynku? Jeli tak, jaka jest lokalizacja i zasig

problemu. Pamita naley, e wikszo wieowcw, to budynki szczelne, gdzie

moliwe jest zatrzymywanie ognia i dymu wewntrz bez adnych oznak poaru na

zewntrz. Z tego powodu ratownicy rozpoznajcy sytuacje musz bardzo uwaa

dopki sytuacja nie zostanie cakowicie rozpoznana i nie zostanie ustalony plan

dziaania.

System Kontroli Poaru

Jeli budynek jest wyposaony w systemy alarmu poarowego powinno zosta

ustalone miejsce, z ktrego mona nim sterowa. Gdy system zostanie

zlokalizowany, naley sprawdzi:

Status czujnikw dymu (potencjalna lokalizacja z zasig poaru),


Podrcznik wicze

27

Windy przeznaczone dla Stray Poarnej (potencjalny dostp do ognia i droga

ewakuacyjna zweryfikowane przez ratownikw),

System klimatyzacji budynku (potencjalna wentylacja budynku z zadymienia

lub kontrola nad potencjaln moliwoci rozszerzania si poaru i

zadymienia),

Wentylatory zamontowane na klatce schodowej (nadcinienie z tych

wentylatorw pomoe ochroni klatk schodow od zadymienia).

Klatki schodowe i Windy

Ustali lokalizacje i status (uyteczno) schodw i wind w budynku.

Windy

Ustali czy budynek ma wind serwisow, windy, ktre s specjalnie zaprojektowane

do uycia przez Stra Poarn lub nie windy dziaajce w pewnych przedziaach

wysokoci. Windy serwisowe zazwyczaj przemieszczaj si w caej wysokoci

budynku i zapewniaj dostp do wszystkich piter w budynku. Windy dla Stray

Poarnej umoliwiaj rczne sterowanie wind, co pozwala na ich lepsze

wykorzystanie. Sprawdzi naley te czy windy pasaerskie poruszaj si po caej

wysokoci budynku czy s podzielona na zakresy piter? Windy z ustalonym

podziaem na wysokoci, jeli sigaj przynajmniej pi piter poniej poziomu

poaru s uwaane jako bezpieczne w celu ich uycia przez ekipy robice

rozpoznanie.

Klatki Schodowe

Ustali, ktre pitra s obsugiwane przez klatk (klatki) schodowe i ktre klatki

powinny by wykorzystane przez ekip rozpoznawcz. Szczeglny nacisk powinien

by pooony na zlokalizowanie klatek schodowych prowadzcych na dach. Te klatki

schodowe mog by atwiej oddymione, dziki czemu uatwione jest ich

wykorzystanie podczas poaru.

Proces wentylacji nadcinieniowej

Kiedy wymienione wczeniej czynniki zostan przeanalizowane i ogie lub znaczne

zadymienie zostao zlokalizowane w wieowcu mona rozpocz wentylacje

nadcinieniow (pod kontrol kierujcego akcj):


Podrcznik wicze

28

Wentylacja Pionowa.

Przez otwarcie drzwi na parterze prowadzcych do klatki schodowej i wykorzystanie

wentylatorw nadcinieniowych, napowietrzy klatk schodow, co zaskutkuje:

Usuniciem zadymienia z klatki schodowej. Wymaga to otwarcia drzwi lub

okna na szczycie klatki schodowej, by umoliwi wydostawanie si dymu

(Rysunek Nr 16). Wentylatory zamontowane na klatce schodowej mog by

uyte albo same albo jako pomoc dla wentylatorw Stray Poarnej.

Rysunek 16

Powstrzymanie przedostawania si zadymienia z klatki schodowej na

korytarze. Ta operacja jest najskuteczniejsza, gdy nie otwieramy drzwi

prowadzcych na dach. Jednake, gdy pd powietrza skierowany jest ku

grze, zadymienie nie bdzie miao moliwoci zgromadzenia si w klatce

schodowej.

Wentylacja Krzyowa.

Wentylacja krzyowa zadymionego pitra w wieowcu moe by efektywnie

przeprowadzona z uyciem wentylatorw nadcinieniowych lub kombinacj

wentylatorw nadcinieniowych oraz wentylatorw zainstalowanych w klatkach

schodowych, przez napowietrzenie klatki schodowej oraz ukierunkowanie przepywu

powietrza przez pitro, ktre ma zosta oddymione:

Okna na zadymionym pitrze, ktre zostay otwarte (wybite) przez ratownikw

lub ogie (Rysunek Nr 17). Jeli okna musz zosta otwarte dla potrzeb


Podrcznik wicze

29

oddymiania, naley otworzy okna od zawietrznej strony budynku (jeli to

moliwe).

Rysunek 17

Klatka schodowa po drugiej stronie pitra, ktra wychodzi na dach budynku

(Rysunek Nr 18). Zadymienie bdzie wypychane pionowo drug klatk

schodow w kierunku dachu i na zewntrz.

Rysunek 18

Opisana powyej wentylacja krzyowa bdzie skuteczna w budynku o wysokoci do

25 piter. W klatkach schodowych powyej tej wysokoci pionowy ruch powietrza

zmniejsza si praktycznie do zera (przez otwory wentylacyjne, nieszczelne otwory

itd.), dlatego musi zosta doprowadzone dodatkowe powietrze. Jeli zachodzi

potrzeba oddymienia piter powyej numeru 25 konieczny bdzie dodatkowy

wentylator do wdmuchiwania powietrza do korytarza na pitrze, ktre jest oddymiane

(Rysunek Nr 19).


Podrcznik wicze

30

Rysunek 19

Uwaga:

Te operacje mog wymaga obecnoci ratownikw na dachu i na ziemi dla

poprawnej koordynacji.

DZIAANIA PROWADZONE PO UGASZENIU OGNIA

Dziaania prowadzone po ugaszeniu ognia, maj za zadanie rozpoznanie przyczyny

poaru oraz zostawienie wacicielowi oraz ubezpieczycielowi moliwoci ustalenia

strat. Dziaania te s czsto prowadzone w warunkach, ktre mog by

niebezpieczne dla ludzi przebywajcych na pogorzelisku. Dopki ogie nie zostanie

cakowicie ugaszony, a zadymienie cakowicie usunite dziaania prowadzone po

ugaszeniu mog by prowadzone z naraeniem ludzi na kontakt z dymem, ciepem

lub tlenkiem wgla. Pamita naley, e kada ilo tlenku wgla powstaa podczas

poaru w pobliu sufitu moe po ochodzeniu opa bliej podogi gdzie moe zosta

wdychana przez ratownikw i inne osoby przebywajce na pogorzelisku. Poza tym

wiele materiaw, z ktrych budowane s budynki przechowuje i oddaje ciepo

zgromadzone podczas poaru, co podwysza temperatur badanego pogorzeliska.

Zazwyczaj wentylatory bdce w dyspozycji Stray Poarnej s uywane take po

pierwszym uderzeniu majcym za zadanie ugaszenie ognia i przed prowadzeniem

dziaa na pogorzelisku.


Podrcznik wicze

31

Niekiedy zdarza si jednak, e wentylatory zostaj wyczone. Pozwala to na

zgromadzenie si dymu, ciepa i tlenku wgla podczas prowadzenia dziaa po

ugaszeniu ognia.

Wentylacja nadcinieniowa moe suy w celu dostarczania wieego i chodnego

powietrza do rejonu pogorzeliska (Rysunek Nr 20), co skutkuje wikszym

bezpieczestwem ze wzgldu na czynniki:

Ciepo

Wypromieniowane ciepo oraz wilgotno na pogorzelisku zostan zmniejszone.

Dym

Zadymienie na pogorzelisku moe by ograniczone w stopniu zalenym od

moliwoci przewentylowania pogorzeliska.

Rysunek 20

Tlenek Wgla

Podobnie jak w wypadku ciepa i zadymienia, koncentracja tlenku wgla moe by

znaczco zmniejszona.

Pogorzelisko

Ciepo

Dym

CO


Podrcznik wicze

32

Uwaga:

Dla ujednolicenia, zostay przyjte nastpujce akceptowalne przedziay stenia

tlenku wgla:

400 do 500 czsteczek na milion (ppm) tlenku wgla moe by wdychane

przez jedn godzin bez zagroenia efektami ubocznymi

600 do 700 ppm tlenku wgla wdychane w cigu jednej godziny spowoduje

niepodane efekty

1000 do 1200 ppm tlenku wgla wdychane w cigu godziny jest

niebezpieczne dla zdrowia

Koncentracja powyej 4000 ppm tlenku wgla jest zabjcza w czasie poniej

godziny.

W zalenoci od typu poaru, koncentracja tlenku wgla w przedziale 500 do 1200

ppm czsto wystpuje na pogorzelisku. Pomiary, w czasie prowadzenia dziaa na

pogorzelisku day wynik pozwalajcy domniemywa, e wentylacja nadcinieniowa

moe wpyn na redukcje poziomu stenia tlenkiem wgla z okoo 1000 ppm do

okoo 130 200 ppm.

Ponisza tabela jest pogldow, jeli chodzi o skutki wentylacji nadcinieniowej

prowadzonej na terenie pogorzeliska. Wartoci zale jednak w duej mierze od typu

budowli, materiaw, ktre si paliy, poziomu wentylacji naturalnej, tego czy ogie

jest cakowicie dogaszony, a take od sprztu uytego do pomiarw stenia tlenku

wgla, oraz jakoci przeprowadzonej wentylacji nadcinieniowej.

Porwnanie ste tlenku wgla przed i po procesie wentylacji nadcinieniowej

Budynek Rejon Pogorzeliska

CO (ppm) przed wentylacj

nadcinieniow

CO (ppm) po wentylacji

nadcinieniowej

Jednorodzinny Jedna Sypialnia 600 ppm 110 ppm

Apartamentowiec Jadalnia i Pokj 800 ppm 150 ppm

Handlowy Obszar Pracy 1000 ppm 180 ppm


Podrcznik wicze

33

POAR

Kiedy mamy do czynienia z poarem w zamknitych przestrzeniach, wentylacja

nadcinieniowa moe by take uyta jako technika walki z ogniem przed

wprowadzeniem linii z prdem ganiczym. Poniewa jest to moda technika, moe

ona skutkowa nastpujcymi rezultatami:

Znaczce zmniejszenie temperatury i zadymienia w pomieszczeniach

objtych poarem.

Polepszenie widocznoci.

Zmniejszenie cakowitej wewntrznej temperatury w budynku.

Zwikszone zostaje bezpieczestwo - ratownicy mog porusza si w pozycji

wyprostowanej zamiast czoga si po pododze.

Czas potrzebny do rozpoczcia walki z ogniem (dotarcia do rda poaru i

podania prdu wody) zostaje zmniejszony.

Wyeliminowane zostaje zjawisko powstawania duych iloci rozgrzanej pary

wodnej, ktra moe doprowadzi do poparze ratownikw i osb, ktre

wymagaj ewakuacji ze strefy poaru

Zmniejszone zostaje prawdopodobiestwo wystpienia zjawiska Flash Over

Podobnie, jak inne dziaania, ta technika wymaga zachowania uwagi na ponisze

parametry by bya skuteczna:

Techniczna i operacyjna wiedza na temat wentylacji nadcinieniowej.

Ta technika jest skuteczna w walce z ogniem w zamknitych

pomieszczeniach, jednake poary na poddaszach wymagaj szczeglnej

uwagi na spraw dostarczania powietrza do strefy spalania.

Musi by zachowana moliwo odwrotu.

Dwa wentylatory ustawione w rzdzie, kady o mocy minimum 3 5 KM daj

najlepsz skuteczno.

Wydmuchiwany przez wentylator (wentylatory) strumie powietrza musi

zakrywa cay otwr wentylacyjny wlotowy do pomieszczenia.

Otwr wentylacyjny wylotowy powinien by tak blisko rda ognia jak to tylko

moliwe. Mona uy otworw pionowych (otwory w dachu) jak i poziomych

(drzwi i okna).


Podrcznik wicze

34

Prdy wody powinny by wprowadzane do pomieszczenia po czasie

minimalnym okoo 5 do 15 sekund po rozpoczciu wentylowania

pomieszczenia.

Wytyczne Operacyjne

Efektywno wykorzystania wentylacji nadcinieniowej podczas dziaa na

pogorzelisku jest zalena od samego obszaru pogorzeliska (jego rozmiaru i palcych

si materiaw) oraz od wentylatorw, ktre s uywane do wentylacji

nadcinieniowej. Pojedynczy wentylator jest odpowiedni do prowadzenia wentylacji w

domu jednorodzinnym (do ok. 480 m2 powierzchni). Pamita naleyy, e jeli

wielko i wydajno wentylatora wzrasta, wzrasta take efektywno wentylacji.

Umiarkowany ruch powietrza jest wystarczajcy do usunicia dymu, ciepa i tlenku

wgla z rejonu pogorzeliska. Dowiadczenie praktyczne dowodzi, e wentylacja

nadcinieniowa nie wpywa na zwikszenie siy poaru ani na jego rozszerzenie si

ognia, ktry moe si jeszcze znajdowa w rejonie pogorzeliska. Jeli jakiekolwiek

pomienie zwiksz prdko swojego rozprzestrzeniania si mona nad tym atwo

zapanowa, przez:

Wyczenie wentylatora

Zmniejszenie obrotw wentylatora

Zwikszenie odlegoci pomidzy ogniem (pogorzeliskiem), a wentylatorem

Zgaszenie ognia ;-)

Uwaga:

Wentylacja nadcinieniowa nigdy nie powinna by uywana jako substytut dla

Aparatw Ochrony Drg Oddechowych, ktre powinny zawsze by uywany przez

ludzi pracujcych w niebezpiecznej atmosferze.

Uwarunkowania Operacyjne

Poniszy scenariusz przedstawia wentylacje nadcinieniow, uywan do

wprowadzenia linii ganiczej do pomieszcze. Na Rysunku Nr 21 mamy rzut

mieszkania z zaznaczonym poarem w Sypialni 2.


Podrcznik wicze

35

Rysunek 21

Obiekt jest objty dymem i gorcym powietrzem:

1. Po przybyciu pierwszej jednostki, odpowiednia osoba obchodzi budynek by

zlokalizowa ogie i dogodny otwr wentylacyjny wylotowy. Jeli nie mona

zlokalizowa ognia powinno si polega na dowiadczeniu, obserwacji typu

zdarzenia oraz pamitaniu o wymaganiach, jakie stawia wentylacja

nadcinieniowa oraz podanie prdu wody do wntrza. Najodpowiedniejszymi

otworami wentylacyjnymi wylotowymi s okna w sypialni nr 2.

2. Jeli zlokalizowano rdo ognia i otwory wentylacyjne wylotowe, powinno si

przygotowa wentylator oraz linie ganicz przed drzwiami wejciowymi. Jeli

to moliwe, wentylator i linia ganicza powinna by usytuowana przed

wejciem znajdujcym si z dala od rda ognia. Pozwoli to na wejcie z

prdem ganiczym przez nieobjty ogniem obszar budynku do rda ognia,

podczas gdy powietrze z wentylatora oddymi i ochodzi drog od drzwi

wejciowych do rda ognia.

3. Otwr wentylacyjny wylotowy jest tworzony przez otwarcie lub wybicie dwch

okien w Sypialni 2. Pamita naley, e zasony (aluzje) ograniczaj

wentylacj i powinny by usunite z okien. Otwory wylotowe mog by

OGIE

azienka

Kuchnia

Sypialnia 2

Salon

Sypialnia 1

OGIE


Podrcznik wicze

36

zarwno pionowe, jak i poziome, jednake poziome powinny by uywane w

pierwszej kolejnoci, ze wzgldu na ich lepsze dziaanie w oddymianiu i

obnianiu temperatury wewntrz mieszkania.

4. Gdy otwr wentylacyjny wylotowy, linia ganicza i wentylator(y) s gotowe,

powinno si je uruchomi i ustawi tak by stoek powietrza obj otwr drzwi

wejciowych. Jeli to konieczne otwory wylotowe mog by otwarte po

uruchomieniu wentylatora(w).

5. Podczas wentylacji, powietrze bdzie przemieszczao si od wejcia do wylotu

i dym oraz ciepo bdzie wypychane z Salonu, do Sypialni 2, dalej w kierunku

okien i poza budynek. Efektywno tej operacji jest zalena od rozmiarw

pomieszcze i wydajnoci wentylatora(w).

6. Po krtkim czasie oddymiania, naley w razie potrzeby wzmc walk

z ogniem. Zmniejszenie temperatury, oddymienie i zwikszenie widocznoci

powinno umoliwi skupienie akcji ganiczej na rdle ognia. Po ugaszeniu

ognia, produkty spalania zostan odepchnite od ratownikw i wypchnite na

zewntrz razem z ciepem i dymem.

7. Po ugaszeniu poaru, wentylator(y) moe dalej pracowa, by polepszy

warunki wewntrz budynku i umoliwi bezpieczne prowadzenie dziaa na

pogorzelisku oraz zlokalizowanie przyczyn poaru.

Wentylacja nadcinieniowa moe by skutecznie stosowana podczas akcji ganiczej.

Nie moe jednak by stosowana podczas kadego poaru.

Decyzj o podjciu wentylacji nadcinieniowej naley opiera na dowiadczeniu i

wyszkoleniu ratownikw, a przede wszystkim na wiedzy dowodzcego akcj

ratowniczo-ganicz.

Technika wentylacji nadcinieniowej umoliwi uzyskanie satysfakcjonujcych

wynikw tylko wtedy, gdy wentylatory zostan uyte przez waciwie wyszkolonych

ratownikw.

Wentylacja nadciśnieniowa-podrecznik ćwiczeń.pdf

Documents

Transcript of Wentylacja nadciśnieniowa-podrecznik ćwiczeń.pdf