พระราชบญญตสหกรณ

พ.ศ. ๒๕๔๒

ภมพลอดลยเดช ป.ร. ใหไว ณ วนท ๑๒ เมษายน พ.ศ.๒๕๔๒

เปนปท ๕๔ ในรชกาลปจจบน

พระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช มพระบรมราชโองการโปรดเกลาฯ ใหประกาศวา

โดยทเปนการสมควรปรบปรงกฎหมายวาดวยสหกรณ

พระราชบญญตมบทบญญตบางประการเกยวกบการจำากดสทธและเสรภาพของบคคล ซงมาตรา ๒๙

ประกอบกบตามมาตรา ๓๕ และมาตรา ๔๕ ของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย บญญตใหกระทำาได

โดยอาศยอำานาจตามบทบญญตแหงกฎหมาย

มาตรา ๑ พระราชบญญตนเรยกวา " พระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๔๒"

มาตรา ๒ พระราชบญญตนใหใชบงคบตงแตวนถดจากวนประกาศในราชกจจานเบกษาเปนตนไป

มาตรา ๓ ใหยกเลก

(๑) พระราชบญญตสหกรณ พ.ศ.๒๕๑๑

(๒) ประกาศของคณะปฏวต ฉบบท ๑๔๐ ลงวนท ๑ พฤษภาคม พ.ศ.๒๕๑๕

(๓) ประกาศของคณะปฏวต ฉบบท ๒๔๗ ลงวนท ๙ พฤศจกายน พ.ศ.๒๕๑๕

(๔) พระราชบญญตสหกรณ ( ฉบบท ๒) พ.ศ.๒๕๒๔

มาตรา ๔ ในพระราชบญญตน

"สหกรณ" หมายความวา คณะบคคลซงรวมกนดำาเนนกจการเพอประโยชนทางเศรษฐกจและสงคม

โดยชวยตนเองและชวยเหลอซงกนและกน และไดจดทะเบยนตามพระราชบญญตน

"สมาชก" หมายความวา สมาชกของสหกรณ หรอสมาชกกลมเกษตรกร

"พนกงานเจาหนาท" หมายความวา ผซงรฐมนตรแตงตงใหปฏบตการตามพระราชบญญตน

"รฐมนตร" หมายความวา รฐมนตรผรกษาการตามพระราชบญญตน

มาตรา ๕ ใหรฐมนตรวาการกระทรวงเกษตรและสหกรณรกษาการตามพระราชบญญตน และใหม

อำานาจแตงตงพนกงานเจาหนาท กบออกกฎกระทรวงเพอปฏบตการตามพระราชบญญตน

กฎกระทรวงนน เมอไดประกาศในราชกจจานเบกษาแลวใหใชบงคบได

หมวด ๑บททวไป

มาตรา ๖ ถาสหกรณเกยวของในกจการใดทกฎหมายกำาหนดใหจดทะเบยนสำาหรบการไดมา

การจำาหนาย การยกขนเปนขอตอส หรอการยดหนวงซงกรรมสทธในอสงหารมทรพยหรอทรพยสทธ

อนเกยวกบอสงหารมทรพย การจดทะเบยนเชนวานน ใหไดรบยกเวนไมตองเสยคาธรรมเนยม

มาตรา ๗ หามมใหผใดนอกจากสหกรณและสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย ใชคำาวา

"สหกรณ" เปนชอหรอสวนหนงของชอในทางธรกจ

มาตรา ๘ ทนกลางของบรรดาสหกรณไมจำากดตามมาตรา ๖๑(๒) แหงพระราชบญญตสหกรณ

พ.ศ. ๒๕๑๑ ใหกระทรวงเกษตรและสหกรณจดการฝากไวทธนาคารออมสน ธนาคารกรงไทย จำากด

(มหาชน) หรอธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร หรอฝากไวทสถาบนการเงนอนใด

โดยไดรบความเหนชอบจากคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาต หรอลงทนตามระเบยบทกระทรวง

เกษตรและสหกรณกำาหนด

ดอกผลทเกดขนจากทนกลางใหกระทรวงเกษตรและสหกรณมอำานาจจายขาดใหแกสนนบาตสหกรณ

แหงประเทศไทย เพอใชจายในกจการตามทกำาหนดไวในมาตรา ๑๑๐

หมวด ๒การกำากบและสงเสรมสหกรณ

สวนท ๑

คณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาต

มาตรา ๙ ใหมคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาต ประกอบดวย รฐมนตร เปนประธาน

กรรมการ ปลดกระทรวงเกษตรและสหกรณ เปนรองประธานกรรมการ เลขาธการสำานกงานเศรษฐกจ

การเกษตร อธบดกรมการคาภายใน อธบดกรมตรวจบญชสหกรณ อธบดกรมสงเสรมการเกษตร

อธบดกรมประมง อธบดกรมปศสตว อธบดกรมสงเสรมอตสาหกรรม ผแทนกระทรวงศกษาธการ

ผแทนกระทรวงการคลง ผแทนสำานกงบประมาณ ผแทนสำานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจ

และสงคมแหงชาต ผแทนธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร ผแทนสนนบาตสหกรณ

แหงประเทศไทย ประธานกรรมการดำาเนนการชมนมสหกรณระดบประเทศประเภทละหนงคน

ประธานคณะกรรมการกลางกลมเกษตรกรระดบประเทศหนงคนเปนกรรมการโดยตำาแหนง

และผทรงคณวฒซงรฐมนตรแตงตงไมเกนหาคนเปนกรรมการ

ใหอธบดกรมสงเสรมสหกรณเปนกรรมการและเลขานการ ผอำานวยการสนนบาตสหกรณ

แหงประเทศไทย เปนผชวยเลขานการ

ผทรงคณวฒตามวรรคหนง ใหคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาตซงเปนกรรมการ

โดยตำาแหนง คดเลอกผทมความเชยวชาญเปนทประจกษดานการบรหารสหกรณ

มาตรา ๑๐ คณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาต มอำานาจหนาทดงตอไปน

(๑) เสนอความเหนตอคณะรฐมนตรในเรองนโยบายและแนวทางในการพฒนาการสหกรณ

ใหสอดคลองกบภาวะเศรษฐกจและสงคมของประเทศ

(๒) กำาหนดนโยบายและแผนพฒนาการสหกรณ ใหสอดคลองกบระยะเวลาของแผนพฒนา

เศรษฐกจและสงคมแหงชาต

(๓) กำาหนดแนวทางในการสงเสรมและสนบสนนการขยายธรกจและกจการของสหกรณ

รวมทงการรวมมอกบภาคเอกชนใหมสวนในการพฒนาการสหกรณ

(๔) กำาหนดแนวทางในการประสานงานระหวางสวนราชการ รฐวสาหกจหรอภาคเอกชน

เพอใหการสงเสรมสนบสนนกจการของสหกรณ

(๕) พจารณาแกไขปญหาและอปสรรคตลอดจนขอขดของททำาใหนโยบายและแผนการพฒนา

การสหกรณไมอาจบรรลเปาหมาย

(๖) พจารณาเรองอนใดทเกยวกบสหกรณตามทคณะรฐมนตรมอบหมาย

(๗) มอำานาจและหนาทตามทบญญตไวในพระราชบญญตน

มาตรา ๑๑ ใหกรรมการซงรฐมนตรแตงตงอยในตำาแหนงคราวละสองป

ในกรณมการแตงตงกรรมการในระหวางทกรรมการซงแตงตงไวแลวยงมวาระอยในตำาแหนง

ไมวาจะเปนการแตงตงเพมขนหรอแตงตงซอม ใหผไดรบแตงตงนนอยในตำาแหนงเทากบวาระทเหลอ

อยของกรรมการซงไดแตงตงไวแลวนน

มาตรา ๑๒ นอกจากการพนจากตำาแหนงตามวาระตามมาตรา ๑๑ กรรมการผทรงคณวฒ

พนจากตำาแหนงเมอ

(๑) ตาย

(๒) ลาออก

(๓) รฐมนตรใหออก

(๔) เปนบคคลลมละลาย

(๕) เปนคนไรความสามารถหรอคนเสมอนไรความสามารถ

(๖) ไดรบโทษจำาคกโดยคำาพพากษาถงทสดใหจำาคก เวนแตเปนโทษสำาหรบความผดทไดกระทำา

โดยประมาทหรอความผดลหโทษ

มาตรา ๑๓ การประชมคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาต ตองมกรรมการมาประชม

ไมนอยกวากงหนงของจำานวนกรรมการทงหมด จงจะเปนองคประชม

ในการประชมครงใดถาประธานกรรมการไมมาประชมหรอไมอาจปฏบตหนาทได ใหรองประธาน

กรรมการเปนประธานในทประชม ในกรณทประธานกรรมการ และรองประธานกรรมการไมมาประชม

หรอไมอาจปฏบตหนาทได ใหกรรมการทมาประชมเลอกกรรมการคนหนงเปนประธานในทประชม

การวนจฉยชขาดของทประชมใหถอเสยงขางมาก กรรมการคนหนงใหมเสยงหนงในการลงคะแนน

ถาคะแนนเสยงเทากน ใหประธานในทประชมออกเสยงเพมขนอกเสยงหนงเปนเสยงชขาด

ในกรณทประธานออกเสยงชขาด ตองใหมบนทกเหตผลทงสองฝายไวดวย

มาตรา ๑๔ คณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาตอาจแตงตงคณะอนกรรมการเพอพจารณาหรอ

ปฏบตการตามทคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาตมอบหมายได

การประชมของคณะอนกรรมการตามวรรคหนงใหนำามาตรา ๑๓ มาใชบงคบโดยอนโลม

สวนท ๒

นายทะเบยนสหกรณ

มาตรา ๑๕ ใหปลดกระทรวงเกษตรและสหกรณเปนนายทะเบยนสหกรณ

ใหนายทะเบยนสหกรณแตงตงขาราชการในสงกดกระทรวงเกษตรและสหกรณ ซงมตำาแหนง

ไมตำากวาผอำานวยการกองหรอเทยบเทาเปนรองนายทะเบยนสหกรณ มอำานาจหนาทตามทบญญตไว

ในพระราชบญญตน หรอตามทนายทะเบยนสหกรณมอบหมาย

การแตงตงตามวรรคสองใหประกาศในราชกจจานเบกษา

มาตรา ๑๖ ใหนายทะเบยนสหกรณมอำานาจหนาท ดงตอไปน

(๑) รบจดทะเบยน สงเสรม ชวยเหลอ แนะนำา และกำากบดแลสหกรณใหเปนไปตาม

บทแหงพระราชบญญตนและกฎหมายอน

(๒) กำาหนดระบบบญชและมาตรฐานการสอบบญชตลอดจนสมดและแบบรายงานตาง ๆ

ทสหกรณตองยนตอนายทะเบยนสหกรณ รวมทงแบบพมพอน ๆ ทตองใชในการปฏบตตามพระราชบญญตน

(๓) แตงตงผสอบบญช ผตรวจการสหกรณ และผชำาระบญช

(๔) ออกคำาสงใหมการตรวจสอบ หรอไตสวนเกยวกบการจดตงการดำาเนนงาน หรอฐานะ

การเงนของสหกรณ

(๕) สงใหระงบการดำาเนนงานทงหมด หรอบางสวนของสหกรณ หรอใหเลกสหกรณ ถาเหนวา

สหกรณกระทำาการ หรองดเวนกระทำาการอนอาจจะกอใหเกดความเสยหายแกสหกรณหรอสมาชก

(๖) ถอนชอสหกรณออกจากทะเบยนสหกรณ

(๗) จดทำารายงานประจำาปแยกตามประเภทสหกรณเสนอตอคณะกรรมการพฒนาการสหกรณ

แหงชาต

(๘) ออกระเบยบ หรอคำาสง เพอใหมการปฏบตการตามพระราชบญญตน และเพอประโยชน

ในการดำาเนนกจการของสหกรณ

(๙) กระทำาการอนใดตามทพระราชบญญตนกำาหนดใหเปนอำานาจหนาทของนายทะเบยนสหกรณ

หรอตามทรฐมนตรมอบหมาย

บรรดาอำานาจของนายทะเบยนสหกรณในการสง การอนญาต การอนมตหรอการดำาเนนการ

อนใดตามพระราชบญญตน นายทะเบยนสหกรณอาจมอบอำานาจใหรองนายทะเบยนสหกรณ ผตรวจการสหกรณ

หรอพนกงานเจาหนาทซงนายทะเบยนสหกรณมอบหมายใหปฏบตการแทนได

การมอบอำานาจตามวรรคสองใหประกาศในราชกจจานเบกษา

สวนท ๓

การกำากบดแลสหกรณ

มาตรา ๑๗ นายทะเบยนสหกรณ รองนายทะเบยนสหกรณ ผตรวจการสหกรณ ผสอบบญช

หรอพนกงานเจาหนาทซงนายทะเบยนสหกรณมอบหมาย มอำานาจออกคำาสงเปนหนงสอใหคณะกรรมการ

ดำาเนนการสหกรณ ผตรวจสอบกจการ ผจดการ เจาหนาทหรอเชญสมาชกของสหกรณมาชแจงขอเทจจรง

เกยวกบกจการของสหกรณ หรอใหสงเอกสารเกยวกบการดำาเนนงาน หรอรายงานการประชมของ

สหกรณได

มาตรา ๑๘ เพอปฏบตการตามพระราชบญญตน ใหนายทะเบยนสหกรณ รองนายทะเบยนสหกรณ

ผตรวจการสหกรณ ผสอบบญช หรอพนกงานเจาหนาทซงนายทะเบยนสหกรณมอบหมาย มอำานาจเขาไป

ตรวจสอบในสำานกงานของสหกรณในระหวางเวลาทำางานของสหกรณได และใหผซงเกยวของอำานวย

ความสะดวกหรอชวยเหลอ หรอใหคำาชแจงแกผปฏบตการตามสมควร

ใหผปฏบตการตามวรรคหนง แสดงบตรประจำาตวตอผซงเกยวของ

บตรประจำาตวตามวรรคสอง ใหเปนไปตามแบบทรฐมนตรกำาหนด

มาตรา ๑๙ ใหผตรวจการสหกรณมอำานาจหนาทตรวจสอบกจการและฐานะการเงนของสหกรณ

ตามทนายทะเบยนสหกรณกำาหนด เมอตรวจสอบแลวใหเสนอรายงานการตรวจสอบตอนายทะเบยนสหกรณ

มาตรา ๒๐ ถาทประชมใหญหรอทประชมคณะกรรมการดำาเนนการสหกรณลงมตอนเปนการ

ฝาฝนกฎหมาย ขอบงคบ ระเบยบของสหกรณ ระเบยบหรอคำาสงของนายทะเบยนสหกรณ ให

นายทะเบยนสหกรณหรอรองนายทะเบยนสหกรณมอำานาจสงยบยงหรอเพกถอนมตนนได

มาตรา ๒๑ ในกรณทกรรมการ ผจดการ หรอเจาหนาทของสหกรณทำาใหสหกรณเสยหาย

ถาสหกรณไมรองทกขหรอฟองคด ใหนายทะเบยนสหกรณหรอรองนายทะเบยนสหกรณรองทกขหรอ

ฟองคดแทนสหกรณได และใหพนกงานอยการรบวาตางใหสหกรณ โดยใหสหกรณเปนผออกคาใชจาย

ทเกยวกบการรองทกข ฟองคดหรอการวาตางแกนายทะเบยนสหกรณ รองนายทะเบยนสหกรณ

หรอพนกงานอยการแลวแตกรณ

มาตรา ๒๒ ในกรณทคณะกรรมการดำาเนนการสหกรณกระทำาการ หรองดเวนกระทำาการ

ในการปฏบตหนาทของตน จนทำาใหเสอมเสยผลประโยชนของสหกรณหรอสมาชก หรอสหกรณม

ขอบกพรองเกยวกบการเงน การบญช หรอกจการหรอฐานะการเงน ตามรายงานการสอบบญช

หรอตามรายงานการตรวจสอบ ใหนายทะเบยนสหกรณมอำานาจออกคำาสงเปนหนงสอใหปฏบตการ

ดงตอไปน

(๑) ใหคณะกรรมการดำาเนนการสหกรณแกไขขอบกพรองตามวธการและระยะเวลาท

นายทะเบยนสหกรณกำาหนด

(๒) ใหคณะกรรมการดำาเนนการสหกรณระงบการปฏบตบางสวนทเปนเหตใหเกดขอ

บกพรองหรอเสอมเสยผลประโยชนของสหกรณหรอสมาชก

(๓) ใหคณะกรรมการดำาเนนการสหกรณหยดปฏบตหนาทเปนการชวคราว เพอแกไข

ขอบกพรองนนใหแลวเสรจตามวธการและภายในระยะเวลาทนายทะเบยนสหกรณกำาหนด

(๔) ใหคณะกรรมการดำาเนนการสหกรณพนจากตำาแหนงทงคณะ หรอใหกรรมการซงเกยวของ

กบการนนพนจากตำาแหนงกรรมการ

มาตรา ๒๓ สหกรณใดจดทะเบยนจดตงขนยงไมเกนสามปหรอมผลการดำาเนนงานขาดทน

ตดตอกนเกนสองป เมอสหกรณรองขอ หรอนายทะเบยนสหกรณ หรอคณะกรรมการพฒนาการสหกรณ

แหงชาตเหนวาจำาเปนตองแกไข นายทะเบยนสหกรณจะสงใหผตรวจการสหกรณหรอพนกงาน

เจาหนาทซงนายทะเบยนสหกรณมอบหมายเขาชวยเหลอดำาเนนกจการของสหกรณนนทงหมด

หรอบางสวนกได

การชวยเหลอดำาเนนกจการของสหกรณใหเปนไปตามระเบยบทนายทะเบยนสหกรณกำาหนด

โดยความเหนชอบของคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาต

มาตรา ๒๔ ในกรณทนายทะเบยนสหกรณสงใหคณะกรรมการดำาเนนการสหกรณพนจาก

ตำาแหนงทงคณะ ใหนายทะเบยนสหกรณตงคณะกรรมการชวคราว มอำานาจหนาทและสทธเชน

เดยวกบคณะกรรมการดำาเนนการสหกรณ และใหอยในตำาแหนงไมเกนหนงรอยแปดสบวน

นบแตวนทแตงตง

กอนทจะพนจากตำาแหนงใหคณะกรรมการชวคราวจดใหมการประชมใหญ เพอเลอกตง

กรรมการขนใหมทงคณะตามวธการทกำาหนดในขอบงคบ

มาตรา ๒๕ ในกรณทนายทะเบยนสหกรณสงใหกรรมการบางคนพนจากตำาแหนง ใหคณะกรรมการ

สวนทเหลอเรยกประชมใหญเลอกตงผเปนกรรมการแทนภายในเวลาสามสบวนนบแตวนทกรรมการ

พนจากตำาแหนง ถามไดเลอกตงหรอเลอกตงผเปนกรรมการไมไดตามกำาหนดเวลาใหนายทะเบยนสหกรณ

ตงสมาชกเปนกรรมการแทนในการนใหผซงไดรบเลอกตงหรอแตงตงนนอยในตำาแหนงกรรกมารเทากบ

วาระทเหลออยของผซงตนแทน

มาตรา ๒๖ คำาสงใด ๆ ตามมาตรา ๒๐ มาตรา ๒๒ มาตรา ๒๔ และมาตรา ๒๕ ใหผมสวน

ไดเสยอทธรณตอคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาตไดภายในสามสบวนนบแตวนทไดรบทราบคำาสง

คำาวนจฉยของคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาตใหเปนทสด

สวนท ๔

กองทนพฒนาสหกรณ

มาตรา ๒๗ ใหจดตงกองทนพฒนาสหกรณขนในกระทรวงเกษตรและสหกรณ เรยกโดยยอวา

"กพส." เพอเปนทนสงเสรมกจการของสหกรณ ประกอบดวยเงนและทรพยสนตามมาตรา ๒๘

มาตรา ๒๘ กพส. ประกอบดวย

(๑) เงนอดหนนทไดรบจากงบประมาณแผนดน

(๒) เงนและทรพยสนทมผมอบให

(๓) เงนและทรพยสนทตกเปนของ กพส.

(๔) เงนทไดจากการจำาหนายทรพยสนทไดรบมาตาม (๒) และ (๓)

(๕) ดอกผล รายได หรอประโยชนอนใดของ กพส.

เงนและทรพยสนของ กพส. ตามวรรคหนงใหนำาสงเขาบญช กพส. โดยไมตองนำาสงคลงเปนรายไดแผนดน

มาตรา ๒๙ การรบเงน การจายเงน การเกบรกษาเงน การจดหาผลประโยชน การจดการ

และการจำาหนายทรพยสนของ กพส. ใหเปนไปตามระเบยบทรฐมนตรกำาหนดโดยความเหนชอบของ

คณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาต

มาตรา ๓๐ ใหมคณะกรรมการบรหาร กพส. ประกอบดวย ปลดกระทรวงเกษตรและสหกรณ

เปนประธานกรรมการ อธบดกรมสงเสรมสหกรณ อธบดกรมตรวจบญชสหกรณ อธบดกรมสงเสรมการเกษตร

อธบดกรมประมง อธบดกรมปศสตว ผแทนกรมบญชกลาง ผแทนสำานกงบประมาณเปนกรรมการโดยตำาแหนง

กรรมการอนซงรฐมนตรแตงตงจากผแทนของสหกรณประเภทละหนงคนและผแทนกลมเกษตรกรหนงคน

เปนกรรมการ

ใหรองอธบดกรมสงเสรมสหกรณซงอธบดกรมสงเสรมสหกรณมอบหมาย เปนกรรมการและ

เลขานการ

การเลอกผแทนของสหกรณเพอใหรฐมนตรแตงตงตามวรรคหนง ใหเปนไปตามหลกเกณฑท

คณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาตกำาหนด

ใหคณะกรรมการบรหาร กพส. มอำานาจหนาทบรหาร กพส. ตลอดจนตรวจสอบตดตาม

และประเมนผลงานของสหกรณทไดรบการสงเสรมกจการจาก กพส. ตามหลกเกณฑทกำาหนด

ในระเบยบกระทรวงเกษตรและสหกรณ

มาตรา ๓๑ ใหนำาความในมาตรา ๑๑ และมาตรา ๑๒ มาใชบงคบแกการดำารงตำาแหนง

ของกรรมการบรหาร กพส. ซงรฐมนตรแตงตงจากผแทนของสหกรณโดยอนโลม

มาตรา ๓๒ ใหนำาความในมาตรา ๑๓ มาใชบงคบแกการประชมของคณะกรรมการบรหาร

กพส. โดยอนโลม

หมวด ๓สหกรณ

สวนท ๑

การจดตงและการจดทะเบยนสหกรณ

มาตรา ๓๓ สหกรณจะตงขนไดโดยการจดทะเบยนตามพระราชบญญตน และตองมวตถประสงค

เพอสงเสรมผลประโยชนทางเศรษฐกจและสงคมของบรรดาสมาชก โดยวธชวยตนเองและชวยเหลอ

ซงกนและกนตามหลกการสหกรณ และตอง

(๑) มกจการรวมกนตามประเภทของสหกรณทขอจดทะเบยน

(๒) มสมาชกเปนบคคลธรรมดาและบรรลนตภาวะ

(๓) มทนซงแบงเปนหนมมลคาเทา ๆ กน และสมาชกแตละคนจะตองถอหนอยางนอยหนงหน

แตไมเกนหนงในหาของหนทชำาระแลวทงหมด

(๔) มสมาชกซงมคณสมบตตามทกำาหนดในขอบงคบภายใตบทบญญตมาตรา ๔๓(๗) ประเภทของสหกรณทจะรบจดทะเบยนใหกำาหนดโดยกฎกระทรวง

มาตรา ๓๔ ผซงประสงคจะเปนสมาชกของสหกรณทจะขอจดตงขนตองประชมกนเพอคดเลอก

ผทมาประชมใหเปนคณะผจดตงสหกรณจำานวนไมนอยกวาสบคน เพอดำาเนนการจดตงสหกรณ โดยให

คณะผจดตงสหกรณดำาเนนการ ดงตอไปน

(๑) พจารณาเลอกประเภทของสหกรณทจะจดตงตามทกำาหนดในกฎกระทรวงและพจารณา

กำาหนดวตถประสงคของสหกรณทจะจดตงนน

(๒) กำาหนดแผนดำาเนนการเกยวกบธรกจหรอกจกรรมของสหกรณทจะจดตงขนตามหลกเกณฑ

และวธการทนายทะเบยนสหกรณกำาหนด

(๓) ทำาบญชรายชอผซงจะเปนสมาชกพรอมดวยจำานวนหนทแตละคนจะถอเมอจดตงสหกรณแลว

(๔) ดำาเนนการรางขอบงคบภายใตบงคบบทบญญตมาตรา ๔๓ และเสนอใหทประชมผซงจะ

เปนสมาชกพจารณากำาหนดเปนขอบงคบของสหกรณทจะจดตงขน

มาตรา ๓๕ การขอจดทะเบยนสหกรณ ใหคณะผจดตงสหกรณลงลายมอชอในคำาขอจดทะเบยน

ตามแบบทนายทะเบยนสหกรณกำาหนด ยนตอนายทะเบยนสหกรณพรอมเอกสาร ดงตอไปน

(๑) สำาเนารายงานการประชมตามมาตรา ๓๔ จำานวนสองชด

(๒) แผนดำาเนนการตามมาตรา ๓๔(๒) จำานวนสองชด

(๓) บญชรายชอผซงจะเปนสมาชกพรอมลายมอชอและจำานวนหนทแตละคนจะถอเมอจดตง

สหกรณแลวจำานวนสองชด

(๔) ขอบงคบตามมาตรา ๓๔(๔) จำานวนสชด

มาตรา ๓๖ นายทะเบยนสหกรณ รองนายทะเบยนสหกรณ หรอพนกงานเจาหนาท

ซงนายทะเบยนสหกรณมอบหมาย มอำานาจออกคำาสงเปนหนงสอใหบคคลใด ๆ ซงเกยวของ

มาชแจงขอเทจจรง หรอใหสงเอกสารมาเพอประกอบการพจารณาเกยวกบการรบจดทะเบยน

สหกรณได

ในการพจารณารายการทเกยวกบคำาขอ หรอรายการในขอบงคบของสหกรณทจะจดตงขน

ถานายทะเบยนสหกรณเหนวารายการดงกลาวไมถกตอง หรอยงมไดดำาเนนการตามมาตรา ๓๔

นายทะเบยนสหกรณมอำานาจสงใหคณะผจดตงสหกรณแกไข หรอดำาเนนการใหถกตองได

มาตรา ๓๗ เมอนายทะเบยนสหกรณพจารณาแลวเหนวา สหกรณตามทขอจดทะเบยน

มวตถประสงคตามมาตรา ๓๓ คำาขอจดทะเบยนมเอกสารครบถวนถกตองตามมาตรา ๓๕ และ

การจดตงสหกรณตามทขอจดทะเบยนจะไมเสยหายแกระบบสหกรณใหนายทะเบยนสหกรณรบ

จดทะเบยนและออกใบสำาคญรบจดทะเบยนใหแกสหกรณนน

ใหสหกรณทไดจดทะเบยนแลวมฐานะเปนนตบคคล

มาตรา ๓๘ ในกรณทนายทะเบยนสหกรณมคำาสงไมรบจดทะเบยนใหแจงคำาสงพรอมดวย

เหตผลเปนหนงสอไปยงคณะผจดตงสหกรณโดยไมชกชา

คณะผจดตงสหกรณมสทธยนคำาอทธรณคำาสงไมรบจดทะเบยนตอคณะกรรมการพฒนาการสหกรณ

แหงชาตโดยยนคำาอทธรณตอนายทะเบยนสหกรณภายในหกสบวนนบแตวนทไดรบแจงคำาสง

คำาวนจฉยของคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาตใหเปนทสด

มาตรา ๓๙ เมอนายทะเบยนสหกรณรบจดทะเบยนสหกรณแลว ใหคณะผจดตงสหกรณ

มอำานาจหนาทและสทธเชนเดยวกบคณะกรรมการดำาเนนการสหกรณนนจนกวาจะมการเลอกตง

คณะกรรมการดำาเนนการสหกรณตามมาตรา ๔๐

ใหผซงมชออยในบญชรายชอผจะเปนสมาชกตามมาตรา ๓๔(๓) เปนสมาชกสหกรณตงแต

วนทนายทะเบยนสหกรณรบจดทะเบยนสหกรณและไดชำาระคาหนตามจำานวนทจะถอครบถวนแลว

ในกรณทมผขอเขาเปนสมาชกสหกรณภายหลงวนทนายทะเบยนสหกรณ รบจดทะเบยนสหกรณ

ใหถอวาเปนสมาชกเมอไดชำาระคาหนตามจำานวนทจะถอครบถวนแลว

มาตรา ๔๐ ใหคณะผจดตงสหกรณนดสมาชกมาประชมกนเปนการประชมใหญสามญครงแรก

ภายในเกาสบวนนบแตวนทจดทะเบยนสหกรณ เพอตงคณะกรรมการดำาเนนการสหกรณและมอบหมาย

การทงปวงใหแกคณะกรรมการดำาเนนการสหกรณ

มาตรา ๔๑ ใหนายทะเบยนสหกรณประกาศกำาหนดประเภทของสหกรณทสามารถรบสมาชก

สมทบได

คณสมบต วธรบสมคร และการขาดจากสมาชกภาพ ตลอดจนสทธและหนาทของสมาชกสมทบ

ใหเปนไปตามทกำาหนดไวในขอบงคบ

หามมใหสหกรณใหสทธแกสมาชกสมทบในการนบชอของสมาชกสมทบเขาเปนองคประชม

ในการประชมใหญ การออกเสยงในเรองใด ๆ หรอเปนกรรมการดำาเนนการ

มาตรา ๔๒ ในการชำาระคาหน สมาชกจะนำาคาหนหกกลบลบหนกบสหกรณไมไดและ

สมาชกมความรบผดเพยงไมเกนจำานวนเงนคาหนทยงสงใชไมครบมลคาหนทตนถอ

ในระหวางทสมาชกภาพของสมาชกยงไมสนสดลง หามมใหเจาหนของสมาชกใชสทธ

เรยกรองในคาหนของสมาชกผนน

สวนท ๒

ขอบงคบและการแกไขเพมเตม

มาตรา ๔๓ ขอบงคบของสหกรณอยางนอยตองมรายการ ดงตอไปน

(๑) ชอสหกรณ ซงตองมคำาวา "จำากด" อยทายชอ

(๒) ประเภทของสหกรณ

(๓) วตถประสงค

(๔) ทตงสำานกงานใหญและทตงสำานกงานสาขา

(๕) ทนซงแบงเปนหน มลคาของหน การชำาระคาหนดวยเงนหรอทรพยสนอน การขาย

และการโอนหน ตลอดจนการจายคนคาหน

(๖) ขอกำาหนดเกยวกบการดำาเนนงาน การบญช และการเงนของสหกรณ

(๗) คณสมบตของสมาชก วธรบสมาชก การขาดจากสมาชกภาพ ตลอดจนสทธหนาทของสมาชก

(๘) ขอกำาหนดเกยวกบการประชมใหญ

(๙) การเลอกตง การดำารงตำาแหนง การพนจากตำาแหนงและการประชมของคณะกรรมการ

ดำาเนนการสหกรณ

(๑๐) การแตงตง การดำารงตำาแหนง การพนจากตำาแหนง การกำาหนดอำานาจหนาท

และความรบผดชอบของผจดการ

มาตรา ๔๔ การแกไขเพมเตมขอบงคบ จะกระทำาไดกแตโดยมตของทประชมใหญ และตอง

นำาขอบงคบทไดแกไขเพมเตมไปจดทะเบยนตอนายทะเบยนสหกรณภายในสามสบวนนบแตวนททประชม

ใหญลงมต เมอนายทะเบยนสหกรณไดจดทะเบยนแลว ใหมผลใชบงคบได

ในกรณทมการแกไขเพมเตมขอบงคบโดยการเปลยนชอสหกรณ ใหสหกรณคนใบสำาคญรบจดทะเบยน

และใหนายทะเบยนสหกรณออกใบสำาคญรบจดทะเบยนการเปลยนชอใหแกสหกรณดวย

การแกไขเพมเตมขอบงคบและการเปลยนชอของสหกรณนน ยอมไมกระทบกระเทอนถงสทธ

หรอความรบผดใด ๆ ของสหกรณ

ใหนำาความในมาตรา ๓๖ มาตรา ๓๗ และมาตรา ๓๘ มาใชบงคบแกการแกไขเพมเตม

ขอบงคบโดยอนโลม

มาตรา ๔๕ ในกรณมปญหาเกยวกบการตความในขอบงคบ ใหสหกรณขอคำาวนจฉยจาก

นายทะเบยนสหกรณ และใหสหกรณถอปฏบตตามคำาวนจฉยนน

สวนท ๓

การดำาเนนงานของสหกรณ

มาตรา ๔๖ เพอปฏบตใหเปนไปตามวตถประสงค ใหสหกรณมอำานาจกระทำาการ ดงตอไปนได

(๑) ดำาเนนธรกจ การผลต การคา การบรการ และอตสาหกรรม เพอประโยชนของสมาชก

(๒) ใหสวสดการหรอการสงเคราะหตามสมควรแกสมาชกและครอบครว

(๓) ใหความชวยเหลอทางวชาการแกสมาชก

(๔) ขอหรอรบความชวยเหลอทางวชาการจากทางราชการ หนวยงานของตางประเทศ

หรอบคคลอนใด

(๕) รบฝากเงนประเภทออมทรพยหรอประเภทประจำาจากสมาชกหรอสหกรณอนไดตามระเบยบ

ของสหกรณทไดรบความเหนชอบจากนายทะเบยนสหกรณ

(๖) ใหก ใหสนเชอ ใหยม ใหเชา ใหเชาซอ โอน รบจำานองหรอรบจำานำา ซงทรพยสนแก

สมาชกหรอของสมาชก

(๗) จดใหไดมา ซอ ถอกรรมสทธหรอทรพยสทธ ครอบครอง ก ยม เชา เชาซอ รบโอนสทธ

การเชาหรอสทธการเชาซอ จำานอง หรอจำานำา ขาย หรอจำาหนายดวยวธอนใดซงทรพยสน

(๘) ใหสหกรณอนกยมเงนไดตามระเบยบของสหกรณทไดรบความเหนชอบจากนายทะเบยนสหกรณ

(๙) ดำาเนนกจการอยางอนบรรดาทเกยวกบ หรอเนองในการจดใหสำาเรจตามวตถประสงคของ

สหกรณ

มาตรา ๔๗ การกยมเงนหรอการคำาประกนของสหกรณ จะตองจำากดอยภายในวงเงนท

นายทะเบยนสหกรณเหนชอบ

มาตรา ๔๘ ใหสหกรณดำารงสนทรพยสภาพคลองตามหลกเกณฑและวธการทกำาหนดในกฎกระทรวง

มาตรา ๔๙ การรบเงนอดหนน หรอทรพยสนจากทางราชการ หนวยงานของตางประเทศหรอ

บคคลอนใด ถาการใหเงนอดหนนหรอทรพยสนนน กำาหนดไวเพอการใดใหใชเพอการนน แตถามได

กำาหนดไว ใหจดสรรเงนอดหนนหรอทรพยสนนนเปนทนสำารองของสหกรณ

มาตรา ๕๐ ใหสหกรณมคณะกรรมการดำาเนนการสหกรณ ประกอบดวย ประธานกรรมการหนงคน

และกรรมการอนอกไมเกนสบสคนซงทประชมใหญเลอกตงจากสมาชก

คณะกรรมการดำาเนนการสหกรณ มวาระอยในตำาแหนงคราวละสองปนบแตวนเลอกตง ในวาระ

เรมแรกเมอครบหนงปนบแตวนเลอกตง ใหกรรมการดำาเนนการสหกรณออกจากตำาแหนงเปนจำานวนหนง

ในสองของกรรมการดำาเนนการสหกรณทงหมดโดยวธจบฉลาก และใหถอวาเปนการพนจากตำาแหนง

ตามวาระ

กรรมการดำาเนนการสหกรณ ซงพนจากตำาแหนงอาจไดรบเลอกตงอกได แตตองไมเกนสองวาระ

ตดตอกน

ในกรณทมการเลอกตงกรรมการดำาเนนการสหกรณแทนตำาแหนงทวางใหกรรมการดำาเนนการสหกรณ

ทไดรบเลอกตงอยในตำาแหนงเทากบวาระทเหลออยของผทตนแทน

มาตรา ๕๑ ใหคณะกรรมการดำาเนนการสหกรณเปนผดำาเนนกจการ และเปนผแทนสหกรณ

ในกจการอนเกยวกบบคคลภายนอก เพอการนคณะกรรมการดำาเนนการสหกรณจะมอบหมายให

กรรมการคนหนงหรอหลายคนหรอผจดการทำาการแทนกได

มาตรา ๕๒ หามมใหบคคลซงมลกษณะดงตอไปนเปนหรอทำาหนาทกรรมการหรอผจดการ

(๑) เคยไดรบโทษจำาคกโดยคำาพพากษาถงทสดใหจำาคกในความผดเกยวกบทรพยทกระทำา

โดยทจรต

(๒) เคยถกไลออก ปลดออก หรอใหออกจากราชการ องคการหรอหนวยงานของรฐหรอเอกชน

ฐานทจรตตอหนาท

(๓) เคยถกใหพนจากตำาแหนงกรรมการหรอมคำาวนจฉยเปนทสดใหพนจากตำาแหนงกรรมการ

ตามมาตรา ๒๒(๔)

(๔) เคยถกทประชมใหญมมตใหถอดถอนออกจากตำาแหนงกรรมการเพราะเหตทจรตตอหนาท

มาตรา ๕๓ ใหสหกรณมผตรวจสอบกจการ ซงทประชมใหญเลอกตงจากสมาชกหรอบคคลภายนอก

เพอดำาเนนการตรวจสอบกจการของสหกรณแลวทำารายงานเสนอตอทประชมใหญ

จำานวนผตรวจสอบกจการตามวรรคหนง ใหเปนไปตามทนายทะเบยนสหกรณกำาหนด

มาตรา ๕๔ ใหคณะกรรมการดำาเนนการสหกรณเรยกประชมใหญสามญปละหนงครงภายใน

หนงรอยหาสบวนนบแตวนสนปทางบญชของสหกรณนน

มาตรา ๕๕ เมอมเหตอนสมควร คณะกรรมการดำาเนนการสหกรณจะเรยกประชมใหญวสามญ

เมอใดกได แตถานายทะเบยนสหกรณมหนงสอแจงใหเรยกประชมใหญวสามญ หรอในกรณทสหกรณ

ขาดทนเกนกงของจำานวนทนเรอนหนทชำาระแลว ตองเรยกประชมใหญวสามญโดยมชกชาแตไมเกน

สามสบวนนบแตวนทสหกรณทราบ

สมาชกซงมจำานวนไมนอยกวาหนงในหาของจำานวนสมาชกทงหมด หรอไมนอยกวาหนงรอยคน

หรอผแทนสมาชกในกรณทมผแทนสมาชกตามมาตรา ๕๖ ซงมจำานวนไมนอยกวาหนงในหาของจำานวน

ผแทนสมาชกทงหมด หรอไมนอยกวาหาสบคนลงลายมอชอทำาหนงสอรองขอตอคณะกรรมการ

ดำาเนนการสหกรณ ใหเรยกประชมใหญวสามญกได

ในกรณทสมาชก หรอผแทนสมาชกของสหกรณเปนผรองขอใหเรยกประชมใหญวสามญ

ใหคณะกรรมการดำาเนนการสหกรณเรยกประชมใหญวสามญภายในสามสบวนนบแตวนทรบคำารองขอ

ถาคณะกรรมการดำาเนนการสหกรณไมเรยกประชมใหญวสามญภายในกำาหนดระยะเวลาดงกลาว

ใหนายทะเบยนสหกรณมอำานาจเรยกประชมใหญวสามญภายในระยะเวลาตามทเหนสมควรกได

มาตรา ๕๖ สหกรณใดมสมาชกเกนกวาหารอยคน จะกำาหนดในขอบงคบใหมการประชมใหญ

โดยผแทนสมาชกกได จำานวนผแทนสมาชกจะมนอยกวาหนงรอยคนไมได

วธการเลอกตงผแทนสมาชก จำานวนผแทนสมาชกและการดำารงตำาแหนงใหเปนไปตามท

กำาหนดในขอบงคบ

มาตรา ๕๗ การประชมใหญของสหกรณตองมสมาชกมาประชมไมนอยกวากงหนงของจำานวน

สมาชกทงหมดหรอไมนอยกวาหนงรอยคนในกรณเปนการประชมใหญโดยผแทนสมาชก ตองมผแทน

สมาชกมาประชมไมนอยกวากงหนงของจำานวนผแทนสมาชกทงหมดหรอไมนอยกวาหนงรอยคน

จงจะเปนองคประชม

ในการประชมใหญ สมาชกหรอผแทนสมาชกจะมอบอำานาจใหผอนมาประชมแทนตนไมได

มาตรา ๕๘ ในการประชมใหญของสหกรณ ถาสมาชกหรอผแทนสมาชกแลวแตกรณ

มาประชมไมครบองคประชม ใหนดประชมใหญอกครงหนงภายในสบสวนนบแตวนทนดประชมใหญ

ครงแรก ในการประชมครงหลงน ถามใชการประชมใหญวสามญทสมาชกหรอผแทนสมาชกรองขอ

ใหเรยกประชมแลว เมอมสมาชกหรอผแทนสมาชก แลวแตกรณมาประชมไมนอยกวาหนงในสบของ

จำานวนสมาชกหรอผแทนสมาชกทงหมด หรอไมนอยกวาสามสบคน กใหถอวาเปนองคประชม

มาตรา ๕๙ สมาชกหรอผแทนสมาชกคนหนงใหมเสยงหนงในการลงคะแนน ถาคะแนนเสยง

เทากน ใหประธานในทประชมออกเสยงเพมขนอกเสยงหนงเปนเสยงชขาด การวนจฉยชขาด

ของทประชมใหญใหถอเสยงขางมาก เวนแตในกรณดงตอไปน ใหถอเสยงไมนอยกวาสองในสาม

ของจำานวนสมาชกหรอผแทนสมาชกซงมาประชม

(๑) การแกไขเพมเตมขอบงคบ

(๒) การควบสหกรณ

(๓) การแยกสหกรณ

(๔) การเลกสหกรณ

(๕) การอนใดทขอบงคบกำาหนดใหใชเสยงไมนอยกวาสองในสามของจำานวนสมาชกหรอ

ผแทนสมาชกซงมาประชม

มาตรา ๖๐ ในการจดสรรกำาไรสทธประจำาปของสหกรณ ใหจดสรรเปนทนสำารองไมนอยกวา

รอยละสบของกำาไรสทธ และเปนคาบำารงสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยไมเกนรอยละหาของ

กำาไรสทธ แตตองไมเกนอตราทคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาตกำาหนด

กำาไรสทธประจำาปทเหลอจากการจดสรรเปนทนสำารองและคาบำารงสนนบาตสหกรณแหง

ประเทศไทย ทประชมใหญอาจจดสรรไดภายใตขอบงคบ ดงตอไปน

(๑) จายเปนเงนปนผลตามหนทชำาระแลว แตตองไมเกนอตราทกำาหนดในกฎกระทรวง

สำาหรบสหกรณแตละประเภท

(๒) จายเปนเงนเฉลยคนใหแกสมาชกตามสวนธรกจทสมาชกไดทำาไวกบสหกรณใน

ระหวางป

(๓) จายเปนเงนโบนสแกกรรมการและเจาหนาทของสหกรณไมเกนรอยละสบของกำาไรสทธ

(๔) จายเปนทนสะสมไว เพอดำาเนนการอยางหนงอยางใดของสหกรณตามทกำาหนดในขอบงคบ

มาตรา ๖๑ ทนสำารองตามมาตรา ๖๐ วรรคหนง จะถอนจากบญชทนสำารองไดเพอชดเชย

การขาดทนหรอเพอจดสรรเขาบญชเงนสำารองใหแกสหกรณใหมทไดจดทะเบยนแบงแยกจากสหกรณ

เดมตามมาตรา ๑๐๐

มาตรา ๖๒ เงนของสหกรณนน สหกรณอาจฝากหรอลงทนได ดงตอไปน

(๑) ฝากในชมนมสหกรณหรอสหกรณอน

(๒) ฝากในธนาคาร หรอฝากในสถาบนการเงนทมวตถประสงคเพอใหความชวยเหลอ

ทางการเงนแกสหกรณ

(๓) ซอหลกทรพยของรฐบาลหรอรฐวสาหกจ

(๔) ซอหนของธนาคารทวตถประสงคเพอใหความชวยเหลอทางการเงนแกสหกรณ

(๕) ซอหนของชมนมสหกรณหรอสหกรณอน

(๖) ซอหนของสถาบนทประกอบธรกจอนทำาใหเกดความสะดวกหรอสงเสรมความเจรญแก

กจการของสหกรณโดยไดรบความเหนชอบจากนายทะเบยนสหกรณ

(๗) ฝากหรอลงทนอยางอนตามทคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาตกำาหนด

มาตรา ๖๓ ใหสหกรณทมวตถประสงคเพอการขายหรอแปรรปผลตผลทางการเกษตรทสมาชก

ผลตขน พจารณาซอหรอรวบรวมผลตผลจากสมาชกกอนผอน

มาตรา ๖๔ ใหสหกรณจดทำาทะเบยน ดงตอไปน

(๑) ทะเบยนสมาชกซงอยางนอยตองมรายการ

(ก) ชอ ประเภท และทตงสำานกงานของสหกรณ

(ข) ชอ สญชาต และทอยของสมาชก

(ค) วนทเขาเปนสมาชก

(๒) ทะเบยนหนซงอยางนอยตองมรายการ

(ก) ชอ ประเภท และทตงสำานกงานของสหกรณ

(ข) ชอของสมาชกซงถอหน มลคาหน จำานวนหน และเงนคาหนทชำาระแลว

(ค) วนทถอหน

ใหสหกรณเกบรกษาทะเบยนตาม (๑) และ (๒) ไวทสำานกงานของสหกรณและใหสงสำาเนา

ทะเบยนนนแกนายทะเบยนสหกรณภายในเกาสบวนนบแตวนทจดทะเบยน

ใหสหกรณรายงานการเปลยนแปลงรายการในทะเบยนตอนายทะเบยนสหกรณภายในสามสบวน

นบแตวนสนปทางบญชของสหกรณ

มาตรา ๖๕ ใหสหกรณจดใหมการทำาบญชตามแบบและรายการทนายทะเบยนสหกรณกำาหนด

ใหถกตองตามความเปนจรง และเกบรกษาบญชและเอกสารประกอบการลงบญชไวทสำานกงาน

สหกรณภายในระยะเวลาทนายทะเบยนสหกรณกำาหนด

เมอมเหตตองบนทกรายการในบญชเกยวกบกระแสเงนสดของสหกรณใหบนทกรายการใน

วนทเกดเหตนน สำาหรบเหตอนทไมเกยวกบกระแสเงนสด ใหบนทกรายการในสมดบญชภายใน

สามวนนบแตวนทมเหตอนจะตองบนทกรายการนน

การลงรายการบญชตองมเอกสารประกอบการลงบญชทสมบรณโดยครบถวน

มาตรา ๖๖ ใหสหกรณจดทำางบดลอยางนอยครงหนงทกรอบสบสองเดอนอนจดวาเปนรอบป

ทางบญชของสหกรณ

งบดลนนตองมรายการแสดงสนทรพย หนสน และทนของสหกรณ กบทงบญชกำาไรขาดทนตาม

แบบทนายทะเบยนสหกรณกำาหนด

งบดลนนตองทำาใหแลวเสรจและใหผสอบบญชตรวจสอบแลวนำาเสนอเพออนมตในทประชมใหญ

ของสหกรณภายในหนงรอยหาสบวนนบแตวนสนปทางบญช

มาตรา ๖๗ ใหสหกรณจดทำารายงานประจำาปแสดงผลการดำาเนนงานของสหกรณเสนอตอ

ทประชมใหญในคราวทเสนองบดล และใหสงสำาเนารายงานประจำาปกบงบดลไปยงนายทะเบยนสหกรณ

ภายในสามสบวนนบแตวนทมการประชม

มาตรา ๖๘ ใหสหกรณเกบรกษารายงานประจำาปแสดงผลการดำาเนนงานของสหกรณและงบดล

พรอมทงขอบงคบและกฎหมายวาดวยสหกรณไวทสำานกงานของสหกรณเพอใหสมาชกขอตรวจดได

สวนท ๔

การสอบบญช

มาตรา ๖๙ ใหนายทะเบยนสหกรณแตงตงผสอบบญช เพอตรวจสอบบญชของสหกรณ

การตรวจสอบบญชนน ใหปฏบตตามมาตรฐานการสอบบญชทรบรองทวไป และตามระเบยบท

นายทะเบยนสหกรณกำาหนด

สวนท ๕

การเลกสหกรณ

มาตรา ๗๐ สหกรณยอมเลกดวยเหตหนงเหตใด ดงตอไปน

(๑) มเหตตามทกำาหนดในขอบงคบ

(๒) สหกรณมจำานวนสมาชกนอยกวาสบคน

(๓) ทประชมใหญลงมตใหเลก

(๔) ลมละลาย

(๕) นายทะเบยนสหกรณสงใหเลกตามมาตรา ๗๑

ใหสหกรณทเลกตาม (๑) (๒) (๓) หรอ (๔) แจงใหนายทะเบยนสหกรณทราบภายในสบหาวน

นบแตวนทเลก

ใหนายทะเบยนสหกรณปดประกาศการเลกสหกรณไวทสำานกงานของสหกรณททำาการสหกรณอำาเภอ

หรอหนวยสงเสรมสหกรณ และทวาการอำาเภอหรอสำานกงานเขตแหงทองททสหกรณนนตงอย

มาตรา ๗๑ นายทะเบยนสหกรณมอำานาจสงเลกสหกรณไดเมอปรากฏวา

(๑) สหกรณไมเรมดำาเนนกจการภายในหนงปนบแตวนทจดทะเบยน หรอหยดดำาเนนกจการ

ตดตอกนเปนเวลาสองปนบแตวนทหยดดำาเนนกจการ

(๒) สหกรณไมสงสำาเนางบดลและรายงานประจำาปตอนายทะเบยนสหกรณเปนเวลาสามปตดตอกน

(๓) สหกรณไมอาจดำาเนนกจการใหเปนผลด หรอการดำาเนนกจการของสหกรณกอใหเกดความ

เสยหายแกสหกรณ หรอประโยชนสวนรวม

มาตรา ๗๒ สหกรณทถกสงเลกตามมาตรา ๗๑ มสทธอทธรณตอคณะกรรมการพฒนาการสหกรณ

แหงชาต โดยทำาเปนหนงสอยนตอนายทะเบยนสหกรณภายในสามสบวนนบแตวนทไดรบคำาสง และให

นายทะเบยนสหกรณสงคำาอทธรณตอไปยงคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาตโดยไมชกชา

คำาวนจฉยของคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาตใหเปนทสด

มาตรา ๗๓ เมอสหกรณใดเลกไปดวยเหตหนงเหตใดตามทระบไวในมาตรา ๗๐

ใหจดการชำาระบญชตามบทบญญตในหมวด ๔ วาดวยการชำาระบญช

หมวด ๔การชำาระบญช

มาตรา ๗๔ การชำาระบญชสหกรณทลมละลายนน ใหเปนไปตามกฎหมายวาดวยลมละลาย

มาตรา ๗๕ การชำาระบญชสหกรณทเลกเพราะเหตอน นอกจากลมละลายใหทประชมใหญเลอกตง

ผชำาระบญชโดยไดรบความเหนชอบจากนายทะเบยนสหกรณขนทำาการชำาระบญชสหกรณภายในสามสบวน

นบแตวนทเลกสหกรณ หรอนบแตวนทคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาตมคำาสงใหยกอทธรณ

แลวแตกรณ

ในกรณททประชมใหญไมเลอกตงผชำาระบญชภายในกำาหนดเวลาดงกลาว หรอนายทะเบยนสหกรณ

ไมใหความเหนชอบในการเลอกตงผชำาระบญช ใหนายทะเบยนสหกรณตงผชำาระบญชขนทำาการชำาระบญช

สหกรณได

เมอนายทะเบยนสหกรณเหนสมควรหรอเมอสมาชกมจำานวนไมนอยกวาสองในสามของสมาชก

ทงหมดรองขอตอนายทะเบยนสหกรณ นายทะเบยนสหกรณจะแตงตงผชำาระบญชคนใหมแทนผชำาระบญช

ซงไดรบเลอกตงหรอซงไดตงไวกได

ใหนายทะเบยนสหกรณจดทะเบยนผชำาระบญชซงนายทะเบยนสหกรณใหความเหนชอบตาม

วรรคหนง หรอผชำาระบญชซงไดรบแตงตงตามวรรคสองหรอวรรคสาม และใหปดประกาศชอผชำาระบญช

ไวทสำานกงานของสหกรณนน สำานกงานสหกรณอำาเภอหรอหนวยสงเสรมสหกรณ และทวาการอำาเภอหรอ

สำานกงานเขตแหงทองททสหกรณนนตงอยภายในสบสวนนบแตวนทจดทะเบยนผชำาระบญช

ผชำาระบญชอาจไดรบคาตอบแทนตามทนายทะเบยนสหกรณกำาหนด

มาตรา ๗๖ สหกรณนนแมจะไดเลกไปแลวกใหพงถอวายงคงดำารงอยตราบเทาเวลาทจำาเปน

เพอการชำาระบญช

มาตรา ๗๗ ใหผชำาระบญชมหนาทชำาระสะสางกจการของสหกรณ จดการชำาระหนและจำาหนาย

ทรพยสนของสหกรณนนใหเสรจไป

มาตรา ๗๘ เมอสหกรณเลก ใหคณะกรรมการดำาเนนการสหกรณและเจาหนาทของสหกรณ

มหนาทจดการรกษาทรพยสนทงหมดของสหกรณไวจนกวาผชำาระบญชจะเรยกใหสงมอบ

ผชำาระบญชจะเรยกใหคณะกรรมการดำาเนนการสหกรณหรอเจาหนาทของสหกรณสงมอบ

ทรพยสนตามวรรคหนงพรอมดวยสมดบญช เอกสาร และสงอนเมอใดกได

มาตรา ๗๙ ภายในสามสบวนนบแตวนทนายทะเบยนสหกรณจดทะเบยนผชำาระบญชใหผชำาระ

บญชประกาศโฆษณาทางหนงสอพมพรายวนอยางนอยสองวนตดตอกน หรอประกาศโฆษณาทางอนวา

สหกรณไดเลก และแจงเปนหนงสอไปยงเจาหนทกคน ซงมชอปรากฏในสมดบญช เอกสารของสหกรณ

หรอปรากฏจากทางอน เพอใหทราบวาสหกรณนนเลก และใหเจาหนยนคำาทวงหนแกผชำาระบญช

มาตรา ๘๐ ผชำาระบญชตองทำางบดลของสหกรณโดยไมชกชา และใหนายทะเบยนสหกรณ

ตงผสอบบญชเพอตรวจสอบงบดลนน

เมอผสอบบญชรบรองงบดลแลว ใหผชำาระบญชเสนองบดลตอทประชมใหญเพออนมตแลว

เสนองบดลนนตอนายทะเบยนสหกรณ

ในกรณทการประชมใหญไมครบองคประชม ใหผชำาระบญชเสนองบดลตอนายทะเบยนสหกรณ

เพออนมต

มาตรา ๘๑ ผชำาระบญชมอำานาจหนาท ดงตอไปน

(๑) ดำาเนนกจการของสหกรณเทาทจำาเปนเพอระวงรกษาผลประโยชนของสหกรณในระหวาง

ทยงชำาระบญชไมเสรจ

(๒) ดำาเนนกจการของสหกรณเทาทจำาเปนเพอชำาระสะสางกจการใหเสรจไปดวยด

(๓) เรยกประชมใหญ

(๔) ดำาเนนการทงปวงเกยวกบคดแพงหรอคดอาญา และประนประนอมยอมความในเรองใด ๆ

ในนามของสหกรณ

(๕) จำาหนายทรพยสนของสหกรณ

(๖) เรยกใหสมาชกหรอทายาทของสมาชกผตายชำาระคาหนทยงชำาระไมครบมลคาของหน

ทงหมด

(๗) รองขอตอศาลเพอสงใหสหกรณลมละลายในกรณทเงนคาหนหรอเงนลงทนไดใชเสรจแลว

แตทรพยสนกยงไมเพยงพอแกการชำาระหนสน

(๘) ดำาเนนการอยางอนเทาทจำาเปนเพอใหการชำาระบญชเสรจสน

มาตรา ๘๒ ขอจำากดอำานาจของผชำาระบญชอยางใด ๆ หามมใหยกขนเปนขอตอสบคคลภายนอก

ผกระทำาการโดยสจรต

มาตรา ๘๓ คาธรรมเนยม คาภาระตดพน และคาใชจายทตองเสยตามสมควรในการชำาระบญชนน

ผชำาระบญชตองจดการชำาระกอนหนรายอน

มาตรา ๘๔ ถาเจาหนคนใดมไดทวงถามใหชำาระหน ผชำาระบญชตองวางเงนสำาหรบจำานวนหนนน

ไวตอนายทะเบยนสหกรณเพอประโยชนแกเจาหน และใหผชำาระบญชมหนงสอแจงการทไดวางเงนไปยง

เจาหนโดยไมชกชา

ถาเจาหนไมรบเงนไปจนพนกำาหนดสองปนบแตวนทผชำาระบญชวางเงนไวตอนายทะเบยนสหกรณ

เจาหนยอมหาดสทธในเงนจำานวนนน และใหนายทะเบยนสหกรณจดสงเปนรายไดของสนนบาตสหกรณ

แหงประเทศไทยใหเสรจภายในเวลาอนสมควร

มาตรา ๘๕ ใหผชำาระบญชเสนอรายงานตอนายทะเบยนสหกรณทกระยะหกเดอนวาไดจดการ

ไปอยางใดบางและแสดงใหเหนความเปนไปของบญชทชำาระอยนนรายงานดงกลาวนใหทำาตามแบบ

ทนายทะเบยนสหกรณกำาหนด

รายงานตามวรรคหนงใหสมาชก ทายาทของสมาชกผตาย และเจาหนทงหลายของสหกรณ

ตรวจดไดโดยไมตองเสยคาธรรมเนยม

ถาปรากฏขอบกพรองในการชำาระบญช นายทะเบยนสหกรณมอำานาจสงใหผชำาระบญชแกไข

ขอบกพรอง และรายงานตอนายทะเบยนสหกรณภายในเวลาทกำาหนด

มาตรา ๘๖ เมอไดชำาระหนของสหกรณแลว ถามทรพยสนเหลออยเทาใดใหผชำาระบญช

จายตามลำาดบ ดงตอไปน

(๑) จายคนเงนคาหนใหแกสมาชกไมเกนมลคาหนทชำาระแลว

(๒) จายเปนเงนปนผลตามหนทชำาระแลวแตตองไมเกนอตราทนายทะเบยนสหกรณกำาหนด

ตามความเหนชอบของคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาตสำาหรบสหกรณแตละประเภท

(๓) จายเปนเงนเฉลยคนใหแกสมาชกตามสวนธรกจทสมาชกไดทำาไวกบสหกรณในระหวาง

ปตามทกำาหนดในขอบงคบ

ถายงมทรพยสนเหลออยอก ใหผชำาระบญชโอนใหแกสหกรณอน หรอสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย

ตามมตของทประชมใหญ หรอดวยความเหนชอบของนายทะเบยนสหกรณในกรณทไมอาจเรยกประชมใหญ

ไดภายในสามเดอนนบแตวนทชำาระบญชเสรจ

มาตรา ๘๗ เมอไดชำาระบญชกจการของสหกรณเสรจแลว ใหผชำาระบญชทำารายงานการชำาระบญช

พรอมทงรายการยอของบญชทชำาระนน แสดงวาไดดำาเนนการชำาระบญชและจดการทรพยสนของสหกรณ

ไปอยางใด รวมทงคาใชจายในการชำาระบญช และจำานวนทรพยสนทจายตามมาตรา ๘๖ เสนอตอ

ผสอบบญช

เมอผสอบบญชตรวจสอบและรบรองบญชทชำาระนนแลว ใหผชำาระบญชเสนอตอนายทะเบยนสหกรณ

ภายในสามสบวนนบแตวนทผสอบบญชรบรองบญชทชำาระนน เมอนายทะเบยนสหกรณเหนชอบดวยแลว

ใหถอวาเปนทสดแหงการชำาระบญช และใหนายทะเบยนสหกรณถอนชอสหกรณออกจากทะเบยน

มาตรา ๘๘ เมอนายทะเบยนสหกรณใหความเหนชอบในการชำาระบญชตามมาตรา ๘๗ แลว

ใหผชำาระบญชมอบบรรดาสมดบญชและเอกสารทงหลายของสหกรณทไดชำาระบญชเสรจแลวนนแก

นายทะเบยนสหกรณภายในสามสบวนนบแตวนทนายทะเบยนสหกรณใหความเหนชอบ

ใหนายทะเบยนสหกรณรกษาสมดบญชและเอกสารเหลานไวอกสองป นบแตวนทถอนชอสหกรณ

นนออกจากทะเบยน

สมดบญชและเอกสารตามวรรคหนง ใหผมสวนไดเสยตรวจดไดโดยไมตองเสยคาธรรมเนยม

มาตรา ๘๙ ในคดฟองเรยกหนสนทสหกรณ สมาชก หรอผชำาระบญชเปนลกหนอยในฐานะเชนนน

หามมใหฟองเมอพนกำาหนดสองปนบแตวนทนายทะเบยนสหกรณถอนชอสหกรณออกจากทะเบยน

หมวด ๕การควบสหกรณเขากบ

มาตรา ๙๐ สหกรณตงแตสองสหกรณอาจควบเขากนเปนสหกรณเดยวได โดยมตแหงทประชมใหญ

ของแตละสหกรณ และตองไดรบความเหนชอบจากนายทะเบยนสหกรณ

ในการขอความเหนชอบของนายทะเบยนสหกรณใหสงสำาเนารายงานการประชมใหญของสหกรณ

ทลงมตใหควบเขากนไปดวย

มาตรา ๙๑ เมอนายทะเบยนสหกรณใหความเหนชอบตามมาตรา ๙๐ แลว ใหสหกรณแจงเปน

หนงสอไปยงเจาหนทงปวงของสหกรณเพอใหทราบรายการทประสงคจะควบสหกรณเขากน และขอให

เจาหนผมขอคดคานในการควบสหกรณเขากนนนสงคำาคดคานไปยงสหกรณภายในหกสบวนนบแตวนท

ไดรบแจง

ถาไมมเจาหนคดคานภายในกำาหนดเวลาดงกลาวนน ใหถอวาไมมคำาคดคาน

ถามเจาหนคดคาน สหกรณจะควบเขากนมได จนกวาจะไดชำาระหนแลวไดใหประกนเพอหน

รายนน

มาตรา ๙๒ ใหคณะกรรมการดำาเนนการสหกรณของแตละสหกรณทควบเขากนตงผแทนขน

สหกรณละไมเกนสามคนเพอดำาเนนการจดทะเบยนตามมาตรา ๙๓

มาตรา ๙๓ สหกรณทตงขนใหมโดยควบเขากนนน ตองจดทะเบยนเปนสหกรณใหม โดยยนคำา

ขอจดทะเบยนตอนายทะเบยนสหกรณตามแบบทนายทะเบยนสหกรณกำาหนด

ในคำาขอจดทะเบยนสหกรณใหม ตองมผแทนของสหกรณทควบเขากนลงลายมอชออยางนอย

สหกรณละสองคนทกสหกรณ

คำาขอจดทะเบยนสหกรณใหม ตองมเอกสารดงตอไปนยนพรอมกบคำาขอดวย

(๑) หนงสอของทกสหกรณทควบเขากนนนรบรองวาไดแจงไปยงเจาหนทงปวงตามมาตรา ๙๑

วรรคหนง และไมมเจาหนคดคานภายในกำาหนด หรอในกรณทมเจาหนคดคานสหกรณไดชำาระหน

หรอไดใหประกนเพอหนรายนนแลว

(๒) ขอบงคบของสหกรณใหมทขอจดทะเบยนสฉบบ

(๓) สำาเนารายงานการประชมผแทนของสหกรณทควบเขากนหนงฉบบ

เอกสารตาม (๒) และ (๓) นน ผแทนของสหกรณตองลงลายมอชอรบรองสองคน

มาตรา ๙๔ เมอนายทะเบยนสหกรณรบจดทะเบยนสหกรณทควบเขากนเปนสหกรณใหมแลว

ใหนายทะเบยนสหกรณถอนชอสหกรณเดมทไดควบเขากนนนออกจากทะเบยน

ใหผแทนของสหกรณทควบเขากนมอำานาจหนาทและสทธเชนเดยวกบคณะกรรมการดำาเนนการ

สหกรณจนกวาจะมการเลอกตงคณะกรรมการดำาเนนการสหกรณตามมาตรา ๔๐

มาตรา ๙๕ สหกรณใหมนยอมไดไปทงทรพยสน หนสน สทธ และความรบผดของสหกรณเดม

ทไดควบเขากนนนทงสน

หมวด ๖การแยกสหกรณ

มาตรา ๙๖ การแยกสหกรณจะกระทำามได แตถามการเปลยนแปลงเขตการปกครองทองท

หรอแบงหนวยงาน หรอสถานประกอบการ จะแยกสหกรณกไดหากมความจำาเปนหรอมเหตให

ไมสะดวกแกการดำาเนนงาน

การแยกสหกรณตามวรรคหนงจะกระทำาไดโดยสมาชกของสหกรณนนจำานวนไมนอยกวาหนง

ในหาของจำานวนสมาชกทงหมด หรอไมนอยกวาหารอยคนลงลายมอชอทำาหนงสอรองขอแยกสหกรณ

ตอคณะกรรมการดำาเนนการสหกรณ

ใหคณะกรรมการดำาเนนการสหกรณเรยกประชมใหญภายในสามสบวนนบแตวนทไดรบคำารอง

ขอตามวรรคสอง เพอพจารณาเรองการแยกสหกรณ ถาทประชมใหญไดมมตเหนชอบใหแยกสหกรณ

ใหพจารณาแบงแยกทรพยสน ทน ทนสำารอง หนสน สทธ และความรบผดของสหกรณตามวธการ

ทนายทะเบยนสหกรณกำาหนด

การวนจฉยชขาดในเรองตาง ๆ ของทประชมใหญตามวรรคสาม ใหถอเสยงไมนอยกวาสอง

ในสามของจำานวนสมาชกหรอผแทนสมาชกทมาประชม

ถาคณะกรรมการดำาเนนการสหกรณไมเรยกประชมใหญภายในกำาหนดเวลาตามวรรคสาม

ใหนายทะเบยนสหกรณมอำานาจเรยกประชมใหญภายในระยะเวลาตามทเหนสมควร

มาตรา ๙๗ ในกรณททประชมใหญไดมมตไมเหนชอบใหแยกสหกรณ ถาสมาชกซงลงลายมอชอ

ทำาหนงสอรองขอแยกสหกรณตามมาตรา ๙๖ วรรคสอง พจารณาแลวไมเหนดวยกบมตทประชมใหญนน

ใหสมาชกดงกลาวทกคนลงลายมอชอทำาหนงสอถงนายทะเบยนสหกรณภายในกำาหนดเวลาสามสบวน

นบแตวนททประชมใหญลงมตเพอใหนายทะเบยนสหกรณพจารณาวนจฉยชขาดวาสมควรแยกสหกรณหรอไม

และเมอนายทะเบยนสหกรณวนจฉยชขาดเปนอยางไรแลวใหแจงคำาวนจฉยใหสหกรณทราบ

คำาวนจฉยของนายทะเบยนสหกรณใหเปนทสด

มาตรา ๙๘ เมอทประชมใหญไดมมตเหนชอบตามมาตรา ๙๖ หรอนายทะเบยนสหกรณ

วนจฉยชขาดใหแยกสหกรณตามมาตรา ๙๗ แลว ใหสหกรณแจงมตทประชมใหญ หรอคำาวนจฉย

ของนายทะเบยนสหกรณเปนหนงสอไปยงเจาหนทงปวงของสหกรณ เพอใหทราบรายการท

ประสงคจะแยกสหกรณ และใหเจาหนผมขอคดคานในการแยกสหกรณนนสงคำาคดคานไปยงสหกรณ

ภายในหกสบวนนบแตวนทไดรบแจง

มาตรา ๙๙ สหกรณทจะจดตงขนใหมโดยการแยกจากสหกรณเดมนน ใหนำาบทบญญตในหมวด ๓

สวนท ๑ วาดวยการจดทะเบยนสหกรณมาใชบงคบโดยอนโลม

คำาขอจดทะเบยนสหกรณใหม ตองยนพรอมเอกสาร ดงตอไปน

(๑) สำาเนาหนงสอรองขอแยกสหกรณ และสำาเนารายงานการประชมใหญทไดมมตเหนชอบ

ใหแยกสหกรณตามมาตรา ๙๖ วรรคส หรอสำาเนาหนงสอนายทะเบยนสหกรณซงวนจฉยชขาดให

แยกสหกรณตามมาตรา ๙๗ แลวแตกรณ

(๒) สำาเนาหนงสอของสหกรณทกฉบบทแจงไปยงเจาหนทงปวงของสหกรณตามมาตรา ๙๘

(๓) หนงสอของสหกรณทรบรองวาไมมเจาหนคดคานภายในกำาหนด หรอสำาเนาคำาคดคาน

ของเจาหนพรอมทงหลกฐานทแสดงวาสหกรณไดชำาระหนหรอไดใหประกนเพอหนรายนนแลว

มาตรา ๑๐๐ บรรดาทรพยสน ทน ทนสำารอง หนสน สทธ และความรบผดของสหกรณ

เดมททประชมใหญไดมมตใหแบงแยกตามมาตรา ๙๖ หรอนายทะเบยนสหกรณไดมคำาวนจฉยชขาด

ใหแบงแยกตามมาตรา ๙๗ แลวแตกรณ ยอมโอนไปใหแกสหกรณใหมตงแตวนทนายทะเบยนสหกรณ

รบจดทะเบยน

หมวด ๗ชมนมสหกรณ

มาตรา ๑๐๑ สหกรณตงแตหาสหกรณขนไปทประสงคจะรวมกนดำาเนนกจการ เพอใหเกด

ประโยชนตามวตถประสงคของสหกรณทเขารวมกนนน อาจรวมกนจดตงเปนชมนมสหกรณได

ชมนมสหกรณใดจะมฐานะเปนชมนมสหกรณระดบภมภาคหรอระดบประเทศจะตองตงขน

โดยมวตถประสงคเพออำานวยประโยชนแกบรรดาสหกรณในภมภาคหรอทวประเทศทเปนสหกรณ

ประเภทเดยวกน หรอประกอบธรกจการผลต การคา อตสาหกรรม หรอบรการอยางเดยวกน

ทงน ตามหลกเกณฑและเงอนไขทคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาตกำาหนด

มาตรา ๑๐๒ การจดตงชมนมสหกรณจะกระทำาไดตอเมอทประชมใหญของสหกรณแตละ

สหกรณไดมมตใหเขารวมในการจดตงชมนมสหกรณนนได

มาตรา ๑๐๓ ในการดำาเนนการจดตงชมนมสหกรณ ใหคณะกรรมการดำาเนนการของแตละ

สหกรณตงผแทนขนสหกรณละหนงคน ประกอบเปนคณะผจดตงชมนมสหกรณเพอดำาเนนการจดตง

ชมนมสหกรณ

การจดตงและการจดทะเบยนชมนมสหกรณใหนำาบทบญญตในหมวด ๓ วาดวยสหกรณมาใชบงคบ

โดยอนโลม

มาตรา ๑๐๔ การขอจดทะเบยนชมนมสหกรณนน ใหคณะผจดตงชมนมสหกรณอยางนอยหาคน

ลงลายมอชอยนคำาขอตอนายทะเบยนสหกรณ

มาตรา ๑๐๕ ใหชมนมสหกรณทไดจดทะเบยนแลวเปนนตบคคลและเปนสหกรณตามพระราชบญญตน

เพอใหเปนไปตามวตถประสงคใหชมนมสหกรณมอำานาจกระทำาการไดตามมาตรา ๔๖ และตามท

กำาหนดไวในกฎกระทรวง

ใหนำาบทบญญตในหมวด ๓ หมวด ๔ หมวด ๕ และหมวด ๖ มาใชบงคบกบชมนมสหกรณโดยอนโลม

มาตรา ๑๐๖ การประชมใหญชมนมสหกรณใหประกอบดวยผแทนสหกรณทเปนสมาชกของชมนมสหกรณ

ซงคณะกรรมการดำาเนนการของแตละสหกรณเลอกตงขนสหกรณละหนงคน ตามทกำาหนดในขอบงคบของ

ชมนมสหกรณ ในการประชมตองมผแทนสหกรณมาประชมไมนอยกวากงหนงของจำานวนผแทนสหกรณทงหมด

หรอไมนอยกวาหนงรอยคนแลวแตกรณ จงจะเปนองคประชม

ผแทนสหกรณคนหนงใหมเสยงในการลงคะแนนหนงเสยง หรอจะใหมเสยงเพมขนตามระบบสดสวน

ตามทกำาหนดในขอบงคบของชมนมสหกรณนนกได

มาตรา ๑๐๗ ในการเลอกตงคณะกรรมการดำาเนนการชมนมสหกรณใหทประชมใหญชมนมสหกรณ

เลอกตงจากผแทนสหกรณทเปนสมาชกของชมนมสหกรณเปนกรรมการ ตามจำานวนหลกเกณฑและวธการ

ทกำาหนดในขอบงคบของชมนมสหกรณ

หมวด ๘สนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย

มาตรา ๑๐๘ ใหม "สนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย" ประกอบดวยสมาชกทเปนสหกรณ

มวตถประสงคเพอสงเสรมกจการสหกรณทกประเภททวราชอาณาจกร ใหมความเจรญกาวหนาอนมใช

เปนการหาผลกำาไร หรอรายไดมาแบงปนกน

มาตรา ๑๐๙ ใหสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยเปนนตบคคล

สนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยมสำานกงานใหญในกรงเทพมหานคร และจะตงสำานกงานสาขาขน

ณ ทอนใดกได

มาตรา ๑๑๐ สนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย มอำานาจกระทำาการตาง ๆ ภายในขอบวตถประสงค

ตามทระบไวในมาตรา ๑๐๘ และอำานาจเชนวานใหรวมถง

(๑) สงเสรมและเผยแพรกจการสหกรณ ตลอดจนทำาการวจยและรวบรวมสถตเกยวกบกจการสหกรณ

(๒) แนะนำาชวยเหลอทางวชาการแกสหกรณ และอำานวยความสะดวกในการตดตอประสานงาน

ระหวางสหกรณกบสวนราชการหรอบคคลอน

(๓) ใหการศกษาฝกอบรมวชาการเกยวกบกจการของสหกรณ

(๔) สงเสรมสมพนธภาพระหวางสหกรณ ทงภายในประเทศและตางประเทศ หรอสนนบาตสหกรณ

ของตางประเทศ หรอองคการตางประเทศ หรอองคการระหวางประเทศทมวตถประสงคทำานองเดยวกน

(๕) ซอ จดหา จำาหนาย ถอกรรมสทธ ครอบครอง หรอทำานตกรรมเกยวกบทรพยสนใด ๆ

(๖) สงเสรมธรกจการคา อตสาหกรรม หรอบรการของสหกรณ

(๗) สนบสนนและชวยเหลอสหกรณเพอแกไขอปสรรคขอขดของทเกยวกบกจการของสหกรณ

ซงเปนการกระทำาเพอประโยชนสวนรวม

(๘) เปนตวแทนของสหกรณ เพอรกษาผลประโยชนอนพงมพงไดจากการสนบสนนของรฐ

องคการระหวางประเทศ หรอภาคเอกชนอน

(๙) รวมมอกบรฐบาลในการสงเสรมสหกรณ เพอใหเกดประโยชนแกบรรดาสหกรณ

อยางแทจรง

(๑๐) ดำาเนนการอนเพอใหเปนไปตามวตถประสงค หรอตามทคณะกรรมการพฒนาการสหกรณ

แหงชาตมอบหมาย

มาตรา ๑๑๑ สนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยอาจมรายได ดงตอไปน

(๑) คาบำารงสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย

(๒) เงนอดหนนจากรฐบาล

(๓) ดอกผลทเกดจากทนกลางของสหกรณไมจำากดตามมาตรา ๘

(๔) เงนหรอทรพยสนทมผอทศให

(๕) เงนหรอทรพยสนทเหลอจากการชำาระบญชสหกรณตามมาตรา ๘๔ และมาตรา ๘๖ วรรคสอง

(๖) เงนทไดจากการจำาหนายหนงสอวชาการ เอกสาร หรอสงอน

(๗) เงนหรอทรพยสนทไดรบเปนคาตอบแทนในการใหบรการ

(๘) ผลประโยชนทไดจากทรพยสนของสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย

มาตรา ๑๑๒ ใหมคณะกรรมการดำาเนนการสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยประกอบดวยกรรมการ

ซงทประชมใหญของสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยเลอกตงจากผแทนของสหกรณจำานวนไมเกนสบหาคน

ใหคณะกรรมการดำาเนนการสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยเลอกตงกรรมการ เปนประธาน

กรรมการคนหนง และรองประธานกรรมการคนหนงหรอหลายคน

ใหคณะกรรมการดำาเนนการสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยแตงตงผอำานวยการสนนบาตสหกรณ

แหงประเทศไทย และใหผอำานวยการสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยเปนเลขานการของคณะกรรมการ

ดำาเนนการสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย

ใหนำาบทบญญตในมาตรา ๕๒ มาใชบงคบแกคณะกรรมการดำาเนนการสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย

และผอำานวยการสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย โดยอนโลม

มาตรา ๑๑๓ ใหคณะกรรมการดำาเนนการสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย มหนาทบรหารกจการ

ตลอดจนมอำานาจออกระเบยบเพอปฏบตการตามวตถประสงคของสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย

การออกระเบยบเกยวกบเรองดงตอไปน ตองไดรบความเหนชอบจากทประชมใหญของ

สนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยกอนจงใชบงคบได

(๑) ระเบยบวาดวยการใชจายและการเกบรกษาเงน

(๒) ระเบยบวาดวยการประชมใหญของสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย และหลกเกณฑการ

จดสงผแทนของสหกรณเขารวมประชมใหญ

(๓) ระเบยบวาดวยการเลอกตง การประชม และการดำาเนนกจการของคณะกรรมการดำาเนนการ

สนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย

มาตรา ๑๑๔ ใหกรรมการดำาเนนการสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยอยในตำาแหนงคราวละสป

เมอครบวาระดงกลาวตามวรรคหนง หากยงมไดมการเลอกตงกรรมการขนใหม ใหกรรมการ

ซงพนจากตำาแหนงตามวาระนนอยในตำาแหนงเพอดำาเนนงานตอไปจนกวากรรมการซงไดรบเลอกตงใหม

เขารบหนาท

กรรมการซงพนจากตำาแหนงอาจไดรบเลอกตงอกได แตไมเกนสองวาระตดตอกน

มาตรา ๑๑๕ นอกจากการพนจากตำาแหนงตามวาระตามมาตรา ๑๑๔ กรรมการ

สนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยพนจากตำาแหนง เมอ

(๑) ตาย

(๒) ลาออก

(๓) เปนบคคลลมละลาย

(๔) เปนคนไรความสามารถหรอคนเสมอนไรความสามารถ

(๕) ไดรบโทษจำาคกโดยคำาพพากษาถงทสดใหจำาคก เวนแตเปนโทษสำาหรบความผดทไดกระทำา

โดยประมาท หรอความผดลหโทษ

(๖) พนจากการเปนสมาชกของสหกรณ

ในกรณทกรรมการพนจากตำาแหนงกอนวาระ ใหคณะกรรมการดำาเนนการสนนบาตสหกรณ

แหงประเทศไทยเลอกตวแทนของสหกรณ ผอนเปนกรรมการแทน และใหผซงไดรบเลอกแทนนนอยใน

ตำาแหนงไดเพยงเทาวาระทเหลออยของผซงตนแทน

มาตรา ๑๑๖ ใหคณะกรรมการดำาเนนการสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยจดใหมการประชมใหญ

สามญปละหนงครงภายในเกาสบวนนบแตวนสนปทางบญชของสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย

เมอมเหตอนสมควร คณะกรรมการดำาเนนการสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยจะเรยกประชมใหญ

วสามญเมอใดกได หรอเมอสมาชกจำานวนไมนอยกวาหนงในสบของจำานวนสมาชกทงหมดทำาหนงสอรองขอ

ตอคณะกรรมการดำาเนนการสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยใหเรยกประชมใหญวสามญ ในหนงสอรองขอ

นนตองระบวาประสงคใหเรยกประชมเพอการใด

ในกรณทสมาชกเปนผรองขอใหเรยกประชมใหญวสามญ ใหคณะกรรมการดำาเนนการ

สนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยเรยกประชมใหญวสามญภายในสามสบวนนบแตวนทไดรบหนงสอรองขอ

มาตรา ๑๑๗ ใหผอำานวยการสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยมหนาทบรหารกจการของ

สนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยตามระเบยบและนโยบายทคณะกรรมการดำาเนนการสนนบาตสหกรณ

แหงประเทศไทยกำาหนด และมอำานาจบงคบบญชาเจาหนาทของสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย

ในสวนกจการทเกยวกบบคคลภายนอก ใหผอำานวยการสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย

เปนตวแทนสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย เพอการนผอำานวยการสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย

จะมอบอำานาจใหบคคลใดกระทำากจการเฉพาะอยางแทนตามระเบยบทคณะกรรมการดำาเนนการ

สนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยกำาหนดกได

มาตรา ๑๑๘ ใหนำาบทบญญตในหมวด ๓ สวนท ๔ วาดวยการสอบบญชมาใชบงคบแก

สนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยโดยอนโลม

หมวด ๙กลมเกษตรกร

มาตรา ๑๑๙ ในกรณทคณะบคคลผประกอบอาชพเกษตรกรรม ซงรวมกนดำาเนนกจการ

โดยมวตถประสงคเพอชวยเหลอซงกนและกนในการประกอบอาชพเกษตรกรรม แตยงไมอาจ

รวมกนจดตงเปนสหกรณตามพระราชบญญตนได จะจดตงเปนกลมเกษตรกรขนตามหลกเกณฑและ

วธการทกำาหนดโดยพระราชกฤษฎกากได

พระราชกฤษฎกาตามวรรคหนง ใหกำาหนดการดำาเนนการของกลมเกษตรกร การกำากบ

กลมเกษตรกร การเลกกลมเกษตรกร และการควบกลมเกษตรกรเขากน ทงน ตามความเหมาะสม

แกประเภทของกลมเกษตรกรดวย

มาตรา ๑๒๐ กลมเกษตรกรทจดตงขนตามมาตรา ๑๑๙ ใหมฐานะเปนนตบคคล

มาตรา ๑๒๑ ใหนายทะเบยนสหกรณเปนนายทะเบยนกลมเกษตรกร และมอำานาจหนาท

ตามทบญญตไวในพระราชบญญตน และมรองนายทะเบยนสหกรณเปนผชวย มอำานาจหนาทตามท

นายทะเบยนสหกรณมอบหมาย

ใหเกษตรและสหกรณจงหวด เปนนายทะเบยนกลมเกษตรกรประจำาจงหวดทกลมเกษตรกร

ตงอย และมอำานาจหนาทตามระเบยบทนายทะเบยนสหกรณกำาหนดโดยประกาศในราชกจจานเบกษา

สำาหรบกรงเทพมหานครใหนายทะเบยนสหกรณเปนนายทะเบยนกลมเกษตรกรกรงเทพมหานคร

มาตรา ๑๒๒ ในกรณทกลมเกษตรกร โดยมตของทประชมใหญไมนอยกวากงหนงของจำานวนสมาชก

ทมาประชม แสดงความจำานงขอเปลยนฐานะเปนสหกรณ เมอนายทะเบยนสหกรณพจารณาเหนวา

ขอบงคบของกลมเกษตรกรมรายการถกตองตามมาตรา ๔๓ ใหนายทะเบยนสหกรณรบจดทะเบยน

และดำาเนนการตามพระราชบญญตน

มาตรา ๑๒๓ เมอนายทะเบยนสหกรณรบจดทะเบยนกลมเกษตรกรเปนสหกรณใหคณะกรรมการ

กลมเกษตรกรมฐานะเปนคณะกรรมการดำาเนนการสหกรณจนกวาจะมคณะกรรมการดำาเนนการสหกรณ

ซงทประชมใหญไดเลอกตงขนใหมตามบทแหงพระราชบญญตน

สหกรณตามวรรคหนงยอมไดไปทงทรพยสน หนสน สทธ และความรบผดของกลมเกษตรกรเดม

มาตรา ๑๒๔ เพอปฏบตการตามพระราชบญญตน ใหนายทะเบยนกลมเกษตรกร และพนกงาน

เจาหนาทซงนายทะเบยนกลมเกษตรกรมอบหมายมอำานาจเขาไปตรวจสอบในสำานกงานของกลมเกษตรกร

ในเวลาทำางานของกลมเกษตรกร ใหผซงเกยวของอำานวยความสะดวก ชวยเหลอ และใหคำาชแจง

แกผเขาไปตรวจสอบตามสมควร

ใหผเขาไปตรวจสอบตามวรรคหนง แสดงบตรประจำาตวตอผซงเกยวของ

บตรประจำาตวตามวรรคสอง ใหเปนไปตามแบบทรฐมนตรกำาหนด

มาตรา ๑๒๕ ในคดฟองเรยกหนทกลมเกษตรกร สมาชก หรอผชำาระบญชเปนลกหนอยในฐานะ

เชนนน หามมใหฟองเมอพนกำาหนดสองปนบแตวนทนายทะเบยนกลมเกษตรกรถอนชอกลมเกษตรกร

ออกจากทะเบยน

มาตรา ๑๒๖ ถากลมเกษตรกรเกยวของในกจการใดทกฎหมายกำาหนดใหจดทะเบยนสำาหรบ

การไดมา การจำาหนาย การยกขนเปนขอตอส หรอการยดหนวง ซงกรรมสทธในอสงหารมทรพย

หรอทรพยสทธอนเกยวกบอสงหารมทรพย ในการจดทะเบยนเชนวานนใหกลมเกษตรกรไดรบยกเวน

ไมตองเสยคาธรรมเนยม

มาตรา ๑๒๗ หามมใหผใดใชคำาวา "กลมเกษตรกร" เปนชอหรอสวนหนงของชอในทางธรกจ

เวนแตกลมเกษตรกรทไดจดทะเบยนตามพระราชกฤษฎกาทออกตามมาตรา ๑๑๙

มาตรา ๑๒๘ ใหนายทะเบยนกลมเกษตรกรและพนกงานเจาหนาท ซงนายทะเบยนกลมเกษตรกร

มอบหมาย มอำานาจออกคำาสงเปนหนงสอใหกรรมการ สมาชกและเจาหนาทของกลมเกษตรกรมาชแจง

ขอเทจจรงเกยวกบกจการของกลมเกษตรกร หรอใหสงเอกสารเกยวกบการดำาเนนกจการ หรอ

รายงานการประชมของกลมเกษตรกร

หมวด ๑๐บทกำาหนดโทษ

มาตรา ๑๒๙ ผใดใชคำาวา "สหกรณ" หรอ "กลมเกษตรกร" ประกอบกบชอหรอสวนหนงของชอ

ในทางธรกจ โดยมไดเปนสหกรณ หรอกลมเกษตรกรทไดจดทะเบยนตามพระราชบญญตน ตองระวางโทษ

จำาคกไมเกนหกเดอน หรอปรบไมเกนหนงหมนบาท หรอทงจำาทงปรบ และปรบอกตงแตวนละหารอยถง

หนงพนบาทจนกวาจะไดเลกใช

มาตรา ๑๓๐ ผใดไมมาชแจงขอเทจจรงหรอไมสงเอกสารเกยวกบการดำาเนนงาน หรอรายงาน

การประชมของสหกรณหรอชมนมสหกรณตามคำาสงของนายทะเบยนสหกรณ รองนายทะเบยนสหกรณ

ผตรวจการสหกรณ ผสอบบญช หรอพนกงานเจาหนาทซงนายทะเบยนสหกรณมอบหมายซงสงการตาม

มาตรา ๑๗ หรอไมมาชแจงขอเทจจรง หรอไมสงเอกสารเกยวกบการดำาเนนงานหรอรายงาน

ประชมของกลมเกษตรกรตามคำาสงของนายทะเบยนกลมเกษตรกร หรอพนกงานเจาหนาทซงนายทะเบยน

กลมเกษตรกรมอบหมายตามมาตรา ๑๒๘ แลวแตกรณ ตองระวางโทษปรบไมเกนหนงหมนบาท

มาตรา ๑๓๑ ผใดขดขวาง หรอไมใหคำาชแจงแกนายทะเบยนสหกรณ รองนายทะเบยนสหกรณ

ผตรวจการสหกรณ ผสอบบญช หรอพนกงานเจาหนาท ซงนายทะเบยนสหกรณมอบหมายตามมาตรา ๑๘

หรอขดขวางหรอไมใหคำาชแจงแกนายทะเบยน กลมเกษตรกรหรอพนกงานเจาหนาทซงนายทะเบยนกลม

เกษตรกรมอบหมายตามมาตรา ๑๒๔ ตองระวางโทษปรบไมเกนหนงหมนบาท

มาตรา ๑๓๒ ผใดฝาฝนไมจดการรกษาทรพยสนของสหกรณ หรอไมสงมอบทรพยสน สมดบญช

เอกสารและสงอนของสหกรณใหแกผชำาระบญชตามมาตรา ๗๘ ตองระวางโทษปรบไมเกนหนงหมนบาท

มาตรา ๑๓๓ ผใดฝาฝนไมแกไขขอบกพรองตามทนายทะเบยนสหกรณสงการตามมาตรา ๒๒(๑)

ตองระวางโทษปรบไมเกนหนงหมนบาท

บทเฉพาะกาล

มาตรา ๑๓๔ ใหถอวาบรรดาสหกรณจำากด ชมนมสหกรณ สนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย

และกลมเกษตรกรตามพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๑๑ ทมอยในวนทพระราชบญญตนใชบงคบ

เปนสหกรณ ชมนมสหกรณ สนนบาตสหกรณแหงประเทศไทย และกลมเกษตรกร ตามพระราชบญญตน

ใหโอนเงนทนหมนเวยนสงเสรมการสหกรณมาเปนของกองทนพฒนาสหกรณตามมาตรา ๒๗

มาตรา ๑๓๕ ชมนมสหกรณทมอยในวนทพระราชบญญตนใชบงคบ แตมจำานวนสหกรณเปนสมาชก

ตำากวาอตราทกำาหนดไวในมาตรา ๑๐๑ ใหเปนชมนมสหกรณตอไปได

มาตรา ๑๓๖ ขอบงคบของสหกรณทใชบงคบอยในวนทพระราชบญญตนใชบงคบ ยงคงใชบงคบ

ตอไปเทาทไมขดหรอแยงกบพระราชบญญตน

ใหคณะกรรมการดำาเนนการสหกรณ คงดำารงตำาแหนงตอไปจนกวาจะครบวาระตามทกำาหนดไว

ในขอบงคบของสหกรณนน โดยใหถอวาเปนการดำารงตำาแหนงในวาระแรก

มาตรา ๑๓๗ สหกรณไมจำากดตามพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ. ๒๕๑๑ ทมอยในวนทพระราชบญญต

สหกรณ พ.ศ. ๒๕๑๑ ทมอยในวนทพระราชบญญตนใชบงคบ ถาประสงคจะจดตงเปนสหกรณตาม

พระราชบญญตนตองยนคำาขอจดทะเบยนตามหมวด ๓ สวนท ๑ วาดวยการจดตงและการจดทะเบยน

สหกรณภายในหนงรอยแปดสบวนนบแตวนทพระราชบญญตนใชบงคบ

ถาไมมการจดทะเบยนตามวรรคหนง ใหนายทะเบยนสหกรณสงเลกสหกรณไมจำากดนน

และตงผชำาระบญชขนทำาการชำาระบญช โดยใหนำาบทบญญตในหมวด ๔ วาดวยการชำาระบญชมาใช

บงคบโดยอนโลม

มาตรา ๑๓๘ ใหบรรดาพระราชกฤษฎกา กฎกระทรวง ประกาศ ระเบยบ หรอคำาสงท

อออกตามกฎหมายวาดวยสหกรณ ทใชบงคบอยในวนทพระราชบญญตนใชบงคบ ยงคงใชบงคบตอไป

เทาทไมขดหรอแยงกบบทแหงพระราชบญญตน จนกวาจะมพระราชกฤษฎกา กฎกระทรวง ประกาศ

ระเบยบ หรอคำาสงทออกตามพระราชบญญตนใชบงคบ

ผรบสนองพระบรมราชโองการ

นายชวน หลกภย

นายกรฐมนตร

สรปประเดนสำาคญพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ.2542

เปรยบเทยบกบพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ.2511 พระราชบญญตสหกรณ พ.ศ.2542 บญญตขนโดยอาศยพระราชบญญตสหกรณ พ.ศ.2511

เปนแนวทางใน 5 ประการ คอ 1. บทบญญตในสวนทไมจำาเปนแลวตดออกไป 2. บทบญญตทยงใชไดดอยนำากลบมาไวเหมอนเดมโดยไมแกไข 3. บทบญญตทบญญตขนใหมซงไมเคยมในกฎหมายเดม 4. บทบญญตเดมแตไดปรบปรงเพมเตมใหเหมาะสมยงขน

5. บทเฉพาะกาลของกฎหมาย

หลกกฎหมายสำาคญตามแนวทาง 5 ประการดงกลาวมดงน

1. บทบญญตทตดออก ไดแก บทบญญตในสวนทวาสหกรณไมจำากดออกทงหมด ตงแต มาตรา 54 ถงมาตรา 69 เพราะในทศวรรษทผานมาไมมประชาชนขอจดทะเบยนสหกรณ

ชนดไมจำากด และสหกรณชนดไมจำากด กจดทะเบยนเปลยนเปนสหกรณชนดจำากดไป หมดแลว บทบญญตสวนทวาดวยสหกรณชนดไมจำากดจงหมดความจำาเปนไปแลว ยกเวน

เพยงเรองเดยวคอ ทนกลางของบรรดาสหกรณไมจำากดสนใชมเงนเหลออยประมาณ 40 ลานจงบญญตคงทนกลางไวอก

2.บทบญญตทนำากลบมาไวเหมอนเดม นำามาบญญตไวเหมอนเดมโดยไมมการปรบปรง เปลยนแปลงใดๆ ทงสน ไดแก

2.1 หลกเกณฑการวนจฉยการจดทะเบยนสหกรณของนายทะเบยนสหกรณ 2.2 รายการทตองมในขอบงคบ 2.3 การดำาเนนงานในเรองทวาดวยวงเงนกยม การรบเงนอดหนน การประชมใหญ

สามญ การประชมใหญวสามญ 2.4 การตรวจการสหกรณ 2.5 การจดทำาทะเบยนหน และสมาชก 2.6 การจดทำางบดล การอนมตและการจดทำารายงานกจการประจำาป 2.7 การดำาเนนงานภายหลงเลกสหกรณ 2.8 การควบสหกรณเขากน 2.9 การชำาระบญชหลงสหกรณเลก

3. บทบญญตทเพมขนใหมของเดมไมเคยม ไดแก

3.1 คณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาต เพอทำาหนาทของดานการกำาหนดนโยบาย สงเสรม สนบสนน และการคมครองสหกรณ

3.2 กองทนพฒนาสหกรณ (กสพ.) เพอใหสหกรณมแหลงเงนทนทมขนาดใหญ สหกรณสามารถกเงนไปดำาเนนกจการไดกวางขวางมากขน เงนทนหมนเวยนเพอการสหกรณ

กฎหมายใหมใหนำามารวมไวในกองทนนดวย 3.3 ใหสหกรณดำารงสนทรพยสภาพคลอง 3.4 กรณมปญหาเกยวกบการใชขอบงคบอาจขอใหนายทะเบยนสหกรณตความไดและสหกรณตองปฏบตตามคำาวนจฉยนน 3.5 การมสมาชกสมทบในสหกรณ โดยนายทะเบยนสหกรณกำาหนดประเภทสหกรณทสามารถรบสมาชกสมทบ 3.6 กำาหนดจำานวนกรรมการสหกรณทกประเภท และกรรมการชมนมสหกรณมได

ไมเกน 15 คน 3.7 กำาหนดคณสมบตการเปนกรรมการและผจดการสหกรณ 3.8 กำาหนดวาระการเปนกรรมการสหกรณไดไมเกน 2 วาระ ตดตอกน

วาระละไมเกน 2 ป 3.9 กำาหนดระยะเวลาใหสหกรณนำารายการทเกดขนเกยวของกบเงนสดหรอไม

เกยวกบเงนสดใหแลวเสรจภายใน 1 วน หรอ 3 วน

3.10 ใหผตรวจการสหกรณ หรอเจาพนกงานเจาหนาทเขาไปดำาเนนการใน สหกรณได กรณสหกรณตงใหมหรอสหกรณขาดทนตดตอกนเกน 2 ป

3.11 ใหมการแยกสหกรณได และแบงทนสำารองจากสหกรณเดมได 3.12 กำาหนดระดบชมนมสหกรณเปนชมนมสหกรณระดบภมภาค และระดบประเทศ

4. บทบญญตทแกไขเพมเตมจากของเดม ไดแก

กฎหมายเกา

1. การยนขอจดทะเบยนจดตงสหกรณ กำาหนดเปน 2 เรอง คอ

ก. กำาหนดหนาทใหคณะผจดตงสหกรณ ตองดำาเนนการเลอกประเภทสหกรณ ทำาแผนดำาเนนการเกยวกบธรกจ ทำาบญชรายชอผจะเปนสมาชกและจำานวนหน

ทจะถอ รางขอบงคบเสนอทประชม

ข. การยนคำาขอจดทะเบยนเอกสารประกอบดวย สำาเนารายงานการประชมทมต เลอกคณะผจดตง แผนดำาเนนงานเกยวกบธรกจ รายชอผเปนสมาชกและจำานวน

การการถอหน ขอบงคบ

2. การดำาเนนธรกจของสหกรณ กำาหนดวา " ดำาเนนธรกจ การผลต การคา การบรการและการอตสาหกรรมเพอ

ประโยชนของสมาชก" ซงมความชดเจนและทำาไดกวางขวางกวาเดม

3. การใชเงนของสหกรณ กำาหนดใหฝากในธนาคารไดทกแหงไมตองขอความเหนชอบ และนอกจากจะซอ

พนธบตรของรฐบาลแลว ยงซอตราสารอนของรฐบาลและรฐวสาหกจดวยนอกจากนยงสามารถฝากหรอลงทนในกจการทคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาตกำาหนดไดดวย

4. การเลอกตงคณะกรรมการ กำาหนดวา "ในสหกรณมคณะกรรมการดำาเนนการสหกรณประกอบดวย

ประธานกรรมการหนงคน และกรรมการอนอกไมเกนสบสคน ซงทประชมใหญเลอกตงจากสมาชก"

5. การมผตรวจกจการสหกรณกำาหนดใหสหกรณทกสหกรณตองมผตรวจสอบกจการซงทประชมใหญเลอกตง

จากสมาชกหรอบคคลภายนอกตามจำานวนทนายทะเบยนสหกรณกำาหนด ทงนเพอไมใหสหกรณมผตรวจสอบกจการสหกรณมากเกนความจำาเปนทำาใหสนเปลองคาใชจาย

6. ผแทนสมาชกในการประชมใหญ กำาหนดใหสหกรณสามารถประชมใหญโดยผแทนไดวาสหกรณมสมาชกกวา

500 คน แตผแทนสมาชกจะมจำานวนตำากวา 100 คน ไมได ทงนเพอไมใหองคประชมมขนาดเลกโดยไมมขอบเขตจำากด

7. การประชมใหญสามญ

กำาหนดใหสหกรณตองประชมใหญสามญประจำาป 1 ครง ภายใน 150 วน นบแตวนสนปทางบญชของสหกรณนน

8. การสงสำาเนาทะเบยนหนและทะเบยนสมาชก กำาหนดใหสหกรณตองสงสำาเนาทะเบยนหนและทะเบยนสมาชกภายใน 30 วน

นบแตวนสนปทางบญชของสหกรณ ทงนเพอลดภาระของสหกรณใหปฏบตงานไดสะดวกขน

9. การเพกถอนมตทประชมกำาหนดใหนายทะเบยนสหกรณหรอรองนายทะเบยนสหกรณเพกถอนหรอยบยงมตของทประชมคณะกรรมการหรอทประชมใหญของสหกรณจำานวนนนฝาฝน

กฎหมายขอบงคบระเบยบของสหกรณ ทงนเพอไมใหสหกรณเกดความเสยหายเพราะมมตทไมชอบ

10. การแกไขขอบกพรองของสหกรณ ตดอำานาจผตรวจการสหกรณ ผสอบบญชกรณสงใหสหกรณแกไขขอบกพรอง

แตกำาหนดใหนายทะเบยนสหกรณ รองนายทะเบยนสหกรณ ใชดลยพนจสงใหแกไขขอบกพรองหรอไมกไดกอนทนายทะเบยนสหกรณหรอรองนายทะเบยน

สหกรณจะสงใหคณะกรรมการพนจากตำาแหนงทงคณะหรอรายตว ทงนเพอใหเกดความรวดเรวในการแกไขความเสยหายทจะเกดกบสหกรณเพราะวาเรองเมอคณะกรรมการทำาใหเกดความเสยหายแลวไมอาจแกไขกลบคนใหเหมอนเดมได

11. การบำารงสนนบาตสหกรณ กำาหนดไวเปนหนาทของสหกรณตองชำาระ โดยไมตองอาศยอำานาจทประชมใหญ

โดยตองชำาระไมเกนรอยละ 5 ของกำาไรสทธแตอตราจะเปนเทาใดเปนอำานาจของ คณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาตเปนผกำาหนด ทงนเพอความสะดวก

ในการแกไขเปลยนแปลงอตราทไมตองออกเปนกฎกระทรวงซงลาชาไมทนการ

12. การใชทนสำารองกำาหนดใหสหกรณกองทนสำารองไดเพอชดเชยการขาดทนหรอจดการชำาระบญช

ทนสำารองใหแกสหกรณทแยกไป ทงนเพอใหเกดความเปนธรรมทสหกรณทแยกตวไปควรมทรพยสนเปนของตนเองดวย

13. การเลกสหกรณ กำาหนดเพมเตมสาเหตของการสงเลกสหกรณไดอกหนงสาเหต คอ สหกรณไมสง

สำาเนางบดลและรายงานประจำาปตอนายทะเบยนสหกรณเปนเวลา 3 ป ตดตอกน ทงนเพอใหสหกรณจดทำาบญชใหถกตองเรยบรอยเปนประจำา และปองกน

ความเสยหายอนเกดจากการปฎบตหนาทโดยไมชอบของพนกงานสหกรณหรอกรรมการของสหกรณ

14. การจดทะเบยนจดตงชมนมสหกรณ กำาหนดใหจดทะเบยนชมนมสหกรณไดเมอมสหกรณตงแต 5 สหกรณ ใหรวมกน

ขอจดตงทำาใหชมนมสหกรณมสมาชกขนตำามากขนเทากบอตราการถอหนไมเกน1 ใน 5 ของหนชมนมสหกรณทงหมด

15. การอทธรณคำาสงกำาหนดใหคำาสงนายทะเบยนสหกรณทกคำาสงอทธรณไดตอคณะกรรมการพฒนาการสหกรณแหงชาต

กฎหมายใหม

กำาหนดวาในมาตรา 12 วา "การขอจดทะเบยนสหกรณจำากดใหผซงจะเปนสมาชก ของสหกรณจำากด เลอกตงคณะผจดตงสหกรณจำากดขนไมนอยกวาสบคนเพอ

ลงลายมอชอยนคำาขอจดทะเบยนตอนายทะเบยนสหกรณพรอมกบบญชรายชอของผซงจะเปนสมาชกของสหกรณจำากดทงหมดและรายการยนตามแบบทนาย

ทะเบยนสหกรณกำาหนด และสำาเนารายงานการประชมของผซงจะเปนสมาชก สหกรณจำากดหนงฉบบ และขอบงคบสองฉบบ"

กำาหนดวา "ดำาเนนธรกจและการคาเพอประโยชนของสมาชก"กำาหนดใหฝากเงนไดแกเฉพาะธนาคารทมวตถประสงคในความชวยเหลอทางการเงน

แกสหกรณ (ธกส.) หรอในธนาคารออมสน ถาฝากกบธนาคารอนตองไดรบ ความเหนชอบจากนายทะเบยนสหกรณกอน นอกจากนใหซอหลทรพยและพนธบตร

ของรฐบาล

กำาหนดวา "ใหมคณะกรรมการดำาเนนการของสหกรณจำากดคณะหนงประกอบดวยกรรมการซงทประชมใหญเลอกตงจากสมาชก"

กำาหนดวาเพยงวา "สหกรณจำากดอาจมผตรวจสอบสหกรณคนหนงหรอหลายคนซงทประชมใหญเลอกตงจากสมาชกหรอบคคลภายนอก"

กำาหนดเพยงวา "สหกรณจำากดใดมสมาชกเกนกวารอยคนจะกำาหนดในขอบงคบใหมการประชมใหญประกอบดวยผแทนสมาชก"

กำาหนดไววา "การประชมใหญสามญครงตอไปใหคณะกรรมการเรยกประชมอยางนอยปละหนงครงภายในหนงรอยหาสนวนนบแตวนสนปทางบญชของสหกรณนน"

กำาหนดวา "เมอมการเปลยนแปลงรายการทะเบยนสหกรณหรอทะเบยนหนใหแจงการเปลยนแปลงตอนายทะเบยนสหกรณภายในเกาสบวนนบแตวนทมการเปลยนแปลง"กำาหนดใหนายทะเบยนสหกรณเพกถอนมตไดเฉพาะมตทประชมใหญของสหกรณฝาฝนกบกฎหมายและขอบงคบของสหกรณ

กำาหนดใหผตรวจการสหกรณหรอผสอบบญชตองสงใหคณะกรรมการดำาเนนการ แกไขขอบกพรองหรอการปฏบตททำาใหสหกรณเกดความเสยหาย หรอเพอประโยชน

แกสมาชกภายใน 30 วนกอน ถาไมแกไขจงรายงานใหนายทะเบยนสหกรณสงใหคณะกรรมการพนจากตำาแหนงทงคณะหรอรายตวได

กำาหนดใหสหกรณตองชำาระคาบำารงสนนบาตสหกรณแหงประเทศไทยไมเกน รอยละ 5 ของกำาไรสทธ แตจะเปนอตราเทาใดใหกำาหนดในกฎกระทรวง

กำาหนดไววา เงนสำารองจะถอนจากบญชเงนสำารองไดเพอการชดเชยการขาดทนเทานน

กำาหนดเพยง 3 กรณเทานนทอาจถกนายทะเบยนสหกรณสงใหเลกไดคอ เมอสมาชก เกนกวากงหนงรองขอใหสงเลก สหกรณไมดำาเนนธรกจในระยะเวลากำาหนดหนงป

หรอสองป แลวแตกรณ และสหกรณไมอาจดำาเนนกจการใหเปนผลด

กำาหนดใหมสหกรณ 3 สหกรณ ขนไปรวมกนจดตงชมนมสหกรณไดกำาหนดเพยงคำาสงไมรบจดทะเบยนสหกรณและการสงเลกสหกรณเทานนทสามารถอทธรณคำาสงไดตอรฐมนตรกระทรวงเกษตรและมหกรรม

5. บทเฉพาะกาลของกฎหมาย

การมบทเฉพาะกาลการของกฎหมายกเพอใหรอยตอกฎหมายเดมกบกฎหมายเกาเชอมตอกน โดยไมมขอขดของในทางปฏบต กลาวคอสถานภาพขององคการและการปฏบตหนาทของ

ผแทนนตบคคลเปนไปดวยความเรยบรอย หลกในบทเฉพาะการของพระราชบญญตสหกรณพ.ศ.2542 ไดกำาหนดไวดงน

5.1 สถานภาพความเปนนตบคคลของสหกรณจำากด ชมนมสหกรณสนนบาตสหกรณ แหงประเทศไทย กลมเกษตรกร ยงสถานภาพเดมทกประการ แมชมนมสหกรณทมสมาชก

ไมถง 5 สหกรณ กยงดำาเนนชมนมสหกรณตอไป

5.2 ขอบงคบของสหกรณยงคงใชเปนขอบงคบตอไป เทาทไมขดหรอแยงกบพระราชบญญตใหม

5.3 คณะกรรมการดำาเนนการของสหกรณ ทมอยกอนพระราชบญญตสหกรณใหมใชบงคบดำาเนนการตอไปจนกวาจะครบวาระตามทกำาหนดในขอบงคบ

5.4 สหกรณชนดไมจำากดถามตองจดทะเบยนสหกรณเปลยนชนดเปนสหกรณจำากด ภายใน 180 วน นบแตพระราชบญญตสหกรณใหมมผลใชบงคบ

5.5 พระราชกฤษฎ กฎกระทรวง ประกาศ ระเบยบ หรอคำาสงทออกโดยอาศย พระราชบญญตสหกรณเดม ยงคงใชไดตอไปจนกวาจะมการแกไข