วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 1

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 2

สารบญ

บก.ทกทาย / สารบญ

หองรบแขก 3

แลหนา..เหลยวหลง 6

ความรคชมชน (KM) 10

เสนหชมชน 12

กถาพฒนากร 14

ทองทงแหงความคด 17

หนงวน หนงความคด 20

50 ป กรมการพฒนาชมชน 21

หวโคง 24

รดวยกนงาน กจ. 26

คานยม ABC DEF ทาแลวไดอะไร 27

วาทะเดน 31

ภาพกจกรรม 32

ถางทางสรางสรรค 36

ปกณกะ 38

บก.ทกทาย “พทธชยนต 2600 ป แหงการตรสร” ในโอกาสสาคญ พทธชยนต 2600 ป แหงการตรสร

ของพระพทธเจา พทธชยนต มาจากศพท พทธ + ชยนต

แปลวา วนครบรอบวนเกดของพระพทธเจา หรอวน

ครบรอบชยชนะของพระพทธเจา โดยคานใชเรยกกจกรรม

ในปทครบรอบวาระสาคญของพระพทธเจา เชน ครบรอบ

2500 ป แหงการปรนพพาน หรอ 2600 ป แหงการตรสร

ในสวนของประเทศไทยในสมยจอมพล ป.พบลสงคราม

ไดมการฉลองพทธชยนตนดวย โดยใชชองานเปนทางการวา

งานฉลอง 25 พทธศตวรรษ”

ในป 2555 น งานพทธชยนต 2600 ป ไดกาหนดธง

สญลกษณงานฉลองพทธชยนต ใบโพธ หมายถง การตรสร

ของพระพทธเจา สเขยว หมายถง ความเจรญงอกงามของ

พระธรรมคาสอน ธรรมจกรกลางผนฉพพรรณรงส

หมายถง หลกธรรมคาสอน กนกลายไทยชชอฟา หมายถง

แผนดนไทยรงเรองดวยอารยธรรมแหงชนชาตไทย ไดเชดช

พระธรรมคาสอนใหอานวยประโยชนแกมวลมนษยชาต

จะดารงอยบนผนไทยชวกลปาวสาน

งานกาหนดจดขน ระหวางวนท 29 พฤษภาคม ถง 4

มถนายน 2555 โดยแตงกายชดขาว ปฏบตธรรม ทาบญ

ตกบาตร ณ วดใกลบาน ขออนโมทนาบญโอกาสสาคญน

ดวยครบ..

ขอมลจาก..วถพเดย ขอบคณไวดวย

ประธานกรรมการอานวยการ นายประภาศ บญยนด

ทปรกษา นางกอบแกว จนทรด นายพสนต ประทานชวโน นายนสต จนทรสมวงศ บรรณาธการทปรกษา นางกอบแกว จนทรด บรรณาธการ นายชยยา ขาสะอาด ผชวยบรรณาธการ นางรกใจ กาญจนะวระ กองบรรณาธการ นางสาวชณทสรณ โพธปน นางเพยงจต บญโต นางสาวเยาวนจ กลนนรกษ นายสรฤทธ จนสข นายบรรลอ พลบพลง นางสาวนวพร พมพา นางสาวยอดขวญ วานเครอ ฝายภาพ นายพระ คาศรจนทร นางสาวศรพร พรหมมา นายจรญศกด เขยวสคนธ ออกแบบรปเลม นางสาวนวพร พมพา ออกแบบปก นางสาวศรพร พรหมมา กองประชาสมพนธ กรมการพฒนาชมชน กระทรวงมหาดไทย ศนยราชการเฉลมพระเกยรตฯ อาคารรฐประศาสนภกด

ถนนแจงวฒนะ เขตหลกส กรงเทพฯ 10210 โทร. 0 2141 6271, 0 2141 6328 โทรสาร 0 2143 8922

บทความหรอขอเขยนในวารสารพฒนาชมชนเปนความเหนสวนบคคล กองบรรณาธการไมจาเปนตองเหนดวย และไมผกพนกบกรมการพฒนาชมชนแตอยางใด

ชยยา ขาสะอาด บรรณาธการ

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 3

จาก นพก. แลวจะไปไหน

ตลอดระยะเวลาเกอบ 50 ป กรมการพฒนาชมชน กระทรวงมหาดไทย ถอเปนหนวยงานหนงทใหความสาคญกบการพฒนาบคลากร ใสใจในความเจรญกาวหนาของขาราชการในสงกด เหนไดจากในปจจบน ไดมการกาหนดเสนทางความกาวหนา ไวเปนเสมอนแผนทการทางานใหแกขาราชการ เพอนาไปสความกาวหนาในวชาชพการรบราชการ ซงไดมการกาหนดใบเบกทางทจะกาวตอคอ การเขาอบรมหลกสตรตาง ๆ ซงในชวงเวลาอนใกลนกจะเขาสชวงสาคญ ของผทรกความกาวหนาทจะตองฝาฟน ใหถงเปาหมายทมไวพงชนโดยการไดรบคดเลอกเขาส หลกสตรนกบรหารงานพฒนาชมชนระดบกลาง (นพก.) ในวนนคอลมนหองรบแขกไดรบเกยรตจาก ผอ.อาจณรงค สตยพานช ผอานวยการกองการเจาหนาท กรมการพฒนาชมชน มารวมพดคย และตอบขอซกถาม ของเรา ดวยบคลกทดเปนผบรหารใจด เราจงไมรอชาทจะยงคาถามเขาประเดนทเราอยากทราบในทนทโดยทานเรมจากกลาวภาพรวมกอน

“บทบาทหนาทของกรมการพฒนาชมชนนน ตาม Concept แลว คอ การพฒนาคน เพอใหคนไปพฒนาครอบครว และสวนรวมได คอการสรางคนใหมศกยภาพมความรในทางบรหาร มความรใน การประกอบอาชพ ใหมทกษะความชานาญ พฒนาศกยภาพตวเอง ครอบครว องคกรตาง ๆ และชมชน ในขณะเดยวกน กใชวธการทางานพฒนาชมชนมาสการพฒนาบคลากรของกรมฯ เชนกน ในสวนของหลกสตร นพก. นน กเปนเรองของการเตรยมคน เรมตนหลกสตรแรก คอ หลกสตรกอนประจาการ สาหรบผทไดรบ การบรรจแตงตงเปนขาราชการในสงกดกรมการพฒนาชมชน เนองจาก กรมฯมการ เปดรบบคลากรจากหลากหลายสาขาทตางกน เพราะฉะนนจงตองมหลกสตรกอนประจาการเพอปรบพนฐานความรทใชใน การทางาน เตรยมคนเปนพฒนากร เพอทางานรวมกบคนในหมบาน ชมชน ผานไประยะหนงเมอเตบโตในหนาทการงาน มประสบการณในการทางาน เปนพฒนากรอาวโส มระดบผลการประเมน ทดอยางตอเนอง ซงเปนเครองบงชวาเขาพรอมแลวทจะกาวขนไปสการเปนหวหนา หลกสตร นพก. จงเปนหลกสตรเตรยมตว เขาสการเปนหวหนา เพราะอยางทไดกลาวไปแลวในขางตนวา เมอเขามาทางานนนเปนนกปฏบต ไมมผใตบงคบบญชา จงจะตองมการเตรยมความพรอมเพอเปนหวหนา ทเรยกวาผบรหารหรอหวหนา เพราะกรมฯ มงานใหทา มเงนงบประมาณใหใชซงจะตองคดวาจะนาไปทาอะไร จะตองประเมนการทางานของผใตบงคบบญชา หวหนาในทน ตาแหนงหนง คอ พฒนาการอาเภอ อกตาแหนงหนงกคอหวหนาฝายอานวยการ การทผานหลกสตรนถอ วาเปนหลกสตรสาคญ ถาเทยบกบกรมการปกครองกคอ หลกสตรนายอาเภอ ททกคนตองผานหลกสตรนเพอกาวขนไปสตาแหนงตอๆไป ความสาคญของหลกสตรน ประการแรกกคอ เปนหลกสตร

หองรบแขก รกใจ กาญจนะวระ

Rakjai20@yahoo.co.th

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 4

เตรยมความพรอมใหแกผบรหาร ประการตอมาคอ สวนทเกยวของกบเสนทางความกาวหนานน กรมฯ ไดกาหนดไวแลววา คนทจะเปนนกบรหารมอใหมนน ตองเปนผทผานการอบรมหลกสตร นพก. เพราะฉะนน ตอใหคณเปนผอาวโส มประสบการณในการทางานมามากเพยงใด หากไมเคยผานหลกสตร นพก. กยงไมมคณสมบตทจะกาวขนไปเปนหวหนา การสอบบรรจนนจะไดรบการบรรจตามลาดบทไดมการสอบไว ไปทละรน ในขณะนกรมฯ ไดเรยกบรรจถงรนท 35 แลว ซงรนนบรรจไปแลวประมาณ 10 คน จะบรรจเปนรอบ ๆ ไป เมอมตาแหนงวาง กรณตาแหนงวางนนม 2 กรณ คอ มการเกษยณอายราชการ และมการเลอนตาแหนงขนไปในระดบทสงขน”

ทาน ผอ. อาจณรงค ยงไดเลาเพมเตมอกวา ในสวนของผทไมสามารถเขาการอบรมจนครบถวนได อนเนองจากเหตอนสดวสย เชน ประสบอบตเหตในขณะเขารวมการอบรม ทาใหไมสามารถอบรมจนครบหลกสตรได กจะใหสทธในการเขารวมอบรมในรนตอไป

“เสนทางความกาวหนาของกรมฯ ทไดปรบปรงใหมนน คอแผนทการเดนทางในชวตราชการ ททาใหไดรวาตวเองจะไปถงจดไหน ใชเวลากป ถาจะกาวไปตอ วธการจะเปนอยางไร รอบรรจ หรอเลอกสอบเมอมตาแหนงวาง ขาราชการจงสามารถเตรยมตวไดอยางถกตอง การเขารบการฝกอบรมในหลกสตร นพก. นน กเปนการเตรยมตวของขาราชการ และกรมฯ รวมมอกน คอ กรมฯ เปนคนจดหลกสตรให เมอจบหลกสตรออกมานนกม 2 ทางเลอกใหแกขาราชการ คอ

1. รอบรรจ แตงตงเปนพฒนาการอาเภอ หรอหวหนาฝายอานวยการ (ระดบชานาญการ) 2. สมครสอบ ในตาแหนงระดบชานาญการพเศษ โดยทการไปสอบนน หากสอบไดจะไดรบการบรรจ แตงตงใหดารงตาแหนงระดบชานาญการพเศษ

หากสอบไมไดกจะไมทาใหเราเสยสทธในการรอบรรจ” นนกเปนความสาคญและจดเรมตนในการกาวไปสความกาวหนาในอาชพราชการโดยผานหลกสตร

นพก. แตจะมนใจไดอยางไรวา หากขาราชการผานหลกสตรนไปแลว จะกาวไปสความสาเรจในสายงานราชการไดจรง ประเดนนเชอวาใครหลายๆคนกคงจะแคลงใจไมนอย เราไปฟงคาตอบของประเดนนจาก ทาน ผอ. อาจณรงค กนคะ

“ในการทจะกาวขามจากสถานะหนงไปอกสถานะหนงนน จากผปฏบต ไปเปนผบรหาร กรมฯ เองจะตองมความมนใจวาคนๆนนพรอมทจะไปเปนผบรหารได เพอใหบรรลเปาหมาย ซงมมตซบซอนมากมาย โดยเฉพาะ ผใตบงคบบญชากจะตองมความมนใจวาหวหนาทไดรบการแตงตงมานนมความสามารถในการเปนผนา การบรหารจดการไดเปนอยางด ในสวนของคนทผานหลกสตร นพก. มาแลว และผทกาลงจะเขารบ การอบรมในหลกสตรน อยากทจะขอใหเชอมนวานคอกระบวนการเตรยมคนทสาคญ ทกรมฯ ไดพฒนาเรองน มานาน มความมนคง และไมเปลยนแปลง เมอเขาสหลกสตรแลวนนจะมการเตรยมในสวนของความรในเรอง หลกการบรหาร และเรองอน ๆ ทเกยวเนอง ระยะเวลา 1 เดอนทไดเขารบการอบรมนน ขอใหมนใจวาม ความครบถวนเพราะมทงภาคทฤษฏ และภาคปฏบต จากการลงพนท ผลทไดนนกตองขนอยกบการกระทาของตวผเขาอบรมเอง วาจะไดรบการจดอนดบใหอยในลาดบทเทาไหร หากมความตงใจ เพยรพยายามมการประยกต

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 5

ใหเขากบสถานการณแลว เชอวาสงทไดรบออกมานนจะกลายเปนอาวธทางปญญาทมสวนชวยสรางความมนใจใหกบตวเอง ใหกบกรมฯ และผใตบงคบบญชา เสมอนกบการทมขนพลทด ออกไปตอสกบความยากจน สรางความเขมแขงใหกบประชาชน ตามเจตนารมณของกรมฯ”

ผทผานการอบรมในหลกสตร นพก. แลวยงไมไดกาวเขาสตาแหนงทตงใจไว ขอใหมนใจไดเลยวา คณมความสามารถ มกระบวนการคดทเปนขนตอน หลกสตร นพก. จงถอวาเปนจดเรมตนสความกาวหนาของขาราชการกรมการพฒนาชมชน กอนจะลาลากน ทาน ผอ. อาจณรงค กไดฝากถงผทกาลงจะเขาสสนาม การคดเลอกเขาหลกสตร นพก. วา

“ในระยะนเปนชวงการทางานของไตรมาสท 3 งานในหลาย ๆ ดานกาลงดาเนนไป ควรจดสรรเวลาทงในสวนของการทางาน และในสวนของการดหนงสอใหเหมาะสม สาหรบในการอานหนงสอนนอยากทจะฝาก

ใหมการ Shot note ไวทบทวน เพราะปกตของการอานนน เราจะจาไดเพยง 20% อก 80 % นนเราจะจดจาไมได ใหมการจดเอาไวเสมอ เพอทวาเมอกลบมาอานอกครงจะทาใหเราจดจาไดอยางรวดเรวขน นเปนวธทผมใชเสมอเมอมการสอบ จนถงปจจบนอยางทไดเหนกน กขอเปนกาลงใจใหแกทกคน”

นนเปนสงท ทาน ผอ.อาจณรงค สตยพานช ไดทงทายไวใหกบชาว พช. ทกคน เชอวาหลาย ๆ ทานคงจะยมไดแลวเมอไดฟง แตอยางไรเสย ความสาเรจของทกคนนนลวนเกดขนจากความเพยรพยายามของตวเองทงสน ทก ๆ ทานอยาละทงความเพยรพยายาม เชอไดวาเปาหมายกคงไมไกลเกนเออมอยางแนนอนคะ

...พบกนใหมฉบบหนาคะ...

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 6

กระทอมนอย ๔ ป.

ตอนท 9 การเขยนกรณศกษาในงานพฒนาชมชน (CDD Case Study) ..ตอจากฉบบทแลว..

ตวอยางการเขยนกรอบกรณศกษา

“ เสยงเพรยกจากยอดดอย” ชองวาง กรมการพฒนาชมชนไดดาเนนการฝกอบรมผนาชมชนดานการบรหารจดการชมชน เพอใหผนาชมชนทผานหลกสตรการพฒนาศกยภาพผนาชมชนของกรมการพฒนาชมชน มความร ความสามารถ ทกษะ คณธรรม จรยธรรมในการบรหารจดการชมชน ปจจบนยงขาดกรณศกษาในการฝกอบรม วตถประสงค

1. เพอใหมกรณศกษาประกอบในหลกสตรการฝกอบรม 2. พฒนาทกษะผอบรมเกยวกบการวเคราะห ตดสนใจ แกปญหาบรหารจดการชมชน

เรองยอ ผนาชมชนนกพฒนาของชมชนกระเหรยงบานมอเตเวยในเขตภาคตะวนตก ตดเขตชายแดนประเทศพมา

รวมกนปกปองมวถการดารงชวตทผกพนกบปาอยาง แนนแฟน มวฒนธรรมอนรกษปาไมของชมชน มความเชอในผนาจตวญญาณ วถชวต วฒนธรรม ความเปนอย ประเพณ วฒนธรรม ของชาวกะเหรยง ในดาน การอนรกษปาไมผานกระบวนการทางวฒนธรรม @ การเกด – การนาสายสะดอเดกเกดใหมไปแขวนบนตนไมใหญ / บทเพลงกลอมเดก @ การแตงงาน – ขอตกลงในการใชไมปลกบานใหม @ การประกอบอาชพ /การใชประโยชนจากทดน/ปาไม/ การกาหนดขอบเขตพนททากน @ การตาย – ปาชาชมชน ปญหา / สถานการณทเกดขน

o ผนาชมชนทมอทธพลและแสวงหาประโยชน o ผนาจตวญญาณ ทนาความคดของชมชนในการดแล อนรกษปาไม และพนททากน o ผนาชมชนนกพฒนา o เจาหนาทผรกษากฎหมาย o องคการบรหารสวนตาบล o ผมอทธพล o ผมสวนไดสวนเสย – กลมเยาวชน/ นกอนรกษ ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม / เครอขายปาชมชน / นกวชาการ

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 7

o ผลกระทบจากการเปลยนแปลงทางสงคม ระบบทนนยมทขยายพนทในการปลกพชเชงเดยว ทาใหวฒนธรรมดงเดมถกกลน ผนาชมชน บางคนคานงถงผลประโยชนทไดรบจากนายทนมาบกรกทาลายพนทปา

ซงเปนพนททากนของชมชน ผตดสนใจหลก

- ผนาชมชนนกพฒนา ประเดนสาคญ

- การอยรวมกนระหวางคนกบปา - บรรทดฐานของชมชนกบการบงคบใชกฎหมาย - การแสวงหาผลประโยชนของผมอทธพล / ผนาชมชน - การอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม - การดารงอยของวถชมชน

ลาดบเนอหา - วถชมชน - การอนรกษปาไมและพนททากนผานวฒนธรรมชมชน - ผลกระทบ/การเปลยนแปลง

คาถาม - หากเปนคณจะทาอยางไรเพอแกไขปญหาปาไมของชมชนและผเกยวของใหสามารถอยรวมกนได

ทางเลอก - เลอกบงคบใชกฎหมาย - เลอกวฒนธรรมชมชน - เลอกบงคบใชกฎหมายควบคกบวฒนธรรมชมชน - ปลอยไปตามยถากรรม - อน ๆ

โครงราง - สวนนา

o ผตดสนใจหลก – ผนาชมชนนกพฒนา o ประเดนหลกของเนอเรอง – การแกไขปญหา การอยรวมกนของชมชนกบปาไม o ปญหาหลก

การเขามาของทนนยม กฎหมายปาไม

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 8

- สวนหลก o ประวตความเปนมาของชมชน /วถชวต /วฒนธรรมของชมชนในการอนรกษปา o ขอมลบรบทของปญหา/ รายละเอยดของปญหาหลก

การแสวงหาผลประโยชน ปญหาทเกดกบชมชน ความขดแยงในชมชน กฎหมายทเกยวของ

o มมมองทหลากหลายตอการแกปญหา ผนาชมชนทมอทธพลและแสวงหาประโยชน ผนาจตวญญาณ ทนาความคดของชมชนในการดแล อนรกษปาไม และพนททากน ผนาชมชนนกพฒนา เจาหนาทผรกษากฎหมาย องคการบรหารสวนตาบล ผมอทธพล ผมสวนไดสวนเสย – กลมเยาวชน/ นกอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม / เครอขายปาชมชน / สถาบนการศกษา

- สวนปดทาย o สถานการณปจจบน

ปญหาความขดแยงในการใชประโยชนจากทรพยากรในชมชนของผมสวนไดสวนเสยสงผลใหเกดการแยงชงทรพยากรทมอยอยางจากด

o แรงกดดนทจะตองตดสนใจอยางเรงดวน ความขดแยงททวความรนแรง ปาไมถกทาลาย วถชวตชมชนเปลยนแปลง การรกคบของผมอทธพล ชมชนไมสามารถเขาไปใชประโยชนในทดนทากนแตเดมได

- ภาคผนวก o ขอมลชมชน /โครงสรางวฒนธรรมชมชน o กฎหมาย o แผนทตง o ขอมลทรพยากร o ผลการศกษาอนๆ ทเกยวของ o ตวแปรทางโครงสรางสงคม

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 9

- แหลงทมาของขอมล

ขอมลทตองการ แหลงขอมล

ปญหา/สถานการณในชมชน สมภาษณผเกยวของ

ประวตความเปนมา /ขอมลชมชน/วถชวต /วฒนธรรมในการอนรกษปาไม

ภาคสนาม ทบทวนเอกสาร รายงานทเกยวของ

แผนทตง/ สถานทตง ภาคสนาม ทบทวนเอกสาร รายงานทเกยวของ

ทรพยากรทมอยในชมชน ภาคสนาม ทบทวนเอกสาร รายงานทเกยวของ

กฎหมายทเกยวของ กฎหมาย /ระเบยบทเกยวของ

ความคดเหนของผเกยวของ สมภาษณผเกยวของ

เงอนไข ความตองการ ขอจากด สมภาษณผเกยวของ ทบทวนเอกสาร รายงานทเกยวของ

ฉบบหนาจะอธบายถงการเขยนกรอบในแตละสวนทยกตวอยาง ฉบบน...เทานกอน สวสด

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 10

พฒนากรกบสถาบนเงนทนชมชน

นางโสพตร สบสข*

“สถาบนการจดการเงนทนชมชน” ใครหลายคนอาจจะยงไมคนเคยหรอไดยนคาน แตสาหรบ “พฒนากร” คา ๆ นมความหมายสาคญ และเปนคาทคนเคยสาหรบประชาชนในพนทและชมชนหมบานในอนาคต (อนใกล) นนคอการกอเกดการบรหารจดการเงนทนในชมชนอยางเปนเอกภาพและเกดประโยชนสงสดภายใต การบรหารจดการตนเองอยางสมบรณของชมชน จากการทางานเปนพฒนากรมา 25 ป เรองสถาบนการจดการเงนทนชมชนเปนเรองใหมทพฒนากรทกคนมกจะกงวล วาจะไดรบการตอบรบจากชมชนมากนอยเพยงใดและชมชนจะสามารถบรหารจดการไดหรอไม ชาวบานยงไมมความรในเรองนดนก แตเมอลงไปสมผสในพนทจรงกไดรบความรวมมอเปนอยางดเพราะพวกเขามความเชอมนศรทธา ในระบบการบรหารจดการของกลม/องคกร/สถาบนฯตางๆทมอยในหมบาน ซงไดนามาวเคราะหพอสรปขนตอนและวธการทางานได ดงน 1. ตองสรางแนวคด ทชใหเหนถงความสาคญ ประโยชนทจะไดรบหลงจากทมการจดตงสถาบนฯใหคนในชมชนทราบและสนใจทจดตงสถาบนฯจรง 2. ชแจง/ทาความเขาใจกบเจาหนาททกระดบทงใน ตาบล อาเภอ ตลอดจนภาคเอกชน ใหมความเขาใจตรงกนและเขามสวนรวมในการจดตงสถาบนฯ 3. กอนจดตงสถาบนฯควรอบรม/สมมนา/จดเวทและศกษาดงาน ใหความรแกคณะกรรมการ สมาชก และคนในชมชน ทกขนตอนใหชดเจน 4. การอบรมและศกษาดงานทกครงควรมเจาหนาทผปฏบตงานในตาบลไดลงไปรวมใหขอมลและทาความเขาใจทกขนตอน 5. หลงจากทเสรจสนการฝกอบรมหรอศกษาดงานทกครงตองมการสรปและประเมนผลรวมกนเพอหาแนวทาง แกไขปญหา อปสรรคทกครง 6. หลงเสรจสนการฝกอบรมฯควรจะมการสรปผลการดาเนนกจกรรมเปนรปเลมมอบใหแกสวนราชการทเกยวของ และชาวบานไดทราบและรบรรวมกน

กลยทธในการทางานในการบรหารจดการสถาบนการจดการเงนทนใหมประสทธภาพ - การทางานกบชาวบานหวใจทสาคญทสดคอกระบวนการมสวนรวมของคนในชมชน - ตองเรมในสงทชาวบานสนใจ ถาชาวบานไมมความสนใจหรอไมเขามามสวนรวมงานเหลานนกไมสามารถแกไขปญหาความเดอดรอนของเขาได - ชาวบานจะตองเขาไปบรหารจดการดวยตนเอง - การเขาไปกระตนและสรางแนวคดและจตสานก --------------------------------- * นกวชาการพฒนาชมชนชานาญการ สานกงานพฒนาชมชนอาเภอเขาพนม จงหวดกระบ

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 11

- การเตรยมตวของพฒนากร ในการทจะตองไปเปนมออาชพและนกบรหารการจดการทด โดยศกษาคมอ และแนวทางการดาเนนงานของสถาบนการจดการเงนทนชมชน เพอรองรบการทางานตามภารกจทกรมฯ มอบหมาย - ตองตดตอหรอพดคยกบเครอขายสถาบนฯทวประเทศทประสบความสาเรจ เพอทจะไดแลกเปลยน เรยนรประสบการณซงกนและกนอยางตอเนอง - ตองสรางแรงจงใจในการทางานเปนทม แบงงานใหถกคน และปลกฝงความประพฤตใหอยในกรอบของหลกการบรหารจดการทดสาหรบสถาบนฯ - ตองกระตนใหสถาบนฯ มการเคลอนไหว และมการตอยอดสถาบนฯ ใหได - ประสานงานกบหนวยงานภาคทเกยวของเพอสนบสนนกจกรรมใหเคลอนไหวอยเสมอ - ตองมการตดตามและประเมนผลการปฏบตอยเสมอ

…พบกนใหมฉบบหนาคะ... ......................................................... ทมา: KM CDD Blog สานกงานพฒนาชมชนจงหวดกระบ (www.kmcdd.ecgates.com)

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 12

ตานานบอเกลอพนปของดบอโพธ

“ชวตบางชวตทมแตการดนรนแสวงหาอยางไมมทสนสด แตบางชวตสนสดเพราะหยดแสวงหา” คาคมๆ ท

ผเขยนไดมาจากหนงสอธรรมะเลมหนง เปนขอคดเตอนใจไดอยางดทเดยวสาหรบสงคมปจจบน “ธรรมะ” คอสงสาคญ

ทสดททกๆ คนควรตองม เรยกวาเปนพนฐานของชวตเลยกวาได เพราะอยางทเราๆ ทานๆ ไดเหนกนวาทกวนนสภาพ

เสอมโทรมของสงคมทถดถอย พฤตกรรมความโหดรายของมนษยทแสดงออกมา ขาวคนใจบาปจวงแทงและทบหวพระสงฆ

ทจาวดอยในกฏ เพยงเพราะเงนไมกบาท เฮอ!! อนจจา มนษยหนอมนษย และยงเรองของธรรมชาตทแปรปรวนจนนากลว หรอนคงเปนสญญาณเตอนแลวกระมงถงการเปลยนแปลงบางสงบางอยางบนโลกทวนวายใบน สาหรบใครทศกษาและ

ปฏบตธรรมไปควบคกบการดาเนนชวต กตองขออนโมทนาบญกบทานดวย เพราะถอไดวาทานไดรบวคซนทด ทมมลคาสงมาก

อยางทเงนไมอาจหาซอได ทาใหชวตมภมคมกนทดคะ ฉบบนมาวากนดวยเรองของเกลอเคมๆ ทไมเพยงแต เปนเครองชรสคครวไทยเทานน แตในบางพนทของประเทศไทย ยงมเรองเลาผานความเคม เปนตานานทมรสชาตกลมกลอมและ นาสนใจเพราะเปนตานานประวตศาสตรทสาคญและเปนเสนหท ดงดดใหผคนเดนทางมาเยยมชมตาบลบอโพธเปนตาบลหนงท ตงอยเหนอสดของอาเภอนครไทยจงหวดพษณโลก อยหางจาก ทวาการอาเภอนครไทยเพยง 32 กโลเมตร เทานน จากตานาน การเลาขานตอ ๆ กนมาของ ฒ. ผเฒา คนเกาแกบานบอโพธเลาวาบนพนดนแถบนมขมทรพยใตดน เปนบอนาเคม หรอ

บอเกลอ ททาหนาทหลอเลยงชวตผคนในหมบานมาอยางยาวนาน ถอไดวาเปนชมชนโบราณคะ เพราะตามตานาน

ประวตศาสตรทองถนกลาวไววา ในสมยโบราณนานมาแลวและอาเภอนครไทยในอดตนนเคยเปนทตงของเมองบางยาง

มพอขนบางกลางทาวเปนเจาเมอง เมอฝงลาวมการจดประเพณบญบงไฟ ไดมบงไฟททาจากตนโพธตกลงมากลางนาเฟย

ทาใหเกดเปนบอเกลอขนมา เปนความอศจรรยใจสาหรบผคนทไดพบเหน เพราะวานาในบอนนมรสเคมและไหลออกมา

ใหชาวบานไดใชมาตลอดในยคสมยของพอขนบางกลางทาวนนพระองคทานไดยกทพยาตราไปทวเพอขยายอาณาเขต

พระองคจงยกกองทพไปตขอม เมอเสรจจากการตขอมแลว ทรงเสดจกลบเมองบางยาง โดยนาไพรพล–ทหาร เดนทางมาประทบแรม ณ บานบอโพธ (ปจจบนคอ หมท 1 บานบอโพธ) พระองคสงใหทหาร ทาการสารวจพนทบรเวณทประทบแรม

ทหารไดไปพบบอนาบอหนง ซงลกษณะของบอเปนไมโพธ และมนาขงอยตรงกลาง พวกทหารตกมาชมรสกวามรสเคม

จงไดนานาดงกลาว ไปถามพอขนบางกลางหาว เมอพระองคทรงทราบ จงสงใหทหารนานาดงกลาว มาตม–เคยว ปรากฏวานานนตกผลกเปนเมดสขาว ๆ เมอนามาปรงอาหารทมรสจด จะทาใหอาหารมรสชาตดขนกอนทพระองคจะเสดจกลบทรงใหไพรพล กลมหนงตงรกรากอยทนน พระองคไดนาเรองดงกลาว ไปเผยแพร แกราษฎร ไดรจกการปรงอาหารดวยผลกสขาว (เกลอ) เปนทรบรกน โดยทว สาหรบไพรพล ทปกหลกตงรกรากอยทบานบอโพธ ไดประกอบ อาชพทาเกลอ ในการแลกเปลยนสนคา ของใชในชวตประจาวนเลยงชพ ตนเอง จงกลายเปนบรรพบรษของชาวบานบอโพธ และเปนตานานกลม คนผบกเบกอาชพการทาเกลอ จนกระทงกลายเปนอาชพหลกทสรางรายได เลยงดลกหลานบานบอโพธมาจนถงปจจบน นคอทมาของชอหมบานทลกหลาน บานบอโพธทกคนจาขน

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 13

ชาวบอโพธมความเชอและศรทธาเกยวกบตานานททาใหเกดบอเกลอธรรมชาตพนปนวาบอเกลอแหงนมเจาป

คอยคมครองดแลอย ทกปเมอถงเวลาเปดบอเกลอ ชาวบานจะทาพธบวงสรวงเจาปบอเกลอ ดวยการนาดอกไม ธป

เทยน เครองเซนไหวสกการะ พรอมทงอปกรณทจะนาไปใชขดบอเกลอ มาทาพธบชาเจาป และบอกกลาววาลกหลาน

จะทาการเปดปากบอ เปนสญญาณวาฤดกาลแหงการทาเกลอของชาวบอโพธกาลงจะเรมตนขนแลว ซงฤดกาลแหง

การตมเกลอบอโพธ เรมตนขนตงแตเดอนธนวาคมเรอยไปจนกวาจะเขาฤดฝนของทกปแมวาการตมเกลอจะทาไดเพยง

บางชวง เพราะตองขนอยกบสภาพดนฟาอากาศ แตสรางรายไดทคมเหนอยใหชาวบานไปตลอดป การทาเกลอจาก

บอเกลอพนป เปนการสบทอดภมปญญาจากบรรพบรษมาจนถงลกหลานบานบอโพธจนถงปจจบนซงชาวบานยงคง

ยดถอชวตแบบดงเดม คอการตกนาจากบอเกลอและหาบเทาทตองการ จะไมใชเครองสบนาขอหามตางๆ ทตองปฏบต

หากเขามาทางานในบอเกลอ ถาเขาใกลบอเกลอในระยะ 5 เมตร ตองถอดรองเทา ถอดหมวก หามทะเลาะกน

หามพดจาไมด หามบวนนาลาย หามสงนามก หามใชมอแตะ นาเกลอทปากบอขนมาชมและหามสบนาเกลอขนมาใช ใหใช วธการหาบทละถงสองถงเทานน คนโบราณเชอวาหากฝาฝน อาจมอนเปนไป ชาวบอโพธยงคงปฏบตตามขอหามสบตอกนมา อยางเครงครดประโยชนทชาวบานบอโพธไดรบจากการตมเกลอ นอกจากจะสามารถนาเกลอทตมมาประกอบอาหารแลว แตละ ครวเรอนททาเกลอจะมรายไดเพมขน แตละฤดกาลคนบานบอโพธ จะตมเกลอไดประมาณ 2,000 หาบ ปจจบนนเกลอเมดทตม แลวจะบรรจถงขายกนหนาบาน ในราคาถงละ 20 บาท หรอขายสง เปนคนรถ คดราคาเปนถง ๆ 60 บาท เรยกไดวารายไดดเปนกอบเปนกา เปนถงเปนถงกนเลยทเดยว หากขยนอาจ

ทาเงนไดหลายหมนบาทตอปกม

"เกลอของบานบอโพธเปนของมคา นาพามาซงทกสงของปจจยส เราแลกขาวแลกอาหารไดในสมยกอน

แลกของใชจาเปนพวกเสอผาเครองนงหม หรอแมกระทงยารกษาโรคเรากนาเกลอไปแลก ถาไมมเกลอพนป

การดารงชวตของชาวบอโพธคงลาบาก ปจจบนนกยงคงทาเชนนนอย" คาบอกเลาจาก ปเหรยญ ลามะยศ บงบอกถง

คณคาของเกลอพนป ทอมชหลอเลยงชวตชาวบอโพธมาเนนนานหลายชวอายคน คณผอานไดรจกชมชนโบราณบาน

บอโพธกนแลว ทานใดเดนทางผานเสนทางน กอยาลมแวะอดหนนสนคาลก-หลาน เมองบางยางกนนะคะ

..แลวพบกนตอฉบบหนาคะ..

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 14

o¤ �§Êu · �Ò : º¹¶¹¹ÊÒ ¾ª. µo¹·Õè 3 (¨º¨Ãi§æ) นายมนญ สอนเกด*

ผานไปแลวสองตอน โดยเฉพาะตอนหลง ตองขอบอกวาไมรเขยนอะไรไปไดตงเยอะแยะมากมายขนาดนน ทงๆทแรกเรมเดมทกะไววาแคตอนเดยวกเลกรากนไป แตพอไดรบแรงยเขากเลยเปนเอามาก กขออยาไดถอสากนเลยนะครบ เพราะอาศยอยในชายคาบาน พช. หลงนอยมานาน จนถงใกลวาระ ทจะตองจากลากนไป กใหบงเอญไดพบเหนขอมลสะดดหสะดดตาเขา กเลยอดเกบเอามา คดมาขยายไมได เรยกวา ”นาขอมลมาใชประโยชนเหมอนกบทไดพยายามกบ ขอมล จปฐ. มานาน” ยงไงยงงนเลย กเทานนเอง

เมอมตอนสองแลว ไหนเลยจะมตอนสามขนมาไมได แตคนละกรณกบการ ”ไดคบจะเอาศอก” นะครบ.. ขอทานผอานอยาพงออกอาการเซงกแลวกน... เพอความสบายใจขอยนยนวาสาม ตอนจบจรง ๆ จะไมมตอนทส ใหเสยอารมณแนนอน (ไมเชอดชอเรองดานบนส! ) แลวจะวากนดวยเรองอะไร หรอจบแบบไหนกนดละ อยากระนนเลยขอจบกนเรองใหญและสาคญ ไมเพยงแตพนองหรอแวดวง พช. แตหากสาคญกบ คนไทยทงชาตกวาได ซงกคอ “หลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงกาวหนา” ทพอหลวงของปวงชนชาวไทยทรงพระราชทานไวเพอคนไทยทกคน ทกระดบ ไดนอมนาไปปฏบตมานานมากแลว กเพอใหคนไทยสามารถดาเนนชวตอยได เมอตองกระทบกบการเปลยนแปลงตางๆ ทกมต ทงทางดานเศรษฐกจ สงคม การเมอง การปกครอง ตลอดจนสงแวดลอม และอน ๆ ทงโดยทางตรง หรอ ทางออมกตาม ซงหากเมอคนไทยทกคนอยไดทามกลางการเปลยนแปลง ดงกลาว กเทากบวา สงคมไทยอยได และประเทศชาตอยไดนนเอง

ทงหมดตรงนคอการยนยนคาวา ”หลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง” ทชดเจนและจรงแทแนนอน ซงผมคดวาคนไทยทกคนควรตองเรยนรและทาความเขาใจใหชดเจน แลวนาไปปรบใชตามความเหมาะสมตามสถานการณของแตละคนใหตอเนอง จรงจง โดยคานงถง “การมและใชเหตผล (อะไรใช ไมใชเพราะอะไร) การรจก ประมาณตน(อะไรไหว ไมไหวเพราะอะไร) และการไมอยบนความเสยงจนเกนไป” (ควรตองเผอเหลอเผอขาดไวบางในเรองใด) โดยผสมผสานทงการใชทกษะ ”ความร” และ”คณธรรม” เขาไวดวยในทกขณะจต ทกวนเวลา หรอจะทาอะไรกตามขอใหม ”สต”อยตลอด ผมกเชอวา”อยตรงไหนกอยได””รอบขางจะเปนอยางไรกไมหวนไหว” ครบ..

ผมคงไมสามารถกลาวอางไดวาเปน ”นกบรหาร” หรอ ”นกคดวเคราะห” ทประสบความสาเรจหรอโดดเดนในบาน พช.หลงนสกเทาใด แตกดวยระยะเวลาอนยาวนานถง 38 ปเศษ ทบงเอญไดทางานในหลายหนาท ไดมโอกาสรบผดชอบงานสาคญๆ ของกรมฯ อยบาง และกไดไปๆ มาๆ ในพนทตาง ๆ อยพอสมควร กเลยอดไมได ทจะระลกถงสงทไดเคยผานห ผานตา และผานมอมาในชวงระยะเวลาดงกลาวไมได โดยเฉพาะอยางยง

------------------------- * พฒนาการจงหวดชลบร

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 15

มาในชวงระยะเวลาดงกลาวไมได โดยเฉพาะอยางยงกบความตงใจทไดโปรยไวในตอนตนกบคาวา”หลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง”กบการอยรอดของคนไทย สงคมไทย และประเทศชาตโดยรวมเพอจะเชอมโยงเขากบคาวา”การพฒนาชมชน” ซงเปนหนาทหลกของคนในบาน พช.ทกคน ทงทถอกาเนดเกดในบาน พช. หรอใหบงเอญตองแวะเวยนเขามารวมชายคาชวครชวยาม จะดวยความตงอกตงใจ หรออะไรกสดแลวแต กถอไดวามารวมกน”ทางานพฒนาชมชน” เมอถงครานแลวกขอบอกวาผมตงใจจะกลาวถง ”การทางานพฒนาชมชนบนความพอเพยง”เสยหนอยกแลวกน โดยในสวนของ”งานพฒนาชมชน” นน ผมขอสรปวาเปนกระบวนการขบเคลอนงานท”เปนสากลและมความเปนกลาง”ทมง”พฒนาคน” ทงในดานของความ”คดและการปฏบต”เพอใหเกดการเปลยนแปลงไปในทางทถกตองมากกวาเดมหรอดขนกวาทผานมาเพอเปาหมายสดทายคอการเปลยนแปลงนนสงผลใหมชวตความเปนอยดขนจากเดม แตการทจะไปถงจดหมายปลายทางทกลาวถงไดนน คนของกรมการพฒนาชมชน ในฐานะ”นกพฒนาชมชน”ทกคนตางลวนมบทบาทและสวนรวม ”เปนผนาการเปลยนแปลง สประชาชนกลมเปาหมาย”ดวยการสรางศรทธา ใหเกดความเชอมน ยอมรบและเขามามสวนรวมในกระบวนการเรยนร ตระหนก ในปญหาความเดอดรอนและแนวทางการแกไขทงจากทสามารถดาเนนการได ดวยตนเองในเบองตน และการตองรบความชวยเหลอจากภายนอก โดยใน กระบวนการเหลานนมทงเครองมอและวธการตาง ๆ เขามาเกยวของมากมาย ไมวาจะเปนดานขอมล แผนในระดบตาง ๆ ผนา กระบวนการกลม อาสาสมคร การจดการความร การสรปบทเรยน ตลอดจนถงการไดรบและแบงปนผลประโยชนรวมกนอยาง ลงตว และทวถง ทงเพอบคคล กลม/องคกร และชมชนในภาพรวมกตาม ซงทงหมดทกลาวจะรวมเบดเสรจ อยในสองฐานคอ “ฐานของความคด”และ”ฐานของการปฏบต” เพอประโยชนสขรวมกนของคนในหมบาน/ชมชนจงนาจะพอยนยนไดวามความ”เปนสากล”และ”เปนกลาง” โดยสามารถขบเคลอนไดในทกๆพนท และทก ๆ สถานการณทม การเปลยนแปลง ซงมความสอดคลองกบเปาหมายสดทายตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงดงกลาวขางตน

พฒนากรรนแลวรนเลา คนแลวคนเลาทเขาไปทาหนาทในตาบลหมบาน ไมวาจะถกเรยกขานวาอยางไร กตาม เชน ปลดพฒนา นกจดการงานพฒนาชมชน หรอผประสานงานพฒนาชมชนในระดบตาบล ในปจจบนกตาม ซงกคอ ”กลไก”หรอ”กญแจหลก” ทเคลอนและไขไปส ”คาตอบสดทาย” ทจะ สามารถสรปไดวาไดขบเคลอน ”งานพฒนาชมชน” ไปดวยความเขาอกเขาใจ อยางแยบยลจนสงผลเชนนน ไดมากนอยเพยงใดหรอไม? ซงหากถามผมกคง ตองใชเวลาคดอยนานพอควร แตกเอาละในเมอชวงสดทายของการเปนคน “พช.” ทไดสมผส ”พฒนากร” โดยตรงในพนท 3 จงหวดรวมระยะเวลาเกอบ 6 ป ขอยนยนวา ”สวนใหญพฒนากรยงสามารถขบเคลอนงานพฒนาชมชน ไปไดดวยด” หรอเรยกวา ”เอาอย” หรอ ”ประสบผลสาเรจมากกวาใน ระดบหนง” กคงพอไดเพราะอยางนอยกไดรวมกน ”ฉลองหาสบป พช.” เรยบรอยไปแลว แตเมอมสวนใหญกยอมตองมสวนนอยหรอสวนหนงซงไมนอยจรงซะดวยเพราะไมใชแคเพยง 5 คน 10 คน เนองจากพฒนากรมมาก ครอบคลมพนทตาบลทวประเทศ ถงแมจะตากวาจานวนตาบลกตาม ซงในจานวนนเรมมเคาลางวาเรม ๆ จะ ”เอาไมอย” เกดขนแลว ซงกมาจากสาเหตสาคญ 2 ประการ ไดแก ประการท 1 จากตวพฒนากรทหวจตหวใจอาจยงไมเปนพฒนากร”มออาชพ”(รจรง ทาจรง และไดผลจรง) เทาทควร ซงกมาจากสาเหตยอยๆ อกหลายสวน เชน สาขาวชาทราเรยนมา (ถงแมบางคนจะจบเอกพฒนาชมชนกตาม...ทาใหนกถงอาจารย) การผานการฝกอบรม (เพมทกษะและสงสมประสบการณ) ตวแบบจากรนพ ๆ หรอหวหนาและแมกระทงปญหาเฉพาะตว เชน สภาพทางเศรษฐกจ เปนตน หรอประการท 2 อาจมาจากงานทตองรบผดชอบทมความหลากหลาย

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 16

(มากมายหลายเรองซะเหลอเกน) มความเรงดวนจนเลยดวนทสดไปแลวซะเกอบทกเรอง และทสาคญบางเรองทเปนเรองใหญๆ กระทบผคนทงคน พช. และผเกยวของทวประเทศยงขาดความชดเจนเทาทควร ซงลาพงผมกพอจะเขาใจอะไรอยบางกคงเพราะพอมตนทนและเคยอยสวนกลางมาระยะหนง แตยอมรบครบ วาบางครงบางเรองอธบายและทาความเขาใจกบผคนทปลายทาง ไมงายอยางทคด เรยกไดวาหดจบเลยละครบ

คดไปคดมาเพราะไมรจะคดอะไรอกแลว กคดและชวนทมงาน”คดพรอมทาใจรวมกนวา”เอานายงไงๆ งานพฒนาชมชนกยงเดนไปได เรายงเอาอย เพราะงานพฒนาชมชน”มความเปนกลางและเปนสากล”สามารถปรบเขากบการเปลยนแปลงไดทกสถานการณ ทกอารมณ ทกพนท และทกบรรยากาศ โดยในระดบพนทอาจตองเหนอยหนอย เพราะตองรองรบและแปลงสการปฏบตใหได แตสงท”พวกเรา”(ไมใชผมคนเดยวนะครบ) อดเปน

หวงไมไดหรอรสกขนมาในบางชวงกคอ การทผรอบร ผคดคน และประดษฐประดอยงานหรอโครงการ/กจกรรมตาง ๆ ลงสพนทนน หากจะมโอกาสตงหลกใหดๆ และยนอย ”บนความพอเพยง” บางตามโอกาส และสถานการณทนาจะพอมอยบางไมมากกนอย กจะเปนการดมาก ๆ เลย เพราะตรงนนสาคญทสด และจะทาให”งานพฒนาชมชน”อยยงยนยงดวยความ ”เปนกลาง” และ ”เปนสากล” สมบรณดวยเหต และ ดวยผล ”แบบพอประมาณ” แลวเตมดวยการ”เพยงพอ”บางผมกเชอวางานพฒนาชมชนจะอยไดตราบนานเทานาน อยางนอยกคงไมตากวา 50 ป แนนอนครบ…แตผมคงไมไดมโอกาสรวมฉลอง”หนงรอยป พช.” นะครบ คงไมวากน...

...พบกนใหมฉบบหนาคะ...

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 17

วาทกานต ชอแกว ศนยสารสนเทศเพอการพฒนา

สภาพปญหาของประชาชนในสายตาของพฒนากร ตาบลเขาทอง อาเภอเมองกระบ จงหวดกระบ

พฒนากรผประสานงานตาบลเขาทอง

สภาพภมประเทศของตาบล ตาบลเขาทอง ตงอยบนฝงทะเลอนดามน พนททางดานตะวนตกของตาบล จดทะเลอนดามน มเกาะแกงมากมาย โดยเฉพาะหมเกาะหอง ซงเปนหมเกาะทประกอบดวยเกาะนอยใหญ เชน เกาะเหลาหรอเกาะซากา เกาะเหลาเหรยม เกาะปาก เกาะเหลาลาดน เปนตน โดยมเกาะหองหรอเกาะเหลาปเละ เปนเกาะทางตอนใต ทใหญทสด ลกษณะโดยทวไปเปนเขาหนปน มแนวปะการงทงในระดบนาตนและนาลกเหมาะแกการดานา ตกปลา ดานในเกาะหองม “หอง” หรอ “ลากน” (Tidal Lagoon) สามารถเขาไปผานทางถาทะเล ถากวางประมาณ 2 - 10 เมตร นอกจากนยงมเกาะรงนกซงมมลคาในการสมปทานปละหลายลานบาท ตาบลเขาทอง อดมสมบรณไปดวยธารนาจดจากเทอกเขาหนปน ตงอยหมท 1 บานในสระ จะมแหลงนาผดจากใตดนเรยกวา “สระแกว” คลองสระแกว เปนลาคลองธรรมชาตทใสสะอาดมานานนบรอยป ไหลมาจากสระกงสของภเขาสระ ไหลผานถาใตภเขาผานปาดบชน และปาพร มความยาวประมาณ 2,000 เมตร สดปลายทางไหลลงสทะเลทบานทาดาน ฝงอนดามนนาในคลองเปนนาจดทใสสะอาด มพนธปลามากมาย มนก มปาไมและธรรมชาตทยงคงเดมมากทสดแหงหนง โดยมชาวบานในสระไดชวยกนรกษาธรรมชาตและระบบนเวศนไว

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 18

อาชพหลก/อาชพรองสวนใหญของชาวบาน

สภาพปญหาทชาวบานประสบอย 4.1 การขาดการมสวนรวมของประชาชนในการพฒนาชมชน 4.2 สถานททองเทยวขาดการประชาสมพนธ 4.3 ประชาชนไมมความรความเขาใจในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม 4.4 ชาวบานยงไมคอยนาเอาวถชวตแบบเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการดารงชวตประจาวน 4.5 ชาวบานมนาดมนาใชไมเพยงพอในฤดแลง 4.6 เยาวชนประพฤตตนไมเหมาะสมในการใชเวลาวางใหเปนประโยชน 4.7 ประชาชนไมคอยสนใจในการดแลสขภาพของตนเอง

อาชพหลกของชาวตาบลเขาทอง คอ การทาการเกษตร ไดแก สวนยางพารา สวนปาลมนามน และสวนผลไม

อาชพรอง คอ การประมง การทองเทยว และคาขาย สวนการปศสตว สวนใหญจะเลยงสตวไวสาหรบบรโภค และเหลอจาหนายเพยงเลกนอย

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 19

กรมการพฒนาชมชน หรอพฒนากร ควรมบทบาทอยางไรในการแกไขปญหาตาง ๆ เปนทยอมรบกนโดยทวไปวา การพฒนาจะใหบงเกดผลดนนตองอาศยการมสวนรวมของประชาชนทกหมเหลา แตขอมลจากผนาชมชนทงทเปนทางการและไมเปนทางการของตาบลเขาทอง สะทอนออกมาในทศทางทสอดคลองกนวา ประชาชนสวนใหญของตาบลเขาทอง ยงไมมสวนรวมใน การพฒนาเทาทควร ขาดการรวมตว ขาดการรวมกลมในการดาเนนกจกรรมทางสงคม ประชาชนของแตละหมบานแตละชมชน ไมมโอกาสไดพบปะสงสรรคแลกเปลยนเรยนรรวมกน การมสวนรวมในกจการของสวนรวม และการมสวนรวมของคนในชมชน จะเปนพลงในการสรางความเขมแขงของชมชน การทาใหประชาชนไดมโอกาสตดตอกนและพฒนาความสมพนธระหวางกน เปนอกชองทางหนงทสามารถเชอมความสมพนธระหวางคนในชมชนทงหมดเขาดวยกน โดยผานกระบวนการเรยนรและการตดสนใจรวมกน ดงนน เพอเปนการสงเสรมและสนบสนนหลกการพฒนาดงกลาว จงไดจดทาโครงการ “คนเขาทองรวมใจ เทดไทองคราชน รวมทาดเพอบานเกด” ขน ซงโครงการดงกลาวเปนโครงการทไดจดทารวมกบทานกานน ผใหญบาน ผชวยผใหญบาน สารวตรกานน แพทยประจาตาบล และผนาอาสาพฒนาชมชนตาบลเขาทอง(ผนา อช.) โดยใชงบประมาณสวนตวของทมกานน ผใหญบานฯ และความรวมมอรวมใจของประชาชนทกหมเหลา (อช./ผนา อช. , กรรมการพฒนาสตรทกหมบาน , คร/นกเรยน ตาบลเขาทอง, สมาชกองคการบรหารสวนตาบลเขาทอง , ประชาชนตาบลเขาทอง)

จากการทาโครงการดงกลาว ทาใหประชาชนเกดความรสกสานกรกบานเกด และเขารวมในการจดเวทประชาคมเพอแกไขปญหาตาง ๆ มากขน ทาใหการแกไขปญหาตาง ๆ ไดรบความรวมมอเปนอยางด นามาซงการปรบแผนชมชนในอกหลาย ๆ ครง ทาใหแผนชมชนของหมบานตาง ๆ ในตาบลเขาทอง ไดรบการพจารณาเปนแผนชมชนทมมาตรฐาน โดยเฉพาะอยางยงแผนชมชน บานนาโครม หมท 4 ตาบลเขาทอง ไดรบการคดเลอกเปนหมบานทมแผนชมชนระดบมาตรฐานทเปนตวอยางของอาเภอเมอง จงหวดกระบ

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 20

..............................................................

ขอขอบคณ Mr.Kim Robertson และ Mrs.Mary Robertson,Missionaries ชาวนวซแลนด ประจาจงหวดสพรรณบร ทใหขอคดและคาแนะนาทเปนประโยชนในการเขยนบทความครงนเปนอยางดยง

(อานตอฉบบหนา)

207. Smart leaders must present the big challenge of radical change in the future.

ผนาทเกงและฉลาดตองทาทายการเปลยนแปลงอนาคตทยงใหญ การเปลยนแปลงเปนสงสาคญ แตการเปลยนแปลงอนาคตทยงใหญเปนสงทสาคญกวาผนาทเกงและฉลาดตองทาทายการเปลยนแปลงอนาคตทยงใหญ ดวยการกาหนดวสยทศนระยะยาว คดและวางแผนกลยทธ เพอไปสเปาหมายอยางอยางมประสทธภาพและประสทธผล ผนาสวนมากไมชอบการเปลยนแปลง และไมคดทจะเปลยนแปลงอะไร อยไปเรอย ๆ อยไปวน ๆ โดยไมรสกอะไร ผนาประเภทนเหมอนไมใชผนา มหรอไมมกไมมอะไรแตกตาง หากองคกรมผนาแบบนมากเทาใดองคกรนนกจะดอยพฒนาและตกตา ลงไปเรอย ๆ ทาใหคณคาขององคกรลดลงอยางนาเสยดาย

ดงนน หากตองการใหองคกรในอนาคตมการเปลยนแปลงทยงใหญ จะตองเลอกผนาทเกงและฉลาด ทมความโดดเดนและแตกตางกบผนาอน ๆ อยางเหนไดชด เพอจะได สามารถเปลยนแปลงองคกรจากหนามอเปนหลงมอไดอยางเตมภาคภม

208. A smart leader makes big things into small things, not small things into big things.

ผนาทเกงและฉลาดทาเรองใหญใหเปนเรองเลก ไมใชทาเรองเลกใหเปนเรองใหญ

ผนาจานวนไมนอยในหลายองคกรชอบทาเรองเลกใหเปนเรองใหญ ผนาประเภทนสวนมากมกจะเอาแตใจตนเองหรอคดถงแตตวเอง (Self-centered) ไมคอยมวสยทศน และ ไมชอบสรางสรรคงานใหม ๆ ชอบทาอะไรแบบเดม ๆ ทเคยทาสาเรจมาแลวในอดต ผนาทเกงและฉลาด จะตองทาเรองใหญใหเปนเรองเลกใหได ยกตวอยางเชน เมอมความขดแยงอยางรนแรงในองคกร ผนาจะตองพดคย ทาความเขาใจกบทกฝายดวย เหตและผล เพอหาขอยตหรอขอสรปททกฝายยอมรบรวมกน รวมทงจะตองเปลยนความขดแยงในทางลบใหเปนความขดแยงในทางบวก เพอจะไดเกดพลงสรางสรรค ไมใชอยเฉย ๆ โดยไมทาอะไร ปลอยใหปญหาบานปลายใหญโต จนยากทจะแกไขหรอไมสามารถแกไขได หากผนาทเกงและฉลาดในทกองคกรไมทาเรองเลกใหเปนเรองใหญ แตทาเรองใหญใหเปนเรองเลกได คนในองคกรกจะรวมกนสรางสรรคองคกรใหเจรญ กาวหนาตอไปอยางไมหยดยง

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 21

1 ไตรมาส 1 คน 1 โครงการ : ผลงานแหงความภาคภมใจ

ของทมงานพฒนาชมชนจงหวดสพรรณบร

ไพบลย ตงมลาภ* 1. ทมา 1.1 ในปงบประมาณ 2553 กรมการพฒนาชมชน ไดกาหนดประเดนยทธศาสตรในการขบเคลอนยทธศาสตรกรมการพฒนาชมชน พ.ศ. 2553–2554 จานวน 6 ประเดนยทธศาสตร ไดแก ประเดนยทธศาสตรท 1 การพฒนาทนชมชน ประเดนยทธศาสตรท 2 การพฒนาเศรษฐกจของชมชนใหเขมแขง ประเดนยทธศาสตรท 3 การพฒนาผนาชมชน ประเดนยทธศาสตรท 4 การขบเคลอนแผนชมชน ประเดนยทธศาสตรท 5 สงเสรมการจดการความรของชมชน ประเดนยทธศาสตรท 6 การเสรมสรางขดสมรรถนะองคกร จงหวดสพรรณบรไดกาหนดประเดนยทธศาสตร พ.ศ. 2553 – 2554 จานวน 6 ประเดนยทธศาสตร ซงสอดคลองกบประเดนยทธศาสตรกรมการพฒนาชมชน จานวน 3 ประเดนยทธศาสตร คอ ประเดนยทธศาสตรท 2 การเสรมสรางและพฒนาการทองเทยว การอนรกษฟนฟทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ประเดนยทธศาสตรท 3 การยกระดบคณภาพช วต และความปลอดภยในช วตและทรพยสน และประเดนยทธศาสตรท 6 การนาการเปลยนแปลงดานการบรหารเพอประโยชนของประชาชน 1.2 สานกงานพฒนาชมชนจงหวดสพรรณบร โดยพฒนาการจงหวดสพรรณบรและหวหนากลม/ฝาย/ พฒนาการอาเภอ ไดมความเหนตรงกนวาบคลากรทกคนของสานกงานพฒนาชมชนจงหวดสพรรณบรและสานกงานพฒนาชมชนอาเภอทกอาเภอในจงหวดสพรรณบร จะตองมสวนรวมในการเสนอโครงการและดาเนนโครงการคนละ 1 โครงการ ในแตละไตรมาส ตามประเดนยทธศาสตร เพอขบเคลอนยทธศาสตรไปสเปาหมาย โดยไมใชงบประมาณของทางราชการ หรออาจแสวงหางบประมาณจากองคกรปกครองสวนทองถน องคกรชมชน/ ภาคเอกชน พฒนาการจงหวดจงไดมอบหมายใหผเขยนเสนอโครงการ 1 ไตรมาส 1 คน 1 โครงการ โดยมวตถประสงค คอ 1. เพอใหบคลากรทกคนของสานกงานพฒนาชมชนจงหวดสพรรณบร และสานกงานพฒนาชมชนอาเภอ ไดจดจดทาโครงการคนละ 1 โครงการ ทตอบสนองยทธศาสตรกรมการพฒนาชมชนและยทธศาสตรจงหวดสพรรณบร ในแตละไตรมาส 2. เพอใหบคลากรทกคนของสานกงานพฒนาชมชนจงหวดสพรรณบร และสานกงานพฒนาชมชนอาเภอ ไดสรปผลการดาเนนงานโครงการในรปของเอกสารทางวชาการในแตละไตรมาส และแลกเปลยนเรยนรรวมกนของทมงานพฒนาชมชนจงหวดสพรรณบร 3. เพอเปนเครองมอของจงหวดและอาเภอในการบรหารทรพยากรบคคล และการพฒนาทรพยากรบคคลของสานกงานพฒนาชมชนจงหวดสพรรณบร และ สานกงานพฒนาชมชนอาเภอ

-------------------------------------- *รกษาการในตาแหนงหวหนากลมงานสงเสรมการพฒนาชมชน สานกงานพฒนาชมชนจงหวดสพรรณบร

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 22

2. แนวคดในการดาเนนงาน โครงการ 1 ไตรมาส 1 คน 1 โครงการ ไดใชแนวคดในการดาเนนงาน ดงน 2.1 การบรหารเชงยทธศาสตร (Strategic Management) โดยนาแนวคดการบรหารเชงยทธศาสตร มาใชในการกาหนดยทธศาสตรและการบรหารโครงการ 2.2 การบรหารแบบมสวนรวม (Participatory Management) โดยนาแนวคดการบรหารแบบมสวนรวมมาใชในการวางแผน ดาเนนงาน และตดตามผลโครงการ 2.3 หลกการและวธการพฒนาชมชน (Principle and Method of Community Development) โดยนาแนวคดหลกการและวธการพฒนาชมชน มาใชในกระบวนการกลม กระบวนการเรยนรการใชศกยภาพ และการมสวนรวม 2.4 การจดการความร (Knowledge Management) โดยนาแนวคดการจดการความรมาใชใน การดาเนนการถอดบทเรยนเพอจดการความร

3. กลยทธในการดาเนนงาน 3.1 ประชมชแจงการดาเนนงานโครงการฯ ในภาพรวม 3.2 จดสมมนาทมงานพฒนาชมชน ( ๓ กลม ตามชวงอาย) เพอใหความรและแลกเปลยนเรยนรรวมกนเกยวกบการดาเนนงานโครงการฯ 3.3 ดาเนนงานตามโครงการรายไตรมาสอยางจรงจง 3.4 นเทศงานและตดตามผลความกาวหนาโดยทมงานสานกงานพฒนาชมชนจงหวดสพรรณบร (3 ทม โดยทมนกวชาการ) 3.5 ประชมสรปผลความกาวหนาในการประชมผบรหารและนกวชาการประจาเดอนและรายไตรมาส

3.6 ประชาสมพนธและเผยแพรผลการดาเนนงานทางวทย โทรทศน และเวบไซต

4. ประโยชนททางราชการ /และหรอประชาชนไดรบ 4.1 ประโยชนททางราชการไดรบ 4.1.1 ราชการมบคลากรทมจตสานก และอดมการณในการทางานเพมขน 4.1.2 ราชการมบคลากรทมศกยภาพจากการพฒนาอยางเปนระบบและตอเนองเพมขน 4.1.3 ราชการมโครงการฯ ทตอบสนองประเดนยทธศาสตรกรมฯ และยทธศาสตรจงหวด จานวน 324 โครงการ คดเปนเงนคาใชจายทไมใชงบประมาณรวมทงสน 18,046,396 บาท 4.1.4 ราชการมองคความร จานวน 169 องคความร และวธการปฏบตทด (Best Practices) จานวน 17 โครงการ 4.1.5 ราชการสามารถสามารถประหยดงบประมาณจากการบรหารและพฒนาทรพยากรบคคลจานวน 324,000 บาท 4.2 ประโยชนทประชาชนไดรบ 4.2.1 ประชาชนมสวนรวมในการขบเคลอนยทธศาสตรกรมการพฒนาชมชน และยทธศาสตรจงหวดสพรรณบร 4.2.2 ประชาชนไดใชศกยภาพ และความรความสามารถอยางเตมท 4.2.3 ประชาชนไดพฒนาตนเองในดานตาง ๆ ตามศกยภาพ

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 23

4.2.4 ประชาชนสามารถพงตนเองไดในดานตาง ๆ 4.2.5 ประชาชนไดวธคด และรปแบบในการทางานใหม ๆ (โดยไมตองใชงบประมาณของทางราชการ การแสวงหาความรวมมอจากภาคการพฒนา การใชทนชมชน และทรพยากรทมอยในชมชน)

5. ความภาคภมใจ 5.1 บคลากรของสานกงานพฒนาชมชนจงหวดสพรรณบรทกคนและมสวนรวมในการดาเนนงาน ทาใหสานกงานพฒนาชมชนจงหวดสพรรณบร ไดรบการยอมรบจากผนาชมชน องคกรชมชน เครอขายองคกรชมชน และภาคการพฒนา 5.2 สานกงานพฒนาชมชนจงหวดสพรรณบรไดรบรางวลท 1 ในการประกวดวธปฏบตทด (Best Practices) ของจงหวดสพรรณบร จากสวนราชการ 33 หนวยงาน ในงาน “วนแหงการแลกเปลยนเรยนร (Learning Day)” ครงท 1 เมอวนท 20 กนยายน 2554 โดยไดรบรางวลจากผวาราชการจงหวดสพรรณบร 5.3 สวนราชการตาง ๆ ของจงหวดสพรรณบรใหความสนใจและแลกเปลยนเรยนรกบทมงานพฒนาชมชนจงหวดสพรรณบรอยเสมอ ทาใหสานกงานพฒนาชมชนจงหวดสพรรณบรมชอเสยงในดานการดาเนนงานโครงการฯ ทไมใชงบประมาณของทางราชการ 5.4 สถานวทยโทรทศนแหงประเทศไทยชอง 11 กาญจนบร เชญไปออกรายการสดเกยวกบการดาเนนงานโครงการ 1 ไตรมาส 1 คน 1 โครงการ ทาใหไดเผยแพรผลงานไปสสาธารณชนทวไป

...พบกนใหมฉบบหนาคะ...

นบไดวาเปนความภาคภมใจของ ทมงานพฒนาชมชนจงหวดสพรรณบรทกคน

ทไดรวมแรงรวมใจ ในการดาเนนงานโครงการ

1 ไตรมาส 1 คน 1 โครงการ อยางจรงจง

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 24

ตารวจจราจรเรยกเกบใบอนญาตขบขไดหรอไม ใชอานาจอะไร ในเรองอานาจของเจาพนกงานจราจรหรอพนกงานเจาหนาทนน เปนไปตามมาตรา 140 พ.ร.บ.จราจรทางบกฯ ซงเมอเจาพนกงานจราจรหรอพนกงานเจาหนาทพบวาผขบขผใดฝาฝนหรอไมปฏบตตามบทแหงพระราชบญญต หรอกฎหมายอนเกยวกบรถ เจาพนกงานหรอพนกงานเจาหนาท มทางเลอกทจะใชอานาจได 2 ทาง คอ 1. ใชอานาจวากลาวตกเตอนผขบข 2. ใชอานาจออกใบสงใหผขบขชาระคาปรบตามทเปรยบเทยบ ซงเมอเจาพนกงานหรอพนกงานเจาหนาทเลอกใชอานาจออกใบสงแลว เจาหนาทกตองใชแบบใบสงของ เจาพนกงานจราจรออกใหแกผขบข ซงหากไมพบตวผกระทาความผด เชน จอดรถทงไวในทหามจอด กจะออกใบสง โดยตดหรอผกไวทรถทผขบขเหนไดงาย ซงมกใชวธเสยบไวกบกานปดนาฝน กรณออกใบสงตอหนาผขบข เจาหนาทจะเรยกเกบใบอนญาตขบข ไวเปนการชวคราวกได กลาวคอ จะเรยกเกบหรอไมเรยกเกบกได เปนดลพนจของเจาหนาท เมอเรยกเกบใบอนญาตขบขแลว เจาหนาทจะออกใบรบแทนใบอนญาตขบขใหผขบขถอไวแทนเพอใชในการขบรถตอไป ซงเจาหนาทกตองรบนาใบอนญาตขบขนนไปสงมอบใหแกพนกงานสอบสวนทองทเกดเหตภายในกาหนด 8 ชวโมงนบแตเวลาออกใบสง ดงนนเจาหนาทจะมอานาจเรยกเกบใบอนญาตขบข กตอเมอไดมการออกใบสงใหแกผขบขกอน ถาไมออกใบสงกไมมอานาจเรยกเกบใบอนญาตขบขแตอยางใด เมอไดรบใบสง และใบรบแทนใบอนญาตขบข แลวถกตารวจเรยกเกบใบอนญาตขบขไว จะสามารถขบขรถตอไปไดหรอไม แลวจะถกจบขอหาขบขรถโดยไมมใบอนญาตขบขหรอไม สาหรบใบรบแทนใบอนญาตขบขทตารวจจราจรออกใหนน สามารถใชแทนใบอนญาตขบขไดเปนการชวคราว ไมเกน 7 วน ดงนนแมทานจะถกตารวจจราจรเรยกเกบใบอนญาตขบขไว กสามารถใชใบรบแทนใบอนญาตขบข และสามารถขบขรถได แตในระหวางนผขบขจะตองรบไปชาระคาปรบตามสถานททระบไวภายในระยะเวลา 7 วน หากลวงเลยระยะเวลาดงกลาวโดยไมมเหตอนควร ถอไดวาเปนการฝาฝนไมไปชาระคาปรบตามใบสง มความผดอกขอหาหนง ตองระวางโทษปรบไมเกน 1,000 บาท (มาตรา 155 พ.ร.บ.จราจรทางบกฯ ) เมาแลวขบ มความผดหรอไม ในประเทศไทยไดกาหนดมาตรการในการตรวจจบผขบขทเมาสรา โดยถอเอาระดบแอลกอฮอลในเลอดทเกน 50 mg% เปนผขบขทเมาสรา และมความผดตามกฎหมายทกาหนดไว ผฝาฝนมโทษจาคกไมเกน 1 ป หรอปรบตงแต 5,000 – 20,000 บาท หรอทงจาทงปรบ (มาตรา 160 พ.ร.บ.จราจรทางบกฯ) หลายทานทขบรถในเวลากลางคน อาจเคยพบเจาหนาทตารวจตงดานตรวจ “แอลกอฮอล” แลวทานทราบหรอไมวา….มวธตรวจกนอยางไร? ปจจบนมวธการตรวจหาระดบแอลกอฮอลในเลอด 3 วธ คอ 1. ทางลมหายใจ โดยการเปาลมออกจากปากเขาไปในเครองตรวจตวเลข ทอยบนเครอง จะบอกระดบแอลกอฮอลในเลอดเปนมลลกรมเปอรเซนต (mg% ) 2. ทางเลอดโดยตรง 3. ทางปสสาวะ

จากนโยบายรถคนแรกลดหนงแสนเปนเหตทาใหการจราจรทเปนปญหารถตดอยแลวยงตดมากขน จนทาใหผขบขหลายคนหงดหงด อารมณเสย และอาจทาผดกฎของคณจราจรได จงขอแบงปนความรเกยวกบกฎหมายจราจรทางบกทอยากใหทราบขอกงขาเกยวกบใบขบขและความเรว

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 25

ขอควรรเกยวกบความเรวของรถ พระราชบญญตจราจรทางบก พ.ศ. 2522 กาหนดอตราความเรวยานพาหนะไว ดงน - รถบรรทกทมนาหนกรวมเกน 1,200 กโลกรม หรอบรรทกคนโดยสาร ใหขบในเขตกรงเทพฯ เขตเมองพทยา หรอเขตเทศบาลไมเกน 60 กโลเมตรตอชวโมง นอกเขตดงกลาวไมเกน 80 กโลเมตรตอชวโมง - รถยนตอน ๆ ขณะทลากจง รถพวง รถยนตบรรทกทมนาหนกรถรวมทงนาหนกบรรทกเกน 1,200 กโลกรม หรอรถยนตสามลอใหขบในเขตกรงเทพฯ เขตเมองพทยาหรอเขตเทศบาลไมเกน 45 กโลเมตรตอชวโมง นอกเขตดงกลาวไมเกน 60 กโลเมตรตอชวโมง - สวนรถยนตอน ๆ หรอจกรยานยนตขบในเขตกรงเทพฯ เขตเมองพทยา หรอเขตเทศบาลไมเกน 80 กโลเมตรตอชวโมง นอกเขตดงกลาวไมเกน 90 กโลเมตรตอชวโมง สาหรบพระราชบญญตทางหลวง ฉบบท 2 และ 3 พ.ศ. 2542 กาหนดวา รถยนตหรอจกรยานยนต ใชความเรวไมเกน 90 กโลเมตรตอชวโมง รถยนตขณะลากจงรถพวง หรอรถยนตสามลอ ไมเกน 60 กโลเมตรตอชวโมง รถบรรทกนาหนกเกน 1,200 กโลกรม หรอบรรทกคนโดยสาร ใชความเรวไมเกน 80 กโลเมตรตอชวโมง สวนอตราความเรวบนทางหลวงพเศษหมายเลข 7 (มอเตอรเวย) สาย กรงเทพฯ-พทยา และทางหลวงพเศษหมายเลข 9 (กาญจนาภเษก) สายถนนวงแหวนรอบนอก กรงเทพฯ รถบรรทกหรอรถโดยสาร ใหใชความเรวไมเกน 100 กโลเมตรตอชวโมง รถบรรทกอน รวมทงรถบรรทกหรอรถยนตขณะลากจงรถพวง ใหใชความเรวไมเกน 80 กโลเมตรตอชวโมง สวนรถยนตอน ๆ นอกเหนอจากนใหใชความเรวไมเกน 120 กโลเมตรตอชวโมง ดงนน หากผใด ขบรถเรวเกนอตราทกฎหมายกาหนดไวดงกลาวขางตน จะมความผดและมอตราโทษปรบไมเกน 1,000 บาท ตาม พ.ร.บ.จราจรทางบกฯ หรอพ.ร.บ.ทางหลวงฯ แลวแตกรณ

กรณปายทะเบยนทาขนเอง(เขยนเอง) + จางทา 1. ถานาไปใชกบรถอนทไมตรงตามหมายเลขทะเบยนทแทจรง การกระทาดงกลาวถอไดวานาจะเกดความเสยหายแกผอนหรอประชาชน ผดฐานปลอมและใชเอกสารราชการปลอม 2. ถานาไปใชกบรถคนทเปนของตนตรงตามทะเบยนนน ๆ ไมผดฐานปลอมหรอใชเอกสารราชการปลอม เพราะไมนาจะเกดความเสยหายแกผอนหรอประชาชน แตมความผดฐานนารถทมไดตดแผนปายทะเบยนทเจาพนกงานออกใหมาใชในทางเดนรถ ตามมาตรา 7 พ.ร.บ.รถยนตฯ มโทษปรบไมเกน 1,000 บาท

กรณแผนปายทะเบยนททางราชการทาและออกให ถานาไปใชตดกบรถยนตคนอน แมมเจตนาใหหลงเชอวาเปนรถทม ปายทะเบยนดงกลาว ไมผดฐานปลอมหรอใชเอกสารราชการปลอม เพราะปาย ทะเบยนนนเปนเอกสารทแทจรงไมใชเอกสารปลอม แตมความผดฐานนารถท มไดตดแผนปายทะเบยนทเจาพนกงานออกใหมาใชในทางเดนรถ ตามมาตรา 7 พ.ร.บ.รถยนตฯ มโทษปรบไมเกน 1,000 บาท

พบกนใหมฉบบหนา...

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 26

คน พช. : หวใจเปนหนง

เมอถงเดอนพฤษภาฯ กจะเรมเขาสหนาฝนกนอกแลว ปนหวงวาพายคงไมมากและนาคงไมทวมมากมาย นะครบ แตยงไงกเตรยมพรอมกนไวกอนนาจะเปนการดกวา เชน เกบรวบรวมสงของ/เอกสารสาคญใหเปนทเปนทางและงายแกการขนยายไดอยางสะดวกรวดเรว เปนตน อกอยางพกหลงมานแผนดนไหวกนบอยๆ กขอใหสารวจ ตรวจตราบานเรอนดวามสวนไหนชารดทรดโทรม แลวจดการซอมแซมแกไขซะใหแขงแรงมนคงปลอดภย อยาไดประมาทวาเปนเรองไกลตว เพราะยคสมยนอะไรกเกดขนได...ทกททกเวลา.. “อปมาเทนะ สมปาเทถะ” จงพรอมถง ซงความไมประมาทเถด.. ฉบบนเรามาบนเทงเพลนใจกนดวยเพลงกนบางดกวา ผเขยนสงเกตวาเมอกอนเวลาเราเขากลมเพอละลายพฤตกรรม กมกมการแบงเปนกลมสตางๆ แลวใหแตงเพลงสนกๆ กนตามส นกยอนความหลงแลวกเลยลองเขยนเพลง “คน พช. หวใจเปนหนง” ออกมาเปนทานองจงหวะราวงเลนๆ เผอจะเปนประโยชนบางในการเอาไปรองแนะนาตววาเราทางานอะไร เพออะไรกบประชาชน หากทานผอานนกสนกเชนกน กลองแตงลองเขยนเพลงเพอความสนทรยในการทางานอยางสนทรยปรองดองตามยคตามสมยกนบางกไดนะครบ (สรอย) พฒนา..ชมชน ทวทกหน..ใหเกดพลง รวม..ใจ..กน... สรางสมพนธ กนอยางแนนหนา... เกดกลม องคกรชมชน.. เครอขาย เราพฒนา.. อาชพ แหลงทน ภมปญญา.. ออมทรพยฯ วสา..หกจชมชน........ พวกเรา.. พช. ไมเคยทอ..แมยากเพยงใด เรา..ภม..ใจ... และเตมใจชวยตอบ..สนอง... ทกขยาก รวมแก เรวไว.. ประสานใจ เชอมใหปรองดอง ผสานการทางานทงผอง.. ใหสอดคลอง เพอเหลาประชา..... พฒนา..ผนาชมชน เพอทกคน..ไดอยกนด มเกยรต..มศกดศร... ทาหนาท เพอชาตศาสนา... ยดมน เศรษฐกจพอเพยง ดจตะเกยง สองนาชวา ตามอยาง องคพระ..ราชา ราชน เถดพนองไทย..... (สรอย) พฒนา..เศรษฐกจชมชน เพอหลดพน..ทกขความยากจน เรา..ทก..คน... อทศตนเพอทาน..ทงหลาย... มงให ชมชนเขมแขง พงตนเอง ไดอยางสบาย สบสาน...ภมปญญาไทย ใหลกหลานไซร ไดตดตราตรง..... พฒนา..ประชาชน รวมกนคน..หนทางสรางงาน ทาง..กน..ดาร... แมแสนไกลเราก..ไปถง... รวมคด รวมจต รวมใจ รวมฝาฟนไป โดยไมพรนพรง นา..ใจเปนหนง เปนทพง ของประชาชน ..หว..ใจเปนหนง มงไปใหถง ความสขปวงชน.... (สรอย) กอนจากฝากขอคดคาคมของอนทรา คานธ อดตนายกรฐมนตรอนเดย ทวา "ถาคนสองคนทมเงนคนละ 1 รป เมอนาเงนมาแลกกน พอกลบบานเขากมเงนคนละ 1 รป...แตหากคนสองคนทมความรคนละเรองและนาความรมาแลกกน เมอกลบบานเขาทงสองจะมความรคนละ 2 เรองกลบไป” ลองเอาไปคดกนตอนะครบ ขอคณความดทสรางสมไดคมครองรกษาทานและครอบครวใหมความสขและสบายใจกบทกวนในชวต และชนะอปสรรคทงหลายทงปวงดวยดทกทาน สวสดครบ..

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 27

“เลาสกนฟง ตอนจบ”

ตอนทแลว บอกไววาจะเลาเรองทจงหวดอทยธานมานาเสนอกระบวนการขบเคลอนคานยมองคกร จนไดรางวลหนวยงานตนแบบในป ๒๕๕๒ และทาให ไดรางวล IPA ในป ๒๕๕๓ และทนาทงกวานนกคอ ไดมการขยายผลสตวผนา อช. ถงปจจบน สพจ.อทยธาน กยงคงดาเนนการอย เปนการเขาสกระบวนการปรบปรงตวชวด และการจดเกบหลกฐานเชงประจกษใหสะดวก งาย หากยงคงดารงไวซงมาตรฐานท

ตวดฉนเองใหคานยามวา “สงสดคนสสามญ” เนองจากทอทยธานดาเนนการจนเปนวถในการทางาน

ของขาราชการชาว พช. แลว ทภาษา NGOs เรยกวา “เนยน” นนเอง ในวนนน หลงจาก บรษทไปรษณยไทย จากด มานาเสนอเรองการเปลยนแปลงองคกรอนเกด

จากการ ปรบเปลยนคานยมในการทางานของพนกงานใหม เสรจแลวในชวงเชา ชวงบายเปนเวลาของ สพจ.อทยธาน นาทมโดย หวหนาประดษฐ หลวงจอก หวหนากลมงานยทธศาสตรการพฒนาชมชนหรอพดย ของนอง ๆ และทมงานทงของจงหวดและอาเภอ อกรวม ๑๐ ชวต นาผลผลตหรอ หลกฐานเชงประจกษ ประกอบดวย แฟมสะสมผลงาน (Portfolio) CD ผลงานรายบคคล ประกาศนยบตร และโลรางวลตาง ๆ มานาเสนอดวยสหนายมแยม เตมใจ และภาคภมใจ

ทนาทงกคอ พฒนากรเปนผนาเสนออยางชดเจนและฉะฉาน

วาเขาทาอะไรไป และเกดอะไรกบตวเอง กบงานทเขารบผดชอบ ชาวบาน ไดอะไรกบการทพฒนากรเปนบคคลตนแบบคานยม ABC DEF ซงในวนนน ทานรองอธบดฯ พสนต ประทานชวโน ไดนงรบฟงการนาเสนอจนจบรายการ

สพจ.อทยธานเรมตนอยางไรเมอไดรบนโยบายจากรมฯ นาทพดวย หวหนาจาแลง จระวชยฤทธ พฒนาการจงหวด เรงจดประชมนายกองทงหลาย อนประกอบดวย หวหนากลมทงหมด และพฒนาการอาเภอทกคน ชวยกนตโจทยการขบเคลอน คานยม ABC DEF จานวน ๖ ตว ๆ ละ ๓ ระดบ คอ พนฐาน ทาทาย และตนแบบทกรมฯ วางกรอบไวให เพอใหออกมาเปนรปธรรมท ขาราชการสามารถปฏบตและวดผลไดจรงๆ ขนแรกใหแตละกลมงานและอาเภอกลบไปคดรายละเอยดเรองเกณฑ และนามาเสนอในเวทตอมา ผลปรากฏวากถกเถยงกนยกใหญ และในทสดกไดขอตกลงทเปนรปธรรมวา คานยมม ๖ ตว ๆ ละ ๓ ระดบ ระดบละ ๒ ตวชวดกาลงด รวมเปน ๓๖ ตวชวด แลวกมาแตงตง ๑) คณะทางานการขบเคลอนคานยม วฒนธรรมองคการ ABC DEF จงหวดอทยธาน ประกอบดวย พฒนาการจงหวด/หวหนากลม/หวหนาฝาย/พฒนาการอาเภอ/นกวชาการพฒนาชมชนจงหวด ๒) แตงตงเครอขายผแทนคานยม

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 28

วฒนธรรมองคการ ABC DEF จงหวดอทยธาน ประกอบดวย เจาหนาทพฒนาชมชนระดบอาเภอ อาเภอละ 1 คน มการประชม ประชาสมพนธ และกาหนดเกณฑตวชวดทสามารถปฏบตและจดเกบหลกฐานไดจรง มการปรบมาเปน ๖*๓ = ๑๘ ตวชวด ตวชวดแตละตวจะมคาคะแนนเปน ๑ ๒ และ ๓ ซงมการกาหนดหลกฐานทเปนรปธรรมจากการดาเนนงานเปนรายชนงาน ใครทาไดผลมากกจะไดคะแนนสะสมมาก (ดตารางประกอบ)

รางตวชวดคานยม ABC DEF ของ สพจ.อทยธานรอบแรก ๖*๓*๒ = ๓๖ ตวชวด

ภายหลงตงคณะทางาน และเครอขายฯ มการปรบเปลยนเปน ๖*๓= ๑๘ ตวชวด

ใครมคะแนน รวม ระหวาง ๑๘ - ๓๐ อยในระดบด ระหวาง ๓๑ - ๔๙ อยในระดบดมาก ระหวาง ๕๐ - ๕๔ จดเปนตนแบบ

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 29

การกาหนดชนงานกโดยการนาผลการปฏบตงาน หรอคาเปาหมายรายบคคลมาเปนตวตง ซงเมอคดยอนขนไปกคอการทางานตามยทธศาสตรของกรมฯ และของจงหวด ภายใตบทบาทภารกจของสานกงานพฒนาชมชนจงหวดนนเอง มการทาขอตกลงในการจดเกบผลงาน มการพฒนาการออกแบบจากเนอหาอยางเดยว เปนเนอหาประกอบภาพถายกจกรรม การจดทา VCD และอนๆ มคณะกรรมการประเมนผลการดาเนนงาน บคคลตนแบบจะไดรบประกาศนยบตรจาก ผวาราชการจงหวด มการทาขอตกลงเรองการประเมนผลการปฏบตราชการ วาสวนหนงทจะตองนามาคดคะแนนใหกคอ กรณผปฏบตงานไดรบรางวลบคลตนแบบคานยม ทาเชนทวานมาตงแตป ๒๕๕๒ จนถงปจจบนมการปรบเปลยนตวชวดและเกณฑการใหคะแนน รปแบบการจดเกบหลกฐานตางๆ ทกป เพอใหสะดวก กบผปฏบต หากสรปจากกรณของ สพจ.อทยธาน จะเหนไดวา ทา ABC DEF แลวไดอะไรนน มาดกน

A B C

D E F

คาคะแนนรวมสงสด

คน คน

คน คน

คน คน

คน คน คน

คน

P

D C

A

ABC DEF

ผลการ ปฏบต ราชการ

*ยทธศาสตร -กรมฯ - จงหวด

กจกรรมพฒนาชมชนฯ หมบานเศรษฐกจพอเพยง โครงการรเรมสรางสรรค

OTOP

การพฒนาศกยภาพผนาชมชน ฯลฯ

ผลผลต *เปาหมายทม /บคคล

+เอกสารสรปบทเรยน

+แฟมสะสม ผลงาน

+คลง/ฐานขอมล

ผลกระทบ *ทม/บคคล

+การพฒนาการเรยนร

+รางวล/ประกาศนยบตร/ ความสข *องคกร +ไดรบการยอมรบจากผบงคบบญชา/ ภาคการพฒนา *ผนาชมชน

+ไดรบการพฒนาแบบคขนานกบ จนท.

*ชมชน

+มการพฒนาในเชงการแขงขน

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 30

ปจจบน สานกงานพฒนาชมชนจงหวดอทยธาน เปนทศกษาดงานเรองการขบเคลอนคานยมองคกร ของทงภายใน พช. เอง และหนวยงานระดบกระทรวง

อานแลวทงสองตอนสองหนวยงาน คดอะไรไดบาง กลงมอทาเลยนะคะ ใช ABC DEF และ S&P เปนเครองมอในการทาใหงานไดผลคนเปนสข แรนด เพาช (Randy Pausch) ผเขยน The Last Lecture กลาวไววา “เราไมสามารถเปลยนไพทเราจวมาได แตเราจะเลนไพในมออยางไรตางหาก”

ฉบบหนาพบกบ คอลมนใหมแทน ทา ABC DEF แลวไดอะไร ทมงาน กพร. ดแลเชนเดมคะ

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 31

ชณทสรณ โพธปน*

จรรยาบรรณตอตนเอง อทธบาท 4 คณธรรมททาใหงานสาเรจ

1. ฉนทะ = มใจรก พอใจทจะทาสงนน 2. วรยะ = ความเพยร ขยนหมนเพยร 3. จตตะ = เอาใจฝกใฝ ตงจตรอบร 4. วมงสา = ใชปญญาสอบสวน ใครครวญหาเหตผล

จรรยาบรรณตอหนวยงาน ฆราวาสธรรม 4 คณธรรมทในหลวงพระราชทานเปนหลก ในการครองตน ครองเรอน

1. สจจะ = ความจรง คอ ซอสตยตอกน ทงจรงใจ จรงวาจา 2. ทมะ = ฝกตน คอ รจกควบคมจต แกไข ขอบกพรอง 3. ขนต = มจตใจเขมแขง หนกแนน 4. จาคะ = มนาใจ เสยสละ ใจกวาง

จรรยาบรรณตอผบงคบบญชา (ธรรมของผนา)

พรหมวหาร 4 คณธรรมทเปนธรรมะประจาใจของผประเสรฐ

1. เมตตา = ความรก ความปรารถนาด ชวยเหลอ ทกคน 2. กรณา = ความสงสาร คออยากชวยเหลอผอน ใหพนทกข 3. มทตา = ความเบกบาน พลอยยนดเมอเหนผอน มสข 4. อเบกขา = ความมใจเปนกลาง

จรรยาบรรณตอประชาชน สงคม

สงคหวตถ 4 คณธรรมเปนเครองยดเหนยวใจคน

1. ทาน = การให การเสยสละ การเออเฟอ เผอแผ แบงปน 2. ปยวาจา = การพดจาดวยถอยคาทไพเราะ ออนหวาน พดดวยความจรงใจ ไมพดหยาบ เหมาะสมกบกาลเทศะ ไพเราะ นาฟง มเหตผล 3. อตถจรยา = ทาประโยชนแกเขา คอ ชวยเหลอ ดวยแรงกาย ทาประโยชน บาเพญประโยชน 4. สมานตตา = เอาตวเขาสมาน คอทาตวใหเขากบ เขาได วางตนเสมอตนเสมอปลาย ไมเอาเปรยบ

-------------------------------- *หวหนาฝายผลตและเผยแพรขอมลขาวสาร กองประชาสมพนธ

คณธรรมทตรงกบจรรยาบรรณขาราชการพลเรอน

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 32

ภาพกจกรรม

นายประภาศ บญยนด อธบดกรมการพฒนาชมชน เปนประธานเปดงานโอทอปภมภาค ภายใตชองาน" OTOOP ตระการตา ภมปญญาไทย"

พรอมดวยผบรหารกรมฯ ณ ทงศรเมอง จ.อดรธาน โดยม..นายแกนเพชร ชวงรงษ ผวาราชการจงหวดอดรธาน

ใหการตอนรบ

นายประภาศ บญยนด อธบดกรมการพฒนาชมชน พรอมดวยผบรหารกรมฯ และเจาหนาทพฒนาชมชน

เยยมชมและใหกาลงใจแกกลม OTOP งาดา และกลม OTOP ปลาราบอง บานทาตม

อ.เมองอดรธาน จ.อดรธาน

นายประภาศ บญยนด อธบดกรมการพฒนาชมชน เปนประธานเปดการประชมการดาเนนงานกองทนหมบาน

และชมชนเมอง ณ โรงแรมปรนซพาเลซ มหานาค โดยม..นายเสง สงโตทอง ผอานวยการสานกพฒนาทน

และองคกรการเงนทนชมชน ใหการตอนรบ

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 33

ภาพกจกรรม

¹Ò§¡oºæ¡ �Ç ¨a¹·Ã � Õ Ão§o iº Õ¡ÃÁ¡Òþa²¹ÒªuÁª¹ ¾Ã�oÁ �ÇÂe �Ò˹ �Ò·ÕèÈÙ¹Â�ÊÒÃʹe·È

e¾ èo¡Òþa²¹ÒªuÁª¹ ŧ¾ é¹·Õèµi´µÒÁo¤Ã§¡ÒÃeª�ÒÊèoÊa­­Ò³ Internet ¤ÇÒÁeÃçÇÊÙ§

a§ËÇa´o �Ò§·o§æÅa a§ËÇa´Êu¾ÃóºuÃÕ

o´ÂÁÕ...¾a²¹Ò¡Òèa§ËÇa æÅae¨ �Ò˹ �Ò·Õè¾a²¹ÒªuÁª¹ ãË�¡Òõ �o¹Ãaº

นายพสนต ประทานชวโน รองอธบดกรมการพฒนาชมชน เปนประธานเปดงาน “ศลปะแหงภมปญญา สบสานลาคา OTOP ทวไทย ณ บรเวณหนาศาลากลางจงหวดสราษฏรธาน

โดยม..นายวชย อยางกร รองผวาราชการจงหวดสราษฏรธาน ใหการตอนรบ

นายพสนต ประทานชวโน รองอธบดกรมการพฒนาชมชน พรอมดวย นายเสง สงหโตทอง ผอานวยการสานกพฒนาทนและองคกรการเงนชมชน

ตดตามการดาเนนกจกรรมตามโครงการเสรมสรางการบรหารจดการทนชมชน หมบานทนชมชนตนแบบ บานถาเสอ อาเภออาวลก จงหวดกระบ

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 34

ภาพกจกรรม

นายนสต จนทรสมวงศ รองอธบดกรมการพฒนาชมชน เปนประธานการประชมพจารณาและกาหนดแนวทาง การดาเนนงานตามคารบรองการปฏบตราชการภายใน

ระดบหนวยงาน (IPA) ประจาป 2555 ณ หองประชมใหญ กรมการพฒนาชมชน โดยม..นายวสนต ถนอมทรพย

ผอานวยการกองแผนงาน ใหการตอนรบ

นายพสนต ประทานชวโน รองอธบดกรมการพฒนาชมชน พรอมดวย นายเสง สงโตทอง ผอานวยการสานกพฒนาทน

และองคกรการเงนชมชน รวมประชมผบรหารงานพฒนาชมชนและนกวชาการพฒนาชมชน พรอมมอบนโยบาย

และแนวทางการดาเนนงานพฒนาชมชน ใหกบขาราชการสานกงานพฒนาชมชนจงหวดประจวบครขนธ

ณ โรงแรมแกรนด แอนด พลาซา อ.หวหน จ.ประจวบครขนธ โดยม..นายยทธศาสตร วยาภรณ พฒนาการจงหวดประจวบครขนธ

ใหการตอนรบ

ดร.ขนฎฐา กาญจนรงษนนท ทปรกษาอธบด และ นายชยยา ขาสะอาด ผอานวยการกองประชาสมพนธ รวมประชมและพธลงนามบนทกขอตกลง (MOU)

วาดวยความรวมมอในการอนรกษ การปองกนและปราบปรามการตดไมทาลายปา โดยม...นายยงยทธ วชยดษฐ รองนายกรฐมนตรและรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทย เปนประธาน

ณ ตกสนตไมตร ทาเนยบรฐบาล

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 35

ภาพกจกรรม

¹Ò»ÃaÀÒÈ ºu­Âi¹´Õ o¸iº Õ¡ÃÁ¡Òþa²¹ÒªuÁª¹ e» �¹»Ãa¸Ò¹e» �´§Ò¹ �OTOP 4 ÀÒ¤

e¾ èoª�ÇÂeËÅ oæÅa¿��¹¿Ù¼Ù�¼Åiµ ¼Ù�»Ãa¡oº¡Ò÷Õè»ÃaʺÀa¹éíÒ·�ÇÁ � ¾Ã�oÁ �ǼÙ�ºÃiËÒáÃÁÏ

³ ºÃiedzÅÒ¹¢�ҧʹÒÁ¡ÕÌÒ¡ÅÕººaÇ o íÒeÀoeÁ o§¡Ò­¨¹ºuÃÕ

o´ÂÁÕ...¹Ò¾§È¸Ã Êa ¨ªÅ¾a¹¸ � Ão§¼Ù�Ç�ÒÃÒª¡Òèa§ËÇa´¡Ò­¨¹ºuÃÕ ãË�¡Òõ �o¹Ãaº

นายนสต จนทรสมวงศ รองอธบดกรมการพฒนาชมชน พรอมดวยขาราชการกรมการพฒนาชมชน รวมงานแถลงขาว "มหาดไทยทวทศ อธษฐานจตพทธชยนต ถวายปมหามงคล"

โดยม.. นายพระนาย สวรรณรฐ ปลดกระทรวงมหาดไทย เปนประธานแถลงขาวรวมกบองคกรหนวยงาน จากภาครฐและเอกชน เพอประชาสมพนธเผยแพรกจกรรมสงเสรมพระพทธศาสนา เนองในวนวสาขบชา

"ฉลองพทธชยนต 2600 ป แหงการตรสรของพระพทธเจา" ณ ลานกจกรรม ชน 1 มลนธหอจดหมายเหตพทธทาส อนทปญโญ (สวนโมกขกรงเทพ)

¹Ò§ÈiÃi ¡íÒ» ��¹·o§ ¾a²¹Ò¡Òà a§ËÇa´ÊÁu·Ãʧ¤ÃÒÁ ¾Ã �oÁ¾a²¹Ò¡Ã»ÃaÊÒ¹µíÒºÅ

à �ÇÁ¡i¨¡ÃÃÁŧ梡 - ŧ¤Åo§ Á.1 º �Ò¹æËÅÁÊǹËÅǧ µ.ÊǹËÅǧ

o.o aÁ¾ÇÒ ¨.ÊÁu·Ãʧ¤ÃÒÁ o´ÂÁÕ...¼Ù�¹íÒªuÁª¹ ãË �¡Òõ �o¹Ãaº

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 36

ดร.สรฤทธ จนสข ชมชนเขมแขง เศรษฐกจฐานรากมนคง

คอ เปาหมายสดทายของชมชน

ชมชนเขมแขง เศรษฐกจฐานรากมนคง หลายๆ องคกรทงภาครฐ ภาคการพฒนา หรอแมแตองคกรเอกชนททางานในชมชนตางมงหวงใหเกดเปาหมายชมชนเขมแขงสาหรบหนวยงานทสรางสรรคการพฒนาดานสงคม วฒนธรรม การเมอง และเปาหมายเศรษฐกจฐานรากมนคง กเปนเปาหมายของหนวยงานททางานในชมชน ดานเศรษฐกจ การประกอบอาชพ การลงทน การยกระดบคณภาพชวตของประชาชน แตดวยกรมการพฒนาชมชนเปนองคกรทมงมนตงใจทจะทางานใหเกดความอยดมสข ประชาชนมคณภาพชวตทดอยางยงยน โดยมงหวงวาชมชนจะเกดการเปลยนแปลงในทางท ดขน จงจาเปนทจะตองรวมกนตงเปาหมายสดทายของชมชนวา “ชมชนเขมแขง เศรษฐกจฐานรากมนคง” ซงเปนวสยทศนและเปาหมายของกรมการพฒนาชมชน ทตองการเหนชมชนทเราไดเขาไปสงเสรมสนบสนนและประสานการทางาน รวมกบองคกร ภาคการพฒนา ใหมงไปสเปาหมายเดยวกน ซงการทจะขบเคลอนภารกจไปสเปาหมายไดนน จะตองอาศย กลไกการพฒนาทมศกยภาพและขดความสามารถ และการบรหารจดการชมชนทเปนระบบและมประสทธภาพ ภายใตกระบวนทศนการพฒนา ระบบบรหารจดการชมชน และกระบวนการชมชน รวมถงพลงแหงความมงมนตงใจทจะเหนประชาชนชาวไทย มคณภาพชวตทดขนของพฒนากร

กลไกการพฒนา ถอเปนกลไกสาคญในการพฒนาชมชนเพอมงสเปาหมายชมชนเขมแขง เศรษฐกจฐานรากมนคง กลไกการพฒนาจะตองมศกยภาพและขดความสามารถ โดยกรมการพฒนาชมชนไดกาหนดกลยทธ เพมขดความสามารถผนา องคกร เครอขาย กลยทธสงเสรมธรรมาภบาลของกองทนชมชน กลยทธพฒนาผผลตผประกอบการและการตลาด และกลยทธการแกไขปญหาครวเรอนยากจนแบบบรณาการ โดยในกลยทธทไดกาหนดไวในชวง พ.ศ. 2555 - 2559 เปนกลยทธสาคญทใชในการยกระดบความสามารถของกลไกการพฒนา ทงผนาชมชน อาสาสมคร กลมองคกรเครอขาย กองทนชมชน ผผลตผประกอบการในชมชน ทสามารถตอบสนองความตองการของชาวบาน ใหชาวบานไดมโอกาสและอานาจทจะเลอกสงทดทสดจากหนวยงานทเขาไปสงเสรม การพฒนาชมชน เกดอาสาสมครทพรอมจะใหความรวมมอและชวยเหลอชมชน โดยเนนทความพงพอใจของลกคา ดงนนหากกลไกการพฒนามศกยภาพและขดความสามารถ กรมการพฒนาชมชนเชอมนคงวากระบวนการบรหารจดการชมชนจะเปนระบบทมประสทธภาพ

การบรหารจดการชมชน เปนกระบวนการทชมชนและหนวยงานการพฒนาจะตองสรางใหเปนระบบและ มประสทธภาพ ซงเรามกระบวนการเหลานเปนเครองมอทจะสรางสรรคคณคาใหเกดขนในชมชน ในกลยทธทง 15 กลยทธ ตางมงหวงใหการบรหารจดการชมชนเปนระบบ โดยสรางการบรหารจดการชมชนดวยกระบวนทศนการพฒนาจะตองทาใหทนชมชนใหเกดความคมคาทงทนการเงน ทนเวลา ทนความพยายาม และทนจตใจ มงทางานโดยสรางชมชนใหมงอนาคตรวมกน สามารถพงตนเองไดภายการดาเนนชวตตามแนวคดปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ระบบบรหารจดการชมชน พวกเราตองรวมกนสงเสรมใหเกดองคกรบรหารการพฒนาทมอยในชมชน ทงองคกรอาสาพฒนาชมชน ศนยประสานงานองคการชมชน คณะกรรมการพฒนาองคกรสตร ศนยสงเสรมเศรษฐกจชมชนครบวงจร ศนยเรยนรชมชน เปนตน แผนชมชน ตองเปนแผนทมคณภาพสามารถนาไปขบเคลอน ใหเกดกจกรรมทเปนประโยชนตอชมชนได โดยหมายความถงแผนพฒนาหมบาน วสยทศนชมชน ยทธศาสตรชมชน

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 37

ดวยขอมลเพอการพฒนา พวกเราตองรวมกนสรางสรรคขอมลใหเกดคณคา สาหรบนาไปใชประโยชนเพอการ-พฒนาชมชน ซงมทง ขอมล จปฐ. ขอมล กชช. ๒ค ขอมลผลตภณฑชมชน ขอมลผนาชมชนหรอปราชญ เปนตน หากขอมลเหลานมคณภาพ เรายอมนาไปใชในการสรางคณคาใหเกดประโยชนได กระบวนการชมชนหรอกระบวนการพฒนาชมชน หากดาเนนการตามกระบวนการจะทาใหเกดการพฒนาอยางยงยน ประกอบดวย 5 ขนตอน คอ วเคราะหชมชน วางแผนชมชน ปฏบตตามแผน แบงปนประโยชน และตดตามประเมนผล ดงนนการบรหารจดการชมชนทเปนระบบและมประสทธภาพจะนาไปสเปาหมายทตงไวได

ชมชนเขมแขง เศรษฐกจฐานรากมนคง เราไดมงเปาหมายไววา ชมชนเขมแขง กคอ ชมชนสามารถบรหารจดการตนเองได สามารถปรบตวทนการเปลยนแปลง และประชาชนอยเยนเปนสข และเปาหมาย เศรษฐกจฐานรากมนคง กคอการสงเสรมใหทนชมชนมธรรมาภบาล และเศรษฐกจชมชนพงตนเองได ซงกรมการพฒนาชมชนไดกาหนด โครงการกจกรรมเพอขบเคลอนเปาหมาย ภายใตแผนยทธศาสตร กรมการพฒนาชมชน พ.ศ. 2555 - 2559 ทง 5 ประเดนยทธศาสตรอยางชดเจนและสอดคลองกน จงหวงวา พฒนากร ผนาชมชน กลมองคกรภาค เครอขายการพฒนา จะรวมมอกนสรางสรรคคณคาของงานดวย ความจรงใจและมงมนทจะทาใหชมชนเขมแขง เศรษฐกจฐานรากมนคง ผมขอเปนสวนหนงของกาลงการพฒนา ทจะรวมผลกดนวสยทศนกรมการพฒนาชมชนใหเกดเปนรปธรรมอยางชดเจนแทจรง

เศรษฐกจฐานรากมนคง

วสยทศนกรมการพฒนาชมชน

•ผนาชมชน•อาสาสมคร•กลม/องคกร•เครอขาย

กลไกการพฒนามศกยภาพและขดความสามารถ

การบรหารจดการชมชนเปนระบบและมประสทธภาพ

• เศรษฐกจพอเพยง• ทนชมชน• มงอนาคตรวมกน• พงตนเอง

• องคกรบรหารการพฒนา• แผนชมชน• ขอมลเพอการพฒนา

วเคราะห

วางแผน

ปฏบตการแบงปนประโยชน

ตดตามประเมนผล

KM, R&D, HRD, HRM, IT, Org.Cul., Marketing, Supporting

ชมชนเขมแขง

จดการตนเองได

ประชาชนอยเยนเปนสข

ทนชมชนมธรรมาภบาล

เศรษฐกจชมชนพงตนเองได

ปรบตวทนการเปลยนแปลง

ชมชนเขมแขง เศรษฐกจฐานรากมนคง

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 38

...ตอจากฉบบทแลว..

เราพรอมหรอยงทจะกาวสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ในป พ.ศ. 2558

ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC: ASEAN Economic Community)

แนวทางการปรบตวและการใชประโยชนจากการรวมกลมทางเศรษฐกจของอาเซยน การรวมกลมทางเศรษฐกจ เปนการเปดโอกาสทางดานการคาและการลงทนภายในภมภาคใหกวางขวางขน ในการรวมกลมทางเศรษฐกจทมการลดอปสรรคตาง ๆ ลง เพอใหเกดการเคลอนยายสนคา บรการ การลงทน และแรงงานไดอยางเสรนน ยอมสงผลใหเกดการแขงขนทเพมสงขน และหลกเลยงไมพนทผประกอบการภายในประเทศจะตองปรบตวใหทนกบการเปลยนแปลงทจะเกดขน การเตรยมความพรอม เพอรองรบกบการเปลยนแปลง จงเปนสงสาคญทจะชวยหลกเลยง บรรเทาผลกระทบในเชงลบทอาจจะเกดขน รวมถงชวยใหสามารถใชประโยชนจากโอกาสทมอยไดอยางเตมท โดยแนวทางการปรบตวทภาคเอกชนสามารถนามาใชอาจพจารณาไดทงในเชงรกและเชงรบ ดงน การปรบตวในเชงรก

1. ศกษา/เสาะหา แหลงวตถดบใน AEC : นาเขาวตถดบสนคากงสาเรจรปจากแหลงผลตใน AEC ทมความไดเปรยบดานราคา และคณภาพ

2. การศกษารสนยมความตองการใน AEC : เพมการขายใหตลาดใหญขน และใชประโยชน Economy of scale

3. ดความเปนไปไดเรองการยายฐานการผลต : มความสามารถยายฐานการผลตไปยงประเทศทเหมาะเปนแหลงผลต

4. หนมามองกลมประเทศ CLMV : การใช CLMV เปนฐานการสงออกไปนอก AEC เพอใชประโยชนจากสถานะ Least Developed Countries : LDCs

5. พฒนาและปรบตว ระบบตาง ๆ ของบรษทใหใชประโยชนโลจสตกสไดเตมท : การพฒนา ระบบโลจสตกสในภมภาค ทาใหสะดวกและถกลง

6. ศกษา เสาะหาความเปนไปได การตงธรกจใชแรงงานจาก AEC : ฐานธรกจอยทใดกไดใน อาเซยน ซงสามารถใชแรงงานจาก AEC ทาใหแกปญหาขาดแคลนแรงงานฝมอ

7. การเปด เจาะตลาดคคาของอาเซยน : เพอสรางความไดเปรยบทางภาษนาเขามากกวาคแขงอนนอกอาเซยน

การปรบตวในเชงรบ 1. การเรยนรคแขง : เมอเกดคแขงใหมจากอาเซยน 2. ไมละเลยการลดตนทน : ตนทนของคแขงอาจตาลงเชนกน 3. เรงเสรมจดแขง ลดจดออน : คแขงจะเขามาถงเขตแดนเมอไรกได 4. ผกมดใจลกคาในทกรปแบบ : บรษททอยในอตสาหกรรมรองรบ หรอเคยผลตสงบรษทแม อาจถกแยงลกคาโดยคแขงในประเทศอน ทไดเปรยบกวาในการเปนฐานการผลต 5. ตองคด ทาอยางไรใหเขาอย (กบเรา) เพอปองกนการถกแยงแรงงานฝมอ 6. เรยนรคแขงทกคน วเคราะห SWOT: นอกเหนอจากคแขง 9 ประเทศอาเซยนแลว ยงมเพม

อก 3 หรอ 6 ทตองเรยนร

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 39

นโยบายของภาครฐตออาเซยน ภาครฐไดใหความสาคญ กบการดาเนนงานของอาเซยนเปนลาดบแรกมาโดยตลอดในฐานะทอาเซยนเปนกลมภมภาคทมความใกลชดทงในดานการเมอง ดานเศรษฐกจ และดานสงคมและวฒนธรรม โดยรฐบาลไดใชนโยบาย ASEAN First Policy คอ อาเซยนตองมากอน เนองจากเหนวาการรวมตวอยางแนนแฟนของอาเซยน จะชวยเพมศกยภาพการแขงขนของอาเซยนรวมทงไทยในการดงดดการลงทนโดยตรงจากตางประเทศ รวมทงชวยสรางอานาจในการตอรองในกรอบการเจรจาระดบภมภาค และพหภาค และพนฐานทแขงแกรงนจะทาใหการเชอมโยงกบประเทศอนๆ ของไทยเปนไปอยางมประสทธภาพมากขนดวย รฐบาลมโครงสรางเครอขาย และขยายความรวมมอทางธรกจในอาเซยน หรอ ASEAN Hub โดยมกระทรวงพาณชยเปนหนวยงานรบผดชอบ ซงกาหนดยทธศาสตรทมตออาเซยนไว 4 ดาน ดงน 1. การเปนพนธมตรและหนสวน คอ ตองทาใหอาเซยนเปนทงพนธมตรและหนสวน เพอใหประเทศไทยเปน Gateway ของอาเซยนทงการคา และการลงทน โดยการใชเวททวภาคทมอยและความรวมมอในกรอบอนภมภาคตางๆ เชน ACMECS1, GMS2 และ IMT-GT3 เปนตวชวยผลกดน และตองเปลยนแนวคดการมองอาเซยนจากคแขงมาเปนหนสวน โดยการสรางความไววางใจใหเกดขนทงแกคนไทย และผประกอบการไทย โดยการใหความชวยเหลอแกประเทศเพอนบาน การเขาไปลงทนผลตสนคาเกษตรทขาดแคลน และการชกจงประเทศทสามเขารวมในการพฒนา เปนตน 2. การเปนแหลงวตถดบทสาคญ ประเทศในอาเซยนมความหลากหลายและความพรอมทางเศรษฐกจทแตกตางกนไป มทงกลมทมความชานาญในดานเทคโนโลยกลมทเปนฐานการผลต และกลมทมทรพยากรและแรงงานสาหรบการผลต ดงนน ไทยจงจาเปนตองพจารณาเลอกใชประโยชนจากจดแขงทมอยของแตละประเทศใหเหมาะสม 3. การเปนฐานการผลตใหอตสาหกรรมไทย ซงอาจจาเปนตองพจารณาเรองการยายฐานการผลตของบางอตสาหกรรมออกไปยงประเทศเพอนบาน เพอสรางความไดเปรยบในการแขงขน โดยเฉพาะอตสาหกรรมทใชแรงงาน และแรงงานกงฝมอ เชน อตสาหกรรมแปรรปอาหาร สงทอ เฟอรนเจอร แปรรปผลตภณฑไมหรอการรวมลงทนกบประเทศเพอนบาน 4. การเปนตลาดทมประชากรกวา 580 ลานคน ซงไทยจะตองรกษาตลาดเดมนไวใหมนคง และพยายามขยายออกไปใหกวางขวางมากขน การปรบตวของประเทศไทยและยทธศาสตรเศรษฐกจของไทย เศรษฐกจไทย กาลงเปลยนโครงสรางการคา การลงทน โดยสรางความสมพนธกบเอเชยเพมขน และตองมการปรบตวใหเขากบสถานการณของโลกทเปลยนไป ดงน 1. สรางความสมพนธพเศษ กบ ASEAN โดยเฉพาะกมพชา ลาว พมา และเวยดนาม (CLMV) โดยรวมสรางความเขมแขงให ASEAN และ GMS และทาใหขอตกลงทางการคา การลงทน การเงน มผล บงคบใช เอเชยตะวนออก โดยเฉพาะญปน จน และอนเดย ผานกลไก ASEAN+3, ASEAN+6 รวมถงกลไกของ APEC และ ASME ตะวนออกกลาง และอาฟรกาเหนอ เพอเพมตลาดสนคา และบรการ และโอกาสการลงทน ------------------------------ 1 (Ayeyawady Chao Phraya Mekong Economic Cooperation Strategy ACMECS((ACMECS: Strategy) 2 Greater Mekong Subregion 3 Indonesia – Malaysia Thailand Growth Triangle 

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 40

2. ปรบกลยทธดานการคา การลงทนกบตางประเทศ โดย สรางความพรอมรบการแขงขนจากการเปดเสรการคา การลงทนภายใตกรอบ AEC ขยายกาลงการผลต พลงงาน วตถดบการเกษตรและอตสาหกรรมหลก โดยรวมมอกบ ประเทศใน GMS และ IMT-GT ขยายตลาดกบเอเชย โดยใช AEC เปนกลไกผลกดน สรางโครงสรางพนฐานและระบบการทางานทชวยการคา การลงทนกบประเทศเอเชย ตะวนออกกลางและอาฟรกา สงเสรมใหเอกชนทาการคา การลงทนกบเอเชย (ดร.ณรงคชย อครเศรณ, บรรยายพเศษ เรอง “ไทยกบประชาคมเศรษฐกจอาเซยน”)

กลไกการดาเนนการของประชาคมเศรษฐกจอาเซยน เปาหมายคอ การเปนตลาดเดยวในป 2558 โดยแผนการดาเนนการจะปรากฏในพมพเขยวของ

ประชาคมอาเซยน (AEC Blueprint) ซงประเทศไทยไดรบการเหนชอบจากรฐสภาม 4 ดาน คอ 1. การเปนตลาดเดยวและฐานการผลตรวม สงเสรมใหมการเคลอนยายสนคา บรการ การลงทน และแรงงานฝมออยางเสร และการเคลอนยายเงนทนอยางเสรมากขน 2. การสรางขดความสามารถในการแขงขนทางเศรษฐกจของอาเซยน เชน นโยบายการแขงขน สทธในทรพยสนทางปญญา นโยบายภาษ และการพฒนาโครงสรางพนฐาน 3. การพฒนาเศรษฐกจอยางเสมอภาค ลดชองวางของระดบการพฒนาระหวางสมาชกเกาและใหม เชน สนบสนนการพฒนาอตสาหกรรมขนาดยอม 4. การบรณาการเขากบเศรษฐกจโลก โดยเนนการปรบประสานนโยบายเศรษฐกจของอาเซยนกบประเทศภายนอกภมภาค เชน การจดทาการคาเสร และการสรางเครอขายในดานการผลต/ จาหนาย เปนตน

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 41

วารสารพฒนาชมชนอเลกทรอนกส 42