UNIVERSITETI I GJAKOVËS “FEHMI AGANI” FAKULTETI I ... BERISHA.pdfPërdorimi i vaksinave të...

21
UNIVERSITETI FAKULTETI I MJEKËS TEMA: TEMA: KARAKTERISTIKAT EPIDEMIOLOGJIKE INFERMIEROR I I GJAKOVËS “FEHMI AGANI” SISË-PROGRAMI INFERMIERI E TË GRIPIT DHE KUJDESI R

Transcript of UNIVERSITETI I GJAKOVËS “FEHMI AGANI” FAKULTETI I ... BERISHA.pdfPërdorimi i vaksinave të...

Page 1: UNIVERSITETI I GJAKOVËS “FEHMI AGANI” FAKULTETI I ... BERISHA.pdfPërdorimi i vaksinave të gripit është rruga më efektive për parandalimin e sëmundjes. Vaksinat aktuale

UNIVERSITETI I GJAKOVËS “FEHMI AGANI”

FAKULTETI I MJEKËSISË-PROGRAMI INFERMIERI

TEMA:

KARAKTERISTIKAT EPIDEMIOLOGJIKE TË GRIPIT DHE KUJDESIINFERMIEROR

UNIVERSITETI I GJAKOVËS “FEHMI AGANI”

FAKULTETI I MJEKËSISË-PROGRAMI INFERMIERI

TEMA:

KARAKTERISTIKAT EPIDEMIOLOGJIKE TË GRIPIT DHE KUJDESIINFERMIEROR

UNIVERSITETI I GJAKOVËS “FEHMI AGANI”

FAKULTETI I MJEKËSISË-PROGRAMI INFERMIERI

TEMA:

KARAKTERISTIKAT EPIDEMIOLOGJIKE TË GRIPIT DHE KUJDESIINFERMIEROR

UNIVERSITETI I GJAKOVËS “FEHMI AGANI”

FAKULTETI I MJEKËSISË-PROGRAMI INFERMIERI

TEMA:

KARAKTERISTIKAT EPIDEMIOLOGJIKE TË GRIPIT DHE KUJDESIINFERMIEROR

Page 2: UNIVERSITETI I GJAKOVËS “FEHMI AGANI” FAKULTETI I ... BERISHA.pdfPërdorimi i vaksinave të gripit është rruga më efektive për parandalimin e sëmundjes. Vaksinat aktuale

Në këtë punim trajtohen karakteristikat themelore të sëmundjes së gripit në rastet

kur ajo mund të shkaktojë epidemi apo pandemi të gripit. Gjatë ndërtimit të

strukturës së punimit janë trajtuar elementet dhe karakteristikat themelore të cilat

vendin mund ta dërgojnë në epidemi gripore.

Gripi i zakonshëm është një sëmundje virale, kryesisht i përhapur gjatë stinës së

dimrit megjithëse kohët e fundit për shkak të ndryshimeve klimatike të planetit tonë

dhe ndryshimit të menjëhershëm të temperaturave shfaqet edhe në stinët e tjera.

METODOLOGJIA

Rishikimi në hollësi i literaturës mjekësore

Literatura mjekësore është siguruar nga Bibloteka e Universitetit të Gjakovës,

Në këtë punim trajtohen karakteristikat themelore të sëmundjes së gripit në rastet

kur ajo mund të shkaktojë epidemi apo pandemi të gripit. Gjatë ndërtimit të

strukturës së punimit janë trajtuar elementet dhe karakteristikat themelore të cilat

vendin mund ta dërgojnë në epidemi gripore.

Gripi i zakonshëm është një sëmundje virale, kryesisht i përhapur gjatë stinës së

dimrit megjithëse kohët e fundit për shkak të ndryshimeve klimatike të planetit tonë

dhe ndryshimit të menjëhershëm të temperaturave shfaqet edhe në stinët e tjera.

METODOLOGJIA

Rishikimi në hollësi i literaturës mjekësore

Literatura mjekësore është siguruar nga Bibloteka e Universitetit të Gjakovës,

Në këtë punim trajtohen karakteristikat themelore të sëmundjes së gripit në rastet

kur ajo mund të shkaktojë epidemi apo pandemi të gripit. Gjatë ndërtimit të

strukturës së punimit janë trajtuar elementet dhe karakteristikat themelore të cilat

vendin mund ta dërgojnë në epidemi gripore.

Gripi i zakonshëm është një sëmundje virale, kryesisht i përhapur gjatë stinës së

dimrit megjithëse kohët e fundit për shkak të ndryshimeve klimatike të planetit tonë

dhe ndryshimit të menjëhershëm të temperaturave shfaqet edhe në stinët e tjera.

METODOLOGJIA

Rishikimi në hollësi i literaturës mjekësore

Literatura mjekësore është siguruar nga Bibloteka e Universitetit të Gjakovës,

Në këtë punim trajtohen karakteristikat themelore të sëmundjes së gripit në rastet

kur ajo mund të shkaktojë epidemi apo pandemi të gripit. Gjatë ndërtimit të

strukturës së punimit janë trajtuar elementet dhe karakteristikat themelore të cilat

vendin mund ta dërgojnë në epidemi gripore.

Gripi i zakonshëm është një sëmundje virale, kryesisht i përhapur gjatë stinës së

dimrit megjithëse kohët e fundit për shkak të ndryshimeve klimatike të planetit tonë

dhe ndryshimit të menjëhershëm të temperaturave shfaqet edhe në stinët e tjera.

METODOLOGJIA

Rishikimi në hollësi i literaturës mjekësore

Literatura mjekësore është siguruar nga Bibloteka e Universitetit të Gjakovës,

Page 3: UNIVERSITETI I GJAKOVËS “FEHMI AGANI” FAKULTETI I ... BERISHA.pdfPërdorimi i vaksinave të gripit është rruga më efektive për parandalimin e sëmundjes. Vaksinat aktuale

QËLLIMI:

Qëndron në zgjerimin e njohurive për sëmundjen e gripit, shkaktarët

e gripit, diagnostifikimin, kuadrin klinik, komplikimet e mundshme,

mjekimin dhe kujdesin infermieror.

OBJEKTIVAT:

Njohjen me karakteristikat epidemiologjike të gripit

Masat të cilat duhet të ndërmerren për parandalimin e epidemivetë gripit

Detyrat e infermierit në kujdesin infermieror te të sëmuret me grip

OBJEKTIVAT:

Njohjen me karakteristikat epidemiologjike të gripit

Masat të cilat duhet të ndërmerren për parandalimin e epidemivetë gripit

Detyrat e infermierit në kujdesin infermieror te të sëmuret me grip

QËLLIMI:

Qëndron në zgjerimin e njohurive për sëmundjen e gripit, shkaktarët

e gripit, diagnostifikimin, kuadrin klinik, komplikimet e mundshme,

mjekimin dhe kujdesin infermieror.

OBJEKTIVAT:

Njohjen me karakteristikat epidemiologjike të gripit

Masat të cilat duhet të ndërmerren për parandalimin e epidemivetë gripit

Detyrat e infermierit në kujdesin infermieror te të sëmuret me grip

OBJEKTIVAT:

Njohjen me karakteristikat epidemiologjike të gripit

Masat të cilat duhet të ndërmerren për parandalimin e epidemivetë gripit

Detyrat e infermierit në kujdesin infermieror te të sëmuret me grip

Page 4: UNIVERSITETI I GJAKOVËS “FEHMI AGANI” FAKULTETI I ... BERISHA.pdfPërdorimi i vaksinave të gripit është rruga më efektive për parandalimin e sëmundjes. Vaksinat aktuale

GRIPI

Është një infeksion viral që sulmon sistemin e frymëmarrjes-hundën,

fytin dhe mushkëritë e njeriut. Influenca zakonisht quhet grip, por

nuk është e njëjtë me viruset e "gripit" që shkaktojnë diarre dhe

vjellje.

Shumica e njerëzve që preken

me virusin e gripit mund ta

marrin veten pa kujdes

mjekësor

Ka raste kur kërkohet kujdes

shëndetësor.

Marrja e barnave antivirale

brenda 48 orëve të para pas

njoftimit të parë të simptomave

të gripit mund të zvogëlojë

gjatësinë e sëmundjes dhe të

ndihmojë në parandalimin e

problemeve më serioze.

Shumica e njerëzve që preken

me virusin e gripit mund ta

marrin veten pa kujdes

mjekësor

Ka raste kur kërkohet kujdes

shëndetësor.

Marrja e barnave antivirale

brenda 48 orëve të para pas

njoftimit të parë të simptomave

të gripit mund të zvogëlojë

gjatësinë e sëmundjes dhe të

ndihmojë në parandalimin e

problemeve më serioze.

GRIPI

Është një infeksion viral që sulmon sistemin e frymëmarrjes-hundën,

fytin dhe mushkëritë e njeriut. Influenca zakonisht quhet grip, por

nuk është e njëjtë me viruset e "gripit" që shkaktojnë diarre dhe

vjellje.

Shumica e njerëzve që preken

me virusin e gripit mund ta

marrin veten pa kujdes

mjekësor

Ka raste kur kërkohet kujdes

shëndetësor.

Marrja e barnave antivirale

brenda 48 orëve të para pas

njoftimit të parë të simptomave

të gripit mund të zvogëlojë

gjatësinë e sëmundjes dhe të

ndihmojë në parandalimin e

problemeve më serioze.

Shumica e njerëzve që preken

me virusin e gripit mund ta

marrin veten pa kujdes

mjekësor

Ka raste kur kërkohet kujdes

shëndetësor.

Marrja e barnave antivirale

brenda 48 orëve të para pas

njoftimit të parë të simptomave

të gripit mund të zvogëlojë

gjatësinë e sëmundjes dhe të

ndihmojë në parandalimin e

problemeve më serioze.

Page 5: UNIVERSITETI I GJAKOVËS “FEHMI AGANI” FAKULTETI I ... BERISHA.pdfPërdorimi i vaksinave të gripit është rruga më efektive për parandalimin e sëmundjes. Vaksinat aktuale

VIRUSET E GRIPIT

Viruset e gripet u identifikuan për herë të parë në vitin 1933, por

shpërthime të epidemive që përhapnin në mënyrë të shpejtë

sëmundje respiratore të shoqëruara me ethe të ngjajshme me

gripin janë dokumentuar që prej fillimit të shekullit të XX-të.

Rreth 20% e fëmijëve dhe 5% e të rriturve në mbarë botën,

zhvillojnë çdo vit një grip simptomatik A ose B. Kjo shkakton një

varg të gjërë sëmundjesh, nga infeksionet josimptomatike te

sindromat që prekin mushkëritë, zemren, mëlqinë, veshkat dhe

muskujt na dërgojnë deri në pneumoni të rrufeshme.

Viruset e gripet u identifikuan për herë të parë në vitin 1933, por

shpërthime të epidemive që përhapnin në mënyrë të shpejtë

sëmundje respiratore të shoqëruara me ethe të ngjajshme me

gripin janë dokumentuar që prej fillimit të shekullit të XX-të.

Rreth 20% e fëmijëve dhe 5% e të rriturve në mbarë botën,

zhvillojnë çdo vit një grip simptomatik A ose B. Kjo shkakton një

varg të gjërë sëmundjesh, nga infeksionet josimptomatike te

sindromat që prekin mushkëritë, zemren, mëlqinë, veshkat dhe

muskujt na dërgojnë deri në pneumoni të rrufeshme.

VIRUSET E GRIPIT

Viruset e gripet u identifikuan për herë të parë në vitin 1933, por

shpërthime të epidemive që përhapnin në mënyrë të shpejtë

sëmundje respiratore të shoqëruara me ethe të ngjajshme me

gripin janë dokumentuar që prej fillimit të shekullit të XX-të.

Rreth 20% e fëmijëve dhe 5% e të rriturve në mbarë botën,

zhvillojnë çdo vit një grip simptomatik A ose B. Kjo shkakton një

varg të gjërë sëmundjesh, nga infeksionet josimptomatike te

sindromat që prekin mushkëritë, zemren, mëlqinë, veshkat dhe

muskujt na dërgojnë deri në pneumoni të rrufeshme.

Viruset e gripet u identifikuan për herë të parë në vitin 1933, por

shpërthime të epidemive që përhapnin në mënyrë të shpejtë

sëmundje respiratore të shoqëruara me ethe të ngjajshme me

gripin janë dokumentuar që prej fillimit të shekullit të XX-të.

Rreth 20% e fëmijëve dhe 5% e të rriturve në mbarë botën,

zhvillojnë çdo vit një grip simptomatik A ose B. Kjo shkakton një

varg të gjërë sëmundjesh, nga infeksionet josimptomatike te

sindromat që prekin mushkëritë, zemren, mëlqinë, veshkat dhe

muskujt na dërgojnë deri në pneumoni të rrufeshme.

Page 6: UNIVERSITETI I GJAKOVËS “FEHMI AGANI” FAKULTETI I ... BERISHA.pdfPërdorimi i vaksinave të gripit është rruga më efektive për parandalimin e sëmundjes. Vaksinat aktuale

EPIDEMITË SEZONALE

Fillojnë nga fundi i vjeshtes deri te muajt e dimrit.

Modeli i epidemisë gripale reflekton disa shkaqe si:

niveli i variacionit antigjenik-egërsia dhe përhapja e virusit,

niveli i imunitetit në popullsi -grupe specifike shoqërore që janë të

infektuara

faktorët sezonalë që mbeten të vështirë për tu kuptuar.

Fillojnë nga fundi i vjeshtes deri te muajt e dimrit.

Modeli i epidemisë gripale reflekton disa shkaqe si:

niveli i variacionit antigjenik-egërsia dhe përhapja e virusit,

niveli i imunitetit në popullsi -grupe specifike shoqërore që janë të

infektuara

faktorët sezonalë që mbeten të vështirë për tu kuptuar.

EPIDEMITË SEZONALE

Fillojnë nga fundi i vjeshtes deri te muajt e dimrit.

Modeli i epidemisë gripale reflekton disa shkaqe si:

niveli i variacionit antigjenik-egërsia dhe përhapja e virusit,

niveli i imunitetit në popullsi -grupe specifike shoqërore që janë të

infektuara

faktorët sezonalë që mbeten të vështirë për tu kuptuar.

Fillojnë nga fundi i vjeshtes deri te muajt e dimrit.

Modeli i epidemisë gripale reflekton disa shkaqe si:

niveli i variacionit antigjenik-egërsia dhe përhapja e virusit,

niveli i imunitetit në popullsi -grupe specifike shoqërore që janë të

infektuara

faktorët sezonalë që mbeten të vështirë për tu kuptuar.

Page 7: UNIVERSITETI I GJAKOVËS “FEHMI AGANI” FAKULTETI I ... BERISHA.pdfPërdorimi i vaksinave të gripit është rruga më efektive për parandalimin e sëmundjes. Vaksinat aktuale

PANDEMIA GRIPORE

Pandemia ndodhë kur nje nënlloj i ri i virusit A i gripit, shfaqet dhe

përhapet te njërëzit.Pandemia mund të lidhet me rritje te

konsiderushme në mbarë botën të sëmundjeve të rënda dhe

vdekshmërisë.

Pandemitë e shekullit XXI janë emërtuar nga vendi, nga i cili rrjedhin:

1918-1920 “Gripi Spanjoll" ka lënë pas vete 20 - 50 milionë tëvdekur.

1957 - 1958 "Gripi aziatik" ka lënë pas vete diku 1 milionë tëvdekur.

1968- 1969 “Gripi I Honkongut" ka lënë pas vete diku 1 milionë tëvdekur

Pandemitë e shekullit XXI janë emërtuar nga vendi, nga i cili rrjedhin:

1918-1920 “Gripi Spanjoll" ka lënë pas vete 20 - 50 milionë tëvdekur.

1957 - 1958 "Gripi aziatik" ka lënë pas vete diku 1 milionë tëvdekur.

1968- 1969 “Gripi I Honkongut" ka lënë pas vete diku 1 milionë tëvdekur

PANDEMIA GRIPORE

Pandemia ndodhë kur nje nënlloj i ri i virusit A i gripit, shfaqet dhe

përhapet te njërëzit.Pandemia mund të lidhet me rritje te

konsiderushme në mbarë botën të sëmundjeve të rënda dhe

vdekshmërisë.

Pandemitë e shekullit XXI janë emërtuar nga vendi, nga i cili rrjedhin:

1918-1920 “Gripi Spanjoll" ka lënë pas vete 20 - 50 milionë tëvdekur.

1957 - 1958 "Gripi aziatik" ka lënë pas vete diku 1 milionë tëvdekur.

1968- 1969 “Gripi I Honkongut" ka lënë pas vete diku 1 milionë tëvdekur

Pandemitë e shekullit XXI janë emërtuar nga vendi, nga i cili rrjedhin:

1918-1920 “Gripi Spanjoll" ka lënë pas vete 20 - 50 milionë tëvdekur.

1957 - 1958 "Gripi aziatik" ka lënë pas vete diku 1 milionë tëvdekur.

1968- 1969 “Gripi I Honkongut" ka lënë pas vete diku 1 milionë tëvdekur

Page 8: UNIVERSITETI I GJAKOVËS “FEHMI AGANI” FAKULTETI I ... BERISHA.pdfPërdorimi i vaksinave të gripit është rruga më efektive për parandalimin e sëmundjes. Vaksinat aktuale

ÇKA ËSHTË EPIDEMIOLOGJIA?

Shkenca bazë dhe praktika më thelbësore e shëndetit publik dhee mjekësisë parandaluse

Është përcaktuar si studimi i faktorëve që përcaktojnë shfaqjendhe shpërndarjen e sëmundjes në popullsi.

Ndahet në epidemiologji të sëmundjeve infektive dheepidemiologji të sëmundjeve kronike.

Shkenca bazë dhe praktika më thelbësore e shëndetit publik dhee mjekësisë parandaluse

Është përcaktuar si studimi i faktorëve që përcaktojnë shfaqjendhe shpërndarjen e sëmundjes në popullsi.

Ndahet në epidemiologji të sëmundjeve infektive dheepidemiologji të sëmundjeve kronike.

ÇKA ËSHTË EPIDEMIOLOGJIA?

Shkenca bazë dhe praktika më thelbësore e shëndetit publik dhee mjekësisë parandaluse

Është përcaktuar si studimi i faktorëve që përcaktojnë shfaqjendhe shpërndarjen e sëmundjes në popullsi.

Ndahet në epidemiologji të sëmundjeve infektive dheepidemiologji të sëmundjeve kronike.

Shkenca bazë dhe praktika më thelbësore e shëndetit publik dhee mjekësisë parandaluse

Është përcaktuar si studimi i faktorëve që përcaktojnë shfaqjendhe shpërndarjen e sëmundjes në popullsi.

Ndahet në epidemiologji të sëmundjeve infektive dheepidemiologji të sëmundjeve kronike.

Page 9: UNIVERSITETI I GJAKOVËS “FEHMI AGANI” FAKULTETI I ... BERISHA.pdfPërdorimi i vaksinave të gripit është rruga më efektive për parandalimin e sëmundjes. Vaksinat aktuale

VEPRIMI EPIDEMIOLOGJIK

studimi i sëmundjes, procesi epidemiologjik, parandalimi

Vlerësimetshoqërore

Kërkimi ishkaqeve

Përdorimet eEpidemiologjisë

Plotësimi itablosë klinike

Identifikimi isindromave

VEPRIMI EPIDEMIOLOGJIK

studimi i sëmundjes, procesi epidemiologjik, parandalimi

Vlerësimetshoqërore

Puna nëshërbimet

shëndetësore

Studimethistorike

Përdorimet eEpidemiologjisë

Puna nëshërbimet

shëndetësore

Rreziqet dheshanset

individualePlotësimi i

tablosë klinike

Page 10: UNIVERSITETI I GJAKOVËS “FEHMI AGANI” FAKULTETI I ... BERISHA.pdfPërdorimi i vaksinave të gripit është rruga më efektive për parandalimin e sëmundjes. Vaksinat aktuale

AGJENTI ETIOLIGJIK

Gripi është një virus me madhësi mesatare (80-120 nm)

Bënë pjesë në familjen ortomiksoviride.

Virusi i tij përbëhet nga segmente me një helikë të vetme të aciditribonukleik me ndjeshmëri negative (ARN), i mbyllur në njëguackë spirale proteinash, ose nukleokapsid.

Virusi është i mbuluar me një zarf lipoid me proteina të dala nësipërfaqe të cilat përbëhen nga hemaglutina (HA) dheneuroanimidasi (NA).

Viruset e gripit klasifikohen në bazë të ribonulkleoproteines sëtyre (RNP) në tre lloje të veçanta, A, B, C.

Gripi është një virus me madhësi mesatare (80-120 nm)

Bënë pjesë në familjen ortomiksoviride.

Virusi i tij përbëhet nga segmente me një helikë të vetme të aciditribonukleik me ndjeshmëri negative (ARN), i mbyllur në njëguackë spirale proteinash, ose nukleokapsid.

Virusi është i mbuluar me një zarf lipoid me proteina të dala nësipërfaqe të cilat përbëhen nga hemaglutina (HA) dheneuroanimidasi (NA).

Viruset e gripit klasifikohen në bazë të ribonulkleoproteines sëtyre (RNP) në tre lloje të veçanta, A, B, C.

AGJENTI ETIOLIGJIK

Gripi është një virus me madhësi mesatare (80-120 nm)

Bënë pjesë në familjen ortomiksoviride.

Virusi i tij përbëhet nga segmente me një helikë të vetme të aciditribonukleik me ndjeshmëri negative (ARN), i mbyllur në njëguackë spirale proteinash, ose nukleokapsid.

Virusi është i mbuluar me një zarf lipoid me proteina të dala nësipërfaqe të cilat përbëhen nga hemaglutina (HA) dheneuroanimidasi (NA).

Viruset e gripit klasifikohen në bazë të ribonulkleoproteines sëtyre (RNP) në tre lloje të veçanta, A, B, C.

Gripi është një virus me madhësi mesatare (80-120 nm)

Bënë pjesë në familjen ortomiksoviride.

Virusi i tij përbëhet nga segmente me një helikë të vetme të aciditribonukleik me ndjeshmëri negative (ARN), i mbyllur në njëguackë spirale proteinash, ose nukleokapsid.

Virusi është i mbuluar me një zarf lipoid me proteina të dala nësipërfaqe të cilat përbëhen nga hemaglutina (HA) dheneuroanimidasi (NA).

Viruset e gripit klasifikohen në bazë të ribonulkleoproteines sëtyre (RNP) në tre lloje të veçanta, A, B, C.

Page 11: UNIVERSITETI I GJAKOVËS “FEHMI AGANI” FAKULTETI I ... BERISHA.pdfPërdorimi i vaksinave të gripit është rruga më efektive për parandalimin e sëmundjes. Vaksinat aktuale

SIMPTOMATOLOGJIA-KUADRI EPIDEMIOLOGJIK

Bartësit më aktivë dhe njëherit kryesor të infektimit janë fëmijët

Shkaktarë të epidemisë dhe pandemisë janë viruset epidemike tëgrupit (A) dhe rrallë herë të grupit B. Këta virus janë në gjendje të ndërrojnëgjatë kohës molekulat antigjene të sipërfaqes: Hemaglutin (H) dheNeuraminidase (N)

Nëpërmjet teshtitjes apo kollitjes, personi i infektuar mund të përhapë nëajër virusin

Jetëgjatësia e virusit në sipërfaqe të caktuara varion; kështu në objekte simetale apo plastikë ai mund të mbijetojë deri në dy ditë, por mund tëmbijetojë vetëm 15 minuta në sipërfaqe letre dhe 5 minuta në lëkurë.

Bartësit më aktivë dhe njëherit kryesor të infektimit janë fëmijët

Shkaktarë të epidemisë dhe pandemisë janë viruset epidemike tëgrupit (A) dhe rrallë herë të grupit B. Këta virus janë në gjendje të ndërrojnëgjatë kohës molekulat antigjene të sipërfaqes: Hemaglutin (H) dheNeuraminidase (N)

Nëpërmjet teshtitjes apo kollitjes, personi i infektuar mund të përhapë nëajër virusin

Jetëgjatësia e virusit në sipërfaqe të caktuara varion; kështu në objekte simetale apo plastikë ai mund të mbijetojë deri në dy ditë, por mund tëmbijetojë vetëm 15 minuta në sipërfaqe letre dhe 5 minuta në lëkurë.

SIMPTOMATOLOGJIA-KUADRI EPIDEMIOLOGJIK

Bartësit më aktivë dhe njëherit kryesor të infektimit janë fëmijët

Shkaktarë të epidemisë dhe pandemisë janë viruset epidemike tëgrupit (A) dhe rrallë herë të grupit B. Këta virus janë në gjendje të ndërrojnëgjatë kohës molekulat antigjene të sipërfaqes: Hemaglutin (H) dheNeuraminidase (N)

Nëpërmjet teshtitjes apo kollitjes, personi i infektuar mund të përhapë nëajër virusin

Jetëgjatësia e virusit në sipërfaqe të caktuara varion; kështu në objekte simetale apo plastikë ai mund të mbijetojë deri në dy ditë, por mund tëmbijetojë vetëm 15 minuta në sipërfaqe letre dhe 5 minuta në lëkurë.

Bartësit më aktivë dhe njëherit kryesor të infektimit janë fëmijët

Shkaktarë të epidemisë dhe pandemisë janë viruset epidemike tëgrupit (A) dhe rrallë herë të grupit B. Këta virus janë në gjendje të ndërrojnëgjatë kohës molekulat antigjene të sipërfaqes: Hemaglutin (H) dheNeuraminidase (N)

Nëpërmjet teshtitjes apo kollitjes, personi i infektuar mund të përhapë nëajër virusin

Jetëgjatësia e virusit në sipërfaqe të caktuara varion; kështu në objekte simetale apo plastikë ai mund të mbijetojë deri në dy ditë, por mund tëmbijetojë vetëm 15 minuta në sipërfaqe letre dhe 5 minuta në lëkurë.

Page 12: UNIVERSITETI I GJAKOVËS “FEHMI AGANI” FAKULTETI I ... BERISHA.pdfPërdorimi i vaksinave të gripit është rruga më efektive për parandalimin e sëmundjes. Vaksinat aktuale

Simptomat e para të gripit

Shfaqen brenda 24

Ato vazhdojnë rreth 5-7 ditë

Më e theksuar ditën e dytë dhe të tretë pas infektimit

Virusi i gripit tenton të godasë organet me imunitet më të dobët epër pasojë, një grip i thjeshtë mund të krijojë dëme të shumta,duke rrezikuar dhe jetën e njeriut

Agresiviteti klinik i infeksionit mund të variojë nga infeksionasimptomatik në pneumoni virale primare dhe vdekje

Shfaqen brenda 24

Ato vazhdojnë rreth 5-7 ditë

Më e theksuar ditën e dytë dhe të tretë pas infektimit

Virusi i gripit tenton të godasë organet me imunitet më të dobët epër pasojë, një grip i thjeshtë mund të krijojë dëme të shumta,duke rrezikuar dhe jetën e njeriut

Agresiviteti klinik i infeksionit mund të variojë nga infeksionasimptomatik në pneumoni virale primare dhe vdekje

Simptomat e para të gripit

Shfaqen brenda 24

Ato vazhdojnë rreth 5-7 ditë

Më e theksuar ditën e dytë dhe të tretë pas infektimit

Virusi i gripit tenton të godasë organet me imunitet më të dobët epër pasojë, një grip i thjeshtë mund të krijojë dëme të shumta,duke rrezikuar dhe jetën e njeriut

Agresiviteti klinik i infeksionit mund të variojë nga infeksionasimptomatik në pneumoni virale primare dhe vdekje

Shfaqen brenda 24

Ato vazhdojnë rreth 5-7 ditë

Më e theksuar ditën e dytë dhe të tretë pas infektimit

Virusi i gripit tenton të godasë organet me imunitet më të dobët epër pasojë, një grip i thjeshtë mund të krijojë dëme të shumta,duke rrezikuar dhe jetën e njeriut

Agresiviteti klinik i infeksionit mund të variojë nga infeksionasimptomatik në pneumoni virale primare dhe vdekje

Page 13: UNIVERSITETI I GJAKOVËS “FEHMI AGANI” FAKULTETI I ... BERISHA.pdfPërdorimi i vaksinave të gripit është rruga më efektive për parandalimin e sëmundjes. Vaksinat aktuale

NË RREZIK MË TË MADH JANË:

Fëmijët e vegjël nën 5 vjeç, sidomos deri në 2 vjeç

Personat e moshës së shtyer, 65 vjeç e sipër

Gratë shtatëzëna.

Personat me sëmundje kronike

Fëmijët e vegjël nën 5 vjeç, sidomos deri në 2 vjeç

Personat e moshës së shtyer, 65 vjeç e sipër

Gratë shtatëzëna.

Personat me sëmundje kronike

Fëmijët e vegjël nën 5 vjeç, sidomos deri në 2 vjeç

Personat e moshës së shtyer, 65 vjeç e sipër

Gratë shtatëzëna.

Personat me sëmundje kronike

Fëmijët e vegjël nën 5 vjeç, sidomos deri në 2 vjeç

Personat e moshës së shtyer, 65 vjeç e sipër

Gratë shtatëzëna.

Personat me sëmundje kronike

Page 14: UNIVERSITETI I GJAKOVËS “FEHMI AGANI” FAKULTETI I ... BERISHA.pdfPërdorimi i vaksinave të gripit është rruga më efektive për parandalimin e sëmundjes. Vaksinat aktuale

SHENJAT KLINIKE

KOLLË TË THATËTEMPERATURË ENGRITUR

DHEMBJEMUSKUJSH PLOGËSHTI

SHENJAT KLINIKE

ANOREKSI

KOKËDHEMBJE

Page 15: UNIVERSITETI I GJAKOVËS “FEHMI AGANI” FAKULTETI I ... BERISHA.pdfPërdorimi i vaksinave të gripit është rruga më efektive për parandalimin e sëmundjes. Vaksinat aktuale

Shenjat paralajmëruese për emergjencë

Fëmijët shfaqin: Temperaturë të lartë mbi 39 grade

celcius dhe që ulet më vështirësi

Frymarrje e shpejtë, ose probleme mefrymëmarrjen

Ndryshim të ngjyrës së lëkurës

Nuk konsumon lëngje të mjaftueshme

Nuk ka gjallëri ose nuk bashkëvepron

Bëhet nervoz aq sa fëmija nuk dëshirontë mbahet as në krahë

Të rriturit shfaqin: Vështirësi në frymarrje apo gulçim

Dhimbje apo presion në gjoks apo bark

Marramendje e papritur

Konfuzion mendor

Të vjella të menjëhershme ose tëvazhdueshme temperaturë e lartë mëshumë se 5 ditë

Kollë e fortë

Fëmijët shfaqin: Temperaturë të lartë mbi 39 grade

celcius dhe që ulet më vështirësi

Frymarrje e shpejtë, ose probleme mefrymëmarrjen

Ndryshim të ngjyrës së lëkurës

Nuk konsumon lëngje të mjaftueshme

Nuk ka gjallëri ose nuk bashkëvepron

Bëhet nervoz aq sa fëmija nuk dëshirontë mbahet as në krahë

Të rriturit shfaqin: Vështirësi në frymarrje apo gulçim

Dhimbje apo presion në gjoks apo bark

Marramendje e papritur

Konfuzion mendor

Të vjella të menjëhershme ose tëvazhdueshme temperaturë e lartë mëshumë se 5 ditë

Kollë e fortë

Fëmijët shfaqin: Temperaturë të lartë mbi 39 grade

celcius dhe që ulet më vështirësi

Frymarrje e shpejtë, ose probleme mefrymëmarrjen

Ndryshim të ngjyrës së lëkurës

Nuk konsumon lëngje të mjaftueshme

Nuk ka gjallëri ose nuk bashkëvepron

Bëhet nervoz aq sa fëmija nuk dëshirontë mbahet as në krahë

Të rriturit shfaqin: Vështirësi në frymarrje apo gulçim

Dhimbje apo presion në gjoks apo bark

Marramendje e papritur

Konfuzion mendor

Të vjella të menjëhershme ose tëvazhdueshme temperaturë e lartë mëshumë se 5 ditë

Kollë e fortë

Fëmijët shfaqin: Temperaturë të lartë mbi 39 grade

celcius dhe që ulet më vështirësi

Frymarrje e shpejtë, ose probleme mefrymëmarrjen

Ndryshim të ngjyrës së lëkurës

Nuk konsumon lëngje të mjaftueshme

Nuk ka gjallëri ose nuk bashkëvepron

Bëhet nervoz aq sa fëmija nuk dëshirontë mbahet as në krahë

Të rriturit shfaqin: Vështirësi në frymarrje apo gulçim

Dhimbje apo presion në gjoks apo bark

Marramendje e papritur

Konfuzion mendor

Të vjella të menjëhershme ose tëvazhdueshme temperaturë e lartë mëshumë se 5 ditë

Kollë e fortë

Page 16: UNIVERSITETI I GJAKOVËS “FEHMI AGANI” FAKULTETI I ... BERISHA.pdfPërdorimi i vaksinave të gripit është rruga më efektive për parandalimin e sëmundjes. Vaksinat aktuale

Efekte anësoreKomplikacionet e zakonshme të rënda të sëmundjes së gripit përfshijnëpërkeqësimin e sëmundjeve kronike kardiopulmunare dhe zhvillimin e pneumonisëbakteriale sekondare. Pacientët me sëmundje kronike të bllokimit të mushkërive,asmë dhe dobësim të rrahjes së zemrës mund të rëndohet kur këta persona prekendhe nga gripi.

Personat me një rrezik të lartë përkomplikacione:

Persona të moshës mbi 65 vjeç

Tezidentë të azileve dheambienteve të tjera

Të rriturit dhe fëmijët që kanëçrregullime të vazhdueshme

Të rriturit dhe fëmijët që mundtë jenë në gjendje jo të mirëshëndetësore

Fëmijët dhe adoleshentët

Gratë shtatëzëna

Fëmijët nga 6-23 muaj

Personat nga 50-64 vjeç

Punonjësit e azileve dhe tërezidencave tjera

Personat me një rrezik të lartë përkomplikacione:

Persona të moshës mbi 65 vjeç

Tezidentë të azileve dheambienteve të tjera

Të rriturit dhe fëmijët që kanëçrregullime të vazhdueshme

Të rriturit dhe fëmijët që mundtë jenë në gjendje jo të mirëshëndetësore

Fëmijët dhe adoleshentët

Gratë shtatëzëna

Fëmijët nga 6-23 muaj

Personat nga 50-64 vjeç

Punonjësit e azileve dhe tërezidencave tjera

Efekte anësoreKomplikacionet e zakonshme të rënda të sëmundjes së gripit përfshijnëpërkeqësimin e sëmundjeve kronike kardiopulmunare dhe zhvillimin e pneumonisëbakteriale sekondare. Pacientët me sëmundje kronike të bllokimit të mushkërive,asmë dhe dobësim të rrahjes së zemrës mund të rëndohet kur këta persona prekendhe nga gripi.

Personat me një rrezik të lartë përkomplikacione:

Persona të moshës mbi 65 vjeç

Tezidentë të azileve dheambienteve të tjera

Të rriturit dhe fëmijët që kanëçrregullime të vazhdueshme

Të rriturit dhe fëmijët që mundtë jenë në gjendje jo të mirëshëndetësore

Fëmijët dhe adoleshentët

Gratë shtatëzëna

Fëmijët nga 6-23 muaj

Personat nga 50-64 vjeç

Punonjësit e azileve dhe tërezidencave tjera

Personat me një rrezik të lartë përkomplikacione:

Persona të moshës mbi 65 vjeç

Tezidentë të azileve dheambienteve të tjera

Të rriturit dhe fëmijët që kanëçrregullime të vazhdueshme

Të rriturit dhe fëmijët që mundtë jenë në gjendje jo të mirëshëndetësore

Fëmijët dhe adoleshentët

Gratë shtatëzëna

Fëmijët nga 6-23 muaj

Personat nga 50-64 vjeç

Punonjësit e azileve dhe tërezidencave tjera

Page 17: UNIVERSITETI I GJAKOVËS “FEHMI AGANI” FAKULTETI I ... BERISHA.pdfPërdorimi i vaksinave të gripit është rruga më efektive për parandalimin e sëmundjes. Vaksinat aktuale

Diagnoza përcaktohet në bazë të pasqyrës klinike dhe të dhënaveepidemiologjike. Virusi në ditët e para mund të izolohet prej gjakut me anëtë sputumit, ose me strisho, ndërsa identifikimi bëhet me kultivim, zakonishtnë embrion të pulës ose në qeliza embrionale të njeriut, por në praktikërrallë herë vertetohet

Teste të shumta laboratorike për gripin janë të disponueshëm: kultura virale,imunoflorishenca (direkte dhe indirekte), diagnoza të shpejta,dhe aerologjia.

DIAGNOZA

Diagnoza përcaktohet në bazë të pasqyrës klinike dhe të dhënaveepidemiologjike. Virusi në ditët e para mund të izolohet prej gjakut me anëtë sputumit, ose me strisho, ndërsa identifikimi bëhet me kultivim, zakonishtnë embrion të pulës ose në qeliza embrionale të njeriut, por në praktikërrallë herë vertetohet

Teste të shumta laboratorike për gripin janë të disponueshëm: kultura virale,imunoflorishenca (direkte dhe indirekte), diagnoza të shpejta,dhe aerologjia.

Diagnoza përcaktohet në bazë të pasqyrës klinike dhe të dhënaveepidemiologjike. Virusi në ditët e para mund të izolohet prej gjakut me anëtë sputumit, ose me strisho, ndërsa identifikimi bëhet me kultivim, zakonishtnë embrion të pulës ose në qeliza embrionale të njeriut, por në praktikërrallë herë vertetohet

Teste të shumta laboratorike për gripin janë të disponueshëm: kultura virale,imunoflorishenca (direkte dhe indirekte), diagnoza të shpejta,dhe aerologjia.

DIAGNOZA

Diagnoza përcaktohet në bazë të pasqyrës klinike dhe të dhënaveepidemiologjike. Virusi në ditët e para mund të izolohet prej gjakut me anëtë sputumit, ose me strisho, ndërsa identifikimi bëhet me kultivim, zakonishtnë embrion të pulës ose në qeliza embrionale të njeriut, por në praktikërrallë herë vertetohet

Teste të shumta laboratorike për gripin janë të disponueshëm: kultura virale,imunoflorishenca (direkte dhe indirekte), diagnoza të shpejta,dhe aerologjia.

Page 18: UNIVERSITETI I GJAKOVËS “FEHMI AGANI” FAKULTETI I ... BERISHA.pdfPërdorimi i vaksinave të gripit është rruga më efektive për parandalimin e sëmundjes. Vaksinat aktuale

PARANDALIMIPërdorimi i vaksinave të gripit është rruga më efektive për

parandalimin e sëmundjes.

Vaksinat aktuale prodhohen nga viruse të rritura në

vezët e shëndetshme të pulës dhe aktivizohen nga

formaldeidët ose nga propiolaktoni-b.

Vaksina e parë e gripit u miratua në mënyrë

komerciale në vitin 1945 e bazuar në studime të

shumta të suksesshme dhe efikase të bëra te të

rekrutuarit ushtarakë, duke përdorur viruse inactive

gripale

Aktualisht vaksina me virus gripi të gjatë të zbutur

lejohet të përdoret vetëm për përsona nga mosha 5-

49 vjeçarë.

Vaksinimi primar bëhet me dhënien e dy dozave të

vaksinës së mbytur virale, në dozë prej 05 ml, me

rrugë subkutane me dallim kohor në mes të dozave,

prej 30 ditësh

Vaksina antigrip përmban rreth 5-6 lloje virusesh

virale që janë shfaqur në vende të ndryshme të

planetit tone një vit më parë.

Vaksinat aktuale prodhohen nga viruse të rritura në

vezët e shëndetshme të pulës dhe aktivizohen nga

formaldeidët ose nga propiolaktoni-b.

Vaksina e parë e gripit u miratua në mënyrë

komerciale në vitin 1945 e bazuar në studime të

shumta të suksesshme dhe efikase të bëra te të

rekrutuarit ushtarakë, duke përdorur viruse inactive

gripale

Aktualisht vaksina me virus gripi të gjatë të zbutur

lejohet të përdoret vetëm për përsona nga mosha 5-

49 vjeçarë.

Vaksinimi primar bëhet me dhënien e dy dozave të

vaksinës së mbytur virale, në dozë prej 05 ml, me

rrugë subkutane me dallim kohor në mes të dozave,

prej 30 ditësh

Vaksina antigrip përmban rreth 5-6 lloje virusesh

virale që janë shfaqur në vende të ndryshme të

planetit tone një vit më parë.

PARANDALIMIPërdorimi i vaksinave të gripit është rruga më efektive për

parandalimin e sëmundjes.

Vaksinat aktuale prodhohen nga viruse të rritura në

vezët e shëndetshme të pulës dhe aktivizohen nga

formaldeidët ose nga propiolaktoni-b.

Vaksina e parë e gripit u miratua në mënyrë

komerciale në vitin 1945 e bazuar në studime të

shumta të suksesshme dhe efikase të bëra te të

rekrutuarit ushtarakë, duke përdorur viruse inactive

gripale

Aktualisht vaksina me virus gripi të gjatë të zbutur

lejohet të përdoret vetëm për përsona nga mosha 5-

49 vjeçarë.

Vaksinimi primar bëhet me dhënien e dy dozave të

vaksinës së mbytur virale, në dozë prej 05 ml, me

rrugë subkutane me dallim kohor në mes të dozave,

prej 30 ditësh

Vaksina antigrip përmban rreth 5-6 lloje virusesh

virale që janë shfaqur në vende të ndryshme të

planetit tone një vit më parë.

Vaksinat aktuale prodhohen nga viruse të rritura në

vezët e shëndetshme të pulës dhe aktivizohen nga

formaldeidët ose nga propiolaktoni-b.

Vaksina e parë e gripit u miratua në mënyrë

komerciale në vitin 1945 e bazuar në studime të

shumta të suksesshme dhe efikase të bëra te të

rekrutuarit ushtarakë, duke përdorur viruse inactive

gripale

Aktualisht vaksina me virus gripi të gjatë të zbutur

lejohet të përdoret vetëm për përsona nga mosha 5-

49 vjeçarë.

Vaksinimi primar bëhet me dhënien e dy dozave të

vaksinës së mbytur virale, në dozë prej 05 ml, me

rrugë subkutane me dallim kohor në mes të dozave,

prej 30 ditësh

Vaksina antigrip përmban rreth 5-6 lloje virusesh

virale që janë shfaqur në vende të ndryshme të

planetit tone një vit më parë.

Page 19: UNIVERSITETI I GJAKOVËS “FEHMI AGANI” FAKULTETI I ... BERISHA.pdfPërdorimi i vaksinave të gripit është rruga më efektive për parandalimin e sëmundjes. Vaksinat aktuale

KUJDESI INFERMIERORDefinohet si përkujdesi, impenjimi, dedikimi për të plotësuar nevojate shëndetit në baza fiziologjike, psikologjike dhe sociale të individittë sëmurë nga cilado sëmundje.

Ti raportojëmjekut

INFERMIERItë kontrollojë

pacientin sa herëqë kërkohet

INFERMIERI

të jetë përgjegjëspër të gjitha

detyrat e caktuara

të sigurojë higjenë dheklimë pozitive në

repart

KUJDESI INFERMIERORDefinohet si përkujdesi, impenjimi, dedikimi për të plotësuar nevojate shëndetit në baza fiziologjike, psikologjike dhe sociale të individittë sëmurë nga cilado sëmundje.

të vë në dispozicionekperiencën e tij

të identifikojëpërkeqësimet erasteve kur nuk

është mjeku

të jetë përgjegjëspër të gjitha

detyrat e caktuara

Page 20: UNIVERSITETI I GJAKOVËS “FEHMI AGANI” FAKULTETI I ... BERISHA.pdfPërdorimi i vaksinave të gripit është rruga më efektive për parandalimin e sëmundjes. Vaksinat aktuale

PËRFUNDIMSi epidemi e gripit ose grip i rënd merret kur 10-20% e popullsisë së një regjioni janëtë infektuar.Shkaktarë të epidemisë dhe pandemisë janë viruset epidemik tëgrupit A dhe rrallë herë të grupit B.

REKOMANDOHET

Vaksinimi kunder gripit;

Vizita te mjeku dhekonsulta per perdorim tëmundshme temedikamenteve;

Shmangja e ambienteve tembyllura dhe me shumenjerez;

Dezinfektimi i të gjithamjediseve ku banoni

Ushqim të shëndetshëm

dhe sasi të konsiderueshmetë lëngjeve

Mbulimi i hundës dhe gojësgjatë kollitjes dheteshtitjes

Larja e duarve shpesh mesapun dhe ujë osepërdorimi i dezinfektuesve.

Shmangja e prekjes sesyve, hundës dhe gojës.

Shmangja e kontaktevemenjerëz të sëmurë ngagripi.

Organizimi i edukumitshendetesor per mbrojtjenkunder gripit sidomos neshkolla dhe komunitet

Raportimi i rasteve.

REKOMANDOHET

Vaksinimi kunder gripit;

Vizita te mjeku dhekonsulta per perdorim tëmundshme temedikamenteve;

Shmangja e ambienteve tembyllura dhe me shumenjerez;

Dezinfektimi i të gjithamjediseve ku banoni

Ushqim të shëndetshëm

dhe sasi të konsiderueshmetë lëngjeve

Mbulimi i hundës dhe gojësgjatë kollitjes dheteshtitjes

Larja e duarve shpesh mesapun dhe ujë osepërdorimi i dezinfektuesve.

Shmangja e prekjes sesyve, hundës dhe gojës.

Shmangja e kontaktevemenjerëz të sëmurë ngagripi.

Organizimi i edukumitshendetesor per mbrojtjenkunder gripit sidomos neshkolla dhe komunitet

Raportimi i rasteve.

PËRFUNDIMSi epidemi e gripit ose grip i rënd merret kur 10-20% e popullsisë së një regjioni janëtë infektuar.Shkaktarë të epidemisë dhe pandemisë janë viruset epidemik tëgrupit A dhe rrallë herë të grupit B.

REKOMANDOHET

Vaksinimi kunder gripit;

Vizita te mjeku dhekonsulta per perdorim tëmundshme temedikamenteve;

Shmangja e ambienteve tembyllura dhe me shumenjerez;

Dezinfektimi i të gjithamjediseve ku banoni

Ushqim të shëndetshëm

dhe sasi të konsiderueshmetë lëngjeve

Mbulimi i hundës dhe gojësgjatë kollitjes dheteshtitjes

Larja e duarve shpesh mesapun dhe ujë osepërdorimi i dezinfektuesve.

Shmangja e prekjes sesyve, hundës dhe gojës.

Shmangja e kontaktevemenjerëz të sëmurë ngagripi.

Organizimi i edukumitshendetesor per mbrojtjenkunder gripit sidomos neshkolla dhe komunitet

Raportimi i rasteve.

REKOMANDOHET

Vaksinimi kunder gripit;

Vizita te mjeku dhekonsulta per perdorim tëmundshme temedikamenteve;

Shmangja e ambienteve tembyllura dhe me shumenjerez;

Dezinfektimi i të gjithamjediseve ku banoni

Ushqim të shëndetshëm

dhe sasi të konsiderueshmetë lëngjeve

Mbulimi i hundës dhe gojësgjatë kollitjes dheteshtitjes

Larja e duarve shpesh mesapun dhe ujë osepërdorimi i dezinfektuesve.

Shmangja e prekjes sesyve, hundës dhe gojës.

Shmangja e kontaktevemenjerëz të sëmurë ngagripi.

Organizimi i edukumitshendetesor per mbrojtjenkunder gripit sidomos neshkolla dhe komunitet

Raportimi i rasteve.

Page 21: UNIVERSITETI I GJAKOVËS “FEHMI AGANI” FAKULTETI I ... BERISHA.pdfPërdorimi i vaksinave të gripit është rruga më efektive për parandalimin e sëmundjes. Vaksinat aktuale

JU FALEMINDERIT! Falenderoj:

Mentorin e punimit Dr. Haxhi Kamberi

Panelin vlerësues

Profesorët e Departamentit të Infermierisë

Familjen

Sinqerisht, Anita Berisha

Falenderoj:

Mentorin e punimit Dr. Haxhi Kamberi

Panelin vlerësues

Profesorët e Departamentit të Infermierisë

Familjen

Sinqerisht, Anita Berisha

JU FALEMINDERIT! Falenderoj:

Mentorin e punimit Dr. Haxhi Kamberi

Panelin vlerësues

Profesorët e Departamentit të Infermierisë

Familjen

Sinqerisht, Anita Berisha

Falenderoj:

Mentorin e punimit Dr. Haxhi Kamberi

Panelin vlerësues

Profesorët e Departamentit të Infermierisë

Familjen

Sinqerisht, Anita Berisha