ULAŞTIRMA YAPILARI

Dr. Öğr. Üyesi Sercan SERİN

Üstyapılar-Esnek Üstyapılar

ÜSTYAPI

Kaplamalar oluşan tabakalı yol yapısıdır

Temel

Alttemel

Altyapı üzerine yerleşen

ÜSTYAPININ AMACI

Trafik yüklerini altyapının taşıyabileceği değere indirmek,

Altyapıyı korumak ve

Düzgün bir yuvarlanma yüzeyi sağlamak

Üstyapılar

Esnek Üstyapılar

Bitümlü Sıcak

KarışımlarSathi

Kaplamalar

RijitÜstyapılar

Bitümlü Sıcak

Karışım

Beton Yollar

Sathi Kaplama

KAPLAMA TABAKASI• Kaplama, taşıtlara uygun bir yuvarlanma yüzeyi

sağlamak

• Trafiğin aşındırma etkilerine karşı koymak

• Yapıya sızan yüzeysel su miktarını azaltmak

• Temel tabakasına iletilen kayma gerilmelerini azaltmak amacıyla temel tabakası üzerine inşa edilen bir tabakadır.

Bitümlü Sıcak Karışımlar

SATHİ KAPLAMA

TEMEL TABAKASI

Aşınma tabakasının altında üstyapının oturduğu doğal zemini, yani taban zeminini koruyan tabakadır.

Temel tabakası bir veya birden fazla tabakadan oluşabilir.

Duruma göre çimentolu veya bitüm bağlayıcılı karışım, stabilize edilmiş zemin veya dikkatle seçilmiş granüler malzeme olabilir.

Trafik hacminin yüksek olduğu kesimlerde bitümlü karışımlar daha yaygın olarak kullanılmaktadır.

TEMEL TABAKASININ GÖREVİ

Ana görevi, üstyapının yük taşıma kabiliyetini artırmaktır.

Ayrıca, trafik hareketlerinden doğan yüksek kayma gerilmelerine karşı koyabilecek,

Drenaja yardımcı olabilecek ve don olaylarına karşı da koruma sağlayabilecek özelliklere sahip olmalıdır.

ALTTEMEL TABAKASI

Temel tabakasının altında alttemel tabakası bulunur.

Bu tabakada kullanılan malzemeler genel olarak temel tabakasına göre daha düşük

kalitelidir ve granüler malzemedir.

Mümkün mertebe yerel malzemeler ve yol inşaatında kullanılmaya elverişli artık

malzemeler (molozlar, cüruflar, inşaat artıkları gibi) kullanılmaya çalışılır.

ALTTEMEL TABAKASININ GÖREVİ

Bitümlü tabakaların inşası için çalışma platformu oluşturmaktır.

Trafik yüklerinin taban üzerine yayılmasını sağlamak,

İnce taneli altyapıların temel tabakasına nüfuz etmelerini önlemek,

Su ve don tesirlerine karşı direnim sağlamak

Tampon bölge görevi yapmak için tesviye yüzeyi üzerine serilen tabakadır.

ÜSTYAPILAR

Üstyapılar, kaplama tabakasında kullanılan malzemelerin türlerine, Özelliklerine ve yapım yöntemlerine göre rijit

ve esnek olarak iki ana sınıfa

ayrılmaktadırlar.

Taban zeminine, trafiğe, çevre

koşullarına ve eko-nomik hususlara bağlı

olarak en uygun üstyapı tipi seçilir.

ÜSTYAPIDA TABAKALI SİSTEM

KAPLAMALARA GÖRE YÜK DAĞILIMI

RijitÜstyapılar

Esnek Üstyapılar

BETON YOLLAR

Çimento betonuyla yapılan kaplamalarla oluşturulan üstyapıya "Rijit üstyapı" ya da "Beton Yollar" denir.

Yol kaplaması olarak betonun görevi, trafik yüklerini tabana iletmek ve bu sırada tabanın deforme olmamasını sağlamaktır.

Bir beton kaplamanın davranışı, dökülen beton tabakaların özelliklerinin yanı sıra, kaplama altına serilen temel ve alttemel tabakalarıyla var olan taban zemininin özelliklerine bağlı olarak değişir.

Otoyollarda ve

karayollarında

Havaalanı öngerilmeli rijit

üstyapılar

Rijit bisiklet yolları

BETON YOLLAR

Projelendirme sırasında, taban zemini, temel ve alttemel malzemeleri, betonu

oluşturan kum, çakıl, kırmataş, çimento ve betonarme demiri gibi malzemelerin

özelliklerinin çok iyi incelenmesi gerekmektedir.

Beton yollar, enine ve boyuna derzlerle

birbirinden ayrılmış 20-25 m2 alana sahip plaklar

halindedir. Beton plağın rijitliğinin

yüksek olması nedeniyle taban zemininde oluşan gerilmeler geniş bir alana

yayılır.

Derzli donatısıztipteki rijitüstyapılar

Derzli donatılı tipteki rijitüstyapılar

Sürekli donatılı tipteki rijitüstyapılar