Üretim Yöntemleri
-
Upload
korkutyigityigitalp -
Category
Documents
-
view
76 -
download
10
description
Transcript of Üretim Yöntemleri
Alışılmış İmalat Yöntemleri� Takım ile iş parçası arasında sürekli temas ve göreceli
hareket.� Talaşlı İmal Usülleri
� Tornalama, Frezeleme, Planyalama, Delme, Broşlama, Taşlama
� Talaşsız İmal Usülleri� Döküm, Kaynak ve Plastik Şekil Verme
� Presleme, Haddeleme, Derin Çekme, Sıvama, Bükme, Kaynak, Lehim, Yapıştırma, Perçinleme
Döküm
Açık ve Kapalı Döküm
Hassas Döküm
Savurma Döküm
Yarı Savurma Döküm
Santrifüj Döküm
Sıcak Hazneli Basınçlı Döküm
Soğuk Hazneli Basınçlı Döküm
Plastik Şekil Verme(Dövme)
Dövme
Baş Şişirme
Haddeleme
Haddeleme
Haddeleme
Halka, Profil haddeleme ve Ovalama
Haddeleme
Ekstrüksiyon
Doğrudan ve Dolaylı Ektrüksiyon
Tel Çekme
Tel Çekme
Saç Kesme
Saç Bükme
V Bükme
Kenar Bükme
Derin Çekme
Derin Çekme
Ütüleme
Sıvama
Kaynak
Mikro Yapı
Bağlantı Çeşitleri
Ark Kaynağı
Ark Kaynağı
Gaz Altı Kaynağı
TIG, MIG, MAG, WIG
�Tungsten Inert Gas
�Metal Inert Gas
�Metal Active Gas
�Wolfram Inert Gas
Tozaltı Ark Kaynağı
Oksiasetilen Kaynağı
Direnç Kaynağı
Direnç Kaynağı
Direnç Kaynağı
Dikiş Direnç Kaynağı
Sürtünme Kaynağı
Termit Kaynağı
Ultrasonik Kaynak
Talaşlı İmalat
Talaş Kaldırma Mekaniği
Talaş Tipleri
Kuvvetler
Kesme Kuvvetleri
Merchant Varsayımı
Ortoganal Kesme ve Tornalama
AşınmaAdhesive wear?Abrasive wear?Diffusion?
Takım Ömrü�
n
Kesici Takım Malzemelerinden BeklenenÖzellikler
Rijitlik: Takım malzemesinin elastiklik modülü mümkün olduğu kadar büyük olmalı ve
dolayısı ile takım yük altında çok az şekil değiştirmelidir.
Tokluk: Takım malzemesi darbelere dayanıklı olmalı, kolayca kırılmamalıdır. Genel
olarak tokluk ve sertlik birbirlerine karşıt iki özelliktir, bununla beraber günümüzde hem
oldukça sert hem de darbelere dayanıklı takım malzemeleri geliştirilmiştir.
Isıl Đletkenlik: Kesici takımla iş parçasının ve talaşın birbirine olan sürtünmesi
neticesinde ortaya çıkan ısı takımda bir sıcaklık yükselmesine neden olur. Sürtünme sonucu
ortaya çıkan bu ısı, takımın uç kısmından sapına doğru ne kadar iyi iletilebilirse, takım ucu o
derecede daha düşük sıcaklıkta kalır. Gayet iyi bilindiği gibi,metalsel malzemeler sıcaklığın
yükselmesi ile sertliklerini yitirirler. Bu bakımdan takım malzemesi iyi bir ısıl iletkenliğe
sahip olması arzu edilir.
Kesici Takım Malzemelerinden BeklenenÖzellikler
Isıl Genleşme: Çalışma esnasında takımın ısınması neticesinde ortaya bir ısıl genleşme
sorunu çıkacak ve bu da takımın ve dolayısı ile de iş parçasının boyut ve şeklini etkileyecektir.
Bu bakımdan iyi bir takım malzemesinin ısıl genleşme katsayısının mümkün olduğu kadar
küçük olması arzu edilir.
Şekillendirme: Đyi bir takım malzemesine, takımın şeklini vermek uygulanacak olan
şekillendirme usulü basit ve kolay olmalıdır.
Ekonomiklik: Takım malzemesi ucuz ve kolay olarak istenen miktarda tedarik
edilebilmelidir.
Bütün bu özelliklerin tümünü bünyesinde aynı derecede toplayan bir takım malzemesi
henüz yapılamamıştır. Bu bakımdan işlenen parçanın özellikleri kriter olarak alınarak,
günümüzde mevcut takım malzemeleri arasında en uygunu seçilir.
Takım Malzemeleri• Takım Çelikleri
o Karbonlu takım çelikleri
o Alaşımlı takım çelikleri
�Yağ çelikleri
�Hava çelikleri
�Hız çelikleri
• Stellitler
• Sinterlenmiş Karbürler
• Seramik Kesici Uçlar
• Elmas, Diğer Doğal ve Yapay Taşlar
Karbon ve Düşük Alaşımlı çelikler� Yüksek karbon çelikleri tarihte ilk kullanılan takım malzemesidir. Bu
çeliklerde karbon %0.7 – 1.5 arasındadır.
� Yüksek sıcaklıklarda kolaylıkla şekillendirildikten sonra su verilerek sertleştirilir. Temperleme ile tokluk özelliği iyileştirilebilir.
� �� � ���, Martenzit sadece yüzeyde elde edilir. Tokluk bu nedenle iyidir ancak sertlik yetersiz ve zamanda ince demir karbürlerin, kaba forma dönüşmesi ile düşer. Bu durum aşınma hızında, zamanla artışına sebep olur.
� 150 ⁰C üzerinde sertlik düşüşünden dolayı kullanılmazlar.
Hız çelikleri� Sertlikliğini 500 C⁰⁰⁰⁰ ye kadar muhafaza
eder
� Kesme hızları karbon çeliklerine nazaran
2 kat fazladır. W, Mo, Cr ve V katkısı ile
mekanik özellikler iyileştirilmiştir.
Sermentler� Demir olmayan metallik alaşımlar (Stellit) Cr ve Co
alaşımlarıdır.
� Aşınmaya dayanıklı
� Çalışma sıcaklığı yalaşık 800 ⁰C
� Sadece dökme ve taşlama yolu ile işlenebilir
Sinterlenmiş Karbürler
� Co bağlayıcı
� � ����~���� Mpa
� Sertlikliğini 1100 ⁰⁰⁰⁰C ye kadar muhafaza eder
� Kesme hızları hız çeliklerine nazaran 5 kat fazladır.
Seramikler3 Katogoride Toplanır:
1) Alumina (Al2O3)
2) Alumina ve titanium karbür kombinasyonları
3) Silicon nitrit (Si3N4), Al2O3 den düşük termal genleşme katsayısı
� İyi aşınma direnci, düşük talaş yapışma eğilimi.
� Kesme hızı, Sinterlenmiş Karbürlere göre 2-3 kat fazladır.
� Gevrek, termal şoklara, titreşime ve darbelere duyarlı. Güvenilirlik düşük.
� Rijit takım tutuculara gereksinim duyar.
Elmaslar
Takım Performansı
Kaplama (CVD, PVD)
TiC (Gri)TiN (Altın sarısı)TiCN Gri-mavi ve pembe)Al2O3 (Seramik, saydam görünümlü)
Çeşitli kesici takım malzemelerinin vikers sertlik değerleri aralıkları
Sertlik
Kesici takım malzemelerinin sertlik (Hv) değerlerinin artan sıcaklıkla birlikte değişimi
Sertlik ve İşleme Sıcaklığı
Takımların Geometrisi� Yekpare
� Kaynaklı
� Plaket
� Tane (Toz)
KESME SIVILARI
• Kesme bölgesinde oluşan ısıyı ve sürtünmeyi azaltmak.
• Kesme işlemlerinde talaşın uzaklaştırılmasını sağlamak.
• Đş parçasının işlenmesi esnasında ortaya çıkan kesme kuvvetlerini
azaltmak.
• Đş parçasında boyutsal stabilite sağlamak ve yüzey kalitesini geliştirmek.
• Çevreye ve insan sağlığına zarar vermemek.
Kesme Sıvıları� Mineral yağlar: Saf veya karışım halde kullanılır. Saf mineral
yağların yağlama özellikleri çok iyidir ve korozyona karşı çok iyi birkoruma sağlarlar. Soğutma özelliklerinin iyi olmamasından dolayımineral yağlar, öncelikle pirinç, dökme demir ve hafif alaşımlarınişlenmesi gibi daha çok hafif talaşlı imalat işlemlerindekullanılmaktadır.
� Organik yağlar: Hayvansal veya bitkisel esaslı yağlardır. Yağoranları fazla olup iyi bir yağlama sağlarlar. Günümüzde organikyağların pahalı ve zor temin edilmesinden dolayı yerini mineral esaslıyağlar almıştır.
� Mineral ve organik esaslı karışımlı yağlar: İş parçasıve takıma gelen yüklerin büyük olduğu, dolayısıyla kesme ortamınındayanımının yüksek olması gereken durumlarda mineral yağ içineorganik yağ katkıları karıştırılabilir. Söz konusu katkı maddeleri yüksekdayanıma ve düşük kayma direncine sahip ince bir tabaka oluştururlar.
Kesme Sıvıları� EP (Yüksek basınç) yağları: Kesme kuvvetlerinin yüksek
olduğu uygulamalarda kesme sıvısı, birbiri üzerinde kayan yüzeylerarasındaki basınç yüksek olsa bile yağlama yapabilmektedir. Bunusağlayabilmek için, ağır çalışma koşullarında EP katkılı kesmeyağları kullanılır. Bu tip katkı maddeleri kayan yüzeylerdeki metallebileşikler oluştururlar. Bu etki, yüzey pürüzlülüğünün yağ filminibozduğu yerlerde görülür ve oluşan bileşik karşılıklı yüzeylerdekitepe noktalarının birbirine kaynak olmasını engelleyen bir yağlayıcıoluşturur. Katkı maddeleri kükürt, klor ve fosfor bileşikleriniiçerirler. Bu bileşikler yüksek sıcaklıklarda reaksiyona girerekmetalik sülfat, klorit ve fosfat oluşumuna neden olurlar .
� Gazlar: Hava, Nitrojen, Argon, Helyum vb.
Tornalama
Tornalamada Takım ve Kesme
Tornada vida açmak
Öğr.Grv.Kubilay ASLANTAŞ Freze Tezgahları ve Frezecilik
Üst başlık
Askı yatak
Fener mili yuvası
İş tablası
Boyuna hareket volanı
Düşey hareket kolu
Devir sayısı seçimi
Konsol desteği
Üst başlık hareket kolu
Yatay freze tezgahı
Dikey freze tezgahı
Öğr.Grv.Kubilay ASLANTAŞ Freze Tezgahları ve Frezecilik
Alın frezeler
Kanal frezeler
Parmak frezeler
Vargel Tezgahı
Vargelde Kesici Takımlar
Tek Noktalı Kesme
Çok Noktalı Kesme
Taşlama
Alışılmamış İmalat Yöntemleri� Mekanik Enerji Kullanan Alışılmamış İmalat
Yöntemleri
� Kimyasal Enerji Kullanan Alışılmamış İmalat Yöntemleri
� Elektro Kimyasal Enerji Kullanan Alışılmamış İmalat Yöntemleri
� Isı Enerjisi Kullanan Alışılmamış İmalat Yöntemleri
Ultrasonik İşleme
Kimyasal İşleme
Elektro Kimyasal İşleme
Elektriksel Aşındırma ile İşleme
EDM Technologies - Wire EDM, Sinker EDM, Small Hole EDM, Electrical Discharge Machining..flv
Water Jet
WaterJetCutting_512kb.mp4
FlowWaterjetTechnologyOverview_512kb.mp4
Lazer