UDHEZIME MBI PROKURIMIN NE KUADRIN E HUAVE TE …documents.worldbank.org/curated/en/...2.65 Kerkimi...
Transcript of UDHEZIME MBI PROKURIMIN NE KUADRIN E HUAVE TE …documents.worldbank.org/curated/en/...2.65 Kerkimi...
-
UDHEZIME
MBI PROKURIMIN
NE KUADRIN E HUAVE TE BNRZH
(IBRD) DHE KREDIVE TE SHZHN (IDA)
MAJ 2004
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
Pub
lic D
iscl
osur
e A
utho
rized
-
Copyright © 2004
Banka Nderkombetare per Rindertim dhe Zhvillim /BANKA BOTERORE
1818 H Street, N.W.
Washington D.C. 20433, U.S.A.
BOTIMI I PARE NE PRILL 2004
Te gjitha te drejtat e rezervuara
ISBN 0-8213-5829-4
-
I. Hyrje
1.1 Qellimi
1.2 Te pergjithshme
1.5 Zbatueshmeria e udhezimeve
1.6 Ligjshmeria
1.9 Para-kontraktimi dhe financimi prapaveprues
1.10 Ndermarrjet e Perbashketa
1.11 Rishikimi i Bankes
1.12 Prokurimi i gabuar
1.13 Rekomandime per Banken
1.14 Praktikat Abuzive dhe Korruptive
1.16 Plani i prokurimit
II. TENDERI I HAPUR NDERKOMBETAR
A. Te pergjithshme
2.1 Hyrje
2.2. Lloji dhe madhesia e kontratave
2.6 Tenderimi me dy faza
2.7 Njoftimi dhe shpallja ne masmedia
2.9 Para-kualifikimi i aplikanteve (ofertuesve)
B. Dokumentat e tenderimit
2.11 Te pergjithshme
2.13 Vlefshmeria e Ofertave dhe Sigurimi i ofertave
2.15 Gjuha
2.16 Qartesia e Dokumentave te Tenderimit
2.19 Standartet
2.20 Perdorimi i markave
2.21 Vendosja e cmimeve
2.24 Rregullimi i cmimeve
2.26 Transportimi dhe Siguracioni
2.28 Dispozita qe lidhen me monedhen
2.29 Monedha ne te cilen duhet te behet oferta
2.31 Kursi i Kembimit ne Krahasimin e Ofertave
2.32 Monedha ne te cilen do te behet pagesa
2.34 Kushtet dhe Menyrat e Pageses
2.37 Ofertat alternative
-
2.38 Kushtet e Kontrates
2.39 Sigurimi i Performances
2.41 Demet e likujduara dhe dispozitat qe lidhen me shperblimet
2.42 Forcat madhore
2.43 Ligji ne fuqi dhe zgjidhja e mosmarreshjeve
C. Hapja e ofertave, vleresimi dhe dhenia e kontrates
2.44 Koha per pergatitjen e ofertave
2.45 Procedurat e hapjes se ofertave
2.46 Sqarime per ose ndryshime te ofertave
2.47 Konfidencialiteti
2.48 Shqyrtimi i Ofertave
2.49 Vleresimi dhe Krahasimi i Ofertave
2.55 Preferencat Kombetare
2.57 Shtyrja e Vlefshmerise se Ofertave
2.58 Post-kualifikimi i Ofertuesve
2.59 Dhenia e Kontrates
2.60 Publikimi i Dhenies se Kontrates
2.61 Refuzimi i te gjitha ofertave
2.65 Kerkimi i Sqarimeve ne lidhje me vendimin (debriefing)
III. METODA TE TJERA PROKURIMI
3.1 Te pergjithshme
3.2 Tenderi i kufizuar nderkombetar
3.3 Tender i Hapur Kombetar
3.5 Blerja
3.6 Kontraktimi i Drejtperdrejte
3.8 Puna e drejtperdrejte (Force account)
3.9 Prokurimi nga Agjencite e Kombeve te Bashkuara
3.10 Agjentet e Prokurimit
3.11 Agjentet e Inspektimit
3.12 Prokurimi ne rastin e huave per Ndermjetes Financiare
3.13 Prokurimi ne kuadrin e koncesioneve BOO/BOT/BOOT dhe Skema te
ngjashme ne Sektorin Privat.
3.14 Prokurimi i bazuar ne performance
3.16 Prokurimi ne kuadrin e huave te garantuara nga Banka
3.17 Pjesemarrja e Komunitetit ne Prokurim
-
SHTOJCE 1: Rishikimi nga Banka i Vendimeve te Prokurimit
1. Kalendari i prokurimit
2. Rishikimi paraprak
5. Post-rishikimi
SHTOJCE 2: Preferencat kombetare
1. Preferenca per Mallrat e Prodhuara ne Vend
2. Preferenca per Kontraktoret Vendas
SHTOJCE 3: Udhezime per Ofertuesit
1. Qellimi
2. Pergjegjesia per Prokurimin
3. Roli i Bankes
4. Informacion rreth Procedures se Tenderimit
5. Roli i Ofertuesve
6. Konfidencialiteti
7. Veprimi nga Banka
8. Kerkimi i Sqarimeve ne lidhje me vendimin (debriefing)
-
Akronime
BOO Nderto, merre ne zoterim dhe vere ne funksionim
BOOT Nderto, merre ne zoterim, vere ne funksionim, transfero
BOT Nderto, vere ne funksionim dhe transfero
CIF Kosto, siguracion dhe dergese
CIP Transporti dhe siguracioni i paguar ( ne destinacion)
CPT Transporti i paguar per (emertohet destinacioni)
DDP Dergese e paguar
EXW Ish-vepra, ish-fabrike ose regjistrim pararendes (off-the-
shelf)
FCA Dergese e lire ( percaktohet emri i destinacionit)
PKB Prodhimi Kombetar Bruto
BNRZH Banka Nderkombetare per Rindertim dhe Zhvillim
ICB Tender i Hapur Nderkombetar
AZHN Agjencia per Zhvillim Nderkombetar
LIB Tender i Kufizuar Nderkombetar
NCB Tender i Hapur Kombetar
OJQ Organizate jo-qeveritare
DVP Dokumenti i Vleresimit te Projektit
SA Llogari Speciale
SBDs Dokumenta Standarte Tenderimi
UN Kombet e Bashkuara
UNDB Biznesi per Zhvillim i Kombeve te Bashkuara
-
I.HYRJE
Qellimi
1.1 Qellimi i ketyre Udhezimeve eshte te informoje ata qe zbatoje nje projekt te financuar
teresisht apo pjeserisht nga nje hua e Bankes Nderkombetare Per Rindertim dhe Zhvillim
(BNRZH) ose nje kredi apo grant i Shoqates per Zhvillim Nderkombetar (SHZHN)1, rreth
politikave qe aplikohen per mallrat, punimet dhe sherbimet (pervec sherbimeve te
konsulenteve)2 te kerkuara ne kuader te projektit. Marreveshja e Huase rregullon
marredheniet ligjore ndermjet Huamarresit dhe Bankes, dhe Udhezimet behen te
aplikueshme per prokurimin e mallrave dhe punimeve per nje projekt te caktuar, sipas
parashikimit ne marreveshje. Te drejtat dhe detyrimet e Huamarresit dhe ofruesve te mallrave
dhe punimeve per projektin rregullohen nepermjet dokumentave te tenderimit3 dhe nepermjet
kontratave te nenshkruara nga Huamarresi me ofruesit e mallrave dhe punimeve, dhe jo nga
keto Udhezime apo Marreveshjet te Huase. Asnje pale pervec paleve ne Marreveshjen e
Huase nuk do te gezoje ndonje te drejte prej saj ose te kete ndonje pretendim ne lidhje me te
ardhurat nga huaja.
Te pergjithshme
1.2 Pergjegjesia per zbatimin e projektit dhe per rrjedhoje per dhenien dhe administrimin
e kontratave ne kuader te projektit, i mbetet Huamarresit. 4 Bankes, per pjesen e saj, i
kerkohet nepermjet Neneve te saj te Marreveshjes te " ... siguroje qe te ardhurat nga huaja do
te perdoren vetem per qellimet per te cilat eshte dhena huaja, me vemendjen e duhur per
aspektin e kostos dhe eficiences, pa marre ne konsiderate influencat politike ose ndikime apo
opinione te tjera jo-ekonomike"5, dhe te vendose procedura te detajuara per kete qellim.
Ndersa ne praktike, rregullat dhe procedurat e prokurimit per t'u ndjekur ne implementimin e
nje projekti varen nga rrethanat e nje rasti te vecante, kater parime orientojne ne pergjithesi
kriteret e Bankes:
1 Kriteret e prokurimit te BNRZH dhe SHNZH jane te njejta dhe referencat ne keto Udhezime per termin Banke
perfshijne si BNRZH dhe SHNZH , dhe referencat per kredite perfshijne Huate e BNRZH dhe kredite ose
grantet e SHZHN dhe procedurat e pergatitjes se projektit. Referencat ne lidhje me Marreveshjen e Huase
perfshijne Marreveshjen per Kredi Zhvillimi, Marreveshjet per Financimin e Zhvillimit, Marreveshjet per
Grante Zhvillimi, dhe Marreveshjet per Projekte te caktuara. Referencat per "Huamarresin" perfshijne
perfituesin e nje granti te SHNZH. 2 Referencat per "mallra" dhe "punime" ne keto Udhezime perfshijne sherbimet qe lidhen me detyra si
transporti, siguracioni, instalimi, dorezimin per shfrytezim, trainimi dhe mirembajtja fillestare. "Mallrat"
perfshijne artikujt, lenden e pare, makinerite, pajisjet dhe uzinat industriale. Dispozitat e ketyre Udhezimeve
aplikohen edhe per sherbimet te cilat tenderohen dhe kontraktohen ne baze te performances me nje rezultat fizik
te matshem, si psh, shpimi, berja e hartave dhe operacione te ngjashme. Keto Udhezime nuk i referohen
sherbimeve te konsulenteve, per te cilet aplikohen Udhezimet ne fuqi: Perzgjedhja dhe Punesimi i Konsulenteve
nga Banka Boterore (ketu te quajtuara si Udhezimet per Konsulentin". 3 Per qellimet e ketyre Udhezimeve, fjalet "bid" dhe "tender" do te kene te njejtin kuptim.
4 Ne disa raste, Huamarresi vepron vetem si nje ndermjetes dhe projekti zbatohet nga nje agjenci ose subjekt
tjeter. Referencat ne keto Udhezime per termin "Huamarres" perfshijne te tilla agjenci dhe subjekte, si dhe nen-
huamarres ne pergatitje per te hyre ne skemen e huadhenies. 5 Nenet qe i referohen Bankes ne Marreveshje; Neni III, Paragrafi 5 (b) dhe Nenet qe i referohen SHNZH ne
Marreveshje; Neni 5, Paragrafi 1(g).
-
(a) nevoja per kosto dhe eficence ne zbatimin e projektit, perfshire prokurimin e mallrave dhe punimeve te parashikuara;
(b) interesi i Bankes t'u jape te gjithe konkurenteve te pershtatshem nga vendet e zhvilluara dhe ne zhvillim
6 te njejtin informacion dhe shanse te barabarta konkurimi
ne ofrimin e mallrave dhe punimeve te financuara nga Banka;
(c) interesi i Bankes ne nxitjen e zhvillimit te kontraktimit lokal dhe industrive prodhuese ne vendin huamarres; dhe
(d) rendesia e transparences ne procesin e prokurimit.
1.3 Konkurimi i hapur eshte themeli per nje prokurim publik eficient. Huamarresit do te perzgjedhin metoden me te pershtatshme per prokurimin e vecante. Ne shumicen e
rasteve, Tenderi i Hapur Nderkombetar (ICB), nese administrohet si duhet, dhe me
toleranca per preferencat ndaj mallrave te prodhuara ne vend dhe, ku eshte e
pershtatshme, per kontraktore lokale7 ne rastin e punimeve ne kushte te percaktuara,
eshte metoda me e pershtatshme. Per kete aresye, Banka, ne pjesen derrmuese te
rasteve, i kerkon Huamarresve te sigurojne mallra, punime dhe sherbime nepermjet
metodes se Tenderit te Hapur Nderkombetar (ICB), e hapur per ofruesit dhe
kontraktoret e ligjshem8. Kapitulli II i ketyre Udhezimeve pershkruan procedurat per
Tenderin e Hapur Nderkombetar. (ICB)
1.4 Aty ku ICB nuk eshte metoda me e pershtatshme per prokurimin, mund te perdoren metodat te tjera prokurimi. Kapitulli III pershkruan keto metoda te tjera prokurimi
dhe rrethanat ne te cilat zbatimi i tyre do te ishte me i pershtatshem. Metodat e
vecanta qe mund te ndiqen per prokurimin brenda nje projekti te caktuar
parashikohen ne Marreveshjen e Huase. Kontratat specifike per t'u financiar ne
kuader te projektit dhe metoda e tyre e prokurimit, ne perputhje me Marreveshjen e
Huase, jane te specifikuara ne Planin e Prokurimit sic ilustrohet ne paragrafin 1.16 te
ketyre Udhezmeve.
Zbatueshmeria e Udhezimeve
1.5 Procedurat e pervijuara ne keto Udhezime aplikohen per te gjitha kontratat per mallra dhe punime te financuara ose plotesisht ose pjeserisht nga huate e Bankes.
9 Per
prokurimin e ketyre kontratave per mallra dhe punime qe nuk financohen nga huate e
Bankes, Huamarresi mund te adoptoje procedura te tjera. Ne raste te tilla, Banka
duhet te jape pelqimin e saj per procedurat qe do te perdoren ne menyre qe ato te
cojne ne plotesimin e detyrimeve te Huamarresit per t'a zbatuar projektin me kujdes
dhe eficience, dhe qe mallrat dhe punimet qe do te prokurohen:
(a) te jene te nje cilesie te kenaqshme dhe te perputhen me bilancin e projektit; (b) te realizohen ose perfundohen ne kohe; dhe
6 Shih paragrafet 1.6, 1.7 dhe 1.8.
7 Ne kontekstin e ketyre Udhezimeve, "Kontraktori" do te nenkuptoje nje firme qe ofron sherbime ndertimi.
8 Shih paragrafet 1.6, 1.7 dhe 1.8.
9 Ketu perfshihen ato raste ku Huamarresi puneson nje agjent prokurimi sic parashikohet ne paragrafin 3.10.
-
(c) jane te kuotuara me cmime qe nuk ndikojne negativisht vazhdimesine ekonomike dhe financiare te projektit.
Ligjshmeria
1.6 Per te nxitur konkurimin, Banka i lejon firmat dhe individet nga te gjitha vendet per te ofruar mallra, punime dhe sherbime per projekte te financuara nga ajo vete. Kriteret
per pjesemarrje do te kufizohen deri tek ato qe konsiderohen te nevojshme per te
siguruar aftesine e firmes ne permbushjen e detyrimeve te kontrates ne fjale.10
1.7 Per kontratat qe do te financohet ose plotesisht ose pjeserisht nga nje hua e Bankes, kjo e fundit nuk e lejon Huamarresin te refuzoje para- ose pas-kualifikimin nje firme
per aresye qe nuk kane te bejne me aftesine dhe burimet e saj per te realizuar me
sukses kontraten; po keshtu ajo nuk e lejon Huamarresin te skualifikoje ndonje
konkurent per aresye te tilla. Per pasoje, Huamarresit duhet te bejne kujdesin e duhur
ne procesin e kualifikimeve teknike dhe financiare te ofertuesve per t’u siguruar per
aftesite e tyre ne lidhje me kontraten specifike.
1.8 Si perjashtime nga sa me siper:
(a) Firmat e nje vendi ose mallrat e prodhuara ne nje vend mund te perjashtohen nese, (i) me ligj apo rregull zyrtar, vendi i Huamarresit ndalon marredheniet tregetare me
vendin e firmes apo mallit te prodhuar, me kusht qe Banka te bindet qe nje perjashtim
i tille nuk pengon nje konkurim efektiv per ofrimin e mallrave dhe punimeve te
kerkuara, ose (ii) me nje akt aderimi ne nje vendim te Keshillit te Sigurise se
Kombeve te Bashkuara, marre ne kuader te Kapitullit VII te Kartes se Kombeve te
Bashkuara, vendi i Huamarresit ndalon cdo import te mallrave nga ose pagesat per nje
vend te vecante, person ose subjekt. Aty ku vendi i Huamarresit ndalon pagesat per
nje firme te vecante ose per mallrat e vecante nepermjet ketij akti aderimi, ajo firme
do te perjashtohet.
(b) Nje firme qe eshte angazuar nga Huamarresi per te ofruar sherbime konsulence per pergatitjen ose zbatimin e nje projekti, apo ndonje prej filialeve te saj, do te
skualifikohen nga ofrimi i mallrave, punimeve apo sherbimeve te mepasme te cilat
burojne ose lidhen drejtperdrejt me sherbimet e konsulences te firmes per fazen
pergatitore apo zbatuese. Kjo dispozite nuk aplikohet per firma te ndryshme
(konsulentet, kontraktoret ose furnizuesit) te cilat se bashku jane duke permbushur
detyrimet e kontraktorit ne kuader te nje kontrate ndertimi me celesa ne dore, ose
projektimi dhe ndertimi11
.
(c) Ndermarrjet me pronesi shteterore ne vendin e Huamarresit mund te marrin pjese nese ato provojne qe jane (i) ligjerisht dhe financiarisht autonome, (ii) operojne sipas
ligjit tregetar, dhe (iii) nuk jane agjenci te varura nga Huamarresi ose Nen-
huamarresi12
.
10
Banka lejon firma dhe individe nga Taivani, Kina, per te ofruar mallra, punime dhe sherbime per projekte te
financuara nga Banka. 11
Shih paragraf 2.5 12
Pervec Njesive te Punes se Drejtpredrejte (Force Account Units), sic lejohet ne paragrafin 3.8
-
(d) Nje firme e deklaruar e papershtatshme nga Banka ne perputhje me nen-paragrafin (d) te paragrafit 1.14 te ketyre Udhezimeve do te perjashtohet nga dhenia e kontrates me
financim nga Banka per nje periudhe kohe te percaktuar nga kjo e fundit.
Para-kontraktimi dhe Financimi Prapaveprues
1.9 Huamarresi mund te deshiroje te procedoje me hapat fillestare te prokurimit perpara nenshkrimit te huase se Bankes. Ne raste te tilla, procedurat e prokurimit, perfshire
shpalljen reklamore, do te zhvillohen ne perputhje me Udhezimet ne menyre qe
kontratat eventuale te behen te pranueshme per financim nga Banka, dhe Banka nga
ana e saj do te rishikoje procesin e zbatuar nga Huamarresi. Nje Huamarres e
ndermerr nje para-kontraktim ne riskun e tij dhe cdo pelqim nga Banka ne lidhje
procedurat, dokumentacionin ose propozimin per dhenie te huase, nuk e angazhon ne
menyre te detyrueshme Banken te jape nje hua per projektin ne fjale. Nese kontrata
eshte nenshkruar, rimbursimi nga Banka i cdo pagese te bere nga Huamarresi sipas
kontrates se lidhur perpara nenshkrimit te huase, do te konsiderohet si financim
prapaveprues dhe lejohet vetem brenda kufijve te specifikuar ne Marreveshjen e
Huase.
Ndermarrjet e Perbashketa
1.10 Cdo firme mund te ofertoje individualisht ose si ndermarrje e perbashket duke konfirmuar pergjegjesi te perbashket dhe individuale, si me firma vendase dhe/ose te
huaja, por Banka nuk pranon ato kushte tenderimi te cilat kerkojne ne menyre te
detyruar ndermarrje te perbashketa ose forma te tjera te bashkimit te detyruar midis
firmave.
Rishikimi i Bankes
1.11 Banka rishikon procedurat e prokurimit te Huamarresit, dokumentat, vleresimet e ofertave, dhenien e rekomandimeve dhe kontratat, per te siguruar qe procesi i
prokurimit eshte kryer ne perputhje me procedurat e rena dakort. Keto procedura
rishikimi jane pershkruar ne Shtojcen 1. Plani i Prokurimit i aprovuar nga Banka 13
do
te specifikoje shkallen e zbatimit te ketyre procedurave te rishikimit ne lidhje me
kategori te ndryshme te mallrave dhe punimeve, me financim te plote ose te pjesshem
nga huate e Bankes.
Prokurimi i gabuar
1.12 Banka nuk financon shpenzime per mallra dhe punime te cilat nuk jane prokuruar ne perputhje me dispozitat e rena dakort ne Marreveshjen e Huase dhe te shtjelluara me
tej ne Planin e Prokurimit14
. Ne raste te tilla, Banka do te deklaroje prokurimin e
gabuar, dhe eshte ne politiken e saj te anuloje ate pjese te huase te dhene per mallrat
dhe punimet qe jane keq-prokuruar. Banka gjithashtu, mund ushtroje sanksione te
13
Shih paragrafin 1.16 14
Shih paragrafin 1.16
-
tjera te parashikuara ne Marreveshjen e Huase. Edhe nese kontrata eshte dhene pas
marrjes se “no-objection” nga Banka, ajo mund te deklaroje prokurimin e gabuar nese
konkludon se “no-objection” eshte dhene ne kushtet e informacionit te paplote,
jokorrekt apo te paqarte, i vene ne dispozicion nga Huamarresi ose jane ndryshuar
afatet dhe kushtet e kontrates pa aprovimin e Bankes15
.
Paraqitja me dokumenta prokurimi te Banka
1.13 Nese Huamarresi deshiron t’i drejtohet Bankes me dokumenta prokurimi, do te perdoret gjuha e meposhtme:
“(emri i Huamarresit) ka marre (ose ne raste te vecanta) ‘ka aplikuar per’) nje [hua]
nga [Banka Nderkombetare per Rindertim dhe Zhvillim] (“Banka”) ne nje shume
ekuivalente me USD perkundrejt kostos se (emri i projektit) dhe synon te perdore nje
pjese te te ardhurave nga kjo [hua] per pagesa te pranuara sipas kontrates. Pagesa nga
Banka do te behet me kerkese te (emri i Huamarresit ose i autorizuari i tij) dhe pas
aprovimit te Bankes, dhe do t’i permbahet ne te gjitha aspektet afateve dhe kushteve
te Marreveshjes se [Huase]. Marreveshja e [Huase] ndalon terheqjet nga Llogaria e
[Huase] per aresye te ndonje pagese per personat ose subjektet, apo per importin e
mallrave, nese nje pagese apo importim i tille, sipas shkalles se informacionit te
Bankes, eshte i ndaluar nga nje vendim i Keshillit te Sigurimit te Kombeve te
Bashkuara te marre konform Kapitullit VII te Kartes se Kombeve te Bashkuara.
Asnje pale tjeter (emri i Huamarresit) nuk do te gezoje ndonje te drejte nga
Marreveshja e Huase, apo te ngreje ndonje pretendim ne lidhje me shumen e
[Huase]16
.
Praktikat mashtruese dhe korruptive
1.14 Eshte ne politiken e Bankes te kerkoje qe Huamarresi (perfshire perfituesit e huave te Bankes), si dhe ofertuesit, furnizuesit dhe kontraktoret ne kuader te kontratave te
financuara nga Banka, te respektoje standartet me te larta te etikes gjate prokurimit
dhe zbatimit te ketyre kontratave. Ne zbatim te kesaj politike, Banka:
(a) perkufizon per qellimet e kesaj dispozite, termat e paraqitura me poshte si vijon:
(i) “praktike korruptive” nenkupton ofrimin, dhenien, marrjen ose kerkimin direkt apo indirekt, te cdo sendi me vlere, per te influencuar veprimin e nje
zyrtari publik17
ne procesin e prokurimit apo ne zbatimin e kontrates.
15
Kushtet e pergjithshme te BNRZH te zbatueshme per Marreveshjet e Huave dhe te Garancive; Neni V;
Kapitulli 5.01 dhe Kushtet e Pergjithshme te SHZHN te zbatueshme per Marreveshjet e Kredive te Zhvillimit;
Neni V; Kapitulli 5.01. 16
Termat "kredi", " Shoqata per Zhvillim Nderkombetar", dhe "Marreveshje kredie" zevendesohen me njera-
tjetren sipas rastit. 17
Perfshin stafin e Bankes Boterore dhe punonjesit e organizatave te tjera te cilat marrin ose rishikojne
vendimet e prokurimit.
-
(ii) “praktika mashtrimi” nenkupton nje prezantim te gabuar apo fshehje faktesh me synim influencimin e procesit te prokurimit apo zbatimit te
kontrates;
(iii) “praktika kompromisi” nenkupton nje skeme ose marreveshje ndermjet dy ose me shume ofertuesve, me ose pa dijenine e Huamarresit, e projektuar
per te vendosur cmime oferte ne nivele artificiale jokonkuruese;
(iv) “praktika imponuese” nenkupton demtimin apo kercenimin me demtim, direkt ose indirekt, te personave ose pronave te tyre, per te ndikuar ne
pjesemarrjen e tyre ne procesin e prokurimit, apo zbatimit te kontrates.
(b) refuzon nje propozim per t’a kualifikuar nese konstaton qe ofertuesi i rekomanduar per kualifikim eshte perfshire drejtperdrejt ose nepermjet nje agjenti, ne praktika
korruptive, mashtrimi, kompromisi dhe shtrenguese, gjate konkurimit per kontraten
ne fjale;
(c) anulon pjesen e huase se dhene nje kontrate nese konstaton ne cdo kohe qe perfaqesuesit e Huamarresit ose te nje perfituesi te huase, perfshihen ne praktika
korruptive, mashtrimi, kompromisi dhe shtrenguese, gjate prokurimit ose zbatimit te
kontrates ne fjale, nese Huamarresi nuk ka ndermarre ne kohe veprimet e duhura per
te rikuperuar situaten, veprime te pranueshme per Banken;
(d) zbaton sanksione ndaj nje firme ose individi, perfshire deklarimin si e perjashtuar nga marrja e kontratave te financuara nga Banka, ne menyre te perhershme apo per nje
periudhe te caktuar, nese ne cdo kohe konstaton qe firma eshte perfshire direkt apo
indirekt ne praktika korruptive, mashtrimi, kompromisi dhe shtrenguese gjate
konkurimit per, ose zbatimin e kontratave te financuara nga Banka; dhe
(e) ka te drejten te kerkoje perfshirjen e nje dispozite ne dokumentat e tenderimit dhe ne kontrata te financuara nga nje hua e Bankes; kerkoje perfshirjen e nje dispozite qe i
kerkon ofertuesve, furnizuesve dhe kontraktoreve t’a lejojne Banken qe te inspektoje
llogarite dhe regjistrat e tyre te cilat lidhen me dorezimin e ofertes dhe performancen
e kontrates dhe qe te lejojne auditimin prej auditoreve te emeruar nga Banka.
1.15 Me nje marreveshje te vecante me Banken, Huamarresi mund te paraqese ne fomularin e ofertes per kontrata te medha te financuara nga Banka, nje angazhim te
tijin per te respektuar gjate procesit te konkurimit dhe zbatimit te kontrates, ligjet e
vendit kunder praktikave mashtruese dhe korruptive (perfshire mitdhenien), sic
renditen ne dokumentat e tenderimit18
. Banka do te pranoje ndermarrjen e nje
angazhimi te tille me kerkese te vendit huamarres, nese masat e marra ne funksion te
ketij angazhimi rezultojne te kenaqshme per Banken.
Plani i Prokurimit
18
Si shembull, nje angazhim i tille mund te interpretohet si vijon: " Ne marrim persiper qe gjate konkurimit per
( dhe, nese kontrata do te na jepet ne per zbatim) kontraten e mesiperme, qe te respektojme ne menyre rigoroze
ligjet kunder praktikave mashtruese dhe korruptive ne fuqi ne vendin e [Bleresi] [Punedhenesit], sic keto ligje
jane renditur nga [Bleresi] [Punedhenesi] ne dokumentat e tenderit ne kuader te kesaj kontrate.
-
1.16 Si pjese te fazes pergatitore te projektit, Huamarresi do te pergatise dhe, perpara negociatave per huane, do te vere ne dispozicion te Bankes per aprovim, nje Plan
Prokurimi19
te pranueshem per Banken i cili te parashikoje: (a) kontratat e vecanta per
mallrat, punimet dhe/ose sherbimet te kerkuara ne kuader te permbushjes se projektit
gjate nje periudhe fillestare prej te pakten 18 muaj; (b) metodat e propozuara per
prokurimin e kontratave te tilla te cilat lejohen sipas Marreveshjes se Huase, dhe (c)
Procedurat perkatese te rishikimit te Bankes20
. Huamarresi do te perditesoje Planin e
Prokurimit mbi baze vjetore ose sipas nevojes pergjate kohezgjatjes se projektit.
Huamarresi do t’a zbatoje Planin e Prokurimit ashtu sic ai eshte aprovuar nga Banka.
II. TENDERI I HAPUR NDERKOMBETAR
A. TE PERGJITHSHME
Hyrje
2.1 Objektivi i Tenderit te Hapur Nderkombetar (ICB), sic pershkruhet ne keto Udhezime, eshte t’u ofroje te gjithe ofertuesve legjitime te mundshem
21 njoftimin e
sakte dhe ne kohen e duhur mbi kriteret e Huamarresit dhe shansin e barabarte per te
konkuruar ne lidhje me mallrat dhe punimet e kerkuara.
Lloji dhe Madhesia e kontratave
2.2 Dokumentat e tenderimit do te percaktojne qarte tipin e kontrates qe do te lidhet dhe do te permbajne dispozitat e propozuara te pershtatshme per kontraten. Llojet me te
perhapura te kontratave parashikojne pagesat mbi bazen e shumes se pergjithshme
(lump sum), cmimet njesi, kostot e rimbursueshme plus komisionet, apo kombinimin
e te gjithave se bashku. Kontratat me kosto te rimbursueshme jane te pranueshme per
Banken vetem ne raste perjashtimore, si psh rrethana rreziku te larte, ose ku kostot
nuk mund te percaktohen paraprakisht me saktesine e duhur. Kontrata te tilla do te
perfshijne shtysa te pershtatshme per te kufizuar kostot.
2.3 Madhesia dhe fusha e veprimit te kontratave individuale do te varet nga dimensionet, natyra dhe vendndodhja e projektit. Per projektet qe kerkojne nje larmi mallrash dhe
punimesh, pergjithesisht jepen kontrata te vecanta per furnizimin dhe/ose instalimin e
elementeve te ndryshem te pajisjeve dhe impiantit22
dhe per punime.
2.4 Per nje projekt qe kerkon elemente te njejte apo te vecante te pajisjeve apo punimeve, ftesa per oferte mund te behet sipas opsioneve te kontratave alternative, te cilat mund
te terhiqnin interesin si te firmave te vogla ashtu edhe atyre te medha, te cilat mund te
19
Nese Projekti perfshin perzgjedhjen e sherbimeve te konsulences, Plani i Prokurimit duhet te permbaje edhe
metodat per perzgjedhjen e sherbimeve te konsulences ne perputhje me Udhezimet: Perzgjedhja dhe Punesimi i
Konsulenteve nga Huamarresit e Bankes Boterore. Banka do t'a publikoje Planin fillestar te Prokurimit pasi
kredia ne fjale eshte aprovuar; shtesa te metejshme do te shpallen pasi Banka te kete dhene aprovimin. 20
Shih Shtojcen 1. 21
Shih paragrafin 1.6, 1.7 dhe 1.8. 22
Ne kontekstin e ketyre Udhezimeve, "plant" i referohet pajisjeve te instaluara, si ne nje impiant prodhimi.
-
lejohen me opsionet e tyre te konkurojne per kontrata individuale ( pjese) apo per nje
grup kontratash te ngjashme. (pakete). Te gjitha ofertat dhe kombinimet e ofertave do
te priten brenda nje afati te njejte kohor dhe hapen e vleresohen paralelisht ne menyre
qe te percaktohet oferta apo grupi i ofertave qe ofrojne koston me te ulet te vleresuar
per Huamarresin23
.
2.5 Ne raste te caktuara, Banka mund te pranoje ose kerkoje nje kontrate ndertimi/punimi me celesa ne dore sipas te ciles projektimi dhe prodhimi, furnizimi dhe instalimi i
pajisjeve, dhe ndertimi i nje impianti te tere apo veprave sigurohet me nje kontrate.
Ne menyre alternative, Huamarresi mund te mbetet pergjegjes per projektimin dhe
prodhimin, dhe ftoje oferta per nje kontrate me pergjegjesi te vetme per te bere
furnizimin me dhe instalimin e te gjitha mallrave dhe punimeve te kerkuara per
komponentin e projektit. Projektimi dhe ndertimi, dhe kontratat e menaxhimit24
do te
pranohen aty ku shihet e pershtatshme25
.
Tenderi me dy etapa
2.6 Ne rastin e kontratave te ndertimit/punimit me celesa ne dore ose kontratave per impiante te medha apo punime te nje natyre te vecante apo teknologjise komplekse te
informacionit dhe komunikimit, mund te jete e padeshirueshme apo jo-praktike per te
pergatitur paraprakisht specifikime teknike te plota. Ne nje rast te tille, mund te
perdoret procedura e tenderit me dy faza, sipas te ciles ftohen propozime teknike pa
cmime te kuotuara mbi bazen e nje projekti konceptual apo specifikimeve te
performances, te cilat i nenshtrohen sqarimeve dhe rregullimeve teknike dhe
tregetare, per t’u vijuar me dokumentat e tenderimit26
dhe dorezimin e propozimeve
teknike perfundimtare dhe ofertave te kuotuara ne fazen e dyte.
Njoftimi dhe Shpallja
2.7 Eshte e nevojshme te behet njoftimi ne kohe per mundesite e aplikimit ne tenderin e hapur. Per projektet qe perfshijne Tenderin e Hapur Nderkombetar (ICB),
Huamarresit i kerkohet te pergatise dhe dorezoje prane Bankes, nje draft te Njoftimit
te Pergjithshem te Prokurimit. Banka do te siguroje publikimin e tij ne UN
Development Business online (UNDB online) dhe ne Development Gateway’s dg
Market)27
. Njoftimi do te permbaje informacion ne lidhje me Huamarresin ( ose
23
Shih paragrafet 2.49-2.54 per procedurat e vleresimit te ofertave. 24
Ne ndertim, nje kontraktor menaxhimi zakonisht nuk kryen drejtperdrejt punen, por kontrakton dhe
menaxhon punen e kontraktoreve te tjere, duke marre persiper pergjegjesine dhe riskun e cmimit, cilesise dhe
performances ne kohen e duhur. Krejt ndryshe, nje menaxher ndertimi eshte nje konsulent per, ose agjent i,
Huamarresit, por nuk merr persiper risqe te tilla. (Nese financohet nga Banka, sherbimet e menaxherit te
ndertimit duhet te prokurohen sipas Udhezimeve te Konsulentit. Shih shenimin fundor 2). 25
Shih gjithashtu paragrafet 3.14 dhe 3.15 per kontraktimin mbi baze te performances. 26
Per rishikimin e dokumentave te tenderit ne fazen e dyte, Huamarresi duhet te respektoje konfidencialitetin e
propozimeve teknike te paraqitura ne fazen e pare prej ofertuesve, ne perputhje me kriteret e transparences dhe
te drejtave te pronesise intelektuale. 27
UNDB eshte nje botim i Kombeve te Bashkuara. Informacion ne lidhje me abonimin sigurohet nga :
Development Business, United Nations, GCPO Box 5850, New Yor, NY, 10163-5850, USA (Website:
www.devbusiness.com; e-mail: [email protected]); Development Gateway Market eshte nje akses elektronik i
-
Huamarresin potencial), shumen dhe qellimin e huase, fushen e veprimit te
prokurimit sipas metodes ICB dhe emrin, telefonin (ose faksin), numrin, dhe adresen
e Agjencise se Huamarresit pergjegjese per prokurimin dhe adresen e Website ku
njoftimet per prokurime te posacme mund te publikohen. Nese eshte e njohur, duhet
paraqitur edhe data e planifikuar per vlefshmerine e para-kualifikimit ose
dokumentave te tenderit. Para-kualifikimi ose dokumentat e aplikimit, nuk duhet te
behen prezente ne publik perpara dates se publikimit te Njoftimit te Pergjithshem te
Prokurimit.
2.8 Ftesat per para-kualifikim ose ofertim, sipas rastit, do te shpallen si Njoftime te Posacme Prokurimi ne te pakten nje gazete me qarkullim kombetar ne vendin e
Huamarresit (ose ne gazeten zyrtare, apo ne adresen elektronike me hyrje te lire).
Keto ftesa do te publikohen edhe ne UNDB online dhe dgMarket. Njoftimi do te jepet
ne kohen e mjaftueshme per aplikantet potenciale qe te sigurojne para-kualifikimin
ose dokumentat e tenderimit dhe pergatisin dhe dorezojne pergjigjet e tyre28
.
Para-kualifikimi i Ofertuesve/Aplikanteve
2.9 Para-kualifikimi eshte i nevojshem per punime te medha dhe komplekse, ose ne cdo rrethane tjeter ne te cilen kostot e larta te pergatitjes se ofertave te detajuara mund te
demotivojne konkurimin, si psh. pajisje te projektuara per doganat, uzine industriale,
sherbime te specializuara, informacion dhe teknologji komplekse dhe kontrata per t’u
dhene me kontraktim per ndertim/punime me celesa ne dore, projektim dhe ndertim,
ose kontraktim per menaxhim. Ai gjithashtu siguron qe ftesat per te bere oferte u
drejtohen vetem atyre te cilet kane aftesite dhe burimet e duhura. Para-kualifikimi do
te bazohet krejtesisht ne aftesite dhe burimet e konkurenteve te mundshem per te
zbatuar nje kontrate te vecante ne menyre te kenaqshme, duke marre parasysh (a)
eksperiencen dhe performancen ne te kaluaren per kontrata te ngjashme, (b) aftesite
ne lidhje personelin, pajisjet, dhe ndertimin ose impiantet e prodhimit, dhe (c)
pozicionin financiar29
.
2.10 Ftesa per para-kualifikim ne kuadrin e tenderimit te kontratave specifike apo grupeve te kontratave te ngjashme do te shpallet dhe njoftohet sic pershkruhet ne paragrafet
2.7 dhe 2.8 me siper. Fusha e veprimit te kontrates dhe nje pasqyrim transparent i
kritereve per kualifikim do t’i dergohet atyre qe i jane pergjigjur fteses. Te gjithe
aplikantet qe plotesojne kriteret e specifikuara, do te lejohen te ofertojne. Huamarresit
do te informojne te gjithe aplikantet mbi rezultatet e para-kualifikimit. Pas
perfundimit te para-kualifikimit, dokumentat e tenderimit do te jene ne dispozicion te
ofertuesve potenciale te kualifikuar. Qe para-kualifikimi per grupe kontratash te jepet
per nje periudhe kohe, mund te vendoset nje kufi per numrin ose vleren totale te
kontratave per secilin ofertues mbi bazen e burimeve te ofertuesit. Lista e firmave te
Development Gateway Foundation, 1889 F Street, N.W. Washington, DC 20006, USA (Website:
www.dgmarket.com). 28
Shih paragrafin 2.44. 29
Banka ka pergatitur nje Dokument Standart Parakualifikimi per aplikim nga Huamarresit e saj, aty ku shihet e
pershtatshme.
-
para-kualifikuara ne raste te tilla, do te perditesohet periodikisht. Verifikimi i
informacionit te vene ne dispozicion me aplikimin per para-kualifikim, do te
konfirmohet ne kohen e dhenies se kontrates, dhe dhenia e kontrates mund t’i
refuzohet nje aplikanti qe gjykohet qe nuk ka me kapacitetet dhe burimet per te
zbatuar me sukses kontraten.
B. DOKUMENTAT E TENDERIMIT
Te pergjithshme
2.11 Dokumentat e tenderimit do te sigurojne te gjithe informacionin e nevojshem per nje ofertues potencial per te pergatitur nje oferte per mallrat dhe punimet per t’u siguruar.
Ndersa detajimi dhe kompleksiteti i ketyre dokumentave mund te varioje nga
madhesia dhe natyra e paketes se ofertave te propozuara dhe kontrates, si rregull ato
perfshijne: ftesen per oferte; udhezime per ofertuesit; formularin e ofertes; kushtet e
kontrates, si te pergjithshme ashtu edhe speciale; specifikime dhe ilustrime; te dhena
teknike perkatese (perfshire edhe ato te nje natyre gjeologjike dhe mjedisore); listen e
mallrave ose faturen e sasise; kohen e realizimit ose kalendarin e perfundimit; dhe
shtojcat e nevojshme, si psh. formatet per kolaterale te ndryshme. Baze per
vleresimin e ofertave dhe perzgjedhjen e ofertes me te ulet do te pervijohen qarte ne
udhezimet per ofertuesit dhe/ose specifikimet. Nese do te ngarkohet nje komision per
dokumentat e tenderimit, ai do te jete i aresyeshem dhe do te pasqyroje vetem koston
e printimit te tyre dhe te dergimit aplikanteve potenciale, dhe nuk do te jete aq i larte
sa te demotivoje aplikantet e kualifikuar. Huamarresi mund te perdore nje sistem
elektronik per te shperndare dokumentat e tenderimit, me kusht qe Banka te jete e
kenaqur me saktesine e ketij sistemi. Nese dokumentat e tenderimit shperndahen ne
menyre elektronike, sistemi elektronik do te siguroje evitimin e modifikimeve ne
dokumentat e tenderimit dhe moskufizimin e aksesit te aplikanteve ne dokumentat e
tenderimit. Udhezime per komponente te rendesishem te dokumentave te tenderit
jepen ne paragrafet e meposhtem:
2.12 Huamarresit do te perdorin Dokumentat Standarte te Tenderit (SBDs) te nxjerra nga Banka, me ndryshime minimale te pranueshme per Banken, sipas nevojes per te
permbushur kushte specifike te projektit. Keto ndryshime do te pasqyrohen vetem ne
fletet e te dhenave te tenderit dhe kontrates ose ne kushtet speciale te kontrates, dhe jo
ne formatin standart te formulimit te Dokumentave Standarte te Tenderit te Bankes.
Aty ku nuk jane nxjerre dokumenta standarte te tenderit, Huamarresi do te perdore
kushte te tjera standarte te njohura boterisht per kontraten dhe formate kontrate te
pranueshme per Banken.
Vlefshmeria e Ofertave dhe Sigurimi i Ofertave
2.13 Ofertuesve do t'i kerkohet te paraqesin oferta te vlefshme per nje periudhe te specifikuar ne dokumentat e tenderimit, e mjaftueshme per t'i mundesuar Huamarresit
te perfundoje krahasimin dhe vleresimin e ofertave, rishikoje rekomandimin per
dhenien e kontrates me Banken (nese kerkohet ne Planin e Prokurimit), dhe te
-
siguroje te gjitha aprovimet e nevojshme qe kontrata te mund te jepet brenda
periudhes se caktuar.
2.14 Huamarresit gezojne opsionin e kerkimit te sigurimit te ofertes. Kur nje gje e tille aplikohet, sigurimi i ofertes do te behet ne shumen dhe formatin e specifikuar ne
dokumentat e tenderimit30
dhe do te mbetet i vlefshem per nje periudhe 4-javore
pertej vlefshmerise se ofertave, ne menyre qe te ofrohet kohe e aresyeshme per
Huamarresin te veproje nese do te kerkohet sigurimi. Sigurimi ofertes do t'i kthehet
ofertuesve te pasuksesshem sapo qe te jete nenshkruar kontrata me ofertuesin fitues.
Ne vend te sigurimit te ofertes, Huamarresi mund t'i kerkoje ofertuesve te
nenshkruajne nje deklarate nepermjet te ciles pranojne qe nese do te terhiqen apo
modifikojne ofertat e tyre gjate periudhes se vlefshmerise ose ndonese ju eshte dhene
kontrata, deshtojne ne nenshkrimin e saj, ose per te dorezuar nje sigurim te
performances perpara skadimit te afatit te percaktuar ne dokumentat e tenderimit,
ofertuesi do te pezullohet per nje periudhe te caktuar kohe nga e drejta per ofertim ne
cdo kontrate me Huamarresin.
Gjuha
2.15 Dokumentat e para-kualifikimit dhe tenderit dhe ofertat do te pergatiten ne nje nga gjuhet ne vijim, me perzgjedhjen e Huamarresit: Anglisht, Frengjisht ose Spanjisht.
Kontrata qe do te nenshkruhet me ofertuesin fitues do te shkruhet ne gjuhen e
perzgjedhur per dokumentat e tenderimit, dhe kjo gjuhe do te jete ajo qe do te
rregulloje marredheniet kontraktuale ndermjet Huamarresit dhe ofertuesit fitues.
Pervec pergatitjes ne Anglisht, Frengjisht ose Spanjisht, para-kualifikimi dhe
dokumentat e tenderimit, sipas deshires se Huamarresit, mund te pergatiten edhe ne
gjuhen kombetare te vendit te Huamarresit (ose gjuhen te perdorur ne nivel kombetar
ne vendin e Huamarresit per transaksione tregetare).31
Nese dokumentat e para-
kualifikimit dhe te tenderit jane pergatitur ne dy gjuhe, ofertuesit do te lejohen te
paraqesin ofertat e tyre ne njeren prej ketyre gjuheve. Ne nje rast te tille, kontrata e
nenshkruar me ofertuesin fitues do te shkruhet ne gjuhen ne te cilen eshte paraqitur
oferta, rast ne te cilin kjo gjuhe do te rregulloje marredheniet kontraktuale ndermjet
Huamarresit dhe ofertuesit fitues. Nese kontrata neshkruhet ne nje gjuhe tjeter pervec
Anglishtes, Frengjishtes ose Spanjishtes, dhe eshte subjekt i rishikimit paraprak nga
Banka; Huamarresi do te vere ne dispozicion te Bankes kontraten e perkthyer ne
gjuhen e perdorur nderkombetarisht, ne te cilen jane pergatitur dokumentat e
tenderimit. Ofertuesve as do t'u kerkohet dhe as lejohet te nenshkruajne kontrata ne
dy gjuhe.
Qartesia e Dokumentave te Tenderimit
30
Formati i sigurimit te ofertes do te jete konform dokumentave standarte te tenderimit dhe do te leshohet nga
nje banke me reputacion ose institucion financiar i perzgjedhur nga ofertuesi. Nese institucioni qe leshon
sigurimin e ofertes ndodhet jashte vendit te Huamarresit, ai duhet te kete nje institucion financiar korrespondent
te vendosur ne vendin e Huamarresit per t'a bere ate te zbatueshem. 31
Banka duhet te jete e kenaqur me gjuhen e perdorur.
-
2.16 Dokumentat e tenderimit do te formulohen ne menyre te atille qe te lejojne dhe inkurajojne konkurimin nderkombetar dhe do te percaktojne qarte dhe sakte punen qe
duhet kryer, vendndodhjen e punes, mallrat per t'u siguruar, vendin e dergimit apo
instalimit, kalendarin e dergimit apo perfundimit, kriteret minimale te performances
dhe kriteret ne lidhje me garancine dhe mirembajtjen, si dhe ndonje afat apo kushte
qe lidhen me to. Gjithashtu, dokumentat e tenderimit, aty ku do te jete e pershtatshme,
do te percaktojne testet, standartet dhe metodat qe do te perdoren per te gjykuar mbi
perputhjen e pajisjeve te ofruara apo punimeve te kryera, me specifikimet. Terheqjet
duhet te korrespondojne me tekstin e specifikimeve dhe pervec kesaj duhet te
percaktohet edhe rradha e prioriteteve ndermjet te dyjave.
2.17 Dokumentat e tenderimit do te specifikojne cdo faktor, pervec cmimit, i cili do te merret parasysh gjate vleresimit te ofertave, dhe sesi keto faktore do te vleresohen ne
sasi dhe cilesi. Nese lejohen ofertat e bazuara ne projektime, materiale, kalendare
realizimi, afate pagimi, etj., alternative, kushtet per pranueshmerine e tyre dhe
metoden e tyre te vleresimit do te percaktohen qarte.
2.18 Te gjithe ofertuesve potenciale do t'u vihet ne dispozicion i njejti informacion, dhe do te sigurohen per shanse te barabarta ne marrjen e informacionit shtese ne kohe te
ndryshme. Huamarresit do te mundesojne per ofertuesit poteciale akses te aresyeshem
per vizita ne vendin e projektit. Per punimet ose kontratat komplekse te furnizimeve,
vecanerisht ato qe kerkojne plotesimin e punimeve apo pajisjeve ekzistuese, mund te
organizohet nje konference para konkurimit, ku ofertuesit potenciale mund te takohen
me perfaqesuesit e Huamarresit per te kerkuar sqarime (balle per balle ose ne linje).
Proces verbali i konferences do t'i vihet ne dispozicion ofertuesve potenciale dhe nje
kopje per Banken (ne kopje te printuar ose dergese elektronike). Cdo informacion
shtese, sqarim, korrigjim gabimesh ose modifikim i dokumentave te tenderit do t'i
dergohet cdo marresi te dokumentave origjinale te tenderit brenda nje kohe te
mjaftueshme perpara skadimit te afatit per marrjen e ofertave, per t'i mundesuar
ofertuesve marrjen e masave te duhura. Nese do te jete e nevojshme, afati do te
shtyhet. Banka do t'i dergohet nje kopje (kopje e printuar ose dergese elektronike) dhe
do te konsultohet per te dhene nje "no-objection", kur kontrata duhet t'i neshtrohet nje
rishikimi paraprak.
Standartet
2.19 Standartet dhe specifikimet teknike te kuotuara ne dokumentat e tenderimit do te nxisin konkurimin me te gjere te mundshem, ndersa sigurohet performanca minimale
ose kritere te tjera per mallrat dhe /ose punimet ne kuader te prokurimit. Sa te jete e
mundur, Huamarresi do te specifikoje standartet e pranuara nderkombetarisht si per
shembull ato te nxjerra nga Organizata e Standarteve Nderkombetare, me te cilat
duhet te perputhen pajisjet, materialet ose puna. Aty ku standartet nderkombetare nuk
ekzistojne apo jane te papershtatshme, mund te specifikohen standartet kombetare.
Ne te gjitha raste, dokumentat e tenderimit do te parashikojne qe pajisjet, materialet,
ose puna te cilat plotesojne standarte te tjera, qe premtojne te pakten ekuivalence
thelbesore, do te pranohen.
-
Perdorimi i Markave
2.20 Specifikimet do te bazohen ne karakteristikat perkatese dhe/ose kriteret e performances. Referencat per markat, numrat e katalogeve, apo klasifikime te
ngjashme do te evitohen. Nese do te jete e nevojshme per te cituar nje marke apo
numer katalogu te nje prodhuesi te vecante per te sqaruar nje specifikim te paplote,
fjalet "ose ekuivalente" do te shtohen pas cdo reference te tille. Specifikimi do te
lejoje pranimin e ofertave per mallra te cilat kane karakteristika te ngjashme dhe qe
ofrojne performance te pakten ekuivalente me ate te specifikuar.
Vendosja e cmimit
2.21 Ofertat per mallrat do te ftohen mbi bazen e CIP 32(vendi i destinacionit) per te gjitha mallrat e prodhuara jashte, perfshire ato te importuara me pare, dhe EXW
33 ( ish
vepra, ish-fabrika ose regjistrim pararendes) plus koston e transportit te brendshem
dhe siguracionit ne vendin e destinacionit per mallrat e prodhuara ose te montuara ne
vendin e Huamarresit. Ofertuesit duhet te lejohen te arranxhojne transportimin
oqeanik ose cdo lloj tjeter transporti dhe siguracionet perkatese nga cdo burim i
ligjshem34
. Kur instalimi, dorezimi per shfrytezim ose sherbime te tjera te ngjashme
kerkohen te kryhen nga ofertuesi, si ne rastin e kontratave te “furnizimit dhe
instalimit", ofertuesit do t'i kerkohet te beje edhe kuotimin per keto sherbime.
2.22 Ne rastin e kontratave te ndertimit me celesa ne dore, ofertuesit do t'i kerkohet te kuotoje cmimin e impiantit te instaluar ne vend, perfshire te gjitha kostot per
furnizimin e pajisjeve, transportin detar dhe lokal, instalimin, dhe dorezimin per
shfrytezim, si dhe punimet qe lidhen me to dhe te gjitha sherbimet e tjera te perfshire
ne fushen e veprimit te kontrates si projektimi, mirembajtja, funksionimi, etj. Pervec
kur parashikohet ndryshe ne dokumentat e tenderimit, cmimi per ndertim me celesa
ne dore do te perfshije te gjitha komisionet, taksat dhe tatimet e tjera. 35
32
Referohu INCOTERMS 2000 per perkufizime te metejshme. Publikuar nga Dhoma Nderkombetare e
Tregetise, 38 Cours Albert 1er, 75008 Paris, France. CIP eshte ngarkese dhe siguracion i paguar per
(percaktohet destinacioni). Ky term mund te perdoret pavaresisht menyres se transportit, perfshire edhe
transportin shume-formesh. Termi CIP eshte per taksat doganore dhe taksa te tjera importi te papaguara, pagimi
i te cilave eshte pergjegjesi e Huamarresit, si per mallrat e importuara ashtu edhe ato qe do te importohen. Per
mallrat e importuara me pare, cmimi CIP i kuotuar duhet te jete i dallueshem nga vlera origjinale e importit te
ketyre mallrave e deklaruar ne dogane dhe do te perfshije cdo rimbursim ose fitim te agjentit lokal ose
perfaqesuesit te tij dhe te gjitha kostot lokale pervec taksave te importit dhe taksave te tjera, te cilat do te
paguhen nga bleresi. 33
Cmimi EXW do te perfshije te gjitha komisionet, transaksionet dhe taksat e tjera te paguara ose te pagueshme
per komponentet dhe lenden e pare te perdorur ne prodhimin apo montimin e pajisjeve, te ofruara ne oferte. 34
Shih paragraf 1.6, 1.7 dhe 1.8. 35
Mallrat e ofertuara per kontrata ndertimi me celesa ne dore mund te ftohen mbi bazen e DDP ( percaktohet
emri i destinacionit) dhe Ofertuesit duhet te lihen te lire te zgjedhin organizimin me te mire ndermjet mallrave
te importuara ose mallrave te prodhuara ne vendin e Huamarresit, ne pergatitjen e ofertave te tyre.
-
2.23 Ofertuesit per kontratat e punimeve do t'u kerkohet te kuotojne cmimet njesi ose shumat e pergjithshme per performancen e punimeve, dhe cmime te tilla do te
perfshijne te gjitha komisionet, taksat dhe tatimet e tjera. Ofertuesit do te lejohen te
marrin te gjitha inputet ( me perjashtim te punes se pakualifikuar) nga cdo burim i
ligjshem, ne menyre qe te ofrojne ofertat me konkuruese te mundshme.
Rregullimi i cmimit
2.24 Dokumentat e tenderimit do te percaktojne edhe se (a) cmimet e ofertes do te jene te fiksuara ose (b) rregullimet e cmimeve do te behen per te reflektuar cdo ndryshim
(per larte dhe poshte) ne komponentet kryesore te kostos ne kontrate, si per shembull
puna, pajisjet, materialet dhe karburanti. Dispozitat per rregullimin e cmimeve
zakonisht nuk jane te nevojshme ne kontrata te thjeshta qe parashikojne sjelljen e
mallrave, ose perfundimin e punimeve brenda 18 muajve, por duhet te perfshihen ne
kontratat te cilat tejkalojne 18 muaj. Megjithate, eshte praktike normale tregetare te
sigurosh cmime fikse per disa lloje pajisjesh pavaresisht kohes se dergeses dhe, ne
raste te tilla, dispozitat per rregullimin e cmimeve nuk jane te nevojshme.
2.25 Cmimet mund te rregullohen nga perdorimi i nje formule te pershkruar ( formulave) i cili zberthen cmimin total ne komponente qe jane te rregulluar me tregues cmimesh te
specifikuara per cdo komponent ose, ne menyre alternative, mbi bazen e provave
dokumentare ( perfshire faturat aktuale) te ofruara nga furnizuesi dhe kontraktoret.
Zbatimi i metodes se formules se rregullimit te cmimit eshte me i preferueshem ndaj
atij te provave dokumentare. Metoda qe duhet perdorur formula (nese eshte e
aplikueshme) dhe data baze per aplikimin duhet te percaktohen qarte ne dokumentat e
tenderimit. Nese monedha e pagesave eshte e ndryshme nga burimi i inputit dhe
indeksi korrespondues, do te aplikohet nje faktor korrektues ne formule, per te evituar
rregullimet e pasakta.
Transportimi dhe siguracioni
2.26 Dokumentat e tenderimit do te lejojne furnizuesit dhe kontraktoret te arranxhojne transportin dhe siguracionin nga cdo burim i ligjshem. Dokumentat e tenderimit do te
shprehin tipet dhe kushtet e siguracionit qe duhet te realizohet nga ofertuesi.
Garancia qe duhet te paguhet si siguracion tranporti duhet te jete te pakten 110% e
shumes se kontrates ne monedhen e shprehur ne kontrate ose ne nje monedhe
lehtesisht te kembyeshme per te mundesuar zevendesimin e menjehershem te
mallrave te humbura apo demtuara. Ne rastet e punimeve, zakonisht specifikohet nje
politike e marrjes se te gjithe riskut nga kontraktori (All risk form policy). Per
projekte te medha me shume kontraktore ne nje projekt, Huamarresi mund te pranoje
nje siguracion ne bllok te te gjithe projektit (“wrap-up”), rast ne te cilin Huamarresi
do te kerkoje konkurimin per nje siguracion te tille.
2.27 Si perjashtim nga rregulli, nese nje Huamarres deshiron t’ia rezervoje transportimin dhe siguracionin per importin e mallrave kompanive lokale ose burimeve te tjera te
perzgjedhura, ofertuesve do t’u kerkohet te kuotojne cmime FCA (emertohet vendi)
-
ose CTP (emertohet vendi i destinacionit)36
pervec cmimit CIP (emertimi i
destinacionit) specifikuar ne paragrafin 2.21. Perzgjedhja e ofertes me te ulet do te
behet ne baze te cmimit CIP (vendi i destinacionit), por Huamarresi mund te
nenshkruaje kontraten ne kushtet FCA ose CPT dhe beje arranxhimet e veta per
transportimin dhe/ose siguracionin. Ne kushte te tilla, kontrata mund te kufizohet ne
koston FCA ose CPT. Nese Huamarresi nuk deshiron te beje mbulimin e siguracionit,
eshte e nevojshme qe ne dispozicion te Bankes te vihen prova qe ekzistojne burimet
per pagesen e menjehershme ne nje monedhe te kembyeshme, te garancive per te
zevendesuar mallrat e humbura ose demtuara.
Dispozita per monedhen
2.28 Dokumentat e tenderimit do te shprehin monedhen ose monedhat ne te cilat ofertuesit duhet te deklarojne cmimet e tyre, proceduren per konvertimin e cmimeve te
shprehura ne monedha te ndryshme ne nje monedhe te vetme per aresye te krahasimit
te ofertave, dhe monedhat ne te cilat do te paguhet cmimi i kontrates. Dispozitat qe
vijojne (paragrafet 2.29-2.30) synojne te (a) sigurojne ofertuesit se do te kene shansin
per te minimizuar cdo risk nga kembimi ne lidhje me monedhen e ofertes dhe te
pagesave, duke ofruar keshtu cmimet me te mira; (b) jape ofertuesve ne vendet me
monedha te dobeta opsionin per te perdorur nje monedhe me te fuqishme dhe te
mundesoje nje baze me te konsoliduar per cmimin e tyre te ofertes; dhe (c) siguroje
drejtesi dhe transparence ne procesin e vleresimit.
Monedha e ofertes
2.29 Dokumentat e tenderimit do te parashikojne qe ofertuesi mund t’a shprehe cmimin e ofertes ne cdo monedhe. Nese ofertuesit deshirojne te shprehin cmimin e ofertes se
tyre si nje shumatore e vlerave ne monedha te ndryshme, ata mund t’a bejne nje gje te
tille, me kusht qe cmimi te permbaje jo me shume se tre monedha te huaja.
Gjithashtu, Huamarresi mund t’i kerkoje ofertuesve te shprehin pjesen e cmimit te
ofertes qe perfaqeson koston lokale per t’u realizuar, ne monedhen37
e vendit te
Huamarresit.
2.30 Ne dokumentat e tenderimit per punime, Huamarresi mund t’i kerkoje ofertuesve te shprehin cmimin e ofertes krejtesisht ne monedhen lokale, paralel me kerkesen per
berjen e pagesave deri ne tre monedha te huaja preferenciale prej tyre, per inputet e
pritshme nga jashte vendit te Huamarresit, e shprehur si nje perqindje e cmimit te
ofertes, se bashku me kurset e kembimit te perdorura ne keto perllogaritje.
Konvertimi i monedhes ne krahasimin e ofertave
2.31 Cmimi i ofertes eshte shuma e te gjitha pagesave ne monedha te ndryshme te kerkuara nga ofertuesi.Per aresye te krahasimit te cmimeve, cmimet e ofertave do te
36
INCOTERMS 2000 respektivisht per transport te lire (emertimi i vendit) dhe per transport te paguar ne (
emertohet vend ii destinacionit). 37
Tani e tutje do t’i referohemi si monedhe vendase.
-
konvertohen ne nje monedhe te vetme te perzgjedhur nga Huamarresi ( monedha
lokale ose monedhe e huaj plotesisht e konvertueshme) dhe e shprehur ne dokumentat
e tenderimit. Huamarresi do t’a beje kete konvertim duke perdorur kursin e kembimit
ne shitje per monedhat e kuotuara nga nje burim zyrtar (si psh. Banka Qendrore) ose
nga nje banke tregetare apo nga nje gazete me qarkullim nderkombetar per
transaksione te ngjashme ne nje date te perzgjedhur paraprakisht, burimi dhe data te
detyrueshme per t’u specifikuar ne dokumentat e tenderimit, me kusht qe data te mos
jete me heret se kater jave perpara skadimit te afatit per marrjen e ofertave, as me
vone se data origjinale e skadimit te afatit te vlefshmerise se ofertave.
Monedha e pagesave
2.32 Pagesa e cmimit te kontrates do te behet ne monedhen ose monedhat ne te cilat eshte shprehur cmimi i ofertes i ofertuesit fitues.
2.33 Kur cmimi i ofertes kerkohet te shprehet ne monedhen lokale por ofertuesi ka kerkuar pagesen ne monedha te huaja te shprehura si perqindje e cmimit te ofertes, kurset e
kembimit qe duhet te aplikohen per aresye te pagesave, do te jene ato te specifikuara
nga ofertuesi ne oferte, ne menyre qe te sigurohet qe vlera e pjeseve ne monedhe te
huaj te ofertes ruhet pa asnje humbje apo fitim.
Kushtet dhe metodat e pagesave
2.34 Kushtet e pagesave do te jene konform praktikave nderkombetare tregetare te zbatueshme per mallra dhe punime specifike.
(a) Kontratat per furnizimin e mallrave do te garantojne pagesen e plote pas dergimit dhe inspektimit, nese kerkohet keshtu, te mallrave te kontraktuara me
perjashtim te kontratave qe parashikojne instalimin dhe dhenien ne
shfrytezim, rast ne te cilin nje pjese e pageses mund te behet pasi Furnizuesi
ka permbushur te gjitha detyrimet sipas kontrates. Perdorimi i letrave te
kreditit stimulohet per te siguruar pagesat e menjehershme ndaj furnizuesit.
Ne kontrata te medha per pajisje dhe impiante, ato do te parashikohen per
pagesat e parakohshme te pershtatshme dhe, ne kontratat me kohezgjatje te
madhe, per pagesat progresive gjate periudhes se prodhimit apo montimit.
(b) Kontratat per punimet do te parashikojne kur shihet e pershtatshme, para-pagesa per pune pergatitore, parapagesa per pajisje dhe materiale te
kontraktorit, pagesa progresive te rregullta dhe shuma rezerve te aresyeshme
per t’u bere efektive me permbushjen se kushteve te kontrates.
2.35 Cdo parapagese per shpenzime pergatitore apo te ngjashme me to, te bera pas nenshkrimit te kontrates per mallra dhe punime, do te lidhet me shumen e vleresuar te
ketyre shpenzimeve dhe do te specifikohet ne dokumentat e tenderimit. Shumat dhe
koha e para-pagesave te tjera qe do te behen si per shembull per materiale te derguara
ne kantier per t’i perdorur ne punime, duhet te specifikohen. Dokumentat e tenderimit
do te specifikojne arranxhimet per ndonje garanci te kerkuar per parapagesat.
-
2.36 Dokumentat e tenderimit do te specifikojne metoden e pageses dhe kushtet e ofruara, nese metodat dhe kushtet alternative te pageses do te lejohen, si dhe si kushtet do te
ndikojne ne vleresimin e ofertes.
Ofertat alternative
2.37 Dokumentat e tenderimit do te percaktojne qarte kur ofertuesit do te lejohen te paraqesin oferta alternative, si do te paraqiten ofertat alternative, si duhet te ofrohen
cmimet e ofertes dhe mbi c’baze do te behet vleresimi i ofertave alternative.
Kushtet e kontrates
2.38 Dokumentat e kontrates do te percaktojne qarte volumin e punes per t’u kryer, mallrat per t’u siguruar, te drejtat dhe detyrimet e Huamarresit dhe te furnizuesit apo
kontraktorit, dhe funksionet dhe autoriteti i inxhinerit, arkitektit apo menaxherit te
ndertimit, nese nje i tille punesohet nga Huamarresi, ne supervizionin dhe
administrimin e kontrates. Pervec kushteve te pergjithshme te kontrates, do te
perfshihet edhe ndonje kusht specifik per mallra apo punime te vecanta qe do te
prokurohen si dhe vendndodhja e projektit. Kushtet e kontrates do te parashikojne nje
ndarje te balancuar te rreziqeve dhe pergjegjesive.
Sigurimi i performances
2.39 Dokumentat e tenderimit per punime do te kerkojne garanci ne nje shume te mjaftueshme per te mbrojtur Huamarresin ne rastin e shkeljes se kontrates. Kjo
garanci do te sigurohet ne nje forme dhe shume te pershtatshme, sic specifikohet nga
Huamarresi ne dokumentat e tenderimit.38
Shuma e garancise mund te varioje ne
varesi te llojit te garancise te ofruar dhe nga natyra dhe volumi i punimeve. Nje pjese
e kesaj garancie do te shtyhet mjaftueshmerisht pertej dates se perfundimit te
punimeve, per te mbuluar pergjegjesine e defekteve apo mirembajtjes deri ne
pranimin perfundimtar nga Huamarresi; ne menyre alternative, kontratat mund te
parashikojne nje perqindje te seciles pagese periodike per t’u mbajtur si para rezerve
deri ne pranimin perfundimtar. Kontraktoret mund te lejohen te zevendesojne parane
rezerve me nje garanci te barazvlefshme pas pranimit provizor.
2.40 Ne kontratat per furnizimin e mallrave, nevoja per garanci te performances varet nga kushtet e tregut dhe praktika tregetare per lloje te vecanta mallrash. Furnizuesit ose
prodhuesit mund t’i kerkohet te ofrojne garanci per t’u mbrojtur nga mos-permbushja
e kontrates. Nje garanci e tille ne nje shume te pershtatshme mund te mbuloje
gjithashtu detyrimet e garancise ose, nje perqindje e pagesave mund te mbahet si para
rezerve per te mbuluar detyrimet e garancise, dhe ndonje kusht qe ka te beje me
38
Formati i garancise per performancen do te jete konform dokumentave standarte te tenderit dhe do te leshohet
nga nje banke me reputacion ose institucion financiar i perzgjedhur nga ofertuesi. Nese institucioni qe leshon
garancine ndodhet jashte vendit te Huamarresit, ai duhet te kete nje institucion korrespondent te vendosur ne
Vendin e Huamarresit per t’a bere ate te zbatueshme.
-
instalimin apo dorezimin per shfrytezim. Parate e garancise dhe ato rezerve duhet te
jene ne shuma te aresyeshme.
Kompensimi i demtimeve dhe dispozita per shperblimet
2.41 Dispozita per kompensimin e demtimeve apo te ngjashme me to, ne nje shume te pershtatshme, do te perfshihen ne kushtet e kontrates kur vonesat ne sjelljen e
mallrave, perfundimin e punimeve ose mallrat apo punimet qe nuk permbushin
kriteret e performances, rezultojne ne kosto shtese, apo humbje te te ardhurave ose
humbje te perfitimeve te tjera per Huamarresin. Keto dispozita mund te parashikojne
edhe ndonje shperblim per t’iu paguar furnizuesve apo kontraktoreve per perfundimin
e punimeve apo sjelljen e mallrave perpara afatit te percaktuar, ne rastin kur
perfundimi apo furnizimi para kohe do te rezultonin ne dobi te Huamarresit.
Forcat madhore
2.42 Kushtet e kontrates do te parashikojne qe deshtimi nga ana e paleve per te permbushur detyrimet sipas kontrates nuk do te konsiderohet si nje mosrealizim nese
nje gje e tille shkaktohet nga ngjarje te forcave madhore sic parashikohet ne kontrate.
Legjislacioni ne fuqi dhe zgjidhja e mosmarreveshjeve
2.43 Kushtet e kontrates do te permbajne dispozita qe kane te bejne me ligjin ne fuqi dhe forumin per zgjidhjen e mosmarreveshjeve. Arbitrazhi tregetar nderkombetar do te
kete avantazhet praktike mbi metodat e tjera te zgjidhjes se mosmarreveshjeve. Per
kete aresye, Banka i rekomandon Huamarresit te perdore kete lloj gjykimi ne
kontratat per prokurimin e mallrave dhe punimeve. Banka nuk do te emerohet
gjykatese, as nuk do t’i kerkohet te caktoje nje te tille. 39
Ne rastin e kontratave te
punimeve, furnizimit dhe instalimit dhe ndertimit me celesa ne dore , dispozita per
zgjidhjen e mosmarreveshjeve do te permbaje edhe mekanizma te tille si borde per
rishikimin e mosmarreveshjeve, te cilat ngrihen per te mundesuar nje zgjidhje sa me
te shpejte te tyre.
C.HAPJA, VLERESIMI I OFERTAVE, DHE DHENIA E KONTRATES
Afati i pergatitjes se kontratave
2.44 Koha e lejueshme per pergatitjen dhe paraqitjen e ofertave do te percaktohet pas nje gjykimi te drejte mbi rrethana te vecanta te projektit dhe nivelin e kompleksitetit te
kontrates. Ne pergjithesi, jo me pak se gjashte jave nga data e fteses per oferte apo
data e vlefshmerise se dokumentave te tenderit, do te vihen ne dispozicion per
Tenderin e Hapur Nderkombetar (ICB). Aty ku kerkohen punime voluminoze apo
elemente komplekse te pajisjeve, kjo periudhe do te jete jo me pak se 12 jave, per te
bere te mundur qe ofertuesit potenciale te kryejne investigime perpara paraqitjes se
39
Nenkuptohet qe zyrtaret e Qendres Nderkombetare per Zgjidhjen e Mosmarreveshjeve te Investimeve
(ICSID) do te jene te lire te emerojne gjykates ne funksionin e tyre si zyrtare te ICSID.
-
ofertave te tyre. Ne te tilla raste, Huamarresi stimulohet te therrase konferenca
perpara- tender dhe te organizoje vizita ne terren. Ofertuesit do te lejohen te paraqesin
oferta me poste apo dorazi. Gjithashtu, Huamarresit mund te perdorin edhe sistemin
elektronik, duke i lejuar ofertuesve qe t’i paraqesin ofertat nepermjet mjeteve
elektronike, me kusht qe Banka te jete e kenaqur me pershtatshmerine e sistemit, qe
do te thote midis te tjerash, qe sistemi te jete i sigurt, te ruaje konfidencialitetin dhe
origjinalitetin e ofertes se paraqitur, te perdore sistemin e nenshkrimit elektronik apo
nje tille ekuivalent qe t’i mbaje te lidhur ofertuesit me ofertat e tyre, dhe qe lejon
vetem qe ofertat te hapen me nje autorizim elektronik paralelisht te ofertuesit dhe
Huamarresit. Ne kete rast, ofertuesit do te vijojne te gezojne opsionin e paraqitjes se
ofertave te tyre ne kopje te printuar. Afati maksimal dhe vendi per marrjen e ofertave
do te specifikohet ne ftesen per oferte.
Procedurat e hapjes se ofertes
2.45 Koha per hapjen e ofertes do te jete e njejte me ate te marrjes se ofertave apo menjehere
40pas saj, dhe do te behet e ditur se bashku me vendin ku do te behet hapja
e ofertes, ne ftesen per oferte. Huamarresi do te hape te gjitha ofertat ne kohen dhe
vendin e parashikuar. Ofertat do te hapen ne publik; ofertuesit apo perfaqesuesit e
tyre do te lejohen te jene te pranishem (personalisht ose online, ne rastet kur perdoret
ofertimi elektronik). Emri i ofertuesit dhe shuma totale e cdo oferte, dhe cdo oferte
alternative nese eshte kerkuar apo lejuar, do te lexohen me ze te larte (dhe do te
postohet online ne rastet kur aplikohet ofertimi elektronik) dhe regjistrohet pasi te jete
hapur, nje kopje e te cilit i dergohet Bankes dhe te gjithe ofertuesve te cilet i kane
paraqitur ofertat e tyre ne kohe. Ofertat e marra pertej afatit te parashikuar, si dhe ato
te pahapura dhe lexuara ne momentin e hapjes se ofertave, nuk do te merren ne
konsiderate.
Sqarime apo modifikime te kontratave
2.46 Pervec rasteve kur parashikohet ndryshe ne paragrafet 2.63 dhe 2.64 te ketyre Udhezimeve, ofertuesve nuk do t’u kerkohet ose lejohet te ndryshojne ofertat e tyre
pas afatit maksimal te marrjes se ofertave. Huamarresi do t’i kerkoje ofertuesve
sqarime te nevojshme per procesin e vleresimit te ofertave, por nuk do t’i kerkoje apo
lejoje ofertuesit te ndryshojne thelbin ose cmimin e ofertave te tyre pas hapjes se
tenderit. Kerkesat per sqarim dhe pergjigjet e ofertuesve duhet te behen me shkrim,
ne kopje te printuar ose me pelqimin e Bankes41
, nepermjet sistemit elektronik.
Konfidencialiteti
2.47 Pas hapjes publike te ofertave, informacioni ne lidhje me shqyrtimin e sqarimeve dhe vleresimin e ofertave dhe rekomandimet per fituesit nuk do t’u behen te ditura
ofertuesve apo personave te tjere jo te interesuar zyrtarisht ne kete proces deri ne
publikimin e fituesit te kontrates.
40
Per te lejuar kohen e mjaftueshme per t’i transferuar ofertat ne vendin ku ato do te shpallen publikisht. 41
Shih paragrafin 2.44.
-
Shqyrtimi i ofertave
2.48 Huamarresi do te sigurohet qe ofertat (a) plotesojne kriterin e ligjshmerise te specifikuar ne paragrafet 1.6, 1.7 dhe 1.8 te ketyre Udhezimeve, (b) jane nenshkruar
si duhet, (c) shoqerohen me garancite apo deklaraten e kerkuar te nenshkruar sic
specifikohet ne paragrafin 2.14 te Udhezimeve, (d) jane substancialisht
korresponduese me dokumentat e tenderimit, dhe(e) ne pergjithesi jane te rregullta.
Nese nje oferte nuk eshte substancialisht korresponduese, qe do te thote, permban
shmangie te konsiderueshme nga ose rezerva ndaj kushteve, afateve dhe
specifikimeve te dokumentave te tenderit, ajo nuk do te merret me tej ne konsiderate.
Ofertuesi nuk do te lejohet te korrigjoje ose te terhiqet nga ndryshime thelbesore ose
pasiguri, pasi ofertat te jene hapur.
Vleresimi dhe krahasimi i ofertave
2.49 Qellimi i vleresimit te ofertave eshte te percaktoje koston e Huamarresit per secilen oferte ne nje menyre qe te lejoje krahasimin mbi bazen e kostos se vleresuar. Sipas
paragrafit 2.58, oferta me koston me te ulet te vleresuar,42
por jo domosdoshmerisht
me cmimin me te ulet te paraqitur43
, do te perzgjidhet si fituese.
2.50 Cmimi i ofertes i lexuar ne hapjen e tenderit do te rregullohet per te korrigjuar ndonje gabim aritmetik. Gjithashtu, per qellim te vleresimit, do te behen rregullime per
ndonje shmangie jo te rendesishme materiale ose rezerve. Dispozitat ne lidhje me
rregullimin e cmimit te aplikueshme per periudhen e zbatimit te kontrates nuk do te
merren ne konsiderate gjate vleresimit.
2.51 Vleresimi dhe krahasimi i ofertave do te behet ne cmime CIP (vendi i destinacionit) per furnizimin e mallrave te importit
44 dhe cmimet EXW, plus koston e transportit
lokal dhe siguracionin ne destinacion, per mallrat e prodhuara brenda vendit te
Huamarresit se bashku me cmimet per ndonje instalim, trainim, dorezim per
shfrytezim dhe sherbime te tjera te ngjashme45
.
2.52 Dokumentat e tenderimit do te specifikojne edhe faktoret perkates pervec cmimit, te cilat duhet te merren ne konsiderate ne vleresimin e ofertave dhe menyra sesi ato do
te aplikohen per qellimin e zgjedhjes se ofertes me vlere me te ulet. Per mallrat dhe
pajisjet, mund te merren ne konsiderate faktore te tjere, disa prej te cileve kane te
42
Shih paragrafin 2.50 ne lidhje me korigjimet. 43
Shih paragrafin 2.52. 44
Huamarresit mund te kerkojne cmime CIF ( me ofertat te krahasuara me te njejten baze)vetem kur mallrat
transportohen me det dhe nuk jane te konteinerizuara. CIF nuk do te perdoret per asnje lloj tjeter transporti
pervec atij detar. Ne rastin e mallrave te prodhuara, zgjedhja e CIF nuk do te ishte e pershtatshme, pasi keto
mallra zakonisht jane te konteinerizuara. CIP mund te perdoret per cdo lloj transporti perfshire ate detar dhe
shume-formesh. 45
Vleresimi ofertes nuk do te marre parasysh: (a) taksat doganore dhe taksa te tjera te zbatueshme per mallrat e
importit te kuotuara ne CIP (te cilat perjashtohen nga taksat doganore); (b) shitjet dhe taksa te ngjashme qe
lidhen me shitjen or dergimin e mallrave.
-
bejne me kalendarin e pagesave, kohen e dergeses se mallit, kostot operacionale,
eficiencen dhe pershtatshmerine e pajisjeve, disponibilitetin e sherbimit dhe pjeseve
te kembimit dhe trainimi qe ne lidhje me to, garancite dhe perfitimet mjedisore.
Faktore te tjere pervec cmimit qe mund te aplikohen per te caktuar oferten me vlere
me te ulet, do te shprehen ne nje mase praktike, ne terma monetare apo do t’u jepet
nje peshe relative ne dispozitat per vleresimin, ne dokumentat e tenderimit.
2.53 Ne rastin e punimeve dhe kontratave te ndertimit me celesa ne dore, kontraktoret jane pergjegjes per te gjitha detyrimet, taksat dhe tatimet e tjera
46 , dhe ofertuesit do t’i
marrin keto elemente ne konsiderate gjate pergatitjes se ofertave. Vleresimi dhe
krahasimi i ofertave do te behet mbi kete baze. Vleresimi i ofertes per punime do te
behet rigorozisht ne terma monetare. Cdo procedure sipas se ciles ofertat qe jane mbi
ose nen nje vleresim te paracaktuar te vlerave te ofertes do te skualifikohen
automatikisht, nuk mund te jete e pranueshme. Nese koha eshte nje faktor i
rendesishem, mund te merret ne konsiderate vlera e perfundimit te parakohshem per
Huamarresin sipas kritereve te paraqitura ne dokumentat e tenderimit, vetem nese
kushtet e kontrates parashikojne penalitetet perkatese per mospermbushje ne kohe.
2.54 Huamarresi do te pergatise nje raport te detajuar mbi vleresimin dhe krahasimin e ofertave, duke parashtruar aresyet e vecanta mbi te cilat bazohet rekomandimi per
dhenien e kontrates.
Preferencat lokale
2.55 Me kerkesen e Huamarresit, dhe sipas kushteve te rena dakort ne Marreveshjen e Huase dhe te parashtruara edhe ne dokumentat e tenderimit, mund te parashikohet nje
kufi preference ne vleresimin e ofertave per:
(a) mallrat e prodhuara ne vendin e Huamarresit gjate krahasimit te ofertave te cilat ofrojne mallra te tilla me ato qe ofrojne mallra te prodhuara jashte; dhe
(b) punime ne vendet anetare poshte nje niveli te specifikuar te GNP47 ( Produkti Kombetar Bruto) per fryme, gjate krahasimit te ofertave te Kontraktoreve lokale te
ligjshem me ato te firmave te huaja.
2.56 Aty ku lejohet preference per mallrat e prodhuara ne vend apo per kontraktore lokale, per vleresimin dhe krahasimin e ofertave do te ndiqen metodat dhe etapat e
percaktuara ne Shtojcen 2 te ketyre Udhezimeve.
Shtyrja e afatit te vlefshmerise se ofertave
2.57 Humarresit do t’a perfundojne vleresimin e ofertave dhe japin kontratat brenda periudhes fillestare te vlefshmerise se ofertave, ne menyre qe te mos jete e nevojshme
per te bere shtyrje. Shtyrja e vlefshmerise se ofertave, nese justifikohet nga rrethana
te jashtezakonshme, do te kerkohet me shkrim nga te gjithe ofertuesit perpara dates se
46
Perderisa dokumentat e tenderit nuk do t’a specifikojne ndryshe per disa kontrata ndertimi me celesa ne dore. 47
Produkti Kombetar Bruto sic percaktohet ne baze vjetore nga Banka.
-
skadimit te afatit fillestar te ofertes. Shtyrja mund te behet per nje periudhe minimale
te nevojshme per te perfunduar vleresimin, siguruar aprovimet e nevojshme dhe per te
marre vendimin ne lidhje me kontraten. Ne rastin e kontratave me cmime fikse,
kerkesat per nje shtyrje tjeter apo per shtyrje te rradhes do te lejohen vetem nese
kerkesa per shtyrje parashikon nje mekanizem te pershtatshem rregullues te cmimeve
te kuotuara, per te reflektuar ndryshimet ne koston e inputeve per kontraten gjate
periudhes se shteses. Ne cdo rast qe kerkohet nje shtyrje te afatit te vlefshmerise se
ofertes, ofertuesit nuk do te kerkohen dhe as lejohen te ndyshojne cmimin e kuotuar
(baze) ose kushte te tjera te ofertes se tyre. Ofertuesit do te kene te drejte te refuzojne
nje shtyrje te tille. Nese dokumentat e tenderimit kerkojne nje garanci oferte,
ofertuesit mund te ushtrojne te drejten e tyre per te refuzuar te japin nje shtyrje te tille
pa hequr dore nga garancia e ofertes se tyre, por ata qe deshirojne te shtyjne
vlefshmerine e ofertave te tyre do t’u kerkohet te sigurojne nje shtyrje te
pershtatshme te garancise se ofertes.
Parakualifikimi i Ofertuesve
2.58 Nese ofertuesit nuk jane parakualifikuar, Huamarresi do te vendose nese ofertuesi oferta e te cilit eshte gjykuar qe ofron koston me te ulet te vleresuar, ka aftesine dhe
burimet per te permbushur me efektivitet kontraten ne perputhje me oferten. Kriteret
qe duhen plotesuar do te percaktohen ne dokumentat e tenderimit, dhe nese ofertuesi
nuk i permbush ato, oferta do te refuzohet. Ne nje rast te tille, Huamarresi do te beje
nje gjykim te ngjashem per oferten e dyte te vleresuar si me e uleta.
Dhenia e kontrates
2.59 Huamarresi do t’ia jape kontraten brenda periudhes se vlefshmerise se ofertave, ofertuesit i cili permbush standartet e duhura te aftesive dhe burimeve dhe oferta e te
cilit eshte gjykuar (i) te jete substancialisht ne perputhje me dokumentat e tenderimit
dhe (ii) te kete ofruar koston me te ulet te vleresuar.48
Nje ofertuesi nuk do t’i
kerkohet si nje kusht per dhenien e kontrates, te marre pergjegjesi per pune te
paparashikuar ne dokumentat e tenderimit ose te modifikoje oferten nga varianti
original.
Publikimi i Dhenies se Kontrates
2.60 Brenda dy javeve nga marrja e “no-objection” te Bankes per rekomandimin mbi dhenien e kontrates, Huamarresi do te publikoje ne UNDB online dhe ne dgMarket
rezultatet qe identifikojne oferten dhe numrat e shortit si dhe informacionin si vijon:
(a) emrin e secilit ofertues qe ka paraqitur oferte; (b) cmimet e ofertave te lexuara ne
hapje te tenderit; (c) emrin dhe cmimet e vleresuara te seciles oferte ne vleresim; (d)
emrin e ofertuesve ofertat e te cileve u refuzuan dhe aresyet e refuzimit te tyre; dhe
(e) emrin e ofertuesit fitues, dhe cmimin e ofruar, si dhe kohezgjatjen dhe nje
permbledhje te fushes se veprimit te kontrates se fituar.
48
Referuar respektivisht si “ofertuesi me vleresim me te ulet” dhe “oferta me vleresim me te ulet”.
-
Refuzimi i te gjitha ofertave
2.61 Dokumentat e tenderimit zakonisht parashikojne qe Huamarresit mund t’i refuzojne te gjitha ofertat. Refuzimi i te gjitha ofertave kur nuk ka nje konkurim efektiv, ose kur
ofertat nuk jane substancialisht ne perputhje me dokumentat e tenderimit ose kur
cmimet e ofertes jane shume me te larta se buxheti ne dispozicion. Mungesa e
konkurimit nuk do te gjykohet vetem mbi bazen e numrit te ofertuesve. Edhe kur
eshte paraqitur vetem nje oferte, tenderi mund te konsiderohet i vlefshem, nese oferta
eshte reklamuar ne menyre te kenaqshme dhe cmimet jane te aresyeshme ne raport
me vlerat e tregut. Pas marrjes se aprovimit paraprak te Bankes, Huamarresit mund te
refuzojne te gjitha ofertat. Nese ofertat refuzohen, Huamarresi do te rishikoje shkaqet
e justifikimit te ketij refuzimi dhe te shohe mundesine e ndryshimeve ne kushtet e
kontrates, modelin dhe specifikimet, fushes se saj te veprimit, apo nje kombinim i te
gjithave, perpara se te beje ftesen per oferta te reja.
2.62 Nese refuzimi i te gjitha ofertave ka ndodhur si mungese e konkurimit, do te kerkohet nje shpallje reklamore me e gjere. Nese refuzimi ka ardhur pasi pjesa me e madhe ose
te gjitha ofertat nuk kane qene ne perputhje me dokumentat e tenderimit, ofertat e reja
mund te thirren nga firmat e parakualifikuara ne fillim, ose ne marreveshje me
Banken nga ata ofertues qe paraqiten oferta ne rastin e pare.
2.63 Jo te gjitha ofertat do te refuzohen dhe do te behet ftese per oferta te reja brenda te njejtit tender dhe dokumenta te kontrates, per qellimin e vetem te sigurimit te
cmimeve me te uleta. Nese oferta e plote e vleresuar me e uleta e kalon kufirin e
kostos se vleresuar nga Huamarresi perpara tenderit, Huamarresi do te investigoje
shkaqet per te tejkalim te kostos dhe do te shohe mundesine e thirrjes se ofertave te
reja sic pershkruhet ne paragrafet me siper. Nje mundesi tjeter alternative eshte qe
Huamarresi mund te negocioje me ofertuesin me vleresim me te ulet ne perpjekje te
arritjes se nje kontrate te kenaqshme nepermjet reduktimit te fushes se veprimit
dhe/ose nje rishperndarje te rrezikut dhe pergjegjesise, te cilat mund te pasqyrohen ne
reduktimin e cmimit te kontrates. Megjithate, reduktimi thelbesor ne fushen e
veprimit te kontrates apo modifikimi i kontrates mund te kerkojne perseritjen e
tenderit.
2.64 Aprovimi paraprak i Bankes do te merret perpara refuzimit te te gjitha ofertave, berjes se fteses per oferta te reja, ose perpara hyrjes ne negociata me ofertuesin me vleresim
me te ulet.
Kerkimi i Sqarimeve ne lidhje me vendimin
2.65 Gjate publikimit te Dhenies se Kontrates te trajtuar ne paragrafin 2.60, Huamarresi mund te specifikoje qe secili ofertues qe deshiron te sigurohet mbi aresyet per te cilat
oferta e tij nuk eshte perzgjedhur, ai duhet te kerkoje shpjegim nga Huamarresi.
Huamarresi, menjehere ofron nje shpjegim, qofte me shkrim dhe/ose ne nje mbledhje
sqaruese, sipas perzgjedhjes se atij vete. Ofertuesi qe ka kerkuar sqarimin do te
mbuloje te gjitha kostot e ndjekjes se kesaj mbledhjeje.
-
D. TENDERAT E HAPUR NDERKOMBETARE (ICB) TE MODIFIKUARA
Operacionet qe perfshijne nje Program Importesh49
2.66 Kur huaja parashikon financim per nje program importi, per kontratat me vlera te medha mund te perdoret ICB me dispozita te thjeshta per reklamimin dhe monedhen,
sic parashikohet ne Marreveshjen e Huase50
.
2.67 Dispozitat e thjeshtesuara per njoftimin e prokurimit me metoden ICB nuk kerkojne nje Njoftim te Pergjithshem Prokurimi. Njoftimet Specifike te Prokurimit do te
paraqiten ne te pakten nje gazete me qarkullim kombetar ne vendin e Huamarresit
(ose ne nje gazete zyrtare, nese ka te tilla, apo ne ndonje adrese elektronike me hyrje
te lire) pervec UNDB online dhe dgMarket. Periudha ne dispozicion per paraqitjen e
ofertave mund te reduktohet ne kater jave. Ofertimi dhe pagesat mund te kufizohen
ne nje monedhe te perdorur gjeresisht ne tregun nderkombetar.
Prokurimi i mallrave
2.68 Cmimet e tregut te mallrave si dritherat, ushqimet per kafshet, vaji i gatimit, karburanti, pleherat dhe metalet, luhaten, ne varesi te kerkeses dhe ofertes ne kohe te
caktuara. Shume prej tyre kuotohen ne tregjet ekzistuese te mallrave. Zakonisht
prokurimi perfshin disa kontrata per sasi te pjeseshme per te siguruar furnizimin dhe
blerjet e shumta per nje periudhe kohe, per te perfituar nga avantazhet e kushteve te
favorshme te tregut dhe per t’i ruajtur inventaret te ulet. Nje liste e ofertuesve te
parakualifikuar mund te hartohet ne menyre qe te perdoret ne nxjerrjen e ftesave
periodike. Ofertuesit mund te therriten per te kuotuar cmime te lidhura me ato te
tregut ne kohen e dergeses apo perpara saj. Vlefshmerite e ofertave do te jene sa me
te shkurtera te mundshme. Nje monedhe e vetme ne te cilen malli kuotohet ne treg,
mund te perdoret edhe per ofertat edhe per pagesat. Monedha do te specifikohet ne
dokumentin e tenderit. Dokumentat e tenderimit mund te lejojne oferta me teleks apo
faks, ose oferta te derguara me mjete elektronike, dhe ne raste te tilla nuk kerkohet
sigurimi i ofertes, ose ofertuesit e parakualifikuar mund te kene paraqitur garanci per
oferten, te vlefshme per nje periudhe te caktuar kohe. Do te aplikohen kushte dhe
forma standarte te kontrates ne perputhje me praktikat e tregut.
III. METODA TE TJERA PROKURIMI
Te pergjithshme
3.1 Ky kapitull pershkruan metodat e prokurimit qe mund te perdoren ne ato raste kur ICB nuk do te ishte metoda me ekonomike dhe eficiente e prokurimit, dhe kur metoda
49
Shih edhe paragrafin 3.11. 50
Prokurimi i kontratave me te vogla normalisht kryhet sipas procedurave te ndjekura nga subjekti privat apo
publik qe merren me importe, apo praktika te tjera te konsoliduara tregetare te pranueshme per Banken, sic
pershkruhet ne paragrafin 3.12.
-
te tjera gjykohen me te pershtatshme. 51
Politikat e Bankes ne lidhje me kufijte e
preferences per mallrat e prodhuara ne vendin e Huamarresit dhe kontratat e
punimeve nuk aplikohen per metodat e tjera te prokurimit pervec asaj te ICB.
Paragrafet 3.2 deri ne 3.7 pershkruajne metodat e preferences te perdorura gjeresisht
ne rend zbrites dhe paragrafet qe mbeten metodat qe perdoren ne rrethana te vecanta.
Tenderi i Kufizuar Nderkombetar
3.2 Tenderi i kufizuar nderkombetar (LIB) eshte ne thelb nje ICB i realizuar me ftese te drejtperdrejte pa shpallje te hapur. Ai mund te jete nje metode e pershtatshme kur (a)
ka vetem nje numer te kufizuar ofruesish, ose (b) aresye te tjera te vecanta mund
justifikojne heqjen dore nga procedura e mirefillte e ICB. Sipas LIB, Huamarresit do
te kerkojne oferta nga nje liste e ofruesve potenciale, liste e mjaftueshme per te
siguruar cmime konkuruese, dhe e cila duhet te permbaje te gjithe ofruesit ne kushtet
kur numri i atyre qe jane paraqitur eshte i kufizuar. Preferencat vendase nuk jane te
zbatueshme ne vleresimin e ofertave sipas LIB. Ne te gjitha aspektet e tjera pervec
reklamimit dhe preferencave, do te perdoren procedurat e ICB, perfshire publikimin e
Dhenies se Kontrates sic ilustrohet ne paragrafin 2.60.
Tenderi i Hapur Kombetar
3.3 Tenderi i Hapur Kombetar (NCB) eshte procedura e tenderit te hapur e perdorur per prokurimin publik ne vendin e Huamarresit, dhe mund te jete rruga me e
pershtatshme per prokurimin e mallrave dhe punimeve, te cilat per nga natyra dhe
volumi, nuk premtojne te terheqin konkurimin e jashtem. Qe te jene te pranueshme
per zbatim ne prokurimet e financuara nga Banka, keto procedura do te rishikohen
dhe modifikohen52
sipas nevojes, per te siguruar koston, eficiencen, transparencen
dhe perputhshmerine e gjere me dispozitat e Kapitullit I te ketyre Udhezimeve. NCB
mund te jete metoda me e pershtatshme e prokurimit ku ofertuesit e huaj nuk priten te
shprehin interesin e tyre per aresye se: (a) vlerat e kontrates jane te vogla, (b) punimet
jane gjeografikisht ose ne kohe te shperndara; (c) punimet kerkojne pune intensive
ose (d) mallrat dhe punimet sigurohen ne tregun vendas ne cmime me te uleta se ato
te tregut nderkombetar. Procedurat e NCB balancohen qarte nga volumi administrativ
ose financiar qe parashikojne.
3.4 Reklamimi mund te kufizohet ne shtypin lokal ose gazeten zyrtare, apo ndonje website me akses te lire apo te hapur. Dokumentat e tenderimit mund te jene vetem ne
nje gjuhe kombetare te vendit te Huamarresit (ose gjuha e perdorur ne nivel kombetar
ne vendin e Huamarresit per transaksione tregetare), dhe monedha e vendit te
Huamarresit perdoret per qellimin e ofertes dhe pagesave. Pervec kesaj, dokumentat e
tenderimit do te ofrojne direktiva te qarta sesi ofertat duhet te paraqiten, si cmimet
duhet te ofrohen dhe vendin dhe kohen per dorezimin e ofertave. Ne funksion te
ketyre direktivave, do te vihet ne dispozicion koha e mjaftueshme per pergatitjen dhe
51
Kontratat nuk do te ndahen ne njesi te vogla per t’i bere ato me pak terheqese per procedurat e ICB; cdo
propozim per t’a ndare nje kontrate ne paketa me te vogla do te kerkoje aprovimin paraprak te Bankes. 52
Cdo modifikim i kesaj natyre do te pasqyrohet ne Marreveshjen e Huase.
-
dorezimi