u F u¯v| ?p|vv I G| u f } '|p¯ & :¨ ò x |vv I G| Ô &vb ?|bzù .bö f~²{ b & O ·...

ii អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្ដីពីរបបអាហារអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្ដីពីរបបអាហារ អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្ដីពីរបបអាហារ

អារម្ភកថា

សៀវភៅនេះចងកេងឡើងដើមេបីផេសព្វផេសាយពីអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារ និងគោលការណ៍ណេនាំស្តីពីរបបអាហារដេលទើប នឹងបង្កើតថ្មីសមេប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិកេសា។

អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារបកសេយពីការផ្តល់អនុសាសន៍លើបរិមាណសារជាតិចិញ្ចមឹនិងថាមពលក្នងុមួយថ្ងេដោយផ្អេកលើការវិភាគទិន្នន័យពីការអង្កេតទូទំាងបេទេសដើមេបីវិភាគសា្ថានភាពអាហារូបត្ថម្ភ និងទមា្លាប់នេការបរិភោគអាហាររបស់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិកេសានៅ១៣៦សាលាក្នុង២៤រាជធានីខេត្ត។

សៀវភៅនេះបេប់លំអិតពីរបៀបគណនាបរិមាណថាមពលនិងសារជាតិចិញ្ចមឹសមសេបចំនួន១៩មុខបន្ថេមទៀតសមេប់កុមារអាយុពី៦ដល់១៧ឆ្នាំ។ អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារតេូវបានបង្កើតឡើងមុនពេលបង្កើតគោលការណ៍ណេនាំស្តីពីរបបអាហារហើយក៏អាចបេើសមេប់បង្កើតរបបអាហារមន្ទរីពេទេយកម្មវិធីផ្តល់អាហារតាមសាលារៀនការបញ្ចលូសារជាតិក្នុងចំណីអាហារនិងសកម្មភាពអាហារូបត្ថម្ភដេលពាក់ព័ន្ធដ៏ទេទៀត។

គោលការណ៍ណេនំាស្តពីីរបបអាហារសមេប់កុមារកម្ពជុាក្នងុវ័យសិកេសាមានសារគន្លឹះចំនួនបេពីំរនិងសមា្ភារៈអប់រំមួយចំនួនទៀតតេវូបានបង្កើតឡើងដើមេបីលើកកម្ពស់សា្ថានភាពអាហារូបត្ថម្ភនិងទមា្លាប់បរិភោគអាហារដេលនំាឱេយមានសុខភាពល្អ។

យើងខ្ញុំសងេឃឹមថាអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារនិងគោលការណ៍ណេនាំស្តីពីរបបអាហារសមេប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិកេសានឹងតេូវបានបេើបេស់ជាឧបករណ៍លើកកម្ពស់ការលូតលាស់ដេលអាចធ្វើឱេយកុមារនិងមនុសេសវ័យជំទង់ក្នងុបេទេសកម្ពជុាមានសុខភាពល្អហើយតេវូបានផេសព្វផេសាយដល់បេជាជនទូទៅ និងដាក់បញ្ចលូក្នុងកម្មវិធីអប់រំសុខភាពនៅតាមសាលារៀន។

រាជធានីភ្នំពេញថ្ងេទីខេឆ្នាំ២០១៧

រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសុខាភិបាល

អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្ដីពីរបបអាហារ iiiអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្ដីពីរបបអាហារ អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្ដីពីរបបអាហារ

ស្រចក្តីថ្ល្រងអំណរគុណ

សូមថ្លេងអំណរគុណដល់លោកសេីវេជ្ជ.ប្រក់ ពិសិដ្ឋរង្រសី ក្នុងនាមនាយកដា្ឋានការពារសុខភាពនេកេសួងសុខាភិបាលដេលបានផ្តួចផ្តើមគំនិតក្នុងការបង្កើតគោលការណ៍ណេនាំស្តីពីរបបអាហារដំបូងគេនៅបេទេសម្ពុជា។

សូមថ្លេងអំណរគុណយ៉ាងជេៀលជេចំពោះសាស្តេចារេយNobuo Yoshiike និងសាស្តេចារេយKaoru Kusama ពីសាកលវិទេយាល័យសុខភាពនិងសុខុមាលភាពAomoriនេបេទេសជប៉ុនទីបេឹកេសាមូលនិធិសមេប់ការអភិវឌេឍន៍និងជំនួយសង្គេះអន្តរជាតិ(FIDR)សមេប់ការគាំទេនងិផ្តលយ់ោបលណ់េនាកំ្នងុដណំើរការបង្កើតទាងំសេងុ។សមូថ្លេងអណំរគណុផងដេរដល់មូលនិធិ(FIDR)សមេប់ការគាំទេផ្នេក បច្ចេកទេស និងថវិកាដេល មកពីការផ្តល់ជំនួយតាមរយៈមូលនិធិនេះ។

សូមថ្លេងអំណរគុណចំពោះលោកនាយកសាលាលោកគេូអ្នកគេូអាណាពេយាបាលនិងសិសេសានុសិសេសទំាងអស់ក្នងុសាលាទំាង១៣៦ដេលបានចូលរួមក្នងុការអង្កេតលើសា្ថានភាពអាហារូបត្ថម្ភនិងទមា្លាប់នេការបរិភោគអាហាររបស់កុមារកម្ពជុាក្នងុវ័យសិកេសា។ការវិភាគនេះមិនអាចសមេចបានបេសិនបើគា្មានការសហការចូលរួមយ៉ាងជិតស្នទិ្ធរបស់ពួកគាត់។

សូមថ្លេងអំណរគុណយ៉ាងជេលជេផងដេរ ដល់អ្នកជំនាញអាហារូបត្ថម្ភរបស់កេសួងនិងសា្ថាប័នពាក់ព័ន្ធនេរាជរដា្ឋាភិបាលកម្ពុជា អង្គការដេគូរអភិវឌេឍន៍ជាតិ និងអន្តជាតិទាំងអស់ដេលបានផ្តល់ធាតុចូលដេលមានរាយនាមដូចខាងកេម៖

១. លោកសេីបណ្ឌិតកើត ព្រជ្រចិន្តាអនុបេធាននាយកដា្ឋានការពារសុភាព នេកេ.សុខាភិបាល ២.លោកសេីវេជ្ជ. ឈុន លន់បេធានការិយល័យបេយុទ្ធនឹងជំងឺមិនឆ្លង នេកេ.សុខាភិបាល ៣.លោកសេីវេជ្ជ. ហុក សីុរ៉ានីអនុបេធានការិយល័យបេយុទ្ធនឹងជំងឺមិនឆ្លង នេកេ.សុខាភិបាល ៤.លោកសេីវេជ្ជ. ជា ម៉ារីអនុបេធានកម្មវិធីជាតិអាហារូបត្ថម្ភនេកេ.សុខាភិបាល ៥. លោកសេីវេជ្ជ. សូ ឆវីរត្ន អនុបេធាននាយកដា្ឋានសុខភាពសិកេសានេកេ.អប់រំ យុវជននិងកីឡា ៦. លោកវេជ្ជ. សយ អុីនបេធាននាយកដា្ឋានសុខាភិបាលសន្តិសុខសេបៀងនិង អាហារូបត្ថម្ភនេកេមុបេកឹេសាសា្តរអភិវឌេឍន៍វិស័យកសិកម្មនិងជនបទ ៧.លោកសេវីេជ្ជ. លាង សុភាពវិទេយាសា្ថានសុខភាពសាធារណៈនេកេ.សុខាភិបាល ៨. លោក ហូ៊ ក្រើននាយករងបេចំាបេទេសនេអង្គការហេឡេនខេល័រអន្តរជាតិ

iv អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្ដីពីរបបអាហារអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្ដីពីរបបអាហារ អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្ដីពីរបបអាហារ

៩. លោកវេជ្ជ. ឃឹម សំអាតមន្តេីបច្ចេកទេសជម្ងឺមិនឆ្លងនេអង្គការសុខភាព ពិភពលោក ១០. លោកសេី Hanneke VANDYKEមន្តេកីម្មវិធីនេកម្មវិធីសេបៀងអាហារពិភពលោក ១១. លោកសេី ឌិន ស៊ាងឡាយជំនួយការកម្មវិធីនេកម្មវិធីសេបៀងអាហារពិភពលោក

ជាចុងកេយសូមថ្លេងអំណរគុណដល់ឯកឧត្តមសុខ សីុឡូ អគ្គលេខាធិការរងនេកេុមបេឹកេសាសា្តរអភិវឌេឍន៍វិស័យកសិកម្មនិងជនបទនេទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្តេីលោកវេជ្ជ.កុល ហ្ររូ៉ បេធាននាយកដា្ឋានការពារសុភាពកេសួងសុខាភិបាល លោកសេវីេជ្ជ. ប្រក់

សោភ័ណនរី អនុបេធានមជេឈមណ្ឌលជាតិគំាពារមាតា និងទារក និងបេធានកម្មវិធីជាតិអាហារូបត្ថម្ភ និងលោកសេីវេជ្ជ.ឆាយគឹម សុទ្ធាវីបេធាននាយកដា្ឋានសុខភាពសិកេសានេកេសួងអប់រំយុវជននិងកីឡាសមេប់ការផ្តល់ការគាំទេនិងជំនួយជាបន្តបនា្ទាប់កន្លងមក។

អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្ដីពីរបបអាហារ vអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្ដីពីរបបអាហារ អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្ដីពីរបបអាហារ

ស្រចក្តីសង្ខ្រប

បេទេសកម្ពុជាក៏ដូចជាបេទេសកំពុងអភិវឌេឍន៍ដទេទៀតដេរគឺកំពុងបេឈមនឹងការ

គំរាមកំហេងពីការរីករាលដាលនេជំងឺធាត់និងជំងឺមិនឆ្លងដេលបណា្តាលមកពីការបរិភោគ

មិនតេមឹតេវូក្នងុចំណោមកុមារក្នងុវ័យសិកេសាក្នងុខណៈពេលដេលកម្ពជុាកំពុងបេឈមខា្លាងំ

នឹងបញ្ហាកង្វះអាហារូបត្ថម្ភ។ទមា្លាប់នេការបរិភោគអាហារមានការផ្លាស់ប្តរូគួរឱេយកត់សមា្គល់

ជាពិសេសនៅតំបន់បេជុំជន ដោយមានការកើនឡើងនេការបរិភោគអាហារដេលមិន

សមេបូរសារជាតិចិញ្ចឹម ផ្ទុកខា្លាញ់មិនល្អ អំបិល និងស្ករ។ ការផ្លាស់ប្តូរនេះហើយដេលនាំ

មកនូវការកើតជំងឺធាត់ប៉ុន្តេដោយឡេកនៅតំបន់ជនបទគឺនៅតេមានកុមារកេិនស្គមសា្គំង

និងទម្ងន់ទាបធៀបនឹងអាយុ។

ដើមេបីដោះសេយបញ្ហាទាំងនេះនាយកដា្ឋានការពារសុខភាពនេកេសួងសុខាភិបាល

រួមជាមួយអង្គការមូលនិធិសមេប់ការអភិវឌេឍន៍និងជំនួយសងេ្គោះអន្តរជាតិ (FIDR) បាន

ផ្តួចផ្តើមរួមគា្នាក្នុងការបង្កើតគោលការណ៍ណេនាំស្តីពីរបបអាហារ(FBDG)សមេប់កុមារ

កម្ពុជាក្នុងវ័យសិកេសាដើមេបីលើកកម្ពស់ទមា្លាប់នេការបរិភោគល្អសមេប់សុខភាព។ ដូចជា

បេទេសចំនួន១៧ក្នងុតំបន់អាសីុបា៉ាសីុហ្វកិដេលបានបង្កើតរួចរាល់នូវគោលការណ៍ណេនំា

ស្តីពីរបបអាហារបេចាំបេទេសរៀងខ្លួន ហេតុនេះហើយកម្ពុជាតេូវបង្កើតឱេយមានគោល

ការណ៍ណេនាំស្តីពីរបបអាហារនេះ ដើមេបីដោះសេយបញ្ហាអាហារូបត្ថម្ភ ជាពិសេសក្នុង

ចំណាមកុមារក្នុងវ័យសិកេសាដេលពួកគេគឺជាអនាគតរបស់បេទេសកម្ពុជា។

អង្គការសេបៀងនិងកសិកម្មនេសហបេជាជាតិ(FAO)កំណត់ថាគោលការណ៍ណេនាំ

ស្តីពីរបបអាហារគឺជាការផ្តល់យោបល់អំពីចំណីអាហារ បេភេទអាហារ គំរូអាហារដល់

បេជាជនទូទៅដើមេបីលើកកម្ពស់សុខភាពរបស់ពួកគេ និងបង្ការជំងឺរា៉ាំរ៉េនានា។ ពីមុនមក

បេទេសកម្ពុជាមិនទាន់បានបង្កើតអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារ (RDA) នៅឡើយទេ

ដូច្នេះហើយ ការបង្កើតអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារជាជំហានដំបូងបំផុត មុននឹង

ឈានដល់ការបង្កើតគោលការណ៍ណេនាំស្តីពីរបបអាហារ។

ក្នងុឆ្នា២ំ០១៤កន្លងទៅកិច្ចបេជំុអំពីការបង្កើតគោលការណ៍ណេនំាស្តពីីរបបអាហារដោយ

មានការចូលរួមពីមនេ្តីនេកេសួងសា្ថាប័នពាក់ព័ន្ធនេរាជរដា្ឋាភិបាលកម្ពុជាអង្គការអន្តរជាតិ

និងអង្គការកេរដា្ឋាភិបាល។ ការអង្កេតមួយនៅទូទាំងបេទេសដើមេបីវិភាគសា្ថានភាព

អាហារូបត្ថម្ភនិងការបរិភោគអាហាររបស់កុមារក្នុងវ័យសិកេសាបានធ្វើឡើងក្នុងខេវិច្ឆិកា

ឆ្នាំ២០១៤ និងបញ្ចប់ក្នុងខេកក្កដា ឆ្នាំ២០១៥។ កុមារក្នុងវ័យសិកេសាដេលមានអាយុពី

vi អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្ដីពីរបបអាហារអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្ដីពីរបបអាហារ អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្ដីពីរបបអាហារ

៦ដល់១៧ឆ្នាំចំនួនជាង២០០០នាក់ដេលមកពី១៣៦សាលាក្នុង២៤រាជធានីខេត្តបាន

ចូលរួមការអង្កេតនេះដេលបានបេើបេស់វិធីសាសេ្តវាយតម្លេមួយឈ្មាះថា"សំនួររំលឹក

ឡើងវិញពីរបបអាហារដេលបានបរិភោគកាលពី២៤ម៉ាងមុន"* ។ គោលបំណងជារួម

នេការអង្កេតនេះ គឺវិភាគពីសា្ថានភាពអាហារូបត្ថម្ភរបស់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិកេសា ដើមេបី

កំណត់ពីការខ្វះចន្លាះនេសារជាតិចញ្ចឹមក្នុងរបបអាហាររបស់ពួកគេដេលអាចនាំឱេយមាន

បញ្ហាអាហារូបត្ថម្ភ។

លទ្ធផលនេការអង្កេតបានបង្ហាញថា ៣៣%នេសិសេសទាំងអស់កេិន ១៥%ស្គមសា្គំង

និង៣៥%មានទម្ងន់ទាបធៀបនឹងអាយុ។បេវា៉ាឡង់នេសិសេសខ្វះអាហារូបត្ថម្ភក្នុងចំណោម

កុមារក្នុងវ័យសិកេសាតេូវបានបា៉ាន់បេមាណថានៅតេខ្ពស់ឬកាន់តេធ្ងន់ធ្ងរបើបេៀបធៀបនឹង

កុមារអាយុកេម៥ឆ្នាំ។ក្មេងសេីក្នុងកេុមអាយុពី១០ទៅ១២ឆ្នាំជាង៥០%តេូវបានរកឃើញ

ថាកេិនដេលបញ្ហានេះអាចនាំមកនូវផលប៉ះពាល់ជាអវិជ្ជមានចំពោះសុខភាពជាពិសេស

ក្នុងអំឡុងពេលបន្តពូជរបស់ពួកគេ។ជាមួយគា្នានេះដេរបញ្ហាសំខាន់ដេលតេូវពិចារណាគឺ

ថាកុមារដេលកេិនអាចបេឈមនឹងជំងឺធាត់ និងជំងឺធាត់ខា្លាំងផងដេរនៅពេលដេលពួកគេ

មានអាយុកាន់តេចេើន។កុមារដេលមានជំងឺកេិនអាចបេឈមនឹងជំងឺធាត់នៅពេលវ័យ

ជំទង់។សិសេសដេលកេនិក្នងុតំបន់ជនបទមានចំនួនចេើនជាងនៅតំបន់បេជំុជន។បេវា៉ាឡង់

នេកង្វះអាហារូបត្ថម្ភតាមសាលាក្នុងតំបន់ជនបទមានដូចជា ៣៦%កេិន ១៦%ស្គមសា្គំង

និង៣៨%ទម្ងន់ទាបធៀបនឹងអាយុសេបពេលដេលបេវា៉ាឡង់នេកង្វះអាហារូបត្ថម្ភតាម

សាលាក្នុងតំបន់ទីបេជុំជនមាន ២០%កេិន១០%ស្គមសា្គំង និង២២%ទម្ងន់ទាបធៀប

នឹងអាយុ។ សិសេសនៅតាមតំបន់ជនបទពឹងផ្អេកខា្លាំងលើបាយសមេប់ជាអាហារបេភព

ថាមពលនិងបេតូេអុីនជាងសិសេសនៅតាមតំបន់បេជុំជន។

ទិន្នន័យមនុសេសមាតេវិធី(anthropometry)បានបេមូលផងដេរពីការអង្កេតក្នងុការកំណត់

ទម្ងន់រាងកាយគំរូដើមេបីបង្កើតអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសមេប់កុមារកម្ពជុាក្នងុវ័យ

សិកេសា(CAM-RDA)។តមេវូការថាមពលនិងសារជាតិចញ្ចមឹចំនួន១៩មុខរួមមានមា៉ាកេូនិង

មីកេសូារជាតិចិញ្ចមឹសមេប់ក្មេងបេសុនិងក្មេងសេកី្នងុ៥កេមុអាយុផេសេងគា្នាតេវូបានគណនា

ដោយផ្អេកលើទម្ងន់រាងកាយគំរូនេះ។

អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសមេប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិកេសាគឺជាមូលដា្ឋានគេឹះ

ក្នងុការបង្កើតគោលការណ៍ណេនំាស្តពីីរបបអាហារ(FBDG)។ន័យមួយទៀតគអឺនុសាសន៍

*សំនួររំលឹកឡើងវិញពីរបបអាហារដេលបានបរិភោគកាលពី២៤ម៉ាងមុននឹងមានបកសេយលម្អតិនៅជំពូក២

អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្ដីពីរបបអាហារ viiអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្ដីពីរបបអាហារ អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្ដីពីរបបអាហារ

បេបបច្ចេកទេសតេវូបានសមេលួជាសារអប់រំសាមញ្ញដេលកេមុគោលដៅអាចយកមកអនុវត្ត

បាន។យោងតាមអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារដេលបានបង្កើតរួចគោលការណ៍ណេនំា

ស្តពីីរបបអាហារតេវូបានបង្កើតឡើងតាមបរិបទវបេបធម៌ជាក់លាក់ដេលអាចផ្តល់ជាបេយោជន៍

ដល់កម្មវិធីអប់រំអាហារូបត្ថម្ភក៏ដូចជាការធ្វើផេនការកសិកម្មដើមេបីនាំមកនូវការផ្លាស់ប្តូរ

វិជ្ជមាននេទមា្លាប់ក្នងុការបរិភោគអាហារ។គោលការណ៍នេះក៏អាចបេើជាឯកសារយោងដំបូង

ក្នុងការរៀបចំគោលនយោបាយអាហារូបត្ថម្ភផងដេរ។

គោលការណ៍ណេនាំស្តីពីរបបអាហារសមេប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិកេសា ម្ហូបអាហារ

ខ្មេរសមេប់ការលូតលាស់ល្អ តេូវបានបង្កើតដោយភា្ជាប់ជាមួយសារគន្លឹះចំនួន៧ដេល

មានអំណះអំណាងតាមបេបវិទេយាសាសេ្តនិងបង្ហាញពីពីរា៉ាមីតចំណីអាហារ។បណ្ណព័ត៌មាន

សមេប់សិសេសបឋមសិកេសានិងកូនសៀវភៅព័តម៌ានសមេប់សិសេសមធេយមសិកេសាក៏តេវូបាន

បង្កើតឡើងផងដេរសមេប់ផ្តល់ព័ត៌មានបន្ថេមពីបេភេទអាហារនិងបរិមាណអាហារដេល

តេូវបរិភោគ។សារអប់រំ និងសមា្ភារៈអប់រំទាំងអស់បានឆ្លងកាត់ការធ្វើតេស្តសាកលេបង

កេសមេួល និងធ្វើការសមេចចុងកេយដោយមានការចូលរួមក្និងកិច្ចបេជុំ អំពីគោល

ការណ៍ណេនាំស្តីពីរបបអាហារដេលធ្វើឱេយសារអប់រំ និងសមា្ភារៈអប់រំទាំងអស់នេះអាច

អនុវត្តបានដោយមានបេសិទ្ធភាព។

សរគន្លឹះ៖

១.សូមបរិភោគអាហារឱេយបានគេប់បេភេទនិងមានតុលេយភាព*ជារៀងរាល់ថ្ងេ

២.សូមបរិភោគអាហារដេលសមេបូរជាតិកាល់សេយូមដូចជាកូនតេតូីចៗទំាងមូលទឹកដោះគោ

និងផលិតផលទឹកដោះគោ

៣.សូមបរិភោគអាហារដេលសមេបូរជាតិបេូតេអីុនដូចជាតេីសាច់ស៊ុតឬសណ្តេក

យ៉ាងហោចណាស់២ទៅ៣ដងក្នុងមួយថ្ងេ

៤.សូមបរិភោគបន្លេនិងផ្លេឈើសេស់ឱេយបានចេើនគេប់មុខនិងទៀងទាត់

៥.សូមបរិភោគអាហារពីបេភេទគេប់ធញ្ញជាតិនិងពពួកមេសៅដូចជាបាយនំបញ្ចុក

នំបុ័ងឬពីជមេើសផេសេងៗទៀតក្នុងបរិមាណសមសេប

៦.សូមកាត់បន្ថយអាហារដេលមានជាតិខា្លាញ់ចេើនបេពេកនិងផ្អេមខា្លាំង

៧.សូមថ្លឹងទម្ងន់និងវាស់កម្ពស់រាងកាយរបស់អ្នកឱេយបានទៀងទាត់ដើមេបីតាមដានការ

លូតលាស់

*ការបរិភោគអាហារដេលមានតុលេយភាពគឺការបរិភោគអាហារពីបេភេទអាហារផេសេងៗគា្នាក្នុងបរិមាណ

តេឹមតេូវហើយសមសេបទៅនឹងសកម្មភាពរាងកាយ។

viii អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្ដីពីរបបអាហារអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្ដីពីរបបអាហារ អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្ដីពីរបបអាហារ

នៅពេលដេលគោលការណ៍ណេនាំស្តីពីរបបអាហារសមេប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិកេសា

តេូវបានបង្កើតរួចរាល់ជំហានបនា្ទាប់គឺតេូវផេសព្វផេសាយពីព័ត៌មានដល់កេុមគោលដៅនិង

អនុវត្តសកម្មភាពផេសេងៗហើយក៏តេូវបានផ្តល់អនុសាសន៍ឱេយបញ្ចូលក្នុងកម្មវិធីសិកេសាថា្នាក់

ជាតិមុខវិជា្ជាអប់រំសុខភាពផងដេរហើយសមា្ភារៈអប់រំទាំងអស់គួរតេបេើបេស់សមេប់អប់រំ

អាហារូបត្ថម្ភ ដេលជាផ្នេកមួយនេកម្មវិធីអប់រំសុខភាពសិកេសា។ គោលការណ៍ណេនាំ

ស្តពីីរបបអាហារអាចបេើបេស់សមេប់អន្តរាគមន៍ក្នងុការលើកកម្ពស់ទមា្លាប់នេការបរិភោគ

ដើមេបីទទួលបានសុខភាពល្អដល់បេជាជនទូទៅរួមទាំងឪពុកមា្តយនិងអាណាពេយាបាល

កុមារ ពេមទាំងអាចណេនាំឱេយបេើបេស់ផងដេរនៅតាមសា្ថាប័នផេសេងៗដូចជា មណ្ឌល

សុខភាពនិងមន្ទីរពេទេយដេលជាកន្លេងដេលព័ត៌មានអាហារូបត្ថម្ភតេូវបានចេករំលេករវាង

អ្នកជំនាញសុខភាពនិងអ្នកជំងឺ។សមា្ភារៈអប់រំទាំងនេះអាចបេើបេស់សមេប់អប់រំដល់

អ្នកជំងឺពីរបបអាហារល្អសមេប់សុខភាពរីឯអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារអាចបេើបេស់

សមេប់ការគេប់គេងនិងផ្តល់អាហារក្នុងមន្ទីរពេទេយ។

គោលការណ៍ណេនាំស្តីពីរបបអាហារគួរតេពិនិតេយតាមដាន និងវាយតម្លេជាមូលដា្ឋាន

ដើមេបីធ្វើឱេយបេកដថាបេជាជនគោលដៅអាចអនុវត្តសារគន្លឹះដេលបានបង្កើតនេះ។របៀប

របបរស់នៅ របៀបនេការបរិភោគ និងការទទួលបានអាហារបរិភោគរបស់បេជាជនកំពុង

មានការផ្លាស់ប្តូរយ៉ាងឆប់រហ័សនាពេលបច្ចុបេបន្ន។ ដូច្នេះហើយការបរិភោគអាហាររបស់

ពួកគេចាំបាច់តេូវឆ្លងកាត់ការវាយតម្លេទេង់ទេយធំ ដើមេបីធ្វើបច្ចុបេបន្នភាពគោលការណ៍

ណេនាំស្តីពីរបបអាហារក៏ដូចជាសារគន្លឹះសមេប់អប់រំសុខភាពទាំងនេះ។

អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្ដីពីរបបអាហារ ixអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្ដីពីរបបអាហារ អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្ដីពីរបបអាហារ

ពាក្រយជាអក្រសរកាត់

BMR អតេមេតាប៉ូលីលមូលដា្ឋាន

CAM-RDA អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារកម្ពុជា

CDHS ការអង្កេតបេជាសាស្តេនិងសុខភាពកម្ពុជា

DG គោលដៅរបបអាហារ

EAR តមេូវការបា៉ាន់បេមាណជាមធេយម

EER តមេូវការបា៉ាន់បេមាណថាមពល

FAO អង្គការសេបៀងនិងកសិកម្មនេសហបេជាជាតិ

FBDG គោលការណ៍ណេនាំស្តីពីរបបអាហារ

FFQ កមេងសំណួរដេលបរិភោគញឹកញាប់

FIDR មូលនិធិសមេប់ការអភិវឌេឍន៍និងជំនួយសង្គេះអន្តរជាតិ

GIS បេព័ន្ធព័ត៌មានភូមិសាសេ្ត

IECmaterials សមា្ភារៈអប់រំ

MoH កេសួងសុខាភិបាល

NCDs ជំងឺមិនឆ្លង

NPH មន្ទីរពេទេយកុមារជាតិ

PAL កមេិតសកម្មភាពរាងកាយ

PMD នាយកដា្ឋានការពារសុខភាព

RDA អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារ

SEA-RDA អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារក្នុងតំបន់អាសុីអាគ្នេយ៍

WHO អង្គការសុខភាពពិភពលោក

x អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្ដីពីរបបអាហារអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្ដីពីរបបអាហារ អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្ដីពីរបបអាហារ

តារាង

បញ្ជីតារង និងរូបបំប្រួញ

ជំពូក ២

តារាងទី២.១៖អ្នកតបសមា្ភាសន៍ចំពោះកមេងសំនួរតារាងទី២.២៖ចរិតលក្ខណៈបេជាសាស្តេនេអ្នកចូលរួមការអង្កេតតាមកេុមអាយុតារាងទី២.៣៖ទិន្នន័យបេជាសាសេ្តតាមតំបន់តារាងទី២.៤៖សា្ថានភាពអាហារូត្ថម្ភរបស់កុមារតាមភេទអាយុនិងខេត្តតារាងទី២.៥៖ភាពញឹកញាប់នេការបរិភោគអាហាររបស់សិសេសតារាងទី២.៦៖គេឿងផេសំដេលបេើបេស់ញឹកញាប់

ជំពូក ៣

តារាងទី៣.១៖អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារកុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិកេសាអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារកម្ពុជា(CAM-RDA)តារាងទី៣.២៖កេុមអាយុរបស់អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារកម្ពុជា(CAM-RDA)តារាងទី៣.៣៖រូបមន្តយោងសមេប់គណនាអតេមេតាប៉ូលីសមូលដា្ឋានតារាងទី៣.៤៖កមេិតសកម្មភាពរាងកាយតាមអាយុតារាងទី៣.៥៖តម្លេយោងសមេប់គណនាតមេូវការបា៉ាន់បេមាណថាមពលតារាងទី៣.៦៖តម្លេយោងសមេប់គណនាតមេូវការមធេយមសន្មតិបេូតេអីុនតារាងទី៣.៧៖តម្លេយោងសមេប់គណនាអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារបេូតេអីុនតារាងទី៣.៨៖តម្លេយោងសមេប់គណនាកាល់សេយូមតារាងទី៣.៩៖តម្លេយោងសមេប់គណនាជាតិដេកតារាងទី៣.១០៖តម្លេយោងសមេប់គណនាតេយាមីន(ជីវជាតិបេ១)តារាងទី៣.១១៖តម្លេយោងសមេប់គណនារីបូហ្វ្លាវីន(ជីវជាតិបេ២)តារាងទី៣.១២៖តម្លេយោងសមេប់គណនានីញា៉ាសុីន(ជីវជាតិបេ៣)តារាងទី៣.១៣៖តម្លេយោងសមេប់គណនាស័ង្កសីតារាងទី៣.១៤៖តម្លេយោងសមេប់គណនាអ៊ីយ៉ូដតារាងទី៣.១៥៖តម្លេយោងសមេប់គណនាសេលេនីញ៉ួមតារាងទី៣.១៦៖តម្លេយោងសមេប់គណនាជីវជាតិអាតារាងទី៣.១៧៖តម្លេយោងសមេប់គណនាជីវជាតិដេតារាងទី៣.១៨៖តម្លេយោងសមេប់គណនាជីវជាតិសេតារាងទី៣.១៩៖តម្លេយោងសមេប់គណនាហ្វូឡាត

អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្ដីពីរបបអាហារ xiអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្ដីពីរបបអាហារ អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្ដីពីរបបអាហារ

តារាងទី៣.២០៖តម្លេយោងសមេប់គណនាទង់ដេងតារាងទី ៣.២១៖ អនុសាសន៍របបខា្លាញ់អាសេ័យតាមភាគរយខា្លាញ់គណនាពីតមេូវការថាមពលសន្មតិ(EER)តារាងទី៣.២២៖តម្លេគោលសមេប់គណនាជាតិសរសេតារាងទី៣.២៣៖តម្លេគោលសមេប់គណនាសូដេយួមតារាងទី៣.២៤៖តម្លេគោលសមេប់គណនាប៉ូតាសេយូមតារាងទី៣.២៥៖តម្លេគោលសមេប់គណនាផូស្វ័រ

ជំពូក ៤

តារាងទី៤.១៖កម្ពស់កើនជាមធេយមអំឡុងពេល១០ឆ្នាំ(ក្មេងបេុស)តារាងទី៤.២៖កម្ពស់កើនជាមធេយមអំឡុងពេល១០ឆ្នាំ(ក្មេងសេី)តារាងទី៤.៣៖ទម្ងន់កើនជាមធេយមអំឡុងពេល១០ឆ្នាំ

ជំពូក ៥

តារាងទី៥.១៖ការកំណត់អាហារទាំង៦បេភេទនិងស្តង់ដារនេ១រង្វល់តារាងទី៥.២៖គំរូខា្នាតរង្វល់ផ្អេកលើថាមពលសមេប់ក្មេងសេីតារាងទី៥.៣៖គំរូខា្នាតរង្វល់ផ្អេកលើថាមពលសមេប់ក្មេងបេុសតារាងទី៥.៤៖គំរូបេភេទអាហារនិងខា្នាតរង្វល់សមេប់១ថ្ងេតារាងទី៥.៥៖គំរូអាហារនិងបេភេទអាហារបេងចេកទៅតាមថាមពល៣កមេិតតារាងទី៥.៦៖សង្ខេបសកម្មភាពពេលចុះធ្វើតេស្តសាកលេបងលើកទី១

ជំពូក ៦

តារាងទី៦.១៖គមេងផេនការតាមដាននិងវាយតម្លេ រូបបំប្រួញជំពូក ១

រូបបំបេួញទី១.១៖តួនាទីនេបរិមាណរបបអាហារ(RDA)និងគោលការណ៍ណេនាំស្តីពី របបអាហារ(FBDG)

ជំពូក ២

រូបបំបេួញទី២.១៖បេព័ន្អព័ត៌មានភូមិសាសេ្ត(GIS)ផេនទីនេទីតាំងធ្វើអង្កេតរូបបំបេួញទី២.២៖សា្ថានភាពអាហារូបត្ថម្ភរបស់កុមារតាមកេុមអាយុរូបបំបេួញទី២.៣៖គំរូពេលអាហាររូបបំបេួញទី២.៤៖របាយមា៉ាកេូសារជាតិ(តំបន់បេជុំជននិងតំបន់ជនបទ)

xii អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្ដីពីរបបអាហារអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្ដីពីរបបអាហារ អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្ដីពីរបបអាហារ

រូបបំបេួញទី២.៥៖របាយមា៉ាកេូសារជាតិ(សិសេសបេុសនិងសិសេសសេី)រូបបំបេួញទី២.៦៖ការបេៀបធៀបការបរិភោគជាតិកាល់សេយូមរូបបំបេួញទី២.៧៖ការបេៀបធៀបការបរិភោគជាតិដេករូបបំបេួញទី២.៨៖ការបេៀបធៀបការបរិភោគជាតិសូដេយូម

ជំពូក ៣

រូបបំបេួញទី៣.១៖បនា្ទាត់កេហ្វិកទម្ងន់រាងកាយយោងរបស់ក្មេងបេុសនេCAM.RDAរូបបំបេួញទី៣.២៖បនា្ទាត់កេហ្វិកទម្ងន់រាងកាយយោងរបស់ក្មេងសេីCAM.RDA

ជំពូក ៤

រូបបំបេួញទី៤.១៖របាយថាមពលដេលទទួលបាននិងតមេូវការបា៉ាន់បេមាណថាមពលរូបបំបេួញទី៤.២៖ការផ្លាស់ប្តូរនេការផ្គត់ផ្គង់បេូតេអីុនក្នុងបេទេសកម្ពុជា និងបេទេសជិតខាងចិនកូរ៉េនិងជប៉ុន(១៩៩០ដល់២០០៥)រូបបំបេួញទី៤.៣៖សមាមាតេនេបេភេទអាហារសមេបូរបេូតេអីុនរូបបំបេួញទី៤.៣ក៖គេប់ធញ្ញជាតិរូបបំបេួញទី៤.៣ខ៖ពពួកសណ្តេករូបបំបេួញទី៤.៤៖ការផ្លាស់ប្តូរនេការបរិភោគកាល់សេយួមនិងការបរិភោគបេភេទអាហារ (សណ្តេកតេីសាច់ស៊ុតទឹកដោះគោនិងផលិតផលទឹកដោះគោ) ក្នុងបេទេសជប៉ុនរូបបំបេញួទី៤.៥៖ការផ្លាស់ប្តរូការផ្គត់ផ្គង់ទឹកដោះគោក្នងុបេទេសកម្ពជុាបេទេសជិតខាង ចិនកូរ៉េនិងជប៉ុន(១៩៩០-២០០៥)រូបបំបេួញទី៤.៦៖សមាមាតេនេបេភេទអាហារសមេប់កាល់សេយួមទៅតាមកេុមអាយុរូបបំបេួញទី៤.៦ក៖គេឿងផេសំអាហាររូបបំបេួញទី៤.៦ខ៖បន្លេ

អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្ដីពីរបបអាហារ xiiiអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្ដីពីរបបអាហារ អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្ដីពីរបបអាហារ

អារម្ភកថា ................................................................................................................... iស្រចក្តីថ្ល្រងអំណរគុណ .............................................................................................. iiស្រចក្តីសង្ខ្រប........................................................................................................... ivពាក្រយជាអក្រសរកាត ់..................................................................................................viiiបញ្ជីតារង និងរូបបំប្រួញ......................................................................................... ixមតិកា ........................................................................................................................ x

ជំពូក១សេចក្តីផ្តើម....................................................................................................1 ១.១.សាវតា...........................................................................................................1 ១.២.និយមន័យនិងគោលបំណងនេអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារ(RDA) គោលការណ៍ណេនាំស្តីពីរបបអាហារ(FBDG).................................................3 ១.៣.ដំណាក់កាលនេដំណើរការអភិវឌេឍ..................................................................6

ជំពូក២របាយការណ៍សង្ខេបនិងលទ្ធផលនេការអង្កេតសា្ថានភាពអាហារូបត្ថម្ភនិងការបរិភោគអាហាររបស់កុមារក្នុងវ័យសិកេសាក្នុងបេទេសកម្ពុជា(២០១៤-២០១៥)..............7 ២.១.បេធានបទនេការអង្កេត..................................................................................7 ២.១.១.បេធានបទនេការអង្កេតនិងទំហំសំណាក....................................................7 ២.១.២.ការជេើសរីសដោយចេដនេយ........................................................................9 ២.១.៣.អ្នកតបសមា្ភាសន៍និងអតេតបសមា្ភាសន៍...................................................9 ២.២.ការបេមូលទិន្នន័យ.......................................................................................10 ២.២.១.ការវាស់ថ្លឹងរាងកាយ................................................................................. 11 ២.២.២.កមេងសំនួរស្តីពីព័ត៌មានគេួសារ................................................................12 ២.២.៣.វធិសីាសេ្តសនំរួរលំកឹឡើងវញិពរីបបអាហារដេលបានបរភិោគកាលពី ២៤ម៉ាងមុន.............................................................................................12 ២.២.៤.ការវិភាគទិន្នន័យ......................................................................................12 ២.៣.លទ្ធផល.....................................................................................................13 ២.៣.១.ចរិតលក្ខណៈបេជាសាសេ្ត........................................................................13 ២.៣.២.ចរិតលក្ខណៈនេគេួសារ............................................................................15 ២.៤.សា្ថានភាពអាហារូបត្ថម្ភរបស់សិសេស................................................................ 16 ២.៤.១.បេវា៉ាឡង់នេភាពកេិន............................................................................... 17 ២.៤.២.បេវា៉ាឡង់នេភាពស្គមសា្គំងនិងស្គម.......................................................... 17

មតិកា

xiv អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្ដីពីរបបអាហារអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្ដីពីរបបអាហារ អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្ដីពីរបបអាហារ

២.៤.៣.បេវា៉ាឡង់នេទម្ងន់ទាប............................................................................. 18 ២.៤.៤.បេវា៉ាឡង់នេលើសទម្ងន់........................................................................... 19 ២.៥.ការបរិភោគអាហារនិងការទទួលបានសារជាតិចិញ្ចឹម....................................21 ២.៥.១.ការបរិភោគអាហាររបស់កុមារ...................................................................21 ២.៥.២.សារជាតិចិញ្ចឹមដេលសិសេសទទួលបាន.......................................................24 ២.៦.លទ្ធផលនេការអង្កេត...................................................................................28

ជំពូក៣អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសមេប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិកេសា(CAM-RDA) ៣.១.អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសមេប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិកេសា................31 ៣.២.រូបមន្តគណនាអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសមេប់កុមារកម្ពជុាក្នងុវ័យសិកេសា.34 ៣.២.១.ថាមពល..................................................................................................35 ៣.២.២.បេូតេអីុន..................................................................................................38 ៣.២.៣.កាល់សេយូម..............................................................................................40 ៣.២.៤.ជាតិដេក..................................................................................................42 ៣.២.៥.តេយាមីន(ជីវជាតិបេ១)រីបូហ្វ្លាវីន(ជីវជាតិបេ២)និងនីញា៉ាសីុន(ជីវជាតិបេ៣)..43 ៣.២.៦.ស័ង្កសីអីុយ៉ូដសេលេនីញ៉ូមជីវជាតិអាជីវជាតិដេជីវជាតិសេនិងហ្វូឡាត 45 ៣.២.៧.ទង់ដេង..................................................................................................52 ៣.២.៨.ខា្លាញ់.......................................................................................................53 ៣.២.៩.ជាតិសរសេ..............................................................................................54 ៣.២.១០.សូដេយូម..................................................................................................55 ៣.២.១១.ប៉ូតាសេយូម..............................................................................................57 ៣.២.១២.ផូស្វ័រ....................................................................................................58

ជំពូក៤ការបេៀបធៀបលទ្ធផលស្ទង់មតិជាមួយនឹងអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារកម្ពជុា និងអនុសាសន៍ដើមេបីកេលម្អ..................................................................................59 ៤.១.ការបេៀបធៀបការបរិភោគអាហារនិងអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសមេប់កុមារ កម្ពុជាក្នុងវ័យសិកេសា(CAM-RDA)..................................................................61 ៤.២.អនុសាសន៍ស្តីពីការបង្កើនការបរិភោគសារជាតិចិញ្ចឹមសំខាន់មួយចំនួន..........64 ៤.២.១.គោលដៅសមសេបសមេប់ការបរិភោគបេូតេអីុននិងកាល់សេយូម................64 ៤.២.២.គោលដៅសមសេបសមេប់កម្ពស់និងទម្ងន់.............................................69

អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្ដីពីរបបអាហារ xvអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្ដីពីរបបអាហារ អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្ដីពីរបបអាហារ

ជំពូក៥គោលការណ៍ណេនាំស្តីពីរបបអាហារ"ម្ហូបអាហារខ្មេរសមេប់ការលូតលាស់ល្អ" ៥.១.សារអប់រំទាំង៧............................................................................................73 ៥.២.សមា្ភារៈអប់រំសមេប់ផេសព្វផេសាយ.....................................................................74 ៥.២.១.រូបភាពផ្ទាំងធំ............................................................................................76 ៥.២.២.បណ្ណព័ត៌មាន...........................................................................................78 ៥.២.៣.កូនសៀវភៅព័ត៌មាន................................................................................80 ៥.៣.ការចុះធ្វើតេស្តសាកលេបង.............................................................................87 ៥.៣.១.ការចុះធ្វើតេស្តសាកលេបងជុំទី១.................................................................88 ៥.៣.២.ការចុះធ្វើតេស្តសាកលេបងជុំទី២................................................................89

ជំពូក៦ជំហានបនា្ទាប់................................................................................................90 ៦.១.សៀវភៅណេនាំសមេប់ឪពុកមា្តយនិងអាណាពេយាបាលកុមារ........................ 91 ៦.២.កម្មវិធីបណ្តះុបណា្តាលនិងសិកា្ខាសាលាសមេប់គេបូងេៀនតាមគេះឹសា្ថានសិកេសា 91 ៦.៣.ការបេើបេស់តាមបេព័ន្ធផេសព្វផេសាយ..............................................................92 ៦.៤.យុទ្ធនាការនិងសកម្មភាពផេសព្វផេសាយផេសេងៗ..................................................92 ៦.៥.ការអនុវត្តក្នុងសា្ថានប័នផ្តល់សេវាសុខភាព.....................................................92 ៦.៦ការតេួតពិនិតេយតាមដាននិងវាយតម្លេ............................................................92ឯកសរយោង..........................................................................................................93ឧបសម្ព័ន្ធ.................................................................................................................94

អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារ និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្តីពីរបបអាហារ សម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា

1អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារ និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្តីពីរបបអាហារ សម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា

ជំពូក១ ស្រចក្តីផ្តើម

១.១. សាវតា

១.១. សាវតា

យោងតាមរបាយការណ៍ការអង្កេតបេជាសាស្តេ និងសុខភាពបេទេសកម្ពុជា (CDHS)ឆ្នាំ២០១៤ បានបង្ហាញថាមានកុមារអាយុកេម៥ឆ្នាំចំនួន៣២%កេិន ១០%ស្គមសា្គំងនិង២៤%ទៀតមានទម្ងន់មិនគេប់។1)

គោលដៅយុទ្ធសាសេ្តជាតិស្តីពីអាហារូបត្ថម្ភឆ្នាំ២០០៩-២០១៥2)រាជរដា្ឋាភិបាលនិងភា្នាក់ងរអភិវឌេឍកម្ពុជាទាំងអស់ បាននឹងកំពុងបង្កើនការខិតខំរបស់ខ្លួនដើមេបីកាត់បន្ថយអតេនេការឈឺ និងមរណភាពនេមាតា និងទារកតាមរយៈការធ្វើឱេយបេសើរឡើងនូវសា្ថានភាពអាហារូបត្ថម្ភរបស់ស្តេីនិងកុមារដោយកំណត់ដៅយកកុមារមានអាយុកេម៥ឆ្នា។ំបុ៉ន្តេការអន្តរាគមន៍អាហារូបត្ថម្ភសមេប់កុមារក្នងុវ័យសិកេសា(អាយុពី៦ដល់១៧ឆ្នា)ំហាក់ដូចជាមានតិចជាងសេចក្តីតេូវការ។ មេយា៉ាងវិញទៀត ទិន្នន័យអាហារូបត្ថម្ភសមេប់កុមារក្នុងវ័យនេះក៏មិនទាន់មានចេើនដេរ។

សា្ថានភាពអាហារូបត្ថម្ភនេកុមារក្នុងវ័យសិកេសាមានឥទ្ធិពលយ៉ាងខា្លាំងលើការអភិវឌេឍន៍នៅពេលពេញវ័យ។ ការលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងដល់អាណាពេយាបាល និងការអប់រំកុមារឱេយបរិភោគរបបអាហារដេលតេឹមតេូវនិងមានតុលេយភាពកុមារនៅក្នុងវ័យសិកេសាគឺចាំបាច់ខា្លាំងណាស់សមេប់ការលូតលាស់ដ៏សមសេបរបស់ពួកគេ។នៅពេលដេលការរីកចមេើននេការពេញវ័យ តេូវបានរងផលប៉ះពាល់ដោយកង្វះអាហារូបត្ថម្ភ កុមារអាចនៅតេមានបញ្ហាកង្វះអាហាររូបត្ថម្ភនិងខ្វះការលូតលាស់ផ្នេកបញ្ញានៅក្នុងជីវិតយុវវ័យហើយក៏ផ្តល់ផលប៉ះពាល់ក្នុងអំឡុងពេលបន្តពូជរបស់ពួកគេផងដេរ។

ខណៈពេលដេលបេទេសកម្ពជុាកំពុងតេបេឈមនឹងបញ្ហាកង្វះអាហារូបត្ថម្ភជំងឺធាត់មួយចំនួនដេលមានមូលហេតុមកពីការទទួលបាននូវអាហារូបត្ថម្ភមិនតេឹមតេូវនះក៏កើតមានឡើងជំងឺមិនឆ្លងមួយចំនួនផងដេរ។បណា្តាបេទេសជិតខាងផេសេងទៀតបាននឹងកំពុងបេឈមនឹងការរីករាលដាលនេជំងឺធាត់និងជំងឺមិនឆ្លងនេះរួចទៅហើយសូមេបីតេនៅក្នុងចំណោមវ័យកុមារក៏ដោយ។បេទេសកម្ពជុាសមេចបាននូវកំណើនសេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងឆប់រហ័សហើយបេជាពលរដ្ឋក៏កំពុងបេឈមនឹងការផ្លាស់ប្តរូទមា្លាប់នេការបរិភោគដោយគា្មានតុលេយភាពហើយខ្វះសារជាតិចិញ្ចឹមដូចជាបរិភោគបេភេទអាហារកេច្នេនិងភេសជ្ជៈមានជាតិស្ករជាចេើន។ការផ្លាស់ប្តូរទមា្លាប់នេះមានឥទ្ធិពលដោយផ្ទាល់ដល់ទមា្លាប់នេការបរិភោគរបស់កុមារក្នុង

2 អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារ និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្តីពីរបបអាហារ សម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារ និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្តីពីរបបអាហារ សម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសាអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារ និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្តីពីរបបអាហារ សម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា

វ័យសិកេសានាពេលបច្ចុបេបន្ននេះ ហើយពួកគេតេូវបេឈមនឹងការគំរាមកំហេងនេការកើតជំងឺធាត់និងជំងឺមិនឆ្លងផេសេងៗទៀតកាន់តេខា្លាំងឡើង។

ហេតុដូច្នេះហើយអន្តរាគមន៍អាហារូបត្ថម្ភតាមរយៈការលើកកម្ពស់ទមា្លាប់នេការបរិភោគដេលមានសុខភាពល្អរបស់កុមារក្នុងវ័យសិកេសាគឺជាភារកិច្ចចាំបាច់និងបនា្ទាន់ដេលរាជរដា្ឋាភិបាលនិងភា្នាក់ងរអភិវឌេឍទាំងអស់គួរតេធ្វើការរួមគា្នាដើមេបីការពារកុមារឱេយរួចផុតពីបញ្ហាសុខភាពដេលបណា្តាលមកពីរបបអាហារមិនតេឹមតេូវនេះ។កិច្ចអន្តរាគមន៍ទាំងនេះមានសារៈសំខាន់ណាស់ក្នងុការបញេឈប់ការរីករាលដាលនេបញ្ហាអាហារូបត្ថម្ភដេលផ្តល់ផលប៉ះពាល់យ៉ាងខា្លាងំទៅដល់មនសុេសជនំាន់កេយ។ក្នងុនយ័នេះការអន្តរាគមនអ៍ាហារូបត្ថម្ភសមេប់កុមារក្នុងវ័យសិកេសាមិនតេឹមតេគាំទេដល់សុខុមាលភាពកុមារប៉ុណោ្ណោះទេប៉ុន្តេបានចូលរួមចំណេកយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការបង្កើនផលិតភាពនិងសមត្ថភាពនេបេជាជនផងដេរ។

សេចក្តីថ្លេងការណ៍សកល និងផេនការសកម្មភាពសមេប់អាហារូបត្ថម្ភ (១៩៩២)បានថ្លេងថារដា្ឋាភិបាលនិងដេគូអភិវឌេឍន៍ដទេទៀតគួរតេផ្តល់យោបល់ដល់បេជាជនដោយឈរលើអនុសាសន៍នេរបបអាហារ(ថាមពលនិងសារជាតិចិញ្ចឹម)តាមរយៈការចេកចាយគោលការណ៍ណេនាំស្តីពីរបបអាហារទៅតាមកេុមអាយុ និងរបៀបរបបនេការរស់នៅឱ្យសមសេបតាមលក្ខខណ្ឌនេបេជាជនក្នុងបេទេសនីមួយៗ។3) ប៉ុន្តេនៅក្នុងរបាយការណ៍ការបេឹកេសាយោបល់ថា្នាក់តំបន់ស្តីពីគោលការណ៍ណេនាំពីរបបអាហារសមេប់បេទេសក្នុងតំបន់អាសុីឆ្នាំ២០១០បានលើកឡើងថា "កម្ពុជាមិនទាន់មានការអង្កេតលើការបរិភោគអាហារនៅឡើយទេ។កម្ពុជាក៏មិនទាន់មានជំនាញបច្ចេកទេសគេប់គេន់ក្នុងការអភិវឌេឍគោលការណ៍ណេនាំស្តីពីរបបអាហារនេះដេរ។"4)បទដា្ឋានអាហារូបត្ថម្ភនិងគោលការណ៍ណេនាំស្តីពីរបបអាហារផ្អេកលើអំណះអំណាងតាមលក្ខណៈវិទេយាសាស្តេ មិនទាន់បានបង្កើតនៅឡើយទេក្នុងបេទេសកម្ពុជា។

ដើមេបីឆ្លើយតបទៅនឹងតមេវូការនេះមូលនិធិសមេប់ការអភិវឌេឍន៍និងជំនួយសង្គេះអន្តរជាតិ(FIDR)កេមការសហការគំាទេដោយនាយកដា្ឋានការពារសុខភាពនេកេសួងសុខាភិបាលនិងបានរួមគា្នាផ្តួចផ្តើមបង្កើតនូវអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារកម្ពុជា (CAM-RDA)ជាលើកដំបូងនិងសមេបសមេួលដល់ការបង្កើតគោលការណ៍ណេនាំស្តីពីរបបអាហារ(FBDG)សមេប់កុមារក្នុងវ័យសិកេសាដើមេបីលើកកម្ពស់ការបរិភោគអាហារបេកបដោយសុខភាពល្អ។ដូចក្នងុបណា្តាបេទេសចំនួន១៧ផេសេងទៀតក្នងុតំបន់អាសីុនិងបា៉ាសីុហ្វកិដេលបានបង្កើតគោលការណ៍ណេនាំស្តីពីរបបអាហារបេចាំបេទេសរបស់ខ្លួនអាសេ័យហេតុនេះបេទេសកម្ពជុាតេវូបង្កើតឱេយមានអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារកម្ពជុានិងគោលការណ៍ណេនាំស្តីពីរបបអាហាររបស់ខ្លួនដើមេបីដោះសេយបញ្ហាអាហារូបត្ថម្ភជាពិសេសសមេប់

អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារ និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្តីពីរបបអាហារ សម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារ និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្តីពីរបបអាហារ សម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា 3អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារ និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្តីពីរបបអាហារ សម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា

កុមារក្នុងវ័យសិកេសាដេលជាសសរទេូងសមេប់អនាគតបេទេសនេះ។

នៅឆ្នា២ំ០១៤កិច្ចបេជុំអំពីការបង្កើតគោលការណ៍ណេនំាស្តពីីរបបអាហារដេលមានការចូលរួមពីកេសួងនិងសា្ថាប័នពាក់ព័ន្ធកេមឱវាទរាជរដា្ឋាភិបាលកម្ពុជាអង្គការអន្តរជាតិនិងអង្គការមិនមេនរដា្ឋាភិបាលតេូវបានបង្កើតឡើង(សូមមើលឧបសម្ព័ន្ធ១)។ការអង្កេតនៅទូទាំងបេទេសមួយបានធ្វើឡើងដើមេបីវិភាគសា្ថានភាពអាហារូបត្ថម្ភហើយដំណើរការបង្កើតនេះគឺផ្អេកលើពិធីសារដេលបានណេនាំក្នុងរបាយការណ៍រួមគា្នាស្តីពី"ការរៀបចំនិងបេើបេស់គោលការណ៍ណេនាំស្តីពីរបបអាហារ” នេអង្គការសេបៀង និងកសិកម្មនេសហបេជាជាតិ(FAO)និងអង្គការសុខភាពពិភពលោក(WHO)5)។ទោះបីជាការបង្កើតនេះជួបបេទះការលំបាកមួយចំនួនសមេប់សមាជិកទំាងអស់នេកិច្ចបេជំុអំពីការបង្កើតគោលការណ៍ណេនាំស្តីពីរបបអាហារក៏ដោយ ក៏វាជាការបេឹងបេងដំបូងគេបង្អស់ក្នុងការបង្កើតអនុសាសន៍របបអាហារកម្ពុជានិងគោលការណ៍ណេនាំស្តីពីរបបអាហារសមេប់កុមារក្នុងវ័យសិកេសាឱេយមានរូបរាងឡើង។សៀវភៅនេះផលតិឡើងគដឺើមេបីបោះពមុ្ពផេសាយពលីទ្ធផលនិងកំនត់តេពីដំណើរការនេការបង្កើតទាំងសេុងក្នុងរយៈពេល៣ឆ្នាំកន្លងមកនេះ។

១.២. និយមន័យ និងគោលបំណងន្រអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារ (RDA) គោលការណ៍ ណ្រនំា

ស្តីពីរបបអាហារ (FBDG)

តើអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារ (RDA) ជាអ្វី?

អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារ (RDA) គឺជាបរិមាណសារជាតិចិញ្ចឹម និងថាមពលដេលទទួលបានពីការបរិភោគអាហារក្នុងមួយថ្ងេដោយកំណត់ជាចាំបាច់ក្នុងការថេរកេសាសុខភាពឱេយបានល្អហើយតេវូគណនាទៅតាមភេទនិងកេមុអាយុផេសេងៗគា្នា6)។ការបង្កើតអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារនេះគឺតមេវូឱេយមានអំណះអំណាងជាលក្ខណៈវិទេយាសាស្តេឱេយបានគេប់គេន់។នៅតាមបណា្តាបេទេសផេសេងៗទៀតអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារតេវូបានបេើក្នងុការកំនត់របបអាហារក្នងុមន្ទពីេទេយឬកំនត់បញ្ជមុីខអាហារនៅតាមសាលារៀនដេលតេូវបានធ្វើការតេួតពិនិតេយនិងកេលម្អឡើងវិញទៅតាមពេលវេលាកំណត់ណាមួយ។ចាប់តំាងពីឆ្នា២ំ០០៧មកមន្ទរីពេទេយកុមារជាតិនៅទីកេងុភ្នពំេញបានផ្តល់សេវារបបអាហារមន្ទរីពេទេយដោយធ្វើការគណនាលើបរិមាណសារជាតិចិញ្ចមឹទៅដល់អ្នកជំងឺជាចេើន។បុ៉ន្តេដោយសារតេកម្ពុជាមិនទាន់មានអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសមេប់បេជាជនរបស់ខ្លួនមន្ទីរពេទេយកុមារជាតិបានបេើបេស់អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារក្នុងតំបន់អាសុីអាគ្នេយ៍(SEA-RDA)ដើមេបីកំនត់បញ្ជីមុខអាហារសមេប់អ្នកជំងឺនៅក្នុងមន្ទីរពេទេយនេះ។


តើគោលការណ៍ណ្រនាំស្តីពីរបបអាហារ (FBDG) ជាអ្វី?

នៅពេលដេលអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារបានបង្កើតរួចរាល់នឹងតេវូបានចេកចាយទៅដល់កេមុគោលដៅទំាងអស់។ដូចដេលអង្គការសុខភាពពិភពលោកបានលើកឡើងថាអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារគឺជាមូលដា្ឋានគេឹះសមេប់បេទេសមួយក្នុងការបង្កើតគោលការណ៍ណេនំាស្តពីីរបបអាហារ7)ឬគេអាចនិយយបានមេយា៉ាងទៀតថាគោលការណ៍ណេនាំស្តីពីរបបអាហារគឺជាមធេយាបាយក្នុងការទំនាក់ទំនងដើមេបីផ្តល់សារណេនាំដល់កេមុគោលដៅពីកមេតិអាហារូបត្ថម្ភដេលសមសេប។គោលការណ៍ណេនំាស្តពីីរបបអាហារបង្ហាញនូវព័ត៌មានដេលងយយល់ដល់សាធារណជនទូទៅដោយផ្តតសំខាន់លើម្ហូបអាហារបេចំាថ្ងេបរិមាណដេលតេវូបរិភោគនិងឥរិយបថក្នុងការបរិភោគ8)។គោលការណ៍ណេនំាស្តពីីរបបអាហារអាចនឹងតេវូបានបេើបេស់ជាឧបករណ៍គន្លះឹក្នងុការអប់រំពីអាហារូបត្ថម្ភដោយអ្នកផ្តល់សេវាសុខភាពគេូបងេៀននិងអ្នកផេសេងៗទៀតដេលធ្វើការផ្ទាល់ជាមួយបេជាជនក្នុងថា្នាក់មូលដា្ឋាន។

ហ្រតុអ្វីការណ្រនាំត្រូវផ្ត្រតសំខាន់លើរបបអាហារ?

ជាទូទៅកុមារក៏ដូចជាកេុមអាយុដទេទៀតដេរគឺទទួលបាសារជាតតិចិញ្ចឹមផេសេងៗពីរបបអាហារបេចាំថ្ងេ(ចំនុចនេះមិនរាប់បញ្ចូលកុមារដេលកំពុងទទួលការពេយាបាលឡើយ)។អាហារបំប៉ននិងអាហារបញ្ចូលសារជាតិចិញ្ចឹមអាចតេឹមតេជួយបន្ថេមនូវសារជាតិចិញ្ចឹមជាក់លាក់ណាមួយប៉ុណោ្ណោះតេមិនអាចធាឱេយកុមារទទួលបានសារជាតិចិញ្ចឹមគេប់គេន់សមេប់ការលូតលាស់ឡើយ។មូលដា្ឋាននេចំណីអាហារសមេប់កុមារក្នងុវ័យសិកេសាគឺតេវូបានណេនំាដោយពឹងផ្អេកលើគោលការណ៍ដេលមានបង្ហាញក្នងុសៀវភៅនេះ។អ្នកអនុវត្តន៍ការងរផ្នេកអាហារនៅតាមសាលាគួរផ្អេកទៅលើអនុសាសន៍របស់អង្គការសេបៀង និងកសិកម្មនេសហបេជាជាតិ(FAO)ដេលទាក់ទងទៅនឹងចេរភាពនេរបបអាហារ។របបអាហារមានចេរភាព គឺរួមបញ្ចូលទាំងជីវចមេុះ និងបេព័ន្ធបរិសា្ថាន ដេលបេកបដោយការការពារនិងការគោរពសមសេបតាមវបេបធម៌និងអាចបេើបេស់បានសេបតាមសេដ្ឋកិច្ចហើយមានសារជាតិចិញ្ចឹមគេប់គេន់បេកបដោយសុវត្ថិភាពនិងសុខុមាលភាព9)។


រូបបំបេញួទី១.១៖តួនាទីនេអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារ(RDA)និងគោលការណ៍ណេនំាស្តពីីរបបអាហារ(FBDG)


១.៣. ដំណាក់កាលន្រដំណើរការរៀបចំសៀវភៅន្រះ. .

(FFQ)

(FFQ)

“

(FBDG)

(CAM-RDA)

RDA

(FFQ)


ជំពូក២ របាយការណ៍សង្ខ្របនិងលទ្ធផលន្រការអង្ក្រតស្ថានភាព

អាហារូបត្ថម្ភ និងការបរិភោគអាហាររបស់កុមរក្នុងវ័យសិក្រសាក្នុងប្រទ្រសកម្ពុជា (២០១៤ -២០១៥)

ការអង្កេតនេះបានចាប់ផ្តើមក្នងុខេវិច្ឆកិាឆ្នា២ំ០១៤និងបញ្ចប់ទំាងសេងុទៅក្នងុខេកក្កដាឆ្នាំ២០១៥។ រយៈពេលនេការអង្កេតធ្វើឡើងជា២វគ្គ ដោយលើកលេងអំឡុងពេលវិសេសមកាលរបស់សិសេស។ ១)វគ្គទី១ធ្វើឡើងពីខេវិច្ឆិកាឆ្នាំ២០១៤ដល់ខេមករាឆ្នាំ២០១៥។ធ្វើនៅ៤៩សាលា ក្នុងខេត្តចំនួន៦និងកេុងភ្នំពេញ។ ២)វគ្គទី២ធ្វើឡើងពីខេឧសភាដល់ខេកក្កដាឆ្នាំ២០១៥។ធ្វើនៅ៨៧សាលាក្នុងខេត្ត ទាំងអស់១៧។

គោលបំណងន្រការអង្ក្រតន្រះគឺ៖ ១)បង្ហាញអោយឃើញនូវសា្ថានភាពអាហារូបត្ថម្ភរបស់កុមារវ័យសិកេសាអាយុពី៦ឆ្នាំ ដល់១៧ឆ្នាំ។ ២)កំណត់នូវបរិមាណអាហារូបត្ថម្ភដេលតេូវទទួលនិងទមា្លាប់នេការបរិភោគអាហារ របស់កុមារ។ គោលបំណងចមេបងនេការអង្កេត គឺដើមេបីតាមដានមើលពីសា្ថានភាពអាហារូបត្ថម្ភរបស់កុមារក្នុងវ័យសិកេសានិងចន្លាះបេហោងនេការមិនបានទទួលសារជាតិចិញ្ចឹមសំខាន់ៗមួយចំនួនពីរបបអាហារបេចាំថ្ងេរបស់កុមារហើយដេលនាំឱេយកុមារមានបញ្ហាមួយចំនួនពាក់ព័ន្ធនឹងអាហារូបត្ថម្ភ។យោងតាមលទ្ធផលនេការអង្កេតគោលការណ៍ណេនំាស្តពីីរបបអាហារសមេប់កុមារវ័យសិកេសានឹងតេូវបានបង្កើតនិងផេសព្វផេសាយក្នុងបេទេសកម្ពុជា។

២.១. ប្រធានបទន្រការអង្ក្រត

២.១.១. ប្រធានបទន្រការអង្ក្រត និង ទំហំសំណាក

បេធានបទនេការអង្កេតគឺកុមារក្នងុវ័យសិកេសាអាយុពី៦ឆ្នាទំៅ១៧ឆ្នា។ំកម្មវិធីENAforSMARTឆ្នាំ២០១១10)បានតេូវគេបេើដើមេបីគណនាទំហំសំណាកតាមរូបមន្តដូចខាងកេម៖

n = z2 x (p) x (1-p) x DEFFd2


n=ទំហំសំណាក z=constant(1.96) p=expectedprevalence(fractionof1) d=relativedesiredprecision DEFF=DesignEffect

ដើមេបីគណនាទំហំសំណាកបា៉ារា៉ាម៉េតេនីមួយៗតេូវបានកំណត់៖ ១.Expectedprevalence២៥%បញ្ហាកង្វះអាហារូបត្ថម្ភ ២.Relativedesiredprecision+/-៣% ៣.DesignEffect:២ ៤.Confidenceintervalគឺក្នុងកមេិតជឿជាក់៩៥%ដោយរួមបញ្ចូល២០%នេអតេ អ្នកមិនតបសមា្ភាសន៍

តាមរយៈលទ្ធផលនេការគណនាខាងលើទំហំសំណាកគឺ១៧៤៣ដក២០%នេអតេអ្នកមិនតបសមា្ភាសន៍ និងបូក ២០%នេអតេអ្នកមិនតបសមា្ភាសន៍។ ដូច្នេះទំហំសំណាកចុងកេយគឺ២០៩១។

២.១.២. ការជ្រើសរើសដោយច្រដន្រយ

បេធានបទតេវូបានជេើសរីសដោយចេដនេយតាមរយៈទំហំសំណាកចេើនដំណាក់កាល។ ១) ទំហំសំណាកនៅដំណាក់កាលដំបូង (PSU)៖ យើងរីសសាលាគោលដៅដោយចេដនេយពីសាលាទាំងអស់ក្នុងទូទាំងពេះរាជណាចកេកម្ពុជាដោយបេើវិធីសាសេ្តProbabilityProportionate to Size (PPS)។ បញ្ជីឈ្មាះសាលា (សូមមើលឧបសម្ព័ន្ធទី២.១)ទូទាំង២៥រាជធានីខេត្តទទួលបានពីការិយល័យគេប់គេងបេព័ន្ធព័ត៌មានសិកេសានេនាយកដា្ឋានផេនការរបស់កេសួងអប់រំយុវជននិងកីឡា។សាលាចំនួន១៥៤រួមទាំងសាលាបមេុងចំនួន១៩ក្នងុ២៤រាជធានីខេត្ត(លើកលេងខេត្តប៉េលិន)តេវូបានជេើសរីសសមេប់ការអង្កេត។

២)ទំហំសំណាកនៅដំណាក់កាលបនា្ទាប់(SSU)៖សិសេសអាយុចាប់ពី៦ទៅ១៧ឆ្នាំរួមទំាងសិសេសស្ថិតក្នុងទំហំសំណាកដំណាក់កាលដំបូង(PSU)តេូវបានជេើសរីសដោយចេដនេយដោយបេើបច្ចេកទេសជេើសរីសទំហំសំណាកជាបេព័ន្ធ។ជាលទ្ធផលយើងរីសបានសិសេសចំនួន២០នាក់ពីសាលាបឋមសិកេសាសិសេស១២នាក់ពីសាលាអនុវិទេយាល័យនិងសិសេស១២នាក់ពីវិទេយាល័យនីមួយៗសមេប់ការអង្កេតនេះ។

សមា្គល់៖ទំហំសំណាកដំណាក់កាលដំបូងនិងដំណាក់កាលបនា្ទាបត់េវូបានជេើសរីសដោយបេើកម្មវិធីENAforSMARTបង្កើតក្នុងឆ្នាំ២០១១។


២.១.៣. អ្នកតបសមា្ភ្រសន៍ និង អត្រ្រតបសមា្ភ្រសន៍

ក្នងុចំណោមសិសេសដេលបានជេើសរីសដោយដំណាក់កាលបនា្ទាប់សិសេសដេលមានអាយុលើសពី១២ឆ្នាំមានចំនួន៩២៥នាក់ពួកគេអាចតបសមា្ភាសន៍បានដោយខ្លួនឯង។ចំណេកសិសេសអាយុចាប់ពី៦ឆ្នាំដល់១១ឆ្នាំ មានចំនួន១០៩៥នាក់ អាណាពេយាបាលរបស់ពួកគេតេូវបានអញ្ជើញមកផ្តល់បទសមា្ភាសន៍ជាមួយពួកគេ។

ចំពោះសិសេសដេលមិនជាប់លក្ខខណ្ឌនេការអង្កេតមិនតេូវបានរាប់បញ្ចូលក្នុងការអង្កេតនេះទេ។លក្ខខណ្ឌនេការអង្កេតមានដូចខាងកេម៖ ១)សិសេសមិនមានពិការភាពពេះអាចប៉ះពាល់ដល់ទម្ងន់និងកម្ពស់របស់ពួកគេ ២)សិសេសមានអាយុសមសេបតាមអាយុសិកេសាក្នុងកម្មវិធីសិកេសាសិសេសទាំងអស់មកពីសាលាចនំនួ១៣៦តេវូបានជេើសរីសក្នងុការធ្វើអង្កេតនេះ៖សាលាចនំនួ១៣៤នងិសាលាបមេុងចំនួន២។អតេនេអ្នកតបសមា្ភាសន៍មាន៩៦,៦%។សរុបទាំងអស់មានសិសេសចំនួន២០២០នាក់តេូវបានសមា្ភាស។

តារាងទី២.១៖អ្នកតបសមា្ភាសន៍ចំពោះកមេងសំនួរ(ចំនួន២០២០)


រូបបំបេួញទី២.១៖បេព័ន្ធព័ត៌មានភូមិសាសេ្ត(GIS)ផេនទីនេទីតាំងធ្វើអង្កេត

២.២. ការប្រមូលទិន្នន័យ

ទិន្នន័យពហុកម្មបទ(cross sectional data)តេូវបានបេមូលដើមេបីវាយតម្លេសា្ថានភាពសុខភាពសាវតានេសេដ្ឋកិច្ចគេួសារការបរិភោគអាហារនិងទមា្លាប់នេការបរិភោគអាហារតាមរយៈវិធីសាសេ្ត៣គឺ៖ ១)ការវាស់ថ្លឹងរាងកាយ ២)កមេងសំនួរស្តីពីព័ត៌មានគេួសារ ៣)វិធីសាសេ្តសំនួររំលឹកឡើងវិញពីរបបអាហារដេលបានបរិភោគកាលពី២៤ម៉ាងមុន។

កមេងសំនួរតេវូបានចងកេងជាភាសាអង់គ្លេសនិងបកបេជាភាសាខ្មេរដោយអ្នកឯកទេសអាហារូបត្ថម្ភនេកេមុការងរអង្កេត។កមេងសំនួរភាសាខ្មេរតេវូបានយកទៅធ្វើតេស្តសាកលេបងដើមេបីធានាពីភាពចេបាស់លាស់របស់កមេងសំនួរនីមួយៗមុននឹងចុះធ្វើការអង្កេត។


ការចុះអង្កេតសាកលេបងលើដំណើរការបេមូលទិន្នន័យតេវូបានធ្វើឡើងនៅសាលាចំនួន០២(មិនមេនជាសាលាដេលតេូវបានជេើសរីស ឬ បមេុងទុកសមេប់ធ្វើអង្កេតទេ) និងមានសិសេសចំនួន២០នាក់៖សាលាទីមួយនៅរាជធានីភ្នំពេញនិងសាលាទីពីរនៅខេត្តកំពង់ឆ្នាំងចាប់ពីថ្ងេទី១៣ដល់ថ្ងេទី១៦ខេតុលាឆ្នា២ំ០១៤។ការចុះអង្កេតសាកលេបងនេះគឺដើមេបីធានាថាបុគ្គលិកផ្នេកសមា្ភាសន៍ទំាងអស់យល់ចេបាស់ពីសំនួរនីមួយៗមានក្នងុកមេងសំនួរហើយក៏អាចសង្កេតមើលបន្ថេមទៀតពីអាកបេបកិរិយរបស់បុគ្គលិកផ្នេកសមា្ភាសន៍ក្នុងពេលអនុវត្តការងរ។លទ្ធផលពីការចុះអង្កេតសាកលេបងតេូវបានវាយតម្លេហើយរកឃើញដោយអ្នកឯកទេសអាហារូបត្ថម្ភហើយការបេកឹេសាមួយចំនួនតេូវផ្តល់ទៅបុគ្គលិកផ្នេកសមា្ភាសន៍ដើមេបីកេលម្អក្នងុពេលសមា្ភាសន៍។ផលវិបាកដេលបុគ្គលិកផ្នេកសមា្ភាសន៍បេឈមទាក់ទងនឹងកមេងសំនួរតេូវបានលើកយកមកពិភាកេសាដើមេបីកេសមេួលដូចជាឃ្លាឬពាកេយពេចន៍ដេលបេើក្នុងកមេងសំនួរជាភាសាខ្មេរអោយកាន់តេងយយល់។

២.២.១. ការវាស់ថ្លឹងរាងកាយ

ទីតំាងវាស់ថ្លងឹតេវូបានជេើសរីសនិងដំឡើងនៅគេប់សាលាទំាងអស់។ទម្ងន់និងកម្ពស់របស់កុមារតេូវបានវាស់ថ្លឹង ដោយផ្អេកតាមវគ្គបណ្តុះបណា្តាលស្តីពីការវាយតម្លេការលូតលាស់របស់កុមាររបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក11)។

ទម្ងន់របស់កុមារតេូវបានថ្លឹងពេលកុមារស្លៀកសំលៀកបំពាក់សេលនិងមិនមានពាក់សេបេកជើង។ទម្ងន់និងកម្ពស់តេូវបានកត់តេដោយរាប់ទាំងកេយកេបៀស១ខ្ទង់គិតជាសង់ទីម៉េតេ (០.៥ ស.ម) និងទម្ងន់គិតជាគីឡូកេម (០.១ គ.ក) ។ ការថ្លឹងនិងវាស់ធ្វើឡើងចំនួន២ដងហើយតម្លេមធេយមភាគនេទម្ងន់ និងកម្ពស់តេូវបានកត់បញ្ចូលដើមេបីធ្វើការវិភាគ។(សូមមើលឧបសម្ព័ន្ធទី២.២)

ទម្ងន់រាងកាយតេូវបានថ្លឹងដោយជញ្ជីងសមេប់ថ្លឹងចេញលេខស្វ័យបេវត្តិមុខមានផ្ទេរាបស្មើមា៉ាកTANITAHD-662អាចថ្លឹងទម្ងន់ដល់ទៅ១៥០គីឡូកេម។កម្ពស់តេូវបានវាស់ដោយម៉េតេសមេប់វាស់កម្ពស់មា៉ាក SECA 213 អាចវាស់បានចាប់ពី២០សង់ទីម៉េតេដល់២០៥សង់ទីម៉េតេ។បុគ្គលិកផ្នេកសមា្ភាសន៍២នាក់មា្នាក់ជាអ្នកវាស់ថ្លងឹនិងមា្នាក់ទៀតជាជំនួយការកត់តេ។ទិន្នន័យតេូវបានបេមូលដោយចុះក្នុងទមេង់កត់តេ។(សូមមើលឧបសម្ព័ន្ធទី២.៣)

២.២.២. កម្រងសំនួរស្តីពីព័ត៌មានគ្រួសារ

កេយពីចុះហត្ថលេខាលើលិខិតពេមពេៀងអនុញ្ញាតអោយសមា្ភាសរួចមកអាណាពេយាបាលកុមារអាយុចាប់ពី៦ឆ្នាំដល់១១ឆ្នាំនិងសិសេសអាយុចាប់ពី១២ឆ្នាំតេូវបានសមា្ភាសទល់មុខគា្នា


ដោយបុគ្គលិកផ្នេកសមា្ភាសន៍។អាសេ័យតាមហេដា្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដេលបានកំណត់អាណាពេយាបាលកុមារខ្លះតេូវបានជូនដំណឹងណាត់ជួបជាមុន មុននឹងអញ្ជើញមកសាលាធ្វើការសមា្ភាសន៍ឬពេលខ្លះបុគ្គលិកផ្នេកសមា្ភាសន៍ទៅសមា្ភាសពួកគាត់នៅឯផ្ទះគាត់តេម្តង។(សូមមើលឧបសម្ព័ន្ធទី២.៤) ក្នងុករណីការសមា្ភាសន៍ធ្វើនៅទីធា្លាសាធារណៈការគោរពសិទ្ធិឯកជនតេវូបានធានាជូនដោយការរកេសាគំលាតនេការសមា្ភាសន៍ពីសិសេសមា្នាក់ទៅសិសេសមា្នាក់ទៀត ដោយបេកដថាមានតេអ្នកសមា្ភាសន៍និងអ្នកតបសមា្ភាសន៍ប៉ុណោ្ណោះដេលអាចសា្តប់គា្នាបាន។

២.២.៣. វិធីសាស្រ្តសំនួររំលឹកឡើងវិញពីរបបអាហារដ្រលបានបរិភោគកាលពី២៤ម៉្រងមុន

វិធីសាសេ្តសំនួររំលឹកឡើងវិញពីរបបអាហារដេលបានបរិភោគកាលពី២៤ម៉ាងមុនតេវូបានគេបេើដើមេបីបេមូលព័ត៌មានពីការបរិភោគអាហារ។យើងបេើទមេង់កំនត់តេការរំលឹកឡើងវិញពីរបបអាហារដើមេបីកត់តេនូវរាល់មុខអាហារនិងភេសជ្ជៈដេលអ្នកតបសមា្ភាសន៍បានបរិភោគពេញមួយថ្ងេគេប់ពេលនិងគេប់ទីកន្លេងតាមដេលអាចទទួលបានចម្លើយ។តាមរយៈទមេង់កត់តេស្តីពីរបបអាហារបុគ្គលិកផ្នេកសមា្ភាសន៍សួរនិងបញ្ជាក់ពីបរិមាណដេលអ្នកតបសមា្ភាសន៍បានបរិភោគដោយបេើសៀវភៅរូបភាព មានបង្ហាញពីបរិមាណនេគេឿងផេសំ និងមុខអាហារជាចេើនមុខដេលបានចងកេង និងផលិតដោយមូលនិធិសមេប់ការអភិវឌេឍន៍ និងជំនួយសងេ្គោះអន្តរជាតិ (FIDR) ក្នុងឆ្នាំ ២០១៤12) មានបេភេទអាហារទាំងអស់ចំនួន៩បេភេទដោយភា្ជាប់មកជាមួយនូវរូបភាពបរិមាណជាក់ស្តេងនេអាហារគំរូចំនួន១៣០មុខដើមេបីបា៉ាន់បេមាណបរិមាណអាហារដេលអ្នកតបសមា្ភាសន៍បានបរិភោគ។

២.២.៤. ការវិភាគទិន្នន័យ

១)ទិន្នន័យគេួសារតេូវបានគេបញ្ចូលក្នុងកុំពេយូទ័រដោយបេើកម្មវិធីឈ្មាះអេពីដេតា (EPIData)រៀបរៀងលើកទី៣.០ហើយបានបញ្ជូនចេញទៅកម្មវិធីមួយទៀតឈ្មាះ អេសភីអេសអេសSPSSdataeditor(IBMSPSSStatisticsversion20)ដើមេបីពិនិតេយ លំអិតភាពលំអៀង។តួលេខលំអៀងតេូវបានពិនិតេយផ្ទៀងផ្ទាត់ជាមួយកមេងសំនួរ ចេបាប់ដើមហើយបេសិនបើរកឃើញថាមានតម្លេលំអៀងណាមួយអ្នកពិនិតេយនឹង កេតមេូវតួលេខនះវិញភា្លាម។ ២)ទិន្នន័យវាស់ថ្លឹងរាងកាយតេូវបានបញ្ចូលក្នុងកុំពេយូទ័រនិងវិភាគទិន្នន័យតាមកម្មវិធី WHOAnthroPlus13)។ ៣)ការគណនាសារជាតិចិញ្ចឹមដោយបេើតាមកម្មវិធីគណនាសារជាតិចិញ្ចឹមរបស់ មូលនិធិFIDRបង្កើតក្នុងឆ្នាំ២០១៣។ ៤)វិភាគទិន្នន័យដោយបេើកម្មវិធីIBMSPSSstatisticsversion20។


២.៣. លទ្ធផល

២.៣.១. ចរិតលក្ខណៈប្រជាសាស្រ្ត

អំឡុងពេលចុះអង្កេត កុមារចំនួន២០២០នាក់មកពី១៣៦សាលាក្នុងរាជធានី និងខេត្តចំនួន២៤ទូទាំងបេទេសកម្ពុជាតេូវបានសមា្ភាស។ចំពោះអាយុសិសេសអាយុតិចបំផុតគឺ៦ឆ្នាំនិងចេើនបំផុតគឺ១៧ឆ្នាំ។អាយុសិសេសជាមធេយម១២,១ឆ្នាំនិងមានមេដេយាន១២ឆ្នាំ។ចំនួនសិសេសចេើនជាងគេគឺក្នុងអាយុ១៥ឆ្នាំ(សូមមើលតារាងទី២.២)។នៅក្នុងកេុមអាយុទាំង៥ដេលមានកំនត់ក្នុងសៀវភៅតារាងសមាសភាពមុខអាហាររបស់បេទេសនៅអាសុីសមេប់កុមារក្នុងវ័យសិកេសា14) កេុមអាយុ១៣-១៥ ឆ្នាំគឺជាកេុមធំជាងគេ (៣៣,២%)ក្នុងនះ ៤៧,៥%ជាសិសេសបេុសនិង ៥២,៥% ជាសិសេសសេី ពួកគេសុទ្ធតេបានចូលរួមនៅក្នុងការធ្វើអង្កេតនេះ។រាជធានីនិងខេត្តទាំងអស់តេូវបានបេងចេកជាបួនតំបន់ធំៗដូចខាងកេម៖

តំបន់វាលទំនាប៖ ភ្នំពេញកណា្តាលកំពង់ចាមតេបូងឃ្មុំសា្វយរៀងពេវេងតាកេវ។

តំបន់ជាប់ទន្ល្រសាប៖កំពង់ធំសៀមរាបបាត់ដំបងពោធិ៍សាត់កំពង់ឆ្នាំងបនា្ទាយមានជ័យឧត្តរមានជ័យប៉េលិន។

តំបន់ជាប់មាត់សមុទ្រ៖កំពង់សោមកំពតកេបកោះកុង។ តំបន់ខ្ពង់រាប និងតំបន់ភ្នំ៖កំពង់ស្ពឺស្ទឹងតេងរតនៈគិរីមណ្ឌលគិរីកេចេះពេះវិហារ។ដូចមានបង្ហាញក្នុងតារាងទី២.២ សិសេសដេលរស់នៅតំបន់បេជុំជនមានចំនួន ១៩,៩%ឯសិសេសដេលរស់នៅតំបន់ជនបទមានចំនួន៨០,១%។សិសេសរស់នៅតំបន់វាលទំនាបមានចំនួនចេើនជាងគេគឺ ៤៥,៤% រួមមានភ្នំពេញ កណា្តាល កំពង់ចាម តេបូងឃ្មុំ សា្វយរៀងពេវេងនិងតាកេវហើយសិសេសដេលរស់នៅតំបន់ជាប់បឹងទន្លេសាបមានចំនួនចេើនបនា្ទាប់គឺ៣៤,១%។


តារាងទី២.២៖ចរិតលក្ខណៈបេជាសាស្តេនេអ្នកចូលរួមការអង្កេតតាមកេុមអាយុ

*P-valueof<0.001បង្ហាញថាមានកមេិតខុសគា្នា

២.៣.២. ចរិតលក្ខណៈន្រគ្រួសារ

ព័ត៌មានសង្ខេបពីទិន្នន័យបេជាសាសេ្តក្នុងគេសួារនីមួយៗតាមតំបន់នីមួយៗមានបង្ហាញក្នងុតារាងទី២.៣។ចម្លើយចំនួនពាក់កណា្តាលគឺយើងទទួលបានពីសិសេសផ្ទាល់ហើយចម្លើយដេលនៅសល់គឺបានមកពីអាណាពេយាបាលសិសេស។ មេដេយានអាយុរបស់អាណាពេយាបាលសិសេស គឺ២៦ឆ្នាំ គឺខុសគា្នាទៅតាមតំបន់នីមួយៗ (p<0.001)។ ភាគចេើនទំនាក់ទំនងរវាងកុមារ និងអាណាពេយាបាលកុមារ គឺជាមា្តយ មាន ៧៤,៩០% និង ជីដូនមាន១២.៨២%។ មានបេហេលជាមួយភាគបេំនេអ្នកតបសមា្ភាសន៍មានបណ្ណកេីកេ ២១,៤%ក្នុងនះបណ្ណកេីកេបេភេទកេ១និងកេ២មានភាគរយបេហាក់បេហេលគា្នាគឺ៣៥,៣%និង៤២,៩%។

តាមរយៈការអង្កេតមានបេជាជនចំនួន ១៦,៩% ធា្លាប់ជួបគេះខ្វះសេបៀងហើយតំបន់ផេសេងៗទៀតក៏មិនខុសគា្នាដេរ។(មិនមានបង្ហាញក្នុងតារាងទេ)តេទោះជាយ៉ាងណាចំនួនអ្នកតបសមា្ភាសន៍ដេលធា្លាប់ខ្វះសេបៀងមានចេើននៅតំបន់ជនបទធៀបនឹងតំបន់បេជុំជន(ជនបទមាន១៨,២%បេជុំជនមាន១១,៩%p=0.003)

- - - -

/

(%) P-value*


តារាងទី២.៣៖ទិន្នន័យបេជាសាសេ្តតាមតំបន់

(IQR)

/

*P-value of <0.001

(%)


២.៤. សា្ថ្រនភាពអាហារូបត្ថម្ភរបស់សិស្រស

សា្ថានភាពអាហារូបត្ថម្ភសិសេសតាមកេុមអាយុ ភេទ និងខេត្តមានបង្ហាញក្នុងតារាងទី២.៤។យោងតាមតារាងបានបង្ហាញថាតម្លេមធេយមនេពិន្ទុ Z-score នេសូចនាករទាំងអស់(កម្ពស់ធៀបនឹងអាយុទម្ងន់ធៀបនឹងកម្ពស់និងទម្ងន់ធៀបនឹងអាយុ)មានតម្លេអវិជ្ជមាននេះបញ្ជាក់អោយឃើញថាសា្ថានភាពអាហារូបត្ថម្ភរបស់សិសេសគឺទាបជាងមធេយមភាគដេលកំនត់ដោយស្តង់ដារនេការលូតលាស់របស់កុមារនេអង្គការសុខភាពពិភពលោក15)។

២.៤.១. ប្រ្រវា៉្រឡង់ន្រភាពក្រិន

សិសេសដេលមានពិន្ទុZ-scoreនេកម្ពស់ធៀបនឹងអាយុទាបជាង-2SDធៀបនឹងស្តង់ដារនេការលូតលាស់របស់កុមារនេអង្គការសុខភាពពិភពលោកតេូវបានចាត់ទុកថា“កេិន”។ភាពកេិន គឺបណា្តាលមកពីការទទួលអាហារូបត្ថម្ភមិនគេប់គេន់ក្នុងរយៈពេលយូរ16)។ការមានជំងឺរា៉ាំរ៉េឬការកើតមានជំងឺញឹកញាប់ក៏ជាមូលហេតុបណា្តាលអោយកេិនផងដេរ។សិសេសចំនួនសាមសិបបីភាគរយ(៣៣,២%)នេសិសេសទាំងអសគឺ់មានកម្ពស់ទាបធៀបនឹងអាយុរបស់ពួកគេ។អតេនេសិសេសកេិនរួមទាំងកេិនរា៉ាំរ៉េដេលមានពិន្ទុZ-scoreទាបជាង-3SDលើសិសេសបេុស(៣៦,៨%)ចេើនជាងសិសេសសេី(៣០,០%)។បើបេៀបធៀបតាមកេុមអាយុសរុប បង្ហាញថាកេុមអាយុ ១០-១២ឆ្នាំមានអតេកេិនខ្ពស់ជាងគេ (៤៣,០%)(សូមមើលតារាងទី២.៤)។បើធ្វើការបេៀបធៀបរវាងភេទកេមុអាយុពី១៣-១៥ឆ្នាំលើសិសេសបេុសបង្ហាញថាមានចំនួននេភាពកេិនចេើនជាងគេ ខណៈពេលដេលសិសេសសេីស្ថិតក្នុងកេុមអាយុ១០-១២ឆ្នាំមានចំនួននេភាពកេិនចេើនជាងគេ(សូមមើលរូបបំបេួញទី២.២)។បេវា៉ាឡង់សិសេសកេិននៅតាមតំបន់ជនបទ (៣៦,៤%)មានចំនួនចេើនជាងនៅតាមតំបន់បេជុំជន (២០,៤%)។ អតេសិសេសកេិនមានចំនួនចេើនបំផុតគឺនៅខេត្តកេប (៥៣,៣%)(សូមមើលតារាងទី២.៤)។

២.៤.២. ប្រ្រវា៉្រឡង់ន្រភាពស្គម និងស្គមសា្គ្រំង

សិសេសដេលមានពិន្ទុZ-scoreនេទម្ងន់ធៀបនឹងកម្ពស់ទាបជាង-2SDធៀបនឹងស្តង់ដារនេការលូតលាស់របស់កុមារនេអង្គការសុខភាពពិភពលោកតេូវបានចាត់ទុកថាស្គមសា្គំងឬស្គម។ភាពស្គមសា្គងំបណា្តាលមកពីការទទួលអាហារូបត្ថម្ភមិនគេប់គេន់ក្នងុអំឡុងពេលភា្លាមៗមុនពេលចាប់ផ្តើមការសមា្ភាសន៍ហើយក៏អាចបណា្តាលមកពីការទើបនឹងមានជំងឺថ្មីៗ ជាពិសេសជំងឺរាគឬអាចមានឥទិ្ធពលនេការជួបគេះខ្វះខាតសេបៀងជាញឹកញាប់17)។តាមរយៈការអង្កេតបានបង្ហាញថាសិសេសចំនួន១៥%នេសិសេសទំាងអស់គឺស្គមសា្គងំក្នងុអំឡុងពេលចុះអង្កេត។ អតេសិសេសបេុសដេលស្គមសា្គំងមានចំនួន ១៦,៧% ខ្ពស់ជាងសិសេសសេីដេលមានចំនួនតេ១៣,៤%។បើបេៀបធៀបតាមកេុមអាយុកេុមអាយុ១៣-១៥ឆ្នាំមាន


អតេស្គមសា្គំងខ្ពស់ជាងគេគឺ១៩,៤%(សូមមើលរូបបំបេួញទី២.២)។បេវា៉ាឡង់នេសិសេសស្គមសា្គំងនៅតាមតំបន់ជនបទមាន ១៦,១% ខណៈដេលសិសេសនៅតាមតំបន់បេជុំជនមាន១០,៤%អតេសិសេសស្គមសា្គំងខ្ពស់បំផុត២៣,៣%គឺនៅខេត្តកេប(សូមមើលតារាងទី២.៤)។

បេវា៉ាឡង់នេស្គមឬស្គមខា្លាំង(សន្ទសេសន៍មា៉ាសរាងកាយធៀបនឹងអាយុ)មាន១៥%នេសិសេសសរុបហើយអតេខ្ពស់បំផុតគឺស្ថិតក្នុងចំណោមសិសេសបេុសអាយុ ១៥-១៥ឆ្នាំ(២៥%)និងសិសេសសេីកេុមអាយុ១០-១២ឆ្នាំ(២១%)។

រូបបំបេួញទី២.២៖សា្ថានភាពអាហារូបត្ថម្ភរបស់កុមារតាមកេុមអាយុ

*ទម្ងន់ទាប(ទម្ងន់ធៀបនឹងអាយុ)មិនរួមបញ្ចូលសិសេសមានអាយុលើស១១ឆ្នាំទេ

២.៤.៣. ប្រ្រវា៉្រឡង់ន្រទម្ងន់ទាប និងស្គម

សិសេសដេលមានពិន្ទុZ-score នេទម្ងន់ធៀបនឹងអាយុទាបជាង-2SDធៀបនឹងស្តង់ដារនេការលូតលាស់របស់កុមារនេអង្គការសុខភាពពិភពលោកតេូវបានចាត់ទុកថាមានទម្ងន់ទាប។ សា្ថានភាពទម្ងន់ទាបនេះឆ្លុះបញ្ចាំងពីបញ្ហាកង្វះអាហារូបត្ថម្ភសេួចសេវ និងរា៉ាំរ៉េ។ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយពិន្ទុទម្ងន់ធៀបនឹងអាយុនៅក្នុងកម្មវិធីWHOAnthroPlusរបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោកគឺអាចបង្ហាញដល់តេឹមអាយុ ១០ឆ្នាំតេប៉ុណោ្ណោះ ដូច្នេះសិសេសមានអាយុលើស១០ឆ្នាំគឺមិនបានវិភាគក្នុងការអង្កេតនេះទេ។

6 7-9 10-12 13-15 16-17


ចំនួនសិសេសបេមាណ ៣៥,១% មានសា្ថានភាពទម្ងន់ទាប។ បេវា៉ាឡង់ទម្ងន់ទាបក្នុងចំណោមសិសេសបេុសនិងសិសេសសេីគឺមានចំនួនបេហាក់បេហេលគា្នា (សិសេសបេុស៥,៣%សិសេសសេី៣៥,១%)(សូមមើលតារាងទី២.៤)។

បេវា៉ាឡង់ទម្ងន់ទាបមានអតេខ្ពស់នៅតំបន់ជនបទ(២២,១%)ខ្ពស់ជាងនៅតំបន់បេជំុជន(៣៨,១%)។អតេសិសេសមានទម្ងន់ទាបខ្ពស់បំផុត(៧៥,០%)គឺនៅខេត្តស្ទងឹតេង(សូមមើលតារាងទី២.៤)។

២.៤.៤. ប្រ្រវា៉្រឡង់ន្រលើសទម្ងន់

សិសេសមានពិន្ទុZ-scoreនេទម្ងន់ធៀបនឹងកម្ពស់ធំជាងពិន្ទុ2SDធៀបនឹងស្តង់ដារនេការលូតលាស់របស់កុមារនេអង្គការសុខភាពពិភពលោកគឺចាត់ទុកថាលើសទម្ងន់។ការលើសទម្ងន់ និងធាត់ខា្លាំងគឺទំនងជានឹងបន្តធាត់ខា្លាំងដដេលក្នុងពេលពេញវ័យហើយក៏ទំនងជាកើតជំងឺមិនឆ្លងផេសេងៗទាំងវ័យក្មេងទៀតផង18)។

ទិន្នន័យបានបង្ហាញថាសិសេសចំនួន៣,២%នេសិសេសសរុបគឺលើសទម្ងន់។បេវា៉ាឡង់នេការលើសទម្ងន់មានអតេខ្ពស់នៅតំបន់បេជុំជន(២,១%)ខ្ពស់ជាងសិសេសនៅតំបន់ជនបទ(០,១%) ហើយអតេសិសេសលើសទម្ងន់ខ្ពស់បំផុតគឺមាននៅកេុមអាយុ ៦ឆ្នាំស្មើនឹង(២,៨០%)។ ថ្វីបើសិសេសតាមបណា្តាខេត្តភាគចេើនមិនលើសទម្ងន់ សិសេសនៅភ្នំពេញនិងសៀមរាបស្ថិតក្នុងអតេ៣,៧%និងបេវា៉ាឡង់ ១,២%ទៀតគឺស្ថិតក្នុងចំណោមសិសេសតាមបណា្តាខេត្ត។


តារាងទី២.៤៖សា្ថានភាពអាហារូត្ថម្ភរបស់កុមារតាមភេទអាយុនិងខេត្ត

២.៥. ការបរិភោគអាហារនិងការទទួលបានសារជាតិចិញ្ចឹម

% % % % % % % %

-3 SD -2 SD**Z-score

(SD)-3 SD -2 SD** +2 SD

Z-score (SD)

-3 SD -2 SD** +2 SDZ-score

(SD)

* ** -3SD ( )

*


២.៥.១. ការបរិភោគអាហាររបស់កុមារ

ភាពញឹកញាប់នេការបរិភោគអាហារតាមបេភេទអាហារដេលបានជេើសរីសរបស់សិសេសគឺមានសង្ខេបក្នុងតារាងទី២.៥។

ផ្ល្រឈើ៖លទ្ធផលបង្ហាញថាសិសេសចំនួន៨៦,៧%បរិភោគផ្លេឈើយ៉ាងហោចណាស់១ថ្ងេក្នុង១សបា្តហ៍។ក្នុងចំណោមចម្លើយទាំងនះចម្លើយភាគចេើនមាន២៣,៧%ឆ្លើយថាពួកគាត់បរិភោគផ្លេឈើ២ថ្ងេក្នុង១សបា្តហ៍។(សូមមើលតារាងទី២.៥)។

បន្ល្រ៖ សិសេសស្ទើរតេទាំងអស់ (៩៥,៩%) បរិភោគបន្លេយ៉ាងហោចណាស់១ថ្ងេក្នុង១សបា្តហ៍។ក្នុងចំណោមចម្លើយទាំងនះចម្លើយភាគចេើនមាន(៣១,១%)ឆ្លើយថាពួកគាត់បរិភោគបន្លេជារៀងរាល់ថ្ងេ(សូមមើលតារាងទី២.៥)។

សាច់៖សិសេសចំនួន៩១,៣%បរិភោគសាច់សត្វយ៉ាងហោចណាស់១ថ្ងេក្នុង១សបា្តហ៍។ក្នុងចំណោមចម្លើយទាំងនះ ចម្លើយភាគចេើនមាន២២,៣% ឆ្លើយថាពួកគាត់បរិភោគសាច់សត្វ៣ថ្ងេក្នុង១សបា្តហ៍(សូមមើលតារាងទី២.៥)។

ត្រី ឬ មាន់ ទា ឬ អាហារសមុទ្រ៖សិសេសស្ទើរតេទាំងអស់(៩៩,៣%)បរិភោគតេីឬមាន់ទាឬអាហារសមុទេយ៉ាងហោចណាស់១ថ្ងេក្នុង១សបា្តហ៍។អាសេ័យដោយតេីសមេបូរហើយអាចរកបានគេប់ទីកន្លេងក្នុងបេទេសកម្ពុជាសិសេស៣០%ឆ្លើយថាពួកគាត់បរិភោគតេីរាល់ថ្ងេ(សូមមើលតារាងទី២.៥)។

ទឹកដោះគោ ឬ ទឹកសណ្ត្រក៖ នៅក្នងុបេទេសកម្ពជុាសិសេសមិនមានទមា្លាប់ផឹកទឹកដោះគោសេស់ជាបេចំានះទេដោយសារតេការផលិតក្នងុសេកុមានតិចតួចហើយមិនមេនសិសេសគេប់គា្នាសុទ្ធតេអាចរកទិញវាបានគេប់ទីកន្លេងនះដេរ។តេទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយមានពាក់កណា្តាលនេចំនួនសិសេសទំាងអស់(៤៥,៩%)បានផឹកទឹកដោះគោឬទឹកសណ្តេកយ៉ាងហោចណាស់១ថ្ងេក្នុង១សបា្តហ៍។ចម្លើយភាគចេើន (១១,៦%)ឆ្លើយថាបានផឹកទឹកដោះគោ២ថ្ងេក្នុង១សបា្តហ៍(សូមមើលតារាងទី២.៥)។បន្ថេមជាងនេះ៦,៥%នេសិសេសបានឆ្លើយថាបានផឹកទឹកដោះគោដេលគា្មានជាតិផ្អេមខណៈដេលមានសិសេស៧,៩%បានផឹកទឹកដោះគោដេលមានជាតិផ្អេម(មិនមានបង្ហាញក្នុងតារាងទេ)។

ការបរិភោគអាហារស្រ្រប់៖សិសេសភាគចេើន(៨៦,៦%)ឆ្លើយថាពួកគាត់បរិភោគអាហារសេប់យ៉ាងហោចណាស់១ថ្ងេក្នុង១សបា្តហ៍។ចម្លើយភាគចេើន(២១,៩%)ឆ្លើយថាគាត់បរិភោគរៀងរាល់ថ្ងេ(សូមមើលតារាងទី២.៥)។


ការផឹកភ្រសជ្ជៈ៖ សិសេសភាគចេើន (៨៤,៣%) ឆ្លើយថាពួកគាត់ផឹកភេសជ្ជៈដេលផ្ទុកជាតិស្ករចេើនយ៉ាងហោចណាស់១ថ្ងេក្នុង១សបា្តហ៍។ចម្លើយភាគចេើន(១៨,៤%)ឆ្លើយថាគាត់បរិភោគ២ថ្ងេក្នុង១សបា្តហ៍(សូមមើលតារាងទី២.៥)។

តារាងទី២.៥៖ភាពញឹកញាប់នេការបរិភោគអាហាររបស់សិសេស(ចំនួន២០២០)

សមាសធាតុផេសំទូទៅក្នុងពេលអាហារ៖បេភេទនេគំរូអាហារតេូវបានចោទសួរដើមេបីបញ្ជាក់ពីសមាសធាតុផេសំទូទៅ។ម្ហូបអាហារដេលសាមញ្ញជាងគេដេលសិសេសចូលចិត្តបរិភោគគឺផេសំពីបាយជាមួយសម្លខដាក់ពងទា(៤០,៥%)និងម្ហូបអាហារបនា្ទាប់មួយទៀតគឺបាយជាមួយសម្លនិងម្ហូបបំពងឬម្ហូបអាំង(៣១,៨%)(សូមមើលរូបបំបេួញទី២.៣)។

រូបបំបេួញទី២.៣៖គំរូពេលអាហារ

/

13.3% 4.1% 8.7% 0.7% 54.1% 13.4% 15.7%16.8% 2.4% 10.9% 2.2% 11.1% 7.0% 12.5%23.7% 7.7% 19.8% 10.1% 11.6% 14.8% 18.4%22.5% 17.0% 22.3% 14.7% 9.2% 16.2% 16.8%8.3% 15.0% 12.8% 16.7% 3.6% 8.0% 8.8%7.6% 16.7% 12.3% 17.1% 3.5% 10.0% 9.4%1.5% 6.0% 3.4% 8.4% 1.5% 8.7% 6.4%6.3% 31.1% 9.8% 30.0% 5.4% 21.9% 11.8%

A:

B:

C:

D:

E:

F:


គ្រឿងផ្រសំសម្រ្រប់ដាំស្លទូទៅ៖គេឿងផេសំសមេប់ការដាំស្លទូទៅដេលបេើញឹកញាប់ជាងគេមានអំបិល (៩៩,៥%)បេងឆ ឬ ខា្លាញ់ (៩៨,៦%) និងប៊ីចេង ឬ មេសៅស៊ុប រ៉ូតឌី ឬមេសៅស៊ុបខ្នរ(៩៩,៤%)(សូមមើលតារាងទី២.៦)។

តារាងទី២.៦៖គេឿងផេសំដេលបេើបេស់ញឹកញាប់

២.៥.២. សារជាតិចិញ្ចឹមដ្រលសិស្រសទទួលបាន

ថាមពល៖បើបេៀបធៀបតំបន់បេជំុជននិងតំបន់ជនបទសិសេសនៅតំបន់បេជំុជនបានទទូលបរិមាណថាមពលសរុបជាមធេយមបេចំាថ្ងេចំនួន១៦៣៦គីឡូកាឡូរីចេើនជាងសិសេសនៅតំបន់ជនបទដេលទទួលបានបរិមាណថាមពលសរុបជាមធេយមបេចំាថ្ងេចំនួន១៥៩១គីឡូកាឡូរី(សូមមើលរូបបំបេញួ២.៤)។ដោយសារតេបរិមាណថាមពលដេលសិសេសនៅតំបន់បេជំុជននិងតំបន់ជនបទទទួលបានបរិមាណខុសគា្នាសមាសធាតុផេសំបានជាថាមពលដេលទទួលបានមិនដូចគា្នាទេ។តាមរយៈរូបបំបេួញទី២.៤បង្ហាញថាសិសេសនៅតំបន់ជនបទពឹងផ្អេកខា្លាំងលើកាបូអីុ្រដាតដេលជាបេភពផ្តល់ថាមពលដល់ពួកគេ បើធៀបនឹងសិសេសនៅតំបន់ទីបេជុំជន។ផ្ទុយទៅវិញសិសេសនៅតំបន់ទីបេជុំជនបរិភោគខា្លាញ់ចេើនជាងសិសេសនៅតំបន់ជនបទ។

ប្រត្រអីុន៖បើបេៀបធៀបតំបន់បេជុំជននិងតំបន់ជនបទលទ្ធផលបង្ហាញថាសិសេសនៅតំបន់បេជំុជនបរិភោគអាហារសមេបូរជាតិបេតូេអុីនចំនួន៤៨,៨កេមជាមធេយមចេើនជាងសិសេស

(%)2,020 1,618 402

713 (35.3%) 547 (33.8%) 166 (41.3%)1,869 (92.5%) 1,480 (91.5%) 389 (96.8%)1,822 (90.2%) 1,450 (89.6%) 372 (92.5%)

798 (39.5%) 562 (34.7%) 236 (58.7%)577 (28.6%) 375 (21.2%) 202 (50.3%)

2,009 (99.5%) 1,612 (99.6%) 397 (98.8%)/ / 2,007 (99.4%) 1,611 (99.6%) 396 (98.5%)

363 (18.0%) 257 (15.9%) 106 (26.4%)216 (10.7%) 165 (10.2%) 51 (12.7%)

/ 1,991 (98.6%) 1,592 (98.4%) 399 (99.3%)919 (45.5%) 815 (50.4%) 104 (25.9%)


នៅតាមជនបទដេលបរិភោគបានជាមធេយមតេ៤៣,៩០កេម។លើសពីនេះសិសេសបេុសបរិភោគអាហារមានបេូតេអ៊ីនជាមធេយមចំនួន៤៧,៧៣កេមឯសិសេសសេីបរិភោគអាហារមានបេូតេអីុនជាមធេយមបានតេ៤២,២៣កេមប៉ុណោ្ណោះប៉ុន្តេសមេប់សមាសធាតុសារធាតុចិញ្ចឹមដេលផ្តល់ថាមពលគឺមិនខុសគា្នាចេើនប៉ុនា្មានទេរវាងសិសេសបេុសនិងសិសេសសេី(សូមមើលរូបបំបេួញទី២.៤និង២.៥)។

ខា្ល្រញ់៖ក៏ដូចជាបេតូេអុីនអញ្ចងឹដេរសិសេសនៅតំបន់បេជុំជនបរិភោគខា្លាញ់ជាមធេយមចំនួន១៧,៧%នេថាមពលសរុបចេើនជាងសិសេសនៅតំបន់ជនបទដេលបរិភោគខា្លាញ់ជាមធេយមតេ១៤,៤២%នេថាមពលសរុប។បើបេៀបធៀបរវាងសិសេសបេុសនិងសិសេសសេីការបរិភោគខា្លាញ់ជាមធេយមគឺសិសេសបេុសបរិភោគជាមធេយម១៤,៤%ឯសិសេសសេីបរិភោគជាមធេយមចំនួន១៥,៦% តេសមេប់សិសេសសេីការបរិភោគខា្លាញ់គឺផ្តល់ថាមពលចេើនដល់បរិមាណថាមពលសរុបដេលពូកគាត់តេូវការ ចេើនជាងសិសេសបេុស (សូមមើលរូបបំបេួញទី២.៤ និង២.៥)។

កាបូអីុ្រដាត៖សិសេសទាំងអស់បរិភោគកាបូអីុ្រដាតក្នុងបរិមាណគេប់គេន់។ពេលមានការបេៀបធៀបលើរបាយមា៉ាកេសូារជាតិវាងសិសេសនៅតំបន់បេជំុជននិងសិសេសនៅតំបន់ជនបទគឺមិនមានភាពខុសគា្នាចេើនទេ (សូមមើលរូបបំបេួញទី២.៥)។ តេទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយលទ្ធផលហាក់បង្ហាញថាសិសេសនៅតំបន់ជនបទគឺពឹងផ្អេកខា្លាំងលើអាហារមានជាតិកាបូអុី្រដាតជាពិសេសគឺបាយដេលជាបេភពសំខាន់ក្នងុការផ្តល់ថាមពលដល់ពួកគេ(សូមមើលរូបបំបេួញទី២.៤)។

រូបបំបេួញទី២.៤៖របាយមា៉ាកេូសារជាតិ(តំបន់បេជុំជននិងតំបន់ជនបទ)

( ,)

( ,)

(% )


រូបបំបេួញទី២.៥៖របាយមា៉ាកេូសារជាតិ(សិសេសបេុសនិងសិសេសសេី)

កាល់ស្រយូម៖បើបេៀបធៀបរវាងតំបន់ និងភេទតាមរយៈរូបបំបេួញទី២.៧បង្ហាញថាបរិមាណមធេយមនេកាល់សេយូមសរុបដេលសិសេសទទួលបានគឺបេហាក់បេហេលគា្នា។តាមរយៈការអង្កេតរកឃើញថា អាហារធ្វើពីសាច់តេីផ្តល់ជាតិកាល់សេយូមចេើនដល់សិសេសទាំងនៅតំបន់បេជុំជន និងនៅតំបន់ជនបទ។ សិសេសនៅតំបន់បេជុំជនទំនងជាទទួលបានជាតិកាល់សេយូមដេលមានផ្ទុកក្នុងទឹកដោះគោ និងផលិតផលធ្វើពីទឹកដោះគោ ខណៈដេលសិសេសនៅតំបន់ជនបទទទួលបានជាតិកាល់សេយូមចេើនពីកេុមអាហារគេឿងទេសដេលសំដៅលើបេហុក។

រូបបំបេួញទី២.៦៖ការបេៀបធៀបការបរិភោគជាតិកាល់សេយូម

( , )

( , )

(% )

( )


ជាតិដ្រក៖បើបេៀបធៀបតំបន់បេជុំជននិងតំបន់ជនបទបរិមាណជាមធេយមនេជាតិដេកសរុបដេលសិសេសបរិភោគគឺខុសគា្នាដោយសារតេសិសេសនៅតំបន់បេជុំជនបរិភោគចេើនជាងសិសេសនៅតំបន់ជនបទ។បើបេៀបធៀបសិសេសបេុសនិងសិសេសសេីសិសេសបេុសបរិភោគអាហារមានជាតិដេកចេើនជាងសិសេសសេី។(សូមមើលរូបបំបេួញទី២.៧)

រូបបំបេួញទី២.៧៖ការបេៀបធៀបការបរិភោគជាតិដេក

សូដ្រយូម៖ចំពោះការបរិភោគជាតិសូដេយូមគឺមិនខុសគា្នាចេើនទេរវាងសិសេសបេុសនិងសិសេសសេី។តេបើបេៀបធៀបតំបន់បេជុំជននិងតំបន់ជនបទលទ្ធផលបានបង្ហាញពីភាពខុសគា្នាយ៉ាងចេបាស់លើបរិមាណជាមធេយមនេការបរិភោគសូដេយូមសិសេសនៅតំបន់បេជុំជនបរិភោគអាហារមានជាតិសូដេយូម (២២៥១មីលីកេម) ចេើនជាងសិសេសនៅតំបន់ជនបទដេលបរិភោគតេ(១៨៤០មីលីកេម)។(សូមមើលរូបបំបេួញទី២.៨)

( )


រូបបំបេួញទី២.៨៖ការបេៀបធៀបការបរិភោគជាតិសូដេយូម

២.៦. សង្ខ្រប

តាមរយៈការអង្កេតរកឃើញថា សិសេសកេិនមានចំនួន ៣៣,២%នេសិសេសទាំងអស់សិសេសស្គមសា្គងំមានចំនួន១៥%និងសិសេសមានទម្ងន់ទាបមានចំនួន៣៥,១%។បេវា៉ាឡង់កង្វះអាហារូបត្ថម្ភក្នុងចំណោមកុមារវ័យសិកេសាអាយុចាប់ពី(៦ឆ្នាំដល់១៧ឆ្នាំ)គឺនៅតេមានអតេខ្ពស់ឬអាចនិយយថាកាន់តេធ្ងន់ធ្ងរទៅបើធៀបនឹងកុមារអាយុកេម៥ឆ្នាំ។យោងតាមការអង្កេតបេជាសាសេ្តនិងសុខភាពឆ្នា២ំ០១៤19)ទិន្នន័យទាក់ទងនឹងបេវា៉ាឡង់កុមារកង្វះអាហារូបត្ថម្ភអាយុកេម៥ឆ្នាំមាន កុមារកេិន៣២,៤% កុមារស្គមសា្គំង៩,៦%និងកុមារទម្ងន់ទាប២៣,៩%។

សិសេសស្ថិតក្នុងកេុមអាយុ១០-១២ឆ្នាំតេវូបានគេរកឃើញថាមានអតេនេភាពកេិនចេើនជាងគេគឺ ៤៣%។ សិសេសស្គមសា្គំងមានចំនួនចេើនជាងគេក្នុងកេុមអាយុ១៣-១៥ឆ្នាំ(១៩,៤%)ហើយសិសេសទម្ងន់ទាបដេលមានចំនួនចេើនជាងគេគឺក្នុងកេុមអាយុ១០ឆ្នាំ(៥៤,៤%)។នៅក្នុងការបេៀបធៀបរវាងសិសេសបេសុនិងសិសេសសេកី្នងុកេមុអាយុ១០-១២ឆ្នាំគួរតេទទួលបានការយកចិត្តទុកដាក់បន្ថេម។លើសពី៥០%នេសិសេសសេកី្នងុកេមុអាយុនេះគឺមានសា្ថានភាពកេិនដេលជាកតា្តនាំអោយផ្តល់ផលអវិជ្ជមានយ៉ាងខា្លាំងចំពោះសុខភាពរបស់ពួកគេ ជាពិសេសនៅពេលពួកគេឈានដល់វ័យបន្តពូជ។ ក្មេងសេីដេលកេិនតេវូបានគេរាយការណ៍ថាមានការលូតលាស់យឺតឬពេញវ័យយឺតហើយទំនងជាផ្តល់កំណើតដល់ទារកដេលមិនគេប់ទម្ងន់ទៀតផង។បញ្ហាមួយទៀតដេលតេូវពិចារណាផងដេរនះគឺ

( )


ក្មេងដេលកេិនគឺបេឈមនឹងគេះថា្នាក់នេការលើសទម្ងន់និងធាត់ខា្លាំងក្នុងឆកជីវិតរបស់ពួកគេ។កេឡេកមើលអតេលើសទម្ងន់របស់មនុសេសពេញវ័យនិងការកើនឡើងនេជំងឺមិនឆ្លងក្នុងបេទេសកម្ពុជា20) អតេបេវា៉ាឡង់នេសា្ថានភាពកេិនក្នុងចំណោមកុមារកម្ពុជាគឺពិតជាគួរឱេយពេួយបារម្ភណាស់។

សិសេសមានបញ្ហាកង្វះអាហារូបត្ថម្ភនៅតំបន់ជនបទតេូវបានរកឃើញថាមានចេើនជាងនៅតំបន់បេជំុជន។សាលារៀននៅជនបទមានបេវា៉ាឡង់សិសេសមានបញ្ហាកង្វះអាហារូបត្ថម្ភកេិនមាន៣៦,៤% ស្គមសា្គំងមាន១៦,១% និងទម្ងន់ទាបមាន ៣៨,១%ខណៈពេលដេលបេវា៉ាឡង់សិសេសកង្វះអាហារូបត្ថម្ភនៅសាលាក្នុងតំបន់បេជុំជនមានសា្ថានភាពកេិនចំនួន២០,៤%ស្គមសា្គំងចំនួន១០,៤%និងទម្ងន់ទាបមានចំនួន២២,១%។

ភាពកេីកេនិងការខ្វះសេបៀងពិតជាជះឥទ្ធិពលយ៉ាងខា្លាំងលើបញ្ហាកង្វះអាហារូបត្ថម្ភរបស់សិសេស។ពិន្ទុជាមធេយមសមេប់សូចនាករភាពកេនិ(កម្ពស់ធៀបនឹងអាយុ៖HAZ)ក្នងុចំណោមសិសេសមកពីគេសួារដេលកាន់បណ្ណកេកីេគឺមានសា្ថានភាពធ្ងន់ធ្ងរ(-១.៨៥SD)ជាងសិសេសមកពីគេសួារធម្មតា(-១.៥០SD)។លើសពីនេះពិន្ទជុាមធេយមសមេប់សូចនាករភាពកេនិHAZសមេប់សិសេសមកពីគេួសារដេលធា្លាប់ខ្វះសេបៀងលើសពី១ខេកាលពីឆ្នាំមុនគឺមានសា្ថានភាពធ្ងន់ធ្ងរ(-១.៩២SD)ជាងកេុមគេួសារមិនធា្លាប់ខ្វះសេបៀង(-១.៥១SD)។

ក្នុងអំឡុងពេលអង្កេតមានការរកឃើញជាចេើនទាក់ទងនឹងរបបអាហារដេលសិសេសបរិភោគហើយគួរតេតេូវបានយកមកបង្ហាញ។ បើបេៀបធៀបតំបន់បេជុំជន និងតំបន់ជនបទសិសេសនៅតំបន់ជនបទពឹងផ្អេកខា្លាំងលើការបរិភោគបាយដេលជាបេភពសំខាន់ក្នុងការផ្តល់ថាមពលជាងសិសេសនៅតំបន់បេជុំជន។ផ្ទុយមកវិញសិសេសនៅតំបន់បេជុំជនបរិភោគអាហារសមេបូរជាតិខា្លាញ់និងជាតិបេតូេអុីននិងអាហារផេសេងៗជាចេើនមុខចេើនជាងសិសេសនៅតំបន់ជនបទ។

បេវា៉ាឡង់នេះអាចកាត់បន្ថយតាមរយៈការបង្កើនការយល់ដឹងស្តីពីការបរិភោគអាហាររបស់សិសេសក្នុងវ័យសិកេសាតាមរយៈការលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងអំពីគុណភាពនេរបបអាហារ។ កុមារ និងអ្នកថេទាំកុមារគួរតេូវបានទទួលការអប់រំ និងផ្តល់ចំណេះដឹងស្តីពីសារៈសំខាន់នេតុលេយភាពអាហារ។ការបរិភោគអាហារដេលសមេបូរទៅដោយជាតិបេតូេអុីននិងកាល់សេយូម ដូចជាទឹកដោះគោគេប់ធញ្ញជាតិសាច់សត្វ តេីនិងតេីតូចៗទាំងមូលជាដើមគួរតេូវបានផេសព្វផេសាយនិងលើកកម្ពស់។ អនុសាសន៍ និងសំណូមពរផេសេងៗមានបង្ហាញលំអិតក្នុងជំពូកបនា្ទាប់។


ជំពូក ៣ អនុសសន៍បរិមណរបបអាហារសម្រប់កុមរកម្ពុជា

ក្នុងវ័យសិក្រសា (CAM-RDA)

ផ្អេកលើចំណេះដឹងវិទេយាសាសេ្តបច្ចុបេបន្ន អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារគឺសំដៅលើកមេិតទទួលបានថាមពល និងសមាសភាពរបបអាហារដេលគេសន្មតថាគេប់គេន់ដល់ការទេទេង់សុខភាពនិងសុខុមាលភាពនេអ្នកមានសុខភាពល្អស្ទើរទាំងអស់ក្នុងចំណោមរបាយបេជាជន។ អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារផ្តល់នូវកមេិតទទួលបានសារជាតិចិញ្ចឹមដេលមនុសេសស្ទើរគេប់គា្នា (៩៧-៩៨%) គួរតេបរិភោគដើមេបីបញ្ចៀសពីហានិភ័យនេកង្វះសារជាតិចិញ្ចឹម ហើយអាចកាត់បន្ថយហានិភ័យនេការវិវត្តជំងឺមិនឆ្លងដ៏ទេទៀត(DGsគោលដៅរបបអាហារ)នៅក្នុងបេជាជនគោលដៅ21)។

៣.១. អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសម្រ្រប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រសា

អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសមេប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិកេសា(CAM-RDA)តេវូបានបង្កើតជាលើកដំបូងនៅបេទេសកម្ពជុាតាមរយៈការបេមូលទិន្នន័យការអង្កេតទូទំាងបេទេសលើកុមារក្នុងវ័យសិកេសាក្នុងឆ្នាំ២០១៤និង២០១៥។តមេូវការថាមពលនិងសារជាតិចិញ្ចឹមរួមមានមា៉ាកេូសារជាតិនិងមីកេូសារជាតិចំនួន១៩បេភេទសមេប់ក្មេងបេុសនិងក្មេងសេីទំាង៥កេមុអាយុ តេវូបានគណនាអាសេយ័តាមទម្ងន់រាងកាយយោងនេកុមារក្នងុវ័យសិកេសារបស់កម្ពុជា។

អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារស្តីពីតមេូវការថាមពលនិងសារជាតិចិញ្ចឹមគឺតេូវបានបេើបេស់ដើមេបីបង្កើតគោលការណ៍ណេនាំស្តីពីរបបអាហារសមសេបសមេប់បេជាជនគោលដៅ។គោលការណ៍ណេនាំស្តីពីរបបអាហារដេលបានបង្កើតឡើងតាមបរិបទវបេបធម៌ជាក់លាក់អាសេ័យលើអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារអាចផ្តល់អត្ថបេយោជន៍ដល់កម្មវីធីអប់រំអាហារូបត្ថម្ភនិងផេនការកសិកម្មដើមេបីផ្លាស់ប្តរូឱេយមានទមា្លាប់វិជ្ជមានលើការបរិភោគអាហារ។សៀវភៅនេះតេវូបានបេើបេស់ជាឯកសារយោងដំបូងសមេប់ការសមេចចិត្តក្នងុការបង្កើតគោលនយោបាយអាហារូបត្ថម្ភ។ជាងនេះទៅទៀតអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារក៏តេវូបានបេើបេស់ជាមូលដា្ឋានសមេប់កំនត់បេភេទអាហារ(FoodLabel)ទៅតាមបេភេទសារជាតិចិញ្ចមឹដើមេបីបង្ហាញពីគុណតម្លេអាហារូបត្ថម្ភនៅក្នុងអាហារឬផលិតផលអាហារណាមួយ។គេរំពឹងថាអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារមេប់កុមារកម្ពជុាក្នងុវ័យសិកេសាដេលទើបតេបង្កើតថ្មនីេះមិនតេមឹតេជាមូលដា្ឋានដើមេបីបង្កើតគោលការណ៍ណេនំាស្តពីីរបបអាហារប៉ុណោ្ណោះទេ ប៉ុន្តេថេមទាំងជាចំនុចចាប់ផ្តើមសមេប់រាជរដា្ឋាភិបាលក្នុងការអភិវឌេឍគោលនយោបាយផេនការនិងកម្មវិធីអប់រំអាហារូបត្ថម្ភទៀតផង។


តារាងទី៣.១៖អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារកុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិកេសា(CAM-RDA)

*អាយុ៤ឆ្នាំ៥ឆ្នាំនិងអាយុ១៨ឆ្នាំមិនតេូវបានបញ្ចូលក្នុងការបេមូលនិងវិភាគទិន្នន័យទេ**EAR(EstimatedAverageRequirement):តមេូវការបា៉ាន់បេមាណជាមធេយមគឺកមេិតទទួលបានសារជាតិចិញ្ចឹមដេលអាចទទួលបានដោយចំនួនបេជាជនយ៉ាងតិច៥០%។22)

***ភាគរយនេខា្លាញ់បានមកពីថាមពលសរុប****សូដេយូមក្លរីត(Sodiumchloride)

**

(EAR)

(RDA)

mg g mg g g mg mg

***

mg g % g mg (g) mg mg

a:

mg

mg

*


៣.២. រូបមន្តគណនាអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសម្រ្រប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រសា

តមេវូការថាមពលនិងសារជាតិចិញ្ចមឹទំាងអស់គឺតេវូបានគណនាអាសេ័យតាមកេុមអាយុនីមួយៗ។អាយុរបស់សិសេសានុសិសេសតេូវបានបេងចេកជា៥កេុមអាយុផ្អេកលើតារាងអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហាររបស់តំបន់អាសីុអាគ្នេយ៍។តេទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយវ័យសិកេសានៅក្នងុបេទេសកម្ពុជា គឺចាប់ផ្តើមពីអាយុ៦ដល់១៧ឆ្នា។ំអាយុផេសេងទៀតដូចជា៤ឬ១៨ឆ្នាំក៏តេវូបានបញ្ចូលក្នុងតារាងអាយុគំរូដេរប៉ុន្តេស្ថិតក្នុងវង់កេចក។ការចាត់ថា្នាក់កេុមអាយុនេអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសមេប់កុមារកម្ពជុាក្នងុវ័យសិកេសាគឺមានបង្ហាញក្នុងតារាងទី៣.២។

ទម្ងន់រាងកាយគំរូដេលបានបេើសមេប់កុមារកម្ពជុាក្នងុវ័យសិកេសាគឺតេូវបានកំណត់យកចំណ៉ាចកណា្តាលរវាងមេដេយានទិន្នន័យពីការអង្កេត និងអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហាររបស់តំបន់អាសីុអាគ្នេយ៍(SEA-RDA)។

រូបបំបេួញទី៣.១៖បនា្ទាត់កេហ្វិកទម្ងន់រាងកាយគំរូរបស់ក្មេងបេុសនេCAM-RDA

តារាងទី៣.២៖កេមុអាយុរបស់ CAM-RDA

( )(4-) 6 7 - 9 10 - 12 13 - 15 16 - 17 (18)(4-) 6 7 - 9 10 - 12 13 - 15 16 - 17 (18)

(4-)6 7-9 10-12 13-15 16-17(18)

20.0 27.0 34.0 47.0 56.0

18.1 20.8 26.5 37.6 50.1

(CAM-RDA) 19.1 23.9 30.3 42.3 53.1

0.0

10.0

20.0

30.0

40.0

50.0

60.0

(.)

( )


រូបបំបេួញទី៣.២៖បនា្ទាត់កេហ្វិកទម្ងន់រាងកាយគំរូរបស់ក្មេងសេីCAM-RDA

៣.២.១. ថាមពល

តមេវូការបា៉ាន់បេមាណថាមពល(EER)គឺជា “ចំនួនតមេវូការថាមពលពីអាហារដេលមានតុលេយភាពជាមួយនឹងថាមពលបញ្ចេញដើមេបីរកេសាទំហំរាងកាយសមាសភាគរាងកាយនិងកមេតិចំាបាច់តាមសកម្មភាពរាងកាយដេលចង់បានហើយជួយរកេសាសុខភាពល្អជានិច្ច” 23)។តមេូវការបា៉ាន់បេមាណថាមពលសមេប់កេុមអាយុ និងភេទនីមួយៗ តេូវបានគណនាតាមរូបមន្តBMRPredictiveEquations24)ដោយសេបជាមួយនឹងកមេតិសកម្មភាពរាងកាយ។ទិន្នន័យជាក់ស្តេងនេកេមុកុមារគោលដៅកម្ពជុាដេលបានមកពីការអង្កេតក៏តេវូបានបេើបេស់សមេប់ការគណនានេះផងដេរ។

ថាមពលបន្ថេម(Energy deposition) = ទម្ងន់កើនបេចាំឆ្នាំ (Weight gain per year) x1000/365xដង់សុីតេថាមពល(Energydensity)

ក្នុងនោះដ្ររ ៖

អតេមេតាបូលីសមូលដា្ឋានតេវូបានកំណត់ថាជាអតេកមេតិទាបបំផុតនេការប្តរូថាមពល

(4-)6 7-9 10-12 13-15 16-17(18)

20.0 27.0 36.0 45.0 49.0

16.5 20.6 26.9 40.4 46.7

(CAM-RDA) 18.3 23.8 31.4 42.7 47.9

(.)

( )

តមេូវការបា៉ាន់បេមាណថាមពល(EER)=អតេកមេិតមេតាប៉ូលីសមូលដា្ឋាន(BMR)xកមេិតសកម្មភាពរាងកាយ(PAL)+ថាមពលបន្ថេម(Energydeposition)


ក្នុងរាងកាយដេលទាក់ទងនឹងការរៀបចំមុខងរនិងបង្កើតកម្តក្នុងរាងកាយ។បើតាមបច្ចេកទេសវាតេវូបានគេកំណត់ថាជាអតេថាមពលបញ្ចេញស្ថតិក្នងុសា្ថានភាពអត់អាហារនិងនៅស្ងៀមរបស់បុគ្គលមា្នាក់នៅក្នងុបរិយកាសកំដៅធម្មតា។វាក៏អាចកំណត់ដោយសាមញ្ញថាជាអតេថាមពលបញ្ចេញទាបបំផុត(អបេបបរិមា)ដើមេបីឱេយជីវិតមានដំណើរការទៅបាន។ រូបមន្តខាងកេម តេូវបានបេើបេស់ដើមេបីគណនា អតេមេតាប៉ូលីស មូលដា្ឋានដោយបេើបេស់ទម្ងន់រាងកាយគំរូគិតជាគ.ក25)។

តារាងទី៣.៣៖រូបមន្តគោលសមេប់គណនាអតេមេតាប៉ូលីសមូលដា្ឋាន

កមេិតសកម្មភាពរាងកាយ(PAL)តារាងកមេិតសកម្មភាពរាងកាយសមេប់បេជាជនជប៉ុន តេូវបានបេើបេស់ដើមេបីគណនាតមេូវការបា៉ាន់បេមាណថាមពល26)។

តារាងទី៣.៤៖កមេិតសកម្មភាពរាងកាយតាមអាយុ

( ) ( / ) ( / )

3-10 22.7 x W + 495 22.5 x W + 499

10-18 17.5 x W + 651 12.2 x W + 746

( )


តារាងទី៣.៥៖តម្លេគោលសមេប់គណនាតមេូវការបា៉ាន់បេមាណថាមពល

*តម្លេសូនេយតេូវបានកំណត់សំរាប់ការគណនាពីពេះមិនមានទិន្នន័យពីការអង្កេតទេ

៣.២.២. ប្រូត្រអីុន

តមេវូការបា៉ាន់បេមាណជាមធេយម(EAR)គឺជាគន្លឹះក្នុងការគណនាអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារ។តមេូវការបា៉ាប់បេមាណមធេយមបេូតេអីុនតេូវបានគណនាតាមរូបមន្តដូចខាងកេម៖

(kg/ ) (kcal/g

)

(kcal/ ) (kcal/ ) (kcal/ ) (kcal/ )

( ) (kg) (cm) (EER)

តមេូវការបា៉ាន់បេមាណជាមធេយម(EAR)=[បេូតេអីុនបន្ថេម(Proteindeposi-tion)/ការបំប្លេងសមេប់លូតលាស់(Conversionforutilizationforgrowth)x100+តមេូវការថេទាំ(Maintenancerequirement)/បេសិទ្ធិភាពនេការបំប្លេងបេូតេអីុនរបប

អាហារ(Efficiencyofconversionfromdietaryprotein)x100)]xទម្ងន់រាងកាយយោង(RBW)


ក្នុងនោះដ្ររ៖

បេូតេអីុនបន្ថេម(Proteindeposition)=ការកើនទម្ងន់(weightgain)x1000/365x មា៉ាសបេូតេអីុនរាងកាយ(bodyproteinmass)/100/ទម្ងន់រាងកាយគំរូ(RBW) ការបំប្លេងសមេប់លូតលាស់(Conversionforutilizationforgrowth)=40% តមេូវការថេទាំ(Maintenancerequirement)=0.67 បេសិទ្ធភិាពនេការបំប្លេងបេតូេអុីនពីរបបអាហារ(Efficiencyofconversionfromdietary protein)=70-85% RBW(Cambodiareferencebodyweight)=ទម្ងន់រាងកាយគំរូសមេប់កុមារកម្ពជុាក្នងុ វ័យសិកេសា

តារាងទី៣.៦៖តម្លេគោលសមេប់គណនាតមេូវការបេូតេអីុនបា៉ាន់បេមាណជាមធេយម

ការគណនាតមេវូការបា៉ាន់បេមាណជាមធេយម(EAR)ខាងលើគឺតេវូបានបេើបេស់ក្នងុការកំណត់អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារ(RDA)សមេប់បេូតេអីុនដោយបេើរូបមន្តដូចខាងកេម។តម្លេ១២,៥%តេវូបានគេសន្មតថាជាបមេបមេលួតមេវូការរបស់បុគ្គលមា្នាក់ៗ27)។

មេគុណបមេបមេួល(Coefficientofvariation)=1.25

( )

(kg)

(kg/ )

(%)

(

)

(g/kg/ )

(%)

(g/kg/ )

(

)

(%)

(EAR)

(g/ )

អនុសាសន៍បរិមាណបរបបអាហារ(RDA)គិតជាកេម=តមេូវការបា៉ាន់បេមាណជាមធេយម(EAR)xមេគុណបមេបមេួល(Coefficientofvariation)


តារាងទី៣.៧៖តម្លេគោលសមេប់គណនាអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារបេូតេអីុន

៣.២.៣. កាល់ស្រយូម

វត្តមានកាល់សេយូមមានតេ១%ប៉ុណោ្ណោះតេូវបានរកឃើញក្នុងឈាមសារធាតុរាវកេកោសិកាសាច់ដំុនិងជាលិកាផេសេងទៀតដេលវាមានតួនាទីសំខាន់ក្នងុការសមេលួដល់ការកន្តេក់ និងការរីកនេសរសេឈាមការកនេ្តាក់សាច់ដុំការបញ្ជូនសរសេបេសាទនិងការបញ្ចេញនេកេពេញ។

ខណៈដេល៩៩%ទៀតតេូវបានរកឃើញក្នុងឆ្អឹងនិងធ្មេញ28)។ដើមេបីទទួលបានតម្លេកាល់សេយូមតាមអនុសាសន៍ គឺតេូវយកតមេូវការបា៉ាន់បេមាណជាមធេយម គុណជាមួយនឹងមេគុណបមេបមេួល។

( )

(EAR)

(g/ )(g/ )

តមេូវការបា៉ាន់បេមាណជាមធេយម(EAR)=ការកើនឡើងខនិជឆ្អឹង(Bonemineralaccretion)+ការបញ្ចេញចោលទឹកនម(UrinaryExcretion)+បាត់បងតាមសេបេក(Lossthroughskin)/កាល់សេយូមបឺតសេូបជាក់ស្តេង(Apparentcalciumabsorption)


ការគណនាតមេូវការបា៉ាន់បេមាណជាមធេយម(EAR)ខាងលើ គឺតេូវបានបេើបេស់ដើមេបីកំណត់អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារ(RDA)សមេប់កាល់សេយូមតាមរយៈរូបមន្តខាងកេម។គេសន្មតថាតម្លេ១០%ជាបមេបមេួលតមេូវការរបស់បុគ្គលមា្នាក់ៗ29)។

មេគុណបមេបមេួល(Coefficientofvariation)=1.2

តារាងទី៣.៨៖តម្លេគោលសមេប់គណនាកាល់សេយូម

៣.២.៤. ជាតិដ្រក

ក្មេងសេីភាគចេើនឆប់ពេញវ័យជាងក្មេងបេុសហើយជាទូទៅពួកគេចាប់ផ្តើមមានវដ្ដរដូវនៅអាយុបេហេល១០ឆ្នាំ។អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារតេូវបានគណនាចេញជាអនុសាសន៍ចំនួនពីរ។អនុសាសន៍ទីមួយគឺសមេប់ថ្ងេមិនមករដូវនិងមួយទៀតគឺសមេប់ថ្ងេដេលមករដូវ។(សូមមើលតារាងទី៣.៩)

អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារ(RDA)=តមេូវការមធេយមសន្មតិ(EAR)xមេគុណបមេបមេួល(Coefficientofvariation)

(Kg)

(mg/ )

(mg/ )

(mg/ )

(%) EAR (mg/ ) (mg/ )

a b c d e f g = (a+b+c)/e g x f

( )


តារាងទី៣

.៩៖ត

ម្លេគោ

លសម

េប់គណ

នាជាតិដេក

*

**

(

)

***

(EAR) (EAR)

kgkg/

mg/L

g/Lg/L/

gmg/

mg/mg/

mg/ml/

mg/%

mg/mg/

mg/mg/

(

- ) x

(

- )


៣.២.៥. ត្រយាមីន (ជីវជាតិប្រ១) រើបូហ្វ្លាវើន (ជីវជាតិប្រ២) និងនីញ៉្រសុីន(ជីវជាតិប្រ៣)

ដោយសារតេតមេូវការបា៉ាន់បេមាណថាមពល(EER)តេូវបានគណនាសមេប់កុមារកម្ពុជានះបរិមាណតមេូវការជីវជាតិបេ១ បេ២ និងបេ៣ ក៏តេូវបានគណនាយោងតាមតមេូវការបា៉ាន់បេមាណថាមពលសមេប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិកេសា(CAM-EER)ដេរ។

X=អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារថ្មីសមេប់បេជាជនគោលដៅ X0=តម្លេគោលក្នងុអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហាររបស់តំបន់អាសីុអាគ្នេយ៍(SEA-RDA) EERofCAM-RDA=តមេូវការបា៉ាន់បេមាណថាមពលសមេប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិកេសា EER0=តម្រូវការប៉ាន់ប្រមាណថាមពលគំរូដែលមានក្នុងអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហាររបស់តំបន់អាសុីអាគ្នេយ៍(SEA-RDA)

តេយាមីន(ជីវជាតិបេ១)គឺតេូវបានគណនាដូចខាងកេម(តារាងទី៣.១០)៖តារាងទី៣.១០៖តម្លេគោលសមេប់គណនាតេយាមីន(ជីវជាតិបេ១)

X=X0xEERofCAM-RDA/EER0

( )


រីបូហ្វ្លាវីន(ជីវជាតិបេ២)គឺតេូវបានគណនាដូចខាងកេម(សូមមើលតារាងទី៣.១១)៖

តារាងទី៣.១១៖តម្លេគោលសមេប់គណនារីបូហ្វ្លាវីន(ជីវជាតិបេ២)

នីញា៉ាសីុន(ជីវជាតិបេ៣)គឺតេវូបានគណនាដូចខាងកេម(សូមមើលតារាងទី៣.១២)៖

តារាងទី៣.១២៖តម្លេគោលសមេប់គណនានីញា៉ាសុីន(ជីវជាតិបេ៣)

( )

( )

(kcal/ ) (kcal/ )


៣.២.៦. ស័ង្កសី អ៊ីយ៉ូដ ស្រល្រនីញ៉ូម ជីវជាតិអា ជីវជាតិដ្រ ជីវជាតិស្រ និង ហ្វូឡាត

អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារ(RDA)ក៏អាចតេូវបានគណនាដោយសាមញ្ញផងដេរដោយបេើបេស់ទម្ងន់រាងកាយគំរូនេកេុមគោលដៅ និងតម្លេគោលមានសេប់ ដេលអាចអនុលោមតាមហើយលើកជានិទសេសន្តដោយ ០,៧៥ដើមេបីបា៉ាន់សា្មានអតេផ្ទេនេរាងកាយធៀបនឹងសារជាតិចិញ្ចឹមដេលតេូវការ។សារជាតិចិញ្ចឹម និងទម្ងន់រាងកាយគំរូរបស់តំបន់អាសុីអាគ្នេយ៍ តេូវបានបេើបេស់ក្នុងការគណនាស័ង្កសី អ៊ីយ៉ូដសេលេញ៉ូម ជីវជាតិអាជីវជាតិដេជីវជាតិសេនិងហ្វូឡាត។

ដេលក្នុងនះ៖ X=អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារថ្មីសមេប់បេជាជនគោលដៅ X0=តម្លេគោលក្នងុអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហាររបស់តំបន់អាសីុអាគ្នេយ៍(SEA-RDA) W=ទម្ងន់រាងកាយគំរូបេជាជនខ្មេរ W0=ទម្ងន់រាងកាយគំរូរបស់តំបន់អាសុីអាគ្នេយ៍(SEA-RDA)

ស័ង្កសីគឺតេូវបានគណនាដូចខាងកេម(សូមមើលតារាងទី៣.១៣)៖

តារាងទី៣.១៣៖តម្លេគោលសមេប់គណនាស័ង្កសី

XX=X0×(W/W0)0.75

SEA-BW BW of CAM-RDA SEA-

(kg)(kg)

(mg/ )

( )(mg/ )


អីុយ៉ូដគឺតេូវបានគណនាដូចខាងកេម(សូមមើលតារាងទី៣.១៤)៖

តារាងទី៣.១៤៖តម្លេគោលសមេប់គណនាអីុយ៉ូដ

សេលេនីញ៉ូមគឺតេូវបានគណនាដូចខាងកេម(សូមមើលតារាងទី៣.១៥)៖

តារាងទី៣.១៥៖តម្លេគោលសមេប់គណនាសេលេនីញ៉ូម

( )

SEA-BW

(kg

BW of CAM-RDA

(kg)

SEA-(mg/ )

(mg/ )

( )

SEA-BW

(kg)

BW of CAM-RDA

(kg)

SEA-( g/ )

( g/ )

(4-)6 7-9 10-12 13-15 16-17(18)

(4-)6 7-9 10-12 13-15 16-17(18)


ជីវជាតិអាគឺតេូវបានគណនាដូចខាងកេម(សូមមើលតារាងទី៣.១៦)៖

តារាងទី៣.១៦៖តម្លេគោលសមេប់គណនាជីវជាតិអា

ជីវជាតិដេគឺតេូវបានគណនាដូចខាងកេម(សូមមើលតារាងទី៣.១៧)៖

តារាងទី៣.១៧៖តម្លេគោលសមេប់គណនាជីវជាតិដេ

CAM-RDA BW SEA

(kg) ( g/ ) ( g/ )

( )SEA-BW

(kg)

( )SEA-BW

(kg)

CAM-RDA BW

(kg)

SEA

( g/ ) ( g/ )


ជីវជាតិសេគឺតេូវបានគណនាដូចខាងកេម(សូមមើលតារាងទី៣.១៨)៖

តារាងទី៣.១៨៖តម្លេគោលសមេប់គណនាជីវជាតិសេ

ហ្វូឡាតគឺតេូវបានគណនាដូចខាងកេម(សូមមើលតារាងទី៣.១៩)៖តារាងទី៣.១៩៖តម្លេគោលសមេប់គណនាហ្វូឡាត

( )SEA-BW

(kg)

CAM-RDA BW

(kg)

SEA

(mg/ ) (mg/ )

( )SEA-BW CAM-RDA BW

(kg)

SEA

( g/ )( g/ )


៣.២.៧. ទង់ដ្រង

ទង់ដេងតេូវបានគណនាតាមរូបមន្តដូចនឹងមីកេូសារជាតិដទេទៀតដេរប៉ុន្តេបេើបេស់តម្លេគោលខុសគា្នា។(សូមមើលតារាងទី៣.២០)តម្លេគោលរបស់ជប៉ុនតេូវបានបេើបេស់សមេប់XoនិងW0។តម្លេ15%តេូវបានសន្មតថាជាតម្លេបមេបមេួលរវាងតមេូវការរបស់បុគ្គលមា្នាក់ៗ35)។

មេគុណបមេបមេួល=1.3

តារាងទី៣.២០៖តម្លេគោលសមេប់គណនាទង់ដេង

៣.២.៨. ខា្ល្រញ់

តម្លេគោលរបស់ជប៉ុន តេូវបានបេើបេស់ដើមេបីកំណត់ភាគរយនេអនុសាសន៍បរិមាណរបបខា្លាញ់។ ភាគរយគឺនៅចន្លាះពី២០ទៅ៣០ភាគរយអាសេ័យតាមកមេិតសកម្មភាព។ដើមេបីគណនាបរិមណរបបខា្លាញ់ យើងបេើបេស់តមេូវការបា៉ាន់បេមាណថាមពលនេកេុមអាយុនីមួយៗ និងកមេិតសកម្មភាព (សូមមើលតារាងទី៣.២១) ។ ២៥ភាគរយជាតម្លេ

( )DRIs JPN EAR

(mg/ )

CAM RDA

(kg)

DRIs JPN

(kg)

EAR

(mg/ )(mg/ )

អនុសាសន៍បរិមាណបរបបអាហារ(RDA)គិតជាកេម=តមេូវការមធេយមសន្មតិ(EAR)*មេគុណបមេបមេួល(Coefficientofvariation)


កណា្តាលដេលតេូវបានផ្តល់អនុសាសន៍ដើមេបីជៀសវាងការខ្វះថាមពលរា៉ាំរ៉េនិងជំងឺធាត់។

៣.២.៩ ជាតិសរស្រ

ជាតិសរសេតេូវបានគណនាដោយបេើបេស់ទិន្នន័យពីការអង្កេតរួមបញ្ចូលនឹងតំលេគោលនេបេទេសជប៉ុន។ គោលដៅរបបអាហារថ្មី(DGx) អាចទាញចេញបានពីរូបមន្តខាងកេម៖

តួលេខ18.9g ខាងលើ គឺជាតម្លេចន្លាះកណា្តាលនេ a និង b ដេលជាគោលដៅបណោ្តាះអាសន្នដើមេបីសមេចបានដោយគិតពីកមេតិការបរិភោគទាបបំផុតនៅក្នងុបេជាជនគោលដៅ។ខណៈដេល៖ a៖ជាមេដេយាននេបរិមាណជាតិសរសេនេជនជាតិជប៉ុនពេញវ័យ(អាយុចាប់ពី១៨ឆ្នាំ) គឺ13.7g/ថ្ងេ36)ហើយ b៖បរិមាណជាតិសរសេដេលតេូវបានសង្កេតថាកាត់បន្ថយហានិភ័យនេអតេសា្លាប់ ដោយសារគាំងបេះដូងគឺ24g/ថ្ងេ/57.8kg37)។ DGx:គោលដៅរបបអាហារថ្មីគឺជាគោលដៅជាតិបេបគុណវិស័យក្នុងគោលបំណង ការពារជំងឺដេលបណា្តាលមកពីទមា្លាប់នេការរស់នៅឧទាហរណ៍ដូចជាជំងឺសរសេឈាម បេះដូង(coronaryheartdisease)ជំងឺគេះថា្នាក់សរសេឈាមខួរកេបាលនិងជំងឺមហារីក38)។

( )%

( )

គោលដៅរបបអាហារ(DGx)=18.9*(ទម្ងន់រាងកាយយោង(RBW)នេទិន្នន័យស្ទង់មតិ/57.8)


តារាងទី៣.២២៖តម្លេគោលសមេប់គណនាជាតិសរសេ

៣.២.១០. សូដ្រយូម

ការកាត់បន្ថយការបរិភោគសូដេយូមឱេយនៅតិចជាង2g/ថ្ងេ(ស្មើនឹងអំបិល5g/ថ្ងេ)តេវូបានផ្តល់អនុសាសន៍ដោយអង្គការសុខភាពពិភពលោកដើមេបីជួយកាត់បន្ថយហានិភ័យជំងឺសមា្ពាធឈាមឡើងខ្ពស់ជំងឺសរសេឈាមបេះដូងជំងឺគេះថា្នាក់សរសេឈាមខួរកេបាលនិងជំងឺលើសរសេឈាមចិញ្ចឹមបេះដូងចំពោះមនុសេសពេញវ័យ។មិនតេឹមតេមនុសេសពេញវ័យទេប៉ុន្តេអង្គការសុខភាពពិភពលោកក៏ផ្តល់អនុសាសន៍លើការកាត់បន្ថយការបរិភោគសូដេយូម ដើមេបីរកេសាសមា្ពាធឈាមចំពោះកុមារផងដេរ ។ កមេិតអតិបេបរមានេអនុសាសន៍បរិភោគជាតិសូដេយូម2g/ថ្ងេសមេប់មនុសេសពេញវ័យតេូវបានកេសមេួលដើមេបីសមេបទៅតាមតមេូវការថាមពលរបស់កេុមកុមារនះ39)។

DGx=សំណើគោលដៅរបបអាហារដើមេបីការពារជំងឺទាក់ទងនឹងទមា្លាប់ជីវិត

CAM-RDA

(Kg)

DGx

(g)

( )

DGx=[5.0*(EERx/EER0)+Ix]/2


5.0=អនុសាសន៍លើកមេិតអតិបរមានេការបរិភោគសូដេយូមក្លរីដ(អំបិល)គិតជាកេម យោងតាមអង្គការសុខភាពពិភពលោកសមេប់មនុសេសពេញវ័យ EERx=តមេូវការបា៉ាន់បេមាណថាមពល(EER)នេCAM-RDAs EER0=តមេវូការបា៉ាន់បេមាណថាមពល(EER)សមេប់អាយុ១៨ទៅ២៩ឆ្នាំនេSEA-RDAs Ix=មេដេយាននេការបរិភោគសូដេយូមក្លរីដ(អំបិល)ពីទិន្នន័យនេការអង្កេតទូទំាងបេទេសកម្ពជុា

នៅក្នុងរូបមន្តនេះ តម្លេចន្លាះរវាងកមេិតអនុសាសន៍ជាក់ស្តេង (= 5g) បានកេសមេួលតាមតមេូវការថាមពលបា៉ាន់បេមាណ (EER) និង កមេិតបរិភោគជាក់ស្តេងគឺតេូវបានគណនាជាគោលដៅសំណើ និងអាចសមេចបាន តាមភាពជាក់ស្តេងនេបេជាជនគោលដៅដេលបានកំណត់។

តារាងទី៣.២៣៖តម្លេគោលសមេប់គណនាសូដេយូម

៣.២.១១. ប៉ូតាស្រយូម

អង្គការសុខភាពពិភពលោកបានស្នើឱេយមានការបង្កើនការបរិភោគប៉ូតាសេយូមពីអាហារដើមេបីការកាត់បន្ថយជំងឺឡើងសមា្ពាធឈាមខ្ពស់ ហានិភ័យជំងឺសរសេឈាមបេះដូង ជំងឺគេះថា្នាក់សរសេឈាមខួរកេបាលនិងជំងឺសរសេឈាមចិញ្ចមឹបេះដូងចំពោះមនុសេសពេញវ័យ។

( )

(kcal)

SEA-RDA

(kcal)

(g/ ) DG

(g/ )

DG '

(mg/ )

( )


អង្គការសុខភាពពិភពលោក ក៏ឱេយយោបល់ផងដេរ ក្នុងការបរិភោគប៉ូតាសេយូមពីអាហារដើមេបីរកេសាលំនឹងសមា្ពាធឈមសមេប់កុមារ។អនុសាសន៍បរិមាណបូ៉តាសេយូមយ៉ាងហោចណាស់90mmol/ថ្ងេ(៣៥១០mg/ថ្ងេ)គួរកេសមេួលពីខ្ពស់ទៅទាបឱេយសមសេបសមេប់កុមារដេលអាសេ័យលើតមេូវការថាមពលរបស់កេុមកុមារមានទំនាក់ទំនងនឹងកេុមមនុសេសពេញវ័យទាំងនេះ40)។

ដេលក្នុងនះ៖ DGx=សំណើគោលដៅរបបអាហារដើមេបីការពារជំងឺទាក់ទងនឹងទមា្លាប់រស់នៅ 3510=អនុសាសន៍លើការបរិភោគប៉ូតាសេយូមគិតជាមីលីកេមយោងតាមអង្គការ សុខភាពពិភពលោកសមេប់មនុសេសពេញវ័យ EERx=តមេូវការបា៉ាន់បេមាណថាមពល(EER)នេCAM_RDAs EER0=តមេវូការបា៉ាន់បេមាណថាមពល(EER)សមេប់អាយុ១៨ទៅ២៩ឆ្នាំនេSEA_RDAs Ix=មេដេយាននេការបរិភោគប៉ូតាសេយូមពីទិន្នន័យការអង្កេតទូទាំងបេទេសនៅកម្ពុជា

តារាងទី៣.២៤៖តម្លេគោលសមេប់គណនាប៉ូតាសេយូម

DGx=[3510*(EERx/EER0)+Ix]/2

( )(kcal) SEA_RDAs,

19-29(kcal)

(mg/ )

DGx(mg/ )

a b c


៣.២.១២. ផូស្វ័រ

មនុសេសពេញវ័យតេូវការផូស្វ័រអាសេ័យតាមការសិកេសានេកំហាប់សេរ៉ូមផូស្វ័រអសរីរាង្គ(Inorganic Phosphorus)។ តមេូវការ បា៉ាន់បេមាណជាមធេយម(EAR) ក៏ដូចជាអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារ (RDA) នេះក៏ដោយសារតេ ចន្លាះអាយុនេះជាអំឡុងពេលលូតលាស់ខា្លាំងហើយអតេនេការលូតលាស់ បេសិទ្ធិភាពនេការបឺតសេូបនិងតម្លេធម្មតានេផូស្វ័រអសរីរាង្គនៅក្នុងសារធាតុរាវខាងកេកោសិកាមានការផ្លាស់ប្តូរអំឡុងពេលនេះដេរ41)។

ដេល៖ DRI_US&Canada=អនុសាសន៍របបអាហាររបស់សហរដ្ឋអាមេរិកនិងកាណាដា Ix=មេដេយាននេការបរិភោគផូស្វ័រពីទិន្នន័យការអង្កេតទូទាំងបេទេសកម្ពុជា

តារាងទី៣.២៥៖តម្លេគោលសមេប់គណនាផូស្វ័រ

CAM-RDA Phosphorus= (DRI_US & Canada + Ix)/2

( )

DRIs US&Canada, RDA (mg/ )

(mg/ )

(mg/ )

a b (a+b)/2


ជំពូក ៤ ការប្រៀបធៀបលទ្ធផលស្ទង់មតិជាមួយនឹងអនុសសន៍ បរិមណរបបអាហារកម្ពុជា និងអនុសសន៍ដើម្របីក្រលម្អ

ជំពូកនេះនឹងពនេយល់ពីគំលាតរវាងសា្ថានភាពអាហារូបត្ថម្ភជាក់ស្តេងនិងការបរិភោគរបបអាហារតាមរយៈការអង្កេតទូទំាងបេទេសនិងគោលដៅអាហារូបត្ថម្ភពេមទំាងអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារក្នងុគោលបំណងលើកកម្ពស់ការលូតលាស់របស់កុមារក្នងុវ័យសិកេសា។ អនុសាសន៍នេះ គឺតេូវបានដកសេង់ចេញពីការវិភាគគំលាតនេទិន្នន័យពាក់ព័ន្ធរបស់បេទេសក្នុងតំបន់អាសុី។ អនុសាសន៍ទាំងនេះតេូវបានរំពឹងថានឹងកា្លាយជាព័ត៌មានដ៏មានបេយោជន៍សមេប់អ្នកបង្កើតគោលនយោបាយក្នងុការអភិវឌេឍគោលនយោបាយអាហារូបត្ថម្ភសមេប់កុមារនិងក្មេងវ័យជំទង់។

៤.១.ការប្រៀបធៀបការបរិភោគអាហារ និងអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសម្រ្រប់កុមារកម្ពុជា

ក្នុងវ័យសិក្រសា

តាមរយៈលទ្ធផលនេការអង្កេតដេលបានបង្ហាញក្នងុជំពូក២មធេយមភាគនេការទទួលបានថាមពលនិងបរិភោគសារជាតិចិញ្ចឹមដប់បេំមុខ(បេូតេអីុនកាល់សេយូមដេកតេយាមីន(VB1)រីបូហ្វ្លាវីន(VB2)នីញា៉ាសុីន(VB3)ស័ង្កសីជីវជាតិAជីវជាតិCទង់ដេងខា្លាញ់ជាតិសរសេសូដេយូមឬអំបិល(សូដេយូមក្លរីដ)ប៉ូតាសេយូមផូស្វ័ររបស់សិសេសានុសិសេសរួមទាំងអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារកម្ពុជា គឺតេូវបានរៀបរាប់ទៅតាមភេទ និងកេុមអាយុ (សូមមើលឧបសម្ព័ន្ធ៣-១ដល់៣-១៩)។

ជាសង្ខេប សិសេសានុសិសេសដេលចូលរួមក្នុងការអង្កេតភាគចេើន ទទួលបានសារជាតិចិញ្ចឹមមិនគេប់គេន់តាមអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសមេប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិកេសា ស្ទើរតេគេប់បេភេទសារជាតិចិញ្ចឹម។ ថាមពលទទួលបានពីអាហារជាមធេយមសរុបគឺ1,600±595គីឡូកាឡូរី(mean±SD)។នៅពេលបេៀបធៀបថាមពលដេលទទួលបានជាមួយនឹងតមេវូការថាមពលបា៉ាន់បេមាណនេអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសមេប់កុមារកម្ពជុាក្នងុវ័យសិកេសាគេប់កេមុអាយុទំាងអស់លើកលេងតេក្មេងបេសុអាយុ៦ឆ្នាំគឺមិនទទួលបានតមេូវការថាមពលបា៉ាន់បេមាណក្នុងចន្លាះសមសេបនះទេ។(សូមមើលរូបបំបេួញទី៤-១)មានការខុសប្លេកគា្នាបន្តិចបន្តួចរវាងក្មេងសេី(៥៤%)និងក្មេងបេុស(៦១%)ដេលទទួលបានបេូតេអីុនគេប់គេន់ ក៏ប៉ុន្តេ ក្មេងបេុសអាយុ៦ឆ្នាំ (៩១%) គឺទទួលបានបេូតេអីុនគេប់គេន់(សូមមើលឧបសម្ព័ន្ធ៣-៤)។

បរិមាណបរិភោគកាល់សេយូមសរុបគឺ396±246mg(mean±SD)។វាតេូវការចាំបាច់បំផុតសមេប់ក្មេងបេុសអាយុពី១០ទៅ១២ឆ្នាំ(មានតេឹមតេ៦%ប៉ុណោ្ណោះដេលទទួលបាន


កាល់សេយូមគេប់គេន់តាមតមេូវការមធេយមបា៉ាន់បេមាណ(EAR)នេអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសមេប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិកេសា)បនា្ទាប់មកក្មេងបេុសអាយុពី១៣ទៅ១៥ឆ្នាំនិងក្មេងសេីអាយុពី១០ទៅ១២ឆ្នាំ(កេុមអាយុទាំងពីរមានតេ១០%ប៉ុណោ្ណោះទទួលបានកាល់សេយូមគេប់គេន់តាមតមេូវការមធេយមបា៉ាន់បេមាណ(EER)នេអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសមេប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិកេសា)។ សរុបរួម មានសិសេសានុសិសេសតេឹមតេ ១៤%ដេលទទួលបានកាល់សេយូមគេប់គេន់តាមតមេូវការមធេយមបា៉ាន់បេមាណនេអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសមេប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិកេសា(សូមមើលឧបសម្ព័ន្ធ៣-៥)។ការបរិភោគជាតិដេក គឺមានកមេិតទាបបំផុតក្នុងចំណោមក្មេងសេីអាយុពី១០ទៅ១២ឆ្នាំ(៣១% ទទួលបានតាមតមេូវការមធេយមបា៉ាន់បេមាណនេអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសមេប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិកេសា)ហើយមានកមេិតខ្ពស់បំផុតក្នុងចំណោមក្មេងបេុសអាយុពី១៦ទៅ១៧ឆ្នាំ (៨២%ទទួលបានតាមតមេូវការមធេយមបា៉ាន់បេមាណនេអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសមេប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិកេសា)(សូមមើលឧបសម្ព័ន្ធ៣-៦)។សិសេសានុសិសេសទាំងអស់មិនទទួលបានជាតិស័ង្កសីគេប់គេន់តាម អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសមេប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិកេសានេះឡើយ(សូមមើលឧបសម្ព័ន្ធ៣-៧)។

កុមារភាគចេើនគឺមិនទទួលបានជីវជាតិACB1និងB2គេប់គេន់តាមអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសមេប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិកេសាឡើយ។មានក្មេងបេសុតេមឹតេ២១%និងក្មេងសេី១៨% ដេលទទួលបានជីវជាតិ A គេប់គេន់តាមអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសមេប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិកេសានេះ ហើយអតេនេការទទួលបាននេះគឺទាបបំផុតចំពោះក្មេងបេុសអាយុ៦ឆ្នាំ (មានក្មេងបេុសតេឹមតេ ៦% ដេលទទួលបានជីវជាតិAគេប់គេន់តាមអនុសាសន៍នេះ)។ មានក្មេងបេុសតេឹមតេ ៤១% និងក្មេងសេី ៤៤%ដេលទទួលបានជីវជាតិCគេប់គេន់ហើយមានក្មេងបេុសតេឹមតេ១៤%និងក្មេងសេី១៣%ដេលទទួលបានតេយាមីនឬជីវជាតិB1គេប់គេន់តាមអនុសាសន៍ខាងលើនេះ។សេដៀងគា្នានេះដេរក្មេងបេុស១៨%និងក្មេងសេី២០%ទទួលបានរីបូហ្វ្លាវីនឬជីវជាតិB2គេប់គេន់តាមអនុសាសន៍ ហើយក្មេងបេុសអាយុ១០ទៅ១២ឆ្នាំ គឺទទួលបានតិចបំផុត(៨%)។ចំពោះនីញា៉ាសីុនវិញភាគរយទាបបំផុតដេលទទួលបានគេប់គេន់តាមអនុសាសន៍គឺកេុមអាយុ១០ទៅ១២ឆ្នាំ ដេលមានក្មេងបេុស ៧% និងក្មេងសេី៧% (សូមមើលឧបសម្ព័ន្ធ៣-៩ដល់៣-១២)។ ភាគរយនេសិសេសានុសិសេសដេលទទួលបានខា្លាញ់គេប់គេន់តាមគោលដៅរបបអាហារ(DG)ជារួមគឺមានកមេិតទាប(១៩%)ប៉ុន្តេមានអតេខ្ពស់ក្នុងចំណោមក្មេងសេី(២២%)ជាងក្មេងបេុស(១៦%)(សូមមើលឧបសម្ព័ន្ធ៣-១៣)។ខណៈពេលដេលភាគរយសិសេសានុសិសេសបរិភោគសូដេយូម(៤៩%)និងសូដេយូមក្លរីដ(៤៩%)តាមគោលដៅរបប


អាហារហាក់បីដូចជាមានកមេិតខ្ពស់ពេះតាមការពិនិតេយមើលជាក់លាក់បង្ហាញថាមានសិសេសានុសិសេសចំនួន ៥០% ទទួលបានសូដេយូមលើសតមេូវការ ឬ មិនទទួលបានគេប់គេន់ (សូមមើលឧបសម្ព័ន្ធ៣-១៥ និង១៦)។ ចំពោះប៉ូតាសេយូមវិញមានសិសេសានុសិសេសតេ២%ដេលទទួលបានគេប់គេន់តាមគោលដៅនេអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសមេប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិកេសា។ រីឯផូស្វ័រ មានសិសេសានុសិសេស១៧%ដេលទទួលបានសារជាតិនេះគេប់គេន់ហើយសិសេសានុសិសេសដេលទទួលបានទង់ដេងមាន៩%ដេលធ្វើឱេយមានការខុសប្លេកតិចតួចប៉ុណោ្ណោះរវាងក្មេងសេីនិងក្មេងបេុស(សូមមើលឧបសម្ព័ន្ធ៣-១៨និង១៩)។ដូចនេះហើយទិន្នន័យបច្ចុបេបន្ននេះគឺគួរឱេយបារម្ភដោយសារតេសមាមាតេនេសូដេយូម និងប៉ូតាសេយូមមានតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការការពារការលើសសមា្ពាធឈាម។មានកុមារតិចណាស់ដេលបានបរិភោគប៉ូតាសេយូមបានគេប់គេន់ប៉ុន្តេពួកគេបានបរិភោគសូដេយូមចេើនពេក។

ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយសូមចាំថាលទ្ធផលនេការអង្កេតនេះគឺគេន់តេជាការឆ្លុះបញ្ចាងំលើការបរិភោគរបស់សិសេសានុសិសេសក្នងុរយៈពេល១ថ្ងេបុ៉ណោ្ណោះ។លទ្ធផលអាចមានការខុសគា្នាជាមួយការអង្កេតលើរបបអាហារក្នុងរយៈពេលចេើនថ្ងេ។

រូបបំបេួញទី៤-១៖របាយថាមពលដេលទទួលបាននិងតមេូវការបា៉ាន់បេមាណថាមពល

៤.២. អនុសាសន៍ស្តីពីការបង្កើនការបរិភោគសារជាតិចិញ្ចឹមសំខាន់មួយចំនួន

៤.២.១. គោលដៅសមស្របសម្រ្រប់ការបរិភោគប្រូត្រអីុន និងកាល់ស្រយូម

ក្មេងវ័យជំទង់តេូវការសារជាតិចិញ្ចឹមចេើន បើបេៀបធៀបទៅនឹងតមេូវការរបស់កុមារក៏ដោយសារតេពួកគេឈានចូលដល់ភាពពេញវ័យ ហើយមានការផ្លាស់ប្តូរផ្នេករាងកាយចេើនរួមទាំងលូតលាស់រហ័សអាចបន្តពូជបានមានការបំប្លេងរ៉េក្នុងឆ្អឹងនិងការផ្លាស់ប្តូរ

(

(

(Kcal)


សមាសភាពរាងកាយ។លទ្ធផលនេការអង្កេតបានបង្ហាញថាទាំងក្មេងបេុសនិងក្មេងសេីនេកេុមអាយុពី១០ទៅ១២ឆ្នាំ និង ១៣ទៅ១៥ឆ្នាំ ដេលទទួលបានគេប់គេន់តាម ឬលើសស្តង់ដារ(ឬស្ថិតក្នុងចន្លាះស្តង់ដារ)គឺមានកមេិតតិចតួច។បេូតេអីុននិងកាល់សេយូមគឺមានសារៈសំខាន់អំឡុងពេលពេញវ័យ ហើយតម្លេគោលសមសេបសមេប់បរិភោគគឺតេូវបានផ្តល់ដូចខាងកេម។

ប្រូត្រអីុន

រូបបំបេួញទី៤-២បង្ហាញថាការផ្គត់ផ្គង់បេូតេអីុនក្នុងចំណោមបេទេសអាស៊ីគឺមានការកើនឡើងគួរឱេយកត់សមា្គល់កាលពី២៥ឆ្នាំមុនដោយអតេនេកើនឡើងគឺកើនឡើងពី៤ទៅ១៥កេមក្នុងមួយទសេសវតេសន៍(លើកលេងបេទេសជប៉ុន)។ខណៈពេលដេលការបរិភោគបេតូេអុីននេះក្នងុបេទេសទំាងនេះនាពេលបច្ចបុេបន្នចេើនជាងពីមុននៅរយៈពេល១០ឆ្នាំខាងមុខការបា៉ាន់បេមាណថាការបរិភោគបេតូេអុីនអាចនឹងកើនឡើងពី៥ទៅ១០កេម(បន្ថេមលើការបរិភោគបច្ចុបេបន្ន ៤៥កេម ទៅ៥០-៥៥កេម) គឺអាចនឹងសមសេប និងអាចសមេចបាន(សូមមើលរូបបំបេួញទី៤-២)។ រូបបំបេួញទី៤-២៖ការផ្លាស់ប្តូរនេការផ្គត់ផ្គង់បេូតេអីុនក្នុងបេទេសកម្ពុជានិងបេទេសជិតខាង(ចិន

កូរ៉េនិងជប៉ុនពី១៩៩០ដល់២០០៥)

, 60

ការផ្គត់ផ្គង់បេូតេអីុនកើនឡើងជាមធេយមក្នុង១០ឆ្នាំ(១៩៩០ដល់២០០៥)គិតជាកេម/១នាក់/ថ្ងេ

ជប៉ុន-៤កេមកូរ៉េ៦កេមចិន១៥កេមភូមា១៥កេមលាវ៩កេមថេ៤កេម


តាមរយៈការបង្ហាញពីការអង្កេតការបរិភោគបេូតេអីុនរបស់សិសេសានុសិសេសភាគចេើនទទួលបានពីបេភេទគេប់ធញ្ញជាតិ ៣៦,៨% (គឺបានមកពីបាយ៨២% បានពីមី៦%និងបានពីនំបុ័ង៥%) បនា្ទាប់មក តេី ២០,៧% សាច់ ១៦,៦% ស៊ុត ៤,៩% ហើយនិងសណ្តេក ៤,៩% (៤០% បានពីសណ្តេកបាយហើយ ២៥%បានពីទឹកសណ្តេកសៀង)(សូមមើលរូបបំបេញួទី៤-៣)។នេះបង្ហាញថាសិសេសានុសិសេសគឺកំពុងទទួលបានបេូតេអុីនពីបាយចេើនជាងគេបុ៉ន្តេនេះចំាបាច់ឱេយមានការបញ្ចលូបន្ថេមនូវបេភេទអាហារសមេបូរបេតូេអុីនដូចជាតេីសាច់ឬស៊ុតជាដើម។

បរិមាណអាហារដេលផ្តល់បេូតេអីុន ៦កេម គឺមានឬតេីសាច់បេហេល៣០កេមស៊ុត១គេប់ឬសណ្តេក៦០កេម។នៅពេលគិតជាខា្នាតរង្វល់សមេប់ការបរិភោគវិញការបរិភោគជាមធេយមសមេប់បេភេទអាហារសមេបូរបេតូេអុីន(តេីសាច់សុ៊តនិងសណ្តេក)គឺបេហេល ៣រង្វល់សមេប់ការបរិភោគនាពេលចុះអង្កេត ប៉ុន្តេពួកគេចាំបាច់បរិភោគ១ទៅ២រង្វល់បន្ថេមទៀត។

រូបបំបេួញទី៤-៣៖សមាមាតេនេបេភេទអាហារសមេបូរបេូតេអីុន

, 36.8

, 20.7

, 16.6

, 4.9

, 4.9

, 3.6

, 3.5

, 3.0

, 2.2

,

1.9

, 1.9

[រូបបំបេួញទី៤.៣ក៖គេប់ធញ្ញជាតិ] [រូបបំបេួញទី៤.៣ខ៖ពពួកសណ្តេក]

82%

6%

5%2%2% 3%

40%

25%

()

22%

13%

82%

6%

5%2%2% 3%

40%

25%

()

22%

13%


កាល់ស្រយូម

យោងតាមស្ថិតិនេបេទេសជប៉ុន ការបរិភោគកាល់សេយូមក្នុងចំណោមបេជាជនជប៉ុនគឺកើនឡើងស្ទើរតេទ្វេដងអំឡុងពេល៣០ឆ្នាំ(ចាប់តាំងពី៣០០មីលីកេមក្នុងឆ្នាំ១៩៤៩ដល់៥៤៨មីលីកេមក្នុងឆ្នាំ១៩៧៩)។នេះក៏ដោយសារតេការបរិភោគទឹកដោះគោនិងផលិតផលទឹកដោះគោ មានការកើនឡើងគួរឱេយកត់សមា្គល់ ពីមធេយម ៤កេម ដល់១១៣កេមនៅក្នុងរយៈពេលដូចគា្នានេះ(សូមមើលរូបបំបេួញទី៤-៤)។

រូបបំបេួញទី ៤-៥ បង្ហាញពីការផ្គត់ផ្គង់ទឹកដោះគោ ក្នុងបេទេសកម្ពុជា និងបេទេសជិតខាងកាលពី២០ឆ្នាំមុន។បេទេសជាចេើនដូចជាវៀតណាមថេនិងភូមាបង្កើនការផ្គត់ផ្គង់ទឹកដោះគោរបស់ពួកគេទ្វេដងក្នុងអំឡុងពេលតេពីរទសេសវតេសរ៍។

ក្នុងបេទេសកម្ពុជា ការផ្គត់ផ្គង់ទឹកដោះគោ ក៏ដូចជាការបរិភោគទឹកដោះគោនាពេលបច្ចុបេបន្ននៅមានកមេិតតិចតួច(សូមមើលរូបបំបេួញទី៤-៥)។ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយនិនា្នាការនេះអាចនឹងប្តូរនាពេលអនាគត ហើយផលិតផលទឹកដោះគោអាចនឹងកា្លាយជាបេភពកាល់សេយូមសមសេប។ដើមេបីសមេចបាននូវការកើនឡើងជាតិកាល់សេយូមដូចបេទេសដទេដេលបានលើកឡើងខាងដើមការបរិភោគទឹកដោះគោតេូវការបង្កើនពី៥០មីលីកេមទៅ១០០មីលីកេមសមេប់១០ឆ្នាំខាងមុខ។(ចាប់ពីការបរិភោគកាល់សេយូមមធេយម៣៩៦មីលីកេមទៅ៤៥០-៥០០មីលីកេម)។

យោងតាមលទ្ធផលនេការអង្កេតការបរិភោគកាល់សេយូមរបស់សិសេសានុសិសេសភាគចេើនគឺបានពីបេភេទគេឿងទេសដេលចូលរួម២៧,៦%(៨៤%បានពីបេហុកនិងកាពិនិង១២%បានពីទឹកតេី) បនា្ទាប់មកគឺធញ្ញជាតិ ១៣,៩% តេី ១២,៧% និង បន្លេ ៩,២%(ភាគចេើនបានពីបន្លេស្លឹក ៦១%) (សូមមើលរូបបំបេួញទី ៤-៦) ។ បើគិតជាខា្នាតរង្វល់សមេប់ការបរិភោគវិញ មានតេឹមតេ០,៣នេខា្នាតរង្វល់ប៉ុណោ្ណោះដេលបរិភោគបានពីបេភេទអាហារសមេបូរកាល់សេយូម។ក៏ប៉ុន្តេវាតេូវការបង្កើនចាប់ពី២ទៅ៣ខា្នាតរង្វល់សមេប់ការបរិភោគបន្ថេមទៀត។បរិមាណអាហារដេលស្មើនឹង១ខា្នាតរង្វល់សមេប់ការបរិភោគនេកាល់សេយូម(១០០មីលីកេម) គឺ១០០មលីលីតេនេទឹកដោះគោ៤០កេមនេកូនតេីតូចៗទាំងមូល៦០កេមនេតៅហ៊ូនិង៥០កេមនេផ្ទី(បន្លេស្លឹកពណ៌បេតងចាស់)។


រូបបំបេួញទី៤-៤៖ការផ្លាស់ប្តូរនេការបរិភោគកាល់សេយួមនិងការបរិភោគបេភេទអាហារ

(សណ្តេកតេីសាច់ស៊ុតទឹកដោះគោនិងផលិតផលទឹកដោះគោ)ក្នុងបេទេសជប៉ុន

បេភពកេសួងសុខាភិបាលបេទេសជប៉ុន៖ការអង្កេតអាហារូបត្ថម្ភជាតិ

រូបបំបេួញទី៤-៥៖ការផ្លាស់ប្តូរការផ្គត់ផ្គង់ទឹកដោះគោក្នុងបេទេសកម្ពុជា

បេទេសជិតខាង(ចិនកូរ៉េនិងជប៉ុន)ពី១៩៩០-២០០៥)

បេភពFAO.FAOSTAT.FoodBalanceSheets


រូបបំបេួញទី៤-៦៖សមាមាតេនេបេភេទអាហារសមេប់កាល់សេយូមទៅតាមកេុមអាយុ

៤.២.២. គោលដៅសមស្របសម្រ្រប់ការលូតលាស់កម្ពស់ និងទម្ងន់

តាមលទ្ធផលនេការវាស់ថ្លងឹបង្ហាញក្នងុជំពូកមុនវាមានសារៈសំខាន់ណាស់ក្នងុការតាមដានរាងកាយរបស់សិសេសានុសិសេសពីអាយុ៦ដល់១៧ឆ្នាំ។ការកាត់បន្ថយចំនួនសិសេសដេលមានទម្ងន់ទាបកេិននិងស្គមសា្គំងអាចជាគោលដៅដ៏ល្អបំផុតសមេប់សុខភាពនិងការលូតលាស់របស់ពួកគេ។ការកំណត់គោលដៅសមសេបសមេប់ទម្ងន់និងកម្ពស់ក្នងុអំឡុង១០ឆ្នាំបនា្ទាប់ គឺតេូវបានផ្តល់អនុសាសន៍ដោយបេើបេស់ឧទាហរណ៍ពីបេទេសក្នុងតំបន់អាសុីដទេទៀត។

, 27.6 , 13.9

, 12.7

, 9.2, 7.5

, 7.2

, 5.4

, 3.5

, 13.0

6

7 -9

10 -12

13 -15

16 -17

84%

14%

2%

61%

31%

5%

3%

84%

14%

2%

61%

31%

5%

3%

[រូបបំបេួញទី៤-៦ក៖គេឿងផេសំអាហារ] [រូបបំបេួញទី៤-៦ខ៖បន្លេ]


ក្នុងទ្វីបអាសុីកម្ពស់និងទម្ងន់ជាមធេយមរបស់កុមារមានការកើនឡើងពីរបីទសេសវតេសន៍កន្លងមកនេះ។ជាឧទាហរណ៍កម្ពស់ក្មេងបេសុកើនឡើងចន្លាះពី០,៩ស.មទៅ៤,៧ស.មហើយទម្ងន់កើនឡើងចន្លាះពី០,៨គ.កទៅ៥,៣គ.កអំឡុងពេលមធេយម១០ឆ្នាំ42)-48)។(សូមមើលតារាង៤-១និង៤-២)ដូចគា្នាដេរក្មេងសេីកើនឡើងចន្លាះពី០,៦ស.មទៅ៣,៩ស.ម ហើយកើនទម្ងន់ចន្លាះពី ០,៨គ.កទៅ ៣,៧គ.ក អំឡុងពេលមធេយម១០ឆ្នាំ47),48)។ យោងតាមទិន្នន័យខាងលើ ទម្ងន់កើនឡើងចន្លាះពី១ទៅ៣គ.កហើយ កម្ពស់លូតចន្លាះពី១ទៅ៤ស.ម ធៀបនឹងមធេយម ឬ មេដេយាននេទម្ងន់ និងកម្ពស់អំឡុងពេល១០ឆ្នាំបនា្ទាប់គឺជាគោលដៅសមសេបមួយ។(សូមមើលតារាងទី៤-៣)

តារាងទី៤-១៖កម្ពស់កើនជាមធេយមអំឡុងពេល១០ឆ្នាំ(ក្មេងបេុស)

_

42) 43)44) 45)

46) 47) 48)

_

42) 43)44) 45)

46) 47) 48)

( )

*( , )

**( )

*( , )

**( )

( )


តារាងទី៤-២៖កម្ពស់កើនជាមធេយមអំឡុងពេល១០ឆ្នាំ(ក្មេងសេី)

តារាងទី៤-៣៖ទម្ងន់កើនជាមធេយមអំឡុងពេល១០ឆ្នាំ

ក្មេងបេុស ក្មេងសេី

_

47) 48)

_ 47) 48)

( )

( )

_

47) 48)

_ 47) 48)

( )

( )

_

42) 43)44) 45)

46) 47) 48)

_

42) 43)44) 45)

46) 47) 48)

( )

*( , )

**( )

*( , )

**( )

( )


ជំពូក ៥ គោលការណ៍ណ្រនំស្តីពីរបបអាហារ "ម្ហូបអាហារខ្ម្ររសម្រប់ការលូតលាស់ល្អ"

ដូចបានបង្ហាញក្នុងជំពូកទី៣អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារសមេប់កុមារក្នុងវ័យសិកេសារបស់បេទេសកម្ពុជាតេូវបានគណនាដោយផ្អេកលើទិន្នន័យពីការអង្កេតទូទាំងបេទេសលើការបរិភោគអាហារនិងសា្ថានភាពអាហារូបត្ថម្ភ។ដើមេបីផេសព្វផេសាយអនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារនេះដល់បេជាជនទូទៅអនុសាសន៍នេះតេវូបានបង្កើតជាគោលការណ៍ណេនាំស្តីពី របបអាហារដេលអាចបកបេសាមញ្ញថាជាសារអប់រំនិយយពីការបរិភោគអាហារឱេយមានសុខភាពល្អដោយបេើពីរា៉ាមីតចំណីអាហារនិងសមា្ភារៈអប់រំផេសេងៗទៀតដើមេបីផ្តល់ការណេនាំអំពីបរិមាណសមសេប និងមុខអាហារដេលគួរបរិភោគបេចាំថ្ងេនៅតាមបេភេទអាហារនីមួយៗ។

គោលការណ៍ណេនាំ និងសមា្ភារៈអប់រំទាំងនេះអាចបេើជាឧបករណ៍ដើមេបីផ្តល់ការអប់រំអាហារូបត្ថម្ភនៅតាមសាលារៀនហើយក៏អាចបេើដើមេបធី្វើអន្តរាគមន៍ផេសព្វផេសាយអំពីទមា្លាប់នេការបរិភោគអាហារសុខភាពល្អក្នុងចំនមបេជាជនទូទៅរួមទំាងអ្នកថេទំាកុមារផងដេរ។

៥.១. សារអប់រំទាំងប្រ្រំពីរ

សារអប់រំទាំងបេំពីរតេូវបានចងកេងឡើងជាលើកដំបូងដោយយោងទៅលើអំណះអំណាងបេបវិទេយាសាសេ្តដេលទទួលបានពីការធ្វើអង្កេតទូទាំងបេទេស។ខ្លឹមសារនេសារអប់រំទាំងបេំពីរ និងការបកសេយពនេយល់លើសារនីមួយៗ គឺតេូវបានពិនិតេយនិងវាយតម្លៃដោយសមាជិកកិច្ចប្រជុំរៀបរៀងគោលការណ៍ណែនាំស្តីពីរបបអាហារដើមេបីធានាថាសារអប់រំនិងការពនេយល់ទាំងនះគឺតេឹមតេូវនិងសមសេបសមេប់កុមារក្នុងវ័យសិកេសា។សារអប់រំទាំងនះតេវូបានកេសមេលួបនា្ទាប់ពីទទួលបានព័ត៌មានតេលប់ពីភាគីដេលពាក់ព័ន្ធនិងសមេចចុងកេយដោយការបេជំុកេមុអ្នករៀបរៀងគោលការណ៍ណេនំារបបអាហារកេយពីបានធ្វើតេស្តសាកលេបងរួចរាល់។


៥.២. សមា្ភ្ររៈអប់រំសម្រ្រប់ផ្រសព្វផ្រសាយ

សមា្ភារៈអប់រំដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការទាក់ទាញចំណាប់អារម្មណ៍របស់កេុមគោលដៅទៅលើគោលការណ៍ណេនំានិងជួយឱេយការផេសព្វផេសាយកាន់តេមានបេសិទ្ធភិាព។ម្ហូបអាហារខ្មេរសមេប់ការលូតលាស់ល្អ តេូវបានចងកេងចេញជាសមា្ភារៈអប់រំ៤បេភេទដូចខាងកេម ហើយសមា្ភារៈទាំងនេះសុទ្ធតេតេូវបានធ្វើតេស្តសាកលេបងមុននឹងដាក់ឱេយបេើបេស់។

១.សូមបរិភោគអាហារឱេយបានគេប់បេភេទនិងមានតុលេយភាព*ជារៀងរាល់ថ្ងេ។២.សូមបរិភោគអាហារដេលសមេបូរជាតិកាល់សេយូមដូចជាកូនតេីតូចៗទាំងមូល ទឹកដោះគោនិងផលិតផលទឹកដោះគោ។៣.សូមបរិភោគអាហារដេលសមេបូរជាតិបេូតេអ៊ីនដូចជាតេីសាច់ស៊ុតឬសណ្តេក យ៉ាងហោចណាស់២ទៅ៣ដងក្នុងមួយថ្ងេ។៤.សូមបរិភោគបន្លេនិងផ្លេឈើសេស់ឱេយបានចេើនគេប់មុខនិងទៀងទាត់។៥.សូមបរិភោគអាហារចេញពីបេភេទគេប់ធញ្ញជាតិនិងពពួកមេសៅដូចជាបាយ នំបញ្ចុកនំបុ័ងឬពីជមេើសផេសេងៗទៀតក្នុងបរិមាណសមសេប។៦.សូមកាត់បន្ថយអាហារដេលមានជាតិខា្លាញ់ចេើនបេពេកនិងផ្អេមខា្លាំង។៧.សូមថ្លឹងទម្ងន់ និងវាស់កម្ពស់ររាងកាយរបស់អ្នកឱេយបានទៀងទាត់ដើមេបីតាមដានការលូតលាស់។

*ការបរិភោគអាហារដេលមានតុលេយភាពគឺការបរិភោគអាហារពីបេភេទអាហារផេសេងៗគា្នាក្នុងបរិមាណតេឹមតេូវហើយសមសេបទៅនឹងសកម្មភាពរាងកាយ។49)


( )

( )

(

) *“ ”

( )


. . .

(1) (2) (3) (4)

(5) (6)

( )

៥.២.១. រូបភាពផ្ទ្រំងធំ

ក្រុមគោលដៅ៖កុមារក្នុងវ័យសិកេសានិងបេជាជនទូទៅ

មាតិកា៖ មុខអាហារទាំងអស់តេូវបានជេើសរីសពីមុខអាហារចំនួន៥០មុខដេលកុមារបានបរិភោគចេើនជាងគេក្នងុអំឡុងពេលចុះធ្វើការអង្កេតទូទំាងបេទេសក្នងុឆ្នា២ំ០១៤និង២០១៥។វិចិតេករខ្មេរវ័យក្មេងបានគូរជាគំនូរយ៉ាងផ្ចតិផ្ចង់លើមុខអាហារទំាងអស់ក្នងុពីរា៉ាមីតអាហារ។ទេង់ទេយរបស់ពីរា៉ាមីតអាហារតេូវបានច្នេចេញជារាងបេសាទអង្គរវត្ត។ពីរា៉ាមីតអាហារនេះបានរចនាឡើងដើមេបីបង្ហាញពីបរិមាណជាអនុសាសន៍លើបេភេទអាហារដេលតេវូបរិភោគឧទាហរណ៍៖អាហារដេលតេវូបរិភោគតិចនៅផ្នេកខាងលើបង្អស់នេបេសាទរីឯផ្នេកដេលអាចបរិភោគចេើនគឺនៅផ្នេកខាងកេម។បេភេទអាហារទាំងនះមាន៖(1)ធញ្ញជាតិនិងពពួកមេសៅ មើម ជាបេភពចមេបងនេកាបូអ៊ីដ្រាត (2) ផ្លេឈើ និង(3) បន្លេជាបេភពសំខាន់នេវីតាមីន និងជាតិរ៉េ (4) តេីតូចៗទំាងមូល បង្គកេៀមតូចៗ ទឹកដោះគោនិងផលិតផលទឹកដោះគោជាបេភពសំខាន់នេជាតិកាល់សេយូម(5)សាច់សត្វតេីសុ៊តនិងសណ្តេកជាបេភពនេបេូតេអ៊ីននិង (6)ខា្លាញ់និងគេឿងទេសផេសេងទៀតដូចជាបេងឆខា្លាញ់ជេូកអំបិលនិងស្ករជាដើម។ល។

កេុមការងរបច្ចេកទេសគោលការណ៍ណេនាំស្តីពីរបបអាហារបានពិភាកេសាយ៉ាងសកម្មក្នុងការបង្កើតពីរា៉ាមីតអាហារនិងបង្កើតសារអប់រំ។(ខេមិថុនាឆ្នាំ២០១៧)


ឧទាហរណ៍បេភេទអាហារនៅក្នុងពីរា៉ាមីតអាហារ៖ i. បេភេទគេប់ធញ្ញាជាតិនិងពពួកមេសៅ៖អង្ករមីលឿងគុយទាវនំបុ័ងពោតដំឡូង។ ii.បេភេទបន្លេ៖តេកួនតេសក់ការ៉ុតប៉េងបោ៉ាះស្ពេល្ពាតេឡាចសណ្តេកបណ្តុះ និងសណ្តេកកួរ។ iii.បេភេទផ្លេឈើ៖ផ្លេចេកផ្លេមា្នាស់ផ្លេឪឡឹកផ្លេសា្វយផ្លេល្ហុងផ្លេកេូចផ្លេល្មុតផ្លេខ្នុរ ផ្លេតេបេក។ iv.បេភេទអាហារសមេបូរបេូតេអ៊ីន៖តេីមាន់សាច់ស៊ុតខេយងកា្តមនិងកេុមសណ្តេក។ v.បេភេទអាហារសមេបូរកាល់សេយូម៖តេីតូចៗទាំងមូលបង្គរកេៀមតូចៗតៅហ៊ូ ទឹកដោះគោសេស់និងផលិតផលទឹកដោះគោ។ vi.បេភេទអំបិលស្ករខា្លាញ់និងបេង៖អំបិលស្ករខា្លាញ់ជេូកនិងបេងឆ។

សារអប់រំទាំងបេំពីរនេះគឺស្ថិតនៅអមសងខាងពីរា៉ាមីតអាហារដោយមានការបញ្ជាក់ពីទំនាក់ទំនងរវាងបេភេទអាហារជាមួយសារអប់រំតាមរយៈពណ៌នីមួយៗដេលដូចគា្នា។


៥.២.២. បណ្ណព័ត៌មាន

ក្រុមគោលដៅ៖កុមារបឋមសិកេសា មាតិកា៖ ព័ត៌មានសំខាន់ៗបានពីពីរា៉ាមីតអាហារ និងការបន្ថេមការពនេយល់សង្ខេបលើសារអប់រំទាំង៧។ការពនេយល់សង្ខេបនេះបង្កើតឡើងគឺដើមេបីជាជំនួយឱេយកុមារងយយល់អំពីមូលហេតុនិងអនុសាសន៍នៅក្នុងសារអប់រំនីមួយៗ។

ការពន្រយល់សង្ខ្រប៖សារអប់រំទី១ ៖ សូមបរិភោគអាហារឱ្រយបានគ្រប់ប្រភ្រទ និងមានតុល្រយភាព*ជារៀងរាល់ថ្ង្រ។

ការបរិភោគអាហារពីបេភេទអាហារផេសេងៗគា្នារៀងរាល់ថ្ងេនឹងជួយទេទេង់សុខភាពនិងការលូតលាស់របស់អ្នក។

សារអប់រំទី២៖សូមបរិភោគអាហារសម្របូរជាតិកាល់ស្រយូមដូចជាត្រីតូចៗទាំងមូល ទឹកដោះគោ

និងផលិតផលទឹកដោះគោ។

កាល់សេយូមមានសារៈសំខាន់ណាស់ដើមេបីថេរកេសាធ្មេញនិងជួយឆ្អឹងលូតលាស់ល្អ។

សារអប់រំទី៣៖ សូមបរិភោគអាហារដ្រលសម្របូរជាតិប្រូត្រអ៊ីនដូចជា ត្រី សាច់ ស៊ុត ឬសណ្ត្រក

យ៉្រងហោចណាស់២ ទៅ៣ដងក្នុងមួយថ្ង្រ។

អាហារដេលសមេបូរបេូតេអ៊ីននឹងជួយកសាងរាងកាយនិងសាច់ដុំឱេយរឹងមាំ។

សារអប់រំទី៤៖ សូមបរិភោគបន្ល្រ និងផ្ល្រឈើស្រស់ឱ្រយបានច្រើនគ្រប់មុខទៀងទាត់

ការបរិភោគបន្លេនិងផ្លេឈើសេស់ៗអាចជួយការពារអ្នកពីជំងឺនិងរោគាផេសេងៗ។

សារអប់រំទី៥៖សូមបរិភោគអាហារពីប្រភ្រទគ្រ្រប់ធញ្ញជាតិ និងពពួកម្រសៅដូចជាបាយ នំបញ្ចុក នំបុ័ង

ឬពីជម្រើសផ្រស្រងៗទៀតឱ្រយបានក្នុងបរិមាណសមស្រប។

រាងកាយរបស់យើងត្រូវការថាមពលជាចាំបាច់។អាហារប្រភេទគ្រាប់ធញ្ញជាតិនិងពពួកមេសៅមានតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការផ្តល់ថាមពលនេះ។

សារអប់រំទី៦៖ សូមកាត់បន្ថយអាហារដ្រលមានជាតិខា្ល្រញ់ច្រើន ប្រ្រព្រក និងផ្អ្រមខា្ល្រំង។

សូមពេយាយមកាត់បន្ថយភេសជ្ជៈរសជាតិផ្អេមៗប្អូនៗអាចជេើសរីសទមា្លាប់ដេលមានសុខភាពល្អបានដោយគេន់តេជេើសរីសអាហារដេលមានជាតិខា្លាញ់តិច អំបិលតិច និងស្ករតិច។


សារអប់រំទី៧៖សូមថ្លឹងទម្ងន់ និងវាស់កម្ពស់រាងការយរបស់អ្នកឱ្រយបានទៀងទាត់ ដើម្របីតាមដាន

ការលូតលាស់។

ការដឹងពីទម្ងន់និងកម្ពស់រាងកាយអាចជួយអ្នកក្នុងការគេប់គេងការលូតលាស់បេកបដោយសុខភាពល្អ។ ទម្ងន់ និងកម្ពស់សមសេបតេូវបានកំណត់ សមេប់កេុមអាយុរបស់កុមារនិងតេូវបានបង្ហាញតាមរយៈតារាង២ផេសេងគា្នាសមេប់ក្មេងបេុសនិងក្មេងសេី។


៥.២.៣. កូនសៀវភៅព័ត៌មាន

ក្រុមគោលដៅ៖ សិសេសមធេយមសិកេសាអាយុចាប់ពី១៣ឆ្នាំដល់១៧ឆ្នាំ

មាតិកា៖ មាតិកាតេូវបានជេើសរីសដូចខាងកេមដោយផ្តតលើកេុមអាយុដេលនឹងចាប់ផ្តើមជេើសមុខអាហារសមេប់បរិភោគដោយខ្លួនឯង ក៏ជាកេុមអាយុដេលឈានដល់វ័យបន្តពូជ។

១. ពីរា៉្រមីតអាហារ នេះគឺជាពីរា៉ាមីតអាហារ ឈ្មាះថា "ម្ហូបអាហារខ្មេរសមេប់ការលូតលាស់ល្អ" បង្ហាញអមជាមួយនឹងរូបគំនូរអាហារតាមបេភេទនីមួយៗ។

២. ព័ត៌មានពីខា្ន្រតរង្វ្រល់

ដើមេបីឱេយកុមារមា្នាក់ៗអាចយល់បានពីភាពជាក់ស្តេងនេបរិមាណអាហារបុ៉ណា្ណោដេលពួកគាត់អាចបរិភោគពីតាមបេភេទអាហារនីមួយៗជាចាំបាច់តេូវផ្តល់ឧទាហរណ៍ណេនាំពីខា្នាតរង្វល់អាហារនះ។ព័ត៌មាននេះតេូវបានបង្ហាញសមេប់ទាំងក្មេងបេុសនិងក្មេងសេីចាប់ពីអាយុ១៣ឆ្នាដំល់ឬលើសពី១៧ឆ្នាដំោយផ្អេកលើតមេវូការថាមពលទំាងបីកមេតិដេលដកសេង់ពីបរិមាណអនុសាសន៍របបអាហាររបស់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិកេសា។កុមារអាចពិនិតេយរកមើលតមេូវការថាមពលរបស់ពួកគេផ្អេកលើអាយុនិងកមេិតសកម្មភាពរាងកាយមានបញ្ជាក់ក្នងុតារាង។តេទោះជាយ៉ាងណាកដ៏ោយព័ត៌មាននេះនឹងតេវូពនេយល់បន្ថេមដោយគេូបងេៀន និងអាណាពេយាបាលកុមារដើមេបីបញ្ជាក់ការយល់ដឹងបន្ថេមទៀត។ បន្ថេមលើសពីនេះស្តង់ដារខា្នាតរង្វល់អាហារពីបេភេទអាហារនីមួយៗនឹងតេវូបានពនេយល់ដោយភា្ជាប់ជាមួយការណេនាំពីរង្វល់ខា្នាតអាហារនេះ50)។រហូតមកដល់ពេលនេះមានតេមុខអាហារមួយចំនួនប៉ុណោ្ណោះដេលមានក្នុងតារាង ប៉ុន្តេតារាងមុខអាហារនេះអាចកេលម្អតាមការចាំបាច់។


តារាងទី៥-១៖ការកំណត់អាហារទាំង៦បេភេទនិងស្តង់ដារនេ១រង្វល់

• ( )

• ( )

• ( )

• ( )

• ( )

• ( )

• ( )

• ( )

• ( )

• ( )

• ( )

• ( )

• ( )

• ( )

• ( )

• ( )

• ( )

• ( )

• ( )

• ( )

• ( )

• / ( )

• ( )

• / ( )

-


តារាងទី៥.២៖គំរូខា្នាតរង្វល់ផ្អេកលើថាមពលសមេប់ក្មេងសេី

តារាងទី៥-៣៖គំរូខា្នាតរង្វល់ផ្អេកលើថាមពលសមេប់ក្មេងបេុស

៣. បញ្ជីមុខអាហារគំរូ

ដើមេបីបញ្ជាក់ឱេយកាន់តេចេបាស់ថាឃ្លា"បរិភោគអាហារឱ្រយបានគ្រប់ប្រភ្រទ និងមានតុល្រយភាព

ជារៀងរាល់ថ្ង្រ"អាចយកមកអនុវត្តបានបញ្ជមុីខអាហារសមេប់១ថ្ងេតេវូបានបង្កើត(អាហារពេលពេឹក អាហារពេលថ្ងេតេង់ អាហារពេលលា្ងាច និងអាហារសមេន់)ដូចខាងកេម៖បញ្ជីមុខអាហារនីមួយៗតេូវបានគណនាបរិមាណថាមពលនិងសារជាតិចិញ្ចឹមដោយបេើកម្មវិធីគណនាសារជាតិចិញ្ចឹមរបស់អង្គកាមូលនិធិសមេប់ការអភិវឌេឍន៍និងជំនួយសងេ្គោះអន្តរជាតិ50)ហើយវាក៏តេវូបានបំលេងជាគំរូខា្នាតអាហារសមេប់បេភេទអាហារនីមួយៗផងដេរ។

( )

.

.

.

.

.

, - - -

, - - - -

( ).

. .

. .

- , - - -

- , - - - -

- , - - - -

- , - - - -

-

( )

.

.

.

.

.

, - - -

, - - - -

( ).

. .

. .

- , - - -

- , - - - -

- , - - - -

- , - - - -

-


តារាងទី៥-៤៖គំរូបេភេទអាហារនិងខា្នាតរង្វល់សមេប់១ថ្ងេ

,

,

,

,


តារាងទី៥-៥៖គំរូអាហារនិងបេភេទអាហារបេងចេកទៅតាមថាមពល៣កមេិត

៤. សារជាតិចិញ្ចឹមចំបង

ព័ត៌មានអំពសីារៈសំខាន់របស់សារជាតិចិញ្ចមឹដូចជាកាបូអុី្រដាតបេតូេអុីនខា្លាញ់វីតាមីននិងរ៉េខនិជ គឺចាំបាច់តេូវតេចេករំលេកទៅដល់កុមារ ។ ដូចនេះកុមារនឹងអាចសិកេសាស្វេងយល់និងឆ្លុះបពា្ចាំងពីជមេើសអាហារដ៏បេសើរបំផុតសមេប់ពួកគេ។

(kcal)

/ g

/ g

/ g

/ mg

/ mg

A / g

( B1) / mg

( B2) / mg

( B3) / mg

C / mg


៥. បញ្ហ្រអាហារូបត្ថម្ភ

កុមារអាចយល់ដឹងកាន់ចេើនថាតើការខ្វះនិងលើសអាហារូបត្ថម្ភមានផលប៉ះពាល់ដូចម្តេចខ្លះទៅលើសុខភាពរបស់ពួកគេដេលពាក់ព័ន្ធទៅនឹងជំងឺមិនឆ្លងគឺតេវូបានលើកយកមកបង្ហាញ។

៦. សារអប់រំពីគោលការណ៍ណ្រនាំស្តីពីរបបអាហារ និងការពន្រយល់សារនីមួយៗ

សារអប់រំទី១៖ សូមបរិភោគអាហារឱ្រយបានគ្រប់ប្រភ្រទ និងមានតុល្រយភាព* ជារៀងរាល់ថ្ង្រ។ រាងកាយរបស់យើង មិនអាចសំយោគសារជាតិចិញ្ចឹមរាងកាយដោយខ្លួនឯងទេ ហើយក៏មិនអាចសំយោគសារជាតិចិញ្ចឹមទាំងនះក្នុងបរិមាណគេប់គេន់ឡើយដូចនេះមានតែផដ្លត់ាមរយៈរបបអាហារប៉ណុណ្ោះទើបអាចបងរ្គ្បស់ារជាតចិញិច្មឹតាមតមរ្វូការរបស់រាងកាយយើង។ ការបរិភោគអាហារគេប់មុខចេញពីបេភេទអាហារដេលមានក្នុងពីរា៉ាមីតអាហារអាចជួយអ្នកបាន។ សូមជេើសរីសអាហារឱេយបានគេប់បេភេទដើមេបីទទួលបាននូវសារជាតិចិញ្ចឹមគេប់គេន់។

សារអប់រំទី២៖សូមបរិភោគអាហារសម្របូរជាតិកាល់ស្រយូមដូចជាត្រីតូចៗទាំងមូល ទឹកដោះគោ និង

ផលិតផលទឹកដោះគោ។

អ្នកតេវូការបរិភោគជាតិកាល់សេយូមក្នងុបរិមាណមួយជាក់លាក់ដើមេបីកសាងថេរកេសាឆ្អឹងនិងធ្មេញឱេយមានសុខភាពល្អ។ នៅពេលដេលយើងមិនបានបរិភោគជាតិកាល់សេយូមគេប់គេន់តាមតមេូវការរបស់រាងកាយទេជាតិកាល់សេយូមនឹងបាត់បង់ពីឆ្អឹងដេលធ្វើឱេយកំហាប់ឆ្អងឹចុះខេសាយនិងអាចនំាឱេយឆ្អងឹងយបាក់។ជាតិកាល់សេយូមក៏ជួយសមេលួដល់ការទំនាក់ទំនងល្អរវាងខួរកេបាលនិងផ្នេកផេសេងៗនេរាងកាយផងដេរ។ជាតិកាល់សេយូមតេវូបានរកឃើញក្នងុតេីតូចៗទឹកដោះគោផលិតផលទឹកដោះគោនិងក្នុងបន្លេស្លឹកបេតង។

សារអប់រំទី៣៖ សូមបរិភោគអាហារដ្រលសម្របូរជាតិប្រូត្រអ៊ីនដូចជា ត្រី សាច់ ស៊ុត ឬសណ្ត្រក

យ៉្រងហោចណាស់២ទៅ៣ដងក្នុងមួយថ្ង្រ។

បេតូេអុីនជាសារជាតិចិញ្ចមឹដ៏សំខាន់មួយដេលបានរកឃើញក្នងុផលិតផលសត្វ(សាច់សុ៊តតេ)ីគេប់ធញ្ញជាតិមានជាតិបេងនិងសណ្តេក។ផ្នេកសំខាន់ៗនេរាងកាយយើងដូចជាកោសិកាសរីរាង្គសាច់ដំុនិងឆ្អងឹមិនអាចដំណើរការតាមមុខងរបានល្អទេបើគា្មានបេតូេអុីន។

សារអប់រំទី៤៖ សូមបរិភោគបន្ល្រ និងផ្ល្រឈើស្រស់ឱ្រយបានច្រើន គ្រប់មុខ និងទៀងទាត់។

បន្លេនិងផ្លេឈើមានផ្ទុកនូវជីវជាតិសារធាតុរ៉េនិងជាតិសរសេសំខាន់ៗជាចេើន។តាមការសេវជេវវិទេយាសាសេ្តបានបង្ហាញថាបេសិនបើអ្នកបរិភោគបន្លេនិងផ្លេឈើឱេយបានចេើនគេប់មុខ និងទៀងទាត់ អ្នកនឹងអាចកាត់បន្ថយការបេឈមនឹងជំងឺ ឬក៏បញ្ហាសុខភាពផេសេងៗ។


សារអប់រំទី៥៖សូមបរិភោគអាហារពីប្រភ្រទគ្រ្រប់ធញ្ញជាតិ និងពពួកម្រសៅដូចជាបាយ នំបញ្ចុក នំបុ័ង

ឬពីជម្រើសផ្រស្រងៗទៀតឱ្រយបានក្នុងបរិមាណសមស្រប។

អាហារពីគេប់ធញ្ញជាតិនិងពពួកមេសៅមានដូចជាបាយគុយទាវនំបញ្ចុកនំបុ័ងដំឡូងនិងពោតជាដើមគឺសមេបូរទៅដោយកាបូអីុ្រដាត។រាងកាយជាពិសេសខួរកេបាល។ការបរិភោគអាហារបេភេទនេះក្នុងបរិមាណសមសេបតាមសកម្មភាពរាងកាយជាមួយនឹងការហាត់បេណរាល់ថ្ងេនឹងធ្វើឱេយអ្នកទទួលបានទម្ងន់សមសេបនិងសុខភាពល្អ។

សារអប់រំទី៦៖ សូមកាត់បន្ថយអាហារដ្រលមានជាតិខា្ល្រញ់ច្រើន ប្រ្រព្រក និងផ្អ្រមខា្ល្រំង។

បញ្ហាសុខភាពភាគចេើនគឺទាក់ទងទៅនឹងទមា្លាប់នេការបរិភោគមិនបានតេឹមតេូវ។មនុសេសមួយចំនួនបរិភោគជាតិខា្លាញ់ចេើនពេកដូចជាខា្លាញ់សត្វ បេងដូង បន្ថេមជាតិបេដូចជាអំបិលទឹកតេីគេឿងបន្ថេមជាតិបេនិងបន្ថេមជាតិផ្អេមដូចជាភេសជ្ជដេលមានជាតិស្ករចេើន។បើអាចកាត់បន្ថយបរិមាណបន្តិចបន្តួចក៏ដោយក៏អាចជួយឱេយអ្នកមានសុខភាពល្អជាងមុនដេដោយសារវាអាចជួយយើងឱេយគេប់គេងទម្ងន់រាងកាយបានល្អបេសើរជាងមុននិងអាចជួយកាត់បន្ថយការបេឈមនឹងជំងឺផេសេងៗបានទៀតផង។សារអប់រំទី៧៖សូមថ្លឹងទម្ងន់ និងវាស់កម្ពស់រាងការយរបស់អ្នកឱ្រយបានទៀងទាត់ ដើម្របីតាមដាន

ការលូតលាស់។

អ្នកចំាបាច់តេវូតេដឹងពីទម្ងន់ឬកម្ពស់រាងកាយរបស់អ្នក។ការលើសឬខ្វះទម្ងន់ធ្វើឱេយអ្នកមានមានហានិភ័យនឹងជំងឺធ្ងន់ធ្ងរកាន់តេចេើនឡើងទៅតាមលក្ខខណ្ឌសុខភាពផេសេងៗគា្នា។សូមពេយាយមថ្លងឹទម្ងនន់ិងវាស់កម្ពស់រាងកាយរបស់អ្នកឱេយបានទៀងទាតដ់ើមេបីតេតួពនិិតេយនិងគេប់គេងសុខភាពរបស់អ្នកឱេយបានល្អបេសើរ។

៧. ការធ្វើផ្រនការអាហារ

បនា្ទាប់ពីពនេយល់ណេនំាអំពីសារជាតិចិញ្ចមឹចំាបាច់និងបញ្ហាពាក់ព័ន្ធនឹងការខ្វះនិងលើសអាហារូបត្ថម្ភ សិសេសនឹងរៀនសូតេអំពី របៀបធ្វើផេនការជមេើសអាហារសុខភាពល្អរបស់ខ្លួនឧទាហរណ៍គំរូទមា្លាប់នេការបរិភោគអាហារបេចាំថ្ងេនិងអនុសាសន៍គំរូរបបអាហារទូទៅដើមេបីសុខភាពល្អនឹងតេូវបានលើកយកមកបង្ហាញដោយផ្តល់ជមេើសមួយចំនួនដេលអាចយកទៅអនុវត្តបានទាំងបេជាជននៅតំបន់បេជុំជននិងនៅជនបទ។

៨. វិធីធ្វើម្ហូប

វិធីធ្វើម្ហបូខ្មេរ១មុខតេវូបានណេនំាដល់កុមារដើមេបីលើកទឹកចិត្តកុមារឱេយមានមទនភាពចំពោះមុខអាហារបេបខ្មេរដេលសមេបូរទៅដោយបន្លេចមេុះមុខតេីសាច់ផ្លេឈើក្នុងសេុកនិងបាយដេលជាអាហារចមេបងសមេប់បេជាជនកម្ពជុា។អាហារទំាងនះសមេបូរទៅដោយសារជាតិចិញ្ចឹមគេប់គេន់និងមានតុលេយភាពល្អ។បន្ថេមលើសពីនេះសមាសធាតុអាហារូបត្ថម្ភនិងការណេនាំពីវិធីចម្អិនក៏មានលើកយកមកបង្ហាញផងដេរ។


៩.បញ្ជីត្រួតពិនិត្រយទមា្ល្រប់ប្រចាំថ្ង្រ

កុមារអាចពិនិតេយមើលឡើងវិញទៅលើទមា្លាប់បរិភោគអាហារបច្ចុបេបន្នរបស់ពួកគេនិងឆ្លុះបញ្ចាំងពីអ្វីដេលពួកគេបានរៀនពីកូនសៀវភៅអប់រំនេះ។

៥.៣. ការចុះធ្វើត្រស្តសាកល្របង គោលបំណងនេការចុះធ្វើតេស្តសាកលេបងគឺដើមេបីវាយតម្លេភាពងយយល់ភាពអាចអនុវត្តតាមបាននិងភាពសមសេបផ្នេកវបេបធម៌ចំពោះការបង្កើតគោលការណ៍ណេនាំស្តីពីរបបអាហារនេះ។សមា្ភារៈអប់រំគបឺង្កើតឡើងដើមេបីបញ្ជាក់ថាគោលការណ៍ណេនាំ ស្តីពីរបបអាហារសមេប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិកេសាអាចអនុវត្តតាមបានដូចមានបង្ហាញក្នងុរូបភាពផ្ទាងំធំនិងបណ្ណព័ត៌មាននេពីរា៉ាមីតចំណីអាហារក៏តេវូបានបង្ហាញទៅសិសេសក្នងុកេុមគោលដៅដើមេបីទទួលព័ត៌មានតេលប់និងកេសមេួល។

៥.៣.១. ការចុះធ្វើត្រស្តសាកល្របងលើកទី១

ការចុះធ្វើតេស្តសាកលេបងលើកទី១តេូវបានធ្វើឡើង២វគ្គក្នុងខេត្តចំនួន៦មានដូចជាតាកេវកេបកំពង់ស្ពឺកំពង់ចាមសៀមរាបនិងពេះវិហារ។សាលាចំនួន៨តេូវបានជេើសរីស(សាលាបឋមសិកេសា៤និងអនុវិទេយាល័យ៤)ពីតំបន់ទំាង៤មានតំបន់ជាប់បឹងទន្លេសាបតំបន់ខ្ពង់រាបនិងភ្នំតំបន់វាលទំនាបនិងតំបន់ជាប់ឆ្នេរសមុទេ។អ្នកតបសមា្ភាសន៍មានដូចជាសិសេសអាណាពេយាបាលសិសេសលោកគេូអ្នកគេូសរុបចំនួន៣៦៥នាក់ក្នងុវគ្គទី១និងចំនួន៣៤៥នាក់ក្នងុវគ្គទី២។អ្នកតបសមា្ភាសន៍មានដូចជាសិសេសអាណាពេយាបាលសិសេសលោកគេូអ្នកគេូ សរុបចំនួន ៣៦៥នាក់ ក្នុងវគ្គទី១ និងចំនួន៣៤៥នាក់ក្នុងវគ្គទី២។

សមាជិកមកពីក្រាុមការងារបច្ច្រាកទ្រាសគោលការណ៍ណ្រានំាស្តពីីរបបអាហារមកពីនាយកដ្ឋានសុខភាពសិក្រាសា

បានចូលរួមវាយតម្ល្រាការចុះធ្វើត្រាស្តសាកល្រាបងនៅ អនុវិទ្រាយាល័យម្រាុំខាងត្រាបូងក្នុងខ្រាត្តកំពង់ស្ពឺ

(

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )

( )


វិធីសាស្តេចំនួន៣តេូវបានបង្កើត និងតេស្តសាកលេបង៖ (1) កមេងសំនួ (2)ចំណោទវាយតម្លេចំណេះដឹងនិងការយល់ដឹងអំពីការអប់រំអាហារូបត្ថម្ភ(3)ព័ត៌មានតេលប់ពីលោកគេូអ្នកគេូចំពោះសមា្ភារៈអប់រំនិងសមា្ភារៈឧបទេស។

តារាងទី៥-៦៖សង្ខេបសកម្មភាពពេលចុះធ្វើតេស្តសាកលេបងលើកទី១

លទ្ធផល

សិសេស៖សិសេសបឋមសិកេសានិងសិសេសអនុវិទេយាល័យពេញចិត្តនឹងរៀនមុខវិជា្ជាអាហារូបត្ថម្ភ។ ពួកគេយល់ពីសារៈសំខាន់ និង ទំនាក់ទំនងរវាងសុខភាពនិងអាហារូបត្ថម្ភ។តេទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយពួកគេហាក់ដូចជាពិបាកកេបេទមា្លាប់ក្នងុការបរិភោគរបស់ពួកគេដោយសារមជេឈដា្ឋានសាលារៀននិងផ្ទះ។

អាណាពេយាបាលសិសេស៖ឪពុកមា្តយភាគចេើនឆ្លើយថាពួកគាត់មិនបានយកចិត្តទុកដាក់ខា្លាំងទៅលើអាហារដេលកូនគាត់គួរបរិភោគនះទេ។បន្ទាប់ពីមានការបង្ហាញពួកគាត់ក៏បានយលព់សីារៈសំខាន់នេអាហារូបត្ថម្ភជាពិសេសដើមេបីឱេយកូនរបស់គាត់មានសុខភាពល្អគាត់បង្ហាញឆន្ទៈក្នងុការចម្អនិអាហារឱេយបានចមេះុមុខដល់កេុមគេួសាររបស់គាត់។

ការចុះធ្វើតេស្តសាកលេបងនេះមានសារៈសំខាន់ណាស់ដើមេបីសិកេសាស្វេងយល់ពីតំបន់ដេលតេូវពងេឹងបន្ថេមក្នុងពេលធ្វើអន្តរាគមន៍ក៏ដូចជាតេៀមសំនួរនិងវិធីសាសេ្តសមេប់

1.

2. (

) 3.

4. 5. 6.

1.

2. ( )

3. 4. 5. 6.

តំណាងមកពីនាយកដ្ឋានសុខភាពសិក្រាសាបានចូលរួមវាយតម្ល្រាការចុះធ្វើត្រាស្តសាកល្រាបងនៅអនុវិទ្រាយាល័យ

ម្រាុខំាងត្រាបូងក្នងុខ្រាត្តកំពង់ស្ពឺ


ធ្វើការវាយតម្លេ។សារអប់រំទាំង៧តេូវបានសិសេសគេូបងេៀននិងអាណាពេយាបាលសិសេសជាចេើនទទួលសា្គល់។ការបេជុំសមាជិកអ្នករៀបរៀងគោលការណ៍ណេនាំស្តីពីរបបអាហារបានធ្វើការកេសមេួល។ផ្អេកលើព័ត៌មានតេលប់ដេលទទួលបានកេយពីចុះធ្វើតេស្តសាកលេបងនេះ។

៥.៣.២. ការចុះធ្វើត្រស្តសាកល្របងលើកទី២

ការចុះធ្វើតេស្តសាកលេបងលើកទី២តេូវបានធ្វើឡើងនៅ២សាលា (សាលាបឋមសិកេសានិងអនុវិទេយាល័យ) ស្ថិតក្នុងខេត្តកំពង់ឆ្នាំង និង២សាលាទៀត (សាលាបឋមសិកេសានិងវិទេយាល័យ)នៅរាជធានីភ្នំពេញក្នុងខេកក្កដាឆ្នាំ២០១៧ដើមេបីធានាថាសមា្ភារៈអប់រំដេលបានកេសមេលួរួចហើយនះធ្វើឱេយសិសេសអាចយល់បាន។ការចុះធ្វើតេស្តសាកលេបងនេះធ្វើឡើងតាមរបៀបពិភាកេសាកេមុដើមេបីបេមូលព័ត៌មានបេបគុណវិស័យ។សិសេសទំាងអស់មានចំនួន៣៧នាក់និងគេូបងេៀនចំនួន៥នាក់ចូលរួមក្នុងការពិភាកេសាកេុមនេះ។

ចំពោះការរចនារូបភាពនិងអកេសរគឺតេវូបានពិភាកេសានៅក្នងុកិច្ចបេជំុរៀបរៀងគោលការណ៍ណេនាំរបបអាហារម្តងទៀតដើមេបីកេតមេូវតាមយោបល់របស់សិសេស។

សិស្រាសកំពុងព្រាយាយាមស្វ្រាងរកទម្ងន់និងកម្ពស់សមស្រាបលើបណ្ណផ្រាសព្វផ្រាសាយ បឋមសិក្រាសាសា្វាយជ្រាុំ ខ្រាត្តកំពង់ឆ្នាំង

គោលគំនិតន្រាខា្នាតរងា្វាល់ត្រាូវបានបងា្ហាញដល់សិស្រាសវិទ្រាយាល័យសុវណ្ណភូមិ រាជធានីភ្នំព្រាញ

សិស្រាស ន្រាសាលាបឋមសិក្រាសាសុវណ្ណភូមិពិនិត្រាយលើផ្ទាំងរូបភាពធំដើម្រាបីបញ្ជាក់ពីមុខអាហារនីមួយៗឱ្រាយកាន់ត្រាច្រាបាស់

សិស្រាស ន្រាសាលាបឋមសិក្រាសាសុវណ្ណភូមិពិនិត្រាយលើផ្ទាំងរូបភាពធំដើម្រាបីបញ្ជាក់ពីមុខអាហារនីមួយៗឱ្រាយកាន់ត្រាច្រាបាស់


ជំពូក ៦ ជំហានបន្ទាប់

នៅពេលដេលគោលការណ៍ណេនំាស្តពីីរបបអាហារតេវូបានបង្កើតរួចរាល់ហើយជំហានបនា្ទាប់គឺជាការចេកចាយព័ត៌មានឬសារអប់រំសុខភាពសំខាន់ៗនិងការចុះអនុវត្តសកម្មភាពនានាជាមួយកេុមគោលដៅ។ ដើមេបីលើកកម្ពស់ការយល់ដឹងរបស់បេជាជនពីការទំនាក់ទំនងជាមួយបេជាជន(និងកេុមគោលដៅ)តាមរយៈការបេើវិធីសាស្តេនិងសមា្ភារៈផេសេងៗគឺជាសកម្មភាពចាំបាច់។ដូចដេលបានបង្ហាញក្នងុជំពូកមុនគោលការណ៍ណេនាំស្តីពីរបបអាហារនឹងតេវូបានបង្ហាញក្នុងសណា្ឋានជាសមា្ភារៈបោះពុម្ពដូចជា បណ្ណព័ត៌មាន កូនសៀវភៅព័ត៌មាន និងរូបភាពផ្ទាំងធំ ដេលមានរំលេចជារូបភាពពីរា៉ាមីតអាហារនឹងតេូវបានចេកទៅដល់សិសេសានុសិសេសទុកជាផ្នេកមួយនេឯកសារអប់រំ។

សមេប់ការផេសព្វផេសាយផេសេងៗទៀត គោលការណ៍ណេនាំស្តីពីរបបអាហារនឹងតេូវបានចេកចាយតាមរយៈ៖

៦.១. សៀវភៅណ្រនាំសម្រ្រប់ឪពុកមា្ត្រយ និងអាណាព្រយាបាលកុមារ

សមា្ភារៈជំនួយដល់ការណេនាំជាក់លាក់សមេប់ឪពុកមា្តយ អាណាពេយាបាលកុមារអ្នកធ្វើការផ្នេកសុខភាពឬសង្គមនៅក្នងុសហគមន៍គឺចំាបាច់ណាស់។ពួកគាត់ជាជនបង្គលក្នុងការទំនាក់ទំនងដោយផ្ទាល់ជាមួយកុមារក្នុងវ័យសិកេសា។ ព័ត៌មានពីរបៀបបេើបេស់គោលការណ៍ណេនំាស្តពីីរបបអាហារនិងព័ត៌មានពាក់ព័ន្ធផេសេងទៀតដូចជាបេភេទអាហារខា្នាតរង្វល់ មូលដា្ឋានគេឹះនិងតួនាទីនេសារជាតិចិញ្ចឹម របៀបរៀបចំអាហារបេកបដោយសុខភាពល្អនឹងមានបង្ហាញក្នុងសៀវភៅណេនាំនេះ។ហើយក៏មានបញ្ចូលផងដេរពីបច្ចេកទេសក្នុងការរៀបចំអាហារនិងព៌ត័មានផេសេងៗពីកតា្តបេឈមនឹងជំងឺដេលបណា្តាលពីរបបអាហារ។

៦.២. កម្មវិធីបណ្តុះបណា្ត្រល និងសិកា្ខ្រសាលាសម្រ្រប់គ្រូបង្រៀនតាមគ្រឹះសា្ថ្រនសិក្រសា

គេូបងេៀន និងកម្មវិធីសិកេសាគឺជាបណា្តាញគន្លឹះ សមេប់ការអនុវត្ត និងបេើបេស់គោលការណ៍ណេនាំស្តីពីរបបអាហារ។កម្មវិធីបណ្តុះបណា្តាលសមេប់អ្នកអប់រំគឺចាំបាច់តេូវបង្កើតដើមេបីធ្វើឱេយពួកគេយល់និងមានចំណេះដឹងកាន់តេបេសើរឡើងពីគោលការណ៍ណេនាំស្តីពីរបបអាហារ រួមទាំងព័ត៌មានដេលពាក់ព័ន្ធនានា។ ទន្ទឹមនឹងនេះដេរគោលការណ៍ណេនាំស្តីពីរបបអាហារតេូវបានផ្តល់អនុសាសន៍ឱេយដាក់បញ្ចូលទៅក្នុងកម្មវិធីសិកេសាតាមសាលារៀននិងសៀវភៅសិកេសាគោលដើមេបីអនុវត្តការអប់រំពីអាហារូបត្ថម្ភដល់កុមារក្នុងវ័យសិកេសា។លទ្ធភាពក្នុងការអនុវត្តនិងការកំនត់ផេសេងទៀតមានដូចជា៖


៦.៣. ការប្រើប្រ្រស់តាមប្រព័ន្ធផ្រសព្វផ្រសាយ

គោលការណេនាំនិងសារគន្លឹះស្តីពីរបបអាហាររបស់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិកេសាអាចតេវូបានបង្ហាញតាមរយៈគេហទំព័រនេភាគីពាក់ព័ន្ធនិងអាជា្ញាធរ។លើសពីនេះព័ត៌មានទំាងនេះអាចនឹងតេវូបានបង្កើតជាឯកសាររូបភាពរូបវីដេអូឬសម្លេងដើមេបីផេសព្វផេសាយដល់កេុមគោលដៅក្នុងសហគមន៍និងកម្មវិធីសំខាន់ផេសេងៗឱេយកាន់តេទូលំទូលាយ។

៦.៤. យុទ្ធនាការ និងសកម្មភាពផ្រសព្វផ្រសាយផ្រស្រងៗ

ការជួបបេសេ័យទាក់ទងផ្ទាល់នឹងតេូវធ្វើឡើងដើមេបីជមេុញផេសព្វផេសាយការអនុវត្តគោលការណ៍ណេនាំស្តីពីរបបអាហារ។ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយសកម្មភាពយុទ្ធនាការឬការលើកកម្ពស់នេះតេឯងមិនគេប់គេន់ដើមេបីធ្វើឱេយបេសើរឡើងចំពោះការទទួលសា្គល់និងទទួលយកគោលការណ៍ណេនាំស្តីពីរបបអាហារទៅអនុវត្តឡើយ។ការផ្តល់ការគាំទេបន្ថេមដល់ការអប់រំអាហារូបត្ថម្ភ និងការចូលរួមពីចមេុះវិស័យដេលពាក់ព័ន្ធ គឺតេូវការជាចាំបាច់ដើមេបីធ្វើឱេយមានបេសិទ្ធភាពខ្ពស់ក្នុងពេលអនាគត។លើសពីនេះទៀតការផ្តល់ព័ត៌មានអាហារូបត្ថម្ភបន្ថេមដល់បេជាជនគឺសំខាន់សមេប់ធ្វើឱេយគោលការណ៍ណេនំាស្តពីីរបបអាហារកាន់តេមានបេយោជន៍ក្នុងការអនុវត្តបេចាំថ្ងេ។

៦.៥. ការអនុវត្តក្នុងសា្ថ្រនប័នផ្តល់ស្រវាសុខភាព

គោលការណ៍ណេនាំស្តីពីរបបអាហារអាចដាក់ឱេយបេើបេស់នៅតាមសា្ថាប័នជាចេើនរួមមានមណ្ឌលសុខភាព និងមន្ទីរពេទេយដេលចាត់ទុកថាជាកន្លេងដេលព័ត៌មានអាហារូបត្ថម្ភតេូវបានចេករំលេកដល់អ្នកជំនាញសុខភាពនិងអ្នកជំងឺ។សមា្ភារៈអប់រំទាំងនេះក៏អាចតេូវបានបេើបេស់ដើមេបីផ្តល់ការអប់រំពីរបបអាហារល្អសមេប់សុខភាពដល់អ្នកជំងឺ ហើយក៏អាចបេើបេស់នៅពេលគេប់គេងនិងផ្តល់អាហារក្នុងមន្ទីរពេទេយដេរ។

៦.៦ ការត្រួតពិនិត្រយ តាមដាន និងវាយតម្ល្រ

បន្ថេមទៅលើយុទ្ធសាសេ្តខាងលើគោលការណ៍ណេនាំស្តីពីរបបអាហារគួរតេតេូវបានតេួតពិនិតេយតាមដាននិងវាយតម្លេជាទៀងទាត់ដើមេបីបេកដថាបេជាជនគោលដៅអាចអនុវត្តសារគន្លឹះដេលបានបង្កើតនេះ។ របៀបរបបរស់នៅ របៀបនេការបរិភោគ និងការទទួលបានអាហារបរិភោគរបស់បេជាជន កំពុងមានការផ្លាស់ប្តូរយ៉ាងរហ័សនាពេលបច្ចុបេបន្ន។ ដូច្នេះហើយចំាបាច់តេូវតេមានការវាយតម្លេទេង់ទេយធំពីភាគីពាក់ព័ន្ធលើការបរិភោគអាហាររបស់ពួកគេដើមេបីធ្វើបច្ចុបេបន្នភាពលើគោលការណ៍ណេនំាស្តពីីរបបអាហារនិងសារគន្លឹះសមេប់អប់រំសុខភាពទាំងនេះ។ គមេងនេការវាយតម្លេសមសេបមួយមានលក្ខខណ្ឌដូចក្នុងតារាងទី៦-១ខាងកេម៖


តារាងទី៦-១៖គមេងផេនការតាមដាននិងវាយតម្លេ

*ការបង្កើតនិងកេសមេួលកមេងសំណួរពីម្ហូបអាហារដេលបរិភោគញឹកញាប់ (FFQ)គឺយោងតាមបរិបទរបបអាហាររបស់បេជាជនកម្ពុជាដើមេបីបេើបេស់ជាឧបករណ៍តាមដានលើគោលការណ៍ណេនាំស្តីពីរបបអាហារ(FBDG)។កមេងសំណួរពីម្ហូបអាហារដេលបរិភោគញឹកញាប់ អាចបេើបេស់បានជាមួយសំណាកទេង់ទេយធំ ដេលតេូវការពេលវេលានិងការចំណាយតិចជាងវិធីសាសេ្តសំនួររំលឹកឡើងវិញពីរបបអាហារដេលបានបរិភោគកាលពី២៤ម៉ាងមុន។

( )*

* (

(


ជំពូក ៧ ជំហានបន្ទាប់

82 អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារ និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្តីពីរបបអាហារ សម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា អនុសាសន៍បរិមាណរបបអាហារ និងគោលការណ៍ណ្រានាំស្តីពីរបបអាហារ សម្រាប់កុមារកម្ពុជាក្នុងវ័យសិក្រាសា

ឧបសម្ព័ន្ធ

[email protected] www.fidr.or.jp

u F u¯v| ?p|vv I G| u f } '|p¯ & :¨ ò x |vv I G| Ô &vb ?|bzù .bö f~²{ b & O ·...

Documents

Transcript of u F u¯v| ?p|vv I G| u f } '|p¯ & :¨ ò x |vv I G| Ô &vb ?|bzù .bö f~²{ b & O ·...