TỪ BẢN CHẤT CỦA HOẠT ĐỘNG XÂY DỰNG PHÁP LUẬT...

T BN CHT CA HOT NG XY DNG PHP LUT

N BI CNH, MC CH, QUAN IM CH O V NH HNG XY DNG

D N LUT BAN HNH VN BN QUY PHM PHP LUT

I. XY DNG PHP LUT L QU TRNH SNG TO MANG TNH QUYN LC NH NC Mt trong nhng yu cu quan trng thc y s pht trin t nc theo yu cu xy dng Nh nc php quyn x hi ch ngha, cng nghip ha, hin i ha, hi nhp quc t l phi hon thin th ch, hon thin h thng php lut. Ni n th ch, h thng php lut l ni n h thng cc quy phm php lut, ni n vn bn quy phm php lut. Vn bn php lut c ni hm rt rng, bao gm tt c cc vn bn do nh nc ban hnh, c tnh bt buc cc ch th c lin quan phi thc hin. Nhng ni n xy dng php lut th ch bao hm cc hot ng lin quan n vic xy dng cc quy phm php lut th hin li ch ca nh nc v x hi, xc lp th ch chnh tr, nh nc, x hi, bo m trt t qun l nh nc, trt t x hi, iu chnh cc quan h chnh tr, kinh t, x hi. H thng php lut bao gm cc quy phm nh vy c phn chia thnh cc ngnh lut c i tng iu chnh ring (dn s, hnh s, hnh chnh ). i vi cc vn bn hnh chnh, mc d cng do nh nc ban hnh, cng c tnh bt buc thc hin nhng l vn bn p dng php lut, c th hn l p dng cc quy phm php lut php lut. Xy dng php lut l mt trong nhng phng din hot ng quan trng nht ca nh nc, nhm mc ch trc tip to nn cc quy phm php lut, sa i, hy b, b sung, hon thin h thng cc quy phm iu chnh cc quan h x hi ang din ra. i vi bt k nh nc no, mc d xy dng php lut ca mi nc u c nhng im c th nhng tt c u hng n vic xy dng, hon thin h thng cc quy phm php lut thng nht, ng b, khng mu thun, khng chng cho. Hot ng xy dng php lut, xt t bn cht khng phi l hot ng hnh chnh n thun m l hot ng mang tnh sng to, sng to php lut. Xt t bn cht x hi, xy dng php lut l qu trnh chuyn ha ch ca nh nc, ca x hi, ca nhn dn thnh cc vn bn quy phm php lut, trc ht l thnh cc o lut, l qu trnh xc lp cc quy tc x s chung bt buc i vi mi c quan, t chc, c nhn. Xy dng php lut hay sng to php lut l yu t cu thnh quan trng nht ca qu trnh hnh thnh php lut. l qu trnh chun b v mt khoa hc, thc tin to nn quy phm php lut, i hi

D N PHT TRIN LP PHP QUC GIA (NLD)

2

thng xuyn nng cao cht lng ca cc vn bn quy phm php lut c ban hnh. cc vn bn quy phm php lut p ng ti a yu cu iu chnh c hiu qu cc quan h x hi, i hi phi gii quyt t u cc vn lin quan n c im, hnh thc, cu trc ni ti, vai tr v v tr ca quy phm php lut trong mi tng quan vi cc quy phm php lut khc, c bit l d bo chnh xc hiu ng tch cc v tiu cc khi cc quy phm php lut c t chc thc hin trong i sng x hi. V vn bn quy phm php lut c tm quan trng c bit l xc lp th ch nn khng phi c quan, t chc, c nhn no trong b my nh nc cng c thm quyn ban hnh. S lng c quan nh nc c thm quyn ban hnh vn bn quy phm php lut cn hn ch v thng c Hin php quy nh, nhm bo m s kim sot i vi vn bn quy phm php lut c ban hnh. Hn na quy phm php lut cn c ban hnh theo mt trnh t, th tc cht ch, bo m quy phm php lut php lut th hin hi ha li ch, ch ca nh nc, x hi v nhn dn, i hi phi c s tham gia ca x hi, ca nhn dn vo qu trnh xy dng cc quy phm php lut php lut.

II. BI CNH XY DNG LUT BAN HNH VN BN QUY

PHM PHP LUT HIN NAY

1. nh gi chung kt qu thi hnh hai Lut hin hnh Lut ban hnh vn bn quy phm php lut ln u c Quc hi ban

hnh nm 1996, c sa i, b sung mt s iu vo nm 2002 v n ngy 03/6/2008, trn c s sa i, b sung ton din, Quc hi ban hnh Lut mi (Lut nm 2008). Mt khc, to c s php l cho vic ban hnh vn bn quy phm php lut a phng, ngy 03/12/2004, Quc hi ban hnh Lut Ban hnh vn bn quy phm php lut ca Hi ng nhn dn v U ban nhn dn (Lut nm 2004).

T khi Lut ban hnh vn bn quy phm php lut nm 1996, nm 2008 v Lut ban hnh vn bn quy phm php lut ca Hi ng nhn dn v y ban nhn dn nm 2004 cng nh cc vn bn hng dn c thng qua v t chc thi hnh, vic xy dng, ban hnh vn bn QPPL c chun ha mt bc v tng bc i vo n np; quy trnh xy dng, ban hnh vn bn QPPL c tun th tng i nghim tc.

nh gi chung cho thy, s ra i ca hai Lut l rt cn thit, p ng yu cu xy dng php lut trong giai on chuyn i c ch, gp phn nng cao nhn thc ca cc cp, cc ngnh trung ng v a phng v ngha, vai tr ca cng tc xy dng th ch, coi u t cho th ch l u t cho pht trin v cht lng ca th ch c nh hng quyt nh n mi trng kinh doanh, nng lc cnh tranh ca nn kinh t, ca tng doanh nghip v l iu kin tin quyt pht huy c hiu qu li th quc gia, bo


3

m quyn, li ch hp php ca doanh nghip, ngi dn. Cng ng doanh nghip v cc tng lp nhn dn cng ngy cng nhn thc y hn v vai tr ca php lut i vi s pht trin chung ca t nc v ca mi thnh vin trong x hi; do ngy cng quan tm v i hi cao hn i vi hot ng xy dng php lut v thi hnh php lut ca cc c quan nh nc.

Trn c s cc quy nh ca hai Lut, vi s n lc ca cc c quan, t chc, s tham gia kin ca nhn dn, n nay, chng ta xy dng c mt h thng vn bn php lut kh y , bao qut hu ht cc lnh vc ca i sng kinh t - x hi, t c cc mc tiu c bn m Ngh quyt s 48 ca B Chnh tr ra.

H thng php lut to c s php l phc v tt s pht trin kinh t - x hi, gp phn ng ph linh hot vi cc thch thc do khng hong v suy thoi kinh t, phc v kp thi yu cu xy dng Nh nc php quyn XHCN. Th ch kinh t th trng nh hng x hi ch ngha tip tc c cng c v hon thin. Dn ch trong cc lnh vc ca i sng x hi tip tc c m rng.

Vic t chc thi hnh php lut ang c nhng chuyn bin tch cc. Nng lc ca cc thit ch t chc thi hnh php lut c thc hin theo yu cu ca Chng trnh tng th ci cch hnh chnh giai on 2 (2006-2010) v Chin lc ci cch t php giai on n nm 2020. Nng lc ca cc thit ch thi hnh php lut a phng cng c cng c v kin ton mt bc quan trng.

Bn cnh nhng kt qu t c, qu trnh thc hin 02 lut ban hnh vn bn QPPL c mt s tn ti, hn ch ch yu l:

- H thng php lut cn cng knh, nhiu tng nc, kh p dng, tnh n nh, thng nht cha cao. Tnh ng b, cn i ca h thng php lut tuy c ci thin nhng vn cn s chnh lch ln trong cc lnh vc khc nhau. Tnh cng khai, minh bch ca h thng php lut cn hn ch. Cn c qu nhiu vn bn quy phm php lut do nhiu c quan c thm quyn ban hnh vn bn QPPL vi nhiu hnh thc, cp hiu lc khc nhau ang lm tng gnh nng hnh chnh.

- Cht lng mt s VBQPPL cn hn ch, cha bo m s ng b trong chnh sch v tnh thng nht php l. Tnh kh thi ca mt s vn bn cha bo m dn n phi thng xuyn sa i, b sung.

- Tin ban hnh vn bn cha p ng yu cu. Tnh trng n ng vn bn quy nh chi tit thi hnh lut, php lnh mc d gim so vi nhng nm trc y, song cha chm dt.

- Thiu s gn kt hu c gia xy dng php lut v thi hnh php lut. Tnh php ch trong thi hnh php lut cn rt nhiu hn ch, lm gim hiu qu, hiu lc qun l nh nc, gy bc xc trong x hi.

Nhng hn ch trn xut pht t cc nguyn nhn chnh sau y:


4

V nguyn nhn khch quan, cng tc xy dng php lut nc ta mi c thc s quan tm thc hin trong khong 20-25 nm tr li y, nn cha c nhiu kinh nghim trong vic trin khai thc hin, c vic cn lng tng. t nc ta ang trong qu trnh chuyn i, nhiu quan h x hi mi c nh hnh, tnh n nh cha cao. Bn cnh , trong mt s trng hp, php lut i hi cn phi i trc hnh thnh, to hnh lang php l thc y s pht trin ca cc quan h x hi, nhng cng tc nghin cu khoa hc php l, d bo chnh sch cn cha theo kp.

V nguyn nhn ch quan, t duy v xy dng php lut cha chuyn i mnh m, cha thc s ph hp vi c ch kinh t th trng nh hng x hi ch ngha. Trnh , nng lc xy dng php lut, t chc thi hnh php lut ca cn b cn nhiu hn ch. Lnh o mt s B, ngnh, a phng cha quan tm ch o quyt lit v tp trung ngun lc, thi gian cho cng tc ny. Cng tc nghin cu, xy dng chnh sch trong qu trnh son tho vn bn QPPL cha c u t nghin cu, phn tch nn tnh d bo trong xy dng php lut cn thp. K lut, k cng trong vic xy dng v t chc trin khai thi hnh php lut cha nghim. C ch huy ng tr tu ca nhn dn, x hi vo cng tc xy dng php lut, bo m s kim tra, gim st ca ngi dn, x hi i vi cng tc thi hnh php lut cha thc s pht huy hiu qu. T chc b my, i ng cn b tham gia vo cng tc xy dng php lut v t chc thi hnh php lut cn nhiu hn ch. Ngun lc ti chnh dnh cho cng tc xy dng v t chc thi hnh php lut cha c u t ng mc cn thit.

V nguyn nhn do hn ch, bt cp ca hai Lut ban hnh vn bn quy phm php lut:

Th nht, trong nhiu nm, s tn ti song song hai Lut v ban hnh vn bn quy phm php lut vi nhiu quy nh rt vnh nhau nh nh ngha v VBQPPL, hnh thc vn bn, quy trnh xy dng, hiu lc vn bn QPPL gy kh khn cho cng tc xy dng, thi hnh vn bn quy phm php lut.

Th hai, hai Lut hin hnh ch yu tp trung quy nh v vic xy dng vn bn quy phm php lut. Vn thi hnh vn bn quy phm php lut tuy c t ra nhng cn dng li cc nguyn tc chung, cha to c c ch gn kt gia xy dng php lut v thi hnh php lut, kim tra vn bn quy phm php lut.

Th ba, vic y quyn lp php qu rng cho c c quan trung ng v a phng; khng r tiu ch y quyn; thm quyn ban hnh VBQPPL c ba cp chnh quyn a phng u ging nhau v trng vi thm quyn qun l c quy nh trong Lut t chc Hi ng nhn dn v y ban nhn dn. c bit, tnh hnh chung l lut c ban hnh nhng cha c gi tr, hiu lc trc tip m phi ch vn bn quy nh chi tit th mi c thi hnh


5

lm gim tnh php ch trong xy dng, thi hnh php lut . Th t, nhiu ni dung quan trng nhng cha c quy nh trong hai

Lut, chng hn nh thiu quy nh v trch nhim ca c quan ch tr v phi hp son tho vn bn; cha c quy nh v c quan chu trch nhim cao nht i vi chnh sch c a ra trong cc lut, php lnh, quy nh v kho st, nh gi tc ng ca d tho vn bn quy phm php lut; ng ti ly kin nhn dn cha c th, r rng

Th nm, mt s quy nh ca hai Lut hin hnh cha hp l nh quy nh v thi im c hiu lc ca vn bn quy phm php lut; v vic ng ti d tho ly kin nhn dn; v trch nhim ca c quan trnh d n lut, php lnh trong vic tip thu, gii trnh v chnh l. Mt s quy nh thiu tnh kh thi nh Chng trnh xy dng lut, php lnh 5 nm ca Quc hi; tiu ch nh gi tc ng vn bn quy phm php lut

2. Yu cu hon thin th ch v s cn thit xy dng d n Lut Xut pht t nhn nh, nh gi ng n v cc im nghn cn tr

s pht trin t nc hin nay, Chin lc pht trin kinh t - x hi 2011 2020, Bo co chnh tr ca Ban Chp hnh Trung ng ng kha X ti i hi XI ca ng u xc nh nhim v hon thin th ch l mt trong ba t ph chin lc pht trin. Qua ba nm thc hin Ngh quyt ca i hi, c th thy chng ta t nhng kt qu bc u: h thng vn bn lin quan n th ch kinh t tip tc c b sung, hon thin; tip tc pht trin kinh t th trng theo nh hng x hi ch ngha; ch cng chc, cng v tip tc c ci cch, xy dng t chc, b my hnh chnh gn nh, hot ng c hiu lc, hiu qu; ci cch hnh chnh c bc tin r rt; cng tc phng chng tham nhng tip tc c quan tm ch o gn vi thc hin Ngh quyt Trung ng 4 (Kha XI) Mt s vn cp bch v xy dng ng. Tuy nhin, nh nh gi ca Chnh ph, cng tc hon thin th ch cn c hn ch, tn ti: nhiu d n lut lin quan n ti c cu kinh t cha c ban hnh kp thi; chng trnh xy dng lut, php lnh cn b iu chnh nhiu; vic ban hnh cc vn bn hng dn cha bo m tin ; k cng hnh chnh cha nghim, cng tc kim tra, gim st cn nhiu yu km, lm gim hiu lc, hiu qu iu hnh; tham nhng, lng ph cha c y li. Hin php nm 2013 c Quc hi Kha XIII thng qua ti K hp th 6, c hiu lc thi hnh k t ngy 01/01/2014 c nhiu quy nh v t chc, hot ng ca b my nh nc, v nguyn tc php quyn x hi ch ngha, to khun kh Hin nh rng ln cho vic xc nh r s phn cng, phi hp, kim sot gia cc c quan nh nc trong vic thc hin cc quyn lp php, hnh php, t php; v thm quyn v hnh thc vn bn do cc c quan nh nc ban hnh; ch trng cng tc hoch nh chnh sch, t chc thi hnh v theo di vic thi hnh php lut, x l cc vn bn


6

tri php lut ... y l cn c rt quan trng cho vic xy dng th ch mi v xy dng php lut vi nhng quy nh mang tnh t ph.

Cng vi t ph v hon thin th ch, ng v Nh nc ta c ch trng ln l tp trung thc hin tt khu thi hnh php lut, gn qu trnh hon thin h thng php lut vi t chc thi hnh php lut nhm xy dng v vn hnh h thng php lut thng nht, ng b, minh bch, kh thi, d tip cn, hiu lc v hiu qu. H thng php lut hin hnh c khi lng vn bn tng i phong ph, bao qut cc lnh vc quan trng, cn thit. Sau nm 2016, cc o lut v t chc b my nh nc, cc B lut ln nh B lut hnh s, B lut dn s v cc vn bn khc s c hon thin, do vy hot ng xy dng php lut s chuyn sang giai on hon thin cc vn bn quy phm php lut c, ch ng, kp thi x l cc vn pht sinh, nng cao hiu qu thi hnh php lut. T cho thy, mt trong nhng iu kin, gii php cn thit, quan trng y mnh thc hin nhim v hon thin th ch, tng cng hot ng thi hnh php lut, thc hin Hin php nm 2013 l cn i mi mnh m th ch xy dng php lut, xy dng d n Lut ban hnh vn bn quy phm php lut trn c s cc quy nh ca hai lut hin hnh; tp trung i mi mnh m quy trnh xy dng php lut ph hp vi s pht trin nng ng ca kinh t th trng, nhm nng cao cht lng vn bn quy phm php lut, trc ht l cc o lut; bo m tnh kp thi, c th, kh thi, hp l, thng nht, ng b ca h thng php lut; tng cng tnh cng khai, minh bch ca php lut; nng cao hiu qu thc thi php lut; kin quyt khc phc mt yu ca h thng php lut hin hnh l rm r, chng cho, mu thun, thiu tnh tng th, b ng, lng tng trc nhu cu thc tin.

III. MC CH, YU CU, QUAN IM CH O XY DNG D N LUT BAN HNH VN BN QUY PHM PHP LUT

1. Mc ch, yu cu Mc ch ca vic ban hnh Lut l to khun kh php l chung, thng

nht cho vic ban hnh vn bn QPPL gn vi qu trnh hon thin h thng php lut v t chc thi hnh php lut nhm xy dng v vn hnh h thng php lut thng nht, ng b, minh bch, kh thi, d tip cn, hiu lc v hiu qu, gp phn thc y pht trin kinh t th trng, xy dng Nh nc php quyn XHCN ca nhn dn, do nhn dn, v nhn dn trong thi k cng nghip ha, hin i ha, hi nhp quc t.

Yu cu ca vic xy dng Lut mi l trn c s Hin php nm 2013, kt qu tng kt ton din Lut nm 2008 v Lut nm 2004, k tha cc quy nh cn ph hp ca hai o lut ny, lut ha cc quy nh ca php lnh, ngh nh hin hnh v ban hnh, thi hnh php lut c kim nghim qua thc tin; sa i, b sung cc quy nh cho ph hp vi yu cu mi xy dng Lut ban hnh vn bn quy phm php lut mi mang tnh bn


7

vng, n nh lu di, t nht n nm 2030, khi nc ta v c bn tr thnh nc cng nghip theo hng hin i.

2. Quan im ch o Mt l, tip tc th ch ha y cc ch trng ca ng v h

thng php lut ca Nh nc php quyn x hi ch ngha, trc tip nht l Ngh quyt s 48 ca B Chnh tr v Chin lc xy dng, hon thin h thng php lut n nm 2010, nh hng n nm 2020, c th l ch trng n gin ho cc hnh thc vn bn quy phm php lut; nng cao hiu lc thc t ca h thng php lut; i mi cch xy dng chng trnh v quy trnh xy dng php lut; ban hnh php lut v thi hnh php lut l mt chnh th thng nht; tng cng cc iu kin bo m hot ng xy dng, thi hnh php lut. Hai l, bm st, th hin y cc quy nh ca Hin php, nht l v tng cng bo v quyn con ngi, quyn cng dn; bo m tnh php ch, php quyn trong xy dng, thi hnh php lut, v thm quyn lp php ca Quc hi, lp quy ca Chnh ph, cc b, c quan ngang b; thm quyn ban hnh vn bn ca chnh quyn a phng trong phm vi phn cp; tng cng vai tr ca Chnh ph trong t chc thi hnh Hin php, lut, ngh quyt ca Quc hi, php lnh, ngh quyt ca U ban thng v Quc hi, lnh, quyt nh ca Ch tch nc; xut, xy dng chnh sch trnh Quc hi, U ban thng v Quc hi quyt nh hoc quyt nh theo thm quyn; v pht huy dn ch, tng cng vai tr phn bin x hi ca Mt trn T quc trong xy dng, thi hnh php lut.

Ba l, k tha y nhng thnh tu trong xy dng php lut trong thi k i mi; tip tc i mi mnh m, mang tnh t ph v th ch xy dng php lut lm c s hon thin h thng php lut phc v c lc s pht trin kinh t - x hi trong giai on mi.

IV. NH HNG XY DNG D N LUT 1. nh hng chung 1.1. Phm vi iu chnh Cn m rng phm vi iu chnh ca Lut mi so vi hai Lut hin

hnh ph hp vi tinh thn ca Hin php mi v p ng yu cu hon thin php lut v thi hnh php lut. Theo , Lut mi s quy nh tt c cc vn c lin quan n vn bn quy phm php lut, t khi c sng kin ban hnh vn bn cho n t chc thi hnh v nh gi kt qu thc hin c cp trung ng v cp a phng.

1.2. Thm quyn lp php, y quyn lp php; thm quyn lp quy T cc quy nh ca Hin php nm 2013 v c quan thc hin quyn

lp php, quyn hnh php, quyn t php v nguyn tc phn cng, phi hp, kim sot gia cc c quan ny, Lut mi cn quy nh r v thm quyn lp php, y quyn lp php, quyn lp quy theo hng sau:


8

a) V thm quyn lp php v y quyn lp php Hin php nm 2013 quy nh mang tnh nguyn tc l Quc hi thc

hin quyn lp php (iu 69). Do vy, Lut ban hnh vn bn quy phm php lut mi cn xc nh c th nhng vn no bt buc phi c quy nh bng lut v nhng vn no Quc hi c th y quyn; y quyn cho c quan no; phm vi y quyn n u; nhng vn no khng c y quyn.

Cn c vo Hin php nm 2013, c th nhn thy, cc vn sau y bt buc phi do Quc hi quy nh bng lut, khng c y quyn cho c quan khc quy nh: chnh sch c bn v ti chnh, tin t quc gia; thu; chnh sch dn tc, chnh sch tn gio; quc phng, an ninh quc gia; quyn con ngi; quyn, ngha v c bn ca cng dn; vic thc hin mt s quyn con ngi, quyn cng dn m theo Hin php 2013 phi do lut quy nh; vic hn ch quyn con ngi, quyn cng dn; c ch bo hin; t chc v hot ng ca c quan nh nc v c quan khc do Quc hi thnh lp; thnh lp n v hnh chnh- kinh t c bit; thnh lp, gii th, chia, iu chnh a gii n v hnh chnh cp tnh; ph chun iu c quc t v quyn con ngi, quyn cng dn v iu c quc t khc tri vi lut, ngh quyt ca Quc hi.

i vi cc vn khc thuc thm quyn ca Quc hi, Quc hi c th y quyn cho cc c quan khc quy nh.

b) V thm quyn lp quy ca Chnh ph: Theo quy nh ti iu 96 ca Hin php nm 2013 th Chnh ph c

quyn xut xy dng chnh sch trnh Quc hi, y ban thng v Quc hi quyt nh hoc quyt nh theo thm quyn thc hin nhim v, quyn hn ca mnh. iu 100 ca Hin php quy nh c th: Chnh ph, Th tng Chnh ph, B trng, Th trng c quan ngang B ban hnh vn bn php lut thc hin nhim v, quyn hn ca mnh . Do vy, Lut ban hnh vn bn quy phm php lut cn quy nh c th cc trng hp thc hin thm quyn lp quy:

Th nht, lp quy theo y quyn ca Quc hi (gm hai loi: quy nh chi tit lut v quy nh nhng vn thuc thm quyn ca Quc hi nhng cha chn mui nn Quc hi cha ban hnh lut m giao Chnh ph ban hnh ngh nh;

Th hai, lp quy c lp l vic ban hnh vn bn theo thm quyn ca Chnh ph, vi s gim st ca Quc hi, y ban thng v Quc hi, cc c quan ca Quc hi. B trng ch c thm quyn lp quy theo y quyn ca Quc hi, y ban thng v Quc hi, nhm quy nh chi tit lut, php lnh v lp quy c lp theo thm quyn.

c) V thm quyn lp quy ca chnh quyn a phng


9

Trong iu kin hin nay cha c Lut v n v hnh chnh v Lut t chc chnh quyn a phng th quy nh v thm quyn, hnh thc ban hnh vn bn QPPL ca chinh quyn a phng nn theo hng m.

1.5. V nguyn tc kim sot trong xy dng, thi hnh php lut Lut ban hnh vn bn quy phm php lut mi cn quy nh y ,

c th hn v c ch kim sot, trc ht l quy nh c th v trnh t, th tc gii thch Hin php, lut, php lnh; cng b php lnh, x l xung t php lut, c ch nh ch, bi b vn bn quy phm php lut, trch nhim bo v chnh sch ca Chnh ph khi trnh d n lut, php lnh

2. Mt s nh hng c th 2.1. V hnh thc vn bn quy phm php lut Mc d Lut nm 2008 gim bt mt s hnh thc vn bn quy

phm php lut, nhng theo quy nh ca hai Lut hin hnh th h thng php lut nc ta c n 19 loi vn bn quy phm php lut do 13 ch th ban hnh, trong Quc hi, y ban thng v Quc hi, Ch tch nc v y ban nhn dn ban hnh vn bn QPPL di hai hnh thc khc nhau. V tn gi, nhiu vn bn do cc ch th khc nhau ban hnh, nhng tn gi trng nhau nh ngh quyt ca Quc hi, y ban thng v Quc hi, Hi ng thm phn Ta n nhn dn ti cao v Hi ng nhn dn; quyt nh ca Ch tch nc, Th tng Chnh ph, Tng Kim ton nh nc v y ban nhn dn; thng t ca B trng, Th trng c quan ngang B, Chnh n Ta n ti cao v Vin trng Vin kim st nhn dn ti cao. Vic tn ti qu nhiu hnh thc vn bn QPPL do nhiu ch th khc nhau ban hnh l mt trong nhng nguyn nhn lm cho h thng php lut nc ta tr nn ri rm, kh tip cn, khng ch i vi cc i tng thi hnh m c i vi nhng ngi trc tip lm cng tc php lut. T thc t , Lut mi cn tip tc gim hnh thc vn bn quy phm php lut.

2.2. V Chng trnh xy dng lut, php lnh V xy dng lut, php lnh trong c nhim k, thc tin cho thy

chng trnh ny thng xuyn b iu chnh do s thay i ca tnh hnh kinh t - x hi. V vy, Chng trnh di hn 5 nm khng nn mang tnh bt buc m nn mang tnh nh hng cn c vo Ngh quyt ca i hi ng v K hoch pht trin kinh t - x hi 5 nm. u nhim k, Quc hi s quyt nh v nh hng xy dng lut, php lnh trong c nhim k do Chnh ph, cc c quan ca Quc hi chun b, trnh Quc hi quyt nh.

Cn c nh hng xy dng lut, php lnh trong c nhim k, vic lp chng trnh xy dng lut, php lnh hng nm s c i mi c bn theo hng coi y l quy trnh xy dng chnh sch trc khi son tho vn bn. Theo , cc c quan trnh Quc hi xut xy dng cc d n lut, php lnh phi bo v chnh sch trong cc d n lut, php lnh . Chnh ph xem xt, thng qua chnh sch ca tng d n lut, php lnh. Nhng d n


10

c chp thun th c bo co y ban thng v Quc hi a Chng trnh xy dng lut, php lnh. Trn c s Chng trnh xy dng lut, php lnh vi cc chnh sch c y ban thng v Quc hi thng qua, Quc hi quyt nh Chng trnh xy dng lut, php lnh hng nm.

u im ln ca quy trnh mi l khu xy dng, phn tch, ph duyt chnh sch trc khi bt u son tho vn bn c ch trng hn, qua gp phn nng cao cht lng ca chnh sch v trnh lng ph v thi gian, ngun lc.

i vi vn bn quy phm php lut ca Chnh ph v mt s ch th khc, Lut cn quy nh quy trnh son tho, ban hnh mt cch linh hot, hp l hn, ty thuc vo tm tc ng v tnh cht phc tp ca vn bn.

Cc ch th trnh d n, d tho vn bn c trch nhim tip thu, gii trnh, bo v chnh sch trong sut qu trnh tho lun, thng qua d n, d tho vn bn; chu trch nhim n cng v cc chnh sch do mnh xut.

2.3. V quy trnh nh ch, bi b vn bn quy phm php lut Hin php nm 2013 c nhiu quy nh v nh ch, hy b vn bn

nhm bo m s gim st, kim tra vn bn quy phm php lut. Lut ban hnh vn bn quy phm php lut mi cn c cc quy nh c th v quy trnh, th tc thc hin cc quy nh ny ca Hin php. ng thi, cn lm r c ch x l mu thun, xung t ca cc quy nh php lut.

2.4. Quy nh v son tho, ban hnh vn bn do i biu Quc hi trnh Theo Hin php 1992 th i biu Quc hi c quyn trnh d n lut,

php lnh. Tuy nhin, Lut nm 2008 cha quy nh c th v trnh t, th tc son tho, trnh cc d n lut, php lnh do i biu Quc hi trnh. Nay, Hin php 2013 tip tc quy nh quyn ny ca i biu Quc hi. Nhu cu lp php i biu Quc hi hot ng lp php nu c kt ni hp l s to nn c ch quan trng nng cao cht lng hot ng lp php. Do vy, Lut mi cn quy nh c th v vn ny bo m thc hin quy nh ca Hin php. Cng vi , Lut cn quy nh c ch cc i biu Quc hi, on i biu Quc hi sm tham gia tch cc, c hiu qu vo qu trnh hoch nh chnh sch v chuyn ti chnh sch vo cc lut, php lnh ngay t u.

2.5. Tng cng dn ch, pht huy trch nhim cng dn xy dng v thi hnh php lut

Theo quy nh hin hnh th mt trong nhng bin php bo m dn ch trong xy dng php lut l d tho vn bn quy phm php lut phi c ng ti t nht 60 ngy ly kin cng chng. Tuy nhin, thc t cho thy rt t khi nhn c kin gp ca doanh nghip v ngi dn. Mt trong nhng nguyn nhn ca hn ch ny l do vic ly kin cn dn tri, thiu trng tm, trng im, cha c hng dn c th v nhng ni dung cn tp trung i vi tng i tng c lin quan. Vn bn php lut c


11

son tho thng l s, kh tip cn, kh tham gia kin. Do vy, Lut mi cn quy nh khoa hc, hp l hn v k thut son tho vn bn quy phm php lut; xc nh r nhng ngi bt buc phi ly kin gm: i tng chu s tc ng trc tip ca vn bn v cc nh khoa hc. Ni dung ly kin cn tp trung vo nhng chnh sch ln, quan trng, trc tip nh hng n doanh nghip, ngi dn. Ngoi vic hon thin c ch ly kin trc tip ca nhn dn mt cch hiu qu hn, cn nghin cu t chc vic ly kin mt cch thit thc thng qua hai u mi chnh l Mt trn T quc Vit Nam (i din v bo v quyn li ch hp php, chnh ng ca nhn dn ni chung) v Phng Thng mi v Cng nghip Vit Nam (i din v bo v quyn, li ch hp php, chnh ng ca doanh nghip, doanh nhn). Ngoi ra, cc t chc chnh tr - x hi c trch nhim ng gp kin v cc d n lin quan n i tng ca mnh. ng thi, Lut mi cn quy nh c th c ch gim st, phn bin x hi ca Mt trn T quc trong xy dng php lut; trch nhim ca c quan ch tr son tho trong vic tip thu, gii trnh v phn hi kin ca c quan, t chc, c nhn i vi d tho vn bn quy phm php lut.

2.6. Quy nh r trch nhim ca cc c quan trong qu trnh xy dng vn bn quy phm php lut

Lut mi cn quy nh c th v rnh mch trch nhim ca c quan ch tr theo hng yu cu c quan ch tr son tho phi hon thnh vic trnh d n ng thi hn, trch nhim ca cc c quan phi hp. Phn nh r vai tr, nhim v v trch nhim ca c quan ch tr son tho, Ban son tho, T Bin tp, cn b ph trch, cn b trc tip tham mu xy dng chnh sch, xy dng vn bn QPPL. Cng vi , cng cn quy nh r trch nhim bo m tnh minh bch trong xy dng, thi hnh php lut ca cc c quan nh nc.

2.7. Bo m ngun lc cho cng tc xy dng php lut H thng php lut c vai tr ht sc quan trng i vi s pht trin ca

mi quc gia. Xy dng php lut l cng vic kh khn, phc tp i hi phi c ngun lc tng xng bo m thc hin. Do vy, Lut cn c quy nh mang tnh nguyn tc theo hng: - Chuyn mn ha, chuyn trch ha theo l trnh hp l ngun nhn lc lm cng tc hoch nh chnh sch, xy dng php lut trong cc c quan nh nc. Nh nc m bo u t thch ng, tng xng cho vic chun ha i ng cng chc ny v hin i ha cc phng tin, h tng k thut cho hot ng xy dng v t chc thi hnh php lut; - Xc nh nguyn tc huy ng ngun lc x hi vi s tham gia ch ng, hiu qu ca cc t chc x hi, nht l t chc chnh tr- x hi, t chc x hi ngh nghip, cc hip hi vo cc qu trnh xut, gp , gim


12

st v phn bin x hi i vi hot ng xy dng chnh sch, php lut v thi hnh php lut.

3. Cc gii php t ph nhm hon thin th ch D n Lut ban hnh vn bn quy phm php lut cn tp trung gii

quyt cc vn mang tnh t ph nng cao cht lng ban hnh, thi hnh vn bn quy phm php lut nh sau: Th nht, chun ha cc khi nim vn bn quy phm php lut, hiu lc vn bn quy phm php lut, t nng cao tnh minh bch ca h thng php lut, tng cng hiu qu p dng vn bn quy phm php lut trong thc t.

Th hai, phn bit r thm quyn lp php, lp quy, y quyn lp php, lp quy; thm quyn ban hnh vn bn quy phm php lut ca chnh quyn a phng, to c s cho vic phn nh thm quyn ni dung ca cc ch th ban hnh vn bn quy phm php lut. Th ba, lm r quy trnh xut, xy dng, hoch nh chnh sch v quy trnh xy dng vn bn quy phm php lut.

Th t, tng cng kim tra, kim sot vic ban hnh vn bn quy phm php lut ca cc B, ngnh, chnh quyn a phng. Th nm, tng cng kim sot, x l vic hng dn thi hnh vn bn quy phm php lut. Th su, tng cng nng lc t chc thi hnh vn bn quy phm php lut, kim sot vn bn quy phm php lut. Th by, i mi k thut xy dng php lut, xy dng chnh sch; xy dng, ban hnh vn bn quy phm php lut ngn gn, c th, p ng yu cu phn ng linh hot i vi thc tin. Th tm, u t cho hot ng xy dng, thi hnh php lut theo t duy u t cho pht trin. Tm li, hin nay chng ta hon ton c mi iu kin to ra s t ph v th ch v thc hin s t ph . Gc ca th ch l Hin php. Hin php nm 2013 c nhiu im mi lm nn tng ci cch th ch. Mun to nn s t ph trong xy dng th ch rt cn tip tc i mi nhn thc, t duy v xy dng php lut, v vai tr ca th ch trong nn kinh t th trng, trong Nh nc php quyn x hi ch ngha. Cn to c ch hu hiu kim sot hot ng xy dng php lut, kim sot cht lng xy dng, hon thin th ch. Cng vi cn bo m ngun lc v con ngi, v c s vt cht, huy ng s tham gia c hiu qu ca cc lc lng x hi, ca nhn dn vo hot ng hon thin th ch. Kinh nghim thc t ca cng cuc i mi cho thy rng, mi s pht trin v th ch u bt ngun t i sng thc tin, t lao ng sng to ca nhn dn. Vn l


13

cn nm bt kp thi nhu cu i mi, nh hng, khuyn khch v to th ch ph hp cho s pht trin. l nh hng ln v cng l yu cu ln t ra i vi vic xy dng d n Lut Ban hnh vn bn quy phm php lut trong tnh hnh mi.

TỪ BẢN CHẤT CỦA HOẠT ĐỘNG XÂY DỰNG PHÁP LUẬT...

Documents

Transcript of TỪ BẢN CHẤT CỦA HOẠT ĐỘNG XÂY DỰNG PHÁP LUẬT...