Türkiye Rüzgar Enerjisi Sektör Toplantısı ( TÜRES 2017/1 )

TÜRKİYE KURULU GÜCÜ

İTHAL KÖMÜR; 7.473,9; 9,44%

TAŞ KÖMÜRÜ + ASFALTİT; 782,5; 0,99%

LİNYİT; 9.087,4; 11,48%

DOĞALGAZ; 22.169,0; 28,00%

SIVI YAKITLAR *; 368,7; 0,47%

KATI+SIVI; 667,1; 0,85% SIVI+D.GAZ; 3.354,0; 4,26%

BİYOKÜTLE**; 520,6; 0,66%

JEOTERMAL; 850,8; 1,07%

HİDROLİK BARAJLI; 19.633,1; 24,80%

HİDROLİK AKARSU; 7.232,7; 9,13%

RÜZGAR; 5.981,4; 7,56%

GÜNEŞ; 1.054,1; 1,33%

YENİLENEBİLİR; 35.275,8; 44,55%

2017 MART SONU TÜRKİYE KURULU GÜCÜNÜN BİRİNCİL ENERJİ KAYNAKLARINA GÖRE DAĞILIMI (TOPLAM 79.178,3 MW)

İTHAL KÖMÜR TAŞ KÖMÜRÜ + ASFALTİT LİNYİT DOĞALGAZ SIVI YAKITLAR *

ÇOK YAKITLILAR KATI+SIVI ÇOK YAKITLILAR SIVI+D.GAZ BİYOKÜTLE** JEOTERMAL HİDROLİK BARAJLI

LİSANSLI RES’LER

17 GW RES için bağlanabilirlik onayı verilmesine rağmen işletmedeki RES gücü

~5.9 GW ile sınırlı kalmıştır.

• Teşekkülümüzle imzalanan Sistem Kullanım Anlaşmaları’nda yer alan kurulu güç dikkate alınmıştır

• Lisanssız RES 14.1 MW (206 MW toplam çağrı mektubu)

KAPASİTE TAHSİS EDİLEN RÜZGAR SANTRALLERİ

MW

İŞLETMEDE OLAN RES KAPASİTESİ 5.967*

İŞLETMEDEKİ SANTRALLERE AİT GÜÇ ARTIŞI UYGUN BULUNAN VE HENÜZ DEVREYE GİRMEYEN EK KAPASİTE

713

BAĞLANTI ANLAŞMASI İMZALAMIŞ VE HENÜZ DEVREYE GİRMEMİŞ KAPASİTE

2.006

ÜRETİM LİSANSI ALMIŞ ANCAK BAĞLANTI ANLAŞMASI İMZALANMAMIŞ KAPASİTE

1.641

BAĞLANTI GÖRÜŞÜ VERİLMİŞ ANCAK HENÜZ LİSANS ALMAMIŞ KAPASİTE

1.472

TOPLAM KAPASİTE 11.929

AÇIKLANAN RES KAPASİTELERİ

2013 Yılı Kapasiteleri (Başvurular EPDK tarafından 2015

Nisan ayında alındı) 3.000

2015 Yılı Kapasiteleri (Başvurular EPDK tarafından Nisan

2018 yılında alınacak) 2.000

TÜRKİYE ELEKTRİK İLETİM ANONİM ŞİRKETİ

4 TEİAŞ

İŞLETMEDEKİ KURULU GÜCÜN BAŞVURULARA GÖRE DAĞILIMI

İşletmedeki RES Kurulu Gücü

(MW)

İşletmedeki RES'lerin İlk Kurulu Gücü

(Güç Artışı Hariç) (MW)

İşletmedeki RES'lerin Güç Artışı Kapsamındaki

Kısmı (MW)

1 Kasım 2007 Öncesi RES Başvuruları

3.760 3.280 480

1 Kasım 2007 Çoklu RES Başvuruları

1.432 1.245 187

1 Kasım 2007 Tekli RES Başvuruları

775 581 194

TOPLAM 5967 5105 861

TÜRKİYE ELEKTRİK İLETİM ANONİM ŞİRKETİ

5 TEİAŞ

RES GÜÇ ARTIRIM TALEPLERİ SON DURUM

TEİAŞ’A İLETİLEN GÜÇ ARTIRIM TALEPLERİ

MW

İŞLETMEDEKİ SANTRALLERE AİT GÜÇ ARTIŞI UYGUN BULUNAN ve İŞLETMEYE GİREN KAPASİTE

915

İŞLETMEDEKİ SANTRALLERE AİT GÜÇ ARTIŞI UYGUN BULUNAN ve HENÜZ İŞLETMEYE GİRMEYEN EK KAPASİTE

713

TOPLAM GÜÇ ARTIŞI UYGUN BULUNAN TAHSİS KAPASİTESİ 1.627

* Toplam 39 farklı proje Söz konusu rakam toplam talebi ifade etmekte olup, uygun görülen güç artırım kapasiteleri sistem analizleri ve güç artırım metodolojisi kapsamında değerlendirilerek EPDK’ya iletilecektir

İŞLETMEDEKİ SANTRALLERE AİT GÜÇ ARTIŞI İÇİN GÖRÜŞ BEKLEYEN EK TALEP KAPASİTE

617*

TEİAŞ 2025 yılı Yenilenebilir Kurulu Güç Dağılımı

Nehir Tipi HES – 12 GW RES – 16 GW GES – 9 GW

Puant Yük Tahmini: 69.4 GW

TEİAŞ 2025 yılı Bahar Minimum Senaryosu

KAYNAK TİPİ KURULU GÜÇ (MW) ÜRETİM (MW)*

NÜKLEER 2400 2280

RÜZGAR 16000 4800

GÜNEŞ (PV) 9000 900

JEOTERMAL 2000 1500

DİĞER YENİLENEBİLİR SANTRALLER 1300 650

NEHİR TİPİ HES 12000 9000

BARAJLI HES 25000 6250

İTHALAT - 1370

TOPLAM 67700 26750

DOĞAL GAZ 28000

5000 YERLİ KÖMÜR 15000

İTHAL KÖMÜR 20000

TOPLAM 130700 31750

*2025 yılı ilkbahar minimum yüklenme koşullarında

öngörülen üretim miktarları

SİSTEM İŞLETMESİNİ ZORLAŞTIRAN ETKENLER

Baz yük termik santrallerin üretimdeki payının artışı İleri dönem senaryolarındaki Nükleer Santrallerin sisteme entegre olmasıyla baz yük termik santrallerin daha da artması Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının kurulu güçteki oranının artması

Yenilenebilir üretimdeki kaynak tipine bağlı olarak (rüzgar hızı, bulutlanma, vb.) görülen dengesizlik

Avrupa ile senkron bağlantı hatlarının 3 adet ile sınırlı olması nedeniyle ihracat kapasitesinin düşük olması Minimum yük koşullarında Dengeleme Güç Piyasasındaki (DGP) Yük Atma (YAT) yönünde tersiyer yedek kapasitesinin gittikçe düşmesi Sistemdeki verimi düşük Doğalgaz santrallerinin sistemden çıkmasıyla kurak dönemlerde esnek yük tersiyer kapasitesinin düşmesi

SİSTEM İŞLETMESİNDE ESNEKLİK

Piyasa Bazlı Yönetim (Redispatch)

Üretimin Kısıtlanması

Talep Yönetimi

Depolama

Dinamik Hat Yüklenmelerinin takibi

HVDC Şebeke Tasarımı

Sistem Topolojisinin Gözden geçirilmesi

SONUÇLAR

Nehir tipi HES, RES ve GES üretimlerinin farklı dönemlerde daha yüksek olması, toplamda mevsimsel denge oluşturabilir.

DGKÇS ve HES’ler üretim değişkenliği ve bölgesel dengesizliklerin dengelenmesi bakımından önemli rol oynayabilir.

Yatırım Planındaki 400 kV hatlar modellendiğinde sistemin 16 GW rüzgar 9 GW Güneş seneryosunda güçlü olduğunu göstermiştir.

154 kV şebeke yatırımları, şebekeye bağlanacak üretim-tüketim yatırımlarına daha bağlıdır. Yenilenebilir entegrasyonunun daha yoğun olduğu bölgelerde daha yoğun 154 kV altyapı olması gerekmektedir.

Akıllıca konumlandırılması durumunda daha yüksek yenilenebilir entegrasyonu şebekede bulunan kısıtların azaltılmasına faydalı olabilir.

Yatırımcılar tarafından şebekede esneklik çözümlerine (özellikle depolama sistemleri) yüksek ilgi oluşabilir.

Daha fazla yenilenebilir entegrasyonu daha kapsamlı bir çalışma gerektirecektir.

PDHES’LERİN DÜNYA UYGULAMALARI

33.199 28.652

26.645 7.903

7.485 6.772 6.688

6.427 5.894

4.820 4.700

3.547 3.428

3.173 2.912

2.608 2.542

2.196 1.391

1.052 1.040 967

0 5.000 10.000 15.000 20.000 25.000 30.000 35.000

Çin

Amerika

İtalya

Almanya

Fransa

G.Kore

İngiltere

G.Afrika

Avustralya

Tayland

İran

PDHES Kurulu Güç(MW)

Kaynak: A.A.Sertkaya-M.Saraç-M.A.Omar, 2015

(MW)

Dünya genelinde PDHES’lerin gelişimi Nükleer santrallerin devreye girmesiyle artışa geçmiş ve yenilenebilir enerji kaynaklarının çoğalmasıyla beraber hız kazanmıştır. PDHES kurulu gücü dünya genelinde 127.000 MW’ın üzerindedir.

Yenilenebilir Kurulu Gücün Avrupa’daki Durumu

ÜLKE

Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Dağılımı Toplam Kurulu Güç

(MW) Güneş Biyokütle Hidrolik Rüzgâr

Diğer

Yenilenebilir PHES

Almanya Net Üretim Kapasitesi (MW) 38.411 6.915 2.929 43.429 559 6.681

188.463 Yüzde 20% 4% 1% 23% 0% 4%

Avusturya Net Üretim Kapasitesi (MW) 404 417 10.772 1.981 0 2.797

24.226 Yüzde 2% 2% 44% 8% 0% 12%

Birleşik Krallık Net Üretim Kapasitesi (MW) 9.000 1.377 811 8.503 0 3.055

79.641 Yüzde 11% 2% 1% 11% 0% 4%

Danimarka Net Üretim Kapasitesi (MW) 781 510 7 5.082 0 0

13.922 Yüzde 6% 4% 0% 37% 0% 0%

Fransa Net Üretim Kapasitesi (MW) 6.191 1.703 20.371 10.312 0 5.050

129.310 Yüzde 5% 1% 16% 8% 0% 4%

İspanya Net Üretim Kapasitesi (MW) 6.967 747 15.128 23.003 0 5.208

106.187 Yüzde 7% 1% 14% 22% 0% 5%

İtalya Net Üretim Kapasitesi (MW) 19.100 3.700 14.729 8.750 780 7.421

124.180 Yüzde 15% 3% 12% 7% 1% 6%

Yunanistan Net Üretim Kapasitesi (MW) 2.444 52 2.547 1.775 0 695

17.570 Yüzde 14% 0% 15% 10% 0% 3%

Türkiye Net Üretim Kapasitesi (MW) 1.054 520 26.865 5.984 850 0

79.178 Yüzde 1% 0,5% 34% 8% 1% 0%