Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów
description
Transcript of Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów
![Page 1: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/1.jpg)
Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów
Znaczenie i definiowanie jakościCechy jakościowe towarów
![Page 2: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/2.jpg)
Towaroznawstwo – istota i zakres
• Towaroznawstwo – nauka zajmująca się badaniem i oceną właściwości użytkowych towarów oraz czynników wpływających na jakość.
• Towaroznawstwo – nauka o właściwościach towarów, metody ich badania i oceny, czynnikach, zjawiskach i procesach rzutujących na jakość i wartość użytkową, o właściwym ukształtowaniu jakości wyrobów w sferach: przedprodukcyjnej, produkcyjnej i poprodukcyjnej.
![Page 3: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/3.jpg)
Zakres towaroznawstwa • Wiedza o grupach towarowych i o
poszczególnych towarach: - pochodzenie, poprawne nazewnictwo, zarys procesu technologicznego, właściwości, zastosowanie, asortyment handlowy, wymagania norm, metody badań i oceny, regulacje prawne.
![Page 4: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/4.jpg)
Zakres towaroznawstwa, 2
• Wiedza na temat kształtowania i oceny jakości: - teoria jakości, zapewnienie i zarządzanie jakością, optymalizowanie jakości, ocena jakości wyrobów finalnych.
![Page 5: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/5.jpg)
Zakres towaroznawstwa, 3
• Wiedza z zakresu logistyki i ochrony jakości: - opakowalnictwo towarów, oznaczenia towarów, ochrona jakości w transporcie, magazynowanie towarów.
![Page 6: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/6.jpg)
Zakres towaroznawstwa, 4
• Stosowanie i doskonalenie metod badań: - badanie jakości towarów, przekazywanie społeczeństwu wyników badań, doradztwo dla konsumentów.
![Page 7: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/7.jpg)
Zakres towaroznawstwa, 5
• Znajomość zagadnień ogólnych: - klasyfikacja towarów, normalizacja, akredytacja laboratoriów, zagadnienia ekologiczne, rzeczoznawstwo.
![Page 8: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/8.jpg)
Elementy wiedzy o towarze• Poprawne nazewnictwo, • rozwój w sensie historycznym, • pochodzenie w sensie geograficznym, • zastosowane surowce i materiały, • zarys procesu technologicznego, • właściwości fizyczne, chemiczne,
mikrobiologiczne i inne.
![Page 9: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/9.jpg)
Elementy wiedzy o towarze, 2• Cechy sensoryczne, estetyczne, • zastosowania, • zagadnienia substytucji, • normalizacja i normy, • metody identyfikacji, • metoda badania i oceny jakości, • metody wykrywania wad i zafałszowań.
![Page 10: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/10.jpg)
Elementy wiedzy o towarze, 3• Opakowanie, • znakowanie, • asortyment, klasyfikacja rodzajowa, • warunki transportu, • zasady magazynowania, • kinetyka zmian jakości,• logistyka, • regulacje prawne związane z jakością towarów, • recykling.
![Page 11: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/11.jpg)
Towaroznawstwo obejmuje:
• Nauki przyrodniczo –techniczne - chemia, fizyka, mikrobiologia, technologia, materiałoznawstwo, nauki rolne i leśne, ekologia;
• Nauki ekonomiczne - ekonomia, ekonomika jakości, marketing, organizacja i zarządzanie, statystyczna kontrola jakości, kwalitologia, logistyka;
• Nauki prawne; • Psychologia.
![Page 12: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/12.jpg)
Definicje • Definicja nominalna – wyjaśnienie znaczenia
za pomocą znanych wyrazów.• Definicja realna – wyliczenie istotnych cech
definiowanego pojęcia.• Jakość – ogół właściwości obiektu wiążących
się z jego zdolnością do zaspokojenia potrzeb stwierdzonych i oczekiwanych.
![Page 13: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/13.jpg)
Definicje, 2
• Obiekt – to, co może być wyodrębnione i rozpatrywane. Obiektem może być np. działanie lub proces, wyrób, organizacja społeczna.
• Proces – zestaw wzajemnie powiązanych zastosowań i działań, które przekształcają stan wejściowy w wyjściowy.
• Wyrób – wynik działań lub procesów.
![Page 14: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/14.jpg)
Definicje, 3
• Organizacja – spółka, korporacja, firma, przedsiębiorstwo lub instytucja publiczna lub prywatna, o własnych zadaniach i administracji albo jakakolwiek ich część samodzielna lub nie.
![Page 15: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/15.jpg)
Definicje, 4 • Cechy krytyczne (dyskwalifikujące)
- cechy, których poziom, niezależnie od gatunku, klasy, jakości musi być utrzymany w określonych granicach pod rygorem całkowitej utraty wartości użytkowej (np. zanieczyszczenia mikrobiologiczne, sprawność hamulców w aucie, itp).
![Page 16: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/16.jpg)
Definicje, 5
• Cechy klasyfikujące - decydują o jakości lecz mogą ulegać stopniowaniu; - poziom tych cech decyduje o zaliczeniu wyrobu do odpowiedniej klasy jakościowej, gatunku.
![Page 17: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/17.jpg)
Cechy określające jakość towaru
• Cechy mierzalne – można opisać liczbą i jednostką miary określoną w wyniku badań laboratoryjnych, np. masa, gęstość, zawartość tłuszczu.
![Page 18: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/18.jpg)
Cechy określające jakość towaru, 2
• Cechy niemierzalne – nie dają się zmierzyć za pomocą znanych środków pomiarowych i mogą być opisane słownie jako wynik porównania danego towaru z wzorem lub wyrażone w umownej punktacji, np. w ocenie sensorycznej.
![Page 19: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/19.jpg)
Cechy określające jakość towaru, 3
• Cechy techniczne - określają techniczne parametry konstrukcji i technologii wyrobu, decydujące o zamierzonych funkcjach wyrobu.
![Page 20: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/20.jpg)
Cechy określające jakość towaru, 4
• Do cech technicznych zalicza się: - wymiary geometryczne, - właściwości fizykochemiczne, - techniczne parametry działania (wydajność, sprawność, moc, itp.). Ich cechą znamienną jest to, że są mierzalne.
![Page 21: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/21.jpg)
Cechy określające jakość towaru, 5
• Cechy użytkowe - charakteryzują funkcjonalność, - dogodność i bezpieczeństwo użytkowania - oraz niezawodność wyrobu. Mierzalność cech użytkowych jest możliwa, ale metody badania ich natężenia najczęściej muszą być ustalane doraźnie.
![Page 22: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/22.jpg)
Cechy określające jakość towaru, 6
• Cechy estetyczne - charakteryzuje wygląd zewnętrzny i staranność wykończenia wyrobów, z uwzględnieniem wymogów i tendencji wzornictwa przemysłowego. Ta grupa cech jest najtrudniej mierzalna. Ich oceny są często wysoce subiektywne.
![Page 23: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/23.jpg)
Cechy określające jakość towaru, 7• Cechy ekonomiczne: 1. koszty nabycia, 2.
cecha kupna, 3. amortyzacja, 4. straty na skutek zagrożonego kapitału, 5. koszty eksploatacji, 6. koszty transportu, 7. zainstalowanie, 8. przechowanie, 9. konserwacja, 10. naprawa.
![Page 24: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/24.jpg)
Cechy określające jakość towaru, 8
• Wada - niespełnienie wymagań związanych z zamierzonym użytkowaniem.
• Funkcjonalność - charakterystyka jakościowa wyrobu określająca rodzaje funkcji i stopień ich spełnienia przez wyrób.
![Page 25: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/25.jpg)
Cechy określające jakość towaru, 9
• Trwałość - zdolność obiektu do wypełniania wymaganych funkcji w danych warunkach użytkowania i obsługiwania, aż do osiągnięcia stanu granicznego, po osiągnięciu którego obiekt z przyczyn technicznych, ekonomicznych, środowiskowych lub z powodu innych istotnych czynników jest nieprzydatny do dalszego użytkowania.
![Page 26: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/26.jpg)
Cechy określające jakość towaru, 10
• Jakość projektu - zwana również jakością typu lub jakością wzoru, to stopień trafności, w jakim przewidywania zawarte w dokumentacji technicznej odpowiadają wymaganiom odbiorców.
![Page 27: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/27.jpg)
Cechy określające jakość towaru, 11
• Jakość wykonania - wyraża stopień zgodności pomiędzy wytwarzanym obiektem, a wzorcem (prototypem lub dokumentacją projektową). Jakość wykonania wyraża stopień zrealizowania zadania technologicznego.
![Page 28: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/28.jpg)
Cechy określające jakość towaru, 12
• Jakość eksploatacji - wyraża stopień zgodności uzyskiwany między rzeczywistym przebiegiem procesu użytkowania oraz rzeczywistym przebiegiem procesu obsługowo-naprawczego, a zasadami zawartymi w dokumentacji techniczno-ruchowej oraz obsługowo-naprawczej obiektu.
![Page 29: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/29.jpg)
Cechy określające jakość towaru, 13
• Cechy ergonomiczne - określają stopień dostosowania wyrobu do anatomicznych, fizjologicznych i psychicznych cech jego użytkowników.
![Page 30: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/30.jpg)
Cechy określające jakość towaru, 14
• Cechy ekologiczne - określają wzajemne relacje produktu i środowiska naturalnego, z uwzględnieniem zużywania surowców i energii oraz uciążliwych odpadów produkcyjnych, konsumpcyjnych i pokonsumpcyjnych w postaci stałej, skażonych ścieków i emisji szkodliwych gazów.
![Page 31: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/31.jpg)
Cechy określające jakość towaru, 15
• Cechy ekologiczne określają relacje w odniesieniu do biocenoz i do człowieka. Wymierna ich ocena jest stosunkowo trudna. Wykorzystuje się przede wszystkim bilanse ekologiczne.
![Page 32: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/32.jpg)
Cechy określające jakość towaru, 16
• Cechy logistyczne - warunkują optymalne przepływy surowców, materiałów, towarów i związanych z nimi informacji. Szczególne znaczenie mają cechy wpływające na pakowanie, transport i magazynowanie towarów warunkujące koszty produkcji i obrotu.
![Page 33: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/33.jpg)
Czynniki determinujące jakość towarów
• Czynniki natury technicznej - stanowią podstawę jakości wyrobów, gdyż rozwój nauki i techniki stwarza nowe możliwości w zakresie jakości. Czynniki natury technicznej warunkują jakość wyrobów w całym cyklu ich “życia”, a więc zarówno w sferze przedprodukcyjnej, w produkcji, jak i w sferze poprodukcyjnej.
![Page 34: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/34.jpg)
Czynniki determinujące jakość towarów, 2
• Czynniki natury ekonomicznej - uzewnętrzniają się w zaangażowaniu kapitału oraz w wyborze i tworzeniu warunków do najwłaściwszego wykorzystania możliwości, jakie stwarza współczesna technika. Wyrazem doceniania czynników natury ekonomicznej w produkcji jest polityka gospodarcza ukierunkowana na jakość, nazywana polityką projakościową.
![Page 35: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/35.jpg)
Czynniki determinujące jakość towarów, 3
• Czynniki natury psychologicznej – uwidaczniają się najczęściej jako reakcja na warunki pracy, układ bodźców materialnych i moralnych, stosunki międzyludzkie w zakładzie pracy itp. Docenione mogą się przyczyniać do bardzo znacznego podniesienia jakości produkcji i efektów ekonomicznych uzyskiwanych przez przedsiębiorstwo.
![Page 36: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/36.jpg)
Czynniki determinujące jakość towarów, 4
• Czynniki natury organizacyjnej - wiążą się z problemami sterowania jakością, kontroli jakości w przemyśle, odbioru jakościowego w handlu, itp.
![Page 37: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/37.jpg)
Normalizacja i normy
• Normalizacja – działalność mająca na celu uzyskanie optymalnego stopnia uporządkowania w określonej dziedzinie przez ustalenie postanowień przeznaczonych do powszechnego i wielokrotnego stosowania, dotyczących istniejących lub możliwych do zaistnienia problemów technicznych.
![Page 38: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/38.jpg)
Normalizacja i normy, 2
• Norma – przyjęty na zasadzie konsensu i zatwierdzony przez upoważnioną jednostkę organizacyjną dokument ustalający zasady, wytyczne lub charakterystyki odnoszące się do różnych rodzajów działalności lub ich wyników i zmierzający do uzyskania optymalnego stopnia uporządkowania w określonej dziedzinie.
![Page 39: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/39.jpg)
Metody badania jakości towarów
1. Organoleptyczne. 2. Laboratoryjne. 3. Doświadczalnego użytkowania.
![Page 40: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/40.jpg)
Metody badania jakości towarów, 2
• Metoda organoleptyczna – polega na dokonywaniu badania na podstawie wrażeń odbieranych za pomocą zmysłów: wzroku, węchu, słuchu, smaku, dotyku. Wyróżnia się:
• ocenę organoleptyczną, • analizę sensoryczną.
![Page 41: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/41.jpg)
Metody badania jakości towarów, 3
• Ocena organoleptyczna – to najogólniej pojęta ocena jakości towaru wykonana za pomocą zmysłów.
• Analiza sensoryczna – to ocena jakości dokonywana za pomocą jednego lub kilku zmysłów z zastosowaniem odpowiednich metod w warunkach zapewniających dokładność i prawidłowość wyników, wyrażana przez osoby o uprzednio sprawdzonej wrażliwości sensorycznej.
![Page 42: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/42.jpg)
Metody badania jakości towarów, 4
• Wrażliwość sensoryczna – zdolność odwzorowania bodźców zewnętrznych, np. barwy, kształtu, konsystencji, zapachu, smaku i innych za pomocą zmysłów.
• Próg wrażliwości sensorycznej – najmniejsze dostrzegane wrażenie zmysłowe, wywołane bardzo słabym bodźcem. Im niższy jest próg wrażliwości sensorycznej, tym większa jest wrażliwość sensoryczna.
![Page 43: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/43.jpg)
Rzetelność oceny organoleptycznej
• Wpływ następujących czynników: • stan zdrowia badającego, • stan psychiczny i stopień zmęczenia fizjologicznego
badającego, • warunki otoczenia, pomieszczenia, temperatura,
czas trwania badania, • sposób wykonywania badań, • wrażliwość zmysłowa, • światło oświetlające badany towar.
![Page 44: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/44.jpg)
Obiektywność i powtarzalność wyników
• Wzorce porównawcze (np. wzorce barwy, dźwięku, konsystencji, itp.);
• prosta aparatura pomocnicza (np. lupa, prześwietlacz, kamerton, palnik gazowy, itp.),
• proste odczynniki chemiczne wywołujące reakcje barwne (np. jodyna - wykrywanie skrobi, fluoroglucyna - wykrywanie ścieru drzewnego w papierze, lakmus - oznaczanie odczynu płynów, alizarol - oznaczanie stopnia zakwaszenia mleka, itp.).
![Page 45: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/45.jpg)
Metody laboratoryjne • Dają wyniki wyrażalne liczbowo, co pozwala na
dokładną i ścisłą charakterystykę jakości towaru.• Metody te dzieli się na: - fizyczne, - fizyko-chemiczne, - chemiczne, - mikrobiologiczne, - instrumentalne.
![Page 46: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/46.jpg)
Wyróżnienia
• Metody ogólne – wspólne dla pewnych grup towarowych, np. poziom gęstości, kwasowość, lepkość.
• Metody specjalne – dostosowane do badań konkretnych towarów, np. oznaczenie tłuszczu w mleku.
![Page 47: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/47.jpg)
Metody fizyczne • Mierzenie towarów, • ważenie, • oznaczanie gęstości, • oznaczanie temperatury topnienia, • oznaczanie lepkości, • mikroskopia, • refraktometria, • kalorymetria, • badania mechaniczne.
![Page 48: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/48.jpg)
Metody chemiczne
• Stosuje się przy badaniu substancji towaru, tj. zarówno do określenia podstawowych grup składników, jak i do ustalenia obecności środków zanieczyszczających, substancji świadczących o niewłaściwym stanie świeżości, domieszek ciał konserwujących, itp.
![Page 49: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/49.jpg)
Metody mikrobiologiczne
• Nieodzowne przy ocenie przydatności wody do celów spożywczych, jak również przy ocenie, wielu artykułów żywnościowych, a zwłaszcza mleka i przetworów mięsnych. Metody mikrobiologiczne stosowane są również przy ocenie niektórych towarów nieżywnościowych.
![Page 50: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/50.jpg)
Metody instrumentalne • Umożliwiają przeprowadzenie
wielokierunkowych badań i oznaczeń, określających różne właściwości towarów. W analizie instrumentalnej wykorzystuje się metody optyczne, elektro-chemiczne i chromatograficzne. Do badania służy aparatura, której elementami są urządzenia elektroniczne sprzężone z komputerami.
![Page 51: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/51.jpg)
Metody kontroli jakości
• Kontrola stuprocentowa – może być stosowana, gdy:
• z przeznaczenia towaru wynika konieczność takiej kontroli,
• koszty takiej kontroli są z ekonomicznego punktu widzenia uzasadnione,
• badania nie powodują uszkodzeń wyrobu.
![Page 52: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/52.jpg)
Metody kontroli jakości, 2• Kontrola wyrywkowa – powinna być
przeprowadzona, gdy: • nie ma technicznego, ani ekonomicznego
uzasadnienia kontroli stuprocentowej, • w wyniku sprawdzenia jakości wyrobu następuje
jego zniszczenie lub taka zmiana jego właściwości, która powoduje, że staje się on nieprzydatny do użytkowania zgodnie z przeznaczeniem.
![Page 53: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/53.jpg)
Metody kontroli jakości, 3
• Aby móc popranie ocenić jakość surowca, półproduktu lub wyrobu podczas jego wytwarzania, należy zastosować metody statystyczne do pobierania prób, badań doświadczalnych i kontroli jakości końcowej wytworzonego produktu.
![Page 54: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/54.jpg)
Metody statystyczne • Wykorzystywane w badaniach jakości
towarów. • Polegają na losowym pobieraniu do badań
określonej części partii wyrobu z wykorzystywaniem metod statystyki matematycznej do określenia prawdopodobnej jakości towarów.
![Page 55: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/55.jpg)
Zasady pobierania próbek
• Próbką nazywa się część partii towarów, która jest bezpośrednio poddana badaniom i na podstawie której określa się jakość całej partii towaru.
• Partię towaru ocenia się na podstawie analizy jakości próbki.
![Page 56: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/56.jpg)
Rodzaje pobierania próbek
• Próbka pierwotna - część partii pobrana jednorazowo z jednego miejsca towaru nie opakowanego lub z jednego opakowania jednostkowego.
• Próbką pierwotną może być zawartość szufli, rury zgłębnikowej, pipety, łyżki, itp.
![Page 57: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/57.jpg)
Rodzaje pobierania próbek, 2
• Próbka jednostkowa - łączna ilość próbek pierwotnych pobranych z jednego opakowania jednostkowego. • Opakowanie jednostkowe jest to każda
postać opakowania zawierającego produkt i powtarzająca się jako część partii, np. worek jutowy, bela, skrzynka, beczka.
![Page 58: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/58.jpg)
Rodzaje pobierania próbek, 3
• Próbka ogólna - łączna ilość próbek pierwotnych lub jednostkowych pobranych z całej partii towaru.
• Próbka ogólna jest przeznaczona do otrzymania próbki średniej.
• Próbka średnia – część próbki ogólnej uzyskana przez wydzielenie i przeznaczenie do badań laboratoryjnych.
![Page 59: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/59.jpg)
Rodzaje pobierania próbek, 4
• Zasady pobierania próbek są zawarte w umowach handlowych opartych bądź na normach, bądź na dokładnych instrukcjach dotyczących tej czynności w odniesieniu do poszczególnych artykułów.
![Page 60: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/60.jpg)
Rodzaje pobierania próbek, 5 • Próbki należy pobierać w sposób losowy. • Każda część partii, dobra czy zła, powinna
mieć jednakowe szanse znalezienia się w próbce. • Próbki pobiera się z różnych miejsc partii,
bez względu na związane z tym trudności.
![Page 61: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/61.jpg)
Rodzaje pobierania próbek, 6
• Pobieranie próbek powinno się odbywać w warunkach nie wpływających na zmianę własności produktu i w jak najkrótszym czasie.• Szczególną ostrożność należy zachować
przy pobieraniu próbek z artykułów higroskopijnych, łatwo utleniających się, zawierających substancje lotne.
![Page 62: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/62.jpg)
Rodzaje pobierania próbek, 7
• W wypadku towarów opakowanych, przed przystąpieniem do pobierania próbek, sprawdza się zgodność opakowania i oznakowania z obowiązującymi normami lub warunkami umowy. • Próbki pobiera się z opakowań
nieuszkodzonych.
![Page 63: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/63.jpg)
Rodzaje pobierania próbek, 8
• Przed pobraniem próbek opakowanie należy oczyścić, by nie zanieczyścić próbki.
• Produkt w opakowaniach uszkodzonych zostawia się do dyspozycji stron, gdyż zniszczenie opakowania może pociągać za sobą zniszczenie produktu.
![Page 64: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/64.jpg)
Rodzaje pobierania próbek, 9• Ważne jest przygotowanie próbki średniej.• Przygotowanie tej próbki z materiałów sypkich,
brylastych i w kawałkach polega na dokładnym rozdrobnieniu, wymieszaniu i podzieleniu.
• Przy produktach sypkich należy postępować podobnie, nie stosując mielenia.
• W przypadku materiałów płynnych i półpłynnych wymaga się dokładnego wymieszania.
![Page 65: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/65.jpg)
Rodzaje pobierania próbek, 10• Średnie próbki laboratoryjne powinny być
przechowywane w czystych, suchych i wolnych od zanieczyszczeń opakowań z zamknięciami.
• Opakowania wielkościowo powinny być dopasowane do wielkości próbek .
• Próbkę w opakowaniu należy zabezpieczyć przez lakowanie, plombowanie.
![Page 66: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/66.jpg)
Na każdym opakowaniu z próbką średnią należy zamocować nalepkę zawierającą:
• Nazwę produktu i klasę jakości,• nazwę producenta, datę produkcji i nr partii, • wielkość partii, • przewidywane badania laboratoryjne, • datę i miejsce pobrania próby, • nr próby, • nr opakowania z którego próba pochodzi (w przypadku pobierania
prób z beczek, silosów lub cystern), • nr specyfikacji, listu przewozowego lub innego dokumentu
określającego dostawcę, a przy dostawach wagonowych nr wagonu, • nazwisko i podpis osób pobierających próbę.
![Page 67: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/67.jpg)
Dodatkowe informacje
• Wilgotność bezwzględna powietrza to liczba gramów pary wodnej znajdującej się w 1m3 powietrza. • Im wyższa temperatura, tym więcej
może znajdować się pary wodnej w powietrzu nie osiągając stanu nasycenia i możliwości jej skroplenia.
![Page 68: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/68.jpg)
Dodatkowe informacje, 2
• Wilgotność względna – to wyrażony w procentach stopień nasycenia pary wodnej w stosunku do możliwie największej wilgotności przy danej temperaturze.
![Page 69: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/69.jpg)
Czynniki biotyczne
• Mikroorganizmy (dezynfekcja), • owady (dezynsekcja), • gryzonie (deratyzacja).
![Page 70: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/70.jpg)
Zagrożenia chemiczne• Występujące w surowcach (np. solanina w
ziemniaku), • obecne w wyniku zabiegów agrotechnicznych,
zootechnicznych oraz weterynaryjnych ( pozostałości pestycydów),
• celowo dodane w procesie technologicznym (dodatki funkcjonalne) ,
• dostające się przypadkowo w procesie technologicznym (smary),
![Page 71: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/71.jpg)
Zagrożenia chemiczne, 2• Pozostałości środków myjących i
dezynfekujących, • obecne w wyniku wykorzystania terenów
ekologicznie zagrożonych (metale toksyczne), • mikrotoksyny i toksyny bakteryjne, • skażenia radiologiczne, • dodane świadomie w celu zafałszowania.
![Page 72: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/72.jpg)
Zagrożenia fizyczne i źródła ich pochodzenia
• Szkło z opakowań słoików, żarówek ,• drewno z palet(skrzynek),• kamienie, piasek, z tynku, ze stopu, • metale z maszyn, urządzeń, narzędzi, • plastik z palet, maszyn, urządzeń,
opakowań.
![Page 73: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/73.jpg)
Zagrożenia fizyczne i źródła ich pochodzenia, 2
• kości, ości, pestki z surowców, • różne świadome lub nieświadome inne ciała obce w wyniku zaniedbań
personelu, np. włosy, guziki, ozdoby.
![Page 74: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/74.jpg)
Zarządzanie jakością
• Wszystkie działania z zakresu zarządzania które decydują o polityce jakości, celach i odpowiedzialności, a także ich realizacji w ramach systemu jakości za pomocą takich środków jak: planowanie, sterowanie, zapewnienie i doskonalenie jakości.
![Page 75: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/75.jpg)
Zarządzanie jakością, 2 • Odpowiedzialność w zarządzaniu jakością
spoczywa na wszystkich szczeblach zarządzania, lecz kierować nim musi najwyższe kierownictwo.
• Jego wdrożenie wymaga zaangażowania członków organizacji konsumenckich.
• W zarządzaniu jakością istotne znaczenie mają względy ekonomiczne.
![Page 76: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/76.jpg)
Zapewnienie jakości
• Wszystkie planowane i systematyczne, a także jeśli to konieczne, udowodnione działania realizowane w ramach systemu jakości, służące do wzbudzenia należytego zaufania co do tego, że obiekt spełnia wymagania jakościowe.
![Page 77: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/77.jpg)
Kształtowanie produktu
• Wszelkie czynności zmierzające do uzyskiwania wyrobu o określonych cechach, także jego opakowania i znaku towarowego.
![Page 78: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/78.jpg)
Kształtowanie produktu, 2
• Kształtowanie produktu rozpoczyna się od powstania pomysłu produktu, jego oceny i analizy, hipotetycznych kosztów i rynków zbytu, oceny projektu i prototypu.
• Trwa aż do momentu wyprodukowania wyrobu o żądanych cechach.
![Page 79: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/79.jpg)
![Page 80: Towaroznawstwo – nauka o jakości towarów](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062310/56815e3c550346895dcca2d2/html5/thumbnails/80.jpg)