TÜRKİYE’DEKİ YAT LİMANLARINDA TEKNE GÜVENLİĞİ ÜZERİNE … · eki olarak sözleúmelerde...
Transcript of TÜRKİYE’DEKİ YAT LİMANLARINDA TEKNE GÜVENLİĞİ ÜZERİNE … · eki olarak sözleúmelerde...
III Ulusal Deniz Turizmi Sempozyumu
Doi 1018872DEUbUDTS20160012
TUumlRKİYErsquoDEKİ YAT LİMANLARINDA TEKNE GUumlVENLİĞİ
UumlZERİNE BİR ARAŞTIRMA
1Oumlzguumlr ALTINKAYA
2Oğuz ATİK
OumlZET
Guumlvenlik turizm faaliyetlerinin gerccedilekleşebilmesi iccedilin gereken en
temel unsurlardan biri olduğu gibi deniz turizmi kapsamında da yat limanı işletmeleri iccedilin buumlyuumlk oumlnem arz etmektedir Yat limanı işletmelerinin teknelerin
emniyetli bağlanmasıyla birlikte asli goumlrevleri teknelerin guumlvenliğinin
sağlanmasıdır Yat limanlarında guumlvenlik hizmetleri kapsamında hazırlanması gereken guumlvenlik planlarının yat limanı youmlnetimince deniz turizminin oumlzellikleri
ve gerekleri doğrultusunda oumlzel hayatı ve mahremiyeti etkilemeyecek şekilde
oumlzenle tasarlanması ve hayata geccedilirilmesi gerekmektedir Bu ccedilalışmada
Tuumlrkiyersquode yat limanlarında guumlvenlik hizmetleri ve karşılaşılan guumlvenlik sorunları araştırılmıştır Araştırmanın amacı Tuumlrkiyersquode yat limanlarında
başta hırsızlık olmak uumlzere mevcut guumlvenlik accedilıklarını değerlendirmek neden ve
sonuccedillarına ulaşmak ve ccediloumlzuumlm oumlnerileri sunmaktır Araştırmada nitel araştırma youmlntemleri kullanılmıştır
Anahtar Soumlzcuumlkler Deniz Turizmi Yat Limanı Tekne Guumlvenliği
1 GİRİŞ
Yatccedilıların ve ziyaretccedililerin yat limanlarının hizmetlerinden
faydalanabilmesi iccedilin oumlncelikle kendilerini guumlvende hissetmeleri gerekmektedir
Yat limanlarının sundukları hizmetlerin temelini guumlvenlik oluşturmakta eğer tekne sahipleri ve ziyaretccedililerin yat limanı ile ilgili guumlvenlik algısı olumlu ise
yat limanındaki diğer deniz turizmi faaliyetleri gerccedilekleşebilmektedir (Goumlzlem)
Başarılı bir yat limanı tekne sahipleri ve ziyaretccedililer tarafından tercih
edilen hizmet duumlzeyi ve olanaklar olan emniyet guumlvenlik mahremiyet ile
ccedilekici bir atmosfere elverişliliği ve ulaşılabilirliği sağlar (American Society of
Civil Engineers Raporu 2012 285)
1 Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Denizcilik Fakuumlltesi İzmir
flamencodndgmailcom 2 Yrd Doccedil Dr Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Denizcilik Fakuumlltesi İzmir oguzatikdeuedutr
Guumlnuumlmuumlzde yatların bağlama imkacircnları sadece marinalarla sınırlı değildir Yatların bağlı oldukları işletmelerde en temel hizmetler emniyetli
barınma ve guumlvenlik olmakla birlikte guumlvenlik hizmetinin nasıl ne duumlzeyde ve
hangi teknolojik imkacircnlardan yararlanarak sağlandığı oumlnemlidir Tuumlrkiyede yatların bağlanabildikleri liman işletmelerinde guumlvenlik oumlnlemlerinin nasıl
olması gerektiği ilgili mevzuatlar incelenerek mevcut durum ele alınmıştır
Araştırmada yat limanlarının guumlvenlik sorunları ve ccediloumlzuumlm yollarının nasıl olabileceği uumlzerinde durularak iyileştirme yollarının neler olduğuna
değinilmiştir Tekne sahiplerinin yaşadığı sorunlara ccediloumlzuumlm oumlnerileri
geliştirilmeye ccedilalışılarak yat limanlarındaki guumlvenlik hizmeti ve kapsamı
detaylandırılarak incelenmiştir Guumlvenlik hizmetlerinin iccedileriği ve duumlzeyinin belirlenmesinde inisiyatifin kimde olduğu yetki ve sorumlulukları incelenmiş
olası guumlvenlik tehditlerini engellemek iccedilin ne gibi oumlnlemler alınabileceği
uumlzerinde durulmuştur
2 DENİZ TURİZMİ
Deniz turizmi kara temelli turizmden daha ccedilok geniş ccedilapta su temelli turizmi (yatccedilılık su sporları vb) kapsayan ancak ilgili karasal faaliyetler ve
ilgili turizm tipi iccedilin gerekli uumlruumln ve hizmetin uumlretilmesini de iccedilerir (ECMA
2015) Bir başka tanıma goumlre deniz turizmi bir kişinin daimi ikamet ettiği
yerden uzağa seyahat ederek deniz ccedilevresiyle buluşma aktivitelerini iccedilerir Deniz ccedilevresi tuzlu ve gelgit etkisinde olan suları tanımlar (Orams 19999)
İlk tanımda yer alan su temelli ifadesinden dolayı iccedil suları da
kapsamakta ve ikinci tanıma goumlre daha kapsayıcı bir tanım niteliğindedir
Nitekim tuumlm duumlnyada su sporları iccedil sularda da yapılabilmekte ya da yat limanları inşa edilerek yatccedilılık faaliyetleri suumlrduumlruumllebilmektedir Avalon
Waterways firmasının Fransanın Sen nehrinde ya da Usa River Cruises
firmasının ABDnin Mississippi nehrindeki kruvaziyer turizmi duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde kruvaziyer turizmi dacirchil aşağıda belirtilen deniz turizmi bileşenlerinin tamamı
hem deniz hem de iccedil sularda faaliyet goumlsterebilmektedir
Deniz turizmi bileşenleri ise aşağıdaki gibi belirtilmiştir (DTO
Sektoumlruuml Raporu 2009)
a) Yat Yatırım ve İşletmeciliği b) Mavi Tur İşletmeciliği (Guletler)
c) Bareboat (Ccedilıplak Tekne Kiralama) İşletmeciliği
d) Guumlnuumlbirlik Tur Tekneleri İşletmeciliği e) Turistik Amaccedillı Gezi Tekneleri
f) Kruvaziyer Turizm ve Feribot İşletmeciliği
g) Su Sporları ve Dalış Turizm İşletmeciliği h) Yat Limanı ve Marina İşletmeciliği
3 YAT LİMANI TANIMI
Yat limanı 24072009 tarih ve 27298 sayılı Resmi Gazetede
yayınlanan Deniz Turizmi Youmlnetmeliğirsquonin 91 maddesinde yat limanlarının 5
maddedeki niteliklere sahip yatların bağlanabilecekleri iskelelere dinlenme konaklama ve alışveriş gibi sosyal tesisler ile yatlara bakım onarım hizmeti
sunan ve benzeri birimlere sahip deniz turizmi tesisleri olarak tanımlanmıştır
Yine aynı tarih ve sayılı Deniz Turizmi Youmlnetmeliğirsquonde atıfta bulunulan 5 maddede belirtilen nitelikler ise deniz turizmi tesislerinin deniz araccedillarına seyir
manevra yanaşma bağlanma barınma karaya ccedilekilme hizmetleri sunan ve bu
hizmetleri ilgili mevzuat huumlkuumlmleri uyarınca yeterli emniyet duumlzeyini sağlayacak şekilde olması gerektiğine değinilmiştir
13121996 tarih ve 22846 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Balıkccedilı
Barınakları Youmlnetmeliğirsquonin 9H maddesinde ise barınağın muumlsait olması
halinde yatların da uumlcret karşılığı barınaktan geccedilici olarak yararlanmasına izin verilir denilmektedir Ancak bu izin suumlresi balıkccedilı gemilerinin barınaktan
yararlanmalarını engelleyecek suumlre ve koşullarda olamaz denilerek yatlarında
balıkccedilı barınaklarına bağlama yapabilecekleri belirtilmiştir Ancak balıkccedilı
barınaklarına yabancı bayraklı teknelerin bağlanması 6112001 tarih ve 24575 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan yatlara ilişkin 9 Sayılı Guumlmruumlk Genel Tebliği
ile yasaklanmıştır Bahsi geccedilen tebliğin 8 maddesinde yabancı bayraklı
yatların ancak Turizm Bakanlığırsquondan belgeli yat limanları ile yat ccedilekek yerlerine kışlama bakım ve onarım amacı ile bırakılabileceği belirtilerek
bunların Turizm Bakanlığırsquondan belgeli olmayan şahıs kurum veya kuruluşlara
ait yerlere bırakılamayacağından bahsedilmiştir Turizm Bakanlığırsquondan belgeli olmayan balıkccedilı barınakları yabancı bayraklı tekneler iccedilin bağlama hizmeti
sunması yasaklanmakta dolayısıyla balıkccedilı barınaklarından bağlama yeri olması
durumunda sadece Tuumlrk bayraklı tekneler yararlanabilmektedir Bu tanımlar
doğrultusunda Tuumlrkiyede faaliyet goumlsteren marinalar ve balıkccedilı barınakları youmlnetmeliği gereğince oumlzel yatlarında bulunduğu balıkccedilı barınakları araştırma
kapsamı iccediline dacirchil edilmiştir Araştırma kapsamında marina ve balıkccedilı barınağı
birlikte ifade edilmek istendiğinde yat limanı kavramı kullanılmış diğer hallerde marina ve balıkccedilı barınağı ifadeleri ayrı ayrı belirtilerek ifade
edilmiştir
4 GUumlVENLİK KAVRAMI Emniyet ve guumlvenlik kavramları ccediloğu zaman karıştırılmakta ve
birbirlerinin yerine kullanılabilmektedir Oumlyle ki oumlzel guumlvenlik şirketlerinin
tesisler iccedilin hazırladığı koruma ve guumlvenlik planı iccedilerisinde emniyet ve guumlvenlik oumlğeleri birbiriyle iccedil iccedile karışık halde maddelendirilmiştir Emniyet ve guumlvenlik
ayrımı ve guumlvenlik kavramının tanımı ise şoumlyledir
Emniyet insan hatası kazalar ve rastgele tehlikelerin oluşturduğu
tehditlerden uzak olma durumu olup Oumlnlem alınması gereken başlıca tehlikeler
doğal guumlccedillerin oluşturduğu potansiyel tehlikelerdir Guumlvenlik ise kaynağını
insanın bilinccedilli olarak zarar vermek iccedilin oluşturduğu tehlikelerden uzak olma durumunu anlatır ve muumlcadele konusu insanın oluşturduğu tehlikelerdir (Nas
2012 22)
5 İLGİLİ MEVZUAT KAPSAMINDA YAT LİMANLARINDA
GUumlVENLİK Yat limanlarında guumlvenlik kavramına ilgili mevzuatlarda guumlvenliğin
iccedileriği nasıl detaylandırıldığı ve guumlvenliğin sağlanmasından sorumlu kişilerin
goumlrev ve sorumlulukları ile işletme iccedili guumlvenlik talimatlarının nelerden oluştuğu
incelenmiştir
51 Deniz Turizmi Youmlnetmeliği Kapsamında Guumlvenlik
24072009 tarih ve 27298 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Deniz Turizmi Youmlnetmeliğinin 4F maddesinde deniz turizm tesisleri deniz turizmi araccedillarına guumlvenli bağlama karaya ccedilekme bakım onarım hizmetleri bu
araccedillarla gelen yolculara yeme iccedilme dinlenme eğlence konaklama gibi
hizmetlerden birkaccedilını veya tamamını sunan kruvaziyer gemi limanı yat limanı ccedilekek yeri rıhtım ve iskele gibi turizm tesisleri olarak tanımlanmıştır Bu
kapsamda guumlvenli bağlama hizmeti sunma yuumlkuumlmluumlluumlğuuml deniz turizmi
işletmesine verilmiştir Yine 24072009 tarih ve 27298 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Deniz Turizmi Youmlnetmeliğinin 201 maddesinde işletme
muumlduumlruumlnuumln yetki ve sorumlulukları başlığı altında deniz turizmi tesisi
işletmelerinde guumlvenlik duumlzen temizlik ve ccedilalışan personel arasındaki
koordinasyonun işletme muumlduumlruuml tarafından sağlanacağı belirtilerek guumlvenliğin sağlanması işletme muumlduumlruumlnuumln yetki ve sorumluluğu olarak tanımlanmıştır
Ayrıca yine işletme muumlduumlruumlnuumln yetki ve sorumlulukları başlığı altında 20Ccedil
maddesinde deniz turizmi tesislerinde huzur guumlven ve duumlzeni bozanları uyarmak ve herhangi bir sorun olması durumunda ilgili mercileri bilgilendirmek
yine deniz turizmi işletmesi muumlduumlruumlnuumln goumlrevidir
Marinalarda guumlvenliğin ne şekilde sağlanması gerektiği asgari
guumlvenlik şartları ya da ideal guumlvenlik oumlnlemlerinin nasıl olması gerektiği hususunda Deniz Turizmi Youmlnetmeliği kapsamında herhangi bir detay
bulunmamaktadır
52 Balıkccedilı Barınakları Youmlnetmeliği Kapsamında Guumlvenlik
13121996 tarih ve 22846 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Balıkccedilı Barınakları Youmlnetmeliğirsquonin 9 maddesinde barınak işletmecisi karadan
gelebilecek tehlikelere karşı sınırlarını tel ccedilit veya ihata duvarı ile belirlemek
gibi guumlvenlik oumlnlemleri almak giriş ccedilıkışları kontrol altında tutmakla ile sorumlu kılınmıştır Barınak işletmecisi bu amaccedilla aynı youmlnetmeliğin 9C
maddesine goumlre barınakta huzur guumlven ve emniyeti bozan gemiler ve kişileri
uyarmak ve gerekiyorsa muumllki idari amiri aracılığı ile barınağın dışına
ccedilıkarılmalarını sağlamakla ilgili gerekli muumldahalelerde bulunur denilmektedir
Yine aynı youmlnetmeliğin barınaktan yararlananların yuumlkuumlmluumlluumlkleri
başlığı altındaki madde 10B ifadesinde tekne muumlrettebatı sorumlu teknelerde
bulunan eşyaların kaybolmaması ccedilalınmaması veya hasara uğramaması konusunda gerekli tedbirleri almakla sorumlu tutulmuş ve gerekli hallerde
barınak işletmecisi tarafından oumlzel tedbirler alınması isteyebileceklerinden
bahsedilmiştir
Dolayısıyla guumlvenlik oumlnlemlerinin ne duumlzeyde olacağı ve alınacak
oumlnlemlerin detayları youmlnetmelik kapsamında bulunmamakla birlikte marinalara
goumlre ccedilok daha dezavantajlı bir durum da balıkccedilı barınaklarının oumlzel guumlvenlik şirketleri ile ccedilalışmamasıccedilalışamaması (ekonomik sebeplerden) ve buna binaen
gerekli guumlvenlik değerlendirmeleri fizibilite ve risk analizlerinin yapılmayarak
koruma ve guumlvenlik planı oluşturulmamasıdır
53 Oumlzel Guumlvenlik Hizmetlerine Dair Kanunun Uygulanmasına
İlişkin Youmlnetmelik Kapsamında Guumlvenlik
07102004 tarih 25606 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan oumlzel
guumlvenlik hizmetlerine dair kanunun uygulanmasına ilişkin youmlnetmeliğin 7
maddesine goumlre bir tesisin guumlvenlik hizmeti valilik iznine tacircbi olmak kaydıyla
kendi iccedil buumlnyesinde kurabileceği guumlvenlik birimi ya da dış kaynak sağlayarak oumlzel guumlvenlik şirketlerince yapılabilmektedir Bu konuda seccedilim tesis işletmesine
bırakılmıştır
07102004 tarih 25606 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan oumlzel
guumlvenlik hizmetlerine dair kanunun uygulanmasına ilişkin youmlnetmeliğin koruma ve guumlvenlik planları başlığı altındaki 12 maddede oumlzel guumlvenlik şirketlerinin
bu youmlnetmelik kapsamında hizmet verecekleri tesis ve alanlara ilişkin koruma
ve guumlvenlik planlarının bir oumlrneğini 30 guumln iccedilerisinde valiliğe vermeleri gerektiğinden bahsedilerek planda valiliğin gerekli goumlrmesi durumunda
değişikliğe gidilebileceği ya da tespit edilen yetersizliklerin giderilmesini
isteyebileceği belirtilmiştir
4072009 tarih ve 27298 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Deniz Turizmi Youmlnetmeliğirsquonde ya da 13121996 tarih ve 22846 sayılı Resmi Gazetede
yayınlanan Balıkccedilı Barınakları Youmlnetmeliğirsquonde detayı bulunmayan guumlvenlik
oumlnlemleri oumlzel guumlvenlik şirketinin guumlvenlik hizmeti sunacağı tesiste yaptığı koruma ve guumlvenlik planı dacirchilinde detaylandırılır
Bu plan iccedilerik bakımından 07102004 tarih 25606 sayılı Resmi
Gazetede yayınlanan oumlzel guumlvenlik hizmetlerine dair kanunun uygulanmasına
ilişkin youmlnetmeliğin koruma ve guumlvenlik planı fihristi başlığı altındaki 12 maddeye istinaden aşağıdaki oumlğeleri iccedilermektedir
a) Tesis veya alanların yerleşim planı (iccedil ve dış kroki guumlvenliğin devriye alanı
ve durduğu konum belirtilecektir)
b) Yangınlara karşı alınacak oumlnlemler ve yangın sonrası uygulanacak hareket
tarzı
c) Doğalgaz kaccedilağı ve yangınına karşı alınacak oumlnlemler ve hareket tarzı
ccedil) Elektrik kaccedilağı ve yangınına karşı alınacak oumlnlemler ve hareket tarzı
d) Hırsızlık eylemlerine karşı alınacak oumlnlemler ve hareket tarzı
e) Deprem ve doğal afetlerde alınacak oumlnlemler ve hareket tarzı
f) Sabotajlara karşı alınacak oumlnlemler sabotaj sonrası eylemcilerin kaccedilış
yollarında alınacak oumlnlemler ve ilgili mercilere verilecek bilgiler
g) Toplu eylemler karşısında uygulanacak hareket tarzı (bomba eylemine karşı
alınan oumlnlemler ve bombaya dokunulmayacak ibaresinin bulunması)
ğ) Hava ve deniz limanlarında meydana gelebilecek olaylara karşı alınacak
oumlnlemler ve olay sonrası uygulanacak hareket tarzı
h) Kurum kuruluş Tesis ve alanların cadde sokak ve diğer yollarla
bağlantılarının krokisi (dış kroki ve devriye alanı)
ı) İlgili kurum kuruluş ve genel kollukla irtibat kurma usulleri (ilgili karakol)
Yine koruma ve guumlvenlik planı fihristi dacirchilinde yukarıda belirtilen
hususlar haricinde plan hazırlanacak yerin uumlrettiği mal ya da hizmetin oumlnemi
boumllgenin coğrafi şartları guumlvenlik guumlccedillerine olan uzaklığı ve stratejik oumlnemine bağlı olarak değişiklik yapılabileceğini ifade ederek yukarıda belirtilen ana
başlıkların tesisin yapısına goumlre değişiklik goumlsterebileceğine işaret edilmiştir
Koruma ve guumlvenlik planında maddeleştirilmiş unsurlardan doğal gaz
elektrik deprem doğal afetler ve yangın ile ilgili maddeler emniyet kavramı iccedilerisinde değerlendirilebilecek kavramlardır Yat limanlarında guumlvenlik
kavramı iccedilerisinde değerlendirilebilecek hususlara yat limanlarında meydana
gelebilecek guumlvenlik sorunları başlığı altında değinilecektir
54 Marina İşletme Youmlnetmeliği Kapsamında Guumlvenlik
Marinalarda işletme youmlnetmelikleri Tuumlrkiyede marinaların kendine oumlzguuml birkaccedil oumlzelliğinin getirdiği farklılıklardan kaynaklanan farklar dışında
birbiri ile buumlyuumlk oranda aynı iccedileriğe sahiptirler Marina işletme youmlnetmelikleri
tekne sahibinin imzalamış olduğu bağlama ya da ccedilekme atma soumlzleşmesinin bir
eki olarak soumlzleşmelerde geccediler ve bahsi geccedilen soumlzleşmeleri imzalayan tekne sahibi aynı zamanda Marina İşletme Youmlnetmeliğirsquoni de kabul etmiş olur Marina
İşletme Youmlnetmeliği iccedileriği itibariyle muumlmkuumln olduğunca sorumluluk
almamaya ccedilalışan ve tekne sahibinin guumlvenlikle ilgili sorumluluklarına vurgu yapan niteliktedir
Marina İşletme Youmlnetmeliği 1C maddesine goumlre marina guumlvenlik
sahası olarak tanımlanan alan teknelerin bağlandığı ve kamuya accedilık alandan bir
guumlvenlik ccediliti veveya parmaklık peyzajla ayrılmış iskeleler rıhtımlar mendirekler dolgu alanları otoparklar yakıt istasyonu ve tekne ccedilekek yerlerini
ifade etmektedir 74 maddede ise guumlvenliğin denetlenmesi sorumluluğunu
marina muumlduumlruumlne vermiştir 118 maddesinde marina işletmesinin sağlamış olduğu guumlvenlik hizmetinin sadece caydırıcılık oumlzelliği taşıdığı bu nedenle
marinada teknenin veveya kayıtlı veya kayıtsız envanterindeki malzemenin
kısmen ya da tamamen ccedilalınması kaybolması hasar goumlrmesi ile tekne
sahibinin tekne muumlrettebatının ve tekne muumlşterilerinin yaralama oumllduumlrme ve
teroumlr olaylarından dolayı uğrayabileceği her tuumlrluuml maddi ve manevi zarar ziyan
ve hasar marina işletmesinin mali mesuliyet sigortası kapsamı dışında olduğu belirtilerek marina işletmesinin sorumluluğu altında olmadığı ifade edilmiştir
6 YAT LİMANINDA GUumlVENLİK HİZMETLERİ
Marinalar ve balıkccedilı barınaklarında meydana gelebilecek guumlvenlik
sorunları koruma ve guumlvenlik planı fihristi ve yaşanmış olaylar goumlz oumlnuumlnde
bulundurulduğunda aşağıdaki gibi sıralanmıştır (AEM Koruma ve Guumlvenlik Planı Fihristi 2015) hırsızlık sabotaj toplu eylemler teroumlr eylemleri yat
limanı guumlvenlik sahasına izinsiz girişler adam yaralama cinayet ve kaccedilakccedilılık
Bu tehditlere karşı alınabilecek guumlvenlik hizmetlerinin şekli kanun kapsamında
belirlenmiştir
07102004 tarih 25606 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan oumlzel
guumlvenlik hizmetlerine dair kanunun uygulanmasına ilişkin youmlnetmeliğin
7maddesine goumlre tesis guumlvenliği kurum ve kuruluşlar buumlnyesinde oumlzel guumlvenlik birimi kurulmasına ya da bu hizmetin guumlvenlik şirketlerine goumlrduumlruumllmesi
suretiyle iki şekilde yapılabilir
61 Marinalarda Guumlvenlik Hizmetleri
Marinalar oumlzel guumlvenlik hizmeti iccedilin dış kaynak kullanımı yaparak
oumlzel guumlvenlik şirketlerinden yararlanmaktadır Oumlzel guumlvenlik hizmeti veren
şirket koruma ve guumlvenlik planı dacirchilinde marinanın guumlvenlik değerlendirmesini yapar Guumlvenlik değerlendirmesi yat limanı tesisine youmlnelik
iccedileriden veveya dışarıdan gelebilecek her ccedileşit eyleme karşı fizibilite ve
guumlvenlik risklerinin analizleri ile belirlenen bu risklerin değerlendirmesini iccedileren tespiti iccedilermektedir Fizibilite etuumlduuml proje hakkında keşif aşamasıdır
Guumlvenlik fizibilite ccedilalışması başarılı bir guumlvenlik hizmetine ulaşmanın
alternatiflerini ve metotlarını tespit ve analiz ederek en iyi guumlvenlik modelini
tespit edecek bakış accedilısının daraltılmasını sağlar Guumlvenlik fizibilite ccedilalışması sonucunda elde edilen ccedilerccedileve ccedilalışma ile nasıl ilerleneceği ve nelerin guumlvenlik
projesine dacirchil edileceği konularında yol goumlstererek kapsam ve duumlzeyi belirler
Guumlvenlik risk analizi ise guumlvenlik risklerinin ve bu risklerin oumllccedileklerinin ve tedbir alınması gereken alanların belirlenmesi suumlrecidir
(wwwispozelguvenlikcomtr)
Tuumlm bu ccedilalışmalardaki amaccedil marina işletmesinde uygulanacak
guumlvenlik uygulama doumlnguumlsuumlnuuml (bkz Şekil 1) belirlemek ve işlerlik kazandırmak iccedilindir
Şekil 1 Guumlvenlik Uygulaması Doumlnguumlsuuml
Kaynak wwwispozelguvenlikcomtr
Koruma ve sağlamlaştırma aşaması gerekli guumlvenlik oumlnlemlerin alınıp tedbirlerin arttırılarak sağlamlaştırmanın yapıldığı aşamadır Hazırlık
aşamasında alınan tedbirler dışında meydana gelebilecek olayların neler
olabileceği belirlenir ve alternatif guumlvenlik oumlnlemleri alınır Tespit aşaması mevcut işletme iccedili akışın izlenerek şuumlpheli goumlruumllen bir durumların tespitidir
Muumldahale aşaması guumlvenlik olayına muumldahale edilerek gerekli proseduumlruumln
yerine getirilmesi ifade eder İyileştirme aşaması ise meydana gelen olayın olası
etkisini azaltmak ya da muumlmkuumlnse bu tuumlr olayların oumlnlenmesi iccedilin gerekli oumlnlemlerin alınarak mevcut durumun iyileştirilmesidir
(wwwispozelguvenlikcomtr)
Bu kapsamda goumlrevli personelin başlıca goumlrev ve sorumlulukları
aşağıdaki gibidir (wwwispozelguvenlikcomtr)
a) Tekne Sahipleri muumlrettebat ve misafirlerin marina işletme youmlnetmeliğine uygun davranmasını temin etmek
b) Demirlemiş olan teknelerin guumlvenliğinin sağlanması
c) Marina giriş ccedilıkış kontrolleri ile birlikte giriş ccedilıkış yapanların kayıt altına
alınması işlemi d) Guumlmruumlğe tabi uumlruumlnlerin guumlmruumlk muhafaza memurları ile birlikte ccedilalışmak
uumlzere kontrolsuumlz giriş ve ccedilıkışının oumlnlenmesi
e) Halka accedilık alanlardan marina yapısındaki kontrolluuml noktalara izinsiz girişlerin engellenmesi
f) Marina tesisinin teroumlr sabotaj ve adi ve profesyonel hırsızlık ve diğer
succedillara karşı korunması
g) Tekne sahipleri ve diğer marina kullananları iccedilin her tuumlrluuml youmlnlendirme ve danışma hizmeti
Marinalarda guumlvenlik hizmetlerinin başlıca amacı caydırıcılıktır Guumlvenlik personeli marina youmlnetiminin duumlzenlediği aralıklarla yaya devriye
yaparak marina sahasındaki kritik noktaları kontrol ederek bu noktalara tur
kontrol sistemi kapsamında kullandıkları dijital kalem ile boumllgenin kontrol edildiğini goumlsteren işaretlemeleri yaparlar Guumlvenlik personeli marina işletme
youmlnetmeliğine aykırı herhangi bir durumda yat limanı youmlnetimi ve guumlvenlik
personeli ortak iletişimi sağlayan karasal telsizlerle olayı bildirir ve gerekli muumldahaleleri yapar Gerccedilekleşen olayın niteliğine goumlre guumlvenlik raporu
duumlzenlenerek tutanak halinde marina youmlnetimine iletilir Guumlvenlik raporunda
olayın tuumlruuml tarihi saati ve gelişimi detaylandırılarak imza altına alınır Bu rapor
hem olayların kayıt altına alınarak incelenmesi hem de ileride oluşabilecek guumlvenlik risklerinin oumlnlenmesi iccedilin bir kopyası guumlvenlik ofisi kayıtlarına
alınmak uumlzere marina youmlnetimince saklanır İlgili youmlnetmeliklerde herhangi bir
detayı ya da standardı bulunmadığından ve tesisin oumlzelliklerine goumlre değişiklik goumlsterdiğinden guumlvenlik oumlnlemleri ve guumlvenlik personelinin yapılanması buumlyuumlk
oranda marina işletmesinin inisiyatifindedir
Guumlvenlik personelinin sayısı ve bulundukları noktalar doumlnemsel olarak
değişiklik goumlsterebilir Marinanın mevcut giriş ccedilıkışlarının haricinde ccedilekek sezonu doumlneminde ekstra personele ihtiyaccedil olabilir Ccedilekek sezonu doumlneminde
teknelerin kayıtlı demirbaşlarının tamir ya da başka sebeplerden marina dışarına
ccedilıkarılması esnasında marina youmlnetimince duumlzenlenen malzeme teslim tutanağının bir nuumlshası yine guumlvenlik ofisindeki kayıtlara dacirchil edilir Oumlzellikle
yabancı bayraklı teknelerin demirbaşlarına kayıtlı malzemelerin dışarı
ccedilıkarılması ya da dışarıdan yabancı bayraklı teknelere gelen guumlmruumlkluuml
malzemelerin marina sahasına girişi esnasında guumlmruumlk işlemleri kontrol edilir Tuumlm bu işlemler sırasında marina youmlnetiminin de onayı ile guumlvenlik personeli
teslim alınan ya da teslim edilen malzeme ile ilgili yapılacak işlemin son
safhasına kadar takip eder ve gerekli goumlrduumlğuuml guumlvenlik oumlnlemlerini alır
Marina ortak kullanım alanı olarak tanımlanan ve sadece tekne sahiplerinin değil dışarıdan marina iccedilerisindeki restoran bar alışveriş merkezi
vb işletmelere gelen muumlşterilerinde kullanabildiği alanda guumlvenlik personeli
yaptığı yaya devriyelerle muumlşterilerin marina işletme youmlnetmeliğine aykırı davranışları olup olmadığını tespit eder Ortak kullanım alanında meydana
gelebilecek olaylar genellikle hırsızlık ve muumlşteriler arasında ccedilıkan
anlaşmazlıklar sonucu meydana gelebilecek darp ya da adam yaralama gibi
succedillardır Oumlnlenemeyen benzer bir olayda guumlvenlik personeli delilleri muhafaza ederek kurumun bağlı olduğu kolluk kuvvetine haber verir Marina guumlvenlik
sahası olarak tanımlanan teknelerin bağlı bulunduğu ve birccedilok marinada ortak
kullanım alanıyla arasında ccedilit ve kartlı geccediliş noktaları olan alanlara izinsiz geccediliş
olması durumunda ise guumlvenlik personeli gerekli muumldahaleyi yaparak marina
youmlnetimine rapor eder
62 Balıkccedilı Barınaklarında Guumlvenlik Hizmetleri
Balıkccedilı barınakları ise genelde buumltccedilelerinin kısıtlı olması sebebiyle oumlzel guumlvenlik şirketlerinden yararlanamamakta oumlzel guumlvenlik personeli
ccedilalıştıramamaktadır Barınaklarda goumlruumllen uygulama sadece barınak girişinde
bekccedililik edecek oumlzel guumlvenlik belgesi olmayan kişilerin barınaktaki teknelere goumlzcuumlluumlk ederek koruması şeklindedir Balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik
hizmetleri ise marinalara goumlre ccedilok daha yetersiz duumlzeydedir Balıkccedilı
barınaklarının birccediloğunda herhangi bir guumlvenlik hizmeti yokken bazılarında bekccedili veya ccedilit bulunmakta ccedilok azında guumlvenlik kameraları bulunmaktadır
Birccedilok balıkccedilı barınağında guumlvenlik hizmeti ya da oumlnlemi şoumlyle
dursun alt ve uumlst yapı yeterli duumlzeyde değildir Bu konuya DTO 2013 yılı deniz sektoumlruuml raporunun Tuumlrkiye su uumlruumlnleri raporu başlığı altında balıkccedilı
barınaklarımızın bir kısmında istenilen alt ve uumlst yapıların bulunmadığına
değinilmiştir (DTO 2013)
7 YAT LİMANLARINDA GUumlVENLİK OumlNLEMLERİ
Yat limanlarında sadece guumlvenlik personeli ya da bekccedili
bulundurulması guumlvenliğin sağlanması accedilısından yeterli değildir Teknolojik imkacircnlardan yararlanarak guumlvenlik personelinin daha etkin ve verimli
ccedilalışmasını sağlanabilir Bu kapsamda yat limanlarında alınabilecek uumlst yapısal
ve teknolojik oumlnlemler ve bunların oumlzellikleri incelenecektir
71 Guumlvenlik Ccedilitleri
Guumlvenlik ccedilitleri marinalar ve bazı balıkccedilı barınaklarında marina guumlvenlik sahası tanımı iccedilerisine giren tekne bağlama alanını ortak kullanım
alnından ayırmak iccedilin kullanılırlar Yuumlkseklikleri ortalama bel hizasında ve
belirli noktalardan bağlama alanına girişe imkacircn verecek kartlı geccediliş noktaları
olabilir Guumlvenlik ccedilitleri uumlzerinden atlanarak bağlama sahasına giriş iccedilin kolay bir engel olmasına rağmen ortak kullanım alanı muumlşterileri iccedilin onlara ayrılmış
alanın bittiğini hatırlatan psikolojik bir engeldir
72 Araccedil Altı İzleme Sistemi
Şekil 2 Araccedil Altı İzleme Sistemi
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom
Marina girişinde araccedilların altlarının kontroluumlnuumln yapılması (bkz Şekil
2) ciddi sonuccedilları olabilecek teroumlr eylemlerinin oumlnlenmesi iccedilin oldukccedila oumlnemlidir
73 Plaka Tanıma Sistemi
Şekil 3 Plaka Tanıma Sistemi
Kaynak wwwplatarcomtr
Plaka tanıma sistemi (bkz Şekil 3) konvansiyonel kamera
kullanılması durumunda 10 metre mesafeden yuumlksek ccediloumlzuumlnuumlrluumlkluuml kamera
kullanılması durumunda 25 metre mesafeden plaka tanıma yaparak sisteme
kaydedebilmektedir Bu sistem yat limanı girişinde tekne sahibi personel ya da ortak kullanım alanı muumlşterisi aracını ayırt ederek gerekli durumlarda araccedilların
marina iccedilerisindeki durumuna da muumldahale etmeyi sağlar Yat limanına girişi
youmlnetimce yasaklanmış ya da daha oumlnce şuumlpheli goumlruumllen araccedillar tekrar giriş yaptıklarında ise uyarı vererek guumlvenlik personelinin gerekli muumldahaleyi
yapmasını sağlar (wwwplatarcomtr)
74 Guumlvenlik Kameraları
Yat limanlarında guumlvenlik kameraları yat limanı youmlnetimi tarafından
belirlenen noktalara kurulmaktadır Guumlvenlik personeli kameraları izleyerek herhangi bir olay durumunda yaya devriyedeki arkadaşını olaya muumldahale iccedilin
youmlnlendirebilir Guumlvenlik kameraları tekne sahipleri ve ortak kullanım alanı
muumlşterilerinin oumlzel hayat ve mahremiyetine zarar vermeyecek noktalara kurulmalıdır Herhangi bir guumlvenlik olayı olmaması halinde kayıtlar tekne
sahipleri dacirchil herhangi uumlccediluumlncuuml şahıslarla paylaşılmamalı sadece kolluk
kuvvetlerinin olay incelemesi iccedilin kullanılmalıdır Ayrıca kameraların gece goumlruumlş yakınlaştırma yatay ve dikey hareket etme oumlzelliklerine sahip olması yat
limanı guumlvenliği iccedilin bir artı olma niteliğindedir
75 Ccedilit Titreşim Sensoru
Şekil 4 Ccedilit Titreşim Sensoru
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom
Ccedilitlerde meydana gelebilecek titreşimin sensor vasıtası (bkz Şekil 4)
ile algılanarak ve titreşimin meydana geldiği tam nokta belirlenerek yaya
devriye ya da guumlvenlik kameraları sayesinde o nokta kontrol edilebilmektedir (wwwaissecuritysolutionscom)
76 Hareket Sensoru
Şekil 5 Hareket Sensoru
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom Volumetrik (hacimsel) ve mikro dalga boylarının kullanarak
korunması planlanan alana girenin tam yerini belirleyen sistemlerdir (bkz Şekil
5) Ccedilit kullanılmasının uygun olmadığı ya da muumlşterinin kendisini daha oumlzguumlr hissetmesinin oumlngoumlruumllduumlğuuml alanlar iccedilin uygun guumlvenlik ccediloumlzuumlmlerinden biridir
77 Deniz Altı Radarı
Şekil 6Deniz Altı Radarı
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom
Deniz altı radarı (bkz Şekil 6) su altından gelebilecek tehlikelere karşı
kullanılabilecek guumlvenlik oumlnlemlerinden biri olup deniz altındaki cismin tuumlruumlne goumlre ayrım yapabilen ve buna goumlre alarm verebilen sistemlerdir
78 Aydınlatma Yat limanı sahasında aydınlatma kullanıldığı alana goumlre guumlccedilluuml ya da
loş aydınlatma olabilir Ana girişler ve kritik noktalarda t kollu aydınlatma
direkleri ya da projektoumlrlerden yararlanılabilir İskele ve rıhtımlarda servis
kutularının aydınlatmaları kullanılabilir
79 Kartlı Giriş Kapıları Ccedilit kullanılan marinalarda iskelelerin girişinin tek bir noktadan
guumlvenlik accedilısından avantaj sağlamaktadır Ancak yat limanının yapısına goumlre bu
duruma uymayan yat limanları ccediloğunlukta olmakla birlikte bu durumda her
iskele ya da ara geccediliş noktasında kartlı geccediliş kapıları (bkz Şekil 7)
kullanılmalıdır Kartlı geccediliş ile bağlama alanına sadece tekne sahipleri tekne
sahiplerinin onay verdiği yakınları ve tekne yetki belgesi olan tekne muumlrettebatına geccediliş hakkı verilmektedir Dolayısıyla bağlama alanına yat
limanına dışarıdan gelen muumlşterilerin izinsiz girişleri engellenmiş ya da en aza
indirgenmiş olur
Şekil 7 Kartlı Giriş Kapıları
Kaynak wwwwestcountrygatescouk
710 Radyo Frekanslı (RFID) Tekne Tanıma ve Takip Sistemi Yat limanlarındaki teknelerin giriş ccedilıkışlarının takip edilmesi liman
personeli ve marina ofis koordinasyonu ya da guumlnluumlk tekne sayımları ile
yapılmaktadır Bu youmlntem yoğun doumlnemlerde aksaklıklara yol accedilabilmekte aynı zamanda guumlvenlik acısından olumsuz bir durum oluşturmaktadır Rfid
(RadioFrequencyIdentification) tekne takip sistemi (bkz Şekil 8) ile yat
limanındaki teknelerin goumlvdelerine yapıştırılan rfid etiketlerin sabit ya da mobil terminaller ile okunarak teknenin giriş ccedilıkışlarının anında kayıt altına
alınabilmesini ve guumlvenlik accedilısından bir sorun olduğunda hızlı muumldahaleyi
sağlar Sistem aynı zamanda kolluk kuvvetlerinin sorgusunda geriye doumlnuumlk ve
anlık rapor verilebilmektedir
Şekil 8 Rfid Tekne Tanıma ve Takip Sistemi
Kaynak wwwsensmarinecom
711 Yuumlz Tanıma Sistemleri Tekne sahipleri iccedilin ayrılmış alanlara kartlı geccedilişi zamanla kartın
kaybolması ya da sistemdeki aksaklıklardan dolayı tekne sahiplerinde
memnuniyetsizlik oluşturabilmektedir Yuumlz tanıma sistemleri tekne sahiplerinin
herhangi bariyer ya da kapıyı dokunmadan accedilmasını sağlamakta ve aynı
zamanda yuumlksek guumlvenlik sağlamaktadır Oumlzellikle turizm hizmeti kapsamında muumlşteriyi daha oumlzguumlr hissettirerek muumlşteri memnuniyetini sağlayacak teknolojik
oumlnlemlerden biridir (wwwhanvonyuztanimacom)
8 ARAŞTIRMANIN AMACI
Nitel araştırma youmlnteminin esnekliği ve akıcılığı bu youmlntemi
insanların tecruumlbelerini ve yorumlarını anlamaya uygun bir youmlntem haline getirmektedir Nitel veri toplama aracı yalnızca ldquonerdquo sorusunu sormaz Aynı
zamanda ve daha oumlnemlisi ldquoaccedilıklardquo ldquonedenrdquo ldquosuumlreccedil nedirrdquo ldquooumlnemi nedirrdquo gibi
sorular ve ifadeler kullanarak olayları durumları derinlemesine inceler (Hesse-
Biber ve Leavy 2005 28rsquoden aktaran Atik 201392)
Bu araştırma yat limanlarında meydana gelebilecek guumlvenlik
accedilıklarının tespiti mevcut guumlvenlik oumlnlemlerinin incelenmesi ve yat limanı
guumlvenliği uygulamalarının nasıl geliştirilebileceğine dair sorulara yanıt bulmak amacıyla yapılmıştır Tekne sahiplerinin teknelerinin bağlı bulunduğu yat
limanlarındaki guumlvenlik algısının ne youmlnde olduğu incelenmiş tekne
sahiplerinin goumlruumlş ve tecruumlbelerinden yararlanarak mevcut durum anlamlandırılmıştır
Yat limanlarındaki guumlvenlik hizmeti imkanlarının karşılaştırılarak
aralarındaki farklılıklar ya da benzerliklere goumlre yaşanan olayların değişiklik goumlstermesi guumlvenlik hizmetinin sağlayabildiği caydırıcılık roluuml uumlzerinde fikir
sağlanmasına sebep olduğu gibi tekne sahiplerinin goumlruumlşleri de asgari guumlvenlik
oumlnlemlerinin neler olması gerektiği istikametinde fikir vermiştir
9 ARAŞTIRMANIN YOumlNTEMİ
Araştırma kapsamında veri toplama youmlntemi olarak nitel araştırma
youmlntemlerinden yapılandırılmamış goumlruumlşme tekniği kullanılmış goumlruumlşmeler
03112015 ve 04112015 tarihlerinde yapılmıştır Goumlruumlşmeler sırasında notlar
tutulmuştur Ccedilalışmanın oumlrneklemini Ccedileşme yarımadasındaki yat limanlarının tamamı oluşturmaktadır Ccedilalışmanın oumlrnekleminin Ccedileşme yarımadasındaki yat
limanları olarak seccedililmesinin sebepleri arasında zincir marina işletmeleri uumlyesi
işletmelerin yanı sıra butik marinaların bulunması ve balıkccedilı barınaklarının guumlvenlik oumlnlemleri arasında farklılıkların bulunmasıdır Boumlylelikle
farklılıklardan elde edilecek verilerin ortak noktalarının izlenerek doğru
sonuccedillara ulaşılması hedeflenmiştir
Ccedilalışmanın oumlrneklemi olan Ccedileşme yarımadasındaki yat limanlarındaki
tekne sahipleri ve yat personeli ile goumlruumlşuumllmuumlş (bkz Tablo 1) yat
limanlarındaki guumlvenlik kavramı ile ilgili fikirleri alınmış yaşadıkları succedil teşkil eden olaylar uumlzerine konuşulmuştur Katılımcılar ile yapılan her bir goumlruumlşmenin
suumlresi 20 dakikadır Goumlruumlşmelerle ilgili sorular yapılandırılmamış olmasına
rağmen sektoumlr tecruumlbesine bağlı goumlzleme dayalı bilgilere goumlre şekillenmiş verilen cevaplara goumlre de yeni sorular şekillenmiştir
Tablo 1 Katılımcılar
Katılımcı Goumlrev Tecruumlbe Yaş Eğitim Koumlken Katılımcı 1 Balıkccedilı 15-20 35-40 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 2 Balıkccedilı 15-20 35-40 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 3 Kaptanı 10-15 35-40 Uumlniversite Denizcilik Katılımcı 4 Gemici 0-5 20-25 Lise Denizcilik Katılımcı 5 Tekne Sahibi 0-5 40-45 Lise Diğer Katılımcı 6 Tekne Sahibi 10-15 45-50 Lise Diğer Katılımcı 7 Kaptanı 15-20 45-50 İlkokul Denizcilik Katılımcı 8 Gemici 5-10 30-35 Lise Balıkccedilılık Katılımcı 9 Koop Bşk 25-30 50-55 İlkokul Balıkccedilılık
Katılımcı 10 Balıkccedilı 10-15 30-35 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 11 Balıkccedilı 10-15 35-40 İlkokul Balıkccedilılık
Katılımcı 12 Tekne Sahibi 0-5 40-45 Uumlniversite Diğer
10 ARAŞTIRMANIN BULGULARI
Araştırma kapsamında goumlruumlşuumllen 12 yat limanı muumlşterisinden 5i
balıkccedilı teknesi sahibi olmakla bunlardan 1 tanesi aynı zamanda balıkccedilı kooperatifi başkanıdır 3 tanesi tekne sahibi 2si oumlzel yat kaptanı ve 1i
gemicidir Katılımcıların ortalama sektoumlr tecruumlbesi 15 senedir 3uuml diğer sektoumlr
koumlkenli 3uuml denizcilik sektoumlruuml 6sı balıkccedilılık sektoumlruuml koumlkenlidir 6sı ilkokul 4uuml lise 2si uumlniversite mezunudur
Araştırma kapsamında Ccedileşme yarımadasındaki 4 adet marina ve 4 adet balıkccedilı barınağı işletmesinde ne gibi guumlvenlik oumlnlemlerinin alındığının
tespitine youmlnelik sorular kapsamında marinaların oumlzel guumlvenlik personeli
ccedilalıştırdığı kamera ccedilit kartlı giriş kapıları gibi guumlvenlik oumlnlemleri aldıkları
tespit edilmiştir Bazı balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik kamerası sisteminin yeni hayata geccedilirildiği ancak bazı balıkccedilı barınaklarında ise hiccedilbir guumlvenlik oumlnlemi
ve hizmetinin olmadığı tespit edilmiştir
Yaşanmış succedil teşkil eden herhangi bir olay olup olmadığına varsa oluş
biccediliminin ne olduğunu anlamaya youmlnelik soruya verilen cevaplarda marinalarda
olan olayların basit tekne malzemesinin ccedilalınmasıkaybolması ve bağlama alanına izinsiz girişler şeklinde olduğu goumlruumllmuumlştuumlr En azından guumlvenlik
kamerası ve ccedilit oumlnlemleri almış balıkccedilı barınaklarının ise bu oumlnlemlerin
olmadığı barınaklara goumlre daha guumlvenli olduğu algısı katılımcıların ortak
goumlruumlşuumlduumlr Genel olarak yat limanlarındaki guumlvenlik oumlnlemi seviyesine goumlre yaşanan olayların ters orantılı olduğu goumlzlemlenmiştir
Yaşanan guumlvenlik sorunlarının ccediloumlzuumlmuuml iccedilin tavsiyeleri sorulan katılımcılardan balıkccedilı barınağında bağlama yapan tekne sahipleri gelir
kalemlerinin yetersizliğinden dolayı devletin finansman desteği yapması
gerektiğine vurgu yapmışlar kaymakamlığın guumlvenlik ile ilgili toplantı yaparak
alınması gereken oumlnlemleri goumlruumlştuumlklerini ancak finansman desteği konusunda yardıma ihtiyaccedilları olduklarını ifade etmişlerdir Aynı sorunun marinada
teknelerini bağlayan muhatapları daha ccedilok ortak alanların bağlama sahasına
yakınlığından kaynaklanan izinsiz girişler olduğunu bildirmiş ve kartlı geccediliş sistemi yanı sıra yuumlz tanıma sistemlerinin faydalı olabileceğini belirtmişlerdir
Ayrıca ciddi teroumlr eylemlerinin oumlnlenmesi accedilısından marina işletmesinin
guumlvenlik hizmetlerinin yeterli olmadığı ifade edilmiş araccedil altı izleme sistemi gibi daha teknolojik oumlnlemlerden yararlanılması gerektiği ifade edilmiştir
11 SONUCcedil
Balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik oumlnlemlerinin marinalara goumlre yetersiz
olduğu hatta bazılarında hiccedilbir guumlvenlik oumlnleminin olmadığı goumlruumllmuumlştuumlr
Bunun başlıca sebepleri barınakların ilgili su uumlruumlnleri kooperatifi tarafından kiralanmasının getirdiği maliyetin yanı sıra bazı balıkccedilı barınakları iccedilin ek gelir
kaynağı olan oumlzel tekne bağlama bedeli girdisinden yararlanamayacak durumda
olmasıdır Oumlzel tekne kabul edemeyecek kadar yoğun balıkccedilı teknesi bağlanmış
barınaklar iccedilin tek gelir kaynağı tutulan balığın bedeline kooperatif tarafından belirlenmiş komisyon oranı ve balıkccedilı teknelerinin oumldediği oumlzel teknelere goumlre
ccedilok daha az olan bağlama bedelleridir
Ekonomik kaynakları sınırlı olan barınak işletmesinin guumlvenlik
hizmeti iccedilin bekccedilioumlzel guumlvenlik goumlrevlisi istihdam etmesi ya da barınağı diğer
teknolojik guumlvenlik oumlnlemler ile donatması balıkccedilılara ekstra ekonomik yuumlk
getirmektedir
Ayrıca balıkccedilı barınaklarının yetersiz alt ve uumlst yapısının guumlvenliği
etkileyen aydınlatma giriş kapısı duvar ya da ccedilit ve benzeri oumlğelerinin
iyileştirilmesi iccedilin gereken onay 4 bakanlığın ayrı ayrı incelemesi ve onayından sonra gerccedilekleştiğinden bahsi geccedilen iyileştirme ve tamamlamaların yapılması
gibi buumlrokratik işlemler barınak işletmesi youmlnetiminin etkinliğini
engellemektedir Nitekim 20102005 tarih ve 25972 sayılı Resmicirc Gazetede
yayınlanan Maliye Bakanlığının 300 sıra numaralı Milli Emlak Genel Tebliğinin F8 maddesinde alt ve uumlst yapısı bulunmayan ya da eksik barınaklar
iccedilin barınak işletmecisinin talebi doğrultusunda yapılacak değişiklikler
bakanlığımız Tarım ve Koumly İşleri Bakanlığı ile Ulaştırma Bakanlığının uygun goumlruumlşuumlne istinaden Balıkccedilı Barınakları Youmlnetmeliğinin 7 maddesinde yer alan
esaslar doğrultusunda ve 3621 sayılı Kıyı Kanunu uyarınca Bayındırlık ve İskacircn
Bakanlığınca değerlendirileceği ifade edilmektedir
Balıkccedilı barınaklarındaki guumlvenliğin yetersiz olmasından kaynaklanan
hırsızlıklar barınakların başlıca sorununu oluşturmaktadır Hırsızlık olaylarının
daha ccedilok kıccediltan takma deniz motorlarının balık bulucuların ve diğer elektronik
donanımların ccedilalınması olduğu anlaşılmaktadır Bunun yanı sıra kuumlccediluumlk bot ya da teknelerin ccedilalınması olaylarının da yaşandığı kaydedilmiştir
Oumlzel tekne bağlayarak gelir elde edebilen balıkccedilı barınakları bekccedili ya
da guumlvenlik kamerası gibi oumlnlemleri daha kolay alabilmektedir Asgari duumlzeyde sayılabilecek bu oumlnlemleri alan barınaklarda hırsızlık olaylarının olduğuna dair
bir veri elde edilmemiştir Buradan asgari duumlzeyde de olsa bekccedili ve guumlvenlik
kamerası hizmetini sunan balıkccedilı barınaklarının nispeten caydırıcılık sağladıkları duumlşuumlnuumllmektedir
Marinalarda guumlvenlik hizmetleri marina youmlnetiminin maddi olanakları
ccedilerccedilevesinde ve gerekli goumlruumllduumlğuuml duumlzeyde yapılmaktadır Balıkccedilı barınaklarına goumlre daha iyi guumlvenlik oumlnlemlerinin alındığı marinalarda yaşanan guumlvenlik
olayları genelde basit tekne malzemesi sayılabilecek hortum fırccedila ve benzeri
malzemenin ccedilalınmasıkaybolması şeklinde olduğu anlaşılmaktadır
Bazı tekne sahipleri tatillerini geccedilirmek iccedilin geldikleri yatlarında
oumlzguumlrluumlk alanlarını kısıtlayacak duumlzeyde guumlvenlik oumlnlemleri
istemeyebilmektedirler Bu nedenle marinaların daha ccedilok teknolojik guumlvenlik oumlnlemlerine ağırlık vermesi guumlvenlik seviyesini arttıracağı gibi tekne
sahiplerinin de oumlzel hayat ve mahremiyetleri konusunda daha az etkilenmiş
olduklarını hissettirebilir
Marinalardaki ticari alanların tekne bağlama alanı ile iccedil iccedile olması
bağlama alanına izinsiz girişlere teknelerin uumlzerine ccedilıkılmasına yol
accedilabilmektedir Marinanın uumlst yapı oumlzellikleri ve imar planının inşa oumlncesi guumlvenlik accedilısından analiz edilmesi genel marina guumlvenliği accedilısından faydalı
olabilir
Marinalardaki guumlvenlik hizmetlerinin balıkccedilı barınaklarına goumlre daha
iyi olmasına rağmen teknolojik accedilıdan yetersiz olması konuyla ilgili tekne
sahiplerinde olası teroumlr bombalı eylem gibi olayların meydana gelmesi
duumlşuumlncesini oluşturabilmektedir Araştırmaya konu olan hiccedilbir yat limanında
araccedil altı kontrol sistemi ya da plaka takip sisteminin olmaması karadan meydana gelebilecek saldırılara karşı accedilık olduklarını goumlstermektedir Aynı
şekilde araştırmaya konu olan yat limanlarında deniz altı radar sistemi de
olmadığından deniz altından gelebilecek her tuumlrluuml tehdide karşı korumasız durumdadırlar
Oumlte yandan marina işletme youmlnetmeliğinin marina işletmesinin tekne
ve tekne malzemesinin ccedilalınmasından tekne muumlrettebatının yaralanması oumllduumlruumllmesi ve teroumlr olaylarından sorumlu tutulamayacağını ifade eden 118
maddesi 28042010 tarih ve 27565 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Deniz
Turizmi Youmlnetmeliği Uygulama Tebliğinin 5Ccedil maddesince işletme iccedil talimatı
olarak tanımlanmakta ve bakanlık tarafından onaylanmaktadır
Ancak bu youmlnetmelik huumlkuumlmleri marinaların uumlst duumlzey teknolojik
guumlvenlik oumlnlemlerini alması iccedilin bir engel oluşturmamakta sadece yaşanabilecek bir olayın hukuki boyutunda marina youmlnetiminin sorumluluğunu
tanımlamaktadır
Genel olarak yat limanlarında yaşanan guumlvenlik olaylarının
oumlnlenebilmesi ya da en aza indirilebilmesi iccedilin deniz turizmi youmlnetmeliğinde ve
balıkccedilı barınakları youmlnetmeliğinde asgari guumlvenlik standartlarının tanımlanması
ve oumlzellikle balıkccedilı barınakları işletmelerinin yetkili devlet organları tarafından ekonomik ve uumlst yapısal anlamda desteklenmesi gerekmektedir Marinalarda
nispeten daha iyi olan guumlvenlik oumlnlemleri de daha teknolojik guumlvenlik oumlnlemleri
ile daha caydırıcı olabileceği gibi ciddi guumlvenlik olaylarının meydana getireceği
zararı en aza indirgeyebilir
KAYNAKCcedilA AEM (Ankara Emniyet Muumlduumlrluumlğuuml) (2015) ldquoKoruma ve Guumlvenlik Planı
Fihristirdquo wwwankarapoltrdosyalarornek_koruma_planidoc Erişim
17122015 Ais Security Solutions (2015) ldquoPort Harbor
Securityrdquohttpwwwaissecuritysolutionscomport-harbor-securitypdf
Erişim Tarihi 23122015
Ais Security Solutions (2015) ldquoAraccedil Altı İzleme Sistemirdquo httpwwwaissecuritysolutionscomport-harbor-securitypdf
Erişim Tarihi 23122015
American Society of Civil Engineers (2012) ldquoPlanning and Design Guidelines for Small Craft HarborsrdquoAmerican Society of Civil Engineers
Publications Virginia
Atik O (2013) ldquoTakım Liderliğinin Mesleki Kuumlltuumlr Youmlnuumlnden İncelenmesiGemi Kaptanları Uumlzerine Bir Araştırmardquo Dokuz Eyluumll
Uumlniversitesi Yayınları İzmir
ECMA (European Commission Maritime Affairs) (2015) ldquoBlue
GrowthStudyrdquohttpeceuropaeumaritimeaffairspolicycoastal_tourismindex_enhtm Erişim Tarihi 19122015
Havon Yuumlz Tanıma (2015) ldquoYuumlz Tanıma Sistemirdquo
wwwhanvonyuztanimacomindexhtml Erişim Tarihi 15122015 Hesse-Biber SN ve Leavy P (2006) ldquoThePractice of Qualitative
ResearchrdquoLondon Sage Publications
İMEAK Deniz Ticaret Odası (2009) ldquoDeniz Sektoumlruuml Raporurdquo httpwwwdenizticaretodasiorgtrSayfalarsektor-
raporuaspxErişim Tarihi 11012015
İMEAK Deniz Ticaret Odası (2013) ldquoDeniz Sektoumlruuml
RaporurdquohttpwwwdenizticaretodasiorgtrSayfalarsektor-raporuaspxErişim Tarihi 11122015
ISP Oumlzel Guumlvenlik AŞ (2013)ldquoMarina Guumlvenlik
Hizmetlerirdquohttpwwwispozelguvenlikcomtrmarina-guvenlik-hizmetleri Erişim Tarihi 26112015
ISP Oumlzel Guumlvenlik AŞ (2011) ldquoGuumlvenlik Fizibilite Ccedilalışmasırdquo
httpwwwispozelguvenlikcomtrguvenlik-fizibilite-calismasi Erişim
Tarihi 25112015 Kuumlltuumlr ve Turizm Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı (2009) ldquoDeniz Turizmi
YoumlnetmeliğirdquohttpteftiskulturturizmgovtrTR14610deniz-
turizmi-yonetmeligihtml Erişim Tarihi 16112015 Maliye Bakanlığı Milli Emlak Genel Muumlduumlrluumlğuuml (2005)ldquoMilli Emlak Genel
TebliğirdquohttpwwwmilliemlakgovtrSayfalarmevzuatidari-
duzenlemelergenel-tebligleraspxErişim Tarihi 17122015 Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Muumlduumlrluumlğuuml Mevzuat Bilgi Sistemi(2004)
ldquoOumlzel Guumlvenlik Hizmetlere Dair Kanunun Uygulanmasına İlişkin
YoumlnetmelikhttpwwwmevzuatgovtrMetinAspxMevzuatKod=757190ampMevzuatIliski=0ampsourceXmlSearch= Erişim Tarihi 18122015
Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Muumlduumlrluumlğuuml Mevzuat Bilgi Sistemi (1996)
ldquoBalıkccedilı Barınakları YoumlnetmeliğirdquohttpmevzuatbasbakanlikgovtrMetinAspxMevzuatKod
=754997ampsourceXmlSearch=ampMevzuatIliski=0 Erişim Tarihi
15112015
Nas S (2012) ldquoEmniyet ve Guumlvenlik Soumlzcuumlkleri Uumlzerine Bir Ccedilalışmardquo Denizcilik Dergisi Sayı 2 ISSN 1308-8629 s22
Orams M Marine Tourism (1999) Historyand Development of Marine
Tourism Routledge Platar Plaka Tanıma Sistemi (2015) ldquoPlaka Tanıma
Sistemirdquohttpwwwplatarcomtrplaka-tanimaphp Erişim 23122015
SensMarine AŞ (2015) ldquoMarina Guumlvenlik Sistemirdquo
httpwwwsensmarinecommarinaguvenligiphp Erişim Tarihi
17122015
Setur Marinaları İşletme Muumlduumlrluumlğuuml (2015) ldquoİşletme Youmlnetmeliğirdquo
httpwwwseturmarinascomtrkurumsalisletme-yonetmeligi Erişim
Tarihi 05122015
TC Başbakanlık Resmi Gazete ldquoDeniz Turizmi Youmlnetmeliği Uygulama Tebliğirdquohttpwwwresmigazetegovtreskiler20100420100428-
24htm Erişim Tarihi 25122015
The West Country Group (2015) ldquoMetal Gatesrdquo httpwwwwestcountrygatescoukmetalgatesprettyPhoto[gallerythu
mbs]8 Erişim Tarihi 15122015
Guumlnuumlmuumlzde yatların bağlama imkacircnları sadece marinalarla sınırlı değildir Yatların bağlı oldukları işletmelerde en temel hizmetler emniyetli
barınma ve guumlvenlik olmakla birlikte guumlvenlik hizmetinin nasıl ne duumlzeyde ve
hangi teknolojik imkacircnlardan yararlanarak sağlandığı oumlnemlidir Tuumlrkiyede yatların bağlanabildikleri liman işletmelerinde guumlvenlik oumlnlemlerinin nasıl
olması gerektiği ilgili mevzuatlar incelenerek mevcut durum ele alınmıştır
Araştırmada yat limanlarının guumlvenlik sorunları ve ccediloumlzuumlm yollarının nasıl olabileceği uumlzerinde durularak iyileştirme yollarının neler olduğuna
değinilmiştir Tekne sahiplerinin yaşadığı sorunlara ccediloumlzuumlm oumlnerileri
geliştirilmeye ccedilalışılarak yat limanlarındaki guumlvenlik hizmeti ve kapsamı
detaylandırılarak incelenmiştir Guumlvenlik hizmetlerinin iccedileriği ve duumlzeyinin belirlenmesinde inisiyatifin kimde olduğu yetki ve sorumlulukları incelenmiş
olası guumlvenlik tehditlerini engellemek iccedilin ne gibi oumlnlemler alınabileceği
uumlzerinde durulmuştur
2 DENİZ TURİZMİ
Deniz turizmi kara temelli turizmden daha ccedilok geniş ccedilapta su temelli turizmi (yatccedilılık su sporları vb) kapsayan ancak ilgili karasal faaliyetler ve
ilgili turizm tipi iccedilin gerekli uumlruumln ve hizmetin uumlretilmesini de iccedilerir (ECMA
2015) Bir başka tanıma goumlre deniz turizmi bir kişinin daimi ikamet ettiği
yerden uzağa seyahat ederek deniz ccedilevresiyle buluşma aktivitelerini iccedilerir Deniz ccedilevresi tuzlu ve gelgit etkisinde olan suları tanımlar (Orams 19999)
İlk tanımda yer alan su temelli ifadesinden dolayı iccedil suları da
kapsamakta ve ikinci tanıma goumlre daha kapsayıcı bir tanım niteliğindedir
Nitekim tuumlm duumlnyada su sporları iccedil sularda da yapılabilmekte ya da yat limanları inşa edilerek yatccedilılık faaliyetleri suumlrduumlruumllebilmektedir Avalon
Waterways firmasının Fransanın Sen nehrinde ya da Usa River Cruises
firmasının ABDnin Mississippi nehrindeki kruvaziyer turizmi duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde kruvaziyer turizmi dacirchil aşağıda belirtilen deniz turizmi bileşenlerinin tamamı
hem deniz hem de iccedil sularda faaliyet goumlsterebilmektedir
Deniz turizmi bileşenleri ise aşağıdaki gibi belirtilmiştir (DTO
Sektoumlruuml Raporu 2009)
a) Yat Yatırım ve İşletmeciliği b) Mavi Tur İşletmeciliği (Guletler)
c) Bareboat (Ccedilıplak Tekne Kiralama) İşletmeciliği
d) Guumlnuumlbirlik Tur Tekneleri İşletmeciliği e) Turistik Amaccedillı Gezi Tekneleri
f) Kruvaziyer Turizm ve Feribot İşletmeciliği
g) Su Sporları ve Dalış Turizm İşletmeciliği h) Yat Limanı ve Marina İşletmeciliği
3 YAT LİMANI TANIMI
Yat limanı 24072009 tarih ve 27298 sayılı Resmi Gazetede
yayınlanan Deniz Turizmi Youmlnetmeliğirsquonin 91 maddesinde yat limanlarının 5
maddedeki niteliklere sahip yatların bağlanabilecekleri iskelelere dinlenme konaklama ve alışveriş gibi sosyal tesisler ile yatlara bakım onarım hizmeti
sunan ve benzeri birimlere sahip deniz turizmi tesisleri olarak tanımlanmıştır
Yine aynı tarih ve sayılı Deniz Turizmi Youmlnetmeliğirsquonde atıfta bulunulan 5 maddede belirtilen nitelikler ise deniz turizmi tesislerinin deniz araccedillarına seyir
manevra yanaşma bağlanma barınma karaya ccedilekilme hizmetleri sunan ve bu
hizmetleri ilgili mevzuat huumlkuumlmleri uyarınca yeterli emniyet duumlzeyini sağlayacak şekilde olması gerektiğine değinilmiştir
13121996 tarih ve 22846 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Balıkccedilı
Barınakları Youmlnetmeliğirsquonin 9H maddesinde ise barınağın muumlsait olması
halinde yatların da uumlcret karşılığı barınaktan geccedilici olarak yararlanmasına izin verilir denilmektedir Ancak bu izin suumlresi balıkccedilı gemilerinin barınaktan
yararlanmalarını engelleyecek suumlre ve koşullarda olamaz denilerek yatlarında
balıkccedilı barınaklarına bağlama yapabilecekleri belirtilmiştir Ancak balıkccedilı
barınaklarına yabancı bayraklı teknelerin bağlanması 6112001 tarih ve 24575 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan yatlara ilişkin 9 Sayılı Guumlmruumlk Genel Tebliği
ile yasaklanmıştır Bahsi geccedilen tebliğin 8 maddesinde yabancı bayraklı
yatların ancak Turizm Bakanlığırsquondan belgeli yat limanları ile yat ccedilekek yerlerine kışlama bakım ve onarım amacı ile bırakılabileceği belirtilerek
bunların Turizm Bakanlığırsquondan belgeli olmayan şahıs kurum veya kuruluşlara
ait yerlere bırakılamayacağından bahsedilmiştir Turizm Bakanlığırsquondan belgeli olmayan balıkccedilı barınakları yabancı bayraklı tekneler iccedilin bağlama hizmeti
sunması yasaklanmakta dolayısıyla balıkccedilı barınaklarından bağlama yeri olması
durumunda sadece Tuumlrk bayraklı tekneler yararlanabilmektedir Bu tanımlar
doğrultusunda Tuumlrkiyede faaliyet goumlsteren marinalar ve balıkccedilı barınakları youmlnetmeliği gereğince oumlzel yatlarında bulunduğu balıkccedilı barınakları araştırma
kapsamı iccediline dacirchil edilmiştir Araştırma kapsamında marina ve balıkccedilı barınağı
birlikte ifade edilmek istendiğinde yat limanı kavramı kullanılmış diğer hallerde marina ve balıkccedilı barınağı ifadeleri ayrı ayrı belirtilerek ifade
edilmiştir
4 GUumlVENLİK KAVRAMI Emniyet ve guumlvenlik kavramları ccediloğu zaman karıştırılmakta ve
birbirlerinin yerine kullanılabilmektedir Oumlyle ki oumlzel guumlvenlik şirketlerinin
tesisler iccedilin hazırladığı koruma ve guumlvenlik planı iccedilerisinde emniyet ve guumlvenlik oumlğeleri birbiriyle iccedil iccedile karışık halde maddelendirilmiştir Emniyet ve guumlvenlik
ayrımı ve guumlvenlik kavramının tanımı ise şoumlyledir
Emniyet insan hatası kazalar ve rastgele tehlikelerin oluşturduğu
tehditlerden uzak olma durumu olup Oumlnlem alınması gereken başlıca tehlikeler
doğal guumlccedillerin oluşturduğu potansiyel tehlikelerdir Guumlvenlik ise kaynağını
insanın bilinccedilli olarak zarar vermek iccedilin oluşturduğu tehlikelerden uzak olma durumunu anlatır ve muumlcadele konusu insanın oluşturduğu tehlikelerdir (Nas
2012 22)
5 İLGİLİ MEVZUAT KAPSAMINDA YAT LİMANLARINDA
GUumlVENLİK Yat limanlarında guumlvenlik kavramına ilgili mevzuatlarda guumlvenliğin
iccedileriği nasıl detaylandırıldığı ve guumlvenliğin sağlanmasından sorumlu kişilerin
goumlrev ve sorumlulukları ile işletme iccedili guumlvenlik talimatlarının nelerden oluştuğu
incelenmiştir
51 Deniz Turizmi Youmlnetmeliği Kapsamında Guumlvenlik
24072009 tarih ve 27298 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Deniz Turizmi Youmlnetmeliğinin 4F maddesinde deniz turizm tesisleri deniz turizmi araccedillarına guumlvenli bağlama karaya ccedilekme bakım onarım hizmetleri bu
araccedillarla gelen yolculara yeme iccedilme dinlenme eğlence konaklama gibi
hizmetlerden birkaccedilını veya tamamını sunan kruvaziyer gemi limanı yat limanı ccedilekek yeri rıhtım ve iskele gibi turizm tesisleri olarak tanımlanmıştır Bu
kapsamda guumlvenli bağlama hizmeti sunma yuumlkuumlmluumlluumlğuuml deniz turizmi
işletmesine verilmiştir Yine 24072009 tarih ve 27298 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Deniz Turizmi Youmlnetmeliğinin 201 maddesinde işletme
muumlduumlruumlnuumln yetki ve sorumlulukları başlığı altında deniz turizmi tesisi
işletmelerinde guumlvenlik duumlzen temizlik ve ccedilalışan personel arasındaki
koordinasyonun işletme muumlduumlruuml tarafından sağlanacağı belirtilerek guumlvenliğin sağlanması işletme muumlduumlruumlnuumln yetki ve sorumluluğu olarak tanımlanmıştır
Ayrıca yine işletme muumlduumlruumlnuumln yetki ve sorumlulukları başlığı altında 20Ccedil
maddesinde deniz turizmi tesislerinde huzur guumlven ve duumlzeni bozanları uyarmak ve herhangi bir sorun olması durumunda ilgili mercileri bilgilendirmek
yine deniz turizmi işletmesi muumlduumlruumlnuumln goumlrevidir
Marinalarda guumlvenliğin ne şekilde sağlanması gerektiği asgari
guumlvenlik şartları ya da ideal guumlvenlik oumlnlemlerinin nasıl olması gerektiği hususunda Deniz Turizmi Youmlnetmeliği kapsamında herhangi bir detay
bulunmamaktadır
52 Balıkccedilı Barınakları Youmlnetmeliği Kapsamında Guumlvenlik
13121996 tarih ve 22846 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Balıkccedilı Barınakları Youmlnetmeliğirsquonin 9 maddesinde barınak işletmecisi karadan
gelebilecek tehlikelere karşı sınırlarını tel ccedilit veya ihata duvarı ile belirlemek
gibi guumlvenlik oumlnlemleri almak giriş ccedilıkışları kontrol altında tutmakla ile sorumlu kılınmıştır Barınak işletmecisi bu amaccedilla aynı youmlnetmeliğin 9C
maddesine goumlre barınakta huzur guumlven ve emniyeti bozan gemiler ve kişileri
uyarmak ve gerekiyorsa muumllki idari amiri aracılığı ile barınağın dışına
ccedilıkarılmalarını sağlamakla ilgili gerekli muumldahalelerde bulunur denilmektedir
Yine aynı youmlnetmeliğin barınaktan yararlananların yuumlkuumlmluumlluumlkleri
başlığı altındaki madde 10B ifadesinde tekne muumlrettebatı sorumlu teknelerde
bulunan eşyaların kaybolmaması ccedilalınmaması veya hasara uğramaması konusunda gerekli tedbirleri almakla sorumlu tutulmuş ve gerekli hallerde
barınak işletmecisi tarafından oumlzel tedbirler alınması isteyebileceklerinden
bahsedilmiştir
Dolayısıyla guumlvenlik oumlnlemlerinin ne duumlzeyde olacağı ve alınacak
oumlnlemlerin detayları youmlnetmelik kapsamında bulunmamakla birlikte marinalara
goumlre ccedilok daha dezavantajlı bir durum da balıkccedilı barınaklarının oumlzel guumlvenlik şirketleri ile ccedilalışmamasıccedilalışamaması (ekonomik sebeplerden) ve buna binaen
gerekli guumlvenlik değerlendirmeleri fizibilite ve risk analizlerinin yapılmayarak
koruma ve guumlvenlik planı oluşturulmamasıdır
53 Oumlzel Guumlvenlik Hizmetlerine Dair Kanunun Uygulanmasına
İlişkin Youmlnetmelik Kapsamında Guumlvenlik
07102004 tarih 25606 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan oumlzel
guumlvenlik hizmetlerine dair kanunun uygulanmasına ilişkin youmlnetmeliğin 7
maddesine goumlre bir tesisin guumlvenlik hizmeti valilik iznine tacircbi olmak kaydıyla
kendi iccedil buumlnyesinde kurabileceği guumlvenlik birimi ya da dış kaynak sağlayarak oumlzel guumlvenlik şirketlerince yapılabilmektedir Bu konuda seccedilim tesis işletmesine
bırakılmıştır
07102004 tarih 25606 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan oumlzel
guumlvenlik hizmetlerine dair kanunun uygulanmasına ilişkin youmlnetmeliğin koruma ve guumlvenlik planları başlığı altındaki 12 maddede oumlzel guumlvenlik şirketlerinin
bu youmlnetmelik kapsamında hizmet verecekleri tesis ve alanlara ilişkin koruma
ve guumlvenlik planlarının bir oumlrneğini 30 guumln iccedilerisinde valiliğe vermeleri gerektiğinden bahsedilerek planda valiliğin gerekli goumlrmesi durumunda
değişikliğe gidilebileceği ya da tespit edilen yetersizliklerin giderilmesini
isteyebileceği belirtilmiştir
4072009 tarih ve 27298 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Deniz Turizmi Youmlnetmeliğirsquonde ya da 13121996 tarih ve 22846 sayılı Resmi Gazetede
yayınlanan Balıkccedilı Barınakları Youmlnetmeliğirsquonde detayı bulunmayan guumlvenlik
oumlnlemleri oumlzel guumlvenlik şirketinin guumlvenlik hizmeti sunacağı tesiste yaptığı koruma ve guumlvenlik planı dacirchilinde detaylandırılır
Bu plan iccedilerik bakımından 07102004 tarih 25606 sayılı Resmi
Gazetede yayınlanan oumlzel guumlvenlik hizmetlerine dair kanunun uygulanmasına
ilişkin youmlnetmeliğin koruma ve guumlvenlik planı fihristi başlığı altındaki 12 maddeye istinaden aşağıdaki oumlğeleri iccedilermektedir
a) Tesis veya alanların yerleşim planı (iccedil ve dış kroki guumlvenliğin devriye alanı
ve durduğu konum belirtilecektir)
b) Yangınlara karşı alınacak oumlnlemler ve yangın sonrası uygulanacak hareket
tarzı
c) Doğalgaz kaccedilağı ve yangınına karşı alınacak oumlnlemler ve hareket tarzı
ccedil) Elektrik kaccedilağı ve yangınına karşı alınacak oumlnlemler ve hareket tarzı
d) Hırsızlık eylemlerine karşı alınacak oumlnlemler ve hareket tarzı
e) Deprem ve doğal afetlerde alınacak oumlnlemler ve hareket tarzı
f) Sabotajlara karşı alınacak oumlnlemler sabotaj sonrası eylemcilerin kaccedilış
yollarında alınacak oumlnlemler ve ilgili mercilere verilecek bilgiler
g) Toplu eylemler karşısında uygulanacak hareket tarzı (bomba eylemine karşı
alınan oumlnlemler ve bombaya dokunulmayacak ibaresinin bulunması)
ğ) Hava ve deniz limanlarında meydana gelebilecek olaylara karşı alınacak
oumlnlemler ve olay sonrası uygulanacak hareket tarzı
h) Kurum kuruluş Tesis ve alanların cadde sokak ve diğer yollarla
bağlantılarının krokisi (dış kroki ve devriye alanı)
ı) İlgili kurum kuruluş ve genel kollukla irtibat kurma usulleri (ilgili karakol)
Yine koruma ve guumlvenlik planı fihristi dacirchilinde yukarıda belirtilen
hususlar haricinde plan hazırlanacak yerin uumlrettiği mal ya da hizmetin oumlnemi
boumllgenin coğrafi şartları guumlvenlik guumlccedillerine olan uzaklığı ve stratejik oumlnemine bağlı olarak değişiklik yapılabileceğini ifade ederek yukarıda belirtilen ana
başlıkların tesisin yapısına goumlre değişiklik goumlsterebileceğine işaret edilmiştir
Koruma ve guumlvenlik planında maddeleştirilmiş unsurlardan doğal gaz
elektrik deprem doğal afetler ve yangın ile ilgili maddeler emniyet kavramı iccedilerisinde değerlendirilebilecek kavramlardır Yat limanlarında guumlvenlik
kavramı iccedilerisinde değerlendirilebilecek hususlara yat limanlarında meydana
gelebilecek guumlvenlik sorunları başlığı altında değinilecektir
54 Marina İşletme Youmlnetmeliği Kapsamında Guumlvenlik
Marinalarda işletme youmlnetmelikleri Tuumlrkiyede marinaların kendine oumlzguuml birkaccedil oumlzelliğinin getirdiği farklılıklardan kaynaklanan farklar dışında
birbiri ile buumlyuumlk oranda aynı iccedileriğe sahiptirler Marina işletme youmlnetmelikleri
tekne sahibinin imzalamış olduğu bağlama ya da ccedilekme atma soumlzleşmesinin bir
eki olarak soumlzleşmelerde geccediler ve bahsi geccedilen soumlzleşmeleri imzalayan tekne sahibi aynı zamanda Marina İşletme Youmlnetmeliğirsquoni de kabul etmiş olur Marina
İşletme Youmlnetmeliği iccedileriği itibariyle muumlmkuumln olduğunca sorumluluk
almamaya ccedilalışan ve tekne sahibinin guumlvenlikle ilgili sorumluluklarına vurgu yapan niteliktedir
Marina İşletme Youmlnetmeliği 1C maddesine goumlre marina guumlvenlik
sahası olarak tanımlanan alan teknelerin bağlandığı ve kamuya accedilık alandan bir
guumlvenlik ccediliti veveya parmaklık peyzajla ayrılmış iskeleler rıhtımlar mendirekler dolgu alanları otoparklar yakıt istasyonu ve tekne ccedilekek yerlerini
ifade etmektedir 74 maddede ise guumlvenliğin denetlenmesi sorumluluğunu
marina muumlduumlruumlne vermiştir 118 maddesinde marina işletmesinin sağlamış olduğu guumlvenlik hizmetinin sadece caydırıcılık oumlzelliği taşıdığı bu nedenle
marinada teknenin veveya kayıtlı veya kayıtsız envanterindeki malzemenin
kısmen ya da tamamen ccedilalınması kaybolması hasar goumlrmesi ile tekne
sahibinin tekne muumlrettebatının ve tekne muumlşterilerinin yaralama oumllduumlrme ve
teroumlr olaylarından dolayı uğrayabileceği her tuumlrluuml maddi ve manevi zarar ziyan
ve hasar marina işletmesinin mali mesuliyet sigortası kapsamı dışında olduğu belirtilerek marina işletmesinin sorumluluğu altında olmadığı ifade edilmiştir
6 YAT LİMANINDA GUumlVENLİK HİZMETLERİ
Marinalar ve balıkccedilı barınaklarında meydana gelebilecek guumlvenlik
sorunları koruma ve guumlvenlik planı fihristi ve yaşanmış olaylar goumlz oumlnuumlnde
bulundurulduğunda aşağıdaki gibi sıralanmıştır (AEM Koruma ve Guumlvenlik Planı Fihristi 2015) hırsızlık sabotaj toplu eylemler teroumlr eylemleri yat
limanı guumlvenlik sahasına izinsiz girişler adam yaralama cinayet ve kaccedilakccedilılık
Bu tehditlere karşı alınabilecek guumlvenlik hizmetlerinin şekli kanun kapsamında
belirlenmiştir
07102004 tarih 25606 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan oumlzel
guumlvenlik hizmetlerine dair kanunun uygulanmasına ilişkin youmlnetmeliğin
7maddesine goumlre tesis guumlvenliği kurum ve kuruluşlar buumlnyesinde oumlzel guumlvenlik birimi kurulmasına ya da bu hizmetin guumlvenlik şirketlerine goumlrduumlruumllmesi
suretiyle iki şekilde yapılabilir
61 Marinalarda Guumlvenlik Hizmetleri
Marinalar oumlzel guumlvenlik hizmeti iccedilin dış kaynak kullanımı yaparak
oumlzel guumlvenlik şirketlerinden yararlanmaktadır Oumlzel guumlvenlik hizmeti veren
şirket koruma ve guumlvenlik planı dacirchilinde marinanın guumlvenlik değerlendirmesini yapar Guumlvenlik değerlendirmesi yat limanı tesisine youmlnelik
iccedileriden veveya dışarıdan gelebilecek her ccedileşit eyleme karşı fizibilite ve
guumlvenlik risklerinin analizleri ile belirlenen bu risklerin değerlendirmesini iccedileren tespiti iccedilermektedir Fizibilite etuumlduuml proje hakkında keşif aşamasıdır
Guumlvenlik fizibilite ccedilalışması başarılı bir guumlvenlik hizmetine ulaşmanın
alternatiflerini ve metotlarını tespit ve analiz ederek en iyi guumlvenlik modelini
tespit edecek bakış accedilısının daraltılmasını sağlar Guumlvenlik fizibilite ccedilalışması sonucunda elde edilen ccedilerccedileve ccedilalışma ile nasıl ilerleneceği ve nelerin guumlvenlik
projesine dacirchil edileceği konularında yol goumlstererek kapsam ve duumlzeyi belirler
Guumlvenlik risk analizi ise guumlvenlik risklerinin ve bu risklerin oumllccedileklerinin ve tedbir alınması gereken alanların belirlenmesi suumlrecidir
(wwwispozelguvenlikcomtr)
Tuumlm bu ccedilalışmalardaki amaccedil marina işletmesinde uygulanacak
guumlvenlik uygulama doumlnguumlsuumlnuuml (bkz Şekil 1) belirlemek ve işlerlik kazandırmak iccedilindir
Şekil 1 Guumlvenlik Uygulaması Doumlnguumlsuuml
Kaynak wwwispozelguvenlikcomtr
Koruma ve sağlamlaştırma aşaması gerekli guumlvenlik oumlnlemlerin alınıp tedbirlerin arttırılarak sağlamlaştırmanın yapıldığı aşamadır Hazırlık
aşamasında alınan tedbirler dışında meydana gelebilecek olayların neler
olabileceği belirlenir ve alternatif guumlvenlik oumlnlemleri alınır Tespit aşaması mevcut işletme iccedili akışın izlenerek şuumlpheli goumlruumllen bir durumların tespitidir
Muumldahale aşaması guumlvenlik olayına muumldahale edilerek gerekli proseduumlruumln
yerine getirilmesi ifade eder İyileştirme aşaması ise meydana gelen olayın olası
etkisini azaltmak ya da muumlmkuumlnse bu tuumlr olayların oumlnlenmesi iccedilin gerekli oumlnlemlerin alınarak mevcut durumun iyileştirilmesidir
(wwwispozelguvenlikcomtr)
Bu kapsamda goumlrevli personelin başlıca goumlrev ve sorumlulukları
aşağıdaki gibidir (wwwispozelguvenlikcomtr)
a) Tekne Sahipleri muumlrettebat ve misafirlerin marina işletme youmlnetmeliğine uygun davranmasını temin etmek
b) Demirlemiş olan teknelerin guumlvenliğinin sağlanması
c) Marina giriş ccedilıkış kontrolleri ile birlikte giriş ccedilıkış yapanların kayıt altına
alınması işlemi d) Guumlmruumlğe tabi uumlruumlnlerin guumlmruumlk muhafaza memurları ile birlikte ccedilalışmak
uumlzere kontrolsuumlz giriş ve ccedilıkışının oumlnlenmesi
e) Halka accedilık alanlardan marina yapısındaki kontrolluuml noktalara izinsiz girişlerin engellenmesi
f) Marina tesisinin teroumlr sabotaj ve adi ve profesyonel hırsızlık ve diğer
succedillara karşı korunması
g) Tekne sahipleri ve diğer marina kullananları iccedilin her tuumlrluuml youmlnlendirme ve danışma hizmeti
Marinalarda guumlvenlik hizmetlerinin başlıca amacı caydırıcılıktır Guumlvenlik personeli marina youmlnetiminin duumlzenlediği aralıklarla yaya devriye
yaparak marina sahasındaki kritik noktaları kontrol ederek bu noktalara tur
kontrol sistemi kapsamında kullandıkları dijital kalem ile boumllgenin kontrol edildiğini goumlsteren işaretlemeleri yaparlar Guumlvenlik personeli marina işletme
youmlnetmeliğine aykırı herhangi bir durumda yat limanı youmlnetimi ve guumlvenlik
personeli ortak iletişimi sağlayan karasal telsizlerle olayı bildirir ve gerekli muumldahaleleri yapar Gerccedilekleşen olayın niteliğine goumlre guumlvenlik raporu
duumlzenlenerek tutanak halinde marina youmlnetimine iletilir Guumlvenlik raporunda
olayın tuumlruuml tarihi saati ve gelişimi detaylandırılarak imza altına alınır Bu rapor
hem olayların kayıt altına alınarak incelenmesi hem de ileride oluşabilecek guumlvenlik risklerinin oumlnlenmesi iccedilin bir kopyası guumlvenlik ofisi kayıtlarına
alınmak uumlzere marina youmlnetimince saklanır İlgili youmlnetmeliklerde herhangi bir
detayı ya da standardı bulunmadığından ve tesisin oumlzelliklerine goumlre değişiklik goumlsterdiğinden guumlvenlik oumlnlemleri ve guumlvenlik personelinin yapılanması buumlyuumlk
oranda marina işletmesinin inisiyatifindedir
Guumlvenlik personelinin sayısı ve bulundukları noktalar doumlnemsel olarak
değişiklik goumlsterebilir Marinanın mevcut giriş ccedilıkışlarının haricinde ccedilekek sezonu doumlneminde ekstra personele ihtiyaccedil olabilir Ccedilekek sezonu doumlneminde
teknelerin kayıtlı demirbaşlarının tamir ya da başka sebeplerden marina dışarına
ccedilıkarılması esnasında marina youmlnetimince duumlzenlenen malzeme teslim tutanağının bir nuumlshası yine guumlvenlik ofisindeki kayıtlara dacirchil edilir Oumlzellikle
yabancı bayraklı teknelerin demirbaşlarına kayıtlı malzemelerin dışarı
ccedilıkarılması ya da dışarıdan yabancı bayraklı teknelere gelen guumlmruumlkluuml
malzemelerin marina sahasına girişi esnasında guumlmruumlk işlemleri kontrol edilir Tuumlm bu işlemler sırasında marina youmlnetiminin de onayı ile guumlvenlik personeli
teslim alınan ya da teslim edilen malzeme ile ilgili yapılacak işlemin son
safhasına kadar takip eder ve gerekli goumlrduumlğuuml guumlvenlik oumlnlemlerini alır
Marina ortak kullanım alanı olarak tanımlanan ve sadece tekne sahiplerinin değil dışarıdan marina iccedilerisindeki restoran bar alışveriş merkezi
vb işletmelere gelen muumlşterilerinde kullanabildiği alanda guumlvenlik personeli
yaptığı yaya devriyelerle muumlşterilerin marina işletme youmlnetmeliğine aykırı davranışları olup olmadığını tespit eder Ortak kullanım alanında meydana
gelebilecek olaylar genellikle hırsızlık ve muumlşteriler arasında ccedilıkan
anlaşmazlıklar sonucu meydana gelebilecek darp ya da adam yaralama gibi
succedillardır Oumlnlenemeyen benzer bir olayda guumlvenlik personeli delilleri muhafaza ederek kurumun bağlı olduğu kolluk kuvvetine haber verir Marina guumlvenlik
sahası olarak tanımlanan teknelerin bağlı bulunduğu ve birccedilok marinada ortak
kullanım alanıyla arasında ccedilit ve kartlı geccediliş noktaları olan alanlara izinsiz geccediliş
olması durumunda ise guumlvenlik personeli gerekli muumldahaleyi yaparak marina
youmlnetimine rapor eder
62 Balıkccedilı Barınaklarında Guumlvenlik Hizmetleri
Balıkccedilı barınakları ise genelde buumltccedilelerinin kısıtlı olması sebebiyle oumlzel guumlvenlik şirketlerinden yararlanamamakta oumlzel guumlvenlik personeli
ccedilalıştıramamaktadır Barınaklarda goumlruumllen uygulama sadece barınak girişinde
bekccedililik edecek oumlzel guumlvenlik belgesi olmayan kişilerin barınaktaki teknelere goumlzcuumlluumlk ederek koruması şeklindedir Balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik
hizmetleri ise marinalara goumlre ccedilok daha yetersiz duumlzeydedir Balıkccedilı
barınaklarının birccediloğunda herhangi bir guumlvenlik hizmeti yokken bazılarında bekccedili veya ccedilit bulunmakta ccedilok azında guumlvenlik kameraları bulunmaktadır
Birccedilok balıkccedilı barınağında guumlvenlik hizmeti ya da oumlnlemi şoumlyle
dursun alt ve uumlst yapı yeterli duumlzeyde değildir Bu konuya DTO 2013 yılı deniz sektoumlruuml raporunun Tuumlrkiye su uumlruumlnleri raporu başlığı altında balıkccedilı
barınaklarımızın bir kısmında istenilen alt ve uumlst yapıların bulunmadığına
değinilmiştir (DTO 2013)
7 YAT LİMANLARINDA GUumlVENLİK OumlNLEMLERİ
Yat limanlarında sadece guumlvenlik personeli ya da bekccedili
bulundurulması guumlvenliğin sağlanması accedilısından yeterli değildir Teknolojik imkacircnlardan yararlanarak guumlvenlik personelinin daha etkin ve verimli
ccedilalışmasını sağlanabilir Bu kapsamda yat limanlarında alınabilecek uumlst yapısal
ve teknolojik oumlnlemler ve bunların oumlzellikleri incelenecektir
71 Guumlvenlik Ccedilitleri
Guumlvenlik ccedilitleri marinalar ve bazı balıkccedilı barınaklarında marina guumlvenlik sahası tanımı iccedilerisine giren tekne bağlama alanını ortak kullanım
alnından ayırmak iccedilin kullanılırlar Yuumlkseklikleri ortalama bel hizasında ve
belirli noktalardan bağlama alanına girişe imkacircn verecek kartlı geccediliş noktaları
olabilir Guumlvenlik ccedilitleri uumlzerinden atlanarak bağlama sahasına giriş iccedilin kolay bir engel olmasına rağmen ortak kullanım alanı muumlşterileri iccedilin onlara ayrılmış
alanın bittiğini hatırlatan psikolojik bir engeldir
72 Araccedil Altı İzleme Sistemi
Şekil 2 Araccedil Altı İzleme Sistemi
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom
Marina girişinde araccedilların altlarının kontroluumlnuumln yapılması (bkz Şekil
2) ciddi sonuccedilları olabilecek teroumlr eylemlerinin oumlnlenmesi iccedilin oldukccedila oumlnemlidir
73 Plaka Tanıma Sistemi
Şekil 3 Plaka Tanıma Sistemi
Kaynak wwwplatarcomtr
Plaka tanıma sistemi (bkz Şekil 3) konvansiyonel kamera
kullanılması durumunda 10 metre mesafeden yuumlksek ccediloumlzuumlnuumlrluumlkluuml kamera
kullanılması durumunda 25 metre mesafeden plaka tanıma yaparak sisteme
kaydedebilmektedir Bu sistem yat limanı girişinde tekne sahibi personel ya da ortak kullanım alanı muumlşterisi aracını ayırt ederek gerekli durumlarda araccedilların
marina iccedilerisindeki durumuna da muumldahale etmeyi sağlar Yat limanına girişi
youmlnetimce yasaklanmış ya da daha oumlnce şuumlpheli goumlruumllen araccedillar tekrar giriş yaptıklarında ise uyarı vererek guumlvenlik personelinin gerekli muumldahaleyi
yapmasını sağlar (wwwplatarcomtr)
74 Guumlvenlik Kameraları
Yat limanlarında guumlvenlik kameraları yat limanı youmlnetimi tarafından
belirlenen noktalara kurulmaktadır Guumlvenlik personeli kameraları izleyerek herhangi bir olay durumunda yaya devriyedeki arkadaşını olaya muumldahale iccedilin
youmlnlendirebilir Guumlvenlik kameraları tekne sahipleri ve ortak kullanım alanı
muumlşterilerinin oumlzel hayat ve mahremiyetine zarar vermeyecek noktalara kurulmalıdır Herhangi bir guumlvenlik olayı olmaması halinde kayıtlar tekne
sahipleri dacirchil herhangi uumlccediluumlncuuml şahıslarla paylaşılmamalı sadece kolluk
kuvvetlerinin olay incelemesi iccedilin kullanılmalıdır Ayrıca kameraların gece goumlruumlş yakınlaştırma yatay ve dikey hareket etme oumlzelliklerine sahip olması yat
limanı guumlvenliği iccedilin bir artı olma niteliğindedir
75 Ccedilit Titreşim Sensoru
Şekil 4 Ccedilit Titreşim Sensoru
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom
Ccedilitlerde meydana gelebilecek titreşimin sensor vasıtası (bkz Şekil 4)
ile algılanarak ve titreşimin meydana geldiği tam nokta belirlenerek yaya
devriye ya da guumlvenlik kameraları sayesinde o nokta kontrol edilebilmektedir (wwwaissecuritysolutionscom)
76 Hareket Sensoru
Şekil 5 Hareket Sensoru
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom Volumetrik (hacimsel) ve mikro dalga boylarının kullanarak
korunması planlanan alana girenin tam yerini belirleyen sistemlerdir (bkz Şekil
5) Ccedilit kullanılmasının uygun olmadığı ya da muumlşterinin kendisini daha oumlzguumlr hissetmesinin oumlngoumlruumllduumlğuuml alanlar iccedilin uygun guumlvenlik ccediloumlzuumlmlerinden biridir
77 Deniz Altı Radarı
Şekil 6Deniz Altı Radarı
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom
Deniz altı radarı (bkz Şekil 6) su altından gelebilecek tehlikelere karşı
kullanılabilecek guumlvenlik oumlnlemlerinden biri olup deniz altındaki cismin tuumlruumlne goumlre ayrım yapabilen ve buna goumlre alarm verebilen sistemlerdir
78 Aydınlatma Yat limanı sahasında aydınlatma kullanıldığı alana goumlre guumlccedilluuml ya da
loş aydınlatma olabilir Ana girişler ve kritik noktalarda t kollu aydınlatma
direkleri ya da projektoumlrlerden yararlanılabilir İskele ve rıhtımlarda servis
kutularının aydınlatmaları kullanılabilir
79 Kartlı Giriş Kapıları Ccedilit kullanılan marinalarda iskelelerin girişinin tek bir noktadan
guumlvenlik accedilısından avantaj sağlamaktadır Ancak yat limanının yapısına goumlre bu
duruma uymayan yat limanları ccediloğunlukta olmakla birlikte bu durumda her
iskele ya da ara geccediliş noktasında kartlı geccediliş kapıları (bkz Şekil 7)
kullanılmalıdır Kartlı geccediliş ile bağlama alanına sadece tekne sahipleri tekne
sahiplerinin onay verdiği yakınları ve tekne yetki belgesi olan tekne muumlrettebatına geccediliş hakkı verilmektedir Dolayısıyla bağlama alanına yat
limanına dışarıdan gelen muumlşterilerin izinsiz girişleri engellenmiş ya da en aza
indirgenmiş olur
Şekil 7 Kartlı Giriş Kapıları
Kaynak wwwwestcountrygatescouk
710 Radyo Frekanslı (RFID) Tekne Tanıma ve Takip Sistemi Yat limanlarındaki teknelerin giriş ccedilıkışlarının takip edilmesi liman
personeli ve marina ofis koordinasyonu ya da guumlnluumlk tekne sayımları ile
yapılmaktadır Bu youmlntem yoğun doumlnemlerde aksaklıklara yol accedilabilmekte aynı zamanda guumlvenlik acısından olumsuz bir durum oluşturmaktadır Rfid
(RadioFrequencyIdentification) tekne takip sistemi (bkz Şekil 8) ile yat
limanındaki teknelerin goumlvdelerine yapıştırılan rfid etiketlerin sabit ya da mobil terminaller ile okunarak teknenin giriş ccedilıkışlarının anında kayıt altına
alınabilmesini ve guumlvenlik accedilısından bir sorun olduğunda hızlı muumldahaleyi
sağlar Sistem aynı zamanda kolluk kuvvetlerinin sorgusunda geriye doumlnuumlk ve
anlık rapor verilebilmektedir
Şekil 8 Rfid Tekne Tanıma ve Takip Sistemi
Kaynak wwwsensmarinecom
711 Yuumlz Tanıma Sistemleri Tekne sahipleri iccedilin ayrılmış alanlara kartlı geccedilişi zamanla kartın
kaybolması ya da sistemdeki aksaklıklardan dolayı tekne sahiplerinde
memnuniyetsizlik oluşturabilmektedir Yuumlz tanıma sistemleri tekne sahiplerinin
herhangi bariyer ya da kapıyı dokunmadan accedilmasını sağlamakta ve aynı
zamanda yuumlksek guumlvenlik sağlamaktadır Oumlzellikle turizm hizmeti kapsamında muumlşteriyi daha oumlzguumlr hissettirerek muumlşteri memnuniyetini sağlayacak teknolojik
oumlnlemlerden biridir (wwwhanvonyuztanimacom)
8 ARAŞTIRMANIN AMACI
Nitel araştırma youmlnteminin esnekliği ve akıcılığı bu youmlntemi
insanların tecruumlbelerini ve yorumlarını anlamaya uygun bir youmlntem haline getirmektedir Nitel veri toplama aracı yalnızca ldquonerdquo sorusunu sormaz Aynı
zamanda ve daha oumlnemlisi ldquoaccedilıklardquo ldquonedenrdquo ldquosuumlreccedil nedirrdquo ldquooumlnemi nedirrdquo gibi
sorular ve ifadeler kullanarak olayları durumları derinlemesine inceler (Hesse-
Biber ve Leavy 2005 28rsquoden aktaran Atik 201392)
Bu araştırma yat limanlarında meydana gelebilecek guumlvenlik
accedilıklarının tespiti mevcut guumlvenlik oumlnlemlerinin incelenmesi ve yat limanı
guumlvenliği uygulamalarının nasıl geliştirilebileceğine dair sorulara yanıt bulmak amacıyla yapılmıştır Tekne sahiplerinin teknelerinin bağlı bulunduğu yat
limanlarındaki guumlvenlik algısının ne youmlnde olduğu incelenmiş tekne
sahiplerinin goumlruumlş ve tecruumlbelerinden yararlanarak mevcut durum anlamlandırılmıştır
Yat limanlarındaki guumlvenlik hizmeti imkanlarının karşılaştırılarak
aralarındaki farklılıklar ya da benzerliklere goumlre yaşanan olayların değişiklik goumlstermesi guumlvenlik hizmetinin sağlayabildiği caydırıcılık roluuml uumlzerinde fikir
sağlanmasına sebep olduğu gibi tekne sahiplerinin goumlruumlşleri de asgari guumlvenlik
oumlnlemlerinin neler olması gerektiği istikametinde fikir vermiştir
9 ARAŞTIRMANIN YOumlNTEMİ
Araştırma kapsamında veri toplama youmlntemi olarak nitel araştırma
youmlntemlerinden yapılandırılmamış goumlruumlşme tekniği kullanılmış goumlruumlşmeler
03112015 ve 04112015 tarihlerinde yapılmıştır Goumlruumlşmeler sırasında notlar
tutulmuştur Ccedilalışmanın oumlrneklemini Ccedileşme yarımadasındaki yat limanlarının tamamı oluşturmaktadır Ccedilalışmanın oumlrnekleminin Ccedileşme yarımadasındaki yat
limanları olarak seccedililmesinin sebepleri arasında zincir marina işletmeleri uumlyesi
işletmelerin yanı sıra butik marinaların bulunması ve balıkccedilı barınaklarının guumlvenlik oumlnlemleri arasında farklılıkların bulunmasıdır Boumlylelikle
farklılıklardan elde edilecek verilerin ortak noktalarının izlenerek doğru
sonuccedillara ulaşılması hedeflenmiştir
Ccedilalışmanın oumlrneklemi olan Ccedileşme yarımadasındaki yat limanlarındaki
tekne sahipleri ve yat personeli ile goumlruumlşuumllmuumlş (bkz Tablo 1) yat
limanlarındaki guumlvenlik kavramı ile ilgili fikirleri alınmış yaşadıkları succedil teşkil eden olaylar uumlzerine konuşulmuştur Katılımcılar ile yapılan her bir goumlruumlşmenin
suumlresi 20 dakikadır Goumlruumlşmelerle ilgili sorular yapılandırılmamış olmasına
rağmen sektoumlr tecruumlbesine bağlı goumlzleme dayalı bilgilere goumlre şekillenmiş verilen cevaplara goumlre de yeni sorular şekillenmiştir
Tablo 1 Katılımcılar
Katılımcı Goumlrev Tecruumlbe Yaş Eğitim Koumlken Katılımcı 1 Balıkccedilı 15-20 35-40 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 2 Balıkccedilı 15-20 35-40 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 3 Kaptanı 10-15 35-40 Uumlniversite Denizcilik Katılımcı 4 Gemici 0-5 20-25 Lise Denizcilik Katılımcı 5 Tekne Sahibi 0-5 40-45 Lise Diğer Katılımcı 6 Tekne Sahibi 10-15 45-50 Lise Diğer Katılımcı 7 Kaptanı 15-20 45-50 İlkokul Denizcilik Katılımcı 8 Gemici 5-10 30-35 Lise Balıkccedilılık Katılımcı 9 Koop Bşk 25-30 50-55 İlkokul Balıkccedilılık
Katılımcı 10 Balıkccedilı 10-15 30-35 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 11 Balıkccedilı 10-15 35-40 İlkokul Balıkccedilılık
Katılımcı 12 Tekne Sahibi 0-5 40-45 Uumlniversite Diğer
10 ARAŞTIRMANIN BULGULARI
Araştırma kapsamında goumlruumlşuumllen 12 yat limanı muumlşterisinden 5i
balıkccedilı teknesi sahibi olmakla bunlardan 1 tanesi aynı zamanda balıkccedilı kooperatifi başkanıdır 3 tanesi tekne sahibi 2si oumlzel yat kaptanı ve 1i
gemicidir Katılımcıların ortalama sektoumlr tecruumlbesi 15 senedir 3uuml diğer sektoumlr
koumlkenli 3uuml denizcilik sektoumlruuml 6sı balıkccedilılık sektoumlruuml koumlkenlidir 6sı ilkokul 4uuml lise 2si uumlniversite mezunudur
Araştırma kapsamında Ccedileşme yarımadasındaki 4 adet marina ve 4 adet balıkccedilı barınağı işletmesinde ne gibi guumlvenlik oumlnlemlerinin alındığının
tespitine youmlnelik sorular kapsamında marinaların oumlzel guumlvenlik personeli
ccedilalıştırdığı kamera ccedilit kartlı giriş kapıları gibi guumlvenlik oumlnlemleri aldıkları
tespit edilmiştir Bazı balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik kamerası sisteminin yeni hayata geccedilirildiği ancak bazı balıkccedilı barınaklarında ise hiccedilbir guumlvenlik oumlnlemi
ve hizmetinin olmadığı tespit edilmiştir
Yaşanmış succedil teşkil eden herhangi bir olay olup olmadığına varsa oluş
biccediliminin ne olduğunu anlamaya youmlnelik soruya verilen cevaplarda marinalarda
olan olayların basit tekne malzemesinin ccedilalınmasıkaybolması ve bağlama alanına izinsiz girişler şeklinde olduğu goumlruumllmuumlştuumlr En azından guumlvenlik
kamerası ve ccedilit oumlnlemleri almış balıkccedilı barınaklarının ise bu oumlnlemlerin
olmadığı barınaklara goumlre daha guumlvenli olduğu algısı katılımcıların ortak
goumlruumlşuumlduumlr Genel olarak yat limanlarındaki guumlvenlik oumlnlemi seviyesine goumlre yaşanan olayların ters orantılı olduğu goumlzlemlenmiştir
Yaşanan guumlvenlik sorunlarının ccediloumlzuumlmuuml iccedilin tavsiyeleri sorulan katılımcılardan balıkccedilı barınağında bağlama yapan tekne sahipleri gelir
kalemlerinin yetersizliğinden dolayı devletin finansman desteği yapması
gerektiğine vurgu yapmışlar kaymakamlığın guumlvenlik ile ilgili toplantı yaparak
alınması gereken oumlnlemleri goumlruumlştuumlklerini ancak finansman desteği konusunda yardıma ihtiyaccedilları olduklarını ifade etmişlerdir Aynı sorunun marinada
teknelerini bağlayan muhatapları daha ccedilok ortak alanların bağlama sahasına
yakınlığından kaynaklanan izinsiz girişler olduğunu bildirmiş ve kartlı geccediliş sistemi yanı sıra yuumlz tanıma sistemlerinin faydalı olabileceğini belirtmişlerdir
Ayrıca ciddi teroumlr eylemlerinin oumlnlenmesi accedilısından marina işletmesinin
guumlvenlik hizmetlerinin yeterli olmadığı ifade edilmiş araccedil altı izleme sistemi gibi daha teknolojik oumlnlemlerden yararlanılması gerektiği ifade edilmiştir
11 SONUCcedil
Balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik oumlnlemlerinin marinalara goumlre yetersiz
olduğu hatta bazılarında hiccedilbir guumlvenlik oumlnleminin olmadığı goumlruumllmuumlştuumlr
Bunun başlıca sebepleri barınakların ilgili su uumlruumlnleri kooperatifi tarafından kiralanmasının getirdiği maliyetin yanı sıra bazı balıkccedilı barınakları iccedilin ek gelir
kaynağı olan oumlzel tekne bağlama bedeli girdisinden yararlanamayacak durumda
olmasıdır Oumlzel tekne kabul edemeyecek kadar yoğun balıkccedilı teknesi bağlanmış
barınaklar iccedilin tek gelir kaynağı tutulan balığın bedeline kooperatif tarafından belirlenmiş komisyon oranı ve balıkccedilı teknelerinin oumldediği oumlzel teknelere goumlre
ccedilok daha az olan bağlama bedelleridir
Ekonomik kaynakları sınırlı olan barınak işletmesinin guumlvenlik
hizmeti iccedilin bekccedilioumlzel guumlvenlik goumlrevlisi istihdam etmesi ya da barınağı diğer
teknolojik guumlvenlik oumlnlemler ile donatması balıkccedilılara ekstra ekonomik yuumlk
getirmektedir
Ayrıca balıkccedilı barınaklarının yetersiz alt ve uumlst yapısının guumlvenliği
etkileyen aydınlatma giriş kapısı duvar ya da ccedilit ve benzeri oumlğelerinin
iyileştirilmesi iccedilin gereken onay 4 bakanlığın ayrı ayrı incelemesi ve onayından sonra gerccedilekleştiğinden bahsi geccedilen iyileştirme ve tamamlamaların yapılması
gibi buumlrokratik işlemler barınak işletmesi youmlnetiminin etkinliğini
engellemektedir Nitekim 20102005 tarih ve 25972 sayılı Resmicirc Gazetede
yayınlanan Maliye Bakanlığının 300 sıra numaralı Milli Emlak Genel Tebliğinin F8 maddesinde alt ve uumlst yapısı bulunmayan ya da eksik barınaklar
iccedilin barınak işletmecisinin talebi doğrultusunda yapılacak değişiklikler
bakanlığımız Tarım ve Koumly İşleri Bakanlığı ile Ulaştırma Bakanlığının uygun goumlruumlşuumlne istinaden Balıkccedilı Barınakları Youmlnetmeliğinin 7 maddesinde yer alan
esaslar doğrultusunda ve 3621 sayılı Kıyı Kanunu uyarınca Bayındırlık ve İskacircn
Bakanlığınca değerlendirileceği ifade edilmektedir
Balıkccedilı barınaklarındaki guumlvenliğin yetersiz olmasından kaynaklanan
hırsızlıklar barınakların başlıca sorununu oluşturmaktadır Hırsızlık olaylarının
daha ccedilok kıccediltan takma deniz motorlarının balık bulucuların ve diğer elektronik
donanımların ccedilalınması olduğu anlaşılmaktadır Bunun yanı sıra kuumlccediluumlk bot ya da teknelerin ccedilalınması olaylarının da yaşandığı kaydedilmiştir
Oumlzel tekne bağlayarak gelir elde edebilen balıkccedilı barınakları bekccedili ya
da guumlvenlik kamerası gibi oumlnlemleri daha kolay alabilmektedir Asgari duumlzeyde sayılabilecek bu oumlnlemleri alan barınaklarda hırsızlık olaylarının olduğuna dair
bir veri elde edilmemiştir Buradan asgari duumlzeyde de olsa bekccedili ve guumlvenlik
kamerası hizmetini sunan balıkccedilı barınaklarının nispeten caydırıcılık sağladıkları duumlşuumlnuumllmektedir
Marinalarda guumlvenlik hizmetleri marina youmlnetiminin maddi olanakları
ccedilerccedilevesinde ve gerekli goumlruumllduumlğuuml duumlzeyde yapılmaktadır Balıkccedilı barınaklarına goumlre daha iyi guumlvenlik oumlnlemlerinin alındığı marinalarda yaşanan guumlvenlik
olayları genelde basit tekne malzemesi sayılabilecek hortum fırccedila ve benzeri
malzemenin ccedilalınmasıkaybolması şeklinde olduğu anlaşılmaktadır
Bazı tekne sahipleri tatillerini geccedilirmek iccedilin geldikleri yatlarında
oumlzguumlrluumlk alanlarını kısıtlayacak duumlzeyde guumlvenlik oumlnlemleri
istemeyebilmektedirler Bu nedenle marinaların daha ccedilok teknolojik guumlvenlik oumlnlemlerine ağırlık vermesi guumlvenlik seviyesini arttıracağı gibi tekne
sahiplerinin de oumlzel hayat ve mahremiyetleri konusunda daha az etkilenmiş
olduklarını hissettirebilir
Marinalardaki ticari alanların tekne bağlama alanı ile iccedil iccedile olması
bağlama alanına izinsiz girişlere teknelerin uumlzerine ccedilıkılmasına yol
accedilabilmektedir Marinanın uumlst yapı oumlzellikleri ve imar planının inşa oumlncesi guumlvenlik accedilısından analiz edilmesi genel marina guumlvenliği accedilısından faydalı
olabilir
Marinalardaki guumlvenlik hizmetlerinin balıkccedilı barınaklarına goumlre daha
iyi olmasına rağmen teknolojik accedilıdan yetersiz olması konuyla ilgili tekne
sahiplerinde olası teroumlr bombalı eylem gibi olayların meydana gelmesi
duumlşuumlncesini oluşturabilmektedir Araştırmaya konu olan hiccedilbir yat limanında
araccedil altı kontrol sistemi ya da plaka takip sisteminin olmaması karadan meydana gelebilecek saldırılara karşı accedilık olduklarını goumlstermektedir Aynı
şekilde araştırmaya konu olan yat limanlarında deniz altı radar sistemi de
olmadığından deniz altından gelebilecek her tuumlrluuml tehdide karşı korumasız durumdadırlar
Oumlte yandan marina işletme youmlnetmeliğinin marina işletmesinin tekne
ve tekne malzemesinin ccedilalınmasından tekne muumlrettebatının yaralanması oumllduumlruumllmesi ve teroumlr olaylarından sorumlu tutulamayacağını ifade eden 118
maddesi 28042010 tarih ve 27565 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Deniz
Turizmi Youmlnetmeliği Uygulama Tebliğinin 5Ccedil maddesince işletme iccedil talimatı
olarak tanımlanmakta ve bakanlık tarafından onaylanmaktadır
Ancak bu youmlnetmelik huumlkuumlmleri marinaların uumlst duumlzey teknolojik
guumlvenlik oumlnlemlerini alması iccedilin bir engel oluşturmamakta sadece yaşanabilecek bir olayın hukuki boyutunda marina youmlnetiminin sorumluluğunu
tanımlamaktadır
Genel olarak yat limanlarında yaşanan guumlvenlik olaylarının
oumlnlenebilmesi ya da en aza indirilebilmesi iccedilin deniz turizmi youmlnetmeliğinde ve
balıkccedilı barınakları youmlnetmeliğinde asgari guumlvenlik standartlarının tanımlanması
ve oumlzellikle balıkccedilı barınakları işletmelerinin yetkili devlet organları tarafından ekonomik ve uumlst yapısal anlamda desteklenmesi gerekmektedir Marinalarda
nispeten daha iyi olan guumlvenlik oumlnlemleri de daha teknolojik guumlvenlik oumlnlemleri
ile daha caydırıcı olabileceği gibi ciddi guumlvenlik olaylarının meydana getireceği
zararı en aza indirgeyebilir
KAYNAKCcedilA AEM (Ankara Emniyet Muumlduumlrluumlğuuml) (2015) ldquoKoruma ve Guumlvenlik Planı
Fihristirdquo wwwankarapoltrdosyalarornek_koruma_planidoc Erişim
17122015 Ais Security Solutions (2015) ldquoPort Harbor
Securityrdquohttpwwwaissecuritysolutionscomport-harbor-securitypdf
Erişim Tarihi 23122015
Ais Security Solutions (2015) ldquoAraccedil Altı İzleme Sistemirdquo httpwwwaissecuritysolutionscomport-harbor-securitypdf
Erişim Tarihi 23122015
American Society of Civil Engineers (2012) ldquoPlanning and Design Guidelines for Small Craft HarborsrdquoAmerican Society of Civil Engineers
Publications Virginia
Atik O (2013) ldquoTakım Liderliğinin Mesleki Kuumlltuumlr Youmlnuumlnden İncelenmesiGemi Kaptanları Uumlzerine Bir Araştırmardquo Dokuz Eyluumll
Uumlniversitesi Yayınları İzmir
ECMA (European Commission Maritime Affairs) (2015) ldquoBlue
GrowthStudyrdquohttpeceuropaeumaritimeaffairspolicycoastal_tourismindex_enhtm Erişim Tarihi 19122015
Havon Yuumlz Tanıma (2015) ldquoYuumlz Tanıma Sistemirdquo
wwwhanvonyuztanimacomindexhtml Erişim Tarihi 15122015 Hesse-Biber SN ve Leavy P (2006) ldquoThePractice of Qualitative
ResearchrdquoLondon Sage Publications
İMEAK Deniz Ticaret Odası (2009) ldquoDeniz Sektoumlruuml Raporurdquo httpwwwdenizticaretodasiorgtrSayfalarsektor-
raporuaspxErişim Tarihi 11012015
İMEAK Deniz Ticaret Odası (2013) ldquoDeniz Sektoumlruuml
RaporurdquohttpwwwdenizticaretodasiorgtrSayfalarsektor-raporuaspxErişim Tarihi 11122015
ISP Oumlzel Guumlvenlik AŞ (2013)ldquoMarina Guumlvenlik
Hizmetlerirdquohttpwwwispozelguvenlikcomtrmarina-guvenlik-hizmetleri Erişim Tarihi 26112015
ISP Oumlzel Guumlvenlik AŞ (2011) ldquoGuumlvenlik Fizibilite Ccedilalışmasırdquo
httpwwwispozelguvenlikcomtrguvenlik-fizibilite-calismasi Erişim
Tarihi 25112015 Kuumlltuumlr ve Turizm Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı (2009) ldquoDeniz Turizmi
YoumlnetmeliğirdquohttpteftiskulturturizmgovtrTR14610deniz-
turizmi-yonetmeligihtml Erişim Tarihi 16112015 Maliye Bakanlığı Milli Emlak Genel Muumlduumlrluumlğuuml (2005)ldquoMilli Emlak Genel
TebliğirdquohttpwwwmilliemlakgovtrSayfalarmevzuatidari-
duzenlemelergenel-tebligleraspxErişim Tarihi 17122015 Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Muumlduumlrluumlğuuml Mevzuat Bilgi Sistemi(2004)
ldquoOumlzel Guumlvenlik Hizmetlere Dair Kanunun Uygulanmasına İlişkin
YoumlnetmelikhttpwwwmevzuatgovtrMetinAspxMevzuatKod=757190ampMevzuatIliski=0ampsourceXmlSearch= Erişim Tarihi 18122015
Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Muumlduumlrluumlğuuml Mevzuat Bilgi Sistemi (1996)
ldquoBalıkccedilı Barınakları YoumlnetmeliğirdquohttpmevzuatbasbakanlikgovtrMetinAspxMevzuatKod
=754997ampsourceXmlSearch=ampMevzuatIliski=0 Erişim Tarihi
15112015
Nas S (2012) ldquoEmniyet ve Guumlvenlik Soumlzcuumlkleri Uumlzerine Bir Ccedilalışmardquo Denizcilik Dergisi Sayı 2 ISSN 1308-8629 s22
Orams M Marine Tourism (1999) Historyand Development of Marine
Tourism Routledge Platar Plaka Tanıma Sistemi (2015) ldquoPlaka Tanıma
Sistemirdquohttpwwwplatarcomtrplaka-tanimaphp Erişim 23122015
SensMarine AŞ (2015) ldquoMarina Guumlvenlik Sistemirdquo
httpwwwsensmarinecommarinaguvenligiphp Erişim Tarihi
17122015
Setur Marinaları İşletme Muumlduumlrluumlğuuml (2015) ldquoİşletme Youmlnetmeliğirdquo
httpwwwseturmarinascomtrkurumsalisletme-yonetmeligi Erişim
Tarihi 05122015
TC Başbakanlık Resmi Gazete ldquoDeniz Turizmi Youmlnetmeliği Uygulama Tebliğirdquohttpwwwresmigazetegovtreskiler20100420100428-
24htm Erişim Tarihi 25122015
The West Country Group (2015) ldquoMetal Gatesrdquo httpwwwwestcountrygatescoukmetalgatesprettyPhoto[gallerythu
mbs]8 Erişim Tarihi 15122015
f) Kruvaziyer Turizm ve Feribot İşletmeciliği
g) Su Sporları ve Dalış Turizm İşletmeciliği h) Yat Limanı ve Marina İşletmeciliği
3 YAT LİMANI TANIMI
Yat limanı 24072009 tarih ve 27298 sayılı Resmi Gazetede
yayınlanan Deniz Turizmi Youmlnetmeliğirsquonin 91 maddesinde yat limanlarının 5
maddedeki niteliklere sahip yatların bağlanabilecekleri iskelelere dinlenme konaklama ve alışveriş gibi sosyal tesisler ile yatlara bakım onarım hizmeti
sunan ve benzeri birimlere sahip deniz turizmi tesisleri olarak tanımlanmıştır
Yine aynı tarih ve sayılı Deniz Turizmi Youmlnetmeliğirsquonde atıfta bulunulan 5 maddede belirtilen nitelikler ise deniz turizmi tesislerinin deniz araccedillarına seyir
manevra yanaşma bağlanma barınma karaya ccedilekilme hizmetleri sunan ve bu
hizmetleri ilgili mevzuat huumlkuumlmleri uyarınca yeterli emniyet duumlzeyini sağlayacak şekilde olması gerektiğine değinilmiştir
13121996 tarih ve 22846 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Balıkccedilı
Barınakları Youmlnetmeliğirsquonin 9H maddesinde ise barınağın muumlsait olması
halinde yatların da uumlcret karşılığı barınaktan geccedilici olarak yararlanmasına izin verilir denilmektedir Ancak bu izin suumlresi balıkccedilı gemilerinin barınaktan
yararlanmalarını engelleyecek suumlre ve koşullarda olamaz denilerek yatlarında
balıkccedilı barınaklarına bağlama yapabilecekleri belirtilmiştir Ancak balıkccedilı
barınaklarına yabancı bayraklı teknelerin bağlanması 6112001 tarih ve 24575 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan yatlara ilişkin 9 Sayılı Guumlmruumlk Genel Tebliği
ile yasaklanmıştır Bahsi geccedilen tebliğin 8 maddesinde yabancı bayraklı
yatların ancak Turizm Bakanlığırsquondan belgeli yat limanları ile yat ccedilekek yerlerine kışlama bakım ve onarım amacı ile bırakılabileceği belirtilerek
bunların Turizm Bakanlığırsquondan belgeli olmayan şahıs kurum veya kuruluşlara
ait yerlere bırakılamayacağından bahsedilmiştir Turizm Bakanlığırsquondan belgeli olmayan balıkccedilı barınakları yabancı bayraklı tekneler iccedilin bağlama hizmeti
sunması yasaklanmakta dolayısıyla balıkccedilı barınaklarından bağlama yeri olması
durumunda sadece Tuumlrk bayraklı tekneler yararlanabilmektedir Bu tanımlar
doğrultusunda Tuumlrkiyede faaliyet goumlsteren marinalar ve balıkccedilı barınakları youmlnetmeliği gereğince oumlzel yatlarında bulunduğu balıkccedilı barınakları araştırma
kapsamı iccediline dacirchil edilmiştir Araştırma kapsamında marina ve balıkccedilı barınağı
birlikte ifade edilmek istendiğinde yat limanı kavramı kullanılmış diğer hallerde marina ve balıkccedilı barınağı ifadeleri ayrı ayrı belirtilerek ifade
edilmiştir
4 GUumlVENLİK KAVRAMI Emniyet ve guumlvenlik kavramları ccediloğu zaman karıştırılmakta ve
birbirlerinin yerine kullanılabilmektedir Oumlyle ki oumlzel guumlvenlik şirketlerinin
tesisler iccedilin hazırladığı koruma ve guumlvenlik planı iccedilerisinde emniyet ve guumlvenlik oumlğeleri birbiriyle iccedil iccedile karışık halde maddelendirilmiştir Emniyet ve guumlvenlik
ayrımı ve guumlvenlik kavramının tanımı ise şoumlyledir
Emniyet insan hatası kazalar ve rastgele tehlikelerin oluşturduğu
tehditlerden uzak olma durumu olup Oumlnlem alınması gereken başlıca tehlikeler
doğal guumlccedillerin oluşturduğu potansiyel tehlikelerdir Guumlvenlik ise kaynağını
insanın bilinccedilli olarak zarar vermek iccedilin oluşturduğu tehlikelerden uzak olma durumunu anlatır ve muumlcadele konusu insanın oluşturduğu tehlikelerdir (Nas
2012 22)
5 İLGİLİ MEVZUAT KAPSAMINDA YAT LİMANLARINDA
GUumlVENLİK Yat limanlarında guumlvenlik kavramına ilgili mevzuatlarda guumlvenliğin
iccedileriği nasıl detaylandırıldığı ve guumlvenliğin sağlanmasından sorumlu kişilerin
goumlrev ve sorumlulukları ile işletme iccedili guumlvenlik talimatlarının nelerden oluştuğu
incelenmiştir
51 Deniz Turizmi Youmlnetmeliği Kapsamında Guumlvenlik
24072009 tarih ve 27298 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Deniz Turizmi Youmlnetmeliğinin 4F maddesinde deniz turizm tesisleri deniz turizmi araccedillarına guumlvenli bağlama karaya ccedilekme bakım onarım hizmetleri bu
araccedillarla gelen yolculara yeme iccedilme dinlenme eğlence konaklama gibi
hizmetlerden birkaccedilını veya tamamını sunan kruvaziyer gemi limanı yat limanı ccedilekek yeri rıhtım ve iskele gibi turizm tesisleri olarak tanımlanmıştır Bu
kapsamda guumlvenli bağlama hizmeti sunma yuumlkuumlmluumlluumlğuuml deniz turizmi
işletmesine verilmiştir Yine 24072009 tarih ve 27298 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Deniz Turizmi Youmlnetmeliğinin 201 maddesinde işletme
muumlduumlruumlnuumln yetki ve sorumlulukları başlığı altında deniz turizmi tesisi
işletmelerinde guumlvenlik duumlzen temizlik ve ccedilalışan personel arasındaki
koordinasyonun işletme muumlduumlruuml tarafından sağlanacağı belirtilerek guumlvenliğin sağlanması işletme muumlduumlruumlnuumln yetki ve sorumluluğu olarak tanımlanmıştır
Ayrıca yine işletme muumlduumlruumlnuumln yetki ve sorumlulukları başlığı altında 20Ccedil
maddesinde deniz turizmi tesislerinde huzur guumlven ve duumlzeni bozanları uyarmak ve herhangi bir sorun olması durumunda ilgili mercileri bilgilendirmek
yine deniz turizmi işletmesi muumlduumlruumlnuumln goumlrevidir
Marinalarda guumlvenliğin ne şekilde sağlanması gerektiği asgari
guumlvenlik şartları ya da ideal guumlvenlik oumlnlemlerinin nasıl olması gerektiği hususunda Deniz Turizmi Youmlnetmeliği kapsamında herhangi bir detay
bulunmamaktadır
52 Balıkccedilı Barınakları Youmlnetmeliği Kapsamında Guumlvenlik
13121996 tarih ve 22846 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Balıkccedilı Barınakları Youmlnetmeliğirsquonin 9 maddesinde barınak işletmecisi karadan
gelebilecek tehlikelere karşı sınırlarını tel ccedilit veya ihata duvarı ile belirlemek
gibi guumlvenlik oumlnlemleri almak giriş ccedilıkışları kontrol altında tutmakla ile sorumlu kılınmıştır Barınak işletmecisi bu amaccedilla aynı youmlnetmeliğin 9C
maddesine goumlre barınakta huzur guumlven ve emniyeti bozan gemiler ve kişileri
uyarmak ve gerekiyorsa muumllki idari amiri aracılığı ile barınağın dışına
ccedilıkarılmalarını sağlamakla ilgili gerekli muumldahalelerde bulunur denilmektedir
Yine aynı youmlnetmeliğin barınaktan yararlananların yuumlkuumlmluumlluumlkleri
başlığı altındaki madde 10B ifadesinde tekne muumlrettebatı sorumlu teknelerde
bulunan eşyaların kaybolmaması ccedilalınmaması veya hasara uğramaması konusunda gerekli tedbirleri almakla sorumlu tutulmuş ve gerekli hallerde
barınak işletmecisi tarafından oumlzel tedbirler alınması isteyebileceklerinden
bahsedilmiştir
Dolayısıyla guumlvenlik oumlnlemlerinin ne duumlzeyde olacağı ve alınacak
oumlnlemlerin detayları youmlnetmelik kapsamında bulunmamakla birlikte marinalara
goumlre ccedilok daha dezavantajlı bir durum da balıkccedilı barınaklarının oumlzel guumlvenlik şirketleri ile ccedilalışmamasıccedilalışamaması (ekonomik sebeplerden) ve buna binaen
gerekli guumlvenlik değerlendirmeleri fizibilite ve risk analizlerinin yapılmayarak
koruma ve guumlvenlik planı oluşturulmamasıdır
53 Oumlzel Guumlvenlik Hizmetlerine Dair Kanunun Uygulanmasına
İlişkin Youmlnetmelik Kapsamında Guumlvenlik
07102004 tarih 25606 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan oumlzel
guumlvenlik hizmetlerine dair kanunun uygulanmasına ilişkin youmlnetmeliğin 7
maddesine goumlre bir tesisin guumlvenlik hizmeti valilik iznine tacircbi olmak kaydıyla
kendi iccedil buumlnyesinde kurabileceği guumlvenlik birimi ya da dış kaynak sağlayarak oumlzel guumlvenlik şirketlerince yapılabilmektedir Bu konuda seccedilim tesis işletmesine
bırakılmıştır
07102004 tarih 25606 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan oumlzel
guumlvenlik hizmetlerine dair kanunun uygulanmasına ilişkin youmlnetmeliğin koruma ve guumlvenlik planları başlığı altındaki 12 maddede oumlzel guumlvenlik şirketlerinin
bu youmlnetmelik kapsamında hizmet verecekleri tesis ve alanlara ilişkin koruma
ve guumlvenlik planlarının bir oumlrneğini 30 guumln iccedilerisinde valiliğe vermeleri gerektiğinden bahsedilerek planda valiliğin gerekli goumlrmesi durumunda
değişikliğe gidilebileceği ya da tespit edilen yetersizliklerin giderilmesini
isteyebileceği belirtilmiştir
4072009 tarih ve 27298 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Deniz Turizmi Youmlnetmeliğirsquonde ya da 13121996 tarih ve 22846 sayılı Resmi Gazetede
yayınlanan Balıkccedilı Barınakları Youmlnetmeliğirsquonde detayı bulunmayan guumlvenlik
oumlnlemleri oumlzel guumlvenlik şirketinin guumlvenlik hizmeti sunacağı tesiste yaptığı koruma ve guumlvenlik planı dacirchilinde detaylandırılır
Bu plan iccedilerik bakımından 07102004 tarih 25606 sayılı Resmi
Gazetede yayınlanan oumlzel guumlvenlik hizmetlerine dair kanunun uygulanmasına
ilişkin youmlnetmeliğin koruma ve guumlvenlik planı fihristi başlığı altındaki 12 maddeye istinaden aşağıdaki oumlğeleri iccedilermektedir
a) Tesis veya alanların yerleşim planı (iccedil ve dış kroki guumlvenliğin devriye alanı
ve durduğu konum belirtilecektir)
b) Yangınlara karşı alınacak oumlnlemler ve yangın sonrası uygulanacak hareket
tarzı
c) Doğalgaz kaccedilağı ve yangınına karşı alınacak oumlnlemler ve hareket tarzı
ccedil) Elektrik kaccedilağı ve yangınına karşı alınacak oumlnlemler ve hareket tarzı
d) Hırsızlık eylemlerine karşı alınacak oumlnlemler ve hareket tarzı
e) Deprem ve doğal afetlerde alınacak oumlnlemler ve hareket tarzı
f) Sabotajlara karşı alınacak oumlnlemler sabotaj sonrası eylemcilerin kaccedilış
yollarında alınacak oumlnlemler ve ilgili mercilere verilecek bilgiler
g) Toplu eylemler karşısında uygulanacak hareket tarzı (bomba eylemine karşı
alınan oumlnlemler ve bombaya dokunulmayacak ibaresinin bulunması)
ğ) Hava ve deniz limanlarında meydana gelebilecek olaylara karşı alınacak
oumlnlemler ve olay sonrası uygulanacak hareket tarzı
h) Kurum kuruluş Tesis ve alanların cadde sokak ve diğer yollarla
bağlantılarının krokisi (dış kroki ve devriye alanı)
ı) İlgili kurum kuruluş ve genel kollukla irtibat kurma usulleri (ilgili karakol)
Yine koruma ve guumlvenlik planı fihristi dacirchilinde yukarıda belirtilen
hususlar haricinde plan hazırlanacak yerin uumlrettiği mal ya da hizmetin oumlnemi
boumllgenin coğrafi şartları guumlvenlik guumlccedillerine olan uzaklığı ve stratejik oumlnemine bağlı olarak değişiklik yapılabileceğini ifade ederek yukarıda belirtilen ana
başlıkların tesisin yapısına goumlre değişiklik goumlsterebileceğine işaret edilmiştir
Koruma ve guumlvenlik planında maddeleştirilmiş unsurlardan doğal gaz
elektrik deprem doğal afetler ve yangın ile ilgili maddeler emniyet kavramı iccedilerisinde değerlendirilebilecek kavramlardır Yat limanlarında guumlvenlik
kavramı iccedilerisinde değerlendirilebilecek hususlara yat limanlarında meydana
gelebilecek guumlvenlik sorunları başlığı altında değinilecektir
54 Marina İşletme Youmlnetmeliği Kapsamında Guumlvenlik
Marinalarda işletme youmlnetmelikleri Tuumlrkiyede marinaların kendine oumlzguuml birkaccedil oumlzelliğinin getirdiği farklılıklardan kaynaklanan farklar dışında
birbiri ile buumlyuumlk oranda aynı iccedileriğe sahiptirler Marina işletme youmlnetmelikleri
tekne sahibinin imzalamış olduğu bağlama ya da ccedilekme atma soumlzleşmesinin bir
eki olarak soumlzleşmelerde geccediler ve bahsi geccedilen soumlzleşmeleri imzalayan tekne sahibi aynı zamanda Marina İşletme Youmlnetmeliğirsquoni de kabul etmiş olur Marina
İşletme Youmlnetmeliği iccedileriği itibariyle muumlmkuumln olduğunca sorumluluk
almamaya ccedilalışan ve tekne sahibinin guumlvenlikle ilgili sorumluluklarına vurgu yapan niteliktedir
Marina İşletme Youmlnetmeliği 1C maddesine goumlre marina guumlvenlik
sahası olarak tanımlanan alan teknelerin bağlandığı ve kamuya accedilık alandan bir
guumlvenlik ccediliti veveya parmaklık peyzajla ayrılmış iskeleler rıhtımlar mendirekler dolgu alanları otoparklar yakıt istasyonu ve tekne ccedilekek yerlerini
ifade etmektedir 74 maddede ise guumlvenliğin denetlenmesi sorumluluğunu
marina muumlduumlruumlne vermiştir 118 maddesinde marina işletmesinin sağlamış olduğu guumlvenlik hizmetinin sadece caydırıcılık oumlzelliği taşıdığı bu nedenle
marinada teknenin veveya kayıtlı veya kayıtsız envanterindeki malzemenin
kısmen ya da tamamen ccedilalınması kaybolması hasar goumlrmesi ile tekne
sahibinin tekne muumlrettebatının ve tekne muumlşterilerinin yaralama oumllduumlrme ve
teroumlr olaylarından dolayı uğrayabileceği her tuumlrluuml maddi ve manevi zarar ziyan
ve hasar marina işletmesinin mali mesuliyet sigortası kapsamı dışında olduğu belirtilerek marina işletmesinin sorumluluğu altında olmadığı ifade edilmiştir
6 YAT LİMANINDA GUumlVENLİK HİZMETLERİ
Marinalar ve balıkccedilı barınaklarında meydana gelebilecek guumlvenlik
sorunları koruma ve guumlvenlik planı fihristi ve yaşanmış olaylar goumlz oumlnuumlnde
bulundurulduğunda aşağıdaki gibi sıralanmıştır (AEM Koruma ve Guumlvenlik Planı Fihristi 2015) hırsızlık sabotaj toplu eylemler teroumlr eylemleri yat
limanı guumlvenlik sahasına izinsiz girişler adam yaralama cinayet ve kaccedilakccedilılık
Bu tehditlere karşı alınabilecek guumlvenlik hizmetlerinin şekli kanun kapsamında
belirlenmiştir
07102004 tarih 25606 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan oumlzel
guumlvenlik hizmetlerine dair kanunun uygulanmasına ilişkin youmlnetmeliğin
7maddesine goumlre tesis guumlvenliği kurum ve kuruluşlar buumlnyesinde oumlzel guumlvenlik birimi kurulmasına ya da bu hizmetin guumlvenlik şirketlerine goumlrduumlruumllmesi
suretiyle iki şekilde yapılabilir
61 Marinalarda Guumlvenlik Hizmetleri
Marinalar oumlzel guumlvenlik hizmeti iccedilin dış kaynak kullanımı yaparak
oumlzel guumlvenlik şirketlerinden yararlanmaktadır Oumlzel guumlvenlik hizmeti veren
şirket koruma ve guumlvenlik planı dacirchilinde marinanın guumlvenlik değerlendirmesini yapar Guumlvenlik değerlendirmesi yat limanı tesisine youmlnelik
iccedileriden veveya dışarıdan gelebilecek her ccedileşit eyleme karşı fizibilite ve
guumlvenlik risklerinin analizleri ile belirlenen bu risklerin değerlendirmesini iccedileren tespiti iccedilermektedir Fizibilite etuumlduuml proje hakkında keşif aşamasıdır
Guumlvenlik fizibilite ccedilalışması başarılı bir guumlvenlik hizmetine ulaşmanın
alternatiflerini ve metotlarını tespit ve analiz ederek en iyi guumlvenlik modelini
tespit edecek bakış accedilısının daraltılmasını sağlar Guumlvenlik fizibilite ccedilalışması sonucunda elde edilen ccedilerccedileve ccedilalışma ile nasıl ilerleneceği ve nelerin guumlvenlik
projesine dacirchil edileceği konularında yol goumlstererek kapsam ve duumlzeyi belirler
Guumlvenlik risk analizi ise guumlvenlik risklerinin ve bu risklerin oumllccedileklerinin ve tedbir alınması gereken alanların belirlenmesi suumlrecidir
(wwwispozelguvenlikcomtr)
Tuumlm bu ccedilalışmalardaki amaccedil marina işletmesinde uygulanacak
guumlvenlik uygulama doumlnguumlsuumlnuuml (bkz Şekil 1) belirlemek ve işlerlik kazandırmak iccedilindir
Şekil 1 Guumlvenlik Uygulaması Doumlnguumlsuuml
Kaynak wwwispozelguvenlikcomtr
Koruma ve sağlamlaştırma aşaması gerekli guumlvenlik oumlnlemlerin alınıp tedbirlerin arttırılarak sağlamlaştırmanın yapıldığı aşamadır Hazırlık
aşamasında alınan tedbirler dışında meydana gelebilecek olayların neler
olabileceği belirlenir ve alternatif guumlvenlik oumlnlemleri alınır Tespit aşaması mevcut işletme iccedili akışın izlenerek şuumlpheli goumlruumllen bir durumların tespitidir
Muumldahale aşaması guumlvenlik olayına muumldahale edilerek gerekli proseduumlruumln
yerine getirilmesi ifade eder İyileştirme aşaması ise meydana gelen olayın olası
etkisini azaltmak ya da muumlmkuumlnse bu tuumlr olayların oumlnlenmesi iccedilin gerekli oumlnlemlerin alınarak mevcut durumun iyileştirilmesidir
(wwwispozelguvenlikcomtr)
Bu kapsamda goumlrevli personelin başlıca goumlrev ve sorumlulukları
aşağıdaki gibidir (wwwispozelguvenlikcomtr)
a) Tekne Sahipleri muumlrettebat ve misafirlerin marina işletme youmlnetmeliğine uygun davranmasını temin etmek
b) Demirlemiş olan teknelerin guumlvenliğinin sağlanması
c) Marina giriş ccedilıkış kontrolleri ile birlikte giriş ccedilıkış yapanların kayıt altına
alınması işlemi d) Guumlmruumlğe tabi uumlruumlnlerin guumlmruumlk muhafaza memurları ile birlikte ccedilalışmak
uumlzere kontrolsuumlz giriş ve ccedilıkışının oumlnlenmesi
e) Halka accedilık alanlardan marina yapısındaki kontrolluuml noktalara izinsiz girişlerin engellenmesi
f) Marina tesisinin teroumlr sabotaj ve adi ve profesyonel hırsızlık ve diğer
succedillara karşı korunması
g) Tekne sahipleri ve diğer marina kullananları iccedilin her tuumlrluuml youmlnlendirme ve danışma hizmeti
Marinalarda guumlvenlik hizmetlerinin başlıca amacı caydırıcılıktır Guumlvenlik personeli marina youmlnetiminin duumlzenlediği aralıklarla yaya devriye
yaparak marina sahasındaki kritik noktaları kontrol ederek bu noktalara tur
kontrol sistemi kapsamında kullandıkları dijital kalem ile boumllgenin kontrol edildiğini goumlsteren işaretlemeleri yaparlar Guumlvenlik personeli marina işletme
youmlnetmeliğine aykırı herhangi bir durumda yat limanı youmlnetimi ve guumlvenlik
personeli ortak iletişimi sağlayan karasal telsizlerle olayı bildirir ve gerekli muumldahaleleri yapar Gerccedilekleşen olayın niteliğine goumlre guumlvenlik raporu
duumlzenlenerek tutanak halinde marina youmlnetimine iletilir Guumlvenlik raporunda
olayın tuumlruuml tarihi saati ve gelişimi detaylandırılarak imza altına alınır Bu rapor
hem olayların kayıt altına alınarak incelenmesi hem de ileride oluşabilecek guumlvenlik risklerinin oumlnlenmesi iccedilin bir kopyası guumlvenlik ofisi kayıtlarına
alınmak uumlzere marina youmlnetimince saklanır İlgili youmlnetmeliklerde herhangi bir
detayı ya da standardı bulunmadığından ve tesisin oumlzelliklerine goumlre değişiklik goumlsterdiğinden guumlvenlik oumlnlemleri ve guumlvenlik personelinin yapılanması buumlyuumlk
oranda marina işletmesinin inisiyatifindedir
Guumlvenlik personelinin sayısı ve bulundukları noktalar doumlnemsel olarak
değişiklik goumlsterebilir Marinanın mevcut giriş ccedilıkışlarının haricinde ccedilekek sezonu doumlneminde ekstra personele ihtiyaccedil olabilir Ccedilekek sezonu doumlneminde
teknelerin kayıtlı demirbaşlarının tamir ya da başka sebeplerden marina dışarına
ccedilıkarılması esnasında marina youmlnetimince duumlzenlenen malzeme teslim tutanağının bir nuumlshası yine guumlvenlik ofisindeki kayıtlara dacirchil edilir Oumlzellikle
yabancı bayraklı teknelerin demirbaşlarına kayıtlı malzemelerin dışarı
ccedilıkarılması ya da dışarıdan yabancı bayraklı teknelere gelen guumlmruumlkluuml
malzemelerin marina sahasına girişi esnasında guumlmruumlk işlemleri kontrol edilir Tuumlm bu işlemler sırasında marina youmlnetiminin de onayı ile guumlvenlik personeli
teslim alınan ya da teslim edilen malzeme ile ilgili yapılacak işlemin son
safhasına kadar takip eder ve gerekli goumlrduumlğuuml guumlvenlik oumlnlemlerini alır
Marina ortak kullanım alanı olarak tanımlanan ve sadece tekne sahiplerinin değil dışarıdan marina iccedilerisindeki restoran bar alışveriş merkezi
vb işletmelere gelen muumlşterilerinde kullanabildiği alanda guumlvenlik personeli
yaptığı yaya devriyelerle muumlşterilerin marina işletme youmlnetmeliğine aykırı davranışları olup olmadığını tespit eder Ortak kullanım alanında meydana
gelebilecek olaylar genellikle hırsızlık ve muumlşteriler arasında ccedilıkan
anlaşmazlıklar sonucu meydana gelebilecek darp ya da adam yaralama gibi
succedillardır Oumlnlenemeyen benzer bir olayda guumlvenlik personeli delilleri muhafaza ederek kurumun bağlı olduğu kolluk kuvvetine haber verir Marina guumlvenlik
sahası olarak tanımlanan teknelerin bağlı bulunduğu ve birccedilok marinada ortak
kullanım alanıyla arasında ccedilit ve kartlı geccediliş noktaları olan alanlara izinsiz geccediliş
olması durumunda ise guumlvenlik personeli gerekli muumldahaleyi yaparak marina
youmlnetimine rapor eder
62 Balıkccedilı Barınaklarında Guumlvenlik Hizmetleri
Balıkccedilı barınakları ise genelde buumltccedilelerinin kısıtlı olması sebebiyle oumlzel guumlvenlik şirketlerinden yararlanamamakta oumlzel guumlvenlik personeli
ccedilalıştıramamaktadır Barınaklarda goumlruumllen uygulama sadece barınak girişinde
bekccedililik edecek oumlzel guumlvenlik belgesi olmayan kişilerin barınaktaki teknelere goumlzcuumlluumlk ederek koruması şeklindedir Balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik
hizmetleri ise marinalara goumlre ccedilok daha yetersiz duumlzeydedir Balıkccedilı
barınaklarının birccediloğunda herhangi bir guumlvenlik hizmeti yokken bazılarında bekccedili veya ccedilit bulunmakta ccedilok azında guumlvenlik kameraları bulunmaktadır
Birccedilok balıkccedilı barınağında guumlvenlik hizmeti ya da oumlnlemi şoumlyle
dursun alt ve uumlst yapı yeterli duumlzeyde değildir Bu konuya DTO 2013 yılı deniz sektoumlruuml raporunun Tuumlrkiye su uumlruumlnleri raporu başlığı altında balıkccedilı
barınaklarımızın bir kısmında istenilen alt ve uumlst yapıların bulunmadığına
değinilmiştir (DTO 2013)
7 YAT LİMANLARINDA GUumlVENLİK OumlNLEMLERİ
Yat limanlarında sadece guumlvenlik personeli ya da bekccedili
bulundurulması guumlvenliğin sağlanması accedilısından yeterli değildir Teknolojik imkacircnlardan yararlanarak guumlvenlik personelinin daha etkin ve verimli
ccedilalışmasını sağlanabilir Bu kapsamda yat limanlarında alınabilecek uumlst yapısal
ve teknolojik oumlnlemler ve bunların oumlzellikleri incelenecektir
71 Guumlvenlik Ccedilitleri
Guumlvenlik ccedilitleri marinalar ve bazı balıkccedilı barınaklarında marina guumlvenlik sahası tanımı iccedilerisine giren tekne bağlama alanını ortak kullanım
alnından ayırmak iccedilin kullanılırlar Yuumlkseklikleri ortalama bel hizasında ve
belirli noktalardan bağlama alanına girişe imkacircn verecek kartlı geccediliş noktaları
olabilir Guumlvenlik ccedilitleri uumlzerinden atlanarak bağlama sahasına giriş iccedilin kolay bir engel olmasına rağmen ortak kullanım alanı muumlşterileri iccedilin onlara ayrılmış
alanın bittiğini hatırlatan psikolojik bir engeldir
72 Araccedil Altı İzleme Sistemi
Şekil 2 Araccedil Altı İzleme Sistemi
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom
Marina girişinde araccedilların altlarının kontroluumlnuumln yapılması (bkz Şekil
2) ciddi sonuccedilları olabilecek teroumlr eylemlerinin oumlnlenmesi iccedilin oldukccedila oumlnemlidir
73 Plaka Tanıma Sistemi
Şekil 3 Plaka Tanıma Sistemi
Kaynak wwwplatarcomtr
Plaka tanıma sistemi (bkz Şekil 3) konvansiyonel kamera
kullanılması durumunda 10 metre mesafeden yuumlksek ccediloumlzuumlnuumlrluumlkluuml kamera
kullanılması durumunda 25 metre mesafeden plaka tanıma yaparak sisteme
kaydedebilmektedir Bu sistem yat limanı girişinde tekne sahibi personel ya da ortak kullanım alanı muumlşterisi aracını ayırt ederek gerekli durumlarda araccedilların
marina iccedilerisindeki durumuna da muumldahale etmeyi sağlar Yat limanına girişi
youmlnetimce yasaklanmış ya da daha oumlnce şuumlpheli goumlruumllen araccedillar tekrar giriş yaptıklarında ise uyarı vererek guumlvenlik personelinin gerekli muumldahaleyi
yapmasını sağlar (wwwplatarcomtr)
74 Guumlvenlik Kameraları
Yat limanlarında guumlvenlik kameraları yat limanı youmlnetimi tarafından
belirlenen noktalara kurulmaktadır Guumlvenlik personeli kameraları izleyerek herhangi bir olay durumunda yaya devriyedeki arkadaşını olaya muumldahale iccedilin
youmlnlendirebilir Guumlvenlik kameraları tekne sahipleri ve ortak kullanım alanı
muumlşterilerinin oumlzel hayat ve mahremiyetine zarar vermeyecek noktalara kurulmalıdır Herhangi bir guumlvenlik olayı olmaması halinde kayıtlar tekne
sahipleri dacirchil herhangi uumlccediluumlncuuml şahıslarla paylaşılmamalı sadece kolluk
kuvvetlerinin olay incelemesi iccedilin kullanılmalıdır Ayrıca kameraların gece goumlruumlş yakınlaştırma yatay ve dikey hareket etme oumlzelliklerine sahip olması yat
limanı guumlvenliği iccedilin bir artı olma niteliğindedir
75 Ccedilit Titreşim Sensoru
Şekil 4 Ccedilit Titreşim Sensoru
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom
Ccedilitlerde meydana gelebilecek titreşimin sensor vasıtası (bkz Şekil 4)
ile algılanarak ve titreşimin meydana geldiği tam nokta belirlenerek yaya
devriye ya da guumlvenlik kameraları sayesinde o nokta kontrol edilebilmektedir (wwwaissecuritysolutionscom)
76 Hareket Sensoru
Şekil 5 Hareket Sensoru
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom Volumetrik (hacimsel) ve mikro dalga boylarının kullanarak
korunması planlanan alana girenin tam yerini belirleyen sistemlerdir (bkz Şekil
5) Ccedilit kullanılmasının uygun olmadığı ya da muumlşterinin kendisini daha oumlzguumlr hissetmesinin oumlngoumlruumllduumlğuuml alanlar iccedilin uygun guumlvenlik ccediloumlzuumlmlerinden biridir
77 Deniz Altı Radarı
Şekil 6Deniz Altı Radarı
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom
Deniz altı radarı (bkz Şekil 6) su altından gelebilecek tehlikelere karşı
kullanılabilecek guumlvenlik oumlnlemlerinden biri olup deniz altındaki cismin tuumlruumlne goumlre ayrım yapabilen ve buna goumlre alarm verebilen sistemlerdir
78 Aydınlatma Yat limanı sahasında aydınlatma kullanıldığı alana goumlre guumlccedilluuml ya da
loş aydınlatma olabilir Ana girişler ve kritik noktalarda t kollu aydınlatma
direkleri ya da projektoumlrlerden yararlanılabilir İskele ve rıhtımlarda servis
kutularının aydınlatmaları kullanılabilir
79 Kartlı Giriş Kapıları Ccedilit kullanılan marinalarda iskelelerin girişinin tek bir noktadan
guumlvenlik accedilısından avantaj sağlamaktadır Ancak yat limanının yapısına goumlre bu
duruma uymayan yat limanları ccediloğunlukta olmakla birlikte bu durumda her
iskele ya da ara geccediliş noktasında kartlı geccediliş kapıları (bkz Şekil 7)
kullanılmalıdır Kartlı geccediliş ile bağlama alanına sadece tekne sahipleri tekne
sahiplerinin onay verdiği yakınları ve tekne yetki belgesi olan tekne muumlrettebatına geccediliş hakkı verilmektedir Dolayısıyla bağlama alanına yat
limanına dışarıdan gelen muumlşterilerin izinsiz girişleri engellenmiş ya da en aza
indirgenmiş olur
Şekil 7 Kartlı Giriş Kapıları
Kaynak wwwwestcountrygatescouk
710 Radyo Frekanslı (RFID) Tekne Tanıma ve Takip Sistemi Yat limanlarındaki teknelerin giriş ccedilıkışlarının takip edilmesi liman
personeli ve marina ofis koordinasyonu ya da guumlnluumlk tekne sayımları ile
yapılmaktadır Bu youmlntem yoğun doumlnemlerde aksaklıklara yol accedilabilmekte aynı zamanda guumlvenlik acısından olumsuz bir durum oluşturmaktadır Rfid
(RadioFrequencyIdentification) tekne takip sistemi (bkz Şekil 8) ile yat
limanındaki teknelerin goumlvdelerine yapıştırılan rfid etiketlerin sabit ya da mobil terminaller ile okunarak teknenin giriş ccedilıkışlarının anında kayıt altına
alınabilmesini ve guumlvenlik accedilısından bir sorun olduğunda hızlı muumldahaleyi
sağlar Sistem aynı zamanda kolluk kuvvetlerinin sorgusunda geriye doumlnuumlk ve
anlık rapor verilebilmektedir
Şekil 8 Rfid Tekne Tanıma ve Takip Sistemi
Kaynak wwwsensmarinecom
711 Yuumlz Tanıma Sistemleri Tekne sahipleri iccedilin ayrılmış alanlara kartlı geccedilişi zamanla kartın
kaybolması ya da sistemdeki aksaklıklardan dolayı tekne sahiplerinde
memnuniyetsizlik oluşturabilmektedir Yuumlz tanıma sistemleri tekne sahiplerinin
herhangi bariyer ya da kapıyı dokunmadan accedilmasını sağlamakta ve aynı
zamanda yuumlksek guumlvenlik sağlamaktadır Oumlzellikle turizm hizmeti kapsamında muumlşteriyi daha oumlzguumlr hissettirerek muumlşteri memnuniyetini sağlayacak teknolojik
oumlnlemlerden biridir (wwwhanvonyuztanimacom)
8 ARAŞTIRMANIN AMACI
Nitel araştırma youmlnteminin esnekliği ve akıcılığı bu youmlntemi
insanların tecruumlbelerini ve yorumlarını anlamaya uygun bir youmlntem haline getirmektedir Nitel veri toplama aracı yalnızca ldquonerdquo sorusunu sormaz Aynı
zamanda ve daha oumlnemlisi ldquoaccedilıklardquo ldquonedenrdquo ldquosuumlreccedil nedirrdquo ldquooumlnemi nedirrdquo gibi
sorular ve ifadeler kullanarak olayları durumları derinlemesine inceler (Hesse-
Biber ve Leavy 2005 28rsquoden aktaran Atik 201392)
Bu araştırma yat limanlarında meydana gelebilecek guumlvenlik
accedilıklarının tespiti mevcut guumlvenlik oumlnlemlerinin incelenmesi ve yat limanı
guumlvenliği uygulamalarının nasıl geliştirilebileceğine dair sorulara yanıt bulmak amacıyla yapılmıştır Tekne sahiplerinin teknelerinin bağlı bulunduğu yat
limanlarındaki guumlvenlik algısının ne youmlnde olduğu incelenmiş tekne
sahiplerinin goumlruumlş ve tecruumlbelerinden yararlanarak mevcut durum anlamlandırılmıştır
Yat limanlarındaki guumlvenlik hizmeti imkanlarının karşılaştırılarak
aralarındaki farklılıklar ya da benzerliklere goumlre yaşanan olayların değişiklik goumlstermesi guumlvenlik hizmetinin sağlayabildiği caydırıcılık roluuml uumlzerinde fikir
sağlanmasına sebep olduğu gibi tekne sahiplerinin goumlruumlşleri de asgari guumlvenlik
oumlnlemlerinin neler olması gerektiği istikametinde fikir vermiştir
9 ARAŞTIRMANIN YOumlNTEMİ
Araştırma kapsamında veri toplama youmlntemi olarak nitel araştırma
youmlntemlerinden yapılandırılmamış goumlruumlşme tekniği kullanılmış goumlruumlşmeler
03112015 ve 04112015 tarihlerinde yapılmıştır Goumlruumlşmeler sırasında notlar
tutulmuştur Ccedilalışmanın oumlrneklemini Ccedileşme yarımadasındaki yat limanlarının tamamı oluşturmaktadır Ccedilalışmanın oumlrnekleminin Ccedileşme yarımadasındaki yat
limanları olarak seccedililmesinin sebepleri arasında zincir marina işletmeleri uumlyesi
işletmelerin yanı sıra butik marinaların bulunması ve balıkccedilı barınaklarının guumlvenlik oumlnlemleri arasında farklılıkların bulunmasıdır Boumlylelikle
farklılıklardan elde edilecek verilerin ortak noktalarının izlenerek doğru
sonuccedillara ulaşılması hedeflenmiştir
Ccedilalışmanın oumlrneklemi olan Ccedileşme yarımadasındaki yat limanlarındaki
tekne sahipleri ve yat personeli ile goumlruumlşuumllmuumlş (bkz Tablo 1) yat
limanlarındaki guumlvenlik kavramı ile ilgili fikirleri alınmış yaşadıkları succedil teşkil eden olaylar uumlzerine konuşulmuştur Katılımcılar ile yapılan her bir goumlruumlşmenin
suumlresi 20 dakikadır Goumlruumlşmelerle ilgili sorular yapılandırılmamış olmasına
rağmen sektoumlr tecruumlbesine bağlı goumlzleme dayalı bilgilere goumlre şekillenmiş verilen cevaplara goumlre de yeni sorular şekillenmiştir
Tablo 1 Katılımcılar
Katılımcı Goumlrev Tecruumlbe Yaş Eğitim Koumlken Katılımcı 1 Balıkccedilı 15-20 35-40 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 2 Balıkccedilı 15-20 35-40 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 3 Kaptanı 10-15 35-40 Uumlniversite Denizcilik Katılımcı 4 Gemici 0-5 20-25 Lise Denizcilik Katılımcı 5 Tekne Sahibi 0-5 40-45 Lise Diğer Katılımcı 6 Tekne Sahibi 10-15 45-50 Lise Diğer Katılımcı 7 Kaptanı 15-20 45-50 İlkokul Denizcilik Katılımcı 8 Gemici 5-10 30-35 Lise Balıkccedilılık Katılımcı 9 Koop Bşk 25-30 50-55 İlkokul Balıkccedilılık
Katılımcı 10 Balıkccedilı 10-15 30-35 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 11 Balıkccedilı 10-15 35-40 İlkokul Balıkccedilılık
Katılımcı 12 Tekne Sahibi 0-5 40-45 Uumlniversite Diğer
10 ARAŞTIRMANIN BULGULARI
Araştırma kapsamında goumlruumlşuumllen 12 yat limanı muumlşterisinden 5i
balıkccedilı teknesi sahibi olmakla bunlardan 1 tanesi aynı zamanda balıkccedilı kooperatifi başkanıdır 3 tanesi tekne sahibi 2si oumlzel yat kaptanı ve 1i
gemicidir Katılımcıların ortalama sektoumlr tecruumlbesi 15 senedir 3uuml diğer sektoumlr
koumlkenli 3uuml denizcilik sektoumlruuml 6sı balıkccedilılık sektoumlruuml koumlkenlidir 6sı ilkokul 4uuml lise 2si uumlniversite mezunudur
Araştırma kapsamında Ccedileşme yarımadasındaki 4 adet marina ve 4 adet balıkccedilı barınağı işletmesinde ne gibi guumlvenlik oumlnlemlerinin alındığının
tespitine youmlnelik sorular kapsamında marinaların oumlzel guumlvenlik personeli
ccedilalıştırdığı kamera ccedilit kartlı giriş kapıları gibi guumlvenlik oumlnlemleri aldıkları
tespit edilmiştir Bazı balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik kamerası sisteminin yeni hayata geccedilirildiği ancak bazı balıkccedilı barınaklarında ise hiccedilbir guumlvenlik oumlnlemi
ve hizmetinin olmadığı tespit edilmiştir
Yaşanmış succedil teşkil eden herhangi bir olay olup olmadığına varsa oluş
biccediliminin ne olduğunu anlamaya youmlnelik soruya verilen cevaplarda marinalarda
olan olayların basit tekne malzemesinin ccedilalınmasıkaybolması ve bağlama alanına izinsiz girişler şeklinde olduğu goumlruumllmuumlştuumlr En azından guumlvenlik
kamerası ve ccedilit oumlnlemleri almış balıkccedilı barınaklarının ise bu oumlnlemlerin
olmadığı barınaklara goumlre daha guumlvenli olduğu algısı katılımcıların ortak
goumlruumlşuumlduumlr Genel olarak yat limanlarındaki guumlvenlik oumlnlemi seviyesine goumlre yaşanan olayların ters orantılı olduğu goumlzlemlenmiştir
Yaşanan guumlvenlik sorunlarının ccediloumlzuumlmuuml iccedilin tavsiyeleri sorulan katılımcılardan balıkccedilı barınağında bağlama yapan tekne sahipleri gelir
kalemlerinin yetersizliğinden dolayı devletin finansman desteği yapması
gerektiğine vurgu yapmışlar kaymakamlığın guumlvenlik ile ilgili toplantı yaparak
alınması gereken oumlnlemleri goumlruumlştuumlklerini ancak finansman desteği konusunda yardıma ihtiyaccedilları olduklarını ifade etmişlerdir Aynı sorunun marinada
teknelerini bağlayan muhatapları daha ccedilok ortak alanların bağlama sahasına
yakınlığından kaynaklanan izinsiz girişler olduğunu bildirmiş ve kartlı geccediliş sistemi yanı sıra yuumlz tanıma sistemlerinin faydalı olabileceğini belirtmişlerdir
Ayrıca ciddi teroumlr eylemlerinin oumlnlenmesi accedilısından marina işletmesinin
guumlvenlik hizmetlerinin yeterli olmadığı ifade edilmiş araccedil altı izleme sistemi gibi daha teknolojik oumlnlemlerden yararlanılması gerektiği ifade edilmiştir
11 SONUCcedil
Balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik oumlnlemlerinin marinalara goumlre yetersiz
olduğu hatta bazılarında hiccedilbir guumlvenlik oumlnleminin olmadığı goumlruumllmuumlştuumlr
Bunun başlıca sebepleri barınakların ilgili su uumlruumlnleri kooperatifi tarafından kiralanmasının getirdiği maliyetin yanı sıra bazı balıkccedilı barınakları iccedilin ek gelir
kaynağı olan oumlzel tekne bağlama bedeli girdisinden yararlanamayacak durumda
olmasıdır Oumlzel tekne kabul edemeyecek kadar yoğun balıkccedilı teknesi bağlanmış
barınaklar iccedilin tek gelir kaynağı tutulan balığın bedeline kooperatif tarafından belirlenmiş komisyon oranı ve balıkccedilı teknelerinin oumldediği oumlzel teknelere goumlre
ccedilok daha az olan bağlama bedelleridir
Ekonomik kaynakları sınırlı olan barınak işletmesinin guumlvenlik
hizmeti iccedilin bekccedilioumlzel guumlvenlik goumlrevlisi istihdam etmesi ya da barınağı diğer
teknolojik guumlvenlik oumlnlemler ile donatması balıkccedilılara ekstra ekonomik yuumlk
getirmektedir
Ayrıca balıkccedilı barınaklarının yetersiz alt ve uumlst yapısının guumlvenliği
etkileyen aydınlatma giriş kapısı duvar ya da ccedilit ve benzeri oumlğelerinin
iyileştirilmesi iccedilin gereken onay 4 bakanlığın ayrı ayrı incelemesi ve onayından sonra gerccedilekleştiğinden bahsi geccedilen iyileştirme ve tamamlamaların yapılması
gibi buumlrokratik işlemler barınak işletmesi youmlnetiminin etkinliğini
engellemektedir Nitekim 20102005 tarih ve 25972 sayılı Resmicirc Gazetede
yayınlanan Maliye Bakanlığının 300 sıra numaralı Milli Emlak Genel Tebliğinin F8 maddesinde alt ve uumlst yapısı bulunmayan ya da eksik barınaklar
iccedilin barınak işletmecisinin talebi doğrultusunda yapılacak değişiklikler
bakanlığımız Tarım ve Koumly İşleri Bakanlığı ile Ulaştırma Bakanlığının uygun goumlruumlşuumlne istinaden Balıkccedilı Barınakları Youmlnetmeliğinin 7 maddesinde yer alan
esaslar doğrultusunda ve 3621 sayılı Kıyı Kanunu uyarınca Bayındırlık ve İskacircn
Bakanlığınca değerlendirileceği ifade edilmektedir
Balıkccedilı barınaklarındaki guumlvenliğin yetersiz olmasından kaynaklanan
hırsızlıklar barınakların başlıca sorununu oluşturmaktadır Hırsızlık olaylarının
daha ccedilok kıccediltan takma deniz motorlarının balık bulucuların ve diğer elektronik
donanımların ccedilalınması olduğu anlaşılmaktadır Bunun yanı sıra kuumlccediluumlk bot ya da teknelerin ccedilalınması olaylarının da yaşandığı kaydedilmiştir
Oumlzel tekne bağlayarak gelir elde edebilen balıkccedilı barınakları bekccedili ya
da guumlvenlik kamerası gibi oumlnlemleri daha kolay alabilmektedir Asgari duumlzeyde sayılabilecek bu oumlnlemleri alan barınaklarda hırsızlık olaylarının olduğuna dair
bir veri elde edilmemiştir Buradan asgari duumlzeyde de olsa bekccedili ve guumlvenlik
kamerası hizmetini sunan balıkccedilı barınaklarının nispeten caydırıcılık sağladıkları duumlşuumlnuumllmektedir
Marinalarda guumlvenlik hizmetleri marina youmlnetiminin maddi olanakları
ccedilerccedilevesinde ve gerekli goumlruumllduumlğuuml duumlzeyde yapılmaktadır Balıkccedilı barınaklarına goumlre daha iyi guumlvenlik oumlnlemlerinin alındığı marinalarda yaşanan guumlvenlik
olayları genelde basit tekne malzemesi sayılabilecek hortum fırccedila ve benzeri
malzemenin ccedilalınmasıkaybolması şeklinde olduğu anlaşılmaktadır
Bazı tekne sahipleri tatillerini geccedilirmek iccedilin geldikleri yatlarında
oumlzguumlrluumlk alanlarını kısıtlayacak duumlzeyde guumlvenlik oumlnlemleri
istemeyebilmektedirler Bu nedenle marinaların daha ccedilok teknolojik guumlvenlik oumlnlemlerine ağırlık vermesi guumlvenlik seviyesini arttıracağı gibi tekne
sahiplerinin de oumlzel hayat ve mahremiyetleri konusunda daha az etkilenmiş
olduklarını hissettirebilir
Marinalardaki ticari alanların tekne bağlama alanı ile iccedil iccedile olması
bağlama alanına izinsiz girişlere teknelerin uumlzerine ccedilıkılmasına yol
accedilabilmektedir Marinanın uumlst yapı oumlzellikleri ve imar planının inşa oumlncesi guumlvenlik accedilısından analiz edilmesi genel marina guumlvenliği accedilısından faydalı
olabilir
Marinalardaki guumlvenlik hizmetlerinin balıkccedilı barınaklarına goumlre daha
iyi olmasına rağmen teknolojik accedilıdan yetersiz olması konuyla ilgili tekne
sahiplerinde olası teroumlr bombalı eylem gibi olayların meydana gelmesi
duumlşuumlncesini oluşturabilmektedir Araştırmaya konu olan hiccedilbir yat limanında
araccedil altı kontrol sistemi ya da plaka takip sisteminin olmaması karadan meydana gelebilecek saldırılara karşı accedilık olduklarını goumlstermektedir Aynı
şekilde araştırmaya konu olan yat limanlarında deniz altı radar sistemi de
olmadığından deniz altından gelebilecek her tuumlrluuml tehdide karşı korumasız durumdadırlar
Oumlte yandan marina işletme youmlnetmeliğinin marina işletmesinin tekne
ve tekne malzemesinin ccedilalınmasından tekne muumlrettebatının yaralanması oumllduumlruumllmesi ve teroumlr olaylarından sorumlu tutulamayacağını ifade eden 118
maddesi 28042010 tarih ve 27565 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Deniz
Turizmi Youmlnetmeliği Uygulama Tebliğinin 5Ccedil maddesince işletme iccedil talimatı
olarak tanımlanmakta ve bakanlık tarafından onaylanmaktadır
Ancak bu youmlnetmelik huumlkuumlmleri marinaların uumlst duumlzey teknolojik
guumlvenlik oumlnlemlerini alması iccedilin bir engel oluşturmamakta sadece yaşanabilecek bir olayın hukuki boyutunda marina youmlnetiminin sorumluluğunu
tanımlamaktadır
Genel olarak yat limanlarında yaşanan guumlvenlik olaylarının
oumlnlenebilmesi ya da en aza indirilebilmesi iccedilin deniz turizmi youmlnetmeliğinde ve
balıkccedilı barınakları youmlnetmeliğinde asgari guumlvenlik standartlarının tanımlanması
ve oumlzellikle balıkccedilı barınakları işletmelerinin yetkili devlet organları tarafından ekonomik ve uumlst yapısal anlamda desteklenmesi gerekmektedir Marinalarda
nispeten daha iyi olan guumlvenlik oumlnlemleri de daha teknolojik guumlvenlik oumlnlemleri
ile daha caydırıcı olabileceği gibi ciddi guumlvenlik olaylarının meydana getireceği
zararı en aza indirgeyebilir
KAYNAKCcedilA AEM (Ankara Emniyet Muumlduumlrluumlğuuml) (2015) ldquoKoruma ve Guumlvenlik Planı
Fihristirdquo wwwankarapoltrdosyalarornek_koruma_planidoc Erişim
17122015 Ais Security Solutions (2015) ldquoPort Harbor
Securityrdquohttpwwwaissecuritysolutionscomport-harbor-securitypdf
Erişim Tarihi 23122015
Ais Security Solutions (2015) ldquoAraccedil Altı İzleme Sistemirdquo httpwwwaissecuritysolutionscomport-harbor-securitypdf
Erişim Tarihi 23122015
American Society of Civil Engineers (2012) ldquoPlanning and Design Guidelines for Small Craft HarborsrdquoAmerican Society of Civil Engineers
Publications Virginia
Atik O (2013) ldquoTakım Liderliğinin Mesleki Kuumlltuumlr Youmlnuumlnden İncelenmesiGemi Kaptanları Uumlzerine Bir Araştırmardquo Dokuz Eyluumll
Uumlniversitesi Yayınları İzmir
ECMA (European Commission Maritime Affairs) (2015) ldquoBlue
GrowthStudyrdquohttpeceuropaeumaritimeaffairspolicycoastal_tourismindex_enhtm Erişim Tarihi 19122015
Havon Yuumlz Tanıma (2015) ldquoYuumlz Tanıma Sistemirdquo
wwwhanvonyuztanimacomindexhtml Erişim Tarihi 15122015 Hesse-Biber SN ve Leavy P (2006) ldquoThePractice of Qualitative
ResearchrdquoLondon Sage Publications
İMEAK Deniz Ticaret Odası (2009) ldquoDeniz Sektoumlruuml Raporurdquo httpwwwdenizticaretodasiorgtrSayfalarsektor-
raporuaspxErişim Tarihi 11012015
İMEAK Deniz Ticaret Odası (2013) ldquoDeniz Sektoumlruuml
RaporurdquohttpwwwdenizticaretodasiorgtrSayfalarsektor-raporuaspxErişim Tarihi 11122015
ISP Oumlzel Guumlvenlik AŞ (2013)ldquoMarina Guumlvenlik
Hizmetlerirdquohttpwwwispozelguvenlikcomtrmarina-guvenlik-hizmetleri Erişim Tarihi 26112015
ISP Oumlzel Guumlvenlik AŞ (2011) ldquoGuumlvenlik Fizibilite Ccedilalışmasırdquo
httpwwwispozelguvenlikcomtrguvenlik-fizibilite-calismasi Erişim
Tarihi 25112015 Kuumlltuumlr ve Turizm Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı (2009) ldquoDeniz Turizmi
YoumlnetmeliğirdquohttpteftiskulturturizmgovtrTR14610deniz-
turizmi-yonetmeligihtml Erişim Tarihi 16112015 Maliye Bakanlığı Milli Emlak Genel Muumlduumlrluumlğuuml (2005)ldquoMilli Emlak Genel
TebliğirdquohttpwwwmilliemlakgovtrSayfalarmevzuatidari-
duzenlemelergenel-tebligleraspxErişim Tarihi 17122015 Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Muumlduumlrluumlğuuml Mevzuat Bilgi Sistemi(2004)
ldquoOumlzel Guumlvenlik Hizmetlere Dair Kanunun Uygulanmasına İlişkin
YoumlnetmelikhttpwwwmevzuatgovtrMetinAspxMevzuatKod=757190ampMevzuatIliski=0ampsourceXmlSearch= Erişim Tarihi 18122015
Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Muumlduumlrluumlğuuml Mevzuat Bilgi Sistemi (1996)
ldquoBalıkccedilı Barınakları YoumlnetmeliğirdquohttpmevzuatbasbakanlikgovtrMetinAspxMevzuatKod
=754997ampsourceXmlSearch=ampMevzuatIliski=0 Erişim Tarihi
15112015
Nas S (2012) ldquoEmniyet ve Guumlvenlik Soumlzcuumlkleri Uumlzerine Bir Ccedilalışmardquo Denizcilik Dergisi Sayı 2 ISSN 1308-8629 s22
Orams M Marine Tourism (1999) Historyand Development of Marine
Tourism Routledge Platar Plaka Tanıma Sistemi (2015) ldquoPlaka Tanıma
Sistemirdquohttpwwwplatarcomtrplaka-tanimaphp Erişim 23122015
SensMarine AŞ (2015) ldquoMarina Guumlvenlik Sistemirdquo
httpwwwsensmarinecommarinaguvenligiphp Erişim Tarihi
17122015
Setur Marinaları İşletme Muumlduumlrluumlğuuml (2015) ldquoİşletme Youmlnetmeliğirdquo
httpwwwseturmarinascomtrkurumsalisletme-yonetmeligi Erişim
Tarihi 05122015
TC Başbakanlık Resmi Gazete ldquoDeniz Turizmi Youmlnetmeliği Uygulama Tebliğirdquohttpwwwresmigazetegovtreskiler20100420100428-
24htm Erişim Tarihi 25122015
The West Country Group (2015) ldquoMetal Gatesrdquo httpwwwwestcountrygatescoukmetalgatesprettyPhoto[gallerythu
mbs]8 Erişim Tarihi 15122015
4 GUumlVENLİK KAVRAMI Emniyet ve guumlvenlik kavramları ccediloğu zaman karıştırılmakta ve
birbirlerinin yerine kullanılabilmektedir Oumlyle ki oumlzel guumlvenlik şirketlerinin
tesisler iccedilin hazırladığı koruma ve guumlvenlik planı iccedilerisinde emniyet ve guumlvenlik oumlğeleri birbiriyle iccedil iccedile karışık halde maddelendirilmiştir Emniyet ve guumlvenlik
ayrımı ve guumlvenlik kavramının tanımı ise şoumlyledir
Emniyet insan hatası kazalar ve rastgele tehlikelerin oluşturduğu
tehditlerden uzak olma durumu olup Oumlnlem alınması gereken başlıca tehlikeler
doğal guumlccedillerin oluşturduğu potansiyel tehlikelerdir Guumlvenlik ise kaynağını
insanın bilinccedilli olarak zarar vermek iccedilin oluşturduğu tehlikelerden uzak olma durumunu anlatır ve muumlcadele konusu insanın oluşturduğu tehlikelerdir (Nas
2012 22)
5 İLGİLİ MEVZUAT KAPSAMINDA YAT LİMANLARINDA
GUumlVENLİK Yat limanlarında guumlvenlik kavramına ilgili mevzuatlarda guumlvenliğin
iccedileriği nasıl detaylandırıldığı ve guumlvenliğin sağlanmasından sorumlu kişilerin
goumlrev ve sorumlulukları ile işletme iccedili guumlvenlik talimatlarının nelerden oluştuğu
incelenmiştir
51 Deniz Turizmi Youmlnetmeliği Kapsamında Guumlvenlik
24072009 tarih ve 27298 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Deniz Turizmi Youmlnetmeliğinin 4F maddesinde deniz turizm tesisleri deniz turizmi araccedillarına guumlvenli bağlama karaya ccedilekme bakım onarım hizmetleri bu
araccedillarla gelen yolculara yeme iccedilme dinlenme eğlence konaklama gibi
hizmetlerden birkaccedilını veya tamamını sunan kruvaziyer gemi limanı yat limanı ccedilekek yeri rıhtım ve iskele gibi turizm tesisleri olarak tanımlanmıştır Bu
kapsamda guumlvenli bağlama hizmeti sunma yuumlkuumlmluumlluumlğuuml deniz turizmi
işletmesine verilmiştir Yine 24072009 tarih ve 27298 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Deniz Turizmi Youmlnetmeliğinin 201 maddesinde işletme
muumlduumlruumlnuumln yetki ve sorumlulukları başlığı altında deniz turizmi tesisi
işletmelerinde guumlvenlik duumlzen temizlik ve ccedilalışan personel arasındaki
koordinasyonun işletme muumlduumlruuml tarafından sağlanacağı belirtilerek guumlvenliğin sağlanması işletme muumlduumlruumlnuumln yetki ve sorumluluğu olarak tanımlanmıştır
Ayrıca yine işletme muumlduumlruumlnuumln yetki ve sorumlulukları başlığı altında 20Ccedil
maddesinde deniz turizmi tesislerinde huzur guumlven ve duumlzeni bozanları uyarmak ve herhangi bir sorun olması durumunda ilgili mercileri bilgilendirmek
yine deniz turizmi işletmesi muumlduumlruumlnuumln goumlrevidir
Marinalarda guumlvenliğin ne şekilde sağlanması gerektiği asgari
guumlvenlik şartları ya da ideal guumlvenlik oumlnlemlerinin nasıl olması gerektiği hususunda Deniz Turizmi Youmlnetmeliği kapsamında herhangi bir detay
bulunmamaktadır
52 Balıkccedilı Barınakları Youmlnetmeliği Kapsamında Guumlvenlik
13121996 tarih ve 22846 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Balıkccedilı Barınakları Youmlnetmeliğirsquonin 9 maddesinde barınak işletmecisi karadan
gelebilecek tehlikelere karşı sınırlarını tel ccedilit veya ihata duvarı ile belirlemek
gibi guumlvenlik oumlnlemleri almak giriş ccedilıkışları kontrol altında tutmakla ile sorumlu kılınmıştır Barınak işletmecisi bu amaccedilla aynı youmlnetmeliğin 9C
maddesine goumlre barınakta huzur guumlven ve emniyeti bozan gemiler ve kişileri
uyarmak ve gerekiyorsa muumllki idari amiri aracılığı ile barınağın dışına
ccedilıkarılmalarını sağlamakla ilgili gerekli muumldahalelerde bulunur denilmektedir
Yine aynı youmlnetmeliğin barınaktan yararlananların yuumlkuumlmluumlluumlkleri
başlığı altındaki madde 10B ifadesinde tekne muumlrettebatı sorumlu teknelerde
bulunan eşyaların kaybolmaması ccedilalınmaması veya hasara uğramaması konusunda gerekli tedbirleri almakla sorumlu tutulmuş ve gerekli hallerde
barınak işletmecisi tarafından oumlzel tedbirler alınması isteyebileceklerinden
bahsedilmiştir
Dolayısıyla guumlvenlik oumlnlemlerinin ne duumlzeyde olacağı ve alınacak
oumlnlemlerin detayları youmlnetmelik kapsamında bulunmamakla birlikte marinalara
goumlre ccedilok daha dezavantajlı bir durum da balıkccedilı barınaklarının oumlzel guumlvenlik şirketleri ile ccedilalışmamasıccedilalışamaması (ekonomik sebeplerden) ve buna binaen
gerekli guumlvenlik değerlendirmeleri fizibilite ve risk analizlerinin yapılmayarak
koruma ve guumlvenlik planı oluşturulmamasıdır
53 Oumlzel Guumlvenlik Hizmetlerine Dair Kanunun Uygulanmasına
İlişkin Youmlnetmelik Kapsamında Guumlvenlik
07102004 tarih 25606 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan oumlzel
guumlvenlik hizmetlerine dair kanunun uygulanmasına ilişkin youmlnetmeliğin 7
maddesine goumlre bir tesisin guumlvenlik hizmeti valilik iznine tacircbi olmak kaydıyla
kendi iccedil buumlnyesinde kurabileceği guumlvenlik birimi ya da dış kaynak sağlayarak oumlzel guumlvenlik şirketlerince yapılabilmektedir Bu konuda seccedilim tesis işletmesine
bırakılmıştır
07102004 tarih 25606 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan oumlzel
guumlvenlik hizmetlerine dair kanunun uygulanmasına ilişkin youmlnetmeliğin koruma ve guumlvenlik planları başlığı altındaki 12 maddede oumlzel guumlvenlik şirketlerinin
bu youmlnetmelik kapsamında hizmet verecekleri tesis ve alanlara ilişkin koruma
ve guumlvenlik planlarının bir oumlrneğini 30 guumln iccedilerisinde valiliğe vermeleri gerektiğinden bahsedilerek planda valiliğin gerekli goumlrmesi durumunda
değişikliğe gidilebileceği ya da tespit edilen yetersizliklerin giderilmesini
isteyebileceği belirtilmiştir
4072009 tarih ve 27298 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Deniz Turizmi Youmlnetmeliğirsquonde ya da 13121996 tarih ve 22846 sayılı Resmi Gazetede
yayınlanan Balıkccedilı Barınakları Youmlnetmeliğirsquonde detayı bulunmayan guumlvenlik
oumlnlemleri oumlzel guumlvenlik şirketinin guumlvenlik hizmeti sunacağı tesiste yaptığı koruma ve guumlvenlik planı dacirchilinde detaylandırılır
Bu plan iccedilerik bakımından 07102004 tarih 25606 sayılı Resmi
Gazetede yayınlanan oumlzel guumlvenlik hizmetlerine dair kanunun uygulanmasına
ilişkin youmlnetmeliğin koruma ve guumlvenlik planı fihristi başlığı altındaki 12 maddeye istinaden aşağıdaki oumlğeleri iccedilermektedir
a) Tesis veya alanların yerleşim planı (iccedil ve dış kroki guumlvenliğin devriye alanı
ve durduğu konum belirtilecektir)
b) Yangınlara karşı alınacak oumlnlemler ve yangın sonrası uygulanacak hareket
tarzı
c) Doğalgaz kaccedilağı ve yangınına karşı alınacak oumlnlemler ve hareket tarzı
ccedil) Elektrik kaccedilağı ve yangınına karşı alınacak oumlnlemler ve hareket tarzı
d) Hırsızlık eylemlerine karşı alınacak oumlnlemler ve hareket tarzı
e) Deprem ve doğal afetlerde alınacak oumlnlemler ve hareket tarzı
f) Sabotajlara karşı alınacak oumlnlemler sabotaj sonrası eylemcilerin kaccedilış
yollarında alınacak oumlnlemler ve ilgili mercilere verilecek bilgiler
g) Toplu eylemler karşısında uygulanacak hareket tarzı (bomba eylemine karşı
alınan oumlnlemler ve bombaya dokunulmayacak ibaresinin bulunması)
ğ) Hava ve deniz limanlarında meydana gelebilecek olaylara karşı alınacak
oumlnlemler ve olay sonrası uygulanacak hareket tarzı
h) Kurum kuruluş Tesis ve alanların cadde sokak ve diğer yollarla
bağlantılarının krokisi (dış kroki ve devriye alanı)
ı) İlgili kurum kuruluş ve genel kollukla irtibat kurma usulleri (ilgili karakol)
Yine koruma ve guumlvenlik planı fihristi dacirchilinde yukarıda belirtilen
hususlar haricinde plan hazırlanacak yerin uumlrettiği mal ya da hizmetin oumlnemi
boumllgenin coğrafi şartları guumlvenlik guumlccedillerine olan uzaklığı ve stratejik oumlnemine bağlı olarak değişiklik yapılabileceğini ifade ederek yukarıda belirtilen ana
başlıkların tesisin yapısına goumlre değişiklik goumlsterebileceğine işaret edilmiştir
Koruma ve guumlvenlik planında maddeleştirilmiş unsurlardan doğal gaz
elektrik deprem doğal afetler ve yangın ile ilgili maddeler emniyet kavramı iccedilerisinde değerlendirilebilecek kavramlardır Yat limanlarında guumlvenlik
kavramı iccedilerisinde değerlendirilebilecek hususlara yat limanlarında meydana
gelebilecek guumlvenlik sorunları başlığı altında değinilecektir
54 Marina İşletme Youmlnetmeliği Kapsamında Guumlvenlik
Marinalarda işletme youmlnetmelikleri Tuumlrkiyede marinaların kendine oumlzguuml birkaccedil oumlzelliğinin getirdiği farklılıklardan kaynaklanan farklar dışında
birbiri ile buumlyuumlk oranda aynı iccedileriğe sahiptirler Marina işletme youmlnetmelikleri
tekne sahibinin imzalamış olduğu bağlama ya da ccedilekme atma soumlzleşmesinin bir
eki olarak soumlzleşmelerde geccediler ve bahsi geccedilen soumlzleşmeleri imzalayan tekne sahibi aynı zamanda Marina İşletme Youmlnetmeliğirsquoni de kabul etmiş olur Marina
İşletme Youmlnetmeliği iccedileriği itibariyle muumlmkuumln olduğunca sorumluluk
almamaya ccedilalışan ve tekne sahibinin guumlvenlikle ilgili sorumluluklarına vurgu yapan niteliktedir
Marina İşletme Youmlnetmeliği 1C maddesine goumlre marina guumlvenlik
sahası olarak tanımlanan alan teknelerin bağlandığı ve kamuya accedilık alandan bir
guumlvenlik ccediliti veveya parmaklık peyzajla ayrılmış iskeleler rıhtımlar mendirekler dolgu alanları otoparklar yakıt istasyonu ve tekne ccedilekek yerlerini
ifade etmektedir 74 maddede ise guumlvenliğin denetlenmesi sorumluluğunu
marina muumlduumlruumlne vermiştir 118 maddesinde marina işletmesinin sağlamış olduğu guumlvenlik hizmetinin sadece caydırıcılık oumlzelliği taşıdığı bu nedenle
marinada teknenin veveya kayıtlı veya kayıtsız envanterindeki malzemenin
kısmen ya da tamamen ccedilalınması kaybolması hasar goumlrmesi ile tekne
sahibinin tekne muumlrettebatının ve tekne muumlşterilerinin yaralama oumllduumlrme ve
teroumlr olaylarından dolayı uğrayabileceği her tuumlrluuml maddi ve manevi zarar ziyan
ve hasar marina işletmesinin mali mesuliyet sigortası kapsamı dışında olduğu belirtilerek marina işletmesinin sorumluluğu altında olmadığı ifade edilmiştir
6 YAT LİMANINDA GUumlVENLİK HİZMETLERİ
Marinalar ve balıkccedilı barınaklarında meydana gelebilecek guumlvenlik
sorunları koruma ve guumlvenlik planı fihristi ve yaşanmış olaylar goumlz oumlnuumlnde
bulundurulduğunda aşağıdaki gibi sıralanmıştır (AEM Koruma ve Guumlvenlik Planı Fihristi 2015) hırsızlık sabotaj toplu eylemler teroumlr eylemleri yat
limanı guumlvenlik sahasına izinsiz girişler adam yaralama cinayet ve kaccedilakccedilılık
Bu tehditlere karşı alınabilecek guumlvenlik hizmetlerinin şekli kanun kapsamında
belirlenmiştir
07102004 tarih 25606 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan oumlzel
guumlvenlik hizmetlerine dair kanunun uygulanmasına ilişkin youmlnetmeliğin
7maddesine goumlre tesis guumlvenliği kurum ve kuruluşlar buumlnyesinde oumlzel guumlvenlik birimi kurulmasına ya da bu hizmetin guumlvenlik şirketlerine goumlrduumlruumllmesi
suretiyle iki şekilde yapılabilir
61 Marinalarda Guumlvenlik Hizmetleri
Marinalar oumlzel guumlvenlik hizmeti iccedilin dış kaynak kullanımı yaparak
oumlzel guumlvenlik şirketlerinden yararlanmaktadır Oumlzel guumlvenlik hizmeti veren
şirket koruma ve guumlvenlik planı dacirchilinde marinanın guumlvenlik değerlendirmesini yapar Guumlvenlik değerlendirmesi yat limanı tesisine youmlnelik
iccedileriden veveya dışarıdan gelebilecek her ccedileşit eyleme karşı fizibilite ve
guumlvenlik risklerinin analizleri ile belirlenen bu risklerin değerlendirmesini iccedileren tespiti iccedilermektedir Fizibilite etuumlduuml proje hakkında keşif aşamasıdır
Guumlvenlik fizibilite ccedilalışması başarılı bir guumlvenlik hizmetine ulaşmanın
alternatiflerini ve metotlarını tespit ve analiz ederek en iyi guumlvenlik modelini
tespit edecek bakış accedilısının daraltılmasını sağlar Guumlvenlik fizibilite ccedilalışması sonucunda elde edilen ccedilerccedileve ccedilalışma ile nasıl ilerleneceği ve nelerin guumlvenlik
projesine dacirchil edileceği konularında yol goumlstererek kapsam ve duumlzeyi belirler
Guumlvenlik risk analizi ise guumlvenlik risklerinin ve bu risklerin oumllccedileklerinin ve tedbir alınması gereken alanların belirlenmesi suumlrecidir
(wwwispozelguvenlikcomtr)
Tuumlm bu ccedilalışmalardaki amaccedil marina işletmesinde uygulanacak
guumlvenlik uygulama doumlnguumlsuumlnuuml (bkz Şekil 1) belirlemek ve işlerlik kazandırmak iccedilindir
Şekil 1 Guumlvenlik Uygulaması Doumlnguumlsuuml
Kaynak wwwispozelguvenlikcomtr
Koruma ve sağlamlaştırma aşaması gerekli guumlvenlik oumlnlemlerin alınıp tedbirlerin arttırılarak sağlamlaştırmanın yapıldığı aşamadır Hazırlık
aşamasında alınan tedbirler dışında meydana gelebilecek olayların neler
olabileceği belirlenir ve alternatif guumlvenlik oumlnlemleri alınır Tespit aşaması mevcut işletme iccedili akışın izlenerek şuumlpheli goumlruumllen bir durumların tespitidir
Muumldahale aşaması guumlvenlik olayına muumldahale edilerek gerekli proseduumlruumln
yerine getirilmesi ifade eder İyileştirme aşaması ise meydana gelen olayın olası
etkisini azaltmak ya da muumlmkuumlnse bu tuumlr olayların oumlnlenmesi iccedilin gerekli oumlnlemlerin alınarak mevcut durumun iyileştirilmesidir
(wwwispozelguvenlikcomtr)
Bu kapsamda goumlrevli personelin başlıca goumlrev ve sorumlulukları
aşağıdaki gibidir (wwwispozelguvenlikcomtr)
a) Tekne Sahipleri muumlrettebat ve misafirlerin marina işletme youmlnetmeliğine uygun davranmasını temin etmek
b) Demirlemiş olan teknelerin guumlvenliğinin sağlanması
c) Marina giriş ccedilıkış kontrolleri ile birlikte giriş ccedilıkış yapanların kayıt altına
alınması işlemi d) Guumlmruumlğe tabi uumlruumlnlerin guumlmruumlk muhafaza memurları ile birlikte ccedilalışmak
uumlzere kontrolsuumlz giriş ve ccedilıkışının oumlnlenmesi
e) Halka accedilık alanlardan marina yapısındaki kontrolluuml noktalara izinsiz girişlerin engellenmesi
f) Marina tesisinin teroumlr sabotaj ve adi ve profesyonel hırsızlık ve diğer
succedillara karşı korunması
g) Tekne sahipleri ve diğer marina kullananları iccedilin her tuumlrluuml youmlnlendirme ve danışma hizmeti
Marinalarda guumlvenlik hizmetlerinin başlıca amacı caydırıcılıktır Guumlvenlik personeli marina youmlnetiminin duumlzenlediği aralıklarla yaya devriye
yaparak marina sahasındaki kritik noktaları kontrol ederek bu noktalara tur
kontrol sistemi kapsamında kullandıkları dijital kalem ile boumllgenin kontrol edildiğini goumlsteren işaretlemeleri yaparlar Guumlvenlik personeli marina işletme
youmlnetmeliğine aykırı herhangi bir durumda yat limanı youmlnetimi ve guumlvenlik
personeli ortak iletişimi sağlayan karasal telsizlerle olayı bildirir ve gerekli muumldahaleleri yapar Gerccedilekleşen olayın niteliğine goumlre guumlvenlik raporu
duumlzenlenerek tutanak halinde marina youmlnetimine iletilir Guumlvenlik raporunda
olayın tuumlruuml tarihi saati ve gelişimi detaylandırılarak imza altına alınır Bu rapor
hem olayların kayıt altına alınarak incelenmesi hem de ileride oluşabilecek guumlvenlik risklerinin oumlnlenmesi iccedilin bir kopyası guumlvenlik ofisi kayıtlarına
alınmak uumlzere marina youmlnetimince saklanır İlgili youmlnetmeliklerde herhangi bir
detayı ya da standardı bulunmadığından ve tesisin oumlzelliklerine goumlre değişiklik goumlsterdiğinden guumlvenlik oumlnlemleri ve guumlvenlik personelinin yapılanması buumlyuumlk
oranda marina işletmesinin inisiyatifindedir
Guumlvenlik personelinin sayısı ve bulundukları noktalar doumlnemsel olarak
değişiklik goumlsterebilir Marinanın mevcut giriş ccedilıkışlarının haricinde ccedilekek sezonu doumlneminde ekstra personele ihtiyaccedil olabilir Ccedilekek sezonu doumlneminde
teknelerin kayıtlı demirbaşlarının tamir ya da başka sebeplerden marina dışarına
ccedilıkarılması esnasında marina youmlnetimince duumlzenlenen malzeme teslim tutanağının bir nuumlshası yine guumlvenlik ofisindeki kayıtlara dacirchil edilir Oumlzellikle
yabancı bayraklı teknelerin demirbaşlarına kayıtlı malzemelerin dışarı
ccedilıkarılması ya da dışarıdan yabancı bayraklı teknelere gelen guumlmruumlkluuml
malzemelerin marina sahasına girişi esnasında guumlmruumlk işlemleri kontrol edilir Tuumlm bu işlemler sırasında marina youmlnetiminin de onayı ile guumlvenlik personeli
teslim alınan ya da teslim edilen malzeme ile ilgili yapılacak işlemin son
safhasına kadar takip eder ve gerekli goumlrduumlğuuml guumlvenlik oumlnlemlerini alır
Marina ortak kullanım alanı olarak tanımlanan ve sadece tekne sahiplerinin değil dışarıdan marina iccedilerisindeki restoran bar alışveriş merkezi
vb işletmelere gelen muumlşterilerinde kullanabildiği alanda guumlvenlik personeli
yaptığı yaya devriyelerle muumlşterilerin marina işletme youmlnetmeliğine aykırı davranışları olup olmadığını tespit eder Ortak kullanım alanında meydana
gelebilecek olaylar genellikle hırsızlık ve muumlşteriler arasında ccedilıkan
anlaşmazlıklar sonucu meydana gelebilecek darp ya da adam yaralama gibi
succedillardır Oumlnlenemeyen benzer bir olayda guumlvenlik personeli delilleri muhafaza ederek kurumun bağlı olduğu kolluk kuvvetine haber verir Marina guumlvenlik
sahası olarak tanımlanan teknelerin bağlı bulunduğu ve birccedilok marinada ortak
kullanım alanıyla arasında ccedilit ve kartlı geccediliş noktaları olan alanlara izinsiz geccediliş
olması durumunda ise guumlvenlik personeli gerekli muumldahaleyi yaparak marina
youmlnetimine rapor eder
62 Balıkccedilı Barınaklarında Guumlvenlik Hizmetleri
Balıkccedilı barınakları ise genelde buumltccedilelerinin kısıtlı olması sebebiyle oumlzel guumlvenlik şirketlerinden yararlanamamakta oumlzel guumlvenlik personeli
ccedilalıştıramamaktadır Barınaklarda goumlruumllen uygulama sadece barınak girişinde
bekccedililik edecek oumlzel guumlvenlik belgesi olmayan kişilerin barınaktaki teknelere goumlzcuumlluumlk ederek koruması şeklindedir Balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik
hizmetleri ise marinalara goumlre ccedilok daha yetersiz duumlzeydedir Balıkccedilı
barınaklarının birccediloğunda herhangi bir guumlvenlik hizmeti yokken bazılarında bekccedili veya ccedilit bulunmakta ccedilok azında guumlvenlik kameraları bulunmaktadır
Birccedilok balıkccedilı barınağında guumlvenlik hizmeti ya da oumlnlemi şoumlyle
dursun alt ve uumlst yapı yeterli duumlzeyde değildir Bu konuya DTO 2013 yılı deniz sektoumlruuml raporunun Tuumlrkiye su uumlruumlnleri raporu başlığı altında balıkccedilı
barınaklarımızın bir kısmında istenilen alt ve uumlst yapıların bulunmadığına
değinilmiştir (DTO 2013)
7 YAT LİMANLARINDA GUumlVENLİK OumlNLEMLERİ
Yat limanlarında sadece guumlvenlik personeli ya da bekccedili
bulundurulması guumlvenliğin sağlanması accedilısından yeterli değildir Teknolojik imkacircnlardan yararlanarak guumlvenlik personelinin daha etkin ve verimli
ccedilalışmasını sağlanabilir Bu kapsamda yat limanlarında alınabilecek uumlst yapısal
ve teknolojik oumlnlemler ve bunların oumlzellikleri incelenecektir
71 Guumlvenlik Ccedilitleri
Guumlvenlik ccedilitleri marinalar ve bazı balıkccedilı barınaklarında marina guumlvenlik sahası tanımı iccedilerisine giren tekne bağlama alanını ortak kullanım
alnından ayırmak iccedilin kullanılırlar Yuumlkseklikleri ortalama bel hizasında ve
belirli noktalardan bağlama alanına girişe imkacircn verecek kartlı geccediliş noktaları
olabilir Guumlvenlik ccedilitleri uumlzerinden atlanarak bağlama sahasına giriş iccedilin kolay bir engel olmasına rağmen ortak kullanım alanı muumlşterileri iccedilin onlara ayrılmış
alanın bittiğini hatırlatan psikolojik bir engeldir
72 Araccedil Altı İzleme Sistemi
Şekil 2 Araccedil Altı İzleme Sistemi
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom
Marina girişinde araccedilların altlarının kontroluumlnuumln yapılması (bkz Şekil
2) ciddi sonuccedilları olabilecek teroumlr eylemlerinin oumlnlenmesi iccedilin oldukccedila oumlnemlidir
73 Plaka Tanıma Sistemi
Şekil 3 Plaka Tanıma Sistemi
Kaynak wwwplatarcomtr
Plaka tanıma sistemi (bkz Şekil 3) konvansiyonel kamera
kullanılması durumunda 10 metre mesafeden yuumlksek ccediloumlzuumlnuumlrluumlkluuml kamera
kullanılması durumunda 25 metre mesafeden plaka tanıma yaparak sisteme
kaydedebilmektedir Bu sistem yat limanı girişinde tekne sahibi personel ya da ortak kullanım alanı muumlşterisi aracını ayırt ederek gerekli durumlarda araccedilların
marina iccedilerisindeki durumuna da muumldahale etmeyi sağlar Yat limanına girişi
youmlnetimce yasaklanmış ya da daha oumlnce şuumlpheli goumlruumllen araccedillar tekrar giriş yaptıklarında ise uyarı vererek guumlvenlik personelinin gerekli muumldahaleyi
yapmasını sağlar (wwwplatarcomtr)
74 Guumlvenlik Kameraları
Yat limanlarında guumlvenlik kameraları yat limanı youmlnetimi tarafından
belirlenen noktalara kurulmaktadır Guumlvenlik personeli kameraları izleyerek herhangi bir olay durumunda yaya devriyedeki arkadaşını olaya muumldahale iccedilin
youmlnlendirebilir Guumlvenlik kameraları tekne sahipleri ve ortak kullanım alanı
muumlşterilerinin oumlzel hayat ve mahremiyetine zarar vermeyecek noktalara kurulmalıdır Herhangi bir guumlvenlik olayı olmaması halinde kayıtlar tekne
sahipleri dacirchil herhangi uumlccediluumlncuuml şahıslarla paylaşılmamalı sadece kolluk
kuvvetlerinin olay incelemesi iccedilin kullanılmalıdır Ayrıca kameraların gece goumlruumlş yakınlaştırma yatay ve dikey hareket etme oumlzelliklerine sahip olması yat
limanı guumlvenliği iccedilin bir artı olma niteliğindedir
75 Ccedilit Titreşim Sensoru
Şekil 4 Ccedilit Titreşim Sensoru
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom
Ccedilitlerde meydana gelebilecek titreşimin sensor vasıtası (bkz Şekil 4)
ile algılanarak ve titreşimin meydana geldiği tam nokta belirlenerek yaya
devriye ya da guumlvenlik kameraları sayesinde o nokta kontrol edilebilmektedir (wwwaissecuritysolutionscom)
76 Hareket Sensoru
Şekil 5 Hareket Sensoru
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom Volumetrik (hacimsel) ve mikro dalga boylarının kullanarak
korunması planlanan alana girenin tam yerini belirleyen sistemlerdir (bkz Şekil
5) Ccedilit kullanılmasının uygun olmadığı ya da muumlşterinin kendisini daha oumlzguumlr hissetmesinin oumlngoumlruumllduumlğuuml alanlar iccedilin uygun guumlvenlik ccediloumlzuumlmlerinden biridir
77 Deniz Altı Radarı
Şekil 6Deniz Altı Radarı
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom
Deniz altı radarı (bkz Şekil 6) su altından gelebilecek tehlikelere karşı
kullanılabilecek guumlvenlik oumlnlemlerinden biri olup deniz altındaki cismin tuumlruumlne goumlre ayrım yapabilen ve buna goumlre alarm verebilen sistemlerdir
78 Aydınlatma Yat limanı sahasında aydınlatma kullanıldığı alana goumlre guumlccedilluuml ya da
loş aydınlatma olabilir Ana girişler ve kritik noktalarda t kollu aydınlatma
direkleri ya da projektoumlrlerden yararlanılabilir İskele ve rıhtımlarda servis
kutularının aydınlatmaları kullanılabilir
79 Kartlı Giriş Kapıları Ccedilit kullanılan marinalarda iskelelerin girişinin tek bir noktadan
guumlvenlik accedilısından avantaj sağlamaktadır Ancak yat limanının yapısına goumlre bu
duruma uymayan yat limanları ccediloğunlukta olmakla birlikte bu durumda her
iskele ya da ara geccediliş noktasında kartlı geccediliş kapıları (bkz Şekil 7)
kullanılmalıdır Kartlı geccediliş ile bağlama alanına sadece tekne sahipleri tekne
sahiplerinin onay verdiği yakınları ve tekne yetki belgesi olan tekne muumlrettebatına geccediliş hakkı verilmektedir Dolayısıyla bağlama alanına yat
limanına dışarıdan gelen muumlşterilerin izinsiz girişleri engellenmiş ya da en aza
indirgenmiş olur
Şekil 7 Kartlı Giriş Kapıları
Kaynak wwwwestcountrygatescouk
710 Radyo Frekanslı (RFID) Tekne Tanıma ve Takip Sistemi Yat limanlarındaki teknelerin giriş ccedilıkışlarının takip edilmesi liman
personeli ve marina ofis koordinasyonu ya da guumlnluumlk tekne sayımları ile
yapılmaktadır Bu youmlntem yoğun doumlnemlerde aksaklıklara yol accedilabilmekte aynı zamanda guumlvenlik acısından olumsuz bir durum oluşturmaktadır Rfid
(RadioFrequencyIdentification) tekne takip sistemi (bkz Şekil 8) ile yat
limanındaki teknelerin goumlvdelerine yapıştırılan rfid etiketlerin sabit ya da mobil terminaller ile okunarak teknenin giriş ccedilıkışlarının anında kayıt altına
alınabilmesini ve guumlvenlik accedilısından bir sorun olduğunda hızlı muumldahaleyi
sağlar Sistem aynı zamanda kolluk kuvvetlerinin sorgusunda geriye doumlnuumlk ve
anlık rapor verilebilmektedir
Şekil 8 Rfid Tekne Tanıma ve Takip Sistemi
Kaynak wwwsensmarinecom
711 Yuumlz Tanıma Sistemleri Tekne sahipleri iccedilin ayrılmış alanlara kartlı geccedilişi zamanla kartın
kaybolması ya da sistemdeki aksaklıklardan dolayı tekne sahiplerinde
memnuniyetsizlik oluşturabilmektedir Yuumlz tanıma sistemleri tekne sahiplerinin
herhangi bariyer ya da kapıyı dokunmadan accedilmasını sağlamakta ve aynı
zamanda yuumlksek guumlvenlik sağlamaktadır Oumlzellikle turizm hizmeti kapsamında muumlşteriyi daha oumlzguumlr hissettirerek muumlşteri memnuniyetini sağlayacak teknolojik
oumlnlemlerden biridir (wwwhanvonyuztanimacom)
8 ARAŞTIRMANIN AMACI
Nitel araştırma youmlnteminin esnekliği ve akıcılığı bu youmlntemi
insanların tecruumlbelerini ve yorumlarını anlamaya uygun bir youmlntem haline getirmektedir Nitel veri toplama aracı yalnızca ldquonerdquo sorusunu sormaz Aynı
zamanda ve daha oumlnemlisi ldquoaccedilıklardquo ldquonedenrdquo ldquosuumlreccedil nedirrdquo ldquooumlnemi nedirrdquo gibi
sorular ve ifadeler kullanarak olayları durumları derinlemesine inceler (Hesse-
Biber ve Leavy 2005 28rsquoden aktaran Atik 201392)
Bu araştırma yat limanlarında meydana gelebilecek guumlvenlik
accedilıklarının tespiti mevcut guumlvenlik oumlnlemlerinin incelenmesi ve yat limanı
guumlvenliği uygulamalarının nasıl geliştirilebileceğine dair sorulara yanıt bulmak amacıyla yapılmıştır Tekne sahiplerinin teknelerinin bağlı bulunduğu yat
limanlarındaki guumlvenlik algısının ne youmlnde olduğu incelenmiş tekne
sahiplerinin goumlruumlş ve tecruumlbelerinden yararlanarak mevcut durum anlamlandırılmıştır
Yat limanlarındaki guumlvenlik hizmeti imkanlarının karşılaştırılarak
aralarındaki farklılıklar ya da benzerliklere goumlre yaşanan olayların değişiklik goumlstermesi guumlvenlik hizmetinin sağlayabildiği caydırıcılık roluuml uumlzerinde fikir
sağlanmasına sebep olduğu gibi tekne sahiplerinin goumlruumlşleri de asgari guumlvenlik
oumlnlemlerinin neler olması gerektiği istikametinde fikir vermiştir
9 ARAŞTIRMANIN YOumlNTEMİ
Araştırma kapsamında veri toplama youmlntemi olarak nitel araştırma
youmlntemlerinden yapılandırılmamış goumlruumlşme tekniği kullanılmış goumlruumlşmeler
03112015 ve 04112015 tarihlerinde yapılmıştır Goumlruumlşmeler sırasında notlar
tutulmuştur Ccedilalışmanın oumlrneklemini Ccedileşme yarımadasındaki yat limanlarının tamamı oluşturmaktadır Ccedilalışmanın oumlrnekleminin Ccedileşme yarımadasındaki yat
limanları olarak seccedililmesinin sebepleri arasında zincir marina işletmeleri uumlyesi
işletmelerin yanı sıra butik marinaların bulunması ve balıkccedilı barınaklarının guumlvenlik oumlnlemleri arasında farklılıkların bulunmasıdır Boumlylelikle
farklılıklardan elde edilecek verilerin ortak noktalarının izlenerek doğru
sonuccedillara ulaşılması hedeflenmiştir
Ccedilalışmanın oumlrneklemi olan Ccedileşme yarımadasındaki yat limanlarındaki
tekne sahipleri ve yat personeli ile goumlruumlşuumllmuumlş (bkz Tablo 1) yat
limanlarındaki guumlvenlik kavramı ile ilgili fikirleri alınmış yaşadıkları succedil teşkil eden olaylar uumlzerine konuşulmuştur Katılımcılar ile yapılan her bir goumlruumlşmenin
suumlresi 20 dakikadır Goumlruumlşmelerle ilgili sorular yapılandırılmamış olmasına
rağmen sektoumlr tecruumlbesine bağlı goumlzleme dayalı bilgilere goumlre şekillenmiş verilen cevaplara goumlre de yeni sorular şekillenmiştir
Tablo 1 Katılımcılar
Katılımcı Goumlrev Tecruumlbe Yaş Eğitim Koumlken Katılımcı 1 Balıkccedilı 15-20 35-40 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 2 Balıkccedilı 15-20 35-40 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 3 Kaptanı 10-15 35-40 Uumlniversite Denizcilik Katılımcı 4 Gemici 0-5 20-25 Lise Denizcilik Katılımcı 5 Tekne Sahibi 0-5 40-45 Lise Diğer Katılımcı 6 Tekne Sahibi 10-15 45-50 Lise Diğer Katılımcı 7 Kaptanı 15-20 45-50 İlkokul Denizcilik Katılımcı 8 Gemici 5-10 30-35 Lise Balıkccedilılık Katılımcı 9 Koop Bşk 25-30 50-55 İlkokul Balıkccedilılık
Katılımcı 10 Balıkccedilı 10-15 30-35 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 11 Balıkccedilı 10-15 35-40 İlkokul Balıkccedilılık
Katılımcı 12 Tekne Sahibi 0-5 40-45 Uumlniversite Diğer
10 ARAŞTIRMANIN BULGULARI
Araştırma kapsamında goumlruumlşuumllen 12 yat limanı muumlşterisinden 5i
balıkccedilı teknesi sahibi olmakla bunlardan 1 tanesi aynı zamanda balıkccedilı kooperatifi başkanıdır 3 tanesi tekne sahibi 2si oumlzel yat kaptanı ve 1i
gemicidir Katılımcıların ortalama sektoumlr tecruumlbesi 15 senedir 3uuml diğer sektoumlr
koumlkenli 3uuml denizcilik sektoumlruuml 6sı balıkccedilılık sektoumlruuml koumlkenlidir 6sı ilkokul 4uuml lise 2si uumlniversite mezunudur
Araştırma kapsamında Ccedileşme yarımadasındaki 4 adet marina ve 4 adet balıkccedilı barınağı işletmesinde ne gibi guumlvenlik oumlnlemlerinin alındığının
tespitine youmlnelik sorular kapsamında marinaların oumlzel guumlvenlik personeli
ccedilalıştırdığı kamera ccedilit kartlı giriş kapıları gibi guumlvenlik oumlnlemleri aldıkları
tespit edilmiştir Bazı balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik kamerası sisteminin yeni hayata geccedilirildiği ancak bazı balıkccedilı barınaklarında ise hiccedilbir guumlvenlik oumlnlemi
ve hizmetinin olmadığı tespit edilmiştir
Yaşanmış succedil teşkil eden herhangi bir olay olup olmadığına varsa oluş
biccediliminin ne olduğunu anlamaya youmlnelik soruya verilen cevaplarda marinalarda
olan olayların basit tekne malzemesinin ccedilalınmasıkaybolması ve bağlama alanına izinsiz girişler şeklinde olduğu goumlruumllmuumlştuumlr En azından guumlvenlik
kamerası ve ccedilit oumlnlemleri almış balıkccedilı barınaklarının ise bu oumlnlemlerin
olmadığı barınaklara goumlre daha guumlvenli olduğu algısı katılımcıların ortak
goumlruumlşuumlduumlr Genel olarak yat limanlarındaki guumlvenlik oumlnlemi seviyesine goumlre yaşanan olayların ters orantılı olduğu goumlzlemlenmiştir
Yaşanan guumlvenlik sorunlarının ccediloumlzuumlmuuml iccedilin tavsiyeleri sorulan katılımcılardan balıkccedilı barınağında bağlama yapan tekne sahipleri gelir
kalemlerinin yetersizliğinden dolayı devletin finansman desteği yapması
gerektiğine vurgu yapmışlar kaymakamlığın guumlvenlik ile ilgili toplantı yaparak
alınması gereken oumlnlemleri goumlruumlştuumlklerini ancak finansman desteği konusunda yardıma ihtiyaccedilları olduklarını ifade etmişlerdir Aynı sorunun marinada
teknelerini bağlayan muhatapları daha ccedilok ortak alanların bağlama sahasına
yakınlığından kaynaklanan izinsiz girişler olduğunu bildirmiş ve kartlı geccediliş sistemi yanı sıra yuumlz tanıma sistemlerinin faydalı olabileceğini belirtmişlerdir
Ayrıca ciddi teroumlr eylemlerinin oumlnlenmesi accedilısından marina işletmesinin
guumlvenlik hizmetlerinin yeterli olmadığı ifade edilmiş araccedil altı izleme sistemi gibi daha teknolojik oumlnlemlerden yararlanılması gerektiği ifade edilmiştir
11 SONUCcedil
Balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik oumlnlemlerinin marinalara goumlre yetersiz
olduğu hatta bazılarında hiccedilbir guumlvenlik oumlnleminin olmadığı goumlruumllmuumlştuumlr
Bunun başlıca sebepleri barınakların ilgili su uumlruumlnleri kooperatifi tarafından kiralanmasının getirdiği maliyetin yanı sıra bazı balıkccedilı barınakları iccedilin ek gelir
kaynağı olan oumlzel tekne bağlama bedeli girdisinden yararlanamayacak durumda
olmasıdır Oumlzel tekne kabul edemeyecek kadar yoğun balıkccedilı teknesi bağlanmış
barınaklar iccedilin tek gelir kaynağı tutulan balığın bedeline kooperatif tarafından belirlenmiş komisyon oranı ve balıkccedilı teknelerinin oumldediği oumlzel teknelere goumlre
ccedilok daha az olan bağlama bedelleridir
Ekonomik kaynakları sınırlı olan barınak işletmesinin guumlvenlik
hizmeti iccedilin bekccedilioumlzel guumlvenlik goumlrevlisi istihdam etmesi ya da barınağı diğer
teknolojik guumlvenlik oumlnlemler ile donatması balıkccedilılara ekstra ekonomik yuumlk
getirmektedir
Ayrıca balıkccedilı barınaklarının yetersiz alt ve uumlst yapısının guumlvenliği
etkileyen aydınlatma giriş kapısı duvar ya da ccedilit ve benzeri oumlğelerinin
iyileştirilmesi iccedilin gereken onay 4 bakanlığın ayrı ayrı incelemesi ve onayından sonra gerccedilekleştiğinden bahsi geccedilen iyileştirme ve tamamlamaların yapılması
gibi buumlrokratik işlemler barınak işletmesi youmlnetiminin etkinliğini
engellemektedir Nitekim 20102005 tarih ve 25972 sayılı Resmicirc Gazetede
yayınlanan Maliye Bakanlığının 300 sıra numaralı Milli Emlak Genel Tebliğinin F8 maddesinde alt ve uumlst yapısı bulunmayan ya da eksik barınaklar
iccedilin barınak işletmecisinin talebi doğrultusunda yapılacak değişiklikler
bakanlığımız Tarım ve Koumly İşleri Bakanlığı ile Ulaştırma Bakanlığının uygun goumlruumlşuumlne istinaden Balıkccedilı Barınakları Youmlnetmeliğinin 7 maddesinde yer alan
esaslar doğrultusunda ve 3621 sayılı Kıyı Kanunu uyarınca Bayındırlık ve İskacircn
Bakanlığınca değerlendirileceği ifade edilmektedir
Balıkccedilı barınaklarındaki guumlvenliğin yetersiz olmasından kaynaklanan
hırsızlıklar barınakların başlıca sorununu oluşturmaktadır Hırsızlık olaylarının
daha ccedilok kıccediltan takma deniz motorlarının balık bulucuların ve diğer elektronik
donanımların ccedilalınması olduğu anlaşılmaktadır Bunun yanı sıra kuumlccediluumlk bot ya da teknelerin ccedilalınması olaylarının da yaşandığı kaydedilmiştir
Oumlzel tekne bağlayarak gelir elde edebilen balıkccedilı barınakları bekccedili ya
da guumlvenlik kamerası gibi oumlnlemleri daha kolay alabilmektedir Asgari duumlzeyde sayılabilecek bu oumlnlemleri alan barınaklarda hırsızlık olaylarının olduğuna dair
bir veri elde edilmemiştir Buradan asgari duumlzeyde de olsa bekccedili ve guumlvenlik
kamerası hizmetini sunan balıkccedilı barınaklarının nispeten caydırıcılık sağladıkları duumlşuumlnuumllmektedir
Marinalarda guumlvenlik hizmetleri marina youmlnetiminin maddi olanakları
ccedilerccedilevesinde ve gerekli goumlruumllduumlğuuml duumlzeyde yapılmaktadır Balıkccedilı barınaklarına goumlre daha iyi guumlvenlik oumlnlemlerinin alındığı marinalarda yaşanan guumlvenlik
olayları genelde basit tekne malzemesi sayılabilecek hortum fırccedila ve benzeri
malzemenin ccedilalınmasıkaybolması şeklinde olduğu anlaşılmaktadır
Bazı tekne sahipleri tatillerini geccedilirmek iccedilin geldikleri yatlarında
oumlzguumlrluumlk alanlarını kısıtlayacak duumlzeyde guumlvenlik oumlnlemleri
istemeyebilmektedirler Bu nedenle marinaların daha ccedilok teknolojik guumlvenlik oumlnlemlerine ağırlık vermesi guumlvenlik seviyesini arttıracağı gibi tekne
sahiplerinin de oumlzel hayat ve mahremiyetleri konusunda daha az etkilenmiş
olduklarını hissettirebilir
Marinalardaki ticari alanların tekne bağlama alanı ile iccedil iccedile olması
bağlama alanına izinsiz girişlere teknelerin uumlzerine ccedilıkılmasına yol
accedilabilmektedir Marinanın uumlst yapı oumlzellikleri ve imar planının inşa oumlncesi guumlvenlik accedilısından analiz edilmesi genel marina guumlvenliği accedilısından faydalı
olabilir
Marinalardaki guumlvenlik hizmetlerinin balıkccedilı barınaklarına goumlre daha
iyi olmasına rağmen teknolojik accedilıdan yetersiz olması konuyla ilgili tekne
sahiplerinde olası teroumlr bombalı eylem gibi olayların meydana gelmesi
duumlşuumlncesini oluşturabilmektedir Araştırmaya konu olan hiccedilbir yat limanında
araccedil altı kontrol sistemi ya da plaka takip sisteminin olmaması karadan meydana gelebilecek saldırılara karşı accedilık olduklarını goumlstermektedir Aynı
şekilde araştırmaya konu olan yat limanlarında deniz altı radar sistemi de
olmadığından deniz altından gelebilecek her tuumlrluuml tehdide karşı korumasız durumdadırlar
Oumlte yandan marina işletme youmlnetmeliğinin marina işletmesinin tekne
ve tekne malzemesinin ccedilalınmasından tekne muumlrettebatının yaralanması oumllduumlruumllmesi ve teroumlr olaylarından sorumlu tutulamayacağını ifade eden 118
maddesi 28042010 tarih ve 27565 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Deniz
Turizmi Youmlnetmeliği Uygulama Tebliğinin 5Ccedil maddesince işletme iccedil talimatı
olarak tanımlanmakta ve bakanlık tarafından onaylanmaktadır
Ancak bu youmlnetmelik huumlkuumlmleri marinaların uumlst duumlzey teknolojik
guumlvenlik oumlnlemlerini alması iccedilin bir engel oluşturmamakta sadece yaşanabilecek bir olayın hukuki boyutunda marina youmlnetiminin sorumluluğunu
tanımlamaktadır
Genel olarak yat limanlarında yaşanan guumlvenlik olaylarının
oumlnlenebilmesi ya da en aza indirilebilmesi iccedilin deniz turizmi youmlnetmeliğinde ve
balıkccedilı barınakları youmlnetmeliğinde asgari guumlvenlik standartlarının tanımlanması
ve oumlzellikle balıkccedilı barınakları işletmelerinin yetkili devlet organları tarafından ekonomik ve uumlst yapısal anlamda desteklenmesi gerekmektedir Marinalarda
nispeten daha iyi olan guumlvenlik oumlnlemleri de daha teknolojik guumlvenlik oumlnlemleri
ile daha caydırıcı olabileceği gibi ciddi guumlvenlik olaylarının meydana getireceği
zararı en aza indirgeyebilir
KAYNAKCcedilA AEM (Ankara Emniyet Muumlduumlrluumlğuuml) (2015) ldquoKoruma ve Guumlvenlik Planı
Fihristirdquo wwwankarapoltrdosyalarornek_koruma_planidoc Erişim
17122015 Ais Security Solutions (2015) ldquoPort Harbor
Securityrdquohttpwwwaissecuritysolutionscomport-harbor-securitypdf
Erişim Tarihi 23122015
Ais Security Solutions (2015) ldquoAraccedil Altı İzleme Sistemirdquo httpwwwaissecuritysolutionscomport-harbor-securitypdf
Erişim Tarihi 23122015
American Society of Civil Engineers (2012) ldquoPlanning and Design Guidelines for Small Craft HarborsrdquoAmerican Society of Civil Engineers
Publications Virginia
Atik O (2013) ldquoTakım Liderliğinin Mesleki Kuumlltuumlr Youmlnuumlnden İncelenmesiGemi Kaptanları Uumlzerine Bir Araştırmardquo Dokuz Eyluumll
Uumlniversitesi Yayınları İzmir
ECMA (European Commission Maritime Affairs) (2015) ldquoBlue
GrowthStudyrdquohttpeceuropaeumaritimeaffairspolicycoastal_tourismindex_enhtm Erişim Tarihi 19122015
Havon Yuumlz Tanıma (2015) ldquoYuumlz Tanıma Sistemirdquo
wwwhanvonyuztanimacomindexhtml Erişim Tarihi 15122015 Hesse-Biber SN ve Leavy P (2006) ldquoThePractice of Qualitative
ResearchrdquoLondon Sage Publications
İMEAK Deniz Ticaret Odası (2009) ldquoDeniz Sektoumlruuml Raporurdquo httpwwwdenizticaretodasiorgtrSayfalarsektor-
raporuaspxErişim Tarihi 11012015
İMEAK Deniz Ticaret Odası (2013) ldquoDeniz Sektoumlruuml
RaporurdquohttpwwwdenizticaretodasiorgtrSayfalarsektor-raporuaspxErişim Tarihi 11122015
ISP Oumlzel Guumlvenlik AŞ (2013)ldquoMarina Guumlvenlik
Hizmetlerirdquohttpwwwispozelguvenlikcomtrmarina-guvenlik-hizmetleri Erişim Tarihi 26112015
ISP Oumlzel Guumlvenlik AŞ (2011) ldquoGuumlvenlik Fizibilite Ccedilalışmasırdquo
httpwwwispozelguvenlikcomtrguvenlik-fizibilite-calismasi Erişim
Tarihi 25112015 Kuumlltuumlr ve Turizm Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı (2009) ldquoDeniz Turizmi
YoumlnetmeliğirdquohttpteftiskulturturizmgovtrTR14610deniz-
turizmi-yonetmeligihtml Erişim Tarihi 16112015 Maliye Bakanlığı Milli Emlak Genel Muumlduumlrluumlğuuml (2005)ldquoMilli Emlak Genel
TebliğirdquohttpwwwmilliemlakgovtrSayfalarmevzuatidari-
duzenlemelergenel-tebligleraspxErişim Tarihi 17122015 Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Muumlduumlrluumlğuuml Mevzuat Bilgi Sistemi(2004)
ldquoOumlzel Guumlvenlik Hizmetlere Dair Kanunun Uygulanmasına İlişkin
YoumlnetmelikhttpwwwmevzuatgovtrMetinAspxMevzuatKod=757190ampMevzuatIliski=0ampsourceXmlSearch= Erişim Tarihi 18122015
Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Muumlduumlrluumlğuuml Mevzuat Bilgi Sistemi (1996)
ldquoBalıkccedilı Barınakları YoumlnetmeliğirdquohttpmevzuatbasbakanlikgovtrMetinAspxMevzuatKod
=754997ampsourceXmlSearch=ampMevzuatIliski=0 Erişim Tarihi
15112015
Nas S (2012) ldquoEmniyet ve Guumlvenlik Soumlzcuumlkleri Uumlzerine Bir Ccedilalışmardquo Denizcilik Dergisi Sayı 2 ISSN 1308-8629 s22
Orams M Marine Tourism (1999) Historyand Development of Marine
Tourism Routledge Platar Plaka Tanıma Sistemi (2015) ldquoPlaka Tanıma
Sistemirdquohttpwwwplatarcomtrplaka-tanimaphp Erişim 23122015
SensMarine AŞ (2015) ldquoMarina Guumlvenlik Sistemirdquo
httpwwwsensmarinecommarinaguvenligiphp Erişim Tarihi
17122015
Setur Marinaları İşletme Muumlduumlrluumlğuuml (2015) ldquoİşletme Youmlnetmeliğirdquo
httpwwwseturmarinascomtrkurumsalisletme-yonetmeligi Erişim
Tarihi 05122015
TC Başbakanlık Resmi Gazete ldquoDeniz Turizmi Youmlnetmeliği Uygulama Tebliğirdquohttpwwwresmigazetegovtreskiler20100420100428-
24htm Erişim Tarihi 25122015
The West Country Group (2015) ldquoMetal Gatesrdquo httpwwwwestcountrygatescoukmetalgatesprettyPhoto[gallerythu
mbs]8 Erişim Tarihi 15122015
Ayrıca yine işletme muumlduumlruumlnuumln yetki ve sorumlulukları başlığı altında 20Ccedil
maddesinde deniz turizmi tesislerinde huzur guumlven ve duumlzeni bozanları uyarmak ve herhangi bir sorun olması durumunda ilgili mercileri bilgilendirmek
yine deniz turizmi işletmesi muumlduumlruumlnuumln goumlrevidir
Marinalarda guumlvenliğin ne şekilde sağlanması gerektiği asgari
guumlvenlik şartları ya da ideal guumlvenlik oumlnlemlerinin nasıl olması gerektiği hususunda Deniz Turizmi Youmlnetmeliği kapsamında herhangi bir detay
bulunmamaktadır
52 Balıkccedilı Barınakları Youmlnetmeliği Kapsamında Guumlvenlik
13121996 tarih ve 22846 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Balıkccedilı Barınakları Youmlnetmeliğirsquonin 9 maddesinde barınak işletmecisi karadan
gelebilecek tehlikelere karşı sınırlarını tel ccedilit veya ihata duvarı ile belirlemek
gibi guumlvenlik oumlnlemleri almak giriş ccedilıkışları kontrol altında tutmakla ile sorumlu kılınmıştır Barınak işletmecisi bu amaccedilla aynı youmlnetmeliğin 9C
maddesine goumlre barınakta huzur guumlven ve emniyeti bozan gemiler ve kişileri
uyarmak ve gerekiyorsa muumllki idari amiri aracılığı ile barınağın dışına
ccedilıkarılmalarını sağlamakla ilgili gerekli muumldahalelerde bulunur denilmektedir
Yine aynı youmlnetmeliğin barınaktan yararlananların yuumlkuumlmluumlluumlkleri
başlığı altındaki madde 10B ifadesinde tekne muumlrettebatı sorumlu teknelerde
bulunan eşyaların kaybolmaması ccedilalınmaması veya hasara uğramaması konusunda gerekli tedbirleri almakla sorumlu tutulmuş ve gerekli hallerde
barınak işletmecisi tarafından oumlzel tedbirler alınması isteyebileceklerinden
bahsedilmiştir
Dolayısıyla guumlvenlik oumlnlemlerinin ne duumlzeyde olacağı ve alınacak
oumlnlemlerin detayları youmlnetmelik kapsamında bulunmamakla birlikte marinalara
goumlre ccedilok daha dezavantajlı bir durum da balıkccedilı barınaklarının oumlzel guumlvenlik şirketleri ile ccedilalışmamasıccedilalışamaması (ekonomik sebeplerden) ve buna binaen
gerekli guumlvenlik değerlendirmeleri fizibilite ve risk analizlerinin yapılmayarak
koruma ve guumlvenlik planı oluşturulmamasıdır
53 Oumlzel Guumlvenlik Hizmetlerine Dair Kanunun Uygulanmasına
İlişkin Youmlnetmelik Kapsamında Guumlvenlik
07102004 tarih 25606 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan oumlzel
guumlvenlik hizmetlerine dair kanunun uygulanmasına ilişkin youmlnetmeliğin 7
maddesine goumlre bir tesisin guumlvenlik hizmeti valilik iznine tacircbi olmak kaydıyla
kendi iccedil buumlnyesinde kurabileceği guumlvenlik birimi ya da dış kaynak sağlayarak oumlzel guumlvenlik şirketlerince yapılabilmektedir Bu konuda seccedilim tesis işletmesine
bırakılmıştır
07102004 tarih 25606 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan oumlzel
guumlvenlik hizmetlerine dair kanunun uygulanmasına ilişkin youmlnetmeliğin koruma ve guumlvenlik planları başlığı altındaki 12 maddede oumlzel guumlvenlik şirketlerinin
bu youmlnetmelik kapsamında hizmet verecekleri tesis ve alanlara ilişkin koruma
ve guumlvenlik planlarının bir oumlrneğini 30 guumln iccedilerisinde valiliğe vermeleri gerektiğinden bahsedilerek planda valiliğin gerekli goumlrmesi durumunda
değişikliğe gidilebileceği ya da tespit edilen yetersizliklerin giderilmesini
isteyebileceği belirtilmiştir
4072009 tarih ve 27298 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Deniz Turizmi Youmlnetmeliğirsquonde ya da 13121996 tarih ve 22846 sayılı Resmi Gazetede
yayınlanan Balıkccedilı Barınakları Youmlnetmeliğirsquonde detayı bulunmayan guumlvenlik
oumlnlemleri oumlzel guumlvenlik şirketinin guumlvenlik hizmeti sunacağı tesiste yaptığı koruma ve guumlvenlik planı dacirchilinde detaylandırılır
Bu plan iccedilerik bakımından 07102004 tarih 25606 sayılı Resmi
Gazetede yayınlanan oumlzel guumlvenlik hizmetlerine dair kanunun uygulanmasına
ilişkin youmlnetmeliğin koruma ve guumlvenlik planı fihristi başlığı altındaki 12 maddeye istinaden aşağıdaki oumlğeleri iccedilermektedir
a) Tesis veya alanların yerleşim planı (iccedil ve dış kroki guumlvenliğin devriye alanı
ve durduğu konum belirtilecektir)
b) Yangınlara karşı alınacak oumlnlemler ve yangın sonrası uygulanacak hareket
tarzı
c) Doğalgaz kaccedilağı ve yangınına karşı alınacak oumlnlemler ve hareket tarzı
ccedil) Elektrik kaccedilağı ve yangınına karşı alınacak oumlnlemler ve hareket tarzı
d) Hırsızlık eylemlerine karşı alınacak oumlnlemler ve hareket tarzı
e) Deprem ve doğal afetlerde alınacak oumlnlemler ve hareket tarzı
f) Sabotajlara karşı alınacak oumlnlemler sabotaj sonrası eylemcilerin kaccedilış
yollarında alınacak oumlnlemler ve ilgili mercilere verilecek bilgiler
g) Toplu eylemler karşısında uygulanacak hareket tarzı (bomba eylemine karşı
alınan oumlnlemler ve bombaya dokunulmayacak ibaresinin bulunması)
ğ) Hava ve deniz limanlarında meydana gelebilecek olaylara karşı alınacak
oumlnlemler ve olay sonrası uygulanacak hareket tarzı
h) Kurum kuruluş Tesis ve alanların cadde sokak ve diğer yollarla
bağlantılarının krokisi (dış kroki ve devriye alanı)
ı) İlgili kurum kuruluş ve genel kollukla irtibat kurma usulleri (ilgili karakol)
Yine koruma ve guumlvenlik planı fihristi dacirchilinde yukarıda belirtilen
hususlar haricinde plan hazırlanacak yerin uumlrettiği mal ya da hizmetin oumlnemi
boumllgenin coğrafi şartları guumlvenlik guumlccedillerine olan uzaklığı ve stratejik oumlnemine bağlı olarak değişiklik yapılabileceğini ifade ederek yukarıda belirtilen ana
başlıkların tesisin yapısına goumlre değişiklik goumlsterebileceğine işaret edilmiştir
Koruma ve guumlvenlik planında maddeleştirilmiş unsurlardan doğal gaz
elektrik deprem doğal afetler ve yangın ile ilgili maddeler emniyet kavramı iccedilerisinde değerlendirilebilecek kavramlardır Yat limanlarında guumlvenlik
kavramı iccedilerisinde değerlendirilebilecek hususlara yat limanlarında meydana
gelebilecek guumlvenlik sorunları başlığı altında değinilecektir
54 Marina İşletme Youmlnetmeliği Kapsamında Guumlvenlik
Marinalarda işletme youmlnetmelikleri Tuumlrkiyede marinaların kendine oumlzguuml birkaccedil oumlzelliğinin getirdiği farklılıklardan kaynaklanan farklar dışında
birbiri ile buumlyuumlk oranda aynı iccedileriğe sahiptirler Marina işletme youmlnetmelikleri
tekne sahibinin imzalamış olduğu bağlama ya da ccedilekme atma soumlzleşmesinin bir
eki olarak soumlzleşmelerde geccediler ve bahsi geccedilen soumlzleşmeleri imzalayan tekne sahibi aynı zamanda Marina İşletme Youmlnetmeliğirsquoni de kabul etmiş olur Marina
İşletme Youmlnetmeliği iccedileriği itibariyle muumlmkuumln olduğunca sorumluluk
almamaya ccedilalışan ve tekne sahibinin guumlvenlikle ilgili sorumluluklarına vurgu yapan niteliktedir
Marina İşletme Youmlnetmeliği 1C maddesine goumlre marina guumlvenlik
sahası olarak tanımlanan alan teknelerin bağlandığı ve kamuya accedilık alandan bir
guumlvenlik ccediliti veveya parmaklık peyzajla ayrılmış iskeleler rıhtımlar mendirekler dolgu alanları otoparklar yakıt istasyonu ve tekne ccedilekek yerlerini
ifade etmektedir 74 maddede ise guumlvenliğin denetlenmesi sorumluluğunu
marina muumlduumlruumlne vermiştir 118 maddesinde marina işletmesinin sağlamış olduğu guumlvenlik hizmetinin sadece caydırıcılık oumlzelliği taşıdığı bu nedenle
marinada teknenin veveya kayıtlı veya kayıtsız envanterindeki malzemenin
kısmen ya da tamamen ccedilalınması kaybolması hasar goumlrmesi ile tekne
sahibinin tekne muumlrettebatının ve tekne muumlşterilerinin yaralama oumllduumlrme ve
teroumlr olaylarından dolayı uğrayabileceği her tuumlrluuml maddi ve manevi zarar ziyan
ve hasar marina işletmesinin mali mesuliyet sigortası kapsamı dışında olduğu belirtilerek marina işletmesinin sorumluluğu altında olmadığı ifade edilmiştir
6 YAT LİMANINDA GUumlVENLİK HİZMETLERİ
Marinalar ve balıkccedilı barınaklarında meydana gelebilecek guumlvenlik
sorunları koruma ve guumlvenlik planı fihristi ve yaşanmış olaylar goumlz oumlnuumlnde
bulundurulduğunda aşağıdaki gibi sıralanmıştır (AEM Koruma ve Guumlvenlik Planı Fihristi 2015) hırsızlık sabotaj toplu eylemler teroumlr eylemleri yat
limanı guumlvenlik sahasına izinsiz girişler adam yaralama cinayet ve kaccedilakccedilılık
Bu tehditlere karşı alınabilecek guumlvenlik hizmetlerinin şekli kanun kapsamında
belirlenmiştir
07102004 tarih 25606 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan oumlzel
guumlvenlik hizmetlerine dair kanunun uygulanmasına ilişkin youmlnetmeliğin
7maddesine goumlre tesis guumlvenliği kurum ve kuruluşlar buumlnyesinde oumlzel guumlvenlik birimi kurulmasına ya da bu hizmetin guumlvenlik şirketlerine goumlrduumlruumllmesi
suretiyle iki şekilde yapılabilir
61 Marinalarda Guumlvenlik Hizmetleri
Marinalar oumlzel guumlvenlik hizmeti iccedilin dış kaynak kullanımı yaparak
oumlzel guumlvenlik şirketlerinden yararlanmaktadır Oumlzel guumlvenlik hizmeti veren
şirket koruma ve guumlvenlik planı dacirchilinde marinanın guumlvenlik değerlendirmesini yapar Guumlvenlik değerlendirmesi yat limanı tesisine youmlnelik
iccedileriden veveya dışarıdan gelebilecek her ccedileşit eyleme karşı fizibilite ve
guumlvenlik risklerinin analizleri ile belirlenen bu risklerin değerlendirmesini iccedileren tespiti iccedilermektedir Fizibilite etuumlduuml proje hakkında keşif aşamasıdır
Guumlvenlik fizibilite ccedilalışması başarılı bir guumlvenlik hizmetine ulaşmanın
alternatiflerini ve metotlarını tespit ve analiz ederek en iyi guumlvenlik modelini
tespit edecek bakış accedilısının daraltılmasını sağlar Guumlvenlik fizibilite ccedilalışması sonucunda elde edilen ccedilerccedileve ccedilalışma ile nasıl ilerleneceği ve nelerin guumlvenlik
projesine dacirchil edileceği konularında yol goumlstererek kapsam ve duumlzeyi belirler
Guumlvenlik risk analizi ise guumlvenlik risklerinin ve bu risklerin oumllccedileklerinin ve tedbir alınması gereken alanların belirlenmesi suumlrecidir
(wwwispozelguvenlikcomtr)
Tuumlm bu ccedilalışmalardaki amaccedil marina işletmesinde uygulanacak
guumlvenlik uygulama doumlnguumlsuumlnuuml (bkz Şekil 1) belirlemek ve işlerlik kazandırmak iccedilindir
Şekil 1 Guumlvenlik Uygulaması Doumlnguumlsuuml
Kaynak wwwispozelguvenlikcomtr
Koruma ve sağlamlaştırma aşaması gerekli guumlvenlik oumlnlemlerin alınıp tedbirlerin arttırılarak sağlamlaştırmanın yapıldığı aşamadır Hazırlık
aşamasında alınan tedbirler dışında meydana gelebilecek olayların neler
olabileceği belirlenir ve alternatif guumlvenlik oumlnlemleri alınır Tespit aşaması mevcut işletme iccedili akışın izlenerek şuumlpheli goumlruumllen bir durumların tespitidir
Muumldahale aşaması guumlvenlik olayına muumldahale edilerek gerekli proseduumlruumln
yerine getirilmesi ifade eder İyileştirme aşaması ise meydana gelen olayın olası
etkisini azaltmak ya da muumlmkuumlnse bu tuumlr olayların oumlnlenmesi iccedilin gerekli oumlnlemlerin alınarak mevcut durumun iyileştirilmesidir
(wwwispozelguvenlikcomtr)
Bu kapsamda goumlrevli personelin başlıca goumlrev ve sorumlulukları
aşağıdaki gibidir (wwwispozelguvenlikcomtr)
a) Tekne Sahipleri muumlrettebat ve misafirlerin marina işletme youmlnetmeliğine uygun davranmasını temin etmek
b) Demirlemiş olan teknelerin guumlvenliğinin sağlanması
c) Marina giriş ccedilıkış kontrolleri ile birlikte giriş ccedilıkış yapanların kayıt altına
alınması işlemi d) Guumlmruumlğe tabi uumlruumlnlerin guumlmruumlk muhafaza memurları ile birlikte ccedilalışmak
uumlzere kontrolsuumlz giriş ve ccedilıkışının oumlnlenmesi
e) Halka accedilık alanlardan marina yapısındaki kontrolluuml noktalara izinsiz girişlerin engellenmesi
f) Marina tesisinin teroumlr sabotaj ve adi ve profesyonel hırsızlık ve diğer
succedillara karşı korunması
g) Tekne sahipleri ve diğer marina kullananları iccedilin her tuumlrluuml youmlnlendirme ve danışma hizmeti
Marinalarda guumlvenlik hizmetlerinin başlıca amacı caydırıcılıktır Guumlvenlik personeli marina youmlnetiminin duumlzenlediği aralıklarla yaya devriye
yaparak marina sahasındaki kritik noktaları kontrol ederek bu noktalara tur
kontrol sistemi kapsamında kullandıkları dijital kalem ile boumllgenin kontrol edildiğini goumlsteren işaretlemeleri yaparlar Guumlvenlik personeli marina işletme
youmlnetmeliğine aykırı herhangi bir durumda yat limanı youmlnetimi ve guumlvenlik
personeli ortak iletişimi sağlayan karasal telsizlerle olayı bildirir ve gerekli muumldahaleleri yapar Gerccedilekleşen olayın niteliğine goumlre guumlvenlik raporu
duumlzenlenerek tutanak halinde marina youmlnetimine iletilir Guumlvenlik raporunda
olayın tuumlruuml tarihi saati ve gelişimi detaylandırılarak imza altına alınır Bu rapor
hem olayların kayıt altına alınarak incelenmesi hem de ileride oluşabilecek guumlvenlik risklerinin oumlnlenmesi iccedilin bir kopyası guumlvenlik ofisi kayıtlarına
alınmak uumlzere marina youmlnetimince saklanır İlgili youmlnetmeliklerde herhangi bir
detayı ya da standardı bulunmadığından ve tesisin oumlzelliklerine goumlre değişiklik goumlsterdiğinden guumlvenlik oumlnlemleri ve guumlvenlik personelinin yapılanması buumlyuumlk
oranda marina işletmesinin inisiyatifindedir
Guumlvenlik personelinin sayısı ve bulundukları noktalar doumlnemsel olarak
değişiklik goumlsterebilir Marinanın mevcut giriş ccedilıkışlarının haricinde ccedilekek sezonu doumlneminde ekstra personele ihtiyaccedil olabilir Ccedilekek sezonu doumlneminde
teknelerin kayıtlı demirbaşlarının tamir ya da başka sebeplerden marina dışarına
ccedilıkarılması esnasında marina youmlnetimince duumlzenlenen malzeme teslim tutanağının bir nuumlshası yine guumlvenlik ofisindeki kayıtlara dacirchil edilir Oumlzellikle
yabancı bayraklı teknelerin demirbaşlarına kayıtlı malzemelerin dışarı
ccedilıkarılması ya da dışarıdan yabancı bayraklı teknelere gelen guumlmruumlkluuml
malzemelerin marina sahasına girişi esnasında guumlmruumlk işlemleri kontrol edilir Tuumlm bu işlemler sırasında marina youmlnetiminin de onayı ile guumlvenlik personeli
teslim alınan ya da teslim edilen malzeme ile ilgili yapılacak işlemin son
safhasına kadar takip eder ve gerekli goumlrduumlğuuml guumlvenlik oumlnlemlerini alır
Marina ortak kullanım alanı olarak tanımlanan ve sadece tekne sahiplerinin değil dışarıdan marina iccedilerisindeki restoran bar alışveriş merkezi
vb işletmelere gelen muumlşterilerinde kullanabildiği alanda guumlvenlik personeli
yaptığı yaya devriyelerle muumlşterilerin marina işletme youmlnetmeliğine aykırı davranışları olup olmadığını tespit eder Ortak kullanım alanında meydana
gelebilecek olaylar genellikle hırsızlık ve muumlşteriler arasında ccedilıkan
anlaşmazlıklar sonucu meydana gelebilecek darp ya da adam yaralama gibi
succedillardır Oumlnlenemeyen benzer bir olayda guumlvenlik personeli delilleri muhafaza ederek kurumun bağlı olduğu kolluk kuvvetine haber verir Marina guumlvenlik
sahası olarak tanımlanan teknelerin bağlı bulunduğu ve birccedilok marinada ortak
kullanım alanıyla arasında ccedilit ve kartlı geccediliş noktaları olan alanlara izinsiz geccediliş
olması durumunda ise guumlvenlik personeli gerekli muumldahaleyi yaparak marina
youmlnetimine rapor eder
62 Balıkccedilı Barınaklarında Guumlvenlik Hizmetleri
Balıkccedilı barınakları ise genelde buumltccedilelerinin kısıtlı olması sebebiyle oumlzel guumlvenlik şirketlerinden yararlanamamakta oumlzel guumlvenlik personeli
ccedilalıştıramamaktadır Barınaklarda goumlruumllen uygulama sadece barınak girişinde
bekccedililik edecek oumlzel guumlvenlik belgesi olmayan kişilerin barınaktaki teknelere goumlzcuumlluumlk ederek koruması şeklindedir Balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik
hizmetleri ise marinalara goumlre ccedilok daha yetersiz duumlzeydedir Balıkccedilı
barınaklarının birccediloğunda herhangi bir guumlvenlik hizmeti yokken bazılarında bekccedili veya ccedilit bulunmakta ccedilok azında guumlvenlik kameraları bulunmaktadır
Birccedilok balıkccedilı barınağında guumlvenlik hizmeti ya da oumlnlemi şoumlyle
dursun alt ve uumlst yapı yeterli duumlzeyde değildir Bu konuya DTO 2013 yılı deniz sektoumlruuml raporunun Tuumlrkiye su uumlruumlnleri raporu başlığı altında balıkccedilı
barınaklarımızın bir kısmında istenilen alt ve uumlst yapıların bulunmadığına
değinilmiştir (DTO 2013)
7 YAT LİMANLARINDA GUumlVENLİK OumlNLEMLERİ
Yat limanlarında sadece guumlvenlik personeli ya da bekccedili
bulundurulması guumlvenliğin sağlanması accedilısından yeterli değildir Teknolojik imkacircnlardan yararlanarak guumlvenlik personelinin daha etkin ve verimli
ccedilalışmasını sağlanabilir Bu kapsamda yat limanlarında alınabilecek uumlst yapısal
ve teknolojik oumlnlemler ve bunların oumlzellikleri incelenecektir
71 Guumlvenlik Ccedilitleri
Guumlvenlik ccedilitleri marinalar ve bazı balıkccedilı barınaklarında marina guumlvenlik sahası tanımı iccedilerisine giren tekne bağlama alanını ortak kullanım
alnından ayırmak iccedilin kullanılırlar Yuumlkseklikleri ortalama bel hizasında ve
belirli noktalardan bağlama alanına girişe imkacircn verecek kartlı geccediliş noktaları
olabilir Guumlvenlik ccedilitleri uumlzerinden atlanarak bağlama sahasına giriş iccedilin kolay bir engel olmasına rağmen ortak kullanım alanı muumlşterileri iccedilin onlara ayrılmış
alanın bittiğini hatırlatan psikolojik bir engeldir
72 Araccedil Altı İzleme Sistemi
Şekil 2 Araccedil Altı İzleme Sistemi
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom
Marina girişinde araccedilların altlarının kontroluumlnuumln yapılması (bkz Şekil
2) ciddi sonuccedilları olabilecek teroumlr eylemlerinin oumlnlenmesi iccedilin oldukccedila oumlnemlidir
73 Plaka Tanıma Sistemi
Şekil 3 Plaka Tanıma Sistemi
Kaynak wwwplatarcomtr
Plaka tanıma sistemi (bkz Şekil 3) konvansiyonel kamera
kullanılması durumunda 10 metre mesafeden yuumlksek ccediloumlzuumlnuumlrluumlkluuml kamera
kullanılması durumunda 25 metre mesafeden plaka tanıma yaparak sisteme
kaydedebilmektedir Bu sistem yat limanı girişinde tekne sahibi personel ya da ortak kullanım alanı muumlşterisi aracını ayırt ederek gerekli durumlarda araccedilların
marina iccedilerisindeki durumuna da muumldahale etmeyi sağlar Yat limanına girişi
youmlnetimce yasaklanmış ya da daha oumlnce şuumlpheli goumlruumllen araccedillar tekrar giriş yaptıklarında ise uyarı vererek guumlvenlik personelinin gerekli muumldahaleyi
yapmasını sağlar (wwwplatarcomtr)
74 Guumlvenlik Kameraları
Yat limanlarında guumlvenlik kameraları yat limanı youmlnetimi tarafından
belirlenen noktalara kurulmaktadır Guumlvenlik personeli kameraları izleyerek herhangi bir olay durumunda yaya devriyedeki arkadaşını olaya muumldahale iccedilin
youmlnlendirebilir Guumlvenlik kameraları tekne sahipleri ve ortak kullanım alanı
muumlşterilerinin oumlzel hayat ve mahremiyetine zarar vermeyecek noktalara kurulmalıdır Herhangi bir guumlvenlik olayı olmaması halinde kayıtlar tekne
sahipleri dacirchil herhangi uumlccediluumlncuuml şahıslarla paylaşılmamalı sadece kolluk
kuvvetlerinin olay incelemesi iccedilin kullanılmalıdır Ayrıca kameraların gece goumlruumlş yakınlaştırma yatay ve dikey hareket etme oumlzelliklerine sahip olması yat
limanı guumlvenliği iccedilin bir artı olma niteliğindedir
75 Ccedilit Titreşim Sensoru
Şekil 4 Ccedilit Titreşim Sensoru
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom
Ccedilitlerde meydana gelebilecek titreşimin sensor vasıtası (bkz Şekil 4)
ile algılanarak ve titreşimin meydana geldiği tam nokta belirlenerek yaya
devriye ya da guumlvenlik kameraları sayesinde o nokta kontrol edilebilmektedir (wwwaissecuritysolutionscom)
76 Hareket Sensoru
Şekil 5 Hareket Sensoru
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom Volumetrik (hacimsel) ve mikro dalga boylarının kullanarak
korunması planlanan alana girenin tam yerini belirleyen sistemlerdir (bkz Şekil
5) Ccedilit kullanılmasının uygun olmadığı ya da muumlşterinin kendisini daha oumlzguumlr hissetmesinin oumlngoumlruumllduumlğuuml alanlar iccedilin uygun guumlvenlik ccediloumlzuumlmlerinden biridir
77 Deniz Altı Radarı
Şekil 6Deniz Altı Radarı
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom
Deniz altı radarı (bkz Şekil 6) su altından gelebilecek tehlikelere karşı
kullanılabilecek guumlvenlik oumlnlemlerinden biri olup deniz altındaki cismin tuumlruumlne goumlre ayrım yapabilen ve buna goumlre alarm verebilen sistemlerdir
78 Aydınlatma Yat limanı sahasında aydınlatma kullanıldığı alana goumlre guumlccedilluuml ya da
loş aydınlatma olabilir Ana girişler ve kritik noktalarda t kollu aydınlatma
direkleri ya da projektoumlrlerden yararlanılabilir İskele ve rıhtımlarda servis
kutularının aydınlatmaları kullanılabilir
79 Kartlı Giriş Kapıları Ccedilit kullanılan marinalarda iskelelerin girişinin tek bir noktadan
guumlvenlik accedilısından avantaj sağlamaktadır Ancak yat limanının yapısına goumlre bu
duruma uymayan yat limanları ccediloğunlukta olmakla birlikte bu durumda her
iskele ya da ara geccediliş noktasında kartlı geccediliş kapıları (bkz Şekil 7)
kullanılmalıdır Kartlı geccediliş ile bağlama alanına sadece tekne sahipleri tekne
sahiplerinin onay verdiği yakınları ve tekne yetki belgesi olan tekne muumlrettebatına geccediliş hakkı verilmektedir Dolayısıyla bağlama alanına yat
limanına dışarıdan gelen muumlşterilerin izinsiz girişleri engellenmiş ya da en aza
indirgenmiş olur
Şekil 7 Kartlı Giriş Kapıları
Kaynak wwwwestcountrygatescouk
710 Radyo Frekanslı (RFID) Tekne Tanıma ve Takip Sistemi Yat limanlarındaki teknelerin giriş ccedilıkışlarının takip edilmesi liman
personeli ve marina ofis koordinasyonu ya da guumlnluumlk tekne sayımları ile
yapılmaktadır Bu youmlntem yoğun doumlnemlerde aksaklıklara yol accedilabilmekte aynı zamanda guumlvenlik acısından olumsuz bir durum oluşturmaktadır Rfid
(RadioFrequencyIdentification) tekne takip sistemi (bkz Şekil 8) ile yat
limanındaki teknelerin goumlvdelerine yapıştırılan rfid etiketlerin sabit ya da mobil terminaller ile okunarak teknenin giriş ccedilıkışlarının anında kayıt altına
alınabilmesini ve guumlvenlik accedilısından bir sorun olduğunda hızlı muumldahaleyi
sağlar Sistem aynı zamanda kolluk kuvvetlerinin sorgusunda geriye doumlnuumlk ve
anlık rapor verilebilmektedir
Şekil 8 Rfid Tekne Tanıma ve Takip Sistemi
Kaynak wwwsensmarinecom
711 Yuumlz Tanıma Sistemleri Tekne sahipleri iccedilin ayrılmış alanlara kartlı geccedilişi zamanla kartın
kaybolması ya da sistemdeki aksaklıklardan dolayı tekne sahiplerinde
memnuniyetsizlik oluşturabilmektedir Yuumlz tanıma sistemleri tekne sahiplerinin
herhangi bariyer ya da kapıyı dokunmadan accedilmasını sağlamakta ve aynı
zamanda yuumlksek guumlvenlik sağlamaktadır Oumlzellikle turizm hizmeti kapsamında muumlşteriyi daha oumlzguumlr hissettirerek muumlşteri memnuniyetini sağlayacak teknolojik
oumlnlemlerden biridir (wwwhanvonyuztanimacom)
8 ARAŞTIRMANIN AMACI
Nitel araştırma youmlnteminin esnekliği ve akıcılığı bu youmlntemi
insanların tecruumlbelerini ve yorumlarını anlamaya uygun bir youmlntem haline getirmektedir Nitel veri toplama aracı yalnızca ldquonerdquo sorusunu sormaz Aynı
zamanda ve daha oumlnemlisi ldquoaccedilıklardquo ldquonedenrdquo ldquosuumlreccedil nedirrdquo ldquooumlnemi nedirrdquo gibi
sorular ve ifadeler kullanarak olayları durumları derinlemesine inceler (Hesse-
Biber ve Leavy 2005 28rsquoden aktaran Atik 201392)
Bu araştırma yat limanlarında meydana gelebilecek guumlvenlik
accedilıklarının tespiti mevcut guumlvenlik oumlnlemlerinin incelenmesi ve yat limanı
guumlvenliği uygulamalarının nasıl geliştirilebileceğine dair sorulara yanıt bulmak amacıyla yapılmıştır Tekne sahiplerinin teknelerinin bağlı bulunduğu yat
limanlarındaki guumlvenlik algısının ne youmlnde olduğu incelenmiş tekne
sahiplerinin goumlruumlş ve tecruumlbelerinden yararlanarak mevcut durum anlamlandırılmıştır
Yat limanlarındaki guumlvenlik hizmeti imkanlarının karşılaştırılarak
aralarındaki farklılıklar ya da benzerliklere goumlre yaşanan olayların değişiklik goumlstermesi guumlvenlik hizmetinin sağlayabildiği caydırıcılık roluuml uumlzerinde fikir
sağlanmasına sebep olduğu gibi tekne sahiplerinin goumlruumlşleri de asgari guumlvenlik
oumlnlemlerinin neler olması gerektiği istikametinde fikir vermiştir
9 ARAŞTIRMANIN YOumlNTEMİ
Araştırma kapsamında veri toplama youmlntemi olarak nitel araştırma
youmlntemlerinden yapılandırılmamış goumlruumlşme tekniği kullanılmış goumlruumlşmeler
03112015 ve 04112015 tarihlerinde yapılmıştır Goumlruumlşmeler sırasında notlar
tutulmuştur Ccedilalışmanın oumlrneklemini Ccedileşme yarımadasındaki yat limanlarının tamamı oluşturmaktadır Ccedilalışmanın oumlrnekleminin Ccedileşme yarımadasındaki yat
limanları olarak seccedililmesinin sebepleri arasında zincir marina işletmeleri uumlyesi
işletmelerin yanı sıra butik marinaların bulunması ve balıkccedilı barınaklarının guumlvenlik oumlnlemleri arasında farklılıkların bulunmasıdır Boumlylelikle
farklılıklardan elde edilecek verilerin ortak noktalarının izlenerek doğru
sonuccedillara ulaşılması hedeflenmiştir
Ccedilalışmanın oumlrneklemi olan Ccedileşme yarımadasındaki yat limanlarındaki
tekne sahipleri ve yat personeli ile goumlruumlşuumllmuumlş (bkz Tablo 1) yat
limanlarındaki guumlvenlik kavramı ile ilgili fikirleri alınmış yaşadıkları succedil teşkil eden olaylar uumlzerine konuşulmuştur Katılımcılar ile yapılan her bir goumlruumlşmenin
suumlresi 20 dakikadır Goumlruumlşmelerle ilgili sorular yapılandırılmamış olmasına
rağmen sektoumlr tecruumlbesine bağlı goumlzleme dayalı bilgilere goumlre şekillenmiş verilen cevaplara goumlre de yeni sorular şekillenmiştir
Tablo 1 Katılımcılar
Katılımcı Goumlrev Tecruumlbe Yaş Eğitim Koumlken Katılımcı 1 Balıkccedilı 15-20 35-40 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 2 Balıkccedilı 15-20 35-40 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 3 Kaptanı 10-15 35-40 Uumlniversite Denizcilik Katılımcı 4 Gemici 0-5 20-25 Lise Denizcilik Katılımcı 5 Tekne Sahibi 0-5 40-45 Lise Diğer Katılımcı 6 Tekne Sahibi 10-15 45-50 Lise Diğer Katılımcı 7 Kaptanı 15-20 45-50 İlkokul Denizcilik Katılımcı 8 Gemici 5-10 30-35 Lise Balıkccedilılık Katılımcı 9 Koop Bşk 25-30 50-55 İlkokul Balıkccedilılık
Katılımcı 10 Balıkccedilı 10-15 30-35 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 11 Balıkccedilı 10-15 35-40 İlkokul Balıkccedilılık
Katılımcı 12 Tekne Sahibi 0-5 40-45 Uumlniversite Diğer
10 ARAŞTIRMANIN BULGULARI
Araştırma kapsamında goumlruumlşuumllen 12 yat limanı muumlşterisinden 5i
balıkccedilı teknesi sahibi olmakla bunlardan 1 tanesi aynı zamanda balıkccedilı kooperatifi başkanıdır 3 tanesi tekne sahibi 2si oumlzel yat kaptanı ve 1i
gemicidir Katılımcıların ortalama sektoumlr tecruumlbesi 15 senedir 3uuml diğer sektoumlr
koumlkenli 3uuml denizcilik sektoumlruuml 6sı balıkccedilılık sektoumlruuml koumlkenlidir 6sı ilkokul 4uuml lise 2si uumlniversite mezunudur
Araştırma kapsamında Ccedileşme yarımadasındaki 4 adet marina ve 4 adet balıkccedilı barınağı işletmesinde ne gibi guumlvenlik oumlnlemlerinin alındığının
tespitine youmlnelik sorular kapsamında marinaların oumlzel guumlvenlik personeli
ccedilalıştırdığı kamera ccedilit kartlı giriş kapıları gibi guumlvenlik oumlnlemleri aldıkları
tespit edilmiştir Bazı balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik kamerası sisteminin yeni hayata geccedilirildiği ancak bazı balıkccedilı barınaklarında ise hiccedilbir guumlvenlik oumlnlemi
ve hizmetinin olmadığı tespit edilmiştir
Yaşanmış succedil teşkil eden herhangi bir olay olup olmadığına varsa oluş
biccediliminin ne olduğunu anlamaya youmlnelik soruya verilen cevaplarda marinalarda
olan olayların basit tekne malzemesinin ccedilalınmasıkaybolması ve bağlama alanına izinsiz girişler şeklinde olduğu goumlruumllmuumlştuumlr En azından guumlvenlik
kamerası ve ccedilit oumlnlemleri almış balıkccedilı barınaklarının ise bu oumlnlemlerin
olmadığı barınaklara goumlre daha guumlvenli olduğu algısı katılımcıların ortak
goumlruumlşuumlduumlr Genel olarak yat limanlarındaki guumlvenlik oumlnlemi seviyesine goumlre yaşanan olayların ters orantılı olduğu goumlzlemlenmiştir
Yaşanan guumlvenlik sorunlarının ccediloumlzuumlmuuml iccedilin tavsiyeleri sorulan katılımcılardan balıkccedilı barınağında bağlama yapan tekne sahipleri gelir
kalemlerinin yetersizliğinden dolayı devletin finansman desteği yapması
gerektiğine vurgu yapmışlar kaymakamlığın guumlvenlik ile ilgili toplantı yaparak
alınması gereken oumlnlemleri goumlruumlştuumlklerini ancak finansman desteği konusunda yardıma ihtiyaccedilları olduklarını ifade etmişlerdir Aynı sorunun marinada
teknelerini bağlayan muhatapları daha ccedilok ortak alanların bağlama sahasına
yakınlığından kaynaklanan izinsiz girişler olduğunu bildirmiş ve kartlı geccediliş sistemi yanı sıra yuumlz tanıma sistemlerinin faydalı olabileceğini belirtmişlerdir
Ayrıca ciddi teroumlr eylemlerinin oumlnlenmesi accedilısından marina işletmesinin
guumlvenlik hizmetlerinin yeterli olmadığı ifade edilmiş araccedil altı izleme sistemi gibi daha teknolojik oumlnlemlerden yararlanılması gerektiği ifade edilmiştir
11 SONUCcedil
Balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik oumlnlemlerinin marinalara goumlre yetersiz
olduğu hatta bazılarında hiccedilbir guumlvenlik oumlnleminin olmadığı goumlruumllmuumlştuumlr
Bunun başlıca sebepleri barınakların ilgili su uumlruumlnleri kooperatifi tarafından kiralanmasının getirdiği maliyetin yanı sıra bazı balıkccedilı barınakları iccedilin ek gelir
kaynağı olan oumlzel tekne bağlama bedeli girdisinden yararlanamayacak durumda
olmasıdır Oumlzel tekne kabul edemeyecek kadar yoğun balıkccedilı teknesi bağlanmış
barınaklar iccedilin tek gelir kaynağı tutulan balığın bedeline kooperatif tarafından belirlenmiş komisyon oranı ve balıkccedilı teknelerinin oumldediği oumlzel teknelere goumlre
ccedilok daha az olan bağlama bedelleridir
Ekonomik kaynakları sınırlı olan barınak işletmesinin guumlvenlik
hizmeti iccedilin bekccedilioumlzel guumlvenlik goumlrevlisi istihdam etmesi ya da barınağı diğer
teknolojik guumlvenlik oumlnlemler ile donatması balıkccedilılara ekstra ekonomik yuumlk
getirmektedir
Ayrıca balıkccedilı barınaklarının yetersiz alt ve uumlst yapısının guumlvenliği
etkileyen aydınlatma giriş kapısı duvar ya da ccedilit ve benzeri oumlğelerinin
iyileştirilmesi iccedilin gereken onay 4 bakanlığın ayrı ayrı incelemesi ve onayından sonra gerccedilekleştiğinden bahsi geccedilen iyileştirme ve tamamlamaların yapılması
gibi buumlrokratik işlemler barınak işletmesi youmlnetiminin etkinliğini
engellemektedir Nitekim 20102005 tarih ve 25972 sayılı Resmicirc Gazetede
yayınlanan Maliye Bakanlığının 300 sıra numaralı Milli Emlak Genel Tebliğinin F8 maddesinde alt ve uumlst yapısı bulunmayan ya da eksik barınaklar
iccedilin barınak işletmecisinin talebi doğrultusunda yapılacak değişiklikler
bakanlığımız Tarım ve Koumly İşleri Bakanlığı ile Ulaştırma Bakanlığının uygun goumlruumlşuumlne istinaden Balıkccedilı Barınakları Youmlnetmeliğinin 7 maddesinde yer alan
esaslar doğrultusunda ve 3621 sayılı Kıyı Kanunu uyarınca Bayındırlık ve İskacircn
Bakanlığınca değerlendirileceği ifade edilmektedir
Balıkccedilı barınaklarındaki guumlvenliğin yetersiz olmasından kaynaklanan
hırsızlıklar barınakların başlıca sorununu oluşturmaktadır Hırsızlık olaylarının
daha ccedilok kıccediltan takma deniz motorlarının balık bulucuların ve diğer elektronik
donanımların ccedilalınması olduğu anlaşılmaktadır Bunun yanı sıra kuumlccediluumlk bot ya da teknelerin ccedilalınması olaylarının da yaşandığı kaydedilmiştir
Oumlzel tekne bağlayarak gelir elde edebilen balıkccedilı barınakları bekccedili ya
da guumlvenlik kamerası gibi oumlnlemleri daha kolay alabilmektedir Asgari duumlzeyde sayılabilecek bu oumlnlemleri alan barınaklarda hırsızlık olaylarının olduğuna dair
bir veri elde edilmemiştir Buradan asgari duumlzeyde de olsa bekccedili ve guumlvenlik
kamerası hizmetini sunan balıkccedilı barınaklarının nispeten caydırıcılık sağladıkları duumlşuumlnuumllmektedir
Marinalarda guumlvenlik hizmetleri marina youmlnetiminin maddi olanakları
ccedilerccedilevesinde ve gerekli goumlruumllduumlğuuml duumlzeyde yapılmaktadır Balıkccedilı barınaklarına goumlre daha iyi guumlvenlik oumlnlemlerinin alındığı marinalarda yaşanan guumlvenlik
olayları genelde basit tekne malzemesi sayılabilecek hortum fırccedila ve benzeri
malzemenin ccedilalınmasıkaybolması şeklinde olduğu anlaşılmaktadır
Bazı tekne sahipleri tatillerini geccedilirmek iccedilin geldikleri yatlarında
oumlzguumlrluumlk alanlarını kısıtlayacak duumlzeyde guumlvenlik oumlnlemleri
istemeyebilmektedirler Bu nedenle marinaların daha ccedilok teknolojik guumlvenlik oumlnlemlerine ağırlık vermesi guumlvenlik seviyesini arttıracağı gibi tekne
sahiplerinin de oumlzel hayat ve mahremiyetleri konusunda daha az etkilenmiş
olduklarını hissettirebilir
Marinalardaki ticari alanların tekne bağlama alanı ile iccedil iccedile olması
bağlama alanına izinsiz girişlere teknelerin uumlzerine ccedilıkılmasına yol
accedilabilmektedir Marinanın uumlst yapı oumlzellikleri ve imar planının inşa oumlncesi guumlvenlik accedilısından analiz edilmesi genel marina guumlvenliği accedilısından faydalı
olabilir
Marinalardaki guumlvenlik hizmetlerinin balıkccedilı barınaklarına goumlre daha
iyi olmasına rağmen teknolojik accedilıdan yetersiz olması konuyla ilgili tekne
sahiplerinde olası teroumlr bombalı eylem gibi olayların meydana gelmesi
duumlşuumlncesini oluşturabilmektedir Araştırmaya konu olan hiccedilbir yat limanında
araccedil altı kontrol sistemi ya da plaka takip sisteminin olmaması karadan meydana gelebilecek saldırılara karşı accedilık olduklarını goumlstermektedir Aynı
şekilde araştırmaya konu olan yat limanlarında deniz altı radar sistemi de
olmadığından deniz altından gelebilecek her tuumlrluuml tehdide karşı korumasız durumdadırlar
Oumlte yandan marina işletme youmlnetmeliğinin marina işletmesinin tekne
ve tekne malzemesinin ccedilalınmasından tekne muumlrettebatının yaralanması oumllduumlruumllmesi ve teroumlr olaylarından sorumlu tutulamayacağını ifade eden 118
maddesi 28042010 tarih ve 27565 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Deniz
Turizmi Youmlnetmeliği Uygulama Tebliğinin 5Ccedil maddesince işletme iccedil talimatı
olarak tanımlanmakta ve bakanlık tarafından onaylanmaktadır
Ancak bu youmlnetmelik huumlkuumlmleri marinaların uumlst duumlzey teknolojik
guumlvenlik oumlnlemlerini alması iccedilin bir engel oluşturmamakta sadece yaşanabilecek bir olayın hukuki boyutunda marina youmlnetiminin sorumluluğunu
tanımlamaktadır
Genel olarak yat limanlarında yaşanan guumlvenlik olaylarının
oumlnlenebilmesi ya da en aza indirilebilmesi iccedilin deniz turizmi youmlnetmeliğinde ve
balıkccedilı barınakları youmlnetmeliğinde asgari guumlvenlik standartlarının tanımlanması
ve oumlzellikle balıkccedilı barınakları işletmelerinin yetkili devlet organları tarafından ekonomik ve uumlst yapısal anlamda desteklenmesi gerekmektedir Marinalarda
nispeten daha iyi olan guumlvenlik oumlnlemleri de daha teknolojik guumlvenlik oumlnlemleri
ile daha caydırıcı olabileceği gibi ciddi guumlvenlik olaylarının meydana getireceği
zararı en aza indirgeyebilir
KAYNAKCcedilA AEM (Ankara Emniyet Muumlduumlrluumlğuuml) (2015) ldquoKoruma ve Guumlvenlik Planı
Fihristirdquo wwwankarapoltrdosyalarornek_koruma_planidoc Erişim
17122015 Ais Security Solutions (2015) ldquoPort Harbor
Securityrdquohttpwwwaissecuritysolutionscomport-harbor-securitypdf
Erişim Tarihi 23122015
Ais Security Solutions (2015) ldquoAraccedil Altı İzleme Sistemirdquo httpwwwaissecuritysolutionscomport-harbor-securitypdf
Erişim Tarihi 23122015
American Society of Civil Engineers (2012) ldquoPlanning and Design Guidelines for Small Craft HarborsrdquoAmerican Society of Civil Engineers
Publications Virginia
Atik O (2013) ldquoTakım Liderliğinin Mesleki Kuumlltuumlr Youmlnuumlnden İncelenmesiGemi Kaptanları Uumlzerine Bir Araştırmardquo Dokuz Eyluumll
Uumlniversitesi Yayınları İzmir
ECMA (European Commission Maritime Affairs) (2015) ldquoBlue
GrowthStudyrdquohttpeceuropaeumaritimeaffairspolicycoastal_tourismindex_enhtm Erişim Tarihi 19122015
Havon Yuumlz Tanıma (2015) ldquoYuumlz Tanıma Sistemirdquo
wwwhanvonyuztanimacomindexhtml Erişim Tarihi 15122015 Hesse-Biber SN ve Leavy P (2006) ldquoThePractice of Qualitative
ResearchrdquoLondon Sage Publications
İMEAK Deniz Ticaret Odası (2009) ldquoDeniz Sektoumlruuml Raporurdquo httpwwwdenizticaretodasiorgtrSayfalarsektor-
raporuaspxErişim Tarihi 11012015
İMEAK Deniz Ticaret Odası (2013) ldquoDeniz Sektoumlruuml
RaporurdquohttpwwwdenizticaretodasiorgtrSayfalarsektor-raporuaspxErişim Tarihi 11122015
ISP Oumlzel Guumlvenlik AŞ (2013)ldquoMarina Guumlvenlik
Hizmetlerirdquohttpwwwispozelguvenlikcomtrmarina-guvenlik-hizmetleri Erişim Tarihi 26112015
ISP Oumlzel Guumlvenlik AŞ (2011) ldquoGuumlvenlik Fizibilite Ccedilalışmasırdquo
httpwwwispozelguvenlikcomtrguvenlik-fizibilite-calismasi Erişim
Tarihi 25112015 Kuumlltuumlr ve Turizm Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı (2009) ldquoDeniz Turizmi
YoumlnetmeliğirdquohttpteftiskulturturizmgovtrTR14610deniz-
turizmi-yonetmeligihtml Erişim Tarihi 16112015 Maliye Bakanlığı Milli Emlak Genel Muumlduumlrluumlğuuml (2005)ldquoMilli Emlak Genel
TebliğirdquohttpwwwmilliemlakgovtrSayfalarmevzuatidari-
duzenlemelergenel-tebligleraspxErişim Tarihi 17122015 Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Muumlduumlrluumlğuuml Mevzuat Bilgi Sistemi(2004)
ldquoOumlzel Guumlvenlik Hizmetlere Dair Kanunun Uygulanmasına İlişkin
YoumlnetmelikhttpwwwmevzuatgovtrMetinAspxMevzuatKod=757190ampMevzuatIliski=0ampsourceXmlSearch= Erişim Tarihi 18122015
Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Muumlduumlrluumlğuuml Mevzuat Bilgi Sistemi (1996)
ldquoBalıkccedilı Barınakları YoumlnetmeliğirdquohttpmevzuatbasbakanlikgovtrMetinAspxMevzuatKod
=754997ampsourceXmlSearch=ampMevzuatIliski=0 Erişim Tarihi
15112015
Nas S (2012) ldquoEmniyet ve Guumlvenlik Soumlzcuumlkleri Uumlzerine Bir Ccedilalışmardquo Denizcilik Dergisi Sayı 2 ISSN 1308-8629 s22
Orams M Marine Tourism (1999) Historyand Development of Marine
Tourism Routledge Platar Plaka Tanıma Sistemi (2015) ldquoPlaka Tanıma
Sistemirdquohttpwwwplatarcomtrplaka-tanimaphp Erişim 23122015
SensMarine AŞ (2015) ldquoMarina Guumlvenlik Sistemirdquo
httpwwwsensmarinecommarinaguvenligiphp Erişim Tarihi
17122015
Setur Marinaları İşletme Muumlduumlrluumlğuuml (2015) ldquoİşletme Youmlnetmeliğirdquo
httpwwwseturmarinascomtrkurumsalisletme-yonetmeligi Erişim
Tarihi 05122015
TC Başbakanlık Resmi Gazete ldquoDeniz Turizmi Youmlnetmeliği Uygulama Tebliğirdquohttpwwwresmigazetegovtreskiler20100420100428-
24htm Erişim Tarihi 25122015
The West Country Group (2015) ldquoMetal Gatesrdquo httpwwwwestcountrygatescoukmetalgatesprettyPhoto[gallerythu
mbs]8 Erişim Tarihi 15122015
maddesine goumlre bir tesisin guumlvenlik hizmeti valilik iznine tacircbi olmak kaydıyla
kendi iccedil buumlnyesinde kurabileceği guumlvenlik birimi ya da dış kaynak sağlayarak oumlzel guumlvenlik şirketlerince yapılabilmektedir Bu konuda seccedilim tesis işletmesine
bırakılmıştır
07102004 tarih 25606 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan oumlzel
guumlvenlik hizmetlerine dair kanunun uygulanmasına ilişkin youmlnetmeliğin koruma ve guumlvenlik planları başlığı altındaki 12 maddede oumlzel guumlvenlik şirketlerinin
bu youmlnetmelik kapsamında hizmet verecekleri tesis ve alanlara ilişkin koruma
ve guumlvenlik planlarının bir oumlrneğini 30 guumln iccedilerisinde valiliğe vermeleri gerektiğinden bahsedilerek planda valiliğin gerekli goumlrmesi durumunda
değişikliğe gidilebileceği ya da tespit edilen yetersizliklerin giderilmesini
isteyebileceği belirtilmiştir
4072009 tarih ve 27298 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Deniz Turizmi Youmlnetmeliğirsquonde ya da 13121996 tarih ve 22846 sayılı Resmi Gazetede
yayınlanan Balıkccedilı Barınakları Youmlnetmeliğirsquonde detayı bulunmayan guumlvenlik
oumlnlemleri oumlzel guumlvenlik şirketinin guumlvenlik hizmeti sunacağı tesiste yaptığı koruma ve guumlvenlik planı dacirchilinde detaylandırılır
Bu plan iccedilerik bakımından 07102004 tarih 25606 sayılı Resmi
Gazetede yayınlanan oumlzel guumlvenlik hizmetlerine dair kanunun uygulanmasına
ilişkin youmlnetmeliğin koruma ve guumlvenlik planı fihristi başlığı altındaki 12 maddeye istinaden aşağıdaki oumlğeleri iccedilermektedir
a) Tesis veya alanların yerleşim planı (iccedil ve dış kroki guumlvenliğin devriye alanı
ve durduğu konum belirtilecektir)
b) Yangınlara karşı alınacak oumlnlemler ve yangın sonrası uygulanacak hareket
tarzı
c) Doğalgaz kaccedilağı ve yangınına karşı alınacak oumlnlemler ve hareket tarzı
ccedil) Elektrik kaccedilağı ve yangınına karşı alınacak oumlnlemler ve hareket tarzı
d) Hırsızlık eylemlerine karşı alınacak oumlnlemler ve hareket tarzı
e) Deprem ve doğal afetlerde alınacak oumlnlemler ve hareket tarzı
f) Sabotajlara karşı alınacak oumlnlemler sabotaj sonrası eylemcilerin kaccedilış
yollarında alınacak oumlnlemler ve ilgili mercilere verilecek bilgiler
g) Toplu eylemler karşısında uygulanacak hareket tarzı (bomba eylemine karşı
alınan oumlnlemler ve bombaya dokunulmayacak ibaresinin bulunması)
ğ) Hava ve deniz limanlarında meydana gelebilecek olaylara karşı alınacak
oumlnlemler ve olay sonrası uygulanacak hareket tarzı
h) Kurum kuruluş Tesis ve alanların cadde sokak ve diğer yollarla
bağlantılarının krokisi (dış kroki ve devriye alanı)
ı) İlgili kurum kuruluş ve genel kollukla irtibat kurma usulleri (ilgili karakol)
Yine koruma ve guumlvenlik planı fihristi dacirchilinde yukarıda belirtilen
hususlar haricinde plan hazırlanacak yerin uumlrettiği mal ya da hizmetin oumlnemi
boumllgenin coğrafi şartları guumlvenlik guumlccedillerine olan uzaklığı ve stratejik oumlnemine bağlı olarak değişiklik yapılabileceğini ifade ederek yukarıda belirtilen ana
başlıkların tesisin yapısına goumlre değişiklik goumlsterebileceğine işaret edilmiştir
Koruma ve guumlvenlik planında maddeleştirilmiş unsurlardan doğal gaz
elektrik deprem doğal afetler ve yangın ile ilgili maddeler emniyet kavramı iccedilerisinde değerlendirilebilecek kavramlardır Yat limanlarında guumlvenlik
kavramı iccedilerisinde değerlendirilebilecek hususlara yat limanlarında meydana
gelebilecek guumlvenlik sorunları başlığı altında değinilecektir
54 Marina İşletme Youmlnetmeliği Kapsamında Guumlvenlik
Marinalarda işletme youmlnetmelikleri Tuumlrkiyede marinaların kendine oumlzguuml birkaccedil oumlzelliğinin getirdiği farklılıklardan kaynaklanan farklar dışında
birbiri ile buumlyuumlk oranda aynı iccedileriğe sahiptirler Marina işletme youmlnetmelikleri
tekne sahibinin imzalamış olduğu bağlama ya da ccedilekme atma soumlzleşmesinin bir
eki olarak soumlzleşmelerde geccediler ve bahsi geccedilen soumlzleşmeleri imzalayan tekne sahibi aynı zamanda Marina İşletme Youmlnetmeliğirsquoni de kabul etmiş olur Marina
İşletme Youmlnetmeliği iccedileriği itibariyle muumlmkuumln olduğunca sorumluluk
almamaya ccedilalışan ve tekne sahibinin guumlvenlikle ilgili sorumluluklarına vurgu yapan niteliktedir
Marina İşletme Youmlnetmeliği 1C maddesine goumlre marina guumlvenlik
sahası olarak tanımlanan alan teknelerin bağlandığı ve kamuya accedilık alandan bir
guumlvenlik ccediliti veveya parmaklık peyzajla ayrılmış iskeleler rıhtımlar mendirekler dolgu alanları otoparklar yakıt istasyonu ve tekne ccedilekek yerlerini
ifade etmektedir 74 maddede ise guumlvenliğin denetlenmesi sorumluluğunu
marina muumlduumlruumlne vermiştir 118 maddesinde marina işletmesinin sağlamış olduğu guumlvenlik hizmetinin sadece caydırıcılık oumlzelliği taşıdığı bu nedenle
marinada teknenin veveya kayıtlı veya kayıtsız envanterindeki malzemenin
kısmen ya da tamamen ccedilalınması kaybolması hasar goumlrmesi ile tekne
sahibinin tekne muumlrettebatının ve tekne muumlşterilerinin yaralama oumllduumlrme ve
teroumlr olaylarından dolayı uğrayabileceği her tuumlrluuml maddi ve manevi zarar ziyan
ve hasar marina işletmesinin mali mesuliyet sigortası kapsamı dışında olduğu belirtilerek marina işletmesinin sorumluluğu altında olmadığı ifade edilmiştir
6 YAT LİMANINDA GUumlVENLİK HİZMETLERİ
Marinalar ve balıkccedilı barınaklarında meydana gelebilecek guumlvenlik
sorunları koruma ve guumlvenlik planı fihristi ve yaşanmış olaylar goumlz oumlnuumlnde
bulundurulduğunda aşağıdaki gibi sıralanmıştır (AEM Koruma ve Guumlvenlik Planı Fihristi 2015) hırsızlık sabotaj toplu eylemler teroumlr eylemleri yat
limanı guumlvenlik sahasına izinsiz girişler adam yaralama cinayet ve kaccedilakccedilılık
Bu tehditlere karşı alınabilecek guumlvenlik hizmetlerinin şekli kanun kapsamında
belirlenmiştir
07102004 tarih 25606 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan oumlzel
guumlvenlik hizmetlerine dair kanunun uygulanmasına ilişkin youmlnetmeliğin
7maddesine goumlre tesis guumlvenliği kurum ve kuruluşlar buumlnyesinde oumlzel guumlvenlik birimi kurulmasına ya da bu hizmetin guumlvenlik şirketlerine goumlrduumlruumllmesi
suretiyle iki şekilde yapılabilir
61 Marinalarda Guumlvenlik Hizmetleri
Marinalar oumlzel guumlvenlik hizmeti iccedilin dış kaynak kullanımı yaparak
oumlzel guumlvenlik şirketlerinden yararlanmaktadır Oumlzel guumlvenlik hizmeti veren
şirket koruma ve guumlvenlik planı dacirchilinde marinanın guumlvenlik değerlendirmesini yapar Guumlvenlik değerlendirmesi yat limanı tesisine youmlnelik
iccedileriden veveya dışarıdan gelebilecek her ccedileşit eyleme karşı fizibilite ve
guumlvenlik risklerinin analizleri ile belirlenen bu risklerin değerlendirmesini iccedileren tespiti iccedilermektedir Fizibilite etuumlduuml proje hakkında keşif aşamasıdır
Guumlvenlik fizibilite ccedilalışması başarılı bir guumlvenlik hizmetine ulaşmanın
alternatiflerini ve metotlarını tespit ve analiz ederek en iyi guumlvenlik modelini
tespit edecek bakış accedilısının daraltılmasını sağlar Guumlvenlik fizibilite ccedilalışması sonucunda elde edilen ccedilerccedileve ccedilalışma ile nasıl ilerleneceği ve nelerin guumlvenlik
projesine dacirchil edileceği konularında yol goumlstererek kapsam ve duumlzeyi belirler
Guumlvenlik risk analizi ise guumlvenlik risklerinin ve bu risklerin oumllccedileklerinin ve tedbir alınması gereken alanların belirlenmesi suumlrecidir
(wwwispozelguvenlikcomtr)
Tuumlm bu ccedilalışmalardaki amaccedil marina işletmesinde uygulanacak
guumlvenlik uygulama doumlnguumlsuumlnuuml (bkz Şekil 1) belirlemek ve işlerlik kazandırmak iccedilindir
Şekil 1 Guumlvenlik Uygulaması Doumlnguumlsuuml
Kaynak wwwispozelguvenlikcomtr
Koruma ve sağlamlaştırma aşaması gerekli guumlvenlik oumlnlemlerin alınıp tedbirlerin arttırılarak sağlamlaştırmanın yapıldığı aşamadır Hazırlık
aşamasında alınan tedbirler dışında meydana gelebilecek olayların neler
olabileceği belirlenir ve alternatif guumlvenlik oumlnlemleri alınır Tespit aşaması mevcut işletme iccedili akışın izlenerek şuumlpheli goumlruumllen bir durumların tespitidir
Muumldahale aşaması guumlvenlik olayına muumldahale edilerek gerekli proseduumlruumln
yerine getirilmesi ifade eder İyileştirme aşaması ise meydana gelen olayın olası
etkisini azaltmak ya da muumlmkuumlnse bu tuumlr olayların oumlnlenmesi iccedilin gerekli oumlnlemlerin alınarak mevcut durumun iyileştirilmesidir
(wwwispozelguvenlikcomtr)
Bu kapsamda goumlrevli personelin başlıca goumlrev ve sorumlulukları
aşağıdaki gibidir (wwwispozelguvenlikcomtr)
a) Tekne Sahipleri muumlrettebat ve misafirlerin marina işletme youmlnetmeliğine uygun davranmasını temin etmek
b) Demirlemiş olan teknelerin guumlvenliğinin sağlanması
c) Marina giriş ccedilıkış kontrolleri ile birlikte giriş ccedilıkış yapanların kayıt altına
alınması işlemi d) Guumlmruumlğe tabi uumlruumlnlerin guumlmruumlk muhafaza memurları ile birlikte ccedilalışmak
uumlzere kontrolsuumlz giriş ve ccedilıkışının oumlnlenmesi
e) Halka accedilık alanlardan marina yapısındaki kontrolluuml noktalara izinsiz girişlerin engellenmesi
f) Marina tesisinin teroumlr sabotaj ve adi ve profesyonel hırsızlık ve diğer
succedillara karşı korunması
g) Tekne sahipleri ve diğer marina kullananları iccedilin her tuumlrluuml youmlnlendirme ve danışma hizmeti
Marinalarda guumlvenlik hizmetlerinin başlıca amacı caydırıcılıktır Guumlvenlik personeli marina youmlnetiminin duumlzenlediği aralıklarla yaya devriye
yaparak marina sahasındaki kritik noktaları kontrol ederek bu noktalara tur
kontrol sistemi kapsamında kullandıkları dijital kalem ile boumllgenin kontrol edildiğini goumlsteren işaretlemeleri yaparlar Guumlvenlik personeli marina işletme
youmlnetmeliğine aykırı herhangi bir durumda yat limanı youmlnetimi ve guumlvenlik
personeli ortak iletişimi sağlayan karasal telsizlerle olayı bildirir ve gerekli muumldahaleleri yapar Gerccedilekleşen olayın niteliğine goumlre guumlvenlik raporu
duumlzenlenerek tutanak halinde marina youmlnetimine iletilir Guumlvenlik raporunda
olayın tuumlruuml tarihi saati ve gelişimi detaylandırılarak imza altına alınır Bu rapor
hem olayların kayıt altına alınarak incelenmesi hem de ileride oluşabilecek guumlvenlik risklerinin oumlnlenmesi iccedilin bir kopyası guumlvenlik ofisi kayıtlarına
alınmak uumlzere marina youmlnetimince saklanır İlgili youmlnetmeliklerde herhangi bir
detayı ya da standardı bulunmadığından ve tesisin oumlzelliklerine goumlre değişiklik goumlsterdiğinden guumlvenlik oumlnlemleri ve guumlvenlik personelinin yapılanması buumlyuumlk
oranda marina işletmesinin inisiyatifindedir
Guumlvenlik personelinin sayısı ve bulundukları noktalar doumlnemsel olarak
değişiklik goumlsterebilir Marinanın mevcut giriş ccedilıkışlarının haricinde ccedilekek sezonu doumlneminde ekstra personele ihtiyaccedil olabilir Ccedilekek sezonu doumlneminde
teknelerin kayıtlı demirbaşlarının tamir ya da başka sebeplerden marina dışarına
ccedilıkarılması esnasında marina youmlnetimince duumlzenlenen malzeme teslim tutanağının bir nuumlshası yine guumlvenlik ofisindeki kayıtlara dacirchil edilir Oumlzellikle
yabancı bayraklı teknelerin demirbaşlarına kayıtlı malzemelerin dışarı
ccedilıkarılması ya da dışarıdan yabancı bayraklı teknelere gelen guumlmruumlkluuml
malzemelerin marina sahasına girişi esnasında guumlmruumlk işlemleri kontrol edilir Tuumlm bu işlemler sırasında marina youmlnetiminin de onayı ile guumlvenlik personeli
teslim alınan ya da teslim edilen malzeme ile ilgili yapılacak işlemin son
safhasına kadar takip eder ve gerekli goumlrduumlğuuml guumlvenlik oumlnlemlerini alır
Marina ortak kullanım alanı olarak tanımlanan ve sadece tekne sahiplerinin değil dışarıdan marina iccedilerisindeki restoran bar alışveriş merkezi
vb işletmelere gelen muumlşterilerinde kullanabildiği alanda guumlvenlik personeli
yaptığı yaya devriyelerle muumlşterilerin marina işletme youmlnetmeliğine aykırı davranışları olup olmadığını tespit eder Ortak kullanım alanında meydana
gelebilecek olaylar genellikle hırsızlık ve muumlşteriler arasında ccedilıkan
anlaşmazlıklar sonucu meydana gelebilecek darp ya da adam yaralama gibi
succedillardır Oumlnlenemeyen benzer bir olayda guumlvenlik personeli delilleri muhafaza ederek kurumun bağlı olduğu kolluk kuvvetine haber verir Marina guumlvenlik
sahası olarak tanımlanan teknelerin bağlı bulunduğu ve birccedilok marinada ortak
kullanım alanıyla arasında ccedilit ve kartlı geccediliş noktaları olan alanlara izinsiz geccediliş
olması durumunda ise guumlvenlik personeli gerekli muumldahaleyi yaparak marina
youmlnetimine rapor eder
62 Balıkccedilı Barınaklarında Guumlvenlik Hizmetleri
Balıkccedilı barınakları ise genelde buumltccedilelerinin kısıtlı olması sebebiyle oumlzel guumlvenlik şirketlerinden yararlanamamakta oumlzel guumlvenlik personeli
ccedilalıştıramamaktadır Barınaklarda goumlruumllen uygulama sadece barınak girişinde
bekccedililik edecek oumlzel guumlvenlik belgesi olmayan kişilerin barınaktaki teknelere goumlzcuumlluumlk ederek koruması şeklindedir Balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik
hizmetleri ise marinalara goumlre ccedilok daha yetersiz duumlzeydedir Balıkccedilı
barınaklarının birccediloğunda herhangi bir guumlvenlik hizmeti yokken bazılarında bekccedili veya ccedilit bulunmakta ccedilok azında guumlvenlik kameraları bulunmaktadır
Birccedilok balıkccedilı barınağında guumlvenlik hizmeti ya da oumlnlemi şoumlyle
dursun alt ve uumlst yapı yeterli duumlzeyde değildir Bu konuya DTO 2013 yılı deniz sektoumlruuml raporunun Tuumlrkiye su uumlruumlnleri raporu başlığı altında balıkccedilı
barınaklarımızın bir kısmında istenilen alt ve uumlst yapıların bulunmadığına
değinilmiştir (DTO 2013)
7 YAT LİMANLARINDA GUumlVENLİK OumlNLEMLERİ
Yat limanlarında sadece guumlvenlik personeli ya da bekccedili
bulundurulması guumlvenliğin sağlanması accedilısından yeterli değildir Teknolojik imkacircnlardan yararlanarak guumlvenlik personelinin daha etkin ve verimli
ccedilalışmasını sağlanabilir Bu kapsamda yat limanlarında alınabilecek uumlst yapısal
ve teknolojik oumlnlemler ve bunların oumlzellikleri incelenecektir
71 Guumlvenlik Ccedilitleri
Guumlvenlik ccedilitleri marinalar ve bazı balıkccedilı barınaklarında marina guumlvenlik sahası tanımı iccedilerisine giren tekne bağlama alanını ortak kullanım
alnından ayırmak iccedilin kullanılırlar Yuumlkseklikleri ortalama bel hizasında ve
belirli noktalardan bağlama alanına girişe imkacircn verecek kartlı geccediliş noktaları
olabilir Guumlvenlik ccedilitleri uumlzerinden atlanarak bağlama sahasına giriş iccedilin kolay bir engel olmasına rağmen ortak kullanım alanı muumlşterileri iccedilin onlara ayrılmış
alanın bittiğini hatırlatan psikolojik bir engeldir
72 Araccedil Altı İzleme Sistemi
Şekil 2 Araccedil Altı İzleme Sistemi
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom
Marina girişinde araccedilların altlarının kontroluumlnuumln yapılması (bkz Şekil
2) ciddi sonuccedilları olabilecek teroumlr eylemlerinin oumlnlenmesi iccedilin oldukccedila oumlnemlidir
73 Plaka Tanıma Sistemi
Şekil 3 Plaka Tanıma Sistemi
Kaynak wwwplatarcomtr
Plaka tanıma sistemi (bkz Şekil 3) konvansiyonel kamera
kullanılması durumunda 10 metre mesafeden yuumlksek ccediloumlzuumlnuumlrluumlkluuml kamera
kullanılması durumunda 25 metre mesafeden plaka tanıma yaparak sisteme
kaydedebilmektedir Bu sistem yat limanı girişinde tekne sahibi personel ya da ortak kullanım alanı muumlşterisi aracını ayırt ederek gerekli durumlarda araccedilların
marina iccedilerisindeki durumuna da muumldahale etmeyi sağlar Yat limanına girişi
youmlnetimce yasaklanmış ya da daha oumlnce şuumlpheli goumlruumllen araccedillar tekrar giriş yaptıklarında ise uyarı vererek guumlvenlik personelinin gerekli muumldahaleyi
yapmasını sağlar (wwwplatarcomtr)
74 Guumlvenlik Kameraları
Yat limanlarında guumlvenlik kameraları yat limanı youmlnetimi tarafından
belirlenen noktalara kurulmaktadır Guumlvenlik personeli kameraları izleyerek herhangi bir olay durumunda yaya devriyedeki arkadaşını olaya muumldahale iccedilin
youmlnlendirebilir Guumlvenlik kameraları tekne sahipleri ve ortak kullanım alanı
muumlşterilerinin oumlzel hayat ve mahremiyetine zarar vermeyecek noktalara kurulmalıdır Herhangi bir guumlvenlik olayı olmaması halinde kayıtlar tekne
sahipleri dacirchil herhangi uumlccediluumlncuuml şahıslarla paylaşılmamalı sadece kolluk
kuvvetlerinin olay incelemesi iccedilin kullanılmalıdır Ayrıca kameraların gece goumlruumlş yakınlaştırma yatay ve dikey hareket etme oumlzelliklerine sahip olması yat
limanı guumlvenliği iccedilin bir artı olma niteliğindedir
75 Ccedilit Titreşim Sensoru
Şekil 4 Ccedilit Titreşim Sensoru
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom
Ccedilitlerde meydana gelebilecek titreşimin sensor vasıtası (bkz Şekil 4)
ile algılanarak ve titreşimin meydana geldiği tam nokta belirlenerek yaya
devriye ya da guumlvenlik kameraları sayesinde o nokta kontrol edilebilmektedir (wwwaissecuritysolutionscom)
76 Hareket Sensoru
Şekil 5 Hareket Sensoru
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom Volumetrik (hacimsel) ve mikro dalga boylarının kullanarak
korunması planlanan alana girenin tam yerini belirleyen sistemlerdir (bkz Şekil
5) Ccedilit kullanılmasının uygun olmadığı ya da muumlşterinin kendisini daha oumlzguumlr hissetmesinin oumlngoumlruumllduumlğuuml alanlar iccedilin uygun guumlvenlik ccediloumlzuumlmlerinden biridir
77 Deniz Altı Radarı
Şekil 6Deniz Altı Radarı
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom
Deniz altı radarı (bkz Şekil 6) su altından gelebilecek tehlikelere karşı
kullanılabilecek guumlvenlik oumlnlemlerinden biri olup deniz altındaki cismin tuumlruumlne goumlre ayrım yapabilen ve buna goumlre alarm verebilen sistemlerdir
78 Aydınlatma Yat limanı sahasında aydınlatma kullanıldığı alana goumlre guumlccedilluuml ya da
loş aydınlatma olabilir Ana girişler ve kritik noktalarda t kollu aydınlatma
direkleri ya da projektoumlrlerden yararlanılabilir İskele ve rıhtımlarda servis
kutularının aydınlatmaları kullanılabilir
79 Kartlı Giriş Kapıları Ccedilit kullanılan marinalarda iskelelerin girişinin tek bir noktadan
guumlvenlik accedilısından avantaj sağlamaktadır Ancak yat limanının yapısına goumlre bu
duruma uymayan yat limanları ccediloğunlukta olmakla birlikte bu durumda her
iskele ya da ara geccediliş noktasında kartlı geccediliş kapıları (bkz Şekil 7)
kullanılmalıdır Kartlı geccediliş ile bağlama alanına sadece tekne sahipleri tekne
sahiplerinin onay verdiği yakınları ve tekne yetki belgesi olan tekne muumlrettebatına geccediliş hakkı verilmektedir Dolayısıyla bağlama alanına yat
limanına dışarıdan gelen muumlşterilerin izinsiz girişleri engellenmiş ya da en aza
indirgenmiş olur
Şekil 7 Kartlı Giriş Kapıları
Kaynak wwwwestcountrygatescouk
710 Radyo Frekanslı (RFID) Tekne Tanıma ve Takip Sistemi Yat limanlarındaki teknelerin giriş ccedilıkışlarının takip edilmesi liman
personeli ve marina ofis koordinasyonu ya da guumlnluumlk tekne sayımları ile
yapılmaktadır Bu youmlntem yoğun doumlnemlerde aksaklıklara yol accedilabilmekte aynı zamanda guumlvenlik acısından olumsuz bir durum oluşturmaktadır Rfid
(RadioFrequencyIdentification) tekne takip sistemi (bkz Şekil 8) ile yat
limanındaki teknelerin goumlvdelerine yapıştırılan rfid etiketlerin sabit ya da mobil terminaller ile okunarak teknenin giriş ccedilıkışlarının anında kayıt altına
alınabilmesini ve guumlvenlik accedilısından bir sorun olduğunda hızlı muumldahaleyi
sağlar Sistem aynı zamanda kolluk kuvvetlerinin sorgusunda geriye doumlnuumlk ve
anlık rapor verilebilmektedir
Şekil 8 Rfid Tekne Tanıma ve Takip Sistemi
Kaynak wwwsensmarinecom
711 Yuumlz Tanıma Sistemleri Tekne sahipleri iccedilin ayrılmış alanlara kartlı geccedilişi zamanla kartın
kaybolması ya da sistemdeki aksaklıklardan dolayı tekne sahiplerinde
memnuniyetsizlik oluşturabilmektedir Yuumlz tanıma sistemleri tekne sahiplerinin
herhangi bariyer ya da kapıyı dokunmadan accedilmasını sağlamakta ve aynı
zamanda yuumlksek guumlvenlik sağlamaktadır Oumlzellikle turizm hizmeti kapsamında muumlşteriyi daha oumlzguumlr hissettirerek muumlşteri memnuniyetini sağlayacak teknolojik
oumlnlemlerden biridir (wwwhanvonyuztanimacom)
8 ARAŞTIRMANIN AMACI
Nitel araştırma youmlnteminin esnekliği ve akıcılığı bu youmlntemi
insanların tecruumlbelerini ve yorumlarını anlamaya uygun bir youmlntem haline getirmektedir Nitel veri toplama aracı yalnızca ldquonerdquo sorusunu sormaz Aynı
zamanda ve daha oumlnemlisi ldquoaccedilıklardquo ldquonedenrdquo ldquosuumlreccedil nedirrdquo ldquooumlnemi nedirrdquo gibi
sorular ve ifadeler kullanarak olayları durumları derinlemesine inceler (Hesse-
Biber ve Leavy 2005 28rsquoden aktaran Atik 201392)
Bu araştırma yat limanlarında meydana gelebilecek guumlvenlik
accedilıklarının tespiti mevcut guumlvenlik oumlnlemlerinin incelenmesi ve yat limanı
guumlvenliği uygulamalarının nasıl geliştirilebileceğine dair sorulara yanıt bulmak amacıyla yapılmıştır Tekne sahiplerinin teknelerinin bağlı bulunduğu yat
limanlarındaki guumlvenlik algısının ne youmlnde olduğu incelenmiş tekne
sahiplerinin goumlruumlş ve tecruumlbelerinden yararlanarak mevcut durum anlamlandırılmıştır
Yat limanlarındaki guumlvenlik hizmeti imkanlarının karşılaştırılarak
aralarındaki farklılıklar ya da benzerliklere goumlre yaşanan olayların değişiklik goumlstermesi guumlvenlik hizmetinin sağlayabildiği caydırıcılık roluuml uumlzerinde fikir
sağlanmasına sebep olduğu gibi tekne sahiplerinin goumlruumlşleri de asgari guumlvenlik
oumlnlemlerinin neler olması gerektiği istikametinde fikir vermiştir
9 ARAŞTIRMANIN YOumlNTEMİ
Araştırma kapsamında veri toplama youmlntemi olarak nitel araştırma
youmlntemlerinden yapılandırılmamış goumlruumlşme tekniği kullanılmış goumlruumlşmeler
03112015 ve 04112015 tarihlerinde yapılmıştır Goumlruumlşmeler sırasında notlar
tutulmuştur Ccedilalışmanın oumlrneklemini Ccedileşme yarımadasındaki yat limanlarının tamamı oluşturmaktadır Ccedilalışmanın oumlrnekleminin Ccedileşme yarımadasındaki yat
limanları olarak seccedililmesinin sebepleri arasında zincir marina işletmeleri uumlyesi
işletmelerin yanı sıra butik marinaların bulunması ve balıkccedilı barınaklarının guumlvenlik oumlnlemleri arasında farklılıkların bulunmasıdır Boumlylelikle
farklılıklardan elde edilecek verilerin ortak noktalarının izlenerek doğru
sonuccedillara ulaşılması hedeflenmiştir
Ccedilalışmanın oumlrneklemi olan Ccedileşme yarımadasındaki yat limanlarındaki
tekne sahipleri ve yat personeli ile goumlruumlşuumllmuumlş (bkz Tablo 1) yat
limanlarındaki guumlvenlik kavramı ile ilgili fikirleri alınmış yaşadıkları succedil teşkil eden olaylar uumlzerine konuşulmuştur Katılımcılar ile yapılan her bir goumlruumlşmenin
suumlresi 20 dakikadır Goumlruumlşmelerle ilgili sorular yapılandırılmamış olmasına
rağmen sektoumlr tecruumlbesine bağlı goumlzleme dayalı bilgilere goumlre şekillenmiş verilen cevaplara goumlre de yeni sorular şekillenmiştir
Tablo 1 Katılımcılar
Katılımcı Goumlrev Tecruumlbe Yaş Eğitim Koumlken Katılımcı 1 Balıkccedilı 15-20 35-40 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 2 Balıkccedilı 15-20 35-40 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 3 Kaptanı 10-15 35-40 Uumlniversite Denizcilik Katılımcı 4 Gemici 0-5 20-25 Lise Denizcilik Katılımcı 5 Tekne Sahibi 0-5 40-45 Lise Diğer Katılımcı 6 Tekne Sahibi 10-15 45-50 Lise Diğer Katılımcı 7 Kaptanı 15-20 45-50 İlkokul Denizcilik Katılımcı 8 Gemici 5-10 30-35 Lise Balıkccedilılık Katılımcı 9 Koop Bşk 25-30 50-55 İlkokul Balıkccedilılık
Katılımcı 10 Balıkccedilı 10-15 30-35 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 11 Balıkccedilı 10-15 35-40 İlkokul Balıkccedilılık
Katılımcı 12 Tekne Sahibi 0-5 40-45 Uumlniversite Diğer
10 ARAŞTIRMANIN BULGULARI
Araştırma kapsamında goumlruumlşuumllen 12 yat limanı muumlşterisinden 5i
balıkccedilı teknesi sahibi olmakla bunlardan 1 tanesi aynı zamanda balıkccedilı kooperatifi başkanıdır 3 tanesi tekne sahibi 2si oumlzel yat kaptanı ve 1i
gemicidir Katılımcıların ortalama sektoumlr tecruumlbesi 15 senedir 3uuml diğer sektoumlr
koumlkenli 3uuml denizcilik sektoumlruuml 6sı balıkccedilılık sektoumlruuml koumlkenlidir 6sı ilkokul 4uuml lise 2si uumlniversite mezunudur
Araştırma kapsamında Ccedileşme yarımadasındaki 4 adet marina ve 4 adet balıkccedilı barınağı işletmesinde ne gibi guumlvenlik oumlnlemlerinin alındığının
tespitine youmlnelik sorular kapsamında marinaların oumlzel guumlvenlik personeli
ccedilalıştırdığı kamera ccedilit kartlı giriş kapıları gibi guumlvenlik oumlnlemleri aldıkları
tespit edilmiştir Bazı balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik kamerası sisteminin yeni hayata geccedilirildiği ancak bazı balıkccedilı barınaklarında ise hiccedilbir guumlvenlik oumlnlemi
ve hizmetinin olmadığı tespit edilmiştir
Yaşanmış succedil teşkil eden herhangi bir olay olup olmadığına varsa oluş
biccediliminin ne olduğunu anlamaya youmlnelik soruya verilen cevaplarda marinalarda
olan olayların basit tekne malzemesinin ccedilalınmasıkaybolması ve bağlama alanına izinsiz girişler şeklinde olduğu goumlruumllmuumlştuumlr En azından guumlvenlik
kamerası ve ccedilit oumlnlemleri almış balıkccedilı barınaklarının ise bu oumlnlemlerin
olmadığı barınaklara goumlre daha guumlvenli olduğu algısı katılımcıların ortak
goumlruumlşuumlduumlr Genel olarak yat limanlarındaki guumlvenlik oumlnlemi seviyesine goumlre yaşanan olayların ters orantılı olduğu goumlzlemlenmiştir
Yaşanan guumlvenlik sorunlarının ccediloumlzuumlmuuml iccedilin tavsiyeleri sorulan katılımcılardan balıkccedilı barınağında bağlama yapan tekne sahipleri gelir
kalemlerinin yetersizliğinden dolayı devletin finansman desteği yapması
gerektiğine vurgu yapmışlar kaymakamlığın guumlvenlik ile ilgili toplantı yaparak
alınması gereken oumlnlemleri goumlruumlştuumlklerini ancak finansman desteği konusunda yardıma ihtiyaccedilları olduklarını ifade etmişlerdir Aynı sorunun marinada
teknelerini bağlayan muhatapları daha ccedilok ortak alanların bağlama sahasına
yakınlığından kaynaklanan izinsiz girişler olduğunu bildirmiş ve kartlı geccediliş sistemi yanı sıra yuumlz tanıma sistemlerinin faydalı olabileceğini belirtmişlerdir
Ayrıca ciddi teroumlr eylemlerinin oumlnlenmesi accedilısından marina işletmesinin
guumlvenlik hizmetlerinin yeterli olmadığı ifade edilmiş araccedil altı izleme sistemi gibi daha teknolojik oumlnlemlerden yararlanılması gerektiği ifade edilmiştir
11 SONUCcedil
Balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik oumlnlemlerinin marinalara goumlre yetersiz
olduğu hatta bazılarında hiccedilbir guumlvenlik oumlnleminin olmadığı goumlruumllmuumlştuumlr
Bunun başlıca sebepleri barınakların ilgili su uumlruumlnleri kooperatifi tarafından kiralanmasının getirdiği maliyetin yanı sıra bazı balıkccedilı barınakları iccedilin ek gelir
kaynağı olan oumlzel tekne bağlama bedeli girdisinden yararlanamayacak durumda
olmasıdır Oumlzel tekne kabul edemeyecek kadar yoğun balıkccedilı teknesi bağlanmış
barınaklar iccedilin tek gelir kaynağı tutulan balığın bedeline kooperatif tarafından belirlenmiş komisyon oranı ve balıkccedilı teknelerinin oumldediği oumlzel teknelere goumlre
ccedilok daha az olan bağlama bedelleridir
Ekonomik kaynakları sınırlı olan barınak işletmesinin guumlvenlik
hizmeti iccedilin bekccedilioumlzel guumlvenlik goumlrevlisi istihdam etmesi ya da barınağı diğer
teknolojik guumlvenlik oumlnlemler ile donatması balıkccedilılara ekstra ekonomik yuumlk
getirmektedir
Ayrıca balıkccedilı barınaklarının yetersiz alt ve uumlst yapısının guumlvenliği
etkileyen aydınlatma giriş kapısı duvar ya da ccedilit ve benzeri oumlğelerinin
iyileştirilmesi iccedilin gereken onay 4 bakanlığın ayrı ayrı incelemesi ve onayından sonra gerccedilekleştiğinden bahsi geccedilen iyileştirme ve tamamlamaların yapılması
gibi buumlrokratik işlemler barınak işletmesi youmlnetiminin etkinliğini
engellemektedir Nitekim 20102005 tarih ve 25972 sayılı Resmicirc Gazetede
yayınlanan Maliye Bakanlığının 300 sıra numaralı Milli Emlak Genel Tebliğinin F8 maddesinde alt ve uumlst yapısı bulunmayan ya da eksik barınaklar
iccedilin barınak işletmecisinin talebi doğrultusunda yapılacak değişiklikler
bakanlığımız Tarım ve Koumly İşleri Bakanlığı ile Ulaştırma Bakanlığının uygun goumlruumlşuumlne istinaden Balıkccedilı Barınakları Youmlnetmeliğinin 7 maddesinde yer alan
esaslar doğrultusunda ve 3621 sayılı Kıyı Kanunu uyarınca Bayındırlık ve İskacircn
Bakanlığınca değerlendirileceği ifade edilmektedir
Balıkccedilı barınaklarındaki guumlvenliğin yetersiz olmasından kaynaklanan
hırsızlıklar barınakların başlıca sorununu oluşturmaktadır Hırsızlık olaylarının
daha ccedilok kıccediltan takma deniz motorlarının balık bulucuların ve diğer elektronik
donanımların ccedilalınması olduğu anlaşılmaktadır Bunun yanı sıra kuumlccediluumlk bot ya da teknelerin ccedilalınması olaylarının da yaşandığı kaydedilmiştir
Oumlzel tekne bağlayarak gelir elde edebilen balıkccedilı barınakları bekccedili ya
da guumlvenlik kamerası gibi oumlnlemleri daha kolay alabilmektedir Asgari duumlzeyde sayılabilecek bu oumlnlemleri alan barınaklarda hırsızlık olaylarının olduğuna dair
bir veri elde edilmemiştir Buradan asgari duumlzeyde de olsa bekccedili ve guumlvenlik
kamerası hizmetini sunan balıkccedilı barınaklarının nispeten caydırıcılık sağladıkları duumlşuumlnuumllmektedir
Marinalarda guumlvenlik hizmetleri marina youmlnetiminin maddi olanakları
ccedilerccedilevesinde ve gerekli goumlruumllduumlğuuml duumlzeyde yapılmaktadır Balıkccedilı barınaklarına goumlre daha iyi guumlvenlik oumlnlemlerinin alındığı marinalarda yaşanan guumlvenlik
olayları genelde basit tekne malzemesi sayılabilecek hortum fırccedila ve benzeri
malzemenin ccedilalınmasıkaybolması şeklinde olduğu anlaşılmaktadır
Bazı tekne sahipleri tatillerini geccedilirmek iccedilin geldikleri yatlarında
oumlzguumlrluumlk alanlarını kısıtlayacak duumlzeyde guumlvenlik oumlnlemleri
istemeyebilmektedirler Bu nedenle marinaların daha ccedilok teknolojik guumlvenlik oumlnlemlerine ağırlık vermesi guumlvenlik seviyesini arttıracağı gibi tekne
sahiplerinin de oumlzel hayat ve mahremiyetleri konusunda daha az etkilenmiş
olduklarını hissettirebilir
Marinalardaki ticari alanların tekne bağlama alanı ile iccedil iccedile olması
bağlama alanına izinsiz girişlere teknelerin uumlzerine ccedilıkılmasına yol
accedilabilmektedir Marinanın uumlst yapı oumlzellikleri ve imar planının inşa oumlncesi guumlvenlik accedilısından analiz edilmesi genel marina guumlvenliği accedilısından faydalı
olabilir
Marinalardaki guumlvenlik hizmetlerinin balıkccedilı barınaklarına goumlre daha
iyi olmasına rağmen teknolojik accedilıdan yetersiz olması konuyla ilgili tekne
sahiplerinde olası teroumlr bombalı eylem gibi olayların meydana gelmesi
duumlşuumlncesini oluşturabilmektedir Araştırmaya konu olan hiccedilbir yat limanında
araccedil altı kontrol sistemi ya da plaka takip sisteminin olmaması karadan meydana gelebilecek saldırılara karşı accedilık olduklarını goumlstermektedir Aynı
şekilde araştırmaya konu olan yat limanlarında deniz altı radar sistemi de
olmadığından deniz altından gelebilecek her tuumlrluuml tehdide karşı korumasız durumdadırlar
Oumlte yandan marina işletme youmlnetmeliğinin marina işletmesinin tekne
ve tekne malzemesinin ccedilalınmasından tekne muumlrettebatının yaralanması oumllduumlruumllmesi ve teroumlr olaylarından sorumlu tutulamayacağını ifade eden 118
maddesi 28042010 tarih ve 27565 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Deniz
Turizmi Youmlnetmeliği Uygulama Tebliğinin 5Ccedil maddesince işletme iccedil talimatı
olarak tanımlanmakta ve bakanlık tarafından onaylanmaktadır
Ancak bu youmlnetmelik huumlkuumlmleri marinaların uumlst duumlzey teknolojik
guumlvenlik oumlnlemlerini alması iccedilin bir engel oluşturmamakta sadece yaşanabilecek bir olayın hukuki boyutunda marina youmlnetiminin sorumluluğunu
tanımlamaktadır
Genel olarak yat limanlarında yaşanan guumlvenlik olaylarının
oumlnlenebilmesi ya da en aza indirilebilmesi iccedilin deniz turizmi youmlnetmeliğinde ve
balıkccedilı barınakları youmlnetmeliğinde asgari guumlvenlik standartlarının tanımlanması
ve oumlzellikle balıkccedilı barınakları işletmelerinin yetkili devlet organları tarafından ekonomik ve uumlst yapısal anlamda desteklenmesi gerekmektedir Marinalarda
nispeten daha iyi olan guumlvenlik oumlnlemleri de daha teknolojik guumlvenlik oumlnlemleri
ile daha caydırıcı olabileceği gibi ciddi guumlvenlik olaylarının meydana getireceği
zararı en aza indirgeyebilir
KAYNAKCcedilA AEM (Ankara Emniyet Muumlduumlrluumlğuuml) (2015) ldquoKoruma ve Guumlvenlik Planı
Fihristirdquo wwwankarapoltrdosyalarornek_koruma_planidoc Erişim
17122015 Ais Security Solutions (2015) ldquoPort Harbor
Securityrdquohttpwwwaissecuritysolutionscomport-harbor-securitypdf
Erişim Tarihi 23122015
Ais Security Solutions (2015) ldquoAraccedil Altı İzleme Sistemirdquo httpwwwaissecuritysolutionscomport-harbor-securitypdf
Erişim Tarihi 23122015
American Society of Civil Engineers (2012) ldquoPlanning and Design Guidelines for Small Craft HarborsrdquoAmerican Society of Civil Engineers
Publications Virginia
Atik O (2013) ldquoTakım Liderliğinin Mesleki Kuumlltuumlr Youmlnuumlnden İncelenmesiGemi Kaptanları Uumlzerine Bir Araştırmardquo Dokuz Eyluumll
Uumlniversitesi Yayınları İzmir
ECMA (European Commission Maritime Affairs) (2015) ldquoBlue
GrowthStudyrdquohttpeceuropaeumaritimeaffairspolicycoastal_tourismindex_enhtm Erişim Tarihi 19122015
Havon Yuumlz Tanıma (2015) ldquoYuumlz Tanıma Sistemirdquo
wwwhanvonyuztanimacomindexhtml Erişim Tarihi 15122015 Hesse-Biber SN ve Leavy P (2006) ldquoThePractice of Qualitative
ResearchrdquoLondon Sage Publications
İMEAK Deniz Ticaret Odası (2009) ldquoDeniz Sektoumlruuml Raporurdquo httpwwwdenizticaretodasiorgtrSayfalarsektor-
raporuaspxErişim Tarihi 11012015
İMEAK Deniz Ticaret Odası (2013) ldquoDeniz Sektoumlruuml
RaporurdquohttpwwwdenizticaretodasiorgtrSayfalarsektor-raporuaspxErişim Tarihi 11122015
ISP Oumlzel Guumlvenlik AŞ (2013)ldquoMarina Guumlvenlik
Hizmetlerirdquohttpwwwispozelguvenlikcomtrmarina-guvenlik-hizmetleri Erişim Tarihi 26112015
ISP Oumlzel Guumlvenlik AŞ (2011) ldquoGuumlvenlik Fizibilite Ccedilalışmasırdquo
httpwwwispozelguvenlikcomtrguvenlik-fizibilite-calismasi Erişim
Tarihi 25112015 Kuumlltuumlr ve Turizm Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı (2009) ldquoDeniz Turizmi
YoumlnetmeliğirdquohttpteftiskulturturizmgovtrTR14610deniz-
turizmi-yonetmeligihtml Erişim Tarihi 16112015 Maliye Bakanlığı Milli Emlak Genel Muumlduumlrluumlğuuml (2005)ldquoMilli Emlak Genel
TebliğirdquohttpwwwmilliemlakgovtrSayfalarmevzuatidari-
duzenlemelergenel-tebligleraspxErişim Tarihi 17122015 Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Muumlduumlrluumlğuuml Mevzuat Bilgi Sistemi(2004)
ldquoOumlzel Guumlvenlik Hizmetlere Dair Kanunun Uygulanmasına İlişkin
YoumlnetmelikhttpwwwmevzuatgovtrMetinAspxMevzuatKod=757190ampMevzuatIliski=0ampsourceXmlSearch= Erişim Tarihi 18122015
Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Muumlduumlrluumlğuuml Mevzuat Bilgi Sistemi (1996)
ldquoBalıkccedilı Barınakları YoumlnetmeliğirdquohttpmevzuatbasbakanlikgovtrMetinAspxMevzuatKod
=754997ampsourceXmlSearch=ampMevzuatIliski=0 Erişim Tarihi
15112015
Nas S (2012) ldquoEmniyet ve Guumlvenlik Soumlzcuumlkleri Uumlzerine Bir Ccedilalışmardquo Denizcilik Dergisi Sayı 2 ISSN 1308-8629 s22
Orams M Marine Tourism (1999) Historyand Development of Marine
Tourism Routledge Platar Plaka Tanıma Sistemi (2015) ldquoPlaka Tanıma
Sistemirdquohttpwwwplatarcomtrplaka-tanimaphp Erişim 23122015
SensMarine AŞ (2015) ldquoMarina Guumlvenlik Sistemirdquo
httpwwwsensmarinecommarinaguvenligiphp Erişim Tarihi
17122015
Setur Marinaları İşletme Muumlduumlrluumlğuuml (2015) ldquoİşletme Youmlnetmeliğirdquo
httpwwwseturmarinascomtrkurumsalisletme-yonetmeligi Erişim
Tarihi 05122015
TC Başbakanlık Resmi Gazete ldquoDeniz Turizmi Youmlnetmeliği Uygulama Tebliğirdquohttpwwwresmigazetegovtreskiler20100420100428-
24htm Erişim Tarihi 25122015
The West Country Group (2015) ldquoMetal Gatesrdquo httpwwwwestcountrygatescoukmetalgatesprettyPhoto[gallerythu
mbs]8 Erişim Tarihi 15122015
ğ) Hava ve deniz limanlarında meydana gelebilecek olaylara karşı alınacak
oumlnlemler ve olay sonrası uygulanacak hareket tarzı
h) Kurum kuruluş Tesis ve alanların cadde sokak ve diğer yollarla
bağlantılarının krokisi (dış kroki ve devriye alanı)
ı) İlgili kurum kuruluş ve genel kollukla irtibat kurma usulleri (ilgili karakol)
Yine koruma ve guumlvenlik planı fihristi dacirchilinde yukarıda belirtilen
hususlar haricinde plan hazırlanacak yerin uumlrettiği mal ya da hizmetin oumlnemi
boumllgenin coğrafi şartları guumlvenlik guumlccedillerine olan uzaklığı ve stratejik oumlnemine bağlı olarak değişiklik yapılabileceğini ifade ederek yukarıda belirtilen ana
başlıkların tesisin yapısına goumlre değişiklik goumlsterebileceğine işaret edilmiştir
Koruma ve guumlvenlik planında maddeleştirilmiş unsurlardan doğal gaz
elektrik deprem doğal afetler ve yangın ile ilgili maddeler emniyet kavramı iccedilerisinde değerlendirilebilecek kavramlardır Yat limanlarında guumlvenlik
kavramı iccedilerisinde değerlendirilebilecek hususlara yat limanlarında meydana
gelebilecek guumlvenlik sorunları başlığı altında değinilecektir
54 Marina İşletme Youmlnetmeliği Kapsamında Guumlvenlik
Marinalarda işletme youmlnetmelikleri Tuumlrkiyede marinaların kendine oumlzguuml birkaccedil oumlzelliğinin getirdiği farklılıklardan kaynaklanan farklar dışında
birbiri ile buumlyuumlk oranda aynı iccedileriğe sahiptirler Marina işletme youmlnetmelikleri
tekne sahibinin imzalamış olduğu bağlama ya da ccedilekme atma soumlzleşmesinin bir
eki olarak soumlzleşmelerde geccediler ve bahsi geccedilen soumlzleşmeleri imzalayan tekne sahibi aynı zamanda Marina İşletme Youmlnetmeliğirsquoni de kabul etmiş olur Marina
İşletme Youmlnetmeliği iccedileriği itibariyle muumlmkuumln olduğunca sorumluluk
almamaya ccedilalışan ve tekne sahibinin guumlvenlikle ilgili sorumluluklarına vurgu yapan niteliktedir
Marina İşletme Youmlnetmeliği 1C maddesine goumlre marina guumlvenlik
sahası olarak tanımlanan alan teknelerin bağlandığı ve kamuya accedilık alandan bir
guumlvenlik ccediliti veveya parmaklık peyzajla ayrılmış iskeleler rıhtımlar mendirekler dolgu alanları otoparklar yakıt istasyonu ve tekne ccedilekek yerlerini
ifade etmektedir 74 maddede ise guumlvenliğin denetlenmesi sorumluluğunu
marina muumlduumlruumlne vermiştir 118 maddesinde marina işletmesinin sağlamış olduğu guumlvenlik hizmetinin sadece caydırıcılık oumlzelliği taşıdığı bu nedenle
marinada teknenin veveya kayıtlı veya kayıtsız envanterindeki malzemenin
kısmen ya da tamamen ccedilalınması kaybolması hasar goumlrmesi ile tekne
sahibinin tekne muumlrettebatının ve tekne muumlşterilerinin yaralama oumllduumlrme ve
teroumlr olaylarından dolayı uğrayabileceği her tuumlrluuml maddi ve manevi zarar ziyan
ve hasar marina işletmesinin mali mesuliyet sigortası kapsamı dışında olduğu belirtilerek marina işletmesinin sorumluluğu altında olmadığı ifade edilmiştir
6 YAT LİMANINDA GUumlVENLİK HİZMETLERİ
Marinalar ve balıkccedilı barınaklarında meydana gelebilecek guumlvenlik
sorunları koruma ve guumlvenlik planı fihristi ve yaşanmış olaylar goumlz oumlnuumlnde
bulundurulduğunda aşağıdaki gibi sıralanmıştır (AEM Koruma ve Guumlvenlik Planı Fihristi 2015) hırsızlık sabotaj toplu eylemler teroumlr eylemleri yat
limanı guumlvenlik sahasına izinsiz girişler adam yaralama cinayet ve kaccedilakccedilılık
Bu tehditlere karşı alınabilecek guumlvenlik hizmetlerinin şekli kanun kapsamında
belirlenmiştir
07102004 tarih 25606 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan oumlzel
guumlvenlik hizmetlerine dair kanunun uygulanmasına ilişkin youmlnetmeliğin
7maddesine goumlre tesis guumlvenliği kurum ve kuruluşlar buumlnyesinde oumlzel guumlvenlik birimi kurulmasına ya da bu hizmetin guumlvenlik şirketlerine goumlrduumlruumllmesi
suretiyle iki şekilde yapılabilir
61 Marinalarda Guumlvenlik Hizmetleri
Marinalar oumlzel guumlvenlik hizmeti iccedilin dış kaynak kullanımı yaparak
oumlzel guumlvenlik şirketlerinden yararlanmaktadır Oumlzel guumlvenlik hizmeti veren
şirket koruma ve guumlvenlik planı dacirchilinde marinanın guumlvenlik değerlendirmesini yapar Guumlvenlik değerlendirmesi yat limanı tesisine youmlnelik
iccedileriden veveya dışarıdan gelebilecek her ccedileşit eyleme karşı fizibilite ve
guumlvenlik risklerinin analizleri ile belirlenen bu risklerin değerlendirmesini iccedileren tespiti iccedilermektedir Fizibilite etuumlduuml proje hakkında keşif aşamasıdır
Guumlvenlik fizibilite ccedilalışması başarılı bir guumlvenlik hizmetine ulaşmanın
alternatiflerini ve metotlarını tespit ve analiz ederek en iyi guumlvenlik modelini
tespit edecek bakış accedilısının daraltılmasını sağlar Guumlvenlik fizibilite ccedilalışması sonucunda elde edilen ccedilerccedileve ccedilalışma ile nasıl ilerleneceği ve nelerin guumlvenlik
projesine dacirchil edileceği konularında yol goumlstererek kapsam ve duumlzeyi belirler
Guumlvenlik risk analizi ise guumlvenlik risklerinin ve bu risklerin oumllccedileklerinin ve tedbir alınması gereken alanların belirlenmesi suumlrecidir
(wwwispozelguvenlikcomtr)
Tuumlm bu ccedilalışmalardaki amaccedil marina işletmesinde uygulanacak
guumlvenlik uygulama doumlnguumlsuumlnuuml (bkz Şekil 1) belirlemek ve işlerlik kazandırmak iccedilindir
Şekil 1 Guumlvenlik Uygulaması Doumlnguumlsuuml
Kaynak wwwispozelguvenlikcomtr
Koruma ve sağlamlaştırma aşaması gerekli guumlvenlik oumlnlemlerin alınıp tedbirlerin arttırılarak sağlamlaştırmanın yapıldığı aşamadır Hazırlık
aşamasında alınan tedbirler dışında meydana gelebilecek olayların neler
olabileceği belirlenir ve alternatif guumlvenlik oumlnlemleri alınır Tespit aşaması mevcut işletme iccedili akışın izlenerek şuumlpheli goumlruumllen bir durumların tespitidir
Muumldahale aşaması guumlvenlik olayına muumldahale edilerek gerekli proseduumlruumln
yerine getirilmesi ifade eder İyileştirme aşaması ise meydana gelen olayın olası
etkisini azaltmak ya da muumlmkuumlnse bu tuumlr olayların oumlnlenmesi iccedilin gerekli oumlnlemlerin alınarak mevcut durumun iyileştirilmesidir
(wwwispozelguvenlikcomtr)
Bu kapsamda goumlrevli personelin başlıca goumlrev ve sorumlulukları
aşağıdaki gibidir (wwwispozelguvenlikcomtr)
a) Tekne Sahipleri muumlrettebat ve misafirlerin marina işletme youmlnetmeliğine uygun davranmasını temin etmek
b) Demirlemiş olan teknelerin guumlvenliğinin sağlanması
c) Marina giriş ccedilıkış kontrolleri ile birlikte giriş ccedilıkış yapanların kayıt altına
alınması işlemi d) Guumlmruumlğe tabi uumlruumlnlerin guumlmruumlk muhafaza memurları ile birlikte ccedilalışmak
uumlzere kontrolsuumlz giriş ve ccedilıkışının oumlnlenmesi
e) Halka accedilık alanlardan marina yapısındaki kontrolluuml noktalara izinsiz girişlerin engellenmesi
f) Marina tesisinin teroumlr sabotaj ve adi ve profesyonel hırsızlık ve diğer
succedillara karşı korunması
g) Tekne sahipleri ve diğer marina kullananları iccedilin her tuumlrluuml youmlnlendirme ve danışma hizmeti
Marinalarda guumlvenlik hizmetlerinin başlıca amacı caydırıcılıktır Guumlvenlik personeli marina youmlnetiminin duumlzenlediği aralıklarla yaya devriye
yaparak marina sahasındaki kritik noktaları kontrol ederek bu noktalara tur
kontrol sistemi kapsamında kullandıkları dijital kalem ile boumllgenin kontrol edildiğini goumlsteren işaretlemeleri yaparlar Guumlvenlik personeli marina işletme
youmlnetmeliğine aykırı herhangi bir durumda yat limanı youmlnetimi ve guumlvenlik
personeli ortak iletişimi sağlayan karasal telsizlerle olayı bildirir ve gerekli muumldahaleleri yapar Gerccedilekleşen olayın niteliğine goumlre guumlvenlik raporu
duumlzenlenerek tutanak halinde marina youmlnetimine iletilir Guumlvenlik raporunda
olayın tuumlruuml tarihi saati ve gelişimi detaylandırılarak imza altına alınır Bu rapor
hem olayların kayıt altına alınarak incelenmesi hem de ileride oluşabilecek guumlvenlik risklerinin oumlnlenmesi iccedilin bir kopyası guumlvenlik ofisi kayıtlarına
alınmak uumlzere marina youmlnetimince saklanır İlgili youmlnetmeliklerde herhangi bir
detayı ya da standardı bulunmadığından ve tesisin oumlzelliklerine goumlre değişiklik goumlsterdiğinden guumlvenlik oumlnlemleri ve guumlvenlik personelinin yapılanması buumlyuumlk
oranda marina işletmesinin inisiyatifindedir
Guumlvenlik personelinin sayısı ve bulundukları noktalar doumlnemsel olarak
değişiklik goumlsterebilir Marinanın mevcut giriş ccedilıkışlarının haricinde ccedilekek sezonu doumlneminde ekstra personele ihtiyaccedil olabilir Ccedilekek sezonu doumlneminde
teknelerin kayıtlı demirbaşlarının tamir ya da başka sebeplerden marina dışarına
ccedilıkarılması esnasında marina youmlnetimince duumlzenlenen malzeme teslim tutanağının bir nuumlshası yine guumlvenlik ofisindeki kayıtlara dacirchil edilir Oumlzellikle
yabancı bayraklı teknelerin demirbaşlarına kayıtlı malzemelerin dışarı
ccedilıkarılması ya da dışarıdan yabancı bayraklı teknelere gelen guumlmruumlkluuml
malzemelerin marina sahasına girişi esnasında guumlmruumlk işlemleri kontrol edilir Tuumlm bu işlemler sırasında marina youmlnetiminin de onayı ile guumlvenlik personeli
teslim alınan ya da teslim edilen malzeme ile ilgili yapılacak işlemin son
safhasına kadar takip eder ve gerekli goumlrduumlğuuml guumlvenlik oumlnlemlerini alır
Marina ortak kullanım alanı olarak tanımlanan ve sadece tekne sahiplerinin değil dışarıdan marina iccedilerisindeki restoran bar alışveriş merkezi
vb işletmelere gelen muumlşterilerinde kullanabildiği alanda guumlvenlik personeli
yaptığı yaya devriyelerle muumlşterilerin marina işletme youmlnetmeliğine aykırı davranışları olup olmadığını tespit eder Ortak kullanım alanında meydana
gelebilecek olaylar genellikle hırsızlık ve muumlşteriler arasında ccedilıkan
anlaşmazlıklar sonucu meydana gelebilecek darp ya da adam yaralama gibi
succedillardır Oumlnlenemeyen benzer bir olayda guumlvenlik personeli delilleri muhafaza ederek kurumun bağlı olduğu kolluk kuvvetine haber verir Marina guumlvenlik
sahası olarak tanımlanan teknelerin bağlı bulunduğu ve birccedilok marinada ortak
kullanım alanıyla arasında ccedilit ve kartlı geccediliş noktaları olan alanlara izinsiz geccediliş
olması durumunda ise guumlvenlik personeli gerekli muumldahaleyi yaparak marina
youmlnetimine rapor eder
62 Balıkccedilı Barınaklarında Guumlvenlik Hizmetleri
Balıkccedilı barınakları ise genelde buumltccedilelerinin kısıtlı olması sebebiyle oumlzel guumlvenlik şirketlerinden yararlanamamakta oumlzel guumlvenlik personeli
ccedilalıştıramamaktadır Barınaklarda goumlruumllen uygulama sadece barınak girişinde
bekccedililik edecek oumlzel guumlvenlik belgesi olmayan kişilerin barınaktaki teknelere goumlzcuumlluumlk ederek koruması şeklindedir Balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik
hizmetleri ise marinalara goumlre ccedilok daha yetersiz duumlzeydedir Balıkccedilı
barınaklarının birccediloğunda herhangi bir guumlvenlik hizmeti yokken bazılarında bekccedili veya ccedilit bulunmakta ccedilok azında guumlvenlik kameraları bulunmaktadır
Birccedilok balıkccedilı barınağında guumlvenlik hizmeti ya da oumlnlemi şoumlyle
dursun alt ve uumlst yapı yeterli duumlzeyde değildir Bu konuya DTO 2013 yılı deniz sektoumlruuml raporunun Tuumlrkiye su uumlruumlnleri raporu başlığı altında balıkccedilı
barınaklarımızın bir kısmında istenilen alt ve uumlst yapıların bulunmadığına
değinilmiştir (DTO 2013)
7 YAT LİMANLARINDA GUumlVENLİK OumlNLEMLERİ
Yat limanlarında sadece guumlvenlik personeli ya da bekccedili
bulundurulması guumlvenliğin sağlanması accedilısından yeterli değildir Teknolojik imkacircnlardan yararlanarak guumlvenlik personelinin daha etkin ve verimli
ccedilalışmasını sağlanabilir Bu kapsamda yat limanlarında alınabilecek uumlst yapısal
ve teknolojik oumlnlemler ve bunların oumlzellikleri incelenecektir
71 Guumlvenlik Ccedilitleri
Guumlvenlik ccedilitleri marinalar ve bazı balıkccedilı barınaklarında marina guumlvenlik sahası tanımı iccedilerisine giren tekne bağlama alanını ortak kullanım
alnından ayırmak iccedilin kullanılırlar Yuumlkseklikleri ortalama bel hizasında ve
belirli noktalardan bağlama alanına girişe imkacircn verecek kartlı geccediliş noktaları
olabilir Guumlvenlik ccedilitleri uumlzerinden atlanarak bağlama sahasına giriş iccedilin kolay bir engel olmasına rağmen ortak kullanım alanı muumlşterileri iccedilin onlara ayrılmış
alanın bittiğini hatırlatan psikolojik bir engeldir
72 Araccedil Altı İzleme Sistemi
Şekil 2 Araccedil Altı İzleme Sistemi
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom
Marina girişinde araccedilların altlarının kontroluumlnuumln yapılması (bkz Şekil
2) ciddi sonuccedilları olabilecek teroumlr eylemlerinin oumlnlenmesi iccedilin oldukccedila oumlnemlidir
73 Plaka Tanıma Sistemi
Şekil 3 Plaka Tanıma Sistemi
Kaynak wwwplatarcomtr
Plaka tanıma sistemi (bkz Şekil 3) konvansiyonel kamera
kullanılması durumunda 10 metre mesafeden yuumlksek ccediloumlzuumlnuumlrluumlkluuml kamera
kullanılması durumunda 25 metre mesafeden plaka tanıma yaparak sisteme
kaydedebilmektedir Bu sistem yat limanı girişinde tekne sahibi personel ya da ortak kullanım alanı muumlşterisi aracını ayırt ederek gerekli durumlarda araccedilların
marina iccedilerisindeki durumuna da muumldahale etmeyi sağlar Yat limanına girişi
youmlnetimce yasaklanmış ya da daha oumlnce şuumlpheli goumlruumllen araccedillar tekrar giriş yaptıklarında ise uyarı vererek guumlvenlik personelinin gerekli muumldahaleyi
yapmasını sağlar (wwwplatarcomtr)
74 Guumlvenlik Kameraları
Yat limanlarında guumlvenlik kameraları yat limanı youmlnetimi tarafından
belirlenen noktalara kurulmaktadır Guumlvenlik personeli kameraları izleyerek herhangi bir olay durumunda yaya devriyedeki arkadaşını olaya muumldahale iccedilin
youmlnlendirebilir Guumlvenlik kameraları tekne sahipleri ve ortak kullanım alanı
muumlşterilerinin oumlzel hayat ve mahremiyetine zarar vermeyecek noktalara kurulmalıdır Herhangi bir guumlvenlik olayı olmaması halinde kayıtlar tekne
sahipleri dacirchil herhangi uumlccediluumlncuuml şahıslarla paylaşılmamalı sadece kolluk
kuvvetlerinin olay incelemesi iccedilin kullanılmalıdır Ayrıca kameraların gece goumlruumlş yakınlaştırma yatay ve dikey hareket etme oumlzelliklerine sahip olması yat
limanı guumlvenliği iccedilin bir artı olma niteliğindedir
75 Ccedilit Titreşim Sensoru
Şekil 4 Ccedilit Titreşim Sensoru
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom
Ccedilitlerde meydana gelebilecek titreşimin sensor vasıtası (bkz Şekil 4)
ile algılanarak ve titreşimin meydana geldiği tam nokta belirlenerek yaya
devriye ya da guumlvenlik kameraları sayesinde o nokta kontrol edilebilmektedir (wwwaissecuritysolutionscom)
76 Hareket Sensoru
Şekil 5 Hareket Sensoru
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom Volumetrik (hacimsel) ve mikro dalga boylarının kullanarak
korunması planlanan alana girenin tam yerini belirleyen sistemlerdir (bkz Şekil
5) Ccedilit kullanılmasının uygun olmadığı ya da muumlşterinin kendisini daha oumlzguumlr hissetmesinin oumlngoumlruumllduumlğuuml alanlar iccedilin uygun guumlvenlik ccediloumlzuumlmlerinden biridir
77 Deniz Altı Radarı
Şekil 6Deniz Altı Radarı
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom
Deniz altı radarı (bkz Şekil 6) su altından gelebilecek tehlikelere karşı
kullanılabilecek guumlvenlik oumlnlemlerinden biri olup deniz altındaki cismin tuumlruumlne goumlre ayrım yapabilen ve buna goumlre alarm verebilen sistemlerdir
78 Aydınlatma Yat limanı sahasında aydınlatma kullanıldığı alana goumlre guumlccedilluuml ya da
loş aydınlatma olabilir Ana girişler ve kritik noktalarda t kollu aydınlatma
direkleri ya da projektoumlrlerden yararlanılabilir İskele ve rıhtımlarda servis
kutularının aydınlatmaları kullanılabilir
79 Kartlı Giriş Kapıları Ccedilit kullanılan marinalarda iskelelerin girişinin tek bir noktadan
guumlvenlik accedilısından avantaj sağlamaktadır Ancak yat limanının yapısına goumlre bu
duruma uymayan yat limanları ccediloğunlukta olmakla birlikte bu durumda her
iskele ya da ara geccediliş noktasında kartlı geccediliş kapıları (bkz Şekil 7)
kullanılmalıdır Kartlı geccediliş ile bağlama alanına sadece tekne sahipleri tekne
sahiplerinin onay verdiği yakınları ve tekne yetki belgesi olan tekne muumlrettebatına geccediliş hakkı verilmektedir Dolayısıyla bağlama alanına yat
limanına dışarıdan gelen muumlşterilerin izinsiz girişleri engellenmiş ya da en aza
indirgenmiş olur
Şekil 7 Kartlı Giriş Kapıları
Kaynak wwwwestcountrygatescouk
710 Radyo Frekanslı (RFID) Tekne Tanıma ve Takip Sistemi Yat limanlarındaki teknelerin giriş ccedilıkışlarının takip edilmesi liman
personeli ve marina ofis koordinasyonu ya da guumlnluumlk tekne sayımları ile
yapılmaktadır Bu youmlntem yoğun doumlnemlerde aksaklıklara yol accedilabilmekte aynı zamanda guumlvenlik acısından olumsuz bir durum oluşturmaktadır Rfid
(RadioFrequencyIdentification) tekne takip sistemi (bkz Şekil 8) ile yat
limanındaki teknelerin goumlvdelerine yapıştırılan rfid etiketlerin sabit ya da mobil terminaller ile okunarak teknenin giriş ccedilıkışlarının anında kayıt altına
alınabilmesini ve guumlvenlik accedilısından bir sorun olduğunda hızlı muumldahaleyi
sağlar Sistem aynı zamanda kolluk kuvvetlerinin sorgusunda geriye doumlnuumlk ve
anlık rapor verilebilmektedir
Şekil 8 Rfid Tekne Tanıma ve Takip Sistemi
Kaynak wwwsensmarinecom
711 Yuumlz Tanıma Sistemleri Tekne sahipleri iccedilin ayrılmış alanlara kartlı geccedilişi zamanla kartın
kaybolması ya da sistemdeki aksaklıklardan dolayı tekne sahiplerinde
memnuniyetsizlik oluşturabilmektedir Yuumlz tanıma sistemleri tekne sahiplerinin
herhangi bariyer ya da kapıyı dokunmadan accedilmasını sağlamakta ve aynı
zamanda yuumlksek guumlvenlik sağlamaktadır Oumlzellikle turizm hizmeti kapsamında muumlşteriyi daha oumlzguumlr hissettirerek muumlşteri memnuniyetini sağlayacak teknolojik
oumlnlemlerden biridir (wwwhanvonyuztanimacom)
8 ARAŞTIRMANIN AMACI
Nitel araştırma youmlnteminin esnekliği ve akıcılığı bu youmlntemi
insanların tecruumlbelerini ve yorumlarını anlamaya uygun bir youmlntem haline getirmektedir Nitel veri toplama aracı yalnızca ldquonerdquo sorusunu sormaz Aynı
zamanda ve daha oumlnemlisi ldquoaccedilıklardquo ldquonedenrdquo ldquosuumlreccedil nedirrdquo ldquooumlnemi nedirrdquo gibi
sorular ve ifadeler kullanarak olayları durumları derinlemesine inceler (Hesse-
Biber ve Leavy 2005 28rsquoden aktaran Atik 201392)
Bu araştırma yat limanlarında meydana gelebilecek guumlvenlik
accedilıklarının tespiti mevcut guumlvenlik oumlnlemlerinin incelenmesi ve yat limanı
guumlvenliği uygulamalarının nasıl geliştirilebileceğine dair sorulara yanıt bulmak amacıyla yapılmıştır Tekne sahiplerinin teknelerinin bağlı bulunduğu yat
limanlarındaki guumlvenlik algısının ne youmlnde olduğu incelenmiş tekne
sahiplerinin goumlruumlş ve tecruumlbelerinden yararlanarak mevcut durum anlamlandırılmıştır
Yat limanlarındaki guumlvenlik hizmeti imkanlarının karşılaştırılarak
aralarındaki farklılıklar ya da benzerliklere goumlre yaşanan olayların değişiklik goumlstermesi guumlvenlik hizmetinin sağlayabildiği caydırıcılık roluuml uumlzerinde fikir
sağlanmasına sebep olduğu gibi tekne sahiplerinin goumlruumlşleri de asgari guumlvenlik
oumlnlemlerinin neler olması gerektiği istikametinde fikir vermiştir
9 ARAŞTIRMANIN YOumlNTEMİ
Araştırma kapsamında veri toplama youmlntemi olarak nitel araştırma
youmlntemlerinden yapılandırılmamış goumlruumlşme tekniği kullanılmış goumlruumlşmeler
03112015 ve 04112015 tarihlerinde yapılmıştır Goumlruumlşmeler sırasında notlar
tutulmuştur Ccedilalışmanın oumlrneklemini Ccedileşme yarımadasındaki yat limanlarının tamamı oluşturmaktadır Ccedilalışmanın oumlrnekleminin Ccedileşme yarımadasındaki yat
limanları olarak seccedililmesinin sebepleri arasında zincir marina işletmeleri uumlyesi
işletmelerin yanı sıra butik marinaların bulunması ve balıkccedilı barınaklarının guumlvenlik oumlnlemleri arasında farklılıkların bulunmasıdır Boumlylelikle
farklılıklardan elde edilecek verilerin ortak noktalarının izlenerek doğru
sonuccedillara ulaşılması hedeflenmiştir
Ccedilalışmanın oumlrneklemi olan Ccedileşme yarımadasındaki yat limanlarındaki
tekne sahipleri ve yat personeli ile goumlruumlşuumllmuumlş (bkz Tablo 1) yat
limanlarındaki guumlvenlik kavramı ile ilgili fikirleri alınmış yaşadıkları succedil teşkil eden olaylar uumlzerine konuşulmuştur Katılımcılar ile yapılan her bir goumlruumlşmenin
suumlresi 20 dakikadır Goumlruumlşmelerle ilgili sorular yapılandırılmamış olmasına
rağmen sektoumlr tecruumlbesine bağlı goumlzleme dayalı bilgilere goumlre şekillenmiş verilen cevaplara goumlre de yeni sorular şekillenmiştir
Tablo 1 Katılımcılar
Katılımcı Goumlrev Tecruumlbe Yaş Eğitim Koumlken Katılımcı 1 Balıkccedilı 15-20 35-40 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 2 Balıkccedilı 15-20 35-40 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 3 Kaptanı 10-15 35-40 Uumlniversite Denizcilik Katılımcı 4 Gemici 0-5 20-25 Lise Denizcilik Katılımcı 5 Tekne Sahibi 0-5 40-45 Lise Diğer Katılımcı 6 Tekne Sahibi 10-15 45-50 Lise Diğer Katılımcı 7 Kaptanı 15-20 45-50 İlkokul Denizcilik Katılımcı 8 Gemici 5-10 30-35 Lise Balıkccedilılık Katılımcı 9 Koop Bşk 25-30 50-55 İlkokul Balıkccedilılık
Katılımcı 10 Balıkccedilı 10-15 30-35 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 11 Balıkccedilı 10-15 35-40 İlkokul Balıkccedilılık
Katılımcı 12 Tekne Sahibi 0-5 40-45 Uumlniversite Diğer
10 ARAŞTIRMANIN BULGULARI
Araştırma kapsamında goumlruumlşuumllen 12 yat limanı muumlşterisinden 5i
balıkccedilı teknesi sahibi olmakla bunlardan 1 tanesi aynı zamanda balıkccedilı kooperatifi başkanıdır 3 tanesi tekne sahibi 2si oumlzel yat kaptanı ve 1i
gemicidir Katılımcıların ortalama sektoumlr tecruumlbesi 15 senedir 3uuml diğer sektoumlr
koumlkenli 3uuml denizcilik sektoumlruuml 6sı balıkccedilılık sektoumlruuml koumlkenlidir 6sı ilkokul 4uuml lise 2si uumlniversite mezunudur
Araştırma kapsamında Ccedileşme yarımadasındaki 4 adet marina ve 4 adet balıkccedilı barınağı işletmesinde ne gibi guumlvenlik oumlnlemlerinin alındığının
tespitine youmlnelik sorular kapsamında marinaların oumlzel guumlvenlik personeli
ccedilalıştırdığı kamera ccedilit kartlı giriş kapıları gibi guumlvenlik oumlnlemleri aldıkları
tespit edilmiştir Bazı balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik kamerası sisteminin yeni hayata geccedilirildiği ancak bazı balıkccedilı barınaklarında ise hiccedilbir guumlvenlik oumlnlemi
ve hizmetinin olmadığı tespit edilmiştir
Yaşanmış succedil teşkil eden herhangi bir olay olup olmadığına varsa oluş
biccediliminin ne olduğunu anlamaya youmlnelik soruya verilen cevaplarda marinalarda
olan olayların basit tekne malzemesinin ccedilalınmasıkaybolması ve bağlama alanına izinsiz girişler şeklinde olduğu goumlruumllmuumlştuumlr En azından guumlvenlik
kamerası ve ccedilit oumlnlemleri almış balıkccedilı barınaklarının ise bu oumlnlemlerin
olmadığı barınaklara goumlre daha guumlvenli olduğu algısı katılımcıların ortak
goumlruumlşuumlduumlr Genel olarak yat limanlarındaki guumlvenlik oumlnlemi seviyesine goumlre yaşanan olayların ters orantılı olduğu goumlzlemlenmiştir
Yaşanan guumlvenlik sorunlarının ccediloumlzuumlmuuml iccedilin tavsiyeleri sorulan katılımcılardan balıkccedilı barınağında bağlama yapan tekne sahipleri gelir
kalemlerinin yetersizliğinden dolayı devletin finansman desteği yapması
gerektiğine vurgu yapmışlar kaymakamlığın guumlvenlik ile ilgili toplantı yaparak
alınması gereken oumlnlemleri goumlruumlştuumlklerini ancak finansman desteği konusunda yardıma ihtiyaccedilları olduklarını ifade etmişlerdir Aynı sorunun marinada
teknelerini bağlayan muhatapları daha ccedilok ortak alanların bağlama sahasına
yakınlığından kaynaklanan izinsiz girişler olduğunu bildirmiş ve kartlı geccediliş sistemi yanı sıra yuumlz tanıma sistemlerinin faydalı olabileceğini belirtmişlerdir
Ayrıca ciddi teroumlr eylemlerinin oumlnlenmesi accedilısından marina işletmesinin
guumlvenlik hizmetlerinin yeterli olmadığı ifade edilmiş araccedil altı izleme sistemi gibi daha teknolojik oumlnlemlerden yararlanılması gerektiği ifade edilmiştir
11 SONUCcedil
Balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik oumlnlemlerinin marinalara goumlre yetersiz
olduğu hatta bazılarında hiccedilbir guumlvenlik oumlnleminin olmadığı goumlruumllmuumlştuumlr
Bunun başlıca sebepleri barınakların ilgili su uumlruumlnleri kooperatifi tarafından kiralanmasının getirdiği maliyetin yanı sıra bazı balıkccedilı barınakları iccedilin ek gelir
kaynağı olan oumlzel tekne bağlama bedeli girdisinden yararlanamayacak durumda
olmasıdır Oumlzel tekne kabul edemeyecek kadar yoğun balıkccedilı teknesi bağlanmış
barınaklar iccedilin tek gelir kaynağı tutulan balığın bedeline kooperatif tarafından belirlenmiş komisyon oranı ve balıkccedilı teknelerinin oumldediği oumlzel teknelere goumlre
ccedilok daha az olan bağlama bedelleridir
Ekonomik kaynakları sınırlı olan barınak işletmesinin guumlvenlik
hizmeti iccedilin bekccedilioumlzel guumlvenlik goumlrevlisi istihdam etmesi ya da barınağı diğer
teknolojik guumlvenlik oumlnlemler ile donatması balıkccedilılara ekstra ekonomik yuumlk
getirmektedir
Ayrıca balıkccedilı barınaklarının yetersiz alt ve uumlst yapısının guumlvenliği
etkileyen aydınlatma giriş kapısı duvar ya da ccedilit ve benzeri oumlğelerinin
iyileştirilmesi iccedilin gereken onay 4 bakanlığın ayrı ayrı incelemesi ve onayından sonra gerccedilekleştiğinden bahsi geccedilen iyileştirme ve tamamlamaların yapılması
gibi buumlrokratik işlemler barınak işletmesi youmlnetiminin etkinliğini
engellemektedir Nitekim 20102005 tarih ve 25972 sayılı Resmicirc Gazetede
yayınlanan Maliye Bakanlığının 300 sıra numaralı Milli Emlak Genel Tebliğinin F8 maddesinde alt ve uumlst yapısı bulunmayan ya da eksik barınaklar
iccedilin barınak işletmecisinin talebi doğrultusunda yapılacak değişiklikler
bakanlığımız Tarım ve Koumly İşleri Bakanlığı ile Ulaştırma Bakanlığının uygun goumlruumlşuumlne istinaden Balıkccedilı Barınakları Youmlnetmeliğinin 7 maddesinde yer alan
esaslar doğrultusunda ve 3621 sayılı Kıyı Kanunu uyarınca Bayındırlık ve İskacircn
Bakanlığınca değerlendirileceği ifade edilmektedir
Balıkccedilı barınaklarındaki guumlvenliğin yetersiz olmasından kaynaklanan
hırsızlıklar barınakların başlıca sorununu oluşturmaktadır Hırsızlık olaylarının
daha ccedilok kıccediltan takma deniz motorlarının balık bulucuların ve diğer elektronik
donanımların ccedilalınması olduğu anlaşılmaktadır Bunun yanı sıra kuumlccediluumlk bot ya da teknelerin ccedilalınması olaylarının da yaşandığı kaydedilmiştir
Oumlzel tekne bağlayarak gelir elde edebilen balıkccedilı barınakları bekccedili ya
da guumlvenlik kamerası gibi oumlnlemleri daha kolay alabilmektedir Asgari duumlzeyde sayılabilecek bu oumlnlemleri alan barınaklarda hırsızlık olaylarının olduğuna dair
bir veri elde edilmemiştir Buradan asgari duumlzeyde de olsa bekccedili ve guumlvenlik
kamerası hizmetini sunan balıkccedilı barınaklarının nispeten caydırıcılık sağladıkları duumlşuumlnuumllmektedir
Marinalarda guumlvenlik hizmetleri marina youmlnetiminin maddi olanakları
ccedilerccedilevesinde ve gerekli goumlruumllduumlğuuml duumlzeyde yapılmaktadır Balıkccedilı barınaklarına goumlre daha iyi guumlvenlik oumlnlemlerinin alındığı marinalarda yaşanan guumlvenlik
olayları genelde basit tekne malzemesi sayılabilecek hortum fırccedila ve benzeri
malzemenin ccedilalınmasıkaybolması şeklinde olduğu anlaşılmaktadır
Bazı tekne sahipleri tatillerini geccedilirmek iccedilin geldikleri yatlarında
oumlzguumlrluumlk alanlarını kısıtlayacak duumlzeyde guumlvenlik oumlnlemleri
istemeyebilmektedirler Bu nedenle marinaların daha ccedilok teknolojik guumlvenlik oumlnlemlerine ağırlık vermesi guumlvenlik seviyesini arttıracağı gibi tekne
sahiplerinin de oumlzel hayat ve mahremiyetleri konusunda daha az etkilenmiş
olduklarını hissettirebilir
Marinalardaki ticari alanların tekne bağlama alanı ile iccedil iccedile olması
bağlama alanına izinsiz girişlere teknelerin uumlzerine ccedilıkılmasına yol
accedilabilmektedir Marinanın uumlst yapı oumlzellikleri ve imar planının inşa oumlncesi guumlvenlik accedilısından analiz edilmesi genel marina guumlvenliği accedilısından faydalı
olabilir
Marinalardaki guumlvenlik hizmetlerinin balıkccedilı barınaklarına goumlre daha
iyi olmasına rağmen teknolojik accedilıdan yetersiz olması konuyla ilgili tekne
sahiplerinde olası teroumlr bombalı eylem gibi olayların meydana gelmesi
duumlşuumlncesini oluşturabilmektedir Araştırmaya konu olan hiccedilbir yat limanında
araccedil altı kontrol sistemi ya da plaka takip sisteminin olmaması karadan meydana gelebilecek saldırılara karşı accedilık olduklarını goumlstermektedir Aynı
şekilde araştırmaya konu olan yat limanlarında deniz altı radar sistemi de
olmadığından deniz altından gelebilecek her tuumlrluuml tehdide karşı korumasız durumdadırlar
Oumlte yandan marina işletme youmlnetmeliğinin marina işletmesinin tekne
ve tekne malzemesinin ccedilalınmasından tekne muumlrettebatının yaralanması oumllduumlruumllmesi ve teroumlr olaylarından sorumlu tutulamayacağını ifade eden 118
maddesi 28042010 tarih ve 27565 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Deniz
Turizmi Youmlnetmeliği Uygulama Tebliğinin 5Ccedil maddesince işletme iccedil talimatı
olarak tanımlanmakta ve bakanlık tarafından onaylanmaktadır
Ancak bu youmlnetmelik huumlkuumlmleri marinaların uumlst duumlzey teknolojik
guumlvenlik oumlnlemlerini alması iccedilin bir engel oluşturmamakta sadece yaşanabilecek bir olayın hukuki boyutunda marina youmlnetiminin sorumluluğunu
tanımlamaktadır
Genel olarak yat limanlarında yaşanan guumlvenlik olaylarının
oumlnlenebilmesi ya da en aza indirilebilmesi iccedilin deniz turizmi youmlnetmeliğinde ve
balıkccedilı barınakları youmlnetmeliğinde asgari guumlvenlik standartlarının tanımlanması
ve oumlzellikle balıkccedilı barınakları işletmelerinin yetkili devlet organları tarafından ekonomik ve uumlst yapısal anlamda desteklenmesi gerekmektedir Marinalarda
nispeten daha iyi olan guumlvenlik oumlnlemleri de daha teknolojik guumlvenlik oumlnlemleri
ile daha caydırıcı olabileceği gibi ciddi guumlvenlik olaylarının meydana getireceği
zararı en aza indirgeyebilir
KAYNAKCcedilA AEM (Ankara Emniyet Muumlduumlrluumlğuuml) (2015) ldquoKoruma ve Guumlvenlik Planı
Fihristirdquo wwwankarapoltrdosyalarornek_koruma_planidoc Erişim
17122015 Ais Security Solutions (2015) ldquoPort Harbor
Securityrdquohttpwwwaissecuritysolutionscomport-harbor-securitypdf
Erişim Tarihi 23122015
Ais Security Solutions (2015) ldquoAraccedil Altı İzleme Sistemirdquo httpwwwaissecuritysolutionscomport-harbor-securitypdf
Erişim Tarihi 23122015
American Society of Civil Engineers (2012) ldquoPlanning and Design Guidelines for Small Craft HarborsrdquoAmerican Society of Civil Engineers
Publications Virginia
Atik O (2013) ldquoTakım Liderliğinin Mesleki Kuumlltuumlr Youmlnuumlnden İncelenmesiGemi Kaptanları Uumlzerine Bir Araştırmardquo Dokuz Eyluumll
Uumlniversitesi Yayınları İzmir
ECMA (European Commission Maritime Affairs) (2015) ldquoBlue
GrowthStudyrdquohttpeceuropaeumaritimeaffairspolicycoastal_tourismindex_enhtm Erişim Tarihi 19122015
Havon Yuumlz Tanıma (2015) ldquoYuumlz Tanıma Sistemirdquo
wwwhanvonyuztanimacomindexhtml Erişim Tarihi 15122015 Hesse-Biber SN ve Leavy P (2006) ldquoThePractice of Qualitative
ResearchrdquoLondon Sage Publications
İMEAK Deniz Ticaret Odası (2009) ldquoDeniz Sektoumlruuml Raporurdquo httpwwwdenizticaretodasiorgtrSayfalarsektor-
raporuaspxErişim Tarihi 11012015
İMEAK Deniz Ticaret Odası (2013) ldquoDeniz Sektoumlruuml
RaporurdquohttpwwwdenizticaretodasiorgtrSayfalarsektor-raporuaspxErişim Tarihi 11122015
ISP Oumlzel Guumlvenlik AŞ (2013)ldquoMarina Guumlvenlik
Hizmetlerirdquohttpwwwispozelguvenlikcomtrmarina-guvenlik-hizmetleri Erişim Tarihi 26112015
ISP Oumlzel Guumlvenlik AŞ (2011) ldquoGuumlvenlik Fizibilite Ccedilalışmasırdquo
httpwwwispozelguvenlikcomtrguvenlik-fizibilite-calismasi Erişim
Tarihi 25112015 Kuumlltuumlr ve Turizm Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı (2009) ldquoDeniz Turizmi
YoumlnetmeliğirdquohttpteftiskulturturizmgovtrTR14610deniz-
turizmi-yonetmeligihtml Erişim Tarihi 16112015 Maliye Bakanlığı Milli Emlak Genel Muumlduumlrluumlğuuml (2005)ldquoMilli Emlak Genel
TebliğirdquohttpwwwmilliemlakgovtrSayfalarmevzuatidari-
duzenlemelergenel-tebligleraspxErişim Tarihi 17122015 Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Muumlduumlrluumlğuuml Mevzuat Bilgi Sistemi(2004)
ldquoOumlzel Guumlvenlik Hizmetlere Dair Kanunun Uygulanmasına İlişkin
YoumlnetmelikhttpwwwmevzuatgovtrMetinAspxMevzuatKod=757190ampMevzuatIliski=0ampsourceXmlSearch= Erişim Tarihi 18122015
Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Muumlduumlrluumlğuuml Mevzuat Bilgi Sistemi (1996)
ldquoBalıkccedilı Barınakları YoumlnetmeliğirdquohttpmevzuatbasbakanlikgovtrMetinAspxMevzuatKod
=754997ampsourceXmlSearch=ampMevzuatIliski=0 Erişim Tarihi
15112015
Nas S (2012) ldquoEmniyet ve Guumlvenlik Soumlzcuumlkleri Uumlzerine Bir Ccedilalışmardquo Denizcilik Dergisi Sayı 2 ISSN 1308-8629 s22
Orams M Marine Tourism (1999) Historyand Development of Marine
Tourism Routledge Platar Plaka Tanıma Sistemi (2015) ldquoPlaka Tanıma
Sistemirdquohttpwwwplatarcomtrplaka-tanimaphp Erişim 23122015
SensMarine AŞ (2015) ldquoMarina Guumlvenlik Sistemirdquo
httpwwwsensmarinecommarinaguvenligiphp Erişim Tarihi
17122015
Setur Marinaları İşletme Muumlduumlrluumlğuuml (2015) ldquoİşletme Youmlnetmeliğirdquo
httpwwwseturmarinascomtrkurumsalisletme-yonetmeligi Erişim
Tarihi 05122015
TC Başbakanlık Resmi Gazete ldquoDeniz Turizmi Youmlnetmeliği Uygulama Tebliğirdquohttpwwwresmigazetegovtreskiler20100420100428-
24htm Erişim Tarihi 25122015
The West Country Group (2015) ldquoMetal Gatesrdquo httpwwwwestcountrygatescoukmetalgatesprettyPhoto[gallerythu
mbs]8 Erişim Tarihi 15122015
teroumlr olaylarından dolayı uğrayabileceği her tuumlrluuml maddi ve manevi zarar ziyan
ve hasar marina işletmesinin mali mesuliyet sigortası kapsamı dışında olduğu belirtilerek marina işletmesinin sorumluluğu altında olmadığı ifade edilmiştir
6 YAT LİMANINDA GUumlVENLİK HİZMETLERİ
Marinalar ve balıkccedilı barınaklarında meydana gelebilecek guumlvenlik
sorunları koruma ve guumlvenlik planı fihristi ve yaşanmış olaylar goumlz oumlnuumlnde
bulundurulduğunda aşağıdaki gibi sıralanmıştır (AEM Koruma ve Guumlvenlik Planı Fihristi 2015) hırsızlık sabotaj toplu eylemler teroumlr eylemleri yat
limanı guumlvenlik sahasına izinsiz girişler adam yaralama cinayet ve kaccedilakccedilılık
Bu tehditlere karşı alınabilecek guumlvenlik hizmetlerinin şekli kanun kapsamında
belirlenmiştir
07102004 tarih 25606 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan oumlzel
guumlvenlik hizmetlerine dair kanunun uygulanmasına ilişkin youmlnetmeliğin
7maddesine goumlre tesis guumlvenliği kurum ve kuruluşlar buumlnyesinde oumlzel guumlvenlik birimi kurulmasına ya da bu hizmetin guumlvenlik şirketlerine goumlrduumlruumllmesi
suretiyle iki şekilde yapılabilir
61 Marinalarda Guumlvenlik Hizmetleri
Marinalar oumlzel guumlvenlik hizmeti iccedilin dış kaynak kullanımı yaparak
oumlzel guumlvenlik şirketlerinden yararlanmaktadır Oumlzel guumlvenlik hizmeti veren
şirket koruma ve guumlvenlik planı dacirchilinde marinanın guumlvenlik değerlendirmesini yapar Guumlvenlik değerlendirmesi yat limanı tesisine youmlnelik
iccedileriden veveya dışarıdan gelebilecek her ccedileşit eyleme karşı fizibilite ve
guumlvenlik risklerinin analizleri ile belirlenen bu risklerin değerlendirmesini iccedileren tespiti iccedilermektedir Fizibilite etuumlduuml proje hakkında keşif aşamasıdır
Guumlvenlik fizibilite ccedilalışması başarılı bir guumlvenlik hizmetine ulaşmanın
alternatiflerini ve metotlarını tespit ve analiz ederek en iyi guumlvenlik modelini
tespit edecek bakış accedilısının daraltılmasını sağlar Guumlvenlik fizibilite ccedilalışması sonucunda elde edilen ccedilerccedileve ccedilalışma ile nasıl ilerleneceği ve nelerin guumlvenlik
projesine dacirchil edileceği konularında yol goumlstererek kapsam ve duumlzeyi belirler
Guumlvenlik risk analizi ise guumlvenlik risklerinin ve bu risklerin oumllccedileklerinin ve tedbir alınması gereken alanların belirlenmesi suumlrecidir
(wwwispozelguvenlikcomtr)
Tuumlm bu ccedilalışmalardaki amaccedil marina işletmesinde uygulanacak
guumlvenlik uygulama doumlnguumlsuumlnuuml (bkz Şekil 1) belirlemek ve işlerlik kazandırmak iccedilindir
Şekil 1 Guumlvenlik Uygulaması Doumlnguumlsuuml
Kaynak wwwispozelguvenlikcomtr
Koruma ve sağlamlaştırma aşaması gerekli guumlvenlik oumlnlemlerin alınıp tedbirlerin arttırılarak sağlamlaştırmanın yapıldığı aşamadır Hazırlık
aşamasında alınan tedbirler dışında meydana gelebilecek olayların neler
olabileceği belirlenir ve alternatif guumlvenlik oumlnlemleri alınır Tespit aşaması mevcut işletme iccedili akışın izlenerek şuumlpheli goumlruumllen bir durumların tespitidir
Muumldahale aşaması guumlvenlik olayına muumldahale edilerek gerekli proseduumlruumln
yerine getirilmesi ifade eder İyileştirme aşaması ise meydana gelen olayın olası
etkisini azaltmak ya da muumlmkuumlnse bu tuumlr olayların oumlnlenmesi iccedilin gerekli oumlnlemlerin alınarak mevcut durumun iyileştirilmesidir
(wwwispozelguvenlikcomtr)
Bu kapsamda goumlrevli personelin başlıca goumlrev ve sorumlulukları
aşağıdaki gibidir (wwwispozelguvenlikcomtr)
a) Tekne Sahipleri muumlrettebat ve misafirlerin marina işletme youmlnetmeliğine uygun davranmasını temin etmek
b) Demirlemiş olan teknelerin guumlvenliğinin sağlanması
c) Marina giriş ccedilıkış kontrolleri ile birlikte giriş ccedilıkış yapanların kayıt altına
alınması işlemi d) Guumlmruumlğe tabi uumlruumlnlerin guumlmruumlk muhafaza memurları ile birlikte ccedilalışmak
uumlzere kontrolsuumlz giriş ve ccedilıkışının oumlnlenmesi
e) Halka accedilık alanlardan marina yapısındaki kontrolluuml noktalara izinsiz girişlerin engellenmesi
f) Marina tesisinin teroumlr sabotaj ve adi ve profesyonel hırsızlık ve diğer
succedillara karşı korunması
g) Tekne sahipleri ve diğer marina kullananları iccedilin her tuumlrluuml youmlnlendirme ve danışma hizmeti
Marinalarda guumlvenlik hizmetlerinin başlıca amacı caydırıcılıktır Guumlvenlik personeli marina youmlnetiminin duumlzenlediği aralıklarla yaya devriye
yaparak marina sahasındaki kritik noktaları kontrol ederek bu noktalara tur
kontrol sistemi kapsamında kullandıkları dijital kalem ile boumllgenin kontrol edildiğini goumlsteren işaretlemeleri yaparlar Guumlvenlik personeli marina işletme
youmlnetmeliğine aykırı herhangi bir durumda yat limanı youmlnetimi ve guumlvenlik
personeli ortak iletişimi sağlayan karasal telsizlerle olayı bildirir ve gerekli muumldahaleleri yapar Gerccedilekleşen olayın niteliğine goumlre guumlvenlik raporu
duumlzenlenerek tutanak halinde marina youmlnetimine iletilir Guumlvenlik raporunda
olayın tuumlruuml tarihi saati ve gelişimi detaylandırılarak imza altına alınır Bu rapor
hem olayların kayıt altına alınarak incelenmesi hem de ileride oluşabilecek guumlvenlik risklerinin oumlnlenmesi iccedilin bir kopyası guumlvenlik ofisi kayıtlarına
alınmak uumlzere marina youmlnetimince saklanır İlgili youmlnetmeliklerde herhangi bir
detayı ya da standardı bulunmadığından ve tesisin oumlzelliklerine goumlre değişiklik goumlsterdiğinden guumlvenlik oumlnlemleri ve guumlvenlik personelinin yapılanması buumlyuumlk
oranda marina işletmesinin inisiyatifindedir
Guumlvenlik personelinin sayısı ve bulundukları noktalar doumlnemsel olarak
değişiklik goumlsterebilir Marinanın mevcut giriş ccedilıkışlarının haricinde ccedilekek sezonu doumlneminde ekstra personele ihtiyaccedil olabilir Ccedilekek sezonu doumlneminde
teknelerin kayıtlı demirbaşlarının tamir ya da başka sebeplerden marina dışarına
ccedilıkarılması esnasında marina youmlnetimince duumlzenlenen malzeme teslim tutanağının bir nuumlshası yine guumlvenlik ofisindeki kayıtlara dacirchil edilir Oumlzellikle
yabancı bayraklı teknelerin demirbaşlarına kayıtlı malzemelerin dışarı
ccedilıkarılması ya da dışarıdan yabancı bayraklı teknelere gelen guumlmruumlkluuml
malzemelerin marina sahasına girişi esnasında guumlmruumlk işlemleri kontrol edilir Tuumlm bu işlemler sırasında marina youmlnetiminin de onayı ile guumlvenlik personeli
teslim alınan ya da teslim edilen malzeme ile ilgili yapılacak işlemin son
safhasına kadar takip eder ve gerekli goumlrduumlğuuml guumlvenlik oumlnlemlerini alır
Marina ortak kullanım alanı olarak tanımlanan ve sadece tekne sahiplerinin değil dışarıdan marina iccedilerisindeki restoran bar alışveriş merkezi
vb işletmelere gelen muumlşterilerinde kullanabildiği alanda guumlvenlik personeli
yaptığı yaya devriyelerle muumlşterilerin marina işletme youmlnetmeliğine aykırı davranışları olup olmadığını tespit eder Ortak kullanım alanında meydana
gelebilecek olaylar genellikle hırsızlık ve muumlşteriler arasında ccedilıkan
anlaşmazlıklar sonucu meydana gelebilecek darp ya da adam yaralama gibi
succedillardır Oumlnlenemeyen benzer bir olayda guumlvenlik personeli delilleri muhafaza ederek kurumun bağlı olduğu kolluk kuvvetine haber verir Marina guumlvenlik
sahası olarak tanımlanan teknelerin bağlı bulunduğu ve birccedilok marinada ortak
kullanım alanıyla arasında ccedilit ve kartlı geccediliş noktaları olan alanlara izinsiz geccediliş
olması durumunda ise guumlvenlik personeli gerekli muumldahaleyi yaparak marina
youmlnetimine rapor eder
62 Balıkccedilı Barınaklarında Guumlvenlik Hizmetleri
Balıkccedilı barınakları ise genelde buumltccedilelerinin kısıtlı olması sebebiyle oumlzel guumlvenlik şirketlerinden yararlanamamakta oumlzel guumlvenlik personeli
ccedilalıştıramamaktadır Barınaklarda goumlruumllen uygulama sadece barınak girişinde
bekccedililik edecek oumlzel guumlvenlik belgesi olmayan kişilerin barınaktaki teknelere goumlzcuumlluumlk ederek koruması şeklindedir Balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik
hizmetleri ise marinalara goumlre ccedilok daha yetersiz duumlzeydedir Balıkccedilı
barınaklarının birccediloğunda herhangi bir guumlvenlik hizmeti yokken bazılarında bekccedili veya ccedilit bulunmakta ccedilok azında guumlvenlik kameraları bulunmaktadır
Birccedilok balıkccedilı barınağında guumlvenlik hizmeti ya da oumlnlemi şoumlyle
dursun alt ve uumlst yapı yeterli duumlzeyde değildir Bu konuya DTO 2013 yılı deniz sektoumlruuml raporunun Tuumlrkiye su uumlruumlnleri raporu başlığı altında balıkccedilı
barınaklarımızın bir kısmında istenilen alt ve uumlst yapıların bulunmadığına
değinilmiştir (DTO 2013)
7 YAT LİMANLARINDA GUumlVENLİK OumlNLEMLERİ
Yat limanlarında sadece guumlvenlik personeli ya da bekccedili
bulundurulması guumlvenliğin sağlanması accedilısından yeterli değildir Teknolojik imkacircnlardan yararlanarak guumlvenlik personelinin daha etkin ve verimli
ccedilalışmasını sağlanabilir Bu kapsamda yat limanlarında alınabilecek uumlst yapısal
ve teknolojik oumlnlemler ve bunların oumlzellikleri incelenecektir
71 Guumlvenlik Ccedilitleri
Guumlvenlik ccedilitleri marinalar ve bazı balıkccedilı barınaklarında marina guumlvenlik sahası tanımı iccedilerisine giren tekne bağlama alanını ortak kullanım
alnından ayırmak iccedilin kullanılırlar Yuumlkseklikleri ortalama bel hizasında ve
belirli noktalardan bağlama alanına girişe imkacircn verecek kartlı geccediliş noktaları
olabilir Guumlvenlik ccedilitleri uumlzerinden atlanarak bağlama sahasına giriş iccedilin kolay bir engel olmasına rağmen ortak kullanım alanı muumlşterileri iccedilin onlara ayrılmış
alanın bittiğini hatırlatan psikolojik bir engeldir
72 Araccedil Altı İzleme Sistemi
Şekil 2 Araccedil Altı İzleme Sistemi
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom
Marina girişinde araccedilların altlarının kontroluumlnuumln yapılması (bkz Şekil
2) ciddi sonuccedilları olabilecek teroumlr eylemlerinin oumlnlenmesi iccedilin oldukccedila oumlnemlidir
73 Plaka Tanıma Sistemi
Şekil 3 Plaka Tanıma Sistemi
Kaynak wwwplatarcomtr
Plaka tanıma sistemi (bkz Şekil 3) konvansiyonel kamera
kullanılması durumunda 10 metre mesafeden yuumlksek ccediloumlzuumlnuumlrluumlkluuml kamera
kullanılması durumunda 25 metre mesafeden plaka tanıma yaparak sisteme
kaydedebilmektedir Bu sistem yat limanı girişinde tekne sahibi personel ya da ortak kullanım alanı muumlşterisi aracını ayırt ederek gerekli durumlarda araccedilların
marina iccedilerisindeki durumuna da muumldahale etmeyi sağlar Yat limanına girişi
youmlnetimce yasaklanmış ya da daha oumlnce şuumlpheli goumlruumllen araccedillar tekrar giriş yaptıklarında ise uyarı vererek guumlvenlik personelinin gerekli muumldahaleyi
yapmasını sağlar (wwwplatarcomtr)
74 Guumlvenlik Kameraları
Yat limanlarında guumlvenlik kameraları yat limanı youmlnetimi tarafından
belirlenen noktalara kurulmaktadır Guumlvenlik personeli kameraları izleyerek herhangi bir olay durumunda yaya devriyedeki arkadaşını olaya muumldahale iccedilin
youmlnlendirebilir Guumlvenlik kameraları tekne sahipleri ve ortak kullanım alanı
muumlşterilerinin oumlzel hayat ve mahremiyetine zarar vermeyecek noktalara kurulmalıdır Herhangi bir guumlvenlik olayı olmaması halinde kayıtlar tekne
sahipleri dacirchil herhangi uumlccediluumlncuuml şahıslarla paylaşılmamalı sadece kolluk
kuvvetlerinin olay incelemesi iccedilin kullanılmalıdır Ayrıca kameraların gece goumlruumlş yakınlaştırma yatay ve dikey hareket etme oumlzelliklerine sahip olması yat
limanı guumlvenliği iccedilin bir artı olma niteliğindedir
75 Ccedilit Titreşim Sensoru
Şekil 4 Ccedilit Titreşim Sensoru
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom
Ccedilitlerde meydana gelebilecek titreşimin sensor vasıtası (bkz Şekil 4)
ile algılanarak ve titreşimin meydana geldiği tam nokta belirlenerek yaya
devriye ya da guumlvenlik kameraları sayesinde o nokta kontrol edilebilmektedir (wwwaissecuritysolutionscom)
76 Hareket Sensoru
Şekil 5 Hareket Sensoru
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom Volumetrik (hacimsel) ve mikro dalga boylarının kullanarak
korunması planlanan alana girenin tam yerini belirleyen sistemlerdir (bkz Şekil
5) Ccedilit kullanılmasının uygun olmadığı ya da muumlşterinin kendisini daha oumlzguumlr hissetmesinin oumlngoumlruumllduumlğuuml alanlar iccedilin uygun guumlvenlik ccediloumlzuumlmlerinden biridir
77 Deniz Altı Radarı
Şekil 6Deniz Altı Radarı
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom
Deniz altı radarı (bkz Şekil 6) su altından gelebilecek tehlikelere karşı
kullanılabilecek guumlvenlik oumlnlemlerinden biri olup deniz altındaki cismin tuumlruumlne goumlre ayrım yapabilen ve buna goumlre alarm verebilen sistemlerdir
78 Aydınlatma Yat limanı sahasında aydınlatma kullanıldığı alana goumlre guumlccedilluuml ya da
loş aydınlatma olabilir Ana girişler ve kritik noktalarda t kollu aydınlatma
direkleri ya da projektoumlrlerden yararlanılabilir İskele ve rıhtımlarda servis
kutularının aydınlatmaları kullanılabilir
79 Kartlı Giriş Kapıları Ccedilit kullanılan marinalarda iskelelerin girişinin tek bir noktadan
guumlvenlik accedilısından avantaj sağlamaktadır Ancak yat limanının yapısına goumlre bu
duruma uymayan yat limanları ccediloğunlukta olmakla birlikte bu durumda her
iskele ya da ara geccediliş noktasında kartlı geccediliş kapıları (bkz Şekil 7)
kullanılmalıdır Kartlı geccediliş ile bağlama alanına sadece tekne sahipleri tekne
sahiplerinin onay verdiği yakınları ve tekne yetki belgesi olan tekne muumlrettebatına geccediliş hakkı verilmektedir Dolayısıyla bağlama alanına yat
limanına dışarıdan gelen muumlşterilerin izinsiz girişleri engellenmiş ya da en aza
indirgenmiş olur
Şekil 7 Kartlı Giriş Kapıları
Kaynak wwwwestcountrygatescouk
710 Radyo Frekanslı (RFID) Tekne Tanıma ve Takip Sistemi Yat limanlarındaki teknelerin giriş ccedilıkışlarının takip edilmesi liman
personeli ve marina ofis koordinasyonu ya da guumlnluumlk tekne sayımları ile
yapılmaktadır Bu youmlntem yoğun doumlnemlerde aksaklıklara yol accedilabilmekte aynı zamanda guumlvenlik acısından olumsuz bir durum oluşturmaktadır Rfid
(RadioFrequencyIdentification) tekne takip sistemi (bkz Şekil 8) ile yat
limanındaki teknelerin goumlvdelerine yapıştırılan rfid etiketlerin sabit ya da mobil terminaller ile okunarak teknenin giriş ccedilıkışlarının anında kayıt altına
alınabilmesini ve guumlvenlik accedilısından bir sorun olduğunda hızlı muumldahaleyi
sağlar Sistem aynı zamanda kolluk kuvvetlerinin sorgusunda geriye doumlnuumlk ve
anlık rapor verilebilmektedir
Şekil 8 Rfid Tekne Tanıma ve Takip Sistemi
Kaynak wwwsensmarinecom
711 Yuumlz Tanıma Sistemleri Tekne sahipleri iccedilin ayrılmış alanlara kartlı geccedilişi zamanla kartın
kaybolması ya da sistemdeki aksaklıklardan dolayı tekne sahiplerinde
memnuniyetsizlik oluşturabilmektedir Yuumlz tanıma sistemleri tekne sahiplerinin
herhangi bariyer ya da kapıyı dokunmadan accedilmasını sağlamakta ve aynı
zamanda yuumlksek guumlvenlik sağlamaktadır Oumlzellikle turizm hizmeti kapsamında muumlşteriyi daha oumlzguumlr hissettirerek muumlşteri memnuniyetini sağlayacak teknolojik
oumlnlemlerden biridir (wwwhanvonyuztanimacom)
8 ARAŞTIRMANIN AMACI
Nitel araştırma youmlnteminin esnekliği ve akıcılığı bu youmlntemi
insanların tecruumlbelerini ve yorumlarını anlamaya uygun bir youmlntem haline getirmektedir Nitel veri toplama aracı yalnızca ldquonerdquo sorusunu sormaz Aynı
zamanda ve daha oumlnemlisi ldquoaccedilıklardquo ldquonedenrdquo ldquosuumlreccedil nedirrdquo ldquooumlnemi nedirrdquo gibi
sorular ve ifadeler kullanarak olayları durumları derinlemesine inceler (Hesse-
Biber ve Leavy 2005 28rsquoden aktaran Atik 201392)
Bu araştırma yat limanlarında meydana gelebilecek guumlvenlik
accedilıklarının tespiti mevcut guumlvenlik oumlnlemlerinin incelenmesi ve yat limanı
guumlvenliği uygulamalarının nasıl geliştirilebileceğine dair sorulara yanıt bulmak amacıyla yapılmıştır Tekne sahiplerinin teknelerinin bağlı bulunduğu yat
limanlarındaki guumlvenlik algısının ne youmlnde olduğu incelenmiş tekne
sahiplerinin goumlruumlş ve tecruumlbelerinden yararlanarak mevcut durum anlamlandırılmıştır
Yat limanlarındaki guumlvenlik hizmeti imkanlarının karşılaştırılarak
aralarındaki farklılıklar ya da benzerliklere goumlre yaşanan olayların değişiklik goumlstermesi guumlvenlik hizmetinin sağlayabildiği caydırıcılık roluuml uumlzerinde fikir
sağlanmasına sebep olduğu gibi tekne sahiplerinin goumlruumlşleri de asgari guumlvenlik
oumlnlemlerinin neler olması gerektiği istikametinde fikir vermiştir
9 ARAŞTIRMANIN YOumlNTEMİ
Araştırma kapsamında veri toplama youmlntemi olarak nitel araştırma
youmlntemlerinden yapılandırılmamış goumlruumlşme tekniği kullanılmış goumlruumlşmeler
03112015 ve 04112015 tarihlerinde yapılmıştır Goumlruumlşmeler sırasında notlar
tutulmuştur Ccedilalışmanın oumlrneklemini Ccedileşme yarımadasındaki yat limanlarının tamamı oluşturmaktadır Ccedilalışmanın oumlrnekleminin Ccedileşme yarımadasındaki yat
limanları olarak seccedililmesinin sebepleri arasında zincir marina işletmeleri uumlyesi
işletmelerin yanı sıra butik marinaların bulunması ve balıkccedilı barınaklarının guumlvenlik oumlnlemleri arasında farklılıkların bulunmasıdır Boumlylelikle
farklılıklardan elde edilecek verilerin ortak noktalarının izlenerek doğru
sonuccedillara ulaşılması hedeflenmiştir
Ccedilalışmanın oumlrneklemi olan Ccedileşme yarımadasındaki yat limanlarındaki
tekne sahipleri ve yat personeli ile goumlruumlşuumllmuumlş (bkz Tablo 1) yat
limanlarındaki guumlvenlik kavramı ile ilgili fikirleri alınmış yaşadıkları succedil teşkil eden olaylar uumlzerine konuşulmuştur Katılımcılar ile yapılan her bir goumlruumlşmenin
suumlresi 20 dakikadır Goumlruumlşmelerle ilgili sorular yapılandırılmamış olmasına
rağmen sektoumlr tecruumlbesine bağlı goumlzleme dayalı bilgilere goumlre şekillenmiş verilen cevaplara goumlre de yeni sorular şekillenmiştir
Tablo 1 Katılımcılar
Katılımcı Goumlrev Tecruumlbe Yaş Eğitim Koumlken Katılımcı 1 Balıkccedilı 15-20 35-40 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 2 Balıkccedilı 15-20 35-40 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 3 Kaptanı 10-15 35-40 Uumlniversite Denizcilik Katılımcı 4 Gemici 0-5 20-25 Lise Denizcilik Katılımcı 5 Tekne Sahibi 0-5 40-45 Lise Diğer Katılımcı 6 Tekne Sahibi 10-15 45-50 Lise Diğer Katılımcı 7 Kaptanı 15-20 45-50 İlkokul Denizcilik Katılımcı 8 Gemici 5-10 30-35 Lise Balıkccedilılık Katılımcı 9 Koop Bşk 25-30 50-55 İlkokul Balıkccedilılık
Katılımcı 10 Balıkccedilı 10-15 30-35 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 11 Balıkccedilı 10-15 35-40 İlkokul Balıkccedilılık
Katılımcı 12 Tekne Sahibi 0-5 40-45 Uumlniversite Diğer
10 ARAŞTIRMANIN BULGULARI
Araştırma kapsamında goumlruumlşuumllen 12 yat limanı muumlşterisinden 5i
balıkccedilı teknesi sahibi olmakla bunlardan 1 tanesi aynı zamanda balıkccedilı kooperatifi başkanıdır 3 tanesi tekne sahibi 2si oumlzel yat kaptanı ve 1i
gemicidir Katılımcıların ortalama sektoumlr tecruumlbesi 15 senedir 3uuml diğer sektoumlr
koumlkenli 3uuml denizcilik sektoumlruuml 6sı balıkccedilılık sektoumlruuml koumlkenlidir 6sı ilkokul 4uuml lise 2si uumlniversite mezunudur
Araştırma kapsamında Ccedileşme yarımadasındaki 4 adet marina ve 4 adet balıkccedilı barınağı işletmesinde ne gibi guumlvenlik oumlnlemlerinin alındığının
tespitine youmlnelik sorular kapsamında marinaların oumlzel guumlvenlik personeli
ccedilalıştırdığı kamera ccedilit kartlı giriş kapıları gibi guumlvenlik oumlnlemleri aldıkları
tespit edilmiştir Bazı balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik kamerası sisteminin yeni hayata geccedilirildiği ancak bazı balıkccedilı barınaklarında ise hiccedilbir guumlvenlik oumlnlemi
ve hizmetinin olmadığı tespit edilmiştir
Yaşanmış succedil teşkil eden herhangi bir olay olup olmadığına varsa oluş
biccediliminin ne olduğunu anlamaya youmlnelik soruya verilen cevaplarda marinalarda
olan olayların basit tekne malzemesinin ccedilalınmasıkaybolması ve bağlama alanına izinsiz girişler şeklinde olduğu goumlruumllmuumlştuumlr En azından guumlvenlik
kamerası ve ccedilit oumlnlemleri almış balıkccedilı barınaklarının ise bu oumlnlemlerin
olmadığı barınaklara goumlre daha guumlvenli olduğu algısı katılımcıların ortak
goumlruumlşuumlduumlr Genel olarak yat limanlarındaki guumlvenlik oumlnlemi seviyesine goumlre yaşanan olayların ters orantılı olduğu goumlzlemlenmiştir
Yaşanan guumlvenlik sorunlarının ccediloumlzuumlmuuml iccedilin tavsiyeleri sorulan katılımcılardan balıkccedilı barınağında bağlama yapan tekne sahipleri gelir
kalemlerinin yetersizliğinden dolayı devletin finansman desteği yapması
gerektiğine vurgu yapmışlar kaymakamlığın guumlvenlik ile ilgili toplantı yaparak
alınması gereken oumlnlemleri goumlruumlştuumlklerini ancak finansman desteği konusunda yardıma ihtiyaccedilları olduklarını ifade etmişlerdir Aynı sorunun marinada
teknelerini bağlayan muhatapları daha ccedilok ortak alanların bağlama sahasına
yakınlığından kaynaklanan izinsiz girişler olduğunu bildirmiş ve kartlı geccediliş sistemi yanı sıra yuumlz tanıma sistemlerinin faydalı olabileceğini belirtmişlerdir
Ayrıca ciddi teroumlr eylemlerinin oumlnlenmesi accedilısından marina işletmesinin
guumlvenlik hizmetlerinin yeterli olmadığı ifade edilmiş araccedil altı izleme sistemi gibi daha teknolojik oumlnlemlerden yararlanılması gerektiği ifade edilmiştir
11 SONUCcedil
Balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik oumlnlemlerinin marinalara goumlre yetersiz
olduğu hatta bazılarında hiccedilbir guumlvenlik oumlnleminin olmadığı goumlruumllmuumlştuumlr
Bunun başlıca sebepleri barınakların ilgili su uumlruumlnleri kooperatifi tarafından kiralanmasının getirdiği maliyetin yanı sıra bazı balıkccedilı barınakları iccedilin ek gelir
kaynağı olan oumlzel tekne bağlama bedeli girdisinden yararlanamayacak durumda
olmasıdır Oumlzel tekne kabul edemeyecek kadar yoğun balıkccedilı teknesi bağlanmış
barınaklar iccedilin tek gelir kaynağı tutulan balığın bedeline kooperatif tarafından belirlenmiş komisyon oranı ve balıkccedilı teknelerinin oumldediği oumlzel teknelere goumlre
ccedilok daha az olan bağlama bedelleridir
Ekonomik kaynakları sınırlı olan barınak işletmesinin guumlvenlik
hizmeti iccedilin bekccedilioumlzel guumlvenlik goumlrevlisi istihdam etmesi ya da barınağı diğer
teknolojik guumlvenlik oumlnlemler ile donatması balıkccedilılara ekstra ekonomik yuumlk
getirmektedir
Ayrıca balıkccedilı barınaklarının yetersiz alt ve uumlst yapısının guumlvenliği
etkileyen aydınlatma giriş kapısı duvar ya da ccedilit ve benzeri oumlğelerinin
iyileştirilmesi iccedilin gereken onay 4 bakanlığın ayrı ayrı incelemesi ve onayından sonra gerccedilekleştiğinden bahsi geccedilen iyileştirme ve tamamlamaların yapılması
gibi buumlrokratik işlemler barınak işletmesi youmlnetiminin etkinliğini
engellemektedir Nitekim 20102005 tarih ve 25972 sayılı Resmicirc Gazetede
yayınlanan Maliye Bakanlığının 300 sıra numaralı Milli Emlak Genel Tebliğinin F8 maddesinde alt ve uumlst yapısı bulunmayan ya da eksik barınaklar
iccedilin barınak işletmecisinin talebi doğrultusunda yapılacak değişiklikler
bakanlığımız Tarım ve Koumly İşleri Bakanlığı ile Ulaştırma Bakanlığının uygun goumlruumlşuumlne istinaden Balıkccedilı Barınakları Youmlnetmeliğinin 7 maddesinde yer alan
esaslar doğrultusunda ve 3621 sayılı Kıyı Kanunu uyarınca Bayındırlık ve İskacircn
Bakanlığınca değerlendirileceği ifade edilmektedir
Balıkccedilı barınaklarındaki guumlvenliğin yetersiz olmasından kaynaklanan
hırsızlıklar barınakların başlıca sorununu oluşturmaktadır Hırsızlık olaylarının
daha ccedilok kıccediltan takma deniz motorlarının balık bulucuların ve diğer elektronik
donanımların ccedilalınması olduğu anlaşılmaktadır Bunun yanı sıra kuumlccediluumlk bot ya da teknelerin ccedilalınması olaylarının da yaşandığı kaydedilmiştir
Oumlzel tekne bağlayarak gelir elde edebilen balıkccedilı barınakları bekccedili ya
da guumlvenlik kamerası gibi oumlnlemleri daha kolay alabilmektedir Asgari duumlzeyde sayılabilecek bu oumlnlemleri alan barınaklarda hırsızlık olaylarının olduğuna dair
bir veri elde edilmemiştir Buradan asgari duumlzeyde de olsa bekccedili ve guumlvenlik
kamerası hizmetini sunan balıkccedilı barınaklarının nispeten caydırıcılık sağladıkları duumlşuumlnuumllmektedir
Marinalarda guumlvenlik hizmetleri marina youmlnetiminin maddi olanakları
ccedilerccedilevesinde ve gerekli goumlruumllduumlğuuml duumlzeyde yapılmaktadır Balıkccedilı barınaklarına goumlre daha iyi guumlvenlik oumlnlemlerinin alındığı marinalarda yaşanan guumlvenlik
olayları genelde basit tekne malzemesi sayılabilecek hortum fırccedila ve benzeri
malzemenin ccedilalınmasıkaybolması şeklinde olduğu anlaşılmaktadır
Bazı tekne sahipleri tatillerini geccedilirmek iccedilin geldikleri yatlarında
oumlzguumlrluumlk alanlarını kısıtlayacak duumlzeyde guumlvenlik oumlnlemleri
istemeyebilmektedirler Bu nedenle marinaların daha ccedilok teknolojik guumlvenlik oumlnlemlerine ağırlık vermesi guumlvenlik seviyesini arttıracağı gibi tekne
sahiplerinin de oumlzel hayat ve mahremiyetleri konusunda daha az etkilenmiş
olduklarını hissettirebilir
Marinalardaki ticari alanların tekne bağlama alanı ile iccedil iccedile olması
bağlama alanına izinsiz girişlere teknelerin uumlzerine ccedilıkılmasına yol
accedilabilmektedir Marinanın uumlst yapı oumlzellikleri ve imar planının inşa oumlncesi guumlvenlik accedilısından analiz edilmesi genel marina guumlvenliği accedilısından faydalı
olabilir
Marinalardaki guumlvenlik hizmetlerinin balıkccedilı barınaklarına goumlre daha
iyi olmasına rağmen teknolojik accedilıdan yetersiz olması konuyla ilgili tekne
sahiplerinde olası teroumlr bombalı eylem gibi olayların meydana gelmesi
duumlşuumlncesini oluşturabilmektedir Araştırmaya konu olan hiccedilbir yat limanında
araccedil altı kontrol sistemi ya da plaka takip sisteminin olmaması karadan meydana gelebilecek saldırılara karşı accedilık olduklarını goumlstermektedir Aynı
şekilde araştırmaya konu olan yat limanlarında deniz altı radar sistemi de
olmadığından deniz altından gelebilecek her tuumlrluuml tehdide karşı korumasız durumdadırlar
Oumlte yandan marina işletme youmlnetmeliğinin marina işletmesinin tekne
ve tekne malzemesinin ccedilalınmasından tekne muumlrettebatının yaralanması oumllduumlruumllmesi ve teroumlr olaylarından sorumlu tutulamayacağını ifade eden 118
maddesi 28042010 tarih ve 27565 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Deniz
Turizmi Youmlnetmeliği Uygulama Tebliğinin 5Ccedil maddesince işletme iccedil talimatı
olarak tanımlanmakta ve bakanlık tarafından onaylanmaktadır
Ancak bu youmlnetmelik huumlkuumlmleri marinaların uumlst duumlzey teknolojik
guumlvenlik oumlnlemlerini alması iccedilin bir engel oluşturmamakta sadece yaşanabilecek bir olayın hukuki boyutunda marina youmlnetiminin sorumluluğunu
tanımlamaktadır
Genel olarak yat limanlarında yaşanan guumlvenlik olaylarının
oumlnlenebilmesi ya da en aza indirilebilmesi iccedilin deniz turizmi youmlnetmeliğinde ve
balıkccedilı barınakları youmlnetmeliğinde asgari guumlvenlik standartlarının tanımlanması
ve oumlzellikle balıkccedilı barınakları işletmelerinin yetkili devlet organları tarafından ekonomik ve uumlst yapısal anlamda desteklenmesi gerekmektedir Marinalarda
nispeten daha iyi olan guumlvenlik oumlnlemleri de daha teknolojik guumlvenlik oumlnlemleri
ile daha caydırıcı olabileceği gibi ciddi guumlvenlik olaylarının meydana getireceği
zararı en aza indirgeyebilir
KAYNAKCcedilA AEM (Ankara Emniyet Muumlduumlrluumlğuuml) (2015) ldquoKoruma ve Guumlvenlik Planı
Fihristirdquo wwwankarapoltrdosyalarornek_koruma_planidoc Erişim
17122015 Ais Security Solutions (2015) ldquoPort Harbor
Securityrdquohttpwwwaissecuritysolutionscomport-harbor-securitypdf
Erişim Tarihi 23122015
Ais Security Solutions (2015) ldquoAraccedil Altı İzleme Sistemirdquo httpwwwaissecuritysolutionscomport-harbor-securitypdf
Erişim Tarihi 23122015
American Society of Civil Engineers (2012) ldquoPlanning and Design Guidelines for Small Craft HarborsrdquoAmerican Society of Civil Engineers
Publications Virginia
Atik O (2013) ldquoTakım Liderliğinin Mesleki Kuumlltuumlr Youmlnuumlnden İncelenmesiGemi Kaptanları Uumlzerine Bir Araştırmardquo Dokuz Eyluumll
Uumlniversitesi Yayınları İzmir
ECMA (European Commission Maritime Affairs) (2015) ldquoBlue
GrowthStudyrdquohttpeceuropaeumaritimeaffairspolicycoastal_tourismindex_enhtm Erişim Tarihi 19122015
Havon Yuumlz Tanıma (2015) ldquoYuumlz Tanıma Sistemirdquo
wwwhanvonyuztanimacomindexhtml Erişim Tarihi 15122015 Hesse-Biber SN ve Leavy P (2006) ldquoThePractice of Qualitative
ResearchrdquoLondon Sage Publications
İMEAK Deniz Ticaret Odası (2009) ldquoDeniz Sektoumlruuml Raporurdquo httpwwwdenizticaretodasiorgtrSayfalarsektor-
raporuaspxErişim Tarihi 11012015
İMEAK Deniz Ticaret Odası (2013) ldquoDeniz Sektoumlruuml
RaporurdquohttpwwwdenizticaretodasiorgtrSayfalarsektor-raporuaspxErişim Tarihi 11122015
ISP Oumlzel Guumlvenlik AŞ (2013)ldquoMarina Guumlvenlik
Hizmetlerirdquohttpwwwispozelguvenlikcomtrmarina-guvenlik-hizmetleri Erişim Tarihi 26112015
ISP Oumlzel Guumlvenlik AŞ (2011) ldquoGuumlvenlik Fizibilite Ccedilalışmasırdquo
httpwwwispozelguvenlikcomtrguvenlik-fizibilite-calismasi Erişim
Tarihi 25112015 Kuumlltuumlr ve Turizm Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı (2009) ldquoDeniz Turizmi
YoumlnetmeliğirdquohttpteftiskulturturizmgovtrTR14610deniz-
turizmi-yonetmeligihtml Erişim Tarihi 16112015 Maliye Bakanlığı Milli Emlak Genel Muumlduumlrluumlğuuml (2005)ldquoMilli Emlak Genel
TebliğirdquohttpwwwmilliemlakgovtrSayfalarmevzuatidari-
duzenlemelergenel-tebligleraspxErişim Tarihi 17122015 Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Muumlduumlrluumlğuuml Mevzuat Bilgi Sistemi(2004)
ldquoOumlzel Guumlvenlik Hizmetlere Dair Kanunun Uygulanmasına İlişkin
YoumlnetmelikhttpwwwmevzuatgovtrMetinAspxMevzuatKod=757190ampMevzuatIliski=0ampsourceXmlSearch= Erişim Tarihi 18122015
Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Muumlduumlrluumlğuuml Mevzuat Bilgi Sistemi (1996)
ldquoBalıkccedilı Barınakları YoumlnetmeliğirdquohttpmevzuatbasbakanlikgovtrMetinAspxMevzuatKod
=754997ampsourceXmlSearch=ampMevzuatIliski=0 Erişim Tarihi
15112015
Nas S (2012) ldquoEmniyet ve Guumlvenlik Soumlzcuumlkleri Uumlzerine Bir Ccedilalışmardquo Denizcilik Dergisi Sayı 2 ISSN 1308-8629 s22
Orams M Marine Tourism (1999) Historyand Development of Marine
Tourism Routledge Platar Plaka Tanıma Sistemi (2015) ldquoPlaka Tanıma
Sistemirdquohttpwwwplatarcomtrplaka-tanimaphp Erişim 23122015
SensMarine AŞ (2015) ldquoMarina Guumlvenlik Sistemirdquo
httpwwwsensmarinecommarinaguvenligiphp Erişim Tarihi
17122015
Setur Marinaları İşletme Muumlduumlrluumlğuuml (2015) ldquoİşletme Youmlnetmeliğirdquo
httpwwwseturmarinascomtrkurumsalisletme-yonetmeligi Erişim
Tarihi 05122015
TC Başbakanlık Resmi Gazete ldquoDeniz Turizmi Youmlnetmeliği Uygulama Tebliğirdquohttpwwwresmigazetegovtreskiler20100420100428-
24htm Erişim Tarihi 25122015
The West Country Group (2015) ldquoMetal Gatesrdquo httpwwwwestcountrygatescoukmetalgatesprettyPhoto[gallerythu
mbs]8 Erişim Tarihi 15122015
Şekil 1 Guumlvenlik Uygulaması Doumlnguumlsuuml
Kaynak wwwispozelguvenlikcomtr
Koruma ve sağlamlaştırma aşaması gerekli guumlvenlik oumlnlemlerin alınıp tedbirlerin arttırılarak sağlamlaştırmanın yapıldığı aşamadır Hazırlık
aşamasında alınan tedbirler dışında meydana gelebilecek olayların neler
olabileceği belirlenir ve alternatif guumlvenlik oumlnlemleri alınır Tespit aşaması mevcut işletme iccedili akışın izlenerek şuumlpheli goumlruumllen bir durumların tespitidir
Muumldahale aşaması guumlvenlik olayına muumldahale edilerek gerekli proseduumlruumln
yerine getirilmesi ifade eder İyileştirme aşaması ise meydana gelen olayın olası
etkisini azaltmak ya da muumlmkuumlnse bu tuumlr olayların oumlnlenmesi iccedilin gerekli oumlnlemlerin alınarak mevcut durumun iyileştirilmesidir
(wwwispozelguvenlikcomtr)
Bu kapsamda goumlrevli personelin başlıca goumlrev ve sorumlulukları
aşağıdaki gibidir (wwwispozelguvenlikcomtr)
a) Tekne Sahipleri muumlrettebat ve misafirlerin marina işletme youmlnetmeliğine uygun davranmasını temin etmek
b) Demirlemiş olan teknelerin guumlvenliğinin sağlanması
c) Marina giriş ccedilıkış kontrolleri ile birlikte giriş ccedilıkış yapanların kayıt altına
alınması işlemi d) Guumlmruumlğe tabi uumlruumlnlerin guumlmruumlk muhafaza memurları ile birlikte ccedilalışmak
uumlzere kontrolsuumlz giriş ve ccedilıkışının oumlnlenmesi
e) Halka accedilık alanlardan marina yapısındaki kontrolluuml noktalara izinsiz girişlerin engellenmesi
f) Marina tesisinin teroumlr sabotaj ve adi ve profesyonel hırsızlık ve diğer
succedillara karşı korunması
g) Tekne sahipleri ve diğer marina kullananları iccedilin her tuumlrluuml youmlnlendirme ve danışma hizmeti
Marinalarda guumlvenlik hizmetlerinin başlıca amacı caydırıcılıktır Guumlvenlik personeli marina youmlnetiminin duumlzenlediği aralıklarla yaya devriye
yaparak marina sahasındaki kritik noktaları kontrol ederek bu noktalara tur
kontrol sistemi kapsamında kullandıkları dijital kalem ile boumllgenin kontrol edildiğini goumlsteren işaretlemeleri yaparlar Guumlvenlik personeli marina işletme
youmlnetmeliğine aykırı herhangi bir durumda yat limanı youmlnetimi ve guumlvenlik
personeli ortak iletişimi sağlayan karasal telsizlerle olayı bildirir ve gerekli muumldahaleleri yapar Gerccedilekleşen olayın niteliğine goumlre guumlvenlik raporu
duumlzenlenerek tutanak halinde marina youmlnetimine iletilir Guumlvenlik raporunda
olayın tuumlruuml tarihi saati ve gelişimi detaylandırılarak imza altına alınır Bu rapor
hem olayların kayıt altına alınarak incelenmesi hem de ileride oluşabilecek guumlvenlik risklerinin oumlnlenmesi iccedilin bir kopyası guumlvenlik ofisi kayıtlarına
alınmak uumlzere marina youmlnetimince saklanır İlgili youmlnetmeliklerde herhangi bir
detayı ya da standardı bulunmadığından ve tesisin oumlzelliklerine goumlre değişiklik goumlsterdiğinden guumlvenlik oumlnlemleri ve guumlvenlik personelinin yapılanması buumlyuumlk
oranda marina işletmesinin inisiyatifindedir
Guumlvenlik personelinin sayısı ve bulundukları noktalar doumlnemsel olarak
değişiklik goumlsterebilir Marinanın mevcut giriş ccedilıkışlarının haricinde ccedilekek sezonu doumlneminde ekstra personele ihtiyaccedil olabilir Ccedilekek sezonu doumlneminde
teknelerin kayıtlı demirbaşlarının tamir ya da başka sebeplerden marina dışarına
ccedilıkarılması esnasında marina youmlnetimince duumlzenlenen malzeme teslim tutanağının bir nuumlshası yine guumlvenlik ofisindeki kayıtlara dacirchil edilir Oumlzellikle
yabancı bayraklı teknelerin demirbaşlarına kayıtlı malzemelerin dışarı
ccedilıkarılması ya da dışarıdan yabancı bayraklı teknelere gelen guumlmruumlkluuml
malzemelerin marina sahasına girişi esnasında guumlmruumlk işlemleri kontrol edilir Tuumlm bu işlemler sırasında marina youmlnetiminin de onayı ile guumlvenlik personeli
teslim alınan ya da teslim edilen malzeme ile ilgili yapılacak işlemin son
safhasına kadar takip eder ve gerekli goumlrduumlğuuml guumlvenlik oumlnlemlerini alır
Marina ortak kullanım alanı olarak tanımlanan ve sadece tekne sahiplerinin değil dışarıdan marina iccedilerisindeki restoran bar alışveriş merkezi
vb işletmelere gelen muumlşterilerinde kullanabildiği alanda guumlvenlik personeli
yaptığı yaya devriyelerle muumlşterilerin marina işletme youmlnetmeliğine aykırı davranışları olup olmadığını tespit eder Ortak kullanım alanında meydana
gelebilecek olaylar genellikle hırsızlık ve muumlşteriler arasında ccedilıkan
anlaşmazlıklar sonucu meydana gelebilecek darp ya da adam yaralama gibi
succedillardır Oumlnlenemeyen benzer bir olayda guumlvenlik personeli delilleri muhafaza ederek kurumun bağlı olduğu kolluk kuvvetine haber verir Marina guumlvenlik
sahası olarak tanımlanan teknelerin bağlı bulunduğu ve birccedilok marinada ortak
kullanım alanıyla arasında ccedilit ve kartlı geccediliş noktaları olan alanlara izinsiz geccediliş
olması durumunda ise guumlvenlik personeli gerekli muumldahaleyi yaparak marina
youmlnetimine rapor eder
62 Balıkccedilı Barınaklarında Guumlvenlik Hizmetleri
Balıkccedilı barınakları ise genelde buumltccedilelerinin kısıtlı olması sebebiyle oumlzel guumlvenlik şirketlerinden yararlanamamakta oumlzel guumlvenlik personeli
ccedilalıştıramamaktadır Barınaklarda goumlruumllen uygulama sadece barınak girişinde
bekccedililik edecek oumlzel guumlvenlik belgesi olmayan kişilerin barınaktaki teknelere goumlzcuumlluumlk ederek koruması şeklindedir Balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik
hizmetleri ise marinalara goumlre ccedilok daha yetersiz duumlzeydedir Balıkccedilı
barınaklarının birccediloğunda herhangi bir guumlvenlik hizmeti yokken bazılarında bekccedili veya ccedilit bulunmakta ccedilok azında guumlvenlik kameraları bulunmaktadır
Birccedilok balıkccedilı barınağında guumlvenlik hizmeti ya da oumlnlemi şoumlyle
dursun alt ve uumlst yapı yeterli duumlzeyde değildir Bu konuya DTO 2013 yılı deniz sektoumlruuml raporunun Tuumlrkiye su uumlruumlnleri raporu başlığı altında balıkccedilı
barınaklarımızın bir kısmında istenilen alt ve uumlst yapıların bulunmadığına
değinilmiştir (DTO 2013)
7 YAT LİMANLARINDA GUumlVENLİK OumlNLEMLERİ
Yat limanlarında sadece guumlvenlik personeli ya da bekccedili
bulundurulması guumlvenliğin sağlanması accedilısından yeterli değildir Teknolojik imkacircnlardan yararlanarak guumlvenlik personelinin daha etkin ve verimli
ccedilalışmasını sağlanabilir Bu kapsamda yat limanlarında alınabilecek uumlst yapısal
ve teknolojik oumlnlemler ve bunların oumlzellikleri incelenecektir
71 Guumlvenlik Ccedilitleri
Guumlvenlik ccedilitleri marinalar ve bazı balıkccedilı barınaklarında marina guumlvenlik sahası tanımı iccedilerisine giren tekne bağlama alanını ortak kullanım
alnından ayırmak iccedilin kullanılırlar Yuumlkseklikleri ortalama bel hizasında ve
belirli noktalardan bağlama alanına girişe imkacircn verecek kartlı geccediliş noktaları
olabilir Guumlvenlik ccedilitleri uumlzerinden atlanarak bağlama sahasına giriş iccedilin kolay bir engel olmasına rağmen ortak kullanım alanı muumlşterileri iccedilin onlara ayrılmış
alanın bittiğini hatırlatan psikolojik bir engeldir
72 Araccedil Altı İzleme Sistemi
Şekil 2 Araccedil Altı İzleme Sistemi
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom
Marina girişinde araccedilların altlarının kontroluumlnuumln yapılması (bkz Şekil
2) ciddi sonuccedilları olabilecek teroumlr eylemlerinin oumlnlenmesi iccedilin oldukccedila oumlnemlidir
73 Plaka Tanıma Sistemi
Şekil 3 Plaka Tanıma Sistemi
Kaynak wwwplatarcomtr
Plaka tanıma sistemi (bkz Şekil 3) konvansiyonel kamera
kullanılması durumunda 10 metre mesafeden yuumlksek ccediloumlzuumlnuumlrluumlkluuml kamera
kullanılması durumunda 25 metre mesafeden plaka tanıma yaparak sisteme
kaydedebilmektedir Bu sistem yat limanı girişinde tekne sahibi personel ya da ortak kullanım alanı muumlşterisi aracını ayırt ederek gerekli durumlarda araccedilların
marina iccedilerisindeki durumuna da muumldahale etmeyi sağlar Yat limanına girişi
youmlnetimce yasaklanmış ya da daha oumlnce şuumlpheli goumlruumllen araccedillar tekrar giriş yaptıklarında ise uyarı vererek guumlvenlik personelinin gerekli muumldahaleyi
yapmasını sağlar (wwwplatarcomtr)
74 Guumlvenlik Kameraları
Yat limanlarında guumlvenlik kameraları yat limanı youmlnetimi tarafından
belirlenen noktalara kurulmaktadır Guumlvenlik personeli kameraları izleyerek herhangi bir olay durumunda yaya devriyedeki arkadaşını olaya muumldahale iccedilin
youmlnlendirebilir Guumlvenlik kameraları tekne sahipleri ve ortak kullanım alanı
muumlşterilerinin oumlzel hayat ve mahremiyetine zarar vermeyecek noktalara kurulmalıdır Herhangi bir guumlvenlik olayı olmaması halinde kayıtlar tekne
sahipleri dacirchil herhangi uumlccediluumlncuuml şahıslarla paylaşılmamalı sadece kolluk
kuvvetlerinin olay incelemesi iccedilin kullanılmalıdır Ayrıca kameraların gece goumlruumlş yakınlaştırma yatay ve dikey hareket etme oumlzelliklerine sahip olması yat
limanı guumlvenliği iccedilin bir artı olma niteliğindedir
75 Ccedilit Titreşim Sensoru
Şekil 4 Ccedilit Titreşim Sensoru
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom
Ccedilitlerde meydana gelebilecek titreşimin sensor vasıtası (bkz Şekil 4)
ile algılanarak ve titreşimin meydana geldiği tam nokta belirlenerek yaya
devriye ya da guumlvenlik kameraları sayesinde o nokta kontrol edilebilmektedir (wwwaissecuritysolutionscom)
76 Hareket Sensoru
Şekil 5 Hareket Sensoru
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom Volumetrik (hacimsel) ve mikro dalga boylarının kullanarak
korunması planlanan alana girenin tam yerini belirleyen sistemlerdir (bkz Şekil
5) Ccedilit kullanılmasının uygun olmadığı ya da muumlşterinin kendisini daha oumlzguumlr hissetmesinin oumlngoumlruumllduumlğuuml alanlar iccedilin uygun guumlvenlik ccediloumlzuumlmlerinden biridir
77 Deniz Altı Radarı
Şekil 6Deniz Altı Radarı
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom
Deniz altı radarı (bkz Şekil 6) su altından gelebilecek tehlikelere karşı
kullanılabilecek guumlvenlik oumlnlemlerinden biri olup deniz altındaki cismin tuumlruumlne goumlre ayrım yapabilen ve buna goumlre alarm verebilen sistemlerdir
78 Aydınlatma Yat limanı sahasında aydınlatma kullanıldığı alana goumlre guumlccedilluuml ya da
loş aydınlatma olabilir Ana girişler ve kritik noktalarda t kollu aydınlatma
direkleri ya da projektoumlrlerden yararlanılabilir İskele ve rıhtımlarda servis
kutularının aydınlatmaları kullanılabilir
79 Kartlı Giriş Kapıları Ccedilit kullanılan marinalarda iskelelerin girişinin tek bir noktadan
guumlvenlik accedilısından avantaj sağlamaktadır Ancak yat limanının yapısına goumlre bu
duruma uymayan yat limanları ccediloğunlukta olmakla birlikte bu durumda her
iskele ya da ara geccediliş noktasında kartlı geccediliş kapıları (bkz Şekil 7)
kullanılmalıdır Kartlı geccediliş ile bağlama alanına sadece tekne sahipleri tekne
sahiplerinin onay verdiği yakınları ve tekne yetki belgesi olan tekne muumlrettebatına geccediliş hakkı verilmektedir Dolayısıyla bağlama alanına yat
limanına dışarıdan gelen muumlşterilerin izinsiz girişleri engellenmiş ya da en aza
indirgenmiş olur
Şekil 7 Kartlı Giriş Kapıları
Kaynak wwwwestcountrygatescouk
710 Radyo Frekanslı (RFID) Tekne Tanıma ve Takip Sistemi Yat limanlarındaki teknelerin giriş ccedilıkışlarının takip edilmesi liman
personeli ve marina ofis koordinasyonu ya da guumlnluumlk tekne sayımları ile
yapılmaktadır Bu youmlntem yoğun doumlnemlerde aksaklıklara yol accedilabilmekte aynı zamanda guumlvenlik acısından olumsuz bir durum oluşturmaktadır Rfid
(RadioFrequencyIdentification) tekne takip sistemi (bkz Şekil 8) ile yat
limanındaki teknelerin goumlvdelerine yapıştırılan rfid etiketlerin sabit ya da mobil terminaller ile okunarak teknenin giriş ccedilıkışlarının anında kayıt altına
alınabilmesini ve guumlvenlik accedilısından bir sorun olduğunda hızlı muumldahaleyi
sağlar Sistem aynı zamanda kolluk kuvvetlerinin sorgusunda geriye doumlnuumlk ve
anlık rapor verilebilmektedir
Şekil 8 Rfid Tekne Tanıma ve Takip Sistemi
Kaynak wwwsensmarinecom
711 Yuumlz Tanıma Sistemleri Tekne sahipleri iccedilin ayrılmış alanlara kartlı geccedilişi zamanla kartın
kaybolması ya da sistemdeki aksaklıklardan dolayı tekne sahiplerinde
memnuniyetsizlik oluşturabilmektedir Yuumlz tanıma sistemleri tekne sahiplerinin
herhangi bariyer ya da kapıyı dokunmadan accedilmasını sağlamakta ve aynı
zamanda yuumlksek guumlvenlik sağlamaktadır Oumlzellikle turizm hizmeti kapsamında muumlşteriyi daha oumlzguumlr hissettirerek muumlşteri memnuniyetini sağlayacak teknolojik
oumlnlemlerden biridir (wwwhanvonyuztanimacom)
8 ARAŞTIRMANIN AMACI
Nitel araştırma youmlnteminin esnekliği ve akıcılığı bu youmlntemi
insanların tecruumlbelerini ve yorumlarını anlamaya uygun bir youmlntem haline getirmektedir Nitel veri toplama aracı yalnızca ldquonerdquo sorusunu sormaz Aynı
zamanda ve daha oumlnemlisi ldquoaccedilıklardquo ldquonedenrdquo ldquosuumlreccedil nedirrdquo ldquooumlnemi nedirrdquo gibi
sorular ve ifadeler kullanarak olayları durumları derinlemesine inceler (Hesse-
Biber ve Leavy 2005 28rsquoden aktaran Atik 201392)
Bu araştırma yat limanlarında meydana gelebilecek guumlvenlik
accedilıklarının tespiti mevcut guumlvenlik oumlnlemlerinin incelenmesi ve yat limanı
guumlvenliği uygulamalarının nasıl geliştirilebileceğine dair sorulara yanıt bulmak amacıyla yapılmıştır Tekne sahiplerinin teknelerinin bağlı bulunduğu yat
limanlarındaki guumlvenlik algısının ne youmlnde olduğu incelenmiş tekne
sahiplerinin goumlruumlş ve tecruumlbelerinden yararlanarak mevcut durum anlamlandırılmıştır
Yat limanlarındaki guumlvenlik hizmeti imkanlarının karşılaştırılarak
aralarındaki farklılıklar ya da benzerliklere goumlre yaşanan olayların değişiklik goumlstermesi guumlvenlik hizmetinin sağlayabildiği caydırıcılık roluuml uumlzerinde fikir
sağlanmasına sebep olduğu gibi tekne sahiplerinin goumlruumlşleri de asgari guumlvenlik
oumlnlemlerinin neler olması gerektiği istikametinde fikir vermiştir
9 ARAŞTIRMANIN YOumlNTEMİ
Araştırma kapsamında veri toplama youmlntemi olarak nitel araştırma
youmlntemlerinden yapılandırılmamış goumlruumlşme tekniği kullanılmış goumlruumlşmeler
03112015 ve 04112015 tarihlerinde yapılmıştır Goumlruumlşmeler sırasında notlar
tutulmuştur Ccedilalışmanın oumlrneklemini Ccedileşme yarımadasındaki yat limanlarının tamamı oluşturmaktadır Ccedilalışmanın oumlrnekleminin Ccedileşme yarımadasındaki yat
limanları olarak seccedililmesinin sebepleri arasında zincir marina işletmeleri uumlyesi
işletmelerin yanı sıra butik marinaların bulunması ve balıkccedilı barınaklarının guumlvenlik oumlnlemleri arasında farklılıkların bulunmasıdır Boumlylelikle
farklılıklardan elde edilecek verilerin ortak noktalarının izlenerek doğru
sonuccedillara ulaşılması hedeflenmiştir
Ccedilalışmanın oumlrneklemi olan Ccedileşme yarımadasındaki yat limanlarındaki
tekne sahipleri ve yat personeli ile goumlruumlşuumllmuumlş (bkz Tablo 1) yat
limanlarındaki guumlvenlik kavramı ile ilgili fikirleri alınmış yaşadıkları succedil teşkil eden olaylar uumlzerine konuşulmuştur Katılımcılar ile yapılan her bir goumlruumlşmenin
suumlresi 20 dakikadır Goumlruumlşmelerle ilgili sorular yapılandırılmamış olmasına
rağmen sektoumlr tecruumlbesine bağlı goumlzleme dayalı bilgilere goumlre şekillenmiş verilen cevaplara goumlre de yeni sorular şekillenmiştir
Tablo 1 Katılımcılar
Katılımcı Goumlrev Tecruumlbe Yaş Eğitim Koumlken Katılımcı 1 Balıkccedilı 15-20 35-40 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 2 Balıkccedilı 15-20 35-40 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 3 Kaptanı 10-15 35-40 Uumlniversite Denizcilik Katılımcı 4 Gemici 0-5 20-25 Lise Denizcilik Katılımcı 5 Tekne Sahibi 0-5 40-45 Lise Diğer Katılımcı 6 Tekne Sahibi 10-15 45-50 Lise Diğer Katılımcı 7 Kaptanı 15-20 45-50 İlkokul Denizcilik Katılımcı 8 Gemici 5-10 30-35 Lise Balıkccedilılık Katılımcı 9 Koop Bşk 25-30 50-55 İlkokul Balıkccedilılık
Katılımcı 10 Balıkccedilı 10-15 30-35 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 11 Balıkccedilı 10-15 35-40 İlkokul Balıkccedilılık
Katılımcı 12 Tekne Sahibi 0-5 40-45 Uumlniversite Diğer
10 ARAŞTIRMANIN BULGULARI
Araştırma kapsamında goumlruumlşuumllen 12 yat limanı muumlşterisinden 5i
balıkccedilı teknesi sahibi olmakla bunlardan 1 tanesi aynı zamanda balıkccedilı kooperatifi başkanıdır 3 tanesi tekne sahibi 2si oumlzel yat kaptanı ve 1i
gemicidir Katılımcıların ortalama sektoumlr tecruumlbesi 15 senedir 3uuml diğer sektoumlr
koumlkenli 3uuml denizcilik sektoumlruuml 6sı balıkccedilılık sektoumlruuml koumlkenlidir 6sı ilkokul 4uuml lise 2si uumlniversite mezunudur
Araştırma kapsamında Ccedileşme yarımadasındaki 4 adet marina ve 4 adet balıkccedilı barınağı işletmesinde ne gibi guumlvenlik oumlnlemlerinin alındığının
tespitine youmlnelik sorular kapsamında marinaların oumlzel guumlvenlik personeli
ccedilalıştırdığı kamera ccedilit kartlı giriş kapıları gibi guumlvenlik oumlnlemleri aldıkları
tespit edilmiştir Bazı balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik kamerası sisteminin yeni hayata geccedilirildiği ancak bazı balıkccedilı barınaklarında ise hiccedilbir guumlvenlik oumlnlemi
ve hizmetinin olmadığı tespit edilmiştir
Yaşanmış succedil teşkil eden herhangi bir olay olup olmadığına varsa oluş
biccediliminin ne olduğunu anlamaya youmlnelik soruya verilen cevaplarda marinalarda
olan olayların basit tekne malzemesinin ccedilalınmasıkaybolması ve bağlama alanına izinsiz girişler şeklinde olduğu goumlruumllmuumlştuumlr En azından guumlvenlik
kamerası ve ccedilit oumlnlemleri almış balıkccedilı barınaklarının ise bu oumlnlemlerin
olmadığı barınaklara goumlre daha guumlvenli olduğu algısı katılımcıların ortak
goumlruumlşuumlduumlr Genel olarak yat limanlarındaki guumlvenlik oumlnlemi seviyesine goumlre yaşanan olayların ters orantılı olduğu goumlzlemlenmiştir
Yaşanan guumlvenlik sorunlarının ccediloumlzuumlmuuml iccedilin tavsiyeleri sorulan katılımcılardan balıkccedilı barınağında bağlama yapan tekne sahipleri gelir
kalemlerinin yetersizliğinden dolayı devletin finansman desteği yapması
gerektiğine vurgu yapmışlar kaymakamlığın guumlvenlik ile ilgili toplantı yaparak
alınması gereken oumlnlemleri goumlruumlştuumlklerini ancak finansman desteği konusunda yardıma ihtiyaccedilları olduklarını ifade etmişlerdir Aynı sorunun marinada
teknelerini bağlayan muhatapları daha ccedilok ortak alanların bağlama sahasına
yakınlığından kaynaklanan izinsiz girişler olduğunu bildirmiş ve kartlı geccediliş sistemi yanı sıra yuumlz tanıma sistemlerinin faydalı olabileceğini belirtmişlerdir
Ayrıca ciddi teroumlr eylemlerinin oumlnlenmesi accedilısından marina işletmesinin
guumlvenlik hizmetlerinin yeterli olmadığı ifade edilmiş araccedil altı izleme sistemi gibi daha teknolojik oumlnlemlerden yararlanılması gerektiği ifade edilmiştir
11 SONUCcedil
Balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik oumlnlemlerinin marinalara goumlre yetersiz
olduğu hatta bazılarında hiccedilbir guumlvenlik oumlnleminin olmadığı goumlruumllmuumlştuumlr
Bunun başlıca sebepleri barınakların ilgili su uumlruumlnleri kooperatifi tarafından kiralanmasının getirdiği maliyetin yanı sıra bazı balıkccedilı barınakları iccedilin ek gelir
kaynağı olan oumlzel tekne bağlama bedeli girdisinden yararlanamayacak durumda
olmasıdır Oumlzel tekne kabul edemeyecek kadar yoğun balıkccedilı teknesi bağlanmış
barınaklar iccedilin tek gelir kaynağı tutulan balığın bedeline kooperatif tarafından belirlenmiş komisyon oranı ve balıkccedilı teknelerinin oumldediği oumlzel teknelere goumlre
ccedilok daha az olan bağlama bedelleridir
Ekonomik kaynakları sınırlı olan barınak işletmesinin guumlvenlik
hizmeti iccedilin bekccedilioumlzel guumlvenlik goumlrevlisi istihdam etmesi ya da barınağı diğer
teknolojik guumlvenlik oumlnlemler ile donatması balıkccedilılara ekstra ekonomik yuumlk
getirmektedir
Ayrıca balıkccedilı barınaklarının yetersiz alt ve uumlst yapısının guumlvenliği
etkileyen aydınlatma giriş kapısı duvar ya da ccedilit ve benzeri oumlğelerinin
iyileştirilmesi iccedilin gereken onay 4 bakanlığın ayrı ayrı incelemesi ve onayından sonra gerccedilekleştiğinden bahsi geccedilen iyileştirme ve tamamlamaların yapılması
gibi buumlrokratik işlemler barınak işletmesi youmlnetiminin etkinliğini
engellemektedir Nitekim 20102005 tarih ve 25972 sayılı Resmicirc Gazetede
yayınlanan Maliye Bakanlığının 300 sıra numaralı Milli Emlak Genel Tebliğinin F8 maddesinde alt ve uumlst yapısı bulunmayan ya da eksik barınaklar
iccedilin barınak işletmecisinin talebi doğrultusunda yapılacak değişiklikler
bakanlığımız Tarım ve Koumly İşleri Bakanlığı ile Ulaştırma Bakanlığının uygun goumlruumlşuumlne istinaden Balıkccedilı Barınakları Youmlnetmeliğinin 7 maddesinde yer alan
esaslar doğrultusunda ve 3621 sayılı Kıyı Kanunu uyarınca Bayındırlık ve İskacircn
Bakanlığınca değerlendirileceği ifade edilmektedir
Balıkccedilı barınaklarındaki guumlvenliğin yetersiz olmasından kaynaklanan
hırsızlıklar barınakların başlıca sorununu oluşturmaktadır Hırsızlık olaylarının
daha ccedilok kıccediltan takma deniz motorlarının balık bulucuların ve diğer elektronik
donanımların ccedilalınması olduğu anlaşılmaktadır Bunun yanı sıra kuumlccediluumlk bot ya da teknelerin ccedilalınması olaylarının da yaşandığı kaydedilmiştir
Oumlzel tekne bağlayarak gelir elde edebilen balıkccedilı barınakları bekccedili ya
da guumlvenlik kamerası gibi oumlnlemleri daha kolay alabilmektedir Asgari duumlzeyde sayılabilecek bu oumlnlemleri alan barınaklarda hırsızlık olaylarının olduğuna dair
bir veri elde edilmemiştir Buradan asgari duumlzeyde de olsa bekccedili ve guumlvenlik
kamerası hizmetini sunan balıkccedilı barınaklarının nispeten caydırıcılık sağladıkları duumlşuumlnuumllmektedir
Marinalarda guumlvenlik hizmetleri marina youmlnetiminin maddi olanakları
ccedilerccedilevesinde ve gerekli goumlruumllduumlğuuml duumlzeyde yapılmaktadır Balıkccedilı barınaklarına goumlre daha iyi guumlvenlik oumlnlemlerinin alındığı marinalarda yaşanan guumlvenlik
olayları genelde basit tekne malzemesi sayılabilecek hortum fırccedila ve benzeri
malzemenin ccedilalınmasıkaybolması şeklinde olduğu anlaşılmaktadır
Bazı tekne sahipleri tatillerini geccedilirmek iccedilin geldikleri yatlarında
oumlzguumlrluumlk alanlarını kısıtlayacak duumlzeyde guumlvenlik oumlnlemleri
istemeyebilmektedirler Bu nedenle marinaların daha ccedilok teknolojik guumlvenlik oumlnlemlerine ağırlık vermesi guumlvenlik seviyesini arttıracağı gibi tekne
sahiplerinin de oumlzel hayat ve mahremiyetleri konusunda daha az etkilenmiş
olduklarını hissettirebilir
Marinalardaki ticari alanların tekne bağlama alanı ile iccedil iccedile olması
bağlama alanına izinsiz girişlere teknelerin uumlzerine ccedilıkılmasına yol
accedilabilmektedir Marinanın uumlst yapı oumlzellikleri ve imar planının inşa oumlncesi guumlvenlik accedilısından analiz edilmesi genel marina guumlvenliği accedilısından faydalı
olabilir
Marinalardaki guumlvenlik hizmetlerinin balıkccedilı barınaklarına goumlre daha
iyi olmasına rağmen teknolojik accedilıdan yetersiz olması konuyla ilgili tekne
sahiplerinde olası teroumlr bombalı eylem gibi olayların meydana gelmesi
duumlşuumlncesini oluşturabilmektedir Araştırmaya konu olan hiccedilbir yat limanında
araccedil altı kontrol sistemi ya da plaka takip sisteminin olmaması karadan meydana gelebilecek saldırılara karşı accedilık olduklarını goumlstermektedir Aynı
şekilde araştırmaya konu olan yat limanlarında deniz altı radar sistemi de
olmadığından deniz altından gelebilecek her tuumlrluuml tehdide karşı korumasız durumdadırlar
Oumlte yandan marina işletme youmlnetmeliğinin marina işletmesinin tekne
ve tekne malzemesinin ccedilalınmasından tekne muumlrettebatının yaralanması oumllduumlruumllmesi ve teroumlr olaylarından sorumlu tutulamayacağını ifade eden 118
maddesi 28042010 tarih ve 27565 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Deniz
Turizmi Youmlnetmeliği Uygulama Tebliğinin 5Ccedil maddesince işletme iccedil talimatı
olarak tanımlanmakta ve bakanlık tarafından onaylanmaktadır
Ancak bu youmlnetmelik huumlkuumlmleri marinaların uumlst duumlzey teknolojik
guumlvenlik oumlnlemlerini alması iccedilin bir engel oluşturmamakta sadece yaşanabilecek bir olayın hukuki boyutunda marina youmlnetiminin sorumluluğunu
tanımlamaktadır
Genel olarak yat limanlarında yaşanan guumlvenlik olaylarının
oumlnlenebilmesi ya da en aza indirilebilmesi iccedilin deniz turizmi youmlnetmeliğinde ve
balıkccedilı barınakları youmlnetmeliğinde asgari guumlvenlik standartlarının tanımlanması
ve oumlzellikle balıkccedilı barınakları işletmelerinin yetkili devlet organları tarafından ekonomik ve uumlst yapısal anlamda desteklenmesi gerekmektedir Marinalarda
nispeten daha iyi olan guumlvenlik oumlnlemleri de daha teknolojik guumlvenlik oumlnlemleri
ile daha caydırıcı olabileceği gibi ciddi guumlvenlik olaylarının meydana getireceği
zararı en aza indirgeyebilir
KAYNAKCcedilA AEM (Ankara Emniyet Muumlduumlrluumlğuuml) (2015) ldquoKoruma ve Guumlvenlik Planı
Fihristirdquo wwwankarapoltrdosyalarornek_koruma_planidoc Erişim
17122015 Ais Security Solutions (2015) ldquoPort Harbor
Securityrdquohttpwwwaissecuritysolutionscomport-harbor-securitypdf
Erişim Tarihi 23122015
Ais Security Solutions (2015) ldquoAraccedil Altı İzleme Sistemirdquo httpwwwaissecuritysolutionscomport-harbor-securitypdf
Erişim Tarihi 23122015
American Society of Civil Engineers (2012) ldquoPlanning and Design Guidelines for Small Craft HarborsrdquoAmerican Society of Civil Engineers
Publications Virginia
Atik O (2013) ldquoTakım Liderliğinin Mesleki Kuumlltuumlr Youmlnuumlnden İncelenmesiGemi Kaptanları Uumlzerine Bir Araştırmardquo Dokuz Eyluumll
Uumlniversitesi Yayınları İzmir
ECMA (European Commission Maritime Affairs) (2015) ldquoBlue
GrowthStudyrdquohttpeceuropaeumaritimeaffairspolicycoastal_tourismindex_enhtm Erişim Tarihi 19122015
Havon Yuumlz Tanıma (2015) ldquoYuumlz Tanıma Sistemirdquo
wwwhanvonyuztanimacomindexhtml Erişim Tarihi 15122015 Hesse-Biber SN ve Leavy P (2006) ldquoThePractice of Qualitative
ResearchrdquoLondon Sage Publications
İMEAK Deniz Ticaret Odası (2009) ldquoDeniz Sektoumlruuml Raporurdquo httpwwwdenizticaretodasiorgtrSayfalarsektor-
raporuaspxErişim Tarihi 11012015
İMEAK Deniz Ticaret Odası (2013) ldquoDeniz Sektoumlruuml
RaporurdquohttpwwwdenizticaretodasiorgtrSayfalarsektor-raporuaspxErişim Tarihi 11122015
ISP Oumlzel Guumlvenlik AŞ (2013)ldquoMarina Guumlvenlik
Hizmetlerirdquohttpwwwispozelguvenlikcomtrmarina-guvenlik-hizmetleri Erişim Tarihi 26112015
ISP Oumlzel Guumlvenlik AŞ (2011) ldquoGuumlvenlik Fizibilite Ccedilalışmasırdquo
httpwwwispozelguvenlikcomtrguvenlik-fizibilite-calismasi Erişim
Tarihi 25112015 Kuumlltuumlr ve Turizm Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı (2009) ldquoDeniz Turizmi
YoumlnetmeliğirdquohttpteftiskulturturizmgovtrTR14610deniz-
turizmi-yonetmeligihtml Erişim Tarihi 16112015 Maliye Bakanlığı Milli Emlak Genel Muumlduumlrluumlğuuml (2005)ldquoMilli Emlak Genel
TebliğirdquohttpwwwmilliemlakgovtrSayfalarmevzuatidari-
duzenlemelergenel-tebligleraspxErişim Tarihi 17122015 Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Muumlduumlrluumlğuuml Mevzuat Bilgi Sistemi(2004)
ldquoOumlzel Guumlvenlik Hizmetlere Dair Kanunun Uygulanmasına İlişkin
YoumlnetmelikhttpwwwmevzuatgovtrMetinAspxMevzuatKod=757190ampMevzuatIliski=0ampsourceXmlSearch= Erişim Tarihi 18122015
Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Muumlduumlrluumlğuuml Mevzuat Bilgi Sistemi (1996)
ldquoBalıkccedilı Barınakları YoumlnetmeliğirdquohttpmevzuatbasbakanlikgovtrMetinAspxMevzuatKod
=754997ampsourceXmlSearch=ampMevzuatIliski=0 Erişim Tarihi
15112015
Nas S (2012) ldquoEmniyet ve Guumlvenlik Soumlzcuumlkleri Uumlzerine Bir Ccedilalışmardquo Denizcilik Dergisi Sayı 2 ISSN 1308-8629 s22
Orams M Marine Tourism (1999) Historyand Development of Marine
Tourism Routledge Platar Plaka Tanıma Sistemi (2015) ldquoPlaka Tanıma
Sistemirdquohttpwwwplatarcomtrplaka-tanimaphp Erişim 23122015
SensMarine AŞ (2015) ldquoMarina Guumlvenlik Sistemirdquo
httpwwwsensmarinecommarinaguvenligiphp Erişim Tarihi
17122015
Setur Marinaları İşletme Muumlduumlrluumlğuuml (2015) ldquoİşletme Youmlnetmeliğirdquo
httpwwwseturmarinascomtrkurumsalisletme-yonetmeligi Erişim
Tarihi 05122015
TC Başbakanlık Resmi Gazete ldquoDeniz Turizmi Youmlnetmeliği Uygulama Tebliğirdquohttpwwwresmigazetegovtreskiler20100420100428-
24htm Erişim Tarihi 25122015
The West Country Group (2015) ldquoMetal Gatesrdquo httpwwwwestcountrygatescoukmetalgatesprettyPhoto[gallerythu
mbs]8 Erişim Tarihi 15122015
Marinalarda guumlvenlik hizmetlerinin başlıca amacı caydırıcılıktır Guumlvenlik personeli marina youmlnetiminin duumlzenlediği aralıklarla yaya devriye
yaparak marina sahasındaki kritik noktaları kontrol ederek bu noktalara tur
kontrol sistemi kapsamında kullandıkları dijital kalem ile boumllgenin kontrol edildiğini goumlsteren işaretlemeleri yaparlar Guumlvenlik personeli marina işletme
youmlnetmeliğine aykırı herhangi bir durumda yat limanı youmlnetimi ve guumlvenlik
personeli ortak iletişimi sağlayan karasal telsizlerle olayı bildirir ve gerekli muumldahaleleri yapar Gerccedilekleşen olayın niteliğine goumlre guumlvenlik raporu
duumlzenlenerek tutanak halinde marina youmlnetimine iletilir Guumlvenlik raporunda
olayın tuumlruuml tarihi saati ve gelişimi detaylandırılarak imza altına alınır Bu rapor
hem olayların kayıt altına alınarak incelenmesi hem de ileride oluşabilecek guumlvenlik risklerinin oumlnlenmesi iccedilin bir kopyası guumlvenlik ofisi kayıtlarına
alınmak uumlzere marina youmlnetimince saklanır İlgili youmlnetmeliklerde herhangi bir
detayı ya da standardı bulunmadığından ve tesisin oumlzelliklerine goumlre değişiklik goumlsterdiğinden guumlvenlik oumlnlemleri ve guumlvenlik personelinin yapılanması buumlyuumlk
oranda marina işletmesinin inisiyatifindedir
Guumlvenlik personelinin sayısı ve bulundukları noktalar doumlnemsel olarak
değişiklik goumlsterebilir Marinanın mevcut giriş ccedilıkışlarının haricinde ccedilekek sezonu doumlneminde ekstra personele ihtiyaccedil olabilir Ccedilekek sezonu doumlneminde
teknelerin kayıtlı demirbaşlarının tamir ya da başka sebeplerden marina dışarına
ccedilıkarılması esnasında marina youmlnetimince duumlzenlenen malzeme teslim tutanağının bir nuumlshası yine guumlvenlik ofisindeki kayıtlara dacirchil edilir Oumlzellikle
yabancı bayraklı teknelerin demirbaşlarına kayıtlı malzemelerin dışarı
ccedilıkarılması ya da dışarıdan yabancı bayraklı teknelere gelen guumlmruumlkluuml
malzemelerin marina sahasına girişi esnasında guumlmruumlk işlemleri kontrol edilir Tuumlm bu işlemler sırasında marina youmlnetiminin de onayı ile guumlvenlik personeli
teslim alınan ya da teslim edilen malzeme ile ilgili yapılacak işlemin son
safhasına kadar takip eder ve gerekli goumlrduumlğuuml guumlvenlik oumlnlemlerini alır
Marina ortak kullanım alanı olarak tanımlanan ve sadece tekne sahiplerinin değil dışarıdan marina iccedilerisindeki restoran bar alışveriş merkezi
vb işletmelere gelen muumlşterilerinde kullanabildiği alanda guumlvenlik personeli
yaptığı yaya devriyelerle muumlşterilerin marina işletme youmlnetmeliğine aykırı davranışları olup olmadığını tespit eder Ortak kullanım alanında meydana
gelebilecek olaylar genellikle hırsızlık ve muumlşteriler arasında ccedilıkan
anlaşmazlıklar sonucu meydana gelebilecek darp ya da adam yaralama gibi
succedillardır Oumlnlenemeyen benzer bir olayda guumlvenlik personeli delilleri muhafaza ederek kurumun bağlı olduğu kolluk kuvvetine haber verir Marina guumlvenlik
sahası olarak tanımlanan teknelerin bağlı bulunduğu ve birccedilok marinada ortak
kullanım alanıyla arasında ccedilit ve kartlı geccediliş noktaları olan alanlara izinsiz geccediliş
olması durumunda ise guumlvenlik personeli gerekli muumldahaleyi yaparak marina
youmlnetimine rapor eder
62 Balıkccedilı Barınaklarında Guumlvenlik Hizmetleri
Balıkccedilı barınakları ise genelde buumltccedilelerinin kısıtlı olması sebebiyle oumlzel guumlvenlik şirketlerinden yararlanamamakta oumlzel guumlvenlik personeli
ccedilalıştıramamaktadır Barınaklarda goumlruumllen uygulama sadece barınak girişinde
bekccedililik edecek oumlzel guumlvenlik belgesi olmayan kişilerin barınaktaki teknelere goumlzcuumlluumlk ederek koruması şeklindedir Balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik
hizmetleri ise marinalara goumlre ccedilok daha yetersiz duumlzeydedir Balıkccedilı
barınaklarının birccediloğunda herhangi bir guumlvenlik hizmeti yokken bazılarında bekccedili veya ccedilit bulunmakta ccedilok azında guumlvenlik kameraları bulunmaktadır
Birccedilok balıkccedilı barınağında guumlvenlik hizmeti ya da oumlnlemi şoumlyle
dursun alt ve uumlst yapı yeterli duumlzeyde değildir Bu konuya DTO 2013 yılı deniz sektoumlruuml raporunun Tuumlrkiye su uumlruumlnleri raporu başlığı altında balıkccedilı
barınaklarımızın bir kısmında istenilen alt ve uumlst yapıların bulunmadığına
değinilmiştir (DTO 2013)
7 YAT LİMANLARINDA GUumlVENLİK OumlNLEMLERİ
Yat limanlarında sadece guumlvenlik personeli ya da bekccedili
bulundurulması guumlvenliğin sağlanması accedilısından yeterli değildir Teknolojik imkacircnlardan yararlanarak guumlvenlik personelinin daha etkin ve verimli
ccedilalışmasını sağlanabilir Bu kapsamda yat limanlarında alınabilecek uumlst yapısal
ve teknolojik oumlnlemler ve bunların oumlzellikleri incelenecektir
71 Guumlvenlik Ccedilitleri
Guumlvenlik ccedilitleri marinalar ve bazı balıkccedilı barınaklarında marina guumlvenlik sahası tanımı iccedilerisine giren tekne bağlama alanını ortak kullanım
alnından ayırmak iccedilin kullanılırlar Yuumlkseklikleri ortalama bel hizasında ve
belirli noktalardan bağlama alanına girişe imkacircn verecek kartlı geccediliş noktaları
olabilir Guumlvenlik ccedilitleri uumlzerinden atlanarak bağlama sahasına giriş iccedilin kolay bir engel olmasına rağmen ortak kullanım alanı muumlşterileri iccedilin onlara ayrılmış
alanın bittiğini hatırlatan psikolojik bir engeldir
72 Araccedil Altı İzleme Sistemi
Şekil 2 Araccedil Altı İzleme Sistemi
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom
Marina girişinde araccedilların altlarının kontroluumlnuumln yapılması (bkz Şekil
2) ciddi sonuccedilları olabilecek teroumlr eylemlerinin oumlnlenmesi iccedilin oldukccedila oumlnemlidir
73 Plaka Tanıma Sistemi
Şekil 3 Plaka Tanıma Sistemi
Kaynak wwwplatarcomtr
Plaka tanıma sistemi (bkz Şekil 3) konvansiyonel kamera
kullanılması durumunda 10 metre mesafeden yuumlksek ccediloumlzuumlnuumlrluumlkluuml kamera
kullanılması durumunda 25 metre mesafeden plaka tanıma yaparak sisteme
kaydedebilmektedir Bu sistem yat limanı girişinde tekne sahibi personel ya da ortak kullanım alanı muumlşterisi aracını ayırt ederek gerekli durumlarda araccedilların
marina iccedilerisindeki durumuna da muumldahale etmeyi sağlar Yat limanına girişi
youmlnetimce yasaklanmış ya da daha oumlnce şuumlpheli goumlruumllen araccedillar tekrar giriş yaptıklarında ise uyarı vererek guumlvenlik personelinin gerekli muumldahaleyi
yapmasını sağlar (wwwplatarcomtr)
74 Guumlvenlik Kameraları
Yat limanlarında guumlvenlik kameraları yat limanı youmlnetimi tarafından
belirlenen noktalara kurulmaktadır Guumlvenlik personeli kameraları izleyerek herhangi bir olay durumunda yaya devriyedeki arkadaşını olaya muumldahale iccedilin
youmlnlendirebilir Guumlvenlik kameraları tekne sahipleri ve ortak kullanım alanı
muumlşterilerinin oumlzel hayat ve mahremiyetine zarar vermeyecek noktalara kurulmalıdır Herhangi bir guumlvenlik olayı olmaması halinde kayıtlar tekne
sahipleri dacirchil herhangi uumlccediluumlncuuml şahıslarla paylaşılmamalı sadece kolluk
kuvvetlerinin olay incelemesi iccedilin kullanılmalıdır Ayrıca kameraların gece goumlruumlş yakınlaştırma yatay ve dikey hareket etme oumlzelliklerine sahip olması yat
limanı guumlvenliği iccedilin bir artı olma niteliğindedir
75 Ccedilit Titreşim Sensoru
Şekil 4 Ccedilit Titreşim Sensoru
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom
Ccedilitlerde meydana gelebilecek titreşimin sensor vasıtası (bkz Şekil 4)
ile algılanarak ve titreşimin meydana geldiği tam nokta belirlenerek yaya
devriye ya da guumlvenlik kameraları sayesinde o nokta kontrol edilebilmektedir (wwwaissecuritysolutionscom)
76 Hareket Sensoru
Şekil 5 Hareket Sensoru
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom Volumetrik (hacimsel) ve mikro dalga boylarının kullanarak
korunması planlanan alana girenin tam yerini belirleyen sistemlerdir (bkz Şekil
5) Ccedilit kullanılmasının uygun olmadığı ya da muumlşterinin kendisini daha oumlzguumlr hissetmesinin oumlngoumlruumllduumlğuuml alanlar iccedilin uygun guumlvenlik ccediloumlzuumlmlerinden biridir
77 Deniz Altı Radarı
Şekil 6Deniz Altı Radarı
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom
Deniz altı radarı (bkz Şekil 6) su altından gelebilecek tehlikelere karşı
kullanılabilecek guumlvenlik oumlnlemlerinden biri olup deniz altındaki cismin tuumlruumlne goumlre ayrım yapabilen ve buna goumlre alarm verebilen sistemlerdir
78 Aydınlatma Yat limanı sahasında aydınlatma kullanıldığı alana goumlre guumlccedilluuml ya da
loş aydınlatma olabilir Ana girişler ve kritik noktalarda t kollu aydınlatma
direkleri ya da projektoumlrlerden yararlanılabilir İskele ve rıhtımlarda servis
kutularının aydınlatmaları kullanılabilir
79 Kartlı Giriş Kapıları Ccedilit kullanılan marinalarda iskelelerin girişinin tek bir noktadan
guumlvenlik accedilısından avantaj sağlamaktadır Ancak yat limanının yapısına goumlre bu
duruma uymayan yat limanları ccediloğunlukta olmakla birlikte bu durumda her
iskele ya da ara geccediliş noktasında kartlı geccediliş kapıları (bkz Şekil 7)
kullanılmalıdır Kartlı geccediliş ile bağlama alanına sadece tekne sahipleri tekne
sahiplerinin onay verdiği yakınları ve tekne yetki belgesi olan tekne muumlrettebatına geccediliş hakkı verilmektedir Dolayısıyla bağlama alanına yat
limanına dışarıdan gelen muumlşterilerin izinsiz girişleri engellenmiş ya da en aza
indirgenmiş olur
Şekil 7 Kartlı Giriş Kapıları
Kaynak wwwwestcountrygatescouk
710 Radyo Frekanslı (RFID) Tekne Tanıma ve Takip Sistemi Yat limanlarındaki teknelerin giriş ccedilıkışlarının takip edilmesi liman
personeli ve marina ofis koordinasyonu ya da guumlnluumlk tekne sayımları ile
yapılmaktadır Bu youmlntem yoğun doumlnemlerde aksaklıklara yol accedilabilmekte aynı zamanda guumlvenlik acısından olumsuz bir durum oluşturmaktadır Rfid
(RadioFrequencyIdentification) tekne takip sistemi (bkz Şekil 8) ile yat
limanındaki teknelerin goumlvdelerine yapıştırılan rfid etiketlerin sabit ya da mobil terminaller ile okunarak teknenin giriş ccedilıkışlarının anında kayıt altına
alınabilmesini ve guumlvenlik accedilısından bir sorun olduğunda hızlı muumldahaleyi
sağlar Sistem aynı zamanda kolluk kuvvetlerinin sorgusunda geriye doumlnuumlk ve
anlık rapor verilebilmektedir
Şekil 8 Rfid Tekne Tanıma ve Takip Sistemi
Kaynak wwwsensmarinecom
711 Yuumlz Tanıma Sistemleri Tekne sahipleri iccedilin ayrılmış alanlara kartlı geccedilişi zamanla kartın
kaybolması ya da sistemdeki aksaklıklardan dolayı tekne sahiplerinde
memnuniyetsizlik oluşturabilmektedir Yuumlz tanıma sistemleri tekne sahiplerinin
herhangi bariyer ya da kapıyı dokunmadan accedilmasını sağlamakta ve aynı
zamanda yuumlksek guumlvenlik sağlamaktadır Oumlzellikle turizm hizmeti kapsamında muumlşteriyi daha oumlzguumlr hissettirerek muumlşteri memnuniyetini sağlayacak teknolojik
oumlnlemlerden biridir (wwwhanvonyuztanimacom)
8 ARAŞTIRMANIN AMACI
Nitel araştırma youmlnteminin esnekliği ve akıcılığı bu youmlntemi
insanların tecruumlbelerini ve yorumlarını anlamaya uygun bir youmlntem haline getirmektedir Nitel veri toplama aracı yalnızca ldquonerdquo sorusunu sormaz Aynı
zamanda ve daha oumlnemlisi ldquoaccedilıklardquo ldquonedenrdquo ldquosuumlreccedil nedirrdquo ldquooumlnemi nedirrdquo gibi
sorular ve ifadeler kullanarak olayları durumları derinlemesine inceler (Hesse-
Biber ve Leavy 2005 28rsquoden aktaran Atik 201392)
Bu araştırma yat limanlarında meydana gelebilecek guumlvenlik
accedilıklarının tespiti mevcut guumlvenlik oumlnlemlerinin incelenmesi ve yat limanı
guumlvenliği uygulamalarının nasıl geliştirilebileceğine dair sorulara yanıt bulmak amacıyla yapılmıştır Tekne sahiplerinin teknelerinin bağlı bulunduğu yat
limanlarındaki guumlvenlik algısının ne youmlnde olduğu incelenmiş tekne
sahiplerinin goumlruumlş ve tecruumlbelerinden yararlanarak mevcut durum anlamlandırılmıştır
Yat limanlarındaki guumlvenlik hizmeti imkanlarının karşılaştırılarak
aralarındaki farklılıklar ya da benzerliklere goumlre yaşanan olayların değişiklik goumlstermesi guumlvenlik hizmetinin sağlayabildiği caydırıcılık roluuml uumlzerinde fikir
sağlanmasına sebep olduğu gibi tekne sahiplerinin goumlruumlşleri de asgari guumlvenlik
oumlnlemlerinin neler olması gerektiği istikametinde fikir vermiştir
9 ARAŞTIRMANIN YOumlNTEMİ
Araştırma kapsamında veri toplama youmlntemi olarak nitel araştırma
youmlntemlerinden yapılandırılmamış goumlruumlşme tekniği kullanılmış goumlruumlşmeler
03112015 ve 04112015 tarihlerinde yapılmıştır Goumlruumlşmeler sırasında notlar
tutulmuştur Ccedilalışmanın oumlrneklemini Ccedileşme yarımadasındaki yat limanlarının tamamı oluşturmaktadır Ccedilalışmanın oumlrnekleminin Ccedileşme yarımadasındaki yat
limanları olarak seccedililmesinin sebepleri arasında zincir marina işletmeleri uumlyesi
işletmelerin yanı sıra butik marinaların bulunması ve balıkccedilı barınaklarının guumlvenlik oumlnlemleri arasında farklılıkların bulunmasıdır Boumlylelikle
farklılıklardan elde edilecek verilerin ortak noktalarının izlenerek doğru
sonuccedillara ulaşılması hedeflenmiştir
Ccedilalışmanın oumlrneklemi olan Ccedileşme yarımadasındaki yat limanlarındaki
tekne sahipleri ve yat personeli ile goumlruumlşuumllmuumlş (bkz Tablo 1) yat
limanlarındaki guumlvenlik kavramı ile ilgili fikirleri alınmış yaşadıkları succedil teşkil eden olaylar uumlzerine konuşulmuştur Katılımcılar ile yapılan her bir goumlruumlşmenin
suumlresi 20 dakikadır Goumlruumlşmelerle ilgili sorular yapılandırılmamış olmasına
rağmen sektoumlr tecruumlbesine bağlı goumlzleme dayalı bilgilere goumlre şekillenmiş verilen cevaplara goumlre de yeni sorular şekillenmiştir
Tablo 1 Katılımcılar
Katılımcı Goumlrev Tecruumlbe Yaş Eğitim Koumlken Katılımcı 1 Balıkccedilı 15-20 35-40 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 2 Balıkccedilı 15-20 35-40 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 3 Kaptanı 10-15 35-40 Uumlniversite Denizcilik Katılımcı 4 Gemici 0-5 20-25 Lise Denizcilik Katılımcı 5 Tekne Sahibi 0-5 40-45 Lise Diğer Katılımcı 6 Tekne Sahibi 10-15 45-50 Lise Diğer Katılımcı 7 Kaptanı 15-20 45-50 İlkokul Denizcilik Katılımcı 8 Gemici 5-10 30-35 Lise Balıkccedilılık Katılımcı 9 Koop Bşk 25-30 50-55 İlkokul Balıkccedilılık
Katılımcı 10 Balıkccedilı 10-15 30-35 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 11 Balıkccedilı 10-15 35-40 İlkokul Balıkccedilılık
Katılımcı 12 Tekne Sahibi 0-5 40-45 Uumlniversite Diğer
10 ARAŞTIRMANIN BULGULARI
Araştırma kapsamında goumlruumlşuumllen 12 yat limanı muumlşterisinden 5i
balıkccedilı teknesi sahibi olmakla bunlardan 1 tanesi aynı zamanda balıkccedilı kooperatifi başkanıdır 3 tanesi tekne sahibi 2si oumlzel yat kaptanı ve 1i
gemicidir Katılımcıların ortalama sektoumlr tecruumlbesi 15 senedir 3uuml diğer sektoumlr
koumlkenli 3uuml denizcilik sektoumlruuml 6sı balıkccedilılık sektoumlruuml koumlkenlidir 6sı ilkokul 4uuml lise 2si uumlniversite mezunudur
Araştırma kapsamında Ccedileşme yarımadasındaki 4 adet marina ve 4 adet balıkccedilı barınağı işletmesinde ne gibi guumlvenlik oumlnlemlerinin alındığının
tespitine youmlnelik sorular kapsamında marinaların oumlzel guumlvenlik personeli
ccedilalıştırdığı kamera ccedilit kartlı giriş kapıları gibi guumlvenlik oumlnlemleri aldıkları
tespit edilmiştir Bazı balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik kamerası sisteminin yeni hayata geccedilirildiği ancak bazı balıkccedilı barınaklarında ise hiccedilbir guumlvenlik oumlnlemi
ve hizmetinin olmadığı tespit edilmiştir
Yaşanmış succedil teşkil eden herhangi bir olay olup olmadığına varsa oluş
biccediliminin ne olduğunu anlamaya youmlnelik soruya verilen cevaplarda marinalarda
olan olayların basit tekne malzemesinin ccedilalınmasıkaybolması ve bağlama alanına izinsiz girişler şeklinde olduğu goumlruumllmuumlştuumlr En azından guumlvenlik
kamerası ve ccedilit oumlnlemleri almış balıkccedilı barınaklarının ise bu oumlnlemlerin
olmadığı barınaklara goumlre daha guumlvenli olduğu algısı katılımcıların ortak
goumlruumlşuumlduumlr Genel olarak yat limanlarındaki guumlvenlik oumlnlemi seviyesine goumlre yaşanan olayların ters orantılı olduğu goumlzlemlenmiştir
Yaşanan guumlvenlik sorunlarının ccediloumlzuumlmuuml iccedilin tavsiyeleri sorulan katılımcılardan balıkccedilı barınağında bağlama yapan tekne sahipleri gelir
kalemlerinin yetersizliğinden dolayı devletin finansman desteği yapması
gerektiğine vurgu yapmışlar kaymakamlığın guumlvenlik ile ilgili toplantı yaparak
alınması gereken oumlnlemleri goumlruumlştuumlklerini ancak finansman desteği konusunda yardıma ihtiyaccedilları olduklarını ifade etmişlerdir Aynı sorunun marinada
teknelerini bağlayan muhatapları daha ccedilok ortak alanların bağlama sahasına
yakınlığından kaynaklanan izinsiz girişler olduğunu bildirmiş ve kartlı geccediliş sistemi yanı sıra yuumlz tanıma sistemlerinin faydalı olabileceğini belirtmişlerdir
Ayrıca ciddi teroumlr eylemlerinin oumlnlenmesi accedilısından marina işletmesinin
guumlvenlik hizmetlerinin yeterli olmadığı ifade edilmiş araccedil altı izleme sistemi gibi daha teknolojik oumlnlemlerden yararlanılması gerektiği ifade edilmiştir
11 SONUCcedil
Balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik oumlnlemlerinin marinalara goumlre yetersiz
olduğu hatta bazılarında hiccedilbir guumlvenlik oumlnleminin olmadığı goumlruumllmuumlştuumlr
Bunun başlıca sebepleri barınakların ilgili su uumlruumlnleri kooperatifi tarafından kiralanmasının getirdiği maliyetin yanı sıra bazı balıkccedilı barınakları iccedilin ek gelir
kaynağı olan oumlzel tekne bağlama bedeli girdisinden yararlanamayacak durumda
olmasıdır Oumlzel tekne kabul edemeyecek kadar yoğun balıkccedilı teknesi bağlanmış
barınaklar iccedilin tek gelir kaynağı tutulan balığın bedeline kooperatif tarafından belirlenmiş komisyon oranı ve balıkccedilı teknelerinin oumldediği oumlzel teknelere goumlre
ccedilok daha az olan bağlama bedelleridir
Ekonomik kaynakları sınırlı olan barınak işletmesinin guumlvenlik
hizmeti iccedilin bekccedilioumlzel guumlvenlik goumlrevlisi istihdam etmesi ya da barınağı diğer
teknolojik guumlvenlik oumlnlemler ile donatması balıkccedilılara ekstra ekonomik yuumlk
getirmektedir
Ayrıca balıkccedilı barınaklarının yetersiz alt ve uumlst yapısının guumlvenliği
etkileyen aydınlatma giriş kapısı duvar ya da ccedilit ve benzeri oumlğelerinin
iyileştirilmesi iccedilin gereken onay 4 bakanlığın ayrı ayrı incelemesi ve onayından sonra gerccedilekleştiğinden bahsi geccedilen iyileştirme ve tamamlamaların yapılması
gibi buumlrokratik işlemler barınak işletmesi youmlnetiminin etkinliğini
engellemektedir Nitekim 20102005 tarih ve 25972 sayılı Resmicirc Gazetede
yayınlanan Maliye Bakanlığının 300 sıra numaralı Milli Emlak Genel Tebliğinin F8 maddesinde alt ve uumlst yapısı bulunmayan ya da eksik barınaklar
iccedilin barınak işletmecisinin talebi doğrultusunda yapılacak değişiklikler
bakanlığımız Tarım ve Koumly İşleri Bakanlığı ile Ulaştırma Bakanlığının uygun goumlruumlşuumlne istinaden Balıkccedilı Barınakları Youmlnetmeliğinin 7 maddesinde yer alan
esaslar doğrultusunda ve 3621 sayılı Kıyı Kanunu uyarınca Bayındırlık ve İskacircn
Bakanlığınca değerlendirileceği ifade edilmektedir
Balıkccedilı barınaklarındaki guumlvenliğin yetersiz olmasından kaynaklanan
hırsızlıklar barınakların başlıca sorununu oluşturmaktadır Hırsızlık olaylarının
daha ccedilok kıccediltan takma deniz motorlarının balık bulucuların ve diğer elektronik
donanımların ccedilalınması olduğu anlaşılmaktadır Bunun yanı sıra kuumlccediluumlk bot ya da teknelerin ccedilalınması olaylarının da yaşandığı kaydedilmiştir
Oumlzel tekne bağlayarak gelir elde edebilen balıkccedilı barınakları bekccedili ya
da guumlvenlik kamerası gibi oumlnlemleri daha kolay alabilmektedir Asgari duumlzeyde sayılabilecek bu oumlnlemleri alan barınaklarda hırsızlık olaylarının olduğuna dair
bir veri elde edilmemiştir Buradan asgari duumlzeyde de olsa bekccedili ve guumlvenlik
kamerası hizmetini sunan balıkccedilı barınaklarının nispeten caydırıcılık sağladıkları duumlşuumlnuumllmektedir
Marinalarda guumlvenlik hizmetleri marina youmlnetiminin maddi olanakları
ccedilerccedilevesinde ve gerekli goumlruumllduumlğuuml duumlzeyde yapılmaktadır Balıkccedilı barınaklarına goumlre daha iyi guumlvenlik oumlnlemlerinin alındığı marinalarda yaşanan guumlvenlik
olayları genelde basit tekne malzemesi sayılabilecek hortum fırccedila ve benzeri
malzemenin ccedilalınmasıkaybolması şeklinde olduğu anlaşılmaktadır
Bazı tekne sahipleri tatillerini geccedilirmek iccedilin geldikleri yatlarında
oumlzguumlrluumlk alanlarını kısıtlayacak duumlzeyde guumlvenlik oumlnlemleri
istemeyebilmektedirler Bu nedenle marinaların daha ccedilok teknolojik guumlvenlik oumlnlemlerine ağırlık vermesi guumlvenlik seviyesini arttıracağı gibi tekne
sahiplerinin de oumlzel hayat ve mahremiyetleri konusunda daha az etkilenmiş
olduklarını hissettirebilir
Marinalardaki ticari alanların tekne bağlama alanı ile iccedil iccedile olması
bağlama alanına izinsiz girişlere teknelerin uumlzerine ccedilıkılmasına yol
accedilabilmektedir Marinanın uumlst yapı oumlzellikleri ve imar planının inşa oumlncesi guumlvenlik accedilısından analiz edilmesi genel marina guumlvenliği accedilısından faydalı
olabilir
Marinalardaki guumlvenlik hizmetlerinin balıkccedilı barınaklarına goumlre daha
iyi olmasına rağmen teknolojik accedilıdan yetersiz olması konuyla ilgili tekne
sahiplerinde olası teroumlr bombalı eylem gibi olayların meydana gelmesi
duumlşuumlncesini oluşturabilmektedir Araştırmaya konu olan hiccedilbir yat limanında
araccedil altı kontrol sistemi ya da plaka takip sisteminin olmaması karadan meydana gelebilecek saldırılara karşı accedilık olduklarını goumlstermektedir Aynı
şekilde araştırmaya konu olan yat limanlarında deniz altı radar sistemi de
olmadığından deniz altından gelebilecek her tuumlrluuml tehdide karşı korumasız durumdadırlar
Oumlte yandan marina işletme youmlnetmeliğinin marina işletmesinin tekne
ve tekne malzemesinin ccedilalınmasından tekne muumlrettebatının yaralanması oumllduumlruumllmesi ve teroumlr olaylarından sorumlu tutulamayacağını ifade eden 118
maddesi 28042010 tarih ve 27565 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Deniz
Turizmi Youmlnetmeliği Uygulama Tebliğinin 5Ccedil maddesince işletme iccedil talimatı
olarak tanımlanmakta ve bakanlık tarafından onaylanmaktadır
Ancak bu youmlnetmelik huumlkuumlmleri marinaların uumlst duumlzey teknolojik
guumlvenlik oumlnlemlerini alması iccedilin bir engel oluşturmamakta sadece yaşanabilecek bir olayın hukuki boyutunda marina youmlnetiminin sorumluluğunu
tanımlamaktadır
Genel olarak yat limanlarında yaşanan guumlvenlik olaylarının
oumlnlenebilmesi ya da en aza indirilebilmesi iccedilin deniz turizmi youmlnetmeliğinde ve
balıkccedilı barınakları youmlnetmeliğinde asgari guumlvenlik standartlarının tanımlanması
ve oumlzellikle balıkccedilı barınakları işletmelerinin yetkili devlet organları tarafından ekonomik ve uumlst yapısal anlamda desteklenmesi gerekmektedir Marinalarda
nispeten daha iyi olan guumlvenlik oumlnlemleri de daha teknolojik guumlvenlik oumlnlemleri
ile daha caydırıcı olabileceği gibi ciddi guumlvenlik olaylarının meydana getireceği
zararı en aza indirgeyebilir
KAYNAKCcedilA AEM (Ankara Emniyet Muumlduumlrluumlğuuml) (2015) ldquoKoruma ve Guumlvenlik Planı
Fihristirdquo wwwankarapoltrdosyalarornek_koruma_planidoc Erişim
17122015 Ais Security Solutions (2015) ldquoPort Harbor
Securityrdquohttpwwwaissecuritysolutionscomport-harbor-securitypdf
Erişim Tarihi 23122015
Ais Security Solutions (2015) ldquoAraccedil Altı İzleme Sistemirdquo httpwwwaissecuritysolutionscomport-harbor-securitypdf
Erişim Tarihi 23122015
American Society of Civil Engineers (2012) ldquoPlanning and Design Guidelines for Small Craft HarborsrdquoAmerican Society of Civil Engineers
Publications Virginia
Atik O (2013) ldquoTakım Liderliğinin Mesleki Kuumlltuumlr Youmlnuumlnden İncelenmesiGemi Kaptanları Uumlzerine Bir Araştırmardquo Dokuz Eyluumll
Uumlniversitesi Yayınları İzmir
ECMA (European Commission Maritime Affairs) (2015) ldquoBlue
GrowthStudyrdquohttpeceuropaeumaritimeaffairspolicycoastal_tourismindex_enhtm Erişim Tarihi 19122015
Havon Yuumlz Tanıma (2015) ldquoYuumlz Tanıma Sistemirdquo
wwwhanvonyuztanimacomindexhtml Erişim Tarihi 15122015 Hesse-Biber SN ve Leavy P (2006) ldquoThePractice of Qualitative
ResearchrdquoLondon Sage Publications
İMEAK Deniz Ticaret Odası (2009) ldquoDeniz Sektoumlruuml Raporurdquo httpwwwdenizticaretodasiorgtrSayfalarsektor-
raporuaspxErişim Tarihi 11012015
İMEAK Deniz Ticaret Odası (2013) ldquoDeniz Sektoumlruuml
RaporurdquohttpwwwdenizticaretodasiorgtrSayfalarsektor-raporuaspxErişim Tarihi 11122015
ISP Oumlzel Guumlvenlik AŞ (2013)ldquoMarina Guumlvenlik
Hizmetlerirdquohttpwwwispozelguvenlikcomtrmarina-guvenlik-hizmetleri Erişim Tarihi 26112015
ISP Oumlzel Guumlvenlik AŞ (2011) ldquoGuumlvenlik Fizibilite Ccedilalışmasırdquo
httpwwwispozelguvenlikcomtrguvenlik-fizibilite-calismasi Erişim
Tarihi 25112015 Kuumlltuumlr ve Turizm Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı (2009) ldquoDeniz Turizmi
YoumlnetmeliğirdquohttpteftiskulturturizmgovtrTR14610deniz-
turizmi-yonetmeligihtml Erişim Tarihi 16112015 Maliye Bakanlığı Milli Emlak Genel Muumlduumlrluumlğuuml (2005)ldquoMilli Emlak Genel
TebliğirdquohttpwwwmilliemlakgovtrSayfalarmevzuatidari-
duzenlemelergenel-tebligleraspxErişim Tarihi 17122015 Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Muumlduumlrluumlğuuml Mevzuat Bilgi Sistemi(2004)
ldquoOumlzel Guumlvenlik Hizmetlere Dair Kanunun Uygulanmasına İlişkin
YoumlnetmelikhttpwwwmevzuatgovtrMetinAspxMevzuatKod=757190ampMevzuatIliski=0ampsourceXmlSearch= Erişim Tarihi 18122015
Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Muumlduumlrluumlğuuml Mevzuat Bilgi Sistemi (1996)
ldquoBalıkccedilı Barınakları YoumlnetmeliğirdquohttpmevzuatbasbakanlikgovtrMetinAspxMevzuatKod
=754997ampsourceXmlSearch=ampMevzuatIliski=0 Erişim Tarihi
15112015
Nas S (2012) ldquoEmniyet ve Guumlvenlik Soumlzcuumlkleri Uumlzerine Bir Ccedilalışmardquo Denizcilik Dergisi Sayı 2 ISSN 1308-8629 s22
Orams M Marine Tourism (1999) Historyand Development of Marine
Tourism Routledge Platar Plaka Tanıma Sistemi (2015) ldquoPlaka Tanıma
Sistemirdquohttpwwwplatarcomtrplaka-tanimaphp Erişim 23122015
SensMarine AŞ (2015) ldquoMarina Guumlvenlik Sistemirdquo
httpwwwsensmarinecommarinaguvenligiphp Erişim Tarihi
17122015
Setur Marinaları İşletme Muumlduumlrluumlğuuml (2015) ldquoİşletme Youmlnetmeliğirdquo
httpwwwseturmarinascomtrkurumsalisletme-yonetmeligi Erişim
Tarihi 05122015
TC Başbakanlık Resmi Gazete ldquoDeniz Turizmi Youmlnetmeliği Uygulama Tebliğirdquohttpwwwresmigazetegovtreskiler20100420100428-
24htm Erişim Tarihi 25122015
The West Country Group (2015) ldquoMetal Gatesrdquo httpwwwwestcountrygatescoukmetalgatesprettyPhoto[gallerythu
mbs]8 Erişim Tarihi 15122015
olması durumunda ise guumlvenlik personeli gerekli muumldahaleyi yaparak marina
youmlnetimine rapor eder
62 Balıkccedilı Barınaklarında Guumlvenlik Hizmetleri
Balıkccedilı barınakları ise genelde buumltccedilelerinin kısıtlı olması sebebiyle oumlzel guumlvenlik şirketlerinden yararlanamamakta oumlzel guumlvenlik personeli
ccedilalıştıramamaktadır Barınaklarda goumlruumllen uygulama sadece barınak girişinde
bekccedililik edecek oumlzel guumlvenlik belgesi olmayan kişilerin barınaktaki teknelere goumlzcuumlluumlk ederek koruması şeklindedir Balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik
hizmetleri ise marinalara goumlre ccedilok daha yetersiz duumlzeydedir Balıkccedilı
barınaklarının birccediloğunda herhangi bir guumlvenlik hizmeti yokken bazılarında bekccedili veya ccedilit bulunmakta ccedilok azında guumlvenlik kameraları bulunmaktadır
Birccedilok balıkccedilı barınağında guumlvenlik hizmeti ya da oumlnlemi şoumlyle
dursun alt ve uumlst yapı yeterli duumlzeyde değildir Bu konuya DTO 2013 yılı deniz sektoumlruuml raporunun Tuumlrkiye su uumlruumlnleri raporu başlığı altında balıkccedilı
barınaklarımızın bir kısmında istenilen alt ve uumlst yapıların bulunmadığına
değinilmiştir (DTO 2013)
7 YAT LİMANLARINDA GUumlVENLİK OumlNLEMLERİ
Yat limanlarında sadece guumlvenlik personeli ya da bekccedili
bulundurulması guumlvenliğin sağlanması accedilısından yeterli değildir Teknolojik imkacircnlardan yararlanarak guumlvenlik personelinin daha etkin ve verimli
ccedilalışmasını sağlanabilir Bu kapsamda yat limanlarında alınabilecek uumlst yapısal
ve teknolojik oumlnlemler ve bunların oumlzellikleri incelenecektir
71 Guumlvenlik Ccedilitleri
Guumlvenlik ccedilitleri marinalar ve bazı balıkccedilı barınaklarında marina guumlvenlik sahası tanımı iccedilerisine giren tekne bağlama alanını ortak kullanım
alnından ayırmak iccedilin kullanılırlar Yuumlkseklikleri ortalama bel hizasında ve
belirli noktalardan bağlama alanına girişe imkacircn verecek kartlı geccediliş noktaları
olabilir Guumlvenlik ccedilitleri uumlzerinden atlanarak bağlama sahasına giriş iccedilin kolay bir engel olmasına rağmen ortak kullanım alanı muumlşterileri iccedilin onlara ayrılmış
alanın bittiğini hatırlatan psikolojik bir engeldir
72 Araccedil Altı İzleme Sistemi
Şekil 2 Araccedil Altı İzleme Sistemi
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom
Marina girişinde araccedilların altlarının kontroluumlnuumln yapılması (bkz Şekil
2) ciddi sonuccedilları olabilecek teroumlr eylemlerinin oumlnlenmesi iccedilin oldukccedila oumlnemlidir
73 Plaka Tanıma Sistemi
Şekil 3 Plaka Tanıma Sistemi
Kaynak wwwplatarcomtr
Plaka tanıma sistemi (bkz Şekil 3) konvansiyonel kamera
kullanılması durumunda 10 metre mesafeden yuumlksek ccediloumlzuumlnuumlrluumlkluuml kamera
kullanılması durumunda 25 metre mesafeden plaka tanıma yaparak sisteme
kaydedebilmektedir Bu sistem yat limanı girişinde tekne sahibi personel ya da ortak kullanım alanı muumlşterisi aracını ayırt ederek gerekli durumlarda araccedilların
marina iccedilerisindeki durumuna da muumldahale etmeyi sağlar Yat limanına girişi
youmlnetimce yasaklanmış ya da daha oumlnce şuumlpheli goumlruumllen araccedillar tekrar giriş yaptıklarında ise uyarı vererek guumlvenlik personelinin gerekli muumldahaleyi
yapmasını sağlar (wwwplatarcomtr)
74 Guumlvenlik Kameraları
Yat limanlarında guumlvenlik kameraları yat limanı youmlnetimi tarafından
belirlenen noktalara kurulmaktadır Guumlvenlik personeli kameraları izleyerek herhangi bir olay durumunda yaya devriyedeki arkadaşını olaya muumldahale iccedilin
youmlnlendirebilir Guumlvenlik kameraları tekne sahipleri ve ortak kullanım alanı
muumlşterilerinin oumlzel hayat ve mahremiyetine zarar vermeyecek noktalara kurulmalıdır Herhangi bir guumlvenlik olayı olmaması halinde kayıtlar tekne
sahipleri dacirchil herhangi uumlccediluumlncuuml şahıslarla paylaşılmamalı sadece kolluk
kuvvetlerinin olay incelemesi iccedilin kullanılmalıdır Ayrıca kameraların gece goumlruumlş yakınlaştırma yatay ve dikey hareket etme oumlzelliklerine sahip olması yat
limanı guumlvenliği iccedilin bir artı olma niteliğindedir
75 Ccedilit Titreşim Sensoru
Şekil 4 Ccedilit Titreşim Sensoru
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom
Ccedilitlerde meydana gelebilecek titreşimin sensor vasıtası (bkz Şekil 4)
ile algılanarak ve titreşimin meydana geldiği tam nokta belirlenerek yaya
devriye ya da guumlvenlik kameraları sayesinde o nokta kontrol edilebilmektedir (wwwaissecuritysolutionscom)
76 Hareket Sensoru
Şekil 5 Hareket Sensoru
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom Volumetrik (hacimsel) ve mikro dalga boylarının kullanarak
korunması planlanan alana girenin tam yerini belirleyen sistemlerdir (bkz Şekil
5) Ccedilit kullanılmasının uygun olmadığı ya da muumlşterinin kendisini daha oumlzguumlr hissetmesinin oumlngoumlruumllduumlğuuml alanlar iccedilin uygun guumlvenlik ccediloumlzuumlmlerinden biridir
77 Deniz Altı Radarı
Şekil 6Deniz Altı Radarı
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom
Deniz altı radarı (bkz Şekil 6) su altından gelebilecek tehlikelere karşı
kullanılabilecek guumlvenlik oumlnlemlerinden biri olup deniz altındaki cismin tuumlruumlne goumlre ayrım yapabilen ve buna goumlre alarm verebilen sistemlerdir
78 Aydınlatma Yat limanı sahasında aydınlatma kullanıldığı alana goumlre guumlccedilluuml ya da
loş aydınlatma olabilir Ana girişler ve kritik noktalarda t kollu aydınlatma
direkleri ya da projektoumlrlerden yararlanılabilir İskele ve rıhtımlarda servis
kutularının aydınlatmaları kullanılabilir
79 Kartlı Giriş Kapıları Ccedilit kullanılan marinalarda iskelelerin girişinin tek bir noktadan
guumlvenlik accedilısından avantaj sağlamaktadır Ancak yat limanının yapısına goumlre bu
duruma uymayan yat limanları ccediloğunlukta olmakla birlikte bu durumda her
iskele ya da ara geccediliş noktasında kartlı geccediliş kapıları (bkz Şekil 7)
kullanılmalıdır Kartlı geccediliş ile bağlama alanına sadece tekne sahipleri tekne
sahiplerinin onay verdiği yakınları ve tekne yetki belgesi olan tekne muumlrettebatına geccediliş hakkı verilmektedir Dolayısıyla bağlama alanına yat
limanına dışarıdan gelen muumlşterilerin izinsiz girişleri engellenmiş ya da en aza
indirgenmiş olur
Şekil 7 Kartlı Giriş Kapıları
Kaynak wwwwestcountrygatescouk
710 Radyo Frekanslı (RFID) Tekne Tanıma ve Takip Sistemi Yat limanlarındaki teknelerin giriş ccedilıkışlarının takip edilmesi liman
personeli ve marina ofis koordinasyonu ya da guumlnluumlk tekne sayımları ile
yapılmaktadır Bu youmlntem yoğun doumlnemlerde aksaklıklara yol accedilabilmekte aynı zamanda guumlvenlik acısından olumsuz bir durum oluşturmaktadır Rfid
(RadioFrequencyIdentification) tekne takip sistemi (bkz Şekil 8) ile yat
limanındaki teknelerin goumlvdelerine yapıştırılan rfid etiketlerin sabit ya da mobil terminaller ile okunarak teknenin giriş ccedilıkışlarının anında kayıt altına
alınabilmesini ve guumlvenlik accedilısından bir sorun olduğunda hızlı muumldahaleyi
sağlar Sistem aynı zamanda kolluk kuvvetlerinin sorgusunda geriye doumlnuumlk ve
anlık rapor verilebilmektedir
Şekil 8 Rfid Tekne Tanıma ve Takip Sistemi
Kaynak wwwsensmarinecom
711 Yuumlz Tanıma Sistemleri Tekne sahipleri iccedilin ayrılmış alanlara kartlı geccedilişi zamanla kartın
kaybolması ya da sistemdeki aksaklıklardan dolayı tekne sahiplerinde
memnuniyetsizlik oluşturabilmektedir Yuumlz tanıma sistemleri tekne sahiplerinin
herhangi bariyer ya da kapıyı dokunmadan accedilmasını sağlamakta ve aynı
zamanda yuumlksek guumlvenlik sağlamaktadır Oumlzellikle turizm hizmeti kapsamında muumlşteriyi daha oumlzguumlr hissettirerek muumlşteri memnuniyetini sağlayacak teknolojik
oumlnlemlerden biridir (wwwhanvonyuztanimacom)
8 ARAŞTIRMANIN AMACI
Nitel araştırma youmlnteminin esnekliği ve akıcılığı bu youmlntemi
insanların tecruumlbelerini ve yorumlarını anlamaya uygun bir youmlntem haline getirmektedir Nitel veri toplama aracı yalnızca ldquonerdquo sorusunu sormaz Aynı
zamanda ve daha oumlnemlisi ldquoaccedilıklardquo ldquonedenrdquo ldquosuumlreccedil nedirrdquo ldquooumlnemi nedirrdquo gibi
sorular ve ifadeler kullanarak olayları durumları derinlemesine inceler (Hesse-
Biber ve Leavy 2005 28rsquoden aktaran Atik 201392)
Bu araştırma yat limanlarında meydana gelebilecek guumlvenlik
accedilıklarının tespiti mevcut guumlvenlik oumlnlemlerinin incelenmesi ve yat limanı
guumlvenliği uygulamalarının nasıl geliştirilebileceğine dair sorulara yanıt bulmak amacıyla yapılmıştır Tekne sahiplerinin teknelerinin bağlı bulunduğu yat
limanlarındaki guumlvenlik algısının ne youmlnde olduğu incelenmiş tekne
sahiplerinin goumlruumlş ve tecruumlbelerinden yararlanarak mevcut durum anlamlandırılmıştır
Yat limanlarındaki guumlvenlik hizmeti imkanlarının karşılaştırılarak
aralarındaki farklılıklar ya da benzerliklere goumlre yaşanan olayların değişiklik goumlstermesi guumlvenlik hizmetinin sağlayabildiği caydırıcılık roluuml uumlzerinde fikir
sağlanmasına sebep olduğu gibi tekne sahiplerinin goumlruumlşleri de asgari guumlvenlik
oumlnlemlerinin neler olması gerektiği istikametinde fikir vermiştir
9 ARAŞTIRMANIN YOumlNTEMİ
Araştırma kapsamında veri toplama youmlntemi olarak nitel araştırma
youmlntemlerinden yapılandırılmamış goumlruumlşme tekniği kullanılmış goumlruumlşmeler
03112015 ve 04112015 tarihlerinde yapılmıştır Goumlruumlşmeler sırasında notlar
tutulmuştur Ccedilalışmanın oumlrneklemini Ccedileşme yarımadasındaki yat limanlarının tamamı oluşturmaktadır Ccedilalışmanın oumlrnekleminin Ccedileşme yarımadasındaki yat
limanları olarak seccedililmesinin sebepleri arasında zincir marina işletmeleri uumlyesi
işletmelerin yanı sıra butik marinaların bulunması ve balıkccedilı barınaklarının guumlvenlik oumlnlemleri arasında farklılıkların bulunmasıdır Boumlylelikle
farklılıklardan elde edilecek verilerin ortak noktalarının izlenerek doğru
sonuccedillara ulaşılması hedeflenmiştir
Ccedilalışmanın oumlrneklemi olan Ccedileşme yarımadasındaki yat limanlarındaki
tekne sahipleri ve yat personeli ile goumlruumlşuumllmuumlş (bkz Tablo 1) yat
limanlarındaki guumlvenlik kavramı ile ilgili fikirleri alınmış yaşadıkları succedil teşkil eden olaylar uumlzerine konuşulmuştur Katılımcılar ile yapılan her bir goumlruumlşmenin
suumlresi 20 dakikadır Goumlruumlşmelerle ilgili sorular yapılandırılmamış olmasına
rağmen sektoumlr tecruumlbesine bağlı goumlzleme dayalı bilgilere goumlre şekillenmiş verilen cevaplara goumlre de yeni sorular şekillenmiştir
Tablo 1 Katılımcılar
Katılımcı Goumlrev Tecruumlbe Yaş Eğitim Koumlken Katılımcı 1 Balıkccedilı 15-20 35-40 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 2 Balıkccedilı 15-20 35-40 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 3 Kaptanı 10-15 35-40 Uumlniversite Denizcilik Katılımcı 4 Gemici 0-5 20-25 Lise Denizcilik Katılımcı 5 Tekne Sahibi 0-5 40-45 Lise Diğer Katılımcı 6 Tekne Sahibi 10-15 45-50 Lise Diğer Katılımcı 7 Kaptanı 15-20 45-50 İlkokul Denizcilik Katılımcı 8 Gemici 5-10 30-35 Lise Balıkccedilılık Katılımcı 9 Koop Bşk 25-30 50-55 İlkokul Balıkccedilılık
Katılımcı 10 Balıkccedilı 10-15 30-35 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 11 Balıkccedilı 10-15 35-40 İlkokul Balıkccedilılık
Katılımcı 12 Tekne Sahibi 0-5 40-45 Uumlniversite Diğer
10 ARAŞTIRMANIN BULGULARI
Araştırma kapsamında goumlruumlşuumllen 12 yat limanı muumlşterisinden 5i
balıkccedilı teknesi sahibi olmakla bunlardan 1 tanesi aynı zamanda balıkccedilı kooperatifi başkanıdır 3 tanesi tekne sahibi 2si oumlzel yat kaptanı ve 1i
gemicidir Katılımcıların ortalama sektoumlr tecruumlbesi 15 senedir 3uuml diğer sektoumlr
koumlkenli 3uuml denizcilik sektoumlruuml 6sı balıkccedilılık sektoumlruuml koumlkenlidir 6sı ilkokul 4uuml lise 2si uumlniversite mezunudur
Araştırma kapsamında Ccedileşme yarımadasındaki 4 adet marina ve 4 adet balıkccedilı barınağı işletmesinde ne gibi guumlvenlik oumlnlemlerinin alındığının
tespitine youmlnelik sorular kapsamında marinaların oumlzel guumlvenlik personeli
ccedilalıştırdığı kamera ccedilit kartlı giriş kapıları gibi guumlvenlik oumlnlemleri aldıkları
tespit edilmiştir Bazı balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik kamerası sisteminin yeni hayata geccedilirildiği ancak bazı balıkccedilı barınaklarında ise hiccedilbir guumlvenlik oumlnlemi
ve hizmetinin olmadığı tespit edilmiştir
Yaşanmış succedil teşkil eden herhangi bir olay olup olmadığına varsa oluş
biccediliminin ne olduğunu anlamaya youmlnelik soruya verilen cevaplarda marinalarda
olan olayların basit tekne malzemesinin ccedilalınmasıkaybolması ve bağlama alanına izinsiz girişler şeklinde olduğu goumlruumllmuumlştuumlr En azından guumlvenlik
kamerası ve ccedilit oumlnlemleri almış balıkccedilı barınaklarının ise bu oumlnlemlerin
olmadığı barınaklara goumlre daha guumlvenli olduğu algısı katılımcıların ortak
goumlruumlşuumlduumlr Genel olarak yat limanlarındaki guumlvenlik oumlnlemi seviyesine goumlre yaşanan olayların ters orantılı olduğu goumlzlemlenmiştir
Yaşanan guumlvenlik sorunlarının ccediloumlzuumlmuuml iccedilin tavsiyeleri sorulan katılımcılardan balıkccedilı barınağında bağlama yapan tekne sahipleri gelir
kalemlerinin yetersizliğinden dolayı devletin finansman desteği yapması
gerektiğine vurgu yapmışlar kaymakamlığın guumlvenlik ile ilgili toplantı yaparak
alınması gereken oumlnlemleri goumlruumlştuumlklerini ancak finansman desteği konusunda yardıma ihtiyaccedilları olduklarını ifade etmişlerdir Aynı sorunun marinada
teknelerini bağlayan muhatapları daha ccedilok ortak alanların bağlama sahasına
yakınlığından kaynaklanan izinsiz girişler olduğunu bildirmiş ve kartlı geccediliş sistemi yanı sıra yuumlz tanıma sistemlerinin faydalı olabileceğini belirtmişlerdir
Ayrıca ciddi teroumlr eylemlerinin oumlnlenmesi accedilısından marina işletmesinin
guumlvenlik hizmetlerinin yeterli olmadığı ifade edilmiş araccedil altı izleme sistemi gibi daha teknolojik oumlnlemlerden yararlanılması gerektiği ifade edilmiştir
11 SONUCcedil
Balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik oumlnlemlerinin marinalara goumlre yetersiz
olduğu hatta bazılarında hiccedilbir guumlvenlik oumlnleminin olmadığı goumlruumllmuumlştuumlr
Bunun başlıca sebepleri barınakların ilgili su uumlruumlnleri kooperatifi tarafından kiralanmasının getirdiği maliyetin yanı sıra bazı balıkccedilı barınakları iccedilin ek gelir
kaynağı olan oumlzel tekne bağlama bedeli girdisinden yararlanamayacak durumda
olmasıdır Oumlzel tekne kabul edemeyecek kadar yoğun balıkccedilı teknesi bağlanmış
barınaklar iccedilin tek gelir kaynağı tutulan balığın bedeline kooperatif tarafından belirlenmiş komisyon oranı ve balıkccedilı teknelerinin oumldediği oumlzel teknelere goumlre
ccedilok daha az olan bağlama bedelleridir
Ekonomik kaynakları sınırlı olan barınak işletmesinin guumlvenlik
hizmeti iccedilin bekccedilioumlzel guumlvenlik goumlrevlisi istihdam etmesi ya da barınağı diğer
teknolojik guumlvenlik oumlnlemler ile donatması balıkccedilılara ekstra ekonomik yuumlk
getirmektedir
Ayrıca balıkccedilı barınaklarının yetersiz alt ve uumlst yapısının guumlvenliği
etkileyen aydınlatma giriş kapısı duvar ya da ccedilit ve benzeri oumlğelerinin
iyileştirilmesi iccedilin gereken onay 4 bakanlığın ayrı ayrı incelemesi ve onayından sonra gerccedilekleştiğinden bahsi geccedilen iyileştirme ve tamamlamaların yapılması
gibi buumlrokratik işlemler barınak işletmesi youmlnetiminin etkinliğini
engellemektedir Nitekim 20102005 tarih ve 25972 sayılı Resmicirc Gazetede
yayınlanan Maliye Bakanlığının 300 sıra numaralı Milli Emlak Genel Tebliğinin F8 maddesinde alt ve uumlst yapısı bulunmayan ya da eksik barınaklar
iccedilin barınak işletmecisinin talebi doğrultusunda yapılacak değişiklikler
bakanlığımız Tarım ve Koumly İşleri Bakanlığı ile Ulaştırma Bakanlığının uygun goumlruumlşuumlne istinaden Balıkccedilı Barınakları Youmlnetmeliğinin 7 maddesinde yer alan
esaslar doğrultusunda ve 3621 sayılı Kıyı Kanunu uyarınca Bayındırlık ve İskacircn
Bakanlığınca değerlendirileceği ifade edilmektedir
Balıkccedilı barınaklarındaki guumlvenliğin yetersiz olmasından kaynaklanan
hırsızlıklar barınakların başlıca sorununu oluşturmaktadır Hırsızlık olaylarının
daha ccedilok kıccediltan takma deniz motorlarının balık bulucuların ve diğer elektronik
donanımların ccedilalınması olduğu anlaşılmaktadır Bunun yanı sıra kuumlccediluumlk bot ya da teknelerin ccedilalınması olaylarının da yaşandığı kaydedilmiştir
Oumlzel tekne bağlayarak gelir elde edebilen balıkccedilı barınakları bekccedili ya
da guumlvenlik kamerası gibi oumlnlemleri daha kolay alabilmektedir Asgari duumlzeyde sayılabilecek bu oumlnlemleri alan barınaklarda hırsızlık olaylarının olduğuna dair
bir veri elde edilmemiştir Buradan asgari duumlzeyde de olsa bekccedili ve guumlvenlik
kamerası hizmetini sunan balıkccedilı barınaklarının nispeten caydırıcılık sağladıkları duumlşuumlnuumllmektedir
Marinalarda guumlvenlik hizmetleri marina youmlnetiminin maddi olanakları
ccedilerccedilevesinde ve gerekli goumlruumllduumlğuuml duumlzeyde yapılmaktadır Balıkccedilı barınaklarına goumlre daha iyi guumlvenlik oumlnlemlerinin alındığı marinalarda yaşanan guumlvenlik
olayları genelde basit tekne malzemesi sayılabilecek hortum fırccedila ve benzeri
malzemenin ccedilalınmasıkaybolması şeklinde olduğu anlaşılmaktadır
Bazı tekne sahipleri tatillerini geccedilirmek iccedilin geldikleri yatlarında
oumlzguumlrluumlk alanlarını kısıtlayacak duumlzeyde guumlvenlik oumlnlemleri
istemeyebilmektedirler Bu nedenle marinaların daha ccedilok teknolojik guumlvenlik oumlnlemlerine ağırlık vermesi guumlvenlik seviyesini arttıracağı gibi tekne
sahiplerinin de oumlzel hayat ve mahremiyetleri konusunda daha az etkilenmiş
olduklarını hissettirebilir
Marinalardaki ticari alanların tekne bağlama alanı ile iccedil iccedile olması
bağlama alanına izinsiz girişlere teknelerin uumlzerine ccedilıkılmasına yol
accedilabilmektedir Marinanın uumlst yapı oumlzellikleri ve imar planının inşa oumlncesi guumlvenlik accedilısından analiz edilmesi genel marina guumlvenliği accedilısından faydalı
olabilir
Marinalardaki guumlvenlik hizmetlerinin balıkccedilı barınaklarına goumlre daha
iyi olmasına rağmen teknolojik accedilıdan yetersiz olması konuyla ilgili tekne
sahiplerinde olası teroumlr bombalı eylem gibi olayların meydana gelmesi
duumlşuumlncesini oluşturabilmektedir Araştırmaya konu olan hiccedilbir yat limanında
araccedil altı kontrol sistemi ya da plaka takip sisteminin olmaması karadan meydana gelebilecek saldırılara karşı accedilık olduklarını goumlstermektedir Aynı
şekilde araştırmaya konu olan yat limanlarında deniz altı radar sistemi de
olmadığından deniz altından gelebilecek her tuumlrluuml tehdide karşı korumasız durumdadırlar
Oumlte yandan marina işletme youmlnetmeliğinin marina işletmesinin tekne
ve tekne malzemesinin ccedilalınmasından tekne muumlrettebatının yaralanması oumllduumlruumllmesi ve teroumlr olaylarından sorumlu tutulamayacağını ifade eden 118
maddesi 28042010 tarih ve 27565 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Deniz
Turizmi Youmlnetmeliği Uygulama Tebliğinin 5Ccedil maddesince işletme iccedil talimatı
olarak tanımlanmakta ve bakanlık tarafından onaylanmaktadır
Ancak bu youmlnetmelik huumlkuumlmleri marinaların uumlst duumlzey teknolojik
guumlvenlik oumlnlemlerini alması iccedilin bir engel oluşturmamakta sadece yaşanabilecek bir olayın hukuki boyutunda marina youmlnetiminin sorumluluğunu
tanımlamaktadır
Genel olarak yat limanlarında yaşanan guumlvenlik olaylarının
oumlnlenebilmesi ya da en aza indirilebilmesi iccedilin deniz turizmi youmlnetmeliğinde ve
balıkccedilı barınakları youmlnetmeliğinde asgari guumlvenlik standartlarının tanımlanması
ve oumlzellikle balıkccedilı barınakları işletmelerinin yetkili devlet organları tarafından ekonomik ve uumlst yapısal anlamda desteklenmesi gerekmektedir Marinalarda
nispeten daha iyi olan guumlvenlik oumlnlemleri de daha teknolojik guumlvenlik oumlnlemleri
ile daha caydırıcı olabileceği gibi ciddi guumlvenlik olaylarının meydana getireceği
zararı en aza indirgeyebilir
KAYNAKCcedilA AEM (Ankara Emniyet Muumlduumlrluumlğuuml) (2015) ldquoKoruma ve Guumlvenlik Planı
Fihristirdquo wwwankarapoltrdosyalarornek_koruma_planidoc Erişim
17122015 Ais Security Solutions (2015) ldquoPort Harbor
Securityrdquohttpwwwaissecuritysolutionscomport-harbor-securitypdf
Erişim Tarihi 23122015
Ais Security Solutions (2015) ldquoAraccedil Altı İzleme Sistemirdquo httpwwwaissecuritysolutionscomport-harbor-securitypdf
Erişim Tarihi 23122015
American Society of Civil Engineers (2012) ldquoPlanning and Design Guidelines for Small Craft HarborsrdquoAmerican Society of Civil Engineers
Publications Virginia
Atik O (2013) ldquoTakım Liderliğinin Mesleki Kuumlltuumlr Youmlnuumlnden İncelenmesiGemi Kaptanları Uumlzerine Bir Araştırmardquo Dokuz Eyluumll
Uumlniversitesi Yayınları İzmir
ECMA (European Commission Maritime Affairs) (2015) ldquoBlue
GrowthStudyrdquohttpeceuropaeumaritimeaffairspolicycoastal_tourismindex_enhtm Erişim Tarihi 19122015
Havon Yuumlz Tanıma (2015) ldquoYuumlz Tanıma Sistemirdquo
wwwhanvonyuztanimacomindexhtml Erişim Tarihi 15122015 Hesse-Biber SN ve Leavy P (2006) ldquoThePractice of Qualitative
ResearchrdquoLondon Sage Publications
İMEAK Deniz Ticaret Odası (2009) ldquoDeniz Sektoumlruuml Raporurdquo httpwwwdenizticaretodasiorgtrSayfalarsektor-
raporuaspxErişim Tarihi 11012015
İMEAK Deniz Ticaret Odası (2013) ldquoDeniz Sektoumlruuml
RaporurdquohttpwwwdenizticaretodasiorgtrSayfalarsektor-raporuaspxErişim Tarihi 11122015
ISP Oumlzel Guumlvenlik AŞ (2013)ldquoMarina Guumlvenlik
Hizmetlerirdquohttpwwwispozelguvenlikcomtrmarina-guvenlik-hizmetleri Erişim Tarihi 26112015
ISP Oumlzel Guumlvenlik AŞ (2011) ldquoGuumlvenlik Fizibilite Ccedilalışmasırdquo
httpwwwispozelguvenlikcomtrguvenlik-fizibilite-calismasi Erişim
Tarihi 25112015 Kuumlltuumlr ve Turizm Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı (2009) ldquoDeniz Turizmi
YoumlnetmeliğirdquohttpteftiskulturturizmgovtrTR14610deniz-
turizmi-yonetmeligihtml Erişim Tarihi 16112015 Maliye Bakanlığı Milli Emlak Genel Muumlduumlrluumlğuuml (2005)ldquoMilli Emlak Genel
TebliğirdquohttpwwwmilliemlakgovtrSayfalarmevzuatidari-
duzenlemelergenel-tebligleraspxErişim Tarihi 17122015 Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Muumlduumlrluumlğuuml Mevzuat Bilgi Sistemi(2004)
ldquoOumlzel Guumlvenlik Hizmetlere Dair Kanunun Uygulanmasına İlişkin
YoumlnetmelikhttpwwwmevzuatgovtrMetinAspxMevzuatKod=757190ampMevzuatIliski=0ampsourceXmlSearch= Erişim Tarihi 18122015
Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Muumlduumlrluumlğuuml Mevzuat Bilgi Sistemi (1996)
ldquoBalıkccedilı Barınakları YoumlnetmeliğirdquohttpmevzuatbasbakanlikgovtrMetinAspxMevzuatKod
=754997ampsourceXmlSearch=ampMevzuatIliski=0 Erişim Tarihi
15112015
Nas S (2012) ldquoEmniyet ve Guumlvenlik Soumlzcuumlkleri Uumlzerine Bir Ccedilalışmardquo Denizcilik Dergisi Sayı 2 ISSN 1308-8629 s22
Orams M Marine Tourism (1999) Historyand Development of Marine
Tourism Routledge Platar Plaka Tanıma Sistemi (2015) ldquoPlaka Tanıma
Sistemirdquohttpwwwplatarcomtrplaka-tanimaphp Erişim 23122015
SensMarine AŞ (2015) ldquoMarina Guumlvenlik Sistemirdquo
httpwwwsensmarinecommarinaguvenligiphp Erişim Tarihi
17122015
Setur Marinaları İşletme Muumlduumlrluumlğuuml (2015) ldquoİşletme Youmlnetmeliğirdquo
httpwwwseturmarinascomtrkurumsalisletme-yonetmeligi Erişim
Tarihi 05122015
TC Başbakanlık Resmi Gazete ldquoDeniz Turizmi Youmlnetmeliği Uygulama Tebliğirdquohttpwwwresmigazetegovtreskiler20100420100428-
24htm Erişim Tarihi 25122015
The West Country Group (2015) ldquoMetal Gatesrdquo httpwwwwestcountrygatescoukmetalgatesprettyPhoto[gallerythu
mbs]8 Erişim Tarihi 15122015
72 Araccedil Altı İzleme Sistemi
Şekil 2 Araccedil Altı İzleme Sistemi
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom
Marina girişinde araccedilların altlarının kontroluumlnuumln yapılması (bkz Şekil
2) ciddi sonuccedilları olabilecek teroumlr eylemlerinin oumlnlenmesi iccedilin oldukccedila oumlnemlidir
73 Plaka Tanıma Sistemi
Şekil 3 Plaka Tanıma Sistemi
Kaynak wwwplatarcomtr
Plaka tanıma sistemi (bkz Şekil 3) konvansiyonel kamera
kullanılması durumunda 10 metre mesafeden yuumlksek ccediloumlzuumlnuumlrluumlkluuml kamera
kullanılması durumunda 25 metre mesafeden plaka tanıma yaparak sisteme
kaydedebilmektedir Bu sistem yat limanı girişinde tekne sahibi personel ya da ortak kullanım alanı muumlşterisi aracını ayırt ederek gerekli durumlarda araccedilların
marina iccedilerisindeki durumuna da muumldahale etmeyi sağlar Yat limanına girişi
youmlnetimce yasaklanmış ya da daha oumlnce şuumlpheli goumlruumllen araccedillar tekrar giriş yaptıklarında ise uyarı vererek guumlvenlik personelinin gerekli muumldahaleyi
yapmasını sağlar (wwwplatarcomtr)
74 Guumlvenlik Kameraları
Yat limanlarında guumlvenlik kameraları yat limanı youmlnetimi tarafından
belirlenen noktalara kurulmaktadır Guumlvenlik personeli kameraları izleyerek herhangi bir olay durumunda yaya devriyedeki arkadaşını olaya muumldahale iccedilin
youmlnlendirebilir Guumlvenlik kameraları tekne sahipleri ve ortak kullanım alanı
muumlşterilerinin oumlzel hayat ve mahremiyetine zarar vermeyecek noktalara kurulmalıdır Herhangi bir guumlvenlik olayı olmaması halinde kayıtlar tekne
sahipleri dacirchil herhangi uumlccediluumlncuuml şahıslarla paylaşılmamalı sadece kolluk
kuvvetlerinin olay incelemesi iccedilin kullanılmalıdır Ayrıca kameraların gece goumlruumlş yakınlaştırma yatay ve dikey hareket etme oumlzelliklerine sahip olması yat
limanı guumlvenliği iccedilin bir artı olma niteliğindedir
75 Ccedilit Titreşim Sensoru
Şekil 4 Ccedilit Titreşim Sensoru
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom
Ccedilitlerde meydana gelebilecek titreşimin sensor vasıtası (bkz Şekil 4)
ile algılanarak ve titreşimin meydana geldiği tam nokta belirlenerek yaya
devriye ya da guumlvenlik kameraları sayesinde o nokta kontrol edilebilmektedir (wwwaissecuritysolutionscom)
76 Hareket Sensoru
Şekil 5 Hareket Sensoru
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom Volumetrik (hacimsel) ve mikro dalga boylarının kullanarak
korunması planlanan alana girenin tam yerini belirleyen sistemlerdir (bkz Şekil
5) Ccedilit kullanılmasının uygun olmadığı ya da muumlşterinin kendisini daha oumlzguumlr hissetmesinin oumlngoumlruumllduumlğuuml alanlar iccedilin uygun guumlvenlik ccediloumlzuumlmlerinden biridir
77 Deniz Altı Radarı
Şekil 6Deniz Altı Radarı
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom
Deniz altı radarı (bkz Şekil 6) su altından gelebilecek tehlikelere karşı
kullanılabilecek guumlvenlik oumlnlemlerinden biri olup deniz altındaki cismin tuumlruumlne goumlre ayrım yapabilen ve buna goumlre alarm verebilen sistemlerdir
78 Aydınlatma Yat limanı sahasında aydınlatma kullanıldığı alana goumlre guumlccedilluuml ya da
loş aydınlatma olabilir Ana girişler ve kritik noktalarda t kollu aydınlatma
direkleri ya da projektoumlrlerden yararlanılabilir İskele ve rıhtımlarda servis
kutularının aydınlatmaları kullanılabilir
79 Kartlı Giriş Kapıları Ccedilit kullanılan marinalarda iskelelerin girişinin tek bir noktadan
guumlvenlik accedilısından avantaj sağlamaktadır Ancak yat limanının yapısına goumlre bu
duruma uymayan yat limanları ccediloğunlukta olmakla birlikte bu durumda her
iskele ya da ara geccediliş noktasında kartlı geccediliş kapıları (bkz Şekil 7)
kullanılmalıdır Kartlı geccediliş ile bağlama alanına sadece tekne sahipleri tekne
sahiplerinin onay verdiği yakınları ve tekne yetki belgesi olan tekne muumlrettebatına geccediliş hakkı verilmektedir Dolayısıyla bağlama alanına yat
limanına dışarıdan gelen muumlşterilerin izinsiz girişleri engellenmiş ya da en aza
indirgenmiş olur
Şekil 7 Kartlı Giriş Kapıları
Kaynak wwwwestcountrygatescouk
710 Radyo Frekanslı (RFID) Tekne Tanıma ve Takip Sistemi Yat limanlarındaki teknelerin giriş ccedilıkışlarının takip edilmesi liman
personeli ve marina ofis koordinasyonu ya da guumlnluumlk tekne sayımları ile
yapılmaktadır Bu youmlntem yoğun doumlnemlerde aksaklıklara yol accedilabilmekte aynı zamanda guumlvenlik acısından olumsuz bir durum oluşturmaktadır Rfid
(RadioFrequencyIdentification) tekne takip sistemi (bkz Şekil 8) ile yat
limanındaki teknelerin goumlvdelerine yapıştırılan rfid etiketlerin sabit ya da mobil terminaller ile okunarak teknenin giriş ccedilıkışlarının anında kayıt altına
alınabilmesini ve guumlvenlik accedilısından bir sorun olduğunda hızlı muumldahaleyi
sağlar Sistem aynı zamanda kolluk kuvvetlerinin sorgusunda geriye doumlnuumlk ve
anlık rapor verilebilmektedir
Şekil 8 Rfid Tekne Tanıma ve Takip Sistemi
Kaynak wwwsensmarinecom
711 Yuumlz Tanıma Sistemleri Tekne sahipleri iccedilin ayrılmış alanlara kartlı geccedilişi zamanla kartın
kaybolması ya da sistemdeki aksaklıklardan dolayı tekne sahiplerinde
memnuniyetsizlik oluşturabilmektedir Yuumlz tanıma sistemleri tekne sahiplerinin
herhangi bariyer ya da kapıyı dokunmadan accedilmasını sağlamakta ve aynı
zamanda yuumlksek guumlvenlik sağlamaktadır Oumlzellikle turizm hizmeti kapsamında muumlşteriyi daha oumlzguumlr hissettirerek muumlşteri memnuniyetini sağlayacak teknolojik
oumlnlemlerden biridir (wwwhanvonyuztanimacom)
8 ARAŞTIRMANIN AMACI
Nitel araştırma youmlnteminin esnekliği ve akıcılığı bu youmlntemi
insanların tecruumlbelerini ve yorumlarını anlamaya uygun bir youmlntem haline getirmektedir Nitel veri toplama aracı yalnızca ldquonerdquo sorusunu sormaz Aynı
zamanda ve daha oumlnemlisi ldquoaccedilıklardquo ldquonedenrdquo ldquosuumlreccedil nedirrdquo ldquooumlnemi nedirrdquo gibi
sorular ve ifadeler kullanarak olayları durumları derinlemesine inceler (Hesse-
Biber ve Leavy 2005 28rsquoden aktaran Atik 201392)
Bu araştırma yat limanlarında meydana gelebilecek guumlvenlik
accedilıklarının tespiti mevcut guumlvenlik oumlnlemlerinin incelenmesi ve yat limanı
guumlvenliği uygulamalarının nasıl geliştirilebileceğine dair sorulara yanıt bulmak amacıyla yapılmıştır Tekne sahiplerinin teknelerinin bağlı bulunduğu yat
limanlarındaki guumlvenlik algısının ne youmlnde olduğu incelenmiş tekne
sahiplerinin goumlruumlş ve tecruumlbelerinden yararlanarak mevcut durum anlamlandırılmıştır
Yat limanlarındaki guumlvenlik hizmeti imkanlarının karşılaştırılarak
aralarındaki farklılıklar ya da benzerliklere goumlre yaşanan olayların değişiklik goumlstermesi guumlvenlik hizmetinin sağlayabildiği caydırıcılık roluuml uumlzerinde fikir
sağlanmasına sebep olduğu gibi tekne sahiplerinin goumlruumlşleri de asgari guumlvenlik
oumlnlemlerinin neler olması gerektiği istikametinde fikir vermiştir
9 ARAŞTIRMANIN YOumlNTEMİ
Araştırma kapsamında veri toplama youmlntemi olarak nitel araştırma
youmlntemlerinden yapılandırılmamış goumlruumlşme tekniği kullanılmış goumlruumlşmeler
03112015 ve 04112015 tarihlerinde yapılmıştır Goumlruumlşmeler sırasında notlar
tutulmuştur Ccedilalışmanın oumlrneklemini Ccedileşme yarımadasındaki yat limanlarının tamamı oluşturmaktadır Ccedilalışmanın oumlrnekleminin Ccedileşme yarımadasındaki yat
limanları olarak seccedililmesinin sebepleri arasında zincir marina işletmeleri uumlyesi
işletmelerin yanı sıra butik marinaların bulunması ve balıkccedilı barınaklarının guumlvenlik oumlnlemleri arasında farklılıkların bulunmasıdır Boumlylelikle
farklılıklardan elde edilecek verilerin ortak noktalarının izlenerek doğru
sonuccedillara ulaşılması hedeflenmiştir
Ccedilalışmanın oumlrneklemi olan Ccedileşme yarımadasındaki yat limanlarındaki
tekne sahipleri ve yat personeli ile goumlruumlşuumllmuumlş (bkz Tablo 1) yat
limanlarındaki guumlvenlik kavramı ile ilgili fikirleri alınmış yaşadıkları succedil teşkil eden olaylar uumlzerine konuşulmuştur Katılımcılar ile yapılan her bir goumlruumlşmenin
suumlresi 20 dakikadır Goumlruumlşmelerle ilgili sorular yapılandırılmamış olmasına
rağmen sektoumlr tecruumlbesine bağlı goumlzleme dayalı bilgilere goumlre şekillenmiş verilen cevaplara goumlre de yeni sorular şekillenmiştir
Tablo 1 Katılımcılar
Katılımcı Goumlrev Tecruumlbe Yaş Eğitim Koumlken Katılımcı 1 Balıkccedilı 15-20 35-40 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 2 Balıkccedilı 15-20 35-40 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 3 Kaptanı 10-15 35-40 Uumlniversite Denizcilik Katılımcı 4 Gemici 0-5 20-25 Lise Denizcilik Katılımcı 5 Tekne Sahibi 0-5 40-45 Lise Diğer Katılımcı 6 Tekne Sahibi 10-15 45-50 Lise Diğer Katılımcı 7 Kaptanı 15-20 45-50 İlkokul Denizcilik Katılımcı 8 Gemici 5-10 30-35 Lise Balıkccedilılık Katılımcı 9 Koop Bşk 25-30 50-55 İlkokul Balıkccedilılık
Katılımcı 10 Balıkccedilı 10-15 30-35 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 11 Balıkccedilı 10-15 35-40 İlkokul Balıkccedilılık
Katılımcı 12 Tekne Sahibi 0-5 40-45 Uumlniversite Diğer
10 ARAŞTIRMANIN BULGULARI
Araştırma kapsamında goumlruumlşuumllen 12 yat limanı muumlşterisinden 5i
balıkccedilı teknesi sahibi olmakla bunlardan 1 tanesi aynı zamanda balıkccedilı kooperatifi başkanıdır 3 tanesi tekne sahibi 2si oumlzel yat kaptanı ve 1i
gemicidir Katılımcıların ortalama sektoumlr tecruumlbesi 15 senedir 3uuml diğer sektoumlr
koumlkenli 3uuml denizcilik sektoumlruuml 6sı balıkccedilılık sektoumlruuml koumlkenlidir 6sı ilkokul 4uuml lise 2si uumlniversite mezunudur
Araştırma kapsamında Ccedileşme yarımadasındaki 4 adet marina ve 4 adet balıkccedilı barınağı işletmesinde ne gibi guumlvenlik oumlnlemlerinin alındığının
tespitine youmlnelik sorular kapsamında marinaların oumlzel guumlvenlik personeli
ccedilalıştırdığı kamera ccedilit kartlı giriş kapıları gibi guumlvenlik oumlnlemleri aldıkları
tespit edilmiştir Bazı balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik kamerası sisteminin yeni hayata geccedilirildiği ancak bazı balıkccedilı barınaklarında ise hiccedilbir guumlvenlik oumlnlemi
ve hizmetinin olmadığı tespit edilmiştir
Yaşanmış succedil teşkil eden herhangi bir olay olup olmadığına varsa oluş
biccediliminin ne olduğunu anlamaya youmlnelik soruya verilen cevaplarda marinalarda
olan olayların basit tekne malzemesinin ccedilalınmasıkaybolması ve bağlama alanına izinsiz girişler şeklinde olduğu goumlruumllmuumlştuumlr En azından guumlvenlik
kamerası ve ccedilit oumlnlemleri almış balıkccedilı barınaklarının ise bu oumlnlemlerin
olmadığı barınaklara goumlre daha guumlvenli olduğu algısı katılımcıların ortak
goumlruumlşuumlduumlr Genel olarak yat limanlarındaki guumlvenlik oumlnlemi seviyesine goumlre yaşanan olayların ters orantılı olduğu goumlzlemlenmiştir
Yaşanan guumlvenlik sorunlarının ccediloumlzuumlmuuml iccedilin tavsiyeleri sorulan katılımcılardan balıkccedilı barınağında bağlama yapan tekne sahipleri gelir
kalemlerinin yetersizliğinden dolayı devletin finansman desteği yapması
gerektiğine vurgu yapmışlar kaymakamlığın guumlvenlik ile ilgili toplantı yaparak
alınması gereken oumlnlemleri goumlruumlştuumlklerini ancak finansman desteği konusunda yardıma ihtiyaccedilları olduklarını ifade etmişlerdir Aynı sorunun marinada
teknelerini bağlayan muhatapları daha ccedilok ortak alanların bağlama sahasına
yakınlığından kaynaklanan izinsiz girişler olduğunu bildirmiş ve kartlı geccediliş sistemi yanı sıra yuumlz tanıma sistemlerinin faydalı olabileceğini belirtmişlerdir
Ayrıca ciddi teroumlr eylemlerinin oumlnlenmesi accedilısından marina işletmesinin
guumlvenlik hizmetlerinin yeterli olmadığı ifade edilmiş araccedil altı izleme sistemi gibi daha teknolojik oumlnlemlerden yararlanılması gerektiği ifade edilmiştir
11 SONUCcedil
Balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik oumlnlemlerinin marinalara goumlre yetersiz
olduğu hatta bazılarında hiccedilbir guumlvenlik oumlnleminin olmadığı goumlruumllmuumlştuumlr
Bunun başlıca sebepleri barınakların ilgili su uumlruumlnleri kooperatifi tarafından kiralanmasının getirdiği maliyetin yanı sıra bazı balıkccedilı barınakları iccedilin ek gelir
kaynağı olan oumlzel tekne bağlama bedeli girdisinden yararlanamayacak durumda
olmasıdır Oumlzel tekne kabul edemeyecek kadar yoğun balıkccedilı teknesi bağlanmış
barınaklar iccedilin tek gelir kaynağı tutulan balığın bedeline kooperatif tarafından belirlenmiş komisyon oranı ve balıkccedilı teknelerinin oumldediği oumlzel teknelere goumlre
ccedilok daha az olan bağlama bedelleridir
Ekonomik kaynakları sınırlı olan barınak işletmesinin guumlvenlik
hizmeti iccedilin bekccedilioumlzel guumlvenlik goumlrevlisi istihdam etmesi ya da barınağı diğer
teknolojik guumlvenlik oumlnlemler ile donatması balıkccedilılara ekstra ekonomik yuumlk
getirmektedir
Ayrıca balıkccedilı barınaklarının yetersiz alt ve uumlst yapısının guumlvenliği
etkileyen aydınlatma giriş kapısı duvar ya da ccedilit ve benzeri oumlğelerinin
iyileştirilmesi iccedilin gereken onay 4 bakanlığın ayrı ayrı incelemesi ve onayından sonra gerccedilekleştiğinden bahsi geccedilen iyileştirme ve tamamlamaların yapılması
gibi buumlrokratik işlemler barınak işletmesi youmlnetiminin etkinliğini
engellemektedir Nitekim 20102005 tarih ve 25972 sayılı Resmicirc Gazetede
yayınlanan Maliye Bakanlığının 300 sıra numaralı Milli Emlak Genel Tebliğinin F8 maddesinde alt ve uumlst yapısı bulunmayan ya da eksik barınaklar
iccedilin barınak işletmecisinin talebi doğrultusunda yapılacak değişiklikler
bakanlığımız Tarım ve Koumly İşleri Bakanlığı ile Ulaştırma Bakanlığının uygun goumlruumlşuumlne istinaden Balıkccedilı Barınakları Youmlnetmeliğinin 7 maddesinde yer alan
esaslar doğrultusunda ve 3621 sayılı Kıyı Kanunu uyarınca Bayındırlık ve İskacircn
Bakanlığınca değerlendirileceği ifade edilmektedir
Balıkccedilı barınaklarındaki guumlvenliğin yetersiz olmasından kaynaklanan
hırsızlıklar barınakların başlıca sorununu oluşturmaktadır Hırsızlık olaylarının
daha ccedilok kıccediltan takma deniz motorlarının balık bulucuların ve diğer elektronik
donanımların ccedilalınması olduğu anlaşılmaktadır Bunun yanı sıra kuumlccediluumlk bot ya da teknelerin ccedilalınması olaylarının da yaşandığı kaydedilmiştir
Oumlzel tekne bağlayarak gelir elde edebilen balıkccedilı barınakları bekccedili ya
da guumlvenlik kamerası gibi oumlnlemleri daha kolay alabilmektedir Asgari duumlzeyde sayılabilecek bu oumlnlemleri alan barınaklarda hırsızlık olaylarının olduğuna dair
bir veri elde edilmemiştir Buradan asgari duumlzeyde de olsa bekccedili ve guumlvenlik
kamerası hizmetini sunan balıkccedilı barınaklarının nispeten caydırıcılık sağladıkları duumlşuumlnuumllmektedir
Marinalarda guumlvenlik hizmetleri marina youmlnetiminin maddi olanakları
ccedilerccedilevesinde ve gerekli goumlruumllduumlğuuml duumlzeyde yapılmaktadır Balıkccedilı barınaklarına goumlre daha iyi guumlvenlik oumlnlemlerinin alındığı marinalarda yaşanan guumlvenlik
olayları genelde basit tekne malzemesi sayılabilecek hortum fırccedila ve benzeri
malzemenin ccedilalınmasıkaybolması şeklinde olduğu anlaşılmaktadır
Bazı tekne sahipleri tatillerini geccedilirmek iccedilin geldikleri yatlarında
oumlzguumlrluumlk alanlarını kısıtlayacak duumlzeyde guumlvenlik oumlnlemleri
istemeyebilmektedirler Bu nedenle marinaların daha ccedilok teknolojik guumlvenlik oumlnlemlerine ağırlık vermesi guumlvenlik seviyesini arttıracağı gibi tekne
sahiplerinin de oumlzel hayat ve mahremiyetleri konusunda daha az etkilenmiş
olduklarını hissettirebilir
Marinalardaki ticari alanların tekne bağlama alanı ile iccedil iccedile olması
bağlama alanına izinsiz girişlere teknelerin uumlzerine ccedilıkılmasına yol
accedilabilmektedir Marinanın uumlst yapı oumlzellikleri ve imar planının inşa oumlncesi guumlvenlik accedilısından analiz edilmesi genel marina guumlvenliği accedilısından faydalı
olabilir
Marinalardaki guumlvenlik hizmetlerinin balıkccedilı barınaklarına goumlre daha
iyi olmasına rağmen teknolojik accedilıdan yetersiz olması konuyla ilgili tekne
sahiplerinde olası teroumlr bombalı eylem gibi olayların meydana gelmesi
duumlşuumlncesini oluşturabilmektedir Araştırmaya konu olan hiccedilbir yat limanında
araccedil altı kontrol sistemi ya da plaka takip sisteminin olmaması karadan meydana gelebilecek saldırılara karşı accedilık olduklarını goumlstermektedir Aynı
şekilde araştırmaya konu olan yat limanlarında deniz altı radar sistemi de
olmadığından deniz altından gelebilecek her tuumlrluuml tehdide karşı korumasız durumdadırlar
Oumlte yandan marina işletme youmlnetmeliğinin marina işletmesinin tekne
ve tekne malzemesinin ccedilalınmasından tekne muumlrettebatının yaralanması oumllduumlruumllmesi ve teroumlr olaylarından sorumlu tutulamayacağını ifade eden 118
maddesi 28042010 tarih ve 27565 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Deniz
Turizmi Youmlnetmeliği Uygulama Tebliğinin 5Ccedil maddesince işletme iccedil talimatı
olarak tanımlanmakta ve bakanlık tarafından onaylanmaktadır
Ancak bu youmlnetmelik huumlkuumlmleri marinaların uumlst duumlzey teknolojik
guumlvenlik oumlnlemlerini alması iccedilin bir engel oluşturmamakta sadece yaşanabilecek bir olayın hukuki boyutunda marina youmlnetiminin sorumluluğunu
tanımlamaktadır
Genel olarak yat limanlarında yaşanan guumlvenlik olaylarının
oumlnlenebilmesi ya da en aza indirilebilmesi iccedilin deniz turizmi youmlnetmeliğinde ve
balıkccedilı barınakları youmlnetmeliğinde asgari guumlvenlik standartlarının tanımlanması
ve oumlzellikle balıkccedilı barınakları işletmelerinin yetkili devlet organları tarafından ekonomik ve uumlst yapısal anlamda desteklenmesi gerekmektedir Marinalarda
nispeten daha iyi olan guumlvenlik oumlnlemleri de daha teknolojik guumlvenlik oumlnlemleri
ile daha caydırıcı olabileceği gibi ciddi guumlvenlik olaylarının meydana getireceği
zararı en aza indirgeyebilir
KAYNAKCcedilA AEM (Ankara Emniyet Muumlduumlrluumlğuuml) (2015) ldquoKoruma ve Guumlvenlik Planı
Fihristirdquo wwwankarapoltrdosyalarornek_koruma_planidoc Erişim
17122015 Ais Security Solutions (2015) ldquoPort Harbor
Securityrdquohttpwwwaissecuritysolutionscomport-harbor-securitypdf
Erişim Tarihi 23122015
Ais Security Solutions (2015) ldquoAraccedil Altı İzleme Sistemirdquo httpwwwaissecuritysolutionscomport-harbor-securitypdf
Erişim Tarihi 23122015
American Society of Civil Engineers (2012) ldquoPlanning and Design Guidelines for Small Craft HarborsrdquoAmerican Society of Civil Engineers
Publications Virginia
Atik O (2013) ldquoTakım Liderliğinin Mesleki Kuumlltuumlr Youmlnuumlnden İncelenmesiGemi Kaptanları Uumlzerine Bir Araştırmardquo Dokuz Eyluumll
Uumlniversitesi Yayınları İzmir
ECMA (European Commission Maritime Affairs) (2015) ldquoBlue
GrowthStudyrdquohttpeceuropaeumaritimeaffairspolicycoastal_tourismindex_enhtm Erişim Tarihi 19122015
Havon Yuumlz Tanıma (2015) ldquoYuumlz Tanıma Sistemirdquo
wwwhanvonyuztanimacomindexhtml Erişim Tarihi 15122015 Hesse-Biber SN ve Leavy P (2006) ldquoThePractice of Qualitative
ResearchrdquoLondon Sage Publications
İMEAK Deniz Ticaret Odası (2009) ldquoDeniz Sektoumlruuml Raporurdquo httpwwwdenizticaretodasiorgtrSayfalarsektor-
raporuaspxErişim Tarihi 11012015
İMEAK Deniz Ticaret Odası (2013) ldquoDeniz Sektoumlruuml
RaporurdquohttpwwwdenizticaretodasiorgtrSayfalarsektor-raporuaspxErişim Tarihi 11122015
ISP Oumlzel Guumlvenlik AŞ (2013)ldquoMarina Guumlvenlik
Hizmetlerirdquohttpwwwispozelguvenlikcomtrmarina-guvenlik-hizmetleri Erişim Tarihi 26112015
ISP Oumlzel Guumlvenlik AŞ (2011) ldquoGuumlvenlik Fizibilite Ccedilalışmasırdquo
httpwwwispozelguvenlikcomtrguvenlik-fizibilite-calismasi Erişim
Tarihi 25112015 Kuumlltuumlr ve Turizm Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı (2009) ldquoDeniz Turizmi
YoumlnetmeliğirdquohttpteftiskulturturizmgovtrTR14610deniz-
turizmi-yonetmeligihtml Erişim Tarihi 16112015 Maliye Bakanlığı Milli Emlak Genel Muumlduumlrluumlğuuml (2005)ldquoMilli Emlak Genel
TebliğirdquohttpwwwmilliemlakgovtrSayfalarmevzuatidari-
duzenlemelergenel-tebligleraspxErişim Tarihi 17122015 Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Muumlduumlrluumlğuuml Mevzuat Bilgi Sistemi(2004)
ldquoOumlzel Guumlvenlik Hizmetlere Dair Kanunun Uygulanmasına İlişkin
YoumlnetmelikhttpwwwmevzuatgovtrMetinAspxMevzuatKod=757190ampMevzuatIliski=0ampsourceXmlSearch= Erişim Tarihi 18122015
Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Muumlduumlrluumlğuuml Mevzuat Bilgi Sistemi (1996)
ldquoBalıkccedilı Barınakları YoumlnetmeliğirdquohttpmevzuatbasbakanlikgovtrMetinAspxMevzuatKod
=754997ampsourceXmlSearch=ampMevzuatIliski=0 Erişim Tarihi
15112015
Nas S (2012) ldquoEmniyet ve Guumlvenlik Soumlzcuumlkleri Uumlzerine Bir Ccedilalışmardquo Denizcilik Dergisi Sayı 2 ISSN 1308-8629 s22
Orams M Marine Tourism (1999) Historyand Development of Marine
Tourism Routledge Platar Plaka Tanıma Sistemi (2015) ldquoPlaka Tanıma
Sistemirdquohttpwwwplatarcomtrplaka-tanimaphp Erişim 23122015
SensMarine AŞ (2015) ldquoMarina Guumlvenlik Sistemirdquo
httpwwwsensmarinecommarinaguvenligiphp Erişim Tarihi
17122015
Setur Marinaları İşletme Muumlduumlrluumlğuuml (2015) ldquoİşletme Youmlnetmeliğirdquo
httpwwwseturmarinascomtrkurumsalisletme-yonetmeligi Erişim
Tarihi 05122015
TC Başbakanlık Resmi Gazete ldquoDeniz Turizmi Youmlnetmeliği Uygulama Tebliğirdquohttpwwwresmigazetegovtreskiler20100420100428-
24htm Erişim Tarihi 25122015
The West Country Group (2015) ldquoMetal Gatesrdquo httpwwwwestcountrygatescoukmetalgatesprettyPhoto[gallerythu
mbs]8 Erişim Tarihi 15122015
74 Guumlvenlik Kameraları
Yat limanlarında guumlvenlik kameraları yat limanı youmlnetimi tarafından
belirlenen noktalara kurulmaktadır Guumlvenlik personeli kameraları izleyerek herhangi bir olay durumunda yaya devriyedeki arkadaşını olaya muumldahale iccedilin
youmlnlendirebilir Guumlvenlik kameraları tekne sahipleri ve ortak kullanım alanı
muumlşterilerinin oumlzel hayat ve mahremiyetine zarar vermeyecek noktalara kurulmalıdır Herhangi bir guumlvenlik olayı olmaması halinde kayıtlar tekne
sahipleri dacirchil herhangi uumlccediluumlncuuml şahıslarla paylaşılmamalı sadece kolluk
kuvvetlerinin olay incelemesi iccedilin kullanılmalıdır Ayrıca kameraların gece goumlruumlş yakınlaştırma yatay ve dikey hareket etme oumlzelliklerine sahip olması yat
limanı guumlvenliği iccedilin bir artı olma niteliğindedir
75 Ccedilit Titreşim Sensoru
Şekil 4 Ccedilit Titreşim Sensoru
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom
Ccedilitlerde meydana gelebilecek titreşimin sensor vasıtası (bkz Şekil 4)
ile algılanarak ve titreşimin meydana geldiği tam nokta belirlenerek yaya
devriye ya da guumlvenlik kameraları sayesinde o nokta kontrol edilebilmektedir (wwwaissecuritysolutionscom)
76 Hareket Sensoru
Şekil 5 Hareket Sensoru
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom Volumetrik (hacimsel) ve mikro dalga boylarının kullanarak
korunması planlanan alana girenin tam yerini belirleyen sistemlerdir (bkz Şekil
5) Ccedilit kullanılmasının uygun olmadığı ya da muumlşterinin kendisini daha oumlzguumlr hissetmesinin oumlngoumlruumllduumlğuuml alanlar iccedilin uygun guumlvenlik ccediloumlzuumlmlerinden biridir
77 Deniz Altı Radarı
Şekil 6Deniz Altı Radarı
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom
Deniz altı radarı (bkz Şekil 6) su altından gelebilecek tehlikelere karşı
kullanılabilecek guumlvenlik oumlnlemlerinden biri olup deniz altındaki cismin tuumlruumlne goumlre ayrım yapabilen ve buna goumlre alarm verebilen sistemlerdir
78 Aydınlatma Yat limanı sahasında aydınlatma kullanıldığı alana goumlre guumlccedilluuml ya da
loş aydınlatma olabilir Ana girişler ve kritik noktalarda t kollu aydınlatma
direkleri ya da projektoumlrlerden yararlanılabilir İskele ve rıhtımlarda servis
kutularının aydınlatmaları kullanılabilir
79 Kartlı Giriş Kapıları Ccedilit kullanılan marinalarda iskelelerin girişinin tek bir noktadan
guumlvenlik accedilısından avantaj sağlamaktadır Ancak yat limanının yapısına goumlre bu
duruma uymayan yat limanları ccediloğunlukta olmakla birlikte bu durumda her
iskele ya da ara geccediliş noktasında kartlı geccediliş kapıları (bkz Şekil 7)
kullanılmalıdır Kartlı geccediliş ile bağlama alanına sadece tekne sahipleri tekne
sahiplerinin onay verdiği yakınları ve tekne yetki belgesi olan tekne muumlrettebatına geccediliş hakkı verilmektedir Dolayısıyla bağlama alanına yat
limanına dışarıdan gelen muumlşterilerin izinsiz girişleri engellenmiş ya da en aza
indirgenmiş olur
Şekil 7 Kartlı Giriş Kapıları
Kaynak wwwwestcountrygatescouk
710 Radyo Frekanslı (RFID) Tekne Tanıma ve Takip Sistemi Yat limanlarındaki teknelerin giriş ccedilıkışlarının takip edilmesi liman
personeli ve marina ofis koordinasyonu ya da guumlnluumlk tekne sayımları ile
yapılmaktadır Bu youmlntem yoğun doumlnemlerde aksaklıklara yol accedilabilmekte aynı zamanda guumlvenlik acısından olumsuz bir durum oluşturmaktadır Rfid
(RadioFrequencyIdentification) tekne takip sistemi (bkz Şekil 8) ile yat
limanındaki teknelerin goumlvdelerine yapıştırılan rfid etiketlerin sabit ya da mobil terminaller ile okunarak teknenin giriş ccedilıkışlarının anında kayıt altına
alınabilmesini ve guumlvenlik accedilısından bir sorun olduğunda hızlı muumldahaleyi
sağlar Sistem aynı zamanda kolluk kuvvetlerinin sorgusunda geriye doumlnuumlk ve
anlık rapor verilebilmektedir
Şekil 8 Rfid Tekne Tanıma ve Takip Sistemi
Kaynak wwwsensmarinecom
711 Yuumlz Tanıma Sistemleri Tekne sahipleri iccedilin ayrılmış alanlara kartlı geccedilişi zamanla kartın
kaybolması ya da sistemdeki aksaklıklardan dolayı tekne sahiplerinde
memnuniyetsizlik oluşturabilmektedir Yuumlz tanıma sistemleri tekne sahiplerinin
herhangi bariyer ya da kapıyı dokunmadan accedilmasını sağlamakta ve aynı
zamanda yuumlksek guumlvenlik sağlamaktadır Oumlzellikle turizm hizmeti kapsamında muumlşteriyi daha oumlzguumlr hissettirerek muumlşteri memnuniyetini sağlayacak teknolojik
oumlnlemlerden biridir (wwwhanvonyuztanimacom)
8 ARAŞTIRMANIN AMACI
Nitel araştırma youmlnteminin esnekliği ve akıcılığı bu youmlntemi
insanların tecruumlbelerini ve yorumlarını anlamaya uygun bir youmlntem haline getirmektedir Nitel veri toplama aracı yalnızca ldquonerdquo sorusunu sormaz Aynı
zamanda ve daha oumlnemlisi ldquoaccedilıklardquo ldquonedenrdquo ldquosuumlreccedil nedirrdquo ldquooumlnemi nedirrdquo gibi
sorular ve ifadeler kullanarak olayları durumları derinlemesine inceler (Hesse-
Biber ve Leavy 2005 28rsquoden aktaran Atik 201392)
Bu araştırma yat limanlarında meydana gelebilecek guumlvenlik
accedilıklarının tespiti mevcut guumlvenlik oumlnlemlerinin incelenmesi ve yat limanı
guumlvenliği uygulamalarının nasıl geliştirilebileceğine dair sorulara yanıt bulmak amacıyla yapılmıştır Tekne sahiplerinin teknelerinin bağlı bulunduğu yat
limanlarındaki guumlvenlik algısının ne youmlnde olduğu incelenmiş tekne
sahiplerinin goumlruumlş ve tecruumlbelerinden yararlanarak mevcut durum anlamlandırılmıştır
Yat limanlarındaki guumlvenlik hizmeti imkanlarının karşılaştırılarak
aralarındaki farklılıklar ya da benzerliklere goumlre yaşanan olayların değişiklik goumlstermesi guumlvenlik hizmetinin sağlayabildiği caydırıcılık roluuml uumlzerinde fikir
sağlanmasına sebep olduğu gibi tekne sahiplerinin goumlruumlşleri de asgari guumlvenlik
oumlnlemlerinin neler olması gerektiği istikametinde fikir vermiştir
9 ARAŞTIRMANIN YOumlNTEMİ
Araştırma kapsamında veri toplama youmlntemi olarak nitel araştırma
youmlntemlerinden yapılandırılmamış goumlruumlşme tekniği kullanılmış goumlruumlşmeler
03112015 ve 04112015 tarihlerinde yapılmıştır Goumlruumlşmeler sırasında notlar
tutulmuştur Ccedilalışmanın oumlrneklemini Ccedileşme yarımadasındaki yat limanlarının tamamı oluşturmaktadır Ccedilalışmanın oumlrnekleminin Ccedileşme yarımadasındaki yat
limanları olarak seccedililmesinin sebepleri arasında zincir marina işletmeleri uumlyesi
işletmelerin yanı sıra butik marinaların bulunması ve balıkccedilı barınaklarının guumlvenlik oumlnlemleri arasında farklılıkların bulunmasıdır Boumlylelikle
farklılıklardan elde edilecek verilerin ortak noktalarının izlenerek doğru
sonuccedillara ulaşılması hedeflenmiştir
Ccedilalışmanın oumlrneklemi olan Ccedileşme yarımadasındaki yat limanlarındaki
tekne sahipleri ve yat personeli ile goumlruumlşuumllmuumlş (bkz Tablo 1) yat
limanlarındaki guumlvenlik kavramı ile ilgili fikirleri alınmış yaşadıkları succedil teşkil eden olaylar uumlzerine konuşulmuştur Katılımcılar ile yapılan her bir goumlruumlşmenin
suumlresi 20 dakikadır Goumlruumlşmelerle ilgili sorular yapılandırılmamış olmasına
rağmen sektoumlr tecruumlbesine bağlı goumlzleme dayalı bilgilere goumlre şekillenmiş verilen cevaplara goumlre de yeni sorular şekillenmiştir
Tablo 1 Katılımcılar
Katılımcı Goumlrev Tecruumlbe Yaş Eğitim Koumlken Katılımcı 1 Balıkccedilı 15-20 35-40 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 2 Balıkccedilı 15-20 35-40 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 3 Kaptanı 10-15 35-40 Uumlniversite Denizcilik Katılımcı 4 Gemici 0-5 20-25 Lise Denizcilik Katılımcı 5 Tekne Sahibi 0-5 40-45 Lise Diğer Katılımcı 6 Tekne Sahibi 10-15 45-50 Lise Diğer Katılımcı 7 Kaptanı 15-20 45-50 İlkokul Denizcilik Katılımcı 8 Gemici 5-10 30-35 Lise Balıkccedilılık Katılımcı 9 Koop Bşk 25-30 50-55 İlkokul Balıkccedilılık
Katılımcı 10 Balıkccedilı 10-15 30-35 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 11 Balıkccedilı 10-15 35-40 İlkokul Balıkccedilılık
Katılımcı 12 Tekne Sahibi 0-5 40-45 Uumlniversite Diğer
10 ARAŞTIRMANIN BULGULARI
Araştırma kapsamında goumlruumlşuumllen 12 yat limanı muumlşterisinden 5i
balıkccedilı teknesi sahibi olmakla bunlardan 1 tanesi aynı zamanda balıkccedilı kooperatifi başkanıdır 3 tanesi tekne sahibi 2si oumlzel yat kaptanı ve 1i
gemicidir Katılımcıların ortalama sektoumlr tecruumlbesi 15 senedir 3uuml diğer sektoumlr
koumlkenli 3uuml denizcilik sektoumlruuml 6sı balıkccedilılık sektoumlruuml koumlkenlidir 6sı ilkokul 4uuml lise 2si uumlniversite mezunudur
Araştırma kapsamında Ccedileşme yarımadasındaki 4 adet marina ve 4 adet balıkccedilı barınağı işletmesinde ne gibi guumlvenlik oumlnlemlerinin alındığının
tespitine youmlnelik sorular kapsamında marinaların oumlzel guumlvenlik personeli
ccedilalıştırdığı kamera ccedilit kartlı giriş kapıları gibi guumlvenlik oumlnlemleri aldıkları
tespit edilmiştir Bazı balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik kamerası sisteminin yeni hayata geccedilirildiği ancak bazı balıkccedilı barınaklarında ise hiccedilbir guumlvenlik oumlnlemi
ve hizmetinin olmadığı tespit edilmiştir
Yaşanmış succedil teşkil eden herhangi bir olay olup olmadığına varsa oluş
biccediliminin ne olduğunu anlamaya youmlnelik soruya verilen cevaplarda marinalarda
olan olayların basit tekne malzemesinin ccedilalınmasıkaybolması ve bağlama alanına izinsiz girişler şeklinde olduğu goumlruumllmuumlştuumlr En azından guumlvenlik
kamerası ve ccedilit oumlnlemleri almış balıkccedilı barınaklarının ise bu oumlnlemlerin
olmadığı barınaklara goumlre daha guumlvenli olduğu algısı katılımcıların ortak
goumlruumlşuumlduumlr Genel olarak yat limanlarındaki guumlvenlik oumlnlemi seviyesine goumlre yaşanan olayların ters orantılı olduğu goumlzlemlenmiştir
Yaşanan guumlvenlik sorunlarının ccediloumlzuumlmuuml iccedilin tavsiyeleri sorulan katılımcılardan balıkccedilı barınağında bağlama yapan tekne sahipleri gelir
kalemlerinin yetersizliğinden dolayı devletin finansman desteği yapması
gerektiğine vurgu yapmışlar kaymakamlığın guumlvenlik ile ilgili toplantı yaparak
alınması gereken oumlnlemleri goumlruumlştuumlklerini ancak finansman desteği konusunda yardıma ihtiyaccedilları olduklarını ifade etmişlerdir Aynı sorunun marinada
teknelerini bağlayan muhatapları daha ccedilok ortak alanların bağlama sahasına
yakınlığından kaynaklanan izinsiz girişler olduğunu bildirmiş ve kartlı geccediliş sistemi yanı sıra yuumlz tanıma sistemlerinin faydalı olabileceğini belirtmişlerdir
Ayrıca ciddi teroumlr eylemlerinin oumlnlenmesi accedilısından marina işletmesinin
guumlvenlik hizmetlerinin yeterli olmadığı ifade edilmiş araccedil altı izleme sistemi gibi daha teknolojik oumlnlemlerden yararlanılması gerektiği ifade edilmiştir
11 SONUCcedil
Balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik oumlnlemlerinin marinalara goumlre yetersiz
olduğu hatta bazılarında hiccedilbir guumlvenlik oumlnleminin olmadığı goumlruumllmuumlştuumlr
Bunun başlıca sebepleri barınakların ilgili su uumlruumlnleri kooperatifi tarafından kiralanmasının getirdiği maliyetin yanı sıra bazı balıkccedilı barınakları iccedilin ek gelir
kaynağı olan oumlzel tekne bağlama bedeli girdisinden yararlanamayacak durumda
olmasıdır Oumlzel tekne kabul edemeyecek kadar yoğun balıkccedilı teknesi bağlanmış
barınaklar iccedilin tek gelir kaynağı tutulan balığın bedeline kooperatif tarafından belirlenmiş komisyon oranı ve balıkccedilı teknelerinin oumldediği oumlzel teknelere goumlre
ccedilok daha az olan bağlama bedelleridir
Ekonomik kaynakları sınırlı olan barınak işletmesinin guumlvenlik
hizmeti iccedilin bekccedilioumlzel guumlvenlik goumlrevlisi istihdam etmesi ya da barınağı diğer
teknolojik guumlvenlik oumlnlemler ile donatması balıkccedilılara ekstra ekonomik yuumlk
getirmektedir
Ayrıca balıkccedilı barınaklarının yetersiz alt ve uumlst yapısının guumlvenliği
etkileyen aydınlatma giriş kapısı duvar ya da ccedilit ve benzeri oumlğelerinin
iyileştirilmesi iccedilin gereken onay 4 bakanlığın ayrı ayrı incelemesi ve onayından sonra gerccedilekleştiğinden bahsi geccedilen iyileştirme ve tamamlamaların yapılması
gibi buumlrokratik işlemler barınak işletmesi youmlnetiminin etkinliğini
engellemektedir Nitekim 20102005 tarih ve 25972 sayılı Resmicirc Gazetede
yayınlanan Maliye Bakanlığının 300 sıra numaralı Milli Emlak Genel Tebliğinin F8 maddesinde alt ve uumlst yapısı bulunmayan ya da eksik barınaklar
iccedilin barınak işletmecisinin talebi doğrultusunda yapılacak değişiklikler
bakanlığımız Tarım ve Koumly İşleri Bakanlığı ile Ulaştırma Bakanlığının uygun goumlruumlşuumlne istinaden Balıkccedilı Barınakları Youmlnetmeliğinin 7 maddesinde yer alan
esaslar doğrultusunda ve 3621 sayılı Kıyı Kanunu uyarınca Bayındırlık ve İskacircn
Bakanlığınca değerlendirileceği ifade edilmektedir
Balıkccedilı barınaklarındaki guumlvenliğin yetersiz olmasından kaynaklanan
hırsızlıklar barınakların başlıca sorununu oluşturmaktadır Hırsızlık olaylarının
daha ccedilok kıccediltan takma deniz motorlarının balık bulucuların ve diğer elektronik
donanımların ccedilalınması olduğu anlaşılmaktadır Bunun yanı sıra kuumlccediluumlk bot ya da teknelerin ccedilalınması olaylarının da yaşandığı kaydedilmiştir
Oumlzel tekne bağlayarak gelir elde edebilen balıkccedilı barınakları bekccedili ya
da guumlvenlik kamerası gibi oumlnlemleri daha kolay alabilmektedir Asgari duumlzeyde sayılabilecek bu oumlnlemleri alan barınaklarda hırsızlık olaylarının olduğuna dair
bir veri elde edilmemiştir Buradan asgari duumlzeyde de olsa bekccedili ve guumlvenlik
kamerası hizmetini sunan balıkccedilı barınaklarının nispeten caydırıcılık sağladıkları duumlşuumlnuumllmektedir
Marinalarda guumlvenlik hizmetleri marina youmlnetiminin maddi olanakları
ccedilerccedilevesinde ve gerekli goumlruumllduumlğuuml duumlzeyde yapılmaktadır Balıkccedilı barınaklarına goumlre daha iyi guumlvenlik oumlnlemlerinin alındığı marinalarda yaşanan guumlvenlik
olayları genelde basit tekne malzemesi sayılabilecek hortum fırccedila ve benzeri
malzemenin ccedilalınmasıkaybolması şeklinde olduğu anlaşılmaktadır
Bazı tekne sahipleri tatillerini geccedilirmek iccedilin geldikleri yatlarında
oumlzguumlrluumlk alanlarını kısıtlayacak duumlzeyde guumlvenlik oumlnlemleri
istemeyebilmektedirler Bu nedenle marinaların daha ccedilok teknolojik guumlvenlik oumlnlemlerine ağırlık vermesi guumlvenlik seviyesini arttıracağı gibi tekne
sahiplerinin de oumlzel hayat ve mahremiyetleri konusunda daha az etkilenmiş
olduklarını hissettirebilir
Marinalardaki ticari alanların tekne bağlama alanı ile iccedil iccedile olması
bağlama alanına izinsiz girişlere teknelerin uumlzerine ccedilıkılmasına yol
accedilabilmektedir Marinanın uumlst yapı oumlzellikleri ve imar planının inşa oumlncesi guumlvenlik accedilısından analiz edilmesi genel marina guumlvenliği accedilısından faydalı
olabilir
Marinalardaki guumlvenlik hizmetlerinin balıkccedilı barınaklarına goumlre daha
iyi olmasına rağmen teknolojik accedilıdan yetersiz olması konuyla ilgili tekne
sahiplerinde olası teroumlr bombalı eylem gibi olayların meydana gelmesi
duumlşuumlncesini oluşturabilmektedir Araştırmaya konu olan hiccedilbir yat limanında
araccedil altı kontrol sistemi ya da plaka takip sisteminin olmaması karadan meydana gelebilecek saldırılara karşı accedilık olduklarını goumlstermektedir Aynı
şekilde araştırmaya konu olan yat limanlarında deniz altı radar sistemi de
olmadığından deniz altından gelebilecek her tuumlrluuml tehdide karşı korumasız durumdadırlar
Oumlte yandan marina işletme youmlnetmeliğinin marina işletmesinin tekne
ve tekne malzemesinin ccedilalınmasından tekne muumlrettebatının yaralanması oumllduumlruumllmesi ve teroumlr olaylarından sorumlu tutulamayacağını ifade eden 118
maddesi 28042010 tarih ve 27565 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Deniz
Turizmi Youmlnetmeliği Uygulama Tebliğinin 5Ccedil maddesince işletme iccedil talimatı
olarak tanımlanmakta ve bakanlık tarafından onaylanmaktadır
Ancak bu youmlnetmelik huumlkuumlmleri marinaların uumlst duumlzey teknolojik
guumlvenlik oumlnlemlerini alması iccedilin bir engel oluşturmamakta sadece yaşanabilecek bir olayın hukuki boyutunda marina youmlnetiminin sorumluluğunu
tanımlamaktadır
Genel olarak yat limanlarında yaşanan guumlvenlik olaylarının
oumlnlenebilmesi ya da en aza indirilebilmesi iccedilin deniz turizmi youmlnetmeliğinde ve
balıkccedilı barınakları youmlnetmeliğinde asgari guumlvenlik standartlarının tanımlanması
ve oumlzellikle balıkccedilı barınakları işletmelerinin yetkili devlet organları tarafından ekonomik ve uumlst yapısal anlamda desteklenmesi gerekmektedir Marinalarda
nispeten daha iyi olan guumlvenlik oumlnlemleri de daha teknolojik guumlvenlik oumlnlemleri
ile daha caydırıcı olabileceği gibi ciddi guumlvenlik olaylarının meydana getireceği
zararı en aza indirgeyebilir
KAYNAKCcedilA AEM (Ankara Emniyet Muumlduumlrluumlğuuml) (2015) ldquoKoruma ve Guumlvenlik Planı
Fihristirdquo wwwankarapoltrdosyalarornek_koruma_planidoc Erişim
17122015 Ais Security Solutions (2015) ldquoPort Harbor
Securityrdquohttpwwwaissecuritysolutionscomport-harbor-securitypdf
Erişim Tarihi 23122015
Ais Security Solutions (2015) ldquoAraccedil Altı İzleme Sistemirdquo httpwwwaissecuritysolutionscomport-harbor-securitypdf
Erişim Tarihi 23122015
American Society of Civil Engineers (2012) ldquoPlanning and Design Guidelines for Small Craft HarborsrdquoAmerican Society of Civil Engineers
Publications Virginia
Atik O (2013) ldquoTakım Liderliğinin Mesleki Kuumlltuumlr Youmlnuumlnden İncelenmesiGemi Kaptanları Uumlzerine Bir Araştırmardquo Dokuz Eyluumll
Uumlniversitesi Yayınları İzmir
ECMA (European Commission Maritime Affairs) (2015) ldquoBlue
GrowthStudyrdquohttpeceuropaeumaritimeaffairspolicycoastal_tourismindex_enhtm Erişim Tarihi 19122015
Havon Yuumlz Tanıma (2015) ldquoYuumlz Tanıma Sistemirdquo
wwwhanvonyuztanimacomindexhtml Erişim Tarihi 15122015 Hesse-Biber SN ve Leavy P (2006) ldquoThePractice of Qualitative
ResearchrdquoLondon Sage Publications
İMEAK Deniz Ticaret Odası (2009) ldquoDeniz Sektoumlruuml Raporurdquo httpwwwdenizticaretodasiorgtrSayfalarsektor-
raporuaspxErişim Tarihi 11012015
İMEAK Deniz Ticaret Odası (2013) ldquoDeniz Sektoumlruuml
RaporurdquohttpwwwdenizticaretodasiorgtrSayfalarsektor-raporuaspxErişim Tarihi 11122015
ISP Oumlzel Guumlvenlik AŞ (2013)ldquoMarina Guumlvenlik
Hizmetlerirdquohttpwwwispozelguvenlikcomtrmarina-guvenlik-hizmetleri Erişim Tarihi 26112015
ISP Oumlzel Guumlvenlik AŞ (2011) ldquoGuumlvenlik Fizibilite Ccedilalışmasırdquo
httpwwwispozelguvenlikcomtrguvenlik-fizibilite-calismasi Erişim
Tarihi 25112015 Kuumlltuumlr ve Turizm Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı (2009) ldquoDeniz Turizmi
YoumlnetmeliğirdquohttpteftiskulturturizmgovtrTR14610deniz-
turizmi-yonetmeligihtml Erişim Tarihi 16112015 Maliye Bakanlığı Milli Emlak Genel Muumlduumlrluumlğuuml (2005)ldquoMilli Emlak Genel
TebliğirdquohttpwwwmilliemlakgovtrSayfalarmevzuatidari-
duzenlemelergenel-tebligleraspxErişim Tarihi 17122015 Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Muumlduumlrluumlğuuml Mevzuat Bilgi Sistemi(2004)
ldquoOumlzel Guumlvenlik Hizmetlere Dair Kanunun Uygulanmasına İlişkin
YoumlnetmelikhttpwwwmevzuatgovtrMetinAspxMevzuatKod=757190ampMevzuatIliski=0ampsourceXmlSearch= Erişim Tarihi 18122015
Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Muumlduumlrluumlğuuml Mevzuat Bilgi Sistemi (1996)
ldquoBalıkccedilı Barınakları YoumlnetmeliğirdquohttpmevzuatbasbakanlikgovtrMetinAspxMevzuatKod
=754997ampsourceXmlSearch=ampMevzuatIliski=0 Erişim Tarihi
15112015
Nas S (2012) ldquoEmniyet ve Guumlvenlik Soumlzcuumlkleri Uumlzerine Bir Ccedilalışmardquo Denizcilik Dergisi Sayı 2 ISSN 1308-8629 s22
Orams M Marine Tourism (1999) Historyand Development of Marine
Tourism Routledge Platar Plaka Tanıma Sistemi (2015) ldquoPlaka Tanıma
Sistemirdquohttpwwwplatarcomtrplaka-tanimaphp Erişim 23122015
SensMarine AŞ (2015) ldquoMarina Guumlvenlik Sistemirdquo
httpwwwsensmarinecommarinaguvenligiphp Erişim Tarihi
17122015
Setur Marinaları İşletme Muumlduumlrluumlğuuml (2015) ldquoİşletme Youmlnetmeliğirdquo
httpwwwseturmarinascomtrkurumsalisletme-yonetmeligi Erişim
Tarihi 05122015
TC Başbakanlık Resmi Gazete ldquoDeniz Turizmi Youmlnetmeliği Uygulama Tebliğirdquohttpwwwresmigazetegovtreskiler20100420100428-
24htm Erişim Tarihi 25122015
The West Country Group (2015) ldquoMetal Gatesrdquo httpwwwwestcountrygatescoukmetalgatesprettyPhoto[gallerythu
mbs]8 Erişim Tarihi 15122015
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom Volumetrik (hacimsel) ve mikro dalga boylarının kullanarak
korunması planlanan alana girenin tam yerini belirleyen sistemlerdir (bkz Şekil
5) Ccedilit kullanılmasının uygun olmadığı ya da muumlşterinin kendisini daha oumlzguumlr hissetmesinin oumlngoumlruumllduumlğuuml alanlar iccedilin uygun guumlvenlik ccediloumlzuumlmlerinden biridir
77 Deniz Altı Radarı
Şekil 6Deniz Altı Radarı
Kaynak wwwaissecuritysolutionscom
Deniz altı radarı (bkz Şekil 6) su altından gelebilecek tehlikelere karşı
kullanılabilecek guumlvenlik oumlnlemlerinden biri olup deniz altındaki cismin tuumlruumlne goumlre ayrım yapabilen ve buna goumlre alarm verebilen sistemlerdir
78 Aydınlatma Yat limanı sahasında aydınlatma kullanıldığı alana goumlre guumlccedilluuml ya da
loş aydınlatma olabilir Ana girişler ve kritik noktalarda t kollu aydınlatma
direkleri ya da projektoumlrlerden yararlanılabilir İskele ve rıhtımlarda servis
kutularının aydınlatmaları kullanılabilir
79 Kartlı Giriş Kapıları Ccedilit kullanılan marinalarda iskelelerin girişinin tek bir noktadan
guumlvenlik accedilısından avantaj sağlamaktadır Ancak yat limanının yapısına goumlre bu
duruma uymayan yat limanları ccediloğunlukta olmakla birlikte bu durumda her
iskele ya da ara geccediliş noktasında kartlı geccediliş kapıları (bkz Şekil 7)
kullanılmalıdır Kartlı geccediliş ile bağlama alanına sadece tekne sahipleri tekne
sahiplerinin onay verdiği yakınları ve tekne yetki belgesi olan tekne muumlrettebatına geccediliş hakkı verilmektedir Dolayısıyla bağlama alanına yat
limanına dışarıdan gelen muumlşterilerin izinsiz girişleri engellenmiş ya da en aza
indirgenmiş olur
Şekil 7 Kartlı Giriş Kapıları
Kaynak wwwwestcountrygatescouk
710 Radyo Frekanslı (RFID) Tekne Tanıma ve Takip Sistemi Yat limanlarındaki teknelerin giriş ccedilıkışlarının takip edilmesi liman
personeli ve marina ofis koordinasyonu ya da guumlnluumlk tekne sayımları ile
yapılmaktadır Bu youmlntem yoğun doumlnemlerde aksaklıklara yol accedilabilmekte aynı zamanda guumlvenlik acısından olumsuz bir durum oluşturmaktadır Rfid
(RadioFrequencyIdentification) tekne takip sistemi (bkz Şekil 8) ile yat
limanındaki teknelerin goumlvdelerine yapıştırılan rfid etiketlerin sabit ya da mobil terminaller ile okunarak teknenin giriş ccedilıkışlarının anında kayıt altına
alınabilmesini ve guumlvenlik accedilısından bir sorun olduğunda hızlı muumldahaleyi
sağlar Sistem aynı zamanda kolluk kuvvetlerinin sorgusunda geriye doumlnuumlk ve
anlık rapor verilebilmektedir
Şekil 8 Rfid Tekne Tanıma ve Takip Sistemi
Kaynak wwwsensmarinecom
711 Yuumlz Tanıma Sistemleri Tekne sahipleri iccedilin ayrılmış alanlara kartlı geccedilişi zamanla kartın
kaybolması ya da sistemdeki aksaklıklardan dolayı tekne sahiplerinde
memnuniyetsizlik oluşturabilmektedir Yuumlz tanıma sistemleri tekne sahiplerinin
herhangi bariyer ya da kapıyı dokunmadan accedilmasını sağlamakta ve aynı
zamanda yuumlksek guumlvenlik sağlamaktadır Oumlzellikle turizm hizmeti kapsamında muumlşteriyi daha oumlzguumlr hissettirerek muumlşteri memnuniyetini sağlayacak teknolojik
oumlnlemlerden biridir (wwwhanvonyuztanimacom)
8 ARAŞTIRMANIN AMACI
Nitel araştırma youmlnteminin esnekliği ve akıcılığı bu youmlntemi
insanların tecruumlbelerini ve yorumlarını anlamaya uygun bir youmlntem haline getirmektedir Nitel veri toplama aracı yalnızca ldquonerdquo sorusunu sormaz Aynı
zamanda ve daha oumlnemlisi ldquoaccedilıklardquo ldquonedenrdquo ldquosuumlreccedil nedirrdquo ldquooumlnemi nedirrdquo gibi
sorular ve ifadeler kullanarak olayları durumları derinlemesine inceler (Hesse-
Biber ve Leavy 2005 28rsquoden aktaran Atik 201392)
Bu araştırma yat limanlarında meydana gelebilecek guumlvenlik
accedilıklarının tespiti mevcut guumlvenlik oumlnlemlerinin incelenmesi ve yat limanı
guumlvenliği uygulamalarının nasıl geliştirilebileceğine dair sorulara yanıt bulmak amacıyla yapılmıştır Tekne sahiplerinin teknelerinin bağlı bulunduğu yat
limanlarındaki guumlvenlik algısının ne youmlnde olduğu incelenmiş tekne
sahiplerinin goumlruumlş ve tecruumlbelerinden yararlanarak mevcut durum anlamlandırılmıştır
Yat limanlarındaki guumlvenlik hizmeti imkanlarının karşılaştırılarak
aralarındaki farklılıklar ya da benzerliklere goumlre yaşanan olayların değişiklik goumlstermesi guumlvenlik hizmetinin sağlayabildiği caydırıcılık roluuml uumlzerinde fikir
sağlanmasına sebep olduğu gibi tekne sahiplerinin goumlruumlşleri de asgari guumlvenlik
oumlnlemlerinin neler olması gerektiği istikametinde fikir vermiştir
9 ARAŞTIRMANIN YOumlNTEMİ
Araştırma kapsamında veri toplama youmlntemi olarak nitel araştırma
youmlntemlerinden yapılandırılmamış goumlruumlşme tekniği kullanılmış goumlruumlşmeler
03112015 ve 04112015 tarihlerinde yapılmıştır Goumlruumlşmeler sırasında notlar
tutulmuştur Ccedilalışmanın oumlrneklemini Ccedileşme yarımadasındaki yat limanlarının tamamı oluşturmaktadır Ccedilalışmanın oumlrnekleminin Ccedileşme yarımadasındaki yat
limanları olarak seccedililmesinin sebepleri arasında zincir marina işletmeleri uumlyesi
işletmelerin yanı sıra butik marinaların bulunması ve balıkccedilı barınaklarının guumlvenlik oumlnlemleri arasında farklılıkların bulunmasıdır Boumlylelikle
farklılıklardan elde edilecek verilerin ortak noktalarının izlenerek doğru
sonuccedillara ulaşılması hedeflenmiştir
Ccedilalışmanın oumlrneklemi olan Ccedileşme yarımadasındaki yat limanlarındaki
tekne sahipleri ve yat personeli ile goumlruumlşuumllmuumlş (bkz Tablo 1) yat
limanlarındaki guumlvenlik kavramı ile ilgili fikirleri alınmış yaşadıkları succedil teşkil eden olaylar uumlzerine konuşulmuştur Katılımcılar ile yapılan her bir goumlruumlşmenin
suumlresi 20 dakikadır Goumlruumlşmelerle ilgili sorular yapılandırılmamış olmasına
rağmen sektoumlr tecruumlbesine bağlı goumlzleme dayalı bilgilere goumlre şekillenmiş verilen cevaplara goumlre de yeni sorular şekillenmiştir
Tablo 1 Katılımcılar
Katılımcı Goumlrev Tecruumlbe Yaş Eğitim Koumlken Katılımcı 1 Balıkccedilı 15-20 35-40 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 2 Balıkccedilı 15-20 35-40 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 3 Kaptanı 10-15 35-40 Uumlniversite Denizcilik Katılımcı 4 Gemici 0-5 20-25 Lise Denizcilik Katılımcı 5 Tekne Sahibi 0-5 40-45 Lise Diğer Katılımcı 6 Tekne Sahibi 10-15 45-50 Lise Diğer Katılımcı 7 Kaptanı 15-20 45-50 İlkokul Denizcilik Katılımcı 8 Gemici 5-10 30-35 Lise Balıkccedilılık Katılımcı 9 Koop Bşk 25-30 50-55 İlkokul Balıkccedilılık
Katılımcı 10 Balıkccedilı 10-15 30-35 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 11 Balıkccedilı 10-15 35-40 İlkokul Balıkccedilılık
Katılımcı 12 Tekne Sahibi 0-5 40-45 Uumlniversite Diğer
10 ARAŞTIRMANIN BULGULARI
Araştırma kapsamında goumlruumlşuumllen 12 yat limanı muumlşterisinden 5i
balıkccedilı teknesi sahibi olmakla bunlardan 1 tanesi aynı zamanda balıkccedilı kooperatifi başkanıdır 3 tanesi tekne sahibi 2si oumlzel yat kaptanı ve 1i
gemicidir Katılımcıların ortalama sektoumlr tecruumlbesi 15 senedir 3uuml diğer sektoumlr
koumlkenli 3uuml denizcilik sektoumlruuml 6sı balıkccedilılık sektoumlruuml koumlkenlidir 6sı ilkokul 4uuml lise 2si uumlniversite mezunudur
Araştırma kapsamında Ccedileşme yarımadasındaki 4 adet marina ve 4 adet balıkccedilı barınağı işletmesinde ne gibi guumlvenlik oumlnlemlerinin alındığının
tespitine youmlnelik sorular kapsamında marinaların oumlzel guumlvenlik personeli
ccedilalıştırdığı kamera ccedilit kartlı giriş kapıları gibi guumlvenlik oumlnlemleri aldıkları
tespit edilmiştir Bazı balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik kamerası sisteminin yeni hayata geccedilirildiği ancak bazı balıkccedilı barınaklarında ise hiccedilbir guumlvenlik oumlnlemi
ve hizmetinin olmadığı tespit edilmiştir
Yaşanmış succedil teşkil eden herhangi bir olay olup olmadığına varsa oluş
biccediliminin ne olduğunu anlamaya youmlnelik soruya verilen cevaplarda marinalarda
olan olayların basit tekne malzemesinin ccedilalınmasıkaybolması ve bağlama alanına izinsiz girişler şeklinde olduğu goumlruumllmuumlştuumlr En azından guumlvenlik
kamerası ve ccedilit oumlnlemleri almış balıkccedilı barınaklarının ise bu oumlnlemlerin
olmadığı barınaklara goumlre daha guumlvenli olduğu algısı katılımcıların ortak
goumlruumlşuumlduumlr Genel olarak yat limanlarındaki guumlvenlik oumlnlemi seviyesine goumlre yaşanan olayların ters orantılı olduğu goumlzlemlenmiştir
Yaşanan guumlvenlik sorunlarının ccediloumlzuumlmuuml iccedilin tavsiyeleri sorulan katılımcılardan balıkccedilı barınağında bağlama yapan tekne sahipleri gelir
kalemlerinin yetersizliğinden dolayı devletin finansman desteği yapması
gerektiğine vurgu yapmışlar kaymakamlığın guumlvenlik ile ilgili toplantı yaparak
alınması gereken oumlnlemleri goumlruumlştuumlklerini ancak finansman desteği konusunda yardıma ihtiyaccedilları olduklarını ifade etmişlerdir Aynı sorunun marinada
teknelerini bağlayan muhatapları daha ccedilok ortak alanların bağlama sahasına
yakınlığından kaynaklanan izinsiz girişler olduğunu bildirmiş ve kartlı geccediliş sistemi yanı sıra yuumlz tanıma sistemlerinin faydalı olabileceğini belirtmişlerdir
Ayrıca ciddi teroumlr eylemlerinin oumlnlenmesi accedilısından marina işletmesinin
guumlvenlik hizmetlerinin yeterli olmadığı ifade edilmiş araccedil altı izleme sistemi gibi daha teknolojik oumlnlemlerden yararlanılması gerektiği ifade edilmiştir
11 SONUCcedil
Balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik oumlnlemlerinin marinalara goumlre yetersiz
olduğu hatta bazılarında hiccedilbir guumlvenlik oumlnleminin olmadığı goumlruumllmuumlştuumlr
Bunun başlıca sebepleri barınakların ilgili su uumlruumlnleri kooperatifi tarafından kiralanmasının getirdiği maliyetin yanı sıra bazı balıkccedilı barınakları iccedilin ek gelir
kaynağı olan oumlzel tekne bağlama bedeli girdisinden yararlanamayacak durumda
olmasıdır Oumlzel tekne kabul edemeyecek kadar yoğun balıkccedilı teknesi bağlanmış
barınaklar iccedilin tek gelir kaynağı tutulan balığın bedeline kooperatif tarafından belirlenmiş komisyon oranı ve balıkccedilı teknelerinin oumldediği oumlzel teknelere goumlre
ccedilok daha az olan bağlama bedelleridir
Ekonomik kaynakları sınırlı olan barınak işletmesinin guumlvenlik
hizmeti iccedilin bekccedilioumlzel guumlvenlik goumlrevlisi istihdam etmesi ya da barınağı diğer
teknolojik guumlvenlik oumlnlemler ile donatması balıkccedilılara ekstra ekonomik yuumlk
getirmektedir
Ayrıca balıkccedilı barınaklarının yetersiz alt ve uumlst yapısının guumlvenliği
etkileyen aydınlatma giriş kapısı duvar ya da ccedilit ve benzeri oumlğelerinin
iyileştirilmesi iccedilin gereken onay 4 bakanlığın ayrı ayrı incelemesi ve onayından sonra gerccedilekleştiğinden bahsi geccedilen iyileştirme ve tamamlamaların yapılması
gibi buumlrokratik işlemler barınak işletmesi youmlnetiminin etkinliğini
engellemektedir Nitekim 20102005 tarih ve 25972 sayılı Resmicirc Gazetede
yayınlanan Maliye Bakanlığının 300 sıra numaralı Milli Emlak Genel Tebliğinin F8 maddesinde alt ve uumlst yapısı bulunmayan ya da eksik barınaklar
iccedilin barınak işletmecisinin talebi doğrultusunda yapılacak değişiklikler
bakanlığımız Tarım ve Koumly İşleri Bakanlığı ile Ulaştırma Bakanlığının uygun goumlruumlşuumlne istinaden Balıkccedilı Barınakları Youmlnetmeliğinin 7 maddesinde yer alan
esaslar doğrultusunda ve 3621 sayılı Kıyı Kanunu uyarınca Bayındırlık ve İskacircn
Bakanlığınca değerlendirileceği ifade edilmektedir
Balıkccedilı barınaklarındaki guumlvenliğin yetersiz olmasından kaynaklanan
hırsızlıklar barınakların başlıca sorununu oluşturmaktadır Hırsızlık olaylarının
daha ccedilok kıccediltan takma deniz motorlarının balık bulucuların ve diğer elektronik
donanımların ccedilalınması olduğu anlaşılmaktadır Bunun yanı sıra kuumlccediluumlk bot ya da teknelerin ccedilalınması olaylarının da yaşandığı kaydedilmiştir
Oumlzel tekne bağlayarak gelir elde edebilen balıkccedilı barınakları bekccedili ya
da guumlvenlik kamerası gibi oumlnlemleri daha kolay alabilmektedir Asgari duumlzeyde sayılabilecek bu oumlnlemleri alan barınaklarda hırsızlık olaylarının olduğuna dair
bir veri elde edilmemiştir Buradan asgari duumlzeyde de olsa bekccedili ve guumlvenlik
kamerası hizmetini sunan balıkccedilı barınaklarının nispeten caydırıcılık sağladıkları duumlşuumlnuumllmektedir
Marinalarda guumlvenlik hizmetleri marina youmlnetiminin maddi olanakları
ccedilerccedilevesinde ve gerekli goumlruumllduumlğuuml duumlzeyde yapılmaktadır Balıkccedilı barınaklarına goumlre daha iyi guumlvenlik oumlnlemlerinin alındığı marinalarda yaşanan guumlvenlik
olayları genelde basit tekne malzemesi sayılabilecek hortum fırccedila ve benzeri
malzemenin ccedilalınmasıkaybolması şeklinde olduğu anlaşılmaktadır
Bazı tekne sahipleri tatillerini geccedilirmek iccedilin geldikleri yatlarında
oumlzguumlrluumlk alanlarını kısıtlayacak duumlzeyde guumlvenlik oumlnlemleri
istemeyebilmektedirler Bu nedenle marinaların daha ccedilok teknolojik guumlvenlik oumlnlemlerine ağırlık vermesi guumlvenlik seviyesini arttıracağı gibi tekne
sahiplerinin de oumlzel hayat ve mahremiyetleri konusunda daha az etkilenmiş
olduklarını hissettirebilir
Marinalardaki ticari alanların tekne bağlama alanı ile iccedil iccedile olması
bağlama alanına izinsiz girişlere teknelerin uumlzerine ccedilıkılmasına yol
accedilabilmektedir Marinanın uumlst yapı oumlzellikleri ve imar planının inşa oumlncesi guumlvenlik accedilısından analiz edilmesi genel marina guumlvenliği accedilısından faydalı
olabilir
Marinalardaki guumlvenlik hizmetlerinin balıkccedilı barınaklarına goumlre daha
iyi olmasına rağmen teknolojik accedilıdan yetersiz olması konuyla ilgili tekne
sahiplerinde olası teroumlr bombalı eylem gibi olayların meydana gelmesi
duumlşuumlncesini oluşturabilmektedir Araştırmaya konu olan hiccedilbir yat limanında
araccedil altı kontrol sistemi ya da plaka takip sisteminin olmaması karadan meydana gelebilecek saldırılara karşı accedilık olduklarını goumlstermektedir Aynı
şekilde araştırmaya konu olan yat limanlarında deniz altı radar sistemi de
olmadığından deniz altından gelebilecek her tuumlrluuml tehdide karşı korumasız durumdadırlar
Oumlte yandan marina işletme youmlnetmeliğinin marina işletmesinin tekne
ve tekne malzemesinin ccedilalınmasından tekne muumlrettebatının yaralanması oumllduumlruumllmesi ve teroumlr olaylarından sorumlu tutulamayacağını ifade eden 118
maddesi 28042010 tarih ve 27565 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Deniz
Turizmi Youmlnetmeliği Uygulama Tebliğinin 5Ccedil maddesince işletme iccedil talimatı
olarak tanımlanmakta ve bakanlık tarafından onaylanmaktadır
Ancak bu youmlnetmelik huumlkuumlmleri marinaların uumlst duumlzey teknolojik
guumlvenlik oumlnlemlerini alması iccedilin bir engel oluşturmamakta sadece yaşanabilecek bir olayın hukuki boyutunda marina youmlnetiminin sorumluluğunu
tanımlamaktadır
Genel olarak yat limanlarında yaşanan guumlvenlik olaylarının
oumlnlenebilmesi ya da en aza indirilebilmesi iccedilin deniz turizmi youmlnetmeliğinde ve
balıkccedilı barınakları youmlnetmeliğinde asgari guumlvenlik standartlarının tanımlanması
ve oumlzellikle balıkccedilı barınakları işletmelerinin yetkili devlet organları tarafından ekonomik ve uumlst yapısal anlamda desteklenmesi gerekmektedir Marinalarda
nispeten daha iyi olan guumlvenlik oumlnlemleri de daha teknolojik guumlvenlik oumlnlemleri
ile daha caydırıcı olabileceği gibi ciddi guumlvenlik olaylarının meydana getireceği
zararı en aza indirgeyebilir
KAYNAKCcedilA AEM (Ankara Emniyet Muumlduumlrluumlğuuml) (2015) ldquoKoruma ve Guumlvenlik Planı
Fihristirdquo wwwankarapoltrdosyalarornek_koruma_planidoc Erişim
17122015 Ais Security Solutions (2015) ldquoPort Harbor
Securityrdquohttpwwwaissecuritysolutionscomport-harbor-securitypdf
Erişim Tarihi 23122015
Ais Security Solutions (2015) ldquoAraccedil Altı İzleme Sistemirdquo httpwwwaissecuritysolutionscomport-harbor-securitypdf
Erişim Tarihi 23122015
American Society of Civil Engineers (2012) ldquoPlanning and Design Guidelines for Small Craft HarborsrdquoAmerican Society of Civil Engineers
Publications Virginia
Atik O (2013) ldquoTakım Liderliğinin Mesleki Kuumlltuumlr Youmlnuumlnden İncelenmesiGemi Kaptanları Uumlzerine Bir Araştırmardquo Dokuz Eyluumll
Uumlniversitesi Yayınları İzmir
ECMA (European Commission Maritime Affairs) (2015) ldquoBlue
GrowthStudyrdquohttpeceuropaeumaritimeaffairspolicycoastal_tourismindex_enhtm Erişim Tarihi 19122015
Havon Yuumlz Tanıma (2015) ldquoYuumlz Tanıma Sistemirdquo
wwwhanvonyuztanimacomindexhtml Erişim Tarihi 15122015 Hesse-Biber SN ve Leavy P (2006) ldquoThePractice of Qualitative
ResearchrdquoLondon Sage Publications
İMEAK Deniz Ticaret Odası (2009) ldquoDeniz Sektoumlruuml Raporurdquo httpwwwdenizticaretodasiorgtrSayfalarsektor-
raporuaspxErişim Tarihi 11012015
İMEAK Deniz Ticaret Odası (2013) ldquoDeniz Sektoumlruuml
RaporurdquohttpwwwdenizticaretodasiorgtrSayfalarsektor-raporuaspxErişim Tarihi 11122015
ISP Oumlzel Guumlvenlik AŞ (2013)ldquoMarina Guumlvenlik
Hizmetlerirdquohttpwwwispozelguvenlikcomtrmarina-guvenlik-hizmetleri Erişim Tarihi 26112015
ISP Oumlzel Guumlvenlik AŞ (2011) ldquoGuumlvenlik Fizibilite Ccedilalışmasırdquo
httpwwwispozelguvenlikcomtrguvenlik-fizibilite-calismasi Erişim
Tarihi 25112015 Kuumlltuumlr ve Turizm Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı (2009) ldquoDeniz Turizmi
YoumlnetmeliğirdquohttpteftiskulturturizmgovtrTR14610deniz-
turizmi-yonetmeligihtml Erişim Tarihi 16112015 Maliye Bakanlığı Milli Emlak Genel Muumlduumlrluumlğuuml (2005)ldquoMilli Emlak Genel
TebliğirdquohttpwwwmilliemlakgovtrSayfalarmevzuatidari-
duzenlemelergenel-tebligleraspxErişim Tarihi 17122015 Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Muumlduumlrluumlğuuml Mevzuat Bilgi Sistemi(2004)
ldquoOumlzel Guumlvenlik Hizmetlere Dair Kanunun Uygulanmasına İlişkin
YoumlnetmelikhttpwwwmevzuatgovtrMetinAspxMevzuatKod=757190ampMevzuatIliski=0ampsourceXmlSearch= Erişim Tarihi 18122015
Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Muumlduumlrluumlğuuml Mevzuat Bilgi Sistemi (1996)
ldquoBalıkccedilı Barınakları YoumlnetmeliğirdquohttpmevzuatbasbakanlikgovtrMetinAspxMevzuatKod
=754997ampsourceXmlSearch=ampMevzuatIliski=0 Erişim Tarihi
15112015
Nas S (2012) ldquoEmniyet ve Guumlvenlik Soumlzcuumlkleri Uumlzerine Bir Ccedilalışmardquo Denizcilik Dergisi Sayı 2 ISSN 1308-8629 s22
Orams M Marine Tourism (1999) Historyand Development of Marine
Tourism Routledge Platar Plaka Tanıma Sistemi (2015) ldquoPlaka Tanıma
Sistemirdquohttpwwwplatarcomtrplaka-tanimaphp Erişim 23122015
SensMarine AŞ (2015) ldquoMarina Guumlvenlik Sistemirdquo
httpwwwsensmarinecommarinaguvenligiphp Erişim Tarihi
17122015
Setur Marinaları İşletme Muumlduumlrluumlğuuml (2015) ldquoİşletme Youmlnetmeliğirdquo
httpwwwseturmarinascomtrkurumsalisletme-yonetmeligi Erişim
Tarihi 05122015
TC Başbakanlık Resmi Gazete ldquoDeniz Turizmi Youmlnetmeliği Uygulama Tebliğirdquohttpwwwresmigazetegovtreskiler20100420100428-
24htm Erişim Tarihi 25122015
The West Country Group (2015) ldquoMetal Gatesrdquo httpwwwwestcountrygatescoukmetalgatesprettyPhoto[gallerythu
mbs]8 Erişim Tarihi 15122015
kullanılmalıdır Kartlı geccediliş ile bağlama alanına sadece tekne sahipleri tekne
sahiplerinin onay verdiği yakınları ve tekne yetki belgesi olan tekne muumlrettebatına geccediliş hakkı verilmektedir Dolayısıyla bağlama alanına yat
limanına dışarıdan gelen muumlşterilerin izinsiz girişleri engellenmiş ya da en aza
indirgenmiş olur
Şekil 7 Kartlı Giriş Kapıları
Kaynak wwwwestcountrygatescouk
710 Radyo Frekanslı (RFID) Tekne Tanıma ve Takip Sistemi Yat limanlarındaki teknelerin giriş ccedilıkışlarının takip edilmesi liman
personeli ve marina ofis koordinasyonu ya da guumlnluumlk tekne sayımları ile
yapılmaktadır Bu youmlntem yoğun doumlnemlerde aksaklıklara yol accedilabilmekte aynı zamanda guumlvenlik acısından olumsuz bir durum oluşturmaktadır Rfid
(RadioFrequencyIdentification) tekne takip sistemi (bkz Şekil 8) ile yat
limanındaki teknelerin goumlvdelerine yapıştırılan rfid etiketlerin sabit ya da mobil terminaller ile okunarak teknenin giriş ccedilıkışlarının anında kayıt altına
alınabilmesini ve guumlvenlik accedilısından bir sorun olduğunda hızlı muumldahaleyi
sağlar Sistem aynı zamanda kolluk kuvvetlerinin sorgusunda geriye doumlnuumlk ve
anlık rapor verilebilmektedir
Şekil 8 Rfid Tekne Tanıma ve Takip Sistemi
Kaynak wwwsensmarinecom
711 Yuumlz Tanıma Sistemleri Tekne sahipleri iccedilin ayrılmış alanlara kartlı geccedilişi zamanla kartın
kaybolması ya da sistemdeki aksaklıklardan dolayı tekne sahiplerinde
memnuniyetsizlik oluşturabilmektedir Yuumlz tanıma sistemleri tekne sahiplerinin
herhangi bariyer ya da kapıyı dokunmadan accedilmasını sağlamakta ve aynı
zamanda yuumlksek guumlvenlik sağlamaktadır Oumlzellikle turizm hizmeti kapsamında muumlşteriyi daha oumlzguumlr hissettirerek muumlşteri memnuniyetini sağlayacak teknolojik
oumlnlemlerden biridir (wwwhanvonyuztanimacom)
8 ARAŞTIRMANIN AMACI
Nitel araştırma youmlnteminin esnekliği ve akıcılığı bu youmlntemi
insanların tecruumlbelerini ve yorumlarını anlamaya uygun bir youmlntem haline getirmektedir Nitel veri toplama aracı yalnızca ldquonerdquo sorusunu sormaz Aynı
zamanda ve daha oumlnemlisi ldquoaccedilıklardquo ldquonedenrdquo ldquosuumlreccedil nedirrdquo ldquooumlnemi nedirrdquo gibi
sorular ve ifadeler kullanarak olayları durumları derinlemesine inceler (Hesse-
Biber ve Leavy 2005 28rsquoden aktaran Atik 201392)
Bu araştırma yat limanlarında meydana gelebilecek guumlvenlik
accedilıklarının tespiti mevcut guumlvenlik oumlnlemlerinin incelenmesi ve yat limanı
guumlvenliği uygulamalarının nasıl geliştirilebileceğine dair sorulara yanıt bulmak amacıyla yapılmıştır Tekne sahiplerinin teknelerinin bağlı bulunduğu yat
limanlarındaki guumlvenlik algısının ne youmlnde olduğu incelenmiş tekne
sahiplerinin goumlruumlş ve tecruumlbelerinden yararlanarak mevcut durum anlamlandırılmıştır
Yat limanlarındaki guumlvenlik hizmeti imkanlarının karşılaştırılarak
aralarındaki farklılıklar ya da benzerliklere goumlre yaşanan olayların değişiklik goumlstermesi guumlvenlik hizmetinin sağlayabildiği caydırıcılık roluuml uumlzerinde fikir
sağlanmasına sebep olduğu gibi tekne sahiplerinin goumlruumlşleri de asgari guumlvenlik
oumlnlemlerinin neler olması gerektiği istikametinde fikir vermiştir
9 ARAŞTIRMANIN YOumlNTEMİ
Araştırma kapsamında veri toplama youmlntemi olarak nitel araştırma
youmlntemlerinden yapılandırılmamış goumlruumlşme tekniği kullanılmış goumlruumlşmeler
03112015 ve 04112015 tarihlerinde yapılmıştır Goumlruumlşmeler sırasında notlar
tutulmuştur Ccedilalışmanın oumlrneklemini Ccedileşme yarımadasındaki yat limanlarının tamamı oluşturmaktadır Ccedilalışmanın oumlrnekleminin Ccedileşme yarımadasındaki yat
limanları olarak seccedililmesinin sebepleri arasında zincir marina işletmeleri uumlyesi
işletmelerin yanı sıra butik marinaların bulunması ve balıkccedilı barınaklarının guumlvenlik oumlnlemleri arasında farklılıkların bulunmasıdır Boumlylelikle
farklılıklardan elde edilecek verilerin ortak noktalarının izlenerek doğru
sonuccedillara ulaşılması hedeflenmiştir
Ccedilalışmanın oumlrneklemi olan Ccedileşme yarımadasındaki yat limanlarındaki
tekne sahipleri ve yat personeli ile goumlruumlşuumllmuumlş (bkz Tablo 1) yat
limanlarındaki guumlvenlik kavramı ile ilgili fikirleri alınmış yaşadıkları succedil teşkil eden olaylar uumlzerine konuşulmuştur Katılımcılar ile yapılan her bir goumlruumlşmenin
suumlresi 20 dakikadır Goumlruumlşmelerle ilgili sorular yapılandırılmamış olmasına
rağmen sektoumlr tecruumlbesine bağlı goumlzleme dayalı bilgilere goumlre şekillenmiş verilen cevaplara goumlre de yeni sorular şekillenmiştir
Tablo 1 Katılımcılar
Katılımcı Goumlrev Tecruumlbe Yaş Eğitim Koumlken Katılımcı 1 Balıkccedilı 15-20 35-40 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 2 Balıkccedilı 15-20 35-40 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 3 Kaptanı 10-15 35-40 Uumlniversite Denizcilik Katılımcı 4 Gemici 0-5 20-25 Lise Denizcilik Katılımcı 5 Tekne Sahibi 0-5 40-45 Lise Diğer Katılımcı 6 Tekne Sahibi 10-15 45-50 Lise Diğer Katılımcı 7 Kaptanı 15-20 45-50 İlkokul Denizcilik Katılımcı 8 Gemici 5-10 30-35 Lise Balıkccedilılık Katılımcı 9 Koop Bşk 25-30 50-55 İlkokul Balıkccedilılık
Katılımcı 10 Balıkccedilı 10-15 30-35 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 11 Balıkccedilı 10-15 35-40 İlkokul Balıkccedilılık
Katılımcı 12 Tekne Sahibi 0-5 40-45 Uumlniversite Diğer
10 ARAŞTIRMANIN BULGULARI
Araştırma kapsamında goumlruumlşuumllen 12 yat limanı muumlşterisinden 5i
balıkccedilı teknesi sahibi olmakla bunlardan 1 tanesi aynı zamanda balıkccedilı kooperatifi başkanıdır 3 tanesi tekne sahibi 2si oumlzel yat kaptanı ve 1i
gemicidir Katılımcıların ortalama sektoumlr tecruumlbesi 15 senedir 3uuml diğer sektoumlr
koumlkenli 3uuml denizcilik sektoumlruuml 6sı balıkccedilılık sektoumlruuml koumlkenlidir 6sı ilkokul 4uuml lise 2si uumlniversite mezunudur
Araştırma kapsamında Ccedileşme yarımadasındaki 4 adet marina ve 4 adet balıkccedilı barınağı işletmesinde ne gibi guumlvenlik oumlnlemlerinin alındığının
tespitine youmlnelik sorular kapsamında marinaların oumlzel guumlvenlik personeli
ccedilalıştırdığı kamera ccedilit kartlı giriş kapıları gibi guumlvenlik oumlnlemleri aldıkları
tespit edilmiştir Bazı balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik kamerası sisteminin yeni hayata geccedilirildiği ancak bazı balıkccedilı barınaklarında ise hiccedilbir guumlvenlik oumlnlemi
ve hizmetinin olmadığı tespit edilmiştir
Yaşanmış succedil teşkil eden herhangi bir olay olup olmadığına varsa oluş
biccediliminin ne olduğunu anlamaya youmlnelik soruya verilen cevaplarda marinalarda
olan olayların basit tekne malzemesinin ccedilalınmasıkaybolması ve bağlama alanına izinsiz girişler şeklinde olduğu goumlruumllmuumlştuumlr En azından guumlvenlik
kamerası ve ccedilit oumlnlemleri almış balıkccedilı barınaklarının ise bu oumlnlemlerin
olmadığı barınaklara goumlre daha guumlvenli olduğu algısı katılımcıların ortak
goumlruumlşuumlduumlr Genel olarak yat limanlarındaki guumlvenlik oumlnlemi seviyesine goumlre yaşanan olayların ters orantılı olduğu goumlzlemlenmiştir
Yaşanan guumlvenlik sorunlarının ccediloumlzuumlmuuml iccedilin tavsiyeleri sorulan katılımcılardan balıkccedilı barınağında bağlama yapan tekne sahipleri gelir
kalemlerinin yetersizliğinden dolayı devletin finansman desteği yapması
gerektiğine vurgu yapmışlar kaymakamlığın guumlvenlik ile ilgili toplantı yaparak
alınması gereken oumlnlemleri goumlruumlştuumlklerini ancak finansman desteği konusunda yardıma ihtiyaccedilları olduklarını ifade etmişlerdir Aynı sorunun marinada
teknelerini bağlayan muhatapları daha ccedilok ortak alanların bağlama sahasına
yakınlığından kaynaklanan izinsiz girişler olduğunu bildirmiş ve kartlı geccediliş sistemi yanı sıra yuumlz tanıma sistemlerinin faydalı olabileceğini belirtmişlerdir
Ayrıca ciddi teroumlr eylemlerinin oumlnlenmesi accedilısından marina işletmesinin
guumlvenlik hizmetlerinin yeterli olmadığı ifade edilmiş araccedil altı izleme sistemi gibi daha teknolojik oumlnlemlerden yararlanılması gerektiği ifade edilmiştir
11 SONUCcedil
Balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik oumlnlemlerinin marinalara goumlre yetersiz
olduğu hatta bazılarında hiccedilbir guumlvenlik oumlnleminin olmadığı goumlruumllmuumlştuumlr
Bunun başlıca sebepleri barınakların ilgili su uumlruumlnleri kooperatifi tarafından kiralanmasının getirdiği maliyetin yanı sıra bazı balıkccedilı barınakları iccedilin ek gelir
kaynağı olan oumlzel tekne bağlama bedeli girdisinden yararlanamayacak durumda
olmasıdır Oumlzel tekne kabul edemeyecek kadar yoğun balıkccedilı teknesi bağlanmış
barınaklar iccedilin tek gelir kaynağı tutulan balığın bedeline kooperatif tarafından belirlenmiş komisyon oranı ve balıkccedilı teknelerinin oumldediği oumlzel teknelere goumlre
ccedilok daha az olan bağlama bedelleridir
Ekonomik kaynakları sınırlı olan barınak işletmesinin guumlvenlik
hizmeti iccedilin bekccedilioumlzel guumlvenlik goumlrevlisi istihdam etmesi ya da barınağı diğer
teknolojik guumlvenlik oumlnlemler ile donatması balıkccedilılara ekstra ekonomik yuumlk
getirmektedir
Ayrıca balıkccedilı barınaklarının yetersiz alt ve uumlst yapısının guumlvenliği
etkileyen aydınlatma giriş kapısı duvar ya da ccedilit ve benzeri oumlğelerinin
iyileştirilmesi iccedilin gereken onay 4 bakanlığın ayrı ayrı incelemesi ve onayından sonra gerccedilekleştiğinden bahsi geccedilen iyileştirme ve tamamlamaların yapılması
gibi buumlrokratik işlemler barınak işletmesi youmlnetiminin etkinliğini
engellemektedir Nitekim 20102005 tarih ve 25972 sayılı Resmicirc Gazetede
yayınlanan Maliye Bakanlığının 300 sıra numaralı Milli Emlak Genel Tebliğinin F8 maddesinde alt ve uumlst yapısı bulunmayan ya da eksik barınaklar
iccedilin barınak işletmecisinin talebi doğrultusunda yapılacak değişiklikler
bakanlığımız Tarım ve Koumly İşleri Bakanlığı ile Ulaştırma Bakanlığının uygun goumlruumlşuumlne istinaden Balıkccedilı Barınakları Youmlnetmeliğinin 7 maddesinde yer alan
esaslar doğrultusunda ve 3621 sayılı Kıyı Kanunu uyarınca Bayındırlık ve İskacircn
Bakanlığınca değerlendirileceği ifade edilmektedir
Balıkccedilı barınaklarındaki guumlvenliğin yetersiz olmasından kaynaklanan
hırsızlıklar barınakların başlıca sorununu oluşturmaktadır Hırsızlık olaylarının
daha ccedilok kıccediltan takma deniz motorlarının balık bulucuların ve diğer elektronik
donanımların ccedilalınması olduğu anlaşılmaktadır Bunun yanı sıra kuumlccediluumlk bot ya da teknelerin ccedilalınması olaylarının da yaşandığı kaydedilmiştir
Oumlzel tekne bağlayarak gelir elde edebilen balıkccedilı barınakları bekccedili ya
da guumlvenlik kamerası gibi oumlnlemleri daha kolay alabilmektedir Asgari duumlzeyde sayılabilecek bu oumlnlemleri alan barınaklarda hırsızlık olaylarının olduğuna dair
bir veri elde edilmemiştir Buradan asgari duumlzeyde de olsa bekccedili ve guumlvenlik
kamerası hizmetini sunan balıkccedilı barınaklarının nispeten caydırıcılık sağladıkları duumlşuumlnuumllmektedir
Marinalarda guumlvenlik hizmetleri marina youmlnetiminin maddi olanakları
ccedilerccedilevesinde ve gerekli goumlruumllduumlğuuml duumlzeyde yapılmaktadır Balıkccedilı barınaklarına goumlre daha iyi guumlvenlik oumlnlemlerinin alındığı marinalarda yaşanan guumlvenlik
olayları genelde basit tekne malzemesi sayılabilecek hortum fırccedila ve benzeri
malzemenin ccedilalınmasıkaybolması şeklinde olduğu anlaşılmaktadır
Bazı tekne sahipleri tatillerini geccedilirmek iccedilin geldikleri yatlarında
oumlzguumlrluumlk alanlarını kısıtlayacak duumlzeyde guumlvenlik oumlnlemleri
istemeyebilmektedirler Bu nedenle marinaların daha ccedilok teknolojik guumlvenlik oumlnlemlerine ağırlık vermesi guumlvenlik seviyesini arttıracağı gibi tekne
sahiplerinin de oumlzel hayat ve mahremiyetleri konusunda daha az etkilenmiş
olduklarını hissettirebilir
Marinalardaki ticari alanların tekne bağlama alanı ile iccedil iccedile olması
bağlama alanına izinsiz girişlere teknelerin uumlzerine ccedilıkılmasına yol
accedilabilmektedir Marinanın uumlst yapı oumlzellikleri ve imar planının inşa oumlncesi guumlvenlik accedilısından analiz edilmesi genel marina guumlvenliği accedilısından faydalı
olabilir
Marinalardaki guumlvenlik hizmetlerinin balıkccedilı barınaklarına goumlre daha
iyi olmasına rağmen teknolojik accedilıdan yetersiz olması konuyla ilgili tekne
sahiplerinde olası teroumlr bombalı eylem gibi olayların meydana gelmesi
duumlşuumlncesini oluşturabilmektedir Araştırmaya konu olan hiccedilbir yat limanında
araccedil altı kontrol sistemi ya da plaka takip sisteminin olmaması karadan meydana gelebilecek saldırılara karşı accedilık olduklarını goumlstermektedir Aynı
şekilde araştırmaya konu olan yat limanlarında deniz altı radar sistemi de
olmadığından deniz altından gelebilecek her tuumlrluuml tehdide karşı korumasız durumdadırlar
Oumlte yandan marina işletme youmlnetmeliğinin marina işletmesinin tekne
ve tekne malzemesinin ccedilalınmasından tekne muumlrettebatının yaralanması oumllduumlruumllmesi ve teroumlr olaylarından sorumlu tutulamayacağını ifade eden 118
maddesi 28042010 tarih ve 27565 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Deniz
Turizmi Youmlnetmeliği Uygulama Tebliğinin 5Ccedil maddesince işletme iccedil talimatı
olarak tanımlanmakta ve bakanlık tarafından onaylanmaktadır
Ancak bu youmlnetmelik huumlkuumlmleri marinaların uumlst duumlzey teknolojik
guumlvenlik oumlnlemlerini alması iccedilin bir engel oluşturmamakta sadece yaşanabilecek bir olayın hukuki boyutunda marina youmlnetiminin sorumluluğunu
tanımlamaktadır
Genel olarak yat limanlarında yaşanan guumlvenlik olaylarının
oumlnlenebilmesi ya da en aza indirilebilmesi iccedilin deniz turizmi youmlnetmeliğinde ve
balıkccedilı barınakları youmlnetmeliğinde asgari guumlvenlik standartlarının tanımlanması
ve oumlzellikle balıkccedilı barınakları işletmelerinin yetkili devlet organları tarafından ekonomik ve uumlst yapısal anlamda desteklenmesi gerekmektedir Marinalarda
nispeten daha iyi olan guumlvenlik oumlnlemleri de daha teknolojik guumlvenlik oumlnlemleri
ile daha caydırıcı olabileceği gibi ciddi guumlvenlik olaylarının meydana getireceği
zararı en aza indirgeyebilir
KAYNAKCcedilA AEM (Ankara Emniyet Muumlduumlrluumlğuuml) (2015) ldquoKoruma ve Guumlvenlik Planı
Fihristirdquo wwwankarapoltrdosyalarornek_koruma_planidoc Erişim
17122015 Ais Security Solutions (2015) ldquoPort Harbor
Securityrdquohttpwwwaissecuritysolutionscomport-harbor-securitypdf
Erişim Tarihi 23122015
Ais Security Solutions (2015) ldquoAraccedil Altı İzleme Sistemirdquo httpwwwaissecuritysolutionscomport-harbor-securitypdf
Erişim Tarihi 23122015
American Society of Civil Engineers (2012) ldquoPlanning and Design Guidelines for Small Craft HarborsrdquoAmerican Society of Civil Engineers
Publications Virginia
Atik O (2013) ldquoTakım Liderliğinin Mesleki Kuumlltuumlr Youmlnuumlnden İncelenmesiGemi Kaptanları Uumlzerine Bir Araştırmardquo Dokuz Eyluumll
Uumlniversitesi Yayınları İzmir
ECMA (European Commission Maritime Affairs) (2015) ldquoBlue
GrowthStudyrdquohttpeceuropaeumaritimeaffairspolicycoastal_tourismindex_enhtm Erişim Tarihi 19122015
Havon Yuumlz Tanıma (2015) ldquoYuumlz Tanıma Sistemirdquo
wwwhanvonyuztanimacomindexhtml Erişim Tarihi 15122015 Hesse-Biber SN ve Leavy P (2006) ldquoThePractice of Qualitative
ResearchrdquoLondon Sage Publications
İMEAK Deniz Ticaret Odası (2009) ldquoDeniz Sektoumlruuml Raporurdquo httpwwwdenizticaretodasiorgtrSayfalarsektor-
raporuaspxErişim Tarihi 11012015
İMEAK Deniz Ticaret Odası (2013) ldquoDeniz Sektoumlruuml
RaporurdquohttpwwwdenizticaretodasiorgtrSayfalarsektor-raporuaspxErişim Tarihi 11122015
ISP Oumlzel Guumlvenlik AŞ (2013)ldquoMarina Guumlvenlik
Hizmetlerirdquohttpwwwispozelguvenlikcomtrmarina-guvenlik-hizmetleri Erişim Tarihi 26112015
ISP Oumlzel Guumlvenlik AŞ (2011) ldquoGuumlvenlik Fizibilite Ccedilalışmasırdquo
httpwwwispozelguvenlikcomtrguvenlik-fizibilite-calismasi Erişim
Tarihi 25112015 Kuumlltuumlr ve Turizm Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı (2009) ldquoDeniz Turizmi
YoumlnetmeliğirdquohttpteftiskulturturizmgovtrTR14610deniz-
turizmi-yonetmeligihtml Erişim Tarihi 16112015 Maliye Bakanlığı Milli Emlak Genel Muumlduumlrluumlğuuml (2005)ldquoMilli Emlak Genel
TebliğirdquohttpwwwmilliemlakgovtrSayfalarmevzuatidari-
duzenlemelergenel-tebligleraspxErişim Tarihi 17122015 Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Muumlduumlrluumlğuuml Mevzuat Bilgi Sistemi(2004)
ldquoOumlzel Guumlvenlik Hizmetlere Dair Kanunun Uygulanmasına İlişkin
YoumlnetmelikhttpwwwmevzuatgovtrMetinAspxMevzuatKod=757190ampMevzuatIliski=0ampsourceXmlSearch= Erişim Tarihi 18122015
Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Muumlduumlrluumlğuuml Mevzuat Bilgi Sistemi (1996)
ldquoBalıkccedilı Barınakları YoumlnetmeliğirdquohttpmevzuatbasbakanlikgovtrMetinAspxMevzuatKod
=754997ampsourceXmlSearch=ampMevzuatIliski=0 Erişim Tarihi
15112015
Nas S (2012) ldquoEmniyet ve Guumlvenlik Soumlzcuumlkleri Uumlzerine Bir Ccedilalışmardquo Denizcilik Dergisi Sayı 2 ISSN 1308-8629 s22
Orams M Marine Tourism (1999) Historyand Development of Marine
Tourism Routledge Platar Plaka Tanıma Sistemi (2015) ldquoPlaka Tanıma
Sistemirdquohttpwwwplatarcomtrplaka-tanimaphp Erişim 23122015
SensMarine AŞ (2015) ldquoMarina Guumlvenlik Sistemirdquo
httpwwwsensmarinecommarinaguvenligiphp Erişim Tarihi
17122015
Setur Marinaları İşletme Muumlduumlrluumlğuuml (2015) ldquoİşletme Youmlnetmeliğirdquo
httpwwwseturmarinascomtrkurumsalisletme-yonetmeligi Erişim
Tarihi 05122015
TC Başbakanlık Resmi Gazete ldquoDeniz Turizmi Youmlnetmeliği Uygulama Tebliğirdquohttpwwwresmigazetegovtreskiler20100420100428-
24htm Erişim Tarihi 25122015
The West Country Group (2015) ldquoMetal Gatesrdquo httpwwwwestcountrygatescoukmetalgatesprettyPhoto[gallerythu
mbs]8 Erişim Tarihi 15122015
Şekil 8 Rfid Tekne Tanıma ve Takip Sistemi
Kaynak wwwsensmarinecom
711 Yuumlz Tanıma Sistemleri Tekne sahipleri iccedilin ayrılmış alanlara kartlı geccedilişi zamanla kartın
kaybolması ya da sistemdeki aksaklıklardan dolayı tekne sahiplerinde
memnuniyetsizlik oluşturabilmektedir Yuumlz tanıma sistemleri tekne sahiplerinin
herhangi bariyer ya da kapıyı dokunmadan accedilmasını sağlamakta ve aynı
zamanda yuumlksek guumlvenlik sağlamaktadır Oumlzellikle turizm hizmeti kapsamında muumlşteriyi daha oumlzguumlr hissettirerek muumlşteri memnuniyetini sağlayacak teknolojik
oumlnlemlerden biridir (wwwhanvonyuztanimacom)
8 ARAŞTIRMANIN AMACI
Nitel araştırma youmlnteminin esnekliği ve akıcılığı bu youmlntemi
insanların tecruumlbelerini ve yorumlarını anlamaya uygun bir youmlntem haline getirmektedir Nitel veri toplama aracı yalnızca ldquonerdquo sorusunu sormaz Aynı
zamanda ve daha oumlnemlisi ldquoaccedilıklardquo ldquonedenrdquo ldquosuumlreccedil nedirrdquo ldquooumlnemi nedirrdquo gibi
sorular ve ifadeler kullanarak olayları durumları derinlemesine inceler (Hesse-
Biber ve Leavy 2005 28rsquoden aktaran Atik 201392)
Bu araştırma yat limanlarında meydana gelebilecek guumlvenlik
accedilıklarının tespiti mevcut guumlvenlik oumlnlemlerinin incelenmesi ve yat limanı
guumlvenliği uygulamalarının nasıl geliştirilebileceğine dair sorulara yanıt bulmak amacıyla yapılmıştır Tekne sahiplerinin teknelerinin bağlı bulunduğu yat
limanlarındaki guumlvenlik algısının ne youmlnde olduğu incelenmiş tekne
sahiplerinin goumlruumlş ve tecruumlbelerinden yararlanarak mevcut durum anlamlandırılmıştır
Yat limanlarındaki guumlvenlik hizmeti imkanlarının karşılaştırılarak
aralarındaki farklılıklar ya da benzerliklere goumlre yaşanan olayların değişiklik goumlstermesi guumlvenlik hizmetinin sağlayabildiği caydırıcılık roluuml uumlzerinde fikir
sağlanmasına sebep olduğu gibi tekne sahiplerinin goumlruumlşleri de asgari guumlvenlik
oumlnlemlerinin neler olması gerektiği istikametinde fikir vermiştir
9 ARAŞTIRMANIN YOumlNTEMİ
Araştırma kapsamında veri toplama youmlntemi olarak nitel araştırma
youmlntemlerinden yapılandırılmamış goumlruumlşme tekniği kullanılmış goumlruumlşmeler
03112015 ve 04112015 tarihlerinde yapılmıştır Goumlruumlşmeler sırasında notlar
tutulmuştur Ccedilalışmanın oumlrneklemini Ccedileşme yarımadasındaki yat limanlarının tamamı oluşturmaktadır Ccedilalışmanın oumlrnekleminin Ccedileşme yarımadasındaki yat
limanları olarak seccedililmesinin sebepleri arasında zincir marina işletmeleri uumlyesi
işletmelerin yanı sıra butik marinaların bulunması ve balıkccedilı barınaklarının guumlvenlik oumlnlemleri arasında farklılıkların bulunmasıdır Boumlylelikle
farklılıklardan elde edilecek verilerin ortak noktalarının izlenerek doğru
sonuccedillara ulaşılması hedeflenmiştir
Ccedilalışmanın oumlrneklemi olan Ccedileşme yarımadasındaki yat limanlarındaki
tekne sahipleri ve yat personeli ile goumlruumlşuumllmuumlş (bkz Tablo 1) yat
limanlarındaki guumlvenlik kavramı ile ilgili fikirleri alınmış yaşadıkları succedil teşkil eden olaylar uumlzerine konuşulmuştur Katılımcılar ile yapılan her bir goumlruumlşmenin
suumlresi 20 dakikadır Goumlruumlşmelerle ilgili sorular yapılandırılmamış olmasına
rağmen sektoumlr tecruumlbesine bağlı goumlzleme dayalı bilgilere goumlre şekillenmiş verilen cevaplara goumlre de yeni sorular şekillenmiştir
Tablo 1 Katılımcılar
Katılımcı Goumlrev Tecruumlbe Yaş Eğitim Koumlken Katılımcı 1 Balıkccedilı 15-20 35-40 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 2 Balıkccedilı 15-20 35-40 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 3 Kaptanı 10-15 35-40 Uumlniversite Denizcilik Katılımcı 4 Gemici 0-5 20-25 Lise Denizcilik Katılımcı 5 Tekne Sahibi 0-5 40-45 Lise Diğer Katılımcı 6 Tekne Sahibi 10-15 45-50 Lise Diğer Katılımcı 7 Kaptanı 15-20 45-50 İlkokul Denizcilik Katılımcı 8 Gemici 5-10 30-35 Lise Balıkccedilılık Katılımcı 9 Koop Bşk 25-30 50-55 İlkokul Balıkccedilılık
Katılımcı 10 Balıkccedilı 10-15 30-35 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 11 Balıkccedilı 10-15 35-40 İlkokul Balıkccedilılık
Katılımcı 12 Tekne Sahibi 0-5 40-45 Uumlniversite Diğer
10 ARAŞTIRMANIN BULGULARI
Araştırma kapsamında goumlruumlşuumllen 12 yat limanı muumlşterisinden 5i
balıkccedilı teknesi sahibi olmakla bunlardan 1 tanesi aynı zamanda balıkccedilı kooperatifi başkanıdır 3 tanesi tekne sahibi 2si oumlzel yat kaptanı ve 1i
gemicidir Katılımcıların ortalama sektoumlr tecruumlbesi 15 senedir 3uuml diğer sektoumlr
koumlkenli 3uuml denizcilik sektoumlruuml 6sı balıkccedilılık sektoumlruuml koumlkenlidir 6sı ilkokul 4uuml lise 2si uumlniversite mezunudur
Araştırma kapsamında Ccedileşme yarımadasındaki 4 adet marina ve 4 adet balıkccedilı barınağı işletmesinde ne gibi guumlvenlik oumlnlemlerinin alındığının
tespitine youmlnelik sorular kapsamında marinaların oumlzel guumlvenlik personeli
ccedilalıştırdığı kamera ccedilit kartlı giriş kapıları gibi guumlvenlik oumlnlemleri aldıkları
tespit edilmiştir Bazı balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik kamerası sisteminin yeni hayata geccedilirildiği ancak bazı balıkccedilı barınaklarında ise hiccedilbir guumlvenlik oumlnlemi
ve hizmetinin olmadığı tespit edilmiştir
Yaşanmış succedil teşkil eden herhangi bir olay olup olmadığına varsa oluş
biccediliminin ne olduğunu anlamaya youmlnelik soruya verilen cevaplarda marinalarda
olan olayların basit tekne malzemesinin ccedilalınmasıkaybolması ve bağlama alanına izinsiz girişler şeklinde olduğu goumlruumllmuumlştuumlr En azından guumlvenlik
kamerası ve ccedilit oumlnlemleri almış balıkccedilı barınaklarının ise bu oumlnlemlerin
olmadığı barınaklara goumlre daha guumlvenli olduğu algısı katılımcıların ortak
goumlruumlşuumlduumlr Genel olarak yat limanlarındaki guumlvenlik oumlnlemi seviyesine goumlre yaşanan olayların ters orantılı olduğu goumlzlemlenmiştir
Yaşanan guumlvenlik sorunlarının ccediloumlzuumlmuuml iccedilin tavsiyeleri sorulan katılımcılardan balıkccedilı barınağında bağlama yapan tekne sahipleri gelir
kalemlerinin yetersizliğinden dolayı devletin finansman desteği yapması
gerektiğine vurgu yapmışlar kaymakamlığın guumlvenlik ile ilgili toplantı yaparak
alınması gereken oumlnlemleri goumlruumlştuumlklerini ancak finansman desteği konusunda yardıma ihtiyaccedilları olduklarını ifade etmişlerdir Aynı sorunun marinada
teknelerini bağlayan muhatapları daha ccedilok ortak alanların bağlama sahasına
yakınlığından kaynaklanan izinsiz girişler olduğunu bildirmiş ve kartlı geccediliş sistemi yanı sıra yuumlz tanıma sistemlerinin faydalı olabileceğini belirtmişlerdir
Ayrıca ciddi teroumlr eylemlerinin oumlnlenmesi accedilısından marina işletmesinin
guumlvenlik hizmetlerinin yeterli olmadığı ifade edilmiş araccedil altı izleme sistemi gibi daha teknolojik oumlnlemlerden yararlanılması gerektiği ifade edilmiştir
11 SONUCcedil
Balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik oumlnlemlerinin marinalara goumlre yetersiz
olduğu hatta bazılarında hiccedilbir guumlvenlik oumlnleminin olmadığı goumlruumllmuumlştuumlr
Bunun başlıca sebepleri barınakların ilgili su uumlruumlnleri kooperatifi tarafından kiralanmasının getirdiği maliyetin yanı sıra bazı balıkccedilı barınakları iccedilin ek gelir
kaynağı olan oumlzel tekne bağlama bedeli girdisinden yararlanamayacak durumda
olmasıdır Oumlzel tekne kabul edemeyecek kadar yoğun balıkccedilı teknesi bağlanmış
barınaklar iccedilin tek gelir kaynağı tutulan balığın bedeline kooperatif tarafından belirlenmiş komisyon oranı ve balıkccedilı teknelerinin oumldediği oumlzel teknelere goumlre
ccedilok daha az olan bağlama bedelleridir
Ekonomik kaynakları sınırlı olan barınak işletmesinin guumlvenlik
hizmeti iccedilin bekccedilioumlzel guumlvenlik goumlrevlisi istihdam etmesi ya da barınağı diğer
teknolojik guumlvenlik oumlnlemler ile donatması balıkccedilılara ekstra ekonomik yuumlk
getirmektedir
Ayrıca balıkccedilı barınaklarının yetersiz alt ve uumlst yapısının guumlvenliği
etkileyen aydınlatma giriş kapısı duvar ya da ccedilit ve benzeri oumlğelerinin
iyileştirilmesi iccedilin gereken onay 4 bakanlığın ayrı ayrı incelemesi ve onayından sonra gerccedilekleştiğinden bahsi geccedilen iyileştirme ve tamamlamaların yapılması
gibi buumlrokratik işlemler barınak işletmesi youmlnetiminin etkinliğini
engellemektedir Nitekim 20102005 tarih ve 25972 sayılı Resmicirc Gazetede
yayınlanan Maliye Bakanlığının 300 sıra numaralı Milli Emlak Genel Tebliğinin F8 maddesinde alt ve uumlst yapısı bulunmayan ya da eksik barınaklar
iccedilin barınak işletmecisinin talebi doğrultusunda yapılacak değişiklikler
bakanlığımız Tarım ve Koumly İşleri Bakanlığı ile Ulaştırma Bakanlığının uygun goumlruumlşuumlne istinaden Balıkccedilı Barınakları Youmlnetmeliğinin 7 maddesinde yer alan
esaslar doğrultusunda ve 3621 sayılı Kıyı Kanunu uyarınca Bayındırlık ve İskacircn
Bakanlığınca değerlendirileceği ifade edilmektedir
Balıkccedilı barınaklarındaki guumlvenliğin yetersiz olmasından kaynaklanan
hırsızlıklar barınakların başlıca sorununu oluşturmaktadır Hırsızlık olaylarının
daha ccedilok kıccediltan takma deniz motorlarının balık bulucuların ve diğer elektronik
donanımların ccedilalınması olduğu anlaşılmaktadır Bunun yanı sıra kuumlccediluumlk bot ya da teknelerin ccedilalınması olaylarının da yaşandığı kaydedilmiştir
Oumlzel tekne bağlayarak gelir elde edebilen balıkccedilı barınakları bekccedili ya
da guumlvenlik kamerası gibi oumlnlemleri daha kolay alabilmektedir Asgari duumlzeyde sayılabilecek bu oumlnlemleri alan barınaklarda hırsızlık olaylarının olduğuna dair
bir veri elde edilmemiştir Buradan asgari duumlzeyde de olsa bekccedili ve guumlvenlik
kamerası hizmetini sunan balıkccedilı barınaklarının nispeten caydırıcılık sağladıkları duumlşuumlnuumllmektedir
Marinalarda guumlvenlik hizmetleri marina youmlnetiminin maddi olanakları
ccedilerccedilevesinde ve gerekli goumlruumllduumlğuuml duumlzeyde yapılmaktadır Balıkccedilı barınaklarına goumlre daha iyi guumlvenlik oumlnlemlerinin alındığı marinalarda yaşanan guumlvenlik
olayları genelde basit tekne malzemesi sayılabilecek hortum fırccedila ve benzeri
malzemenin ccedilalınmasıkaybolması şeklinde olduğu anlaşılmaktadır
Bazı tekne sahipleri tatillerini geccedilirmek iccedilin geldikleri yatlarında
oumlzguumlrluumlk alanlarını kısıtlayacak duumlzeyde guumlvenlik oumlnlemleri
istemeyebilmektedirler Bu nedenle marinaların daha ccedilok teknolojik guumlvenlik oumlnlemlerine ağırlık vermesi guumlvenlik seviyesini arttıracağı gibi tekne
sahiplerinin de oumlzel hayat ve mahremiyetleri konusunda daha az etkilenmiş
olduklarını hissettirebilir
Marinalardaki ticari alanların tekne bağlama alanı ile iccedil iccedile olması
bağlama alanına izinsiz girişlere teknelerin uumlzerine ccedilıkılmasına yol
accedilabilmektedir Marinanın uumlst yapı oumlzellikleri ve imar planının inşa oumlncesi guumlvenlik accedilısından analiz edilmesi genel marina guumlvenliği accedilısından faydalı
olabilir
Marinalardaki guumlvenlik hizmetlerinin balıkccedilı barınaklarına goumlre daha
iyi olmasına rağmen teknolojik accedilıdan yetersiz olması konuyla ilgili tekne
sahiplerinde olası teroumlr bombalı eylem gibi olayların meydana gelmesi
duumlşuumlncesini oluşturabilmektedir Araştırmaya konu olan hiccedilbir yat limanında
araccedil altı kontrol sistemi ya da plaka takip sisteminin olmaması karadan meydana gelebilecek saldırılara karşı accedilık olduklarını goumlstermektedir Aynı
şekilde araştırmaya konu olan yat limanlarında deniz altı radar sistemi de
olmadığından deniz altından gelebilecek her tuumlrluuml tehdide karşı korumasız durumdadırlar
Oumlte yandan marina işletme youmlnetmeliğinin marina işletmesinin tekne
ve tekne malzemesinin ccedilalınmasından tekne muumlrettebatının yaralanması oumllduumlruumllmesi ve teroumlr olaylarından sorumlu tutulamayacağını ifade eden 118
maddesi 28042010 tarih ve 27565 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Deniz
Turizmi Youmlnetmeliği Uygulama Tebliğinin 5Ccedil maddesince işletme iccedil talimatı
olarak tanımlanmakta ve bakanlık tarafından onaylanmaktadır
Ancak bu youmlnetmelik huumlkuumlmleri marinaların uumlst duumlzey teknolojik
guumlvenlik oumlnlemlerini alması iccedilin bir engel oluşturmamakta sadece yaşanabilecek bir olayın hukuki boyutunda marina youmlnetiminin sorumluluğunu
tanımlamaktadır
Genel olarak yat limanlarında yaşanan guumlvenlik olaylarının
oumlnlenebilmesi ya da en aza indirilebilmesi iccedilin deniz turizmi youmlnetmeliğinde ve
balıkccedilı barınakları youmlnetmeliğinde asgari guumlvenlik standartlarının tanımlanması
ve oumlzellikle balıkccedilı barınakları işletmelerinin yetkili devlet organları tarafından ekonomik ve uumlst yapısal anlamda desteklenmesi gerekmektedir Marinalarda
nispeten daha iyi olan guumlvenlik oumlnlemleri de daha teknolojik guumlvenlik oumlnlemleri
ile daha caydırıcı olabileceği gibi ciddi guumlvenlik olaylarının meydana getireceği
zararı en aza indirgeyebilir
KAYNAKCcedilA AEM (Ankara Emniyet Muumlduumlrluumlğuuml) (2015) ldquoKoruma ve Guumlvenlik Planı
Fihristirdquo wwwankarapoltrdosyalarornek_koruma_planidoc Erişim
17122015 Ais Security Solutions (2015) ldquoPort Harbor
Securityrdquohttpwwwaissecuritysolutionscomport-harbor-securitypdf
Erişim Tarihi 23122015
Ais Security Solutions (2015) ldquoAraccedil Altı İzleme Sistemirdquo httpwwwaissecuritysolutionscomport-harbor-securitypdf
Erişim Tarihi 23122015
American Society of Civil Engineers (2012) ldquoPlanning and Design Guidelines for Small Craft HarborsrdquoAmerican Society of Civil Engineers
Publications Virginia
Atik O (2013) ldquoTakım Liderliğinin Mesleki Kuumlltuumlr Youmlnuumlnden İncelenmesiGemi Kaptanları Uumlzerine Bir Araştırmardquo Dokuz Eyluumll
Uumlniversitesi Yayınları İzmir
ECMA (European Commission Maritime Affairs) (2015) ldquoBlue
GrowthStudyrdquohttpeceuropaeumaritimeaffairspolicycoastal_tourismindex_enhtm Erişim Tarihi 19122015
Havon Yuumlz Tanıma (2015) ldquoYuumlz Tanıma Sistemirdquo
wwwhanvonyuztanimacomindexhtml Erişim Tarihi 15122015 Hesse-Biber SN ve Leavy P (2006) ldquoThePractice of Qualitative
ResearchrdquoLondon Sage Publications
İMEAK Deniz Ticaret Odası (2009) ldquoDeniz Sektoumlruuml Raporurdquo httpwwwdenizticaretodasiorgtrSayfalarsektor-
raporuaspxErişim Tarihi 11012015
İMEAK Deniz Ticaret Odası (2013) ldquoDeniz Sektoumlruuml
RaporurdquohttpwwwdenizticaretodasiorgtrSayfalarsektor-raporuaspxErişim Tarihi 11122015
ISP Oumlzel Guumlvenlik AŞ (2013)ldquoMarina Guumlvenlik
Hizmetlerirdquohttpwwwispozelguvenlikcomtrmarina-guvenlik-hizmetleri Erişim Tarihi 26112015
ISP Oumlzel Guumlvenlik AŞ (2011) ldquoGuumlvenlik Fizibilite Ccedilalışmasırdquo
httpwwwispozelguvenlikcomtrguvenlik-fizibilite-calismasi Erişim
Tarihi 25112015 Kuumlltuumlr ve Turizm Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı (2009) ldquoDeniz Turizmi
YoumlnetmeliğirdquohttpteftiskulturturizmgovtrTR14610deniz-
turizmi-yonetmeligihtml Erişim Tarihi 16112015 Maliye Bakanlığı Milli Emlak Genel Muumlduumlrluumlğuuml (2005)ldquoMilli Emlak Genel
TebliğirdquohttpwwwmilliemlakgovtrSayfalarmevzuatidari-
duzenlemelergenel-tebligleraspxErişim Tarihi 17122015 Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Muumlduumlrluumlğuuml Mevzuat Bilgi Sistemi(2004)
ldquoOumlzel Guumlvenlik Hizmetlere Dair Kanunun Uygulanmasına İlişkin
YoumlnetmelikhttpwwwmevzuatgovtrMetinAspxMevzuatKod=757190ampMevzuatIliski=0ampsourceXmlSearch= Erişim Tarihi 18122015
Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Muumlduumlrluumlğuuml Mevzuat Bilgi Sistemi (1996)
ldquoBalıkccedilı Barınakları YoumlnetmeliğirdquohttpmevzuatbasbakanlikgovtrMetinAspxMevzuatKod
=754997ampsourceXmlSearch=ampMevzuatIliski=0 Erişim Tarihi
15112015
Nas S (2012) ldquoEmniyet ve Guumlvenlik Soumlzcuumlkleri Uumlzerine Bir Ccedilalışmardquo Denizcilik Dergisi Sayı 2 ISSN 1308-8629 s22
Orams M Marine Tourism (1999) Historyand Development of Marine
Tourism Routledge Platar Plaka Tanıma Sistemi (2015) ldquoPlaka Tanıma
Sistemirdquohttpwwwplatarcomtrplaka-tanimaphp Erişim 23122015
SensMarine AŞ (2015) ldquoMarina Guumlvenlik Sistemirdquo
httpwwwsensmarinecommarinaguvenligiphp Erişim Tarihi
17122015
Setur Marinaları İşletme Muumlduumlrluumlğuuml (2015) ldquoİşletme Youmlnetmeliğirdquo
httpwwwseturmarinascomtrkurumsalisletme-yonetmeligi Erişim
Tarihi 05122015
TC Başbakanlık Resmi Gazete ldquoDeniz Turizmi Youmlnetmeliği Uygulama Tebliğirdquohttpwwwresmigazetegovtreskiler20100420100428-
24htm Erişim Tarihi 25122015
The West Country Group (2015) ldquoMetal Gatesrdquo httpwwwwestcountrygatescoukmetalgatesprettyPhoto[gallerythu
mbs]8 Erişim Tarihi 15122015
sağlanmasına sebep olduğu gibi tekne sahiplerinin goumlruumlşleri de asgari guumlvenlik
oumlnlemlerinin neler olması gerektiği istikametinde fikir vermiştir
9 ARAŞTIRMANIN YOumlNTEMİ
Araştırma kapsamında veri toplama youmlntemi olarak nitel araştırma
youmlntemlerinden yapılandırılmamış goumlruumlşme tekniği kullanılmış goumlruumlşmeler
03112015 ve 04112015 tarihlerinde yapılmıştır Goumlruumlşmeler sırasında notlar
tutulmuştur Ccedilalışmanın oumlrneklemini Ccedileşme yarımadasındaki yat limanlarının tamamı oluşturmaktadır Ccedilalışmanın oumlrnekleminin Ccedileşme yarımadasındaki yat
limanları olarak seccedililmesinin sebepleri arasında zincir marina işletmeleri uumlyesi
işletmelerin yanı sıra butik marinaların bulunması ve balıkccedilı barınaklarının guumlvenlik oumlnlemleri arasında farklılıkların bulunmasıdır Boumlylelikle
farklılıklardan elde edilecek verilerin ortak noktalarının izlenerek doğru
sonuccedillara ulaşılması hedeflenmiştir
Ccedilalışmanın oumlrneklemi olan Ccedileşme yarımadasındaki yat limanlarındaki
tekne sahipleri ve yat personeli ile goumlruumlşuumllmuumlş (bkz Tablo 1) yat
limanlarındaki guumlvenlik kavramı ile ilgili fikirleri alınmış yaşadıkları succedil teşkil eden olaylar uumlzerine konuşulmuştur Katılımcılar ile yapılan her bir goumlruumlşmenin
suumlresi 20 dakikadır Goumlruumlşmelerle ilgili sorular yapılandırılmamış olmasına
rağmen sektoumlr tecruumlbesine bağlı goumlzleme dayalı bilgilere goumlre şekillenmiş verilen cevaplara goumlre de yeni sorular şekillenmiştir
Tablo 1 Katılımcılar
Katılımcı Goumlrev Tecruumlbe Yaş Eğitim Koumlken Katılımcı 1 Balıkccedilı 15-20 35-40 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 2 Balıkccedilı 15-20 35-40 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 3 Kaptanı 10-15 35-40 Uumlniversite Denizcilik Katılımcı 4 Gemici 0-5 20-25 Lise Denizcilik Katılımcı 5 Tekne Sahibi 0-5 40-45 Lise Diğer Katılımcı 6 Tekne Sahibi 10-15 45-50 Lise Diğer Katılımcı 7 Kaptanı 15-20 45-50 İlkokul Denizcilik Katılımcı 8 Gemici 5-10 30-35 Lise Balıkccedilılık Katılımcı 9 Koop Bşk 25-30 50-55 İlkokul Balıkccedilılık
Katılımcı 10 Balıkccedilı 10-15 30-35 İlkokul Balıkccedilılık Katılımcı 11 Balıkccedilı 10-15 35-40 İlkokul Balıkccedilılık
Katılımcı 12 Tekne Sahibi 0-5 40-45 Uumlniversite Diğer
10 ARAŞTIRMANIN BULGULARI
Araştırma kapsamında goumlruumlşuumllen 12 yat limanı muumlşterisinden 5i
balıkccedilı teknesi sahibi olmakla bunlardan 1 tanesi aynı zamanda balıkccedilı kooperatifi başkanıdır 3 tanesi tekne sahibi 2si oumlzel yat kaptanı ve 1i
gemicidir Katılımcıların ortalama sektoumlr tecruumlbesi 15 senedir 3uuml diğer sektoumlr
koumlkenli 3uuml denizcilik sektoumlruuml 6sı balıkccedilılık sektoumlruuml koumlkenlidir 6sı ilkokul 4uuml lise 2si uumlniversite mezunudur
Araştırma kapsamında Ccedileşme yarımadasındaki 4 adet marina ve 4 adet balıkccedilı barınağı işletmesinde ne gibi guumlvenlik oumlnlemlerinin alındığının
tespitine youmlnelik sorular kapsamında marinaların oumlzel guumlvenlik personeli
ccedilalıştırdığı kamera ccedilit kartlı giriş kapıları gibi guumlvenlik oumlnlemleri aldıkları
tespit edilmiştir Bazı balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik kamerası sisteminin yeni hayata geccedilirildiği ancak bazı balıkccedilı barınaklarında ise hiccedilbir guumlvenlik oumlnlemi
ve hizmetinin olmadığı tespit edilmiştir
Yaşanmış succedil teşkil eden herhangi bir olay olup olmadığına varsa oluş
biccediliminin ne olduğunu anlamaya youmlnelik soruya verilen cevaplarda marinalarda
olan olayların basit tekne malzemesinin ccedilalınmasıkaybolması ve bağlama alanına izinsiz girişler şeklinde olduğu goumlruumllmuumlştuumlr En azından guumlvenlik
kamerası ve ccedilit oumlnlemleri almış balıkccedilı barınaklarının ise bu oumlnlemlerin
olmadığı barınaklara goumlre daha guumlvenli olduğu algısı katılımcıların ortak
goumlruumlşuumlduumlr Genel olarak yat limanlarındaki guumlvenlik oumlnlemi seviyesine goumlre yaşanan olayların ters orantılı olduğu goumlzlemlenmiştir
Yaşanan guumlvenlik sorunlarının ccediloumlzuumlmuuml iccedilin tavsiyeleri sorulan katılımcılardan balıkccedilı barınağında bağlama yapan tekne sahipleri gelir
kalemlerinin yetersizliğinden dolayı devletin finansman desteği yapması
gerektiğine vurgu yapmışlar kaymakamlığın guumlvenlik ile ilgili toplantı yaparak
alınması gereken oumlnlemleri goumlruumlştuumlklerini ancak finansman desteği konusunda yardıma ihtiyaccedilları olduklarını ifade etmişlerdir Aynı sorunun marinada
teknelerini bağlayan muhatapları daha ccedilok ortak alanların bağlama sahasına
yakınlığından kaynaklanan izinsiz girişler olduğunu bildirmiş ve kartlı geccediliş sistemi yanı sıra yuumlz tanıma sistemlerinin faydalı olabileceğini belirtmişlerdir
Ayrıca ciddi teroumlr eylemlerinin oumlnlenmesi accedilısından marina işletmesinin
guumlvenlik hizmetlerinin yeterli olmadığı ifade edilmiş araccedil altı izleme sistemi gibi daha teknolojik oumlnlemlerden yararlanılması gerektiği ifade edilmiştir
11 SONUCcedil
Balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik oumlnlemlerinin marinalara goumlre yetersiz
olduğu hatta bazılarında hiccedilbir guumlvenlik oumlnleminin olmadığı goumlruumllmuumlştuumlr
Bunun başlıca sebepleri barınakların ilgili su uumlruumlnleri kooperatifi tarafından kiralanmasının getirdiği maliyetin yanı sıra bazı balıkccedilı barınakları iccedilin ek gelir
kaynağı olan oumlzel tekne bağlama bedeli girdisinden yararlanamayacak durumda
olmasıdır Oumlzel tekne kabul edemeyecek kadar yoğun balıkccedilı teknesi bağlanmış
barınaklar iccedilin tek gelir kaynağı tutulan balığın bedeline kooperatif tarafından belirlenmiş komisyon oranı ve balıkccedilı teknelerinin oumldediği oumlzel teknelere goumlre
ccedilok daha az olan bağlama bedelleridir
Ekonomik kaynakları sınırlı olan barınak işletmesinin guumlvenlik
hizmeti iccedilin bekccedilioumlzel guumlvenlik goumlrevlisi istihdam etmesi ya da barınağı diğer
teknolojik guumlvenlik oumlnlemler ile donatması balıkccedilılara ekstra ekonomik yuumlk
getirmektedir
Ayrıca balıkccedilı barınaklarının yetersiz alt ve uumlst yapısının guumlvenliği
etkileyen aydınlatma giriş kapısı duvar ya da ccedilit ve benzeri oumlğelerinin
iyileştirilmesi iccedilin gereken onay 4 bakanlığın ayrı ayrı incelemesi ve onayından sonra gerccedilekleştiğinden bahsi geccedilen iyileştirme ve tamamlamaların yapılması
gibi buumlrokratik işlemler barınak işletmesi youmlnetiminin etkinliğini
engellemektedir Nitekim 20102005 tarih ve 25972 sayılı Resmicirc Gazetede
yayınlanan Maliye Bakanlığının 300 sıra numaralı Milli Emlak Genel Tebliğinin F8 maddesinde alt ve uumlst yapısı bulunmayan ya da eksik barınaklar
iccedilin barınak işletmecisinin talebi doğrultusunda yapılacak değişiklikler
bakanlığımız Tarım ve Koumly İşleri Bakanlığı ile Ulaştırma Bakanlığının uygun goumlruumlşuumlne istinaden Balıkccedilı Barınakları Youmlnetmeliğinin 7 maddesinde yer alan
esaslar doğrultusunda ve 3621 sayılı Kıyı Kanunu uyarınca Bayındırlık ve İskacircn
Bakanlığınca değerlendirileceği ifade edilmektedir
Balıkccedilı barınaklarındaki guumlvenliğin yetersiz olmasından kaynaklanan
hırsızlıklar barınakların başlıca sorununu oluşturmaktadır Hırsızlık olaylarının
daha ccedilok kıccediltan takma deniz motorlarının balık bulucuların ve diğer elektronik
donanımların ccedilalınması olduğu anlaşılmaktadır Bunun yanı sıra kuumlccediluumlk bot ya da teknelerin ccedilalınması olaylarının da yaşandığı kaydedilmiştir
Oumlzel tekne bağlayarak gelir elde edebilen balıkccedilı barınakları bekccedili ya
da guumlvenlik kamerası gibi oumlnlemleri daha kolay alabilmektedir Asgari duumlzeyde sayılabilecek bu oumlnlemleri alan barınaklarda hırsızlık olaylarının olduğuna dair
bir veri elde edilmemiştir Buradan asgari duumlzeyde de olsa bekccedili ve guumlvenlik
kamerası hizmetini sunan balıkccedilı barınaklarının nispeten caydırıcılık sağladıkları duumlşuumlnuumllmektedir
Marinalarda guumlvenlik hizmetleri marina youmlnetiminin maddi olanakları
ccedilerccedilevesinde ve gerekli goumlruumllduumlğuuml duumlzeyde yapılmaktadır Balıkccedilı barınaklarına goumlre daha iyi guumlvenlik oumlnlemlerinin alındığı marinalarda yaşanan guumlvenlik
olayları genelde basit tekne malzemesi sayılabilecek hortum fırccedila ve benzeri
malzemenin ccedilalınmasıkaybolması şeklinde olduğu anlaşılmaktadır
Bazı tekne sahipleri tatillerini geccedilirmek iccedilin geldikleri yatlarında
oumlzguumlrluumlk alanlarını kısıtlayacak duumlzeyde guumlvenlik oumlnlemleri
istemeyebilmektedirler Bu nedenle marinaların daha ccedilok teknolojik guumlvenlik oumlnlemlerine ağırlık vermesi guumlvenlik seviyesini arttıracağı gibi tekne
sahiplerinin de oumlzel hayat ve mahremiyetleri konusunda daha az etkilenmiş
olduklarını hissettirebilir
Marinalardaki ticari alanların tekne bağlama alanı ile iccedil iccedile olması
bağlama alanına izinsiz girişlere teknelerin uumlzerine ccedilıkılmasına yol
accedilabilmektedir Marinanın uumlst yapı oumlzellikleri ve imar planının inşa oumlncesi guumlvenlik accedilısından analiz edilmesi genel marina guumlvenliği accedilısından faydalı
olabilir
Marinalardaki guumlvenlik hizmetlerinin balıkccedilı barınaklarına goumlre daha
iyi olmasına rağmen teknolojik accedilıdan yetersiz olması konuyla ilgili tekne
sahiplerinde olası teroumlr bombalı eylem gibi olayların meydana gelmesi
duumlşuumlncesini oluşturabilmektedir Araştırmaya konu olan hiccedilbir yat limanında
araccedil altı kontrol sistemi ya da plaka takip sisteminin olmaması karadan meydana gelebilecek saldırılara karşı accedilık olduklarını goumlstermektedir Aynı
şekilde araştırmaya konu olan yat limanlarında deniz altı radar sistemi de
olmadığından deniz altından gelebilecek her tuumlrluuml tehdide karşı korumasız durumdadırlar
Oumlte yandan marina işletme youmlnetmeliğinin marina işletmesinin tekne
ve tekne malzemesinin ccedilalınmasından tekne muumlrettebatının yaralanması oumllduumlruumllmesi ve teroumlr olaylarından sorumlu tutulamayacağını ifade eden 118
maddesi 28042010 tarih ve 27565 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Deniz
Turizmi Youmlnetmeliği Uygulama Tebliğinin 5Ccedil maddesince işletme iccedil talimatı
olarak tanımlanmakta ve bakanlık tarafından onaylanmaktadır
Ancak bu youmlnetmelik huumlkuumlmleri marinaların uumlst duumlzey teknolojik
guumlvenlik oumlnlemlerini alması iccedilin bir engel oluşturmamakta sadece yaşanabilecek bir olayın hukuki boyutunda marina youmlnetiminin sorumluluğunu
tanımlamaktadır
Genel olarak yat limanlarında yaşanan guumlvenlik olaylarının
oumlnlenebilmesi ya da en aza indirilebilmesi iccedilin deniz turizmi youmlnetmeliğinde ve
balıkccedilı barınakları youmlnetmeliğinde asgari guumlvenlik standartlarının tanımlanması
ve oumlzellikle balıkccedilı barınakları işletmelerinin yetkili devlet organları tarafından ekonomik ve uumlst yapısal anlamda desteklenmesi gerekmektedir Marinalarda
nispeten daha iyi olan guumlvenlik oumlnlemleri de daha teknolojik guumlvenlik oumlnlemleri
ile daha caydırıcı olabileceği gibi ciddi guumlvenlik olaylarının meydana getireceği
zararı en aza indirgeyebilir
KAYNAKCcedilA AEM (Ankara Emniyet Muumlduumlrluumlğuuml) (2015) ldquoKoruma ve Guumlvenlik Planı
Fihristirdquo wwwankarapoltrdosyalarornek_koruma_planidoc Erişim
17122015 Ais Security Solutions (2015) ldquoPort Harbor
Securityrdquohttpwwwaissecuritysolutionscomport-harbor-securitypdf
Erişim Tarihi 23122015
Ais Security Solutions (2015) ldquoAraccedil Altı İzleme Sistemirdquo httpwwwaissecuritysolutionscomport-harbor-securitypdf
Erişim Tarihi 23122015
American Society of Civil Engineers (2012) ldquoPlanning and Design Guidelines for Small Craft HarborsrdquoAmerican Society of Civil Engineers
Publications Virginia
Atik O (2013) ldquoTakım Liderliğinin Mesleki Kuumlltuumlr Youmlnuumlnden İncelenmesiGemi Kaptanları Uumlzerine Bir Araştırmardquo Dokuz Eyluumll
Uumlniversitesi Yayınları İzmir
ECMA (European Commission Maritime Affairs) (2015) ldquoBlue
GrowthStudyrdquohttpeceuropaeumaritimeaffairspolicycoastal_tourismindex_enhtm Erişim Tarihi 19122015
Havon Yuumlz Tanıma (2015) ldquoYuumlz Tanıma Sistemirdquo
wwwhanvonyuztanimacomindexhtml Erişim Tarihi 15122015 Hesse-Biber SN ve Leavy P (2006) ldquoThePractice of Qualitative
ResearchrdquoLondon Sage Publications
İMEAK Deniz Ticaret Odası (2009) ldquoDeniz Sektoumlruuml Raporurdquo httpwwwdenizticaretodasiorgtrSayfalarsektor-
raporuaspxErişim Tarihi 11012015
İMEAK Deniz Ticaret Odası (2013) ldquoDeniz Sektoumlruuml
RaporurdquohttpwwwdenizticaretodasiorgtrSayfalarsektor-raporuaspxErişim Tarihi 11122015
ISP Oumlzel Guumlvenlik AŞ (2013)ldquoMarina Guumlvenlik
Hizmetlerirdquohttpwwwispozelguvenlikcomtrmarina-guvenlik-hizmetleri Erişim Tarihi 26112015
ISP Oumlzel Guumlvenlik AŞ (2011) ldquoGuumlvenlik Fizibilite Ccedilalışmasırdquo
httpwwwispozelguvenlikcomtrguvenlik-fizibilite-calismasi Erişim
Tarihi 25112015 Kuumlltuumlr ve Turizm Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı (2009) ldquoDeniz Turizmi
YoumlnetmeliğirdquohttpteftiskulturturizmgovtrTR14610deniz-
turizmi-yonetmeligihtml Erişim Tarihi 16112015 Maliye Bakanlığı Milli Emlak Genel Muumlduumlrluumlğuuml (2005)ldquoMilli Emlak Genel
TebliğirdquohttpwwwmilliemlakgovtrSayfalarmevzuatidari-
duzenlemelergenel-tebligleraspxErişim Tarihi 17122015 Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Muumlduumlrluumlğuuml Mevzuat Bilgi Sistemi(2004)
ldquoOumlzel Guumlvenlik Hizmetlere Dair Kanunun Uygulanmasına İlişkin
YoumlnetmelikhttpwwwmevzuatgovtrMetinAspxMevzuatKod=757190ampMevzuatIliski=0ampsourceXmlSearch= Erişim Tarihi 18122015
Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Muumlduumlrluumlğuuml Mevzuat Bilgi Sistemi (1996)
ldquoBalıkccedilı Barınakları YoumlnetmeliğirdquohttpmevzuatbasbakanlikgovtrMetinAspxMevzuatKod
=754997ampsourceXmlSearch=ampMevzuatIliski=0 Erişim Tarihi
15112015
Nas S (2012) ldquoEmniyet ve Guumlvenlik Soumlzcuumlkleri Uumlzerine Bir Ccedilalışmardquo Denizcilik Dergisi Sayı 2 ISSN 1308-8629 s22
Orams M Marine Tourism (1999) Historyand Development of Marine
Tourism Routledge Platar Plaka Tanıma Sistemi (2015) ldquoPlaka Tanıma
Sistemirdquohttpwwwplatarcomtrplaka-tanimaphp Erişim 23122015
SensMarine AŞ (2015) ldquoMarina Guumlvenlik Sistemirdquo
httpwwwsensmarinecommarinaguvenligiphp Erişim Tarihi
17122015
Setur Marinaları İşletme Muumlduumlrluumlğuuml (2015) ldquoİşletme Youmlnetmeliğirdquo
httpwwwseturmarinascomtrkurumsalisletme-yonetmeligi Erişim
Tarihi 05122015
TC Başbakanlık Resmi Gazete ldquoDeniz Turizmi Youmlnetmeliği Uygulama Tebliğirdquohttpwwwresmigazetegovtreskiler20100420100428-
24htm Erişim Tarihi 25122015
The West Country Group (2015) ldquoMetal Gatesrdquo httpwwwwestcountrygatescoukmetalgatesprettyPhoto[gallerythu
mbs]8 Erişim Tarihi 15122015
10 ARAŞTIRMANIN BULGULARI
Araştırma kapsamında goumlruumlşuumllen 12 yat limanı muumlşterisinden 5i
balıkccedilı teknesi sahibi olmakla bunlardan 1 tanesi aynı zamanda balıkccedilı kooperatifi başkanıdır 3 tanesi tekne sahibi 2si oumlzel yat kaptanı ve 1i
gemicidir Katılımcıların ortalama sektoumlr tecruumlbesi 15 senedir 3uuml diğer sektoumlr
koumlkenli 3uuml denizcilik sektoumlruuml 6sı balıkccedilılık sektoumlruuml koumlkenlidir 6sı ilkokul 4uuml lise 2si uumlniversite mezunudur
Araştırma kapsamında Ccedileşme yarımadasındaki 4 adet marina ve 4 adet balıkccedilı barınağı işletmesinde ne gibi guumlvenlik oumlnlemlerinin alındığının
tespitine youmlnelik sorular kapsamında marinaların oumlzel guumlvenlik personeli
ccedilalıştırdığı kamera ccedilit kartlı giriş kapıları gibi guumlvenlik oumlnlemleri aldıkları
tespit edilmiştir Bazı balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik kamerası sisteminin yeni hayata geccedilirildiği ancak bazı balıkccedilı barınaklarında ise hiccedilbir guumlvenlik oumlnlemi
ve hizmetinin olmadığı tespit edilmiştir
Yaşanmış succedil teşkil eden herhangi bir olay olup olmadığına varsa oluş
biccediliminin ne olduğunu anlamaya youmlnelik soruya verilen cevaplarda marinalarda
olan olayların basit tekne malzemesinin ccedilalınmasıkaybolması ve bağlama alanına izinsiz girişler şeklinde olduğu goumlruumllmuumlştuumlr En azından guumlvenlik
kamerası ve ccedilit oumlnlemleri almış balıkccedilı barınaklarının ise bu oumlnlemlerin
olmadığı barınaklara goumlre daha guumlvenli olduğu algısı katılımcıların ortak
goumlruumlşuumlduumlr Genel olarak yat limanlarındaki guumlvenlik oumlnlemi seviyesine goumlre yaşanan olayların ters orantılı olduğu goumlzlemlenmiştir
Yaşanan guumlvenlik sorunlarının ccediloumlzuumlmuuml iccedilin tavsiyeleri sorulan katılımcılardan balıkccedilı barınağında bağlama yapan tekne sahipleri gelir
kalemlerinin yetersizliğinden dolayı devletin finansman desteği yapması
gerektiğine vurgu yapmışlar kaymakamlığın guumlvenlik ile ilgili toplantı yaparak
alınması gereken oumlnlemleri goumlruumlştuumlklerini ancak finansman desteği konusunda yardıma ihtiyaccedilları olduklarını ifade etmişlerdir Aynı sorunun marinada
teknelerini bağlayan muhatapları daha ccedilok ortak alanların bağlama sahasına
yakınlığından kaynaklanan izinsiz girişler olduğunu bildirmiş ve kartlı geccediliş sistemi yanı sıra yuumlz tanıma sistemlerinin faydalı olabileceğini belirtmişlerdir
Ayrıca ciddi teroumlr eylemlerinin oumlnlenmesi accedilısından marina işletmesinin
guumlvenlik hizmetlerinin yeterli olmadığı ifade edilmiş araccedil altı izleme sistemi gibi daha teknolojik oumlnlemlerden yararlanılması gerektiği ifade edilmiştir
11 SONUCcedil
Balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik oumlnlemlerinin marinalara goumlre yetersiz
olduğu hatta bazılarında hiccedilbir guumlvenlik oumlnleminin olmadığı goumlruumllmuumlştuumlr
Bunun başlıca sebepleri barınakların ilgili su uumlruumlnleri kooperatifi tarafından kiralanmasının getirdiği maliyetin yanı sıra bazı balıkccedilı barınakları iccedilin ek gelir
kaynağı olan oumlzel tekne bağlama bedeli girdisinden yararlanamayacak durumda
olmasıdır Oumlzel tekne kabul edemeyecek kadar yoğun balıkccedilı teknesi bağlanmış
barınaklar iccedilin tek gelir kaynağı tutulan balığın bedeline kooperatif tarafından belirlenmiş komisyon oranı ve balıkccedilı teknelerinin oumldediği oumlzel teknelere goumlre
ccedilok daha az olan bağlama bedelleridir
Ekonomik kaynakları sınırlı olan barınak işletmesinin guumlvenlik
hizmeti iccedilin bekccedilioumlzel guumlvenlik goumlrevlisi istihdam etmesi ya da barınağı diğer
teknolojik guumlvenlik oumlnlemler ile donatması balıkccedilılara ekstra ekonomik yuumlk
getirmektedir
Ayrıca balıkccedilı barınaklarının yetersiz alt ve uumlst yapısının guumlvenliği
etkileyen aydınlatma giriş kapısı duvar ya da ccedilit ve benzeri oumlğelerinin
iyileştirilmesi iccedilin gereken onay 4 bakanlığın ayrı ayrı incelemesi ve onayından sonra gerccedilekleştiğinden bahsi geccedilen iyileştirme ve tamamlamaların yapılması
gibi buumlrokratik işlemler barınak işletmesi youmlnetiminin etkinliğini
engellemektedir Nitekim 20102005 tarih ve 25972 sayılı Resmicirc Gazetede
yayınlanan Maliye Bakanlığının 300 sıra numaralı Milli Emlak Genel Tebliğinin F8 maddesinde alt ve uumlst yapısı bulunmayan ya da eksik barınaklar
iccedilin barınak işletmecisinin talebi doğrultusunda yapılacak değişiklikler
bakanlığımız Tarım ve Koumly İşleri Bakanlığı ile Ulaştırma Bakanlığının uygun goumlruumlşuumlne istinaden Balıkccedilı Barınakları Youmlnetmeliğinin 7 maddesinde yer alan
esaslar doğrultusunda ve 3621 sayılı Kıyı Kanunu uyarınca Bayındırlık ve İskacircn
Bakanlığınca değerlendirileceği ifade edilmektedir
Balıkccedilı barınaklarındaki guumlvenliğin yetersiz olmasından kaynaklanan
hırsızlıklar barınakların başlıca sorununu oluşturmaktadır Hırsızlık olaylarının
daha ccedilok kıccediltan takma deniz motorlarının balık bulucuların ve diğer elektronik
donanımların ccedilalınması olduğu anlaşılmaktadır Bunun yanı sıra kuumlccediluumlk bot ya da teknelerin ccedilalınması olaylarının da yaşandığı kaydedilmiştir
Oumlzel tekne bağlayarak gelir elde edebilen balıkccedilı barınakları bekccedili ya
da guumlvenlik kamerası gibi oumlnlemleri daha kolay alabilmektedir Asgari duumlzeyde sayılabilecek bu oumlnlemleri alan barınaklarda hırsızlık olaylarının olduğuna dair
bir veri elde edilmemiştir Buradan asgari duumlzeyde de olsa bekccedili ve guumlvenlik
kamerası hizmetini sunan balıkccedilı barınaklarının nispeten caydırıcılık sağladıkları duumlşuumlnuumllmektedir
Marinalarda guumlvenlik hizmetleri marina youmlnetiminin maddi olanakları
ccedilerccedilevesinde ve gerekli goumlruumllduumlğuuml duumlzeyde yapılmaktadır Balıkccedilı barınaklarına goumlre daha iyi guumlvenlik oumlnlemlerinin alındığı marinalarda yaşanan guumlvenlik
olayları genelde basit tekne malzemesi sayılabilecek hortum fırccedila ve benzeri
malzemenin ccedilalınmasıkaybolması şeklinde olduğu anlaşılmaktadır
Bazı tekne sahipleri tatillerini geccedilirmek iccedilin geldikleri yatlarında
oumlzguumlrluumlk alanlarını kısıtlayacak duumlzeyde guumlvenlik oumlnlemleri
istemeyebilmektedirler Bu nedenle marinaların daha ccedilok teknolojik guumlvenlik oumlnlemlerine ağırlık vermesi guumlvenlik seviyesini arttıracağı gibi tekne
sahiplerinin de oumlzel hayat ve mahremiyetleri konusunda daha az etkilenmiş
olduklarını hissettirebilir
Marinalardaki ticari alanların tekne bağlama alanı ile iccedil iccedile olması
bağlama alanına izinsiz girişlere teknelerin uumlzerine ccedilıkılmasına yol
accedilabilmektedir Marinanın uumlst yapı oumlzellikleri ve imar planının inşa oumlncesi guumlvenlik accedilısından analiz edilmesi genel marina guumlvenliği accedilısından faydalı
olabilir
Marinalardaki guumlvenlik hizmetlerinin balıkccedilı barınaklarına goumlre daha
iyi olmasına rağmen teknolojik accedilıdan yetersiz olması konuyla ilgili tekne
sahiplerinde olası teroumlr bombalı eylem gibi olayların meydana gelmesi
duumlşuumlncesini oluşturabilmektedir Araştırmaya konu olan hiccedilbir yat limanında
araccedil altı kontrol sistemi ya da plaka takip sisteminin olmaması karadan meydana gelebilecek saldırılara karşı accedilık olduklarını goumlstermektedir Aynı
şekilde araştırmaya konu olan yat limanlarında deniz altı radar sistemi de
olmadığından deniz altından gelebilecek her tuumlrluuml tehdide karşı korumasız durumdadırlar
Oumlte yandan marina işletme youmlnetmeliğinin marina işletmesinin tekne
ve tekne malzemesinin ccedilalınmasından tekne muumlrettebatının yaralanması oumllduumlruumllmesi ve teroumlr olaylarından sorumlu tutulamayacağını ifade eden 118
maddesi 28042010 tarih ve 27565 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Deniz
Turizmi Youmlnetmeliği Uygulama Tebliğinin 5Ccedil maddesince işletme iccedil talimatı
olarak tanımlanmakta ve bakanlık tarafından onaylanmaktadır
Ancak bu youmlnetmelik huumlkuumlmleri marinaların uumlst duumlzey teknolojik
guumlvenlik oumlnlemlerini alması iccedilin bir engel oluşturmamakta sadece yaşanabilecek bir olayın hukuki boyutunda marina youmlnetiminin sorumluluğunu
tanımlamaktadır
Genel olarak yat limanlarında yaşanan guumlvenlik olaylarının
oumlnlenebilmesi ya da en aza indirilebilmesi iccedilin deniz turizmi youmlnetmeliğinde ve
balıkccedilı barınakları youmlnetmeliğinde asgari guumlvenlik standartlarının tanımlanması
ve oumlzellikle balıkccedilı barınakları işletmelerinin yetkili devlet organları tarafından ekonomik ve uumlst yapısal anlamda desteklenmesi gerekmektedir Marinalarda
nispeten daha iyi olan guumlvenlik oumlnlemleri de daha teknolojik guumlvenlik oumlnlemleri
ile daha caydırıcı olabileceği gibi ciddi guumlvenlik olaylarının meydana getireceği
zararı en aza indirgeyebilir
KAYNAKCcedilA AEM (Ankara Emniyet Muumlduumlrluumlğuuml) (2015) ldquoKoruma ve Guumlvenlik Planı
Fihristirdquo wwwankarapoltrdosyalarornek_koruma_planidoc Erişim
17122015 Ais Security Solutions (2015) ldquoPort Harbor
Securityrdquohttpwwwaissecuritysolutionscomport-harbor-securitypdf
Erişim Tarihi 23122015
Ais Security Solutions (2015) ldquoAraccedil Altı İzleme Sistemirdquo httpwwwaissecuritysolutionscomport-harbor-securitypdf
Erişim Tarihi 23122015
American Society of Civil Engineers (2012) ldquoPlanning and Design Guidelines for Small Craft HarborsrdquoAmerican Society of Civil Engineers
Publications Virginia
Atik O (2013) ldquoTakım Liderliğinin Mesleki Kuumlltuumlr Youmlnuumlnden İncelenmesiGemi Kaptanları Uumlzerine Bir Araştırmardquo Dokuz Eyluumll
Uumlniversitesi Yayınları İzmir
ECMA (European Commission Maritime Affairs) (2015) ldquoBlue
GrowthStudyrdquohttpeceuropaeumaritimeaffairspolicycoastal_tourismindex_enhtm Erişim Tarihi 19122015
Havon Yuumlz Tanıma (2015) ldquoYuumlz Tanıma Sistemirdquo
wwwhanvonyuztanimacomindexhtml Erişim Tarihi 15122015 Hesse-Biber SN ve Leavy P (2006) ldquoThePractice of Qualitative
ResearchrdquoLondon Sage Publications
İMEAK Deniz Ticaret Odası (2009) ldquoDeniz Sektoumlruuml Raporurdquo httpwwwdenizticaretodasiorgtrSayfalarsektor-
raporuaspxErişim Tarihi 11012015
İMEAK Deniz Ticaret Odası (2013) ldquoDeniz Sektoumlruuml
RaporurdquohttpwwwdenizticaretodasiorgtrSayfalarsektor-raporuaspxErişim Tarihi 11122015
ISP Oumlzel Guumlvenlik AŞ (2013)ldquoMarina Guumlvenlik
Hizmetlerirdquohttpwwwispozelguvenlikcomtrmarina-guvenlik-hizmetleri Erişim Tarihi 26112015
ISP Oumlzel Guumlvenlik AŞ (2011) ldquoGuumlvenlik Fizibilite Ccedilalışmasırdquo
httpwwwispozelguvenlikcomtrguvenlik-fizibilite-calismasi Erişim
Tarihi 25112015 Kuumlltuumlr ve Turizm Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı (2009) ldquoDeniz Turizmi
YoumlnetmeliğirdquohttpteftiskulturturizmgovtrTR14610deniz-
turizmi-yonetmeligihtml Erişim Tarihi 16112015 Maliye Bakanlığı Milli Emlak Genel Muumlduumlrluumlğuuml (2005)ldquoMilli Emlak Genel
TebliğirdquohttpwwwmilliemlakgovtrSayfalarmevzuatidari-
duzenlemelergenel-tebligleraspxErişim Tarihi 17122015 Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Muumlduumlrluumlğuuml Mevzuat Bilgi Sistemi(2004)
ldquoOumlzel Guumlvenlik Hizmetlere Dair Kanunun Uygulanmasına İlişkin
YoumlnetmelikhttpwwwmevzuatgovtrMetinAspxMevzuatKod=757190ampMevzuatIliski=0ampsourceXmlSearch= Erişim Tarihi 18122015
Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Muumlduumlrluumlğuuml Mevzuat Bilgi Sistemi (1996)
ldquoBalıkccedilı Barınakları YoumlnetmeliğirdquohttpmevzuatbasbakanlikgovtrMetinAspxMevzuatKod
=754997ampsourceXmlSearch=ampMevzuatIliski=0 Erişim Tarihi
15112015
Nas S (2012) ldquoEmniyet ve Guumlvenlik Soumlzcuumlkleri Uumlzerine Bir Ccedilalışmardquo Denizcilik Dergisi Sayı 2 ISSN 1308-8629 s22
Orams M Marine Tourism (1999) Historyand Development of Marine
Tourism Routledge Platar Plaka Tanıma Sistemi (2015) ldquoPlaka Tanıma
Sistemirdquohttpwwwplatarcomtrplaka-tanimaphp Erişim 23122015
SensMarine AŞ (2015) ldquoMarina Guumlvenlik Sistemirdquo
httpwwwsensmarinecommarinaguvenligiphp Erişim Tarihi
17122015
Setur Marinaları İşletme Muumlduumlrluumlğuuml (2015) ldquoİşletme Youmlnetmeliğirdquo
httpwwwseturmarinascomtrkurumsalisletme-yonetmeligi Erişim
Tarihi 05122015
TC Başbakanlık Resmi Gazete ldquoDeniz Turizmi Youmlnetmeliği Uygulama Tebliğirdquohttpwwwresmigazetegovtreskiler20100420100428-
24htm Erişim Tarihi 25122015
The West Country Group (2015) ldquoMetal Gatesrdquo httpwwwwestcountrygatescoukmetalgatesprettyPhoto[gallerythu
mbs]8 Erişim Tarihi 15122015
11 SONUCcedil
Balıkccedilı barınaklarında guumlvenlik oumlnlemlerinin marinalara goumlre yetersiz
olduğu hatta bazılarında hiccedilbir guumlvenlik oumlnleminin olmadığı goumlruumllmuumlştuumlr
Bunun başlıca sebepleri barınakların ilgili su uumlruumlnleri kooperatifi tarafından kiralanmasının getirdiği maliyetin yanı sıra bazı balıkccedilı barınakları iccedilin ek gelir
kaynağı olan oumlzel tekne bağlama bedeli girdisinden yararlanamayacak durumda
olmasıdır Oumlzel tekne kabul edemeyecek kadar yoğun balıkccedilı teknesi bağlanmış
barınaklar iccedilin tek gelir kaynağı tutulan balığın bedeline kooperatif tarafından belirlenmiş komisyon oranı ve balıkccedilı teknelerinin oumldediği oumlzel teknelere goumlre
ccedilok daha az olan bağlama bedelleridir
Ekonomik kaynakları sınırlı olan barınak işletmesinin guumlvenlik
hizmeti iccedilin bekccedilioumlzel guumlvenlik goumlrevlisi istihdam etmesi ya da barınağı diğer
teknolojik guumlvenlik oumlnlemler ile donatması balıkccedilılara ekstra ekonomik yuumlk
getirmektedir
Ayrıca balıkccedilı barınaklarının yetersiz alt ve uumlst yapısının guumlvenliği
etkileyen aydınlatma giriş kapısı duvar ya da ccedilit ve benzeri oumlğelerinin
iyileştirilmesi iccedilin gereken onay 4 bakanlığın ayrı ayrı incelemesi ve onayından sonra gerccedilekleştiğinden bahsi geccedilen iyileştirme ve tamamlamaların yapılması
gibi buumlrokratik işlemler barınak işletmesi youmlnetiminin etkinliğini
engellemektedir Nitekim 20102005 tarih ve 25972 sayılı Resmicirc Gazetede
yayınlanan Maliye Bakanlığının 300 sıra numaralı Milli Emlak Genel Tebliğinin F8 maddesinde alt ve uumlst yapısı bulunmayan ya da eksik barınaklar
iccedilin barınak işletmecisinin talebi doğrultusunda yapılacak değişiklikler
bakanlığımız Tarım ve Koumly İşleri Bakanlığı ile Ulaştırma Bakanlığının uygun goumlruumlşuumlne istinaden Balıkccedilı Barınakları Youmlnetmeliğinin 7 maddesinde yer alan
esaslar doğrultusunda ve 3621 sayılı Kıyı Kanunu uyarınca Bayındırlık ve İskacircn
Bakanlığınca değerlendirileceği ifade edilmektedir
Balıkccedilı barınaklarındaki guumlvenliğin yetersiz olmasından kaynaklanan
hırsızlıklar barınakların başlıca sorununu oluşturmaktadır Hırsızlık olaylarının
daha ccedilok kıccediltan takma deniz motorlarının balık bulucuların ve diğer elektronik
donanımların ccedilalınması olduğu anlaşılmaktadır Bunun yanı sıra kuumlccediluumlk bot ya da teknelerin ccedilalınması olaylarının da yaşandığı kaydedilmiştir
Oumlzel tekne bağlayarak gelir elde edebilen balıkccedilı barınakları bekccedili ya
da guumlvenlik kamerası gibi oumlnlemleri daha kolay alabilmektedir Asgari duumlzeyde sayılabilecek bu oumlnlemleri alan barınaklarda hırsızlık olaylarının olduğuna dair
bir veri elde edilmemiştir Buradan asgari duumlzeyde de olsa bekccedili ve guumlvenlik
kamerası hizmetini sunan balıkccedilı barınaklarının nispeten caydırıcılık sağladıkları duumlşuumlnuumllmektedir
Marinalarda guumlvenlik hizmetleri marina youmlnetiminin maddi olanakları
ccedilerccedilevesinde ve gerekli goumlruumllduumlğuuml duumlzeyde yapılmaktadır Balıkccedilı barınaklarına goumlre daha iyi guumlvenlik oumlnlemlerinin alındığı marinalarda yaşanan guumlvenlik
olayları genelde basit tekne malzemesi sayılabilecek hortum fırccedila ve benzeri
malzemenin ccedilalınmasıkaybolması şeklinde olduğu anlaşılmaktadır
Bazı tekne sahipleri tatillerini geccedilirmek iccedilin geldikleri yatlarında
oumlzguumlrluumlk alanlarını kısıtlayacak duumlzeyde guumlvenlik oumlnlemleri
istemeyebilmektedirler Bu nedenle marinaların daha ccedilok teknolojik guumlvenlik oumlnlemlerine ağırlık vermesi guumlvenlik seviyesini arttıracağı gibi tekne
sahiplerinin de oumlzel hayat ve mahremiyetleri konusunda daha az etkilenmiş
olduklarını hissettirebilir
Marinalardaki ticari alanların tekne bağlama alanı ile iccedil iccedile olması
bağlama alanına izinsiz girişlere teknelerin uumlzerine ccedilıkılmasına yol
accedilabilmektedir Marinanın uumlst yapı oumlzellikleri ve imar planının inşa oumlncesi guumlvenlik accedilısından analiz edilmesi genel marina guumlvenliği accedilısından faydalı
olabilir
Marinalardaki guumlvenlik hizmetlerinin balıkccedilı barınaklarına goumlre daha
iyi olmasına rağmen teknolojik accedilıdan yetersiz olması konuyla ilgili tekne
sahiplerinde olası teroumlr bombalı eylem gibi olayların meydana gelmesi
duumlşuumlncesini oluşturabilmektedir Araştırmaya konu olan hiccedilbir yat limanında
araccedil altı kontrol sistemi ya da plaka takip sisteminin olmaması karadan meydana gelebilecek saldırılara karşı accedilık olduklarını goumlstermektedir Aynı
şekilde araştırmaya konu olan yat limanlarında deniz altı radar sistemi de
olmadığından deniz altından gelebilecek her tuumlrluuml tehdide karşı korumasız durumdadırlar
Oumlte yandan marina işletme youmlnetmeliğinin marina işletmesinin tekne
ve tekne malzemesinin ccedilalınmasından tekne muumlrettebatının yaralanması oumllduumlruumllmesi ve teroumlr olaylarından sorumlu tutulamayacağını ifade eden 118
maddesi 28042010 tarih ve 27565 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Deniz
Turizmi Youmlnetmeliği Uygulama Tebliğinin 5Ccedil maddesince işletme iccedil talimatı
olarak tanımlanmakta ve bakanlık tarafından onaylanmaktadır
Ancak bu youmlnetmelik huumlkuumlmleri marinaların uumlst duumlzey teknolojik
guumlvenlik oumlnlemlerini alması iccedilin bir engel oluşturmamakta sadece yaşanabilecek bir olayın hukuki boyutunda marina youmlnetiminin sorumluluğunu
tanımlamaktadır
Genel olarak yat limanlarında yaşanan guumlvenlik olaylarının
oumlnlenebilmesi ya da en aza indirilebilmesi iccedilin deniz turizmi youmlnetmeliğinde ve
balıkccedilı barınakları youmlnetmeliğinde asgari guumlvenlik standartlarının tanımlanması
ve oumlzellikle balıkccedilı barınakları işletmelerinin yetkili devlet organları tarafından ekonomik ve uumlst yapısal anlamda desteklenmesi gerekmektedir Marinalarda
nispeten daha iyi olan guumlvenlik oumlnlemleri de daha teknolojik guumlvenlik oumlnlemleri
ile daha caydırıcı olabileceği gibi ciddi guumlvenlik olaylarının meydana getireceği
zararı en aza indirgeyebilir
KAYNAKCcedilA AEM (Ankara Emniyet Muumlduumlrluumlğuuml) (2015) ldquoKoruma ve Guumlvenlik Planı
Fihristirdquo wwwankarapoltrdosyalarornek_koruma_planidoc Erişim
17122015 Ais Security Solutions (2015) ldquoPort Harbor
Securityrdquohttpwwwaissecuritysolutionscomport-harbor-securitypdf
Erişim Tarihi 23122015
Ais Security Solutions (2015) ldquoAraccedil Altı İzleme Sistemirdquo httpwwwaissecuritysolutionscomport-harbor-securitypdf
Erişim Tarihi 23122015
American Society of Civil Engineers (2012) ldquoPlanning and Design Guidelines for Small Craft HarborsrdquoAmerican Society of Civil Engineers
Publications Virginia
Atik O (2013) ldquoTakım Liderliğinin Mesleki Kuumlltuumlr Youmlnuumlnden İncelenmesiGemi Kaptanları Uumlzerine Bir Araştırmardquo Dokuz Eyluumll
Uumlniversitesi Yayınları İzmir
ECMA (European Commission Maritime Affairs) (2015) ldquoBlue
GrowthStudyrdquohttpeceuropaeumaritimeaffairspolicycoastal_tourismindex_enhtm Erişim Tarihi 19122015
Havon Yuumlz Tanıma (2015) ldquoYuumlz Tanıma Sistemirdquo
wwwhanvonyuztanimacomindexhtml Erişim Tarihi 15122015 Hesse-Biber SN ve Leavy P (2006) ldquoThePractice of Qualitative
ResearchrdquoLondon Sage Publications
İMEAK Deniz Ticaret Odası (2009) ldquoDeniz Sektoumlruuml Raporurdquo httpwwwdenizticaretodasiorgtrSayfalarsektor-
raporuaspxErişim Tarihi 11012015
İMEAK Deniz Ticaret Odası (2013) ldquoDeniz Sektoumlruuml
RaporurdquohttpwwwdenizticaretodasiorgtrSayfalarsektor-raporuaspxErişim Tarihi 11122015
ISP Oumlzel Guumlvenlik AŞ (2013)ldquoMarina Guumlvenlik
Hizmetlerirdquohttpwwwispozelguvenlikcomtrmarina-guvenlik-hizmetleri Erişim Tarihi 26112015
ISP Oumlzel Guumlvenlik AŞ (2011) ldquoGuumlvenlik Fizibilite Ccedilalışmasırdquo
httpwwwispozelguvenlikcomtrguvenlik-fizibilite-calismasi Erişim
Tarihi 25112015 Kuumlltuumlr ve Turizm Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı (2009) ldquoDeniz Turizmi
YoumlnetmeliğirdquohttpteftiskulturturizmgovtrTR14610deniz-
turizmi-yonetmeligihtml Erişim Tarihi 16112015 Maliye Bakanlığı Milli Emlak Genel Muumlduumlrluumlğuuml (2005)ldquoMilli Emlak Genel
TebliğirdquohttpwwwmilliemlakgovtrSayfalarmevzuatidari-
duzenlemelergenel-tebligleraspxErişim Tarihi 17122015 Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Muumlduumlrluumlğuuml Mevzuat Bilgi Sistemi(2004)
ldquoOumlzel Guumlvenlik Hizmetlere Dair Kanunun Uygulanmasına İlişkin
YoumlnetmelikhttpwwwmevzuatgovtrMetinAspxMevzuatKod=757190ampMevzuatIliski=0ampsourceXmlSearch= Erişim Tarihi 18122015
Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Muumlduumlrluumlğuuml Mevzuat Bilgi Sistemi (1996)
ldquoBalıkccedilı Barınakları YoumlnetmeliğirdquohttpmevzuatbasbakanlikgovtrMetinAspxMevzuatKod
=754997ampsourceXmlSearch=ampMevzuatIliski=0 Erişim Tarihi
15112015
Nas S (2012) ldquoEmniyet ve Guumlvenlik Soumlzcuumlkleri Uumlzerine Bir Ccedilalışmardquo Denizcilik Dergisi Sayı 2 ISSN 1308-8629 s22
Orams M Marine Tourism (1999) Historyand Development of Marine
Tourism Routledge Platar Plaka Tanıma Sistemi (2015) ldquoPlaka Tanıma
Sistemirdquohttpwwwplatarcomtrplaka-tanimaphp Erişim 23122015
SensMarine AŞ (2015) ldquoMarina Guumlvenlik Sistemirdquo
httpwwwsensmarinecommarinaguvenligiphp Erişim Tarihi
17122015
Setur Marinaları İşletme Muumlduumlrluumlğuuml (2015) ldquoİşletme Youmlnetmeliğirdquo
httpwwwseturmarinascomtrkurumsalisletme-yonetmeligi Erişim
Tarihi 05122015
TC Başbakanlık Resmi Gazete ldquoDeniz Turizmi Youmlnetmeliği Uygulama Tebliğirdquohttpwwwresmigazetegovtreskiler20100420100428-
24htm Erişim Tarihi 25122015
The West Country Group (2015) ldquoMetal Gatesrdquo httpwwwwestcountrygatescoukmetalgatesprettyPhoto[gallerythu
mbs]8 Erişim Tarihi 15122015
bir veri elde edilmemiştir Buradan asgari duumlzeyde de olsa bekccedili ve guumlvenlik
kamerası hizmetini sunan balıkccedilı barınaklarının nispeten caydırıcılık sağladıkları duumlşuumlnuumllmektedir
Marinalarda guumlvenlik hizmetleri marina youmlnetiminin maddi olanakları
ccedilerccedilevesinde ve gerekli goumlruumllduumlğuuml duumlzeyde yapılmaktadır Balıkccedilı barınaklarına goumlre daha iyi guumlvenlik oumlnlemlerinin alındığı marinalarda yaşanan guumlvenlik
olayları genelde basit tekne malzemesi sayılabilecek hortum fırccedila ve benzeri
malzemenin ccedilalınmasıkaybolması şeklinde olduğu anlaşılmaktadır
Bazı tekne sahipleri tatillerini geccedilirmek iccedilin geldikleri yatlarında
oumlzguumlrluumlk alanlarını kısıtlayacak duumlzeyde guumlvenlik oumlnlemleri
istemeyebilmektedirler Bu nedenle marinaların daha ccedilok teknolojik guumlvenlik oumlnlemlerine ağırlık vermesi guumlvenlik seviyesini arttıracağı gibi tekne
sahiplerinin de oumlzel hayat ve mahremiyetleri konusunda daha az etkilenmiş
olduklarını hissettirebilir
Marinalardaki ticari alanların tekne bağlama alanı ile iccedil iccedile olması
bağlama alanına izinsiz girişlere teknelerin uumlzerine ccedilıkılmasına yol
accedilabilmektedir Marinanın uumlst yapı oumlzellikleri ve imar planının inşa oumlncesi guumlvenlik accedilısından analiz edilmesi genel marina guumlvenliği accedilısından faydalı
olabilir
Marinalardaki guumlvenlik hizmetlerinin balıkccedilı barınaklarına goumlre daha
iyi olmasına rağmen teknolojik accedilıdan yetersiz olması konuyla ilgili tekne
sahiplerinde olası teroumlr bombalı eylem gibi olayların meydana gelmesi
duumlşuumlncesini oluşturabilmektedir Araştırmaya konu olan hiccedilbir yat limanında
araccedil altı kontrol sistemi ya da plaka takip sisteminin olmaması karadan meydana gelebilecek saldırılara karşı accedilık olduklarını goumlstermektedir Aynı
şekilde araştırmaya konu olan yat limanlarında deniz altı radar sistemi de
olmadığından deniz altından gelebilecek her tuumlrluuml tehdide karşı korumasız durumdadırlar
Oumlte yandan marina işletme youmlnetmeliğinin marina işletmesinin tekne
ve tekne malzemesinin ccedilalınmasından tekne muumlrettebatının yaralanması oumllduumlruumllmesi ve teroumlr olaylarından sorumlu tutulamayacağını ifade eden 118
maddesi 28042010 tarih ve 27565 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Deniz
Turizmi Youmlnetmeliği Uygulama Tebliğinin 5Ccedil maddesince işletme iccedil talimatı
olarak tanımlanmakta ve bakanlık tarafından onaylanmaktadır
Ancak bu youmlnetmelik huumlkuumlmleri marinaların uumlst duumlzey teknolojik
guumlvenlik oumlnlemlerini alması iccedilin bir engel oluşturmamakta sadece yaşanabilecek bir olayın hukuki boyutunda marina youmlnetiminin sorumluluğunu
tanımlamaktadır
Genel olarak yat limanlarında yaşanan guumlvenlik olaylarının
oumlnlenebilmesi ya da en aza indirilebilmesi iccedilin deniz turizmi youmlnetmeliğinde ve
balıkccedilı barınakları youmlnetmeliğinde asgari guumlvenlik standartlarının tanımlanması
ve oumlzellikle balıkccedilı barınakları işletmelerinin yetkili devlet organları tarafından ekonomik ve uumlst yapısal anlamda desteklenmesi gerekmektedir Marinalarda
nispeten daha iyi olan guumlvenlik oumlnlemleri de daha teknolojik guumlvenlik oumlnlemleri
ile daha caydırıcı olabileceği gibi ciddi guumlvenlik olaylarının meydana getireceği
zararı en aza indirgeyebilir
KAYNAKCcedilA AEM (Ankara Emniyet Muumlduumlrluumlğuuml) (2015) ldquoKoruma ve Guumlvenlik Planı
Fihristirdquo wwwankarapoltrdosyalarornek_koruma_planidoc Erişim
17122015 Ais Security Solutions (2015) ldquoPort Harbor
Securityrdquohttpwwwaissecuritysolutionscomport-harbor-securitypdf
Erişim Tarihi 23122015
Ais Security Solutions (2015) ldquoAraccedil Altı İzleme Sistemirdquo httpwwwaissecuritysolutionscomport-harbor-securitypdf
Erişim Tarihi 23122015
American Society of Civil Engineers (2012) ldquoPlanning and Design Guidelines for Small Craft HarborsrdquoAmerican Society of Civil Engineers
Publications Virginia
Atik O (2013) ldquoTakım Liderliğinin Mesleki Kuumlltuumlr Youmlnuumlnden İncelenmesiGemi Kaptanları Uumlzerine Bir Araştırmardquo Dokuz Eyluumll
Uumlniversitesi Yayınları İzmir
ECMA (European Commission Maritime Affairs) (2015) ldquoBlue
GrowthStudyrdquohttpeceuropaeumaritimeaffairspolicycoastal_tourismindex_enhtm Erişim Tarihi 19122015
Havon Yuumlz Tanıma (2015) ldquoYuumlz Tanıma Sistemirdquo
wwwhanvonyuztanimacomindexhtml Erişim Tarihi 15122015 Hesse-Biber SN ve Leavy P (2006) ldquoThePractice of Qualitative
ResearchrdquoLondon Sage Publications
İMEAK Deniz Ticaret Odası (2009) ldquoDeniz Sektoumlruuml Raporurdquo httpwwwdenizticaretodasiorgtrSayfalarsektor-
raporuaspxErişim Tarihi 11012015
İMEAK Deniz Ticaret Odası (2013) ldquoDeniz Sektoumlruuml
RaporurdquohttpwwwdenizticaretodasiorgtrSayfalarsektor-raporuaspxErişim Tarihi 11122015
ISP Oumlzel Guumlvenlik AŞ (2013)ldquoMarina Guumlvenlik
Hizmetlerirdquohttpwwwispozelguvenlikcomtrmarina-guvenlik-hizmetleri Erişim Tarihi 26112015
ISP Oumlzel Guumlvenlik AŞ (2011) ldquoGuumlvenlik Fizibilite Ccedilalışmasırdquo
httpwwwispozelguvenlikcomtrguvenlik-fizibilite-calismasi Erişim
Tarihi 25112015 Kuumlltuumlr ve Turizm Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı (2009) ldquoDeniz Turizmi
YoumlnetmeliğirdquohttpteftiskulturturizmgovtrTR14610deniz-
turizmi-yonetmeligihtml Erişim Tarihi 16112015 Maliye Bakanlığı Milli Emlak Genel Muumlduumlrluumlğuuml (2005)ldquoMilli Emlak Genel
TebliğirdquohttpwwwmilliemlakgovtrSayfalarmevzuatidari-
duzenlemelergenel-tebligleraspxErişim Tarihi 17122015 Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Muumlduumlrluumlğuuml Mevzuat Bilgi Sistemi(2004)
ldquoOumlzel Guumlvenlik Hizmetlere Dair Kanunun Uygulanmasına İlişkin
YoumlnetmelikhttpwwwmevzuatgovtrMetinAspxMevzuatKod=757190ampMevzuatIliski=0ampsourceXmlSearch= Erişim Tarihi 18122015
Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Muumlduumlrluumlğuuml Mevzuat Bilgi Sistemi (1996)
ldquoBalıkccedilı Barınakları YoumlnetmeliğirdquohttpmevzuatbasbakanlikgovtrMetinAspxMevzuatKod
=754997ampsourceXmlSearch=ampMevzuatIliski=0 Erişim Tarihi
15112015
Nas S (2012) ldquoEmniyet ve Guumlvenlik Soumlzcuumlkleri Uumlzerine Bir Ccedilalışmardquo Denizcilik Dergisi Sayı 2 ISSN 1308-8629 s22
Orams M Marine Tourism (1999) Historyand Development of Marine
Tourism Routledge Platar Plaka Tanıma Sistemi (2015) ldquoPlaka Tanıma
Sistemirdquohttpwwwplatarcomtrplaka-tanimaphp Erişim 23122015
SensMarine AŞ (2015) ldquoMarina Guumlvenlik Sistemirdquo
httpwwwsensmarinecommarinaguvenligiphp Erişim Tarihi
17122015
Setur Marinaları İşletme Muumlduumlrluumlğuuml (2015) ldquoİşletme Youmlnetmeliğirdquo
httpwwwseturmarinascomtrkurumsalisletme-yonetmeligi Erişim
Tarihi 05122015
TC Başbakanlık Resmi Gazete ldquoDeniz Turizmi Youmlnetmeliği Uygulama Tebliğirdquohttpwwwresmigazetegovtreskiler20100420100428-
24htm Erişim Tarihi 25122015
The West Country Group (2015) ldquoMetal Gatesrdquo httpwwwwestcountrygatescoukmetalgatesprettyPhoto[gallerythu
mbs]8 Erişim Tarihi 15122015
Ancak bu youmlnetmelik huumlkuumlmleri marinaların uumlst duumlzey teknolojik
guumlvenlik oumlnlemlerini alması iccedilin bir engel oluşturmamakta sadece yaşanabilecek bir olayın hukuki boyutunda marina youmlnetiminin sorumluluğunu
tanımlamaktadır
Genel olarak yat limanlarında yaşanan guumlvenlik olaylarının
oumlnlenebilmesi ya da en aza indirilebilmesi iccedilin deniz turizmi youmlnetmeliğinde ve
balıkccedilı barınakları youmlnetmeliğinde asgari guumlvenlik standartlarının tanımlanması
ve oumlzellikle balıkccedilı barınakları işletmelerinin yetkili devlet organları tarafından ekonomik ve uumlst yapısal anlamda desteklenmesi gerekmektedir Marinalarda
nispeten daha iyi olan guumlvenlik oumlnlemleri de daha teknolojik guumlvenlik oumlnlemleri
ile daha caydırıcı olabileceği gibi ciddi guumlvenlik olaylarının meydana getireceği
zararı en aza indirgeyebilir
KAYNAKCcedilA AEM (Ankara Emniyet Muumlduumlrluumlğuuml) (2015) ldquoKoruma ve Guumlvenlik Planı
Fihristirdquo wwwankarapoltrdosyalarornek_koruma_planidoc Erişim
17122015 Ais Security Solutions (2015) ldquoPort Harbor
Securityrdquohttpwwwaissecuritysolutionscomport-harbor-securitypdf
Erişim Tarihi 23122015
Ais Security Solutions (2015) ldquoAraccedil Altı İzleme Sistemirdquo httpwwwaissecuritysolutionscomport-harbor-securitypdf
Erişim Tarihi 23122015
American Society of Civil Engineers (2012) ldquoPlanning and Design Guidelines for Small Craft HarborsrdquoAmerican Society of Civil Engineers
Publications Virginia
Atik O (2013) ldquoTakım Liderliğinin Mesleki Kuumlltuumlr Youmlnuumlnden İncelenmesiGemi Kaptanları Uumlzerine Bir Araştırmardquo Dokuz Eyluumll
Uumlniversitesi Yayınları İzmir
ECMA (European Commission Maritime Affairs) (2015) ldquoBlue
GrowthStudyrdquohttpeceuropaeumaritimeaffairspolicycoastal_tourismindex_enhtm Erişim Tarihi 19122015
Havon Yuumlz Tanıma (2015) ldquoYuumlz Tanıma Sistemirdquo
wwwhanvonyuztanimacomindexhtml Erişim Tarihi 15122015 Hesse-Biber SN ve Leavy P (2006) ldquoThePractice of Qualitative
ResearchrdquoLondon Sage Publications
İMEAK Deniz Ticaret Odası (2009) ldquoDeniz Sektoumlruuml Raporurdquo httpwwwdenizticaretodasiorgtrSayfalarsektor-
raporuaspxErişim Tarihi 11012015
İMEAK Deniz Ticaret Odası (2013) ldquoDeniz Sektoumlruuml
RaporurdquohttpwwwdenizticaretodasiorgtrSayfalarsektor-raporuaspxErişim Tarihi 11122015
ISP Oumlzel Guumlvenlik AŞ (2013)ldquoMarina Guumlvenlik
Hizmetlerirdquohttpwwwispozelguvenlikcomtrmarina-guvenlik-hizmetleri Erişim Tarihi 26112015
ISP Oumlzel Guumlvenlik AŞ (2011) ldquoGuumlvenlik Fizibilite Ccedilalışmasırdquo
httpwwwispozelguvenlikcomtrguvenlik-fizibilite-calismasi Erişim
Tarihi 25112015 Kuumlltuumlr ve Turizm Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı (2009) ldquoDeniz Turizmi
YoumlnetmeliğirdquohttpteftiskulturturizmgovtrTR14610deniz-
turizmi-yonetmeligihtml Erişim Tarihi 16112015 Maliye Bakanlığı Milli Emlak Genel Muumlduumlrluumlğuuml (2005)ldquoMilli Emlak Genel
TebliğirdquohttpwwwmilliemlakgovtrSayfalarmevzuatidari-
duzenlemelergenel-tebligleraspxErişim Tarihi 17122015 Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Muumlduumlrluumlğuuml Mevzuat Bilgi Sistemi(2004)
ldquoOumlzel Guumlvenlik Hizmetlere Dair Kanunun Uygulanmasına İlişkin
YoumlnetmelikhttpwwwmevzuatgovtrMetinAspxMevzuatKod=757190ampMevzuatIliski=0ampsourceXmlSearch= Erişim Tarihi 18122015
Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Muumlduumlrluumlğuuml Mevzuat Bilgi Sistemi (1996)
ldquoBalıkccedilı Barınakları YoumlnetmeliğirdquohttpmevzuatbasbakanlikgovtrMetinAspxMevzuatKod
=754997ampsourceXmlSearch=ampMevzuatIliski=0 Erişim Tarihi
15112015
Nas S (2012) ldquoEmniyet ve Guumlvenlik Soumlzcuumlkleri Uumlzerine Bir Ccedilalışmardquo Denizcilik Dergisi Sayı 2 ISSN 1308-8629 s22
Orams M Marine Tourism (1999) Historyand Development of Marine
Tourism Routledge Platar Plaka Tanıma Sistemi (2015) ldquoPlaka Tanıma
Sistemirdquohttpwwwplatarcomtrplaka-tanimaphp Erişim 23122015
SensMarine AŞ (2015) ldquoMarina Guumlvenlik Sistemirdquo
httpwwwsensmarinecommarinaguvenligiphp Erişim Tarihi
17122015
Setur Marinaları İşletme Muumlduumlrluumlğuuml (2015) ldquoİşletme Youmlnetmeliğirdquo
httpwwwseturmarinascomtrkurumsalisletme-yonetmeligi Erişim
Tarihi 05122015
TC Başbakanlık Resmi Gazete ldquoDeniz Turizmi Youmlnetmeliği Uygulama Tebliğirdquohttpwwwresmigazetegovtreskiler20100420100428-
24htm Erişim Tarihi 25122015
The West Country Group (2015) ldquoMetal Gatesrdquo httpwwwwestcountrygatescoukmetalgatesprettyPhoto[gallerythu
mbs]8 Erişim Tarihi 15122015
KAYNAKCcedilA AEM (Ankara Emniyet Muumlduumlrluumlğuuml) (2015) ldquoKoruma ve Guumlvenlik Planı
Fihristirdquo wwwankarapoltrdosyalarornek_koruma_planidoc Erişim
17122015 Ais Security Solutions (2015) ldquoPort Harbor
Securityrdquohttpwwwaissecuritysolutionscomport-harbor-securitypdf
Erişim Tarihi 23122015
Ais Security Solutions (2015) ldquoAraccedil Altı İzleme Sistemirdquo httpwwwaissecuritysolutionscomport-harbor-securitypdf
Erişim Tarihi 23122015
American Society of Civil Engineers (2012) ldquoPlanning and Design Guidelines for Small Craft HarborsrdquoAmerican Society of Civil Engineers
Publications Virginia
Atik O (2013) ldquoTakım Liderliğinin Mesleki Kuumlltuumlr Youmlnuumlnden İncelenmesiGemi Kaptanları Uumlzerine Bir Araştırmardquo Dokuz Eyluumll
Uumlniversitesi Yayınları İzmir
ECMA (European Commission Maritime Affairs) (2015) ldquoBlue
GrowthStudyrdquohttpeceuropaeumaritimeaffairspolicycoastal_tourismindex_enhtm Erişim Tarihi 19122015
Havon Yuumlz Tanıma (2015) ldquoYuumlz Tanıma Sistemirdquo
wwwhanvonyuztanimacomindexhtml Erişim Tarihi 15122015 Hesse-Biber SN ve Leavy P (2006) ldquoThePractice of Qualitative
ResearchrdquoLondon Sage Publications
İMEAK Deniz Ticaret Odası (2009) ldquoDeniz Sektoumlruuml Raporurdquo httpwwwdenizticaretodasiorgtrSayfalarsektor-
raporuaspxErişim Tarihi 11012015
İMEAK Deniz Ticaret Odası (2013) ldquoDeniz Sektoumlruuml
RaporurdquohttpwwwdenizticaretodasiorgtrSayfalarsektor-raporuaspxErişim Tarihi 11122015
ISP Oumlzel Guumlvenlik AŞ (2013)ldquoMarina Guumlvenlik
Hizmetlerirdquohttpwwwispozelguvenlikcomtrmarina-guvenlik-hizmetleri Erişim Tarihi 26112015
ISP Oumlzel Guumlvenlik AŞ (2011) ldquoGuumlvenlik Fizibilite Ccedilalışmasırdquo
httpwwwispozelguvenlikcomtrguvenlik-fizibilite-calismasi Erişim
Tarihi 25112015 Kuumlltuumlr ve Turizm Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı (2009) ldquoDeniz Turizmi
YoumlnetmeliğirdquohttpteftiskulturturizmgovtrTR14610deniz-
turizmi-yonetmeligihtml Erişim Tarihi 16112015 Maliye Bakanlığı Milli Emlak Genel Muumlduumlrluumlğuuml (2005)ldquoMilli Emlak Genel
TebliğirdquohttpwwwmilliemlakgovtrSayfalarmevzuatidari-
duzenlemelergenel-tebligleraspxErişim Tarihi 17122015 Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Muumlduumlrluumlğuuml Mevzuat Bilgi Sistemi(2004)
ldquoOumlzel Guumlvenlik Hizmetlere Dair Kanunun Uygulanmasına İlişkin
YoumlnetmelikhttpwwwmevzuatgovtrMetinAspxMevzuatKod=757190ampMevzuatIliski=0ampsourceXmlSearch= Erişim Tarihi 18122015
Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Muumlduumlrluumlğuuml Mevzuat Bilgi Sistemi (1996)
ldquoBalıkccedilı Barınakları YoumlnetmeliğirdquohttpmevzuatbasbakanlikgovtrMetinAspxMevzuatKod
=754997ampsourceXmlSearch=ampMevzuatIliski=0 Erişim Tarihi
15112015
Nas S (2012) ldquoEmniyet ve Guumlvenlik Soumlzcuumlkleri Uumlzerine Bir Ccedilalışmardquo Denizcilik Dergisi Sayı 2 ISSN 1308-8629 s22
Orams M Marine Tourism (1999) Historyand Development of Marine
Tourism Routledge Platar Plaka Tanıma Sistemi (2015) ldquoPlaka Tanıma
Sistemirdquohttpwwwplatarcomtrplaka-tanimaphp Erişim 23122015
SensMarine AŞ (2015) ldquoMarina Guumlvenlik Sistemirdquo
httpwwwsensmarinecommarinaguvenligiphp Erişim Tarihi
17122015
Setur Marinaları İşletme Muumlduumlrluumlğuuml (2015) ldquoİşletme Youmlnetmeliğirdquo
httpwwwseturmarinascomtrkurumsalisletme-yonetmeligi Erişim
Tarihi 05122015
TC Başbakanlık Resmi Gazete ldquoDeniz Turizmi Youmlnetmeliği Uygulama Tebliğirdquohttpwwwresmigazetegovtreskiler20100420100428-
24htm Erişim Tarihi 25122015
The West Country Group (2015) ldquoMetal Gatesrdquo httpwwwwestcountrygatescoukmetalgatesprettyPhoto[gallerythu
mbs]8 Erişim Tarihi 15122015
TebliğirdquohttpwwwmilliemlakgovtrSayfalarmevzuatidari-
duzenlemelergenel-tebligleraspxErişim Tarihi 17122015 Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Muumlduumlrluumlğuuml Mevzuat Bilgi Sistemi(2004)
ldquoOumlzel Guumlvenlik Hizmetlere Dair Kanunun Uygulanmasına İlişkin
YoumlnetmelikhttpwwwmevzuatgovtrMetinAspxMevzuatKod=757190ampMevzuatIliski=0ampsourceXmlSearch= Erişim Tarihi 18122015
Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Muumlduumlrluumlğuuml Mevzuat Bilgi Sistemi (1996)
ldquoBalıkccedilı Barınakları YoumlnetmeliğirdquohttpmevzuatbasbakanlikgovtrMetinAspxMevzuatKod
=754997ampsourceXmlSearch=ampMevzuatIliski=0 Erişim Tarihi
15112015
Nas S (2012) ldquoEmniyet ve Guumlvenlik Soumlzcuumlkleri Uumlzerine Bir Ccedilalışmardquo Denizcilik Dergisi Sayı 2 ISSN 1308-8629 s22
Orams M Marine Tourism (1999) Historyand Development of Marine
Tourism Routledge Platar Plaka Tanıma Sistemi (2015) ldquoPlaka Tanıma
Sistemirdquohttpwwwplatarcomtrplaka-tanimaphp Erişim 23122015
SensMarine AŞ (2015) ldquoMarina Guumlvenlik Sistemirdquo
httpwwwsensmarinecommarinaguvenligiphp Erişim Tarihi
17122015
Setur Marinaları İşletme Muumlduumlrluumlğuuml (2015) ldquoİşletme Youmlnetmeliğirdquo
httpwwwseturmarinascomtrkurumsalisletme-yonetmeligi Erişim
Tarihi 05122015
TC Başbakanlık Resmi Gazete ldquoDeniz Turizmi Youmlnetmeliği Uygulama Tebliğirdquohttpwwwresmigazetegovtreskiler20100420100428-
24htm Erişim Tarihi 25122015
The West Country Group (2015) ldquoMetal Gatesrdquo httpwwwwestcountrygatescoukmetalgatesprettyPhoto[gallerythu
mbs]8 Erişim Tarihi 15122015