TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ · UDS 240 Finansal Tabloların Denetiminde Denetçinin Hile...

34
TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ EXPERT ACCOUNTANTS’ ASSOCIATION OF TURKEY 1942

Transcript of TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ · UDS 240 Finansal Tabloların Denetiminde Denetçinin Hile...

Page 1: TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ · UDS 240 Finansal Tabloların Denetiminde Denetçinin Hile ve Usulsüzlüğe İliúkin Sorumluluğu ... UDS 610 Denetlenen İúletmenin İç

TÜRKĠYE

MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ EXPERT ACCOUNTANTS’ ASSOCIATION OF TURKEY

1942

Page 2: TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ · UDS 240 Finansal Tabloların Denetiminde Denetçinin Hile ve Usulsüzlüğe İliúkin Sorumluluğu ... UDS 610 Denetlenen İúletmenin İç

ÜYELİKLERİMİZ/MEMBERSHIP

1.ULUSLARARASI MUHASEBE STANDARTLAR KURULU-IASB

1977 YILINDA ÜYE OLUNDU.

2.ULUSLARARASI MUHASEBECİLER FEDERAYONU-IFAC International Federation Of Accountants

1977 YILINDA ÜYE OLUNDU.

3.AKDENİZ ÜLKELERİ MUHASEBECİLER FEDERASYONU 13.09.1999 TARİHLİ ALINAN YKK VE 20.11.1999 TARİHLİ GENEL KURUL KARARI İLE ÜYE OLUNDU.

Federation des Experts Comptables Mediterraneens

4.ULUSLARARASI MUHASEBE EGİTİMİ ve ARAŞTIRMALARI BİRLİĞİ International Association for Accounting Education and Research

2004 YILINDA ÜYE OLUNDU.

Page 3: TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ · UDS 240 Finansal Tabloların Denetiminde Denetçinin Hile ve Usulsüzlüğe İliúkin Sorumluluğu ... UDS 610 Denetlenen İúletmenin İç

MĠSYONUMUZ

Ulusal ve uluslararası Muhasebe Uzmanlığı alanında

bilimsel ve teknolojik geliĢmeleri yakından izleyerek

toplam kalite çerçevesinde mükemmeliyeti yakalamayı

hedefleyen, SMMM veya YMM ruhsatlı yüksek

kalitedeki meslek mensuplarımızla Denetçilik ve

Muhasebe Uzmanlığı faaliyetlerini geliĢtirmektir.

VĠZYONUMUZ

KuruluĢ, amaç ve hedeflerimiz çerçevesinde sürekli

geliĢen, güvenilir ve saygın bir kuruluĢ olarak, hizmet

etmektir.

Page 4: TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ · UDS 240 Finansal Tabloların Denetiminde Denetçinin Hile ve Usulsüzlüğe İliúkin Sorumluluğu ... UDS 610 Denetlenen İúletmenin İç

TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ

EXPERT ACCOUNTANTS’ ASSOCIATION OF TURKEY

GELECEK ON YILDAKĠ STRATEJĠMĠZ

1.Küçük ve Orta Ölçekli Muhasebe büroları ve şirketlerinin (Kısaca Muhasebe firmalarının)Pazar olanaklarını geliştirmek, küresel muhasebe firmalarının haksız rekabetine karşı korumak.

2.Muhasebe Denetim faaliyetlerinin yürütülmesinde izlenecek yol, yöntem ve yordamları geliştirmek ve bu alanda meslek mensuplarının bilgi, beceri ve tip denetim programları ile tip çalışma kâğıtlarını geliştirmek.

3.Kalite Güvence Sisteminin geliştirilmesi

4.Sürekli Mesleki Eğitim programlarının yenilenmesi

5.Uluslararası Muhasebe Standartlarına yakınsak Ulusal Muhasebe Standartlarının uygulamalarının buna göre olmasını desteklemek ve geliştirmek.

6.Uluslararası Denetim Standartlarına yakınsak Ulusal denetim Standartlarının faaliyetlerinin uygulamalarını desteklemek ve geliştirmek.

7.Muhasebe mesleğinin yeni iş alanlarına açılımını sağlamak ve geliştirmek.

8.Uluslararası Etik Kurallarına uyumlu ulusal etik standartlarına uyulmasını sağlamak ve izleyecek etik ikliminin düzeyini yükseltmek.

Page 5: TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ · UDS 240 Finansal Tabloların Denetiminde Denetçinin Hile ve Usulsüzlüğe İliúkin Sorumluluğu ... UDS 610 Denetlenen İúletmenin İç

9.Muhasebe mesleğine giriş ve yeterliliğin sağlanmasında Uluslararası Eğitim Standartlarına uyumlu yapısını oluşturmak ve uygulanmasını sağlamak.

10.KOBi lere yönelik Muhasebe Standartlarını (Tam set TMS/TFRS)yorumlayarak, uygulama zemininin gelişmesi için gerekli çalışmaları yürütmek ve KOBİ’lerde uygulanacak şeklinin kabul görmesine katkıda bulunmak.

11.KOBİlerde yapılacak denetimlerde kullanılacak standartlara katkıda bulunmak ve

uygulanması için gerekli eğitim çalışmalarını yürütmek. Uluslararası Denetim

Standartlarının uyumlu Ulusal Denetim Standartlarının KOBİ lerde uygulamasına

ilişkin kılavuz geliştirmek.

12.İşletmelerde yönetim amaçlı muhasebe anlayışını geliştirmek amacı ile stratejik

maliyet yöntemi ve stratejik yönetim muhasebesi tekniklerinin meslek mensupları

arasında yayılmasını sağlamak.

13.Basel II uygulamalarına işletmelerin uyumlu hale getirilmesinde meslek

mensuplarının eğitim ve gelişmesini sağlamak. Basel III çalışmalarını takip edip,

meslek mensuplarını bilgilendirmek.

14.Derecelendirme konusunda eğitim yapmak ve meslek mensuplarını

bilgilendirmek.

15.UluslararasıMuhasebe Sertifika programı geliştirmek.

16.Risk yönetim ve iş kontrol sistemlerinin oluşturulması, denetim komiteleri ve iç

denetim etkinliği konusunda eğitim ve uygulama çalışmaları yapmak.

17.Meslek tekniğinin örgütlendirilmesi yani Muhasebe denetim faaliyetlerinin ve

diğer Muhasebe faaliyetlerinin örgütlenmesinin muhasebe firmaları tarafından (1

veya daha fazla ortaklı)yürütülmesi ve uygulanacak muhasebe meslek tekniklerinin

geliştirilmesidir.

18.Muhasebe Meslek Hukukunun geliştirilmesi.

19.Meslek disiplini ve yargısını etkinleştirmek.

20.Her Ģey Meleğimiz ve Ülkemiz için.

Page 6: TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ · UDS 240 Finansal Tabloların Denetiminde Denetçinin Hile ve Usulsüzlüğe İliúkin Sorumluluğu ... UDS 610 Denetlenen İúletmenin İç

TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ

EXPERT ACCOUNTANTS’ ASSOCIATION OF TURKEY

RİSK TABANLI DENETİM

VE

DENETİM STANDARTLARI

Hazırlayan

Arif AYTULUN (YMM&BD)

Page 7: TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ · UDS 240 Finansal Tabloların Denetiminde Denetçinin Hile ve Usulsüzlüğe İliúkin Sorumluluğu ... UDS 610 Denetlenen İúletmenin İç

TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ

EXPERT ACCOUNTANTS’ ASSOCIATION OF TURKEY

RİS

K D

EĞER

LEN

DİR

ME

DENETİMİ PLANLA

RİS

KE

KA

RŞI

LIK

VER

ME

EK DENETİM

PROSEDÜRLERİNİ TASARLA

RA

PO

RLA

MA

ELDE EDİLEN DENETİM

KANITLARINI DEĞERLENDİR

RİSK DEĞERLENDİRME PROSEDÜRLERİNİ

UYGULA

EK DENETİM PROSEDÜRLERİNİ

UYGULA

DENETİM RAPORUNU

HAZIRLA

Page 8: TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ · UDS 240 Finansal Tabloların Denetiminde Denetçinin Hile ve Usulsüzlüğe İliúkin Sorumluluğu ... UDS 610 Denetlenen İúletmenin İç

TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ

EXPERT ACCOUNTANTS’ ASSOCIATION OF TURKEY

Page 9: TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ · UDS 240 Finansal Tabloların Denetiminde Denetçinin Hile ve Usulsüzlüğe İliúkin Sorumluluğu ... UDS 610 Denetlenen İúletmenin İç

TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ

EXPERT ACCOUNTANTS’ ASSOCIATION OF TURKEY

Page 10: TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ · UDS 240 Finansal Tabloların Denetiminde Denetçinin Hile ve Usulsüzlüğe İliúkin Sorumluluğu ... UDS 610 Denetlenen İúletmenin İç

ORTAYA ÇIKARMA RĠSKĠ

Page 11: TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ · UDS 240 Finansal Tabloların Denetiminde Denetçinin Hile ve Usulsüzlüğe İliúkin Sorumluluğu ... UDS 610 Denetlenen İúletmenin İç

TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ

EXPERT ACCOUNTANTS’ ASSOCIATION OF TURKEY

DENETĠM STANDARTLARI ETĠK ĠLKEL ISQC 1-KALĠTE KONTROL STANDARTLARI:

UDS 200 Bağımsız Denetçinin Genel Amaçları ve Denetimin UDS lere Göre Yürütülmesi

(Bütün UDS ler UDS 200 dikkate alınarak yorumlanmalıdır.)

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

MÜġTERĠ KABULÜ

UDS 220 Finansal Tablo Denetiminde Kalite Kontrol Risk Değerlendirmesinin Yapılması(ISQC 1 le birlikte yorumlanmalıdır.)

UDS 210 Denetim Sözleşmesinin Şartlarının Belirlenmesi

ĠġLETMEYĠ TANIMA VE DENETĠM PLANI

UDS 240 Finansal Tabloların Denetiminde Denetçinin Hile ve Usulsüzlüğe İlişkin Sorumluluğu

UDS 250 Finansal Tablolar Denetiminde Kanun ve Kuralların Dikkate Alınması

UDS 300 Finansal Tabloların Denetiminin Planlanması

UDS 315 İşletmenin ve İşletme Ortamının Anlaşılması Suretiyle Önemli Yanlış Beyan Riskinin Belirlenmesi ve

Değerlendirilmesi

UDS 320 Denetimin Planlanması ve Yürütülmesinde Önemlilik

UDS 402 Dışarıdan Hizmet Alan İşletmelerde Denetim Yaklaşımı

UDS 600 Özel Hususlar – Grup Finansal Tablolarının Denetimi

UDS 610 Denetlenen İşletmenin İç Denetim Çalışmalarının Kullanılması

UDS 620 Denetçinin Bir Uzmanın Çalışmalarını Kullanması

KANIT TOPLAMA

UDS 230 Denetimin Belgelendirilmesi

UDS 330 Belirlenmiş Risklere Karşı Denetçinin Uygulayacağı Prosedürler

UDS 500 Denetim Kanıtı

UDS 501 Denetim Kanıtı – İlave Konulara İlişkin Önemli Hususlar

UDS 505 Dış Kaynaklardan Doğrulamalar

UDS 510 İlk Denetimler – Açılış Bakiyeleri

UDS 520 Analitik İnceleme Teknikleri

UDS 530 Denetim Örneklemesi

UDS 540 Gerçeğe Uygun Değer Muhasebesi ve İlgili Dipnot Açıklamaları Dahil Muhasebe Tahminlerinin Denetimi

UDS 550 İlişkili Taraflar

ÇALIġMALARIN TAMAMLANMASI

UDS 260 Denetimle İlgili Hususların Yönetimden Sorumlu Kişilerle Görüşülmesi

UDS 265 İç Kontrolde Tespit Edilen Eksikliklerin Yönetimden Sorumlu Kişilere ve Yönetime İletilmesi

UDS 450 Denetim Sürecinde Tespit Edilen Yanlışlıkların Değerlendirilmesi

UDS 560 Bilanço Tarihinden Sonraki Olaylar

UDS 570 İşletmenin Sürekliliği

UDS 580 Yazılı Teyitler

Page 12: TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ · UDS 240 Finansal Tabloların Denetiminde Denetçinin Hile ve Usulsüzlüğe İliúkin Sorumluluğu ... UDS 610 Denetlenen İúletmenin İç

TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ

EXPERT ACCOUNTANTS’ ASSOCIATION OF TURKEY

RAPORLAMA

UDS 700 Finansal Tablolar Üzerinde Görüş Oluşturma ve Raporlama

UDS 705 Bağımsız Denetçi Raporunda Denetçi Görüşünün Değişikliğe Uğraması

UDS 706 Bağımsız Denetçi Raporunda Dikkat Çekilmesi Gereken Hususlar ve Diğer Açıklamalar

UDS 710 Karşılaştırmalı Bilgiler – Önceki Dönem Tutarları ve Karşılaştırmalı Finansal Tablolar

UDS 720 Denetlenmiş Finansal Tabloları İçeren Dokümanlarda Yer Alan Diğer Bilgiler

UZMANLIK GEREKTĠREN ALANLAR

UDS 800 - Özel Amaçlı Denetim Sözleşmeleri Hakkında Bağımsız Denetçi Raporu

UDS 805 - Özel Hususlar - Bireysel Finansal Tabloların ve Finansal Tablolardaki Tek Bir Kalem, Hesap veya Hususun

Denetimi

UDS 810 - Özel Finansal Tablolar Üzerinde Raporlama Çalışmaları

Page 13: TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ · UDS 240 Finansal Tabloların Denetiminde Denetçinin Hile ve Usulsüzlüğe İliúkin Sorumluluğu ... UDS 610 Denetlenen İúletmenin İç

TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ

EXPERT ACCOUNTANTS’ ASSOCIATION OF TURKEY

Müşteri Yeni/Devam

ISA-200/210/

Ön Denetim ISA-240-250

Planlama

ISA-300/320/330/402/600/610/620

İÇ dENETİM GÖZDEN GEÇİRME

315

HESAP BAKİYELERİ DENETİMİ

230/330/500/501/505/510/520/530/540/550

DENETİM TAMAMLAMA

260/265/450/560/570/580

RAPOR YAZILIMI

700/705/706/710/720

ETĠK

KURALLAR VE

KALĠTE

KONTROL

ISQC-1-ISA 220

Page 14: TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ · UDS 240 Finansal Tabloların Denetiminde Denetçinin Hile ve Usulsüzlüğe İliúkin Sorumluluğu ... UDS 610 Denetlenen İúletmenin İç

TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ

EXPERT ACCOUNTANTS’ ASSOCIATION OF TURKEY

RİSK TABANLI DENETİM YAKLAŞIMINDA SÜREÇLERDE

KULLANILACAK STANDARTLAR

MÜŞTERİ KABULÜ

Müşteri Kabulü ile ilgili olarak denetim sözleşmesinden önce müşterinin denetim riskinin belirlenmesi gerekmektedir. Bu

belirleme sonucunda Firma Az Riskli, Orta Riskli veya Çok Riskli olarak belirlenir. Bu nedenle UDS 210 ve 220 standartlar

dikkate alınmalıdır.

UDS 210 Denetim Sözleşmesinin Şartlarının Belirlenmesi. UDS 220 Finansal Tabloların denetiminde Kalite Kontrol, Risk değerlendirmesinin yapılması

RĠSKĠ DEĞERLENDĠRME

İşletmeyi Tanıma ve Planlama

UDS 240 Hile ve Usulsüzlük

UDS 250 Kanun ve Kurallar

UDS 300 Denetim Planlaması

UDS 315 Yanlış Beyan Riskinin Belirlenmesi ve Değerlendirme UDS 320 Planlama ve Yürütümünde Önemlilik UDS 402 Dışardan hizmet alan işletmelerde Denetim Yaklaşımı UDS 600 Özel Hususlar-Grup Finansal Tablo Denetimi UDS 610 Denetlenen işletmenin iç denetim çalışmalarının kullanılması UDS 620 Denetçinin bir uzmanın çalışmalarını kullanması

RĠSKE KARġILIK VERME

Kanıt Toplama

UDS 230 Belgeleme

UDS 330 Prosedür. UDS 500Denetim Kanıtları UDS 501 Denetim Kanıtları - Seçilmiş Konulara İlişkin Özel Hususlar UDS 505 Dış Kaynaktan Doğrulamalar UDS 510 İlk Denetim - Açılış Hesapları UDS 520 Analitik İnceleme Teknikleri UDS 530 Denetim Örneklemesi UDS 540 Gerçeğe Uygun Değer Muhasebesi ve İlişkili Açıklamalar da Dahil Muhasebe Tahminlerinin Denetimi UDS 550 İlişkili Taraflar

RAPORLAMA

ÇalıĢmaların Tamamlanması

UDS 260 Yönetişimden Sorumlularla İletişim UDS 265 İç Kontrol Zayıflıklarının Yönetime ve Yönetişimden Sorumlulara İletilmesi

UDS 450 Denetim Sırasında Tespit Edilen Yanlış Beyanların Değerlendirilmesi

UDS 560 Bilanço Tarihinden Sonraki Olaylar

UDS 570 İşletmenin Sürekliliği

UDS 580 Yazılı Beyanlar

Page 15: TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ · UDS 240 Finansal Tabloların Denetiminde Denetçinin Hile ve Usulsüzlüğe İliúkin Sorumluluğu ... UDS 610 Denetlenen İúletmenin İç

Denetimin sonuçları ve Raporlama 700-799 kodlu denetim Standartlarına göre yapılır.

TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ

EXPERT ACCOUNTANTS’ ASSOCIATION OF TURKEY

DENETÇİ/DENETİM

ULUSAL ULUSLAR ARASI

KGK-660 S.KHK IFAC

KAYIK HARİÇ IAASB* Gözetleme Görevi PIOB**

KAYIK DAHİL

SPK Denetim

BBDK Gözden Geçirme

SİĞORTA Diğer Güvence

DİĞER Kalite Kontrol

İlgili Hizmet Alanında Yüksek Kaliteli

Standart Oluşturma

Ulusal Standartlar ile Uluslararası

Standart yakınlaşmasını sağlamak.

4/7/8 no’lu yönergeler (Muhasebe

Sistemi ile İlgili)

SÖZLEŞME STANDARTLARI

IAASB’nin sözleşme standartları olarak adlandırılan standartlar dört grupta toplanır. 1. Tarihi finansal bilgilerin denetiminde uygulanacak Uluslararası Denetim Standartları - UDS,

(International Standards on Auditing, ISAs), 2. Tarihi finansal bilgilerin incelenmesi çalışmalarında uygulanacak Uluslararası Gözden Geçirme

SözleĢmeleri Standartları (International Standards on ReviewEngagements, ISREs), 3. Tarihi finansal bilgiler dışındaki konularla ilgilenen güvence sözleşmelerinde uygulanacak Uluslararası

Güvence SözleĢmeleri Standartları (International Standards on AssuranceEngagements, ISAEs), ve 4. IAASB tarafından belirlenen derleme ve ilgili hizmet sözleşmeleri gibi üzerinde anlaşılmış prosedürlerin

esas alındığı sözleşmelere uygulanan Uluslararası Ġlgili Hizmetler Standartları (International Standards on Related Services, ISRSs)’dır. 4 no’lu yönerge bilanço ilkeleri, mali tabloların hazırlanışı, dönem sonu işlemleri ile ilgili esasları düzenlerken, 7 no’lu yönerge konsolide finansal tabloların hazırlanışı ile ilgili düzenlemeleri içermektedir.

Page 16: TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ · UDS 240 Finansal Tabloların Denetiminde Denetçinin Hile ve Usulsüzlüğe İliúkin Sorumluluğu ... UDS 610 Denetlenen İúletmenin İç

8 no’lu yönerge ise; muhasebe ile ilgili faaliyet ve belgelerin yasal denetimini üstlenecek kişiler ile ilgili esasları belirlemektedir. (Denetcilerin belirlenmesi esnasında dikkate alınacak yönerge)

*IAASB (International Auditing and Assurance Standarts Board/ Uluslar arası Denetim ve Güvence Standartları Kurulu

** PIOB (Public Interest Oversight Board) Kamu Yararı Gözetim Kurulu

ETĠK ĠLKELER : Bağımsız Denetim KuruluĢları ve Bağımsız Denetçilerin Uyacakları Etik Ġlkeler:

Doğruluk Mesleki ġüphecilik

Tarafsızlık Bağımsızlık

MeslekiYeterlilik ve Özen Mesleki Özen ve Titizlilik

Gizlilik Ticaret ve Mesleğe aykırı faaliyet yasağı

Profesyonel DavranıĢ Reklam yasağı

Sır saklama yükümlülüğü

KarĢılıklı iliĢkiler ve haksız rekabet

DENETİM ŞİRKETİNİN (KÜÇÜK-BÜYÜK) AMAÇ

UNSUR

POLİTİKA VE PROSEDÜRLERİ

KALİTEYE İLİŞKİN LİDERLİK

ETİK

BAĞIMSIZLIK-Şekilde/Özde

MÜŞTERİ İLŞKİSİ VE DENETİM SÖZLEŞMESİNİN KABULÜ VE DEVAMI

İNSAN KAYNAKLARI

DENETİMİN YÜRÜTÜLMESİ

KALİTE TUTARLILIĞI

YETKİLENDİRME VE GÖZETİM

GÖZDEN GEÇİRME

ISQC-1-KKS-1

Finansal Tabloların Bağımsız Denetim ve

Sınırlı Bağımsız Denetimleri ile Diğer

Güvence Denetimleri ve ilgili Hizmetleri

Yürüten Bağımsız Denetim KuruluĢları

ve Bağımsız Denetçiler için Kalite

Kontrol Standartları BDS-220

Finansal Tabloların

Denetiminde Kalite

Kontrol(Her bir Denetim

Projesi için)

BDS-200

Bağımsız Denetçinin Genel

Amaçları ve Bağımsız

Denetimin Bağımsız Denetim

Standartlarına uygun olarak

Yürütülmesi (Genel Çerçeve)

Etik Ġlkeler

DENETĠM ġĠRKETĠ

BDS 210 Bağımsız

Denetim SözleĢmesinin

ġartları Üzerinde

AnlaĢmaya Varılması

Page 17: TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ · UDS 240 Finansal Tabloların Denetiminde Denetçinin Hile ve Usulsüzlüğe İliúkin Sorumluluğu ... UDS 610 Denetlenen İúletmenin İç

ÇALIŞMA KAĞITLARI

İZLEME

KKS BELGELEMESİ

TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ

EXPERT ACCOUNTANTS’ ASSOCIATION OF TURKEY

ETĠK BÖLÜM A – IESBA ETIK KURALLARI’NIN GENEL UYGULANISI

100 GiriĢ ve Temel Ġlkeler

100.5 Temel İlkeler

100.6 Kavramsal Çerçeve Yaklaşımı

100.12 Tehditler ve Önlemler

100.17 Etik Çatışmalarının Çözülmesi

110 Dürüstlük

120 Tarafsızlık 130 Mesleki Yeterlilik ve Gerekli Özen

140 Gizlilik

150 Mesleki DavranıĢ

BÖLÜM B –SERBEST ÇALISAN MUHASEBE MESLEK MENSUPLARI 200 GiriĢ

200.3 Tehditler ve Önlemler

210 Mesleki Görevlendirme

210.1 Müşteri Kabulü

210.6 Sözleşme Kabulü

210.9 Mesleki Görevlendirmedeki Değişiklikler

220 Çıkar ÇatıĢması

230 Ġkinci GörüĢler

240 Ücret ve Diğer ÇeĢit Ödemeler

250 Mesleki Hizmetlerin Pazarlanması

260 Hediye ve Ġkramlar

270 MüĢteriden Emanet Olarak Alınan Varlıklar

280 Tarafsızlık - Bütün Hizmetler

290 Bağımsızlık - Denetim ve Ġnceleme SözleĢmeleri

290.1 Kısmın Yapısı

290.4 Bağımsızlığa Kavramsal Bir Çerçeve YaklaĢımı

290.13 Denetim Ağları ve Denetim Ağı Firmaları

290.25 Kamu Yararına Haiz ĠĢletmeler

290.27 ĠliĢkili ĠĢletmeler

290.28 YönetiĢimden Sorumlu Olanlar

290.29 Belgelendirme

290.30 SözleĢme Dönemi

290.33 BirleĢmeler ve Alımlar

290.39 Diğer Konular

290.100 Kavramsal Çerçeve YaklaĢımının Bağımsızlığa Uygulanması 290.102 Finansal Çıkarlar

290.118 Krediler ve Teminatlar

290.124 Is ĠliĢkileri

Page 18: TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ · UDS 240 Finansal Tabloların Denetiminde Denetçinin Hile ve Usulsüzlüğe İliúkin Sorumluluğu ... UDS 610 Denetlenen İúletmenin İç

290.127 Ailevi ve KiĢisel ĠliĢkiler

290.134 Denetim MüĢterisinde Ġstihdam

290.142 Denetim MüĢterisinin Geçici Eleman Tahsis Edilmesi

290.143 Denetim MüĢterisine Yakın Zamanda Verilen Hizmet

290.146 Denetim MüĢterisinin Yöneticisi ya da Yetkilisi Olarak Hizmet Vermek

290.150 Kıdemli Personelin Denetim MüĢterisiyle Uzun Süreli ĠliĢkisi (Ortak Rotasyonu da Dahil)

290.156 Denetim MüĢterisine Güvence-dıĢı Hizmetlerin Sağlanması

290.162 Yönetim Sorumlulukları

290.167 Muhasebe Kayıtları ve Finansal Tabloların Hazırlanması 290.175 Değerleme Hizmetleri

290.181 Vergi Hizmetleri

290.195 İç Denetim Hizmetleri

290.201 IT Sistemleri Hizmetleri

290.207 Dava Desteği Hizmetleri

290.209 Hukuki Hizmetler

290.214 İşe Alım Hizmetleri

290.216 Kurumsal Finans Hizmetleri

290.220 Ücretler

290.220 Ücretler — Nisbi Büyüklük

290.223 Ücretler - Gecikmiş 290.224 Koşullu Ücretler

290.228 Ödüllendirme ve Değerlendirme Politikaları

290.230 Hediye ve Ġkramlar

290.231 Aktüel ya da KarĢı Davalar

290.500 Kullanım ve Dağıtım Hakkında bir Kısıtlama Ġçeren Raporlar

290.505 Kamu Yararına Haiz İşletmeler

290.506 İlişkili İşletmeler

290.507 Denetim Ağları ve Denetim Ağı Firmaları

290.508 Finansal Çıkarlar, Krediler ve Teminatlar, Yakın Ticari İlişkiler İle Ailevi ve Kişisel İlişkiler

290.513 Denetim Müşterisinde İstihdam

290.514 Güvence-dışı Hizmetlerin Sağlanması

291 Bağımsızlık - Diğer Güvence SözleĢmeleri (Revize 1.4.2014 de yürürlüğe girecek)

291.1 Kısmın Yapısı

291.4 Bağımsızlığa Kavramsal Bir Çerçeve YaklaĢımı

291.12 Güvence SözleĢmeleri

291.17 Beyan Esaslı Güvence SözleĢmeleri

291.20 Doğrudan Raporlamalı Güvence SözleĢmeleri

291.21 Kullanım ve Dağıtım Hakkında bir Kısıtlama Ġçeren Raporlar

291.28 Çoklu Sorumlu Taraflar

291.29 Belgelendirme

291.30 SözleĢme Dönemi

291.33 Diğer Konular

291.100 Kavramsal Çerçeve YaklaĢımının Bağımsızlığa Uygulanması 291.104 Finansal Çıkarlar

291.113 Krediler ve Teminatlar

291.119 ĠĢ ĠliĢkileri

291.121 Ailevi ve KiĢisel ĠliĢkiler

291.128 Güvence MüĢterisinde Ġstihdam

291.132 Güvence MüĢterisine Yakın Zamanda Verilen Hizmet

291.135 Güvence MüĢterisinin Yöneticisi ya da Yetkilisi Olarak Hizmet Vermek

291.139 Kıdemli Personelin Güvence MüĢterisi ile Uzun Süreli ĠliĢkisi

291.140 Güvence MüĢterisine Güvence-dıĢı Hizmetlerin Sağlanması

291.143 Yönetim Sorumlulukları

291.148 Diğer Konular 291.151 Ücretler

291.151 Ücretler — Nisbi Büyüklük

291.153 Ücretler - GecikmiĢ

291.154 KoĢullu Ücretler

291.158 Hediye ve Ġkramlar

291.159 Aktüel ya da KarĢı Davalar

Page 19: TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ · UDS 240 Finansal Tabloların Denetiminde Denetçinin Hile ve Usulsüzlüğe İliúkin Sorumluluğu ... UDS 610 Denetlenen İúletmenin İç

Yorum 2005-1 (2009 revizesi)

BÖLÜM C – ISLETMELERDE ÇALISAN MUHASEBE MESLEK MENSUPLARI

300 GiriĢ 310 Potansiyel AnlaĢmazlıklar

320 Bilginin Hazırlanması ve Raporlanması (Revize 1.7.2014 de yürürlüğe girecek)

330 Yeterli Uzmanlıkla Hareket Etme

340 Finansal Çıkarlar (Revize 1.7.2014 de yürürlüğe girecek)

350 RüĢvetler

350.1 Teklif Alma

350.5 Teklifte Bulunma

Page 20: TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ · UDS 240 Finansal Tabloların Denetiminde Denetçinin Hile ve Usulsüzlüğe İliúkin Sorumluluğu ... UDS 610 Denetlenen İúletmenin İç

TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ

EXPERT ACCOUNTANTS’ ASSOCIATION OF TURKEY

TMS/TFRS 2014 Seti

FĠNANSAL RAPORLAMAYA ĠLĠġKĠN KAVRAMSAL ÇERÇEVE

TFRS 1 TÜRKĠYE FĠNANSAL RAPORLAMA STANDARTLARININ ĠLK UYGULAMASI

TFRS 2 HĠSSE BAZLI ÖDEMELER

TFRS 3 ĠġLETME BĠRLEġMELERĠ

TFRS 4 SĠGORTA SÖZLEġMELERĠ

TFRS 5 SATIġ AMAÇLI ELDE TUTULAN DURAN VARLIKLAR VE DURDURULAN FAALĠYETLER

TFRS 6 MADEN KAYNAKLARININ ARAġTIRILMASI VE DEĞERLENDĠRĠLMESĠ

TFRS 7 FĠNANSAL ARAÇLAR: AÇIKLAMALAR

TFRS 8 FAALĠYET BÖLÜMLERĠ

TFRS 9 (2010 Versiyonu) FĠNANSAL ARAÇLAR

TFRS 9 (2011 Versiyonu) FĠNANSAL ARAÇLAR -1.1.2018 e ertelendi

TFRS 10 KONSOLĠDE FĠNANSAL TABLOLAR

TFRS 11 MÜġTEREK ANLAġMALAR

TFRS 12 DĠĞER ĠġLETMELERDEKĠ PAYLARA ĠLĠġKĠN AÇIKLAMALAR

TFRS 13 GERÇEĞE UYGUN DEĞER ÖLÇÜMÜ

TFRS 14 DÜZENLEYĠCĠ ERTELEME HESAPLARI -1.1.2016

TMS 1 FĠNANSAL TABLOLARIN SUNULUġU

TMS 2 STOKLAR

TMS 7 NAKĠT AKIġ TABLOLARI

TMS 8 MUHASEBE POLĠTĠKALARI, MUHASEBE TAHMĠNLERĠNDE DEĞĠġĠKLĠKLER VE HATALAR

TMS 10 RAPORLAMA DÖNEMĠNDEN (BĠLANÇO TARĠHĠNDEN) SONRAKĠ OLAYLAR

TMS 11 ĠNġAAT SÖZLEġMELERĠ

TMS 12 GELĠR VERGĠLERĠ

TMS 16 MADDĠ DURAN VARLIKLAR

TMS 17 KĠRALAMA ĠġLEMLERĠ

TMS 18 HASILAT

TMS 19 ÇALIġANLARA SAĞLANAN FAYDALAR

TMS 20 DEVLET TEġVĠKLERĠNĠN MUHASEBELEġTĠRĠLMESĠ VE DEVLET YARDIMLARININ AÇIKLAMASI

TMS 21 KUR DEĞĠġĠMĠNĠN ETKĠLERĠ

TMS 23 BORÇLANMA MALĠYETLERĠ

TMS 24 ĠLĠġKĠLĠ TARAF AÇIKLAMALARI

TMS 26 EMEKLĠLĠK FAYDA PLANLARINDA MUHASEBELEġTĠRME ve RAPORLAMA

TMS 27 BĠREYSEL FĠNANSAL TABLOLAR

TMS 28 ĠġTĠRAKLERDEKĠ VE Ġġ ORTAKLIKLARINDAKĠ YATIRIMLAR

TMS 29 YÜKSEK ENFLASYONLU EKONOMĠLERDE FĠNANSAL RAPORLAMA

TMS 32 FĠNANSAL ARAÇLAR: SUNUM

Page 21: TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ · UDS 240 Finansal Tabloların Denetiminde Denetçinin Hile ve Usulsüzlüğe İliúkin Sorumluluğu ... UDS 610 Denetlenen İúletmenin İç

TMS 33 HĠSSE BAġINA KAZANÇ

TMS 34 ARA DÖNEM FĠNANSAL RAPORLAMA

TMS 36 VARLIKLARDA DEĞER DÜġÜKLÜĞÜ

TMS 37 KARġILIKLAR, KOġULLU BORÇLAR VE KOġULLU VARLIKLAR

TMS 38 MADDĠ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR

TMS 39 FĠNANSAL ARAÇLAR: MUHASEBELEġTĠRME VE ÖLÇME

TMS 40 YATIRIM AMAÇLI GAYRĠMENKULLER

TMS 41 TARIMSAL FAALĠYETLER

TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ

EXPERT ACCOUNTANTS’ ASSOCIATION OF TURKEY

DEĞĠġECEK DENETĠM STANDARTLARI(7)

Proje, denetçi raporunun iletiĢim anlamında değerinin artırılmasını hedefliyordu.

Projenin sonunda yeni bağımsız denetçi raporlama standartları UDGSK

tarafından Ocak 2015’te yayımlandı. Bu geliĢme, bağımsız denetimin değerini

artıracak çok önemli bir adım olarak kabul ediliyor.

HALKA AÇIK ŞİRKETLER

Halka açık Ģirketler için yürürlüğe girecek en önemli değiĢim, bu Ģirketlerin

denetçi raporlarında Ģirket yöneticileriyle görüĢülen bir dizi kritik, denetçi

tarafından en riskli görülen ve en çok muhakeme edilen alanlara iliĢkin

açıklamalara yer verilmesi. Yeni raporlarda bu konuların neden denetim

açısından en çok muhakeme edilen konular olduğuna iliĢkin denetçinin

değerlendirmelerine ve nasıl ele alındığına yer verilecek. Sözü edilen

açıklamaların yazılması denetçi raporu açısından çok önemli bir değiĢiklik olup

kullanıcıların denetimden daha fazla bilgi almaya iliĢkin taleplerini karĢılayan

önemli bir araçtır.

KONULAR NASIL BELĠRLENECEK?

UDGSK, uygulamada tutarlılık sağlanması için yeni standardın, kritik denetim

konularının nasıl belirleneceğine ve bu konuların iletiĢimine iliĢkin hususlarda

rehberlik yapmasının gerekliliğini kabul etti. Buna bağlı olarak UDS 701

standardı, denetçiler için üst yönetimden sorumlu olanlarla gerçekleĢtirilecek

iletiĢimi baĢlangıç noktası yapan bir karar çerçevesine yer veriyor.

Page 22: TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ · UDS 240 Finansal Tabloların Denetiminde Denetçinin Hile ve Usulsüzlüğe İliúkin Sorumluluğu ... UDS 610 Denetlenen İúletmenin İç

GerçekleĢtirilen iletiĢimleri temel alarak denetçi, dikkat gerektiren önemli

hususları belirliyor. Bu gerekliliği yerine getirirken denetçinin, UDS 315 ĠĢletme

ve Çevresini Tanımak Suretiyle Önemli YanlıĢlık Risklerinin Belirlenmesi

standardı uyarınca belirlenen önemli riskleri ve önemli yanlıĢlık içerme riski

yüksek olan alanları açıkça değerlendirmek zorunda. Ek olarak denetçilerin

finansal tablolarda kullanılan önemli yönetim muhakemelerinin

değerlendirilmesine iliĢkin hususları da incelemesi gerekiyor. Bunların arasında

yüksek tahmini belirsizlik içeren muhasebe tahminleri de yer alıyor. Ayrıca

UDS 701 standardı, çok nadir durumlarda denetçinin iĢletmenin kamuya

açıklamadığı hassas hususlara denetçi raporunda yer vermemesine izin veriyor.

Fakat UDGSK, bunun bazı hassas hususların denetçi raporunda yer almasını

yasaklamak gibi yorumlanmamasında mutabık kaldı.

KRĠTĠK DENETĠM KONULARI

Kritik denetim konusu tanımının, hususun neden en önemli olduğu ve hususun

denetimde nasıl ele alındığı ve ilgili dipnot referanslarını içermesi gerekiyor. Ek

olarak denetçi, kritik denetim konusunun tanımında uyguladığı prosedürlerin

sonucuna ve hususa iliĢkin önemli gözlemlerine yer verebilir. Denetçinin bu

tanımları açıklarken kullandığı dile önem göstermesi gerekiyor. Kullanılan dilin,

iĢletmenin özel koĢullarını ele alması ve denetçinin ilgili hususu çözüme

kavuĢturmadan görüĢ oluĢturduğu izlenimini vermemesi gerekiyor. Eğer

denetim sırasında kritik denetim konuları belirlenmediyse yine de denetçi

görüĢünde kritik denetim konuları bölümünün yer alması ve denetçinin herhangi

bir hususla karĢılaĢmadığı ifadesine yer vermesi gerekiyor. Denetçi görüĢlerinde

yer alan mevcut diğer hususlar ve dikkat çekilmesi gereken hususlar paragrafları

korunuyor ama bu paragrafların kritik denetim konularını ifade etmek için

kullanılmasına izin verilmiyor.

Uluslararası Denetim Standartlarına (UDS’ler) uygun olarak yapılan denetimler

için yeni denetim standartlarının 15 Aralık 2016 ve sonrasında sona eren yıllık

hesap dönemleri için yürürlüğe girecek olmasına rağmen denetçiler, bu

standartları daha erken uygulamayı seçebilirler.

DEĞĠġEN ULUSLARARASI DENETĠM STANDARTLARI (UDS)

UDS 700 (Revize) Finansal Tablolara ĠliĢkin GörüĢ OluĢturma ve Raporlama

1. Yeni UDS 701 Bağımsız Denetçi Raporunda Temel Denetim Hususlarının

ĠletiĢimi

2. UDS 705 (Revize) Bağımsız Denetçi Raporunda Olumlu GörüĢ DıĢında Bir

GörüĢ Verilmesi

Page 23: TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ · UDS 240 Finansal Tabloların Denetiminde Denetçinin Hile ve Usulsüzlüğe İliúkin Sorumluluğu ... UDS 610 Denetlenen İúletmenin İç

3. UDS 706 (Revize) Bağımsız Denetçi Raporunda Yer Alan Dikkat Çekilen

Hususlar Ve Diğer Hususlar Paragrafları

4. UDS 570 (Revize) ĠĢletmenin Sürekliliği

5. UDS 260 (Revize) Üst Yönetimden Sorumlu Olanlarla Kurulacak ĠletiĢim

UDGSK bu standartları geliĢtirirken uluslararası araĢtırmalardan, farklı gruplarla

yapılan görüĢ alıĢveriĢlerinden faydalandı.

Uluslararası araĢtırmalar, finansal tablo kullanıcılarının yaklaĢımları üzerine

yapılan akademik çalıĢmalar üzerine yoğunlaĢtı. GörüĢ alıĢveriĢleriyse ulusal

denetim standardı belirleyicilerle olan görüĢ alıĢveriĢlerini içerdi. GörüĢ

alıĢveriĢinde bulunulan standart belirleyicilerin baĢında Avrupa Komisyonu

(EC), BirleĢik Krallık Finansal Raporlama Konseyi (UK FRC), Amerika

BirleĢik Devletleri Halka Açık ġirketler Muhasebe Gözetim Kurulu (PCAOB)

geliyor.

ISA 700 (Revised) -Overarching Standard for Auditor Reporting

New Key Audit Matter Section ISA

701

Modifications to auditor's opinions ISA 705 Revised

Enhanced auditor reporting related to going Concem ISA 570 Revised

New Other information

section ISA 720 Revised Coming

soon

Revisions to ISA 260 and 706 assult of ISA 701 and comforming amendments to related ISAs 210,220,230,510,540,580,600,710

Page 24: TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ · UDS 240 Finansal Tabloların Denetiminde Denetçinin Hile ve Usulsüzlüğe İliúkin Sorumluluğu ... UDS 610 Denetlenen İúletmenin İç

TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ

EXPERT ACCOUNTANTS’ ASSOCIATION OF TURKEY

YENĠ DENETÇĠ RAPORU ÖRNEĞĠ

GENEL KURUL’a hitaben yazılacak.

GÖRÜġ Finansal Tablo Denetimin en önemli çıktısını daha ön plana çıkartmak

Genel ve Standart metinlerin arkasına atmamak

GörüĢün Dayanağı paragrafı Olumlu GörüĢte bile (hemen görüĢün arkasından gelmeli)

GörüĢümüze göre iliĢikteki finansal tablolar, …………… ġirketinin 31 Aralık 2016 tarihi

itibarıyla finansal durumunu ve aynı tarihte sona eren hesap dönemine ait finansal

performansını ve nakit akıĢlarını, Türkiye Muhasebe Standartlarına uygun olarak tüm önemli

yönleriyle gerçeğe uygun bir biçimde sunmaktadır.

GÖRÜġÜN DAYANAĞI

Yaptığımız bağımsız denetim Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu

tarafından yayımlanan Türkiye Denetim Standartlarının bir parçası olan Bağımsız Denetim

Standartlarına (BDS) uygun olarak yürütülmüĢtür. Bu standartlarda düzenlenen

sorumluluklarımız raporumuzun “Denetçinin Finansal Tabloların Denetimine ĠliĢkin

Sorumlulukları” baĢlıklı bölümünde detaylıca açıklanmıĢtır. Kurum tarafından yayımlanan

Bağımsız Denetçiler için Etik Kurallar ile uyumlu olarak ……… ġirketinden bağımsız olup,

üstlendiğimiz diğer etik sorumluluklar da tarafımızca yerine getirilmiĢtir. Bağımsız denetim

sırasında elde ettiğimiz denetim kanıtlarının, görüĢümüzün oluĢturulması için yeterli ve uygun

bir dayanak oluĢturduğuna inanıyoruz.

Yönetimin ve denetçinin sorumluluklarına yönelik daha net açıklamalar.

ĠĢletmenin sürekliliğine iliĢkin önemli bir belirsizliğin belirlenmesi durumunda denetçi raporunda ayrı

bir bölüm açılması « ĠĢletmenin Sürekliliği ile ilgili Önemli Belirsizlik»

ĠĢletmenin sürekliliğine yönelik F/T açıklamalarının daha fazla sorgulanmasına yönelik yeni yükümlülükler

YATIRIMCILAR: ERKEN UYARI Sağlanabilir mi*

Page 25: TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ · UDS 240 Finansal Tabloların Denetiminde Denetçinin Hile ve Usulsüzlüğe İliúkin Sorumluluğu ... UDS 610 Denetlenen İúletmenin İç

ĠĢletmenin Sürekliliğine Yönelik DeğiĢiklikler: 1. Denetçi raporunda; yönetimin ve Denetçinin ĠĢletmenin Sürekliliğine yönelik

Sorumluluklarına iliĢkin daha fazla açıklamalar. 2. ĠĢletmenin Sürekliliği varsayımını kullanmak uygun değilse (Ancak yönetim kullanmıĢsa);

3. Olumsuz GörüĢ ve durumun olumsuz görüĢün dayanağı paragrafında açıklanması Önemli bir

belirsizliğin mevcudiyeti durumunda; iĢletmenin sürekliliği varsayımını kullanmak uygunsa ve finansal

tablo dipnotlarında yeterli açıklama yapılmıĢsa);

Olumlu GörüĢ ve

«ĠĢletmenin Sürekliliği ile ilgili Önemli Belirsizlik» baĢlığı altında ilgili belirsizlik açıklanmalı

Ġlgili F/T dipnotuna referans verilmeli

GörüĢün ilgili husustan dolayı değiĢmediği de belirtilmeli

4. Önemli bir belirsizliğin mevcudiyeti durumunda; iĢletmenin sürekliliği varsayımını kullanmak uygunsa ancak finansal tablo dipnotlarında yeterli açıklama yapılmamıĢsa);

Olumsuz veya ġartlı GörüĢ ve

Durumun olumsuz (Ģartlı) görüĢün dayanağı paragrafında açıklanması

ĠĢletmenin sürekliliğine iliĢkin belirlenen önemli bir belirsizlik kilit denetim konusu

olarak nitelendirilebilse bile « ĠĢletmenin Sürekliliği ile ilgili Önemli Belirsizlik» baĢlığı

altında ayrıca denetçi raporunda gösterilir.

ĠġLETMENĠN SÜREKLĠLĠĞĠ ĠLE ĠLGĠLĠ ÖNEMLĠ BELĠRSĠZLĠK (Varsa)

…………….. ġirketinin 31 Aralık 2016 tarihinde sona eren yıl boyunca ……. tutarında net

zarar ettiğini ve bu tarih itibarıyla Ģirketin kısa vadeli borçlarının toplam varlıklarını ……

tutarında aĢtığını gösteren 6 numaralı finansal tablo dipnotuna dikkat çekeriz. 6 numaralı

finansal tablo dipnotunda ifade edilen diğer hususlarla birlikte bu olay veya Ģartlar, iĢletmenin

sürekliliğinin devamına iliĢkin ciddi Ģüphe oluĢturabilecek önemli bir belirsizliğin varlığını

göstermektedir. GörüĢümüz bu hususa dayanılarak değiĢtirilmemiĢtir

KĠLĠT DENETĠM HUSUSLARI

Kilit denetim konuları meslekî muhakememize göre, cari dönem finansal tablolarında

gerçekleĢtirdiğimiz denetimde en çok önem arz eden konular olmuĢtur. Bu konular, finansal

tabloların tamamında gerçekleĢtirdiğimiz denetimin kapsamında ve bu tablolara iliĢkin görüĢ

oluĢturmamızda dikkate alınmıĢtır bu nedenle söz konusu konulara iliĢkin ayrıca bir görüĢ

bildirmemekteyiz.

(Her bir kilit denetim konusuna burada yer verilecek)

ġerefiye

-TMS kapsamında ġerefiyenin her yıl değer düĢüklüğü testi yapılması gerekiyor- Denetçi

açısından söz konusu denetim kapsamında en çok önem arz eden konular arasında

görülüyorsa burada açıklanacak (Neden önemli, nasıl ele alındı ve varsa Finansal tablo

dipnotu burada açıklanmalı?

Finansal Araçların Değerlemesi

Hasılatın MuhasebeleĢtirilmesi

DĠĞER BĠLGĠLER

Raporun Formatında esneklik

Diğer bilgileri ele alan yeni bir bölüm

Bağımsızlık ve etik yükümlülüklere vurgu

Sorumlu denetçinin isminin raporda yer alması

Sorumluluklara ve denetime iliĢkin daha fazla açıklama

*** Sayı denetimden denetime değiĢebilir.

Page 26: TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ · UDS 240 Finansal Tabloların Denetiminde Denetçinin Hile ve Usulsüzlüğe İliúkin Sorumluluğu ... UDS 610 Denetlenen İúletmenin İç

*** En az 1 adet olması bekleniyor

***KDK’ların sıralaması önem derecelerine göre

Yönetimin diğer bilgilerden sorumlu olduğu

- Diğer bilgilerin tanımlanması

- Denetçinin görüĢünün kapsamında olmadığı (Türkiye de ayrı bir görüĢ verilmesi

gerekmektedir.)

- Raporlanacak bir hususun olup olmadığı

Yönetimin ve ÜST YÖNETĠMDEN SORUMLU OLANLARIN Finansal Tablolara ĠliĢkin

Sorumluluğu

TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ

EXPERT ACCOUNTANTS’ ASSOCIATION OF TURKEY

Yönetimin ve ÜST YÖNETĠMDEN SORUMLU OLANLARIN Finansal Tablolara ĠliĢkin

Sorumluluğu

Bağımsız Denetçinin Sorumluluğu

Mevzuattan Kaynaklanan Diğer Yükümlülüklere ĠliĢkin Rapor

Ġmza/10.03.2016/ Denetçi adresi

Page 27: TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ · UDS 240 Finansal Tabloların Denetiminde Denetçinin Hile ve Usulsüzlüğe İliúkin Sorumluluğu ... UDS 610 Denetlenen İúletmenin İç

TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ

EXPERT ACCOUNTANTS’ ASSOCIATION OF TURKEY

BAĞIMSIZ DENETĠM ġĠRKETĠ ORGANĠGRAMI-

Örnek

ORTAK

STATÜSÜNDE

KÂR

DAĞITIMI

Kârın %30 u

Ortaklara

verilecektir.

Bakiye

1.Merkez

2.Bölge

3.Ulusal

olarak

dağıtılır.

HĠSSE

HAKĠMĠYETLĠ

Yönetici

Ortak(Sor Ort

BaĢ Denetçi)

Ortalıkta Fazla

Gözükmez.

ORTAKLAR

KURULU

Ortak(Fiilen

Denetime Gider)

Müdür (Ortak

olmayıp,Fiilen

denetçilik yapar

YÖNETĠM

KURULU

YÖNETĠM KURULU HER BĠR BÖLÜMDEN SORUMLUDUR.

KALĠTE

GÜVENCE

SĠSTEMĠ

BÖLÜMÜ

DENETĠM

BÖLÜMÜ

PAZARLAMA

BÖLÜMÜ

ĠNSAN

KAYNAĞI

BÖLÜMÜ

EĞĠTĠM

BÖLÜMÜ

DENETĠM

YAPMAZ

ĠĢi alınca

DenetimĠ

Bölümüne devir

eder.

BANKACILIK

a.Personel

seçimi ve iĢe

alım

b.Personel iĢe

alındıktan

ĠÇ EĞĠTĠM

KALĠTE

KONTROL

BÖLÜMÜ

FĠNANSAL

KURULUġLAR DIġ EĞĠTĠM

Page 28: TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ · UDS 240 Finansal Tabloların Denetiminde Denetçinin Hile ve Usulsüzlüğe İliúkin Sorumluluğu ... UDS 610 Denetlenen İúletmenin İç

SĠĞORTACILIK

sonra

1.ġirket

Kültürünü

ögretmek.

2.ġirketin

DNA sına

uyumlu hale

getirmek.

ĠNġAAT

ÜRETĠM

TĠCARĠ

ĠġLETME

HĠZMET

ĠġLETMELERĠ

Denetim Firması

her sektör için el

kitabı

geliĢtirmelidir.

TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ

EXPERT ACCOUNTANTS’ ASSOCIATION OF TURKEY

Kalite Kontrol Yöneticisi

KALĠTE

KK.YÖNETĠCĠSĠ

KALĠTE

KONTROL

REHBERĠ

SĠSTEMĠ

POLĠTĠKALAR

PROROSEDÜ

R

ETĠK

HÜKÜMLER

DÜRÜSTLÜK

TARAFSIZLIK

MESLEKĠ

YETERLĠLĠK VE

ÖZEN SIR

SAKLAMA

POLĠTĠKALA

R

Page 29: TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ · UDS 240 Finansal Tabloların Denetiminde Denetçinin Hile ve Usulsüzlüğe İliúkin Sorumluluğu ... UDS 610 Denetlenen İúletmenin İç

DENETĠM EKĠBĠ

1. FĠNANSAL (MALĠ) TABLOLAR

Muhasebe sisteminin verileri toplayarak işlediği ve raporladığı tablolara finansal tablolar

denilmektedir. Finansal bilginin temelini, genel finansal tablolar oluşturmaktadır. Bu tablolar,

Bilanço, Gelir Tablosu, Nakit Akım(Akış) Tablosu ve Öz Kaynak Değişim Tablosudur.

2. FĠNANSAL TABLOLARIN AMAÇLARI Finansal tabloların amaçları şunlardır:

Yatırımcılar, kredi verenler ve diğer ilgililer için karar almada yararlı bilgiler sağlamak.

Gelecekteki nakit akımlarını değerlendirmede yararlı bilgiler sağlamak.

Varlıklar, kaynaklar ve bunlardaki değişiklikler ile işletme faaliyet sonuçları hakkında bilgi

sağlamak.

3. MALĠ TABLOLARDAKĠ BĠLGĠLERĠN ÖZELLĠKLERĠ

Mali tablolarda yer alan bilgilerin karar vericiler tarafından en iyi şekilde ve süratle kullanılabilmesi

için bu tabloların anlaşılabilir, ihtiyaca uygun, güvenilir, karşılaştırılabilir olması, zamanında

düzenlenmesi gerekir.

4. FĠNANSAL TABLOLARIN ANALĠZ TEKNĠKLERĠ o Yatay Analiz (Karşılaştırmalı Tablolar analizi)

o Dikey Analiz (Yüzde Yöntemi İle Analiz)

o Trend Analizi (Eğilim Yüzdeleri İle Analiz)

o Oran Analizi

5. TREND ANALĠZĠ (Eğilim Yüzdeleri Ġle Analiz)

5.1 Trend Analizinin Niteliği

Bu yöntemde, finansal tablolarda baz yıl olarak belirlenen bir yıla ait tutarlar 100 kabul edilerek,

bunu izleyen dönemlere ilişkin aynı tür değerlerin baz yılına göre yüzde olarak değişimi

ĠNSAN

KAYNAKLARI

MÜġTERĠ

ĠLĠġKĠSĠ

DENETĠM

SÖZLEġMESĠN

ĠN KABULÜ

DENETĠM

SÖZLEġMESĠNĠN

DEVAM

ETTĠRĠLMESĠ

Denetimde

DüĢündüğünü

yaz, Yazdığını

Uygula ve

ekibine Öğret

BAĞIMSIZLIK

ETĠK ĠLKELER

STANDARTLA

R

ÖZDE

ALGI

DENETĠM

KALĠTESĠNĠN

GÖZDEN

GEÇĠRĠLMESĠ KKS

BELGELEME ĠZLEME

Page 30: TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ · UDS 240 Finansal Tabloların Denetiminde Denetçinin Hile ve Usulsüzlüğe İliúkin Sorumluluğu ... UDS 610 Denetlenen İúletmenin İç

hesaplanmaktadır. Trend analizi veya indeks yöntemi ismi ile anılan bu yöntem, işletmede

dinamik analiz yapılmasına olanak vermektedir. Bu yöntemde, işletmelerin finansal tablolarında

yer alan kalemlerin dönemler arasında göstermiş olduğu artış veya azalışlar saptanmakta ve bu

değişikliklerin temel yıla göre oransal önemleri ortaya konularak işletmenin gelişme yönü

incelenmektedir.

5.2Trend Analizi Yöntemi

Birbirini izleyen dönemlere ait (Beş veya daha fazla dönem) mali tablolardaki kalemlerin baz

alınan yıla göre gösterdiği artış ve azalışlar yüzde olarak hesaplanır.

5.3 Trend Analizinin Formülü:

Analizi yapılan yılların mali tablolarındaki kalem tutarları baz alınan yılın ilgili kalem tutarlarına

bölünür ve çıkan rakamlar yüzle çarpılmak suretiyle artış veya azalış eğilim yüzdeleri hesaplanır.

Analiz Yılı İlgili Kalem Tutarı

Eğilim Yüzdesi : ---------------------------------------- x 100

Baz Alınan Yıl Kalem Tutarı

5.4 Dikkat edilmesi gereken noktalar

Bir kalemin baz yıl rakamı yoksa, bir sayının sıfıra bölünmesi sonsuz çıkacağından, o kalemin

diğer yıllara ilişkin eğilim yüzdesi hesaplanmaz. Eğilim yüzdeleri daima pozitif olup, 100’ün

üzerindekiler artışı; 100’ün altındakiler azalışı ifade eder. Eğer yıllar itibariyle yüzdeler hep 100’ün

üzerinde seyrediyorsa o kalemde artış eğiliminin (artış trendinin) olduğu, hep 100’ün altında

seyrediyorsa azalış eğiliminin olduğu belirtilir. Eğer yüzdeler aynı seyri gösteriyorsa o kalemin

eğilimi yok demektir.

Hesaplanan eğilim yüzdeleri yorumlanırken fiyatlar genel seviyesindeki değişimlerin de gözden

uzak tutulmaması gerekir. Aslında mali tablolar analiz edilmeden önce fiyatlar genel seviyesinde

meydana gelen değişiklikler dikkate alınarak bunların mali tablo kalemleri üzerindeki etkisinin

giderilmesi ve mali tablo kalemlerinin temel yıl olarak seçilen yıldaki paranın satın alma gücüyle

ifade edilmesinde yarar vardır.

Eğilim yüzdeleri hesaplanacak dönemin analizinden beklenen yararın sağlanabilmesi için

mümkün olduğu kadar uzun bir süreyi kapsaması gerekir. Sadece birkaç yıldaki eğilime bakarak

sağlıklı karar vermek mümkün değildir.

Mali analist, mali tablo kalemlerindeki artış ve azalış eğilimlerinin olumlu veya olumsuz olduğunu

belirlerken aralarında anlamlı ilişkiler kurulabilecek kalemleri birlikte değerlendirir.

Ayrıca analizin anlamlı olabilmesi için temel olarak seçilen yılın her bakımdan işletme faaliyetlerini

yansıtacak normal bir yıl olması gerekir.

6. TREND ANALĠZĠNDE ĠġKĠLĠ KALEMLER

Trend analizi yapılırken aralarında ilişki kurulabilecek hesap kalemleri şunlardır:

Page 31: TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ · UDS 240 Finansal Tabloların Denetiminde Denetçinin Hile ve Usulsüzlüğe İliúkin Sorumluluğu ... UDS 610 Denetlenen İúletmenin İç

Stoklar – Net Satışlar İlişkisi

Stoklar – Ticari Borçlar İlişkisi

Ticari Alacaklar – Net Satışlar İlişkisi

Dönen Varlıklar – Kısa Vadeli Borçlar İlişkisi

Dönen Varlıklar – Net Satışlar İlişkisi

Maddi Duran Varlıklar – Net Satışlar İlişkisi

Maddi Duran Varlıklar – Öz kaynaklar İlişkisi

Yabancı Kaynaklar – Öz kaynaklar İlişkisi

Brüt Satışlar – Net Satışlar İlişkisi

Brüt Satış Karı – Faaliyet Giderleri İlişkisi

6.1 Stoklar – Net SatıĢlar

Stoklar artış eğiliminde iken, net satışlarda azalma veya daha az artış eğilimi, genellikle olumsuz

bir durum. (Stok maliyetinin artması)

Stoklardaki bir azalış veya artışa karşılık, net satışlarda daha yüksek bir artış eğilimi olumlu bir

durum sayılır.

6.2 Stoklar – Ticari Borçlar

Stokların peşin mi kredili mi alındığının ticari borçların ödenip ödenmediğini ve borçlarda bir

ağırlaşmanın yaşanıp yaşanmadığını gösterir.

İşletmede ticari borçlar azalırken stoklarda artış yaşanıyorsa işletmenin peşin alış yaptığını ve

ticari borçlarını ödeyebildiğini gösterir. Aksi bir durum ise olumsuz yorumlanır. Eski borçlar

ödenmeden yeni kredili alışlardan doğan borçların bunun üzerine yüklenerek işletmenin borcunu

devamlı arttırdığını ve dolayısıyla işletmenin borçlarını ödemede zorluk çektiğini gösterir.

6.3 Ticari Alacaklar – Net SatıĢlar

Ticari alacaklardaki artış eğilimi ile net satışlardaki artış eğilimi aynı ise veya ticari alacaklar net

satışlardan daha yavaş bir artış eğilimine sahipse durum işletmenin lehine yorumlanır. İstikrarlı bir

kredi politikası, alacakların etkin bir şekilde izlendiği, tahsilatların zamanında yapılabildiği

düşünülür. Ticari alacaklar azalış eğilimi gösterirken, satışların artış eğilimi göstermesi peşin

satışların ağırlıkta olduğu anlamına gelir ki bu durum olumlu yorumlanır. Satışlardaki azalma veya

önemli bir artış olmamasına rağmen alacaklardaki artış eğilimleri olumsuz karşılanır. Alacakları

tahsilde güçlükler çektiği anlaşılır.

6.4 Dönen Varlıklar – Kısa Vadeli Borçlar

Dönen varlıklardaki azalma eğilimine karşılık kısa vadeli borçlarda artış eğilimi varsa, bu durum

olumsuz karşılanır.

İşletmenin kısa vadeli borç ödeme gücü zayıflıyor ve günlük faaliyetlerini sürdürmede

zorlanabileceği anlamına gelir.

Dönen varlıklar artış eğiliminde iken kısa vadeli borçlar azalıyor veya daha az artış eğiliminde ise

bu durum olumlu yorumlanır.

6.5 Maddi Duran Varlıklar (MDV) – Net SatıĢlar

Page 32: TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ · UDS 240 Finansal Tabloların Denetiminde Denetçinin Hile ve Usulsüzlüğe İliúkin Sorumluluğu ... UDS 610 Denetlenen İúletmenin İç

Maddi Duran Varlıkların net satışlarla birlikte artış göstermesi veya net satışların daha hızlı artış

eğiliminde olması olumlu karşılanır. Maddi Duran Varlıkların tam kapasite veya ona yakın

kullanıldığını gösterir (maliyetlere olumlu etkisi olup dolaylı olarak karlılığa katkısı olur)

Maddi Duran Varlıklar artış eğiliminde iken, net satışlar azalıyor veya daha yavaş bir artış eğilimi

varsa bu durum olumsuz yorumlanır. İşletme Maddi Duran Varlıklardan yeterince yararlanamıyor

demektir.

6.6 Yabancı Kaynaklar – Öz Kaynaklar

Yabancı kaynaklardaki (kısa + uzun vadeli yabancı kaynak) azalma veya yavaş artış eğilimleri

karşısında, işletmenin öz kaynak artış eğilimi daha fazla ise; bu durum olumlu bir gelişme olarak

yorumlanır, işletmenin mali yapısı öz kaynak ağırlıklı bir durum gösteriyor demektir.

Öz Kaynaklar yeterince artış eğilimi göstermezken, yabancı kaynaklar daha yüksek artış

eğiliminde ise yabancı kaynak ağırlıklı bir finansman politikası tercih edildiği sonucu çıkar. Kısa

veya uzun vadeli borçlanma durumu incelenmelidir.

6.7 Brüt SatıĢlar – Net SatıĢlar

Bu iki kalem arasındaki ilişkide birbirlerine yakın artış ve azalış eğiliminde olmaları istenir.

Ne kadar birbirine yakın olursa o kadar az satış indirimi söz konusu olacağından bu durum olumlu

olarak yorumlanır.

6.8 Brüt SatıĢ Kârı – Faaliyet Giderleri

Brüt satış kârında artış eğilimine karşılık faaliyet giderlerinde daha yavaş bir artış eğilimi daima

olumlu karşılanır. Faaliyet giderleri ne kadar az artarsa bu durum yönetimin başarısı olarak

değerlendirilebilir. Brüt satış kârındaki artışa paralel veya ondan daha hızlı bir artış eğiliminde

faaliyet giderlerinin olması, olumsuz yorumlanır. Bu şekilde bir kar işletmeyi dönem karına

ulaştırsa bile ana faaliyet konusundaki payın çok küçük kalacağı kesindir; kaldı ki sonucun zarar

olma olasılığı daha büyüktür.

SONUÇ

Finansal tabloların önemi ve bu tablolar üzerinden yapılan analiz yöntemlerinin neler

olduğu, niteliği, yöntemi, formülü ile analiz yapılırken hangi kalemler arasında ilişki kurulması ve

nelere dikkat edilmesi gerektiğine dair hususlara birinci bölümde ayrıntılı bir şekilde yer verilmiştir.

Değerlendirme yapılırken bahse konu dönem itibariyle işletmenin; stokları ile net satışları, ticari

borçları, ticari alacakları, brüt satışları, dönen varlıkları ve maddi duran varlıkları; öz kaynakları ile

maddi duran varlıkları ve yabancı kaynakları; dönen varlıkları ve kısa vadeli borçları; brüt satış

karı ile faaliyet giderleri ilişkisi üzerinde durulmuş, ayrıca sektör verileri ile de karşılaştırılması

yapılmıştır. Elde edilen sonuçlardan hareketle gerektiğinde bazı önerilerde de bulunulmuştur.

Page 33: TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ · UDS 240 Finansal Tabloların Denetiminde Denetçinin Hile ve Usulsüzlüğe İliúkin Sorumluluğu ... UDS 610 Denetlenen İúletmenin İç

TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ

EXPERT ACCOUNTANTS’ ASSOCIATION OF TURKEY

ĠLETĠġĠM/CONTACT

TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ

Genel Merkez (Head Office)

Vişnezade Mahalesi Hüsrev Gerede Cad. No:29 Yusuf Bey Apt. Kat:1 Daire 2 (34357) TeĢvikiye-BeĢiktaĢ ĠSTANBUL

+90 212 - 236 10 71

+90 212 - 236 17 15

web :www.tmud.org.tr

Page 34: TÜRKĠYE MUHASEBE UZMANLARI DERNEĞĠ · UDS 240 Finansal Tabloların Denetiminde Denetçinin Hile ve Usulsüzlüğe İliúkin Sorumluluğu ... UDS 610 Denetlenen İúletmenin İç

info @tmud.org.tr