Tekste vir vraestelle - Afrikaans.com...2020/10/01 · Dis dan net `n prentjie! Visuele...
Transcript of Tekste vir vraestelle - Afrikaans.com...2020/10/01 · Dis dan net `n prentjie! Visuele...
![Page 1: Tekste vir vraestelle - Afrikaans.com...2020/10/01 · Dis dan net `n prentjie! Visuele geletterdheid is die vaardigheid om inligting, wat in die vorm van prente, beelde of grafika](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071500/611ef9667c8e8c1fc64a3597/html5/thumbnails/1.jpg)
Visuele
tekste
Kathie Viljoen
![Page 2: Tekste vir vraestelle - Afrikaans.com...2020/10/01 · Dis dan net `n prentjie! Visuele geletterdheid is die vaardigheid om inligting, wat in die vorm van prente, beelde of grafika](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071500/611ef9667c8e8c1fc64a3597/html5/thumbnails/2.jpg)
Dis dan net `n prentjie!
Visuele geletterdheid is die vaardigheid om inligting, wat in die vorm van prente, beelde of
grafika gegee is, te interpreteer.
Om na iets visueel te kyk, is om te soek na die kommunikasie binne `n sekere konteks – om die
boodskap te ontsyfer.
![Page 3: Tekste vir vraestelle - Afrikaans.com...2020/10/01 · Dis dan net `n prentjie! Visuele geletterdheid is die vaardigheid om inligting, wat in die vorm van prente, beelde of grafika](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071500/611ef9667c8e8c1fc64a3597/html5/thumbnails/3.jpg)
Watter tekste kan ek gebruik?
• Spotprente
• Advertensies
• Strokiesprente
• Voorblaaie
• Pamflette
• Plakkate
• Grafieke/diagramme
![Page 4: Tekste vir vraestelle - Afrikaans.com...2020/10/01 · Dis dan net `n prentjie! Visuele geletterdheid is die vaardigheid om inligting, wat in die vorm van prente, beelde of grafika](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071500/611ef9667c8e8c1fc64a3597/html5/thumbnails/4.jpg)
Waarna moet ek oplet?
• Is die teks interessant/relevant?
• Moeilikheidsgraad – moet ek aanpas en verander?
• Uitleg – kan ek die advertensie net so gebruik
• Is dit lekker ☺
![Page 5: Tekste vir vraestelle - Afrikaans.com...2020/10/01 · Dis dan net `n prentjie! Visuele geletterdheid is die vaardigheid om inligting, wat in die vorm van prente, beelde of grafika](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071500/611ef9667c8e8c1fc64a3597/html5/thumbnails/5.jpg)
Wat moet ek toets?Evauleer doeltreffendheid van die teks
Teikenmark/boodskap/doelVisuele elemente / analiseer & ontleed grafika
Kontras/ooreenkomsVerhouding/gebruik van teks en grafiese inligting
Ironie/versteekte boodskapOorredingstegnieke
Direkte & geïmpliseerde betekenisseFeit & mening
Afleiding (lees tussen die reëls)Toon/atmosfeer
![Page 6: Tekste vir vraestelle - Afrikaans.com...2020/10/01 · Dis dan net `n prentjie! Visuele geletterdheid is die vaardigheid om inligting, wat in die vorm van prente, beelde of grafika](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071500/611ef9667c8e8c1fc64a3597/html5/thumbnails/6.jpg)
Proses
1. Visuele detail
• Is daar mense/diere?
• Wat doen hulle? Waar is hulle?
• Liggaamstaal/gebare/gesigsuitdrukkings
• Kontras in kleur/uitbeelding?
• Perspektief: groter vs kleiner?
• Plasing/uitleg van elemente?
• Lettertipes en -groottes
![Page 7: Tekste vir vraestelle - Afrikaans.com...2020/10/01 · Dis dan net `n prentjie! Visuele geletterdheid is die vaardigheid om inligting, wat in die vorm van prente, beelde of grafika](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071500/611ef9667c8e8c1fc64a3597/html5/thumbnails/7.jpg)
2. Die teks
• Opskrif/subtitels
• Kopie onderaan prent / ekstra paragraaf
• Hooftema/kernboodskap
• Wat is die verband tussen opskrif en ander teks?
• Wat is die verband tussen teks en grafika?
• Watter woorde ondersteun die grafika?
3. Beantwoord die vrae
![Page 8: Tekste vir vraestelle - Afrikaans.com...2020/10/01 · Dis dan net `n prentjie! Visuele geletterdheid is die vaardigheid om inligting, wat in die vorm van prente, beelde of grafika](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071500/611ef9667c8e8c1fc64a3597/html5/thumbnails/8.jpg)
Spotprente’n Spotprent lewer kommentaar (spottend, sarkasties,
humoristies, satiries) oor ‘n belangrike aktuele saak wat die week of vorige dag in die koerant was.
Onderwerpe (byvoorbeeld): politiek, sport, maatskaplik, die ekonomie tot natuur- en kulturele kwessies.
Dit kan ’n enkel prent wees of reeks wat oor ’n aktuele saak handel wat lank in die nuus was.
Alles wat jy behoort te weet of waaruit jy jou afleidings moet maak, sal in die prent wees. Daarom is dit uiters
noodsaaklik dat jy ALLES in die prent deeglik bestudeer.
![Page 9: Tekste vir vraestelle - Afrikaans.com...2020/10/01 · Dis dan net `n prentjie! Visuele geletterdheid is die vaardigheid om inligting, wat in die vorm van prente, beelde of grafika](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071500/611ef9667c8e8c1fc64a3597/html5/thumbnails/9.jpg)
Konteks
• Wie is in die prent? (Hoeveel mense; kan jy beroepe/verhouding aflei?)
• Wat doen hulle?
• Omgewing? (Hoe weet jy dit?)
• Wat het wanneer, waar gebeur?
• Wat is die atmosfeer? (Verduidelik.)
• Wat is die boodskap wat die kunstenaar vir ons wil oordra? Waarom?
![Page 10: Tekste vir vraestelle - Afrikaans.com...2020/10/01 · Dis dan net `n prentjie! Visuele geletterdheid is die vaardigheid om inligting, wat in die vorm van prente, beelde of grafika](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071500/611ef9667c8e8c1fc64a3597/html5/thumbnails/10.jpg)
![Page 11: Tekste vir vraestelle - Afrikaans.com...2020/10/01 · Dis dan net `n prentjie! Visuele geletterdheid is die vaardigheid om inligting, wat in die vorm van prente, beelde of grafika](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071500/611ef9667c8e8c1fc64a3597/html5/thumbnails/11.jpg)
Inligting op prent
• Hoofopskrifte
• Plakkate teen lamppale
• Ekstra inligting van artikel
• Soms is daar ‘n stuk van ‘n koerant/artikel in die spotprent om `n
bietjie agtergrond van die storie te verskaf.
• Moenie name van geboue miskyk nie!
![Page 12: Tekste vir vraestelle - Afrikaans.com...2020/10/01 · Dis dan net `n prentjie! Visuele geletterdheid is die vaardigheid om inligting, wat in die vorm van prente, beelde of grafika](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071500/611ef9667c8e8c1fc64a3597/html5/thumbnails/12.jpg)
Spotprente
Bron: Netwerk 24
(Die Burger & Beeld)
![Page 13: Tekste vir vraestelle - Afrikaans.com...2020/10/01 · Dis dan net `n prentjie! Visuele geletterdheid is die vaardigheid om inligting, wat in die vorm van prente, beelde of grafika](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071500/611ef9667c8e8c1fc64a3597/html5/thumbnails/13.jpg)
![Page 14: Tekste vir vraestelle - Afrikaans.com...2020/10/01 · Dis dan net `n prentjie! Visuele geletterdheid is die vaardigheid om inligting, wat in die vorm van prente, beelde of grafika](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071500/611ef9667c8e8c1fc64a3597/html5/thumbnails/14.jpg)
![Page 15: Tekste vir vraestelle - Afrikaans.com...2020/10/01 · Dis dan net `n prentjie! Visuele geletterdheid is die vaardigheid om inligting, wat in die vorm van prente, beelde of grafika](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071500/611ef9667c8e8c1fc64a3597/html5/thumbnails/15.jpg)
Koerantberig gee ekstra inligting. Dit is die berig waarop die spotprent
gebasseer is.
Die beeld op die TV beklemtoon die boodskap van die spotprent.
Kernwoord is in vetdruk. Wimbledon sluit aan by die visuele
op die TV.
Die muis se kommentaar is snaaks, want hy sê die seun is tóg fiks ...maar video-fiks.
![Page 16: Tekste vir vraestelle - Afrikaans.com...2020/10/01 · Dis dan net `n prentjie! Visuele geletterdheid is die vaardigheid om inligting, wat in die vorm van prente, beelde of grafika](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071500/611ef9667c8e8c1fc64a3597/html5/thumbnails/16.jpg)
Karakters
• Lyftaal en gesigsuitdrukkings:
Dit is hier waar suggestie ter sprake kom.
Kyk na hoe die karakter se hande geteken is, of hoe hy staan. Is hy weggedraai van die res van
die karakters? Hoe lyk sy oë, mond, wange, wenkbroue?
• Kommentaar:
Mense/diere en natuurlik die muis!
![Page 17: Tekste vir vraestelle - Afrikaans.com...2020/10/01 · Dis dan net `n prentjie! Visuele geletterdheid is die vaardigheid om inligting, wat in die vorm van prente, beelde of grafika](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071500/611ef9667c8e8c1fc64a3597/html5/thumbnails/17.jpg)
![Page 18: Tekste vir vraestelle - Afrikaans.com...2020/10/01 · Dis dan net `n prentjie! Visuele geletterdheid is die vaardigheid om inligting, wat in die vorm van prente, beelde of grafika](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071500/611ef9667c8e8c1fc64a3597/html5/thumbnails/18.jpg)
Emosie
Kry ’n lys van emosie-woorde en oefen met jou klas: as iemand se wenkbroue só lyk, is hy bv.
ontsteld, hartseer, verbaas, gelukkig of verveeld.
As daar strepies rondom ’n objek of iemand se kop/hande is, kan dit dalk beteken dat hy/sy
praat, skreeu, beweeg, sweet of dink. Dis dalk ’n manier om verbasing of woede aan te dui.
"Een woord vir gesigsuitdrukking”
![Page 19: Tekste vir vraestelle - Afrikaans.com...2020/10/01 · Dis dan net `n prentjie! Visuele geletterdheid is die vaardigheid om inligting, wat in die vorm van prente, beelde of grafika](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071500/611ef9667c8e8c1fc64a3597/html5/thumbnails/19.jpg)
![Page 20: Tekste vir vraestelle - Afrikaans.com...2020/10/01 · Dis dan net `n prentjie! Visuele geletterdheid is die vaardigheid om inligting, wat in die vorm van prente, beelde of grafika](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071500/611ef9667c8e8c1fc64a3597/html5/thumbnails/20.jpg)
Motiveer so deeglik moontlik:Hoe weet jy dit is winter? (sneeuman)
Hoe weet jy dat hulle iets geniet? (monde oop/sien tande/huil soos hul lag)
Hoe weet jy hy kan nie goed sien nie? (bril/oë skrefies)
Hoe weet jy hy kry koud? (serp/tande klap)
Hoe weet jy die verkeer is druk? (kan nie die pad sien nie)
![Page 21: Tekste vir vraestelle - Afrikaans.com...2020/10/01 · Dis dan net `n prentjie! Visuele geletterdheid is die vaardigheid om inligting, wat in die vorm van prente, beelde of grafika](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071500/611ef9667c8e8c1fc64a3597/html5/thumbnails/21.jpg)
Wat beklemtoon die feit dat kinders onfiks is?
Sy groot maag. Baie ongesonde kos op die tafeltjie langs hom. Hy glo
om videospeletjies te speel, is oefening.
Ma se lyftaal: Hand in die sy wat daarop dui dat sy vies is.
Seun se gesigsuitdrukking: dit lyk of hy frons – geïrriteerd met sy ma.
![Page 22: Tekste vir vraestelle - Afrikaans.com...2020/10/01 · Dis dan net `n prentjie! Visuele geletterdheid is die vaardigheid om inligting, wat in die vorm van prente, beelde of grafika](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071500/611ef9667c8e8c1fc64a3597/html5/thumbnails/22.jpg)
AdvertensiesTipiese vrae:
– Bewys iets met feite– Voorbeeld van mening vs feit– Voorbeeld van belofte (oorreding)– Geïmpliseerde betekenis – Fokuspunt/Teikengroep– Waar of onwaar– Een woord vir ... / Een woord wat aandui dat ...– Hoe weet jy dat ...– Visuele ondersteuning / Visuele invloed– Watter emosie/behoefte word by jou geskep?– Is jy oortuig van die produk? Hoekom?– Waar kan jy die mense kontak vir meer inligting?
![Page 23: Tekste vir vraestelle - Afrikaans.com...2020/10/01 · Dis dan net `n prentjie! Visuele geletterdheid is die vaardigheid om inligting, wat in die vorm van prente, beelde of grafika](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071500/611ef9667c8e8c1fc64a3597/html5/thumbnails/23.jpg)
![Page 24: Tekste vir vraestelle - Afrikaans.com...2020/10/01 · Dis dan net `n prentjie! Visuele geletterdheid is die vaardigheid om inligting, wat in die vorm van prente, beelde of grafika](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071500/611ef9667c8e8c1fc64a3597/html5/thumbnails/24.jpg)
![Page 25: Tekste vir vraestelle - Afrikaans.com...2020/10/01 · Dis dan net `n prentjie! Visuele geletterdheid is die vaardigheid om inligting, wat in die vorm van prente, beelde of grafika](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071500/611ef9667c8e8c1fc64a3597/html5/thumbnails/25.jpg)
![Page 26: Tekste vir vraestelle - Afrikaans.com...2020/10/01 · Dis dan net `n prentjie! Visuele geletterdheid is die vaardigheid om inligting, wat in die vorm van prente, beelde of grafika](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071500/611ef9667c8e8c1fc64a3597/html5/thumbnails/26.jpg)
Weerkaarte
• Oefen in die klas!
• Windrigtings en windknope
• Maksimum en minimum temperatuur
• Wolkies en sonnetjies en druppels!
• Fases / getye / son en maan
• Outydse Aardrykskunde
![Page 27: Tekste vir vraestelle - Afrikaans.com...2020/10/01 · Dis dan net `n prentjie! Visuele geletterdheid is die vaardigheid om inligting, wat in die vorm van prente, beelde of grafika](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071500/611ef9667c8e8c1fc64a3597/html5/thumbnails/27.jpg)
![Page 28: Tekste vir vraestelle - Afrikaans.com...2020/10/01 · Dis dan net `n prentjie! Visuele geletterdheid is die vaardigheid om inligting, wat in die vorm van prente, beelde of grafika](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071500/611ef9667c8e8c1fc64a3597/html5/thumbnails/28.jpg)
1. WAAR of ONWAAR: As jy lief is vir branderplankry in Tafelbaai, gaan jy dit eers môre ná 12h00 behoorlik kan doen. Motiveer jou antwoord.
2. Op watter aand sal jy Leeukop kan gaan klim om die volmaan te sien?
3. Hoe laat moet jy gaan koffie drink as jy die sonopkoms vanaf jou stoep wil raaksien?
![Page 30: Tekste vir vraestelle - Afrikaans.com...2020/10/01 · Dis dan net `n prentjie! Visuele geletterdheid is die vaardigheid om inligting, wat in die vorm van prente, beelde of grafika](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071500/611ef9667c8e8c1fc64a3597/html5/thumbnails/30.jpg)
Grafieke
![Page 31: Tekste vir vraestelle - Afrikaans.com...2020/10/01 · Dis dan net `n prentjie! Visuele geletterdheid is die vaardigheid om inligting, wat in die vorm van prente, beelde of grafika](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071500/611ef9667c8e8c1fc64a3597/html5/thumbnails/31.jpg)
Moontlike vrae:
• Watter persentasie mense dink dat ...• Hoekom sal 33 % na iets anders kyk/beweeg?• Waarom, dink jy, sal 57% dit meer geniet as die ander?• Watter twee dienste kan as vermaak gesien word?• Waar gaan daar meer van iets gekry word?• Hoeveel mense het gesterf / iets gekoop ...• Watter jaar het dit die meeste gereën?• Is daar enige groepe wat nie muskiete het nie?• Waar of onwaar: ...• Hoekom, dink jy, is padongelukke die grootste oorsaak van
sterftes vir mense tussen die ouderdom van 15 en 29?• Watter land toon die grootste afname in ...
![Page 32: Tekste vir vraestelle - Afrikaans.com...2020/10/01 · Dis dan net `n prentjie! Visuele geletterdheid is die vaardigheid om inligting, wat in die vorm van prente, beelde of grafika](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071500/611ef9667c8e8c1fc64a3597/html5/thumbnails/32.jpg)
![Page 33: Tekste vir vraestelle - Afrikaans.com...2020/10/01 · Dis dan net `n prentjie! Visuele geletterdheid is die vaardigheid om inligting, wat in die vorm van prente, beelde of grafika](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071500/611ef9667c8e8c1fc64a3597/html5/thumbnails/33.jpg)
![Page 34: Tekste vir vraestelle - Afrikaans.com...2020/10/01 · Dis dan net `n prentjie! Visuele geletterdheid is die vaardigheid om inligting, wat in die vorm van prente, beelde of grafika](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071500/611ef9667c8e8c1fc64a3597/html5/thumbnails/34.jpg)
Visuele tekste / Inligtingstekse vir begripstoets en taal
![Page 35: Tekste vir vraestelle - Afrikaans.com...2020/10/01 · Dis dan net `n prentjie! Visuele geletterdheid is die vaardigheid om inligting, wat in die vorm van prente, beelde of grafika](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071500/611ef9667c8e8c1fc64a3597/html5/thumbnails/35.jpg)
![Page 36: Tekste vir vraestelle - Afrikaans.com...2020/10/01 · Dis dan net `n prentjie! Visuele geletterdheid is die vaardigheid om inligting, wat in die vorm van prente, beelde of grafika](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071500/611ef9667c8e8c1fc64a3597/html5/thumbnails/36.jpg)
![Page 37: Tekste vir vraestelle - Afrikaans.com...2020/10/01 · Dis dan net `n prentjie! Visuele geletterdheid is die vaardigheid om inligting, wat in die vorm van prente, beelde of grafika](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071500/611ef9667c8e8c1fc64a3597/html5/thumbnails/37.jpg)
![Page 38: Tekste vir vraestelle - Afrikaans.com...2020/10/01 · Dis dan net `n prentjie! Visuele geletterdheid is die vaardigheid om inligting, wat in die vorm van prente, beelde of grafika](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071500/611ef9667c8e8c1fc64a3597/html5/thumbnails/38.jpg)