TCVN6404_2008_908826
78
TIÊU CHUẨN QUỐC GIA TCVN 6404 : 2008 ISO 7218 : 2007 VI SINH VẬT TRONG THỰC PHẨM VÀ THỨC ĂN CHĂN NUÔI - YÊU CẦU CHUNG VÀ HƯỚNG DẪN KIỂM TRA VI SINH VẬT Microbiology of food and animal feeding stuffs - General requirements and guidance for microbiological examinations Lời nói đầu TCVN 6404: 2008 thay thế TCVN 6404:2007; TCVN 6404:2008 hoàn toàn tương đương với ISO 7218:2007; TCVN 6404:2008 do Ban kỹ thuật tiêu chuẩn quốc gia TCVN/TC/F13 Phương pháp phân tích và lấy mẫu biên soạn, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng đề nghị, Bộ Khoa học và Công nghệ công bố. VI SINH VẬT TRONG THỰC PHẨM VÀ THỨC ĂN CHĂN NUÔI - YÊU CẦU CHUNG VÀ HƯỚNG DẪN KIỂM TRA VI SINH VẬT Microbiology of food and animal feeding stuffs - General requirements and guidance for microbiological examinations 1. Phạm vi áp dụng Tiêu chuẩn này đưa ra các yêu cầu chung và các hướng dẫn/lựa chọn cho ba mục đích sử dụng chính sau đây: - áp dụng các tiêu chuẩn của các Ban kỹ thuật tiêu chuẩn quốc gia có liên quan để phát hiện hoặc định lượng vi sinh vật, sau đây được gọi là “các tiêu chuẩn cụ thể”; - thực hành phòng thử nghiệm tốt đối với các phòng thử nghiệm vi sinh vật trong thực phẩm (có sẵn các tài liệu cho mục đích này nhưng không nêu chi tiết chúng trong tiêu chuẩn này); - hướng dẫn công nhận các phòng thử nghiệm vi sinh trong thực phẩm (tiêu chuẩn này mô tả các yêu cầu kỹ thuật theo Phụ lục B của TCVN ISO/IEC 17025 về công nhận phòng thử nghiệm vi sinh bởi các tổ chức quốc gia). Các yêu cầu của tiêu chuẩn này thay thế các yêu cầu tương ứng của các tiêu chuẩn cụ thể hiện hành. Các hướng dẫn bổ sung trong lĩnh vực kiểm tra sinh học phân tử được quy định trong ISO 22174. Tiêu chuẩn này bao gồm việc kiểm tra vi khuẩn, nấm men và nấm mốc và có thể được sử dụng nếu được bổ sung hướng dẫn cụ thể về prion (các phần tử lây nhiễm có protein), ký sinh trùng và virut. Tiêu chuẩn này không bao
description
a
Transcript of TCVN6404_2008_908826
TIU CHUN VIT NAM
TIU CHUN QUC GIATCVN 6404 : 2008ISO 7218 : 2007VI SINH VT TRONG THC PHM V THC N CHN NUI - YU CU CHUNG V HNG DN KIM TRA VI SINH VTMicrobiology of food and animal feeding stuffs - General requirements and guidance for microbiological examinationsLi ni uTCVN 6404: 2008 thay th TCVN 6404:2007;TCVN 6404:2008 hon ton tng ng vi ISO 7218:2007;
TCVN 6404:2008 do Ban k thut tiu chun quc gia TCVN/TC/F13 Phng php phn tch v ly mu bin son, Tng cc Tiu chun o lng Cht lng ngh, B Khoa hc v Cng ngh cng b.
VI SINH VT TRONG THC PHM V THC N CHN NUI - YU CU CHUNG V HNG DN KIM TRA VI SINH VT
Microbiology of food and animal feeding stuffs - General requirements and guidance for microbiological examinations1. Phm vi p dngTiu chun ny a ra cc yu cu chung v cc hng dn/la chn cho ba mc ch s dng chnh sau y:- p dng cc tiu chun ca cc Ban k thut tiu chun quc gia c lin quan pht hin hoc nh lng vi sinh vt, sau y c gi l cc tiu chun c th;- thc hnh phng th nghim tt i vi cc phng th nghim vi sinh vt trong thc phm (c sn cc ti liu cho mc ch ny nhng khng nu chi tit chng trong tiu chun ny);- hng dn cng nhn cc phng th nghim vi sinh trong thc phm (tiu chun ny m t cc yu cu k thut theo Ph lc B ca TCVN ISO/IEC 17025 v cng nhn phng th nghim vi sinh bi cc t chc quc gia).
Cc yu cu ca tiu chun ny thay th cc yu cu tng ng ca cc tiu chun c th hin hnh.
Cc hng dn b sung trong lnh vc kim tra sinh hc phn t c quy nh trong ISO 22174.
Tiu chun ny bao gm vic kim tra vi khun, nm men v nm mc v c th c s dng nu c b sung hng dn c th v prion (cc phn t ly nhim c protein), k sinh trng v virut. Tiu chun ny khng bao gm vic kim tra cc c t hoc cc cht chuyn ha khc (v d: cc amin) t vi sinh vt.Tiu chun ny p dng cho vi sinh vt trong thc phm, thc n chn nui v mi trng sn xut thc phm v mi trng sn xut ban u.
Mc ch ca tiu chun ny l gip m bo tnh hp thc ca cng vic kim tra nhm xc nh tnh ng nht ca cc k thut chung s dng trong kim tra tt c cc phng th nghim, gip t c cc kt qu ng nht ti cc phng th nghim khc nhau v bo v sc khe ca nhn vin phng th nghim bng cch ngn nga cc nguy c truyn nhim.2. Ti liu vin dnCc ti liu vin dn sau l rt cn thit cho vic p dng tiu chun ny. i vi cc ti liu vin dn ghi nm cng b th p dng phin bn c nu. i vi cc ti liu vin dn khng ghi nm cng b th p dng phin bn mi nht, bao gm c cc sa i.TCVN 7150 (ISO 835) (tt c cc phn), Dng c th nghim bng thy tinh Pipet chia .TCVN 6507 (ISO 6887) (tt c cc phn), Vi sinh vt hc Hng dn chung v vic chun b cc dung dch pha long kim tra vi sinh vt.
TCVN 6263 (ISO 8261), Sa v sn phm sa Hng dn chung v chun b mu th, huyn ph ban u v dung dch pha long thp phn kim tra vi sinh vt.ISO 8199, Water quality General guidance on the enumeration of micro-organisms by culture (Cht lng nc Hng dn chung v nh lng vi sinh vt bng cch nui cy).ISO 8655-1, Piston-operated volumetric apparatus Part 1: Terminology, general requirements and user recommendations (Dng c pittong nh mc Phn 1: Thut ng, yu cu chung v khuyn co s dng).
ISO/TS 11133 (tt c cc phn), Microbiology of food and animal feeding stuffs Guidelines on preparation and production of culture media (Vi sinh vt trong thc phm v thc n chn nui Hng dn chun b mi trng nui cy).
ISO 16140, Microbiology of food and animal feeding stuffs Protocol for validation of alternative methods (Vi sinh vt trong thc phm v thc n chn nui Qui trnh nh gi cc phng php thay th).ISO/TS 19036, Microbiology of food and animal feeding stuffs Guidelines for the estimation of measurement uncertainly for quantitative determinations (Vi sinh vt trong thc phm v thc n chn nui Hng dn nh gi khng m bo o i vi php nh lng).
ISO 22174, Microbiology of food and animal feeding stuffs Polymerase chain reaction (PCR) for the detection of food-borne pathogens General requirements and definitions (Vi sinh vt trong thc phm v thc n chn nui Phn ng chui polymeraza (PCR) pht hin cc sinh vt gy bnh t thc phm Yu cu chung v nh ngha).3. C s th nghim3.1. Yu cu chung
iu ny a ra cc yu cu chung, v d: cc nguyn tc thit k v t chc thc hin ca phng th nghim vi sinh.
Vic kim tra cc mu giai on trong sn xut ban u (c bit i vi vic tip nhn mu v chun b mu) phi c tch ring khi khu vc kim tra cc mu khc gim nguy c nhim bn cho.3.2. Cc vn v an tonThit k phng th nghim phi tun th cc yu cu v an ton ty thuc vo tng loi vi sinh vt. Cc vi sinh vt c phn thnh bn cp nguy c sau y:- Nguy c cp 1 (khng c hoc c nguy c rt thp i vi c th v cng ng).
Vi sinh vt khng gy bnh cho ngi hoc ng vt.
- Nguy c cp 2 (nguy c va phi i vi c th, nguy c thp i vi cng ng)
Ngun bnh c th gy bnh cho ngi hoc ng vt nhng khng to mi nguy cho nhn vin phng th nghim, cng ng hoc mi trng. Phng th nghim phi nhim c th lm ly nhim nghim trng ti con ngi, nhng vic x l c hiu qu v cc bin php phng nga l c sn v nguy c pht tn s ly nhim l hn ch.
- Nguy c cp 3 (nguy c cao i vi c th, nguy c thp i vi cng ng)Ngun bnh thng gy bnh cho ngi hoc ng vt nhng khng pht tn t ngi ny sang ngi khc. Vic x l c hiu qu v cc bin php phng nga l c sn.- Nguy c cp 4 (nguy c cao i vi c th v i vi cng ng)
Ngun bnh thng ly nhim sang ngi hoc ng vt v c th tip hoc gin tip pht tn d dng t ngi ny sang ngi khc trc. Thng khng c sn cc bin php x l c hiu qu v cc bin php phng nga thch hp.CNH BO Tham kho cc quy nh quc gia xc nh cp nguy c i vi vi sinh vt.
3.3. Thit k phng th nghim
Cc hng dn i vi phng th nghim m t di y bao gm vic kim tra pht hin vi sinh vt thuc nguy c cp 1, 2 v 3 i vi vi sinh vt trong thc phm.
Trong qui nh ni b c th c thm cc qui nh v bin php an ton.
3.4. Khu vc th nghim3.4.1. Yu cu chung
Phng th nghim gm c cc khu vc ly mu v th nghim (xem 3.4.2) v cc khu vc chung (xem 3.4.3). Cc khu vc ny phi tch bit nhau.
3.4.2. Khu vc ly mu v th nghimPhng th nghim thc hnh tt cn c cc khu vc tch bit hoc cc khu vc c khoanh vng ring sau y:
- ni nhn v bo qun mu,
- ni chun b mu, c bit l trng hp mu nguyn liu (v d: cc sn phm dng bt cha lng vi sinh vt cao);
- kim tra mu (t mu huyn ph ban u), gm c vic vi sinh vt.
- thao tc vi vi sinh vt gy bnh gi nh;- bo qun chng i chng v cc chng khc;
- chun b v kh trng mi trng nui cy v dng c;- bo qun mi trng nui cy v thuc th;
- kim tra v trng ca thc phm;
- kh nhim;
- lm sch dng c thy tinh v cc dng c khc;
- bo qun ha cht c hi, tt nht l gi trong t, hp, phng hoc kho chuyn dng.3.4.3. Khu vc chungCc khu vc thuc phm tr ny bao gm;
- li vo, hnh lang, cu thang, thang my;
- khu vc hnh chnh (v d nh: phng th k, vn phng, phng ti liu ..);
- phng thay o v nh v sinh;
- phng vn th lu tr;
- nh kho;
- phng ngh.
3.5. B tr v lp t nh xng3.5.1. Mc tiu
Mc tiu l m bo rng mi trng m tin hnh phn tch vi sinh vt khng c nh hng n tin cy ca php phn tch.Phi ch ti v tr ca c s th nghim sao cho trnh nguy c tp nhim cho. Cc cch t c mc tiu l:a) xy dng phng th nghim theo nguyn tc ng mt chiu;
b) thc hin cc quy trnh theo phng thc lin tip vi cc phng nga thch hp m bo php th v nguyn vn ca mu (v d: s dng cc hp cha c hn kn);c) tch ring cc hot ng theo thi gian hoc khng gian;Trnh cc iu kin vt qu s cho php nh: nhit , bi, m, hi nc, ting n, rung v.v
Mt bng khu vc phi rng gi c v sinh v ngn np. Cn c khng gian tng xng vi khi lng phn tch, x l v t chc bn trong ca phng th nghim. Khng gian cn theo qui nh ca quc gia, khi c.
3.5.2. Lp tC s th nghim phi c thit k v trang b gim bt nguy c nhim bn do bi ko theo vi sinh vt (i vi cc vi sinh vt nguy c cp 3, xem quy nh ca quc gia) nh sau:
a) tng, trn v sn nh phi nhn, d ra v chu c cc cht ty ra v cc cht kh trng dng trong phng th nghim.
b) sn nh khng c trn.
c) khng cc ng ng dn cht lng trn mt t i ngang qua c s th nghim tr khi chng c bc kn. Mi cu trc ni pha trn cn c bc kn hoc d lm v sinh nh k.
d) cc ca ra vo v ca s cn c ng kn khi ang tin hnh th ngn gi la. Ngoi ra, chng phi c thit k sao cho chng c bi bm v d lau ra. Nhit mi trng xung quanh (18 C n 27 C) v cht lng khng kh (mt vi sinh vt, tc pht tn bi .v.v..) cn tng thch vi vic thc hin cc php th. thc hin iu ny nn dng h thng lc khng kh i vo v i ra.e) lp h thng bo v khi bi t khu vc x l mi trng nui cy kh, mu dng bi hoc dng bt.
f) khi php th c tin hnh trong mi trng t b nhim bn, th phng th nghim phi c trang b c bit, vi mt t cy thi khng kh sch v/ hoc mt t an ton.g) mi trng phng th nghim cn c bo v chng bc x mt tri pha ngoi bng cch s dng cc ca chp hoc cc tm thy tinh x l thch hp. Khng nn s dng cc rm che pha trong v kh lm v sinh v tr thnh ngun tch bi.
3.5.3. Cc im khcCc im khc cn c xem xt l:
- ngun nc, cht lng nc thch hp cho mc ch s dng;
- ngun in.
- kh t (ng ng hoc bnh).
- nh sng y trong mi b phn ca phng th nghim;
- mt bn v cc trang b ca phng th nghim phi c ch to bng vt liu nhn trn, khng thm, d lm sch v kh trng;
- cc trang thit b ca phng th nghim phi c thit k sao thun tin cho vic lau ra sn nh (v d, cc trang thit b th nghim c th di chuyn c).
- cc trang thit b, cc ti liu khng s dng thng xuyn khng trong khu vc th nghim;
- tnh sn c ca cc phng tin bo qun ti liu s dng khi thao tc vi mu, mi trng nui cy, ha cht .v
- cung cp bn ra tay trong mi phng th nghim v cc khu vc chung nu cn, nn gn ca;
- tnh sn c ca dng c hp p lc kh nhim mi trng nui cy v vt liu thi, tr khi c sn c h thng loi b vt liu thi thch hp bng cch t;
- cc h thng an ton phng chy, in, thit b ra mt v vi tm hoa sen;
- thit b ph tr.
3.6. Lm sch v kh trngCc im di y cn phi c kim tra:
a) Mt sn, tng, trn, mt bn v cc trang b ca phng th nghim phi c bo dng thng xuyn v sa cha trnh nt rn dn n bi bn c th tch t v gy ra nhim bn.
b) Thng xuyn lau ra v kh trng gi cho cc phng lun trong trng thi thch hp tin hnh th nghim. Cc b mt b nhim bn hoc c kh nng nhim bn cn c kh nhim bng cht ty ra bit c tnh dit nm v dit khun.CH THCH 1 Phng v thit b c th c kh nhim bng cch xng bng hi formaldehyt, nu lut cho php.
c) H thng thng gi v cc b lc ca chng cn c bo dng thng xuyn v thay cc b lc khi cn.
d) Cn kim tra s lng vi sinh vt trn cc b mt lm vic ca phng th nghim, nhn vin tip xc vi cc b mt v khng kh cn c kim tra nh k (tn s ph thuc vo cc kt qu th nghim trc ).
e) nhim bn b mt c th c nh gi bng cch p trc tip ming ly mu tm cht trung ha thch hp ln b mt (v d: lexithin, natri thiosulfat). Cht lng khng kh c th c kim tra bng cch t mt a petri m np c cha mi trng thch khng chn lc (v d: thch m a PAC) hoc thch chn lc thch hp cho sinh vt ch (v d: nm mc) trong 15 min.CH THCH 2 C th dng cc phng php xc nh nhim bn b mt v khng kh. Xem ISO 18593.
4. Nhn s
4.1. Yu cu chungCc yu cu chung v nng lc ca nhn s, xem TCVN ISO/IEC 17025.
4.2. Nng lci vi mi phng php hoc mi k thut, cc chun mc phi c xc nh nh gi nng lc thch hp lc ban u v khi tin hnh.
Nng lc c th thip lp trong phng th nghim bng kim sot cht lng ni b (xem 15.1.2).
CH THCH Mt trong nhng nguyn nhn gy sai lch kt qu m khun lc (ht bng pipet, khng ng nht ca huyn ph ban u, m .v.v) khi nh lng khun lc bng phng php m trong ISO 14461-1.
4.3. Kim tra nng lc thc hin ca nhn vinVic kim tra nng lc thc hin ca nhn vin c nh gi nh k theo cc thng s mc tiu. iu ny bao gm vic tham gia vo cc chng trnh m bo cht lng ni b, cc th nghim thnh tho [xem TCVN 7777-1 (ISO/IEC Guide 43-1)], s dng vt liu chun, hoc cc php th t nh gi v nh lng vi sinh vt nh m t trong ISO 14461-2.4.4. V sinhV lnh vc v sinh c nhn, phi tun th cc lu sau y trnh lm nhim bn mu th v mi trng nui cy, ng thi cng trnh nguy c ly nhim sang con ngi:
a) Phi mc o chong th nghim sch v trong trng thi tt, c sn xut t loi si hn ch c nguy c chy. Khng mang o chong ra khi khu vc lm vic v phng thay .
b) Mang trang b bo v tc v ru, nu cn.
c) Gi mng tay tht sch, tt nht l ct ngn.
d) Ra tay sch bng nc m, tt hn nn ra di vi khng iu khin bng tay trc v sau khi kim tra vi sinh vt v ngay sau khi i v sinh. S dng x phng nc hoc x phng bt, hoc nu c th bng nc ra st trng cp t dng c phn phi trng thi sch. Lau kh tay bng giy hoc bng khn tay s dng mt ln. Nhng lu ny p dng cho c nhn vin phng th nghim ln khch tham quan.e) Khi tip xc vi mu trn, dch cy, mi trng v khi nui cy mu khng ni chuyn, ho, v.v
f) c bit lu khi ngi b nhim trng da hoc ang b m c th gy nhim sang mu th v c th lm sai lch kt qu.
g) Khng n hoc ung trong cc khu vc th nghim v khng thc n ca nhn vin trong cc t lnh hoc t lnh ng khi t ng th nghim.
h) Khng dng ming ht pipet.
5. Thit b v dng c5.1. Yu cu chung
Theo thc hnh phng th nghim tt th tt c cc thit b, dng c phi c gi sch v lun trng thi tt. Trc khi s dng, dng c phi c xc nhn theo ng mc ch s dng v hiu qu s dng phi c kim tra trong sut qu trnh s dng, khi thch hp.Khi cn, thit b v cc dng c kim tra phi c hiu chun theo chun quc gia v hiu chun li v cc ln kim tra trung gian phi c thc hin, quy trnh kim tra v kt qu phi c ghi li.
Tt c my mc v thit b phi c kim tra nh k v duy tr m bo tnh an ton v ph hp cho mc ch s dng. Dng c cn c kim tra theo cc iu kin lm vic v chnh xc yu cu i vi kt qu.Tn sut hiu chun v kim tra xc nhn i vi tng hng mc ca thit b m trong nhiu trng hp khng quy nh trong tiu chun ny, v n c xc nh bi tng phng th nghim, ty thuc vo loi thit b v mc hot ng ca phng th nghim, v ph hp vi ch dn ca nh sn xut. Trong mt s trng hp nht nh, c quy nh tn sut v vn c coi l cn thit.
Thit b v dng c phi c thit k v lp t thch hp cho thao tc v d bo dng, lm sch kh nhim v hiu chun.
S khng m bo o a ra trong iu ny lin quan n thit b, dng c c lin quan khng cho ton b phng php phn tch.
Xuyn sut c iu ny, cc yu cu v chnh xc ca php o ca thit b o quy nh. iu ny da vo dung sai thc t yu cu chng minh vic kim sot thch hp ca thit b khi s dng hng ngy. chnh xc nu lin quan n khng m bo o lng ca thit b (xem ISO guide 99).
i vi thit b kim sot nhit th kim tra n nh v tnh ng nht ca nhit trc khi bt u s dng v sau khi sa cha hoc thay i m c th lm nh hng n vic kim sot nhit .
5.2. T bo v5.2.1. M t
T bo v l v tr lm vic c trang b lung kh thi, thi theo chiu ngang hoc chiu dc loi b bi v cc cht ht khc nh cc vi khun t khng kh.
S lng ht cho php ti a trn mt khi c c l bng hoc ln hn 0,5 (m th hin cp loi ca t an ton. i vi cc t dng cho vi sinh vt trong thc phm, th s lng cht ht khng c qu 4000 trn mt khi.
T dng cho vi sinh vt trong thc phm c bn loi:
a) T an ton loi I l cc t bo v ca m trc dng bo v ngi thc hin v mi trng nhng khng bo v c sn phm khi s nhim bn bn ngoi. Kh nng b nhim sol kh s xy ra trong bung v gi li trn b lc. Khng kh lc thng thi ra mi trng; nu khng thc hin c iu th khng kh phi cho i qua hai b lc HEPA c treo thnh dy. Chng khng nn dng cho cc sinh vt gy bnh nguy c cp 3 v kh duy tr v bo v c ngi thc hin.
b) T an ton loi II bo v c sn phm, ngi thc hin v mi trng. Quay vng c mt lng khng kh lc, a mt lng kh ra mi trng v thay khng kh qua l hng lm vic, do bo v c ngi thc hin. Chng thch hp cho vic thc hin vi vi sinh vt gy bnh nguy c cp 3.c) Cc t thi y khng kh ngang bo v ni lm vic khi b nhim bn, nhng thi ht sol kh vo mt ngi thc hin. Do , chng khng thch hp cho vic x l dch cy hoc nui cy m.d) Cc t thi y khng kh dc bo v sn phm bng cch s dng dng khng kh lc bng HEPA. Chng cng bo v ngi thc hin qua vic s dng khng kh quay vng bn trong. Cc loi t ny c bit thch hp c mi trng v trng x l sn phm v trng v bo v ngi thc hin khi x l vi sn phm dng bt.S dng cc t bo v cho tt c cc cng vic lin quan n x l cc vi sinh vt gy bnh v cc sn phm dng bt b nhim, nu quy nh quc gia cho php.
Vic s dng u t bng kh hoc l nung khng c dng trong cc t bo v. Nu cn th u t bng kh cn phi c ngn la nh sao cho khng lm nhiu lon dng khng kh. Cch khc, c th s dng dng c dng mt ln (vng cy, pipet.v.v).5.2.2. S dngCc t khng nn lu gi dng c.
Khi c th, t tt c nhng th cn thit vo trong t trc khi bt u lm vic gim thiu cc ng tc ra vo l h lm vic. B tr dng c v vt liu sao cho ti thiu ha s nhiu lon ca dng khng kh ti l h lm vic.
Ngi thc hin cn c o to s dng t ng cch m bo an ton cho ngi thc hin v m bo s nguyn vn ca sn phm hoc dch cy.
5.2.3. Lm sch v kh trngLm sch v kh trng khu vc lm vic sau khi s dng, dng cht ty ra khng n mn thch hp theo ch dn ca nh sn xut. Thng xuyn kim tra li bo v ca b lc s b v lm sch bng khn vi ngm dung dch ty ra.
i vi cc t thi khng kh theo lp th b mt ca b lc phi thng xuyn lm sch bng chn khng, ch khng lm hng mi trng ca b lc.
Cc t an ton c th c xng hi trc khi thay hoc sa cha b lc.Sau khi lm sch t, c th s dng n UV kh trng. n UV cn c lm sch v thay th thng xuyn theo ch dn ca nh sn xut.
5.2.4. Bo dng v kim traCc t an ton c s dng thch hp vi mc ch v iu kin mi trng trong phng th nghim.
Hiu qu ca t bo v phi c mt nhn vin c chuyn mn kim tra thng xuyn theo ch dn ca nh sn xut, cng nh sau khi sa cha hoc thay i.
Vic kim tra nh k v s khng b nhim bn vi sinh vt cn c tin hnh bng cch kim tra b mt lm vic v thnh t.
Vic kim tra nh k s lng vi sinh vt gy bnh c mt cn c thc hin trong sut qu trnh thc hin ca b lc s dng dng c thng thng. V d, trong mi t t vi a petri m np cha mt mi trng nui cy thch khng chn lc (v d PCA) trong 30 min. Cng c th dng cc phng php khc.5.3. Cn v dng c pha long nh lng5.3.1. S dng v khng m bo o
Cn thng c dng xc nh khi lng phn mu th v cc thnh phn ca mi trng nui cy v thuc th. Ngoi ra, chng cng c th c dng o cc th tch dung dch pha long theo khi lng.Dng c pha long nh lng l cc dng c in t gm c cn v b phn phn phi dung dch lng c ci t chng trnh v c s dng trong qu trnh chun b cc huyn ph ban u ca mu; chng thc hin bng cch thm dch pha long vo mu con theo mt t l nh trc. Mu con sau c cn n dung sai cho php v b phn nh lng ci t phn phi lng dch pha long theo t l yu cu (v d: 9:1 i vi cc dung dch pha long thp phn).Phng th nghim vi sinh vt trong thc phm phi c trang b cc cn c di o v khng m bo o quy nh i vi cc sn phm khc nhau cn phi cn.Khi cn mu th, sai s ti a cho php phi bng 1 % hoc tt hn, tr khi c quy nh khc.
t dng c ln mt phng nm ngang vng chc, iu chnh khi cn m bo thng bng v chng rung v chng trt.
5.3.2. Lm sch v kh trngLm sch dng c v kh trng sau mi ln s dng hoc b ra trong khi cn bng cht ty ra thch hp v khng n mn.
5.3.3. Kim tra hiu qu v hiu chunHiu qu ca h thng cn cn kim tra xc nhn thng xuyn trong qu trnh s dng v sau khi lm sch bng cch kim tra khi lng do ngi c chuyn mn thc hin. Vic hiu chun cn c kim tra thng qua ton b di o ph thuc vo tn sut s dng.Vic kim tra khi lng cng c th c xc nhn ngay sau khi hiu chun cn.
5.4. Thit b ng ha, b trn v my trn5.4.1. M tThit b ny c dng chun b huyn ph ban u t mu th ca sn phm khng dng lng.C th dng cc thit b sau y:
- thit b ng ha kiu nhu ng (dng ti) vi cc ti cht do v trng, c th km b iu chnh tc v thi gian; hoc
- thit b ng ha kiu quay (b trn), c tc quay t 8 000 r/min n 45 000 r/min, km theo bnh cha bng kim loi hoc thy tinh c np v c th kh trng c, hoc
- my trn kiu rung (my to xung) c cc ti v trng; hoc
- h thng ng ha khc c hiu qu tng t.
Trong cc trng hp c th, c th thc hin vic trn bng tay s dng cc vin bi thy tinh c ng knh thch hp [khong 6 mm, xem TCVN 6507-2 (ISO 6887-2) n TCVN 6507-4 (ISO 6884-4) v TCVN 6263 (ISO 8261)].
5.4.2. S dngThi gian hot ng thng thng ca thit b ng ha kiu nhu ng khong 1 min n 3 min [xem TCVN 6507-2 (ISO 6887-2) n TCVN 6507-4 (ISO 6887-4) v TCVN 6263 (ISO 8261) i vi cc loi thc phm c th].
Loi thit b ny khng dng c cho mt s thc phm nh:- cc sn phm c th lm thng ti (c cc ht nhn sc, cng, kh);
- cc sn phm kh ng ha do cu trc ca chng (v d: xc xch loi salami).
Thit b ng ha kiu quay c th vn hnh trong mt khong thi gian vi tc t 15000 r/min n 20000 r/min. Nhng vi thit b ng ha c tc chm nht th thi gian vn hnh cng khng c vt qu 2,5 min.My trn rung c th c dng cho hu ht cc loi thc phm, k c loi cng hoc sn phm kh. Thi gian trn thng t 0,5 min n 1 min. Nu cc vi sinh vt nm su trong cc cu trc th cn ct mu thnh cc mnh nh trc khi thc hin.
Cc bi thy tinh c th c dng chun b cc huyn ph ban u bng cch lc sn phm c nht hoc sn phm c nht nh, c bit l i vi sn phm sa (xem cc tiu chun c th).5.4.3. Lm sch v kh trngnh k lm sch v kh trng cc b ng ha kiu nhu ng v cc b trn kiu rung v sau khi ti ng b trn hoc r r.
i vi cc b ng ha kiu quay, sau mi ln s dng, lm sch v kh trng cc vin bi thy tinh v bt kim loi.
5.4.4. Bo dngKim tra v duy tr dng c theo ch dn ca nh sn xut.
5.5. My o pH5.5.1. M t
My o pH dng o hiu th gia in cc o v in cc i chiu nhit xc nh, c hai in cc u c a vo sn phm. My o pH ny c th o chnh xc n ( 0,05 n v pH v c phn gii l 0,01 n v pH. My o pH c b cn bng nhit bng tay hoc t ng.
CH THCH in cc o v in cc i chiu thng c gn vi nhau thnh h thng in cc kt hp.5.5.2. S dngMy o pH c dng o gi tr pH ca mi trng nui cy v thuc th kim tra xem trong qu trnh chun b c cn iu chnh hay khng v kim tra cht lng sau khi kh trng.
My o pH cng c th c s dng o gi tr pH ca mu th v cc huyn ph ca mu. Vic s dng my o pH s c tho lun trong tiu chun c th v sn phm cn phn tch, trong cc iu kin xc nh pH v iu chnh pH c qui nh.
Chnh my o pH theo ch dn ca nh sn xut o gi tr pH nhit chun, v d 25 C. c gi tr pH sau khi n nh. Ghi li gi tr pH n hai ch s thp phn.CH THCH S c c coi l n nh khi gi tr pH o c trong 5s dao ng khng qu 0,02 n v pH. S dng cc in cc trong tnh trng tt, trng thi cn bng t c trong khong 30 s.5.5.3. Kim tra xc nhn v nh giHng ngy trc mi ln s dng, kim tra my o pH theo ch dn ca nh sn xut, s dng t nht hai hoc ba dung dch m chun. Xc nh cc sai s ti a cho php i vi vic kim tra xc nhn ny ty thuc vo vic s dng.
Cc dung dch chun c cc gi tr pH bit trc chnh xc ti hai s thp phn nhit o (ni chung, pH bng 4,00, pH bng 7,00 v/hoc bng 9,00 nhit 25 C, theo ch dn ca nh sn xut). Cc dung dch chun ny phi bao trm cc gi tr pH cn o.Sau khi kim tra xc nhn my o pH vi hai dung dch m chun, th pH phi c kim tra bng cch s dng dung dch m th ba, c gi l dung dch m kim chng, v d pH bng 5 hoc bng 8.
nh gi my o pH khi vic kim tra cho cc kt qu nm ngoi di sai s cho php ti a v thc hin theo ch dn ca nh sn xut.
Vic nh gi ny c th thc hin bng cch hiu chun cho php c tnh khng m bo o ca my o pH.
5.5.4. Bo dngKim tra v bo dng cc in cc theo ch dn ca nh sn xut. Trong trng hp c th, cn phi kim tra thng xuyn, nu cn:
- tnh trng cc in cc v mc bn v lo ha; v
- thi gian cho kt qu v n nh.
Sau mi ln s dng, trng u o ca cc in cc trong nc ct hoc nc loi ion. nh gi mc bn v mc lo ha ca cc in cc o, phi thng xuyn ra cc in cc tht sch theo ch dn ca nh sn xut.
Bo qun cc in cc theo ch dn ca nh sn xut.
5.6. Ni hp p lc5.6.1. M t
Ni hp p lc l thit b t c nhit ca hi nc bo ha v c dng dit cc vi sinh vt.
Ni hp p lc cn c trang b km theo:
- t nht mt van an ton,
- van x,
- b phn duy tr nhit quy nh trong bung vi khong ( 3 C ca nhit ch (c tnh n khng m bo o lin quan n cp nhit in); v
- u d nhit hoc cp nhit in t ghi.
Ni hp p lc cng c gn vi b lc thi gian v c nhit .5.6.2. S dngVi phng php kh trng bng hi, tt c khng kh c ui ra trc khi to p lc. Nu nh ni hp p lc khng c gn lin vi mt thit b ht chn khng t ng, th cn phi ui khng kh cho n khi ng phun lung hi nc lin tc pht ra. dit cc vi sinh vt, hi bo ha trong bung phi c nhit t nht l 121 C.
Trong cng mt chu k kh trng, ni hp p lc khng c s dng kh trng cc dng c sch (v/hoc mi trng nui cy) cng vi kh bn cc dng c s dng (v/hoc mi trng nui cy s dng).
Tt nht l s dng cc ni hp p lc ring bit cho hai qu trnh ny. Sau khi hp p lc, tt c vt liu v dng c phi c lm ngui trong ni hp trc khi ly ra.V l do an ton, khng ly ra khi ni hp p lc khi nhit cha gim n di 80 C.
5.6.3. Bo dngnh k lm sch khoang cha, b lc x v ca kn. Kim tra kn ca ca. Tin hnh x v co sch cn, nu cn, trong cc khong thi gian nht nh. Tin hnh theo ch dn ca nh sn xut.5.6.4. Kim tra xc nhn v hiu chunPhi gi ni hp p lc iu kin lm vic tt v phi kim tra thng xuyn c cc b phn c nng lc kim tra theo ch dn ca nh sn xut.
Tt c cc dng c kim tra phi gi trong trng thi lm vic tt v do b phn c thm quyn kim tra nh k.
Vic kim tra nh gi ban u cn bao gm cc nghin cu hiu qu ca mi chu k thc hin v mi kiu np sn phm c s dng trong thc t. Qu trnh ny cn c lp li sau khi sa cha hoc thay i. Cc b cm bin nhit cn c b tr trong sn phm cho bit nhit c truyn vo tt c cc v tr. Vic kim tra v kim tra li cn c xem xt s ph hp ca thi gian nng nhit v h nhit cng nh nhit kh trng. kim tra qu trnh nhit khi khng c sn cc d liu nh gi hiu qu qu trnh, th i vi mi m sn phm, cn t tm sn phm ti thiu mt ch th qu trnh.
5.7. Thit b chun b mi trng5.7.1. M t
Thit b chun b mi trng c thit k theo nguyn tc kh trng mt lng ln mi trng (> 1 l). B phn ny bao gm mt b lm nng, ti nc v dng c khuy lin tc. Thit b ny cng c lp b phn o nhit , b phn o p sut, o thi gian v van an ton.
Ngoi ra, b phn ny cn c kha an ton khng m khi nhit cha xung n < 80 C.
5.7.2. S dngThc hin theo ch dn ca nh sn xut.
Ton b qu trnh chun b c thc hin ngay trong thit b. Sau khi b sung tt c cc thnh phn, khuy v lm nng ha tan ri em kh trng.
5.7.3. Bo dngRa thit b chun b mi trng v trng k bng nc ct sau khi chun b mi m mi trng.5.7.4. Kim tra xc nhnPhi gi thit b chun b mi trng iu kin lm vic tt v phi c b phn c nng lc kim tra thng xuyn theo ch dn ca nh sn xut.
Tt c cc dng c kim tra phi gi trong trng thi lm vic tt v kim tra nh k hiu qu ca chng.
Vic kim tra nh gi ban u cn bao gm cc nghin cu hiu qu ca mi chu k thc hin v mi kiu np sn phm c s dng trong thc t. Qu trnh ny cn c lp li sau khi sa cha hoc thay i. C th s dng hai u d nhit, mt st vi u d i chng v mt cch xa hn bit nhit u hay cha.Cn kim tra nhit v thi gian ca mi chu k.
5.8. T m
5.8.1. M tT m bao gm mt bung gi nhit c nhit n nh v phn phi u, vi sai s nhit ti a cho php quy nh trong tiu chun ny.
5.8.2. S dngCc t m cn c trang b cc h thng iu chnh gi c nhit hoc cc thng s khc u v n nh trong khp vng lm vic. Xc nh th tch lm vic m bo rng iu t c.
Nu nhit mi trng gn bng hoc cao hn nhit ca t m, th cn phi b tr mt h thng lm mt.Bo v cc thnh ca t m trnh nh sng mt tri chiu thng.
Nu c th, khi s dng bt k loi t m no (i lu khng kh bt buc hoc khng), cc t m khng nn y qu bi v mi trng nui cy s cn nhiu thi gian hn cn bng nhit . Trnh m t m nhiu ln trong thi gian di.
Khi xp mu vo t m phi ch ti s lu thng khng kh (xem 10.2.4).
5.8.3. Lm sch v kh trngnh k lm sch v kh trng thnh trong v ngoi ca t m, nu thch hp, lau sch bi h thng thng gi.
5.8.4. Kim tra xc nhnS n nh nhit v s phn b nhit ng u trong khoang lm vic ca t m phi c kim tra bng nhit k hoc bng cp nhit in bit trc chnh xc v di nhit thch hp.Dng thng tin xc nh di lm vic c th chp nhn c ca t m v v tr ti u ca nhit k s dng kim tra nhit lm vic.
V d, t c nhit ch l 37 C ( 1 C khi nhit trong t dao ng t 36,8 C n 37,3 C, th cn c gim n 36,2 C n 37,7 C m bo rng tt c cc phn ca t m t c nhit quy nh l 37 C.
Lp li quy trnh ny sau mi ln sa cha hoc thay i.
Phi kim tra tnh n nh ca nhit , v d, bng mt hoc nhiu nhit k c gi tr ln nht v nh nht hoc cc cp nhit in t ghi.Nhit k v cp nhit in t ghi c dng kim tra t m hng ngy, c gn mt v tr c nh t c nhit ch. kim tra nhit t m hng ngy, mi t m cn c gn vi t nht l mt nhit k, c bu cht o c ngm trong glyxerol (hoc b nhit thch hp khc) c ng trong chai gn xi kn.Cc h thng kim tra khc c tnh nng tng t c th c s dng.5.9. T lnh v phng bo qun lnh5.9.1. M t
Cc t ny l cc bung c th duy tr c ch bo qun lnh. Khi khng c qui nh khc, nhit bo qun thc phm phi l 3 C ( 2 C (sai s ti a cho php). i vi cc mc ch bo qun khc, th nhit phi l 5 C ( 3 C, tr khi c quy nh khc.5.9.2. S dng trnh nhim bn cho, th s dng cc bung khc nhau hoc t nht l cc vt cha khc nhau bo qun tch ring:
- mi trng cy cha cy v thuc th,
- mu th, v
- cc chng vi sinh vt v cc mi trng cy.
Cc t lnh, cc ngn lnh v phng bo qun lnh cn c sp xp sao cho m bo c s lu thng khng kh v gim thiu kh nng gy nhim bn cho.5.9.3. Kim tra xc nhnMi ngy lm vic phi kim tra nhit ca tng bung bng mt nhit k hoc bng u d c t c nh. chnh xc yu cu ca thit b kim tra nhit ph thuc vo mc ch s dng.
5.9.4. Bo dng v lm schPhi thng xuyn thc hin cc cng vic bo dng sau y:
- lau bi cc cnh qut hoc cc tm trao i nhit pha ngoi;
- lm tan bng;
- lm sch v kh trng mt trong ca t.
5.10. T ng lnh v t ng lnh su5.10.1. M t
T ng lnh c cc bung lnh cho php duy tr ch bo qun ng lnh. Tr khi c qui nh khc, nhit ny phi nh hn 15 C, tt nht l 18 C i vi cc mu thc phm.
T ng su c cc bung lnh cho php duy tr ch bo qun ng lnh su. Tr khi c qui nh khc, nhit ny phi nh hn 70 C.
5.10.2. S dng5.10.2.1. T ng lnh
Cn c cc ngn lnh khc nhau hoc t nht l c cc vt cha khc nhau bo qun tch ring:
- thuc th cha cy,
- cc mu phn tch, v
- cc chng sinh vt.
Xp t trong t ng lnh sao cho duy tr c nhit thp, c bit l khi a cc sn phm cha ng lnh vo.5.10.2.2. T ng lnh suNguyn tc s dng l bo qun vi sinh vt, chng i chng v/hoc dch cy lm vic v thuc th.
Xp t trong t ng lnh sao cho duy tr c nhit thp v trnh nhim bn cho gia cc vi sinh vt v thuc th.
5.10.3. Kim tra xc nhnnh k kim tra nhit ca tng bung dng dng c kim tra nhit thch hp.
5.10.4. Bo dngPhi thng xuyn thc hin cc cng vic bo dng sau y:
- lau bi cnh qut hoc tm trao i nhit pha ngoi (nu c th);
- lm tan bng;
- lm sch v st trng mt trong ca t.
5.11. B iu nhit5.11.1. M t
B iu nhit c lm y bng cht lng (nc, etylen glycol .v.v) c hoc khng c np y hoc dng c khc hn ch s bay hi, cn thit duy tr nhit quy nh. Kim sot nhit thng chnh xc hn so vi t m bng khng kh, cc sai s ti a cho php ( 0,5 C hoc tt hn. Nhit lm vic v cc sai s ti a cho php c qui nh trong tng phng php c th. H thng lm lnh l cn thit duy tr nhit gn bng hoc thp hn nhit mi trng.5.11.2. S dngCc mc ch s dng chnh nh sau:
- mi trng nui cy nhit quy nh;
- duy tr mi trng thch tan chy v trng trong khi chun b mi trng;
- trn mi trng thch tan chy v trng s dng cc phng php c th;
- chun b cc huyn ph ban u hoc cc dung dch pha long nhit qui nh;
- x l nhit cc huyn ph mu ban u nhit qui nh (v d nh thanh trng). kim tra nhit chnh xc, b iu nhit cn c trang b mt bm nc tun hon v mt h thng iu nhit t ng. Vic khuy trn cht lng khng c lm phn tn.Cc b c np y thch hp hn i vi chnh xc hoc s dng nhit cao. Nn s dng np y cho php thot phn nc ngng t. mi trng cy, duy tr mc cht lng sao cho nh ca mi trng th thp hn mc cht lng trong b t nht l 2 cm trong sut qu trnh .
Cc vt cha khc cn c t trong b sao cho mc trong vt cha thp hn mc cht lng.
ngp su phi ngn nga nc vo qua vic ng kn.
C th cn n b phn duy tr s n nh ca vt cha, v d: gi .
Tt c cc vt cha cn c lm kh sau khi ly ra khi b v trc khi s dng tip.
5.11.3. Kim tra xc nhnKim tra s n nh v s phn b ng u nhit trong khoang lm vic ca b trc khi s dng ln u v sau khi sa cha hoc thay i c nh hng n vic kim sot nhit .
Kim tra mi b bng nhit k, cp nhit in hoc thit b ghi nhit t ng c khng m bo o ti thiu thch hp (xem 5.28.2) v ph thuc vo h thng iu nhit t ng.
C th s dng dng c k thut s, vi iu kin l kim tra phn gii v chnh xc.
Trong mi ln s dng, kim tra nhit ca b v t nht l hng ngy trong giai on thm.
5.11.4. Bo dngB c y cht lng theo khuyn co ca nh sn xut. dch cy, tt nht l s dng nc ct hoc nc loi khong.
Kim tra thng xuyn mc cht lng trong b m bo ng chc nng ca b v p ng c yu cu ca sn phm cn ngm trong b. Mc cht lng phi lun ngp ph b phn gia nhit.
B cn c thay nc, v sinh thng xuyn v tn sut ph thuc vo vic s dng hoc sau khi b trn.
5.12. Ni hi, k c ni cch thy5.12.1. M t
Ni hi hoc ni cch thy gm c b phn lm nng c nc bao quanh trong bnh c np y kn. Trong ni hi, b phn ny to hi p sut kh quyn; trong ni cch thy th b phn ny lm nng nc n nhit gn hoc bng nhit ca im si, c hoc khng to ra hi.5.12.2. S dngMc ch s dng chnh l:- lm tan chy mi trng thch;
- chun b mi trng d phn hy nhit;
- gim ly nhim ca cc b phn nh ca thit b trong khi s dng.
Mc an ton v ca nc trong bnh phi m bo ngp cc b phn lm nng.
C th s dng ni hp p lc khng to hi.
5.12.3. Bo dngGi sch cc ni hi v cc ni cch thy.
nh k co sch cn, tn sut ph thuc vo cng ca nc, nu cn.
5.13. T kh trng5.13.1. M t
T kh trng l mt bung c th duy tr c nhit t 160 C n 180 C dit cc vi sinh vt bng nhit kh.
5.13.2. S dngCh kh trng thit b bng kim loi hoc bng thy tinh trong t kh trng; khng dng kh trng dng c bng cht do v cao su.
Trc khi kh trng, lm sch dng c thy tinh v kim loi trong t sy.Nu kh trng cc dng c thy tinh dng nh mc th phi nh k kim tra chnh xc ca cc th tch nh du.
Nhit cn phn b u trong bung sy. T sy phi c trang b b n nhit v mt nhit k hoc dng c o nhit t ghi c chnh xc thch hp.
T sy cn c gn vi ng h hoc b phn t chng trnh hoc thi gian.
Khi nhit yu cu t c, th quy trnh kh trng phi c ko di t nht l 1 h 170 C hoc kt hp tng ng ca thi gian/nhit .Sau khi kh trng, trnh b rn nt, dng c thy tinh cn c ngui trong t trc khi ly ra.
5.13.3. Kim tra xc nhnKim tra n nh v tnh ng nht ca nhit trong khp t trc khi s dng v sau khi sa cha hoc thay i m c th nh hng n vic kim sot nhit .T c gn mt nhit k hiu chun, dng c o nhit t ghi c chnh xc thch hp ph thuc vo h thng iu nhit t ng. Dng c kim sot nhit cn c phn gii l 1 C hoc tt hn nhit s dng.
Nhit ca t cn c thng xuyn kim tra v ghi li trong mi ln s dng.
5.13.4. Bo dngLm v sinh b mt pha trong khi cn.5.14. L vi sng5.14.1. M t
L vi sng l thit b dng sng cc ngn lm nng sn phm p sut kh quyn.
5.14.2. S dngHin ti ch c thit b lm nng cht lng hoc lm tan chy mi trng thch nui cy.
CNH BO Khng lm nng mi trng c cha cc thnh phn d b hng do nhit trong l vi sng tr khi nh gi c cch lm nng ny khng nh hng n hiu qu ca mi trng. Cha c nh gi no v hiu qu ca l vi sng kh trng mi trng cy v l vi sng khng c dng cho mc ch ny.L vi sng phi lm nng c cht lng v mi trng nui cy bng chu k pht sng cc ngn kim sot c. Vic phn b sng cc ngn phi ng u trong sn phm trnh c nhng vng b qu nhit. phn b nhit c tt hn, nn s dng thit b c gn b xoay.Khng s dng dng c bng kim loi, k c np y bng kim loi. Ni lng np hoc nt trc khi lm nng.
Lm nng trong mt khong thi gian di nng lng thp hn c th cho kt qu phn b nhit tt hn.
CNH BO Thn trng khi s dng cc dng c t nng. Vt cha trong l vi sng c th tr nn qu nng v si hoc chai c th b n.Khi lm tan chy mi trng thch, nn t mc nng lng thp (v d: chu k lm tan bng) v b un nc (v d: t 50 ml n 100 ml nc trong cc dng cho l vi sng) h tr vic kim sot nhit. Thi gian sau khi gia nhit v trc khi ly ra khi l vi sng nn ko di 5 min.5.14.3. Kim tra xc nhnThi gian gia nhit thch hp v ci t nng lng phi c thit lp trc khi bt u a vo hot ng i vi cc th tch cht lng khc nhau v mi trng cy c x l hng ngy, m bo hiu qu ti u v trnh qu nhit cho sn phm d b hng do nhit.5.14.4. Bo dngLm sch l ngay khi b trn, cng nh lm sch nh k ty thuc vo vic s dng.
kn ca ca l cn c kim tra v l c kim tra v s r r phng x cc khong thi gian u n.
5.15. My ra dng c thy tinh5.15.1. M t
My ra dng c thy tinh ca phng th nghim l cc loi my c iu khin bng in t dng ra dng c thy tinh ca phng th nghim, c th ci t chng trnh cho cc chu k trng, ra khc nhau (v d: dng nc ct hoc nc loi khong hoc axit).
Dng c ra pipet thy tinh l loi my ra c bit ra cc l hp ca pipet.
5.15.2. S dngHin c sn nhiu loi my ra dng c thy tinh, c lp t v s dng theo ch dn ca nh sn xut.5.15.3. Kim tra xc nhnKim tra hiu qu ra bng mt thng v trong mt s ng dng cn qua cc php th m bo rng cc dng c thy tinh khng cn cha cc cht gy c ch.
C th dng dung dch ch th pH kim tra lng axit hoc kim d, pH nn khong t 6,5 n 7,3.
5.15.4. Bo dngChng trnh bo dng nh k do nh sn xut quy nh theo mt tn sut thch hp.
C th cn n tn sut bo dng nhiu i vi thit b s dng nhiu hoc nhng khu vc dng nc cng.
5.16. Knh hin vi quang hc5.16.1. M tC nhiu loi knh hin vi khc nhau nh: monocular, biocular, c VDU, camera hoc dng c pht hunh quang, v.v..v c ngun sng bn ngoi hoc bn trong. kim tra vi sinh vt, c vt knh c khuch i t 10 ln (thu knh kh) n 100 ln (nhng trong du c thp t ti trn l x) c s dng thu c khuch i trn 100 ln n 1000 ln. Knh hin vi i pha l thch hp nht kim tra cc mu dng t.
5.16.2. S dngt mt nhn vo knh hin vi theo ch dn ca nh sn xut. Trc quang ca nh sng t bng n cng cao phi i qua tm ca tm t quang, tiu bn v vt knh n th knh.
5.16.3. Bo dngThc hin theo ch dn ca nh sn xut lin quan n vic bo qun, lm sch v bo dng. Trnh ngng t m m c th dn n suy gim cht lng ca thu knh.
Hng ngy hoc sau khi s dng, lau sch thu knh sao cho khng lm nh hng n cht lng quang hc, loi b ht du cn dnh. S dng dung mi do nh sn xut khuyn co. nh k ly du ra khi thu knh ca th knh.
H thng quang hc c th rt d b h hng v tt nht l bo dng theo ch dn ca nh sn xut.5.17. u t bng ga hoc l t nng bng in tr5.17.1. M t
u t bng ga (Bunsen) c dng to ra ngn la hp t kh ga ng chai hoc ng ng dn chnh. S dao ng lng khng kh trn ln vi kh ga khng ch mc nhit to thnh.t nng bng in tr s dng kh ga hoc in t c nhit l khng pht ra ngn la kh trng vng cy v que cy thng dng cy dch cy.
5.17.2. S dngu t bng ga c dng chnh cho vic kh trng vng cy v que cy thng bng kim loi bng cch t v kh trng ngn la cc dng c nh khc.
t nng bng in tr s dng kh trng vng cy v que cy thng bng kim loi v thch hp khi x l cc vi sinh vt gy bnh v n c th ngn nga c vic bn tung te v trnh c nguy c nhim bn cho.
u t bng ga c th to ra nhiu nhit v s xo trn trong phng th nghim.
K thut v trng khc c th dng m khng cn n u t bng ga bng cch s dng cc vt liu dng mt ln.
Trong t bo v nn trnh s dng u t bng ga, v chng c th lm xo trn dng khng kh. Khi nn dng dng c v trng s dng mt ln.
5.17.3. Bo dngnh k lm sch v kh trng cc u t v np y ca thit b t nng bng in tr, c bit nu dch cy vi khun b ri rt ra thit b.
5.18. Dng c phn phi mi trng nui cy v thuc th5.18.1. M t
Dng c phn phi l mt dng c hay thit b dng phn phi mi trng nui cy v thuc th vo cc ng nghim, cc l hoc vo cc a petri. Cc dng c l ng ong, pipet hoc xyranh thao tc bng tay, t xyranh t ng v bm nhu ng n dng c kim sot in t c t chng trnh vi cc lng phn phi t ng khc nhau.5.18.2. S dngDng c sch c dng phn phi mi trng cy v thuc th khng c cha cc cht gy c ch. S dng cc ng ng ring bit cho mi trng chn lc gim thiu vic lc/mang sang ca cc cht nh th.
Nu yu cu phn phi v trng mi trng cy v trng v thuc th, th tt c cc b phn ca dng c, thit b tip xc vi sn phm phn phi phi v trng.5.18.3. Kim tra xc nhn khng m bo o ca dng c hay thit b phi ph hp vi sai s ti a cho php ca th tch cn phn phi, thng thng khng c vt qu ( 5 %. Sai s ti a cho php i vi cc th tch cht pha long dng pha long thp phn l ( 2 %.Kim tra cc th tch cn phn phi trc khi s dng, sau nh k kim tra theo quy nh v sau cc ln iu chnh m nh hng n th tch cn phn phi.
5.18.4. Lm sch v bo dngLm sch b mt ngoi ca b phn phn phi sau mi ln s dng. Ra v trng k tt c cc b phn ca b phn phn phi tip xc vi sn phm v kh trng cc b phn ny nu cn phn phi cht lng v trng. Khng dng cc cht ty ra trn cc b mt tip xc vi sn phm cn phn phi v chng c th truyn cc cht gy c ch.Tt c cc thit b phn phi t ng phi c gi trong trng thi tt bng cch bo dng nh k theo ch dn ca nh sn xut.
15.19. My trn Vortex15.19.1. M t
My khuy ny dng trn u cc mi trng lng (v d: dch pha long thp phn v mu th dng lng) hoc huyn ph ca cc t bo vi sinh vt trong cht lng.
Vic trn da trn nguyn l l lm cho cht ng trong ng nghim chuyn ng xoay lch tm (Vortex).
5.19.2. S dngn y ng nghim hoc vt cha cht lng cn trn trn u my trn. Tc trn c kim sot bng cc tc khc nhau ca mt hoc gc tip xc vi u my trn.
Ngi thc hin cn ch m bo rng trong qu trnh trn khng lm trn cht lng ra ngoi khi cn thit phi iu chnh tc v gia khong cch mt phn ba tnh t nh ng gi ng c tt hn v trnh c vic cht lng dng qu cao trong ng.
Cn ch gim thiu s gii phng sol kh khi m ng cha trn.
5.19.3. Kim tra xc nhnVic trn thch hp c biu hin theo dng xoy ca cht lng trong qu trnh trn.
5.19.4. Bo dngGi thit b sch. Nu sn phm b ri rt th phi kh nhim thit b bng cht ty ra thch hp ca phng th nghim.
5.20. Thit b m khun lc.5.20.1. M t
Cc thit b m khun lc th cng s dng dng c m s dng p lc v s hin th l tng s m cc khun lc. Chng c th n gin l dng c ging nh bt hoc c th gm mt bn ri sng c hiu chun cho a v mn khuch i pht hin khun lc. Cc my m khun lc bng in t t ng, kt hp vi my phn tch hnh nh, thc hin bng vic kt hp ca cc h thng phn mm v phn cng s dng camera v b iu khin.5.20.2. S dngS dng theo ch dn ca nh sn xut. Chnh nhy ca my m t ng m c tt c cc khun lc mc tiu. Cc my m khun lc bng in t t ng cn c chng trnh ring bit khi s dng cc loi thch v cht nn khc nhau v i vi cc s m b mt v s m a m bo phn bit ng cc khun lc mc tiu.
5.20.3. Kim tra xc nhnCn thc hin vic kim tra bng tay thng thng m bo rng thu c cc s m chnh xc khi s dng my m khun lc.
Ngoi ra, cc my m khun lc t ng cn c kim tra hng ngy s dng a hiu chun cha s lng bit v cht ht hoc khun lc c th m c.
5.20.4. Bo dngGi thit b sch v khng bi; trnh vch ln cc b mt m. Chng trnh bo dng nh k cc my m in t c phn tch hnh nh theo quy nh ca nh sn xut v vi tn sut thch hp.5.21. Thit b cy trong iu kin khng kh thay i5.21.1. M t
l bnh c th gn kn hoc bt k thit b no khc c th thay i mi trng nui cy (v d, dng sinh trng ym kh) c duy tr trong sut thi gian m mi trng cy. C th dng cc h thng khc vi tnh nng tng ng, v d bung ym kh.
Tun th cc hng dn ca nh sn xut trong vic lp t v bo dng.
5.21.2. S dngThnh phn ca mi trng kh thu c bng cch b sung hn hp kh (v d t bnh kh) hoc sau khi to chn khng t bnh kh, bng cch thay khng kh trong bung hoc bng cch khc thch hp (v d, gi to kh bn sn).
Nhn chung, iu kin k kh yu cu mi trng kh cha t hn 1 % oxy, t 9 % n 13 % cacbon dioxit; iu kin vi hiu kh (capnaerobic) yu cu khng kh cha t 5 % n 7 % oxy, v khong 10 % cacbon dioxit.Cc iu kin cn thay i ph thuc vo yu cu ca tng loi vi sinh vt c th.
5.21.3. Kim tra xc nhnt cc dng c ch th sinh hc v ha hc kim tra bn cht ca mi trng kh trong tng bung mi khi s dng. Vic pht trin cc chng kim sot hoc thay i mu ca ch th ha hc cho thy rng cc iu kin thch hp t c.
5.21.4. Bo dngNu c cht xc tc, cn phi thng xuyn phc hi theo hng dn ca nh sn xut. Nu c lp cc van th phi lm sch v tra du m bo hot ng ng v thay khi cn.
Thit b ny phi thng xuyn c lm sch v kh trng.
5.22. My ly tm5.22.1. M t
My ly tm l thit b c hc hoc in t s dng lc ly tm tch cc ht huyn ph, k c vi sinh vt ra khi cht lng.
5.22.2. S dngTrong mt s ng dng, c c vi sinh vt mc tiu thu c bng cch cho ly tm cc mu dng lng thu ly phn lng m c th ha tan trong cht lng v cn cho kim tra tip theo.
Cn ch trnh to ra sol kh v nhim bn cho bng cch s dng thit b ng cch v s dng cc ng hoc cc bnh ly tm gn kn v v trng.
5.22.3. Kim tra xc nhnKhi tc ly tm t ti hn hoc n mc quy nh th ch th tc hoc ci t theo my o tc t o hiu chun cn c kim tra nh k v sau nhng ln sa cha v thay i ln.
5.22.4. Bo dngLm sch v kh trng cc my ly tm nh k v sau khi b ri rt cc chng vi khun hoc c kh nng b nhim bn mu.
Cc my ly tm cn c bo dng nh k.
5.23. Bp in v l nung5.23.1. M t
Bp in v l nung l cc thit b t nng khng ch nhit n nh. Mt s bp in v l nung c gn h thng khuy t.
5.23.2. S dngBp in v l nung c gn h thng khuy t c s dng lm nng cc th tch tng i ln ca cht lng nh mi trng.Khng s dng bp in v l nung khng c h thng khuy t chun b mi trng.
5.23.3. Bo dngLm sch ht cc cht b ri rt ngay khi thit b ngui.
5.24. B phn phi dng xon5.24.1. M tB phn phi dng xon l dng c phn phi phn chia th tch nh ca cht lng ln khp b mt ca a thch quay. Vi phn phi chuyn ng t tm a n mp ngoi theo hnh xon c Archimedean. Th tch c phn phi gim dn theo kim phn phi chuyn ng t tm n mp a sao cho c mi tng quan nghch o gia th tch lng xung v bn knh vng xon. Th tch ca mu phn phi trn bt k on c th no u c bit v khng i. To chn khng np v phn phi cht lng.5.24.2. S dngThit b ny c dng phn phi mu dng lng, mu ng nht hoc dung dch pha long ln trn a thch thch hp m khun lc. Sau khi , cc khun lc pht trin theo cc ng m cht lng lng. S lng khun lc trong vng bit c m bng cc trn dng c m v tnh s m c.
B mt cc a thch c s dng vi b phn phi dng xon phi bng phng v khng c bt kh.
Cc a phi c lm kh s b trc khi s dng m bo rng cc a khng b qu m.
H thng phn phi cn c kh trng v trng ra bng nc v trng trc khi ly mu v sau khi s dng.
5.24.3. Kim tra xc nhn
Hng ngy, kim tra nghing ca u kim phn phi bng cch s dng chn khng cho np trt st vi b mt kim phn phi. Np trt cn phi song song v cch b mt thch 1 mm.Kiu phn phi cn c kim tra bng cch phn phi mc in c th ra sch c. Kiu phn phi dng xon cn phn phi dy c nht gn tm a khi s lng ng bt u v tr nn t m c hn im nhc ra ca kim phn phi. Phn r nht ca a phi l tm v c ng knh khong 2,0 cm.
Hng ngy kim tra m bo rng u kim phn phi nghing ng so vi b mt thch bng cch s dng np trt v b phn nh mc c cung cp cng vi thit b.
v trng ca b phn phn phi xon cn c kim tra bng nc v trng i vi mi dy mu cn kim tra.
Kim tra khi lng ca th tch phn phi cn c tin hnh nh k s dng nc ct. Khi lng thu c cn nm trong sai s ti a cho php ( 5 % khi lng d kin i vi th tch phn phi.
5.24.4. Bo dngKh trng ng ng phn phi v kim phn phi bng cch cho dung dch cha t 0,5 % n 1 % cho chy qua. Sau cho nc v trng hoc nc loi khong chy qua ng ng.
C th ngn nga vn cc bng cch cho cc ht lng xung nc trc khi np huyn ph mu v s dng phn cht lng ni pha trn.
Cc cc vn cn c loi b ngay v lm sch dng c.
Dng c cn c bo dng v kim tra theo s dng.
5.25. Thit b chng ct, loi ion v thm thu ngc
5.25.1. M tCc thit b ny c dng to nc ct hoc nc loi ion/loi khong c cht lng yu cu (xem ISO/TS 11133) v chun b mi trng nui cy vi sinh hoc thuc th v cho cc ng dng phng th nghim khc.5.25.2. S dngLp t, vn hnh v s dng thit b theo ch dn ca nh sn xut, ng theo v tr ca nc s dng, nc thi v h thng in ca phng th nghim.
5.25.3. Kim tra xc nhnNc phi c kim tra nh k hoc khi dng sau khi tch ly tnh dn in v khng c ln hn 25 (S/cm (tng ng vi sut in tr ( 40000 (.cm) i vi vic chun b mi trng v thuc th.Nu nc c bo qun trc khi s dng hoc c to ra qua vic trao i ion th cn tin hnh kim tra s nhim bn vi khun theo ISO/TS 11133.
5.25.4. Bo dngThit b chng ct cn c lm sch v co sch nh k vi tn sut ph thuc vo cng ca nc s dng. My loi ion v thm thu ngc cn c duy tr theo ch dn ca nh sn xut.
5.26. Thit b hn gi v tnh gi5.26.1. M t
Thit b hn gi v tnh gi y l cc dng c c th chnh chnh xc thi gian c s dng cho cc phng th nghim khi thi gian c quy nh v quyt nh.
5.26.2. S dngCc loi ng h mc chun hoc hin s c dng kim sot thi gian thao tc (v d: a cc chng vo mng vi khun, ng ha mu) phi trong tnh trng lm vic tt v c th c chnh xc yu cu.Vn hnh cc thit b tnh thi gian trn thit b phng th nghim (v d: ni hp p lc, my ly tm, b ng ha) theo ch dn ca nh sn xut. Cc thit b tnh thi gian phi c chnh xc yu cu.
5.26.3. Kim tra xc nhnKim tra tt c ng h dng trong phng th nghim khi c du hiu sai so vi chun quc gia v sau khi sa cha.
5.26.4. Bo dngnh k lm sch v kim tra thit b tnh thi gian v hot ng ng.
Thit b tnh thi gian phi c kim tra theo quy trnh bo dng thit b.
5.27. Pipet v pipet t ng5.27.1. M t
Pipet l dng c bng thy tinh hoc cht do s dng mt ln c dng phn phi cc th tch cht lng hoc vt liu snh; pipet chia phn phi cc th tch nh vi chnh xc ph thuc vo quy nh.Pipet t ng (c hc) c gn u tip bng cht do phn phi cc th tch c nh hoc c th iu chnh c ca cht lng, ht bng tay hoc c hc.
5.27.2. S dngLoi b cc pipet b v hoc b hng.
Pipet Pasteur hoc pipet chia v u tip ca pipet cn c y bng bng khng hp th trnh nhim bn khi dng phn phi dch cy vi khun.
Khng dng ming ht pipet trong cc thit b dng cho vi sinh, tr dch lng khng b nhim bn.
Cc bu c s dng vi pipet Pasteur hoc chia v cc u tip phi c chnh kch c trnh b r r v m bo lm vic c hiu qu.
5.27.3. Kim tra xc nhnKim tra cc pipet chia m bo phn phi ng cc th tch nu nh nh sn xut khng xc nhn ng ca chng ( ng v chm).
Hiu chun pipet theo TCVN 7150 (ISO 835) (tt c cc phn) v ISO 8655-1.
Kim tra cc pipet mi trc khi s dng v nh k kim tra ty thuc vo tn sut v cch s dng chc chn cc sai s ti a cho php nh trong ISO 8655-1. Tin hnh kim tra khi lng trung gian s dng nc ct hoc nc loi khong m bo rng cc th tch c phn phi nm trong khong sai s ti a cho php.
Kim tra cc dy pipet mi c hiu chun.
5.27.4. Bo dngKh nhim v/hoc kh trng cc pipet s dng nhiu ln v cc pipet t ng mt cch thch hp sau khi s dng.
Nu cc ng hoc pittng ca pipet t ng b nhim bn khi s dng th tho ri chng kh nhim v lm sch. Sau khi lp rp li, cn thc hin hiu chun. Khi trong phng th nghim khng thc hin c iu ny th gi cc pipet t ng li cho nh sn xut lp rp li v hiu chun li.
5.28. Nhit k v dng c kim sot nhit , k c cc my ghi t ng5.28.1. M t
Nhit k l cc dng c thy tinh c cha thy ngn hoc dng thy tinh cha cn c dng kim tra nhit trong sut phm vi hot ng ca phng th nghim.
Cc dng c kim sot nhit khc bao gm cc nhit in tr platin v cc thit b s dng cp nhit in o nhit v c s dao ng nhit theo thi gian v in ra giy hoc ghi bng in t.Cc nhit k i chng v dng c kim sot nhit khc phi c hiu chun theo chun quc gia hoc chun quc t v c xc nhn iu . Chng ch c dng cho mc ch i chng v khng c dng cho vic kim sot hng ngy.
Cc nhit k lm vic v cc dng c o nhit khc phi c hiu chun theo cch sao cho c th lin kt vi chun quc gia hoc chun quc t.
Cc dng c c chnh xc thch hp ph hp vi chun quc gia hoc chun quc t c th c s dng lm nhit k lm vic sau khi kim tra hiu qu ca chng.
5.28.2. S dngCc nhit k lm vic v cc dng c o nhit khc c th o c nhit yu cu trong di sai s ti a cho php c quy nh.
khng m bo o ca dng c kim sot nhit cn phi nh hn bn ln di sai s ti a cho php. V d: i vi sai s ti a cho php mc ch l ( 1 C th khng m bo o phi l ( 0,25 C; i vi sai s ti a cho php l ( 0,5 C th khng m bo o phi l ( 0,125 C. khng m bo o ca vic hiu chun nhit k i chng cn c tnh n khi xc nh nhit hot ng.Cc nhit k hoc cp nhit in c t trong mi trng khng kh ca t m cn c gi trong cc vt cha thch hp c y glyxerol, parafin lng hoc glycol polypropylen m chng mt nhit khi m ca v c s c thch hp.S dng cc nhit k c bu ngm ngp hon ton trong dung dch.
Cc nhit k c t trong ni cch thy cn c ngp trong nc theo cc quy nh ring, v d: cc nhit k ngp mt phn cn c ngp su quy nh cho loi nhit k , v d 76 mm hoc 100 mm.Khng s dng cc nhit k c ct thy ngn hoc cn v.Cc nhit k thy ngn rt d v, do nu c nguy c b v th chng phi c t trong cc hp bo v m khng lm nh hng n php o nhit .
CNH BO Thy ngn rt c i vi con ngi. Loi b theo quy nh ca quc gia.5.28.3. Kim tra xc nhnCc nhit k i chng phi c hiu chun thng qua ton b di chun quc gia hoc quc t trc khi s dng ln u v t nht 5 nm 1 ln. Hiu chun mt im trung gian (v d: im bng) cn c thc hin kim tra hiu qu thc hin.Cc cp nhit in i chng phi c hiu chun ton b theo chun quc gia hoc quc t trc khi s dng ln u v thc hin theo ch dn ca nh sn xut. Vic kim tra trung gian phi c thc hin theo nhit k i chng kim tra hiu qu thc hin.Cc dng c o nhit khc (v d: b tip nhn sng radio) cn c hiu chun theo chun quc gia hoc quc t trc theo ch dn ca nh sn xut.
Cc nhit k lm vic v cp nhit in c kim tra ti im ng bng v/hoc theo nhit k i chng trong di nhit lm vic.
5.28.4. Bo dngDuy tr cc nhit k v cc cp nhit in sch v trong tnh trng tt.
Duy tr cc dng c o nhit khc theo ch dn ca nh sn xut.
5.29. My tch t min dch5.29.1. M t
Thit b ny c s dng tch v c c cc vi sinh vt mc tiu trong cc dch cy lng bng cc ht thun t c ph bi khng th thch hp.My tch th cng gm c my trn quay vi tc t 12 r/min n 20 r/min v mt b c c ht vi thanh t c th tho ri.
B tch t ng s dng cc dn lc ca cc que t v cc mng ng. Cc ht t c chuyn ng t ng ny n ng khc v cho php qu trnh tch ton b, gm cc giai on ra, cn c thc hin t ng trong mi trng kn.
5.29.2. S dng v kim traS dng theo ch dn ca nh sn xut v theo cc ch dn trong cc tiu chun c th (v d: i vi E. coli O157).i vi cc h thng th cng th kim tra tc ca my trn.
i vi cc h thng th cng v t ng, kim tra rng h thng c th phn lp cc mc thp ca vi sinh vt mc tiu hay cha trc khi a vo s dng bnh thng.iu quan trng l nh gi kh nng nhim bn cho trong sut qu trnh thao tc tch th cng v thc hin cc bc thch hp trnh xy ra s nhim bn cho.5.29.3. Bo dngKim tra v duy tr thit b theo ch dn ca nh sn xut.
5.30. H thng lcS dng h thng lc theo ISO 8199.
5.31. Cc thit b khc v phn mmCc thit b khc v phn mm i km phi c th t c chnh xc yu cu v phi ph hp vi cc quy nh lin quan n cc php th c lin quan. Cc chng trnh hiu chun phi c thit lp cho cc lng v cc gi tr chnh khi cc c tnh ny c nh hng n kt qu. Trc khi s dng thng thng, hiu chun v kim tra thit b chng minh rng thit b p ng c cc yu cu ca phng th nghim v p ng cc yu cu ca tiu chun c lin quan. Mi thay i hoc cu hnh li v phn mm ca phng th nghim phi c kim tra xc nhn m bo phn mm sa i cho kt qu ng.
6. Chun b dng c thy tinh v cc vt liu ca phng th nghim6.1. Chun bDng c thy tinh v cc vt liu khc s dng trong th nghim vi sinh phi c thit k ph hp, c s dng ng v c chun b m bo c sch v/hoc v trng cho n khi s dng.Dng c thy tinh v cc vt liu khc c thit k ngn nga hoc hn ch s tip xc gia ngi thc hin v vt liu ly nhim.
Cc ng nghim v chai l phi y kn c bng cch thch hp. Nu cn, dng c cn kh trng (v d nh pipet) cn c t trong cc hp chuyn dng hoc c gi trong cht liu thch hp (giy chuyn dng, giy nhm). Dng c thy tinh cn hp phi h sao cho lung hi nc c th xuyn qua t c hiu qu kh trng.
6.2. Kh trng/kh nhim6.2.1. Yu cu chung
Nhit v thi gian kh trng/kh nhim cn c ghi li. Cc ch th kh trng c th c s dng phn bit gia cc vt liu kh trng v cha kh trng.6.2.2. Kh trng bng nhit kht cc dng c thy tinh v.v trong t kh trng t nht 1 h nhit 170 C hoc tng ng.6.2.3. Kh trng bng nhit m (hi nc)Hi m chu p lc l phng php hiu qu nht kh trng dng c thy tinh v vt liu ca phng th nghim. Nhit bung p lc phi c duy tr 121 C t nht 15 min (xem 5.6).
6.2.4. Kh nhim bng ha chtS dng cc hp cht ha hc (v d: cc sn phm cha clo, cn, cc mui amoni bc bn) vi cc nng thch hp v trong mt khong thi gian tip xc thch hp.
m bo rng cc d lng ha cht khng nh hng n s thu hi vi sinh vt.
6.3. Dng c s dng mt lnC th dng dng c s dng mt ln thay cho dng c thy tinh s dng nhiu ln (dng c thy tinh, a petri, pipet, chai l, ng nghim, que dn mu ), nu c cht lng tng ng.
Nn kim tra xc nhn tnh ph hp ca cc dng c cho mc ch vi sinh vt (c bit l v trng) v rng nguyn liu khng cha cc cht c ch s pht trin ca vi sinh vt (xem ISO 9998).6.4. Bo qun dng c thy tinh sch v vt liuDng c thy tinh v vt liu phi c bo qun trong cc iu kin gi c v trng. Dng c thy tinh s dng mt ln phi c bo qun theo hng dn ca nh sn xut, khng c lm hng bao b. Dng c chun b cho th nghim phi c bo qun trong cc vt cha sch.
Khi kh trng cc dng c cho vi sinh, thi hn s dng (hoc ngy sn xut) phi ghi ngay trn mi bao b.
6.6. Kh nhim v kh trng6.6.1. Kh nhim dng c s dng mt ln
Kh nhim cc dng c s dng mt ln trc khi loi b.
Bn cnh cc phng php quy nh trong iu ny, c th dng phng php nung. Nu khng c sn l nung th vic kh nhim v loi b c th thc hin ring r.
6.6.2. Kh nhim dng c s dng mt lnThng thng, dng c c kh trng bng nhit m (xem 6.2.3) hoc nhit kh (xem 6.2.2).
Trong cc trng hp c th (v d nh ly mu ngoi rung), th kh nhim bng ha cht c th thch hp. Sau khi x l nh th, dng c khng c cha cc cht gy c ch.
6.6.3. Kh nhim dng c thy tinh v vt liu sau khi s dngVt liu cn kh nhim v loi b phi c t trong cc vt cha, v d nh ti cht do c th hp p lc c. Hp p lc l phng php tt cho mi qu trnh kh nhim (t nht 30 min 1210C). Ni hp p lc phi c np sn phm sao cho nhit c th phn b u (v d: khng qu y) v ch ni lng np/y v m ti.C th s dng cc phng php thay th cho cc ni hp p lc nu quy nh quc gia cho php.
Hp p lc tt c cc dng c tip xc vi dch cy vi sinh (mi trng nui cy lng hoc c) gm c vt cha s dng nhiu ln trc khi ra.
Trong qu trnh kim tra, kh nhim bng cch ngm trong cht ty ra pha long mi chun b cc dng c chng n mn v c kch thc nh (v d nh pipet).
Cc pipet Pasteur ch c s dng mt ln.
Phn ln cc cht ty ra (xem Ph lc A) u c cc nh hng xu n ngi thc hin. Mang gng tay v knh bo v mt khi x l vi thuc th m c.6.7. Qun l cht thiThi b ng cc vt liu b nhim bn khng lm nh hng trc tip n cht lng phn tch mu, l vn qun l phng th nghim tt.Cn tun th cc quy nh quc gia v an ton v sc khe hoc mi trng.
H thng nhn dng v tch ring vt liu nhim bn v cc vt cha ca chng phi c thit lp cho:
- vt liu khng b nhim bn (v d: cc mu thc phm cha cy) m c th c thi b vi cht thi thng thng,- dao m, kim cy, dao, thy tinh b v,
- vt liu b nhim bn cn hp p lc v quay vng v
- vt liu b nhim bn cn hp p lc thi b nu vt liu phi nung (tuy nhin, xem cc yu cu c bit i vi vi sinh vt thuc nguy c cp 3 di y).Vic nung vt liu b nhim bn v cc vt cha ca chng cn c thc hin theo quy nh quc gia v an ton v sc khe hoc mi trng.
Cc vt liu b nhim bn vi vi sinh vt thuc nguy c cp 3 v cc vt cha ca chng phi c hp p lc trc khi a vo nung.6.8. RaCh ra dng c s dng nhiu ln sau khi kh nhim. Sau khi ra, trng tt c dng c bng nc loi ion.
Cc dng c chuyn dng c th c dng h tr vic lm sch (v d: my ra pipet, my ra a, my siu m).
Sau khi ra, dng c s dng nhiu ln khng c cha cc d lng m c th nh hng n s pht trin tip theo ca vi sinh vt.
7. Chun b v kh trng mi trng nui cyChun b v kh trng mi trng nui cy theo ISO/TS 11133-1 v ISO/TS 11133-2.
8. Mu phng th nghim8.1. Ly mu
8.1.1. Yu cu chung
Vic ly mu l rt quan trng, nhng vic ly mu v cc phng n ly mu khng phi l mt phn ca tiu chun ny. iu quan trng l phng th nghim phi nhn c ng mu i din ca sn phm v khng b h hng hoc b thay i trong sut qu trnh vn chuyn v bo qun.Mu phi c bo v trnh b nhim bn t bn ngoi nh khng kh, vt cha mu, dng c ly mu c dng v x l ng cch. Vt cha mu khng c y qu ba phn t trnh r r v trn c d dng trong phng th nghim.
Nhn dng cc mu r rng v ton din, ghi li thng tin v mu.
Thng xuyn ghi li nhit ti thi im thu thp mu v nhn mu, vic ny gip cho phng th nghim trong vic din gii kt qu.
Mu cn c gi trong vt cha nguyn vn cha m.
Nu sn phm dng ri hoc ng trong vt cha ln gi n phng th nghim, th chuyn tng phn mt cch v trng sang vt cha mu v trng.
Vt cha mu v trng cn c m ch trong mt thi gian chuyn mu v c ng li ngay sau .
8.1.2. Phng n ly muLy mu khng phi l mt phn ca tiu chun ny. Xem tiu chun c th i vi sn phm lin quan, nu c sn.8.2. Vn chuynVic vn chuyn mu ti phng th nghim phi m bo gi c mu khng b bin i do s c mt cc vi sinh vt.
Tt nht l nn vn chuyn mu ti phng th nghim bng phng php nhanh nht.
Mu c bao gi sao cho trnh c r r hoc v.
Trn nhn sn phm phi ch r c cn bo qun lnh hay khng.
Cc mu khng cn bo qun lnh hoc ng lnh cn c ng gi trong vt cha s dng vt liu bao gi thch hp trnh b v.
Khng s dng vn v c th lm nhim bn sn phm nu vt cha b v hoc b r r.
Nu khng c quy nh trong cc tiu chun c th, th nhit trong qu trnh vn chuyn c khuyn co nh sau, [v d: TCVN 6507 (ISO 6887) v TCVN 6263 (ISO 8261)]:
- sn phm khng d phn hy: nhit phng (di 40 C);
- sn phm ng lnh v ng lnh su: di -15 C, tt nht l di 18C;
- cc sn phm khc d phn hy nhit mi trng: t 1 C n 8 C;
- cc mu tm bng, xem ISO 18593 v ISO 17604.
Khi khng quy nh cc iu kin th cc bn nn tha thun v thi gian v nhit vn chuyn.
8.3. Tip nhnKim tra trng thi ca mu khi tip nhn.Nu trng thi khng m bo hoc nu mu khng , thng thng phng th nghim khng c nhn mu .
Trong trng hp c bit, nhn vin phng th nghim c th phn tch sau khi tha thun v thng nht vi khch hng.
Tuy nhin, bo co th nghim phi bao gm d on trc v tnh hiu lc ca cc kt qu.
Mu c nhn vo phng th nghim phi c ghi chp y sao cho c th kim sot c sut qu trnh cho n khi vit bo co th nghim. Vic nhn dng v m ha cc mu v bo co phi m bo vic truy nguyn cho tt c cc giai on trong phng th nghim.B mt bn ngoi vt cha cn c kh trng bng cht ty ra thch hp, nu cn.
Kim tra cc vt cha mu v cc khuyt tt vt l.Cc thng tin sau cn phi ghi:
- ngy (v thi gian, nu lin quan) nhn mu;
- chi tit vic ly mu (ngy v thi gian ly mu, cc iu kin ly mu);
- tn v a ch ca bn yu cu;Khi tip nhn cc mu d hng, th ghi li nhit vn chuyn hoc nhit mu m phng dng cho mc ch ny.
Kim tra mu cng sm cng tt sau khi nhn c, tt nht l trong vng 24 h, hoc theo s tha thun ca cc bn c lin quan.
i vi cc sn phm rt d b hng (nh ng vt c v), th kim tra trong vng 24 h sau khi ly mu. i vi cc mu d hng (nh c, sa nguyn liu) th kim tra trong vng 36 h.Nu thi hn cui cng th nghim cp trn khng thc hin c th lm ng lnh mu nhit di -15 C, tt nht l 18 C, vi iu kin l cc vi sinh vt mc tiu khng thay i nhiu so vi cht nn ca mu c lin quan.
8.4. Bo qunCc mu ch kim tra phi c bo qun cc iu kin khng lm thay i s lng vi sinh vt c trong mu.
Nhit bo qun c khuyn co nh sau:
- sn phm khng d phn hy: nhit mi trng (t 18 C n 27 C);- sn phm ng lnh v ng lnh su: di 15 C, tt nht l di -18 C;
- cc sn phm khc d phn hy nhit mi trng, k c thc phm b hng: t 3 C ( 2 C [xem TCVN 6507-2 (ISO 6887-2) n TCVN 6507-4 (ISO 6887-4) hoc TCVN 6263 (ISO 8261)];- cc mu tm bng, xem ISO 18593 v TCVN 7925:2008 (ISO 17604:2003).
8.5. Phn mu th8.5.1. Nguyn tc c th ly cc phn mu th
Xem cc phn lin quan ca TCVN 6507 (ISO 6887) hoc TCVN 6263 (ISO 8261) v cc nguyn tc c th v ly phn mu th v chun b huyn ph ban u.
8.5.2. Bo qun v phn hy cc mu phng th nghimNgoi tr cc trng hp c bit, gi cc mu phng th nghim cho n khi thu c tt c cc kt qu, hoc lu hn, ng gi mu trong cc vt cha v trng (v d, bao gi bng cht do) v bo qun chng nhit bo qun ban u.
Cc mu d b hng cn c lm ng lnh.
CH THCH Thng khng chp nhn vic th li mu, v cc kh nng thay i trng thi ca vi khun.
9. Kim tra9.1. Cc bin php phng v mt v sinh trong qu trnh kim tra
trnh b nhim bn mi trng v cc phn mu th, vic x l cc sn phm dng bt (kh) cn tin hnh trong phng ring bit hoc ni ring bit hoc trong t bo v.
Trc khi m cc mu, lau sch quanh vng nh m bng cn 70 % (phn th tch) (hoc sn phm tng t khc) v cho bay hi n kh. Trc khi m bao gi v trng, ngm vng nh m trong dung dch cha 100 ppm n 200 ppm clo t do (hoc cht ty trng thch hp khc) t nht 10 min dit vi sinh vt c th lm nhim bn mu.
Tt c cc dng c dng m bao gi v ly tt c mu hoc tng phn mu (ci m bng thic, ko, tha, kp, pipet) v.v) phi v trng.Xung quanh vng lm vic phi c lm sch v c lau bng dung dch ty ra thch hp trc khi th nghim.
Cn ra tay ngay trc khi bt u th nghim v trong qu trnh th nghim nu b nhim bn.
Tt c cc dng c c s dng phi v trng v c bo v khi s nhim bn trc v trong khi s dng.
Tt c cc thit b v dng c c s dng cn t trong vt cha thch hp loi b hoc kh trng.Ch tin hnh cng vic trong cc iu kin v trng, v d nh:
a) m bo rng khu vc lm vic sch, tt c cc ngun c kh nng gy nhim bn phi c loi b hoc gim n mc ti thiu v khng c gi la (ca chnh v ca s phi ng li) v trnh ngi qua li trong khi th nghim;
b) trc v sau khi lm vic, kh nhim b mt thao tc bng cht st trng thch hp;
c) m bo rng trc khi bt u tin hnh cng vic tt c cc th cn thit c chun b sn:d) thc hin phn tch ngay;
e) tch ring cc hot ng sch v bn theo thi gian hoc v tr (iu ny rt quan trng vi cc mu c nguy c cao nh tht nguyn liu v trng nguyn liu);
f) dng dng c s dng mt ln;
g) nu ton b lng cha trong bao gi c ly bng pipet s dng mt ln, a petri v.v khng c s dng trong qu trnh kim tra th m bo rng bao gi c ng kn sau khi ly mt lng cn thit;h) lau sch ngay mi r r bng khn bng hoc vt liu thch hp khc tm cn 70 % (th tch) hoc cht ty trng 1) thch hp khc ri lm sch v kh nhim b mt lm vic trc khi tip tc;i) s dng t an ton x l cc sn phm cha cc vi khun gy bnh, nu quy nh quc gia yu cu;j) khi ly pipet v trng ra khi hp, khng u tip chm vo cc b mt bn ngoi ca cc pipet cn li trong hp v cc b mt s gy nhim bn;
k) khng pipet tip xc vi np hoc c ca chai ng dung dch;
Sol kh c th l nguyn nhn chnh gy nhim bn mi trng v ly nhim. Sol khi c th hnh thnh qua vic:
- khi m cc a petri, ng nghim v chai;
- khi s dng b lc, xyranh, my ly tm .v.v;
- khi lm rng pipet;
- khi kh trng vng cy hoc kim cy t;
- khi m ng cha dch cy ng kh.
Do phi ti thiu ha vic hnh thnh sol kh.
i vi cc phng php phn t, cn lu ti cc phng nga theo ISO 22174.
9.2. Chun b huyn ph ban u v cc dung dch pha long9.2.1. Yu cu chung
Chun b huyn ph ban u v cc dung dch pha long theo phn tng ng ca TCVN 6507 (ISO 6887) hoc TCVN 6263 (ISO 8261). Thi gian t khi kt thc vic chun b n khi cy vo mi trng nui cy khng c vt qu 45 min, tr khi c qui nh ring trong tiu chun tng ng.
Cc bc chun b huyn ph ban u v cc dung dch pha long c th cn tri qua bc tng sinh theo quy nh trong tiu chun c th.
9.2.2. C c9.2.2.1. Ly tm hoc lc mng
Nu cn nh lng s lng nh cc vi sinh vt th c th ci tin vic nh lng v nhy v chm bng cch to ra bc c c phn mu th. C th thc hin bc ny bng cch ly tm hoc lc mng.
Nu dng my ly tm th ha tan cht lng ly tm trong mt th tch xc nh ca dch pha long v tip tc bc phn tch.
i vi mi t hp (thc phm vi vi sinh vt) c xem xt, cn nghin cu (xem [23]) trc chng minh rng bc tng sinh c cn thit hay khng v nh gi hiu lc ca bc ny. Kh nng lc ca huyn ph thc phm cng phi c nh gi.
Hiu qu tng th ca phng php ni v nhy, tnh chn lc, tuyn tnh v lp li cn c kim tra. Nu mc nhim cha c bit th cn thc hin ng thi phng php chun (khng lc).9.2.2.2. Tch min dchNu trong mu c mt mt s lng nh cc vi sinh vt mc tiu, th tch v c c cc vi sinh vt ny bng cc ht t min dch c ph cc khng th c hiu.Dn u cc ht cng vi cc vi sinh vt mc tiu bt c, trc tip ln thch c c hiu theo cc tiu chun c th. Tuy nhin, kim tra xc nhn cho thy rng cc ht t min dch c ph cc khng th c hiu cho bc c c ny l thch hp, nh c nh gi bng cc nghin cu xut bn trong ti liu khoa hc quc t, lin quan n vi sinh vt trong thc phm. Vic kim tra ny rt quan trng nu quy trnh ny cha c nh gi theo ISO 16140.10. nh lng
10.1. Yu cu chungKhi cn nh gi cht lng vi sinh vt v/hoc an ton ca thc phm v thc n chn nui, thng thng khng ch bit nhng vi sinh vt no c mt. Trong nhiu trng hp, vic nh lng rt quan trng, iu ny cn phi m cc vi sinh vt c mt. C th thc hin nh lng bng nhiu cch: phng php trc tip (dng knh hin vi), bng cch cy ln mi trng c hoc lng, m lu lng t bo, phn ng chui polymeraza tc thi v.v.. Tuy nhin, tiu chun ny s ch bao gm vic nh lng s dng mi trng c v lng.Vic nh lng s dng mi trng c c da trn kh nng ca nhiu vi sinh vt sinh khun lc trong hoc trn mi trng thch m c th pht hin c bng mt thng hoc bng knh khuch i. Tuy nhin, nu cc cht nn cha nhiu cht ht th c kh nng gy nhiu vic pht hin cc khun lc, hoc nu mc khun lc l qu thp, th khng s dng c nguyn tc ny m khng c bc tch trc cc vi sinh vt mc tiu ra khi cht nn (v d bng cch lc hoc tch min dch). Trong cc trng hp , vic nh lng dng mi trng lng l phng php la chn thch hp.10.2. nh lng s dng mi trng c10.2.1. Yu cu chung
a petri cn c dn nhn vi s lng mu, pha long, ngy thng v mi thng tin cn thit khc.
Cc dung dch pha long phi c chn sao cho thu c cc a cha mt lng thch hp cc khun lc (xem 10.3.1) v khc phc c mi c ch.
S dng cc pipet v trng ring bit chuyn t mi pha long, ngoi tr nu thc hin t pha long cao nht n pha long thp nht.
10.2.2. S lng a petri cho mi pha longi vi cc k thut nh lng vi sinh vt trong thc phm, phi s dng mt a cho mi pha long vi t nht hai pha long lin tip, i vi cc phng th nghim c h thng m bo cht lng theo TCVN ISO 17025. Nu ch thc hin trn mt pha long hoc nu phng th nghim khng c h thng m bo cht lng th phi s dng hai a theo ISO 8199.
10.2.3. K thut a10.2.3.1. Yu cu chung
Ly cc th tch xc nh ca dung dch pha long, chm u tip ca pipet vo thnh ng loi b lng cht lng d dnh vo pha ngoi. Nhc np a Pipet ch cao a pipet vo phn phi cc lng cn thit. Rt mi trng thch tan chy nhit 44 C n 47 C vo mi a petri 2). Trnh rt mi trng thch tan chy trc tip ln chng cy. Trn ngay mi trng tan chy vi chng cy tht k thu c s phn b ng u cc vi sinh vt trong mi trng. ngui v cho ng c bng cch t a petri trn mt phng nm ngang, mt (thi gian ng c ca thch khng c qu 10 min).Sau khi ly mi trng thch ra t ni cch thy, thm kh chai bng khn sch ngn nga nc nhim bn a. Trnh lm mi trng ra pha ngoi vt cha hoc trn np a khi rt. lm c iu ny cn gi chai t th nm ngang hoc gi yn chai gia cc ln rt.
Nu nghi ng c mt cc khun lc lan (v d: Proteus spp.) trong sn phm cn xc nh th ph ln cc a thch ng c mt lp thch khng dinh dng v trng hoc thch ging nh mi trng cy c dng trong php th 3), ngn nga hoc hn ch s mc lan.10.2.4. Cy b mt10.2.4.1. Yu cu chung
Cc phng php cy b mt a c thit k to ra ch cc khun lc b mt trn cc a thch c cc u im nht nh so vi phng php a. Hnh thi ca cc khun lc b mt c quan st d dng, ci thin kh nng ca ngi phn tch v phn bit gia cc loi khun lc khc nhau.
Cc vi sinh vt khng tip xc vi nhit ca mi trng thch tan chy, nn c th thu c cc s m cao hn.S dng cc a rt trc c dy mi trng thch t nht l 3 mm, bng phng v khng cha cc bt kh v khng b m b mt.
thun tin cho vic dn u, b mt mi trng thch ng c cn c lm kh theo ISO 11133 hoc theo quy nh ca tiu chun c lin quan sao cho dch cy hp th c trong vng 15 min.
10.2.4.2. Phng php dn bng que dn muDng pipet v trng, chuyn dch cy (thng l 0,1 ml hoc 0,5 ml) mu th dng lng hoc huyn ph ban u nu sn phm dng khc, vo a thch (ng knh 90 mm hoc 140 mm, tng ng). Lp li bc ny cho dung dch pha long thp phn tip theo (cc khun lc cn m s c mt trong dung dch 10-1 trong trng hp mu dng lng v dung dch 10-2 trong trng hp mu dng khc) v lp li vi cc dung dch pha long thp phn tip theo, nu cn.Nu cn pht hin cc s m nh cc vi khun trong trng hp ca cc sn phm c th, th gii hn pht hin c th tng ln 10 ln bng cch phn tch 1,0 ml mu i vi sn phm dng lng v 1,0 ml huyn ph ban u i vi cc sn phm dng khc. i vi mc ch ny, dn u 1,0 ml dch cy ln khp b mt ca mt a petri c ln (ng knh 140 mm) hoc ba a petri c nh (ng knh 90 mm).Dng que dn mu bng thy tinh, cht do hoc thp (v d lm bng a thy tinh v c to hnh ging nh gy nh hockey ng knh trng khong 3,5 mm v di 20 cm, mt u c un cong mt on di khong 3 cm v c lm dt u cui bng cch t nng), dn dch cy cng nhanh cng tt trn khp b mt thch m khng chm vo thnh ca a petri. y np a v cho dch cy hp th trong 15 min nhit phng.Trong cc trng hp c th (c nu trong tiu chun c lin quan) th dch cy c th lng ng trn mng ri dn u nh m t trn.
10.2.4.3. Phng php a dng xon10.2.4.3.1. Yu cu chung
Phng php a dng xon c dng xc nh mc vi sinh vt c xc nh trong cc mu th nghim lin phng vi sa v cc sn phm sa v cc loi thc phm khc.Thit b, dng c c s dng: b phn a dng xon c m t trong 5.24.
10.2.4.3.2. Chun b a thchDng b phn phn phi t ng c h thng phn phi v trng c khuyn co s dng chun b cc a thch, m bo rng cc a thch bng phng.Rt cng mt lng thch vo tt c cc a sao cho chiu cao thch nh nhau s c trong kim ca b phn a dng xon duy tr gc tip xc chnh xc.
Cch khc, c th s dng c a thch chun b sn c bn trn th trng.
10.2.4.3.3. Quy trnh a v mKh nhim u tip ca kim v ng ng bng cch cho dung dch natri hypoclorit (xem 5.24.4) sau cho nc v trng chy qua h thng trc khi ly mu dng lng vo kim.
t a thch rt trc vo a petri trn bn xoay v h thp kim quay. Mu c phn phi u theo u tip ca kim lt trn b mt a thch quay. Ly a thch cy ra v quay kim theo v tr bt u ca n. Kh nhim kim v np dch cy cho a khc.Sau khi m, t m a dng xon vo chnh gia. S dng quy tc m 20 cho cc s m. Chn gc bt k v bt u m khun lc t cnh ngoi ca on th nht hng ti tm cho n khi m c 20 khun lc. Hon thnh vic m cc khun lc cn li trn on cha khun lc th hai mi. m trn cc din tch tng ng trn mt i din ca a v chia s khun lc m c trn hai mt cho th tch mu c t vo hai vng ny. Cc th tch mu lin quan n mt phn ca m c nu trong s tay thao tc i km theo mi b phn a dng xon.10.2.5. mKhi khng c qui nh no khc, lt ngc ngay cc a cy mu v t tht nhanh vo t m t nhit thch hp. Nu xy ra s mt nc nhiu (v d, nhit 55 C hoc lu thng khng kh mnh), gi cc a vo cc ti cht do trc khi nui m hoc s dng h thng c hiu qu tng ng.Trong sut qu trnh nui m, kim tra dao ng nhit m khng th trnh c v c th chp nhn c, v d nh cc thao tc bnh thng trong qu trnh a vo hoc ly ra khi t m, quan trng l cc qu trnh ny cn gi ngn nht. Thi gian ca cc dao ng ny cn c kim tra m bo rng chng khng nh hng ng k n kt qu.
CH THCH Trong cc trng hp nht nh, c th lm hai a cy d phng bo qun 3 C ( 2 C so snh vi cc a cy nui m khi m khun lc, trnh nhm ln gia cc ht sn phm kim tra vi cc khun lc. Cng c th s dng knh khuch i binocular phn bit cc ht ca sn phm vi cc khun lc.
Trong mt s trng hp c th, tt hn cho vic t chc thc hin trong cc phng th nghim c th bo qun lnh cc a cy ti a 24 h trc khi m. Nu vy, phng th nghim phi m bo rng iu khng nh hng n kt qu m.Nhn chung, hiu kh cc a petri khng c chng cao qu su a v cn cch xa nhau v cch xa thnh t t nht l 25 mm. Tuy nhin, vi cc t m c h thng tun hon khng kh th c th chng cao hn; trong trng hp ny, cn kim tra s phn b nhit .Sau khi m, kim tra ngay cc a nu c th. Tuy nhin c th bo qun n 48 h trong t lnh, tr khi c quy nh trong cc tiu chun c th. Bo qun lnh trong thi gian di hn ch c th chp nhn c nu cho thy khng nh hng n s lng, hnh dng bn ngoi hoc php khng nh tip theo ca cc khun lc. Vi mi trng nht nh c cha cht nhum ch th, cc a bo qun lnh cn c cn bng n nhit phng trc khi kim tra, m bo rng mu chnh xc hon li.10.3. Tnh v biu th kt qu thu c vi mi trng c10.3.1. m khun lc
Tip theo giai on nui m c hng dn trong tiu chun c th, tin hnh m khun lc (s lng khun lc tng s, s lng khun lc in hnh hoc s lng khun lc gi nh) trn mi a c cha t hn 300 khun lc (hoc bt k s lng no khc c nu trong tiu chun c th).
Khi m cc khun lc in hnh hoc gi nh, vic m t cc khun lc phi ging nh trong tiu chun c th.
Trong cc trng hp c th, c th rt kh m cc khun lc (v d, khi c cc vi sinh vt mc lan). Cc khun lc mc lan c coi l mt khun lc. Nu c t hn mt phn t a mc dy c bi cc khun lc mc lan, th m cc khun lc trn phn khng b nh hng ca a v tnh s lng cho ton b a. Khu tr s m bng cch ngoi suy s lng theo l thuyt tng ng vi ton b a. Nu c qu mt phn t a mc dy c th loi b a . Coi cc khun lc mc lan thnh chui l mt khun lc.
Cc phng php tnh ton khc nhau c xc nh trong 10.3.2 phi tnh n cc a khng cha khun lc no, nu c cc a nh th.
Khi s dng b phn phi dng xon th vic m khun lc c m t trong 10.2.4.3.3.
10.3.2. Biu th kt qu10.3.2.1. Trng hp chung
10.3.2.1.1. y c cc trng hp lin quan n cc trng hp chung nh sau:
- cy mt a petri ng knh 90 mm cho mi pha long;
- s lng ti a cc khun lc tng s c mt: 300 trn mi a;
- s lng ti a tt c cc khun lc (in hnh v khng in hnh) c mt trn mi a khi m khun lc in hnh hoc gi nh: 300 trn mi a;- s lng ti a cc khun lc in hnh v gi nh: 150 trn mi a;
- s lng khun lc gi nh (10.3.2.3) cy nhn bit v khng nh t mi a cn li: nhn chung l 5;Cc con s ny phi c xc nh trong cc tiu chun c th.
Khi s dng cc a c ng knh khc vi 90 mm, th s lng ti a cc khun lc phi c tng hoc gim t l thun vi din tch b mt ca a (hoc mng).
10.3.2.1.2. Cc phng php tnh ton di y tnh n nhng trng hp thng xut hin khi cc php th nghim c tin hnh ph hp vi thc hnh phng th nghim tt. Rt him gp cc trng hp c bit (v d: t l rt khc nhau ca h s pha long gia cc a ca hai pha long lin tip) v do cc kt qu m thu c cn c nh vi sinh vt hc c kinh nghim kim tra, gii thch hoc loi b, nu cn.10.3.2.2. Phng php tnh: Trng hp chung (m tng s cc khun lc hoc cc khun lc in hnh)
kt qu c gi tr, cn thc hin m khun lc trn t nht mt a c ti thiu 10 khun lc [tng s cc khun lc, khun lc in hnh hoc khun lc ph hp vi tiu ch nhn dng (10.3.2.3)].
Tnh s lng N vi sinh vt c mt trong mu th theo trung bnh t hai pha long lin tip, s dng cng thc (1):
(1)
Trong
(C l tng s khun lc m c trn hai a c gi li t hai pha long lin tip v trong t nht mt a c cha ti thiu 10 khun lc;V l th tch dch cy trn mi a, tnh bng mililit;
d l h s pha long tng ng vi pha long th nht c gi li [d = 1 khi sn phm dng lng (mu th) khng pha long c gi li].
Lm trn s cc kt qu thu c n hai ch s c ngha. Nu ch s th ba nh hn 5 th khng thay i ch s ng trc n; nu ch s th ba ln hn hoc bng 5 th tng ch s ng trc ln mt n v.Ly kt qu l s thch hp gia 1,0 v 9,9 nhn vi 10x, trong x l ly tha tng ng ca 10, hoc lm trn s vi hai ch s c ngha.Biu th kt qu l N vi sinh vt trn mililit (sn phm dng lng) hoc trong 1 gam (sn phm dng khc).
V D S m cho cc kt qu nh sau:
- pha long th nht (10 -2) c gi li: 168 khun lc;
- pha long th hai (10 -3) c gi li: 14 khun lc.
Lm trn kt qu nh hng dn trn thu c 17 000 hoc 1,7 x 104 vi sinh vt trong mt mililit hoc mt gam sn phm.10.3.2.3. Phng php tnh ton: Trng hp tnh ton sau khi nhn dngTrong trng hp phng php s dng i hi phi nhn dng, mt lng A c em xc nh (thng thng l 5) t cc khun lc gi nh nui cy trn mi a c gi li m khun lc. Sau khi nhn dng, tnh s lng khun lc ph hp trn mi a theo cc tiu ch, a, theo cng thc (2):
(2)
Trong b l s khun lc ph hp vi cc tiu ch xc nhn trong s cc khun lc nhn dng, A;C l tng s khun lc gi nh m c trn a.
Lm trn kt qu tnh c n s nguyn gn nht. Nu ch s th nht sau du phy nh hn 5 th khng thay i ch s ng trc n; nu ch s th nht sau du phy ln hn hoc bng 5 th tng ch s ng trc ln mt n v.Tnh s N, cc vi sinh vt nhn dng hoc khng nh c mt trong mu th, thay (C bng (a theo cng thc trong 10.3.2.2.
Lm trn kt qu nh trong 10.3.2.2.
Biu th kt qu nh trong 10.3.2.2.
V D S m cho cc kt qu nh sau:
- pha long th nht (10-3) c gi li: 66 khun lc;
- pha long th hai (10-4) c gi li: 4 khun lc;
Vic th nghim cc khun lc chn lc c tin hnh nh sau:
- i vi 66 khun lc, 8 khun lc, 6 trong 8 khun lc ph hp vi tiu ch, do a = 50.
- i vi 4 khun lc, tt c 4 khun lc ph hp vi tiu ch, do a = 4.
Lm trn kt qu theo 10.3.2.2, s lng vi sinh vt l 49 000 hoc 4,9 x 104 trong mt mililit hoc mt gam sn phm.10.3.2.4. Phng php tnh: cc s m thp10.3.2.4.1. Trng hp c mt a (mu th hoc huyn ph ban u hoc dung dch pha long th nht) c cha t hn 10 khun lc
Cc s m t 10 tr ln (thc t) n gii hn trn ca mi phng php nm trong phm vi chm ti u. Tuy nhin, chm gim nhanh theo s lng cc khun lc gim n di 10. Ty thuc vo mc ch ca php th m gii hn di ca php xc nh c th xc nh nh di y cho cc s m thp hn 10.Theo ISO/TR 13843, th nh ngha ca gii hn php xc nh l: Nng thc t trung bnh thp nht x trn phn mu th trong khng m bo tiu chun tng ng mong i bng gi tr quy nh (RSD). RSD l lch chun tng i, c tnh bng cch chia s c tnh lch chun s cho nng mu bng cho mu . Thay cho RSD, k hiu w s c s dng cho lch chun tng i. V vy, w = s/.Trong trng hp phn b Poission, x c tnh bng cng thc sau y:
Nu w t l 50 % theo gii hn ca chm tng i c th chp nhn c (thng hp l trong vi sinh hc), th gii hn di ca php xc nh s s lng khun lc ca:
Do , kt qu da trn s m t hn bn cn c x l l ch pht hin s c mt cc vi sinh vt.
Kt lun:
Nu a cha t hn 10 khun lc, nhng c t nht 4 khun lc, th tnh kt qu theo trng hp chung (10.3.2.2) v bo co kt qu l s c tnh x vi sinh vt trong mt mililit (sn phm dng lng) hoc trong mt gam (sn phm dng khc).
Nu tng s l t 3 n 1, th chm ca kt qu l qu thp v kt qu phi c ghi li nh sau:
C mt cc vi sinh vt nhng nh hn (4 x d) trn gam hoc mililit.
10.3.2.4.2. Trng hp a (mu th hoc huyn ph ban u hoc dung dch pha long th nht) khng cha khun lc no
Nu a ca mu th (sn phm dng lng) hoc huyn ph ban u (sn phm dng khc) hoc t pha long th nht cy hoc gi li khng cha khun lc no, th biu th kt qu nh sau:t hn 1/d vi sinh vt trong mililit (sn phm dng lng) hoc t hn 1/d vi sinh vt trong gam (sn phm dng khc).
Trong d l h s pha long ca huyn ph ban u hoc pha long th nht cy hoc gi li [d = 10 = 1 khi sn phm dng lng c cy trc tip].
10.3.2.4.3. Trng hp c bit10.3.2.4.3.1. Trng hp chung
Cc trng hp ny lin quan n vic m khun lc in hnh hoc gi nh.
10.3.2.4.3.2. Trng hp 1Nu s lng ca tt c cc khun lc in hnh hoc khng in hnh i vi a pha long th nht d1 cha nhiu hn 300 (hoc bt k s lng khc c nu trong tiu chun c th), vi s khun lc in hnh hoc khun lc c khng nh v nu trn a pha long tip theo d2 cha t hn 300 khun lc (hoc bt k s lng khc c nu trong tiu chun c th) khng in hnh hoc khun lc khng nh cn m, th biu th kt qu nh sau:
t hn 1/d2 v nhiu hn 1/d1 cc khun lc c trong mt mililit (sn phm dng lng) hoc t hn 1/d2 v nhiu hn 1/d1 trong mt gam (sn phm dng khc).Trong d1 v d2 l cc h s pha long tng ng vi cc pha long d1 v d2.
V D: S m cho cc kt qu nh sau:
- pha long th nht (10-2) c gi li: trn mi a c mt nhiu hn 300 khun lc in hnh hoc khun lc khng nh;
- pha long th hai (10-3) c gi li: c mt 33 khun lc khng in hnh hoc khun lc khng nh.Kt qu c biu th l t hn 1000 vi sinh vt v nhiu hn 100 vi sinh vt c trong mt mililit hoc mt gam sn phm.10.3.2.4.3.3. Trng hp 2Nu s lng ca cc khun lc in hnh hoc khng in hnh i vi a c pha long th nht d1 cha nhiu hn 300 (hoc bt k s lng khc c nu trong tiu chun c th), khng c khun lc in hnh hoc khun lc c khng nh no v nu trn a pha long tip theo d2 cha t hn 300 khun lc (hoc bt k s lng khc c nu trong tiu chun c th) khng in hnh hoc khun lc khng nh cn m, th biu th kt qu nh sau:t hn 1/ d2 cc khun lc c trong mt mililit (sn phm dng lng) hoc t hn 1/d2 cc khun lc c trong mt gam (sn phm dng khc).
Trong d2 l cc h s pha long tng ng vi pha long d2 .V D: S m cho cc kt qu nh sau:
- pha long th nht (10-2) c gi li: trn mi a c mt nhiu hn 300 khun lc khng in hnh hoc khng nh;
- pha long th hai (10-3) c gi li: c mt 33 khun lc khng in hnh hoc khng nh.
Kt qu c biu th l t hn 1000 vi sinh vt c trong mt mililit hoc mt gam sn phm.
10.3.2.5. Phng php tnh: Trng hp c bit10.3.2.5.1. Khi s lng cc khun lc m c (khun lc tng s, khun lc in hnh hoc khun lc gi nh) ln hn 300 (hoc bt k s lng khc c nu trong tiu chun c th) trn a pha long d1, vi s khun lc (khun lc tng s, khun lc in hnh hoc khun lc ph hp vi cc chun xc nhn) trn a pha long tip theo d2 cha t hn 10 khun lc:- nu s lng khun lc trn a pha long d1 nm trong khong t 300 n 334 (gii hn trn ca khong tin cy i vi gi tr trung bnh bng 300), s dng phng php tnh i vi trng hp chung (10.3.2.2);
- nu s lng khun lc trn a pha long d1 nhiu hn 334 (gii hn trn ca khong tin cy i vi gi tr trung bnh bng 300), th ch tnh n kt qu ca s m ca pha long d2 v thc hin tip vi s m c tnh (10.3.2.4), ngoi tr khi i chiu vi s ti a t 300 m cc khun lc, nu kt qu pha long d2 t hn 8 (gii hn di ca khong tin cy i vi gi tr trung bnh bng 10) do chnh lch gia hai pha long l khng th chp nhn c.Cc con s tng ng vi khong tin cy cn phi ph hp vi s ti a c nu i vi vic m khun lc.
V D 1: S m cho cc kt qu nh sau:
- pha long th nht (10-2) c gi li: 310 khun lc;
- pha long th hai (10-3) c gi li: 8 khun lc.
p dng phng php tnh i vi cc trng hp chung, s dng cc a hai pha long c gi li.
V D 2: S m cho cc kt qu nh sau:
- pha long th nht (10-2) c gi li: nhiu hn 334 khun lc trn a;
- pha long th hai (10-3) c gi li: 9 khun lc.
Bt u s m c tnh c trn c s cc khun lc m c trn hai a t pha long 10-3.
V D 3: S m (khi s ti a m khun lc c ci t l 300) cho cc kt qu nh sau:
- pha long th nht (10-2) c gi li: nhiu hn 334 khun lc trn a;
- pha long th hai (10-3) c gi li: 7 khun lc.
Kt qu m ny l khng th chp nhn c.
V D 4: S m (khi s ti a m khun lc c ci t l 150) cho cc kt qu nh sau:
- pha long th nht (10-2) c gi li: nhiu hn 167 khun lc trn mi a (gii hn trn ca khong tin cy i vi gi tr trung bnh bng 150);
- pha long th hai (10-3) c gi li: 7 khun lc.
Bt u s m c tnh c trn c s cc khun lc m c trn hai a t pha long 10-3.
10.3.2.5.2. Khi s m cc khun lc (cc khun lc tng s, khun lc in hnh hoc khun lc gi nh) i vi mi a i vi tt c cc pha long c cy to ra mt lng ln hn 300 (hoc bt k s lng khc c nu trong tiu chun c th), th biu th kt qu nh sau:- nhiu hn 300/d (trng hp cc khun lc tng s hoc khun lc in hnh) hoc nhiu hn 300 x b/A x 1/d (trng hp khun lc khng nh) vi sinh vt c trong mt mililit (sn phm dng lng) hoc mt gam (sn phm dng khc).Trong
d l h s pha long ca dung dch cy sau cng;b l s lng khun lc ph hp vi chun xc nhn hoc khng nh trong s cc khun lc gi nh c cy, A.
10.3.2.5.3. Khi a cha pha long c cy sau cng nhiu hn 10 khun lc v t hn 300 (hoc bt k s lng khc c nu trong tiu chun c th) khun lc (khun lc tng s, khun lc in hnh hoc khun lc gi nh) th tnh s N cc vi sinh vt c mt trong mu th l trung bnh s khun lc c trn hai a, s dng cng thc (4):
(4)
Trong
c l tng s khun lc m c trn a;
V l th tch dch cy cy trn mi a, tnh bng mililit;
d l h s pha long tng ng vi pha long c gi li.
Lm trn kt qu theo 10.3.2.2.
Biu th kt qu l s lng vi sinh vt N c trong mililit (sn phm dng lng) hoc trong gam (sn phm dng khc).V D: S m cho cc kt qu nh sau:
- pha long cui cng (10-4) c cy: 120 khun lc;
Lm trn kt qu theo 10.3.2.2, s lng vi sinh vt N l 1 200 000 hoc 1,2 x 106 trong mt mililit hoc trong mt gam sn phm.
10.3.2.6. o khng m bo oXem ISO/TR 19036 i vi cc php nh lng.10.4. nh lng nm men v nm mc10.4.1. Yu cu chung
Nm men v nm mc thng d dng nh lng bng k thut a hoc bng k thut cy b mt cho php cc t bo tip xc ti a vi xi trong khng kh v trnh b hng do nhit t thch tan chy. Cc a thch cn c lm kh trc khi cy (xem ISO/TS 11133).
Mt s nm men v nm mc c th ly nhim hoc gy d ng, i khi ngay c i vi ngi khe mnh. Do , cn phi phng nga khi lm vic vi nm men v nm mc. Tt nht l nn gi chng trong t m m khng trong phng m. Np a ch c m khi cn, thng thng nh chun b vt knh hin vi. Kim cy c t trn ngn la phi c lm ngui trc khi chuyn mu, trnh phn tn cc ht nh v cc t bo khc. Cc bn lm vic v t m cn thng xuyn c kh trng.
Cc a petri cn c m theo t th hng ln trn v yn cho n khi cc a sn sng m, v khi x dch s lm gii phng cc ht hoc bo t nm mc v pht trin tip thnh cc khun lc, cho c tnh qu lng nm mc.10.4.2. nh lng nm men v nm mcThng m cc a cha t 10 khun lc n 150 khun lc. Nu h nm bao gm ch yu cc nm mc, th chn cc a c cc s m trong phm vi qun th thp hn; nu h nm bao gm ch yu cc nm men, th cc a c cc s m n gii hn trn c th c chn m.
Nu cn nghi ng th kim tra bng cch soi ti hoc nhum t bo t t nht 5 khun lc trn mu khng nh rng khng c mt vi khun.
10.5. nh lng s dng mi trng lng10.5.1. Nguyn tc
Cc phn mu th c cy vo mi trng lng h tr cho s pht trin cc vi sinh vt c trng hoc nhm vi sinh vt v thng c ch s tng nhanh cc vi sinh vt khng phi mc tiu.
xc nh xem c s pht trin cc vi sinh vt mc tiu hay khng, th c th s dng nhiu tiu ch khc nhau, v d nh pht hin bng mt v c, s sinh kh, s i mu, phn lp tip cc vi sinh vt trn mi trng thch chn lc. Thnh phn ca mi trng v tiu ch phn bit gia kt qu m tnh v dng tnh c xc nh trong cc tiu chun tng ng.
Vi cch tip cn ny, ch gi tr nh lng c th quy cho tng phn mu th, ngha l kt qu l dng tnh hoc l m tnh. thu c s c lng vi sinh vt c mt, th cn kim tra vi phn mu th v s dng quy trnh thng k xc nh s c xc sut ln nht (MPN).
10.5.2. Cy10.5.2.1. Yu cu chung
Nu s dng mi trng pht trin chn ln, th vic thm phn mu th khng c to ra c tnh chn lc ca n (do , cho php cc vi sinh vt khng mc tiu pht trin). Trong nhiu tiu chun, thng tin v kh nng so snh ca cc cht nn c hiu v mi trng lng c m t trong phn phm vi p dng, nhng cn ch vi cc cht nn nh gia v, cacao, canh thang tht v.v, v chng c th cha cc cht c ch pht trin m cn phi b sung cc hp cht trung ha, s dng cc h s pha long cao hn, ly tm, lc hoc tch t min dch tch cc vi sinh vt mc tiu ra khi cht nn, ngay c iu ny cng khng phi lc no cng xc nh r trong cc tiu chun c th. Tnh xung t c th do thnh phn vi khun trong cht nn: cc mu mi trng b nhim nng, cc sn phm ln men hoc cc sn phm c vi khun probiotic s kh khn hn cho ngi phn tch vi sinh so vi cc mu ch cha rt t vi sinh vt. i vi cc cht nn gp phi vn , cn tin hnh cc thc nghim s dng cc vi sinh vt i din chng minh rng phng php ny c th so snh c bng cht nn.10.5.2.2. Cch tin hnhThng ly cc th tch mu th t hn hoc bng 1 ml cho vo t nm n mi ln th tch mi trng nng n, tr khi c quy nh khc trong cc tiu chun c th. Thng cho thm cc th tch mu th t 1 ml n 100 ml vo cc th tch tng t ca mi trng nng kp.
i vi cc th tch ln hn 100 ml, th c th s dng mi trng m c hn. i vi cc mc ch c bit, mi trng kh v trng c th c ha tan trong mu lnh (hoc c lm m s b n 30 C) cn phn tch.
Thi gian tnh t khi chun b dung dch pha long th nht ca mu th n khi cy vo ng cui cng, a nhiu ging hoc chai l cn phi t hn 15 min, tr khi c quy nh khc.
S dng mt pipet mi v trng cho mi pha long.
10.5.3. Chn h thng cyiu c bn ca k thut MPN l vic pha long mu n mc m chng cy i khi c mt nhng khng phi lc no cng cha cc vi sinh vt cn sng. kt qu ngha l chng cy c pht trin mi pha long s cho s c tnh v nng ban u trong mu. thu c cc s c tnh bao trm phm vi mt c th, ngi phn tch cn s dng mt dy cc pha long, mt dy cc ng (hoc cc a v.v) cho mi pha long. S c xc sut ln nht ca cc vi sinh vt c mt trong mu gc v chm c tnh c th c tnh bng thng k da trn s lng ng dng tnh v m tnh quan st c sau khi .Chn t cc s c xc sut ln nht (MPN) c sn theo:
- s lng vi sinh vt d kin trong mu cn xem xt,
- cc yu cu quy nh,
- chm thc yu cu, v
- mi xem xt thc t khc.
khng m bo o ph thuc vo s lng phn mu th dng tnh quan st c theo cng mt cch nh khng m bo o ca s m khun lc ph thuc vo s lng khun lc trn a. khng m bo o tng dn theo cn bc hai ca s ng c s dng. S lng ng nhn bn ln gim mt na khng m bo o. Khi cc h thng ch c mt lng nh cc ng kp c s dng, th khng m bo o l rt thp.
Ty thuc vo kch c, cc phn mu th c th c cy vo cc ng hoc cc chai cha mt lng cn thit mi trng lng. i vi cc phn mu th nh, c th s dng cc a nhiu ging.
10.5.3.1. H thng dng mt dung dch pha longKhi nng vi sinh vt d kin l nh hoc c d kin dao ng va phi th hu ht h thng nui cy thch hp l cc dy n l ca cc phn mu th bng nhau. Khi t l d kin ca s m vi sinh vt ti a v ti thiu nh hn 25 th mi phn mu th song song l s lng nh nht d kin thc hin; vi 50 ng song song th gii hn t l l 200. Cc v d s m MPN c nu trong cc Bng t B.1 n B.4 ca Ph lc B.10.5.3.2. H thng dng nhiu dung dch pha longKhi nng vi sinh vt d kin cha c bit hoc nu lng trc c s dao ng ln, th c th cn phi nui cy mt lot cc ng t mt s dung dch pha long. Cy mt lng va cc dung dch pha long m bo h thng c cc kt qu dng tnh v m tnh. S lng cc dung dch pha long ph thuc vo phng php tnh c s dng c tnh gi tr MPN. Nu cn s dng cc bng th cc kt qu t ba pha long cn c sn v cc dng ca h thng c gii hn theo cc bng. Vi cc chng trnh my tnh, th s lng dung dch pha long v cc ng song song l khng b gii hn.
10.5.3.3. H thng dng dung dch pha long i xngPhn ln h thng MPN i xng c p dng thng thng s dng ba hoc nm ng song song cho mi dung dch pha long. chm thu c vi h thng ny gim nhanh vi cc s ng thp hn trn mt dung dch pha long. Cc kt qu thu c t kiu ba ng l kh hn so vi kiu nhiu ng. Nu yu cu chm ln hn, th nn chn kiu nm ng hoc nhiu ng song song. Cc v d v MPN ba ng v nm ng c nu tng ng trong cc Bng B.5 v B.7 tng ng.
10.5.3.4. H thng dng dung dch pha long
