Strateški plan socijalne zaštite Bački Petrov ac · 2015-06-24 · reformu postojećeg sistema...

Strategija razvoja socijalne zaštite opštine Backi Petrovac 2008 - 2012

OPŠTINA BAČKI PETROVAC

Strateški plan socijalne zaštite

Bački Petrovac / ZA PERIOD 2008 – 2012/

Bački Petrovac, avgust 2007. - mart 2008.


Bački Petrovac je grad jednakih mogućnosti za sve.

Socijalna zaštita Bačkog Petrovca je garant inkluzivnog socijalnog društva.


Sadržaj I Uvod

a. Proces strateškog planiranja socijalne zaštite

b. Pozdravna reč predsednika opštine

c. Metodološki pristup u procesu planiranja

II Vizija, misija i vrednosti a. Vizija lokalne zajednice

b. Vizija socijalne zaštite

c. Misija socijalne zaštite

d. Vrednosti i dogovorena ponašanja

III Opšte informacije o opštini Bački Petrovac a. Opšte informacije o opštini

b. Stanovništvo – broj, struktura, trendovi

c. Socio – ekonomski kontekst

d. Socijalni akteri u zajednici - opšti pregled

• Lokalna samouprava; Opštinski odbor za socijalnu politiku

• Socijalna zaštita

• Obrazovanje

• Nacionalna služba za zapošljavanje

• Zdravstvo

• Organizacije civilnog sektora: OO Crvenog krsta, Udruženje roditelja dece sa posebnim

potrebama „MI“, Omladinsko udruženje „E.Y.B.L.“ Udruženje žena Bački Petrovac, Kulpin,

Gložan, Udrženje penzionera, Udruženje invalida rada,

Analiza programa i usluga

Analiza odnosa između socijalnih aktera

Analiza lokalnih resursa za razvoj socijalne zaštite

Analiza uticaja šire zajednice za razvoj socijalne zaštite

Strateški prioriteti, strateški ciljevi i zadaci

Aneksi


Uvod

a. Proces strateškog planiranja socijalne zaštite Ukupne promene političkog, privrednog i vrednostnog sistema i nepovoljna demografska kretanja,

dovela su do narušavanja socijalne ravnoteže našeg društva. Posledice tih negativnih kretanja su veliki porast nezaposlenosti, siromaštva i socijalnog raslojavanja, povećana ugroženost dece, nemoćnih i starijih ljudi usled smanjenih mogućnosti porodice i društva da ostvare svoju zaštitnu ulogu. Rešavanje nagomilanih problema zahteva strateški pristup planiranju razvoja socijalne zaštite.

Opština Bački Petrovac je u maju mesecu 2007. godine na osnovu svoje prijave, izabrana za učešće u Projektu planiranja lokalnih usluga socijalne zaštite – PLUS. Projekat predstavlja zajednički program Ministarstva rada, zapošljavanja i socijalne politike, Evropske agencije za rekonstrukciju (EAR) i Programa ujedninjenih nacija za razvoj(UNDP). Sveobuhvatni cilj projekta jeste podrška izgradnji kapaciteta lokalnih samouprava i drugih relevantnih učesnika na lokalnom nivou kako bi doprineli sprovodjenju Strategije razvoja socijalne zaštite i obezbedili blagovremenu i uspešnu decentralizaciju u okviru sistema socijalne zaštite. Za opštine je obezbedjena individulana mentorska podrška i individualne i zajedničke obuke i usavršavanje u oblasti strateškog planiranja vezanog za socijalnu politiku.

Zbog svojih univerzalnih vrednosti i opšte koristi za gradjane realizacija ovog strateškog plana trebalo bi da bude nezavisna od političkih promena u lokalnoj vlasti.

Proces strateškog planiranja socijalne zaštite u opštini Bački Petrovac, realizovan je u vremenskom intervalu od avgusta 2007. do marta 2008., rezultat je transparentnog i aktivnog intersektorskog pristupa, čemu je doprinelo što je:

- proces vođen od strane Opštinskog odbora za socijalnu politiku, čiji su članovi predstavnici svih relevantnih institucija i organizacija koje svoje aktivnosti vezuju uz podršku pojedincima i grupama u riziku.

- u proces bio uključen jedan broj zainteresovanih građana koji nisu deo Opštinskog odbora za socijalnu politiku

- proces planiranja uključio i druge građane kroz Upitnik za procenu mreže socijalnih usluga u lokalnoj zajednici čiji su rezultati postali deo ukupne analize i omogućili donošenje strateških odluka i plan njihove operacionalizacije

- putem lokalnih medija javnost je bila upoznata sa procesom reforme socijalne zaštite i izradom strateškog plana.

Zahvaljujući aktivnoj participaciji svih uključenih, ovaj proces predstavlja analizu lokalnog konteksta i shodno tome uvažava lokalne specifičnosti, počiva na realnoj proceni o tome šta može da se postigne u odnosu na postojeće resurse zajednice i podstiče odgovorno upravljanje resursima, te definiše obaveze i odgovornosti lokalnih partnera.

Proces strateškog planiranja socijalne zaštite na lokalnom nivou podstaknut je donošenjem i usvajanjem strateških dokumenata, Strategije za smanjenje siromaštva i Strategija razvoja socijalne zaštite i procesima decentralizacije i deinstitucionalizacije, što gledano sa lokalnog nivoa podrazumeva jačanje liderske uloge lokalne samouprave u razvijanju i vođenju socijalne zaštite na lokalnom nivou. Podršku procesu planiranja pružili su Ministarstvo za rad i socijalnu politiku, Program ujedinjenih nacija za razvoj i Evropska agencije za rekonstrukciju kroz projekat „Planiranje lokalnih usluga socijalne zaštite – PLUS“.


b. Pozdravna reč predsednika opštine

Izradom strategije razvoja socijalne politike jasno smo se kao lokalna zajednica opredelili za reformu postojećeg sistema koji je pasivan, centralizovan i usmeren prema grupi a ne pojedincu.

Izradom Strateškog plana stvaraju se mogućnosti da se usluge razvijaju planski u skladu sa identifikovanim potrebama korisnika na različitim nivoima, na osnovu dobrog poznavanja i definisanja prioritetnih potreba i postojećih resursa naše lokalne zajednice. U celom procesu stvaranja, izrade i primene učestvovaće svi akteri partneri i gradjani, kako na lokalnom nivou, tako i na okružnom, pokrajinskom i državnom nivou, sa jasno izdvojenom budžedtskom linijom u cilju podrške sprovodjenja strategije.

Potrebno je izraziti zahvalnost svim učesnicima na lokalnom nivou koji su radili na veoma obimnom i teškom poslu kao i mentoru projekta koji je savetima aktivno učestvovao u radu.

Naša je usmertenost ka zajednici srećnih, zadovoljnih ljudi sa izgrtdjenim pozitivnim stavovima ka saradnji, poštovanju ljudskih prava, zabrane diskriminacija svih oblika koja će brinuti o svakom gradjaninu maksimalno u okviru svjih materijalnih mogtućnosti sa uvodjenjem novih usluga socojalne zaštite i podizanja standarda posotojećih, edukacije i evaluacije u svim oblicima socijalne zaštite na nivou lokalne zajednice.

Dr. Jan Sabo

Predsednik opštine Bački Petrovac

c. Metodološki pristup u procesu planiranja

Formiranjem međusektorskog tela, Opštinskog odbora za socijalnu politiku, proces planiranja socijalne zaštite na lokalnom nivou metodološki je i strukturom učesnika obezbedio integrativan pristup. Važnost ovakovog pristupa je u činjenici da zadovoljavanje potreba pojedinaca i grupa u riziku uglavnom izlazi iz okvira jednog sektora pa je zajednički pristup neophodan za efikasne intervencije. Sastav Opštinskog odbora za socijalnu politiku čine predstavnici: lokalne samouprave, Centra za socijalni rad, obrazovanja, zdravstva, Nacionalne službe za zapošljavanje, MUP-a, kao i predstavnici civilnog sektora sektora – OO Crvenog krsta, Udruženje roditelja dece sa posebnim potrebama „MY“, Udruženje žena Bački Petrovac, Kulpin, Gložan.

Ispred navedenih institucija i organizacija, u procesu planiranja Strategije socijalne zaštite na lokalnom nivou, bili su:

1. Tatiana Korošova, predsednik Odbora, psiholog Gimnazije „Jan Kolar“, član opštinskog

veća 2. Dušan Govorčin, načelnik opštinske uprave za društvenu delatnost, zamenik predsednika

odbora 3. Sabo dr. Jan, predsednik opštine 4. Jana Radaković, opštinska uprava 5. Biljana Drakulić, direktorica Centra za socijalni rad, psiholog 6. Janja Bartoš, CZSR socijalni radnik


7. Šuljan dr.Jan, Dom zdravlja 8. Boldocka Ilić dr.Ana, načelnik Doma zdravlja 9. Zuzana Fabianova, OŠ Petrovac, profesor razredne nastave 10. Vesna Lekarova, OŠ Kulpin, profesor razredne nastave 11. Miluška Ponigerova, Nacionalna služba za zapošljavanje, rukovodilac odeljenja 12. Mirjana Vidaković, Nacionalna služba za zapošljavanje 13. Dragan Vidaković, Policijska stanica Bački Petrovac, vođa sektora, 14. Petrović Nikola, Policijska stanica, pomoćnik komandira 15. Marija Litavska, civilni sektor, udruženje žena Bački Petrovac 16. Zuzana Červenec, civilni sektor, udruženje žena Bački Petrovac 17. Darinka Milanović, OŠ Maglić 18. Tatjana Jandrić, OŠ Maglić 19. Ana Moravek, sekretar, Crveni krst 20. Lidija Dudaš, Crveni Krst 21. Ana Zabunov, predesednik udruženja roditelja „MI“

Proces strateškog planiranja ispred Ministarstva za rad i socijalnu politiku, Programa ujedinjenih

nacija za razvoj i Evropske agencije za rekonstrukciju vodila je mentor Jelena Čoko.

Uloga Opštinskog odbora za socijalnu politiku je da podstiče i direktno doprinosi razvoju lokalnih usluga socijalne zaštite tako što:

• Inicira i učestvuje u izradi strateškog i akcionog plana u oblasti socijalne zaštite • Prati sprovođenje strateškog plana, prati i sagledava uspeh predviđenih mera i aktivnosti, i shodno

nalazima i preporukama, revidira akcione planove • Inicira i/ili učestvuje u izradi akcionih planova za pojedine probleme u oblasti socijalne zaštite • Sprovodi proceduru izbora projekata • Prati i evaluira (preko izabrane komisije za evaluaciju) odobrene projekte • Priprema izveštaje za skupštinu i predsednika opštine o svom radu • Predlaže i podstiče preventivne mere u svim oblastima socijalne politike: socijalne zaštite,

obrazovanja, zdravstva i zapošljavanja. • Razmatra i predlaže načine finansiranja programa i usluga u oblasti socijalne zaštite • Inicira i razvija uspostavljanje različitih formi i oblika saradnje između sekotra, organizacija i

institucija, uključujući i korisnike socijalne zaštite i ostale građane u proces • Zagovara i akcijama aktivno doprinosi decentralizaciji socijalne politike • Uspostavlja međuopštinsku saradnju

Osnova planiranja bila je primena savremenih metoda participativnog planiranja i analize svih važnih elemenata potrebnih za donošenje strateških odluka:

• Vizija zajednice • Misija nosilaca razvoja socijalne zaštite • Vrednosti i dogovorena ponašanja • Analiza i procena (do)sadašnjih usluga, aktivnosti i projekata • SWOT analiza • Analiza socijalnih aktera • Analiza sadržaja lokalne usluge i razvijanje projektne ideje • Utvrđivanje dimenzija i indikatora ugroženosti i utvrđivanje ciljnih grupa primenom upitnika -

viđenja, predlozi i sugestije iz okruženja


• Problemska analiza i definisanje kritičnih pitanja (polje akcije, polje odluka, polje obrane i polje kontrole štete)

• Definisanje strateških pravaca, ciljeva, operativnih rezultata i akcija • Izrada strateškog, operativnog i akcionog plana • Prezentacija i usvajanje dokumenta – demokratska procedura

Primena Upitnika za procenu mreže socijalnih usluga u lokalnoj zajednici imala je za cilj da obezbedi participaciju građana (zastupljenost učesnika po različitim kriterijumima: po dobi, polu, socijalnom statusu, obrazovnoj strukturi, i sl) i obezbedi prikupljanje informacija njihove procene o:

- kriterijuma ugroženosti i shodno tome koje su najugroženije ciljne grupe - o ulozi ključnih socijalnih aktera u zadovoljavanju potreba najugroženijih grupa u oblasti socijalne

zaštite. Dobijene su autentične procene dimenzija i indikatora ugroženosti, procene uloge svih ključnih aktera

u pružanju podrške ugroženim ciljnim grupama, kao i procena postojećih i nedostajećih usluga na lokalnom nivou. Dobijeni rezultati postali su deo ukupne analize i omogućili su donošenje strateških odluka i plan njihove operacionalizacije.

Za potrebe procesa i obradu osnovnih podatka o opštini korišćeni su sledeći izvori: godišnji Izveštaj Centra za socijalni rad Bački Petrovac; informacije dobijene od direktora CSR; informacije dobijene od strane Opštinske uprave Bački Petrovac; informacije iz Informatora o radu organa opštine Bački Petrovac i Vodiča kroz opštinsku administraciju; Statut opštine Bački Petrovac; zvanična web prezentacija Bačkog Petrovca; projektna dokumentacija u okviru projekta PLUS Ministarstva za rad i socijalnu politiku; informacije SKGO; informacije Republičkog zavoda za statistiku.

Vizija, misija i vrednosti

a. Vizija lokalne zajednice Bački Petrovac je grad jednakih mogućnosti za sve.

Bački Petrovac je zajednica odgovornih građana, ekonomski prosperitetna i otvorena za nova ulaganja, ekološki očuvana i turistički privlačna destinacija; to je multikulturalna sredina gde odrastaju srećna deca, gde je omladina angažovana i osposobljena da utiče na vlastiti život, a briga o starim i osobama u riziku odgovornost je svih njenih građana.

b. Vizija socijalne zaštite Socijalna zaštita Bačkog Petrovca je je garant inkluzivnog socijalnog društva.

Socijalna zaštita je dobro organizovan i otvoren sistem sa razvijenim mehanizmima finansiranja socijalnih potreba građana uz racionalno korišćenje resursa; koji se temelji na mreži usluga visokog standarda i kvaliteta, dostupnih u prirodnom okruženju, na dobroj informisanosti građana o njihovim pravima i dužnostima, na saradnji i partnerstvu različitih socijalnih aktera, na međugeneracijskoj solidarnosti, sa ciljem da bi se postigla puna uključenosti grupa u riziku u život zajednice.


c. Misija socijalne zaštite Institucije socijalne zaštite uz uključivanje drugih aktera socijalne politike, uz zainteresovane

pojedince i organizacije, obezbeđuju integralni pristup u planiranju, implementaciji i evaluaciji socijalne zaštite; razvijaju međusektorsku i međuopštinsku saradnju; rade na prikupljanju i objedinjavanju informacija o osobama u riziku; rade na povećanju osetljivosti zajednice na probleme ranjivih grupa; usklađuju pravila i kriterijume za ostvarivanje prava u oblasti socijalne zaštite na lokalnom nivou; razvijaju preventivne programe i usluge podrške ugroženim grupama; obezbeđuju usluge u skladu sa stručnim standardima; informišu građane o njihovim pravima; podstiču i obezbeđuju učešće korisnika u planiranju i predlaganju efikasnih rešenja podrške; planiraju stručne kapacitete u skladu sa potrebama razvoja usluga i obuhvata korisničkih grupa; planiraju i obezbeđuju potrebna sredstva kroz različite izvore finansiranja.

a. Vrednosti i dogovorena ponašanja Vrednosti na kojima će se graditi odnosi u zajednici:

Odgovornost i zakonitost u radu podrazumeva sprovođenje dogovorenih odluka; preuzimanje odgovornosti za vlastite postupke; prihvatanje sopstvenih grešaka i spremnost da se menjamo; dosledno poštovanje zakona, normi, propisa, pravila i usklađivanje postojećih reformama; transparentnost u radu, stalnu evaluaciju i samoevaluaciju. Saradnja podrazumeva spremnost da se uključimo i predanost zajedničkom cilju; konstruktivnu i kontinuiranu komunikaciju; poštovanje dogovorenih pravila, uvažavanje partnera; uključivanje svih u donošenje odluka. Inovativnost i kreativnost podrazumeva traženje i pokretanje novih rešenja; spremnost na učenje; spremnost na rizik; svest da stvaramo novu vrednost. Dostupnost i ekonomičnost usluge podrazumeva da su usluge dostupne svima pod istim uslovima i po definisanim kriterijumima; da su usluge dostupne u sredini u kojoj korisnici žive; da korisnici i pružaoci imaju dostup informacijama; da se ostvari kvalitetna usluga sa što manje i sa racionalno utrošenim sredstvima (vreme, novac, profesionalni kapaciteti, ...). Humanost/solidarnost podrazumeva osetljivost za tuđe probleme; spremnost da se pomogne (finansijski, fizički, materijalno, duhovno). Ravnopravnost i nediskriminacija podrazumeva ista prava za sve; prihvatanje različitosti; da živimo jedni sa drugima, a ne jedni pored drugih; poznavanje i uvažavanje svojih i tuđih običaja i kutura.

Opšte informacije o opštini Bački Petrovac

a. Opšte informacije o opštini Opština Bački Petrovac jedna je od 12 opština Južno – bačkog okruga. Pokriva površinu od 158

km² i broji 14.681 stanovika. Opštinu Bački Petrovac sačinjavaju četiri naselja. Bački Petrovac je naselje gradskog tipa koje predstavlja privredni, kulturni i administrativni centrar opštine, dok su naselja Kulpin, Gložan i Maglić naselja seoskog tipa. Na teritoriji opštine Bački Petrovac formirane su 4 mesne zajednice: Bački Petrovac, Kulpin, Gložan i Maglić, i uspostavljene 3 mesne kancelarije u Kulpinu, Gložanu i Magliću.


Kako se nalazi na vrlo plodnom zemljištu, okosnicu privrede čini poljoprivreda koja učestvuje u strukturi privrede sa 53%. Poljoprivreda je zasnovana na proizvodnji ratarskih kultura (pšenice, kukuruza,

sirka, repe, hmelja i lekovitog bilja), stočarstva (govedarstva i živinarstva) i povrtarstva (stakleničke proizvodnje). Teritorijom opštine Bački Petrovac prostire se 25 kilometara kanala iz hidrosistema Dunav – Tisa - Dunav, koji su celom svojom dužinom plovni. Ovi plovni putevi koriste se za transport poljoprivrednih proizvoda sa ovog područja.

Opština ima razvijenu mrežu puteva i železničkih pruga. Neposredna blizina Novog Sada omogućila je Bačkom Petrovcu izvanredno dobru komunikaciju sa svim medjunarodnim pravcima, bilo voznog ili drumskog saobraćaja.

b. Stanovništvo – broj, struktura, trendovi: Po pitanju demografskih procesa opština Bački Petrovac je karakteristična vojvodjanska opština, što znači da je u njoj izražen negativni prirodni priraštaj. ( 2007. godine – 1.76.) Cmanjenje broja stanovnika u opštini Bački Petrovac je prisutna u poslednjih 20 godina. .

Analizom statitike i komparacija podataka sa 1991. Godinom, evidentan je kontinuirani pad broja

stanovnika u opštini, što je (- 612) stanovnika ili procentualno gledano, broj stanovnika je za 4,17% manji u 2002. godini u odnosu na 1991. godinu.

13500

14000

14500

15000

15500

16000

16500

broj stanovnika u opstiniBacki Petrovac

1971.-160421981.-160951991.-152932002.-14681

Podaci korišćeni za analizu su podaci Republičkog zavoda za statistiku i popis broja stanovnika iz 2002. godine

Stanovništvo Broj % Opština Bački Petrovac 14.681 100 Naselja Bački Petrovac 6.727 45,82 Gložan 2.283 15,55

Kulpin 2.976 20,27 Maglić 2.695 18,36


Analiza strukture po velikim dobnim grupama ukazuje na nepovoljnu starostnu strukturu.

10%

6%

20%

41%

23%

0 - 910 1415-2930-60preko 60

Nacionalna i etička pripadnost stanovništva Broj % Slovaci 9.751 66,42 Srbi 3.779 25,74 Ostali (Jugosloveni, Hrvati, Mađari, Romi, Crnogorci, Rusini, Ukrajinci, Makedonci, Slovenci, Albanci, Muslimani, Bošnjaci, Nemci, Bugari, Rusi, Česi),

1.151 7,84

Opština Bački Petrovac je multikulturalna sredina. U naseljenim mestima Bačkom Petrovcu i

Gložanu, stanovništvo je pretežno slovačko, u Kulpinu mešovito, dok u Magliću žive pretežno Srbi Na teritoriji opštine živi 99 osoba sa statusom izbeglih lica.

Negativna stopa prirodnog priraštaja od – 5,8‰ u 2005. god. i – 6,54‰. u 2006. god. govori o padu broja stanovnika. Jedini pozitivan trend, povećanje broja stanovnika, beleži se u Magliću, ali ne kao posledica nataliteta, već migracije stanovništva iz ratom zahvaćenih područja bivše zajedničke države. Demografski podaci ukazuju na permanentno starenje stanovništva opštine Bački Petrovac. Ovome se mora dodati pojačana migracija stanovništva u opštini u poslednjih 15 godina. Migracije se kreću u nekoliko pravaca: odlazak u grad, iseljavanja u preokeanske države sa ciljem da se reše egzistencionalni problemi, ali i specifična migracija vezana za ne mali broj mladih koji odlazi na školovanje u Republiku Slovačku gde najčešće ostaju i zasnivaju radni odnos.


c. Socio – ekonomski kontekst:

Bački Petrovac je opština koja spada u red opština sa malim privrednim rastom. Proces privatizacije, kao i u drugim sredinama, doveo je do povećanja broja građana koji su na ivici egzistencije. Iako privatne inicijative i preduzetništvo sve više dobijaju na značaju, procena je da u bližoj budućnosti neće doći do poboljšanja ekonomskog položaj građana.

Poredeći Bački Petrovac sa ostalim opštinama u Srbiji, s obzirom na visinu prosečne zarade, vidimo da prosek zarade u opštini ne prati nacionalni prosek. Pad na ovoj lestvici jedan je od pokazatelja pada kvaliteta života stanovništva. Rang opštine u odnosu na ostale opštine u Srbiji (broj opština 167), na osnovu podataka o visni prosečne zarade bez poreza i doprinosa u poslednje tri godine

Godina Rang Iznos zarade 2005. (četvrti kvarta) 99 15.160,00 2006. (četvrti kvarta) 119 17.941,00 2007. (prvi kvarta) 127 17.744,00

O socio-ekonomskoj situaciji mnogo govori broj i strukturu korisnika penzija u Bačkom Petrovcu.

Do 8.000 din

Od 8.000 do 14.000 din

Prosečna 14.839 din

Iznad proseka

Ukupno

Bački Petrovac 354 576 143 367 1440 Kulpin 149 234 93 85 561 Gložan 75 128 49 72 324 Maglić 77 112 57 99 345 Ukupno 655 1050 342 623 2670

U izveštajnoj godini evidentirano je 2.670 penzionera. Penziju manju od prosečne za Republiku Srbiju prima čak 63,8% . Podaci vezani za kategoriju lica govore u prilog tome da broj penzija u odnosu na broj starih lica nije sam po sebi nedovoljan, ali su iznosi penzija vrlo mali i kao takvi ne zadovoljavaju osnovne egzistencionalne potrebe njihovih korisnika. Pravo iz boračko-invalidske zaštite koriste 62 lica. Od ukupnog broja stanovnika opštine, pravo iz penzijsko-invalidskog osiguranja koristi 18,6 % stanovnika.

Na socio-ekonomski položaj stanovništva utiče odnos broja zaposlenih i onih koji čekaju

zaposlenje.

Osnov sticanja penzije

Ukupan broj

Osnov ostvarivanja penzije invalidska starosna porodična

Iz privrede/javnog sektora

2.276 438 1.192 646

Po poljoprivrednom osnovu

314 41 205 68

Po osnovu samostalnih delatnosti

80 16 43 21


Status radno sposobnih stanovnika u 2006. godina Kategorija Broj

Broj zaposlenih / godišnji prosek 3.615 Broj prijavljenih na evidenciji službe tržišta rada 1.804

Problem nezaposlenosti iz godine u godinu ima tendenciju rasta. Prema podacima iz 2005. evidentirano je 1.745 nezaposlenih lica, u 2006. to je 1.804 nezaposlenih lica, a u 2007. taj broj iznosi 1.920. Neke ključne karakteristike nezaposlenosti u Bačkom Petrovcu, u 2007. godini:

a. Od 1.920 nezaposlenih, 992 su žene b. Prvi put zaposlenje traži 928 osoba, dok su 992 osobe već bile u radnom odnosu c. 1050 je onih koji se vode kao dugotrajna nezaposlenost; novoprijavljenih je 54, a 109 je brisano iz

evidencije d. Kada posmatramo stepen stručne spreme nezaposlenih lica, situacija je sledeća:

I II III IV V VI VII(1) VII(2) VIII

876 86 439 432 7 41 36 3 0 m ž m ž m ž m ž m ž m ž m ž m ž m ž 411 465 42 44 278 161 162 270 5 2 14 27 15 21 1 2 0 0 Kako se iz tabele može videti, ogroman problem predstavlja nekvalifikovana radna snaga koja u strukturi onih koji traže zaposlenje je dvostruko veća od svih ostalih kategorija.

e. Dužina čekanja na zaposlenje:

Do 1 god. Od 1 do 2 god.

Od 2 do 3 god

Od 3 do 5 god.:

Od 5 do 8 god.:

Od 8 do 10 god:

Preko 10 god.:

395 475 273 358 209 58 152 m ž m ž m ž m ž m ž m ž m ž 196 199 263 212 125 148 178 180 87 122 20 38 59 93

f. Starosna struktura nezaposlenih:

Do 18 god. Od 19 do 25 god.

Od 26 do 30 god

Od 31 do 40 god.:

Od 41 do 50 god.:

Preko 50 god:

36 361 224 440 405 454 m ž m ž m ž m ž m ž m ž 20 16 179 182 85 139 182 258 187 218 275 179

Kako se iz tabele može videti gotovo 50% nezaposlenih u starosnoj je kategoriji starijih od 40 godina. Posmatrano prema polu vidimo da do pedesete godine starosti prednjače nezaposlene žene, a u starosnoj struktri preko pedeste godina značajno je više nezaposlenih muškaraca.

Neke karakteristike nezaposlenosti na nivou Južno – bačkog okruga: 1. Prema podacima Nacionalne službe za zapošljavanje, sa kraja decembra 2006.godine, Južno –

bački okrug sa 9,1% zauzima drugo mesto u ukupnom broju nezaposlenih lica. Karakteristike i trendovi nezaposlenosti:


Osnovne karakteristike nezaposlenosti u Južno – bačkom okrugu

(stanje na kraju januara 2006.) Nezaposleni 84.072 Dugotrajna nezaposlenost (preko 2 godine i više) 39.621 Brisani iz evidencije 948

2. Drugi negativan trend odnosi se na to da je Južno – bački okrug sa 77,4% prvi na rang listi po podacima koji govore o nepostojanju potreba za novim radnicima.

d. Socijalni akteri u zajednici - opšti pregled U opštini Bački Petrovac kao ključne institucije i organizacije koje imaju uticaj na razvoj i

sprovođenje socijalne zaštite na lokalnom nivou prepoznate su: lokalna samouprava, Centar za socijalni rad, OO Crveni krst, Nacionalna služba za zapošljavanje, MUP, škole, zdravstvena ustanova, udruženja građana, Udruženje roditelje dece sa posebnim potrebama „MY“, Udruženje žena Bačkog Petrovca, Kulpina, Gložana. Shodno njihovim nadležnostima i ulozi u oblasti socijalne zaštite (i socijalne politike) napravljena je analiza njihovog sadašnjeg delovanja, a u skladu sa potrebama razvoja socijalne zaštite i redefinsana je njihova buduća uloga.


Lokalna samouprava Struktura opštinske uprave:

U okviru lokalne samouprave formiran je Opštinski odbor za socijalnu politiku, čiji je status

institucionalizovan Rešenjem o obrazovanju Opštinskog odbora za socijalnu politiku opštine Bački Petrovac, na osnovu čl. 41. tačke 8 Zakona o lokalnoj samoupravi (Službeni glasnik Republike Srbije 9/ 2002. i 9/2004.) predsednik opštine Bački Petrovac. Članovi Opštinskog odbora za socijalnu politiku su predstavnici svih ključnih institucija i organizacija koje imaju uticaj na razvoj i sprovođenje socijalne zaštite, koji se bave osobama u riziku.

Na razvoj socijalne zaštite na lokalnom nivou podsticajno je uticala skupštinska Odluka o dodatnim pravima i oblicima socijalne zaštite građana u opštini Bački Petrovac, kojom su regulisana


dodatna prava iz ove oblasti, a za čiju realizaciju se sredstva obezbeđuju iz budžeta opštine. Dodatna prava i oblici socijalne zaštite su:

- Jednokratna pomoć - Pomoć u kući - Dnevni boravak - Oprema korisnika za smeštaj u ustanovu socijalne zaštite ili drugu porodicu - Privremeni smeštaj u prihvatilište i prihvatnu stanicu

Lokalna samouprava podržava rad organizacija koje se tradicionalno bave osobama u riziku. Postojeći programi i usluge: Lokalna samouprava realizuje sledeće programe relevantne za oblast socijalne zaštite:

- Subvencije mesečnih đačkih i studentskih karti, (odličnim učenicima u 100% iznosu, ostalim 50%, studentima, prosek iznad 8.00 u 100% iznosi, ostalim studentima 70%). Na godišnjem nivou cca 2.500.000.00 miliona dinara . Program se realizuje unazad četiri godine

- Stipendije studentima deficitarnih zanimanja sa prosekom većim od 8,5, broj stipendista 11, u mesečnom iznosu od 5.ooo.oo dinara.

- Deo troškova produženog boravka dece u osnovnim školama, ova paprticipacija se odnosi na nadoknadu ishrane. U školskoj 2007/2008 dve osnovne škole imaju ovaj oblik rada, planira se da se isti proširi i u drugim osnovnim školama na teritoriji opštine. Kriterijumi za obezbeđivanje ove subvencije odnosi se na treće dete i svako naredno, i za decu čije porodice su ostvarile pravo na MOP

- Refudiranje troškova užine deci u osnovnim školama koje potiču iz porodica koje su ostvarile pravo na MOP

- Opština obezbeđuje troškove prevoza i boravka deci sa specifičnim smetnjama u razvoju, za koje ne postoje kvalitetni i namenski vaspitno obrazovni programi na teritoriji opštine (po rešenju Komisije za razvrstavanje dece u fizičkom i psihičkom rzvoju).

- Materijalna pomoć porodici – majkama za prvo rođeno dete u iznosu od 150 evra, a za svako naredno u iznosu od 100 evra. (u 2007. izdvojeno 1.172.848.00). Program traje unazad godinu dana.

- Subvencije za plaćanje komunanih usluga, ostvaruju: primaoci MOP, lica koja imaju uvećani dodatak TNP, korisnici minimalne penzije, samačka poljoprivredna domaćinstva, lica koja su ostvarila pravo u okviru boračko – invalidne zaštite. Predvidjeni budžet za 2008. godinu je 1.000.000.00 dinara.

- Jednokratne pomoći koje se realizuju kroz CZSR / 2007. godni 488.537.00, za 2008. godinu predviđen u iznosu od 600.000.00 dinara.

- Jednokratne pomoći u posebnim situaciji koje odobrava predsednik opštine

- Oprema za smeštaj korisnika

- Pomoć u opštini u relizaciji Pilot projekta Pomoć u kući, 264.200.00 dinara

.


- Finasiranje redovne delatnosti udruženjima građana, (OOCK, udruženje roditelja dece sa posenim potrebama „My“, sprtskim klubovima i kulturno umetničkim društvima). Ove godine planiran iznos sredstava je 15.000.000.00 dinara.

- Nosioci i izvođači Javnih radova, gde su se zaposile najteže upošljive kategorije

- Obezbeđeno za 2008. godinu 400.000.00 dinara za razvoj socijalnih usluga, ali ukoliko se pojedini programi ocene kao važni i neophodni za sredinu, lokalna samouprava će ih finansijski podržati

Socijalna zaštita:

Centar za socijalni rad je nedavno osnovan i jedina ustanova socijalne zaštite u opštini. Do osnivanja, 08.11.2006. godine usluge socijalne zaštite pokrivalo je odeljenje međuopštinskog centra za socijalni rad opština Bačka Palanka i Bački Petrovac. Resursi CSR (u 2007.): Ljudski Ukupno 7 zaposlenih

Po vrsti posla: • Jedna osoba zaposlena na rukovodećim poslovima – direktor • Četiri osobe zaposlene na poslovima socijalnog rada, po strukturi: 1 socijalni radnik,1 pravnik,1 psiholog,1 pedagog • Jedna osoba zaposlena na administrativnim i finansijsko – računovodstvenim

poslovima • Jedan pomoćno-tehnički radnik. • socijalni radnik, pripravnik (na određeno do 15.12.2007.), preuzet od

Nacionalne službe za zapošljavanje Materijalni • privremeni prostor, površine 80 m²

• nedovoljan broj kancelarija za rad stručnih i drugih radnika (dva stručnjaka dele jednu kancelariju) • 6 računara, 3 štampača,1 fotokopir mašina1 skener, 1 fax, 1 foto - aparat • 1 bicikl • 1 automobil

Finansijski • Iz budžeta lokalne samouprave za 2007. za rad i aktivnosti centra utrošeno je

1.700.000.00 dinara, / iznos obuhvata materijalne troškove, JP i pilot projekat za stare/ Za 2008.1.570.000.00 / iznos obuhvata materijalne troškoe i JNP

• Donatorska sredstva 330.400.00 za projekat „Pomoć u kući“, Pokrajinski sekretarijat za zdravstvo i socijalnu zaštitu,

Interesorska saradnja u oblasti socijalne zaštite u opštini Bački Petrovac 209.944.00, Pokrajinski sekretarijat za zdravstvo i socijalnu zaštitu,

• Jačanje stručnih kapaciteta kroz usavršavanje 200.000.00, Pokrajinski sekretarijat za zdravstvo i socijalnu zaštitu,

• Javni rad koji organizuje Centar, „Pomoć i nega starim, invalidima, i hronično obolelim licima 1.280.994.86, Ministarstvo za ekonomiju i regionalni razvoj

Organizacioni 1. Stručni tim za rad sa decom i omladinom

a) Tim za maloletničku delinkvenciju i decu na porodičnom smeštaju; b) Tim za rad sa decom u brakorazvodnom postupku i decom sa fizičkim, psihičkim i


drugim smetnjama u razvoju i ponašanju 2. Stručni tim za odrasle i stare za reševanje problema u stanju socijalne potrebe, materijalnih i drugih problema 3. Stručni tim za rešavanje problema lica pod starateljstvom i promenama njihovog porodičnog statusa

Unapređenje stručnog rada i kompetencija zaposlenih sprovedeno je učešćem stručnih radnika na

seminarima koje je organizovalo resorno Ministarstvo. Edukacija je bila iz oblasti: „Prevencija institucionalnog smeštaja dece i mladih“ i „Primena porodičnog zakona“. Dva stručna radnika Centra su apsolvirala prvu godinu sistemske porodične terapije.

U 2008. ljudski resursi prošireni su jednom osobom, psihologom. Dosadašnji direktor (psiholog po zvanju) je delom obavljao poslove psihologa u centru, a drugi deo zaduženja bilo je rukovođenje centrom. Sada je funkcija direktora odvojena. Postojeće usluge: Materijalna davanja se realizuju na tri načina, i to kroz:

- MOP (materijalno obezbeđenje korisnika) – 90 korisnika, - TNP (pravo na tuđu negu i pomoć) – 97 korisnika, 67 korisnika na uvećani dodatak za TNP - JNP (jednokratne novčane pomoći) - 191 korisnik

Porodično – pravna zaštita, odnosi se na: zaštitu dece na smeštaju, zaštitu odraslih, zaštitu starih, zaštitu porodice, starateljstvo i privremeno starateljstvo Zaštita dece odvija se kroz:

- Porodični smeštaj – 10 dece - smeštaj u institucije – 7 dece - savetodavno – instruktivni rad sa deca i omladina sa poremećajem u ponašanju – 89 - rad sa decom kao žrtvama nasilja i zanemarivanja - 9 - rad sa decom sa posebnim potrebama – 68 - ostvarivanje prava na tudju negu i pomoć – 11, uvećani dodatak 11/invalidi 100% po jednom

osnovu - Starateljska zaštita – 35 –oro dece - podšku socijalno – materijalno ugroženoj deci i omladini - 159 - provera zaštite dečijih interesa - 62 dece. - savetodavni rad - 73 slučajeva

Zaštita odraslih - institucionalni oblik zbrinjavanja odraslih lica sa specifičnim problemima u razvoju /psihički I

intelektualni problemi - 17 lica; - starateljska zaštita odraslih lica - 26 korisnika - rešavanje konfliktnih i poremećenih porodičnih odnosa - 62 korisnika - tuđa nega i pomoć - 32 korisnika , 25 uvećani dodatak usted 100% invalidnosti

podrška odraslim licima kroz materijalna davanja (15 korisnika su korisnici MOP-a); 54% korisnika koristi jednokratnu pomoć

Zaštita starih


Na evidenciji CSR iz kategorije starih, kao korisnici socijalne zaštite su: 6 starih osoba bez porodičnog staranja, 41 stara osoba bez sredstava za život, 25 starih duševno obolelih i 12 starih teže hronično obolelih. Kada je u pitanju zaštita starih, realizovane usluge i programi su:

- starateljstvo - 7 korisnika - materijalna davanja - 20 korisnika kroz MOP - pravo na tudju negu i pomoć - 54, 31 lice ostvarilo pravo na uvećani dodatak usled 100%

invalidnosti - usluga CSR Pomoć u kući - 100 korisnika, - zaštita od zanemarivanja starih i zaštite od nasilja - 15 korisnika

Zaštita porodice odvija se kroz: - različite intervencije stručnih radnika

Starateljstvo i privremeno starateljstvo odvija se kroz: - stalno starateljstvo - 50 lice, od toga 20 dece - privremeno starateljstvo - 21 korisnika 15 dece

Obrazovanje: U opštini rade: jedna predškolska ustanova sa tri isturena odeljenja, četiri osnovne škole, jedna

srednja škola (gimnazija) sa internatom i jedna muzička škola.

Predškolske ustanove: Predškolska ustanova smeštena u Bačkom Petrovcu ima svoja isturena odeljenja u ostala 3 naseljena mesta. U predškolskoj ustanovai rade 34 radnika od čega je 21 vaspitač. Broj dece obuhvaćene predškolskim programom je 339. Predškolska ustanova „Včielka“

Jaslice Celodnevni boravak

Poludnevni boravak

UKUPNO

Bački Petrovac 29 122 42 193 Kulpin / 28 55 83 Maglić 12 44 13 69 Gložan / / 41 41 UKUPNO 41 194 151 386

Osnovne škole: Ukupan broj od 1.208 učenika smešten je u 4 osnovne škole i raspoređeni su u 70 odeljenja. Sa njima radi 131 prosvetni radnik. U Bačkom Petrovcu u okviru redovne osnovne škole organizovan je obrazovno – vaspitni program za decu sa specifičnim smetnjama u razvoju (odeljenja sa specijalnim obrazovnim programom) koji pohađa 27 dece raspoređene u 6 odeljenja. U OŠ u Gložanu takođe po istom principu rade dva specijalna odeljenja koje pohađa 9 dece.

OŠ Broj učenika Broj odeljenja Broj

nastavnog kadra

Redovna nastava

Posebna nastava

Produženi boravak

„Jan Čajak“, 587 33 6 2 61


Programi koje realizuju osnovne

škole: - vaspitno obrazovni proces, - redovna nastava, - dodatna nastava, - produženi boravak u školi - u Bačkom Petrovcu i 19 dece u Magliću, - inkluzivni programi – u Bačkom Petrovcu u redovne škole uključeno troje dece sa smetnjama u

razvoju, a u Magliću deca sa smetnjama u razvoju uključuju se u redovnu školu do 5. razreda; - permanentno obrazovanje nastavnika, - preventivni programi, - časovi odeljenjskog starešine, - vršnjačka edukacija - obeležavanje značajnih datuma

Srednja škola: Gimnaziju „Jan Kolar” pohađa 403 učenika u 15 odeljenja, od čega je 10 na slovačkom i 5 na srpskom jeziku. Zaposlenih u gimnaziji je 37 prosvetnih radnika i 2 stručna saradnika. Gimnazija je savremeno opremljena ustanova sa tradicijom dugom preko 80. godina. Postoje kabineti prirodnih nauka, dve učionice sa računarima, redovna izložba posvećena biologiji, biblioteka sa preko 20.000 knjiga i galerija likovnih radova. U arealu gimnazije postoje sportski tereni za košarku, futbal, rukomet i tenis. U zgradi gimnazije se realizuju i predavanja Učiteljskog fakulteta Sombor, odeljenje Bački Petrovac na slovačkom jeziku. Uz gimnaziju postoji internat, kao podrška obrazovanju deci rurarnih područja, u kom je smešteno 85 učenika sa kojima rade 4 vaspitača.

Zdravstvo: U Bačkom Petrovcu postoji Dom zdravlja, a u naseljenim mestima ambulante. Struktura

zaposlenih: 5 stomatologa, 8 lekara opšte prakse, 7 lekara specijalista, 25 medicinskih sestara. U Bačkom Petrovcu radi i privatna hiruška bolnica „Zdravlje“. Postojeće usluge koje pruža Dom zdravlja su:

- prevencija (vakcinacije, preventivni pregledi dece i odraslih; preventivni pregledi TA I ŠUK; zdravstvena predavanja i seminari)

- hronični bolesnici i njihova terapija, - patronažna služba, - razni klubovi na određeno vreme u školi i obdaništu, - dobrovoljno davanje krvi, - pravilno držanje i vežbanje tela,

Bački Petrovac „J. M. Dragutin“ Gložan

185 10 2 / 27

„J. A. Komenski“ Kulpin

244 16 27

„Ž.Zrenjanin“ Maglić

192 11 / 1 23

Ukupno OŠ 1.208 70 8 3 138 Gimnazija „Jan Kolar“sa domom učenika

356 15 / / 36

Dom učenika 73+10 / / / 4


- specijalistički pregledi i laboratorija, - urgentna/ hitna služba.

Broj stanovnika po lekaru, po podacima Republičkog zavoda za statistiku za 2005. iznosi 1.030,6.

Civilni sektor: Opštinska organizacija Crvenog krsta Opštinska organizacija Crvenog krsta Bački Petrovac je neprofitna humanitarna organizacija. Ima zaposleno jedno lice – sekretara, prostorni kapacitetu su mu 180 m², od toga 100m² magacinskog prostora, salu za sastanke 50 m² i malu kancelariju. Programi koje OOCK realizuje su:

- Organizovanje akcija dobrovoljnog davalaštva krvi u opštini, - Briga o starima, - Obuka prve pomoći mladih, - Humanitarni rad za socijalno ugrožene, - Obuka volontera pri Crvenom krstu, - Obeležavanje meseca starih - Edukativni rad sa mladima, - Rad na održanju kondicije kod starije populacije „Vežbama do boljeg zdravlja“ - Program „Jedan paketić – mnogo ljubavi“ namenjen socijalno ugroženoj deci - Služba traženja

Od 2003. godine se realizuje projekat Dobrosusedske pomoći koji od 2004 godine nosi novi naziv „Briga o starima“. Program su počeli da realizuju 17 volontera obilazeći 56 korisnika da bi u oktobru 2007 godine u projekat bilo uključeno 52 volontera i 210 korisnika sa tendencijom proširenja. Volonteri imaju obavezu da najmanje dva puta mesečno obiđu svoje korisnike. Neki volonteri imaju i 5 poseta korisniku mesečno. Projekat za stariju populaciju „Vežbama do boljeg zdravlja“ za 6 meseci trajanja obuhvatio je 200 najstarijih sugrađana preko Udruženja žena i Udruženja penzionera na teritoriji cele opštine. Uz stručnu pomoć fizioterapeuta prezentovane su vežbe i realizovanao zajedničko vežbanje na sastancima jednom nedeljno. Namera projekta bila je obučiti stara lica kako vežbati kod kuće i održavati pokretljivost tela i u ovom životnom dobu. Udruženje žena Bački Petrovac, Kulpin, Gložan Udruženje žena Bački Petrovac, Kulpin, Gložan je organizacija koja funkcioniše na volonterskoj bazi. Postoji još od 1921. godine. Broji oko 100 članova. Članice se sastaju jednom nedeljno, a u zimskim mesecima i po dva puta. Aktivnosti koje realizuju:

- Etno izložbe - Izrada ručnih radova - Organizovanje predavanja - Humanitarni rad


Analiza programa i usluga Slede rezultati analize onih usluga socijalnih aktera čiji je cilj pružanje podrške u poboljšanju kvaliteta života grupa u riziku. Analize su napravljene od strane samih nosilaca programa i usluga. Rezultati analize u sebi sadrže informacije o kapacitetima socijalnih aktera i kvalitetu usluga, iz čega slede i preporuke za prevazilaženje uočenih nedostataka. Centar za socijalni rad

1. Materijalna davanja kao pravo i kao podrška pojedincima i porodicama ugroženima siromaštvom procenjeno je da su nužna. Realizuju na tri načina, i to kroz: materijalno obezbeđenje korisnika (90 korisnika), pravo na tuđu negu i pomoć (97 korisnika) i jednokratne novčane pomoći ( 191 korisnik) Ono što je pozitivno kod ove vrste socijalne zaštite odnosi se na to da se obezbeđuje minimum egzistencije najsiromašnijim kategorijama stanovništva, kao i to da je ovo jedan od vidova podrške licima sa invaliditetom i hronično obolelim licima. Šta je to što ovaj oblik socijalne zaštite čini nedostupnim, ili ima negativne efekte po korisnike?

- komplikovana procedura za ostvarivanje prava, bilo da je reč o MOP-u ili TNP-u - problem pribavljanja dokumentacije za Rome, izbegla i interno raseljena lica

onemogućuje im da budu korisnici MOP-a ili TNP-a, iako su u stanju socijalne potrebe i po postojećim kriterijumima bi mogli da ostvaruju ova prava

- izostavljanje grupa korisnika koji nisu prepoznati kao korisnici, a koji su u riziku i kojima je ugrožena egzistencija (npr. zakon samohrane roditelje koji su na ivici da ispunjavaju kriterijume, ne prepoznaje kao kategoriju korisnika MOP-a)

- nedostatak jasnih i definisanih kriterijuma /nepotpune opštinske odluke ili pak potpuno izostajanje istih za jednokratne novčane pomoći

- mali, nedovoljni iznosi materijalnih davanja - pasivizacija korisnika i stvaranje stanja trajne zavisnosti od službi socijalne zaštite ukoliko

materijalna davanja ne prati dodatna podrška usmerena na očuvane potencijale korisnik koje treba staviti u funkciju osnaživanja korisnika

Preporuka je pojednostavi i maksimalno racionalizovati postupke i procedure za ostvarivanje prava; pružiti podršku u prikupljanju dokumentacije licima koji nemaju dokumente; povećati obuhvat korisnika koji su ispunili uslove za ostvarivanje prava; periodično redefinisanti liniju siromaštva u skladu sa ekonomskim razvojem i realnim mogućnostima lokalne sredine; uspostaviti jasne kriterijume za ostvarivanje jednokratne novčane pomoći; preispitati postojeće i doneti neophodne odluke da bi se obezbedila efikasnija zaštita osoba u riziku; materijalna davanja kombinovati sa drugim vrstama podrške koji su usmereni na prevazilaženje pasivnog i zavisnog odnosa korisnika MOP-a od službi socijalne zaštite.

2. Porodično – pravna zaštita, odnosi se na: zaštitu dece na smeštaju, zaštitu odraslih, zaštitu starih, zaštitu porodice, starateljstvo i privremeno starateljstvo a. Zaštita dece na smeštaju je dobar program i postoji potreba da se nastavlja.

Odvija se kroz: smeštaj u institucije (zbrinuto sedmoro dece) i hraniteljske porodice (zbrinuto desetoro dece). Kada je u pitanju zaštita dece na smeštaju, trenutno je u procesu provera zaštite dečijih interesa za 25-ero dece. Realizuje se i savetodavni rad u okviru kog se radi na


uspostavljanju kontakata sa odvojenim roditeljem, što je realizovano u 50 slučajeva. Ovim oblikom socijalne zaštite uspostavljeni su mehanizmi da se zaštite dečija prava i interesi, da im se obezbede bolji uslovi za rast i razvoj. Ovim oblikom socijalne zaštite pruža se mogućnost korektivnog nadzora vršenja roditeljskog prava. Ono što je negativno kada govorimo o smeštaju u institucije, odnosi se na posledice koje nosi dvostruko izmeštanje dece (porodično i izmeštanje iz lokalnog, bliskog okruženja), čime je ovaj oblik socijalne zaštite restriktivan i ima višestruke negativne posledice po decu. Za decu smeštenu u institucije po izlasku iz istih, postoji problem nepostojanja programa integracije u lokalnu sredinu, bilo da je reč o otvorenim oblicima socijalne zaštite ili o drugim mehanizmima podrške ovoj kategoriji dece. Problem predstavlja i nedostatak programa podrške porodici na lokalnom nivou. Kada govorimo o smeštaju dece u hraniteljske porodice tada je potrebno naglasiti problem nedovoljnog broja hraniteljskih porodica.

Preporuka je organizovati integraciju u socijalnu sredinu dece i omladine koja dolaze iz ustanova putem otvorenih oblika socijalne zaštite i drugih mehanizama podrške ovoj kategoriji dece: dnevni boravak za decu sa problemima u ponašanju, kuća na pola puta ili pak neke materijalne pomoći u procesu osamostaljivanja dece u određenom vremenskom periodu od strane lokalne zajednice. Raditi na promociji hraniteljstva kao poželjnog oblika zaštite dece bez adekvatnog roditeljskog staranja; uključivati privrednike u podršku ovoj korisničkoj grupi putem materijalne pomoći deci i hraniteljskim porodicama, kao i programima zapošljavanja ove kategorije. b. Zaštita odraslih je program koji treba da se nastavi. Kada je u pitanju ovaj oblik socijalne

zaštite, trenutno stanje je: kroz institucionalni oblik zbrinjavanja odraslih lica sa specifičnim psihičkim problemim zbrinuto 8 lica; 25 odraslih lica je pod starateljskom zaštitom; 60 korisnika imalo je podršku kroz pomoć u rešavanju konfliktnih i poremećenih porodičnih odnosa; 40 odraslih lica uključeno je u program tuđe nege i pomoći. Pored gore navedenih oblika socijalne zaštite, ova kategorija podršku ima i kroz materijalna davanja, pa tako: 15 korisnika su korisnici MOP-a, a 80% jednokratnih pomoći usmereno je na ovu kategoriju korisnika. Šta je to što se pokazalo kao dobro kroz ovaj oblik socijalne zaštite: mogućnost zaštite lica sa posebnim potrebama kroz zakonske okvire i normative u okviru socijalne zaštite i van nje; starateljska zaštita obezbeđuje ostanak u prirodnom okruženju; otvaraju se novi oblici podrške kroz uslugu pomoć u kući (pilot program CSR ). Kod zaštite odraslih nedostatak i/ili negativne efekte po korisnike koje ima ovaj oblik socijalne zaštite: nedostatak kapaciteta ustanove socijalne zaštite za odrasla duševno obolela lica koja imaju potrebu za institucionalnim smeštajem; socijalna izolacija osoba u Ustanovama; nedostatak nekih od otvorenih oblika socijalne zaštite za odrasla duševno obolela lica; nedostatak hraniteljskih porodica za ovu grupu korisnika.

Preporuka je raditi na uspostavljanju otvorenih oblika socijalne zaštite za ove grupe korisnika: dnevni boravak, razvoj hraniteljstva i stanovanje uz podršku. Kao podrška ovim vrstama usluga posebno je potrebno raditi na promociji hraniteljstva i organizovati edukacije za specijalizovano hraniteljstvo. Kada je reč o institucionalnom zbrinjavanju ovih lica, preporuka je istražiti potrebe, a zatim shodno rezultatima razviti samostalno, ili kao deo gerentološkog centra, ili pak razviti kao međuopštinsku uslugu. c. Zaštita starih je dobar program i postoji potreba da se nastavlja. Na evidenciji CSR iz

kategorije starih, kao korisnici socijalne zaštite su: 6 starih osoba bez porodičnog staranja, 41 stara osoba bez sredstava za život, 25 starih duševno obolelih i 12 starih teže hronično obolelih.


Kada je u pitanju zaštita starih, realizovane usluge i programi su: starateljstvo za 5 starih lica; materijalna davanja koristi 20 korisnika kroz MOP i 70 korisnika kroz TNP, što je pokazatelj da ova kategorija ima najlošiji zdravstveni status; uslugom CSR Pomoć u kući obuhvaćeno je 70 korisnika; za 15 korisnika pružena je zaštita u porodici u smislu rešavanja porodičnih problema, zaštita od zanemarivanja starih i zaštite od nasilja. Kada govorimo o zaštiti starih, ono što nedostaje je nedovoljno ili izostanak otvorenih oblika zaštite za stare: specijalizovano hraniteljstvo, dnevni boravci, i sl. Nedostaju i institucionalni oblici zbrinjavanja za poluzavisne i zavisne stare korisnike. Nedostatak institucionalnog smeštaja posebno je problematičan zbog podatka da se u većini slučaja radi o starim licima pripadnicima slovačke nacionalne zajednice. Smeštanje u institucije za njih znači zbrinjavanje u okruženju koje je značajno drugačije od njihovog prirodnog (novi jezik, navike, mentalitet), čime je njihova adaptacija značajno otežana. Također, primetan je nedostatak autentične inicijative starih za rešavanje sopstvenog položaja (u situacijama zanemarivanja, nasilja nad starim, i sl).

Preporuka je formirati koordinaciono telo koje će se baviti problematikom zaštite starih lica s obzirom da je demografska projekcija takva da govori o permanentnom starenju stanovništva opštine Bački Petrovac. Ono što bi trebao biti osnovni zadatak ovog tela je vođenje lokalne politike o starima kroz uspostavljanje mreže novih servisa kojima će se omogućiti sveobuhvatnu brigu o starima licima. Razvijati vaninstitucionalne oblike zaštite: dnevni boravak/ dnevni centar i specijalizovano hraniteljstvo. Također je preporuka uspostavljanje gerentološkog centra kao regionalnog centra koji bi odgovorio na potrebu institucionalnog zbrinjavanja poluzavisnih i zavisnih starih lica slovačke nacionalne zajednice. d. Zaštita porodice je dobar program i postoji potreba da se nastavlja. Ono što ovaj oblik

socijalne zaštite čini poželjnim oblikom, odnosi se na postojanje mogućnosti pružanja zaštite porodici kroz različite intervencije stručnih radnika. Nedostaci sistema socijalne zaštite kada je ovaj oblik zaštite u pitanju odnosi se na nedovoljnu edukaciju stručnih radnika, nedostatak bračnog i porodičnog savetovališta, ali i izostanak rada sa bračnim zajednicama bez dece. Sa aspekta korisnika ovaj oblik socijalne zaštite nije još u potpunosti prihvaćen zbog tradicionalnog sistema vrednosti, gde preovladava shvatanje da je bolje da se trpi i da se o intimnim problemima ne priča i ne iznosi van porodičnih okvira.

Preporuka je uspostaviti programe podrške porodici, uspostaviti uslugu bračnog i porodičnog savetovališta. e. Starateljstvo i privremeno starateljstvo je dobar program i postoji potreba da se nastavlja.U

okviru ovog oblika socijalne zaštite pod stalnim starateljstvom je obuhvaćeno 31 lice, od toga 6 dece. Privremeno starateljstvo obezbeđeno je za 15 korisnika. Ono zbog čega je ovaj oblik socijalne zaštite dobar odnosi se na protektivnu ulogu sistema, zaštita lica koja nisu u stanju da zaštite svoje interese. U pružanju ove usluge značajna je mogućnost provere ličnih karakteristika za obavljanje funkcije staratelja. Ono što ovaj oblik socijalne zaštite čini nedostupnim, posledica je nedovoljnog interesa u lokalnoj zajednici za vršenje funkcije staratelja.

Preporuka je da se pojačano radi na promociji starateljstva. 3. Interpersonalna saradnja program procenjen je kao dobar i postoji potreba da se ovaj program

nastavlja. Podrazumeva formalizaciju intersektorske saradnje kroz potpisivanje protokola o saradnji. Do sada su potpisani protokoli sa prosvetom/ u junu mesecu/ u toku priprema sa civilnim sektorom, zdravstvom i policijom. Dobit od ovog programa su definisana pravila saradnje, što podrazumeva definisana prava i obaveze. Nedostaci ovog programa odnose se na neusklađenost


u planiranju, slabu otvorenost za partnersko angažovanje, postoje poteškoće kod usklađivanja interesa i interesovanja, nedovoljno znanja i veština o tome kako udružiti mogućnosti, kapacitete i resurse kako bi došli do zadovoljnog korisnika.

Preporuka je jačati kapacitete socijalnih aktera u znanjima i veštinama neophodnim za razvijanje efikasnih partnerstava (konstruktivna komunikacija, timski rad, partnerstvo, pregovaranje i zastupanje, ...) i regulisati saradnju potpisivanjem protokola. 4. Pomoć u kući starim; invalidnim i hronično obolelm licima je program procenjen kao dobar i

postoji potreba da se ovaj program nastavlja. Direktan broj korisnika je 82 lica, od toga 16 muškaraca i 66 žena. Ova usluga podrazumeva pružanje pomoći i nege starim, invalidnim i hronično obolelim licima sa namerom obezbeđivanja neophodnih uslova za njihov kvalitetniji život u prirodnom okruženju. Kriterijumi za izbor korisnika: ograničenu ili lošu funkcionalnu sposobnost definisanu na osnovu skale Svetske zdravstvene organizacije. Uslugu pruža 6 lica koja su prošla internu obuku od strane stručnih radnika Doma zdravlja Bački Petrovac i stručnih radnika Centra za socijalni rad Bački Petrovac. Korisnici usluge: samačka stara domaćinstva /stariji od 65 godina/; porodice sa teže/teško obolelim članom domaćinstva i osobe sa invaliditetom. Usluga se realizuje 5 dana u nedelji u 40-časovnom trajanju. Dnevno angažovanje po korisniku zavisi od njegove potrebe o čemu odlučuje tim za individualnu zaštitu korisnika usluge uzimajući u obzir zahteve samog korisnika. Sadržaj usluge: pomoć u obavljanju kućnih poslova i održavanju higijene domaćinstva /pomoć u nabavci namirnica, pripremanje hrane; pomoć u održavanju lične higijene; pomoć u održavanju higijene domaćinstva; pomoć u kretanju i korišćenju resursa u lokalnoj zajednici; pomoć u nabavci propisanih lekova; pomoć u podsticanju svakodnevnih aktivnosti; obilazak i socijalni kontakti. Prednosti koje daje ova usluga odnose se na pružanje zaštite navedenim licima u svom prirodnom okruženju; vremensko odlaganje institucioalnih oblika zbrinjavanja; dostupnost različite vrste usluga; participacija korisnika u izboru usluga, vremena pružanja usluge i angažovanja stručnih osoba; pruža se posredna pomoć porodici korisnika kroz više mogućnosti da se vreme drugačije provedu. Ono što je opterećujuće kada je ova usluga u pitanju odnosi se na nije dostupno svim kategorijama korisnika koji bi za ovom uslugom imali potrebu; neprihvatanje usluga u smislu sramote prihvatanja pored sopstvene dece; nedostatak definisanog minalnog i maksimlanog nedeljnog angažovanja po korisniku.

Preporuka je nastavi sa razvojem usluge pomoć u kući kao najprihvatljivijeg oblika zaštite starih lica uz uključivanje pružaoca usluge iz različitih sektora; medijska promocija efekata pružanja usluge; kontinuirana detekcija starih ljudi koji imaju potrebu za ovim vidom podrške i povećanje obuhvata korisnika. 5. Preventivne aktivnosti su programi procenjeni kao dobri i postoji potreba da se nastavljaju.

Realizuju se putem javnih tribina i pisanih i elektronskih medija informisanje građana o prirodi nekih problema kao i mogućnostima njihovog rešavanja. Nedostatak se odnosi na nedostatak preventivnih planova u okviru različite problematike, loše međusektorsko planiranje ove aktivnsti, nepostojanje kontinuiteta, nedovoljno stručnih osoba koje bi prihvatile dodatnu edukaciju.

Preporuka je obezbediti integrativan pristup u planiranju; obezbediti kontinuiranu edukaciju stručnih osoba kako za novine u sadržajima tako i za primenu novih metoda. Potrebno je obezbediti dovoljno stručne literature iz različitih oblasti. Izraditi brošure vezane za različite vidove edukcije; uvesti apel telefon. 6. Saradnja sa medijima je program procenjen kao dobar i postoji potreba da se ovaj program

nastavlja. Postoji dosta štampanih i elektronskih medija i njihova zainteresovanost za socijalnu zaštitu. Dobiti od ovog programa odnose se na informisanost većeg broja ljudi o važnim pitanjima


i aktivnostima (upućivanje na ostvarivanje nekih od prava i upoznavanje sa konkretnim situaciji u lokalnoj zajednici), mogućnost edukacije građana.

Preporuka je izraditi medijski plan koji je u skladu sa planom rada Centra za socijalni rad i dostaviti ga medijima. 7. Permanentno usavršavanje stručnog kadra u cilju unapređivanja rada u oblasti socijalne

zaštite Ovo je imperativ kvalitetnog stručnog rada, primene novih oblika, metoda i tehnika rada. Menadžment Centra je svestan da je jedan od uslova kvaliteta rada stalno usavršavanje zaposlenih. Zbog napomenutih argumenata dva stručna radnika su apsolvirali prvu godinu Porodične sistemske terapije, dva radnika su prošli program Ombudsman kao Medijator - osnaživanje zajednice za alternativno rešavanje sukoba.

Preporuka je nastaviti sa kontinuiranim edukacijama. Zdravstvo

1. Vakcinisanje je program procenjen kao dobar i postoji potreba da se ovaj program nastavlja. Osnovna namena mu je prevencija dece i odraslih, a kod dece definisan je kalendarom vakcinacija. Kod roditelja postoji potrebna svest o značaju ovog programa i postoji podrška ovom programu koji se redovno realizuje. Odrasli nisu mnogo zainteresovani za vakcinaciju. Jedan od razloga svakako je i cena seruma.

Preporuka je definisati grupe korisnika koji bi ostvarivali pravo na besplatnu vakcinaciju preko jednokratne pomoći CSR ili razmotriti i pronaći neke druge mehanizme. 2. Zdravstvena predavanja i seminari je program procenjen kao dovoljan i postoji potreba da se

ovaj program nastavlja. Kroz program se ostvaruje direktan kontakt sa građanima i daju se odgovri na konkretna pitanja. Problem je što postoji nedovoljna zainteresovanost i nedovoljna informisanost populacje.

Preporuka je mnogo bolje marketinški osmisliti aktivnosti i obavezno ih međusektorski pokrivati kako bi se dobile što sveobuhvatnije informacije. 3. Preventivni pregledi TA i ŠUK su programi procenjeni ocenom dovoljan i postoji potreba da se

ovi programi nastavljaju. Kroz program je uključen mali broj ljudi koji su zainteresovani za svoje zdravlje. S obzirom na značaj ove prevencije jako je slab odziv ljudi.

4. Zdravstvena zaštita hroničnih bolesnika je program procenjen kao vrlo dobar i postoji potreba da se ovaj program nastavlja. Program podrazumeva redovne mesečne preglede i terapiju. Ono što je dobro odnosi se na kontinuitet, svaki mesec ostavruje se kontakt sa njima.

Preporuka je zastupati za više lekova na pozitivnoj listi. 5. Patronažna služba je program procenjen kao vrlo dobar i postoji potreba da se ovaj program

nastavlja. Podrazumeva zdravstvenu podršku kroz kućnu posetu korisniku. Kao nedostatak prepoznat je neadekvatan prevoz, kao i to da je nadoknada za rad je loše regulisana.

Preporuka jepoboljšati uslove rada patronažne službe. 6. Razne zdravstvene aktivnosti na određeno vreme u školi i obdaništu je program koji je

procenjen kao tek zadovoljavajući, ali je program koji treba nastaviti. Prednost ovog programa je što od malena učiti decu zdravstvenoj kulturi. Problem je nezanimljiv materijal za predavanja.

Preporuka je obezbediti kontinuiranu edukaciju stručnih osoba kako za novine u sadržajima tako i za primenu novih metoda. Potrebno je obezbediti dovoljno stručne literature. 7. Dobrovoljno davanje krvi je program koji je procenjen kao dobar i koji treba nastaviti. Osnovna

prednost mu je što neguje nesebičnost i humanost. Ograničenje mu je vremenski interval koji


davaoce onemogućava da daju krv češće, s obzirom na period od tri meseca koji mora proći od jednog do drugog davanja krvi.

8. Pravilno držanje i vežbanje tela je program procenjen kao dovoljan i postoji potreba da se ovaj program nastavlja. Svakodnevna dostupnost fizijatra je procenjeno kao važan resurs, ali je nedostatak u neadekvatnim spravama za vežbanje.

9. Specijalistički pregledi i laboratorija je usluga procenjena kao vrlo dobra i postoji potreba da se ova usluga nastavlja. Prednost je što većini građana omogućava dostupnost istoj, ali je istovremeno problem nedostupnosti ove usluge za nepokretne.

10. Urgentna/ hitna služba je usluga procenjena kao dobra i postoji potreba da se ova usluga nastavlja. Osnovna prednost je dostupnost zdravstvene usluge 24- sata, a nedostatak je vezan za probleme kadrova i organizacije.

11. Stručno usavršavanje zdravstvenih radnika je program procenjen kao vrlo dobar i postoji potreba da se ovaj program nastavlja. Osnovna prednost mu je perspektivnost koju pruža zdravstvenim radnicima. Nedostatak je što je malo mladog kadra, a stariji nisu zainteresovani za ove programe.

Obrazovanje:

1. Vaspitno obrazovni proces i redovna nastava je zakonski regulisano kao obavezno. Na nivou Ministarstva postoji uspostavljena baza podataka za svu decu i zaposlene u školama. Značajan pomak napravljen je u izradi i izboru udžbenika: do petog razreda postoji više izdavača, što dovodi do konkurencije u izradi udžbenika; postoji mogućnost izbora izdavača i udžbenika po kojim će se raditi. Ova konkurencija dovela je do kvalitetnije i veće ponude te uz udžbenike postoje raznovrsni propratni materijali - priručnici, multimedijalni sadržaji prilagođeni uzrastu. Na nacionalnom nivou razvijeni su raznovrsni programi stučnog usavršavanja nastavnika. U nekim školama primenjuju se savremene metode i oblici rada: nastava na više nivoa, diferencirana nastava , individualizirana nastava. Deo obrazovne prakse osavremenjen je pa imamo primenu multimedijalnih sadržaja u redovnoj nastavi, kompjuterske učionice, a koristi se i internet. U opštini je relativno mali broj učenika u odeljenjima. Ono što je negativno, a odnosi se na obrazovanje uopšte, je veliki uticaj politike na obrazovanje što za posledicu ima stalne promene u zavisnosti od promena na političkoj sceni, a što se odražava i na vaspitno-obrazovni proces u lokalu. Evidentan je nedostatak standardizacije u obrazovanju, nastavni programi se pišu u toku godine za narednu. Zbog složenosti društvene situacije nemoguće je dugoročno planirati rad škola, kadrova i slično. Ovako sagledan vaspitno obrazovni proces govori da je školovanje skupo, neekonomično i neracionalno. Dosadašnja praksa bila je da su licence za nastavnike praktično doživotne, ne postoji zakonski regulisano napredovanje nastavnika. Neki od ključnih faktora koji utiču na uključivanje sve dece u vaspitno-obrazovni proces kao i na stepen njihovog postignuća u obrazovnom procesu, su: škola je pre svega obrazovna ustanova sa nagomilavanjem činjenica, nema povezivanja teorije i prakse, obrazovni programi su rađeni u odnosu na prosečno dete, učenici su u poziciji posmatrača i izostaje njihovo aktivno učešće. Kada govorimo o problemima sa kojima se susreću škole na opštini Bački Petrovac, to su: za jedan broj škola možemo reći da su male, da imaju problem nedovoljne opremljenosti, u nekim je evidentan nedostatak prostora. Nastavnici putuju i rade u više škola pa ne mogu profesionalno da se iskažu u potpunosti. Nedovoljno sredstava se izdvaja za stučno usavršavanje nastavnika, što pored ostalog ima posledice na nedovoljnu obučenost nastavnika za rad sa decom sa smetnjama u razvoju. Nedovoljno je stručnjaka na lokalu za rad sa decom sa smetnjama u razvoju. Kada


govorimo o redovnom obrazovnom procesu evidentno je nedovoljno angažovanje i saradnja roditelja. Također, primetna je nedovoljna zainteresovanost nastavnika za uvođelje inovacija u nastavni proces, ne postoji proces monitoringa i evaluacije rada nastavnika i shodno tome izostaje nagrađivanje prema rezultatima rada. Nedovoljna intersektorska saradnja i nedovoljna saradnja među školama u opštini (aktivi, pojedine službe). Dosta dece koja započnu srednje obrazovanje a ne završe ga, nedovoljna informisanost o mogućnostima prekvalifikacije i obrazovanja odraslih. Ne postoje programi podrške za decu koja su žrtve nasilja, zlostavljanja.

Preporuka je lobirati za racionalizaciju obrazovnih sadržaja; raditi na poboljšanju opremljenosti škola; izdvajati više sredstava za permanentno usavršavanje nastavnika, posebno za edukacije za rad sa decom sa smetnjama u razvoju u redovnim školama; uvesti monitoring i evaluaciju rada nastavnika i shodno tome nagrađivanje prema rezultatima rada; poboljšati intersektorsku saradnju; raditi na informisanosti građana o svim programima iz oblasti obrazovanja. 2. Program inkluzije koji se sprovodi u Bačkom Petrovcu obuhvatio je troje dece, a u Magliću se

inkluzija organizuje i realizuje sa decom sa smetnjama u razvoju do 5. razreda. Ono što ovaj program omogućava je ostvarivanje prava dece na obrazovanje u sredinama u kojima deca žive. Prepreke za uključivanje dece sa smetnjama u razvoju u redovnu školu odnose se na zakonsku regulativu koja nije dovoljno jasno definisala položaj učenika sa smetnjama u razvoju u redovnom odeljenju. Nedostatak je nedovoljna obučenost nastavnika za rad sa decom sa smetnjama kao i nedostatak stručnjaka za rad sa decom sa smetnjama.

Preporuka je formirati radnu grupu za primenu inkluzije na lokalu; lobirati za rešavanje statusa učenika sa smetnjama u razvoju u redovnim školama; organizovati kontinuirane edukacije stručnjaka za rad sa decom sa smetnjama; uključivati decu sa smetnjama u razvoju u redovni vaspitno obrazovni proces. 3. Specijalna nastava realizuje se kroz specijalna odeljenja za decu sa smetnjama u dve škole.

Postojeći nastavni kadar u specijalnoj nastavi zainteresovan je za usavršavanje. Postoji mogućnost nastavka školovanja u srednjoj školi u Novom Sadu. Brigu oko profesionalnog osposobljavanja preuzima dalje Centar za socijalni rad. Prisutan je otpor roditelja dece sa smetnjama u razvoju da svoju decu uključe u specijalnu nastavu. U Kulpinu i Magliću nije organizovan rad specijalnih odeljenja pa deca sa smetnjama u razvoju, da bi mogla da ostvare svoje pravo na obrazovanje, moraju da putuju u Bački Petrovac. Nema adekvatnih stručnjaka u lokalnoj sredini za rehabilitaciju razvojnog oštećenja, pa su deca sa smetnjama u razvoju uskraćena za različite oblike korektivnih i stimulativnih aktivnosti kao podrške dečijem razvoju. Za decu uključenu u specijalna odeljenja problem je nedovoljno didaktičkog materijala za rad, problem su neadekvatni, jednoobrazni udžbenici bez mogućnosti da se radi na materinjem jeziku kada su u pitanju deca pripadnici nacionalnih manjina. Ne postoji plan zapošljavanja dece sa smetnjama koja završe specijalno obrazovanje. Prisutna je neinformisanost roditelja dece sa smetnjama u razvoju o dečijim pravima. Podršku u ovome roditelji imaju kroz Udruženje „MY“, ali je usmereno na najveće naselje Bački Petrovac, dok druga tri naselja nisu u dovoljnoj meri uključena. U sredini prevladavaju negativni stavovi i predrasude prema deci sa smetnjama u razvoju.

Preporuka je raditi na formiranju međuopštinskog mobilnog tima za podršku deci sa smetnjama u razvoju; organizovati kampanju o uklanjanju barijera za jednak dostup obrazovanju (udžbenici na materinjem jeziku); raditi na opremanju škola didaktičkim materijalima; uspostaviti međusektorsku saradnju (nacionalna služba za zapošljavanje, Centar za socijalni rad) za planiranje adekvatnih obrazovnih sadržaja za veću zapošljivost dece koja završe specijalno obrazovanje; koristiti resurse Udruženje „MY“ za jačanje kapaciteta roditelja, kao i pozitivnu praksu organizovanja dnevnog boravka; raditi na rušenju predrasuda i senzibilizaciji zajednice za potrebe dece sa smetnjama u razvoju.


4. Dodatna nastava realizuje se sa talentovanom decom. Rade se pripreme za takmičenja, a regulisano pohvaljivanje talenata na nivou škole. Ne postoji strategija i programi rada sa talentovanom decom. Nisu razvijeni mehanizmi identifikacije talentovane dece. Nije razrađen

5. sistem mera za stimulaciju talenta, ni za one koji sa njima rade. Nedovoljna su sredstva za uključivanje na više nivoe takmičenja (za prevoz, za nagrađivanje), komplikovana organizacija. Preporuka je da se napravi program rada sa talentovanom decom; uspostaviti sistem mera za stimulaciju talenta i onih koji sa njima rade. 6. Produženi boravak u školi realizuje se u nekim školama u opštini. U školama postoji

odgovarajući kadar i prostor za produženi boravak. Opština plaća boravak za 3. dete u produženom boravku. Program je sigurnost deci i roditeljima jer su deca su zbrinuta, ishrana po standardima i prati pravilan režim dana. Nedostatak je što produženi boravak ne postoji u svim školama u opštini. Ne postoji Skupštinska odluka o finansiranju boravka za 3. dete. Javljaju se prevelika očekivanja roditelja u smislu uspeha dece koja su u boravku. Za škole ovaj program zahteva komplikovanu organizaciju rada.

Preporuka je uspostaviti ovu uslugu i u ostalim školama u opštini; donošenjem skupštinske odluke o finansiranju boravka za treće dete promovisati politiku povećanja nataliteta u opštini. 7. Permanentno obrazovanje nastavnika – Postoji zainteresovanost nastavnika za stručno

usavršavanje. Jedan broj nastavnika su uključeni u razne specijalizacije i stručne seminare. Jedan broj nastavnicka se uključio u prekvalifikaciju i doškolovavanje u okviru struke. Nedostaci u ovom programu vezani su za nepostojanje strategija stručnog usavršavanja nastavnika na nivou opštine. Ovaj program dodatno opterećuje i nepostojanje saradnja na nivou opštine u pogledu stručnog usavršavanja, kao i nedovoljna sredstva koja se izdvajaju za stručno usavršavanje. U obrazovnim institucijama nije zaživela praksa evaluacije. Ne prate se efekti, rezultati rada; nema napredovanja u struci na osnovu posećenih seminara; ne postoji obaveza primene stečenih znanja, te se ne vidi isplativost seminara, i shodno svemu napred navedenom ne postoji adekvatno nagrađivanje.

Preporuka je razviti program stručnog usavršavanja nastavnika na nivou opštine; povećati izdvajanje za stručno usavršavanje; uvesti monitoring i evaluaciju vaspitno obrazovnog rada i razviti nagrađivanje prema radu. 8. Preventivni programi - preventivni programi predviđeni su u sklopu Godišnjeg programa rada

škole. Metodologija rada na prevenciji je neadekvatna, zastarela i nedovoljna. Nedovoljno angažovani roditelji, stručnjaci u pojedinim oblastima, nisu dovoljno iskorišćeni kao resursi u ovim programima.

Preporuka je uvesti nove metode rada; razviti bolju saradnju sa roditeljima i omogućiti veću participaciju roditelja u vaspitno obrazovnom procesu, posebno kada je reč o korišćenju njihovih kapaciteta u realizaciji preventivnih programa. 9. Časovi odeljenjskog starešine (ČOS) - postoji obavezan ČOS jednom nedeljno koji se posebno

plaća 4%. Programski je razrađen, postoji utvrđen spisak obaveznih tema za ČOS za pojedine uzraste. Postoji obaveza stručnjaka, lekara da organizuju preventivna predavanja u okviru škole. Nedostaci su nedovoljna obučenost i interes nastavnika za rad na prevenciji (ČOS –ovi se svode na opravdavanje časova, ili izbegavanje istih od strane nastvavnika i učenika). Nastavnici su opterećeni ostalim poslovima. Ne postoji dovoljna svest o značaju prevencije i odgovornosti nastavnika, a pri tom prevencija spada u sekundarne poslove svakog nastavnika. Nedovoljno je materijala za rad na prevenciji. Nedovoljna intersektorska saradnja. Kriza vrednosti u društvu i školi pojačava neusklađenost kriterijuma i zahteva između porodice i škole. Nedovoljna


organizovanost stručnih službi na nivou škola. Opterećenost učenika (obično su ČOS-ovi ili predavanja na poslednjem času.)

Preporuka je promovisati značaj časa odeljenskog starešine i preventivnih sadržaja; dodatno edukovati nastavnike kako u sadržaju tako i u primeni novih metoda u organizovanju časa odeljenskog starešine. 10. Vršnjačka edukacija- u nekoliko navrata organizovana vršnjačka edukacija u osnovnim

školama. Ne postoje programi za obuku mladih za rad na vršnjačkoj edukaciji u okviru škole i lokalne zajednice. Nedovoljno obučene i zainteresovane dece za rad na vršnjačkoj edukaciji. Nedovoljna informisanost o značaju i vrednostima vršnjačke edukacije.

Preporuka je informisati o značaju i vrednostima vršnjačke edukacije; razviti programe za obuku mladih za rad na vršnjačkoj edukaciji u okviru škole i lokalne zajednice; raditi na povećanju motivacije mladih za ovom vrstom edukacije. 11. Obeležavanje značajnih datuma - Postoji obeležavanje značajnih datuma putem oglasnih tabli,

panoa, prigodnih programa, akcija. O pojedinim pitanjima se raspravnja samo sporadično, prilikom obeležavanja pojedinih datuma. Metodologija je zastarela, malo su angažovani učenici.

Udruženje žena Bački Petrovac, Kulpin, Gložan

1. Etno izložbe procenjene su kao odlična aktivnost koju je potrebno nastaviti. Do sada je održano 30 izložbi za koje postoji veliki interes kako ljudi iz lokalne sredine tako i delegacija i predstavnika vlade i raznih drugih organizacija. Namera je da se izložbama predstavi javnosti tradicija, običaji, nošnje, radovi i zanati iz prošlosti slovačke zajednice. Rekviziti i materijali za ove aktivnosti prikupljaju se iz privatnih porodičnih zbirki članica udruženja. Izložbe su na zavidnom profesionalnom nivou.

2. Izrada ručnih radova procenjena je kao odlična aktivnost koju treba nastaviti. Aktivnost ima ekonomsku komponentu jer od prodaje ručnih radova na prodajnim izložbama članice mogu da makar malo poboljšaju svoj loš materijalni položaj. Koriste se razne tehnike vezenja, heklanja, pletenja, šivenja, modelovanja, crtanja i slikanja. Izrađuju se suveniri, čestitke, ikebane, i sl. Nedostatak je nedovoljno materijalnih sredstava za kupovinu potrebnog materijala za suvenire.

3. Organizovanje predavanja je aktivnost koja je procenjena kao vrlo dobra i koju treba nastaviti. Cilj ovih aktivnosti je edukacija članova iz različitih oblasti, pa tako iz: zdravstva, kulinarstva, hortikulture, obuke za izradu ručnih radova, razne prezentacije, promocije knjiga, predavanja iz oblasti religije. Nedostatak je nedovoljno finansijskih sredstava za plaćanje predavača i za nabavku tehničkih pomagala.

4. Humanitarni rad je aktivnost koja je procenjena kao vrlo dobra i koju treba nastaviti. Sastoji se od pomoći školama u manjim sredinama u nabavci knjiga i školskog pribora, nabavka kosačice u Lugu, pomoć crkvama u malim sredinama, pomoć socijalno ugroženim pojedincima, pomoć deci sa posebnim potrebama (udruženju “MI” i deci u specijalnim odeljenjima) kroz odeću, obuću i kolače; pomoć domovima za stare u odeći i obući.

Analiza socijalnih aktera Slede rezultati analize odnosa i međusobnih očekivanja socijalnih aktera napravljene od strane ključnih aktera sa preporukama za poboljšanje tih odnosa i preporukama za buduću saradnju. CENTAR ZA SOCIJALNI RAD


Materijalno neobezbedjeni, siromašni - imaju malu moć u zajednici, a njihov odnos prema CSR je i pozitivan i negativan, ovisno o pojedinačnom iskustvu. CSR od materijalno neobezbedjeni, siromašnih očekuje saradnički korektan odnos, da aktivno učestvuju u ostvarivanju prava u onom delu gde to mogu. Od CSR materijalno neobezbedjeni, siromašni očekuju razumevanje njihove situacije i pomoć u rešavanju problema u što kraćem vremenskom roku. Šta je činiti: Unaprediti informisanje o pravima putem raznih štampanih materijala, kao i putem elektronskih medija. Pojednostaviti pribavljanje dokumentacije uz unapređivanje saradnje sa određenim službama. Deca bez adekvatnog roditeljskog staranja - imaju malu moć u zajednici, a njihov odnos prema CSR je i pozitivan i negativan, ovisno o pojedinačnom iskustvu. Od dece bez adekvatnog roditeljskog staranja CSR očekuje uspostavljanje međusobnog poverenja i otvorenost čime se otvara mogućnost da se identifikuju neki drugi problemi kod njih kao posledica neadekvanog staranja. Ono što deca bez adekvatnog roditeljskog staranja očekuju od CSR su optimalni uslove za rast i razvoj, podrška, razumevanje, negde i hitno zbrinajvanje. Šta je činiti: Organizovati dobru međusektorsku sradnju u rešavanju ovog problema; Obezbediti interventnu hraniteljsku porodicu; Edukaovati roditelje i decu kroz različite emisije i sadržaje; osmisliti dobre zajedničke planove sa OŠ vezano za teme i sadržaje za roditeljske sastanke. Deca iz porodica sa poremećenim porodičnim odnosima /razvodi, regulisanje ličnih kontakata između dece i roditelja, nasilje u prorodici, zanemarivanje dece i sl./ - imaju malu moć u zajednici, a njihov odnos prema CSR je i pozitivan i negativan, ovisno o pojedinačnom iskustvu. Od ove dece CSR očekuje spremnost na saradnju nakon uspostavljenog međusobnog poverenja. Ono što deca iz porodica sa poremećenim porodičnim odnosima očekuju od CSR je da se reše problemi u kojima su se našli, da im obezbedimo fizičku i psihološku bezbednost, razumevanje. Šta je činiti: Unaprediti rad na prevenciji očuvanja porodice kroz dobro osmišljenje aktivnosti vezane za edukaciju građana vezanih za određena stanja u porodici; savetovalište za brak i porodicu; Apel telefon; mogućnost komunikacije putem e-mail Centra u smislu info-portala ili saveta; Dnevni centri za decu i omladinu. Deca i omladina sa problemima u ponašanju, asocijalna i antisocijalna, delikventna ponašanja - imaju malu moć u zajednici, a njihov odnos prema CSR je i pozitivan i negativan, ovisno o pojedinačnom iskustvu. Od ove dece CSR očekuje iako u početku otpor prema službi, nakon uspostavljenog poverenja, veću kooperativnost i promenu i korekciju ispoljenog ponašanja. Ono što deca i omaladina sa problemima u ponašanju, asocijalna i antisocijalna, delikventna ponašanja očekuju od CSR su u početku sankcije i kritike, a nakon toga podršku za konstruktivan pristup i poboljšanje interpersonalnih odnosa gde su u konfliktu. Šta je činiti: razbijati predsrasude prema CZS putem neopsrednih kontaktakta radnika sa decom i omladinom; uključivanje u rad udruženja dece i omladine; apel telefon, komunikacija sa ovom decom putem e-mail Centra u smislu info-portala ili saveta; Dnevne centre za decu sa problemima u ponašanju; kroz redovne školske sadržaje prići deci. Lica nesposobno za samozbrinjavanje - imaju malu moć u zajednici, a njihov odnos prema CSR je pozitivan. Od ove kategorije korisnika CSR očekuje saradnju. Lica nesposobno za samozbrinjavanje od CSR očekuju pomoć u rešavanju problema licima koja nisu institucionalno smeštena. Šta je činiti: Proširivati postojeće oblike zaštite i uvoditi nove oblike zaštite ove grupe korisnika. Deca i odrasli sa posebnim potrebama - imaju malu moć u zajednici, a njihov odnos prema CSR je pozitivan. Od ove kategorije korisnika CSR očekuje poverenje i saradnju. Deo očekivanja deca i odraslih sa posebnim potrebama zavise od vrste i stepena oštećenja, a deo je očekivanje vezan je za pomoć u stručnom osposobljavanju i radnom angažovanju; za obezbeđivanje života u porodici i prirodnom okruženju; pomoć pri integraciji u socijalnu sredinu; pravnu pomoć. Šta je činiti: Senzibilizacija građana i lokalne zaijednice za lica sa posebnim potrebama; raditi na stvaranju uslova za njihovu inkluziju; pružanje pomoći u integraciji kroz različite vidove saradnje sa udruženjima, vrtićem, OŠ i sl.


Porodice - imaju srednju moć u zajednici, a njihov odnos prema CSR je pozitivan. Od porodice kao korisnika CSR očekuje uzajamni poverljiv odnos u komunikaciji i saradnji; otvorenost, iskrenost; poštovanje dogovora i aktivan odnos prema problemu. Ono što porodice očekuju od CSR je razumevanje i pomoć u rešavanju njihovih problema kroz brzu, jasnu i uspešnu intervenciju; finansijsku pomoć; psihosocijalnu podršku; pomoć u ostvarivanju prava u cilju zaštite članova porodice i same porodice. Šta je činiti: Osmisliti nove programe i oblike zaštite porodice koje bi ujedno bili atraktivni za porodicu; umrežavanje sa policijom, sudstvom i zdravstvom kada je reč o nasilju u porodici. Edukativnim programima uz saradnju partnera, škole i zdravstva podići svest članova porodica o njihovom značaju i mogućnostima da na njih sami utiču. Ministarstvo za rad i socijalnu politiku, Pokrajinski sekretarijat za zdravstvo i socijalnu politiku i Pokrajinski zavod za socijalnu zaštitu - imaju veliku moć u zajednici, a njihov odnos prema CSR je i pozitivan i negativan. Ono što CSR očekuje od ovih aktera je da sistematski urede zakonsku regulativu; pruže pomoć u organizaciji rada, standardima, licenciranju, kadriranju; da pruže podršku u implementaciji Strategija; da uspostave intersektorsku sradnju na nivou Ministarstava što bi jasnije definisalo rad na terenu, očekivanja, obaveze i odgovornosti različitih aktera u socijalnoj zaštiti; pruže pomoć u primeni novih zakonskih regulativa (uputstva, edukacije, tumačenje, smernice); da rade na distanciranju politike socijalne zaštite od dnevno-političkih događanja; da pruže sistematsku podršku radu Centrima u stručnom, profesionalnom radu; da uspostavljaju direktniji kontakt i direktniju saradnju sa lokalnom zajednicom; da štite profesionalizam i angažovanost stručnih radnika centra; da pruže materijalnu podršku u smislu nadoknade za rad i podršku u Projektima. Ono što ovi akteri očekuju od CSR je dosledna primena Zakona i propisa iz domena socijalne zaštite; profesionalnost u radu; unapređivanje rada; iniciranje i unapređivanje socijalne zaštite na terenu. Šta je činiti: Povezati se na širem niovu, Centri za socijalni rad međuopštinskom, regionalnom u cilju ostvarivanja prava, ali i unapređivanja profesionalnog rada; pokretati inicijative i pitanja od značaja za rad Centra i razvoj socijalne zaštite u cilju zaštite različitih grupa korisnika. Lokalna zajednica – ima dvojak odnos prema CSR, i pozitivan i negativan. Ono što CSR očekuje od lokalne samouprave odnosi se na shvatanje i razumevanje kompleksnosti socijalne zaštite; da se kroz lokalni savet i lokalnu strategiju socijalne zaštite izvrši uticaj na loklanu samoupravu da obezbedi personalna podršku adekvatnog lica za socijalnu zaštitu, operativac u lokalnoj samoupravi; da obezbedi potrebnu finansijsku podršku; da pruži pomoć u podizanju kvaliteta rada u smislu uslova rada; da pruži materijalnu i moralnu podršku aktivnostima Centra; da se uspostavi partnerski odnos ova dva aktera u oblasti socijalne zaštite. Ono što lokalna samouprava očekuje od CSR je da se CSR pokriva svu problematiku iz oblasti socijalne zaštite; da je CSR inicijator razvoja socijalne zaštite i da je nosilac reforme; da ima dobar uvid u socijalnu problematiku kroz sređene baze podataka. Šta je činiti: Pojačati sistem lobiranja u LZ i sistematski raditi na upoznavanju lokalne samouprave o delatnosti i radu Centra kroz različite vidove i oblike komunikacije i aktivnosti. Radni sastanci, edukativni, i sl. Zdravstvo - ima pozitivan odnos prema CSR. Ono što CSR očekuje od zdravstvene institucije je definisanje nadležnosti kod određenih kategorija zajedničkih korisnika; saradnja i otovorenost. Ono što zdravstvena institucija očekuje od CSR je pomoć u rešavanju problema određenih kategorija korisnika. Šta je činiti: Potpisati Protokol o saradnji; Unaprediti uslugu hitne intervencije, izrada zajedničkih planova u preveniranju nekih od pojava. Školstvo - ima pozitivan odnos prema CSR. Ono što CSR očekuje od obrazovnih institucija je saradnja, razmena informacija, pomoć u rešavanju problema, zajedničke akcije u oblasti prevencije. Ono što obrazovne institucije očekuju od CSR je saradnja, razmena informacija, pomoć u rešavanju identifikovanih problema, zajedničko preveniranje. Šta je činiti: Potpisani protokol o saradnji potrebno je operacionalizovati kroz uključivanje u redovne programske sadržaje škole putem neposrednih kontakata stručnih radnika Centra i učenika, teme ČOS-a.


Policija - ima pozitivan odnos prema CSR. Ono što CSR očekuje od policije je pomoć u pronalaženju odredjenih lica; intervencije po zahtevu stručnih radnika; asistencije u nekim situacijama; kooperativnost i saradnju; brz protok informacija. Ono što policija očekuju od CSR je pružanje usluga njihovim korisnicima; aktivno učestvovanje u dežurstvima /neodložne intervencije/; saniranje porodičnih konfliktnih odnosa. Šta je činiti: Potpisivanje i izrada protokola saradnje, zajedničke akcije koje bi promenile imidž službe. Mobilni tim za intevencije u krizi, pre svega kada je u pitanju porodično ili neki drugi oblik nasilja. Edukacija u okviru programa i definisanje jasnih obaveza i zadatak medju partnerima. NVO, udruženja, neformalne grupe – imaju dvojak, i pozitivan i negativan odnos prema CSR. Ono što CSR očekuje od ovih aktera je podršku u radu i saradnja u zajedničkim akcijama. CSR svoja očekvanja ovih aktera vidi kao slična svojima. Šta je činiti: Izrada i potpisivanje protokola sa jasno definisanim obavezama i pravima; usklađivanje aktivnosti i akcija; napraviti kartu kapaciteta i shodno tome iste razmenjivati u određenim aktivnostima; negovati i unapređivati partnerski odnos.; razmena i protok informacija; pomoć u izradi baze podataka, identifikacija problema i ukazivanja na isti; razmena kapaciteta. Sud - ima pozitivan odnos prema CSR. Ono što CSR očekuje od suda je profesionalni odnos, razumevanja i korektna saradnja. Ono što sud očekuju od CSR je stručna eksploracija slučaja sa mišljenjem i predlogom stručnog tima; pomoć u rešavanju u predmetima koji se nalaze pred sudom; saradnja; rad na prevenciji. Šta je činiti: Poveremeno zajednički razmatrati problematiku putem radnih sastanaka. Nacionalna služba za zapošljavanje - ima pozitivan odnos prema CSR. Ono što CSR očekuje od NSZ je međusobna razmena informacija, posebno iz njihovog sektora u okviru kategorije nezaposlenih lica i invalida; bolji protok informacija. Očekivanja NSZ od CSR je isto. Šta je činiti: Razmotritit mogućnost zajedničkih aktivnosti kroz lobiranje za zapošljavanje invalida i drugih marginalizovanih grupa korisnika. Mesne zajednice - imaju pozitivan odnos prema CSR. Ono što CSR očekuje od MZ su inicijative za rešavanje njihovih specifičnih problema; saradnja i nesmetani protok informacija. Ono što MZ očekuju od CSR je efikasno i jasno rešavanje problema iz njihovog „atara“ kao i unapređivanje socijalne zaštite na njihovom teritoriju. Šta je činiti: Osvežiti saradnju uz kontinuitet komunikacije i definisanje jasnih međusobnih očekivanja. Privrednici - imaju pozitivan odnos prema CSR. Ono što CSR očekuje od privrednika je materijalna podrška u akcijama koje organizuje, a tiču se ranjivih grupa korisnika; izadu plana u okviru svoje delatnosti koja bi bila negde vezana za socijalnu problematiku /zapošljavanje/ ili sl. Nepoznata su očekivanja privrednika od CSR. Šta je činiti: Informisati ih o mogućnostima uključivanja u odredjene akcije Centra, predstaviti im delatnost centra kako bi sami mogli da prepoznaju svoju ulogu i mesto u istom. Pokrenuti formiranje odredjenih Fondova u smislu zaštite određenih grupa korisnika. Mediji - imaju pozitivan odnos prema CSR. Ono što CSR očekuje od medija je da realno predstavljaju aktivnosti CSR i da se redovno odazivaju na pozive; da pruže medijsku podršku određenim projektima. Ono što mediji očekuju od CSR je redovno obaveštavanje o važnim informacijama iz naše nadležnosti. Šta je činiti: Izaditi plan saradnje sa medijima; uspostaviti mrežu medija - štampane, elektronske. Koristiti različite pristupe i formate medija u informisanju javnosti iz oblasti socijalne zaštite - organizovati konferencije za štampu, i sl. NACIONALNA SLUŽBA ZA ZAPOŠLJAVANJE Nezaposleni mladi visokoobrazovani – imaju malu moć u zajednici, a njihov odnos prema nacionalnoj službi za zapošljavanje je pozitivan. Od njih Nacionalna služba za zapošljavanje očekuje aktivno traženje


posla. Od Nacionalne službe za zapošljavanje oni očekuju posredovanje i informisanje. Šta je činiti: Povezivanje sa poslodavcem /džab club/. Mladi sa suficitarnim zanimanjima – imaju malu moć u zajednici, a njihov odnos prema nacionalnoj službi za zapošljavanje je pozitivan. Od njih se očekuje aktivno uključenje u obluku. Od Nacionalne službe za zapošljavanje oni očekuju programe prekvalifikacije i uzaposlenje. Šta je činiti: Animirati ih da se uključe u obuku. Korisnici novčanih nadoknada – imaju malu moć u zajednici, a njihov odnos prema nacionalnoj službi za zapošljavanje je pozitivan. Od njih se očekuje redovno javljanje. Od Nacionalne službe za zapošljavanje oni očekuju novčane nadoknade i psihološku podršku. Šta je činiti: Aktivno traženje posla 2, trening samoefikasnosti. Nezaposleni, budući preduzetnici – imaju malu moć u zajednici, a njihov odnos prema nacionalnoj službi za zapošljavanje je pozitivan. Od njih se očekuje uključivanje u obluku za izradu biznis plana. Od Nacionalne službe za zapošljavanje oni očekuju sredstva za samozapošljavanje. Šta je činiti: Obuke, edukacije, biznis centar Invalidi – imaju malu moć u zajednici, a njihov odnos prema nacionalnoj službi za zapošljavanje je pozitivan. Od njih Nacionalna služba za zapošljavanje nema očekivanje. Od Nacionalne službe za zapošljavanje oni očekuju finansijsku podršku, savet, zaposlenje. Šta je činiti: Pružiti kvalitetnije informacije. Poslodavci - imaju srednju moć u zajednici, a njihov odnos prema nacionalnoj službi za zapošljavanje je indiferentan. Od njih se očekuje saradnja i otvaranje novih radnih mesta. Od Nacionalne službe za zapošljavanje oni očekuju predselekciju, informacije o programima zapošlavanja. Šta je činiti: Povezati sa nezaposlenima i pružiti sve informacije o mogućnostima zapošljavanja. Lokalna samouprava - ima veliku moć u zajednici, a njen odnos prema nacionalnoj službi za zapošljavanje je pozitivan. Od lokalne samouprave Nacionalna služba za zapošljavanje očekuje stvaranje uslova za razvoj malih i srednjih preduzeća i otvranje novih radnih mesta. Od Nacionalne službe za zapošljavanje ona očekuje informacije o stanju na tržištu rada i broj nezaposlenih, statističke podatke. Šta je činiti: Održavanje saradnje. PIOZ i ZZO - imaju srednju moć u zajednici, a njihov odnos prema nacionalnoj službi za zapošljavanje je indiferentan. Od njih se očekuje efikasnost, tačnost podataka i informisanje o novim propisima. Od Nacionalne službe za zapošljavanje oni očekuju da ne kasni sa uplatom doprinosa za novčane naknade, tačnost i efiksnost. Šta je činiti: Unapredjivanje saradnje, informisanost o propisima, povećati efikasnost. CZS - njegov odnos prema nacionalnoj službi za zapošljavanje je pozitivan. Od CSR se očekuju informacije o korsnicima MOP-a, uslugama, saradnja. Od Nacionalne službe za zapošljavanje CSR očekuje informisanje o korisnicima MOP-a, uverenje, saradnju. Šta je činiti: Saradnja informisanje i eventualne izrada zajedničkih aktivnosti i planova. Zdravstvo - njegov odnos prema nacionalnoj službi za zapošljavanje je pozitivan. Od zdravstvenih institucija se očekuju lekarska uvrenja za nezaposlene, efikasnost, saradnja sa lekarskim komisijama, utvrđivanje FOZ-a. Od Nacionalne službe za zapošljavanje ne znaju se očekivanja zdravstvenih institucija. Šta je činiti: Dobra informisanost u propisima u zdravstvu i saradnja sa medicinom rada. Školstvo - njegov odnos prema nacionalnoj službi za zapošljavanje je pozitivan. Od obrazovnih institucija se očekuje usklađivanje sistema obrazovanja sa potrebama privrede. Od Nacionalne službe za zapošljavanje obrazovne institucije očekuju saradnja u profesionalnoj orijentaciji. Šta je činiti: Informisanje o potrebama tržišta rada- tribine sa srednjoškolcima i učenicima VIII razreda. DOM ZDRAVLJA


Roditelji male dece - imaju pozitivan odnos prema domu zdravlja. Ono što zaposleni u domu zdravlja očekuju od roditelja je zainteresovanost za preventivu, obaveštenost, pridržavanje kalendara vakcinacije. Roditelji od doma zdravlja očekuju da su im u svako doba na raspolaganju, znanje, ljubaznost i edukaciju. Šta je činiti: Unapređivanje odnosa. Deca i studenti - imaju pozitivan odnos prema domu zdravlja. Ono što zaposleni u domu zdravlja očekuju od dece i studenata su redovne kontrole i usvajanje pravila i navika da bi prevenirali zarazne boleti. Ono što deca i studenti očekuju od doma zdravlja je da su im na raspolaganju, razgovore, savete vezane za brži oporavak i zdrave stilove života, odgovore na pitanja koja su za njihovo razvojno doba najzanimljivija (kontracepcija, trudnoća i sl.). Šta je činiti: Kontinuirano raditi na usavršavanju znanja, biti na raspolaganju, organizovati seminare i prezentacije. Nezaposleni i romska populacija – zaposleni u domu zdravlja očekuju da ovi korisnici dolaze na redovne preventivne kontrole. Ovi korisnici od doma zdravlja očekuju savete i informacije. Šta je činiti: Bolja komunikacija sa CZR i lobirati da se deo usluga participira. Akutno bolesni - imaju pozitivan odnos prema domu zdravlja. Ono što zaposleni u domu zdravlja očekuju od akutno bolesnih je izolacija, pridržavanje lekarskih saveta. Akutno bolesni od doma zdravlja očekuju bolovanje i savete. Hronično bolesni, pokretni, nepokretni, zavisni od TNP - imaju pozitivan odnos prema domu zdravlja. Ono što zaposleni u domu zdravlja očekuju od ovih kategorija korisnika su redovne kontrole i redovno uzimanje terapije. od doma zdravlja ovi korisnici očekuju vreme da ih se sasluša, saosećanje, pomoć. Oni koji se staraju o nepokretnima - imaju pozitivan odnos prema domu zdravlja. Ono što zaposleni u domu zdravlja očekuju od ovih lica je istrajnost u pridržavanju saveta i terapije propisane za one o kojima se staraju. Oni od doma zdravlja očekuju informacije i savete, a i svaka druga vrsta pomoći i podrške koju mogu da dobiju od doma zdravlja im je dobrodošla. OBRAZOVANJE Učenici (sa posebnim potrebama, sa razvojnim poteškoćama, sa disharmoničnim razvojem, sa niskim primanjima, iz nepotpunih porodica, iz hraniteljakih porodica, treće dete u porodici, Romi, zlostavljana, zapostavljena deca) - imaju pozitivan odnos prema obrazovnim institucijama. Ono što obrazovne institucije očekuju od ovih kategorija učenika je da napreduju u skladu sa svojim mogućnostima, da prihvataju ustanovljene norme i pravila ponašanja, da budu aktivni učesnici vaspitno obrazovnog procesa i svih dešavanja u školi, da budu kreativni i da prihvataju međusobne različitosti. Ono što ove ove kategorije dece očekuju od obrazovnih institucija je da im se omogući nesmetan razvoj i da im se pruži pomoć pri savladavanju gradiva. Šta je činiti: Uključivati ih u redovnu nastavu; stvarati povoljnu klimu za uključivanje dece u rad škole; osmišljavati aktivnosti u kojima će se ovi učenici afirmisati; organizovati stručna usavršavanja za nastavnike za pomoć deci sa poteškoćama u razvoju; oformiti stručnu službu na nivou opštine koja bi pružala pomoć nastavnicima, deci i roditeljima dece sa teškoćama; organizovati fond za pomoć siromašnoj deci; uspostavljanje nesmetane komunikacije sa svim akterima NVO i socijalne zaštite na nivou opštine; organizovati radionice iz oblasti bezbednosti dece; organizovati SOS telefon za zlostavljanu i zanemarenu decu. Nastavnici (predavači, odeljenjske starešine, nastavnici u specijalnim odeljenjima, reedukatori psihomotorike) – imaju dvojak, i pozitivan i negativan odnos prema obrazovnim institucijama. Ono što obrazovne institucije očekuju od ovih aktera je da budu kreativni; da budu aktivni učesnici u celokupnom radu škole; da rade na unapređivanju nastave , rada škole i odnosa sa učenicima i nastavnicima; da sarađuju sa roditeljima i lokalnom zajednicom; da budu otvoreni za promene i napredak; da se lično angažuju na svom stručnom napredovanju; da imaju saradnički odnos sa učenicima; da rade timski; da se angažuju pojedinačno za svako dete; da rade sa talentovanim učenicima; da rade prevenciju i reedukaciju; da savesno obavljaju sve svoje dužnosti u školi. Ono što ovi akteri očekuju od obrazovnih institucija je da im se obezbede uslovi za rad; omogući sloboda i kreativnost; da imaju uslove za unapređivanje nastave;


da se obezbede sredstva za napredovanje i stručno usavršavanje; da im se omogući vreme za stručno usavršavanje; da imju pravovremene informacije o oblicima stručnog usavršavanja i napredovanja; da im se omogući da se stvaralački izražavaju; da se prema njima ophodi sa poštovanjem; da budu informisani o tome šta se dešava u školi; da učestvuju u timovima koji su bitni za planiranje budućnosti škole. Šta je činiti: organizovati seminare i stručna savetovanja na temu inkluzije; omogućiti pristup internetu i formirati stručnu biblioteku; obezbediti dovoljnu količinu didaktičkog materijala za rad sa decom; obezbediti sredstva za stručno usavršavanje nastavnika; uskladiti termine za stručno usavršavanje; obezbediti vreme i prostor za individualne kontakte (nastavnik – dete); obezbediti materijal za rad sa talentovanom decom; obezbediti materijalna sredstava za takmičenja ( prevoz učenika, materijali, nagrade za najbolje); promocija uspeha - svečanosti za najuspešnije, publikacije i sl. PP služba - ima pozitivan odnos prema obrazovnim institucijama. Ono što obrazovne institucije očekuju od PP službe je da rade preventivne programe sa učenicima; da rade korektivni rad; da pružaju pomoć nastavnicima u radu sa učenicima; da pružaju pomoć OS pri realizaciji ČOS-a; da individualno kontaktiraju sa učenicima i nastavnicima; da kontaktiraju sa roditeljima i lokalnom zajednicom; da budu prisutni kada je potrebno; da se staraju o kolektivnom stručnom usavršavanju nastavnika; da unapređuju nastavu; da zastupaju interese učenika i roditelja; da se staraju o tome da se ne krše prava učenika, nastavnika i roditelja; da rade profesionalnu orijentaciju sa učenicima i roditeljima; da testiraju zrelost dece za polazak u prvi razred i formiraju odeljenja; da upućuju decu na kategorizaciju i prate njihovo napredovanje; da kontaktiraju sa roditeljima dece sa smetnjama u ravoju; da rešavaju probleme koji se javljaju sa učenicima sa poremećajem u ponašanju. Ono što PP služba očekuju od obrazovnih institucija je da im se uslovi za rad osavremenjuju u skladu sa napretkom tehnike; da imaju podršku direktora i nastavnika u radu; da dobiju podršku u ličnom stručnom usavršavanju i napredovanju; da im se dozvoli samostalnost i kreativnost; da nisu uključeni baš u sva dešavanja u školi. Šta je činiti: Obezbediti stručna usavršavanja u oblasti; organizovati stručne aktive za PP službe na nivou opštine; oformiti posebnu stručnu službu na nivou opštine za specifične probleme ( logopedi , psiholozi ..); rasteretiti PP službu od administrativnih, organizacionih poslova, zamene časova ... Roditelji - imaju dvojak, i pozitivan i negativan odnos prema obrazovnim institucijama. Ono što obrazovne institucije očekuju od roditelja je da redovno dolaze na roditeljske sastanke i individualne kontakte; da prate rad svoje dece; da aktivno učestvuju u aktivnostima škole; da pomognu pri organizaciji manifestacija, predavanja; da pruže psihološku i materijalnu podršku raznim projektima; da uspostavljaju korektne odnose sa svim nastavnicima i radnicima škole; da razvijaju pravilan odnos prema vlastitoj deci i njihovom napretku. Ono što roditelji očekuju od obrazovnih institucija je da se deci omogući nesmetan razvoj svih njihovih potencijala; da se individualno pomogne deci koje imaju poteškoće u razvoju i učenju i deci koja ispoljavaju talente; da ih uputimo na pojedine stručnjake koji mogu pomoći deci u napredovanju; da obezbedimo zdravu i bezbednu sredinu za decu; da omogućimo deci sve vidove slobodnih aktivnosti (sportskih aktivnosti i zabave); da se deca vaspitavaju tako da poštuju osnovne norme ponašanja; da škola bude podstičuća za decu i da je deca vole. Šta je činiti: Obezbediti vreme, prostor za individualne kontakte sa nastavnicima; obezbediti stručna lica za pomoć deci sa teškoćama u razvoju – na nivou škole i opštine; pozivati roditelje da se uključuju u raznovrsne akcije na nivou škole; da radimo na bezbednosti prostora i edukaciji dece u projektu ’’Bezbedno dete’’; da obogatimo ponudu slobodnih aktivnosti u školi; da omogućimo rad sekcijama (prostorno, materijalno i stručno) prema interesovanjima dece; negovati prijatnu atmosferu u školi. Direktor - Ono što obrazovne institucije očekuju od direktora je da omogući kreativnost nastavnicima; da obezbedi sredstva za dodatne aktivnosti škole; da radi na unapređivanju rada škole; da radi na unapređivanju međuljudskih odnosa; da omogući timski rad i odlučivanje; da bude odgovoran i da pravovremeno donosi odluke; da organizuje posao u školi i da ga pravilno rasporedi; da tačno i precizno kaže šta očekuje od radnika; da analizira rad nastavnika i o tome se izjašnjava; da ima jasnu viziju škole


za naredni period. Šta je činiti: Uspostaviti mere praćenja rada nastavnika i učenika; obezbediti sredstva za stimulaciju rada nastavnika. Lokalna samouprava – ima veliku moć i pozitivan odnos prema obrazovnim institucijama. Ono što obrazovne institucije očekuju od lokalne samouprave je da pruži podršku ( psihološku i materijalnu) za rad škole; da podrži nove ideje koje idu u pravcu unapređivanja nastave; da omogući stručno usavršavanje i napredovanje nastavnika; da omogući odlazak na razna takmičenja; da podrži otvaranje produženog boravka i da materijalno podrži boravak za 3. Dete; da uspostavi sistem nagrada i priznanja za decu koja su posebno talentovana; da obezbedi sredstva za školovanje dece sa slabim materijalnim primanjima; da prisustvuje svim važnim zbivanjima koji se organizuju u školi; da finansira uključivanje u sistem obrazovanja dece sa posebnim potrebama; da omogući ravnopravne uslove za obrazovanje svoj deci; da obezbdedi užbenike za materijalno ugroženu decu; da učestvuje u participaciju mesečne karte; da deci iz susednih mesta omogući dolazak na posebne kurseve za talente. Šta je činiti: Učestvovati u projektima koja obezbeđuju sredstva drugih donatora; inicirati formiranje stručne slube pri opštini za pomoć deci sa specifičnim problemima ( logoped, psiholog...); planirati aktivnosti stručnog usavršavanja na nivou opštine; objediniti i obezbediti stručnu podršku lokalne samouprave za zadatke koji su zajednički za celu opštinu; objediniti rad sa talentovanom decom iz različitih oblasti. Mesna zajednica - Ono što obrazovne institucije očekuju od MZ je da učestvuje u raznovrsnima akcijama koje se organizuju u školi i pruža materijalnu podršku akcijama na nivou škole. Ono što MZ očekuju od obrazovnih institucija je blagovremeno obaveštavanje o aktivnostima. Šta je činiti: Izraditi plan saradnje; osvežiti saradnju uz kontinuitet komunikacije; realizovati zajedničke akcije bitne za oba aktera. Dom zdravlja / Zdravstvene ambulante po mestima - ima pozitivan odnos prema obrazovnim institucijama. Ono što obrazovne institucije očekuju od zdravstvenih institucija je da organizuju zdravstvenu zaštitu za svu školsku decu; da vrše redovne vakcinacije i preventivne preglede učenika; da obezbedi besplatne lekarske preglede za upis u srednje škole; da kontaktira sa odeljenjskim starešinama u slučaju zdravstvenih problema; da signalizitra nepotrebno izostajanje sa nastave; da organizuje preventivna predavanja za roditelje i decu; da organizuju edukaciju iz oblasti zdrave ishrane, higijene i sl. Ono što zdravstvene institucije očekuju od obrazovnih je redovna komunikacija i da šaljemo decu na sistematske preglede i vakcinaciju; da im obezbedimo termine za stručna predavanja. Šta je činiti: Sačiniti godišnji plan saradnje sa svim službama; obezbediti zaštitu prava pacijenata – protokol o saradnji; uspostaviti saradnju lekara sa odeljenskim starešinama i PP službom; organizovati stručna preventivna predavanja za roditelje i decu. Crveni krst - ima pozitivan odnos prema obrazovnim institucijama. Ono što obrazovne institucije očekuju od Crvenog krsta je da pomogne u skladu sa mogućnostima ugroženoj deci; da nam obezbede edukativni i propagandni materijal iz domena svoje delatnosti; da motivišu decu za rad u CK. Ono što CK očekuje od obrazovnih institucija je da podržimo njihove akcije i uključimo nastavnike u rad; da popularizujemo rad CK i uključujemo mlade u rad; da radimo na prevenciji različitih bolesti. Šta je činiti: Sačiniti plan zajedničkih aktivnosti; oformiti Podmladak CK pri svim školama; obezbediti učešće u takmičenjima CK . CSR - ima pozitivan odnos prema obrazovnim institucijama. Ono što obrazovne institucije očekuju od CSR je saradnja, razmena informacija, pomoć pri rešavanju problema; zajedničke akcije u oblasti prevencije; informacije vezane za socijalnu zaštitu dece. Ono što CSR očekuje od obrazovnih institucija je redovna komunikacija prilikom rešavanja problema. Šta je činiti: Pridržavati se Protokola o saradnji; redovno komunicirati prilikom rešavanja problema; sačiniti plan rada i aktivnosti po bitnim segmentima ili mesecima; angažovati stručnjake iz Centra za realizaciju preventivnih programa; popularizovati rad Centra. Mediji (TV, lokalni TV, novine, radio) – imaju dvojak odnos prema obrazovnim institucijama, i pozitivan i negativan. Ono što obrazovne institucije očekuju od medija je da neselektivno i objektivno


informišu o svim dešavanjima u svim školama i da rade prevenciju bolesti zavisnosti. Ono što mediji očekuju od obrazovnih institucija je da im pružimo adekvatne informacije o radu i aktivnostima. Šta je činiti: Sačiniti plan saradnje; zadužiti tim nastavnika za saradnju sa medijima; sačiniti vlastiti plan marketinga. CRVENI KRST Stara lica korisnici programa „Briga o starima“-- imaju pozitivan odnos prema Crvenom krstu. Crveni krst od starih očekuje da iznose svoje potrebe i probleme. Stari od Crvenog krsta očekuju češće posete, donošenje sitne pažnje, uspostavljanje kontakata sa lekarom, donošenje lekova, nabavku namirnica, plaćanje računa i provođenje više vremena sa njima. Šta je činiti: Podsticati volontere na kvalitetnije pružanje usluga; podizati motivaciju volontera nagrađivanjem. Socijalno ugrožena deca i odrasli u opštini - imaju malu moć i pozitivan odnos prema Crvenom krstu. Crveni krst od socijalno ugroženih očekuje da se prijave u Crveni krst u slučaju bilo kakve potrebe. Od Crvenog krsta socijalno ugroženi očekuju pružanje veće materijalne podrške u obliku odevnih predmeta i hrane. Šta je činiti: Zastupati kod lokalne zajednice za iznalaženje sredstava za zadovoljenje nekih potreba socijalno ugroženih osoba; kroz projekte i donacije pribaviti dodatna sredstva. Davaoci krvi - imaju pozitivan odnos prema Crvenom krstu. Crveni krst od davaoca kvrvi očekuje da se mladi iznad 18 godina bar jednom godišnje odazovu akciji da daju krv. Davaoci krvi od Crvenog krsta očekuju manje poklone kao znak pažnje za datu krv; organizovanje susreta i druženja davalaca; organizovanje jednog izleta godišnje za davaoce. Šta je činiti: Apelovati na nivou nacionalnog društva da se davaoci nagrade; Pregovarati sa Domom zdravlja po pitanju beneficija za dobrovoljne davaoce; tražiti od Zavoda za transfuziju finansiranje izleta. Izbegla i raseljena lica – njihov odnos sprma Crvenom krstu je dvojak, i pozitivan i negativan. Crveni krst očekuje njihovu inicijativu, dolazak u Crveni krst radi rešavanja problema. Oni od Crvenog krsta očekuju efikasno rešavanje problema i upućivanje na nadležne. Šta je činiti: Stalni kontakti sa nadležnom službom u Beogradu, Komesarijatom za izbeglice. Polaznici obuke Prve pomoći - njihov odnos prema Crvenom krstu je dvojak, i pozitivan i negativan. Crveni krst od polaznika očekuje zainteresovanost za sticanjem znanja u pružanju prve pomoći u svakodnevnom životu. Polaznici obuke od Crvenog krssta očekuju besplatnu obuku, kvalitetne predavače, dobijanje certifikata po završenoj obuci. Šta je činiti: Angažovati kvalitetne predavače, kontinuirano održavanje predavanja. Centar za socijalni rad - ima veliku moć i pozitivan odnos prema Crvenom krstu. Crveni krst od CSR očekuje zajednički rad na rešavanju problema socijalno ugroženih i partnerski odnos. Ne zna se koja su očekivanja CSR od Crvenog krsta. Šta je činiti: Održavanje dobre saradnje i konsultacije po svim postojećim pitanjima. Lokalna samouprava - ima veliku moć i pozitivan odnos prema Crvenom krstu. Crveni krst od LS očekuje materijalna sredstva za rad Crvenog krsta; zastupanje u ministarstvima za uspostavljanje ravnopravnog partnerskog odnosa u intervencijama u vanrednim situacijama; pomoć pri pisanju projektnih predloga. LS od Crvenog krsta očekuje podnošenje godišnjih planova; podnošenje zahteva za finansiranje iz budžeta; izveštavanje o akcijama i radu Crvenog krsta; pozivanje na manifestacije koje organizuje Crveni krst. Šta je činiti: Redovno informisati lokalnu samoupravu o akcijama; podnošenje godišnjih izveštaja; podnošenje zahteva za sredstva; podnošenje godišnjih planova. Dom zdravlja - njegov odnos prema Crvenom krstu je dvojak, i pozitivan i negativan. Crveni krst od Doma zdravlja očekuje beneficije prema davaocima krvi; saradnju u obuci prve pomoći; saradnju u preventivnim predavanjima iz oblasti zaštite zdravlja. Ne zna se koja su očekivanja Doma zdravlja od


Crvenog krst. Šta je činiti: Poboljšati saradnju sa Domom zdravlja; Podnošenje godišnjih planova rada, posebno u planiranju akcija predavanja iz oblasti preventivne zaštite zdravlja. Škole - imaju pozitivan odnos prema Crvenom krstu. Crveni krst od škola očekuje veću motivaciju dece za znanje iz prve pomoći; organizovanje preventivnih predavanja iz oblasti zdravlja; aktivno učešće u programima koje organizuje Crveni krst. Škole od Crvenog krsta očekuju besplatno organizovanje kurseva prve pomoći; dobijanje certifikata o absolviranoj obuci prve pomoći; dovođenje lekara za preventivna predavanja iz oblasti zdravlja; organizovanje raznih programa. Šta je činiti: Konkretni dogovori sa nastavnicima oko formiranja ekipa prve pomoći i datumima za organizovanje preventivnih predavanja iz oblasti zaštite zdravlja. Mediji – imaju veliku moć i pozitivan odnos prema Crvenom krstu. Crveni krst od medija očekuje informisanje javnosti o svim i najmanjim aktivnostima u Crvenom krstu. Mediji od Crvenog krsta očekuju obaveštenja šta i kada je planirano ili se radi u Crvenom krstu; pozivanje na sva zbivanja povodom toga. Šta je činiti: Na početku godine poslati kalendar aktivnosti u sva glasila informisanja; informisanje medija o svakoj pojedinoj akciji pre početka akcije.

Analiza lokalnih resursa za razvoj socijalne zaštite Analiza je omogućila učesnicima da naprave uvid o postojećim i nedostajućim resursima za razvoj socijalne zaštite na lokalnom nivou. Značaj ove analize je u prepoznavanju resursa koje je moguće odmah staviti u funkciju, ali i o neophodnosti razvijanja nedostajućih resursa. Postojeći resursi: Kao najveći resur za razvoj socijalne zaštite na lokalnom nivou prepoznate su postojeće institucije i organizacije koje kroz svoj rad pružaju podršku pojedincima i grupama u riziku, ali i novoformirano telo za planiranje i implementaciju strategije socijalne zaštite, Opštinski odbor za socijalnu politiku. Formiranjem Opštinskog odbora za socijalnu politiku lokalna samouprava je omogućila integrativan i strateški pristup razvoju socijalne zaštite. O ulozi ovog tela u razvoju socijalne zaštite na lokalnom nivou informacije se nalaze u uvodu. Pored različitih profesionalnih iskustava koje poseduju članovi odbora, kao značajan resurs je iskustvo nekih članova odbora u strateškom planiranju (bili su deo tima školskog razvojnog planiranja). Pored Opštinskog odbora za socijalnu politiku resurs je Centar za socijalni rad, novofornirana institucija socijalne zaštite, koju učesnici u procesu prepoznaju kao vodeću instituciju u sistemu socijalne zaštite s obzirom na njegovu formalnu ali i suštinsku ulogu. Kapaciteti koje poseduje CSR su: kadrovi, sredstva, postojeća prava i usluge koje pruža, kao i uspostavljena intersektorska saradnja ozvaničena protokolima o saradnji, i to: CSR – škola, CSR – MUP, CSR – civilni sektor, CSR – zdravstvo. Resurs na osnovu koga se mogu efikasnije planirati usluge socijalne zaštite su rezultati istraživanja potreba starih lica koje je sproveo Centar za socijalni rad zajedno sa volonterima Gimnazije „Jan Kolar“. Na osnovu ovog istraživanja došlo se do podataka o potrebi uspostavljanja usluge „pomoć u kući“. Ovakva vrsta podrške starim licima omogućva im da ostanu u svojoj kući, a pomoć im se pruža u onim aktivnostima za koje nisu dovoljno sposobni da ih obavljaju sami. Institucije obrazovanja (škole i vrtići), zdravstva, zapošljavanja i policija, prepoznate su kao institucije koje svako iz domena svog rada, doprinose zaštiti ugroženih grupa. Njihov resurs su korisnici i postojeće usluge predviđene zakonom koje se pružaju svakoj od grupa korisnika. Kao resurs navodi se sistem informisanja NSZ (sajt, list, oglasna tabla). Organizacije civilnog društva također su prepoznate kao resurs za razvoj socijalne zaštite na lokalnom nivou. Posebno se naglašava značaj rada organizacija koje se tradicionalno bave pojedincima i grupama u riziku. Tu se prevashodno misli na Crveni krst i Udruženje roditelja dece sa smetnjama u razvoju „MI“,


ali tu je i organizacija Udruženje žena Bački Petrovac, Kulpin, Gložan čiji je fokus delovanja drugačiji, ali u delu svojih aktivnosti (organizovanja raznih edukacije i humanitarnih akcija), doprinosi razvoju i podršci programa usmerenih na jačanje grupa u riziku. Uz materijalne resurse, iako male i neadekvatne, kojima raspolažu organizacije civilnog društva (prostor, budžetska sredstva, Udruženje roditelja dece sa smetnjama u razvoju poseduje svoje vozilo prilagođeno potrebama prevoza invalida), posebno se naglašava značaj kontinuiteta u radu. Istaknut je dobro organizovan CK čemu je jako doprinela profesionalizacija kadra kroz zaposleno lice, sekretara, kao i 52 aktivna volontera. Kao resurs svih institucija i organizacija aktivnih u ovoj oblasti navodi se direktan kontakt koji one uspostavljaju sa korisnicima i mogućnost reagovanja, kao i praćenje potreba korisnika na terenu kao polazište za kreiranje podrške. Resurs su uspostavljeni programi i usluge koje pružaju socijalni akteri u zajednici, pojedinačno ili u partnerstvu, o kojima je više rečeno u delu analize programa i usluga, a posebno su navedeni: dnevni boravak za decu sa smetnjama u razvoju čijom uslugom je zbrinuto 16 dece; dnevni boravka za decu osnovnoškolskog uzrasta pri osnovnoj školi u Bačkom Petrovcu; internatski smeštaj za srednjoškolce kao podrška obrazovanju deci rurarnih područja; programi zapošljavanja invalida, samohranih roditelja i Roma (novo zapošljavanje, subvencije, prednost u programima samozapošljavanja); subvencije za poslodavce (za zapošljavanje osoba do 30 god., invalide, osobe za koje postoji faktor otežane zapošljivosti, za osobe preko 45-50 god., za kategorisanu omladinu); Javni radovi - uključivanje u njih CSR, vrtić, turistička organizacija, direkcija. Resurs je 6 osposobljenih osoba u veštinama i znanjima za reedukaciju motorike i za rad sa decom blago ometenom u razvoju. Resurs predstavlja stalan izvor finansiranja za CSR (republički i opštinski budžet) i za NVO koje se tradicionalno bave ugroženim grupama (opštinski budžet); podrška privatnog sektora kroz sponzorstva; posebno se značajnim navodi Zakon o finansiranju lokalne samouprave i sredstva koja se planiraju za implementaciju strategije. Prepoznate slabosti i resursi koje treba razvijati: Da bi se jasnije sagledali nedostajući resursi, sumirani su kroz: nedostatke sistema socijalne zaštite na lokalnom nivo; kapacitete socijalnih aktera da odgovore na novu ulogu; nivo komunikacije, partnerstva i šire podrške okruženja; te manjak ili nepostojanje finansijske podrške postojećim i novim programima i uslugama.

Nedostaci sistema socijalne zaštite na lokalnom nivou: - Nedostajući resurs kada je u pitanju sistem socijalne zaštite na lokalnom nivou u prvom redu odnosi

se na nedostatak jasnih i definisanih kriterijuma, nepotpune opštinske odluke ili pak potpuno izostajanje istih. Odluka o ostvarivanju prava u socijalnoj zaštiti iz nadežnosti opštine, kojom su regulisana osnovna i proširena prava iz ove oblasti, nepotpuna je i onemogućava održivost pilotiranih programa i usluga, kao i uspostavljanje nekih novih usluga.

- Problem predstavlja složenost procedure prikupljanja potrebne dokumentacije. - Ne postoje baza podataka o korisnicima i baza podataka o programima - Nedostatak kritetijuma za formiranje grupa u okviru programa

Prepoznate slabosti sagledane kroz korisnike/ ciljne grupe i nedostajuće programe i usluge: - Jedan broj lica u stanju rizika (Romi, izbegla i interno rasejena lica), iako ispunjavaju kriterijume za

ostvarivanje određenih socijalnih prava, ne mogu ostvariti ta prava zbog neregulisanog statusa i problema u pribavljanju dokumentacije

- Problem predstavlja i izostavljanje grupa korisnika koji se nalaze na granici siromaštva a koji nisu prepoznati kao korisnici (npr. samohrani roditelji)


- Demografski podaci ukazuju na permanentno starenje stanovništva opštine. Stari ljudi su ne homogena grupa kako po osobinama ličnosti i sposobnostima, tako i po materijalnim mogućnostima i sposobnostima da se staraju o sebi. Ovo ukazuje na neophodnost hitne intervencije u uspostavljanju mreže novih servisa kojima će se omogućiti adekvatno pružanje usluga nege i pomoći, medijacije, savetodavno – terapeutskog rada u prirodnom socijalnom okruženju, odnosno u sredini življenja.

- Nedostatak institucionalnog smeštaja za stara lica koja imaju potrebu za ovakovim vidom zbrinjavanja. Ovo je posebno važno imajući u vidu podatak da se u većini slučaja radi o starim licima pripadnicima slovačke nacionalne zajednice, zbog čega njihova adaptacija na nova okruženja teče otežavajuće / novi jezik, navike, mentalitet/.

- Broj zavisnih članova porodice od aktivnih članova porodice je u stalnom porastu, a sve veći problem predstavlja smanjenje ili potpuno izostajanje nivoa brige iz porodice.

- Prisutna je pasivizacija starih lica i nedostatak autentične inicijative za rešavanje sopstvenog položaja

(zanemarivanje, nasilje nad starim, i sl) - Alarmantan je porast maloletničke delikvencije, i različitih oblika asocijalnog ponašanja mladih

kojima se mora pružiti pomoć u prevazilaženju i pronalaženju adekvatnih rešenja njihovih problema. - Za kategoriju dece sa smetnjama u razvoju prepoznati su problemi vezani za negativne stavove i

predrasude sredine prema ovoj deci; postoji otpor za uključivanje predškolske dece sa smetnjama u razvoju u vaspitno obrazovni proces ; otpor roditelja da se deca sa smetnjama uključe u specijalnu nastavu; nemogućnost da se deca sa smetnjama iz Kulpina i Maglića obrazuju u lokalnoj sredini; po završetku školovanja ne postoji plan zapošljavanja dece sa smetnjama koja završe specijalno obrazovanje; neinformisanost roditelja dece sa smetnjama o pravima dece; nedovoljno stručnjaka za rad sa decom sa smetnjama, nedovoljno didaktičkog materijala; nema adekvatnih stručnjaka u lokalnoj sredini za rehabilitaciju

- Prisustvo arhitektonskih barijera i nemogućnost osobama sa invaliditetom da ravnopravno koriste resurse zajednice; problem dostupnosti zdravstvenih usluga za nepokretne

- Nezainteresovanost poslodavaca na lokalnom nivou da zaposli invalide i druge rizične grupe - Korisnici su u poziciji posmatrača, izostaje aktivno učešće; nemogućnost korisnika da utiču na

planiranje usluge i procene efekata; - Nedostatak edukacija o pravima i mogućnostima ranjivih grupa u okviru socijalne zaštite;

neinformisanost za olakšice pri zapošljavanju invalida - Nedovoljan broj lekova na pozitivnoj listi za hronične bolesnike, nezainteresovanost odraslih za

vakcinacije i visoke cene vakcina - Nezainteresovanost i neinformisanost populacje za preventivne programe - Nedostajući programi i usluge: nedostatak preventivnih planova i aktivnosti u okviru različite

problematike, posebno programa za borbu bolesti zavisnosti; nedovoljno ili izostanak otvorenih oblika zaštite za stare / klubovi, dnevni boravci, specijalizovano hranitelsjtvo i sl/; ne postoji institucionalni smeštaj za stara lica; nedovoljan broj starih lica obuhvaćen programom obilaska i pomoći u kući; nedostatak bračnog i porodičnog savetovališta; nema programa namenjenih žrtvama porodičnog nasilja; nedostatak hraniteljskih porodica za odrasla duševno obolela lica; nedostatak kapaciteta /ustanove ili neki od otvorenih oblika socijalne zaštite/ za odrasla duševno obolela lica; nepostojanje programa zapošljavanja invalida; nedostatak programa za prekvalifikaciju; nemogućnost uključivanja dece sa smetnjama u razvoju u vrtić; ne postoje programi za decu sa razvojnim problemima; nedostatak dnevnog boravka za decu sa problemima u ponašanju; ne postoje programi za decu koja su žrtve nasilja, zlostavljanja; ne postoje programi integracije dece u lokalnu sredinu po izlasku iz institucija, bilo da je reč o otvorenim oblicima socijalne zaštite ili o drugim mehanizmima podrške ovoj kategoriji; ne postoji celodnevni boravak za decu predškolskog i osnovnoškolskog uzrasta u svim mesnim zajednicama

- Socijalna izolacija osoba smeštenim u ustanovama socijalne zaštite


- Ne postoji savet za zapošljavanje pri lokalnoj samoupravi; nedostatak mobilnih timova; nedostatak koordinacionih tela za podršku osobama u riziku

- Neefikasnost patronažne službe Doma zdravlja u zaštiti duševno obolelih lica i lica sa bolestima zavisnosti

Kapaciteti socijalnih aktera: - Nedostatak i nedovoljna edukacija kadrova u lokalnoj samoupravi koji bi odgovorili na potrebe

poslova reforme socijalne zaštite - Nedovoljni kapaciteti, osposobljenost opštinskog odbora za socijalnu politiku - U novoformiranoj instituciji CSR zaposleni su mladi ljudi bez dovoljno iskustva - Problemi sa kojima se susreće organizacija CK je nedovoljna motivisanost predavača sa sertifikatom,

nedostatak vlastitog vozila.

- Nedovoljno razvijen civilni sector - Nedostatak kadrova u zdravstvu i problem organizacije hitne službe - Neefikasna patronažna služba zbog nemanja adekvatnog prevoza - Učesnici su kao probleme prepoznali nedovoljnu edukaciju stručnih radnika i nedostatak kadra za

analitičko-planski rad u institucijama sistema socijalne zaštite, obrazovanja, zdravstva, ali i u lokalnoj samoupravi; male kapaciteti na lokalu koji bi pratili ponudu različitih projekata; nedovoljan broj ljudi koji raspolažu stranim jezicima

- Nedostatak prostornih kapaciteta problem je svih socijalnih aktera (neadekvatni prostori za rad u institucijama, nedostatak prostora za organizovanje različitih akcija).

- Metodologija rada na prevenciji je neadekvatna, zastarela i nedovoljna; ne postoji dovoljna svest o značaju prevencije; zastarele metode rada sa decom,

- Slabo planiranje u nekim segmentima dovodi do skupe usluga - Nova zakonska regulativa nije podržana uvođenjem novih mera namenjenih maloletnicima, još uvek

se izriču stare mere. Nivo komunikacije i partnerstva socijalnih aktera i nivo šire podrške okruženja: - Problem svih socijalnih aktera je nemogućnost uticaja na donošenje važnih odluka u okviru socijalne

zaštite. - Sektorska podvojenost i nedostatak saradnje između institucija za posledicu ima nedovoljnu

efikasnost usluga, ogleda se u neefikasnom korišćenju svih resursa (ljudskih, materijalnih i finansijskih), dovodi u pitanje održivost pilotiranih i novoformiranih usluga i programa, sporo reagovanje na potrebe osoba u riziku, preklapanja usluga, nedovoljnom obuhvatu svih onih koji su u potrebi, sl.

- Nepostojanje međuopštinskog planiranja; loše međusektorsko planiranje i nedostatak razmene kvalifikovanih stručnjaka

- Nedostatak zadovoljavajuće saradnje CSR sa CK, nedostatak operativnog plana CSR i CK kod pružanja iste usluge Pomoć u kući

- Nedovoljna zainteresovanost mladih za obuke - Nedostatak preventivnih planova i aktivnosti u okviru različite problematike - Nedostatak informisanosti korisnika i međusektorske informisanost - Nepovezanost informacionih sistema između institucija (NSZ, CSR, CK, opština, DZ, MUP) - Nedostatak intersektorske saradnje u akcijama - Informisanje NSZ ne prati mogućnosti korisnika (najsiromašniji i najzainteresovaniji za programe

NSZ nemaju mogućnosti ni kapacitete da prate informacije moderne tehnologije, ne razumeju ni jezik kojim se informacije daju)

- Nezainteresovanost privatnog sektora /poslodavaca u rešavanju problema socijalne zaštite Finansijska projekcija i održivost postojećih i novih programa i usluga:


- Ograničenost sredstava u lokalnom budžetu za nove oblike socijalne zaštite i za osnivanje i rad raznih saveta

- Nedovoljna finansijska podrška programima socijalne zaštite - Problem održivosti pilotiranih usluga - Nedostajuća sredstva za stimulaciju volonterskog rada - Mala finansijska stimulacija za pružaoce usluge pomoć u kući - Neefikasna patronažna služba zbog loše regulisane i male nadoknade za rad - Nedostatak kontinuiteta u započetim projektima NVO

Analiza uticaja šire zajednice za razvoj socijalne zaštite Prilike/mogućnosti: Značaj ključnih strategija i zakona (Strategije za smanjenje siromaštva i Strategija razvoja socijalne zaštite, Zakon o socijalnoj zaštiti), podržavajućih strategija i zakona (Strategija starenja, Strategija za zaštitu osoba sa invaliditetom, Strategija zdravstvene zaštite, Porodični zakon, Zakon o osnovama obrazovanja i vaspitanja, Zakon o nediskriminaciji) i procesa decentralizacije i deinstitucionalizacije su od presudnog značaja i ključna podrška procesu reforme socijalne zaštite na lokalnom nivou. U svetlu aktuelnog stanja lokalnog budžeta bez dovoljno sredstava, kao važan resurs prepoznaje se podrška države kroz NIP i javne radove. Kao sledeća prilika i podrška ovom procesu prepoznaje se postojanje specijalizovanih sajtova (relevantnih ministarstava, SIF-a, SKGO-a, pokrajinski, ... ), regionalnih seminara i sastanaka kao izvora informacija, ali i stručne podrške. Za razmenu pozitivne prakse i uspostavljanje međuopštinskih usluga značajna je dobro razvijena međuopštinska saradnja CSR sa opštinama Bačka Palanka, Bač, Odžaci i Srbobran. Kroz saradnju sa Republikom Slovačkom (škole, SUD, CK, opština, policija) i kroz partnerstvo u projektima međuregionalne saradnje, opština Bački Petrovac jača svoje kapacitete da odgovori na potrebe grupa u riziku. U nedostatku sredstava da podrži nove inicijative u pružanju podrške grupama u riziku važan resurs predstavlja pristup stranim i domaćim fondovima za finansiranje projekata socijalne zaštite. Kao resurs prepoznata je mogućnost korišćenje tehničke i stručne pomoći međunarodnih organizacija; (konsultantske podrške UNDP). Neprilike /pretnje: Presložena procedura za pribavljanje dokumentacije za utvrđivanje određenih prava (MOP, tuđa nega, dečiji dodatak, ostvarivanje statusa izbeglog i raseljenog lica), visoke takse za ostvarivanje nekih prava, kao i nedovoljni iznosi MOP-a, pretnja su bržem reagovanju i adekvatnoj intervenciji usmerenoj na zadovoljavanje potreba korisnika. Disbalans između centralnog i lokalnog nivoa u procesu decentralizacije, prepoznat je kroz nedostatak materijalne podrške sa republičkog nivoa i ograničenjem raspolaganja lokalnom imovinom. Pretnju predstavlja, kada govorimo o deci sa smetnjama u razvoju, nedovoljno jasno definisan njihov položaj u obrazovanju. Inkluzija, kao način da se obezbedi pravo deci na obrazovanje, još uvek je na nivou pilotiranja. Obrazovni programi u redovnim školama prilagođeni su prosečnom detetu. Osim što je na nivou pilotiranja za implementaciju inkluzije nedostaju osnovne pretpostavke, kao što je nedostatak obrazovnih paketa za osposobljavanje za rad sa decom sa smetnjama u razvoju, neadekvatni udžbenici za rad sa učenicima sa smetnjama (monopol izdavača, jednoobrazni udžbenici - ne postoje na jezicima manjina), koji su zastareli i skupi.


S obzirom da je CSR novoformiran i da je u fazi uspostavljanja rada i funkcionisanja, kao moguća pretnja javlja se nova organizacija rada Centara za socijalni rad (voditelji slučaja). Kada je u pitanju oblast zapošljavanja teže zapošljivih lica prepreke su u manjkavosti zakonske regulative, poslodavac nema zakonsku obavezu da zaposli određen broj invalida. Kada postoji dobra volja poslodavaca problem su nesređene poreske olakšice onima koji su spremni da daju ljudima u riziku Uvođenje standarda koliko god je nužno, pretnja je postojećim boravcima koje su uspostavili roditelji i volonterski ih vode. Strateški prioriteti, strateški ciljevi i zadaci Rezultat procesa, u kom su učestvovali ključni akteri socijalne zaštite na lokalnom nivou i jedan broj građana, je procena dimenzija i indikatora ugroženosti kojim se došlo do definisanja ciljnih grupa kojima će se baviti sistem socijalne zaštite u narednom petogodišnjem periodu.

Ciljne grupe Kriterijumi / dimenzije i indikatori ugroženosti


Stare osobe koji se nalaze u riziku socijalnog, pravnog, zdravstvenog i psihičkog statusa:

- stara, nemoćna lica - stara hronično bolesna lica i osobe sa

invaliditetom - stara lica koja žive u jednočlanim

domaćinstvima - stari materijalno neobezbeđeni, na rubu

siromaštva (bez primanja, sa malim primanjima)

- staračka seljačka domaćinstva Deca:

- deca bez adekvatnog roditeljskog staranja

- deca i omladina sa problemima u ponašanju, asocijalna i antisocijalna, delikventna ponašanja

- deca sa smetnjama u razvoju - deca iz porodica sa poremećenim

porodičnim odnosima - zapuštena i zlostavljana deca

Odrasla lica: - lica nesposobno za samozbrinjavanje

/ lica sa psihičkim oboljenjima/ - odrasli sa posebnim potrebama - zlostavljani i zanemarivani - nezaposleni, teže zapošljivi - hronično bolesni, polupokretni,

nepokretni, zavisni od TNP - socijalno ugroženi odrasli

Porodice: - sa teže/teško obolelim članom

domaćinstva - disfunkcionalne porodice

Izbegla i raseljena lica

- neadekvatni uslovi življenja sa (narušena lična i stambena higijena; nezadovoljavajuća ishrana, nemogućnost nabavke osnovnih životnih namirnica, lekova, ...)

- zavisnost od pomoći druge osobe usled nesposobnosti ili smanjena sposobnosti da se staraju o sebi; nemogućnost podmirivanja svakodnevnih osnovnih potreba

- slabe materijalne mogućnosti (bez ili niska primanja)

- izloženost zlostavljanju i zanemarivanju; izoženost porodičnom nasilju

- dugotrajna nezaposlenost i/ili nemogućnost ostvarivanja prava na rad

- nedostatak adekvatne zdravstvene brige; loš zdravstveni status

- nedostupnost usluga, službi i institucija,

- socijalna isključenost, - ugrožena ljudska prava

Shodno proceni učesnika o stepenu ranjivosti grupe, hitnosti intervencije, izvodljivost uz postojeće resurse, kompatibilnost sa strategijama na nacionalnom nivou, kao i brojnosti, kao prioritetne ciljne grupe prepoznate su stare osobe i deca (deca sa smetnjama u razvoju i deca bez adekvatnog roditeljskog staranja). Strateški prioriteti, strateški ciljevi i zadaci Na osnovu sprovedenog procesa koji je uključio procenu lokalnog konteksta i svih važnih aspekata života socijalnih ciljnih grupa i njihovih potreba u srednjoročnom periodu, kao i uticaja šire zajednice na razvoj socijalne zaštite, došlo se do faze kada je moguće donošenje odluka i plan njihove operacionalizacije. Odluke su provučene/definisane kroz četiri balansirana cilja:


1. Ostvarivanje prava, razvoj lokalnih usluga i obuhvat ugroženih ciljnih grupa 2. Kontinuirani razvoj kapaciteta ključnih lokalnih aktera 3. Razvoj kapaciteta zajednice kroz uspostavljanje komunikacije, razvoj partnerstva i

uključivanja šire podrške u okruženju za sprovođenje socijalne zaštite 4. Plan pribavljanja i raspolaganja finansijskim sredstvima potrebnim za sprovođenje

socijalne zaštite OSTVARIVANJE PRAVA, RAZVOJ LOKALNIH USLUGA I OBUHVAT UGROŽENIH CILJNIH GRUPA 1. Kontinuirano povećavati nivo socijalne zaštite posebno osetljivih društvenih grupa i pojedinaca proširujući postojeće i uvodeći nove oblike zaštite koji podržavaju život u zajednici, u skladu sa lokalnim potrebama i primenom principa reforme socijalne zaštite.

1.1 Obuhvatiti pravima na materijalna davanja stvarni broj pojedinaca i grupa ugroženih siromaštvom 1.1.1 Usvojena nova Odluka o dodatnim pravima i oblicima socijalne zaštite građana u opštini Bački Petrovac koja je u skladu sa dogovrenim strateškim odlukama o pravima i obuhvatu korisničkih grupa i pojedinaca. 1.1.2 Pojednostavljen postupak za ostvarivanje materijalne pomoći 1.1.3 Usklađena pravila i kriterijumimi za ostvarivanje prava u oblasti socijalne zaštite na lokalnom nivou 1.1.4 Povećan obuhvat korisnika koji su ispunili uslove za ostvarivanje prava

a. Preispitati i dopuniti Odluku o dodatnim pravima i oblicima socijalne zaštite građana u opštini Bački Petrovac shodno potrebama implementacije Strategije socijalne zaštite

b. Racionalizovati administrativni postupak c. Pružati pomoć u regulisanju lične dokumentacije za Rome, izbegla i interno raseljena lica d. Povećati obuhvat korisnika koji su ispunili uslove za ostvarivanje prava e. Periodično redefinisanti liniju siromaštva u skladu sa ekonomskim razvojem i realnim

mogućnostima lokalne sredine f. Kontinuirano raditi na prikupljanju i objedinjavanju informacija o osobama u riziku

1.2 Obezbediti punu participaciju korisnika i povećati njihovu ličnu odgovornost za kvalitet sopstvenog života 1.2.1 Korisnici su deo timova i radnih grupa koje rade na uspostavljanju i razvijanju programa i usluga namenjenih posebno osetljivim društvenim grupama i pojedincima 1.2.2 Korisnici su informisani o pravima, kao i resursima u sistemu socijalne zaštite.

a. Razviti metode rada i mehanizme aktivnog uključivanja korisnika u planiranje usluge, kao i u procenu kvaliteta usluge i predlaganje efikasnih rešenja

b. Informisati korisnike o njihovim pravima, o načinima i mogućnostima korišćenja raspoloživih resursa u sistemu socijalne zaštite.

c. Upućivati korisnike na usluge drugih sistema i resursa u lokalnoj zajednici d. Uvoditi efikasan sistem žalbi

1.3 Razvijati efikasniji sistem socijalne zaštite 1.3.1 Uspostavljena baza podataka o korisnicima i baza podataka o programima 1.3.2 Uspostavljen jedinstveni informacioni sistem između institucija (NSZ, CSR, CK, lokalne samouprave, DZ, škola, MUP) 1.3.3 Usluge dostupne svima pod istim uslovima i po definisanim kriterijumima 1.3.4 Obezbeđene usluge su u skladu sa stručnim standardima


a. Uspostaviti bazu podataka o korisnicima i bazu podataka o programima b. Raditi na povezivanju informacionih sistema između institucija (NSZ, CSR, CK, lokalne

samouprave, DZ, škola, MUP) c. Definisati kriterijume za formiranje grupa u okviru programa d. Uspostaviti procedure koje će omogućiti uvođenje novih pružaoca usluga i novih usluga e. Razviti mehanizme finansiranja usluga na lokanom nivou f. Izraditi standardizovani instrumenti evaluacije i procene kvaliteta usluga g. Raditi na uspostavljanju usluga koje su u skladu sa stručnim standardima

1.4 Kontinuirano raditi na unapređenju postojećih usluga 1.4.1 Uvedene kvalitativne promene u vrstama i sadržaju postojećih usluga u skladu sa potrebama zaštite ljudskih prava 1.4.2 Uključen veći broj korisnika u postojeće usluge 1.4.3 Unapređena usluga hitne intervencije

a. Kontinuirano raditi na većem obuhvatu ljudi u stanju rizika u postojećim uslugama b. Uskladiti postojeće usluge sa aktuelnim strategijama. c. Unaprediti uslugu hitne intervencije

1.5 Kontinuirano raditi na uspostavljanju novih usluga 1.5.1 Mreža usluga u oblasti socijalne zaštite proširena novim uslugama 1.5.2 Obezbeđen ostanak korisnika u prirodnoj sredini

a. Prikupiti podatke o broju zainteresovanih korisnika za nove usluge b. Napraviti procenu postojećih i potrebnih kapaciteta c. Obezbediti potreban broj kadrova za rad d. Proširiti kapacitete (izgraditi ili adaptirati postojeće prostore) i nabaviti i osavremeniti

opremu za rad e. Informisati javnost o novim uslugama

1.6 Razvijati programe podrške porodici na lokalnom nivou 1.6.1 Izrađen plan otvorenih oblika zaštite porodice 1.6.2 Pokrenute inicijative za uspostavljanje programa podrške porodici 1.6.3 U lokalnoj zajednici funkcioniše Mobilni tim za intevencije u krizi 1.6.4 Formirana radna grupa za zaštitu dece i vođenje lokalne politike u odnosu na njih

a. Izraditi plan otvorenih oblika zaštite porodice (bračno i porodično savetovalište; SOS telefon za zlostavljanu i zanemarenu decu; savetovalište za brak i porodicu; info-portal kao savremeni vid komunikacije sa korisnicima);

b. Pokretati inicijative za uspostavljanje programa podrške porodici c. Uspostaviti rad Mobilnog tima za intevencije u krizi, (pre svega kada je u pitanju

porodično ili neki drugi oblik nasilja).

d. Formirati radnu grupu koje će se baviti problematikom zaštite dece i vođenjem lokalne politike o deci

1.7. Organizovati integraciju dece i omladine koja dolaze iz ustanova u socijalnu sredinu 1.7.1 Izrađen plan otvorenih oblika zaštite porodice 1.7.2 Pokrenute inicijative za uspostavljanje programa podrške porodici 1.7.3 Uspostavljena usluga Kuća na pola puta 1.7.4 Uspostavljeni drugi mehanizam podrške deci i omladini koja dolaze iz ustanova 1.7.5 Loklani privrednici uključeni u podršku deci i omladini koja dolaze iz ustanova 1.7.6 Obezbeđena usluga interventne hraniteljske porodice


a. Izraditi plan otvorenih oblika zaštite za decu i omladinu koja dolaze iz ustanova (dnevni boravak za decu sa problemima u ponašanju, hraniteljstvo,...)

b. Razvijati programe integracije za dece u institucionalnom smeštaju u lokalnu sredinu c. Otvoriti kuću na pola puta sa programom podrške d. Izraditi plan dugoročnog korišćenja kapaciteta opštinskog stana (stanovanje uz podršku) e. Razviti program materijalne podrške u procesu osamostaljivanja dece u određenom

vremenskom periodu f. Raditi na promociji hraniteljstva kao poželjnog oblika zaštite dece bez adekvatnog

roditeljskog staranja; g. Obezbediti interventnu hraniteljsku porodicu h. Uključivati privrednike u podršku ovoj korisničkoj grupi putem materijalne pomoći deci i

hraniteljskim porodicama i. Razviti programe zapošljavanja omladine koja dolazi iz ustanova

1.8 Obezbediti dostupnost obrazovanja i zbrinjavanja deci sa smetnjama u razvoju u njihovom prirodnom okruženju u skladu sa njihovim ličnim kapacitetima 1.8.1 Povećan broj deca sa smetnjama u razvoju koja pohađaju redovne obrazovne ustanove u sredinama u kojima žive 1.8.2 Deca sa smetnjama u razvoju aktivno participiraju u nastavnom procesu, obezbeđena im je mogućnost za učešće i učenje u skladu sa njihovim ličnim kapacitetima. 1.8.3 Izrađen plan zbrinjavanja dece sa smetnjama u razvoju u njihovom prirodnom okruženju 1.8.4 Formirana stručnu službu na nivou opštine za podršku inkluziji 1.8.5 Pokrenute inicijative za zbrinjavanje dece sa smetnjama u razvoju u njihovom prirodnom okruženju

a. Raditi na stvaranju uslova za inkluziju: stvarati povoljnu klimu za uključivanje dece sa smetnjama u razvoju u rad škole; osmišljavati aktivnosti u kojima će se ovi učenici afirmisati;

b. Uključivati decu sa smetnjama u razvoju u redovne vaspitno obrazovne institucije; c. Formirati specijalna odeljenja za decu sa smetnjama u razvoju d. Razvijati programe podrške – izrađivati individualne obrazovne programe i individualne

programe podrške e. Formiti stručnu službu na nivou opštine za podršku inkluziji koja bi pružala pomoć

nastavnicima, deci i roditeljima dece sa smetnjama u razvoju f. Reorganizovati PP službu u školama (smanjenje administrativnih poslova i zamene

časova) da bi efikasnije odgovorili na proces uvođenja inkluzije. g. Raditi na senzibilizaciji građana i lokalne zajednice za veću osetljivost za potrebe dece sa

smetnjama u razvoju h. Izraditi plan zbrinjavanja dece sa smetnjama u razvoju u njihovom prirodnom okruženju

1.9 Razvijati otvorene oblike socijalne zaštite odraslih 1.9.1 Izrađen plan otvorenih oblika zaštite odraslih 1.9.2 Pokrenute inicijative za uspostavljanje programa podrške odraslim licima 1.9.3 Obezbeđeno zbrinjavanje odraslih lica u hraniteljskim porodicama 1.9.4 Pokrenute inicijative za uspostavljanje programa zaštite odraslih

a. Razviti plan zaštite i organizovanja otvorenih oblika socijalne zaštite odraslih (dnevni boravak, razvoj hraniteljstva i stanovanje uz podršku).

b. Raditi na promociji hraniteljstva za odrasle c. Organizovati edukacije za specijalizovano hraniteljstvo.


d. Istražiti potrebe za institucionalnim zbrinjavanjem odraslih lica, e. Pokrenuti inicijative za razvoj smeštajnih kapaciteta odraslih (samostalno, ili kao deo

gerentološkog centra, ili kao međuopštinsku uslugu) 1.10 Razvijati mrežu novih servisa kojima će se omogućiti sveobuhvatna briga o starima licima u skladu sa demografskom projekcijom o permanentnom starenju stanovništva opštine Bački Petrovac 1.10.1 Uspostavljena mreža vaninstitucionalnih oblika zaštite starih 1.10.2 Uspostavljena usluga Pomoć u kući 1.10.3 Uspostavljena usluga dnevnog boravka kao sastavnog dela gerentološkog centra 1.10.4 Uspostavljena usluga gerentološkog centra 1.10.2 Poboljšan kvalitet života starih ljudi u opštini

a. Formirati koordinaciono telo koje će se baviti problematikom zaštite starih lica i vođenje lokalne politike o starima

b. Uspostaviti uslugu nege i pomoći (sa pilotiranog programa u uslugu) c. Razviti program specijalizovanog hraniteljstva za stare d. Uspostaviti rad gerentološkog centra kao regionalnog centra koji bi odgovorio na potrebu

institucionalnog zbrinjavanja poluzavisnih i zavisnih starih lica slovačke nacionalne zajednice.

e. Otvoriti dnevni boravak/ dnevni centar kao sastavni deo gerentološkog centra 1.11 Razvijati preventivne i komplementarne programe koji podržavaju život u zajednici 1.11.1 Preventivni i komplementarni programi usmereni na korisnika doprinose većoj zaštiti i boljem kvalitetu života posebno osetljivih društvenih grupa i pojedinaca

a. Razviti plan preventivnih i komplementarnih programe koji utiču na zaštitu i bolji kvalitet života posebno osetljivih društvenih grupa i pojedinaca shodno definisanim prioritetima

b. Lobirati za zapošljavanje invalida i drugih marginalizovanih grupa korisnika c. Usklađivati sistem obrazovanja sa potrebama privrede.

KONTINUIRANI RAZVOJ KAPACITETA KLJUČNIH LOKALNIH AKTERA 1. Razvijati i prilagođavati kapacitete pružalaca usluga i ostalih socijalnih aktera za potrebe kreiranja, sprovođenja i razvoja socijalne zaštite na lokalnom nivou zasnovane na reformi socijalne zaštite, Strategiji za smanjenje siromaštva i ostalim komplementarnim strategijama .

1.1 Jačati vodeću ulogu lokalne samouprave u razvijanju i vođenju socijalne zaštite na lokalnom nivou 1.1.1 Definisana uloga i mesto Opštinskog odbora za socijalnu politiku u kreiranju, implementaciji i evaluaciji lokalne strategije socijalne zaštite 1.1.2 U lokalnoj samoupravi postoji osoba u čijem opisu radnih zadatak stoji i podrška procesu implementacije strategije socijalne zaštite

a. Definisati ulogu Opštinskog odbora za socijalnu politiku b. Obezbediti kontinuirano učešće svih socijalnih aktera u Opštinskom odboru za socijalnu

politiku koji direktno sprovode mere socijalne zaštite ili podržavaju njihovo sprovođenje c. Jačati kapacitete Opštinskog odbora za socijalnu politiku d. Upoznati članove/socijalne aktere sa koncepcijom reforme socijalne zaštite i relevantnim

strategijama


e. Obezbediti personalnu podršku adekvatnog lica za socijalnu zaštitu, (operativac u lokalnoj samoupravi)

f. Upravljati novonastalim vrednostima u sistemu socijalne zaštite. 1.2 Razviti fleksibilan i konkurentan mešoviti model socijalne zaštite 1.2.1 U lokalnoj zajednici funkcionišu različiti pružaoci usluga socijalne zaštite.

a. Redefinisati mesto i ulogu socijalnih akteri u sistemu socijalne zaštite b. Uključivati nove izvođače usluga

1.3 Izgraditi i jačati kapacitete svih aktera neophodne za realizaciju pripadajućih aktivnosti u procesu reforme socijalne zaštite 1.3.1 U lokalnoj zajednici postoje kadrovi sa novim znanjima i veštinama da odgovore na potrebe implementacije strategije socijalne zaštite

a. Planirati potrebne kapaciteta davalaca usluge i kadrovski ih jačati b. Doneti programe za permanentnu edukaciju stručnih radnika u sistemu

socijalne zaštite c. Razviti edukativne programe d. Edukovati profesionalce kroz specijalizovane programe za posebne grupe korisnika e. Uspostaviti kontinuiranu edukaciju za primenu novih standarda f. Uvesti nove metode rada i stručna znanja u razvoju i pružanju usluga g. Razviti kapacitete za upravljanje resursima h. Jačati kapacitete svih socijalnih aktera za analitičko-planski rad

1.4 Unaprediti materijalno – tehničke i organizacione resurse svih pružaoca usluga 1.4.1 Materijalno – tehnički i organizacioni resursi podrška su efikasnom sistemu socijalne zaštite

a. Planirati potrebne materijalno – tehničke i organizacijske resurse b. Sprovesti unutrašnju reorganizaciju posla c. Umrežavati kapacitete partnerskih organizacija da bi odgovorili na potrebe korisnika,

obezbedili kontinuitet usluga i programa i racionalno korišćenje lokalnih resursa 1.5 Razvijati kapacitete obrazovnih institucija da odgovore na zahteve uvođenja inkluzije 1.5.1 Profesionalci poseduju znanja i veštine za rad sa decom sa smetnjama u razvoju u redovnom obrazovnom sistemu 1.5.2 Uspostavljena adekvatna materijalno tehnička podrška procesu inkluzije

a. Organizovati seminare i stručna savetovanja na temu inkluzije; b. Omogućiti pristup internetu i formirati stručnu biblioteku; c. Obezbediti dovoljnu količinu didaktičkog materijala za rad sa decom sa smetnjama u

razvoju; d. Obezbediti stručno usavršavanje nastavnika;

1.6 Obezbediti racionalno korištenje postojećih lokalnih kapaciteta 1.6.1 Formirana baza znanja i veština kojima raspolažu socijalni akteri na lokalu 1.6.2 Socijalni akteri u lokalu razmenjuju znanja i veštine komplementarne sa datom problematikom

a. Snimiti kapacitete svih socijalnih aktera u znanjima i veštinama potrebnim za efikasno sprovođenje socijalne zaštite

b. Napraviti plan razmene stručnih znanja kao i razmene stručne literature c. Formirati međusektorske timove

1.7 Uključiti i razviti civilni sektor u pružanju podrške posebno osetljivim grupama korisnika 1.7.1 Izrađen program za podršku razvoju civilnom sektoru u lokalnoj zajednici 1.7.2 Na lokalnom nivou funkcionišu nove organizacije civilnog društva koje pružaju podršku posebno osetljivim grupama korisnika


a. Izraditi program za podršku razvoju civilnom sektoru u lokalnoj zajednici b. Razvijati kapacitete civilnog sektora koji čiji su programi usmereni na rad sa

marginalizovanim grupama c. Inicirati formiranje novih organizacija civilnog društva čija je misija podrška posebno

osetljivim grupama 1.8 Obezbediti implementaciju nacionalnih strategija i reforme socijalne zaštite 1.8.1 Programi i usluge ključnih socijalnih aktera komplementarne su sa SSS i ostalim relevantnim strategijama

a. Upoznati nosioce usluga, korisnike i javnost sa ulogom pojedinih socijalnih aktera u implementaciji SSS i ostalih relevantnih strategija

b. Napraviti procenu usklađenosti postojećih programa i usluga ključnih socijalnih aktera sa ciljevima SSS i sa ostalim relevantnim strategijama

c. Prilagođavati postojeće programe i usluge komplementarnim strategijama d. Kreirati nove usluge koje utiču na smanjenje siromaštva ciljnih grupa

RAZVOJ KAPACITETA ZAJEDNICE KROZ USPOSTAVLJANJE KOMUNIKACIJE, RAZVOJ PARTNERSTVA I UKLJUČIVANJA ŠIRE PODRŠKE U OKRUŽENJU ZA SPROVOĐENJE SOCIJALNE ZAŠTITE 1. Razvijati održive mehanizame međusektorske i međuopštinske saradnje i njihovom institucionalizacijom obezbediti integralni pristup u planiranju, implementaciji i evaluaciji socijalne zaštite.

1.1 Razvijati dijalog i socijalna partnerstva u zajednici 1.1.1 Uključen širi krug aktera u sprovođenje socijalne zaštite 1.1.2 Uspostavljena su međuinstitucionalna i međusektorska partnerstva u oblasti socijalne zaštite 1.1.3 Potpisani protokoli o saradnji 1.1.4 Inicirani partnerski projekti

a. Integrisati sve aktere na lokalnom nivou na ostvarivanju i zaštiti prava različitih grupa korisnika, unapređivanju profesionalnog rada i pokretanju inicijativa od zajedničkog značaja.

b. Sačiniti godišnji plan saradnje sa svim službama c. Razviti plan razmene i protoka informacija; d. Uključivati različite socijalne aktere u donošenje odluka na lokalnom nivou e. Razviti mehanizme komunikacije sa građanima i njihovo uključivanje u procese

odlučivanja f. Izaditi plan saradnje sa medijima;

g. Uspostaviti saradnju CSR i škola na razvoju programa zaštite dece i omladine; angažovati stručnjake iz CSR za realizaciju preventivnih programa u školama i realizaciji ČOS-a; operacionalizovati postojeći protokol o saradnji;

h. Uspostaviti saradnju lekara sa odeljenskim starešinama i PP službom škola i. Uspostaviti saradnju CSR, lokalne samouprave, privatnog sektora i ostalih zainteresovanih

aktera u rešavanju problema dece bez adekvatnog roditeljskog staranja j. Uspostaviti saradnju CSR, škole i zdravstva na razvoju programa namenjenih porodicama k. Dogovriti umrežavanje CSR sa policijom, sudstvom i zdravstvom u zaštiti žrtava nasilja u

porodici


l. Dogovoriti saradnju CSR i NSZ na zapošljavanju invalida i drugih marginalizovanih grupa korisnika

m. Uspostaviti saradnju javnog i civilnog sektora na razvoju programa integracije dece i odraslih sa posebnim potrebama u lokalnu zajednicu

n. Uspostaviti saradnju sa privrednicima i definisati njihovu ulogu u sistemu socijalne zaštite. o. Potpisati Protokole o saradnji sa svim socijalnim akterima uključenim u razvoj socijalne

zaštite na lokalnom nivou sa jasno definisanim obavezama i pravima 1.2 Razvijati međuopštinsku saradnju na ostvarivanju i zaštiti prava različitih grupa korisnika, unapređivanju profesionalnog rada i pokretanju inicijativa od zajedničkog interesa. 1.2.1 Zaštita različitih grupa korisnika realizuje se kroz podršku lokalnih i međuopštinskih resursa 1.2.2 Napravljen plan međuopštinske razmene profesionalnih kapaciteta (znanje, iskustvo) koji su u funkciji ostvarivanja i zaštite prava različitih grupa korisnika, kao i unapređivanja profesionalnog rada 1.2.3 Pokrenute međuopštinske inicijative koje omogućuju ostvarivanje i zaštitu prava različitih grupa korisnika

a. Uspostaviti međuopštinsku saradnju za ostvarivanje i zaštitu prava različitih grupa korisnika za koje ne postoje lokalni resursi

b. Uspostaviti međuopštinsku saradnju na unapređivanju profesionalnog rada. c. Istražiti potrebe za stacionarnim zbrinjavanjem poluzavisnih i zavisnih starih lica slovačke

nacionalne zajednice na nivou okruga. d. Pokretati inicijative od zajedničkog interesa.

PLAN PRIBAVLJANJA I RASPOLAGANJA FINANSIJSKIM SREDSTVIMA POTREBNIM ZA SPROVOĐENJE SOCIJALNE ZAŠTITE 1. Racionalno planirati trošenje postojećih i kontinuirano pribavljati dodatna sredstva za socijalnu zaštitu

1.1 Uspostaviti mehanizme odgovornog upravljanja resursima koji obezbeđuju održivost programa i usluga u oblasti socijalne zaštite 1.1.1 Obezbeđena finansijska sredstva za funkcionisanje socijalne zaštite u skladu sa utvrđenim prioritetima 1.1.2 Razrađena procedura dodele sredstava kroz javni konkurs i kriterijume koji su u skladu sa strateškim odlukama u odnosu na usluge koje treba razvijati 1.1.3 Uspostavljene su procedure monitoringa, evaluacije i kontrole potrošnje budžetskih sredstava

a. Izraditi finansijsku projekciju potrebnih sredstava za postojeće i nove usluge b. Usmeravati finansijska sredstava prema utvrđenim prioritetima c. Izraditi projekciju potencijalnih izvora finansiranja

d. Napraviti racionalizaciju unutar raspodele budžetskih sredstava e. Uspostaviti jasne kriterijume za dodelu sredstava i javnost u procedurama i potrošnji

budžetskih sredstava f. Uvesti mehanizme monitoringa i evaluacije finansiranih programa, projekata i usluga

1.2 Obezbediti potrebna sredstva za implementaciju strategije kroz budžetska sredstva i sredstva prikupljena kroz različite izvore finansiranja. 1.2.1 Na godišnjem nivou obezbeđena sredstava iz opštinskog budžeta od 2,5% ukupnog budžeta za implementaciju strategije socijalne zaštite


1.2.2 Obezbeđena sredstva iz drugih fondova 1.2.3 Osnovan opštinski fond (za zaštitu određenih grupa korisnika)

a. Izdvojiti sredstva u budžetu opštine za finansiranje novih programa i usluga u oblasti socijalne zaštite

b. Planirati sredstva za rad Opštinskog odbora za socijalnu politiku, za funkcionisanje novouspostavljenih radnih tela (koordinaciono telo za zaštitu starih lica, radno telo za zaštitu dece)

c. Pratiti i aplicirati na konkurse domaćih i međunarodnih fondova d. Konkurisati na različite fondove sa partnerskim projektima e. Pilotirati i projektno razviti nove usluge u skladu sa reformom sistema socijalne zaštite i

dogovorenom strategijom socijalne zaštite na lokalnom nivou f. Informisati javnost o upravljanju budžetskim sredstvima i njihovoj nameni g. Formirati Fondove namenjene zaštiti određenih grupa korisnika (fond za pomoć

siromašnoj deci, ...) 1.3 Ugovarati finansiranje novih usluga u skladu sa reformom sistema socijalne zaštite i dogovorenom strategijom socijalne zaštite na lokalnom nivou 1.3.1 Razvijeni mehanizmi i procedure za ugovaranje novih usluga 1.3.2 Razvijeni su mehanizmi praćenja i izveštavanja o ugovorenoj usluzi

a. Raspisivati konkurs za nove usluge u skladu sa reformom sistema socijalne zaštite i dogovorenom strategijom socijalne zaštite na lokalnom nivou

b. Razviti mehanizme ugovaranja, praćenja i izveštavanja o uspostavljenoj usluzi Monitoring i evaluacija Monitoring i evaluacija realizovaće se u kontinuitetu i po dinamici koja će obezbediti praćenje realizacije svih aktivnosti predviđenih strateškim planom i po potrebi radiće se neophodne korekcije. Participativnim monitoringom obezbediće se učešće i uticaj različitih aktera, od korisnika, pružaoca, kao i onih koji su uključeni u planiranje i razvoj socijalne zaštite na lokalnom nivou. Monitoring i evaluacija treba da obezbedi:

- Praćenje i procenu implementacije strategije - Praćenje i procenu dostupnosti usluga i programa korisnicima - Praćenje i procenu uključivanja različitih pružaoca usluga i njihovih kapaciteta da pruže kvalitetnu

uslugu - Procenu strategije sa aspekta stepena ostvarenosti partnerstva među ključnim akterima

odgovornim za razvoj socijalne zaštite na lokalnom nivou - Procenu strategije sa aspekta doprinosa smanjenju ugroženosti, siromaštva i društvene

isključenosti marginalnih grupa - Procenu strategije sa aspekta održivosti i razvojnosti svih segmenata strategije

Metode monitoringa i evaluacije: Metode koje će biti korišćene su: evidencija korisnika i usluga, upitnici, intervjui, formulari, analiza dokumenata (protokoli, akcioni planovi, projektni predlozi, izveštaji) i analiza medijskih zapisa (bilteni, TV i radio prilozi, novinski članci, web prezentacije, i sl.). Evaluacija će se oslanjati na rezultate monitoringa i treba da odgovori na pitanja:

- U kojoj meri je došlo do ispunjavanja postavljenih rezultata? - Kakav uticaj ponuđene usluge i programi imaju na korisnike?


- Kakva se kvalitativna promena dogodila kod ciljnih grupa (korisnika, pružaoca usluga, saveta, institucija i organizacija, građana)?

Evaluacija treba da da rezultate koji su od značaja za razvoj socijalne zaštite na lokalnom nivou jer se bavi testiranjem primene principa socijalne zaštite na lokalnom kontekstu i uvođenjem inovativnih rešenja u ovoj oblast, te davanjem preporuka za njihovo uključivanje u sistem. Izveštaji monitoringa i evaluacije radiće se na kraju svake godine i prezentovati Skupštini opštine i javnosti. Finalna evaluacija Strategije socijalne zaštite obaviće se na kraju 2012. godine.

Strateški plan socijalne zaštite Bački Petrov ac · 2015-06-24 · reformu postojećeg sistema...

Documents

Transcript of Strateški plan socijalne zaštite Bački Petrov ac · 2015-06-24 · reformu postojećeg sistema...