stasrm1
26
BÖLÜM-1 SOĞUTMA YÜKÜNÜN HESABI VE KOMPRESÖR SEÇİMİ 1.1 GİRİŞ Soğutma yükünün hesabındaki gaye soğutma sistemi elemanlarını (kompresör, kondenser, evaparatör, TXV, soğutucu akışkan boruları ve diğer soğutma elemanı) doğru ve ekonomik şekilde seçebilmektir. Soğutma elemanlarının doğru seçimi ile sistemin veriminin bekleneni verecek tarzda ve aksamadan senelerce çalışması başlamış olabilecektir. Soğutma yükü meydana getiren ısı kazançlarını 4 grupta toplamak mümkündür. 1) Soğutulan hacmi çevreleyen duvar, döşeme ve tavandan geçen ısı transmisyon ısısı 2) Soğutulan hacmi dışardan daha yüksek ısı tutumundaki havanın girmesiyle gelen ısı yükü enfiltrasyon ısısı 3) Soğutulan hacme konan malların ısısı (sebze ve meyvelerde olgunlaşma ısısı da oluşur) 4) Soğutulan hacmin içersindeki ısı kayıplarından meydana gelen ısı 1.2 TRANSMİSYON ISI KAZANCI Transmisyon ısısının mümkün olduğunca düşük tutulmasında pek çok yarar vardır. Bunun sağlanabilmesi duvarlarla tavan ve döşemenin ısı geçirme kat sayısı düşük tutulması ile mümkün olacaktır. Bu ısının hesaplana bilmesi için aşağıdaki bilgilerin bilinmesi gereklidir. 1) Yalıtım malzemesinin kalınlığı ve cinsi 2) Yapı konstrüksiyonu 3) Soğutulacak hacmin fiziksel ölçüleri 4) Soğutulacak hacmin ve dışındaki hacimlerin sızaklıkları ile güneş ışınlarının etkileri Yalıtım kalınlığının artması ile ısı geçirgenlik kat sayısı düşürülmesi ve soğutma yükünün azaltılması sağlanabilmesinde yalıtım malzemesinin kalınlığı aşırı derecede arttırmak hem ilk yatırım masraflarının artmasına hem de odanın faydalı hacminin azaltılmasına sebep olur. Bu nedenle, çoğunlukla belirli iç sıcaklık seviyelerine göre düzenlenmiş yalıtım tabloları tavsiye edilmektedir (TABLO-1.1). 1
description
soğutma
Transcript of stasrm1
SOUTMA YKNN HESABI :
PAGE 15
BLM-1 SOUTMA YKNN HESABI VE KOMPRESR SEM1.1 GRSoutma yknn hesabndaki gaye soutma sistemi elemanlarn (kompresr, kondenser, evaparatr, TXV, soutucu akkan borular ve dier soutma eleman) doru ve ekonomik ekilde seebilmektir. Soutma elemanlarnn doru seimi ile sistemin veriminin bekleneni verecek tarzda ve aksamadan senelerce almas balam olabilecektir.
Soutma yk meydana getiren s kazanlarn 4 grupta toplamak mmkndr.
1) Soutulan hacmi evreleyen duvar, deme ve tavandan geen s transmisyon ss2) Soutulan hacmi dardan daha yksek s tutumundaki havann girmesiyle gelen s yk enfiltrasyon ss3) Soutulan hacme konan mallarn ss (sebze ve meyvelerde olgunlama ss da oluur)4) Soutulan hacmin iersindeki s kayplarndan meydana gelen s
1.2 TRANSMSYON ISI KAZANCI
Transmisyon ssnn mmkn olduunca dk tutulmasnda pek ok yarar vardr. Bunun salanabilmesi duvarlarla tavan ve demenin s geirme kat says dk tutulmas ile mmkn olacaktr. Bu snn hesaplana bilmesi iin aadaki bilgilerin bilinmesi gereklidir. 1) Yaltm malzemesinin kalnl ve cinsi 2) Yap konstrksiyonu 3) Soutulacak hacmin fiziksel lleri4) Soutulacak hacmin ve dndaki hacimlerin szaklklar ile gne nlarnn etkileri
Yaltm kalnlnn artmas ile s geirgenlik kat says drlmesi ve soutma yknn azaltlmas salanabilmesinde yaltm malzemesinin kalnl ar derecede arttrmak hem ilk yatrm masraflarnn artmasna hem de odann faydal hacminin azaltlmasna sebep olur. Bu nedenle, ounlukla belirli i scaklk seviyelerine gre dzenlenmi yaltm tablolar tavsiye edilmektedir (TABLO-1.1).
TABLO-1.1 Souk depolar iin tavsiye edilen minimum yaltm kalnlklar
Oda scakl
(0C)Poliretan panel ((=0,023 W/mK)[mm]Strofor panel ((=0,041 W/mK)
(mm)
+10/+166080
+4/+1080100
-4/+4100100
-24/-18150200
-40/-24200300
Yap konstrksiyonu da gerek soutma yknn azaltlmas gerekse kurulu ve iletme masraflarn etkilemesi ynnden ok nemlidir. Bu husus mimar ve inaat mhendisi ile beraber ett edilip saptanmaldr s hesaplar uygulanacak gerek yap konstrksiyonuna gre s geirme kat saylar bulunup kullanlmaktadr.
Soutulacak hacmin fiziksel lleri tasarm halindeki bir hacim iin mimari plandan alnr. Mevcut bir bina iin ise yerinde yaplacak gerek lmlerle tespit edilir. Duvar, deme ve tavan yzeylerinin hesaplanmasnda odann tecritsiz plak i boyutlarnn kullanlmas yeterli bir yaklam salayacaktr. Ancak yaltm kalnl az ve duvar konstrksiyonunun s geirgenlii fazla ise bu takdirde dtan da llerinin kullanlmas daha emniyetli olacaktr. Bu nedenle dolap, vitrin kabin tipi soutucularda d ller kullanlmaktadr. Keza kk boyutlu odalar iinde zel bir durum mevcut deilse yine tm d yzey s gei alan olarak kullanlabilir. Uygulamalarda deneyler sonucu elde edilen bu deerler soutma sresi olarak verilen maln hasat, toplama, kesim durumlarndaki scaklktan tablodan gsterilen muhafaza scakl seviyesine kadar drlmesi gerekli soutma sresidir ykleme kat saysnn anlam ise n soutma odalarna konan maln ilk andaki scakl ile oda scakl arasndaki byk farkllklar nedeni ile ilk yklemeden hemen sonra soutma cihaz ve ekipman, zerinde ar bir s yk meydana gelir. Hal gibi soutma yk hesaplanrken mal yk zamana gre eit ekilde datld kabul edilir. Bu durum gerektekine yaklatrmak zere hesaplanan mal ykne bir ykleme kat says uygulanp soutma ekipmannn daha byk seilmesi salanr. Ve dolaysyla n soutma odasna konan maln ilk saatlerde oda scaklnn ar derecede ykselmesi ve soutma sresinin uzamas nlenmi olur.
TABLO-1.2 ehirlerin yazn ortalama d hava scaklklar
ehir AdKuru termometreYa termometreehir AdKuru termometreYa termometre
Adana3826stanbul3324
Adyaman3822zmir3725
Afyon3421Kars3020
Ar3425Kastamonu3422
Amasya3121Kayseri3623
Ankara3521Krklareli3525
Antalya3928Krehir3521
Artvin3026Kocaeli (zmit)3625
Aydn3926Konya3422
Balkesir3827Ktahya3321
Bilecik3423Malatya3821
Bingl3321Manisa4026
Bitlis3422Kahramanmara3622
Bolu3424Mardin3823
Burdur3621Mula3722
Bursa3725Mu3220
anakkale3425Nevehir2817
ankr3425Nide3420
orum2919Ordu3022
Denizli3824Rize3026
Diyarbakr4223Sakarya(Adapazar) 3525
Edirne3625Samsun3225
Elaz3821Siirt4023
Erzincan3622Sinop3025
Erzurum3123Sivas3320
Eskiehir3424Tekirda3325
Gaziantep3923Tokat2920
Giresun2925Trabzon3125
Gmhane3323Tunceli3722
Hakkari3420anlurfa4324
Hatay (Antakya)3728Uak3522
Hatay (skenderun)3729Van3321
Isparta3421Yozgat3220
el (mersin)3529Zonguldak3225
el (Tarsus)3628
TABLO-1.3 Komu hacim ve deme scaklklar
Komu Hacmin TarifiScakl (0C)D scaklk ile komu hacmin scaklk fark
Toprak deme scakl (ok souk iklimler)+7-
Toprak deme scakl (Souk iklimler)+15-
Toprak deme scakl (Serin iklimler)+20-
Toprak deme scakl (Scak iklimler)+25-
klimlendirilen veya soutulan komu oda hacimleriOda tasarmscakl
Toprak altnda kalan klimasz, soutulmam hacimler ile toprakla temastaki duvarlar--10
klimlendirilmeyen normal kullanma amal hacimler--5
Cebri ekilde havalandrlmayan hacimler; depo,atlye, vb.-0
Kompresr makine dairesi (sulu kondenser)-0
Kompresr makine dairesi (haval kondenser)-+5
Mutfak,amarhane, kazan dairesi,stma santrali, vb.-+10
ok ar scak hacimler, ar s yayan yerler-+15
TABLO-1.4 Gne nlar etkisinin scaklk fark edeeri
Yzey cinsiDuvarn cephesiDz at
DOUGNEYBATI
Koyu renkli yzeyler53511
Orta renkli yzeyler4349
Ak renkli yzeyler3235
TABLO-1.5 Gnlk/ ksa sreli muhafaza odalar iin i artlarGda maddesinin cinsi scaklk (0C)Oda scakl
buharlama scakl fark (0C)
Cebri hava dolamlDoal hava dolaml
Sebzeler0/+23,5-58-10
Meyveler0/+25-6,510-12
Et (blnm)0/+25-6,510-12
Et (btn)0/+26,5-1112-15,5
Tavuk-hindi-1/+1,53,5-58-10
Tavuk-hindi (paketlenmi)-1/+1,55-6,510-12
Balk+1,5/+4,53,5-58-10
Yumurta-0,5/+1,53,5-58-10
Tereya-peynir+1,5/+4,55-6,510-12
Tereya-peynir (paketli)+1,5/+4,56,5-1112-15,5
ielenmi merubat+4,5/+711 ve daha yksek15-20,5
Dondurulmu gda maddeleri-185-6,510-12
TABLO-1.6 Gda maddeleri iin uzun sreli souk oda muhafazas verileriGda maddesiMuhafaza scakl (0C)Oda nemi (%)Muhafaza sresiindeki su miktar
(% arlk)Donma noktas (0C)Isnma ss,Kcal/kgK (kJ/kgK)Donma sskcal/kgK(kJ/kgK)Cn soutma odalar iin
Donmadan nceC1Donmadan sonraC2Soutma sresi (saat)Ykleme katsays
Ahududu-taze0(-)90-952-3G84-0,50,87 (3,64)0,45(1,88)67,8(283,87)--
Armut-k-sert-1,5/-0,590-952-7H83-1,60,87 (3,64)0,45(1.88)66,5(278,43)241,25
Armut-normal-yeil090-951-2H74-10,79 (3,30)0,42(1.75)59,4(248,7)241,25
Ananas-olgun-taze+785-902-4H85-10,88 (3,68)0,46(1.92)68,3(285,97)31,50
Ayva0(-)902-3A85-20,88 (3,68)0,46(1.92)68,1(285,13)241,50
Bal
