12.04.23 1

Solunum Hastalıklarında Fizyolojik değişiklikler

Prof. Dr. Nazan DoluErciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi

Fizyoloji ADdolu@erciyes.edu.tr

12.04.23 2

Solunum Yetmezliği

Arteriyel kanda; PaO2 55 mmHg altında

PaCO2nin 45 mmHg’nın üzerinde (hiperkapni=hiperkarbi)

Hipoksemik solunum yetmezliği;Hiperkapni olmaksızın hipoksemi

Hiperkapnik solunum yetmezliği; Hipoksemi + hiperkapni

Total ventilasyonda azalma ya da ölü boşluk solunumunda artış sonucu alveolar ventilasyonda oluşacak azalmalar karbondioksit atılımını karşılayamaz, solunum yetmezliği oluşur.

12.04.23 3

Solunum yetmezliği sınıflandırılması.

Akut solunum yetmezliği; Tip I: Akut hipoksik, Tip II: Akut hiperkapnik, Tip III: Perioperatif, Tip IV: Şok şeklinde sınıflandırılır.

Kronik solunum yetmezliği; Tip I: Hipoksik, Tip II: Kronik hipoksik, hiperkapnik

12.04.23 4

Kronik Obstrüktif AC hastalığı

Kronik (Kr.) bronşit ve amfizem Kr. Bronşit; bronşlarda aşırı mukus

birikimi ve küçük havayollarında kronik enflamatuvar değişmelerle karekterizedir

Hiperkapni görülürse ciddi obstrüksiyon var demektir (FEV1 < %20)

12.04.23 5

AC hastalıklarında kronik obstrüksiyonda hava akımı obstrüksiyonunun mekanizması

Üstte: Normal bronşial havayolu ve havayolunu yana çekerek açılmasını sağlayan elastik lifler

Aşağıda; Hava yolları obstrüksiyonuna neden olan

(A)Bronşiol duvarında obstrüksiyon

(B) Mukusun aşırı sekresyonu ve

(C) Havayollarını açık tutan elastik liflerin kaybı

Bronş duvarı

Elastik lifler

12.04.23 6

Kronik pulmoner amfizem

AC’lerde fazla hava bulunması Çoğunlukla uzun süre sigara içmeye

bağlı olarak gelişir. Nikotin

-Solunum epiteli silium fonksiyon bozukluğu

-Mukusun solunum yollarından atılamaması-Alveolar makrofaj inhibisyonu

Kr.Enfeksiyon

12.04.23 7

İnflamatuar hücrelerin çağrılması

Elastaz salınımı

Alfa1 antitripsin elastaz salınımını

İnhibe eder

Azalmış alfa1 antitripsin aktivitesi Doğumsal alfa1

antitripsin eksikliği

AC deki elastik liflerin haraplanması

Amfizem

Makrofaj ve nötrofiller

Sigara içme

12.04.23 8

Kronik pulmoner amfizem

Enfeksiyon Aşırı mukus Bronşial epitelin inflamasyonlu

ödemi

Havayollarında kronik tıkanma

12.04.23 9

Kronik pulmoner amfizem

Havayollarında tıkanma

Ekspirasyonda zorlaşma Alveollerde hava hapsolması Alveol çeperlerinde %50-80

harabiyet

12.04.23 10

Kronik pulmoner amfizem

Bronşiolde tıkanma solunum yolu direnci artar.

Alveol çeperinde kayıp AC difüzyon kapasitesi azalır

Alveol çeperinde kayıp pulmoner kapiller sayısında azalma

V/Q oranı bazı bölgelerde düşük, bazı bölgelerde yüksektir.

Pulmoner HT Sağ kalp Yetmezliği

12.04.23 11

Hipoksi ve Hiperkapni

Sigara içmenin bedelinin çok ağır ödenmesi

12.04.23 12

AMFİZEM

FRC: 2300 ml RV: 1200 ml VC: 4600 ml TLC: 5800 ml

12.04.23 13

12.04.23 14

12.04.23 15

KOAH’lı hastada solunum frekansıstatik ekspiratuar başınç-volüm eğrileri arttıkça dinamik komplians azalır.

12.04.23 16

Kr. Bronşit ve amfizemde rol alan fizyopatolojik mekanizmalar

12.04.23 17

Astım

Bronşiyol düz kaslarının solunumu zorlaştıran spastik kasılmasıyla karakterizedir.

Allerjik aşırı duyarlılık veya duman , sis gibi nonallerjik irritanlara aşırı duyarlılık sonucu oluşur.

Histamin, anaflaksinin yavaş etkili maddesi, eozinofilik kemotaktik faktör, bradikinin etkilidir.

12.04.23 18

Bu maddeler; Küçük bronşiyol çeperinde lokalize

ödem, Aşırı mukus salınımı Bronşiyol düz kasında spazm

12.04.23 19

Astımda;

Ekspirasyonda bronşiyollerin çapı daha fazla küçülür

Ekspirasyonda artan intrapulmoner basınç, bronşların dış yüzüne bası yapar.

İnspirasyon rahattır, ekspirasyon güçleşir Maksimum ekspirasyon hızı, zamanlı

ekspirasyon hacmi azalır (dispnö) FRV, RV nöbetlerde artar (fıçı göğüs)

12.04.23 20

Allerjen

Mast hücrelerindenHistamin, interlökin,

Lökotrien, prostoglandin salınımı

İnflamatuar hücrelerin İnfiltrasyonu

İnflamatuar aracıların (sitokin vb) salınımı

Havayolu inflamasyonu

Ödem Epitelyal hasar

Mukosiliar fonksiyon bozukluğu

Havayolu kısıtlanması

Bronkospazm

Artmış havayolu cevaplılığı

12.04.23 21

Bronş düz kası

Bronkospazm Bronkospazm ve artmış havayolu cevabı

Afferent ve efferent vagal lifler

Artmış damar geçirgenliği

ve ödem

Artmış mukus üretimi

12.04.23 22

Normalde ve çeşitli patolojilerde statik ekspiratuar başınç-volüm eğrileri

12.04.23 23

Tüberküloz

Enfekte bölge makrofajlarla işgal edilir.

Lezyon fibröz doku ile çevrilir, tüberkül olur

Büyük abse kaviteleri AC doku harabiyeti yapar.

AC’i kaplayan fibröz doku, AC dokusu total alanını küçültür.

12.04.23 24

Tüberküloz

Solunum kaslarının işi artar. VC azalır. Difüzyon kapasitesi azalır (membran

kalınlığı artar) Anormal V/Q oranı oluşur.

12.04.23 25

Pnömoni

Bazı ya da tüm alveollerin sıvı ve kan hücreleri ile dolduğu AC iltihabı

Çoğunlukla pnömokoklarla bakteriyel pnömani

AC’ler sıvı ve hücre kalıntıları ile dolarak sertleşir

Solunum membranı total fonksiyonel yüzey alanı azalır

V/Q oranı azalır Sonuçta hipoksemi ve hiperkapni

12.04.23 26

Atelektazi

Akciğer dokusunun kollapsı, sönmesidir.

Geri dönüşlü olabilir. Tıkanmaya bağlı (obstrüktif) veya

basıya bağlı (kompressif) olabilir.

12.04.23 27

Atelektazinin klinik belirtileri

Taşipnö Taşikardi Dispnö Siyanoz Hipoksemi bulguları Göğüs genişlemesinin azalması Solunum seslerinin kaybı İnterkostal çekilme (İlgili bölgede

inspirasyonda meydana gelir) Kollaps alanı genişse mediastinum ve

trakea etkilenmiş bölgeye çekilir.

12.04.23 28

Restriktif hastalıklar (intertisiyel akciğer hastalıkları)

Akciğerin ekspansiyonunu iç veya dış nedenlerle kısıtlayan hastalıklar veya deformiteler

1. Primer akciğer hastalığı (Pulmoner Fibrosis-PF)

a) Granülomatöz hastalıklar (sarkoid, histositoz gibi sebebi bilinmeyenler; hipersensitivite pnomonisi, inhalasyon veya ilaç pnomonisi gibi sebebi bilinenler)b) ınhalasyonc) Kalıtsald) İdyopatik pulmoner fibrozis (İPF)e) Kollajen, vasküler baş dokusu hastalıkları ve renal sendrom

2. Toraks Deformiteleri (Kifoskolyoz, Spondilartrit)

3. Yumuşak Doku Hastalıklar (Dermatomiyozit, Skleroderma)

4. Nöromüsküler Hastalıklar (Miyastenia Gravis, Müsküler Distrofiler)

5. Plevral Hastalıklar (Efüzyon, Fibroz, Neoplazm)

12.04.23 29

Restriktif hastalıklar (intertisiyel akciğer hastalıkları)

VC ve tüm AC kapasiteleri azalır Kompliyans azalır