1. Sociologjia juridike ne kuptim te ngushte – Ne mesin dukurive shoqerore ka dukuri te tilla te cilat karakterin juridik e kane te theksuar. Ne shoqerite bashkohore dukuri te tilla jani:ligji, gjyqi, vendimi administrativ. Keto jane dukuri te tilla te cilat me vone dot quhen dukuri primare jurudike.Andaj ne kuptimin e ngusht soc juridike duhet te perkufizohetne kete lemi e cila nuk eshte diskutabile.

2. Sociologjia juridike ne kuptimin e gjere- Do ta zgjerojsociologjine juridike ne te gjitha dukurite shoqerore ne te cilat eshte i kyqur ndonje element i se drejtes Perveq dukurive primare studjon edhe dukurit sekondare si familja,pronesia,kontrata, pergjegjisa etj

3. Raporti i sociologjise Juridike me soc. e pergjithshmeKane pika te perbashketa por edhe dalluse. Pikat e perbashketa jane se te dyjat studjojne shoqerine dhe fenomenet shoqerore.Soc. e pergjithshme studjon institucionet, gjenezen dhefunksionimin e tyre, soc. juridike studjon gjenezen e tedrejtes ne jeten shoqerore

4. Raporti i sociologjise me shkencat tjera shoqerore-Soc juridike ka raporte te theksuara me soc. e pergjithshme. ka raporte edhe me deget tjera te socciologjise si p.sh mesociologjine e informimit dhe sicologjin e artit. Por mendojmese lidhja ne mes te sociologjise religjioze dhe soc. Politikeme sociologjin juridike duhet te jene me te forta dhe te thelluara

5. Dallimet ne mes te soc. juridike dhe te drejtes dogmatike-Dallimi ne mes te sociologjise juridike dhe te drejtes dogmatike nuk eshte ne objektin e studimit, dallimi eshte ne pikpamje ose kendveshtrim. Te njejtin objekt te cilin e drejta dogmatike e studjon nga brenda soc juridike e studion nga jasht, e drejta dogmatike studjon rregullat e drejtes vetem per vete ndersa soc juridike perpiqet qe ti zbuloj shkaqet shoqerore te cilat shkaqe i shkaktojne ppasojat shoqerore te cilat i prodhon ajo.

6. Raporti i soc. juridike me filozofine e se drejtesSociologjia e se drejtes eshte vetem nje pjese e filozofis te sedrejtes. Ndarja e ketyre dy disiplinave u be e pashmangeshme kur sociologjia krijoi metodat e reja si te verejturit masovik, eksperimentin, te cilat njihen si metoda empirike. Mes ketyre disiplinave ekziston ni nderlidhje reciproke dhe ndarja e tyre ne disiplina te veqanta nuk nenkupton edhe mos bashkpunimin ne mes tyre.

7. Raporti i sociologjis juridike me historin e se drejtes dhe tedrejten krahasimore- Historianet e se drejtes si dhe komparativistet studjojne sistemet juridike ne te cilat ata vet nuk marrin pjese sepse ato mund te jene sisteme te se kaluares ose sisteme te shteteve tjera.Sociologjia juridike ne hulumtimet e veta perfshine hulumtimin e se drejtes nga e kaluara dhe nga te drejtat e shteteve tjera me qellim qe te formoj nje drjete me stabile dhe per nje kohe me tegjate. Kshtu soc. juri. e ndryshon apo e transformon his. E shtetit dhe te drejten krahasimore. E drejta krahasiomore nenkupton nje indikacion te dyfishte: ne qeshtjen e krahasimit paralel te teksteve me qellim te perkryerjes se procesit te ligjdhenies.

8. Raporti i soc. juridike me soc. politikeEshte veshtir te behet dallimi ne mes te politikes dhe te drejtessepse parlamentaret e njejte qe votojne per aprovimin e ligjitpercaktojne politiken e vendit gjyqtari I njejte I cili proklamonte drejten formon dominimin si mas shtrengimi per te cilin aiangazhohet qe te aplikoj ne menyren e vet nje politike ndeshkuese.Ne mes antareve te cilet keto dy nocione I vendosin parallel njerite drejten do ta vendos mbi politiken, ndersa politiken mbi te drejten.Pa dyshim se mendimtari i par i cili e vendos te drejten mbi politiken mendon se te drejten pozitive mendimtari i dyte i cili e vendos politiken mbi te drejten mendon ne te drejten natyrore

9. Raporti i soc. juridike me psikologjine juridikeQe te dy kto lemi insistojne ne qeshtje shoqerore ti studjojne ne menyre me efikase dhe ne nje nivel me te larte skencor. Psikologjiajuridike marre ne pergjithsi ka mbetur ne nje shkalle me te ulet te elaborimit per arsye se eshte konstruktuar me vone se sa soc. juridike.Hulumtimin e qeshtjeve te ndyshme soc. juridike I ndihmojne

psikologjia sociale juridike dhe psikologjia juridike e popullit.

10. Psikologjia sociale juridike- kjo studjon fenomenet epsikologjise kolektive si dhe mbledh fenomenet individualepsikologjike, fenomenet e psikologjise interpresonale. Kjoshkence ne praktike eshte e pandare nga sociologjia sepsestudion tema te njejta, perdorin metoda te njejta dhe kanekarakter hulumtuese te njejte

11. Psikologjia juridike e popullit apo e mases- Ne mes tepsikologjise dhe etnologjise eshte krijuar nje disipline e cilaeshte psikologjia e popullit ose e maes e cila mirret me analizen e sjelljeve dominante te nje grupi si te kombit, fisit, klases etj.duke bere ndonje krahasim eventual me grupet tjera krahasusese ne kete menyre psikologjia e mases ka per qellim qe te nxjerr karakterin psikologjik i cili munt te konsiderohet si i perbashket per grupin

12. Tendencat ne drejtesi dhe raporti i tyre ndaj sociologjiseAnalistet juridik pikpamjet e tyre I shprehin ne dy kuptime:ngushte dhe gjere. Pikpamjet e tyre juridike jane identifikuarme rregullat e parimet te cilat i kane aplikuar ne gjykata merastin e marrjes se vendimeve te tyre.Tendenca e shkollesanalitike ishte qe gjykatat ti konsideroj organe te shtetit dhesi te tilla me aktivitetin e tyre ti nenshtrohen te drejtes se shkruar.Normativizmi logjik mbeshtetet ne „idealizmine Kanttit per tembrojtur mundesin e ekzistences se qfardo sociologjie juridikqe nuk eshte asgje tjeter veq nje lulezim i „pozitivizmit juridik“i kombinuar me racionalizmin dogmatik

13. Tendenca ne sociologji dhe raporti i tyre ndaj te drejtes-Pozitivizmi sociologjik te cilin e ka future Ogyst KOnti eshteshprehur ne disa forma shpeshher kunder insipirimve te themeluesve te sociologjise. Per Kontin sociologjia ka kuptim te dyfisht.Ne nje ane eshte shkenve pozitive mbi faktet shoqerore neanen tjeter ajo eshte shkence e pergjithshme, shkene mbishkencat, nje lloj filozofie primare e cila e ka zevendesuarmetafiziken e dikurshme

14. Perpjekjet e Emil Dyrkemit ( 1858-1917)per soc. juridike-ky thell i ka transformuar koncepcionet e Kontit dhe njekohesisht fuqishem i ka hedhur qdo tendenv per formimin e ndonje shkencete re nga natyralizimi, formalizmi apo dogmatizmi metafizik, dhe ne mast e madhe ka kontribuar ne afirimin e soc juridike ne kuaderte sociologjise. Nder deget e veqanta te sociologjise se Dyrkemit jane: Morfologjia sociale, fiziologjia sociale, psikologjia kolektive,sociologjia e pergjithshme. Dyrkemi u ja eliminuar te gjitha pengesat te cilat kane vene para soc. juridike pozitivizmin sociologjik, natyralizmin dhe formalizmin.

15. Maks Veberi dhe Soc. juridike (1864-1920)- Pengesat e fundit te nje zhvillimi permanent te soc. juridike te cilat kane qene ne vet sociologjine jane tejkaluar me reformimin e metodave sociologjike te cilen e ka bere sociologu gjerman Maks Veber.Ai ka kontibuar net e kuptuarit me te mire ne mes te sociologeve dhe juristeve si dhe bashkpunimin ne mes te sociologjise juridike dhe jurisprudences. Veberi eshte larguar me shume nga shkenvat dogmatike- normative.

16. Bengjamin Kordozo- thot se ai nuk mendon te radhitetme ata te cilet mengojne qe ne realitetin shoqeror nuk ka asfar te drejte perveq atyre qe gjenden ne vendimet e gjykates dhe sipas tij duhet te gjendet ai koncept i se drejtes te cilen realiteti mund ta pranon si te vertete

17. Rosko Paund – idea kryesore e ktij mendimtari per qeshtjetj e sociologjise juridike ishte si rezlutat i konfrontimit te drejperdrejte te qeshtjeve sociologjike ( si qeshtja e kontrollit dhe interesave shoqerore) problemeve filozofike (si pragmatizmi dhe teorite eksperimentale te vlerave) problemet e historise se te drejtese dhe ne fund problemet gjate punes se gjykatave amerikane siqe eshte qeshtja e kujdeshshmerise administartive.Normat juridike me teper duhet te merren si drejtues qeshpiejne nga rezlutatet te cilat jane shoqerisht te drejta eme pak nga shabllonet e ngurta dogmatike

18. Monteskieu (1689-1755) Ka bere perpjekeje ti sintetizoj

anet me te rendesishme te Aristotelit me metoden e fizikessociale veqmas formen qe e ka dhene Spinoza.Monteskieu duke e pershkruar permbajtjen konkrete te pervojave juridike te tipeve te ndyshme te civilizimit ka qene ne gjendje qe me me shume fakte sesa paraardhesit e tij per te drejten thot: „Ajo flet per ate qe eshte, jo per at qe duhet te jete“, si dhe nuk i arsyeton traditat vetem i sqaron.

19. Oliver Vendell Holms – vepra e tij „E drejta e pergjithsheme“ (1881). Holmsi ka theksuar nevojen qe juristet me punen e tyre i kthehen studimit objektiv dhe empirik te realitetit shoqeror. Holmsi thot:“Jeta juridike nuk ishte logjika, por pervoja“ permbajtjen e s ciles (pervojes) duhet ta paraqes soc.juridike

20. Aristoteli- Sociologjia juridike mund te gjendet ne verene e tij „Etika e Nikomahut“ ne kapitullin e pare psete tet dhe nente dhe ne vepren „Plitika“. Ne mes te Aristotelit dhe Monteskieut ekziston ni distance e madhe.

21. E drejta sipas Sociologjise JuridikeMe te drejet kuptojme te drejtat e subjekteve te ndryshme qejane te rregulluara me dispozita norma e rregulla te ndryshme. Raportet, sjelljet, kerkesat e individit apo te grupeve tendryshme te cilat konsiderohen si te arsyshme dhe teduken se jane ne pajtim me nje ide te drejtesise.

22. E drejta fleksibile spontane e percaktuar per nje rastNe kete rast dinamika e te drejtes se paorganizuar i nenshtrohet nje numri te vogel te perkufizimeve. Shembull ne kete jane te drejtat spontane te cilat pranohen gjate vlersimit te lire te gjyqtarit.

23. E drejta shoqerore e mases (raporti i saj me te drejten eobligimeve)-E drejta shoqerore qe i integron apo i nderlidhmasat nuk eshte intenzive per nga vlera e saj, por eshte intenzive per nga ndikimi apo dhuna pra vlera per qdo te drejte varet nga masa e grupacioneve apo premtimeve themelore te saj qe nenkupton stabilitetin e fakteve normative ku ze fill fuqia obliguese e se drejtes.

24. E drejta individuale e afrimit E drejta individuale eshte njera prej formave te se drejtes individuale qe eshte me e rralle, sepse pjesa me e madhe e raporteve qe e kane kete karakter me shum jane raporte pasive se sa aktive. Keto raporte nga aspekti i se drejtes jane sterile sepse jane te mbeshtetura ne terheqjen ne mes te gjinive dhe formave te tjera te terheqjes siq eshte kurrshtja per te ditur ose ofruar, simpatia e njeaneshme dhe dashuria.

25. E drejta interindividuale e ndarjes: kjo e drejte burimin eka nga mosmarrveshjet, konfliktet, garat lufarake e cila ka per qellim qe te bej rregullimin e konflikteve e te lufterave dhe kjo eshte shembull tipik i drejtes se luftes. E drejta interindividuale nuk eshte forma e vetme e se drejtes individuale. Ekzistojne edhe forma tjera si:e drejta e afrimit dhe e drejta individuale e perzier.

26. E drejta individuale e struktures se perzier me te cilen vihet ne drejtpeshim ndarja dhe afrimi – Kjo forme e se drejtes individuale eshte me e perhapur. Kjo eshte forma e se drejtes me te cilen kryesisht mendohet kur e drejta individuale dhe e drejta intergrupore e kundershtojne te drejten shoqerore

27. E drejta shoqerore e bashkesive te ngushta- Meqenesebashkesit e ngushta paraqesin shkallen me te larte te shoqerizimit te pjeserishem dhe shkallen eme te ulet te ndikimit, e drejta shoqerore e cila ze fill nga kjo bashkesi duhet te jete ne shkalle me te larte te vlefshmerise se saj, ndersa dhuna dhe presioni kane shkalle me te ulet te ndikimit. SHoqerizimi ne forme te bashkesive eshte me pak I sigurte dhe me I dobet se sa shoqerizimi ne bashkesi.

28. E drejta e organizuar dhe e paorganizuar - qdo e drejte eorganizuar qdo her gjendet ne nje shkalle me te larte se sa e drejta e paorganizuar. E drejta e organizuar ne skematizim apo projektin e vet asnjeher nuk mund ta shpreh ne menyr te plote te drejten e paorganizuar e cila eshte me dinamike dhe me e pasur ne permbajtje.E drejta e paorganizuar mund te ekzistoj edhe pa mbulesen e jashteme te drejtes se organizuar, qka per te drejten e organizuar nuk vlen.

29. E drejta e organizimit te mases: funksionimi i intenzitetit me te dobet me ate me intenziv te bashkesive te ngushta megjithate perfaqsojne nje mase me te papershtatshme per afrimin dhe organizimin e superstruktures. Kjjo beht per arsy se superstruktura nuk i pergjigjet mases se unifikimit te infrastruktures se vet spontane, kjo mase e unitetit ne mes te superstruktures

dhe infrastruktures eshte me intezive sesa te masa dhe me pak intenzive sesa bashkesit e ngushta.

30. E drejta e organizimit te bashkesive- e drejta spontane ebashkesise e cila eshte nje drejtpeshim i te drejtes objektive dhe subjektive te te drejtave konkrete te cilat per bashkesine jane karakteristike dhe paraqiten veshtirsi me te vogla ne sferen e organizimit sesa ne qfardo te drejte tjeter spontane