Słownik interaktywny o wodzie

223
Słownik interaktywny Słownik interaktywny o wodzie o wodzie Spis Haseł Źródła

description

Słownik interaktywny o wodzie. Spis Haseł Źródła. A Algi aluwium Asocjacja Asymilacja wody Autodysocjacja B Backflow Back Pressure Back siphonage Bakteryjne zanieczyszczenie wody Bed load Bilans wodny Bioakumulacja Biocyd Biomonitoring - PowerPoint PPT Presentation

Transcript of Słownik interaktywny o wodzie

Page 1: Słownik interaktywny o wodzie

Słownik interaktywnySłownik interaktywnyo wodzieo wodzie

Spis Haseł

Źródła

Page 2: Słownik interaktywny o wodzie

Hasła:Hasła: AAlgialuwiumAsocjacjaAsymilacja wodyAutodysocjacja BBackflow Back Pressure Back siphonageBakteryjne zanieczyszczenie wody Bed loadBilans wodnyBioakumulacjaBiocydBiomonitoring BioremediacjaBudowa polarnabuforBzt CChloraminy Powrót Dalej

Energia kinetycznaErozjaEutroficznyEutrofizacja fFitoplanktonFotosynteza gGeotermalne wodyGestosc wody hH2oHolding pondHydratyHydrofilowyHydrofobowyHydrogeologiaHydrografhydrolizaHydrosfera

Chlodnia kominowachztCisnienie hydrosttyczneCisnienie krytyczneCzas kontaktuCzas zatrzymania DDealkanizacjaDeflouryzacjaDekarbonizacjaDenitryfikacjaDetergentDestylacjaDezynfekcjaDipolDomowy sys. Dop. WodyDorzeczeDwuweglany EElektrodializaElektrolitElektrownia wodnaEnergia geotermalna

Page 3: Słownik interaktywny o wodzie

IIloczyn jonowyIndykacyjny organizmIndykacyjny testIndykatorInfiltracja Infrastruktura oczyszczajaca jJakosc wodJednostka tworzaca kolonieJezioro KKatodaKapilarna strefaKapilarne membranyKapilarne zjawiskoKondensatKonsumpcyjne zuzycie wodyKonwencjonalny system kanalizacjiKorozyjnosc

KwasowoscKlasy czystosci wodKlasa IKlasa IIKlasa IIIKlasa IVKlasa V LLagunaLaguna napowietrznaLepkoscLimnologiaLinie transmisyjneLodowiec MMasa czasteczkowaMech. NapowietrzanieMezotroficznyMetnoscMiareczkowanieMorze nNapiecie powierzchnioweNapowietrzanieNawadnianieNawilzanieNieprzepuszczalny

OOBIEG WODYOceanOcena jakosciowa wodyOcena ilosciowa wodyOdgazowywanieOdplyw miejskiOdwrócona osmozaOsadnik tubowyOsadyOsady miejskieOszczedzanie wody PPamiec wodyPlywy morskiePodchloryn wapniaPoglebianiePojem. Neutralizacji kwasow(cna)PorypowinowactwoPrawo archimedesaPrawo pascalaprad

Wstecz Dalej

Page 4: Słownik interaktywny o wodzie

Strefa nienasyconaSuszaSystem wodny duzySystem wodny sredni

TTemperatura krytycznaTemperatura topnieniaTlen rozpuszczonyToksyczne zanieczyszczeniatranspiracjaTwardoSC Wody:niewęglanowa

ogólna

węglanowa

UUtlenialnosc wodyUtlenianie za pomoca

uvUzycie energii hydroelektrycznej

Prady morskieProba zbiorczaPrzemiany fazowePodział morzPubliczny system wodnyPunkt potrojny RRecyrkulacjaRetencja w obnizeniachrodzaje rzekRodzaje wódAdhezyjnaAmoniakalnaCiężkaDemineralizowanaDestylowanaGłębinowaGorzkaGruntoweKotłowaKrystalizacyjnaMiękkaOligoceńskaOpadowaPitnaPogazowa

PowierzchniowePrzemysłowaSłodkieSłoneTwardaUtlenionaWapiennaWodociągowaZaskórneŹródlaneRozlewiskoRozpuszczalnosc wodnaRozszezalnosc cieplnaRzeka ssedymentacjaSposoby oczyszczaniabiologicznechemicznemechaniczneSTANY SKUPIENIACiekłyPara WodnaStałystezenieStrefa bentosu

Wstecz Dalej

Page 5: Słownik interaktywny o wodzie

WWapnoWarstwa wodonosnaWawozWietrzenie chem.WlAsCIWOsCI WODYWodnyWplywWspolczynnik wodoprzepuszczalnosciWyciekWylotWyrzutnik ZZANIECZYSZCZENIA WODYkomunalnepowodujące „niedogodnosc”przemysłowerolniczeskładnikami odżywczymitermalneZasadowoscZastrzykZawor kontrolnyZbiornik napowietrzajacyZbiornik utleniajacy

ZIEMIAZlewniaZrzut do gruntuZrzut miejski

Wstecz Strona Główna

Page 6: Słownik interaktywny o wodzie

Algi…Algi…

Jedno- lub wielokomórkowe organizmy występujące powszechnie w wodach powierzchniowych. Produkują one własne substancje odżywcze w procesie fotosyntezy. Grupa alg jest podzielona na algi zielone i algi niebieskie. Niebieskie mogą być niebezpieczne dla zdrowia człowieka. Nadmierny wzrost alg może powodować nieprzyjemny smak i zapach wody. Rozkład alg zmniejsza dostęp tlenu w wodzie

Powrót

Page 7: Słownik interaktywny o wodzie

Aluwium…Aluwium…

Osad nagromadzony w wyniku procesów erozji, zwykle w strumieniach.  Ujemnie naładowany jon powstały w wyniku dysocjacji soli, kwasów lub zasad w

roztworze.

Powrót

Page 8: Słownik interaktywny o wodzie

Asocjacja…Asocjacja…

to wiązanie się pojedynczych cząsteczek związków chemicznych w zespoły cząsteczkowe (asocjaty). Asocjacja występuje przede wszystkim w czystych cieczach i ich mieszaninach, (np. w wodzie i alkoholu metylowym ).

Powrót

Page 9: Słownik interaktywny o wodzie

Asymilacja…Asymilacja…

Zdolność wody do samooczyszczania się z zanieczyszczeń

Zdolność naturalna wody do przyswajania ścieków lub toksycznych materiałów bez negatywnego wpływu i szkód dla wodnych organizmów lub ludzi.  

Powrót

Page 10: Słownik interaktywny o wodzie

AutodysocjacjaAutodysocjacja

autoprotoliza wody to samorzutna dysocjacja elektrolityczna cząsteczek H2O zachodząca w wodzie ciekłej, rodzaj dysocjacji elektrolitycznej, w której czysty (ciekły) związek chemiczny w postaci cząsteczkowej rozpada się na jony pod wpływem innych cząsteczek tego samego związku, pełniąc przy tym rolę zarówno kwasu jak zasady. Autodysocjacja tego typu jest możliwa, gdyż cząsteczki wody mają budowę polarną. Polarność wody czyni ją dobrym rozpuszczalnikiem substancji polarnych (np. słabe elektrolity) oraz jonowych (sole) dzięki hydratacji powstałych jonów.

Powrót

Page 11: Słownik interaktywny o wodzie

Backflow Backflow

Przepływ wody w medium w kierunku przeciwnym do normalnego. Przepływ jest często zawracany w systemach oczyszczania, jeśli woda  jest mocno zanieczyszczona.

Powrót

Page 12: Słownik interaktywny o wodzie

Back PressureBack Pressure

Ciśnienie, które powoduje "backflow" wody (przepływ w odwrotnym kierunku) do miejsca dostarczania wody, jeśli ciśnienie w systemie użytkownika wody jest wyższe niż to w systemie publicznym.

Powrót

Page 13: Słownik interaktywny o wodzie

Back siphonageBack siphonage

Odwrócone sączenie się wody w systemie dystrybucji.

Powrót

Page 14: Słownik interaktywny o wodzie

Bakteryjne Bakteryjne zanieczyszczenie Wodyzanieczyszczenie Wody

Obecność niechcianych bakterii w wodzie

Powrót

Page 15: Słownik interaktywny o wodzie

Bed Load…Bed Load…

Cząsteczki osadu zalęgające na lub blisko dna kanału, które są pchane lub toczone wzdłuż przez przepływ wody. 

Powrót

Page 16: Słownik interaktywny o wodzie

Bilans Wodny…Bilans Wodny… jest to zestawienie strat i zysków wody w ciągu roku

hydrologicznego (od listopada do października)

STRATY WODNESTRATY WODNE*Parowanie *Wsiąkanie*Odpływ

powierzchniowy i podziemny do sąsiednich terenów

ZYSKI WODNEZYSKI WODNE

**Opady atmosferyczne

**Pozostałościpoprzedniego okresu

**Dopływ powierzchniowy

lub podziemny z sąsiednich terenów Powrót

Page 17: Słownik interaktywny o wodzie

Bioakumulacja…Bioakumulacja…

Wzrost stężenia związków w żywych organizmach w wyniku pobierania zanieczyszczonej wody, powietrza, pożywienia przy wolnym metabolizmie i wydalaniu.

Powrót

Page 18: Słownik interaktywny o wodzie

Biocyd…Biocyd…

Związek chemiczny toksyczny dla mikroorganizmów. Są one często używane do eliminowania bakterii i innych mikroorganizmów z wody.

Powrót

Page 19: Słownik interaktywny o wodzie

Biomonitoring Biomonitoring

Użycie żywych organizmów do określenia czy ścieki nadają się do zrzutu do odbiorników oraz do określania jakości wody w dole strumienia od miejsca zrzutu ścieków

Powrót

Page 20: Słownik interaktywny o wodzie

BioremediacjaBioremediacja

Biologiczne oczyszczanie wody i osadów, poprzez indukowanie rozkładu materii organicznej i wodorowęglanów do dwutlenku węgla i wody. 

Powrót

Page 21: Słownik interaktywny o wodzie

Budowa Polarna…Budowa Polarna…

Budowa polarna cząsteczki polega na tym, iż elektrony przesuwają się w jedną stronę tej cząsteczki – w wodzie wiązanie kowalencyjne spolaryzowane skierowane jest w kierunku atomu tlenu. Na skutek tego atom tlenu ma ładunek ujemny, natomiast atomy wodoru posiadają ładunek dodatni. Atom tlenu przyciąga atomy wodoru sąsiedniej cząsteczki – wtedy powstaje wiązanie wodorowe.

Powrót

Page 22: Słownik interaktywny o wodzie

Bufor…Bufor…

Substancja, która reaguje z wodorem lub jonami hydroksylowymi w roztworze, aby zapobiegać zmianom pH. 

Powrót

Page 23: Słownik interaktywny o wodzie

BZT-Biologiczne BZT-Biologiczne Zapotrzebowanie na Tlen Zapotrzebowanie na Tlen

(BOD)(BOD)

Ilość tlenu (w mg/L) potrzebna do rozkładu materii organicznej przez mikroorganizmy w warunkach laboratoryjnych. Używana do określania zanieczyszczenia wody materią organiczną. 

Powrót

Page 24: Słownik interaktywny o wodzie

ChloraminyChloraminy

Chemiczne kompleksy składające się z chloru i amoniaku. Służą  jako środki odkażające wody zamiast chloru w publicznych urządzeniach dostarczania wody, ze względu na to, że chlor może łączyć materie organiczną tworząc niebezpieczne produkty. Forma ich występowania zależy od fizyko-chemicznych właściwości wody.

Powrót

Page 25: Słownik interaktywny o wodzie

Chłodnia kominowaChłodnia kominowa

Wysoka wieża używana do przenoszenie ciepła w wodzie chłodzącej z elektrowni lub fabryki do atmosfery albo poprzez bezpośrednie parowanie lub przez konwekcje i przewodzenie

Powrót

Page 26: Słownik interaktywny o wodzie

CHZT- Chemiczne CHZT- Chemiczne zapotrzebowanie na tlenzapotrzebowanie na tlen

Ilość tlenu zużywana (w mg/L) w procesie utleniania substancji organicznej i utleniającej się w warunkach laboratoryjnych. Używana do określania całkowitej zawartości substancji organicznej i nieorganicznej w zanieczyszczonej wodzie. W przeciwieństwie do BZT, prawie wszystkie substancje moga zostać utlenione.  Powrót

Page 27: Słownik interaktywny o wodzie

CIŚNIENIE HYDROSTATYCZNE

Jest to ciśnienie, jakie wywiera na otaczające ciała ciecz nie będąca w ruchu.

Rozprzestrzenianie się ciśnienia hydrostatycznego w płynie opisuje prawo Pascala oraz wpływ sił masowych w tym grawitacji.

Wzór:p = ρcieczy · g· h

Znaczenie symboli: p – ciśnienie hydrostatyczne (w ukł. SI w

paskalach g – przyspieszenie grawitacyjne (ziemskie) (w

ukł. SI w m/s2)h – głębokość zanurzenia w cieczy (w ukł. SI w

metrach)Powrót

Page 28: Słownik interaktywny o wodzie

CIŚNIENIE KRYTYCZNE

Ciśnienie krytyczne jest to ciśnienie pary nasyconej w temperaturze krytycznej.

Powrót

Page 29: Słownik interaktywny o wodzie

Czas kontaktuCzas kontaktu

Długość czasu w jakim dana substancja jest w kontakcie z woda, przed usunięciem jej w wyniku filtracji lub reakcji chemicznej.

Powrót

Page 30: Słownik interaktywny o wodzie

Czas zatrzymaniaCzas zatrzymania

Właściwy czas, w którym mała ilość wody znajduje się w osadniku lub w urządzeniu gdzie zachodzi wytrącanie. W zbiornikach do przechowywania termin oznacza długość czasu, w którym woda będzie przechowywana. 

Powrót

Page 31: Słownik interaktywny o wodzie

DealkanizacjaDealkanizacja

Każdy proces służący zmniejszeniu zasadowości wody. 

Powrót

Page 32: Słownik interaktywny o wodzie

DefluoryzacjaDefluoryzacja

Usuwanie fluorków z wody pitnej, aby uniknąć uszkodzeń zębów. 

Powrót

Page 33: Słownik interaktywny o wodzie

DekarbonizacjaDekarbonizacja

Proces usuwania dwutlenku węgla z wody, przy użyciu tak zwanych "contact to towers" lub "air scrubbers".

Proces, podczas którego dwutlenek węgla jest wprowadzany w postaci bąbelków do wody oczyszczanej w celu obniżenia jej pH. 

Powrót

Page 34: Słownik interaktywny o wodzie

  DenitryfikacjaDenitryfikacja

Usuwanie azotu i produktów azotu z wody w celu osiągnięcia danych standardów jakości wody. 

Powrót

Page 35: Słownik interaktywny o wodzie

DetergentDetergent

Rozpuszczalny w wodzie środek czyszczący, inny niż mydło. 

Powrót

Page 36: Słownik interaktywny o wodzie

DestylacjaDestylacja

Metoda oczyszczania wody, podczas której woda jest doprowadzana do wrzenia a następnie kondensowana (skraplana) w osobnym zbiorniku. Zanieczyszczenia o wyższej od wody temperaturze wrzenia nie parują i pozostają w kolbie do wrzenia.

Powrót

Page 37: Słownik interaktywny o wodzie

DezynfekcjaDezynfekcja

Oczyszczanie cieczy lub powierzchni; wiele technik dostępnych, np. dezynfekcja ozonem. Często wiąże się z usuwaniem obecnych mikroorganizmów z użyciem biocydu. 

Powrót

Page 38: Słownik interaktywny o wodzie

DipolDipol

z gr. dipolos - dwa bieguny) to układ dwóch różnoimiennych ładunków.

Powrót

Page 39: Słownik interaktywny o wodzie

Domowy/ indywidualny Domowy/ indywidualny system dostarczania system dostarczania

wodywody

System doprowadzania wody do indywidualnego użytkownika/domu.

Powrót

Page 40: Słownik interaktywny o wodzie

DorzeczeDorzecze

Obszar interakcji pomiędzy rzeka a przybrzeżnymi wodami, gdzie w wyniku plywow i przepływu rzeki wody słodkie i słone mieszają się. Dlatego woda w zlewni ma zwykle słonawy charakter. 

Powrót

Page 41: Słownik interaktywny o wodzie

Dwuwęglany Dwuwęglany

Sole zawierające anion HCO3-. Kiedy dodawany jest kwas, jon ten rozpada się na H2O i CO2, i działa jak bufor.

Powrót

Page 42: Słownik interaktywny o wodzie

ElektrodializaElektrodializa

Proces używający prądów elektrycznych aplikowanych do membran przepuszczalnych, w celu usunięcia minerałów z wody. 

Powrót

Page 43: Słownik interaktywny o wodzie

ElektrolitElektrolit

Substancja, która dysocjuje kiedy znajduje się w wodzie. 

Powrót

Page 44: Słownik interaktywny o wodzie

ElektrolizaElektroliza

Proces, w którym energia elektryczna zamienia się na energie chemiczna. Proces zachodzi w elektrolicie, roztworze wodnym lub rozpuszczającej się soli, który daje jonom możliwość przemieszczania się pomiędzy dwoma elektrodami. Elektrolit zapewnia powiązanie pomiędzy dwoma elektrodami podłączonymi pod prąd. Jeśli zaaplikujesz prąd elektryczny, jony naładowane dodatnio wędrują do katody, a te naładowane ujemnie migrują do anody. Na elektrodach kationy zostają zredukowane, a aniony utleniane. 

Powrót

Page 45: Słownik interaktywny o wodzie

Elektrownia WodnaElektrownia Wodna Zakład przemysłowy zamieniający energię spadku

wody na elektryczną. Elektrownie wodne dzieli się na: "duże" i "małe", przyjmując, że małe elektrownie wodne (określane skrótem MEW) to te o mocy poniżej 5 MW. Podział ten jest dość umowny (w Skandynawii i Szwajcarii granicą są 2 MW, a w USA 15 MW), ale dość ważny, gdyż MEW są zaliczane do niekonwencjonalnych, odnawialnych i ekologicznych źródeł energii. Natomiast duże elektrownie wodne są tak na świecie rozpowszechnione (20% światowej produkcji energii elektrycznej), że traktowane są często jako konwencjonalne źródło energii, a duży stopień ingerencji w środowisko naturalne powstrzymuje wielu badaczy od nazywania dużych elektrowni wodnych ekologicznymi. Elektrownie wodne można także podzielić na elektrownie przepływowe produkujące energię elektryczną oraz elektrownie szczytowo-pompowe, które służą głównie do magazynowania energii elektrycznej wyprodukowanej w inny sposób. Powrót

Page 46: Słownik interaktywny o wodzie

Energia Geotermalna Energia geotermalna jest to energia

zakumulowana w głębi Ziemi w postaci gorących skał i wód. Jest ona praktycznie niewyczerpalna gdyż pochodzi z wnętrza Ziemi w wyniku konwekcji i przewodzenia. Geotermia opiera się na gorących skałach lub wodach poniżej 1000 m, na mniejszych głębokościach temperatury skał i wód nadają się jedynie do wykorzystania w płytkiej geotermii wspomaganej przez pompy ciepła. Źródłem ciepła wnętrza Ziemi są reakcje rozpadu pierwiastków promieniotwórczych 238U, 235U, 232Th oraz 40K. Rocznie Ziemia traci 1021 J ciepła. Skorupa ziemska zbudowana jest ze skał osadowych i wulkanicznych o różnej przewodności cieplnej. Im skorupa jest bardziej skonsolidowana i starsza tym stanowi lepszy ekran dla przewodnictwa ciepła.

Energię geotermalną na szeroką skalę wykorzystuje się w Islandii, a w Polsce m.in. na obszarze Podhala. Powrót

Page 47: Słownik interaktywny o wodzie

Energia kinetyczna Energia poruszającej się wody.

Powrót

Page 48: Słownik interaktywny o wodzie

ErozjaErozja

"Ścieranie" powierzchni ziemi pod wpływem działania wiatru, wody, lodu, lub innych czynników geologicznych. Erozja to zjawisko naturalne zachodzące pod wpływem czynników pogodowych lub odpływu ale jest ono zwykle wzmożone przez działalność człowieka. 

Powrót

Page 49: Słownik interaktywny o wodzie

Eutroficzny Eutroficzny

Odnoszący się do wody bogatej w składniki odżywcze takie jak azot czy fosfor

Powrót

Page 50: Słownik interaktywny o wodzie

EutrofizacjaEutrofizacja

Wzbogacenie wody, co powoduje nadmierny rozwój roślinności wodnej i wzrastającą aktywność mikroorganizmów beztlenowych. W wyniku tego poziom tlenu w wodzie spada tworząc niesprzyjające warunki dla życia tlenowych organizmów wodnych.

Powrót

Page 51: Słownik interaktywny o wodzie

Fitoplankton Fitoplankton

Wolno pływające, zwykle mikroskopijne rośliny wodne. 

Powrót

Page 52: Słownik interaktywny o wodzie

FotosyntezaFotosynteza

Proces przekształcenia wody i dwutlenku węgla w węglowodany. Zachodzi w obecności chlorofilu i jest aktywowany przez światło słoneczne. W wyniku tego procesu uwalniany jest tlen. Jedynie rośliny i ograniczona liczba mikroorganizmów może przeprowadzać fotosyntezę. 

Powrót

Page 53: Słownik interaktywny o wodzie

Gęstość WodyGĘSTOŚĆ WODY W ZALEŻNOŚCI OD TEMPERATURY:

• Woda (0ºC)999,84 kg/cm3

• Woda (3,9834ºC)1000,00 kg/cm3

• Woda (5°C)999,97 kg/cm3

• Woda (10°C)999,70 kg/cm3

• Woda (15°C)999,10 kg/cm3

• Woda (20°C)998,21 kg/cm3

• Woda (25°C)997,04 kg/cm3

• Woda (30°C)995,65 kg/cm3

• Woda (40°C)992,22 kg/cm3

• Woda (50°C)988,03 kg/cm3

• Woda (60°C)983,22 kg/cm3

• Woda (70°C)977,78 kg/cm3

• Woda (80°C)971,82 kg/cm3

• Woda (90°C)965,35 kg/cm3

• Woda (100°C)958,40 kg/cm3

Powrót

Page 54: Słownik interaktywny o wodzie

Geotermalne Wody Wody o wysokich temperaturach, zgromadzonymi w

zbiornikach podziemnych w postaci warstw geotermalnych (warstwy geotermalne są to warstwy skał, których pory i szczeliny wypełnia woda). Wysoka temperatura wód geotermalnych pochodzi z wnętrza Ziemi. W płynnej magmie, z której zbudowany jest płaszcz naszej planety, zgromadzone są olbrzymie ilości energii cieplnej. Energia ta pochodzi jeszcze z czasów kształtowania się planety oraz uzupełniana jest w wyniku wypromieniowania energii podczas rozpadu pierwiastków promieniotwórczych, znajdujących się w skalach i w magmie. Wierzchnie warstwy skał, zwane skorupą ziemską, ogrzewane są od warstw znajdujących się głębiej. Im głębszy otwór w skorupie ziemskiej, tym wyższe panują w nim temperatury. Woda transportuje energię cieplną z wnętrza Ziemi na jej powierzchnię. Niektóre wody geotermalne obok wysokiej temperatury i dużej wydajności, posiadają niską mineralizację, co korzystnie wpływa na proces ich eksploatacji

Powrót

Page 56: Słownik interaktywny o wodzie

"Holding Pond" "Holding Pond" (retencyjny zbiornik)(retencyjny zbiornik)

Zbiornik wodny, zwykle zbudowany z ziemi, do przetrzymywania wody zanieczyszczonej

Powrót

Page 57: Słownik interaktywny o wodzie

Hydraty…Hydraty… Hydrat inaczej wodzian (sól uwodniona) - pojęcie

dwuznaczne oznaczające:• W chemii organicznej jest to każdy związek

chemiczny otrzymany na skutek reakcji addycji wody - w hydratach w tym sensie nie występują wolne cząsteczki wody, lecz do związku przyłączają się osobno atomy wodoru i grupy hydroksylowej, pochodzące ze zdysocjowanej wody.

• W chemii nieorganicznej jest to związek chemiczny lub układ supramolekularny, który zawiera w swojej strukturze cząsteczki wody zaokludowane w jego sieci krystalicznej lub względnie trwale połączone wiązaniami wodorowymi, a nie wiązaniami kowalencyjnymi. Hydraty w tym sensie są często tworzone przez sole nieorganiczne. Niektóre związki organiczne również są zdolne do tworzenia tego rodzaju hydratów.

Powrót

Page 58: Słownik interaktywny o wodzie

HydrofilowyHydrofilowy

Mający powinowactwo do wody.

Powrót

Page 59: Słownik interaktywny o wodzie

Hydrofobowy Hydrofobowy

Nie mający powinowactwa do wody.

Powrót

Page 60: Słownik interaktywny o wodzie

Hydrogeologia Hydrogeologia

Nauka chemii i ruchu wody gruntowej. 

Powrót

Page 61: Słownik interaktywny o wodzie

Hydrograf Hydrograf

Graf przedstawiający ilość wody przepływającej w danym punkcie jako funkcja czasu. 

Powrót

Page 62: Słownik interaktywny o wodzie

HydrolizaHydroliza

Rozpad związków organicznych w reakcji z wodą.

Powrót

Page 63: Słownik interaktywny o wodzie

Powrót

Hydrosfera…Hydrosfera… Hydrosfera jest wodną powłoką Ziemi przenikającą

atmosferę i skorupę ziemską. Obejmuje wody występujące w przyrodzie w postaci gazowej, ciekłej i stałej. Hydrosferę stanowią: oceany, morza, jeziora, rzeki, bagna, pokrywa śnieżna, lodowce kontynentalne (lądolody), lodowce górskie, lód gruntowy (trwała marzłoć), wody podziemne oraz para wodna występująca w atmosferze (w troposferze) i skorupie ziemskiej.

Woda pokrywa ponad 70% powierzchni ziemi

Page 64: Słownik interaktywny o wodzie

Iloczyn Jonowy WodyIloczyn Jonowy Wody Iloczyn jonowy wody jest uproszczonym

wyrażeniem opisującym równowagę dynamiczną określoną przez prawo działania mas Guldberga i Waagego, w którym formalnie rzecz biorąc należałoby jeszcze uwzględnić aktywność cząsteczek niezdysocjowanych. W przypadku bardzo słabych elektrolitów takich jak woda, ze względu na słabą dysocjację stężenie cząsteczek niezdysocjowanych pozostaje praktycznie stałe i dlatego można je pominąć. Dla wody w 20°C stężenie jonów hydroniowych i wodorotlenowych jest rzędu 10-7 mol/dm3, co odpowiada stopniowi dysocjacji ok. 2·10-7% zdysocjowanych cząsteczek wody - autodysocjacja wody nie ma zatem praktycznie żadnego wpływu na stężenie molowe niezdysocjowanej wody w wodzie destylowanej, które wynosi ok. 55 mol/dm3 Powrót

Page 65: Słownik interaktywny o wodzie

Indykacyjny organizm Indykacyjny organizm (indykator biologiczny)(indykator biologiczny)

Mikroorganizmy takie jak formy E.Coli, których obecność wskazuje na zanieczyszczenie lub obecność innych szkodliwych dla człowieka mikroorganizmów.

Powrót

Page 66: Słownik interaktywny o wodzie

Indykacyjny test Indykacyjny test

Test pod względem specyficznego zanieczyszczenia, grupy zanieczyszczeń, lub innych związków śwadczacych o obecności innych elementów w wodzie. 

Powrót

Page 67: Słownik interaktywny o wodzie

Indykator Indykator

Każda biologiczna jednostka, wspólnota lub proces, których cechy charakterystyczne wskazują na istnienie specyficznych warunków środowiskowych lub obecność zanieczyszczeń. 

Powrót

Page 68: Słownik interaktywny o wodzie

Infiltracja Infiltracja

Penetracja wody do/w medium, np. w glebie. 

Powrót

Page 69: Słownik interaktywny o wodzie

Infrastruktura Infrastruktura oczyszczającaoczyszczająca

Obiekt lub sieć do zbierania, oczyszczania i zrzucania ścieków.

Powrót

Page 70: Słownik interaktywny o wodzie

Jakość wod Jakość wod

Warunki/stan wody w odniesieniu do zanieczyszczeń. 

Powrót

Page 71: Słownik interaktywny o wodzie

Jednostka tworząca Jednostka tworząca koloniekolonie

Colony Forming Units (ang.). Miara określająca ilość mikroorganizmów w wodzie. 

Powrót

Page 72: Słownik interaktywny o wodzie

Jezioro…Jezioro… śródlądowy zbiornik wody znajdujący

się w obniżeniu terenu. Jeziora powstałe dzięki siłom natury określamy jako naturalne, natomiast utworzone przez człowieka nazywany jeziorami sztucznymi.

Powrót

Page 73: Słownik interaktywny o wodzie

KatodaKatoda

Miejsce w procesie elektrolizy, gdzie kationy w roztworze są neutralizowane przez elektrony które otaczają powierzchnie lub wchodzą w powtórna reakcje z wodą. 

Powrót

Page 74: Słownik interaktywny o wodzie

Kapilarna strefaKapilarna strefa

Obszar w glebie nad poziomem wody gruntowej, gdzie woda może się lekko podnosić w wyniku sił kohezji w czasie zjawiska kapilarnego. 

Powrót

Page 75: Słownik interaktywny o wodzie

Kapilarne membrany Kapilarne membrany

Membrany o grubości około ludzkiego włosa, używane do Odwróconej Osmozy (RO), nanofiltracji, ultrafiltracji i mikrofilatracji.  

Powrót

Page 76: Słownik interaktywny o wodzie

Kapilarne zjawisko Kapilarne zjawisko

Woda podnosząca się w obiektach o małym wymiarze charakterystycznym (np. rurki kapilarne). Wynika to z sił adhezji, kohezji i napięcia powierzchniowego

Powrót

Page 77: Słownik interaktywny o wodzie
Page 78: Słownik interaktywny o wodzie

Klasa IKlasa I Wody w tej klasie charakteryzują się bardzo dobrą Wody w tej klasie charakteryzują się bardzo dobrą

jakością: jakością:

a)a) spełniają wymagania określone dla wód spełniają wymagania określone dla wód powierzchniowych wykorzystywanych do powierzchniowych wykorzystywanych do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia, w przypadku ich uzdatniania sposobem spożycia, w przypadku ich uzdatniania sposobem właściwym dla kategorii A1,właściwym dla kategorii A1,

b)b) wartość wskaźników jakości wody nie wskazują wartość wskaźników jakości wody nie wskazują na żadne oddziaływanie antropogeniczne.na żadne oddziaływanie antropogeniczne.

Powrót

Page 79: Słownik interaktywny o wodzie

Klasa IIKlasa II

Wody w tej klasie można określić jako wody o Wody w tej klasie można określić jako wody o charakterze dobrym:charakterze dobrym:

a)a) spełniają w odniesieniu do większości jakości spełniają w odniesieniu do większości jakości wody wymagania określone dla wód wody wymagania określone dla wód powierzchniowych wykorzystywanych do powierzchniowych wykorzystywanych do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia, w przypadku ich uzdatniania sposobem spożycia, w przypadku ich uzdatniania sposobem właściwym dla kategorii A2, właściwym dla kategorii A2,

b)b) wartość biologicznych wskaźników jakości wartość biologicznych wskaźników jakości wody wskazują na niewielki wpływ oddziaływania wody wskazują na niewielki wpływ oddziaływania czynników antropogenicznychczynników antropogenicznych

Powrót

Page 80: Słownik interaktywny o wodzie

Klasa IIIKlasa III

Wody w danej klasie określić można jako wody Wody w danej klasie określić można jako wody zadowalające: zadowalające:

a)a) spełniają wymagania określone dla wód spełniają wymagania określone dla wód powierzchniowych wykorzystywanych do powierzchniowych wykorzystywanych do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia, w przypadku ich uzdatniania sposobem spożycia, w przypadku ich uzdatniania sposobem właściwym dla kategorii A2, właściwym dla kategorii A2,

b)b) wartość biologicznych wskaźników jakości wartość biologicznych wskaźników jakości wody wskazują na umiarkowany wpływ wody wskazują na umiarkowany wpływ oddziaływania czynników antropogenicznychoddziaływania czynników antropogenicznych

Powrót

Page 81: Słownik interaktywny o wodzie

Klasa IVKlasa IV Wody tej klasy scharakteryzować można jako Wody tej klasy scharakteryzować można jako

niezadowalającej jakości:niezadowalającej jakości: a)a) spełniają wymagania określone dla wód spełniają wymagania określone dla wód

powierzchniowych wykorzystywanych do zaopatrzenia powierzchniowych wykorzystywanych do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia, w ludności w wodę przeznaczoną do spożycia, w przypadku ich uzdatniania sposobem właściwym dla przypadku ich uzdatniania sposobem właściwym dla kategorii A3, kategorii A3,

b)b) wartość biologicznych wskaźników jakości wody wartość biologicznych wskaźników jakości wody wskazują, na skutek oddziaływań antropogenicznych, wskazują, na skutek oddziaływań antropogenicznych, zmiany ilościowe i jakościowe w populacjach zmiany ilościowe i jakościowe w populacjach biologicznych.biologicznych.

Powrót

Page 82: Słownik interaktywny o wodzie

Klasa VKlasa V

Wody danej klasy identyfikować można z wodami Wody danej klasy identyfikować można z wodami złej jakości: złej jakości:

a)a) nie spełniają wymagań określonych dla wód nie spełniają wymagań określonych dla wód powierzchniowych wykorzystywanych do powierzchniowych wykorzystywanych do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia,spożycia,

b)b) wartość biologicznych wskaźników jakości wartość biologicznych wskaźników jakości wody wykazują na skutek oddziaływań wody wykazują na skutek oddziaływań antropogenicznych, zmiany polegające na zaniku antropogenicznych, zmiany polegające na zaniku występowania znacznej części populacji występowania znacznej części populacji biologicznych.biologicznych.

Powrót

Page 83: Słownik interaktywny o wodzie

Kondensat Kondensat

Woda uzyskana w wyniku skondensowania pary wodnej

Powrót

Page 84: Słownik interaktywny o wodzie

Konsumpcyjne zużycie Konsumpcyjne zużycie wodywody

Woda pochodząca z dostępnych systemów dostarczania wody bez zwrotu do odbiorników; woda używana w produkcji, rolnictwie, i przygotowywaniu żywności.

Powrót

Page 85: Słownik interaktywny o wodzie

Konwencjonalny system Konwencjonalny system kanalizacji kanalizacji

System tradycyjnie używany do kolekcjonowania ścieków miejskich (na zasadzie grawitacji) i transportowania ich do centralnego pierwsza- lub drugorzędnego oczyszczania przed zrzutem do wód powierzchniowych.

Powrót

Page 86: Słownik interaktywny o wodzie

KorozyjnośćKorozyjność

Zdolność wody do rozpuszczania i rozkładania pewnych substancji, szczególnie metali. 

Powrót

Page 87: Słownik interaktywny o wodzie

Kwasowość Kwasowość

Ilościowa zdolność wody do neutralizacji zasady, wyrażona w ppm lub mg/L ekwiwalentu węglanu wapnia. Określa to ilość obecnych atomów wodoru ona zwykle mierzona poprzez miareczkowanie z użyciem standardowego roztworu wodorotlenku sodu.

Powrót

Page 88: Słownik interaktywny o wodzie

Kwaśny deszczKwaśny deszcz

Deszcz o niskim pH wynikającym z reakcji zachodzących w powietrzu związków takich jak np. kwas siarkowy.

Powrót

Page 89: Słownik interaktywny o wodzie

LagunaLaguna

Płytki zbiornik wodny, w którym światło słoneczne, aktywność bakteryjna oraz tlen doprowadzają do oczyszczania wody.

Powrót

Page 90: Słownik interaktywny o wodzie

Laguna napowietrzana Laguna napowietrzana

Staw do oczyszczania wody, w którym zachodzi przyspieszony rozkład biologiczny substancji organicznych ze ścieków, poprzez stymulowanie rozwoju i aktywności bakterii rozkładających te substancje.  

Powrót

Page 91: Słownik interaktywny o wodzie

LepkośćLepkość

Określa zdolność przemieszczania się wody. Gdy wzrasta temperatura, lepkość spada; oznacza to że woda jest bardziej mobilna w wyższej temperaturze. 

Powrót

Page 92: Słownik interaktywny o wodzie

LimnologiaLimnologia

Nauka o fizycznych, chemicznych, hydrologicznych i biologicznych aspektach wody słodkiej. 

Powrót

Page 93: Słownik interaktywny o wodzie

Linie transmisyjneLinie transmisyjne

Rurociągi transportujące surowa wodę ze źródła do oczyszczalni ścieków. 

Powrót

Page 94: Słownik interaktywny o wodzie

Lodowiec…Lodowiec… masa lodu powstała na lądzie z nagromadzonego i

przekrystalizowanego śniegu, znajdująca się w stałym, powolnym ruchu; rozróżnia się lodowce kontynentalne (lądolód) i lodowce górskie, składające się zwykle z pola firnowego i wypływających z niego mas lodu, zw. jęzorami lodowcowymi; najdłuższym lodowcem świata jest Lodowiec Fedczenki w Pamirze (77 km).

 

Powrót

Page 95: Słownik interaktywny o wodzie

Masa CząsteczkowaMasa CząsteczkowaTo masa:*jednej cząsteczki związku (np. O2, H2O), *formalnej jednostki danego związku (np. NaCl o

budowie jonowej, a nie cząsteczkowej), *jednego innego indywiduum chemicznego (np.

jonu CH3COO-).

Masa cząsteczkowa wyrażana jest w atomowych jednostkach masy (tzw.unit); jednostka ta równa jest jednej dwunastej masy atomu izotopu węgla 12C.

Masa cząsteczkowa wody wynosi: mH2O= 2*mH+ mO = 2*1u + 16u = 2u + 16u = 18u

Powrót

Page 96: Słownik interaktywny o wodzie

Mechaniczne Mechaniczne napowietrzanienapowietrzanie

Użycie energii mechanicznej do wprowadzania powietrza w wodę w celu absorbowania tlenu przez strumień zanieczyszczenia. 

Powrót

Page 97: Słownik interaktywny o wodzie

MezotroficznyMezotroficzny

Zbiorniki wodne lub jeziora zawierające średnią ilość składników odżywczych i są średnio produktywne pod względem zwierzęcego i roślinnego życia wodnego. 

Powrót

Page 98: Słownik interaktywny o wodzie

MętnośćMętność

Miara nieprzejrzystości wody wywołanej obecnością zawiesiny. 

Powrót

Page 99: Słownik interaktywny o wodzie

MiareczkowanieMiareczkowanie

Technika analityczna do określania ile substancji znajduje się w próbie wody poprzez stopniowe dodawanie innej odpowiedniej substancji i pomiar ile tej substancji zostało zużyte aby wywołać reakcje.

Powrót

Page 100: Słownik interaktywny o wodzie

Morze…Morze… część oceanu, mniej lub bardziej wyraźnie

oddzielona od pozostałych jego części brzegami kontynentu, wyspami lub wzniesieniem dna. Ze względu na utrudnioną wymianę wód, morza charakteryzują się indywidualnymi cechami. Zbiór tych cech nazywa się ustrojem hydrologicznym.

Ogólna powierzchnia mórz na Ziemi wynosi ok. 40 mln km² (co stanowi ok. 11% powierzchni oceanu światowego).

Powrót

Page 101: Słownik interaktywny o wodzie

Napięcie Powierzchniowe

Jest to zjawisko fizyczne występujące na styku powierzchni cieczy z ciałem stałym, gazowym lub inną cieczą. Polega na powstawaniu dodatkowych sił działających na powierzchnię cieczy w sposób kurczący ją (dla powierzchni wypukłej przyciągający do wnętrza cieczy, dla wklęsłej odwrotnie). Zjawisko to ma swoje źródło w siłach przyciągania pomiędzy molekułami cieczy. Występuje ono zawsze na granicy faz termodynamicznych, dlatego zwane jest też napięciem międzyfazowym .

Efektem napięcia powierzchniowego jest np. utrudnione zanurzanie w cieczy ciał nie podatnych na zwilżanie tą cieczą (znika ono w momencie całkowitego zanurzenia takiego ciała). Innym zjawiskiem związanym z napięciem powierzchniowym jest podnoszenie się (np. woda) lub opadanie (np. rtęć) cieczy w wąskich rurkach, tzw. kapilarach – zjawisko to należy do zjawisk kapilarnych. Powrót

Page 102: Słownik interaktywny o wodzie

NapowietrzanieNapowietrzanie

Technika używana w oczyszczaniu wody wymagającej dostarczenia tlenu, znana jako tlenowe biologiczne oczyszczanie wody. Woda oczyszczana jest traktowana albo za pomocą rozpylanych kropli wody lub powietrza dostarczanego np. za pomocą urządzeń napowietrzających. Powietrze jest wciskane w wodę tworząc bąbelki i wodzie zostaje dostarczony tlenu.

Powrót

Page 103: Słownik interaktywny o wodzie

NawadnianieNawadnianie

Aplikowanie wody lub ścieków na dany obszar dla dostarczenia wody i składników odżywczych roślinom. 

Powrót

Page 104: Słownik interaktywny o wodzie

NawilżanieNawilżanie

Wprowadzanie pary wodnej do powietrza.

Powrót

Page 105: Słownik interaktywny o wodzie

NieprzepuszczalnyNieprzepuszczalny

Nie łatwy do spenetrowania przez wodę. 

PowrótPowrót

Page 106: Słownik interaktywny o wodzie

Obieg wody w Obieg wody w przyrodzie…przyrodzie…

Morza i oceany nieustannie parują.Woda zmienia stan skupienia a masy pary wodnej mieszają się z powietrzem.Przy dużej wilgotności powietrza następuje skraplanie pary wodnej do postaci małych kropelek,które tworzą widoczne skupienia–chmury.W wyniku ochładzania na niewielkich wysokościach powietrza zawierającego parę wodną, powstają mgły.Chmury niesione z wiatrem przemieszczają się nad powierzchnią lądów mórz i oceanów.W określonych warunkach drobniutkie kropelki łączą się ze sobą w większe krople i opadają na ziemię jako deszcz,śnieg lub grad.Ziemia wchłania opady atmosferyczne i gromadzi je w postaci wód gruntowych.W niektórych miejscach wody gruntowe wydostają się na powierzchnię i tak powstają źródła.Z nich biorą początek strumyki,te z kolei łączą się ze sobą w większe strumienie i rzeki,które wpadają do morza lub oceanu. Dalej

Page 107: Słownik interaktywny o wodzie

Tak zamyka się obieg wody w

przyrodzie.Proces ten jest cykliczny.

Powrót

Page 108: Słownik interaktywny o wodzie

Ocean…Ocean… wielka część hydrosfery ziemskiej,

stanowiąca rozległy obszar słonej wody. Wody słone pokrywają w sumie blisko 3/4 powierzchni Ziemi (dokładnie 361 mln km2, czyli 70,8% powierzchni naszego globu). Układ kontynentów sprawia, że wyróżnia się oceany:Atlantycki,Spokojny, Indyjski,Arktyczny i Południowy.

Powrót

Page 109: Słownik interaktywny o wodzie

Ocena jakościowa wodyOcena jakościowa wody

Analiza wody używana do opisania wizualnych i estetycznych cech charakterystycznych wody.

PowrótPowrót

Page 110: Słownik interaktywny o wodzie

Ocena ilościowa wodyOcena ilościowa wody

Analiza wodnych właściwości i stężeń związków i zanieczyszczeń  w celu określenia jakości wody. 

PowrótPowrót

Page 111: Słownik interaktywny o wodzie

OdgazowywanieOdgazowywanie

Proces usuwania gazów rozpuszczonych z wody, przy użyciu wysysania lub ciepła

PowrótPowrót

Page 112: Słownik interaktywny o wodzie

Odpływ miejskiOdpływ miejski

Woda odpływająca z powierzchni ulic miast zawierająca zanieczyszczenia wpływająca do kanalizacji lub odbiorników. 

PowrótPowrót

Page 113: Słownik interaktywny o wodzie

Odsalanie Odsalanie

Usuwanie soli z wody morskiej lub słonawej przy użyciu rożnych technik, w celu produkcji wody pitnej.

PowrótPowrót

Page 114: Słownik interaktywny o wodzie

Odwrócona Osmoza Inaczej nazywana ultraflirtacją. Jest to

przepływ cząsteczek rozpuszczalnika przez membranę półprzepuszczalną od roztworu o wysokim stężeniu do roztworu o niższym stężeniu, odwrotnie niż w osmozie, spowodowany przyłożeniem do cieczy o wysokim stężeniu ciśnienia większego niż ciśnienie osmotyczne.

Odwrócona osmoza jest podstawą jednej z najlepszych metod odsalania wody morskiej. Stosuje się też ją do oczyszczana i zatężana ścieków przemysłowych, szczególnie pochodzących z przemysłu spożywczego, papierniczego i galwanicznego. Metoda ta pozwala na odzyskanie wody oraz cennych substancji zawartych w ściekach. Główną zaletą tej metody jest stosunkowo małe zużycie energii gdyż proces zachodzi bez przemiany fazowej. PowrótPowrót

Page 115: Słownik interaktywny o wodzie

Osadnik tubowyOsadnik tubowy

Urządzenie zestawu tub do osiadania zawiesiny w wodzie na ich dnie, w celu późniejszego usunięcia osadu. 

PowrótPowrót

Page 116: Słownik interaktywny o wodzie

OsadyOsady

Cząstki glebowe, piasek i minerały zmyte z powierzchni ziemi do wód, zwykle po opadach deszczowych. 

PowrótPowrót

Page 117: Słownik interaktywny o wodzie

Osady miejskieOsady miejskie

Półpłynne pozostałości po oczyszczeniu ścieków i wody miejskiej

PowrótPowrót

Page 118: Słownik interaktywny o wodzie

Oszczędzanie Wody Jest to zagadnienie sozologii i sozoekonomiki

obejmujący wszelkiego rodzaju działania zmierzające do minimalizacji strat w wykorzystaniu dobra naturalnego jakim jest woda.

Światowe i lokalne programy oszczędnościowe opierają się o rozliczne badania wskazujące na niedobory wody pitnej oraz konieczność jej racjonalnego używania. Zgodnie z raportem UNESCO (WWDR, 2003) w ciągu następnych 20 lat ilość dostępnej wody obniży się o 30%. 40% ludności świata nie ma dostatecznej ilości wody. W Polsce również występują deficyty wody, największe problemy mają regiony Górnego Śląska, Krakowa, Łodzi i Kielc, a także Szczecin, w którym obecnie realizowany jest największy w Polsce program budowy nowych magistrali wodnych, naprawy wodociągów i budowa oczyszczalni ścieków.

PowrótPowrót

Page 119: Słownik interaktywny o wodzie

Pamięć Wody Niepotwierdzona w recenzowanych

czasopismach naukowych hipoteza dotycząca rzekomego gromadzenia i przechowywania informacji przez wodę. Hipoteza głosi, że cząsteczki stykając się z cząsteczkami innych substancji przybierają charakterystyczne ułożenie lub drganie, stan ten jest zachowywany i przenoszony na następne cząstki wody pomimo wielokrotnego i ogromnego rozcieńczania jak i oddzielenia substancji zmieniających układ cząsteczek wody. Jest jedną z sugerowanych podstaw teorii homeopatii, próbując wyjaśnić jak działają leki o rozcieńczeniu tak dużym, że średnia liczba cząsteczek leku w dawce jest mniejsza od 1. PowrótPowrót

Page 120: Słownik interaktywny o wodzie

Pływy Morskie…Pływy Morskie… (przypływy i odpływy) - regularnie powtarzające

się podnoszenie i opadanie poziomu wody w oceanie. Wywołuje je zjawisko pływowe, a konkretnie siły grawitacyjne Księżyca, oraz w mniejszym stopniu, Słońca oraz siła odśrodkowa wywołana obrotem Ziemi wokół środka ciężkości układu Ziemia - ciało niebieskie działające na naszą planetę. Przeciętny czas między przypływami wynosi 12 godzin i 24 minuty.

Powrót

Page 121: Słownik interaktywny o wodzie

PogłębianiePogłębianie

Czyszczenie, zgłębianie, lub poszerzanie szlaku wodnego, używając maszyny usuwającej materiał łopatą (koparka) lub urządzeniem ssącym. 

PowrótPowrót

Page 122: Słownik interaktywny o wodzie

PoryPory

Otwory w membranie lub złożu (medium) pozwalające na przepływ wody przez nie.

PowrótPowrót

Page 123: Słownik interaktywny o wodzie

Prawo Archimedesa Wersja współczesna: Na ciało zanurzone w

płynie (cieczy lub gazie) działa pionowa, skierowana ku górze siła wyporu. Wartość siły jest równa ciężarowi wypartego płynu. Siła jest przyłożona w środku ciężkości wypartego płynu.

Stara wersja prawa: Ciało zanurzone w cieczy lub gazie traci pozornie na ciężarze tyle, ile waży ciecz lub gaz wyparty przez to ciało.

Legenda głosi, że Archimedes sformułował to prawo wchodząc do wanny pełnej wody, po czym wybiegł nago na ulicę krzycząc „Eureka”!

PowrótPowrót

Page 124: Słownik interaktywny o wodzie

Prawo Pascala Jeżeli na płyn (ciecz lub gaz) w zbiorniku

zamkniętym wywierane jest ciśnienie zewnętrzne, to ciśnienie wewnątrz zbiornika jest wszędzie jednakowe i równe ciśnieniu zewnętrznemu.

Prawo to zostało sformułowane w 1653 roku przez Blaise'a Pascala, jest prawdziwe wówczas, gdy można pominąć siły grawitacji i inne siły masowe oraz ciśnienia wywołane przepływem płynu. Prawo to wynika z tego, że cząsteczki płynu mogą poruszać się w dowolnym kierunku, wywieranie nacisku z jednej strony zmienia ruch cząstek we wszystkich kierunkach.

Wersja uproszczona: Ciśnienie zewnętrzne wywierane na ciecz lub gaz znajdujące się w naczyniu zamkniętym rozchodzi się jednakowo we wszystkich kierunkach.

PowrótPowrót

Page 125: Słownik interaktywny o wodzie

PrądPrąd

Porcja przepływu/ strumienia wody poruszająca się o wiele szybciej niż pozostała część wody. Poruszanie się wody jest w zasadzie zlokalizowane w prądach.

PowrótPowrót

Page 126: Słownik interaktywny o wodzie

Prądy Morskie…Prądy Morskie…

masy wody płynące w wierzchniej warstwie oceanu; gdy temperatura "oceanicznej rzeki" jest wyższa od otaczającej wody, jest to prąd ciepły; gdy wody niesione przez prąd morski są chłodniejsze od otaczających wód, jest to prąd zimny.

Powrót

Page 127: Słownik interaktywny o wodzie

Próba zbiorczaPróba zbiorcza

Seria prób wody pobranych w danych odcinku czasu i zważonych przez stopień przepływu.

PowrótPowrót

Page 128: Słownik interaktywny o wodzie

Przemiany Fazowe Przemiana fazowa to taka zmiana układu fizycznego

lub chemicznego, której towarzyszy skokowa zmiana parametrów układu, np. ciepła właściwego układu lub jego składowych. Inaczej nazywana przejściem fazowym.

Sublimacja - przejście od fazy krystalicznej do gazowej Resublimacja - przejście od fazy gazowej do

krystalicznej Topnienie - przejście z fazy krystalicznej (lub

amorficznej) do fazy ciekłej Krzepnięcie - przejście od fazy ciekłej do fazy

krystalicznej lub amorficznej Parowanie, wrzenie - przejście od fazy ciekłej do

gazowej Skraplanie - przejście od fazy gazowej do ciekłejPowrótPowrót

Page 129: Słownik interaktywny o wodzie

Podchloryn wapniaPodchloryn wapnia

Związek chemiczny szeroko stosowany do dezynfekcji wody, np. w basenach lub oczyszczalniach ścieków. Jest użyteczny bo jest on w postaci stałej, suchego proszku i może być przekształcany w tabletki.  

PowrótPowrót

Page 130: Słownik interaktywny o wodzie

Podział Mórz…Podział Mórz…•   Morza otwarteMorza otwarte - morza które mają szerokie

połączenie z oceanem światowym np. Morze Arabskie

•   Morze wewnętrzneMorze wewnętrzne - otoczone są prawie ze wszystkich stron lądami, połączone z oceanem tylko cieśninami np. Morze Bałtyckie, Morze Śródziemne.

•   Morza przybrzeżneMorza przybrzeżne - oddzielone są od oceanu wyspami lub półwyspami np. Morze Japońskie

•   Morze między wyspoweMorze między wyspowe - oddzielone od oceanu archipelagami wysp np. Morze Koralowe

Powrót

Page 131: Słownik interaktywny o wodzie

Pojemność neutralizacji Pojemność neutralizacji kwasów (CNA)kwasów (CNA)

Miara pojemności/zdolności buforującej wody; zdolność wody do opierania się zmianom pH.

PowrótPowrót

Page 132: Słownik interaktywny o wodzie

PowinowactwoPowinowactwo

"Chęć" z jaką jon w wymieniaczu  łączy się i jest zatrzymywany z jonem-odpowiednikiem o przeciwnym ładunku. Na powinowactwo bardzo wpływa stężenie elektrolitu otaczającego wymieniacz. Punkt (temperatura) wrzenia

Temperatura, w której ciśnienie pary cieczy równa się ciśnieniu na jej powierzchni. Ciecz wtedy paruje. Jeśli ciśnienie cieczy jest rożne, punkty wrzenia tez są rożne. Dla wody temperatura wrzenia wynosi 100 stopni Celsjusza. 

PowrótPowrót

Page 133: Słownik interaktywny o wodzie

Publiczny system wodny Publiczny system wodny

System zapewniający doprowadzenie wody rurociągiem do konsumpcji do co najmniej 15 służb rozprowadzających wodę lub 25 gospodarstw indywidualnych.   

PowrótPowrót

Page 134: Słownik interaktywny o wodzie

Punkt Potrójny WodyPunkt Potrójny Wody

to stan w jakim dana substancja może istnieć w trzech stanach skupienia równocześnie w równowadze termodynamicznej. Na wykresie stanów równowagi jest to punkt przecięcia krzywych równowagi fazowej substancji odpowiadający stanowi równowagi trwałej trzech stanów skupienia (ciało stałe, ciecz,

gaz).

Powrót

Page 135: Słownik interaktywny o wodzie

Recyrkulacja Recyrkulacja

Recykling wody po jej użyciu; woda często przechodzi przez systemy oczyszczania przed ponownym użyciem. 

PowrótPowrót

Page 136: Słownik interaktywny o wodzie

Retencja  w obniżeniachRetencja  w obniżeniach

Gromadzenie wody w obniżeniach terenowych, takich jak stawy czy torfowiska

PowrótPowrót

Page 137: Słownik interaktywny o wodzie

Rodzaje RzekRodzaje Rzek

•  rzeki stałerzeki stałe - woda stale płynie w korycie •  rzeki epizodycznerzeki epizodyczne - (chwilowe) woda

płynie po ulewnych deszczach na pustynie (w czasie trwania burzy)

•  rzeki okresowerzeki okresowe (sezonowe) płyną w okresach deszczowych , wysychają w porze ciepłej (letniej)

Powrót

Page 138: Słownik interaktywny o wodzie
Page 139: Słownik interaktywny o wodzie

Woda AdhezyjnaWoda Adhezyjna

woda błonkowata-powstaje w strefie aeracji wokół pojedynczych ziaren skalnych, które już osiągnęły maksymalną higroskopijność

Powrót

Page 140: Słownik interaktywny o wodzie

Woda AmoniaklanaWoda Amoniaklana

NH3 · H2O to zwyczajowa nazwa roztworu amoniaku w wodzie. Posiada charakterystyczny ostry, amoniakalny zapach. W temperaturze 15oC roztwór o stężeniu 12,74% ma gęstość 0,950 g/cm3, a o stężeniu 35,20% - 0,880 g/cm3. Ogrzewanie wody amoniakalnej powoduje wydzielanie się gazowego amoniaku

Powrót

Page 141: Słownik interaktywny o wodzie

Woda CzarnaWoda Czarna

Woda zawierająca zanieczyszczenia ludzkie, zwierzęce i z pożywienia

PowrótPowrót

Page 142: Słownik interaktywny o wodzie

Woda CiężkaWoda Ciężka

(D2O) - woda, w której większość cząsteczek to tlenek deuteru, czyli izotopu wodoru 2 (deuteru) a nie wodoru 1.

Powrót

Page 143: Słownik interaktywny o wodzie

Woda DemineralizowanaWoda Demineralizowana

woda dejonizowana- pozbawiona obcych jonów przez wymianę ich na jony wodorowe, pochodzące z wymieniacza jonowego lub przez wielokrotną destylację.

Powrót

Page 144: Słownik interaktywny o wodzie

Woda DestylowanaWoda Destylowana

woda pozbawiona, metodą destylacji, soli mineralnych oraz większości innych substancji ją zanieczyszczających. Zawiera rozpuszczone gazy (głównie dwutlenek węgla, także tlen i azot) oraz zanieczyszczenia lotnymi substancjami organicznymi.

Powrót

Page 145: Słownik interaktywny o wodzie

Woda GłębinowaWoda Głębinowa

wody podziemne występujące głęboko pod powierzchnią Ziemi, izolowane od niej całkowicie

Powrót

Page 146: Słownik interaktywny o wodzie

Woda GorzkaWoda Gorzka

woda zawierająca rozpuszczone związki magnezu, głównie siarczanu (VI) magnezu zwanego solą gorzką

Powrót

Page 147: Słownik interaktywny o wodzie

Wody GruntoweWody Gruntowe

wody podziemne, zalegające na większych głębokościach niż wody zaskórne.

Powrót

Page 148: Słownik interaktywny o wodzie

Woda KotłowaWoda Kotłowa

woda o małej twardości używana do zasilania kotłów parowych, kotłowni wodnych, chłodni kominowych, wież chłodniczych, urządzeń wyparnych, przemysłowych instalacji myjących i płuczących

Powrót

Page 149: Słownik interaktywny o wodzie

Woda KrystalizacyjnaWoda Krystalizacyjna

woda wbudowana w różny sposób w sieć przestrzenną kryształu. Tego rodzaju kryształy nazywa się hydratami.

We wzorach hydratów podaje się liczbę cząsteczek wody, przypadających na jedną cząsteczkę związku chemicznego: np. CuSO4*2(H2O). Hydraty mają często diametralnie różne własności fizyczne niż kryształy bezwodne tego samego związku chemicznego, m.in. inną barwę i inną temperaturę topnienia.

Powrót

Page 150: Słownik interaktywny o wodzie

Woda MiękkaWoda Miękka

woda posiadająca niskie stężenie minerałów. Przeciwieństwo wody twardej. Posiada odczyn lekko kwaśny

Powrót

Page 151: Słownik interaktywny o wodzie

Woda artezyjska, mieszcząca się pomiędzy dwoma warstwami skał i czerpana z tzw. studni oligoceńskich. Nazwa wody pochodzi od średnio- i gruboziarnistych piasków glaukonitowych oligocenu, występujących na głębokości około 200 metrów w przypadku niecki mazowieckiej.

Woda ta może być przechowywana dla celów spożywczych przez 24 godziny, po przegotowaniu dłużej. Czas ten związany jest m.in. z rozwojem mikroorganizmów i w związku z tym wskazane jest częste mycie pojemników na wodę.

Woda OligoceńskaWoda Oligoceńska

PowrótPowrót

Page 152: Słownik interaktywny o wodzie

Woda OpadowaWoda Opadowa

spada na powierzchnię Ziemi w postaci opadów atmosferycznych (śnieg, grad, deszcz)

Powrót

Page 153: Słownik interaktywny o wodzie

Woda PitnaWoda Pitna

czysta woda, która nadaje się do spożycia [bez zagrożenia dla zdrowia]. Zawiera odpowiednią ilość soli mineralnych

Powrót

Page 154: Słownik interaktywny o wodzie

Woda PogazowaWoda Pogazowa

uboczny produkt otrzymywany w procesie suchej destylacji węgla (koksowanie węgla). Zawiera wodę oraz amoniak i sole amonowe (głównie węglan amonu) oraz inne związki w mniejszych ilościach.

Jako produkt uboczny jest neutralizowana kwasem siarkowym(VI) w wyniku czego otrzymuje się siarczan(VI) amonu, który jest używany jako nawóz sztuczny. Używana jest także do otrzymywania amoniaku.

Powrót

Page 155: Słownik interaktywny o wodzie

Wody PowierzchnioweWody Powierzchniowe

wody występujące na powierzchni Ziemi, łatwe do bezpośredniego czerpania np. rzeka, morze, jezioro

Powrót

Page 156: Słownik interaktywny o wodzie

Woda PrzemysłowaWoda Przemysłowa

zazwyczaj piątej klasy czystości, której skład chemiczny lub bakteriologiczny nie zezwala na używanie jej do celów spożywczych ani w gospodarstwie domowym, ale może być używana w celach technologicznych. Zwykle nie jest ona poddawana procesom oczyszczania, czasem zaś specjalnie preparowana

Powrót

Page 157: Słownik interaktywny o wodzie

Wody SłodkieWody Słodkie

woda zawierająca stosunkowo niewiele ilości soli [zasolenie poniżej 0,5 ], całość wody słodkiej na kuli ziemskiej pochodzi z procesów parowania i skraplania

Powrót

Page 158: Słownik interaktywny o wodzie

Wody SłoneWody Słone

morska- występuje w morzach i oceanach. W wodzie tej jest rozpuszczone tysiące związków chemicznych i prawie wszystkie pierwiastki chemiczne

Powrót

Page 159: Słownik interaktywny o wodzie

Woda TwardaWoda Twarda

woda zawierająca znaczne stężenie soli różnych metali, a zwłaszcza wapnia i magnezu, np. chlorków, siarczanów (VI), wodorowęglanów wapnia i magnezu

Powrót

Page 160: Słownik interaktywny o wodzie

Woda UtlenionaWoda Utleniona

3% wodny roztwór nadtlenku wodoru (30% roztwór nazwany jest perhydrolem). (H2O2) używany m.in. do dezynfekcji (także do rozjaśniania włosów). Szczególnie silnie niszcząco działa na bakterie beztlenowe (anaeroby).

Niszczące działanie na bakterie ma tlen in statu nascendi (tzn. rodniki tlenowe posiadające jeden niesparowany elektron walencyjny), który wytwarza się na powierzchni skóry, wg równania:

Powrót

Page 161: Słownik interaktywny o wodzie

Woda WapiennaWoda Wapienna łac. aqua calcis - nazwa zwyczajowa

nasyconego wodnego roztworu wodorotlenku wapnia (Ca(OH)2). Opalizujący płyn, silnie alkaliczny, stosowany w analizie chemicznej (np. wykrywanie dwutlenku węgla), zmiękczaniu wody metodą dekarbonizacji lub wapienno-sodową, oraz w medycynie, zewnętrznie jako środek ściągający i osuszający, oraz wewnętrznie, przy zatruciu kwasami.

Powrót

Page 162: Słownik interaktywny o wodzie

Woda WodociągowaWoda Wodociągowa

woda dostarczana do mieszkań, za pośrednictwem komunalnej sieci wodociągowej. Jest to najczęściej uzdatniana woda rzeczna lub z ujęć podziemnych

Powrót

Page 163: Słownik interaktywny o wodzie

Wody ZaskórneWody Zaskórne

wierzchówki-wody podziemne, znajdujące się płytko pod powierzchnią Ziemi

Powrót

Page 164: Słownik interaktywny o wodzie

Wody ŹródlaneWody Źródlane

naturalna woda wypływająca głównie z gór i wód podziemnych

Powrót

Page 165: Słownik interaktywny o wodzie

RozlewiskoRozlewisko Płaski lub prawie płaski obszar wzdłuż

rzeki lub strumienia, na który rozlewa się woda podczas wysokiego stanu wody.

  Rozlewisko to teren bagnisty i zwykle położony przy rzekach i jeziorach. Po zimie kiedy topnieją lody i śnieg podnosi się stan wody tworząc rozlewiska wodne które miejscami przekształcają się w bagna lub oczka wodne.

PowrótPowrót

Page 166: Słownik interaktywny o wodzie

Rozpuszczalność wodnaRozpuszczalność wodna

Maksymalne stężenie związku chemicznego, który rozpuszcza się w danej ilości wody. 

PowrótPowrót

Page 167: Słownik interaktywny o wodzie

Rozszerzalność CieplnaRozszerzalność Cieplna Inaczej nazywana rozszerzalnością termiczną. Jest

to właściwość fizyczna ciał polegająca na zwiększaniu się ich długości (rozszerzalność liniowa) lub objętości (rozszerzalność objętościowa) w miarę wzrostu temperatury.

Woda jako jedna z niewielu substancji nie poddaje się zasadzie liniowej rozszerzalności temperaturowej - w zakresie temperatur 0-4°C rozszerza się wraz ze spadkiem temperatury, a zmniejsza objętość wraz ze wzrostem temperatury (anomalna rozszerzalność wody). Zwiększa też objętość podczas krzepnięcia - dlatego lód pływa po powierzchni wody, rozsadza naczynia, niszczy asfalt na drogach itp. Większość znanych człowiekowi substancji zachowuje się odwrotnie.

• PowrótPowrót

Page 168: Słownik interaktywny o wodzie

Rzeka…Rzeka… naturalny, powierzchniowy ciek wodny

płynący w wyżłobionym przez erozję rzeczną korycie, okresowo zalewający dolinę rzeczną. W Polsce przyjmuje się, że rzekę stanowi ciek wodny o powierzchni dorzecza powyżej 100 km².

Rzeka może być stała, okresowa (prowadząca wodę okresowo, co jakiś czas) lub efemeryczna (prowadząca wodę rzadko i nieregularnie)

Powrót

Page 169: Słownik interaktywny o wodzie

SedymentacjaSedymentacja

Nazwa pochodzi z łac. sedimentum oznaczającego osad. Jest to proces rozdzielania ciała stałego od cieczy. Kryterium podziału jest różnica gęstości. Pod wpływem działania siły grawitacji gęstsze składniki mieszaniny osadzają się na dnie zbiornika. Sedymentacja to rozdział substancji niejednorodnych.

PowrótPowrót

Page 170: Słownik interaktywny o wodzie
Page 171: Słownik interaktywny o wodzie

Sposoby BiologiczneSposoby Biologiczne

**Do oczyszczania ścieków Do oczyszczania ścieków wykorzystuje się aktywność przyrody wykorzystuje się aktywność przyrody ożywionej:ożywionej:

--w środowisku naturalnym gleby lub w środowisku naturalnym gleby lub w stawach i jeziorach,w stawach i jeziorach,

--w środowisku sztucznie w środowisku sztucznie wytworzonym w złożach wytworzonym w złożach biologicznych, w komorach osadu biologicznych, w komorach osadu czynnego lub w komorach fermentacji czynnego lub w komorach fermentacji ścieków .ścieków . Powrót

Page 172: Słownik interaktywny o wodzie

Sposoby ChemiczneSposoby Chemiczne

**Dodawanie chemikaliów Dodawanie chemikaliów wytwarzających kłaczki przyśpiesza wytwarzających kłaczki przyśpiesza sedymentację zawiesin lub niszczy sedymentację zawiesin lub niszczy bakterie (chlor).bakterie (chlor).

Powrót

Page 173: Słownik interaktywny o wodzie

Sposoby MechaniczneSposoby Mechaniczne **proces cedzenia: duże ciała pływające proces cedzenia: duże ciała pływające

wskutek swej wielkości są zatrzymywane na wskutek swej wielkości są zatrzymywane na kratach lub na sitach, na tej samej zasadzie kratach lub na sitach, na tej samej zasadzie pracują również filtry piaskowe. pracują również filtry piaskowe.

**proces wznoszenia (flotacji): wskutek proces wznoszenia (flotacji): wskutek mniejszej gęstości niż woda substancje mniejszej gęstości niż woda substancje wypływają na powierzchnię wody, np. w wypływają na powierzchnię wody, np. w odtłuszczaczach, w komorach wstępnego odtłuszczaczach, w komorach wstępnego napowietrzania,napowietrzania,

**proces sedymentacji: wskutek większej proces sedymentacji: wskutek większej gęstości niż ścieki ciała stałe opadają na gęstości niż ścieki ciała stałe opadają na dno osadników. dno osadników.

Powrót

Page 174: Słownik interaktywny o wodzie

Stany Skupienia:Stany Skupienia:

stały(lód)stały(lód) ciekły(wodciekły(woda)a)

gazowy(para gazowy(para wodna)wodna)

Woda jest bardzo dobrym rozpuszczalnikiem dla Woda jest bardzo dobrym rozpuszczalnikiem dla substancji polarnych. Większość występującej w substancji polarnych. Większość występującej w przyrodzie wody jest "słona" (około 97,38%), tzn. przyrodzie wody jest "słona" (około 97,38%), tzn. zawiera dużo rozpuszczonych soli, głównie chlorku zawiera dużo rozpuszczonych soli, głównie chlorku sodu. W wodzie rozpuszczonych jest też wiele sodu. W wodzie rozpuszczonych jest też wiele gazów, najwięcej dwutlenku węgla.gazów, najwięcej dwutlenku węgla.

Powrót

Page 175: Słownik interaktywny o wodzie

Stan ciekły- WODAStan ciekły- WODA Woda występuje pomiędzy temp.0 Woda występuje pomiędzy temp.0

°C i 100 °C. Jest ona °C i 100 °C. Jest ona najważniejszym składnikiem kuli najważniejszym składnikiem kuli ziemskiej. Bez niej nie mogły by ziemskiej. Bez niej nie mogły by

rosnąć rośliny, żyć zwierzęta oraz rosnąć rośliny, żyć zwierzęta oraz ludzie. Woda jest wykorzystywana ludzie. Woda jest wykorzystywana przez człowieka w wielu gałęziach przez człowieka w wielu gałęziach

przemysłu. Ma ona takie same przemysłu. Ma ona takie same właściwości jak inne ciecze. Nie właściwości jak inne ciecze. Nie ma określonego kształtu nie jest ma określonego kształtu nie jest

ściśliwa. Powstaje ona przez ściśliwa. Powstaje ona przez schłodzenie pary wodnej czyli schłodzenie pary wodnej czyli

skraplanie lub ogrzewanie lodu skraplanie lub ogrzewanie lodu czyli topnienie. Woda występuje w czyli topnienie. Woda występuje w postaciach jezior, rzek, oceanów postaciach jezior, rzek, oceanów itp. Woda jest rozpuszczalnikiem itp. Woda jest rozpuszczalnikiem

dla wielu ciał stałych np. dla dla wielu ciał stałych np. dla cukru, soli, wapnia. Woda zajmuje cukru, soli, wapnia. Woda zajmuje

więcej powierzchni na kuli więcej powierzchni na kuli ziemskiej niż kontynenty. Ludzie ziemskiej niż kontynenty. Ludzie niestety nie potrafią docenić tej niestety nie potrafią docenić tej wspaniałej cieczy i wrzucają do wspaniałej cieczy i wrzucają do

wody chemikalia, odpady wody chemikalia, odpady radioaktywne itp. Woda była radioaktywne itp. Woda była

przedmiotem wielu badań, które przedmiotem wielu badań, które osiągnęły światową sławę.osiągnęły światową sławę. Powrót

Page 176: Słownik interaktywny o wodzie

Stan gazowy- PARA Stan gazowy- PARA WODNAWODNA

Para występuje w każdej temperaturze. Para występuje w każdej temperaturze. Im większa powierzchnia swobodna Im większa powierzchnia swobodna

tym woda szybciej paruje. Para tym woda szybciej paruje. Para wodna tworzy się przez parowanie i wodna tworzy się przez parowanie i powyżej 100o C czyli temp. wrzenia powyżej 100o C czyli temp. wrzenia oraz przez sublimację czyli zamianę oraz przez sublimację czyli zamianę

lodu w parę. Często para wodna lodu w parę. Często para wodna mylona jest z mgłą, mgła to drobne mylona jest z mgłą, mgła to drobne

kropelki wody, para wodna kropelki wody, para wodna natomiast jest niewidoczna i tworzy natomiast jest niewidoczna i tworzy się wszędzie. W krajach cieplejszych się wszędzie. W krajach cieplejszych występuje więcej pary wodnej niż w występuje więcej pary wodnej niż w

krajach chłodniejszych dlatego krajach chłodniejszych dlatego Europejczykowi trudno jest się Europejczykowi trudno jest się

zaaklimatyzować w Afryce lub w zaaklimatyzować w Afryce lub w Azji. Parę wodną wykorzystuje się w Azji. Parę wodną wykorzystuje się w

silnikach parowych, używana jest silnikach parowych, używana jest też saunach do gorących kąpieli też saunach do gorących kąpieli

parowych. Zjawisko parowania jest parowych. Zjawisko parowania jest jednym z podstawowych czynników jednym z podstawowych czynników istnienia przyrody. Woda parując istnienia przyrody. Woda parując

tworzy obłoki pary w formie chmur, tworzy obłoki pary w formie chmur, które z chłodzone opadają na ziemię które z chłodzone opadają na ziemię

pod postacią deszczu.pod postacią deszczu.

Powrót

Page 177: Słownik interaktywny o wodzie

Stan stały- LÓDStan stały- LÓD Lód lub śnieg występują poniżej 0 °C Lód lub śnieg występują poniżej 0 °C

tzw. temp. topnienia. W przyrodzie tzw. temp. topnienia. W przyrodzie występują w zimie lub cały czas na występują w zimie lub cały czas na

obu biegunach. Mają właściwości jak obu biegunach. Mają właściwości jak każde ciało stałe tzn. mają każde ciało stałe tzn. mają

określony kształt, trudno zmienić określony kształt, trudno zmienić ich objętość. Lód pow.- staje ze ich objętość. Lód pow.- staje ze

schłodzonej wody czyli przez schłodzonej wody czyli przez krzepnięcie lub przez resublimację. krzepnięcie lub przez resublimację. Lód tak samo jak woda i para wodna Lód tak samo jak woda i para wodna nie ma koloru, w dotyku jest zimny i nie ma koloru, w dotyku jest zimny i

jest ciałem kruchym np. kiedy jest ciałem kruchym np. kiedy uderzymy kawałek lodu młotkiem uderzymy kawałek lodu młotkiem rozkruszy się na wiele drobnych rozkruszy się na wiele drobnych kawałków. Zjawisko zmiany obj. kawałków. Zjawisko zmiany obj.

podczas przechodzenia z fazy ciekłej podczas przechodzenia z fazy ciekłej do fazy stałej wody (lód) pełni do fazy stałej wody (lód) pełni

bardzo istotną rolę w przyrodzie. W bardzo istotną rolę w przyrodzie. W szczególności dotlenienie gleby szczególności dotlenienie gleby

poprzez rozsadzanie zmarzniętych poprzez rozsadzanie zmarzniętych brył ziemi oraz zjawisko pękania brył ziemi oraz zjawisko pękania

skał. Śnieg podobnie jak lód skał. Śnieg podobnie jak lód powstaje ze schłodzonej wody lub powstaje ze schłodzonej wody lub

pary wodnej. Ma kolor biały co pary wodnej. Ma kolor biały co można zauważyć podczas zimy. Na można zauważyć podczas zimy. Na

śniegu można wykonywać wiele śniegu można wykonywać wiele sportów jak narciarstwo lub sportów jak narciarstwo lub

snowboard.snowboard. Powrót

Page 178: Słownik interaktywny o wodzie

StężenieStężenie

Ilość substancji rozpuszczonej w jednostce roztworu, wyrażonej w mg/L.

PowrótPowrót

Page 179: Słownik interaktywny o wodzie

Strefa Bentosu…Strefa Bentosu…

Cząsteczki osadu zalęgające na lub blisko dna kanału, które są pchane lub toczone wzdłuż przez przepływ wody. 

PowrótPowrót

Page 180: Słownik interaktywny o wodzie

Strefa nienasyconaStrefa nienasycona

Obszar nad poziomem zwierciadła

wody gdzie pory w glebie nie są całkowicie wypełnione woda. 

PowrótPowrót

Page 181: Słownik interaktywny o wodzie

SuszaSusza

Okres, w którym występują mniej niż średnie opady w danym czasie.

PowrótPowrót

Page 182: Słownik interaktywny o wodzie

System wodny duży System wodny duży

System wodny obsługujący ponad 50,000 klientów.

PowrótPowrót

Page 183: Słownik interaktywny o wodzie

Średni system wodny Średni system wodny

System wodny obsługujący 3,300 do 50,000 klientów.

PowrótPowrót

Page 184: Słownik interaktywny o wodzie

Temperatura KrytycznaTemperatura Krytyczna

Jest to temperatura, powyżej której dana substancja może znajdować się tylko w stanie gazowym, tzn. niemożliwe jest skroplenie gazu pomimo wzrostu ciśnienia.

Temperaturze krytycznej odpowiada ciśnienie krytyczne.

Pojęcie temperatury krytycznej odnosi się również do innych przejść fazowych. Przykładem temperatury krytycznej jest temperatura Curie, w której układ magnetyczny przechodzi z fazy ferromagnetycznej do fazy paramagnetycznej.

PowrótPowrót

Page 185: Słownik interaktywny o wodzie

Temperatura TopnieniaTemperatura Topnienia

Jest to temperatura przy której kryształ zamienia się w ciecz. Jest to też najwyższa możliwa temperatura, przy której może rozpocząć się krystalizacja tej samej substancji. Krystalizacja zachodzi jednak często przy niższej temperaturze niż temperatura topnienia, co zależy od wielu czynników, np. tempa schładzania.

PowrótPowrót

Page 186: Słownik interaktywny o wodzie

Tlen rozpuszczonyTlen rozpuszczony

Ilość tlenu rozpuszczonego w wodzie w danym czasie, wyrażona w ppm lub mg/L.

PowrótPowrót

Page 187: Słownik interaktywny o wodzie

Toksyczne zanieczyszczenia Toksyczne zanieczyszczenia wody wody

Związki, które nie znajdują się naturalnie w środowisku wodnym w danych stężeniach, powodujące śmierć, choroby lub defekty w czasie porodu organizmów je pochłaniających. 

PowrótPowrót

Page 188: Słownik interaktywny o wodzie

TranspiracjaTranspiracja

Proces parowania wody z roślin.

PowrótPowrót

Page 189: Słownik interaktywny o wodzie

Twardość WodyTwardość Wody

jest to cecha wody, będąca funkcją stężenia soli wapnia, magnezu i innych metali, które są zdolne do tworzenia soli na wyższym niż pierwszy stopniu utlenienia. Twardość wody ma bardzo silny wpływ na jej napięcia powierzchniowe. Czym większe napięcie powierzchniowe wody, tym trudniej zwilża ona wszelkie powierzchnie, na skutek czego trudno jest przy jej pomocy prać i zmywać naczynia. Dodatek detergentów powoduje zmniejszenie twardości wody - im woda jest twardsza, tym więcej trzeba ich dodawać, aby uzyskać skuteczny efekt mycia.Twarda woda posiada intensywny, metaliczny posmak i trudniej zaspokaja pragnienie.

Powrót

Page 190: Słownik interaktywny o wodzie

Twardość NiewęglanowaTwardość Niewęglanowa

zwana też trwałą to rodzaj twardości wody, która jest wywoływana głównie przez sole wapnia i magnezu. Najczęściej są to siarczany dające trudny do usunięcia kamień gipsowy (np. CaSO4) oraz chlorki. Sole te mogą być naturalnie obecne w wodzie jak i powstawać wtórnie, np. w trakcie jej gotowania.

Powrót

Page 191: Słownik interaktywny o wodzie

Twardość OgólnaTwardość Ogólna

jest to suma twardości węglanowej (przemijającej) oraz niewęglanowej (trwałej) wody. Twardość ogólną wody wyraża się zwykle w stopniach niemieckich, które odpowiadają liczbie gramów CaO w 1 hl wody (1 st. Niemiecki = 10mg CaO/1litr.

Powrót

Page 192: Słownik interaktywny o wodzie

Twardość WęglanowaTwardość Węglanowa (przemijająca) - rodzaj twardości wody,

która jest wywoływana głównie przez wodorowęglany: wapniowy Ca(HCO3)2 oraz magnezowy Mg(HCO3)2. Związki te przy ogrzewaniu wody rozkładają się do nierozpuszczalnych węglanów tworzących kamień kotłowniczy.

Ca(HCO3)2 ->CaCO3 + CO2 + H2O Mg(HCO3)2 ->MgCO3 + CO2 + H2O Ze względu na łatwość usunięcia tego typu

twardości (wystarczy tylko przegotowanie wody), nazywa się ją twardością przemijającą. Sam kamień kotłowniczy składający się tylko ze strąconych węglanów jest łatwy do usunięcia.

Powrót

Page 193: Słownik interaktywny o wodzie

Utlenialność WodyUtlenialność Wody

to wielkość wyrażająca ilość tlenu potrzebną do utlenienia substancji organicznych zawartych w wodzie Jest to umowny wskaźnik określający zużycie nadmanganianu potasu (KMnO4) przez łatwo utleniające się substancje chemiczne, np. siarkowodór, siarczyny, azotyny. Utlenialność wody wynosi od 4 mg O2/dm3 dla wód czystych do kilkuset mg O2/dm3 dla wód zanieczyszczonych.

Powrót

Page 194: Słownik interaktywny o wodzie

Utlenianie za pomocą UVUtlenianie za pomocą UV

Proces używający światła o ekstremalnie krótkiej długości fal, które może zabijać mikroorganizmy (dezynfekcja) i rozszczepiać cząsteczki organiczne (foto-utlenianie) pozostawiając je spolaryzowane lub zjonizowane i dlatego łatwiejsze do usunięcia z wody.

PowrótPowrót

Page 195: Słownik interaktywny o wodzie

Użycie energii Użycie energii hydroelektrycznejhydroelektrycznej

Użycie wody w generowaniu elektryczności w urządzeniach, gdzie turbina poruszana jest przez płynąca/spadająca wodę. 

PowrótPowrót

Page 196: Słownik interaktywny o wodzie

WapnoWapno

Związek powszechnie stosowany w oczyszczaniu wody. Może być stosowany na ścianach prysznicy lub łazienek, po tym jak reaguje z wapniem tworząc wapien. 

PowrótPowrót

Page 197: Słownik interaktywny o wodzie

Warstwa wodonośnaWarstwa wodonośna

Warstwa w glebie, gdzie zachodzi transport znacznej objętości wody.

PowrótPowrót

Page 198: Słownik interaktywny o wodzie

WąwózWąwóz

Głęboki kanał powstały w wyniku intensywnej erozji wodnej.  

PowrótPowrót

Page 199: Słownik interaktywny o wodzie

Właściwości wody:Właściwości wody:

**Temperatura topnienia pod ciśnieniem 1 Temperatura topnienia pod ciśnieniem 1 atm: atm: 0°C = 273,15 K 0°C = 273,15 K

**Temperatura wrzenia pod ciśnieniem 1 atm: Temperatura wrzenia pod ciśnieniem 1 atm: 100°C = 373,15 K 100°C = 373,15 K

**Gęstość w temperaturze Gęstość w temperaturze 4°C= 1 kg/l. 4°C= 1 kg/l.

**Temperatura krytyczna: Temperatura krytyczna: 374°C = 647,15 K374°C = 647,15 K

**Ciśnienie krytyczne: Ciśnienie krytyczne: 220,6 atm = 22.35 MPa220,6 atm = 22.35 MPa

**Ciepło właściwe: Ciepło właściwe: 4187 J/(kg*K) = 1 kcal 4187 J/(kg*K) = 1 kcal

Powrót

Page 200: Słownik interaktywny o wodzie

Wietrzenie chemiczneWietrzenie chemiczne

Rozkład skał w wyniku działania deszczu, wód powierzchniowych tlenu i innych gazów w powietrzu a także substancji wydzielanych przez organizmy. 

PowrótPowrót

Page 201: Słownik interaktywny o wodzie

Wodny…Wodny…

Rozwijający się w wodzie, żyjący w wodzie lub przebywający w wodzie.

PowrótPowrót

Page 202: Słownik interaktywny o wodzie

WpływWpływ

Strumień wody wchodzący do każdego systemu oczyszczania. 

PowrótPowrót

Page 203: Słownik interaktywny o wodzie

Wyrzutnik, wtryskiwacz Wyrzutnik, wtryskiwacz (ejektor)(ejektor)

Urządzenie używane do wtryskiwania roztworu substancji do ścieków podczas ich oczyszczania.

PowrótPowrót

Page 204: Słownik interaktywny o wodzie

Współczynnik Współczynnik wodoprzepuszczalnościwodoprzepuszczalności

Natężenie z jakim woda może przepływać przez medium filtracyjne.

PowrótPowrót

Page 205: Słownik interaktywny o wodzie

WyciekWyciek

Jony w wodzie doprowadzanej do wymieniacza jonowego przechodzące do wody wypływającej. 

PowrótPowrót

Page 206: Słownik interaktywny o wodzie

Wylot Wylot

Miejsce zrzutu oczyszczonej wody z oczyszczalni do odbiornika (rzeki, jeziora, gruntu). 

PowrótPowrót

Page 207: Słownik interaktywny o wodzie

Zanieczyszczenia Zanieczyszczenia wód...wód...Jakość wody charakteryzują właściwości fizyczne,

czyli mętność, przezroczystość, barwa, smak, oraz zapach i temperatura, właściwości chemiczne- głównie twardość wody, oraz właściwości bakteriologiczne, zawartość bakterii chorobotwórczych , z których najgroźniejszymi są bakterie tyfusu brzusznego, czerwonki, cholery oraz innych, powodujących schorzenia przewodu pokarmowego.

Zanieczyszczenie wód jest problemem rangi światowej. Wraz ze wzrostem zaludnienia Ziemi i rozwojem przemysłu, rośnie także ilość zanieczyszczeń. Ze względu na pochodzenie, można podzielić je na komunalne, przemysłowe oraz rolnicze.

Powrót

Page 208: Słownik interaktywny o wodzie

Zanieczyszczenia Zanieczyszczenia KomunalneKomunalne

Są to ścieki miejskie- mieszanina odpadów z gospodarstw Są to ścieki miejskie- mieszanina odpadów z gospodarstw domowych, fekaliów, odpadów ze szpitali, łaźni, pralni i domowych, fekaliów, odpadów ze szpitali, łaźni, pralni i zakładów przemysłowych. Znaczną ich część stanowią zakładów przemysłowych. Znaczną ich część stanowią występujące w postaci zawiesiny lub rozpuszczone związki występujące w postaci zawiesiny lub rozpuszczone związki organiczne, głównie białka, tłuszcze i węglowodany. organiczne, głównie białka, tłuszcze i węglowodany. Zawierają one także detergenty, chorobotwórcze Zawierają one także detergenty, chorobotwórcze drobnoustroje, które są źródłem takich chorób, jak tyfus, drobnoustroje, które są źródłem takich chorób, jak tyfus, cholera, dur brzuszny, choroba He-inego Mediny. Jeszcze cholera, dur brzuszny, choroba He-inego Mediny. Jeszcze jednym ważnym składnikiem ścieków są metale jednym ważnym składnikiem ścieków są metale ciężkie(ołów, rtęć). Substancje te, jeśli przenikną do ciężkie(ołów, rtęć). Substancje te, jeśli przenikną do organizmów zwierzęcych, w tym organizmu ludzkiego, organizmów zwierzęcych, w tym organizmu ludzkiego, powodują uszkodzenia wątroby, naczyń krwionośnych, powodują uszkodzenia wątroby, naczyń krwionośnych, serca, układu nerwowego i kości.serca, układu nerwowego i kości.

Powrót

Page 209: Słownik interaktywny o wodzie

Zanieczyszczenia PrzemysłoweZanieczyszczenia Przemysłowe Powstają między innymi przy wydobywaniu surowców, w Powstają między innymi przy wydobywaniu surowców, w

trakcie chłodzenia urządzeń, filtracji, destylacji i podczas trakcie chłodzenia urządzeń, filtracji, destylacji i podczas wielu innych czynności wykonywanych w różnorakiej wielu innych czynności wykonywanych w różnorakiej produkcji. Ich skład jest bardzo zróżnicowany i zależny od produkcji. Ich skład jest bardzo zróżnicowany i zależny od rodzaju produkcji, np. ścieki z garbarni zawierają związki rodzaju produkcji, np. ścieki z garbarni zawierają związki wapnia, chromu, siarczki, chlorki, związki azotu, a także wapnia, chromu, siarczki, chlorki, związki azotu, a także tłuszcze i inne związki organiczne. Są one szkodliwe dla tłuszcze i inne związki organiczne. Są one szkodliwe dla organizmów żywych, gdyż działają na nie, niszcząc organizmów żywych, gdyż działają na nie, niszcząc wątrobę, przewód pokarmowy i układ krążenia.wątrobę, przewód pokarmowy i układ krążenia.

  

Powrót

Page 210: Słownik interaktywny o wodzie

Zanieczyszczenia Zanieczyszczenia powodujące powodujące

"niedogodność""niedogodność" Zanieczyszczenia w wodzie, które nie są zwykle Zanieczyszczenia w wodzie, które nie są zwykle

szkodliwe dla zdrowia, ale powodują nieprzyjemny szkodliwe dla zdrowia, ale powodują nieprzyjemny

zapach, koloryt, korozje, pienienie się lub plamienie.zapach, koloryt, korozje, pienienie się lub plamienie.

PowrótPowrót

Page 211: Słownik interaktywny o wodzie

Zanieczyszczenia RolniczeZanieczyszczenia Rolnicze

Składają się na nie środki ochrony roślin, które mają na celu nisz-Składają się na nie środki ochrony roślin, które mają na celu nisz-czenie szkodliwych organizmów, niszcząc również organizmy czenie szkodliwych organizmów, niszcząc również organizmy pożyteczne. Duże znaczenie mają także nawozy sztuczne, tylko pożyteczne. Duże znaczenie mają także nawozy sztuczne, tylko częściowo wykorzystywane przez rośliny. Ich nadmiar spływa z częściowo wykorzystywane przez rośliny. Ich nadmiar spływa z wodami deszczowymi i gruntowymi do zbiorników wodnych, wodami deszczowymi i gruntowymi do zbiorników wodnych, powodując gromadzenie się środków odżywczych tylko dla powodując gromadzenie się środków odżywczych tylko dla pewnych gatunków roślin, co w efekcie prowadzi do zakłócenia pewnych gatunków roślin, co w efekcie prowadzi do zakłócenia równowagi ekologicznej. równowagi ekologicznej.

Powrót

Page 212: Słownik interaktywny o wodzie

Zanieczyszczenie Zanieczyszczenie składnikami odżywczymiskładnikami odżywczymi

Zanieczyszczenie źródeł wody poprzez nadmierny Zanieczyszczenie źródeł wody poprzez nadmierny dopływ składników odżywczych. W wodach dopływ składników odżywczych. W wodach powierzchniowych, nadmierny wzrost alg jest powierzchniowych, nadmierny wzrost alg jest głównym problemem. głównym problemem.

PowrótPowrót

Page 213: Słownik interaktywny o wodzie

Zanieczyszczenie termalne Zanieczyszczenie termalne

Zrzut cieplej wody z działalności przemysłowej do Zrzut cieplej wody z działalności przemysłowej do odbiorników-wód powierzchniowych, powodujac odbiorników-wód powierzchniowych, powodujac śmierć i szkody organizmom wodnym śmierć i szkody organizmom wodnym

PowrótPowrót

Page 214: Słownik interaktywny o wodzie

Zasadowość Zasadowość

Buferująca zdolność wody; Zdolność wody do neutralizowania się. Zapobiega to zbyt kwaśnemu lub zasadowemu poziomowi pH. Powoduje że węgiel jest dodawany do wody. Zasadowość stabilizuje pH wody około wartości 7. Jednak, kiedy kwasowość jest wysoka zasadowość spada, co wpływa niekorzystnie na warunki życia w wodzie. 

W chemii wody jest ona wyrażona w ppm lub mg/L ekwiwalentu węglanu wapnia. Zasadowość całkowita wody jest sumą wszystkich trzech zasadowości: węglanowej, dwuwęglanowej i wodorotlenowej. 

PowrótPowrót

Page 215: Słownik interaktywny o wodzie

ZastrzykZastrzyk

Wprowadzanie związku chemicznego lub medium do wody używanej w rożnych procesach aby poprawić jej chemizm lub przefiltrować odpowiednie komponenty.

PowrótPowrót

Page 216: Słownik interaktywny o wodzie

Zawór kontrolnyZawór kontrolny

Zawór pozwalający na przepływ wody w jednym kierunku, a następnie zamykający się żeby zapobiegać "backflow" (zwrot przepływu). 

PowrótPowrót

Page 217: Słownik interaktywny o wodzie

Zbiornik napowietrzającyZbiornik napowietrzający

Zbiornik używany do wstrzykiwania powietrza w wodę.

PowrótPowrót

Page 218: Słownik interaktywny o wodzie

Zbiornik utleniający Zbiornik utleniający

Zbudowany przez człowieka zbiornik wodny, w którym zanieczyszczenia rozkładane są w procesie działalności bakteryjnej

PowrótPowrót

Page 219: Słownik interaktywny o wodzie

Ziemia…Ziemia…

Woda jest na Ziemi bardzo rozpowszechniona. Występuje głównie w oceanach, które pokrywają 70,8% jej powierzchni, ale także w rzekach, jeziorach i w postaci stałej w lodowcach. Część wody znajduje się pod powierzchnią ziemi lub w atmosferze (chmury, para wodna).

Powrót

Page 220: Słownik interaktywny o wodzie

ZlewniaZlewnia

Obszar, z którego wody splywaja do odbiornika wodnego (rzeka, jezioro). 

PowrótPowrót

Page 221: Słownik interaktywny o wodzie

Zrzut do gruntuZrzut do gruntu

Zrzut ścieków do gruntu w celu oczyszczenia lub powtórnego użycia. 

Zbiornik wodny do przechowywania odpadów ciekłych zaprojektowany w celu osiągnięcia pewnego stopnia oczyszczania biochemicznego.

PowrótPowrót

Page 222: Słownik interaktywny o wodzie

Zrzut miejskiZrzut miejski

Zrzut ścieków z oczyszczalni która otrzymała wodę do oczyszczenia z gospodarstw domowych, obiektów komercyjnych (hotele, restauracje) i pzemysłu do zlewni obszaru przybrzeżnego.

PowrótPowrót