CHƯƠNG MỞ ĐẦUCHƯƠNG MỞ ĐẦU

SINH HỌC PHÂN TỬ TẾ SINH HỌC PHÂN TỬ TẾ BÀOBÀO

SINH HỌC PHÂN TỬ TẾ SINH HỌC PHÂN TỬ TẾ BÀOBÀO

MOLECULAR BIOLOGY MOLECULAR BIOLOGY OF THE CELLOF THE CELL

TS. ĐỖ HIẾU LIÊMTS. ĐỖ HIẾU LIÊMTS. NGUYỄN THANH BÌNHTS. NGUYỄN THANH BÌNH

2

Các kiến thức về sinh học tế bào (sinh hóa và sinh lý tế bào) ở cấp độ phân tử.

Nhưng hiêu biết cơ ban về bênh học phân tử – các biến đôi cua cơ thê về măt sinh học do các tác nhân gây bênh và phân tích nhưng yếu tố điều tiết đến quá trình nuôi cấy, phân bào, phát triên và biêt hóa tế bào.

Nhưng quan điêm mới cua thế giới trong nghiên cứu tế bào và ứng dụng trong công nghê sinh học.

Trang bị các hiêu biết về sinh hóa, sinh lý và bênh học cua tế bào ở cấp độ phân tử, cũng như khuynh hướng hiên nay trong nghiên cứu và sử dụng tế bào động vật trong chăn nuôi thú y.

I. GIỚI THIỆU MÔN HỌCI. GIỚI THIỆU MÔN HỌC

MỤC TIÊUMỤC TIÊU

Chương I. Thành phần cấu tạo và cấu trúc cua màng

II. PHẦN LÝ THUYẾTII. PHẦN LÝ THUYẾT

3

1.1. Đại cương1.2. Lớp lipid đôi1.3. Protein màng

Chương II. Sự vận chuyên các ion và phân tử nhỏ qua màngChương II. Sự vận chuyên các ion và phân tử nhỏ qua màng

2.1. Đại cương2.2. ATPase Pumps và môi trường ion2.3 . Nongated Ion Channels và điện thế nghỉ2.4. Sự đồng hành 2.5. Sự vận chuyển của nước2.6. Sự vận chuyển qua lớp biểu mô2.7. Voltage-Gated Ion Channels và điện thế động2.8. Chất dẫn truyền thần kinh, receptor ở synapses

4

3.1. Đại cương3.2. Nguyên tắc cơ bản trong thông tin tế bào3.3.Thông tin qua receptor màng - protein G3.5. Một số cơ chế thông tin tế bào

Chương III. Cơ chế thông tin sinh họcChương III. Cơ chế thông tin sinh học

4.1. Rối loạn biến dưỡng nước và chất điện ly 4.2. Rối loạn biến dưỡng glucid4.3. Rối loạn biến dưỡng lipid4.4. Rối loạn biến dưỡng protein và amino acid

Chương IV. Bênh học phân tử tế bào

5

Chương V. Chu kỳ tế bàoChương V. Chu kỳ tế bào

5.1. Đại cương5.2. Các phase trong chu kỳ tế bào5.3. Hệ thống kiểm soát chu kỳ tế bào5.4. Đặc điểm của sự kiểm soát chu kỳ tế bào hữu nhũ

6.1. Đại cương6.2. Tín hiệu “sống” và tín hiệu “chết”6.3. Caspases6.4. Cơ chế apoptosis6.5. Tín hiệu “sống” ức chế apoptosis

Chương VI. Tế bào chết theo chương trình Chương VI. Tế bào chết theo chương trình

6.1.Cơ chế hóa học phân tử của hoạt động phân bào và phương pháp phát hiện các giai đoạn trong chu kỳ tế bào6.2.Yếu tố ngoại bào kiểm soát sự phân chia và phát triển tế bào6.3.Yếu tố ảnh hưởng đến nuôi cấy TBĐV In vitro 6.4.Sự phát triển của tế bào trong ống nghiệm bằng phương pháp trinh sản

6

7.1.Tiến trình biệt hóa và yếu tố ảnh hưởng đến sự biệt hóa TB7.2.Khả năng biệt hóa của TB từ TB chưa biệt hóa, tiềm năng trong nghiên cứu và sản xuất sản phẩm y sinh học 7.3.Tái lập trình nhân từ tế bào sinh dưỡng, khả năng biệt hóa TB từ TB biệt hóa7.4. Dòng hóa tế bào động vật

Chương VI. Yếu tố kiêm soát chu kỳ tế bào

Chương VII. Sự biêt hóa tế bào

7

8.1.Một số sản phẩm từ hoạt động của các vi thể tế bào và khả năng sử dụng8.2.Ứng dụng kỹ thuật vi thể trong nghiên cứu TB và sinh sản trên động vật8.3.Thú biến đổi gene- khả năng tạo thú thương phẩm. Bảo tồn gene động vật, những ứng dụng nghiên cứu và điều chế sản phẩm y sinh học từ kỹ thuật chuyễn cấy nhân tế bào8.4.Sinh học tế bào trong nhiễm và đáp ứng với yếu tố gây nhiễm (virus, vi khuẩn, ký sinh trùng) (miễn dịch tế bào học)8.5.Các kỹ thuật và thao tác thực tập trên tế bào (protein, DNA và RNA): Tách tế bào, nuôi cấy tế bào, các kỹ thuật điện di: Westhern, Northern và Southern blotting...8.6.Kỹ thuật sinh học trong sản xuất các dòng tế bào và tạo kháng thể đơn dòng

Chương VIII. Tiềm năng và ứng dụng sinh học tế bào động vật trong nghiên cứu - san xuất

Bài 1 Kỹ thuật nuôi cấy tế bào trong ống nghiêm (In vitro maturation)Nuôi cấy tế bào từ giai đoạn chưa thành thục đến trưởng thành trên tế bào noãn của heo và bò - Chọn lọc tế bào noãn từ buồng trứng heo và bò- Tạo môi trường nuôi cấy tế bào noãn heo và bò- Quy trình nuôi cấy tế bào Bài 2: Kỹ thuật nhuộm DNA nhân tế bàoPhát hiện chu kỳ phân bào và các giai đoạn tế bào sau khi nuôi cấy trên heo và bò - Kỹ thuật nhuộm DNA bằng orcein - Kỹ thuật nhuộm DNA bằng kháng thể huỳnh quang Hoechst 33342

8

III. PHẦN THỰC HÀNHIII. PHẦN THỰC HÀNH

Bài 3 : Kỹ thuật chuyễn cấy nhân tế bào, ICSI, tạo thú biến đôi gen...(đối với nội dung này học viên được học bằng video clip, internet trực tuyến từ một số bài giảng và kỹ thuật thí nghiệm của các giáo sư nước ngoài)Bài 4. Tham quan và kiến tậpHọc viên tham quan và học tập tại các cơ sở và viện khoa học trong nước để đánh giá khả năng ứng dụng và phát triển môn học

Học viên chia nhóm để viết chuyên đề với các nội dung được giảng và trình bày chuyên đề trước lớp các chương nêu trên (20%), đánh giá thực tập (30%) và thi viết (50%).

9

IV.PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ MÔN HỌCIV.PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ MÔN HỌC

CHUYÊN ĐỀCHUYÊN ĐỀ

• Chuyên đề khoa học tùy chọn theo ngành học (CN hoặc TY)• Trình bày các vấn đề có liên quan đến lĩnh vực CNTY, trọng tâm

ứng dụng các kiến thức được môn SHPTTB cung cấp, giải thích trên cơ sở sinh học phân tử.

CHĂN NUÔI(1).Phân tích các yếu tố nhiệt độ, ẩm độ, các chất khí H2S, NH3… đến tình trạng sức khỏe và năng suất sản suất của vật nuôi.(2).Ảnh hưởng của sản phẩm probiotic, prebiotic đến tập đoàn vi sinh vật đường ruột và khả năng sản suất của vật nuôi.(3).Hiệu quả của chế phẩm progesterone và prostaglandin đến khả năng sinh sản của động vật cái.(4).Ảnh hưởng của NO đến tính hăng của động vật đực.(5).Ảnh hưởng stress đến tình trạng sức khỏe và khả năng sản xuất của vật nuôi.(6)…

THÚ Y(1).Cơ chế sinh bệnh của E. coli… gây bệnh phù đầu trên heo con, biện pháp phòng và điều trị.(2).Sự đáp ứng của cơ thể động vật đối với vaccine phòng bệnh PRRS, …(3).Tác động sinh học của dược phẩm ivermectin… đối với giun sán và vật chủ.(4).Phân tích tác động miễn dịch của kháng thể mẹ truyền(5).Vai trò sinh học của interferon trong các chế phẩm vaccine(6)…

Ngoài ra, có thể trình bày những chuyên đề có tính chất lý thuyết như bệnh tiểu đường, còi xương hay loãng xương, dị ứng, bệnh cúm gia cầm, bệnh tai xanh ở heo…

•Đô Ngọc Liên. 1999. Miên dich hoc cơ sơ, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội. •Nguyễn Phước Nhuận, Đô Hiếu Liêm, Huỳnh Thị Bạch Yến. 2007. Trao đổi chất và năng lượng, NXB Nông Nghiệp (chi nhánh phía Nam).•Nguyễn Tiến Thắng, Nguyễn Đình Huyên. 1998. Giao trinh Sinh hoa hiên đai, NXB Giáo Dục. •Hoàng Văn Tiến, Lê Khắc Thận, Lê Doãn Diên. 1997. Sinh hoa hoc vơi cơ sơ khoa hoc cua công nghê gene, NXB Nông nghiệp, Hà nội.•Phạm Văn Ty. 2001. Miên dich hoc. NXB Đại học Quốc gia Hà Nội.

V.TÀI LIỆU THAM KHẢOV.TÀI LIỆU THAM KHẢO

12

Tiếng Viêt

•Ahmed N., Dawson M., Smith C. and Wood E. 2007. Biology of diseases. Taylor & Franics Group. New York. USA.•Alberts B., Johnson A., Lewis J., Raff M., Roberts K. and Walter P. 2008. Molecular biology of the cell, 5th edi., Garland Science, USA.•Cibelli J., Lanza P. R., Campbell H.S.K., and West D.M. 2002. Principle of cloning. Academic Press, Amsterdam, Holland.Crocker J. and Murray P.G. 2003. Molecular Biology in Cellular Pathology. John Wiley & Sons, Ltd. New Jersey. USA.•Daved J. and Lord M. 2003. Essential cel biology. Vol 2. Oxford university. USA. •Ding S. 2008. Chemical and functional genomic approaches to stem cell biology and regenerative medicine John Wiley & Sons, Inc. Hoboken, New Jersey. USA.•Elliott H.W. & Elliot D. C. 1997. Biochemistry and Molecular Biology, Oxford University Press. USA.

13

Tiếng Anh

•Kaneko J.J. 2008. Clinical Biochemistry of Domestic Animal - 6th edi. , Academic Press, Inc, London.•Gilbert S.F. 2005. Developmental biology. 7th edi., Massachusetts, USA.•Lodish H. 2007. Molecular biology of the cell. 5th edi., W.H. Freeman and Compamy, Inc, New York. USA. •Sheehan D. 2009. Physical biochemstry: principes and application. 2nd edi. John Wiley & Sons Ltd. New Jersey. USA.•Vance D.E. and Vance J.E. 2008. Biochemistry of lipid, lipoprotein and membranes. 5th edi. Elsevier B.V. Hungary.•Virella G. 2001. Medical immunology. 5th edi. Marcel Dekker, Inc. New York. USA. •Voet D., Voet J.D. 1995. Biochemistry. 2nd edi. John Wiley & Sons, Inc. New York, 1995.

•Animal science. <http://www.ansi.okstate.edu>. •Biology of reproduction.<http://www.biolreprod.org>.•Cornell University.<http://www.bakerinstitute.vet.cornell.edu>.•Domestic animal endocrinology.<http://www.elsevier.com>.•Endocrinology.<http://www.endocrinology.com>.•IVIS. <http:///www.ivis.org>.•Journals elsevierhealth. <http://www.journals.elsevierhealth.com>•Journal of endocrinology.<http:www.endocrinology.org>.•Reproduction.<http://www.jrf-journal.org.uk>.•Theriogenology. <http://www.theriogenology.org>.•The jounal of biologycal chemistry.<http://www.jbc.org>.•The medical journal of Autralia.<http://www.mja.com.au>. •University of Georgia, Athens, GA, USA.<http://www.vet.uga>.•Veterinary medicine. <http://www.vetmed.ufl.edu>.•Veterinary medicine Auburn education. <http://www.vedmedauburn.edu>.

15

Một số địa chỉ mạng