Sanalkurs E-Dergi Sayı 17

http://www.etkinlik.com.tr

Sanalkurs Dergisi’nin 17. sayısı ile karşınızdayız.

Bu sayımızda farklı bir şey ya-palım dedik ve bu nedenle, Tür-kiye’deki hem yazılım, hem de tasarım dünyasının önde gelen isimlerine, hangi yazılım, dona-nım ve servisleri kullandığı soru-sunu yönelttik.

Yeni başlayan, halihazırda işini sürdüren pek çok yazılımcı için ciddi bir rehber olacaktır diye düşünüyorum. Çünkü aslında kendimizi geliştirmemiz, usta-ların işlerini nasıl yaptığını, en kolay yönden nasıl çözdüğünü öğrenmekle de yakından ilgili.

En azından biz bu işi yaparken, usta olan arkadaşlarımız neler-yapıyorlar, hangi programları kullanıyorlar, hangi hizmet ve servisleri sık kullanılanlarına ek-lemişler, delicesine merak eder-dik. Çünkü bu bilgiler bir yerde can kurtaran simidi olmasının yanısıra, sizleri mesleğinizde bir basamak da yukarı taşıyabilecek

yöne sahip. Umarız bu sayımızda bu bilgiler çok işinize yarar.

8. Sanalkurs Bilişim Se-minerleri

Bunun dışında Sanalkurs ola-rak 8. Bilişim Seminerleri serimizi Kemerburgaz Üniversitesi’nde gerçekleştireceğiz.

Bu seminerde önceden tanıdı-ğınız isimlere ilaveten, son gün-lerde yatırımları ile ismini çok sık duyduğumuz ve merak ettiğimiz bir ismi davet ettik: Sayın Hasan Aslanoba bize başarılı bir inter-net girişimcisi olmakla ilgili tec-rübe ve bilgilerini aktaracak.

Ücretsiz olan bu semineri bir bilişimci iseniz, kaçırmamanızı öneririz.

Sonraki sayıda buluşmak ümi-diyle...

merhaba...

Siraceddin El

3

http://twitter.com/sanalkursnet

http://facebook.com/sanalkursnet

08

22

28

38

48

54

Teknoloji DünyasındanHaberler

Online BilişimEğitim Siteleri

Web Tasarımında4 Önemli Nokta

InDesign Tasarımcılar İçin Bir Dönüm Noktasıdır

Dünden YarınaTeknoloji ve İnternet

Adım Adım Nasıl Web Yazılımcısı Olunur?

SİRACEDDİN EL

YASİN ATAGÜN

CEYHUN AKGÜN

ABDULLAH TEKİN

MURAT YÜKSEL

Genel Yayın Yönetmeni/ DirectorSiraceddin El

Editörler / EditorsSezer Fatih Yiğit, İsmail Demirbilek

Kapak Görseli / Cover VisualAlejandro Escamilla

Tasarım / DesignAli Uçar, Siraceddin El

Yazarlar / AuthorsAbdullah Tekin, Abdülsamet Doğan,

Büşra Köken, Ceyhun Akgün, Hasan Tosun, İsmail Demirbilek,

Mehmet Can Belören, Merve Öztürkcan, Murat Yüksel,

Siraceddin El, Yasin Atagün

Çalışmalar / WorksAbdullah Tekin, Ahmet Apaydın,

Cafer Uluç, Gülsüm Öztekin, Harun Kılıç, Mahmut Gediz,

Mert Hiçyılmaz, Mushfiq Amirov, Soner Demirsoy, Tefik Y. Nasufov,

Vejdi Subari, Yasin Ava

Sponsorlar / SponsorsHosting: Garanti Server

Sanalkurs Dergisi, Sanalkurs.net sitesinin yayın organıdır. Hiçbir yazı ve çalışma Sanalkurs.net ve

ilgili yazarından izin alınmaksızın kullanılamaz. Yazılar yazarlarına aittir ve içeriklerinden yazarları

sorumludur.

Sayı: 16 • Eylül 2013 • ÜcretsizBu Sayımızda Neler Var?

E-Ticaret Siteleri Nasıl Olmalı?

Deneyimli Tasarımcı ve Yazılımcılara Sorduk

Röportaj: Abdullah Tekin

Asp.net MVC ile ToDoList Uygulaması

Gelecek Sosyal Medyanın

PowerPoint’te Çarpıcı Sunum Teknikleri

MERVE ÖZTÜRKCAN

İSMAİL DEMİRBİLEK

MEHMET CAN BELÖREN

BÜŞRA KÖKEN

HASAN TOSUN

ABDÜLSAMET DOĞAN

62

76

98

116

120

134

Bu Sayımızda Neler Var? 5

Ahmet Apaydın

iPad üzerinden Turbo Racing League isimli oyuna merak salan 8 yaşındaki Salih Görün, oyunda ilerleyebilmek için, babasının şif-resiyle internetten 2 tır domates satın aldı. Olay, baba Ömer Faruk Görün’ün telefonuna bankadan gelen bil-gilendirme mesajıyla ortaya çıktı. Ekstre ile şoke olan baba Görün, hemen Apple’a itiraz ederek, paranın tarafına iadesini istedi.

8 yaşındaki oğluna Apple Store’dan ücret-siz bazı oyunları indir-

mesi için şifresini verdiğini anla-tan baba Görün, “Ben onun şifreyi unuttuğunu sanıyordum. O şifreyi girerek yükleme yapmaya devam etmiş. Çok da bilinçli bir harcama değil. Çünkü domates satın almış. Bu bir program, indirme değil, her-kesin düşebileceği tuzaktır. Diğer çocuk ve ailelerin dikkatli olması lazım..” diye konuştu.

Yine baba şanslı idi ki, Apple alı-nan iki tır sanal domates için kart-tan çekilen yaklaşık 600 liranın geri ödenmesine karar verdi.

Bir örneği daha önce İngiltere’de yaşanan hadisenin bundan sonra daha sık karşımıza çıkması kaçınıl-maz görünüyor.

Sanal Domateslere 600 TL Kaptıran Baba

[ TEKNOLOJİ HABER ]

Bu kez haber Bursa’dan geldi. Bursa’da 8 yaşındaki bir ço-cuk, sanal alemde oyun için babasının kredi kartıyla 2 tır domates satın aldı. Kabarık fatura, babanın cep telefonu-na gelen bilgilendirme mesa-jıyla ortaya çıktı.

8

9

http://vidobu.com

Google’da Yedekleme DönemiGoogle’ın popüler e-posta servisi Gmail’de artık hesabınızın yedeği-ni alabileceksiniz.

Google, resmi blogu üzerinden yaptığı açıklamada Gmail hesapla-rının tüm içeriğiyle bilgisayarlara indirilebileceğini duyurdu. Bir ay içinde yedekleme servisi kullanıcı-lara sunulmuş olacak.

Gmail ile birlikte yedeklenen veri-ler arasında sadece e-postalarınız yok elbette. Google Calendar yani takvim uygulaması, YouTube ve Drive gibi servislerin verileri de bu sistem altında yedeklenecek.

Lenovo, Yoga Tablet lansmanında ünlü oyuncu Ashton Kutcher‘e sahneyi vererek, katılımcılara büyük bir sürpriz yaptı. Ashton Kutcher ise akıcı anlatımı ve yaptığı espiri-ler ile lansmanın en çok konuşulanı oldu.

Ashton Kutcher, Lenovo bünyesinde ürün mühendisi olarak görev alacak. Kullanıcıla-rın ihtiyaçlarını öğrenerek, yeni cihazların üretilmesine katkı sağlayacak.

Lenovo’nun Yeni Ürün Mühendisi: Ashton Kutcher

Apple, Türkiye mağazasını açtı

Apple, 1 Ekim 2013’’te sürpriz bir kararla Türkiye için Online Apple Store’u açtığını duyurdu.

Apple, Türkiye’nin mobil cihazlara yoğun ilgisi nedeniyle Apple ürün-lerinin satıldığı mağazasını Türkçe olarak satışa açtı. Sitede iPad, iPho-ne gibi Apple’ın üretimini yaptığı cihazları Türk lirası ile birinci elden satın alabiliyorsunuz.

10

11

http://say.ac

Ekrandan Tat CihazıylaTat Alabilmek

Son zamanlarda büyük güncelle-melerle dikkat çeken ve kullanıcı-sına sunduğu yeni akıllı cihazlarla hayatı kolaylaştıran akıllı teknoloji, bilim-kurgu filmlerini aratmıyor. Akıllı saatlerin, akıllı gözlüklerin ve son günlerde popüler bir cihaz ha-line dönüşen 3 boyutlu yazıcıların ardından “pes artık” dedirtecek ye-ni bir cihaz daha geliyor.

YouTube kanalında videosu pay-laşılan ve Singapur Üniversitesi tarafından geliştirilen bu özel ci-haz sayesinde, istediğiniz tadı, ek-randa gördüğünüz anda tadabile-

ceksiniz. Geliştirilen tat cihazında bulunan 2 adet materyali, dilinize yerleştirerek, yemeğin sıcaklığını, ekşiliğini veya tatlılığını öğrenebi-leceksiniz.

Belirli frekanslar vererek ufak vib-rasyonlarla o tadı almamızı sağla-yan cihaz, düşük elektrik enerjisiy-le aslında dilimizi yanıltıyor ve o an gördüğümüz yiyeceği tattığımızı düşünmemizi sağlıyor.

Projenin tamamlanmasıyla birlik-te bu teknolojinin akıllı telefonlara da gelmesi bekleniyor.

12

13

https://ssl.apple.com/search/?q=sanalkurs

Cep telefonunda büyük oyunSamsung ve HTC’nin bazı cepleri,

Android’deki hız testi uygulama-sı 3DMark tarafından hile yoluyla sonuçları değiştirmeye çalıştıkları nedeniyle engellendiler.

İki cep devi için utanç veri-ci durum, 3DMark’ın geliştiricisi Futuremark’a göre firmaların hız testi uygulamalarına özel muame-le yapmasından dolayı gerçekleşti. 3DMark’ın kurallarına aykırı olan bu durumun sonucunda HTC One, One Mini, Samsung Galaxy Note ve Galaxy Note 3, resmi performans sıralamasının en altına gönderildi.

Futuremark, HTC ve Samsung’un söz konusu cihazlarında modifikas-yonlar yaparak testlerini kandırdı-ğını düşünüyor. Sıkça rastlanan hi-

leler arasında GPU hızını standart ayarın üzerine çıkarmak var.

Futuremark’a göre işletim sistemi platformunun bir hız testi uygula-masının çalıştığını algılamaması, testin herhangi bir parametresini değiştirmemesi, hız testi uygula-ması için platformun normal çalış-masında bir değişiklik yapmaması gerektiğini söylüyor.

Bununla birlikte Futuremark’ın listesinde dibi boylamayan, ancak hile yaptığı daha önce ortaya çıkan başka cepler olduğunu da söyleye-lim. Anandtech’in geçen ayın ba-şında ortaya çıkardığı tablo, birçok cebin hız testlerinde hile yaptığını göstermişti. (Hürriyet)

14

15

http://www.etkinlik.com.tr/8-sanalkurs-bilisim-seminerleri-4757

Küfür Edenlere Microsoft’tan Yasak

Aşırı küfür ettiği tespit edilen ba-zı Xbox One oyun konsolu sahiple-rinin Skype ve Upload Studio ser-visini kullanmaları yasaklandı.

Microsoft yetkilisinin ifadelerine göre, Upload Studio’ya yüklenen her bir kayıt kontrolden geçiyor. Eğer çok fazla küfür ve hakaret içer-diği tespit edilirse, oyuncu Xbox One’nın tüm fonksiyonlarını kul-lanmaktan men ediliyor.

Kullanıcılar Xbox Live politika-

sından memnun olmadıklarını dile getirdi. Onlara göre şirket önce-sinde uyarmalı, bundan sonra ‘ce-za’ uygulamalı. Aslında Microsoft tüketici anlaşmasına ve hizmetten yararlanma kurallarına istinat et-mekte.

Ayrıca, şirket kısıtlamaların sade-ce Xbox kullanıcılarını değil, aynı zamanda Skype’daki görüşmeleri kapsayacağı ile ilgili söylentileri ise yalanladı.

iPhone 6’nın Tasarımı Ortaya Çıktı!Kazakistanlı tasarımcı, göv-

desinin üç tarafı ekrandan oluşan iPhone 6 konseptini gösterdi.

Geçtiğimiz günlerde Samsung’ un 2014 yılında üç ekranlı (bir adet ana ekran ve yanlarda bu-lunan iki adet yardımcı ekran) akıllı telefon çıkaracağı söylenti-leri ortaya atılmıştı. Kazakistan-lı tasarımcı İskender Utebaev gövdesinin üç tarafı ekrandan oluşan iPhone 6’nın nasıl görü-ne bileceğini gösterdi.

‘Elmalı’ akıllı telefonun konsep-tinde ekran çerçevesi (yanlarda ne metal, ne plastik çerçeve yok) bulunmamakta. Yanlarda İsken-

der Utebaev sanal ses seviyesi düğmelerini, oynatıcı kontrol düğmelerini, feneri açma düğ-mesini, hesap makinesi, kamera ve diğer düğmeleri yerleştirme-yi akıl etmiş.

Kazakistanlı tasarımcıya göre parmak izi tarayıcısı direkt ma-saüstüne yerleştirilebilir. Ne ya-zık ki İskender Utebaev bu tip bir cihazın elde tutulmasının ne kadar rahat olabileceğini düşü-nememiş. (Milliyet)

17

Google AdWords reklamcılık sektörünü, Napster, Torrent gibi inovasyonlar ise sinema, müzik gi-bi içerik sektörlerini altüst etti ve dönüşüme zorladı. Dönüştürücü etki, son yıllarda ekonominin can damarı para ve finansal sistemle-rin de kapısına dayandı. 2005’ten itibaren siber dünyada yaratılmaya çalışılan mevcut ekonomik çarkla-rın dışında bir ticaret işleyişi çaba-sı, son yıllarda arttı ve bu durumun son örneği ise Bitcoin adlı sanal para birimi oldu.

YASA DIŞI DEĞİL AMA...

Bitcoin ilk kez 2008 yılında ken-disine Satoshi Nakamoto adını veren anonim bilişim uzmanınca, internet kullanıcıları arasında para alışverişi sağlamak için geliştirilmiş ödeme ve havale sistemi olarak mail grubunda duyuruldu. Dünya-nın her yerine transfer edilebilen ve aynı değeri taşıyan, dijital, sa-

nal ya da kriptolu para birimi gibi Türkçe’ye çevrilen Bitcoin’in kulla-nıcı sayısı, yüz binlerce sınırını çok-tan aştı.

Matematik işlemler sonucu üre-tilen Bitcoin’in, fiziki formu yok. Sisteme dahil olmak için sanal cüz-dan hesabı açmanız yeterli. Bitcoin sistemine üye olduğunuzda, cüz-danınıza para yüklüyorsunuz ve bu para karşılığı kadar Bitcoin yüklen-diğinde, kabul eden kişi ve kurum-lardan alışveriş yapabiliyorsunuz. Bitcoin’i mevcut finansal düzen-den farklı ve bağımsız kılan özel-liği, arkasında merkezi bir finansal kurum bulunmaksızın ticari alış-verişe olanak tanıması. Hükümet, organizasyon ya da banka aracılığı yok, sadece internet var. Resmi ol-mayan devletsiz para birimi Bitco-in, yasa dışı değil ama yasal olarak kullanılamıyor. Devlet tarafından regüle edilememesi, Bitcoin’in ille-

Son günlerin en çok konuşulan konularından biri olan sanal para birimi Bitcoin’i, Kadir Has Üniversitesi Yeni Medya Bö-lümü Öğretim Görevlisi İsmail Hakkı Polat anlattı.

İnternetin devletsiz parası:

Bitcoin

gal işler ve yeraltı aktivitelerde kul-lanılma endişesini de beraberinde getiriyor.

Bitcoin, siber döviz büroları ara-cılığıyla, dolar ya da farklı para bi-rimlerine çevrilebiliyor. Bitcoin ile yapılan alışverişler ise kayıt altına alınamıyor. Dolaşımda 11 milyon kusür Bitcoin var ve 2040’a kadar her yıl birkaç milyonluk artışla 21 milyon Bitcoin’e ulaşılması planla-nıyor.

Bitcoin’in son aylarda günde-me gelmesinin nedeni ise, devlet para birimleri karşısındaki yük-selişi. Özellikle İspanya ve Güney Kıbrıs’ta yaşanan finansal krizler-de, bankaların vatandaşların he-saplardaki paralarını gecikmeli ya da belli bir kota üzerinden ödeme-si sonucu, hiçbir havale, komisyon gideri olmayan Bitcoin’in, mevduat sahipleri için kaçış noktası olduğu iddialar arasında. Bunun dışında, Almanya, İngiltere gibi finansal sis-temin güçlü olduğu ülkelerde bi-le mevcut sisteme mesafeli duran ve hemen her işini sanal dünyaya taşıyan internet kuşağı için Bitco-in cüzdanı adeta düzene meydan okuma simgesi. İngiltere’de bir taksi şoförünün Bitcoin üzerinden para kabul etmeye başlamasının nedenini sisteme güvensizliğine bağlaması oldukça çarpıcı.

KARA PARA İÇİN CENNET

Geçtiğimiz aylarda Mt. Gox, Vir-curex ve Bitfloor gibi sanal döviz bürolarının siber saldırıya uğrama-sı sonucu Bitcoin yüzde 60 değer kaybetmişti. Bu noktalar, kullanı-cıların Bitcoin ile ekonomik düzen arasındaki ilişkiyi kurabilmeleri açı-sından hayati önemde. Bunun da ötesinde para transferinin yarattığı vergi kaybı sorunsalı ve Bitcoin’in yasa dışı işlerle kara para için adeta bir cennet olma olasılığı da, kulla-nıcılar açısından düşündürücü.

Bu aşamadan sonra bankacılık ve finans sisteminin mevcut haliyle devam etmesi de zorlaşıyor. Gele-neksel ekonomik düzen sahipleri-nin müşterilerinin seslerine daha fazla kulak vermesi, Bitcoin ve ben-zeri oluşumları da örnek alarak ha-yata geçirmelerinde fayda var gibi görünüyor. (Sabah)

19

Cafer Uluç

Günümüzde internetin olgunluk dönemini yaşıyoruz. Ge-leceğinden bahsetmek için ise biraz geçmişini irdelemek gerekir. Bilindiği gibi internetin altyapısı “network”. Küçük ev ve işyeri ağları nasılsa, internet de dünya için aynı diyebi-liriz. Türkçe “uluslararası ağ” olarak tanımlamak mümkün.

Dünden YarınaTeknoloji ve İnternet

22

1999 yılının sonlarına doğru ta-nıştığım İnternet o sıralar yararlı yönde kullanılmaktan ve araştır-ma geliştirmeden daha çok soh-bet amaçlı kullanılan, meşhur IRC #zurna odasında sabahlayan adeta “Sabahçı Kahveleri”nin sanal ver-siyonu olmuştu. İnsanlar gerçek hayat dışındaki bu sahte ortamda farklı kişilikler olmayı sevmişlerdi. Tabir-i caizse tam anlamıyla bilgi çöplüğü idi.

Google arama motoru 1998’ de kurulmuştu ancak yeteri kadar ta-nınmıyor olması bilinçli kullanıcılar için büyük bir kayıptı. Nihayetinde 2001-2002 yılından sonra Google bir devrim yaparak İnternet’ te ara-ma motorları bazında tekel olmaya başladı. Google ekibi, bu bilgi çöp-lüğünü asgariye indirmek için giri-şimlerde bulunmuşlar ve başarıya ulaşmışlardı.

Google’ ın bu atağından sonra daha kaliteli İnternet devri başladı. Örneğin Web Tasarım yapmak için gerekli kaynak siteleri bulabilmek oldukça kolay olmuştu. Artık İnter-

net çöpçatanlık, chat ve oyun gibi zaman geçirmeye yönelik işlerden ziyade iyi yönde de kullanılmaya başlanmış, web başlı başına bir sektör olmuş, bu işin uzmanları iyi paralar kazanır hale gelmişlerdi.

İlk başlarda sadece site sahipleri ziyaretçilere içeriği sunabiliyorken yine sektörde ses getirecek olan bir gelişmeyle Web 2.0 tarzındaki siteler de boy göstermeye başladı. Bu sayede artık siteye, katılımlarıy-la site sahiplerinden çok ziyaretçi-ler hükmediyorlardı.

Web 2.0 sürecinde görselliğe de önem verildi. Enteresan web şab-lonları, ikonlar, clipartlar ve hat-ta profesyonel fotoğraf çekimleri online olarak satışa sunularak sa-nal mağazalar oluşturuldu. Bütün bunların sonucunda web prog-ramlama, web tasarım ve buna pa-ralel alt meslek dalları ortaya çıktı.

İnternetin bu süreç zarfında ge-lişmesini tetikleyen bir faktör ise ADSL ‘dir. 2003 yılından sonra is-mini duymaya başladığımız ADSL ile artık yüklü telefon faturaların-dan kurtuluyor ve aynı zamanda sınırsız internet keyfini yaşıyorduk. 56K ile kıyasladığımızda bizim için

[ABDULLAH TEKİN] Yazılım Geliştirme Uzmanı

23

gerçekten de “Jet Hızında İnternet” idi.

Hızlı internet dönemi başlayınca medya (ses, video) eğlence içerikli web siteler doğal olarak arttı. Bun-lara en basit ve tanınmış haliyle Yo-utube’ u örnek verebiliriz. İnsanlar artık çektikleri ya da çok ilginç bul-dukları videoları internet ortamına yüklüyor, başkalarının izlemesini sağlayarak kendilerini farklı bir şe-kilde ifade edebiliyorlardı. Hatta bu şekilde “en fazla ben tıklandım” deyip ünlü olanlara hepimiz şahit olduk. Bunun yanı sıra bu tarz site-ler sayesinde artık kaçırmış oldu-ğumuz televizyon programlarını ya da dizilerini anında izleme fırsa-tını bulmaya başlamıştık.

Sonrasında akıllı telefonlar dev-

reye girdi, derken tabletler. Her şey o kadar baş döndürücü bir hız-la gelişti ki, takip etmeyi bırakıp mevcut cihazımızı anlamaya çalışır olduk. Artık her şeyin akıllı olması, “Onlar akıllı ise ben neyim?” diye insanoğlunun kendisi hakkında şüpheye düşmesine yol açacak gi-bi görünüyor.

Geleceğin internetinde en önem-li gelişmenin cep telefonlarında ve tabletlerde olduğu / olacağı şim-diden görülüyor. Dikkat ettiyseniz, “Cepten havale/EFT”, “Cepten Feys” , “Cepten Tivit” gibi tabirlere artık alıştık.

2009 yılı sonunda başlayan 3G ile ilgili gelişmeler sonrası bugün çok farklı bir noktaya doğru ilerli-yoruz. Hastane randevumuzu cep

24

telefonundaki yazılım sayesinde alıp hem mobil teknolojinin keyfi-ni sürüp hem de birçok kolaylıktan faydalanabiliyor, hangi ürün nere-de ne kadara satılıyor görebiliyor, hatta dışarı çıkmadan yine cepten alışveriş yapmanın kolaylığını ya-şıyoruz. Mobil uygulamalar gün geçtikçe daha da şaşırtıcı bir hale geliyor. Oyunlarla ilgili gelişmeler ise inanılmaz boyutlara ulaştı.

Sırada ne var sizce? Akıllı araba-lar, akıllı evler her tarafı saracak mı? Örneğin kendine kendine uydu yardımıyla bizi taşıyan arabamızda, işten eve gelirken telefonumuzda-ki uygulama yardımıyla evimize bağlanıp, hangi odanın kaç derece sıcaklığı olmasını istediğimizi, han-gi odanın ışığının açık veya kapalı

olması gerektiği, buzdolabındaki hangi yiyeceklerin eksik olduğunu kontrol edip markete biz eve ula-şana kadar getirilmek üzere sipariş vermek gibi şeyleri iki üç tıklama ile ayarlamak nasıl bir fikir?

Ya kişisel danışmanlık? Sabah işe giderken (özellikle bayanlar) ayna karşısına geçip “Ne giysem acaba?” derdi son bulacak mıdır dersiniz? Aynanızın size çeşitli modellemeler yaparak seçim yapmanıza yardım-cı olması, berber ya da kuaförlerde “Nasıl bir model istersiniz efen-dim?” sorusu üzerine, kendinizin 3D modellemesini birebir ekranda görerek yüzlerce saç stillerine bak-manız ve sonuç olarak size hangisi yakışıyor ise onu seçip saçınızı kes-tirmeniz hayal değil.

25

Şimdilik hayal gibi görünen pek çok şey var yine de, hatta belki içi-mizde “icat olunabilecek herşey icat oldu, bundan sonra ne olabilir ki?” diyenler de vardır. Ancak te-levizyonun icat edildiği günlerde de bu cümleyi mırıldanan kişinin sanırım şu sıralar mezarında kulak-ları çınlıyordur. Evet, çok değil 15 yıl kadar önce pek çok şey bizler için hayaldi, hayal ötesiydi hatta. Commodore 64 döneminden şu ana kadar baktığımda bu hayalle-

rin sonunun olmayacağını daha iyi görebiliyorum.

Sonuç olarak, bilişim sektörü geliştikçe yeni teknolojiler, yeni uygulamalar, yeni aksesuarlar ve elbette yeni meslekler doğuyor. Artık şaşırmaktan şaşı bakmaya başladık diyebiliriz. Yakında olup bitenlere iyice duyarsızlaşırsanız da endişe etmeyin; oturun kahve makineniz size orta şekerli bir kah-ve yapıp servis etsin.

26

Tefik Y. Nasufov

Daha birkaç yıl önce dört bine yakın lisans öğrencisinin in-ternet kullanım alışkanlığı incelediğinde, öğrencilerin inter-nette en fazla oyun oynadığı ortaya çıkmış. İnternet oyun-dan başka işe yaramaz mı? Eğitim için internette neler var? İşte soruların cevapları…

Online Bilişim Eğitim Siteleri

28

2000 yılına doğru bilgisayar ve internet yeni yeni hayata girer-ken, programlarla alakalı Türkçe bir kaynak bulabilme ve bir şeyler öğrenme arayışı da başlamıştı. An-cak 56K bağlantı hızına mahkûm bir şekilde kullanılan internetten bir şey öğrenmek şöyle dursun, e-postaları bile görüntüleyebil-mek neredeyse yarım saat sürü-yordu. Bu hız ile ancak birkaç iyi ni-yetli paylaşım dışında herhangi bir programa dair eğitim materyali ve dersleri bulmak imkânsızdı.

O yıllarda kendinize bir video hazırlamak istediğinizde ya da bir web sitesi veya en basitinden bir resim düzenlemek niyetiyle inter-nete girdiğinizde, Türkçe hazır-lanmış bir kaynağa ulaşmanız çok güçtü. Kitaptan öğrenmek istese-niz bile takıldığınız her hataya ce-vabın kitapta yer alması mümkün olmuyordu. Kaldı ki her programın kitabını bulmak da ayrı bir müş-

kilattı. Türkiye’de çok basit bir bil-giyle pek çok kişiye çözüm sunan insanlar iyi kazanıyorlardı; fakat bilgilerini de paylaşmaktan kaçını-yorlardı. Bu da uzman kişilerle bilgi alışverişini bir nebze kısıtlıyordu. Böyle olunca birçok kişi internette oyundan başka bir şey bulamıyor-du.

Eğer İngilizce bilen varsa onlar bir nebze şanslı sayılabilirdi, çünkü programların tamamının İngilizce eğitimlerine kolaylıkla ulaşılabi-liyordu. Bilmediğiniz hususlarda yabancı sitelerde sorularınıza da hızlı bir şekilde cevaplar alabiliyor-dunuz.

Birkaç sene aynı şekilde devam eden sistem sonrası internette bil-gilerin paylaşıldığı, pek çok dersin yer aldığı web sitelerinin sayısı art-maya başladı. Türkiye’nin ADSL hı-zıyla tanışması sonrası ise malum. Özellikle forumlar, bloglar derken, internette Türkçe kaynak eğitimler son hızla çoğaldı ve böylelikle hiç program bilmeyen insanlar, bazı eğitimleri takip ederek belli bir bil-gi seviyesine ulaştılar.

[SİRACEDDİN EL] Arayüz Tasarımcısı

29

Artık insanlar kaliteli veri paylaşmak için yarışıyor

Güncel olarak yaptığımız araştır-mada gözlemlediğimiz en güzel gelişmelerden biri de, bilişimle, teknolojiyle alakalı neredeyse her-kesin kendine ait basit de olsa bir blog sitesinin olması. Bu kişiler si-telerinde güncel teknolojiler, pra-tik çözümler, programlara yönelik ders anlatımları gibi çok faydalı bilgileri takipçileriyle paylaşıyorlar. Arama motorlarında ilk sıralarda çıkmak, popüler olmak, tanınmak, prim yapmak gibi değerleri de ön plana çıkardığınızda bu girişim-lerin her gün katlanarak artması kaçınılmaz görünüyor. Bu da öğ-renmek isteyen her insan için çok değerli bir kaynak vesilesi haline

geliyor.

Özellikle Youtube ve Vimeo gibi video site-lerinin bu tür durum-lar için biçilmiş kaftan olması da, derslerin görüntülü olarak hem çekilmesini çekilebil-mesini, hem de izle-nebilmesini yaygınlaş-tırdı. Bu nedenle, bir programı veya bilgisa-yarla ilgili bir konuyu öğrenmek için küçük bir arama yapmanız,

tabi biraz da istekli olmanız yeterli.

Artık bir video hazırlamak, bir web sitesi kurmak, bir resimde rötuş yapmak, bir fotoğrafı siyah beyaza çevirmek, fotoğraflardan oluşan efektli bir slayt hazırlamak, kendinize bir reklam hazırlamak gibi çok farklı ve çeşitli düşüncele-rinizi hayata geçirmek eskisi kadar zor değil. Profesyonel biri haline geleceğinizi söyleyemeyiz, ancak istediğiniz şeyin hangi programla nasıl yapılabildiğini öğreneceğini-ze emin olabilirsiniz.

Bundan yola çıkarak, bu yazıda bu tür dersleri bulabileceğiniz, binlerce lira harcayıp masraf yap-maktan sizi kurtarabilecek bazı in-ternet sitelerini sizlerle paylaşmak istedik. Eminiz ki, size ücretsiz veya

30

cüz’i ücretlerle hizmet sunan bu si-teler, bir hazine niteliğinde kaynak olacaktır.

Ücretsiz Kaynak Siteler1. Arama Motorları: Google,

Yandex, Bing gibi arama siteleri, birer eğitim sitesi değil, ancak pek çok eğitim veren siteye kolaylıkla ulaşabileceğiniz imkânlar sunu-yor. Bu yüzden arama motorlarına bilmediğiniz bir konuyu açık açık yazmaktan kaçınmayın. Örneğin, bir web sitesinin nasıl yapıldığını merak ediyorsanız, Google arama sitesine, “web sitesi nasıl yapılır” di-ye yazın. Karşınıza gelen seçenek-leri tek tek değerlendirerek incele-yin, okuyun, izleyin. Aklınıza gelen herhangi bir şeyi yahut problemi

olduğu şekilde yazın. Mutlaka bir sonuç elde edeceksiniz. Ayrıca, Google’da yer alan “Gelişmiş Ara-ma” seçeneği ile sadece PDF dos-yaları, slaytlar ve videolar gibi daha belli başlı sonuçlara ulaşabileceği-nizi belirtelim.

2. MEB Uzaktan Eğitim: Mil-li Eğitim Bakanlığı tarafından uz-manlara hazırlatılan, Adobe prog-ramları ile ilgili oldukça anlaşılır bir dilde video eğitimlerle hizmet veren sitenin adresi: http://uzakta-negitim.meb.gov.tr:8050

3. MEB Kursiyer: Yine MEB tarafından desteklenen, bilişimle alakalı pek çok eğitimin yer aldığı kayda değer bir kaynak. http://kur-siyernet.meb.gov.tr/kursiyer

31

4. Açık Akademi: Microsoft tarafından açılan sitede program-lama ve özellikle Microsoft yazılım teknolojileri ile ilgili eğitimlere ula-şılabiliyor: www.acikakademi.com

5. Sanalkurs.net: Türkiye’nin en eski bilişim eğitim sitelerinden biri olan Sanalkurs.net’te grafik, yazılım, programlama, donanım, video eğitim gibi binlerce yazılı ve videolu derse ücretsiz erişilebili-yor. İçeriği üyeleri tarafından oluş-

turulan sitenin soru sora-bileceğiniz bir forumu ve belli aralıklarla yayınlanan bir de e-dergisi mevcut: www.sanalkurs.net

6. Adobe Günlü-ğü: Adobe Türkiye eki-bi tarafından organize edilen sitede her hafta belli bir günde canlı we-binerler düzenleniyor. Eski webiner videoları ise sitede mevcut. Bunun yanısıra Adobe program-larıyla alakalı pek çok vi-deo derse ulaşılabiliyor: www.adobegunlugu.com

7. Çizgi Tagem: Yakın bir zamana kadar binlerce video eğitim sunan site, kapatıldığı için içeriğini Youtube’a taşıdı. www.yo-utube.com/cizgitagem üze-

rinden bu video eğitimlere ücret-siz ulaşabilirsiniz.

8. Donanım Haber: Dona-nım ve bilgisayar ürünleri ile pek çok inceleme ve cevaba bu site üzerinden ulaşmanız mümkün. www.donanimhaber.com

9. UniversitePlus: Uzman ki-şilerin belli zamanlar dâhilinde farklı eğitimler verdiği bir plat-form olan sitede bilişim eğitimle-

Online eğitim kursları, hangi yaşta ve ne-rede olduğunuza bakmadan kendinizi ge-liştirebileceğiniz büyük fırsatlar sunuyor.

32

rinin yanısıra farklı kategorilerden de eğitimler yer alıyor. Eğitimlerin bitiminde makul bir ücret karşı-lığı sertifika imkânı da mevcut. www.universiteplus.com

Ücretli Kaynak Siteler1. Vidobu: İnternet üzerinden

ofis programları, grafik ve yazı-lım eğitimlerini setler halinde vi-deolu olarak sunan site içeriği dikkate alındığında oldukça ma-kul meblağlarla hizmet veriyor. www.vidobu.com

2. OxoTraining: Pek çok prog-ramın eğitiminin yazılı olarak su-nulduğu site ortalama düzeyde bir

ücretlendirmeyle dikkatleri üzeri-ne çekiyor. www.oxotraining.com

3. VSAkademi: Tasarım ve fo-toğrafçılık eğitimleri ile dikkat çe-ken sitede eğitimler programlara ve yapılan işlere göre tasnif edil-miş. www.vsakademi.com

4. Sahne Akademi: Tasarım, yazılım, sistem ve teknik konu-lardaki eğitimiyle dikkat çeken sitede eğitimler bir kurs progra-mı şeklinde internet üzerinden eş zamanlı olarak yapılıyor. Ya-ni belirlenen gün ve saatlerde eğitimleri takip ediyor, bitimin-de ise sertifika alabiliyorsunuz. www.sahneakademi.com

33

Mert Hiçyılmaz

“Web tasarım ile uğraşmak istiyorum, nereden başlama-lıyım?” Bu soruyu özellikle öğrenci arkadaşlarımdan çokça duyduğumdan kısa ve öz olarak üzerinde durmak istedim. Malum, zamanımız değerli, bir an önce gözle görülür bir şeyler çıkarmalıyız. Hele çok hevesliysek bu soru daha da anlamlı ve ciddi hale geliyor. Bu yazımda işin teknik detayın-da boğulmadan, web dünyasında karşınıza çıkacak konuları, sorunları ve terimleri anlatmaya çalışacağım.

Adım Adım Nasıl Web Yazılımcısı Olunur?

36

Web Nasıl Çalışıyor?Web üzerine çalışacaksanız önce-

likle iyi kötü arka planda işler nasıl yürüyor bilmeliyiz. En azından şu soruya cevap bulabilmeliyiz: “Tara-yıcıya adresi yazıp enter’ladığımız-da nasıl oluyor da istediğim sitenin bilgileri karşıma geliyor?”

Tarayıcıya adresi yazıp enter de-diğimizde öncelikle arka planda bir paket oluşturulur ve bu paket iste-

diğimiz sitenin barındığı sunucuya (server) gönderilir. Paketin içerisin-de bizim IP’mizden, kullandığımız tarayıcıya, işletim sistemimizden, istek yaptığımız sayfanın bilgisine kadar çeşitli bilgiler saklanmıştır. Server da bir internet ağı üzerinde bir bilgisayar olduğuna göre pake-timiz nasıl olacak da yolu bulacak? Bu aşamada bilgisayarımız DNS Serverlar ile haberleşerek aradığı alan adına (domain) ait IP bilgisini elde eder. Sonra bu IP adresi ile de paket postalanır.

Paket sunucuya ulaştığında pa-

[MURAT YÜKSEL] Yazılım Geliştirme Uzmanı

37

ketin içeriği, istek yapılan adres gibi bilgiler göze alınarak belirli işlemler tetiklenir. Örneğin sunu-cu 80 portundan istek yapıldıysa bunu Apache (web server yazılımı) programına paslar. Php dosyasına istek yapıldıysa php yorumlayıcısı çalışır. Gerekiyorsa veritabanı (da-tabase) ile bağlantı kurularak bilgi alışverişi yapılabilir. Sonunda su-nucu geriye bir sonuç döndürür. Web geliştirmeden ve bir siteye bağlanmaktan bahsettiğimize gö-re kabaca HTML çıktı üretileceğini söyleyebiliriz, ama bu çıktı HTML olmak zorunda değil, XML, resim formatları, JSON... olabilir.

Bahsi geçmişken biraz daha bilgi vermemiz gereken birkaç kavram var. Basit bir site yapacak birinin koca bir server alması saçma olur. Kendi bilgisayarını server’a çevir-mek de pek mümkün değil. (Hiç kapanmaması, sürekli internete bağlı olması gerekiyor.) Bunun için hosting firmaları kullanılır. Belirli kotalar ile (alan, trafik...) ücreti kar-şılığında size server’dan alan tahsis ederler. Böylece web uygulamala-rınızı bu alanda barındırabilirsiniz. Alan adları bu konuda yetkilendi-rilmiş firmalardan 1-10 yıllığına ki-ralanır. Alan adını aldığınızda size ufak bir panel ile DNS ayarını yapa-

38

bilmenizi sağlarlar. Böylece aldığı-nız hosting servisi ile bağlayarak o adresin seçtiğiniz server’a yönlen-mesini sağlayabilirsiniz.

Anlaşılacağı üzere web geliştirme kabaca back end (sunucu tarafı) ve front end (tasarım tarafı) olarak iki-ye ayırabiliriz.

Front End Nedir?Front End sunucudan cevap dön-

dükten sonraki tarayıcımıza gelen ve görsel öğeleri oluşturan kısım. Bu kısım, görsel olduğu için de biraz estetik duygusu ister. Malze-melerimiz: HTML, CSS, JavaScript.

HTML adı üzerinde (Hyper Text Mark up Language) bir etiketleme dili. Çeşitli etiketler koyarak “bak burası paragraf, burdan sonrası ay-rı kutu, şurası başlık” vs. diyebiliyo-ruz. Tarayıcı da konumlandırmayı ona göre yapıyor.

CSS ile bu etiketlere özellikler ve-riyoruz. “Şunun arka planı şöyle ol-sun, bunun sağ kenarının kalınlığı bu kadar ve şu renkte olsun, buna hiç bir öğe 5 px yaklaşamasın”... di-yerek asıl tasarımı ortaya çıkarabi-liyoruz.

JavaScript ise olaya biraz hareket katan kısım. JavaScript ile HTML’e sayfa yüklendikten sonra müdaha-le edebiliyoruz. Bu sayede siteye çeşitli animasyon, efektler koyabi-liyoruz. Örneğin resim slaytları, to-oltipler, lightbox... Ayrıca AJAX gibi bir nimeti sayesinde sayfayı yenile-meden istek gönderip gelen veriyi istediğimiz yere ekletebiliyoruz.

İş tasarım olunca tasarım araç-larını da yeterince kullanabilmek

39

gerekiyor. Bunun için özellikle Photoshop şart. Vektörel çizimler için de farklı araçlar kullanmalıyız. Bilgisayarımızda birden çok tarayı-cı olmalı: IE, Chrome, Firefox, hatta Opera...

Front End’de Nelere Dikkat Etmeli?

Renk Uyumu: Öncelikle renk uyumu bilginiz olması gerekiyor. Müşteri kırmızı ağırlıklı site istedi diye CSS’de renk kısmına ‘red’ ya-zarsanız adamın göz doktoru mas-raflarına ortak olmayı göze alın de-rim. Demek ki ‘güzel renk’ denen

birşey var. Peki nereden bulacağız bu güzel renkleri? Renk paletleri kullanmak, bu paletlerden seçim yapmak daha sağlıklı sonuçlar ve-rebilir. Ya da farklı sitelerden, gör-sellerden renk seçiciler ile renk al-mak mümkün. Bir de bu işler için özelleşmiş araçlar var. Seçtiğiniz renklerle uyumlu başka renkler öneren ya da uyumlu renk temp-lateleri sunan siteleri başlıcaları şunlar: Adobe Kuler, Color Scheme Designer, Colour Lovers.

Font (Yazı Tipi): Renk ile bera-ber önemli konulardan biri de font.

40

İkisi başka bazı özellikler ile bir-likte sitenin kimliğini olşutururlar. Bu yüzden özellikle kurumsal bir firmanın web sitesinden bahsedi-yorsak özgün font seçmek iyi ola-caktır.

Ayrıca Comic Sans gibi ciddiyet-ten uzak fontlardan da uzak dur-malıyız. Font seçiminde dikkat edeceğimiz bir husus da UTF8 des-teği. Peki fontları nereden bulaca-ğız. İşte buradan:

http://www.google.com/fonts/

http://www.fontsquirrel.com/

http://www.1001fonts.com/

Kullanılabilirlik: Bir diğer konu ise kullanılabilirlik. Aslın-da bu başlı başına bir konu ama en önemli ve ilk akla gelenlerden bahsedeyim. Çok kullanılan şeyler kullanıcının elinin altında olsun. Örneğin menülerin yeri çok önem-li. Alışkanlıklara aykırı olmamalı. Kullanıcıyı yormamalı. (basit bir site için 2-3 adımlı üyelik formla-rı) Birşeye ulaşmak istediğinde 2-3 kere düşünmemeli. (kullanışlı say-fayı takip eden menüler)

Tarayıcı Uyumu: Tasarımda en büyük sıkıntılardan biri de tara-yıcı ve farklı çözünürlüklere uyum konusunda yaşanır. Siteniz fark-lı tarayıcılarda da aynı, ya da çok benzer, gözükmelidir. Bazen tara-yıcılar gelen HTML ve CSS verilerini kendilerine göre yorumlama yolu-na giderler, (bkz. Internet Explorer) ya da yeni standartları çok geriden takip ederler, (bkz. Internet Explo-rer) ya da eski sürümlerini kullanan kullanıcı sayısı o kadar fazladır ki eski sürümlerde de çalışacak bir arayüz hazırlamanız gerekir. (bkz. Internet Explorer) Her tarayıcı (hat-ta her tarayıcı sürümü) için ayrı CSS dosyası hazırlamak imkansız.

Çözünürlük: Sadece tarayıcı değil sitenin görüntülendiği çö-zünürlük de sıkıntı. Son zamanlara kadar siteler 960 ya da 1000 px ge-

41

nişliğe uygun olarak tasarlanırdı. Fakat şimdi sadece masa üstü ya da laptop bilgisayarlara değil tab-let, telefon gibi farklı araçlara da hi-tap etmemiz gerekebiliyor. Bunun için responsive dizayn imdadımıza yetişiyor. Siteyi farklı çözünürlük-lerde farklı davranacak şekilde ta-sarlayarak her alet için ayrı tasarım yapmaktan kurtuluyoruz.

CSS Framework: Tarayıcı ve çözünürlük sorununu aşmak için en kolay yol CSS Framework kul-lanmak. Bu frameworkler tasarım-da sıkça kullanılan bir çok öğe için hazır css classları, hatta javascript kodları içerirler. Ayrıca bu kodlar responsive olarak hazırlandığın-dan bu kodlar ile hazırladığınız tasarımlar da responsive özelliği gösterir. Şu an en çok kullanılan CSS Framework Bootstrap. Ayrıca görece karmaşık javascript işleri için de JQuery kullanırsak tarayıcı farkları konusunda minimum sı-kıntı yaşarız.

Performans: Bir de performans konusunda hatırlatma yapmak-ta fayda var. Kimse açılması uzun süren bir siteye tekrar girmek is-temez. Kullandığınız resimleri uy-gun boyutlandırmanız, sıkıştırma servislerinden geçirmeniz hızlı yüklenmesini sağlayacaktır. CSS ve JavaScript dosyalarınızı minifica-

tion işleminden geçirmek (boşluk karakterlerinden arındırmak) kul-lanıcıya gönderilecek dosya mik-tarını azaltarak performans sağlar. Sitenizin açılış hızını ve yapılan is-tekleri Chrome ya da Firefox gibi geliştirici araçları olan bir tarayıcı-da network tabından inceleyebilir-siniz.

Back End Nedir?Eğer dinamik bir sitemiz varsa si-

temizin istediğimiz çıktıyı verme-si için sunucu tarafında farklı bir programlama dili ile yorumlanma-sını / derlenmesini sağlamalıyız. En popüler sunucu taraflı programla-ma dili PHP, bunun yanında özel-likle kurumsal işlerde tercih edilen JAVA dilinin JSP eklentisi ve ASP .net, özgür yazılımcıların sevdiği Phyton dilinin Django framewor-kü ya da Ruby dilinin Ruby on Rails framework’ü de işinizi görecektir. Bu noktada hangisini öğrensem di-yeceksiniz muhtemelen. Hangisini öğrenirseniz öğrenin, düzgün ve kaliteli yazılımlar geliştirebildiğiniz sürece iş konusunda sıkıntınız ol-maz. Eğer İngilizceniz de yeterliyse kaynak da sıkıntı olmaz. O yüzden bu konuya çok kafa yormadan bir an önce birini seçip içerisine dalın.

Önce hangi dili seçtiysek özel-

42

liklerini inceleyelim. Dil hangi fonksiyonları sunuyor? Array fonk-siyonları, calender-datetime fonk-siyonları, XML JSON fonksiyonları, Directory, File handling fonksiyon-ları, String, Math, Filter fonksiyon-ları, Error handling, DB işlemleri…

Dil özellikleri hakkında da bilgi sahibi olmak gerek. Örneğin di-lin fonksiyonel programlama ya da Object Oriented Programlama özellikleri var mı ? Bunun için ha-zırlanmış çok güzel de bir kaynak var: Learn X in Y minutes .

Burada PHP’ye özel bir parantez açma gereği duyuyorum. Genel-de PHP için yanlış bir izlenim var. OOP yapılamadığı ya da ‘güzel’ kod yazılamadığı söylenir. PHP OO programlamanın tüm özellikleri destekliyor: Abstract sınıflar, in-

terfaceler, kalıtım, namespace… Hepsi var. PHP’nin asıl kötü özelliği (ki aslında başka bir yönden iyi de bir özelliği) fazla esnek olması. Yani sana herşeyi OOP yazacaksın diye dayatmaz. İstersen PHP ile HTML’i hatta SQL sorgularını aynı sayfada yazabilirsin. Bu tabii ki kaliteli kod yazma süreçleri için çok kötüdür, ama PHP’nin kolay öğrenilebilir, programlama bilgisi her seviyeden geliştiricilerce kullanılabilir bir dil olmasını da sağlar. PHP‘de doğru adımlar atmak için PHPTheRigh-tWay adlı siteye göz atmakta fayda var.

Seçtiğiniz dile ait external kütüp-haneleri, frameworkleri tanımak, o dil ile geliştirilmiş CMS projelerini incelemek de hızlı bir başlangıç için faydalı olacaktır. Bir de yine

43

seçtiğiniz dile de biraz bağlı olsa da bir veritabanı (database) hakkında da bilgi sahibi olmak, en azından CRUD işlemlerini (ekle, düzenle, sil, oku) yapabiliyor olmanız gerekir. Genelde proje büyüklüğüne göre SQLite < MySQL < MSSQL/Post-greSQL < Oracle şeklinde seçim yapılabilir.

Bir Dil Nasıl Öğrenilir?Bir dili öğrenmenin en etkili yolu

o dil ile projeler geliştirmektir. O yüzden siz de dilin çoğu özelliğini kullanabileceğiniz bir proje seçin ve hemen kodlamaya başlayın. İlk

proje için basit bir CMS (örneğin bloglarınızı tutacağınız bir site) ha-zırlayabilirsiniz.

Blog yazılarını manipüle ederken string fonksiyonları ile tanışırsınız. Resim eklerken resim düzenleme hatta watermark ekleme gibi şey-leri keşfedebilirsiniz. RSS oluştura-caksanız XML fonksiyonları/kütüp-haneleri ile haşır neşir olursunuz. Gönderileri yorumları tarihe göre kaydederek tarih fonksiyonları ile çalışırsınız. Admin paneli hazır-larken güvenlik meselesi ile tanı-şırsınız. Şunu belirteyim eğer hiç hacklenmezseniz çok şanslısınız ya

44

da iyi bir başlangıç yaptığınızı söy-leyebilirsiniz.

“Güzel” Kod YazmakArtık dili tanıdık iyi kötü bir proje

geliştirebilir haldeyiz. Ama bir de “güzel” kod yazma diye birşey var. Örneğin bir projede yazdığımız bir kodu başka projelerde de değişik-lik yapmadan kullanabiliyor mu-yuz? Ya da aynı problem için pro-je içerisinde tekrar tekrar benzer kodlar mı yazıyoruz, hatta kopyala yapıştır mı yapıyoruz ? Projemize 1 ay sonra geri döndüğümüzde ne-rede kaldığımızı ne yaptığımızı an-layabiliyor muyuz? Kolayca üzerine ekleme yapabiliyor muyuz ya da bulunan bir hatayı düzeltebiliyor muyuz? Yoksa aklımıza şu klasik laf mı geliyor: “Yeniden yazalım”. Üzerinden uğraştığım problemleri küçük parçalara ayırabiliyor mu-yum? Yoksa problemin içerisinde kaybolmaya mı başlıyorum?

Bunun için bazı prensipleri takip etmemiz gerekiyor. Object Orien-ted programlamanın nimetlerin-den faydalanmalıyız. Problemleri olabildiğince küçük parçalara böl-meliyiz. Her metod tek bir işten sorumlu olmalı ve o işi sadece o metoda yaptırmalıyız. Kod tek-rarından kaçınmalıyız. Aynı kod birkaç yerde tekrar ediyorsa bir metoda ayırmanın zamanı gelmiş

demektir. Anlaşılır kodlamalıyız, bunu yorum satırları ekleyerek, in-dentleri düzgün yaparak, metod/değişken/class isimlerini anlamlı ve okunaklı (camelCase) yazarak sağlayabiliriz. Bu konuda standart-ları takip etmek de önemli. Örne-ğin PHP için PSR standartlarına göz atmak yararlı olacaktır.

Hızlı geliştirme yapmak için fra-meworkleri iyi değerlendirmek gerekir. Bu aynı zamanda kaliteli kod yazmayı da zorlayıcı etkenler barındırır. İş sahipleri için koda da-ha iyi adapte olacak eleman bulma konusunda da frameworkler ya-rarlıdır. Çünkü belli bir framework kullanılmışsa neyin nerde olduğu, algoritmanın nereleri dolandığı bellidir. ASP MVC, Python’da Djan-go, Ruby’de Ruby On Rails, Java’da JSF, Spring, Play!, Vaadin gibi al-ternatifler var. PHP’de seçenekler biraz daha çok: Zend, Symfony, Yii, Laravel, CodeIgniter, CakePHP, Ko-hana, Phalcon...

BackEnd’te PerformansBackend’de en önemli konular-

dan biri de performans. Kodlarınız bir işi mümkün olduğu kadar kısa yoldan yapmalı. Bazı durumlar-da bunu yapabilmek için dilin alt yapısını da bilmek gerekir. İlk aşa-mada en azından sağ kulağı sol elle tutmaya çalışmayalım, gidip

45

sonsuz döngüye girmeyelim yeter. SQL optimizasyonu da performans açısından çok önemli. Çünkü diske erişim çok zaman alan bir iş. Ve-ri tabanı da diskte olduğuna göre veriye erişirken dikkat etmeliyiz. Örneğin SELECT * FROM yerine eğer gerekmeyen sütunlar varsa istediğimiz sütun isimlerini ekle-yerek çekmeliyiz. Gerekli yerlerde JOIN kullanarak sorgu sayısını azal-tabiliriz. Döngü içerisinde sorgu yapmak gibi hatalara düşmemeli-yiz. Gerekli yerlerde INDEX kulla-nabiliriz.

Performans için cacheleme çö-zümleri de oldukça yararlı. Bir say-

faya girildiğinde sayfa çıktısını say-fa değişmediği sürece kaydederiz. Bu şekilde tekrar girilen sayfada çıktıyı tekrar üretmekten kurtula-biliriz. Bu da işe yaramazsa server özellikleri arttırmak ya da birden çok server ile hizmet vermek gere-kebilir.

Web geliştirme konusunda müm-kün olduğunca bütün anahtar keli-meleri vermeye çalıştığım yazımın sonuna geldim. Umarım faydam dokunmuştur. Eksik kaldığım nok-talar mutlaka vardır, ama en azın-dan artık neyi nerede arayacağınızı biliyorsunuz.

Bol kodlu günler dilerim.

46

Soner Demirsoy

Bu yazımızda sizlere web tasarımda dikkat edilmesi gereken dört unsurdan bahsedeceğim. Günümüzde web sitelerin gerek ticari, gerekse diğer alanlarda öneminin çok fazla olduğunu varsayarsak bu dört madde sizin yaptığınız web tasarımlarında başarıya ulaşmanızda çok büyük önem taşı-yor diyebilirim.

Web Tasarımda4 Önemli Nokta

48

1. Kolay Kullanılır ve Sa-de Tasarım

Kolay kullanılır ve sade web tasa-rımları ziyaretçilerin ulaşmak iste-dikleri bilgiye daha kolay ulaşma-larını sağlar.Gözü yoran, bir bilgiye ulaşmak için bir çok linke tıklan-ması gereken, her yerinden grafik fışkıran ve siteyi güzelleştirmek amacıyla (Kesinlikle Yanlış Bir Dü-şünce) her yerine farklı bir özellik

(Flash Animasyonları , Bannerlar, Grafikler vb.) eklenmiş siteler ziya-retçilere çok itici gelebilir ve site-nize gereken ilgiyi bulamayabilir-siniz. Fakat “Sade Tasarım” demek sitenizi bomboş bir sayfa halinde sadece bilgileri sunmak değildir. Tasarımın ağırlığı, kullanılan farklı eklentiler,flash animasyonları , si-tenin ana şeması (Bağlantılar) ta-sarım yapılırken çok iyi ayarlanma-lı ve siteniz ne tasarım ve görüntü kalitesi olarak kötü, ne de çok fazla karmaşık olmalıdır.Ve üstüne basa basa şunu söylemeliyim ki bir site ziyaretçisi aradığı bilgiye ne kadar

[YASİN ATAGÜN] Koç Üniversitesi Bilgisayar Müh.

49

çabuk ulaşırsa bu sizin için o kadar iyi bir sonuç olarak geri dönecektir.

2. Sağlam Kod YazımıSağlam ve iyi kodlanmış web si-

teleri arama motorlarında ve zi-yaretçilerinizin gözünde sitenizin popülerliğini bir kat arttıracaktır.İnternette pek çok site ve bilgisa-yarınızda kullanabileceğiniz prog-ram sizin için yazdığınız kodları gözden geçirmenize yardımcı ola-bilir.Bu programları kullanıp yaz-dığınız kod her nekadar düzgün çalışıyor olsada gözden geçirme-niz sizlere yarar sağlayabilir.Bunun yanında kodlama yaparken göz-den kaçırabileceğiniz “Resimler için ALT bilgisi” , “Linkler için üstü-

ne gelindiğinde çıkan yazılar” gibi ince detaylar sizin için ufak gibi gözüksede kalitenizi çok yükselte-bilecek şeylerdir. Arama motorları bunlar gibi ufak bilgileride kendi sistemlerine eklediğinden dolayı bunları unutmamak sitenizin ba-şarı oranını arttıracaktır.

3. Ziyaretçilere İyi Bir İzlenim Bırakma

Yukarıdada bahsettiğim gibi bir ziyaretçi için çok önemli olan Sade ve Kolay Kullanılır bir tasarım web sitelerinin olmazsa olmazlarıdır.Fakat pek çok yabancı kaynaktan ve çevremdeki insanlardan edin-diğim izlenimlerden biride şudur ki; Ziyaretçileriniz web sitenizden

50

dolaşırken salt bilgilere ulaşmanın haricinde Bloglardan , Kendi dü-şüncelerini ve sorularını paylaşabi-leceği forum gibi olanaklardan haz alıyorlar. Bunun yanında sizin on-larla paylaşabileceğiniz Resimler , Videolar ve belki de kişisel yazıla-rınız web sitenizin kullanıcı oranını çok büyük ölçüde etkileyecektir.Bu bahsettiklerimin yanında gü-nümüzün olmazsa olmazlarından Facebook , Twitter , Google+ gibi sosyal paylaşım sitelerinin payla-şım linklerini ve siteniz üye kabul ediyorsa üye girişlerinin bu plat-formlar üzerinden yapılabilir olma-sı da siteniz ve sizin için çok büyük avantaj olacaktır.

4. SEO (Arama Motoru Optimizasyonu)

Arama Motoru Optimizasyonu sitenizin bulunmasında ve ziya-retçilerin sitenize girmesindeki en

büyük faktörlerden bir tanesidir. Günümüzde pek çok insan arama motorlarını kullanarak aradığı bil-giye ulaşıyor ve bizim içinde SEO hayati bir önem taşıyor. Siz de ge-rek müşterilerine, gerek kendinize bir site yaparken sitenizi arama motorlarının sizi üst sıralarda gös-tereceği şekilde kodlamalısınız. Gerek yabancı, gerek Türkiye’de iş ilanlarına bakarsanız çok büyük markalardan daha küçük çaplı şir-ketlere ve hatta kişisel web sayfa-ları için SEO uzmanı arandığını gö-receksiniz.

Kısaca...Kısaca özetleyecek olursak mü-

kemmel web siteleri hem arama motorlarına, hem de ziyaretçile-re uygun bir tasarım olmalıdır. Bu şartları sağlarsanız sitenizin ziya-retçi sayısı yoğun ve başarısı yük-sek olur.

51

Mahmut Gediz

InDesign son sürümlerindeki özelliklerle artık grafik tasa-rımcılar için olmazsa olmaz başucu bir program haline dö-nüşmüş durumda ve değeri her geçen an daha da artıyor. Bu yazıda InDesign’ı kimler öğrenmeli, öğrenmeye nereden başlamalı, nelere dikkat etmeli gibi noktaları ele alacağız.

InDesign Tasarımcılar İçin Bir Dönüm Noktasıdır!

54

Kimler InDesign kullanıyor?

Soru size çok basit gelebilir, uzun zamandır eğitimci olarak seminer ve kurumsal eğitimlerim de bu so-ruyu öğrencilerime soruyorum ve “Sizce nasıl bir yazılım?” sorusunu yöneltiyorum. Aldığım en klasik ve eksik bilgiler içeren cevaplardan biri; “Quark benzeri bir yazılım ol-duğu fikrinin hakim olması.”

İlişkilendirilmek istenirse design alanında bir çok programa ben-zetilebilir. Internet ortamında yer alan forum kaynaklarının bazıla-rında konu hakkında araştırma ya-pan yeni kullanıcılara verilen yanıt-lar ne yazık ki oldukça yüzeysel ve doğru bilgiler içermemekte, yanlış yönlendirmeler yapılmakta.

Bana göre InDesign bir sunum programı, interaktif özelliklere sa-hip etkileşimli belgeler üretebilen bir araç, ileri düzey tipografi kural ve özelliklere sahip sanat yönet-meni, sayfalara hükmeden sayfa

sekreteri, içinde barındırdığı oto-masyonlar sayesinde tam bir ku-manda merkezi. Yeter ki kullanı-cılar sahip oldukları bu aracı ana temelleri üzerinde yaptıkları ha-zırlık süreçleriyle etkili bir şekilde kullanabilsinler. Bu kullanımın ana başlıklarını bu yazıda bulabilirsiniz.

Her şeyden önce, bir tasarımcı için bir yazılım tercihinin temel ne-denleri, hızlı olması, kullanıcı odak-lı olması, ona zaman kazandırması, kolay kullanımı olması ve kaydet-meyi unuttuğu belgenin kapan-ması durumunda onu geri kurta-rabilmesi. İki rakip yazılım Quark ile InDesign arasındaki benzerlik ve farklılıklar Quark programının gelişimini direkt olarak etkileme-si sonucu Quark 9. sürümüyle ye-nilenerek “rekabette halen varım” diyerek kullanıcıların önüne sürül-dü. Bu rekabetin sonuçlarını izliyor olacağız.

Öğrenmeye nereden başlamalı?

Bana göre, her programın meka-nik (teorik) ve pratik (deneyimsel) iki bölümü vardır. Teorik bölümü her program için geçerli olmak

[CEYHUN AKGÜN] Masaüstü Yayıncılık Uzmanı

55

üzere öğrenilmesinde hiç bir prob-lem olmayan kuru bilgi yönüdür. Kitaplar, internet kaynakları bu bilginin öğrenilmesi için alterna-tif alanlardır. Pratik kısmı, öne çı-kan en önemli bilgi bölümü içinde bulunduğunuz sektörün, çalışma alanının yazılı olmayan deneyim-lerinin, yetenek ve birikimlerinin ortak sonucudur.

Teorik ve deneyimsel bilgilerin bir bölümünün bulunduğu, tasarım, sayfa tasarımı, tipografi konularını ele alan, sayıları ne yazık ki 15, 20 adeti geçmeyen kitaplardan biri bile bir çok kişi tarafından halen bilinmiyor. Tasarım kitabı denilin-ce program öğreten kitapların akla

geldiği ülkemizde ilk önce kütüp-hanemizi mesleğimizle ilgili yayın-larla doldurmalı ve bunları nitelikli bir şekilde tüketmeliyiz.

Bu kitaplar karıştırıldığı en azın-dan minumum seviyede eskiz, taslak, grid, layout, tipografi, marj boşlukları, nehir, espas konula-rında bazı şeylerin ezbere yapıl-maması gerektiğini, bir tasarımda böyle bir şeyler var olduğunu, dik-kate alınması gerektiğini herkes öğrenecektir.

Öğrenmeye ilk önce ilgilendiği-miz, içinde bulunduğumuz mesle-ğin araştırma, inceleme vb. kitap-larını alarak bir yerden başlamalı. Sektörel yerli yabancı kaynaklarını takip etmeli ve bir yol haritası çiz-meliyiz.

Bir bilene ya da Google’a sorun!

Soru sormak hiç de kolay değil-dir. Araştırma yapan, merak eden ve öğrenen kişi soru sorabilir. Her mesleğin incelikleri vardır, diye toplumda söylenir. Doğrudur, bu incelikleri, izlenecek yolu, kendi-mizden daha deneyimli kişilerden öğrenmenin bir yolunu bulmalıyız ve bu süreç hiç bir zamanda bit-meyecek bir etkileşimi doğurur.

Soru sormanın önünde bile ba-na göre öncelikle araştırma vardır.

56

İşin kolayına kaçan, hazır cevabı arayan kişilerin soruları, yardım is-temeleri bazen samimiyetten uzak olabiliyor. Google’ı ne kadar iyi kul-lanabildiğinizin testini her gün ya-pıyorsunuz aslında. Arama kriter-lerini bir yerlerden bularak tasarım odaklı araştırmalarınız da, interneti ve zamanınızı verimli kullanmanın yollarını bulmalısınız.

Karalama ve PlanlamaBu güne kadar hangi tasarımları-

nız için boş bir kağıda eskiz çizerek, karalama yaparak hazırlık yaptınız. Önceki sayfada sağ üste ve altaki fotoğraf bir tasarım öncesi yapılan, sayfa tasarımıyla ilgili ön taslak bir çalışmanın çizimleri. Bu size, dü-şüncelerinizin, tasarımınızın mini bir uygulama testinin sonuçlarını verir. Bilgisayar başında deneme-

ler yaparak zaman kayetbeminiz yerine, nasıl bir tasarım yapacağı-nız konusunda kendinizle bir tar-tışma fırsatı sunar. Bu karalamaları rast gele bir kağıt parçasında yap-mak yerine özel bir defter üzerinde yapmanızı öneririm. Çünki, zaman-la bu düşünceler burada birikir ve ihtiyaç duyduğunuzda geçmişte yaptığınız bir taslak çizimi başka bir tasarıma uygulamak için kulla-nabilirsiniz.

Farklı içerikli tasarımlarımız sı-rasında, sayfa üzerinde işlenecek elemanların, bölümlerin, içerikle-rin planlaması bir o kadar rast ge-le yapılabilmekte. Tasarım önce-sinde, örnek bir iki sayfa üzerinde çalışarak bu çalışılacak sayfaların InDesign yetenekleri doğrultusun-da style, master page ile bir kalıp,

57

yönetim altına alınması gerekli. Bu planlama aşamasında ilerleyen sayfalarda karşınıza çıkabilecek ya-zım biçimlendirmelerinin tümü bir style ile yönetim altına alınmalı. Bu hazırlıklar yapıldıktan sonra, çok daha farklı sayfa düzenleme, yazı biçimlendirmeleri karşınıza çıktı-ğında InDesign style’leriyle biçim-lendirmeniz gerekmektedir. Üsteki InDesign’ın Paragraph Styles pane-linde gördüğünüz sitiller ön çalış-mada hazırlandı.

Tasarımı yapılacak belgenin tümü incelerek farklı bölümleri bir ara-ya getirildi ve hepsi için InDesign

Style’leri hazırlandı. Bir tasarım uy-gulamasında InDesign’ın tüm sitil özelliklerini kullanabilirsiniz. İşin başında bu hazırlığı yaptığınızda ilerleyen sayfalarda neredeyse tek tıklama ile sayfayı biçimlendirmek mümkün olacak. Kendinizi bir test edin, kaç çeşit InDesign sitili bili-yorsunuz.

InDesign Style ÇeşitleriBir tasarımda ihtiyaç duyabilece-

ğiniz InDesign Styles kütüphane-lerini aşağıda yazıyorum. Bunların uygulamaları önümüzde yazıların konusu olacak. Ama emin olun, bir tasarımda hepsine ihtiyaç duyabi-

58

lirsiniz ve tasarımınızı ne kadar çok sitille biçimlendirirseniz işiniz bir o kadar düzenli olur.

1. Character Styles2. Paragraph Styles3. Grep Styles4. Newline Styles5. Nested Styles6. Next Styles7. Cell Styles8. Table Styles9. Object Styles

Yukarıda yazan liste InDesign’ın bir çalışmada kullanabileceğiniz

en güçlü araç gruplarından biridir.

Tasarımınızın ön hazırlığını, eskiz çalışmasını yaptığınızda, bunu bir alışkanlık haline getirdiğinizde da-ha iyi işler üretebildiğinizin farkına varacaksınız.

Tercih ettiğiniz font ve renk ko-nusunda internet kaynaklarından yararlanabilirsiniz. Kuler sitesi renk için ve tasarımcılara öneriler için harika bir çözüm noktası. Bir bir-leriyle uyumlu renkleri bulmak, programda kullanmak oldukça ko-lay.

Hangi Font’u Seçmeliyim?

Size uzun uzun tipografiden bah-setmeyeceğim. Yaptığım özel bir proje için sevgili dostum Ömer Durmaz’a danıştım. Dolaylı yoldan iki güzel öneride bulundu: Bir ta-nesi az önce sizlere önerdiğim bir bilene ya da Google’a sorundu. Google’a sormamıştım, uzman ol-duğu bir konuda bir bilene sorma-yı tercih etmiştim. Ömer’e de sor-madan belki yukarıda görsellerine yer verdiğim www.bonfx.com sitesi-ne ulaşabilirdim. Bu sitenin ücretli ve ücretsiz güzel araştırmaları var.

Bu ve benzeri kaynaklarda başlık-lar, düz metin için hangi tür font-ları kullansam dediğinizde kalıpsal önerilerle karşılaşabilirsiniz. Ama

59

günümüzün modern fontlarında bu kalıpları yıkan harika çözümler bulunmakta. Bunları takip ederek tasarımlarımızın kalitesini artıran özel fontları, doğru fontları kullan-malıyız. Tipografi konusunda eksik bilgileri yazımın başında da belirtti-ğim ülkemizde yayınlanmış yirmiyi geçmeyen tasarım kitaplarının ara sayfalarında bazı sadece tipografi ile ilgili olan kaynak kitaplarda bu-labiliriz. Tasarım disiplinleriyle kay-nakları araştırdığınızda ülkemizde hiç de yabana atılmayacak kaynağı online kitap satış mağazalarından elde edebilirsiniz. Sevgili meslek-taşlarıma, “Biraz hareket!” diyorum, “Araştırın, satın alın, kendinizi ge-liştirin!” diyorum.

Grafik tasarım kitapları derken,

Photoshop, InDesign program öğ-reten bir kitap diye anlıyorsak ve sektörel kitap yerine evimizde sa-dece bunlar varsa burada düşün-mek gerekli. Bunlar benim direkt gördüğüm, tespit ettiğim konular-dır.

Bonfx sitesinde vb. kaynaklarda birbirleriyle kullanımı güzel olan fontlar için alternatifli çözümler, kullanılarak görselleştirilmiş. Bir başvuru kaynağı olarak değerlen-dirilebilir. Kendi kütüphanenizi benzer uygulama örnekleriyle zen-ginleştirebilirsiniz.

İnternet kaynaklarında 5 Adımda Doğru Tipografi adı altında çevi-ri bir yazı var. Bu konuda ihtiyacı olanlar için bu anahtar kelimeyle konuyu araştırabilirler. Karşılarına sonuçları örnekli olarak açıklanmış 5 bölümlük bir yazı dizisi çıkacak. Oldukça yararlı bulduğum bir ko-nudur. Bir kısmı Web CSS ile ilgili olsa bile mutlaka değerlendirme-lisiniz.

Bölüm 1: Ölçü

Bölüm 2: İşaretler

Bölüm 3: Ligature

Bölüm 4: Tipografik düzen – Boyut

Bölüm 5: Tipografik düzen – Ağırlık

Bu kaynağın haricinde makale ve örnekli bir çok çalışmaya ulaşma-nız da mümkün.

60

Yasin Ava

Zonguldak’ta sıfır imkânlarla yola çıkarak alanında önemli bir başarıya imza atan Haber7’nin yazılımcısı Abdullah Tekin, yaşadığı fiziki engeline rağmen başarı hikayesi ile herkese ilham kaynağı olacak nitelikte...

Zonguldak’ta sıfır imkânlarla yola çıkan, sonrasında kendini geliştirerek bugün sektörde önemli başarılara imza atmış biri olan Abdullah Tekin, inanıyoruz ki, en-gelli engelsiz pek çok insan için önemli bir ilham kay-nağı ve hayat hikâyesini ihtiva eden bu söyleşi de pek çok tereddütte kalmış kardeşimize yol gösterecektir.

“En büyük engel kendimiziz!”

ABDULLAH TEKİNRÖPORTAJ: Mehmet Can Belören

63

Öncelikle bize kendinizden ve rahatsızlığınızdan bahse-debilir misiniz?

Zonguldaklıyım ve 1981 doğum-luyum. Doğar doğmaz ortopedik bir eklem rahatsızlığı olan ”Artrog-ripozis Multiplex Konjenita” tanı-sıyla “engelli” sıfatına sahip oldum. Hastane köşelerindeki o sancılı dö-nemleri sadece hayal gibi hatırlıyo-rum. Beş kez, “Sol Ayağım” filmini anımsatırcasına, “sol bacağım”dan operasyon geçirmeme rağmen, o dönemin teknolojisi ile bir olumlu bir sonuç elde edilememiş. Şu an ev gibi kısa mesafeler olan yerler-de koltuk değneği kullanıyorum, fakat dışarıda tekerlekli sandalye ile dolaşmaktayım.

Bu süreçte yaşadığınız sı-kıntılardan bahsedebilir mi-siniz? Örneğin, engelli ol-manın sizi diğer insanlardan ayıran önemli bir farkını his-settiniz mi?

Yaş ilerledikçe ve bazı şeyleri da-ha iyi anlamaya başladıkça insan kendisinin farklı ya da özel bir ki-şilik olduğunu anlıyor. İlk etapta ilkokul yıllarında insanların farklı bakışlarını seziyorsunuz. “Öteki-leştirme” dediğimiz olay. Genelde bunu bilinçsiz kesim yapmaktay-dı. Sonuçta farklı birisiniz ve uzaylı görmüşçesine bakışlarının size nü-fuz etmesi normaldi aslında. Ancak küçük yaştaki bir çocuğun psiko-

64

lojik olarak bunları yaşaması her açıdan sıkıntılıydı. Fiziksel olarak diğer insan-lardan biraz daha farklı olduğunuzun bilincine varmak kendi kendinizi “Ben neyim? Kimim? Niye böyleyim?” şeklinde sorgulamaya sebep oluyordu. Bu süreç-te biraz tecrübe ka-zandım, insanların aşağıdan yukarıya doğru süzmeleri-ne karşı misilleme

yaparak, yani karşı bakış atarak psikolojik olarak üstünlük sağla-dığımı düşünüyordum. Bu sayede kendimce artık şu mesajı vermek-teydim: “Ne var kardeşim, anor-mal bir şey mi gördün?” Evet, hep böyle düşündüm o inatçı bakışla-rımı atarken... Ve şaşırtıcıdır ki, in-sanlar artık mesajı alıyordu. Utanıp kendilerine ders çıkarmaktaydılar. Ama bu aşamada ben halen sessiz moddaydım. Duygularımı ifade et-meye henüz cesaretim yoktu.

Arkadaşlarınızla ilişkileri-niz nasıldı? Sonuçta bir ma-halledesiniz ve oyun oynadı-ğınız kişiler var mıydı?

Evet, o yıllarda tek eğlendiğim yer mahallemizdi. Burada sokakta üç tekerlekli bisikletimle özgürce hareket edebiliyor, oyunlar oynu-yor ve arkadaşlarımla sohbet ede-biliyordum. Mahalle arkadaşlarım bana asla farklı biri muamelesi yap-madılar ve bunun için onlara ger-çek bir teşekkür borçluyum. Buna ek olarak bana her zaman destek oldular, ötekileştirme yapmayarak normal biri olduğumu hissettirdi-ler. Bu yaklaşımlar bende pozitif sonuçlara sebep oldu, sağlam dü-şünebilme ve zekâmı kullanabilme fırsatını verdi. Sonuç olarak artık sınıfta “güzel yazı” dersinde yazıla-rım panoya asılıyor, yakama kırmızı kurdeleler takılıyor, öğretmenimi-zin zeki öğrenciler olarak gruplan-dırdığı sıralarda oturuyordum.

Sanırım bugün bilişim dün-yasının içinde olmanızı her-halde bilgisayarla erken ta-nışmanıza borçlusunuz. Peki, bilgisayarların dünyasına ilk nasıl adım attınız?

Hayatımın en önemli dönüm noktası ilkokul üçüncü sınıfta ger-çekleşti. Bir kış günü, babamın da teknolojiye olan merakı sayesinde eve bir zamanların efsanevi bilgi-sayarı “Commodore 64” alındı. O dönemler, 1989 yılında orta gelirli bir işçi çocuğu için bilgisayarla ta-

65

nışmak demek Everest’e tırmanmak gibi bir du-rumdu. Bilgisayar kutu-dan çıkarken ve kurulu-mu yapılırken o duygu bambaşka oluyordu, çok iyi hatırlıyorum. Kendimi farklı bir dünyada bul-muştum. Artık karşımda tamamıyla benim hük-medebileceğim bir ma-kina bulunuyordu. Ve bu makina ile beş yıl boyun-ca hem oyun oynadım, hem de kullanma kıla-vuzundaki programlama dillerini uygulayarak çe-şitli programcıklar yaz-dım. Bunlardan aklımda kalanlardan en önemlisi, “zar atma” yazılımıdır. Şu andaki mesleğimin baş-langıç noktası da bu ha-disedir.

Ortaokulda okul çıkışlarında iki saat boyunca özel bir firmanın ver-diği bilgisayar kursuna gitmiştim. Kurstaki bilgisayarlar Commodore değil PC idi. Windows kullanıcısı-nın Linux’a geçmesi gibi bir durum söz konusuydu. Commodore’da edinilen tecrübe ve üstüne PC bil-gisi olunca artık terfi etme zamanı gelmişti. Aileme bu durumu anlat-tım ve bir süre sonra artık PC be-nimdi. Donanım özellikleri şaşırtıcı

hızdaydı: 120 MB HDD, 256KB Ram, Windows 3.1 İşletim Sistemi. :)

Bundan sonraki süreç-te eğitiminiz nasıl ilerledi? Eğitiminizi tamamlamak ko-nusunda da ciddi bir gayret sarf ettiniz sanırım?

Evet, eğitimime devam etmek, hem kişisel gelişimim, hem de sos-yal bağlantılarımı güçlendirmek anlamında çok önemliydi benim için. Lise eğitimimi Zonguldak

66

Kozlu Lisesi Fen bölümünde, üni-versiteyi eğitimimi ise Anadolu Üniversitesi Açıköğretim İşletme Bölümü’nde tamamladım. Üniver-site eğitimi döneminin pek cazip geçtiği söylenemez. Lisede sayı-salcı olup üniversitede sözel oku-ma zorluğu ve içimdeki bilgisayar sevdası sebebiyle derslerimi hep aksatıyordum ve bu yüzden sınav-lara girmediğim için bir sene sınıf-ta kaldım. Fakat bu gecikme bana iyi bir ders oldu ve diğer seneleri

azimle çalışarak başarıy-la geçtim, sonunda me-zun oldum.

Ve sonrası internet sanırım. Asıl geli-şiminizde internet ciddi olarak yer al-mış olmalı.

Doğru. Hayatımın diğer bir dönüm noktası ise in-ternet ile tanışmamdı. 1999 yılıydı ve liseyi ye-ni bitirmiştim. Gün bo-yunca vakittim genelde evde geçiyordu. Bilgi-sayarın kendisinin oyun ve eğlenceden başka bir işe yaramadığını fark ettim. Artık daha farklı bir şeylere ihtiyacım var-dı. Vakit kaybetmeden hemen bir 56K modem satın aldım, bir de üstü-

ne internet paketi... Bağlanırken o müthiş faks sesini duymak müthiş bir duyguydu, bilenler hatırlaya-caktır. Sanki fantastik filmlerdeki farklı boyutlara geçilen tünelin içindeymiş hissi uyandırırdı bende sürekli. İlk zamanlar sürekli chat (sohbet) amaçlı kullandım. Şimdiki gibi Facebook, MSN filan yok, ko-nuşabileceğiniz insan bulmak dahi çok zor. Allah’tandır ki çok iyi arka-daşlar edindim ve bunlar hep aynı

67

benim gibi içinde bilgisayar sevgisi olan, meraklı ve zeki kişilerdi.

Bu böyle bir süre devam etti, ama artık chat yapmaktan da sıkılmış-tım. Farklı bir şeyler yapmalıydım. “Web sitesi yapmak!” fikri doğdu birden. İçinde gezip dolaştığın bunca sitenin birinin de mimarı “ben” olmalıydım! Hemen yeni ta-nıştığım ve bilgisayar mühendisli-ğinde okuyan bir arkadaşımdan bu işi nasıl yapabileceğimi sordum. O da seve seve bana bu konuda akıl

hocalığı yapmaya başladı.

Derken FTP, HTML, Dreamweaver gibi terim ve programlarla tanıştım ve öğrendim. İlk HTML sayfamı ha-zırlayarak ücretsiz bir hostingte ya-yınlamıştım. Bu benim için Einstein olmak gibi bir şeydi. Çok heyecan-lıydı, bir an dünyayı ele geçirdiğimi bile düşündüm. Fakat daha yolun başındaydım, bunun da farkınday-dım.

Başlangıç noktası son dere-ce güzel ilerlemiş. Ama baş-

68

layıp sonunu getirmek da-ha mühim, pek çok insanın yapamadığı da budur zaten. Asıl olarak sonrasında ken-dinizi geliştirmeniz, bunu sürdürmeniz nasıl oldu?

Bence işin mantığını kaptıktan sonra gerisi kolay, işin mantığı hepsinin özüdür. Öncelikle diğer insanlardan daha eksik yönlerim olduğunun farkındaydım ve bun-ları aşmak benim için hepsinden daha önemliydi. Kendimi bu konu-

da geliştirerek belli bir seviyeye ulaş-mak da bunun bir parçasıydı. Bu ne-denle statik HTML’ in yetersiz olduğu-nu anlamam uzun sürmedi, dinamik olması gerektiği kanaatine ulaştım ve sonrasında CGI & PERL adında bir programlama dili ile tanıştım. Fakat bu da beni tam ola-rak tatmin etme-mişti. Daha esnek ve kullanılabilir, hızlı bir dille tanış-malıydım. O sıralar bir bilgisayar dergi-sinde ek olarak ve-

rilen, sektördeki hemen herkesin mutlaka tanıdığı bir isim olan Hak-kı Öcal tarafından yazılan “PHP” kitapçığını su gibi içtiğimde artık yapmam gerekeni biliyordum.

PHP, web sitelerinin dinamik ol-masını sağlayan bir programlama diliydi. Bu okyanusta yüzmenin so-nu yoktu. Statik siteler yerine artık daha dinamik siteler yapabiliyor-dum.

PHP programlama dilini öğrendikten sonra neler ge-liştirdiniz? Bir de o zamanlar Türkiye’de internetin ilk yıl-ları olduğundan kaynak yok denecek azdı , bu süreci na-sıl aştınız?

İrili ufaklı web siteleri hazırlayarak başladım. Hazır sistemleri deneme yanılma yöntemi ile kullanarak be-lirli bir mesafe katettim. Belirttiği-niz gibi kaynak yok denecek kadar azdı, bu nedenle de yabancı kay-naklardan bol bol istifade etmem gerekti. Ancak, bu kaynak sıkıntısı 2002 yılında Siraceddin EL ile be-raber bizi bilgisayara gönül ver-miş genç arkadaşlara hitaben Sa-nalkurs adında ücretsiz bir eğitim portalı kurmaya sevk etti. Burada bilgilerimiz paylaşarak Türkçe kay-nak eğitimler yayınladık. Sonrasın-da bize tanımadığımız pek çok kişi katıldı ve Sanalkurs 10 yıldır istik-

69

rarlı bir şekilde devam etti, hala de-vam ediyor. Ben de halen bu plat-formda “bilgi paylaştıkça çoğalır” mantığı ile hareket ederek yazılım dersleri yayınlıyorum. Sanalkurs çatısı altında pek çok üniversitede bilişim programlarına yönelik se-minerler verdik ve inanılmaz ilgi ile karşılandı bu girişimlerimiz.

Şu an sanırım bu çizgiyi bi-raz daha yukarı taşıdınız ve haber yazılımları üreten TE Bilişim’le devam ediyorsu-nuz. Biz de bu vesileyle sizi Haber7 yazılımını yapan TE

Bilişim ekibin-de tanımış ol-duk.

Evet, bir taraftan bu projeyi sürdü-rürken diğer taraf-tan da uzun yıllar önce yine IRC plat-formunda tanış-mış olduğum Asım Ekinci ile birlikte TE BİLİŞİM’in te-mellerini attık. TE Bilişim şirketine bağlı olarak 2007 yılında ilk “haber yazılımı” projesini gerçekleştirdik. İlk zamanlar kısıtlı bil-gi düzeyi ile sistem de doğal olarak

sınırlı bir seviyedeydi. Kullanıcılar-dan gelen talepler ve geri bildirim-ler arttıkça kat ettiğimiz mesafe de o nispette arttı ve sistemi tüm ihtiyaçlara cevap verecek şekilde geliştirdik. Pek çok haber sitesinin alt yapısını kurmak ve yüzlerce platforma bu haber sistemini en-tegre etmek bizlerin bu sahadaki tecrübesini ve kalitesini de olum-lu anlamda etkiledi. Elde ettiğimiz başarılar sayesinde Haber7 ekibi ile tanıştık. Haber7.com sitesini baştan sonra sistematik bir şekilde yeniledik ve yeni portallar için son

70

derece gelişmiş bir alt yapı hazırla-dık. Bu süreçte bizlere desteklerini esirgemeyen Haber7 Genel Yayın Yönetmeni İbrahim Erdoğan ve ekibine teşekkürü bir borç biliyo-rum.

Görüldüğü kadarıyla pek çok engeli aşarak son derece önemli bir mesafe kat etmiş biri olarak karşımızdasınız. Kendi arabanızı kullanıyor, sevdiğiniz işi yapıyorsunuz.

Şu bir gerçek ki, kader çizgim-deki kayda değer noktalardan biri ehliyetimin ve arabamın olması idi. Küçük yaşlarda arabalara olan özel ilgimden olsa gerek, 4 yaşım-dayken bile yazın o kavrulmuş sı-cağında arabamızın içinde direksi-yon sallayan meraklı ve heyecanlı bir ruhum vardı. Okula da enge-limden dolayı sürekli özel taksi ile gidip geldim. Lise çağlarında artık arabayı kendim kullanabileceğime inanmıştım. Engelli olarak kullana-bilmem gerçekten zor bir süreçti. Ancak inanmak bir işi başarmanın yarısıdır derler ya, diğer yarısı da biraz azimli ve meraklı olmaya ba-kıyor. Eğer insan azimli, meraklı ve inançlı olursa başarısız olacağınız bir hedef yok bana göre. Velhasıl 2003 yılında ehliyetimi aldım ve hemen akabinde de iki sene sonra engellilere sağlanan kolaylıklardan

yararlanarak ilk arabamı almak na-sip oldu. Şu anda aracımla beraber İstanbul ve Zonguldak arasında iş yoğunluğu çerçevesince mekik dokumaktayım.

Ve sevdiğim işi yapıyorum. So-nuç itibariyle kendimi “bilgisayar” ile keşfettim. Bu konuda kimseden özel ders almadım, eğitim alsay-dım daha farklı ve daha iyi olabi-lirdi. O dönemlerde Açık Öğretim Fakültesi’nde Bilgisayar bölümü olmadığı için bu eğitimi alamadım ancak bu zamana kadar edindiğim bilgi ve deneyim ile eğitim alan ki-şilere eğitim verdim, bu da azim ve gayretin neticesi olan önemli bir kıstas. Eğer bir insan meraklı, azim-li, inançlı ve dürüst ise Allah o kişi-ye zaten “Yürü ya kulum!” diyor bir şekilde.

Türkiye’de pek çok engelli kardeşimiz var. Birçoğu si-zin gibi bir sahada ilerleme ve kendini ifade edebilme imkânı bulamıyor. Bu anlam-da onlara neler önerebilirsi-niz?

Türkiye’de ortalama 5 milyon en-gelli bulunuyor. Bu kişilerin tahmin ediyorum 3-4 milyonu evlerinde bir köşeye çekilmiş, özgüvenleri zayıf bir şekilde birilerine muhtaç halde yaşıyorlar. Eminim ki, bu ki-şilere şans verilse aralarından pek

71

çok cevherler çıkacaktır. Türkiye’de gerekli adımlar atılarak bunun ger-çekleşmesi için seferber olunması gerekiyor. Evleri tarayıp engelliler ile konuşup neleri sevdikleri ya da nelere merakları oldukları tespit edilip ona göre imkânlar hazırlana-bilmeli diye düşünüyorum. Şayet böyle bir durum söz konusu olursa ben de elimden gelen her desteği vermeye hazırım.

Ben şuna inanıyorum. Allah her insana bir meziyet vermiştir ve ço-

ğu zaman bunu gizli tutmuştur. Bi-ze düşen içimizde bizimle konuşan o ruhu yakalamak, açığa çıkmasını sağlamaktır. Bunu başarmanın tek sırrı ise yine kendinizdedir, yani en büyük engel kendimiziz.

Örneğin neleri seversiniz, neye merakınız var? Bu soruları önce kendinize sorup cevabını verdik-ten sonra üstüne giderek bıkma-dan usanmadan o işte uzman ola-na kadar ısrarla ilerlemek lazım. Bir şeyi kırk kez tekrarlayınca olurmuş

72

derler. Kırk değil, biz seksen ya da yüz ya-palım, daha sağlam olsun.

Şu hayatta sevdiği-niz şeyi meslek ha-line getirmek kadar güzel bir tercih yok bana göre. Bu şekilde olduğunda kazandı-ğınız para da size he-diye olarak verilmiş gibi oluyor. “Akşam olsa da mesaim bit-se!” yerine “Çalışırken eğleniyorum, mutlu oluyorum!” cümlesi kulağa daha hoş ge-liyor.

Boş vakitlerinizde neler yaparsınız bir bilişimci ola-rak? Sürekli bilgi-

sayar ile uğraşmıyorsunuz-dur herhalde…

Tabii ki insan arada nefes almalı sürekli bilgisayar ile uğraştığınız-da yaptığınız işten de nefret eder hale geliyorsunuz. Ben fotoğraf-çılık ile uğraşıyorum. Bir zamanlar dijital fotoğrafçı dükkanım bile vardı. Çok insanın vesikalık, düğün fotoğraflarını çekip Photoshop ile basılabilecek hale getirip sundum. Zevkli bir iş ancak bir o kadarda

yorucuydu benim için, aklımın bir köşesinde de hep “yazılımcı ol-mak” yattığı için o mesleği geride bıraktım ve şimdilerde ise sadece hobi olarak uğraşıyorum. Ek olarak ise Photoshop’ta manipülasyonlar yapmaktayım. Çekimlerimi ve ça-lışmalarımı Facebook sayfamda ar-kadaşlarımla paylaşıyorum zaten, beğeniler geldikçe mutlu oluyor insan…

Bundan sonraki süreçte ne gibi düşünceleriniz var? Ne-ler planlıyorsunuz?

Hayatımda bundan sonraki he-deflerim arasında, amacım her da-im bilgi edinmek, kendini geliştir-meyi sürdürmek olduğu için ‘çok gezen çok bilir’ mucibince yurtdışı-na seyahate çıkmak var. Tabii bekâr olduğumu da düşünürsem sanırım “evlenmek” gibi de bir hedefim ön-celiklerim arasında bulunmakta.

Evlilik demişken, nasıl bir evlilik planlıyorsunuz? Evle-neceğiniz kişi nasıl olmalı?

Evlilik kurumu bana göre çok in-ce bir çizgi. Karşınızdaki kişinin hatalarına katlanmak, en önemli-si sevgi ve saygı gerektiriyor. Aşk evliliği bana mantıksız geliyor. Aşk çünkü farklı bir boyut... Âşıksanız zaten körsünüz demektir. Sevdi-ğiniz kişi karaktersiz birisi de olsa

73

ona göz yumarsınız. Tabii ki ger-çek aşklar da var, fakat evlendik-ten sonra artık sevgiye dönüşüyor demektir. Çünkü aşkı oluşturan ve dev aynasına dönüştüren şey öz-lem, ulaşamama ve elde edememe duygusudur. Elde ettiğiniz an şekil değiştirir. İşte bu yüzden aşkın ol-ması ya da olmaması önemli de-ğildir benim için. İki insanın ömür boyu birbiri ile anlaşabilmesi hep-sinden daha önemli bir kriter.

Bir yerde okumuştum. Yaşlı am-caya, “Ömrünüz boyunca evlilik ve eşiniz sizin için ne ifade etti?” diye sormuşlar. Amca şu cevabı vermiş: “Evliliğin ilk senelerinde gerçekten

eşim, sonra kardeşim, annem, ba-bam ve en sonunda da dostum...” diyerek özetlemiş her şeyi.

Çok teşekkür ediyoruz bu güzel söyleşi için. Gerçekten sıcak ve samimi bir sohbet oldu. Umarız okurlarımız da beğenmişlerdir.

Ben teşekkür ederim. Size, okur-lara selam ve sevgiler…

Twitter: dr_weaver

Facebook: atekin67

E-Mail: [email protected]

74

Abdullah Tekin

Yeni yeni öğrenmeye başlayan pek çok arkadaşımız, neyi nasıl yapacağı konusunda tereddüt yaşar. Hangi programları kullan-malıdır, hangi donanım işini görür, hangi uygulama, hizmet ve

imkanları kullanmalıdır ki, daha hızlı ilerleyebilsin.

Deneyimli Yazılımcı ve Tasarımcılara Sorduk

[İSMAİL DEMİRBİLEK] Yazılım Geliştirme Uzmanı

76

Öncelikli olarak yaptığınız işi nasıl tanımlayabiliriz?

XOMNI’de Windows Azure üze-rinde perakende sektörü için SAAS çözümleri sunan bir ürün geliştiri-yoruz. İkinci sürümümüz bugünler-de yayında olacak. Sorumluluğum ürünün mimarisini ve kullanılan teknolojilerin seçimini kapsıyor.

Çalışma ve geliştirmeleriniz için hangi donanımı kullanı-yorsunuz?

8 çekirdekli XEON işlemcili, 32GB Ram ile çılgın bir Monster laptop’ım var :) Mobilite için de Sony Vaio Duo 11’in var. Ayrıca istemci testle-rim için iPhone 5, iPad Mini, Lumia

1020, Surface Pro ve Surface RT kullanıyorum.

Hangi editörü ya da progra-mı kullanıyorsunuz?

Visual Studio 2013 dışına pek çık-mıyorum. Hayatım orada geçiyor. İtiraf ediyim, blog postlarımı bile orada yazıyorum.

Günlük kullandığınız ve o olmazsa olmaz dediğiniz yazılım / uygulama / hizmet hangisi?

Dropbox, Skype, DuMeter, TFSLi-ve, IFTTT, Foursquare, Twitter, Out-look, Office365, Chrome, Windows Azure’daki VM’im.

Daron YöndemXOMNI’de CTO olarak görev yapıyorum. Yazılım geliştirme ofisimiz

Türkiye’de. Microsoft tarafında ise 8 yıldır MVP programındayım. Şu an Microsoft Regional Director ve Windows Azure MVP olarak da sosyal topluluklara olabildiğince fayda sağlamaya çalışıyorum.

77


İlgi alanım sunucu taraflı tekno-lojiler. .NET platformunda çalış-makta ve Microsoft teknolojilerini kullanmaktayım. İş hayatımda ser-vis odaklı ve web tabanlı projeler-de yazılım geliştirici ve takım lideri gibi rollerde çalışmaktayım.

Çalışma ve geliştirmeleriniz için hangi donanımı kullanı-yorsunuz?Kişisel bilgisayarım Dell Studio 1557. İş yerinde geliştirme için Dell masaüstü bilgisayar kullanı-yorum.


Visual Studio 2010, Notepad++.


Chrome, OneNote, Twitter/Twe-etdeck, Dropbox, Google(Gtalk, Drive, Calendar), Instagram, Fidd-ler.

Uğur UmutluoğluŞu an OBSS’de Takım Lideri ve Supervising .NET Developer olarak çalış-

maktayım. Evliyim ve bir kızım var. Kitap okumayı severim, şiir dinlerim ve ney üflemeye çalışırım..

78


Odak noktam Java ve .NET tek-nolojileri ile yazılımlar geliştirmek. Uzmanlık alanım web ve mobil teknolojiler.


Biri 256GB SSD’li biri de 7200 RPM’li iki diski olan, 12 GB RAM’i olan MSI GT680 laptop ana maki-nem, kendi topladığım bir de PC sistemim var. Monitörüm 27” LG D2342P Cinema 3D.


Eclipse en yoğun kullandığım IDE. Bunun yanında NET için Visu-al Studio ve bazı Java projeleri için Netbeans ve IntelliJ Idea da kulla-nıyorum. Notepad ++ da çok yo-ğun kullandığım bir araç.


Eclipse, Visual Studio, Google servisleri, Evernote, Microsoft Of-fice ürünleri, Adobe ürünleri, veri-tabanı yönetim araçları (DB Visua-lizer, Navicat MongoVUE...), Putty, WinSCP.

Muharrem TaçŞu an M2 Bilişim Hizmetleri Limited Şirketi’nde AR-GE ve Eğitimden so-

rumlu olarak çalışıyorum, aynı zamanda şirkette aktif olarak yazılım ve sistem uzmanlığı yapıyorum. Boş zamanlarımda elektronikle uğraşmayı, fotoğraf çekmeyi, satranç oynamayı, resim yapmayı ve sinema izlemeyi severim. Evliyim ve iki kızım var.

79


Ağırlıklı olarak uzmanlık alanım olan web ve mobil ortamlar için ta-sarım ve yazılım eğitimleri veriyo-rum. Web tasarım, programlama, mobil uygulama geliştirme konu-larında sektörde 1999 yılından bu yana projeler geliştirmekte, eğit-menlik ve danışmanlık yapmakta-yım.

Çalışma ve geliştirmeleriniz için hangi donanımı kullanı-yorsunuz?Şu anda 15” Macbook Pro kullanı-yorum.


Ağırlıklı olarak Adobe ürünleri kullanıyorum. Sıkça kullandığım programlar; Dreamweaver, Fire-works, Photoshop ve Xcode.


CTransmit, Dreamweaver, Wun-derlist, Google (gmali, takvim), Dropbox, Chrome.

Hakan ÇamoğluŞu an Mynet’de Vidobu.com Ürün Müdürü olarak görev yapıyorum. İş

dışında fotoğraf çekmeyi ve gitar çalmayı severim.

80


Genel anlamda Arayüz geliştirici (front-end) CSS, HTML ve JavaSc-ript. Son zamanlarda Angularjs, Grunt, Stylus ile ilgileniyorum.


Sahibinden.com’da çalışana ka-dar yani yaklaşık 2,5 öncesine kadar Windows makinelerde ça-lışırken 2,5 senelik sahibinden.com çalışma hayatımda MacBook Pro ile çalışmaktayın. Başlangıçta Windows’tan Mac OS’a geçmek

sıkıntılı olsada zamanla güzel ve zevkli bir hal alıyor.


Son 1,5 senedir Sublime Text 2 kullanıyorum.


Firefox, Firebug, Chrome, Sublime Text, Virtual Box, Terminal(iTerm ve zhs), Tweetdeck, Dropbox, vim, Phoshop, Google, Gmail, Google Drive, Google Takvim, Jira, Git.

Fatih HayrioğluNüfusa 1978 Trabzon/Sürmene doğumlu olarak kaydedilmişim. İlk, or-

ta ve lise eğitimimi İstanbul Zeytinburnu’nda tamamladıktan sonra Üni-versiteyi Fırat Üniversitesi’nde okudum. Bölümüm her ne kadar Çevre Mühendisliği olsa da hayatımı web sayfası kodlaması yaparak geçirmek-teyim. Sahibinden.com’da Arayüz Geliştirici olarak çalışıyorum. Evliyim.

81


Dijital Tasarım, uzaktan eğitim ve projeler diyebiliriz.


MacBook Pro 13’’ ve iPad.


Adobe Creative Cloud içerisin-deki neredeyse tüm tasarımla ilgili uygulamalar, müzik için çoğunluk-la Apple Garage Band, projelendir-meler için Google Drive Tablolar vb. ilk aklıma gelenler..

Günlük kullandığınız ve o olmazsa olmaz dediğiniz

yazılım / uygulama / hizmet hangisi?

Creative Cloud uygulamaların-dan birisine mutlaka dokunuyo-rum gün içinde. Olmazsa olmaz uygulamalarım yok doğrusu. İş ha-tırlatma, fikirler vb. için çoğunlukla kendime email atıyorum. Dropbox uygulama/hizmeti yıllardır haya-tımın bir parçası haline geldi. Her şey bulutta, ekiplerle ortak ve pa-ralel proje yürütmekte çok iyi.

Halid ÖzgürŞu an Abakus’ta çalışıyorum. Severek yaptığım ve ilgilendiğim alanlar

eğitim, tasarım, fotoğraf, müzik, sinema/video ve internet olarak özetle-nebilir.

82


Şirket içinde özel olarak kurulmuş bir gerilla ekibiz. Agile ve Scrum yöntemleriyle, genelde küçük öl-çekli, şirketin ana uygulamalarıyla entegre projeler geliştiriyoruz. Kul-landığımız altyapı ihtiyaca göre, C#, ASP.Net, Java, IOS, Android ola-biliyor. Projelerde hem oyun ku-rucu hem de kod geliştirici olarak işler yapıyorum.


Genelde güçlü PC donanımları ve bazen Mac Mini ile çalışıyorum.


İhtiyaca göre Visual Studio, Eclip-se ya da XCode kullanıyorum.


İş için, bahsettiğim geliştirme arayüzleri dışında Outlook, Skype, PowerGrep, PSPad vb. araçlar, ge-nel olarak Google hizmetleri, Mic-rosoft Office (hem uygulamalar hem de platform olarak), SQL Ser-ver, Oracle, MySQL vb. veritabanı araçları, PrimoPDF, PDF xChg vb. sistem araçları sık kullandığım yazı-lımlardan... Sosyal alemlerden pek hoşlanmadığım için Internet’te HackerNews ve Reddit dışında pek vakit geçirdiğim site yok.

Bilal AkçayLogo Yazılım’da ürün geliştirme ekibinde çalışıyorum. İş dışındaki vakit-

lerimi sosyal sorumluluk projeleri, eğitim ve seminerlerle geçiriyorum. Fırsat oldukça yelken yarışlarına katılıyorum. Evliyim ve bir oğlum var.

83


Apple ve Adobe odaklı her şey Son dönem yoğunluğum Apple adına okullarda tablet ile eğiti-me geçiş projeleri, iTunes U, iBo-oks Author, Mobile Device Ma-nagement, 1:1 Sınıf içi etkileşim uygulamalarını içeren eğitimler, danışmanlıklar. Adobe tarafında ise Digital Publishing Suite ile diji-tal yayıncılık, e-kitap, yayın sektörü tarafında da InDesign’a geçiş pro-jeleri daha fazla zamanımı alıyor diyebilirim.


Kişisel olarak Retina MacBook Pro, iPhone 5s, iPad Retina kul-lanıyor olsamda, işim nedeniyle tüm OS X ve iOS işletim sistemine sahip diğer donanımları da kulla-nıyorum.


Tüm Apple ve Adobe yazılımları.


iWork (Pages, Numbers, Keyno-te), iCloud (Mail, Calendar, Notes, Reminder), Safari, Twitter, Feedly, iTunes, Adobe Creative Cloud.

Hüseyin UstaŞu anda Apple ve Adobe Yetkili Eğitim Merkezi, Naksan Akademi’de

eğitim çözüm danışmanlığı yapıyorum. Adobe Certified Expert, Adobe Certified Instructor, Apple Certified Support Professional, Apple Certi-fied Technical Coordinator, iOS Technical Traniner gibi Apple ve Adobe odaklı onlarca sertifikaya sahibim. Evliyim ve iki kızım var.

84


“Eğitimcilik mi tasarım mı?” diye sorsalar, eğitim vermekten çok ke-yif alsam da kesinlikle tasarım tarafı benim için daha ağır basıyor. Dijital teknolojinin gelişmesi ile birlikte geleneksel masaüstü yayıncılığın yanında, web, tablet yayıncılık, 3D, video ve animasyon projelerimiz-de, ekibimize sanat yönetmenliği tarafında destek veriyorum.


Tasarımda fikir ve ilhamın nere-de/ne zaman geleceği belli olmaz. Bu nedenle çok uzun süredir taşı-

nabilir bilgisayarlar kullanıyorum. Elma ailesinden MacBook Pro ve iPad ile mesudum. Elma derseniz çıkarım, armut* derseniz çıkmam (*pc).


Tasarımlarımda Adobe Creative Cloud kullanıyorum.


Standart Mac OS uygulamaları-nın yanı sıra, Adobe CC, Mesajlar, Twitter, NetNewswire, iWork ve Dropbox.

Devrim GümüşTasarımcıyım. Kurucusu olduğum AD Kreatik’te tasarım ve marka ile-

tişim danışmanlığı alanında hizmet vermenin yanı sıra, Apple ve Adobe teknolojileri konusunda şirketlere kurumsal eğitim danışmanlığı yapıyo-rum. Sıkı Apple’cı olup, ElmaKurdu Apple Kullanıcı Grubu yöneticisiyim.

85


Kendi tanımımla “Görsel Tasa-rım, problem çözme sanatıdır.” Bir mesajı doğru kişiye, etkin olarak, doğru ve en kısa yoldan iletmenin daha iyi bir tanımını bulamadım. Ne iş yaptığımı sorana “ben sorun çözerim” diyorum. Bu da sorulara sebep oluyor ve bir döngüye giri-yoruz. Acıkınca konu kapanıyor.


Kağıt ve kalem en vazgeçilmez donanımlardır benim için. Kağıt üzerinde karalama aşamasını geç-memiş bir tasarıma başladığımda bitmek bilmiyor, bilmiyor, bilmi-

yor... Sonra ise Apple çevre biri-mine mensup bir kaç araç gereç kullanıyorum. Teknolojik donanım önemli değil o kadar. Önce adam donanımlı olacak.


Adobe CC ailesinin PS, ID, AI üçlü-sü temel uygulamalarım. Akabin-de ihtiyaca göre irili ufaklı bir dolu yardımcı program kullanıyorum.


Mail uygulaması ve internet hiz-meti en olmazsa olmazım herkeste olduğu gibi. Ardından Adobe CC ailesi geliyor..

Ahmet Karakurt40 yıldır dünyadayım, tam olarak ne yaptığımı halen bilmiyorum. 3 bo-

yutlu bir dünyada 2 boyutlu tasarımlar içerisinde 4 boyut anlatmaya ça-lışıyorum. Tasarımcıyım (sanırım). 2 çocuk babasıyım (kesin bilgi).

86


İşimiz sonuç odaklıdır. Müşte-ri tarafında ve iş veren gözünde böyledir. Nerede, nasıl, ne şekilde yaptığınızın sonuca bağlı olarak bir anlamı yoktur. Müşteri mem-nunsa, iş veren kazançlı ise sizde iyi elemansınızdır. Sonuç odaklı ol-duğundan bu önceliğimi hiç kay-betmeden çalışmak, tercih edilen olmak, müşteri tarafından teşek-kür yazısı almak özel bir çabayı da gerektirir.


Bilgisayar, tablet, telefon. Macin-

tosh, MacBook Pro evimde kullanı-yorum, iş yerinde MacPro. Wacom Tablet ve Nikon Fotoğraf Makinesi önemli yardımcılarım.


Adobe grafik programlarını kulla-nıyorum. Design paketindeki yazı-lımlarını. .


İnternet, Mail, Illustrator, InDe-sign, Photoshop, bilgisayarım, te-lefonum.

Ceyhun Akgün1975 Bursa, Mustafa Kemal Paşa doğumluyum. Grafik Tasarımcı, Am-

balaj Tasarımcısı, Masaüstü Yayıncılık Eğitmeni, Baskı Öncesi Hazırlık uz-manı gibi ünvanlar altında çalışmalarımı yürütüyorum. Halen bir reklam ajansında baskı uzmanı olarak çalışıyorum.

87


Son yıllarda ticari internet proje-leri üzerine yoğunlaşmış durum-dayım. Ağırlıklı olarak PHP, MySQL, HTML5, CSS3, jQuery, JavaScript kullanmaktayım ve back-end ha-zırlamaktayım. Aynı zamanda tica-ri projeler için proje ve fikir geliştir-me ile uğraşmaktayım.


İş ve eğlenceyi ayırmış durumda-yım. İş için Asus laptop kullanırken eğlence, oyun, surf, download gi-bi işler için masaüstü bilgisayarımı kullanmaktayım.


PHP Designer editörünü kullan-maktayım. Daha önce DW kullanı-yordum.


PHP Designer, Mozilla, Chrome, Outlook, Skype, Navicat, Brackets, CuteFTP, IonCube Encoder GUI, SPB Wallet, BitDefender, Advan-ced System Care, Internet Downlo-ad Manager, JustCloud, uTorrent, Smart Defrag 2, Google Drive.

Ilgıt YıldırımŞu an full-time freelancer olarak çalışmaktayım. Polonya’da yaşıyorum.

Boş vakitlerimde film, dizi, belgesel izlemeyi, yeni bir şeyler öğrenmek için eğitici yazılar okuymayı / videolar izlemeyi severim. Evliyim.

88


Ağırlıklı olarak C# dili ile geliştir-me yapıyorum. Web tabanlı uygu-lama geliştirme projelerinde yer alıyorum. Mevcut işim münasebe-tiyle bu konuların eğitimini de ve-riyorum.


Evde Asus 21 inch bir ekranım var. Genellikle çift monitör çalış-mayı tercih ediyorum. İşyerimde de mümkün olduğunca ikinci bir PC ekranı bulduktan sonra çalış-

maya başlıyorum.


Visual Studio 2012 kullanıyorum. Notepad++ kullanıyorum. Bazen Ubuntu’da çalışmam gerektiğinde Gedit ve Emacs de kullanıyorum.


Gmail, Google Calendar, Drop-box, Microsoft Powerpoint, hemen hemen bütün browserlar, What-sapp, Viber, Viber Desktop, Skype, Google Hangouts.

Yunus Özen2000 yılından beri yazılımla uğraşıyorum. Web teknolojileri daha faz-

la ilgi alanıma giriyor. 2004 yılından beri ağırlıklı olarak C# dilinde de-neyimlerim oldu. 3 senedir akademisyen olarak Yalova Üniversitesi’nde dersler veriyorum ve çalışmalar yapıyorum. 2005 yılında kurulan C#Türk.net topluluğunun kurucularındanım. Evliyim. Bağlama çalıyorum, biraz ney üfleyebiliyorum. Türk müziği hastasıyım.

89


Öğretmenlik dışı zamanlarda, fir-maların basım ve grafik sorunlarına çözüm danışmanlığı yapıyorum.


Çalışmalarım sırf 2 boyut prog-ramlar ile sınırlı olmadığı için yük-sek konfigürasyonlu makinelere gereksinim duyuyorum. Tabii ki ilk tercihim PC tabanlı WorkStationlar.


CorelDraw, Excel, Word, Solid-Works gibi programların arka pla-

nında VBA editörleri kullanıyorum.


Öncelikli olarak tabii ki CorelD-raw x6 64 bit, daha sonra sırasıyla; Photoshop, SolidWorks, 3D Max ve arada sırada Indesign, Illustrator + video işleme durumlarında Premi-er ve After Effects..

Tunç Olçay1970 Nisan 1 İzmir doğumluyum. MEB’e bağlı özel bir dershanede Gra-

fik-Tasarım ve İşletmenlik öğretmenliği yapıyorum. Yarış motoru ve hız tutkunuyum. Evliyim, 1 kızım var.

90


PHP Geliştirme Uzmanı olarak ni-telendirebiliriz, yani İnternet orta-mında en yaygın olarak kullanılan programlama dilini şiir gibi yaza-rak kullanıcılara dinamik siteler oluşturmaktayım.


Şimdilik PC kullanıyorum fa-kat devrim yapıp MAC’e geçme düşüncelerim var. Windows ve Microsoft’tan nefret ettiğim gerçe-ğini yazmadan duramam.


Edit Plus, PHP Designer.


Google, PHP.net, Skype (Micro-soft satın aldıktan sonra bundan da vazgeçebilirim programı rekla-ma boğmayı başardılar sonunda), Turtoise SVN, Editplus, Spotify, Winamp, Firefox, CuteFTP, Yandex-Disk, Secure Shell Client for SSH, Navicat.

Abdullah TekinHalen ortağı olduğum şirkette (TE Bilişim) yöneticilik ve Yazılım Uzma-

nı olarak görev yapmaktayım. Meslek gereği sosyal hayatım uç noktalar-da değil. Araba kullanmayı seviyorum, bekarım.

91


Öncelikli hedefim mobil uygula-malar. Ağırlıklı olarak iOS ve Win-dows Phone odağımda. Şirkette masaüstü uygulamalar yazıyorum ama uzmanlık alanım mobil uygu-lamalar.

Çalışma ve geliştirmeleriniz için hangi donanımı kullanı-yorsunuz?Evde Mac Book Pro kullanıyorum. İş yerinde Windows 8 Masaüstü bir PC ve Mac Mini kullanıyorum.


Visual Studio 2012 ve Xcode 5.


Google uygulamaları, Skype, Stackoverflow, Outlook, Remote Desktop, NotePad++, PSPad Edi-tor, Xcode.

Kemal Serkan YıldırımŞu an Logo Busines Solutions şirketinde Yazılım Uzmanı olarak çalış-

maktayım. Evliyim, bir kızım var. Haftasonları ailem ile İstanbul’u gezme-yi ve yeni mekanlar bulmayı seviyorum.

92


PL/SQL ile Database program-ming. Uzmanlık alanım Telco Bil-ling sistemlerinde High Level Tec-hincal Design.


HP Probook.


Toad.

Günlük kullandığınız ve o olmazsa olmaz dediğiniz

yazılım / uygulama / hizmet hangisi?

Google Apps, Skype, Notepad ++, ExamDiff Pro, Jira, Chrome, MS Outlook, Putty

M. Kemal DemirVodafone Türkiye’de Oracle Consultant olarak çalışıyorum. Yurtiçi ve

yurtdışı kültür gezileri yapıyorum. Evliyim ve bir kızım var.

93


Odak noktam back-end kodla-ma. PHP ve Java.


Linux Mint ve iMac.


Netbean ile PHP projeleri ve Ec-lipse ile Android ve Java projeleri geliştiriyorum.


Google, SSH, Git, Terminal, Drop-box, Skype.

Xiabili Xiahilil (Şahbil Halil)Freelancer olarak PHP, Android ve Java projelerde çalışıyorum. Bunun

yanında haftada bir gün Uygurların İstiklal TV’de gönüllü olarak projele-rinde yer alıyorum.

94


Odak noktam OOP Design (.NET). Windows ve web uygulamaları ge-liştiriyorum. Hobi olarak mobile development ile ilgileniyorum.


Geliştirme yaptığım makine WorkStation (Windows). Bir de günlük işlerimi halletmek için Mac-bookAir (MacOS) kullanıyorum.


Visual Studio, XCode, SQL Server Management Studio.


Chrome, Filezilla, Outlook, Git-hub, Tweetdeck, Notepad++.

Oğuzhan AbalıŞu an özel bir şirkette Yazılım Uzmanı olarak çalışıyorum. Elimden

mouse’u gözümden monitörü hiç eksik etmem, amatör olarak gitar ve mızıka çalıyorum. Bisikletle uzun yol yapmayı, kitaplığımda boğulmayı, pek zaman bulamasam da seyahat etmeyi severim.

95

Harun Kılıç

Pek çok e-ticaret sitesi var. Ancak bazıları, yani en iyi bil-diklerimiz, aslında bizi çok önemli özelliklerle kendine çek-meyi ve alışveriş yaptırmayı başarıyorlar. Bu yazıda bunların bazılarını sizlerle paylaşacağım.

E-Ticaret SiteleriNasıl Olmalı?

98

Amazon.comAmazon’un kendi içinde re-

target mantığında bir özelliği var. Çantaları inceledim ve bir hafta sonra siteye tekrar girdim, bana ana sayfada yine çanta gösterdi. Custom ana sayfa mantığı gibi dü-şünebilirsiniz.

Bunun yararı; kullanıcı çanta ala-na kadar potansiyel müşteri olarak görünmeniz.

Zararı ise; bilindik bir siteniz yok-sa kullanıcı sizi sadece çanta satı-yor sanabilir. Bu yüzden “SesionID” dediğimiz kısmı iyi belirlemek la-zım. Amazon için olan cache’imi temizlemezsem 35 sene aynı şeyi ana sayfada görebilirim.

Not: “SesionID” kısmını görebil-mek için; Chrome’da F12 - Resour-ce-cookies-amazon.com-sesionId Time kısmından kontrol edebilirsi-niz.

[MERVE ÖZTÜRKCAN]

99

Oxxo.com.trBu ve bunun gibi kampanyaların

alışveriş için ikna edici olduğunu düşünüyorum.

(Bkz. üstteki resim)

N11.comYine aynı hizmete benzer bir

özellik sunuyor. İlk zamanlarda Markafoni’de arkadaşınızı üye yap-tığınızda yine indirim veriyordu.

100

E-Bay1- En sevdiğim ilk

özelliği farklı renkleri olan ürünleri ayrı ayrı göstermek yerine, tek bir üründe gösterebil-mesi ve aynı ürünün farklı renkleri olduğu-nu ilk imajda göstere-bilmesi.

Aynı özelliği yanda gördüğünüz gibi ali-baba.com sitesi de kul-lanmış:

101

Diğer web siteleri ise genellikle aynı ürünün farklı renklerini tek tek eklemiş, üstte gördüğünüz ör-nekteki gibi shopbop.com sitesi bu-na örnek gösterilebilir.

Ürünleri e-bay sitesinin yaptığı tarzda eklemek bize ne kazandırır?

- Aynı ürüne “farklı içerik yazılma-sı ayrıca “zaman kaybı” olabilir.

- “Duplicatecontent” olmaz.

- Editör ya da SEO uzmanının za-manını almaz.

- Kullanıcı kolaylığı sağlar. Kulla-

nıcı fazla gezinmeden, almak iste-diği ürüne kolayca ulaşır.

2- E-Bay’ın sevdiğim diğer yanı kullanıcı rahatlığı açısından ürü-nün modelini seçtirmesi, önce mo-deli seçip sonrasında istediklerinizi sergileyebiliyorsunuz.

Asos.com1) Ürün Kaydetme Özelliği:

Ürün detay sayfasında yer alan ve o an alamayacağınız, ama sonra-dan alabileceğiniz şekilde imbir

102

imkan sunan gerçekten ilgi çekici: “SAVE FOR LATER”

2) Fit Visualizer Özelliği

Bir anda grafiker olup nasıl be-den seçmeniz gerektiği konusun-da size yardımcı olabiliyorlar. Hem

de bunu isterseniz kendinize gön-derebiliyor, isterseniz başkalarıyla mail ya da sosyal medya aracılığı ile paylaşabiliyorsunuz. Canlı de-nemek isteyenler için ürün linki aşağıdaki gibidir:

http://goo.gl/x7xE2n

103

3) Size Guide Özelliği: Her ürün kategorisi için ayrı bir kullanıcı ko-laylığı düşünülmüş. Örneğin yukarıda gördüğünüz gibi, çorap kategorisi için “Size Guide” özelliği bulunuyor. Şu linkten görülebilir:

http://goo.gl/DCEgkD

4) Video ve Zoom Özelliği: Ürü-ne isterseniz ayrıntılı görmek için zoom yapabilirsiniz. Hemen ya-nında bulunan video düğmesi ile daha ayrıntılı bilgi edinebiliyorsu-nuz. Ayrıntılı linki için:

http://goo.gl/iL9Vvi

104

1800flowers.comSitedeki “vazo gösterimi” özelliği çok ilginç. Yukarıdaki gibi, farklı vazo

seçeneklerini yine kullanıcıyı yormadan gösteriyor.

Hepsiburada.comAna sayfadaki “Çok Satanlar Özelliği” dikkat çekici. Bu özellik çok sihirli

olmamakla birlikte nedense hep işe yarayan özelliklerdendir.

105

Lidyana.comAna sayfada “Çok Satanlar” deta-

yını üstte görüldüğü şekliyle kulla-nan diğer bir web sitesi örneği ise; lidyana.com.

Lidyana.com demişken; “Carou-sel” yönetimini gerçekten başarılı buluyorum. Haftada bir en azından ana sayfada değişiklik olması satışı tetikleyen en önemli özelliklerden. Ana sayfanızda yer alan bannerlar

sürekli aynı olmamalı. Aksi takdir-de yeni ürün ya da kategorileriniz olmadığı düşüncesi kullanıcıyı sa-rabilir.

Bunun en güzel örneğini sanırım sonbahar için yaptığı carusel’de görebilirsiniz. Ayakkabı ve çantayı aynı link altında toplamış:

http://www.lidyana.com/sonba-har-ayakkabi-canta-trendleri

106

Lidyana.com, bununla yetinmeyip bir de siteye “yeniler”diye bir bölüm eklenmiş, yeni eklenenlere kolayca buradan ulaşabilirsiniz. (Sağda)

N11.comYine buna benzer bir özelliği n11.com su-

nuyor. “Bu 11’e Dikkat” özelliği ile indirimli ve yeni ürünleri sunuyor. (Altta):

Starbucks.comDünya’daki sitelere bakacak olursak “Starbucks”’ın bugün mağazada

neler var özelliği de yine bu tarza örnek gösterilebilir. Ayrıntılı link için: http://goo.gl/s85SML

107

Zappos.comÜrünlerin alt kısmındaki “Kullanıcı Anketi Özelliği” ile dikkat çekiyor.

Nau.comSokak çekimleri özelliği her ne

kadar yurt dışında daha önce çok kullanılsa da son zamanlar-da iyice trendy olmaya başlayan akım, Türkiye’de de şu an bir çok web sitesi bunu uyguluyor. (Yan-da) http://www.nau.com/womens/

108

Nuts.comKalori özelliği ile öne çıkıyor. Bence

her yemek sitesinde olması gereken bir özellik, özellikle bayanların ilgisini çe-kebileceğini düşünüyorum. Bunun yine artısı da eksisi de bulunuyor. Yani fast food satıyorsanız satışı düşüren bir et-ken olabilir. Ama zaten diyet yemekler satan bir site iseniz sitenize anlam ka-tabilir. Burada yine belirlediğiniz KPI’lar önem taşımaktadır.

Ayrıntılı linke şuradan ulaşabilirsiniz:

http://goo.gl/BNZQaL

Skinnyties.comMobil uyumlu web sitesi var. Web sitesine girdiğiniz anda baş-parmak

ile kontrol edebileceğini, mobil uyumlu olduğunu anlayabilirsiniz.

Aynı şekilde tasarlanan diğer bir web sitesi ise: http://folksy.com, incele-nebilir türden.

109

Lokum.comUzman yorumu özelliği ile yemek sitesi demişken lokum.com’u anma-

dan olmaz :) Lokumun nasıl ağızda dağıldığını, ağzınızda nasıl bir tat bı-raktığını bir uzmandan okumak güzel olsa gerek. Yalnız hamileler bun-ları okumasın :)

YemekSepeti.com Facebook YönetimiSosyal medya için hazırlanan banner’lara çalışanları koymaları bence

ayrı bir samimiyet ortamı :) İmajda sanırım İK Müdürü Kıvılcım Hanım’ı görüyoruz.

110

Booking.comRezervasyon oranını göstermesi kullanıcıyı almaya ikna eden özellik-

lerden:

Papyon.com1) Mekan özellikleriyle öne çıkı-

yor. Mekan için olan web sitelerin-de temizlik, lezzet gibi konuların oylamaya sunulması güzel ve dik-kat çekici bir durum. (Sağda)

2) Yaklaşan etkinlikler, tüm gez-ginlerin ilgisini çekecektir. (Üstte)

http://goo.gl/usqkjK

111

Booking.com’daki bir diğer özellik, kesinlikle “oy durumu”.

Otelin talep gördüğünü gösterme yöntemi:

Oy söz konusu olunca müşteri önemli bir etken, sadece ürünün ya da web sitesinin iyi yanlarını ortaya koymayı çok doğru bulmuyorum, ya-bancı bir mobilya sitesinden örnek vermek istiyorum:

Mobilya sitesi ürünün zor monte edildiği ile aldığı olumsuz yorumu (CONS) da yayınlıyor. Ayrıntılı linke buradan ulaşabilirsiniz:

http://goo.gl/iIzMKv

112

Skyscanner.comKıyaslama özelliğiyle dikkat çekiyor. Kıyaslama özelliğinin sadece tatil

ya da uçak bileti için değil, teknoloji sitelerinde özellikle olması gereken bir özellik olduğunu düşünüyorum.

Hepsiburada.com yine bunu güzel bir şekilde uygulayan bir site:

113

Diapers.comBirlikte Satın Alma Özelliği ile öne çıkıyor. Hepsiburada.com yine bu-

nu güzel bir şekilde uygulayan bir site. “Onu alanlar bunu da aldı”, ya da o ürünle birlikte alacağınız diğer ürünleri indirimli göstermek, çeşitli kampanyalar yapmak yine satışı arttırabilecek özelliklerden. Yine bunu Amazon’da ya da diğer e-ticaret sitelerinde görebilirsiniz:

http://goo.gl/PzKfrU

Türkiye’de e-bebek.com yine tasarımı ile bu siteyi örnek aldı, ve şu an Türkiye’nin en iyi bebek sitelerinden…

Kargo ve Teslimat Süreci:E-ticaret sitelerinde mutlaka olması ve belirtilmesi gereken özelliğin

ne kadar sürede teslim olduğu:

114

Vejdi Subari

Her geçen gün önemi artıyor, daha fazla imkan ve fırsatlar doğuruyor. Sosyal medyayayı kullanmayan firma ve kişi kal-madı neredeyse. Hayatın nabzı sosyal medyada atıyor.

Sosyal medya gelecek için iyi bir yatırım olabilir.

Gelecek Sosyal Medya’nın...

116

Yıllardan 2006. Teknolojinin ge-lişmesiyle insanların internete gü-veni ve kullanma oranı hızla artı-yor. Yeni bir kavramın kapımıza dayandığının farkında değiliz.

Derken Eylül ayına giriyoruz. Uzun süredir var olan ancak dün-yaya açılmayan gizli bir internet platformunun insanların hayatın-da ne kadar büyük değişiklikler yapacağına şahit olma zamanımız yaklaşıyor. Ve dünya Facebook de-nilen bir web sitesinin varlığından haberdar oluyor. Tabii beraberin-de sosyal ağ adını koyduğumuz nur topu gibi bir kavram doğuyor bir anda…

Yine aynı yıllarda geliştirilmeye başlanan ve 140 karakter sınırı ile insanlara istediklerini yazarak an-latabilme imkanı sunan Twitter do-ğuyor. Zamanla var olan siteler ge-nişliyor ve Google Plus, Pinterest, Instagram gibi farklı platformlar da ortaya çıkıyor.

Derken 2013 yılına geliyoruz. Gel-diğimiz noktada insanlar saatlerini

sosyal ağlarda geçirmeye başlıyor. Tabi, artan kullanıcı sayısı sosyal ağların bir ticaret platformu haline gelmesine imkan veriyor. Öyle bü-yük bir platform ki, yüzlerce insana iş veren, reklam sektörünün gidişa-tını değiştiren, farklı meslek dalla-rının ortaya çıkmasını sağlayan ve durdurulamayan…

Evet, sosyal ağlar hayatımızın bir parçası ve daha fazla olmaya de-vam edecek. Bazen her şeyin üc-retli hale geleceğine dair haberler okusak da, sosyal ağları farklı kıla-nın ücretsiz bir platformda insanla-ra istediklerini paylaşabilme imka-nı sunması. Ücretli olma özelliğinin sosyal ağları bir ticaret platformu-na çevirdiğini düşünürsek bu ha-berlerin gerçeği çok yansıtmadığı-nı düşünebiliriz.

Mobilde yaşanan gelişmelerin in-sanlara sosyal ağları çok daha ko-lay ve pratik şekilde kullanabilme imkanı sunması gelişimi hızlandır-dı. Sosyal ağın beraberinde getir-diği reklamcılığın bu kadar tercih edilmesini düşününce mevcutun daha da gelişeceğini düşünebiliriz.

Görünen o ki, gelecek sosyal ağ-ların bir parçası olacak.

[HASAN TOSUN]

117

Gülsüm Öztekin

Bu yazıda Asp.net MVC Framework ve MVC 4 Scaffolding yapısı hakkında biraz bilgi verip sonrasında da TODO LIST (yapılacaklar listesi) tutan küçük bir örnek uygulamayı adım adım geliştireceğiz. Umarım hepinize faydalı olur.

ASP.net MVC ile ToDoList Uygulaması

120

Asp.Net MVC 4 Nedir?MVC, Model View Controller keli-

melerinin baş harflerinden oluşan bir mimari desendir. Çoğu yazılım çözümlerinde ve dillerinde kulla-nabileceğiniz bu mimariden çok kısa bahsetmem gerekirse;

Model: Varlıkları oluşturan sınıf-lardan oluşur, veritabanı ile bağ-lantılı işlemler burada yapılır.

View: Kullanıcıya gösterilen html sayfalarıdır ve Controllerdan dö-nen verileri buralarda kullanırız.

Contoreller: Model ve Viewler arasındaki bağlantıyı kuran bu kat-manda programlama dili kodları ile metodlar yazarız.

Biz Asp.Net tarafında bu mima-riyi kullanacağımızdan C# kodları yazacağız ve Asp.Net MVC 4 sürü-münü kullanacağız. Visual Studio 2012 sürümlerinde hazır gelmek-tedir. Diğerlerinde www.asp.net/mvc sitesinden indirip kurmanız gerekebilir.

Asp.Net MVC’de Scaffolding Yapısı

Asp.Net MVC sürükle bırak kont-rollere sahip değildir, yazılımcılar daha çok severler bu yüzden.

Gözünüz korkmasın, beraberinde gelen Scaffolding motoru CRUD işlemleri dediğimiz Create, Read, Update, Delete işlemlerini içeren Controller ve kullanıcıya gönderi-lecek Viewleri sizin için oluşturur, yani sizin yerinize kod yazar.

Normalde bu işler için Controller eklemek, Controllera metodlar yaz-mak ve bu metodların her biri için de bir View eklemek gerekir. Tüm bunların otomatik olarak oluşturul-masını sağlayan Scaffolding yapısı, bize büyük kolaylık sağlar. Yani bir Model için tüm işlemleri yapabile-ceğimiz materyalleri bize belirli bir çerçevede sunar ve daha sonra biz onun ürettiği kodlarda kendimize göre değişiklikler yapabilir, gerekli yerleri modifiye edebiliriz.

Daha fazla teoriyi uzatmadan

[BÜŞRA KÖKEN] Yazılım Geliştirme Uzmanı

121

Asp.Net MVC 4 ile bir uygulama geliştirelim.

Asp.Net MVC 4 ile TODO LIST Uygulaması

Visiual Studio 2012 kullanacağı-mız projede New Project -> Asp.Net MVC 4 Web Application -> In-ternet Application adımlarını uy-gulayarak yeni bir proje açalım. Bi-zim için Home – About – Contact sayfalarının olduğu bir nevi Hello World Web uygulaması geliyor ilk

olarak. Bunun için projede Home-Contoller isimli bir Controllera sa-hibiz.

Biz öncelikle yapacağımız uygu-lama için bir Model oluşturacağız.

Bunun için Model klasörüne sağ tıklayıp Add -> Class diyelim ve Task.cs isimli bir class oluşturalım. Classın içine gerekli propertyleri ekleyelim.

Task.cs’nin son hali bu şekilde oluyor :

122

Burada kullandığımız attribute-ler:

ScaffoldColumn: Create ve Edit yapılırken düzenlenmesini isteme-diğimiz model özelliği için kullanı-lır.

DisplayName: Model özelliğinin kullanıcıya gösterilmesini istediği-miz ismi için kullanırız. Otomatik oluşturulan label etiketleri Türkçe ve anlamlı isimler gösterse iyi olur.

Bu attributeleri kullanabilmemiz için using yaptırılan namespaceler de koyu renkle gösterildi.

Şimdi oluşturduğumuz bu Task sı-nıfını içeren veritabanının oluşma-sı, içinde bir Task tablosu oluşması ve veriye nesne yönelimli erişmeyi sağlayan Entity Framework kodla-rı oluşması için Entites.cs isimli bir class daha oluşturmalıyız.

Bu yaptığımız işe Entity Frame-work Code First denilmektedir. Ya-ni varlık sınıflarını oluşturup geriye kalan işleri Asp.Net MVC’ye yaptı-rıyoruz.

Model Klasöründe daha önce oluşturduğumuz Task.cs gibi bir de Entites.cs ekleyelim.

123

Böylece Entity Framework bizim için bir veri tabanı oluşturacaktır. Şimdi uygulamamızda boş bir veri tabanı oluşmaması için tablo içine örnek veriler koyalım, veritabanı oluşurken içine o veriler de yazıl-sın. Bunun için Model klasörüne daha öncekiler gibi bir class daha oluşturacağız. SampleData.cs olan bu class içerisinde Task nesneleri içeren bir liste oluşturacağız. Bu durumda SampleData.cs sınıfımı-zın son hali bu şekilde olmalı.

Daha sonra projemizin içinde bu-lunan Global.asax isimli dosyanın Application_Start() isimli metodu-nun içine şu satırı ekleyelim ki veri tabanımız bu verilerle oluşabilsin.

System.Data.Entity.Database.SetInitializer(new Todolist.Models.SampleData());

Tüm bu işlemlerden sonra artık Controller’ımızı oluşturabiliriz. Bu-

124

nun için Controller klasörüne gelip sağ tıklayarak Add –> Controller adımlarından sonra Template , Mo-del Class ve Data Context Class için gerekli yerleri seçerek bir Control-ler oluşturalım. (Önizlemesi sonraki sayfada yer alıyor)

Model olarak Task.cs , Data Con-text olarak da Entities.cs kulla-nan bir Controller oluşturduk ve bu Contorllerı oluşturuken MVC , TaskController’ın içinde CRUD iş-

lemleri için gerekli metodları ve bu metodlar için de gerekli view-leri bizim için arka planda hazır-ladı. Projemizi böylece çalıştırsak ve url’nin sonuna /Task ekleyerek Task sayfasına gidersek bizim oluş-turduğumuz sample verilerle bir Index sayfası oluştuğunu ve bu verileri düzenleyebilmemiz için de Edit , Details , Delete linklerinin oluştuğunu görebiliriz. Şimdi artık bunları kendi kullanma isteğimize göre değiştirelim.

125

Öncelikle Delete metodunu de-ğiştireceğiz. Şu anda Delete için de bir View sayfası oluşmuş durumda biz onu kullanmayacağız. Bir task verisini sildiğimizde direk sahip ol-duğumuz tablodan task verisinin silinmesini sağlayacağız. Yani yap-tığımız bir değişikliğin o sayfada dönüşünün olmasını istiyoruz. Bu-nun için Ajax kullanacağız.

Bir metodda viewe bir paket olarak bilgi göndermemiz gerek-tiğinde bir ViewModel nesnesi oluşturulur. Bunun için Projemize ViewModel klasörü oluşturalım ve onun içine RemoveTaskView-Model.cs sınıfı oluşturalım. Böyle-ce Ajax kodlarında kullanmamız gerekenleri bu nesnede toplamış oluruz.

126

Şimdi Delete için yazılan iki metoddan birini silelim ve bir tane HttpPost Attribute sahip bir Delete metod yazalım, daha sonra Delete metodunu şu halde düzenleyelim:

Bu işlemlerden sonra TaskController için hazırlanan Viewlerden Index.cshtml Viewine Ajax kodlarımızı ekleyelim. Ajax kodları html etiketlein-deki id’ler ve class’larla çalışır. Bunun için ;

Ajax kodları bir sonraki sayfadadır.

127

Ve ;

@Html.ActionLink(“Delete”, “Delete”, new { id=item.TaskId })

satırını

<a href=”#” class=”Delete” data-id=”@item.TaskId”> Notu Sil</a>

olarak değişterelim.

Böylece projeyi çalıştırdığı-mızda Notu sil linkine tıkladı-ğımızda tablodan notumuz yavaş bir efektle silinecektir.

Şimdi tablomuza bir de Yapıldı Link’i ekleyelim. Notlarımızı yapıldı olarak işaretleyebilelim ve yapılan notlar üstü çizili gelsin. Bunun için TaskController’a Done Metodu ek-leyelim :

128

Daha sonra Index’e bir Ajax metodu daha ekleyelim ve Yapıldı link’i oluşturan html kodunu yazalım. Tabi notlar yapılmamış ise bu link gelsin diye de bir de bir if kontrolü ekleyelim.

Yapıldı için Ajax kodları :

@if (item.Completed==false) { <a href=”#” class=”Yap” data-id=”@item.TaskId”>Yapıldı</a> }

Aynı zamanda Index.cshtml’deki foraech ile içi dolduralan tablo etiket-lerine de şu id’leri verelim :

<tr id=”[email protected]”> <td id=”[email protected]”>

129

Artık projemizi çalıştırdığımızda bir silme, bir yapılma işlemlerini yapan Ajaxla çalışan linklerimiz ol-du. Şimdi Create.cshtml Viewinden Completed için oluşturlan div’i si-lelim ve Edit.cshtml sayfasındaki div etiketini de şöyle değiştirelim.

@Html.HiddenFor(model => mo-del.Completed)

Böylece bu Viewlerde Completed bool değerinin değiştirilmesini en-gelleriz. Index Viewinde notların yapılıp yapılmadığını anlamak için yapılan notların direk olarak üstü çizili gelmesini isteyebiliriz, bunun için Index.cshtml’de foreach için-deki ilk td etiketinin içini şöyle de-ğiştirelim.

@if (item.Completed == true) { <del> @Html.

DisplayFor(modelItem => item.TaskName)</del>

} else { @Html.

DisplayFor(modelItem => item.TaskName)}

Son olarak TaskContoller’ın Index metodundaki kodda veriler çekilir-ken bir sırayla çekilmesi için sorgu-yu şöyle değiştirelim.

return View(db.Tasks.OrderByDescending(a => a.Completed).ToList());

Böylece yapılan notlar önce gele-cektir. Şimdi projeyi çalıştırdığımız-da Anasayfadan TodoList sayfasına kolay ulaşmamız için Anasayfaya bir Link koyalım. Bunun için Vi-ews/Shared klsöründeki _Layout.cshtml dosyasına Home – About _ Contact Linklerinin oluşturulduğu satırların altına şu satırı ekleyelim.

<li>@Html.ActionLink(“TodoList”, “Index”, “Task”)</li>

Böylece projemizi çalıştırdığımız-da artık TodoList linkinden Notlar sayfamıza ulaşabilir ve kullanabili-riz.

Yaptığımız bu uygulamanın bun-dan sonrası size kalmış durumda. İsterseniz daha da geliştirebilir, çok kullanıcılı bir hale getirebilir , ya da hayal gücünüzün götürdüğü yere kadar genişletebilirsiniz. Kolay gel-sin.

Yaptığımız uygulamanın kaynak kodları da burada:

https://github.com/BusraKoken/TodoList

130

Mushfiq Amirov

Bilindiği gibi sunum yapma denildiğinde akla ilk gelen prog-ramlardan biri PowerPoint’tir. Peki kim istemez yapılan sunumun daha çok ilgi görmesini, göze çarpmasını ve beğe-nilmesini? Hele bir de üniversite veya lise öğrencisiyseniz, fazladan ek puana ne dersiniz? İşte bu sorumuzun cevabı…

PowerPoint’te Çarpıcı Sunum Teknikleri

134

VisualBee, sunumlarımızı oto-matik olarak tek tuş ile şekillendi-rebilen, birden fazla resim ve gra-fikleriyle sunumlarımıza kafa atan, sadece yazı ve birkaç resimlerden oluşturduğumuz slaytları bir “ÇAR-PICI” sunum haline getirebilen bir PowerPoint eklentisidir.

Tek yapmamız gereken eklentiyi http://www.visualbee.com/downlo-ad.html adresinden indirmek ve kurmak. Kurulum aşaması şu şekil-de gerçekleşir:

1. Etap: İndirme ve Çalıştırma

2. Etap: Programın yüklenmesi

Sadece birkaç işlemle artık sizler de iyi ve göze çarpan sunumlar ha-zırlayabilirsiniz.

Eklentiyi kurduktan sonra Visual-Bee otomatik olarak menü çubu-ğunda yer alacaktır.

PowerPoint programında slayt-larımızı yazı ve resimlerle oluştur-duktan sonra hiçbir görsel efekt vermeden ve animasyonlarınızı hazırlamadan direk menü çubu-ğundan VisualBee sekmesini seçe-lim. Daha sonra Enhance Presen-tation tıklamamız yetecektir.

Eklentiyi ilk kullanımınızda siz-den kullanıcı adı ve e-posta ad-resini isteyip daha sonra e-posta adresinize gelen onay kodunu ek-lenti penceresindeki alana girerek VisualBee eklentisini aktif hale ge-tiriyorsunuz. Bu işlemlerin hepsini sadece bir kereliğine mahsus ya-pıyorsunuz. Sonrasında ise eklen-ti size sunumunuzda kullanabile-

[ABDULSAMET DOĞAN] Ahi Evren Üniversitesi

135

ceğiniz görsel temalar ve resimler sunuyor. Beğendiğinizi seçip Save Presentation düğmesine basıyor-sunuz. En sonunda ise düz metin-lerden oluşan sunumunuz bir an-da görsel açıdan çok çarpıcı hale geliyor.

Programın ücretsiz kısmında

3000 tane, ücretli kısmında ise yak-

laşık 16000 tane resim ve çok sayı-

da taslak bulunmaktadır. Etkileriyi-

ci bir sunum için 3000 tane resim

gayet yeterli olacaktır.

136

Ahmet Apaydın

Sanalkurs E-Dergi Sayı 17

Documents

Transcript of Sanalkurs E-Dergi Sayı 17