S ay› · namaz k›larken ötekiler Hindu geleneklerine göre Puja yaparlar. ... okudukça...

6
Hindistangezi.com sitesi Hindistan hakk›nda bilmek istedi¤iniz her fleyi sunar Hindistangezi.com chat odalar›nda her türlü sorunuza canl› canl› cevaplar alabilirsiniz 1 Hindistan, 10 Dolar ’a Laptop Üretecek. 3 fiubat 2009 Dünyan›n önde gelen ülkelerine sa¤lad›¤› yetiflmifl iflgücü ile bir çok ülkeyi k›skand›ran Hindistan, e¤itimde yeni bir s›çrama yapmaya haz›rlan›yor. Hindistan Hükümeti, ilkö¤re- tim ö¤rencilerinden üniversitelilere kadar çok genifl bir yelpazede yer alan milyonlar›n hayat›n› do¤rudan etkileyebilecek 'düflük maliyetli' dizüstü projesini bugün kamuoyuna duyuracak. Hindistan'›n, uzun zamandan beri üzerinde çal›flt›¤›, 'nitelikli milyonlar' üretmeyi amaç- layan e¤itim projesinde önemli bir noktaya gelindi. Hükümet, bugün Andhra Pradesh eyaletinin Tirupati kasabas›nda yapaca¤› bir törenle, 'Biliflim Teknolojileriyle E¤itim' kampanyas›n› bafllat›- yor. Hindistan'›n, 'Ulusal Misyon' olarak kabul etti¤i inisiyatifle hali haz›rda tüm okullarda kullan›lan biliflim teknolojileri ve müfredat›n›n genifl ölçüde gözden geçirilmeleri öngörülüyor. 'Düflük maliyetli' dizüstü bilgisayarlar hakk›nda edinilen teknik bilgiler, cihaz›n, 2 GB belle¤e sahip kablosuz internet ba¤lant›l› olaca¤› ve 100 dolardan sat›laca¤› yönünde. Projede ad› geçen dizüstü bilgisayarlar›n, ilk önce 10 dolar gibi sembolik bir rakam ile kullan›c›lara ulaflt›r›laca¤› aç›klanm›fl, ancak sonradan bas›n aç›kla- mas›nda bir hata oldu¤u belirtilerek rakam 100 dolar olarak düzeltilmiflti. Gözlemciler, giriflimin, Intel des- tekli 'her çocu¤a bir dizüstü' projesine rakip olabilece¤ini ifade ediyorlar. Uzun vadeli e¤itim projesi; e-kitap, e-defter, yeni e¤itim yaz›l›mlar› ve daha yüksek kapasiteli bilgisayarlar kullan›m›n› öngörüyor. E-e¤itim çal›flmalar› Shaksat Web portali üzerinden gerçeklefltirilecek. Ö¤renciler, si- teye kay›t olarak sa¤lad›klar› ilerlemeleri test edebilecekler. Hindistan'da, 1999 y›l›nda ülkenin ekonomik ge- liflim gösteren nüfusuna hitap edebilecek, daha düflük maliyetli Simputer bilgisayarlar› piyasaya sürülmüfltü. Kar amac› gütmeyen Simputer Trust isimli kurulufl taraf›ndan gelifltirilen projeye Dr. Swami Manothar bafl- kanl›¤›ndaki bir mühendis grubu teknik destek sa¤lam›flt›. ‹ngilizce basit, pahal› olmayan ve 'çok dilli insan- lar' kelimelerinin bafl harflerinin bir araya gelmesiyle oluflan Simputer, düflük maliyeti dolay›s›yla geliflmekte olan baz› ülkelere de ilham kayna¤› olmufltu. Simputer, tapu ve kadastro ifllemlerinin dijital ortama aktar›l- mas›nda da kullan›lm›flt›. fiubat 2009 Bu bülten,periyodik bir yay›n de¤ildir. Sadece Hindistangezi.com sitesi üyelerine e-mail ile ücretsiz gönderilir Haz›rlayan Zafer Bozkaya Bu say›ya katk›da bulunanlar ‹smail Rag›p Geçmen S ay› : 37 37 sitesi bülteni www.hindistangezi.com Değerli üyemiz http://turk.internet.com/haber/yazigoster.php3?yaziid=23046 Zafer Bozkaya

Transcript of S ay› · namaz k›larken ötekiler Hindu geleneklerine göre Puja yaparlar. ... okudukça...

Page 1: S ay› · namaz k›larken ötekiler Hindu geleneklerine göre Puja yaparlar. ... okudukça kitab› sevece¤inize ve tümün ...

Hindistangezi.com sitesi Hindistan hakk›nda

bilmek istedi¤iniz her fleyi sunarHindistangezi.com chat odalar›nda

her türlü sorunuza canl› canl› cevaplar alabilirsiniz

1

Hindistan, 10 Dolar ’a Laptop Üretecek. 3 fiubat 2009

Dünyan›n önde gelen ülkelerine sa¤lad›¤› yetiflmifl iflgücü ile bir çok ülkeyi k›skand›ranHindistan, e¤itimde yeni bir s›çrama yapmaya haz›rlan›yor. Hindistan Hükümeti, ilkö¤re-tim ö¤rencilerinden üniversitelilere kadar çok genifl bir yelpazede yer alan milyonlar›nhayat›n› do¤rudan etkileyebilecek 'düflük maliyetli' dizüstü projesini bugün kamuoyunaduyuracak.

Hindistan'›n, uzun zamandan beri üzerinde çal›flt›¤›, 'nitelikli milyonlar' üretmeyi amaç-layan e¤itim projesinde önemli bir noktaya gelindi. Hükümet, bugün Andhra Pradesheyaletinin Tirupati kasabas›nda yapaca¤› bir törenle, 'Biliflim Teknolojileriyle E¤itim' kampanyas›n› bafllat›-yor. Hindistan'›n, 'Ulusal Misyon' olarak kabul etti¤i inisiyatifle hali haz›rda tüm okullarda kullan›lan biliflimteknolojileri ve müfredat›n›n genifl ölçüde gözden geçirilmeleri öngörülüyor.

'Düflük maliyetli' dizüstü bilgisayarlar hakk›nda edinilen teknik bilgiler, cihaz›n, 2 GB belle¤e sahip kablosuzinternet ba¤lant›l› olaca¤› ve 100 dolardan sat›laca¤› yönünde. Projede ad› geçen dizüstü bilgisayarlar›n, ilkönce 10 dolar gibi sembolik bir rakam ile kullan›c›lara ulaflt›r›laca¤› aç›klanm›fl, ancak sonradan bas›n aç›kla-mas›nda bir hata oldu¤u belirtilerek rakam 100 dolar olarak düzeltilmiflti. Gözlemciler, giriflimin, Intel des-tekli 'her çocu¤a bir dizüstü' projesine rakip olabilece¤ini ifade ediyorlar.

Uzun vadeli e¤itim projesi; e-kitap, e-defter, yeni e¤itim yaz›l›mlar› ve daha yüksek kapasiteli bilgisayarlarkullan›m›n› öngörüyor. E-e¤itim çal›flmalar› Shaksat Web portali üzerinden gerçeklefltirilecek. Ö¤renciler, si-teye kay›t olarak sa¤lad›klar› ilerlemeleri test edebilecekler. Hindistan'da, 1999 y›l›nda ülkenin ekonomik ge-liflim gösteren nüfusuna hitap edebilecek, daha düflük maliyetli Simputer bilgisayarlar› piyasaya sürülmüfltü.Kar amac› gütmeyen Simputer Trust isimli kurulufl taraf›ndan gelifltirilen projeye Dr. Swami Manothar bafl-kanl›¤›ndaki bir mühendis grubu teknik destek sa¤lam›flt›. ‹ngilizce basit, pahal› olmayan ve 'çok dilli insan-lar' kelimelerinin bafl harflerinin bir araya gelmesiyle oluflan Simputer, düflük maliyeti dolay›s›yla geliflmekteolan baz› ülkelere de ilham kayna¤› olmufltu. Simputer, tapu ve kadastro ifllemlerinin dijital ortama aktar›l-mas›nda da kullan›lm›flt›.

fiubat 2009

Bu bülten, periyodik bir yay›n de¤ildir.Sadece Hindistangezi.com sitesi üyelerine e-mail ile ücretsiz gönderilir

Haz›rlayan Zafer Bozkaya

•Bu say›ya katk›da bulunanlar

‹smail Rag›p Geçmen

S ay› : 3737sitesi bülteni

www.hindistangezi.com

Değerli üyemiz

http://turk.internet.com/haber/yazigoster.php3?yaziid=23046

Zafer Bozkaya

Page 2: S ay› · namaz k›larken ötekiler Hindu geleneklerine göre Puja yaparlar. ... okudukça kitab› sevece¤inize ve tümün ...

2

S a d e c e

olur böyle fleylerH ‹ N D ‹ S T A N ’ d a

Wahid Khan’›n (80) 4 ye¤eni var. fievket Ali, Mahendra Singh. AchalSingh ve Bajua. Hepsi bir arada Babalar› Ghanznevi ile birlikte yafl›-yorlar. Uttar Pradesh eyaletinin Agra bölgesinin uzak bir köyünde yüz-y›llardan beri böyle yafl›yorlar. Bu birkaç evlik küçük köyden baz›lar›namaz k›larken ötekiler Hindu geleneklerine göre Puja yaparlar.Köydeki yafll›lar bu gelene¤in 800 y›ldan beri devam etti¤ini söylüyor-lar. “Bölgenin kral› Singh Pal Jadau bundan 850 y›l öncesinde Sufi er-mifllerden etkilenerek ‹slam dinine geçmiflti.Fakat, aile içinden kimi kifliler din de¤ifltirmedi ve “Purana Thakur”larismini ald›. Din de¤ifltirip müslüman olanlara ise “Rajput Müslümanla-r›” ismi verildi. Köyden bir kifli olan Mazid Khan “Hep birlikte bir arada yaflamak bizedo¤al geliyor” dedi. Mazid’in evinin önünde bir Hindu tap›na¤› var vetap›na¤› o temizliyor. Benzeri flekilde o¤lu Sagar Singh Müslüman me-zarl›¤›n›n ifllerini yap›yor.Shiva Singh’in efli fiahcihan Begüm’ün iki torunu var. Bunlardan birisi

Hindu ritüelleriyle evlenirken, öte-kisi Müslüman Nikah› yapt›rm›fl.Eflinin kardefli Haydar Ali de iki k›-z›n› iki ayr› gelene¤e göre evlen-dirmifl.Sandhan bölgesinin yöneticisi

Bhagvan Singh “d›flardangelenler bu uyumu görün-ce flafl›r›yor, fakat bizimaram›zda herhangi bir so-run yok. NarayanSingh’in o¤lu Can Mu-hammed, “biz, asla ko-münal gerilim yaflamad›k.Alm›fl oldu¤umuz terbiyeile asla bir baflkas›n›nparma¤›n›n ucuna bilebasmamay› ö¤rendik. Sa-n›r›m herkesin böyle ol-may› ö¤renmesi gerekir”diyor.Bajrang Dal partisi üyesiBhuri Singh “Dini inan›fl-l a r, duygusal ba¤l›l›klariçerir, ve biz bunlar› kiflisel düzeyde tutmal›y›z” demifltir.Köylüler, bununla beraber, baz› dini liderlerin geçmiflte Sandhan böl-gesinde ayr›mc›l›k duygular›n› gelifltirmeye çal›flt›klar›n› ama, onlara k›-saca kap›n›n gösterildi¤ini eklediler. 19 Aral›k 2008

Günümüz Hindis-tan› paradokslarülkesidir. Öyle birülke ki ayn› andabirkaç yüzy›l› bir-den yaflar. 2007y›l› Mart ay›nda 7Milyon Hintlinincep telefonu abo-nesi oldu¤u aç›k-land›. Bu bir dünyarekorudur. 2010 y›-l›nda 500 Milyoncep telefonuabonesinin olaca¤›tahmin ediliyor. Ye-ni Hindistanda ile-tiflim yüksek sevi-yelerde. 31 Tem-muz 2007

Bu motorsiklet Chennai so-kaklar›ndaki sadece önünügörerek mal›n› pazara za-man›nda ulaflt›rmaya çal›-fl›yor. Trafik kurallar› ve gü-venlik kurallar› Hindistansokaklar›nda tamamen ih-mal edilir, sonuçta dünya-n›n en yüksek araç kazas› oran›na yükselmifltir. 31 Temmuz 2007

Deniz üzerinde “Ampule Hay›r”yazan dev bir yüzük yapmakGreenpeace’in Mumbaide ger-çeklefltirdi¤i eylemlerden birisi.Greenpeace, tüm akkor fitilliampullerin 2010 y›l›na kadarbaflka ›fl›k kaynaklar›yla de¤ifl-tirilmesi kampanyas›na bafllad›. Yüzy›l›n sonunda küresel ›s›nma ne-deniyle deniz seviyesinde 50 cm. kadar bir yükselme bekleniyor. Bugerçekleflirse Mumbainin deniz seviyesinde bulunan birçok yerleflimyeri bu durumdan olumsuz etkilenecek. 2 A¤ustos 2007

2 din, bir aile. Hepsi mutlu

Page 3: S ay› · namaz k›larken ötekiler Hindu geleneklerine göre Puja yaparlar. ... okudukça kitab› sevece¤inize ve tümün ...

3

Bir düflü l k e s i14 Mart 2006, Agra 9.Gün

‹SMA‹L GEÇMEN’in H‹ND‹STA N G E Z‹ ANILARI - 12

[email protected]

36. bültenden devam...

E¤lenceli insanlar bu Hin-dular, dinlerine de oldukçaba¤l›lar, ülkenin her yerindeirili ufakl› binlerce tap›nakvar. Neredeyse her sokaktabir tap›nak bulunuyor. Tap›-nak olmayan sokaklarda da,sokak bafllar›na dua edilecekminik dua köfleleri yapm›fl-lar, gelip geçerken bileönünde durup dua ediyor-lar. Din, her an her yerde ya-ni. Hayat›n hep içinde. Buaç›dan bak›ld›¤›nda bildi¤i-miz tek tanr›l› dinlerden çok farkl›.

Yola devam ediyoruz. Müslüman floförümüz, san›r›mk›sa olsun diye, normalde bile delik deflik olan ana yol-lar yerine bozuk köy yollar›na dal›yor. Bozuk dediy-sem, anlat›l›r gibi de¤il. Asl›nda patika olan ve herhangi bir yol yap›m arac›n›n hiç u¤ramad›¤›, do¤al fle-kilde yol halini alm›fl, yar›s› zift ve balç›k çamur, di¤eryar›s› ise derin çukurlar ve hayvan pisliklerinden oluflanbir yüzey. ‹çinden geçerken arac›m›z bir o yana bir di-¤er yana bat›yor, her ne hikmetse devrilmiyor ve her-hangi bir çukurda saplan›pkalm›yoruz. fioförümüzün

yüzü ise en ilginci, bizim “iflte flimdi boka sard›k, ne halt edece¤iz lan”dedi¤imiz yerlerde bile herhangi bir ifadeden yoksun olarak vuruyorarac›n› al›flkanl›kla yola. Sanki yüz sinirlerini ald›rm›fl amcam. Kendiiçinden flafl›rmas› bile mümkün, “Ulan bu turistler de amma nane mol-la ha!” diyerek. Oysa biz bunlara çok da uzak olmayan bir memleket-ten geliyoruz. Buna ra¤men, anlat›l›r gibi de¤il diyorsam, anlat›l›r gi-bi de¤il.

Günefl ö¤leden sonraya çoktan döndü. Biz hala yollarday›z. Bir ta-raftan yol, bir taraftan uykusuzluk, di¤er taraftan açl›k beter. Eh sa-bah›n beflinde yenilen çapatinin üstünden uzun saatler geçti. Hepimizkurtlar gibi aç›z. Nihayet temiz gibi görünen, içinde kebaplar›n da pifl-ti¤i (yani bir Müslüman) lokantas›na oturuyoruz. Temizlik felaket, an-latmayaca¤›m, yoksa yaz›n›n gerisini okuyamadan lavaboda bulursu-nuz kendinizi, ama gözümüz dönmüfl, getir birader deyip bir fleylersöylüyoruz. Ben, nispeten temiz olma ihtimali en yüksek yiyecek ola-

Krishna Tap›na¤›

Site üyelerimizden ‹smail Rag›p Geçmen’inHindistan gezilerini anlatan kitab›n› hala

okumad›n›z m›? Bültenimizde bu kitaptanbaz› bölümleri yay›nlayaca¤›z. Bu bölümleri

okudukça kitab› sevece¤inize ve tümünüokumak isteyece¤ine eminiz.

Çocuklar da e¤lencedeler

Page 4: S ay› · namaz k›larken ötekiler Hindu geleneklerine göre Puja yaparlar. ... okudukça kitab› sevece¤inize ve tümün ...

4

rak tavuk söylüyorum. Bak ama, ne yalan söylemeli, yedi¤im tavuk ›zgara bu güne kadar yedik-lerimin en iyisiydi nerdeyse, gerçekten enfes!

Bana saatler gibi gelen nice bir zaman sonra yorgunluk ve uykusuzlu¤un da a¤›rl›¤›yla can›-m›zdan bezmiflken Fetihpur Sikri’ye geliyoruz. Hayalet fiehir Fetihpur Sikri’den önce flehrin he-men giriflinde bulunan Cuma Mescidi’ni geziyoruz.

Mescid dediysem ufak bir bina anlafl›lmas›n, bizim Sultanahmet Camii büyüklü¤ünde bir yer.Cuma Mescid, Ünlü Mo¤ol ‹mparatoru fiah Cihan taraf›ndan 1648’de k›z› Jihanara ad›na yapt›-

r›lm›fl. Mescide girerken kad›nlar bafllar›n› örter-ken, benim flortum problem yarat›yor. Hemen biretek bulunuyor bir yerden, flortun üzerine geçiripetekli adam olarak Camiyi gezebiliyorum. Ekipteete¤imin yak›fl›p yak›flmad›¤›yla ilgili geyik çevril-meye bafllan›yor hemen. Genel kan› çok açm›fl be-ni. Oh, havadar havadar, ne güzelmifl yahu. K›zlaren az›ndan bu konuda oldukça flansl›. O camiadanolsam etekten baflka bir fley giyersem namerdim.

CUMA MESC‹TTE B‹R ETEKL‹ DEL‹KANLI Camiden sonra Fetihpur Sikri’yi geziyoruz. Girifl

oldukça pahal›, kifli bafl› 250 rupi.(5-6 $). Tac Ma-hal’den dolay› Agra ve çevresi oldukça turistik bir bölge olmufl, bu yüzden de fiyatlar yüksek.Zaten yoldaki lokantaya tam 2 bin rupi ödedik ki bu buralar için küçük bir servet.

Fetihpur Sikri, 1550’lerde ‹mparator Ekber za-man›nda Mo¤ol ‹mparatorlu¤una baflkentlikyapm›fl. Bir süre sonra susuzluk nedeniyle flehirtamamen terkedilmifl. Etkileyici bir yer, koca birflehir ayakta kalabilmifl ama yüzy›llard›r yaflayankimse yok. Oysa çocuk sesleri doldurmufltu birzamanlar bu sokaklar›, c›v›l c›v›l kad›nlar, güçlüsavaflç› erkekler. Nereye kayboldu flimdi o ses-ler, Güllü Agop’un dedi¤i gibi buralara m› as›l-d› o sesler, o gülüfller ?

Biz flehri gezerken Zafer haf›za kartlar›n›CD’ye aktarmak için gidiyor. Ç›kt›¤›m›zda Zaferhala yok ortalarda. Zafer’i beklerken Abdül’letan›fl›yoruz. Abdül 40 yafllar›nda, upuzun saçl›, küpeli, beyaz entarili, 5 çocuklu, iflsiz, fanatik birMüslüman. “fieytan” diye tan›mlad›¤› Amerika’ya lanet ya¤d›r›yor. Danimarka’daki Peygambe-rin karikatürü olay›na da çok bozulmufl, burada binlerce kiflilik bir protesto yapt›klar›n› anlat›-yor flevkle. Müslüman oldu¤umuza bir türlü inanm›yor. Saçlar› aç›k kad›nlar, flort giyen erkek-ler ona göre Müslüman de¤il. Kafirlere benziyoruz biz. Zaten Atatürk’ten sonra Arapl›ktan daç›km›fl›z ! Hindistan’daki Müslümanl›¤› temsil eden ay-y›ld›zl› bayraklar›n›n nerden geldi¤i ko-

nusunda ise hiçbir fikri yok. Buradaki Müslümanla-r›n akl› biraz kar›fl›k yani sizin anlayaca¤›n›z.

Nihayet Zafer geliyor ve Tac Mahal’e do¤ru yolakoyuluyoruz. Tac Mahal! Hayallerin vard›¤› sonnokta. Lise Edebiyat Kitaplar›n›n soluk sar› renklisayfalar›ndan yans›yan o p›r›lt› iflte birazdan kar-fl›mda olacak !

750 rupi (20$) girifl bedeli var, deli para ama ehburas› için normal, New York’un Özgürlük An›t›, Pa-ris’in Eyfel Kulesi neyse, Tac Mahal’de o.

Fetihpur Sikri’den bir bölüm

Fetihpur Sikri’den bir bölüm

Devam edecek...

Page 5: S ay› · namaz k›larken ötekiler Hindu geleneklerine göre Puja yaparlar. ... okudukça kitab› sevece¤inize ve tümün ...

5

Fakat Hindistan’da bir de Türk Resmi do¤mufl-tur. Babür’ün içinde büyüdü¤ü saraylarda ‹ranMinyatürleri pek itibarda idi. Nitekim hat›ralar›n-da minyatür üstad› Behzad’tan hayranl›kla bahse-der. Babür, Hindistana beraberinde bu resim zev-kini de getirmiflti. O¤lu Hümayun, sonra Ekber, ni-hayet mutaass›p Alemgir’e kadar bütün impara-torlar, resmi sevmifller ve ilerletmifllerdir. R. Grous-set’den bir iki sayfa okuyal›m: “Türkler geldi¤i za -man, Hind resim sanat›n›n Ajanta’n›n, Bagh’›n bü -yük gelene¤i sönmüfl de¤ildi. O gelenek Rajputminyatüründe hala yaflamakta idi. ‹ran ve Rajputtesirlerinin birbirile birleflmesi, Cihangir’in hüküm -darl›¤›ndan itibaren, hakiki Türk sanat›n›n do¤ -mas›na sebep olacakt›r. Bu yepyeni sanat, ‹ran veHind mekteplerinden ilk bak›flta flu farklarla ayr› -lacakt›r; ‹ran sanat›ndan ayr›lma zevkile, Rajputsanat›ndan da resmin kaligrafik hususiyetiyle.”

“Bu realizma zevki, müslüman resim sanat›nda -ki Türk mektebinin pay›d›r. Bu zevk her yanda,manzarada oldu¤u gibi portrede de kendini gös -terir: Portrede ‹ran sanat›ndaki biraz fazla c›l›z vezay›f kalan flekilcili¤in birdenbire psikolojik birmana, onlar› Tiziano’lara, Holbein’lere, yahut da

H ‹ N DFAL‹H RIFKI ATAY 1894'te ‹stanbul'da do¤du. Darülfünun (‹stanbul Üniversitesi) Edebiyat Fa-kültesi'ni bitirdi. 1911'de "Tecelli" dergisinde ilk fliirleri, Servet-i Fünun dergisinde ilk denemeleriyay›nland›. 1913'te Tanin gazetesinin baflyazar› oldu. ‹stanbul mektuplar›, röportajlar, köfle ya-z›lar› yazd›. 1913-1914'te Bahriye ve Dahiliye kalemlerinde çal›flt›. 1'inci Dünya Savafl›'nda ye-deksubay olarak Suriye'de bulundu.1918'de birkaç arkadafl›yla birlikte Akflam gazetesini kurdu. Gazetenin Kurtulufl Savafl›'n› des-teklemesi nedeniyle divan-› harpte yarg›lan›p tutukland›. 1922'den sonra Bolu ve Ankara milletvekili olarak Meclis'e girdi. Atatürk'e yak›n kifliler aras›ndayer ald›. CHP’nin yay›n organ› olan Hakimiyet-i Milliye gazetesinde, ard›ndan Ulus'ta yay›nla-nan köfle yaz›lar›nda, Osmanl› Devleti'nden Cumhuriyet'e geçiflin yaratt›¤› sorunlar üzerindedurdu. Yap›lan reformlar› ve Bat›l›laflma çal›flmalar›n› savundu. Gezi yaz›lar›yla Cumhuriyet döneminin ilk örneklerini verdi. 1950'de Demokrat Parti iktidar›n-dan sonra 1952'de ‹stanbul'da "Dünya" gazetesini kurdu. Yaflam›n›n sonuna kadar bu gazete-de baflyaz›lar ve röportajlar yazd›.20 Mart 1971'de ‹stanbul'da yaflam›n› yitirdi.

5Falih R›fk› Atay

Yazar 1943 y›l›nda yapt›¤› Hindistan gezisini 1946 y›l›nda yay›nlad›¤› H‹ND isimli kitab›yla anlatt›. O dö-nemlerin Hindistan›n› okurken flimdiki Hindistan›n tarihi ve flimdiki durumu hakk›nda bilgi sahibi oluyo-ruz. Günümüzden 60 y›ldan daha uzun süre önce yaz›lm›fl olmas›na ra¤men halen kulland›¤›m›z Türkçe-ye çok yak›n bir dil kullanmas› ilginç olmufltur. Metin içinde yer alan parantez içindeki ve italik yaz›lar,aç›klama amac›yla taraf›mdan yaz›lm›flt›r ve as›l metinde yoktur. Bu kitap, ülkemizde yay›nlanan ilk gezikitaplar›ndan biri olmufltur. Bültenlerimizde yazar›n bu kitab›ndan seçme bölümleri size iletece¤iz.

Timur, Babür’e Hindistan’›n tac›n› hediyeediyor. Sa¤ taraftaki kifli : Babür’ün o¤lu

Hümayun’dur

Page 6: S ay› · namaz k›larken ötekiler Hindu geleneklerine göre Puja yaparlar. ... okudukça kitab› sevece¤inize ve tümün ...

6

sadece Ajanta freskleri ile Ellora tafl kabartmalar› -na yaklaflt›ran bir otorite ve kuvvet edinmesi ile,manzarada çiçekli Herat ve ‹sfehan zeminlerinin,ö¤le zamanlar›n›n parlakl›¤› veya akflamlar›n k›z›l -l›¤› içinde, bütün yeri ve bütün gö¤ü canland›ra -cak kadar genifllemesi ile!”

Türk resim sanat› bir saray sanat›, günlük hayatsahnelerile, saray› ilgilendirdi¤i nisbetle alakala-nan, aristokratik bir sosyetenin sanat›d›r. Bununiçindir ki yaln›z hükümdarlarla nevvablara ait va-kalar› ve hareketleri, onlar›n kabul törenlerini, av-lanmalar›n›, seviflmelerini tasvir edecek, Hind hal-k›n›n yaflay›fl›n›, Rajput sanat›n›n o kadar hoflland›-¤› mevzuu, bir yana b›rakacakt›r. Amma bu kay›t-lara ra¤men, art›k do¤rudan do¤ruya bir ilham,bir görme hüneri, Türk sanat›n› ‹ran yasalar›ndanöte, ezelî Hindistan’a ba¤layan bir natüralizmakarfl›s›nday›z. Bu hasl›k önce portrede kendini gös-terir. Portre, birçok bak›mlardan Türk resim sana-t›n›n varl›¤›n›n bafll›ca sebebidir. Türkler, afla¤› yu-kar› hepsi ünlü Timur ailesinin etraf›nda toplanm›flve flahsi de¤erlerinin, istidatlar›n›n, askeri kuvvet-lerinin, ayn› zamanda da Hümanismalar›n›n üs-tünlü¤ü ile, Hindistan’a hükmetme¤e muvaffakolmufl eski soydan bir avuç derebeyi idiler.

Bu aristokratik portre zevki yaln›z benzeyifltendo¤an bir gururla övünmez, as›l modellerin etra-f›ndaki dekoru da ele almaktan haz duymufltur:muhteflem elbiseler, göz kamaflt›ran bezemeler,parlak flallar, yar› fleffaf tüller, gül ifllemeli a¤›r di-balar, paha biçilemeyecek tu¤lar, iri tafllar, hülasaflark hükümdarlar›n›n tak›n›p kufland›klar› bütüno k›ymetli süsler.

Türk resim sanat›, büyük asilzade veya sarayadamlar›n›n yan› s›ra, baflka bir insan kategorisinide model olarak kabul etmifltir; dervifller, fakirlerve “sannyasi”ler gibi ilahi flahsiyetler! Türk resim

sanat› burada orijinal bir il-ham kayna¤› bulmufl, bizepsikolojik büyük manalartafl›yan eserler b›rakm›fl-t›r. Bu portrelerden ba-z›lar› -sakall› uleman›nciddi ve ince yüzleri,yak›c› gözlerle zay›fçehreler- iman›, misti-sizmas›, ba¤l›l›¤›, taas-sup veya iyili¤i ile önü-müzde bir garip ma-nevi hayat canlan›r-lar.

...

H i n d i s t a n ’ d aTürk kan›ndanbir hayli insanvard›r. Bunlar türkçelerini,zaten as›llar› ile beraberunutmufllar ve Ordu(Urdu) dilini al-m›fllard›r. Yal-n›zca yüksek ai-lelerden baz›la-r›, hala Asya’dangelme Türklerolduklar›n› ha-t›rlamaktad›rlar. fiuras› söz götürmez ki Hindistanan›tlar›n›n en güzellerinden ço¤u, Türk idarelerialt›nda Türk üstatlar› eli ile yap›lm›fl eserlerdir.

Babür o¤ullar› gitgide Türkçeyi unutmufllar,Farsçaya ba¤lanm›fllard›r. Osmanl›lar›n as›l halk›Türktü. ‹rana gelen Türkler de orada Türk y›¤›nla-r›n› bulduklar› için Kaçar saray› son günlerine ka-dar Türkçe konufltu. Halbuki Babürlerin Hindis-tan’›nda Türkler pek say›l› idi. Onun için Edebiyatdili Farsça, konuflma dili Orduca (Urduca) olmufl-tur. Ordu dili, Arap ve Fars kelimeleri kullanan birSanskritçe olmakla beraber, Hindu ›rkça oldu¤ukadar din ve kültürce de büsbütün ayr› ve ayk›r›oldu¤u için, ne hanedan, ne eflraf, ne de as›llar›n›unutmayan Türkler Hindulaflmad›lar, fakat dil de-¤ifltirdiler. Bugün ‹ngilizceden baflka dil bilmeyen,hatta Ordu (Urdu) dilini bile konuflamayan yerlilervard›r ki kütüklerinin kökü Asya Türklü¤ü kaynak-lar›na ba¤l›d›r ve bununla gururludurlar. Hind’deTürk as›ldan gelmifl olma sahibine bir asillik rütbe-si verir. Devam edecek...

Ekber, zaman zaman kendi giysi -lerini kendisi dizayn ederdi. Bu

minyatürde Ekber, “Jama” denilenbir tünik, “Paijama” denilen birpantolon, “Patka” denilen bir

kemer ve Keflmir usulü bir flal ilegörülüyor.

Ajmer’deki Sufi mistikleri bir minyatürde böyle gösterilmifl.