Roman Nedir Nasil Yazilir

7/29/2019 Roman Nedir Nasil Yazilir

1/109

Roman nedir? Nasl Yazlr?

www.derindusunce.org Fikir Platformu

1

Roman nedir?

Nasl yazlr?Suzannur Baarslan
http://www.derindusunce.org/wp-content/uploads/2010/11/roman_nedir.jpghttp://www.derindusunce.org/wp-content/uploads/2010/11/roman_nedir.jpghttp://www.derindusunce.org/wp-content/uploads/2010/11/roman_nedir.jpg


2/109



2

Bu kitap Derin Dnce Fikir

Platformunun okurlarna

armaandr.

www.derindusunce.org
http://www.derindusunce.org/http://www.derindusunce.org/


3/109



3


4/109



4


5/109



5

indekiler

nsz ....................................................................................................................................................... 6

Trk romannn tarihesi ......................................................................................................................... 7

Seksenli Yllarda Trk Roman Ve Post Modern Eilimler ..................................................................... 17

Romann Yapsal Elemanlar .................................................................................................................. 26

Romanda Olay, Olay rgs ................................................................................................................. 29

Roman Trnde Zaman Kavram ve Kullanm ................................................................................... 33

Romanda Konu ...................................................................................................................................... 40

Romanda Mekn Ve Tasvir .................................................................................................................... 43

Romanda Kahramanlar/Kiiler .............................................................................................................. 51

Romanda Bak As Ve Anlatm Edimi ................................................................................................. 58

Romanda Dil Ve slp ........................................................................................................................... 64

Romanda Gereklik ve Kurmaca ............................................................................................................ 68

Roman Teorileri ..................................................................................................................................... 76

Roman eitleri ..................................................................................................................................... 80

Roman ve Hikye ................................................................................................................................... 91

Roman ve Dier Trler........................................................................................................................... 94

Roman Yazar ve Okur ........................................................................................................................... 99

Roman ve Yazar ................................................................................................................................... 104


6/109



6

nsz

Roman nedir? Tarif dahi edilmesi zor bir kavram. Sanatnn nsana bakn, toplumla kurduu ilikiyiyanstr sanat eserleri. Bu sebeple sanat her ada yeniden icad edilir. nl yazar Heinrich Mannn

dedii gibi:

Btn romanlarn ve hikyelerin amac kim olduumuzu bilmektir, Edebiyatn nemli bir

konuma sahip olmasnn nedeni, sadece doann ve insanlar leminin ayrntlarn tek tek

aklamasnda ve kefetmesinde deil, insanlar hep yeni batan kefetmesidir.

Okuyacanz bu eserleromanlarndan da tandnzdeerli yazarmzSuzannur BaarslanRomann

derinliklerine giden bir seyahate davet ediyor sizi. Zamann kullanm, Olay rgs, mekn, dil, slup

ve daha bir ok temel kavram edebiyatn dev isimlerinden rneklerle irdeleniyor.
http://www.kitapyurdu.com/yazar/237676/suzannurbasarslanhttp://www.kitapyurdu.com/yazar/237676/suzannurbasarslanhttp://www.kitapyurdu.com/yazar/237676/suzannurbasarslanhttp://www.derindusunce.org/author/suzanbasarslan/http://www.derindusunce.org/author/suzanbasarslan/http://www.derindusunce.org/author/suzanbasarslan/http://www.derindusunce.org/author/suzanbasarslan/http://www.kitapyurdu.com/yazar/237676/suzannurbasarslan


7/109



7

Trk romannn tarihesi

Trk Edebiyat, belli bir dneme kadar nesirden ziyade bir nazm edebiyat olmu, roman 19. yzyldaTrk edebiyatna girene dek, onun yerini tahkiyeli dier eserler tutmutur. Eski Trk Edebiyatndahikye, en geni ifadesiyle bir olayn anlatm eklinde dnlm, manzum olsun, mensur olsun birolay anlatan tarih, masal, efsane, ltife, destan, menkbe vs. gibi tahkiye esasna dayanan btneserler genel olarak hikye adyla adlandrlmlardr. Ayn zamanda hikye trnden bir eser dedestan, kssa, efsane, menkbe, ltife, tarih, nevdr vb. gibi isimlerle de anlabilmektedir. Bununyannda bir hikyenin deiik terimlerle de adlandrld grlmektedir.[1]

Trkiyede roman trnn Tanzimatla birlikte balad ve ilk romanlarn eviri yoluyla edebiyatmza

girdii grlr. Tanzimat dnemine gelene kadar bizde neden roman tr ilgi grmemi hatta ortayakmamtr? Tanpnar, bu meseleyi inceleyerek sebeplerini yle sralamtr: Mslmanedebiyatlarnn orta a hikyesinden romana geemeyii bahsinde de hemen hemen ayn cinsten biryn sebeple karlarz. Bunlarn banda yine phesiz insann reel hayata inanarak sahip olmamasgelir. Ayrca psikolojik tecesssn yokluunu da syleyebiliriz. Dinde gnah karmann bulunmamasferdin kendi iine eilmesini daima men eder. Medeniyetimizin gz nnde gelien Rus romannnbyk hususiyetlerinin Ortodoks kilisesindeki aleni messesesine neler borlu olduunu biliyoruzBununla, eskilerde hi psikoloji bulunmadn iddia etmiyoruz. Bu kadar byk bir medeniyettecrbesi insana sonuna kadar yabanc kalamazd. Eski airlerimizin ak iin, insan tabiat iinyazdklar eyler kendi kalplerini ve hayatlarn nasl iyiden iyiye yokladklarn gsterir. Fakat iirinekli ve teksif nizam bu dikkatlerin derinlemesine mani olur. Eski mesnevi erevesi iinde bu

dikkatlerin hikyeye nakli ise gelenek yznden kabil deildi. ark izilmi hadleri durmadan zorlarfakat tesine geemezdi Bizce Mslman hikyesinin romana istihale edememesinin,saydklarmzdan baka bir sebebi de tenkit fikrinin yokluudur. Hakiki tenkit zaruri ekilde tarihfikrine baldr. Hareket noktas olarak maziyi deil bugn alr. slm fikriyatnda ise bu yoktur.Thibaudetnin, Don Quichotte iin syledii ey sadece parlak bir bulu olamaz. Her yeni hikye birncekinin tenkitidir. Tiyatro veya hikye, yeni bir nevin domas iin cemiyet bnyesinin ileri birhamle ile deimesi artt. Halbuki Mslman cemiyetlerde btn messeseleri beraberindesrkleyen ve sosyal tabakalarn karlkl vaziyetlerini deitiren bu cinsten bir deiiklik grlmezslm tarihi btn bu byk Hadiselere ramen itimai bakmdan hemen hemen olduu gibi kalm,bir trl burjuvazisi domam ve Mslmansaray deimemitir Nihayet bu sebeplere kadn veerkek mnasebetlerinin yokluunu da ilve etmek lzm gelir *Dou hikyeleri+ iyi okunursa esas

atnn daima ayn hususiyetin, yani devaml ve tabi kadn erkek mnasebetinin yokluu zerine
http://www.derindusunce.org/2010/11/08/turk-romaninin-tarihcesi/http://www.derindusunce.org/2010/11/08/turk-romaninin-tarihcesi/http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn1http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn1http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn1http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn1http://www.derindusunce.org/2010/11/08/turk-romaninin-tarihcesi/


8/109



8

kurulduu grlr. Tanzimattan sonraki ilk romann bocalay bunun vzh misalini verir. unu dailve edelim ki, eski edebiyatmz teekkl etmi bir nesrin yardmndan da mahrumdu. [2]

Roman Tanzimat devrinde ortaya kmtr ve Tanzimat devrinin Trk romannda yapt en nemlideiiklik geleneksel doulu Trk tahkiye etme tarznn yanna Avrupai tarza uygun yeni bir romananlay getirmi olmasdr. Trk edebiyatnda Batl roman 1861 den sonra balar. Ayta, Trkromann eviri; taklit; rnek alma ve anlatm teknii yeniliklerini yerli konularda uygulayarak z-biim uyumasn salayan ulusal sentezi gerekletiren roman evreleri olarak drde ayrmaktadr.[3]

nce tannm Fransz romanlarndan evrilmi rnekler grlr. lk romanmz, tercme bir eser olanYusuf Kamil Paann Fenelonun Les Aventures deTelemaque adl romanndan evirdii Telemak(1859)tr. Daha sonra Teodor Kasap Victor Hugodan Les Miserables/Sefiller(MadurunHikyesi/1862)i, Ahmet Ltfi Efendi Arapa tercmesinden Hikye-i Robenson/RobensonCruzoe(1864)yu, Memduh Paa Lamartineden Hikye-i Jneviev(1868)i, Teodor Kasab 187/1873te

Monte Cristoyu ve Lesageden Topal eytan(1872), Recaizade Mahmut Ekrem ChateaubriandanAtala(1872)y ve Bernardin de Saint-Pierreden Paul ve Virginie(1873)yi, Ahmet Vefik PaaVoltaireden Hikye-i Feylesofiye-i Mikromegas ve Lesagedan Gil Blas tercme etmilerdir.

lk eviriler uurlu bir seimle yaplmam ancak bunlarn romanmzdaki etkileri byk olmutur.nk romann douu, geliimi, yabanc romanclarn ve roman trnn tannmas ve bunlarnetrafnda roman okuyucularnn teekklnn dzeyi hep bu ilk evirilerin etkisinde balamtr.Tanpnar, byk tesirler yine bu nadir ve tesadfi tercmeler etrafnda oluyordu. Telemaquentercmesinin edebiyatmzda byk tesiri olduu iddia edilemez. Yusuf Kamil Paann slbu eskiinay en lzumsuz zamanda diriltmiti. Bununla beraber Yunan mitolojisine ve o kaynaktan gelenbaz hayllere bu piyesle aldmz da unutmamak icap eder. Memlekette hikye (fiction) ile realite

arasnda alka hakkndaki mevcut fikri deitirmi, stelik bize Yunan mitolojisinin bir tarafn amt.Bu ilk tercmeler arasnda, roman nevinin bugn hakikaten byk tandmz numunelerin pek azbulunmas ya yukarda bahsettiimiz tesadfiliin en iyi delilidir. Filhakika ne Cervantes, ne Balzac, neStenhal, ne Dickens bu devirde Trkeye nakledilmemilerdir. Yalnz Hugonun roman nevinin dnnoktalarndani biri olan Sefilleri hlsa suretiyle verilir.[4]demektedir. Bu gr, Naci eliktarafndan geniletilerek incelenmitir. Divn nesrinin, halk edebiyatnda dzyaznn geliimini enineboyuna inceleyecek olanlar, romanmzn eviriye dayanan gemiini belki de baka adanaklayacaklardr. eviriyle edebiyatmza girmesi, taklit ve tanzirle gelimesi romanmzherhalde pek salam bir temele oturtmamtr. Divn edebiyatnda mesnevilerin, halk edebiyatmzdahalk hikyelerinin birbirleriyle birleen, birbirlerinden ayrlan i ie gemi zelliklerle bir hikyeetme biimi vard. Romanmzn Avrupal anlatm yerine geleneksel ve yersel syleyii semesi

zlenirdi. Fenelonun Yunan mitologyasndan yararlanarak yazd Telemak, Yusuf Kamil Paannevirisiyle tarihi boyutu atlanarak ahlki zelliiyle bizde yer edinmitir. Bununla yetinilmeyerektasavvufla olan yaknlklar aratrlm. Eserin dili Divn nesrinin zelliklerini koruyarak, cmleler vecmlecikler arasnda uyaklara yer vererek oluturulmu. Ancak yabanc bir eserin dilini yerselle-tirmeye kalkmak balanmaz yanlt. Cumhuriyet romanclarnn Franszca cmle yapsn Trkeyeyerletirmeye kalkmalar gibi bir ey. Ayn evirmen 1862de Sefillerii, Madurin Hikayesi adylaevirmi. Bu kez sade bir dille, gazete okuyucusunun anlayaca anlatmla. Yunan mitologyasnnbtnledii bir eserde tasavvufi dncenin yansmalarn bulan birinin sade anlatm, bilinle, akllasetiini sylemek ne kerte doruluk tar bilemeyiz. Roman Osmanl okuruna sunarken Yusuf KamilPaann birtakm tereddtler geirdiini dnebiliriz. Ahlk kitab yollu uydurmalar yatknlk ya-ratmak isteinden domu olabilir. Ne ki baka bir toplumun, baka bir dnya grnn aynas olanTelemakbizim kltrmzle birletirmesi daha ilk admda, nerdeyse, gnmze kadar srecekyanlgy tar. Terceme-i Telemak hem zetlenmi, hem de zgn anlatm batan sona deitirilmi.
http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn2http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn2http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn2http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn3http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn3http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn3http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn4http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn4http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn4http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn4http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn3http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn2


9/109



9

Bir tr uygulama (adapte) roman yazlmak istenmitir. O yllarda evrilen eserlerin Bat romanntantmaktan ok uzak; birtakm serven ve gzya, gerekd tesadfler ve akl almaz olaylartoplamndan oluan ikinci snf kitaplar olduunu syleyebiliriz. Arada Robensonun (1864) evrilmesi

de grltye gitmi. Zaten evirmenlerin dili kullanrken yetersiz davranmalar, salam eserleri debozmaya yetmi. Fransz romantiklerinden rnekler bu dnemde pek tutulmu. *Oktav Fye'nin BirFakir Delikanlnn Hikyesi adyla evrilen eseri (1880), doksan yl sonra yeni basklarla etkisini hlsrdrr. eviri romanlarn kt seilmesi, bizim hayatmza bizim dnya bakmza uygulanmasdaha sonra yetiecek olan romanclarmz hep ve salt Batya evrik rnler vermeye zorlamtr.[5]

Batl roman tarznda ilk hikyeler; Ahmet Mithat Efendinin Kssadan Hisse(Hikye/1870), Letif-iRivytn ilk be cz(Hikye/1870), Emin Nihat Beyin Msmeretnme(Hikye/1875)dir.

lk romanlarmz ise;

emsettin Saminin Taauk- Talat-u Ftnat(ilk yerli roman/1872/1875),

Ahmet Mithatn Yenieriler(ilk tarihi roman/1872)i

Ahmet Mithatn Hasan Mellah (ilk macera roman /1874); Hseyin Fellah (1875) ve Felatun BeyleRakm Efendi(1875)si,

Namk Kemalin ntibah (ilk edebi roman/1876),

Namk Kemalin Cezmi(tarihi roman1880si,

Sami Paazadenin Sergzet(1887) ve Kk eyler(1890)i,

Recaizade Mahmut Ekremin Araba Sevdas (ilk realist roman/1889),

Nabizadenin Karabibik (lk ky/kr roman/1890) ve Zehra(1896)s,

Selma Rzann Uhuvvet(1892)i,

Halit Ziya Uaklgilin Mai ve Siyah (1896); Ak- Memnu (1899) ve Nemide(1889)si,

Mehmet Raufun Eyll (lk psikolojik roman/1900)dr.

Romanmzn tarihi geliimini anlatrken Tanzimat devrinde karmza kan bir sorundan dahabahsetmek yerinde olacaktr. 19. yzyln sonlarna kadar hem tr hem de terim olarak hikye veroman kavramlarnn birbirinden farkl olmamas ve roman denilen bir eser hikye olarakisimlendirilirken tam tersi durumlarnda ortaya kmasdr. rnek verilecek olursa, Namk Kemalkendi roman ntibah iin hikye dedii gibi Ahmet Midhat Efendi de iki yz ksur sayfa tutan romanapndaki Letif-i Rivayt serisindeki kitaplar iin hikye adn verir. Hatta her biri muazzam maceraromanlar olan eserlerini bile Hikye Gz serisi altnda yaynlar. 1886-87 yllarnda Beir Fuad veMenemenlizde Tahir arasnda balayp araya Muallim Nacinin, Recaizdenin, Namk Kemalin, FazlNecipin kart mnakaalar srasnda da ayn kavram iin her iki terim birbirinin yerine kullanlr.Halid Ziya, 1890dan sonra yaynlad Hikye adl teorik kitabnda hikye diye hl romandan

bahsetmektedir.[6]
http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn5http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn5http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn5http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn6http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn6http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn6http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn6http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn5


10/109



10

Halit Ziya, 1891 tarihli Hikye adl teorik eserinde Milel-i mtemeddine-i saire nezdinde hikye,edebiyatn en mhim, en mutena bir mevkiini igal ediyor. Bir hikye-nvis; bir hakim, bir mtefenninkadar, asrnn eazm adadndan addolunuyor[7]derken, roman yerine hikye kavramn kulland

dikkati ekiyor. Romanla hikyenin birbirlerinden ayr eyler olduu Tanzimat dnemindebilindiinin ispat Nabizade Nazmn Hikyeler adl eserinde Hasba nsznde sayfa 133te yer alanHikye ile romann fark vardr. Roman bir vakann alettafsil hikyesidir ki aza-y vaka ile ehas- vu-kuat zerine kariinin tevecch ve hissiyatn celb ve ceme her eyden ziyade dikkat olunur. Hikye iseo vakann sadece nakil ve rivayetinden ibarettir; tafsilata tahamml yoktur[8]szlerindenanlalmaktadr. Bu karklk Servet-i Fnun dneminde de srmtr.

Romann hikye olmad Tanzimat devrinde biliniyorsa romana hikye denmesinin sebepleri nelerolabilir? Bunun sebeplerini Orhan Okay yle sralyor: Bu karklkta hikyenin geleneimizdemevcut bir kavram olmasna mukabil romann Bat orjinli bir kelime olarak girmesinin de rol vardr.Yani Osmanlnn bu yeni ve yabanc tre yerli bir ad verme gibi bir eit dil direnii bahis konusudur

Kk hikye denilen trn henz ortaya kmam olmasndan dolay da imdilik bu iki kelimenin birkavram ifade etmesi bir yanlma deil sadece bir tercihten ibarettir.[9]Romanmzn edebi bir trolarak geliimi Servet-i Fnn dneminde olsa da Tanzimat devrinin bir balang devresi olduuunutulmamal, roman trlerinin ilk rneklerinin bu devrin rn olduu hatrlanmaldr.

Tanzimat roman Namk Kemalle sosyal meseleleri ilemeye balam, Ahmet Mithat romanlarndaele ald her toplumsal sorunun ardndan kssadan hisse vererek hem geleneksel sahne sanatlarnhem de modern romann teknik zelliklerini birletirmeye almtr. Bu dnem romanclarnn arbatllamay frenleme gayretlerinin sonucu olarak, romanlarmzn asl kadrosu bir dnem alafrangatiplerden ve dekoru da alafranga hayatn unsurlarndan ibarettir.[10]Servet-i Fnn topluluugereki Fransz yazarlarnn rnlerini eviri romanlar arasna katncaya kadar da romantizm ilk

Avrupal hikyelerimize esin vermi. Bir de bat romann zetler halinde tanmaya alan okur,sanrz, holanmaz diye ilk roman rneklerimizde hayat ve insan ilikilerinin derinliklerine inilmemi,yzeyde, yalnzca konularn akn belirten, canlln yitirmi bir kurguya yer verilmi Bununkolaylna snan ilk romanclarmz tamamyla tesadfe dayanan eserler vermilerdir. Artkmemuriyetin eski nemini yitirmesi, hi olmazsa o dnemde yazarln geim salamas yabanc dilbilen okur-yazarlar romanc olmaya itmitir. Dolaysyla dnyamza, imparatorluun intiharnhazrlayan toplumsal olgulara, bireysel ilintilere, hatta insann evrensel yapsna deinen eserlerverilmemitir. emsettin Saminin roman kafesarkas evlenmeleri konu edinir. Ancak herhangi birtoplumsal eletiriye geilmez. Neden-sonu ilintisi, grclk geleneini hazrlayan artlar gzdenuzak tutulmutur Esaret, grmeden-bulumadan-tanmadan evlenme meseleleri ilk romanlarmznhemen hepsinde anlatlm. Bat roman romantik dnemde gzyana sayg duyduu iin, bunun

etkisinde kalan romanclarmz bizim hayatmzda gzyana en yatkn mesele olarak esareti ve ailekmazlarn semilerdir.[11]

1896-1901 yllar arasnda varln srdren Servet-i Fnn dnemi romanlar realizm ve parnasizmakmlarnn etkisinde kalm ve psikolojinin romann iine girmesiyle Servet-i Fnn roman ortayakmtr. Halit Ziya ve Mehmet Rauf bireyi ve bireyin hayatn anlatmlardr. Servet-i Fnunromancsnn hayat karsnda kesin, ispatlanabilir, amaz dorular yoktur. Onlar idare edeninsann bireysel trajedisidir. Bu trajedinin hikyesini tahkiyelendirirler. Elbette byle bir sanatanlayn yorumlamak, yazar, toplumdan bamsz canl bir organizma gibi deerlendirmeyigerektirmez. Cemiyetin iinde ama yalnz, lm karsnda aresiz, maddi ve manevi problemleriyleba baa bir insann trajedisi[12] Halit Ziya Uaklgil, romancy hayat dorudan alglamaya veyetkin bir dille ifade etmeye gtrmtr. Gzlem yapan, deneyen ve edebi eser ortaya koyan biredebiyat gr. Tezli edebiyatn numunelerini veren Namk Kemal ve Ahmet Mithat Efendi gibi
http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn7http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn7http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn7http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn8http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn8http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn8http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn9http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn9http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn10http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn10http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn10http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn11http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn11http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn11http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn12http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn12http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn12http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn12http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn11http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn10http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn9http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn8http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn7


11/109



11

romanclarn arkasndan, herhangi bir tezden ziyade, hayat, bireyi irdeleyen ve anlatan bir edebiyatnhayatla ba daha sk grnmektedir.[13]Halit Ziyann roman ve hikyeleri ok salam bir tekniinrndrler. Halit Ziya Fransz realist ve natralistlerinin tesirinde kalm, realist ve psikolojik eserler

vermitir. Romanlarnda konularn aydn evreden semi, hikyelerinde ise halk tabakasn ilemi,daha sade bir dil kullanmtr.[14]Mehmet Rauf ise, psikolojiyi Trk romanna yerletirerek Trkromannn ilk psikolojik eserini yazmtr. Yaad devrin aile yapsn ve evlilik ilikilerini incelerken,devrinin aile yapsn eletirmi ve kadn-erkek ilikilerine yeni boyutlar sunmutur. Aslnda MehmetRauf, romantik duygular, haylleri ve aklar ilemi, eserlerinde sosyal hayata pek yer vermemitir.Arzu, ihtiras ve ak maceralar eserlerinde ska iledii konular olmutur. Ruh tahlillerinde baarlolsa da slbu Halit Ziyannki gibi pek salam deildir. Otuzun zerinde eseri de olsa onun Trkedebiyatndaki nemi, en gzel eseri de olan Eyllle yapt baarl ruh tahlilleri ve dikkatli gzleminieserine baarl bir ekilde yanstm olmasdr.

Ahmet Rasim, Ahmet Mithat izgisinde bir yazardr. Daha ok uzun yk nitelii tayan

yaptlarndan kimileri yalnzca bir macerann yks olup okuyucuya hoa vakit geirtmek iin,kimileri de herhangi bir amala yazlmtr.[15]Gnlk olaylar keskin izgileriyle karikatrize edenRasim, ksa, canl, hareketli cmleler kullanm ve stanbul hayatn mizahi dille yanstmtr. lk Sevgi,Gzel Eleni, Afife, Hamamc lfet eserleridir.

Hseyin Rahmi ise bu dnemde yaad hlde Servet-i Fnn topluluuna katlmadan bamszolarak eserlerini vermitir. Romanlarnda sosyal sorunlar, batl inanlar, aile geimsizliklerini, yanlBatllamay, eski stanbulun gndelik yaamn realist, natralist bir anlayla anlatmtr.Romanlar teknik adan kusurlu olan Hseyin Rahmi, Tanzimat romannn yaptn yapm, romanakn keserek bilgi vermi ve olaylara mdahale etmitir. Mizah ve eletiri, gzlem ve evre tasvirinenem vermi, sosyal tenkit romanlarnn hepsinde yer alan en nemli unsur olmutur. Hatta bu kimi

edebiyat eletirmenlerince halk olarak benimsenmesini salarken kimisi de tam tersine halkkmseyen bir tavr takndn ileri srecektir. k, ffet, Mutallaka, Mrebbiye, Metres, Nimetins,psevdi, Kuyruklu Yldz Altnda Bir zdiva, Gulyabani, Cad, Ben Deli miyim romanlarndanbazlardr.

Bu dnemde eser veren dier yazarlar da Saffet Nezihi (Zavall Necdeti, kdam gazetesindeyaymlamtr.) ve Cemil Sleyman (Siyah Gzler /1911)dr. Siyah Gzler, Cevdet Kudret tarafndanon yl yalnz yaayan dul bir kadnn bunalmlarnn, cinsel tutkularnn, korkularnn yer yerbaaryla incelenmesi; Beykoz ayrndaki akam gezmeleri gibi yerli sahnelerin yanstlmasbakmlarndan dikkate deer.[16]bulunmutur.

Merutiyet DevriTrk roman Balkan savalar, Trablusgarp Harbi, Birinci Dnya Sava ve stikllHarbi gibi bir zaman sresini kapsayan dnemin romandr. Merutiyet Devri Roman dalkavuklar,jurnalciler, bakalarnn ac ve felaketleriyle kar ve nfuz elde edenler, birbirinin kuyusunu kazanlar,ikbal hrs ile gz dnm brokratlar, kocalarn aldatan dk ahlkl yahut kadnlar bir zevk aracolarak gren, onlarn namuslarn kirlettikten sonra sokaa, toplumun kucana atan hercai erkekler;hrszlar, dolandrclar ve her trl ktl meslek edinmi sahtekrlar ile bunlara kar koyanidealize edilmi kiilerin[17]atmalarn anlatr.

Bu dnemde Halide Edip Advar, Yakup Kadri Karaosmanolu, Refik Halit Karay ve Halit Ziya Uaklgilgibi yazarlar eserler verirler ve Cumhuriyetin ilanndan nce ve sonra da eser vermi sanatlar olarakTrk romannda yerlerini alrlar. Bu romanclarn dier bir nemi ise romann stanbuldan Anadoluya

almas; Anadoluyu ve Anadolu insann romanlarnda ilemeleridir. Milli Edebiyat Devri olarak daisimlendirilen 1908-1922 arasndaki dnem Cumhuriyetin temel prensiplerini, Cumhuriyetin
http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn13http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn13http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn13http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn14http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn14http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn14http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn15http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn15http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn15http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn16http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn16http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn16http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn17http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn17http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn17http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn17http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn16http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn15http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn14http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn13


12/109



12

ilanndan ok nce ortaya konan edebi eserleri ve ilgili yazarlar ihtiva etmektedir Balkan Harbi,Birinci Dnya Sava ve stikll Harbi neticesinde bamsz Trkiye Cumhuriyeti kurulup, Cumhuriyetilan edildikten sonra, romanclarn ana malzemesi de ortaya km olur. Bir yanda gemiin nostaljik

bir bak asyla deerlendirmesini yapanlar, te yanda Osmanl mparatorluunu farkl bakalaryla, youn eletiri bombardmanna tutanlar, dier yanda da Trk tarihinin Orta Asya evresindeteekkl eden zamanlarna iaret edenler olduu gibi, harp yllarnn yolsuzluklarn, Trk milletinintrajedisini ve yeni devletin prensiplerini ele alan romanclar da vardr.[18]

Tanzimatla balayan sosyal yapdaki deiiklik, Osmanl mparatorluunun k, yeni bir devletinkuruluu, tarihi deiim srecindeki deiim ve skntlar, ksaca sosyal deiim Cumhuriyet devrinekadar srm ve ondan sonra da devam etmitir ve bu dnem romannn da enok zerinde durduukonu bu olmutur.

Halide Edip Advar, ak ve tutku romanclndan toplum ve tre romanna doru gelien bir roman

izgisinde ilerlemi bir romancdr ve ada bat uygarl dzeyine erimesi istenen modernTrkiyede batl kadn rnei olarak da n kazanr. Kurtulu Savana katl, zgrlk uruna didinirgrnmesi bu romancy Cumhuriyet dneminde ilk adlar arasna sokar.[19]Ak ve tutku romanlarSeviye Talip, Handan Ve Kalp Arsdr. Milli Edebiyat izgisindeki romanlar ise Yeni Turan, AtetenGmlek ve Vurun Kahpeye gibi romanlardr. Sosyal tre romanlar ise Sinekli Bakkal, Tatarck, Sonsuzpanayr ve Dner Aynadr. Onun romanclndaki farkllk, Tanzimattan beri Fransz romangeleneini takip eden romanclarmza ramen onun ngiliz roman geleneini takip etmi olmasdr.Hatta slbundaki bozukluk, yanl cmle kurulular, bozuk ifade, cmle dklkleride buzelliine atfedilmitir. Kadn karakterleri ile ne kan Advarda kadn; etkileyici, kolejli, yabanc dilbilen, idealist yanyla kendisini gsterir.

Yakup Kadri Karaosmanolu, Fecr-i Ati, Milli Edebiyat ve Cumhuriyet Devri Trk romanlarnn yazardrve romanlarnda kendi kiisel hayatnn yan sra yaad tarihi dnemleri de yanstarak toplumsaldeiimleri ve problemleri yanstmtr. Nehir roman trnn temsilcisidir ve zmlemeci, tasvirci,fikir ve tezci ynleri ar basmaktadr. Roman kahramanlar Hakk Celis(Kiralk Konak), Macit(NurBaba), Ahmet Cell(Yaban), Doktor Hikmet(Bir Srgn) kendi dncelerini yanstan tiplerdir. KiralkKonakta I.Dnya Sava ncesi esas alnarak neslin atmas; Hkm Gecesinde II. Merutiyetdnemi parti kavgalar; Sodom ve Gomorede Mtareke dnemi stanbulun ahlk bozukluklar;Yabanda Kurtulu Sava yllar, aydn-halk atmas; Ankarada Cumhuriyetin ilk on yl, Atatrkdnemi Trkiyesi; Bir Srgnde II. Abdlhamit dneminde Fransaya kaan Jn-Trkler;Panoramada 1923-1952 yllar aras Atatrk dnemi Trkiyesi; Nur Babada Bektai tekkesi etrafndagelien olaylar; Hep O ark ve Anamn Kitabnda ocukluk anlar anlatlr.

Reat Nuri Gntekin, Cumhuriyet dnemi roman iin kuruculuk vazifesi gren romanclarmzdandr.1918den sonra yazd alkuundaki Trkesi ve Bursa peyjazlar, yerli karakterleriyle kendisinitantan Reat Nuri Gntekinin romanlar btn Anadoluyu ihtiva eder. Yeil Gece ve MiskinlerTekkesi romanlar zihniyet ikiliini canl rnekleriyle verir.[20]Onun romanlarndaki kahramanlaridealisttir ve alkuunun Feridesinden itibaren kahramanlarn Anadoluya (Yeil Gecede ahin;Acmakta Zehra) gnderir. Yaprak Dkmnde, orta gelirli bir ailedeki bireylerin, younlaantoplumsal sorunlar sonucu ayrmas, Cumhuriyete gei devresindeki deiimlerin, yaamzorluunun ve zentilerin kz ve bir olu olan Ali Rza Bey ailesinde neden olduu yknt vedalmalar zerinden anlatlr. Son Savata yaam sava veren bir tiyatro topluluu; MiskinlerTekkesinde toplumsal bir sorun olan dilencilik; Yeil Gecede laik eitim-medrese eitimi atmas;

Deirmende Birinci Dnya Savanda deprem felketine uram bir Anadolu kasabasnn igerekleri; Gkyznde Cumhuriyet aydn Kk Beyin inanszlk bunalmlar evresinde ateist


13/109



13

Sevimin nanmak ihtiyac; Damga, Harabelerin iei ve Ate Gecesi adl romanlarda ise baskynetimi ve ona kar kan genlerin durumu anlatlr. Dudaktan Kalbe, Damga, Akam Gnei, BirKadn Dman adl romanlar, kadn-erkek ilikilerine ynelik kiilerin duygusal yanlarnn ortaya

kt romanlardr. nsanmz ele alndaki sezgin duyarlkla Reat Nuri; Halide Edipten de, YakupKadriden de ayr uca varr. Az ok baml olduu iin bildii gerekleri sylemez. Ama gereklerisezdirmekten de kanmaz. stelik canl, son kerte alakgnll bir anlatmn inceliklerine srtndayayarak. Reat Nuri, bu bakmdan, aydn okurla halk okurunu romanlarna sevgiyle balam enderyazarlarmzdandr. Hatta bu ilevin ilk yazardr.[21]

Ahmet Hamdi Tanpnar, Peyami Safa ve Abdlhak inasi Hisar 1950 ncesi Trk romanndamedeniyet meselesine eilen romanclarmzdr. Tanpnar; Huzur, Saatleri Ayarlama Enstits,Sahnenin Dndakiler ve Mahur Beste romanlarnn yazardr ve Trk romannda Huzur roman ilezel bir yere sahiptir. Huzur, Trk entellektelinin medeniyet buhranndan doan i strabn elealm ve bu konuyu, Mmtaz ve Nurann hissi mnasebeti evresinde gelitirmitir. Tanpnarn

hemen hemen btn romanlar ayn zamanda bir medeniyet krizinin dourduu ruh bunalmlarnima eder Saatleri Ayarlama Enstits adl roman da yine ciddi bir meseleye deinmekte, an vebrokrasinin youn tenkidini, modern insann modern an kesafeti iinde boulduuanlatlmaktadr. Sahnenin Dndakiler bir yanyla stikll Harbi evresinde, insanlarn kendi iinekapanp kallarn, Mahur Beste ise klsik kltrn unsurlarn bir ak hikyesi etrafnda tantmayyeleyen bir romandr.[22]

Peyami Safa, Trk romannda tahlil romannn en byk ustalarndandr. Bilin ve bilinalt, Maddi vemanevi straplarla dolu hayatlar, ahlki bulanmlar, Hastalkl beden ve ruhlar, kii-toplumatmalar, yalnzlk, ruh hastalklar ele ald konulardr. Onun romanlar psikolojik olduu kadarda sosyaldir. 9. Hariciye Kouu, Bir Teredddn Roman, Matmazel Noralyann Koltuu hastalkl ruh

ve bedenlerin anlatld tahlil romanlardr. 9. Hariciye Kouu ve Bir Teredddn Roman adleserlerinde yazar kendi bandan geen olaylar anlatan yazarn romanlarndaki erkek karakterlerdenbazlar romancnn grlerini hatta kendisini temsil etmektedir: Biz nsanlarda Orhan, YalnzzdaSamim, Matmazel Noralyann Koltuunda Ferit, Maherde Nihad gibi. stanbul romanlarnn dmeknn oluturur. Zaten onun romanlarnda d mekn deil, i mekn nemlidir. Peyami Safannslbuna baktmzda ise uzun ve karmak cmleler, yerine gre kesik ve devrik cmleler, sylemeve hitaplarda kahramannn kltr seviyesine gre konuturma, tahkiye, tasvir ve tahlil blmlerindeise konuur gibi yazmaya kar olan yazar, halk dilini aarak tbbi ve soyut kavramlar kullanmaytercih etmitir.

Abdlhak inasi Hisar, stanbul yazardr. Fahim Bey ve Biz; amlcadaki Enitemiz; Ali Nizami Beyin

Alafrangal ve eyhlii romanlardr. Tahlil ve dnce romanlardr bunlar; ie dnk, subjektif,bilinaltnn ele alnd, empresyonist romanlardr. Hisarda dikkati eken en nemli hususlardanbirisi zaman esidir. Gemi zamann peinde olan yazar, geip giden zaman ve mekn gnmzetayarak, onlar yeniden canlandrmay hedefler.

Memduh evket Esendal, Refik Halit Karay, Falih Rfk Atay ve Nurullah Ata bu dnemin dieryazarlardr.

1950li yllara kadar realizmin ve natralizmin etkisinde kalarak sosyal gereki edebiyatn rnekleriniveren ilk sosyalist roman yazarlar ise unlardr. Selahattin Enis, Sadri Ertem, Mahmut Yesari, ReatEnis, Kenan Hulusi, Hasan Ali Ediz, Bekir Stk Kunt, Sabahattin Ali, Suat Dervi ve Reat Enis Aygendir.

Bu romanclarmzdan Sabahattin Alinin hikye ve romanlaryla n plana kmaktadr. RomanlarKuyucakl Yusuf ve imizdeki eytandr.
http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn21http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn21http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn21http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn22http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn22http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn22http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn22http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn21


14/109



14

Bir de, halka yazan romanclar vardr Cumhuriyetten sonra. Osmanlnn sonlarnda ortaya kan,burjuva snf oluturmaya tutkun batlama srecinde soluklanabilir, sat rekorlaryla yaamaskolaylatrlan popler roman; gelimesi beklenen gerek Trk romann okuyucu asndan

baltalayan, nemli bir etkendir. Popler roman ya da piyasa romanlar gerekte kkburjuvalarn romantik duygu dnyalarn smren soyguncu romanlardr. Cumhuriyet sonrasnda,uzun bir zaman okur ounluunu ellerinde tutmulardr. Gnmzde gerek yazarlarnn fizikselboylaryla llen romanlar yeni basklar ve zellikle Hlya Koyiitli, Kartal Tibetli filimlerle halabeslendiinden; gerekse bu romanclarn yerlerine gelen genlerin yetersizlii, bereketli foto-romandeiimi yenilerininyazlmasna engel olmutur.[23]Ak konusunu ele alan ve dili kullanma gcylen plana kan yazarlarmz ise unlardr. Suat Dervi, Burhan Cahit, Muazzez Tahsin Berkant, KerimeNadir, Gzide Sabri Aygn, Sermet Muhtar Alustur. Balangta gereki prltlar tayanromanlaryla Gzide Sabri bu yolu aar. lm Bir Kadnn Evrak- Metrkesi (1905), Yaban Gl,Hicran Gecesi(1930) gibi ok tutulmu eserlerinde Osmanl kadnnn ince duyularn pek basit birdille dile getirmitir. Gzide Sabrinin, olumlu yanlar da tayan piyasa romancl Avrupal

deerlendirme kargaasnda yeni istidat saylan Esat Mahmutta bsbtn cvkla, bayaladnr. Aka Gndz, Etem zzet Benice, Mebrure Sami Koray gibi adlar dnemlerinde okumayaygnlna kavuurlar. Ancak Muazzez Tahsin Berkant, Kerime Nadir hayran liseli gen kzlar bugnde beyinlerini bu adlara ykatrken brleri anlmaz olmulardr. Mahmut Yesari ok iyi birka kitabnaramen piyasa romanclar arasnda kendini hatrlatacak eserler vermitir. Bu alandan bir tek PerideCelalin kurtulduunu gryoruz imdilerde. Piyasa romanlarnda yoksul kz - zengin erkek, sevipsevilmeme, yoksul kzn zenginleyip marur erkei yola getirmesiyle mutlu son yozlamaya hazrkk burjuvalar kolayca etkileyip sard. Yaplagelen o nl devrimlere de pek akl erdirmekistemediklerinden soyguncu romann avutuculuuna, aulu uyutuculuuna yaslandlar.[24]

Tarihi roman trnde eser veren romanclarmz unlardr. Ahmet Refik Altnay, Abdullah Ziya

Kozanolu, Feridun Fazl Tlbenti, Nizamettin Nazif Tepedelenolu, M.Turhan Tandr.

Trk milliyetisi olan Nihal Atszda Bozkurtlarn lm, Bozkurtlar Diriliyor, Deli Kurt, Ruh Adam veDalkavuklar Gecesi adl romanlaryla tannmaktadr.

Cumhuriyet romanna eletirel bir bak Naci elikten gelir, lk rneklerini Cumhuriyet sonrasndaveren bir blk romanc, gnmz Trk romannn balatcs saylr. Edebiyat szlklerimizdeyetitii, yaama savalarn yakndan bilip blt evrelerin anlatcs (); inanlar, gelenek vetreler, hayat grleri, atan menfaatler, yerli renklerle beslenmi tasvirler, sebep ve sonulararasnda gelien bir olay, geleneki bir anlatmla ortaya serenler diye geen romanclarmz,yaadklar Cumhuriyet sonrasndaki tedirginlikleri yansttlar. Tek parti dneminde romandan ok,

yazdklar hikyelerle geni okur kalabalna seslendiler. Hikyenin altn a olarak anlan dneminokurlar gazete okurlaryd. ok parti demokrasisinde yazarlarmz gazeteden uzaklatrlncaokurlarmz yine gazetede kaldlar. 1950sonrasnda, milli eflik zamannda kylerde zel olarakyetitirilen ky ocuklarmz da ehirlilik diplomas alnca, edebiyatmza bir ucundan girdiler ve oklukroman kaleme aldlar. Yazdklarn binlerce okul arkadalar deil de, kendilerine ehirlilik diplomasnsalayanlar okudu. Bylece yeni bir okur ounluu getirerek her bakmdan yararl olmas gerekenkyl yazarlarmz, kyllklerini ehirlilie deitiklerinden, sadece, edebiyatmza ad kalabalolabildiler. ehir aydnnn ayaklarn daha uzun sre kye yaklamaktan uzak tutan turistik - lkc -hmanist ad kalabal. 1960-70 arasnda yeni romanc yetimedi[25]diyerek asl romann sosyalgereki romanla baladn ileri srer.


15/109



15

1960 ve sonrasnda Sosyal Gereki roman teekkl etmitir. Sosyal Gereki romanclarmz KemalTahir, Orhan Kemal ve Yaar Kemaldir. Ky romanlarnda ise Fakir Baykurt ve Talip Apaydn yeralmtr.

Kemal Tahir, devrinde moda olan gerekilikte arla kamaktan uzak kalmtr. Eserlerinde,toplum atmalarn, bunlarn moral d grntlerini, frsat elverdii yerlerde bile ar aklamalaryolu ile zorlamad grlmektedir. O, bu yn ile, Sadri Ertem, Sabahattin Ali gibi isimlerden dahaileri ve farkl bir gereki anlaytadr. Onun gereki roman anlaynda, gerei bilimden ve tarihievrimden koparp sanat ve gzellik adna deitirmek, yeni ekillere, baka a ve evrelerdenaktarlm malzeme ile bulandrmak gibi bir davrana rastlanmaz Trk kyne ve kylsne veOsmanl tarihine farkl bak ile Trk romanclar arasnda kendisine farkl bir yer edinen Kemal Tahir(Demir)in romanlarndan bazlar unlardr: Sardere, Esir ehrin nsanlar, Krduman, RahmetYollar kesti, Yedinar yaylas, Kyn Kamburu, Esir ehrin Mahbusu, Kelleci Mehmet.[26]

Fakirt Baykurtun Ylanlarn c, Irazcnn Dirlii, Amerikan Sargs, Onuncu Ky, Kaplumbaalar adlromanlar senelerce yoksul ve geri braklm kyllerin anlatld, onlarn ekonomik ve cinselhayatlarnn teknik anlamda karmak bir yap gstermeden, klsik giri, gelime ve sonu eklindeformle edilerek aktarld romanlardr.

[1]Hasan Kavruk, Eski Trk Edebiyatnda Mensur Hikyeler, MEB Yaynlar, stanbul, 1998, s.7.

[2]Ahmet Hamdi Tanpnar, 19uncu Asr Trk Edebiyat Tarihi, alayan Kitabevi, stanbul, 1988, s.30-31.

[3]Grsel Ayta, ada Trk Romanlar zerine ncelemeler, Gndoan Yaynlar, Ankara, 1990,s.39.

[4]Ahmet Hamdi Tanpnar, 19uncu Asr Trk Edebiyat Tarihi, alayan Kitabevi, stanbul, 1988,s.287.

[5]Naci elik, Defter 1: Romanda Hesaplama, Trkiye Defteri Yaynlar, Ankara, 1971, s.32-34.

[6]M. Orhan Okay, lk Romanlarmz zerine Baz Dikkatler, Trk Yurdu, Mays-Haziran 2000,Cilt:20, Say:153-154, Evren Yaynclk, Ankara, 2000, s.80.

[7]Halit Ziya Uaklgil, Hikye, Atatrk niversitesi Fen-Ed.Fakltesi Yaynlar, Erzurum, 1991, s.3.

[8]Olcay nertoy, Halit Ziya Uaklgil Romanclve Romanmzdaki Yeri, Kltr BakanlYaynlar:1773, Ankara, 1995, s.181.

[9]M. Orhan Okay, lk Romanlarmz zerine Baz Dikkatler, Trk Yurdu, Mays-Haziran 2000,

Cilt:20, Say:153-154, Evren Yaynclk, Ankara, 2000, s.80.
http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn26http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn26http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn26http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref1http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref1http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref2http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref2http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref3http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref3http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref4http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref4http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref5http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref5http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref6http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref6http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref7http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref7http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref8http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref8http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref9http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref9http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref9http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref8http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref7http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref6http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref5http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref4http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref3http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref2http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref1http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn26


16/109



16

[10]brahim ahin, Trk Romannn Tarihi Geliimi, Trk Yurdu, Mays-Haziran 2000, Cilt:20,Say:153-154, Evren Yaynclk, Ankara, 2000, s.50.

[11]Naci elik, Defter 1: Romanda Hesaplama, Trkiye Defteri Yaynlar, Ankara, 1971, s.34.



[14]Bilge Ercilasun, Servet-i Fnn Edebiyat, Trk Dnyas El Kitab, C.3:Edebiyat, Trk KltrnAratrma Enstits Yaynlar, Ankara, 1992, s.434.

[15]Olcay nertoy, Halit Ziya Uaklgil Romancl ve Romanmzdaki Yeri, Kltr BakanlYaynlar:1773, Ankara, 1995, s.52.

[16]Cevdet Kudret, Trk Edebiyatnda Hikye ve Roman, 1965, s.312.

[17]Osman Gndz, Merutiyet Romannda Yap ve Tema-I-, MEB Yaynlar, stanbul, 1997, s.65.










Abant zzet Baysal niversitesi retim yesi Mustafa Ayyldzla ortak yayndr
http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref10http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref10http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref11http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref11http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref12http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref12http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref13http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref13http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref14http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref14http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref15http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref15http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref16http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref16http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref17http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref17http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref18http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref18http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref19http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref19http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref20http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref20http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref21http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref21http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref22http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref22http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref23http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref23http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref24http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref24http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref25http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref25http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref26http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref26http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref26http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref25http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref24http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref23http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref22http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref21http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref20http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref19http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref18http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref17http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref16http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref15http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref14http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref13http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref12http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref11http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_ednref10


17/109



17

Seksenli Yllarda Trk Roman Ve Post Modern Eilimler

12 Eyll, 12 Martn aksine Trk romannda sosyallemeyi deil, ferdilemeyi, anlatmda klasik yapnnaksine st dille biraz daha kapal bir ifadeyi gndeme getirmitir. Bu ynelim ve deiim post modernizginin yansy olarak ele alnmaldr. Dnemin en bariz ka fikri, gerei rtl klmann oktesine kaymtr.[1]Ancak tam aksine rtl gereklik; hatta yaln sosyolojik gereklik romanlar dabu dnemin verilerindendir. Her halkrda toplumsal sarsntlar edebiyata bir ynyle yansr, 12Martta olduu gibi, 12 Eyll ve sonras da edebiyata, romana bir ekilde yansmtr.[2]ncelikleentelektel gruplarn hapishanelerle tanmas, olduka fazla insann hapse girmesi, hapishanelerin

durumunu romana soktu. Hapishane okur iin ok iyi bilinmeyen bir dnyayd. Bunu yaparkenromanclarn odak noktay ne kard ve ncesi manzaray silik getikleri gzlendi.[3]

1980 ncesi romanlarnda sosyal konularn ne karlp, anlatm biiminin ve tekniklerinin fazladikkate alnmamas durumu, 80 sonras tam aksi bir grnme dnmtr. Bu durum,genellememekle birlikte bir akm oluturan Pnar Kr, Orhan Pamuk, Bilge Karasu, Latife Tekin iinyeterince aklaycdr. 12 Martn romanlar sosyal olmak yannda 80leri hazrlayanyeni anlatyntemlerinin (de) arand romanlard. Orhan Pamuk, romanda an dnm odan oluturansorunlara/temalara yneliyor, burada da dlem gcn zorluyordu. Kara Kitap, Yeni Hayat; hattaBeyaz Kale onun imgeden yola knn rneklerini ierir.[4]Adalet Aaolu ncesi ve sonrasylasrecini tamamlarken, bu sreklilii koparmam,[5]P.Safann Matmazel Noralyann Koltuuyla

balatlan farkl anlatm, Ouz Atayn Tutunamayanlarnda netleip, Adalet Aaolu iin rnek tekiletmitir. Adalet Aaolunun lm etrafnda dolanan romancl biraz da 70lerden getirdii birtutumdur.[6]

Ouz Atay, 80 sonras romannn habercisi de olmutur.[7]Bu anlatm zamanla nc kiinin birincikiiye dnmyle sessiz olarak iten konuan karakterlere yer amtr.[8]Bu durum 80 sonraspost modern anlatmn ne kard bir form olmutur. 80 sonras edebi olduu kadar toplumsalanlay bakmndan da farkl bir yapya kavumutur.[9]deolojik ynelimlerin, hazr zmleringzden dm oluu, karmaann artmas, kapitalist Pazar Ekonomisine alternatif zmlerbulunmay, sol romanclar bolua iterken, ayn durum sa iin aksi bir gelimeye yol at.[10]
http://www.derindusunce.org/2010/11/15/seksenli-yillarda-turk-romani-ve-post-modern-egilimler/http://www.derindusunce.org/2010/11/15/seksenli-yillarda-turk-romani-ve-post-modern-egilimler/http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn1http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn1http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn1http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn2http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn2http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn2http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn3http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn3http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn3http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn4http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn4http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn4http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn5http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn5http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn5http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn6http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn6http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn6http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn7http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn7http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn7http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn8http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn8http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn8http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn9http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn9http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn9http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn10http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn10http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn10http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn10http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn9http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn8http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn7http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn6http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn5http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn4http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn3http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn2http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn1http://www.derindusunce.org/2010/11/15/seksenli-yillarda-turk-romani-ve-post-modern-egilimler/


18/109



18

Aslnda, Trkiyede 80 sonras bu yeni anlat, Amerikada ve Batda 1960l yllarda ortaya kan postmodern anlatmn yansmalaryd.[11]Sylemeye gerek yok ki, postmodern roman denince aklagelen tek roman tr st kurmaca deildir. Baka trler de vardr: Bilim-kurgu, fantastik, byl

gereklik gibi. Gerekilii reddeden bu yeniliki roman trlerinin aralarnda kesin snrlardan szetmek yanl olur. Ortak ynlerine gelince Postmodernistler, bu karmak, anlamsz ada yaamkarsnda zm, modernsitlerin yapt gibi artistik tutarllkla estetik bir btn oluturmaktabuldu. Onun iin eitli trde metin paralarn (gazete makalesi, ansiklopedi maddesi, iir, reklamyazs vb.) bir araya getirdikleri grlr. Zaten post modern yazarlar yzeyde oynamay yelerler.Bundan tr eitli dnyalardan bir araya getirdikleri eitli imgelerin romanlarna bir karnavalgrnts verdii sylenmitir. Bu yeni tr roman Trk roman iin bir tkanmln k yolu olarakbelirmitir.[12]

Fantastik anlatlarn da 1980lerde oald grlr.[13]Gereklilikten uzaklama Nazl Erayn, LatifeTekinin, Mehmet Erolunun, Bilge Karasunun, Orhan Pamukun ortak bir zelliidir.[14]

Gerekilikten uzaklama nedeni, yaam daha uygun bir yntemle daha iyi yanstmak deil,gereklikle romann ban sorgulamak ve gevetmek(tir). Post modern romann bu zellii, hideilse Batda, ksmen modern dnn getirdii gereklik krizinden kaynaklan[15]d. nkgerekilik, ada toplumsal gerekliin nesnel anlatmdr. Bu durum gnmz romanclarnngereklikten uzaklamalar kadar geree sadk kalanlarnda da hissedilebilir.[16]Emine Insu,dnn romancl toplum iinde bir gt; bugn sendeliyor, yarnn Trkiyesinde ise byle birsanat dal olacandan pheliyim[17]derken, bunu kastediyordu. Ancak romann, hayat var olduumddete devam edeceini unutuyordu. Yalnz romann ilevsellikten uzaklat da grlen birgerektir.

Son yllarn arlkl romanclar olan kadn yazarlar kadar, erkek yazarlar da, aydn kadn kahramanl

sanat deeri yksek, anlatm teknikleri ynnden gereki, gnmz Trkiyesinin aydn kadndavranlarn yanstamamlardr. Kar cinsleilikilerinde geree uymayan bir hafiflik, bir genimezheplilik grlmektedir. Trk toplumunu tanmayan bir yabanc, diyelim bir Avrupal Trkolog, buromanlardan edinecei aydn Trk kadn imajyla lkemize gelse her halde yanll en arpc haliyleyaayacaktr.[18]

1980 sonras Trk romannda ideolojik kavgalarn durulmas tam bir hesaplama dnemininbalamasna yol amtr. Eletirel, objektifbak, o kaos gemii ak seik ortaya sermi, ironik biranlatma sebep olmutur.[19]kinci olarak, syleyecek sz olanlarn siyasi, sosyal konulara bellizaman dilimlerinde deindii grlr.[20]Btn bunlara ramen dnem romannn sorunsal,kurgu ve anlatm inceliklerine getirdii zen asndan, romann srkleyicilik ve gerilim

elerinin zararna ilemitir.[21]12 Eyll roman, yanl anlamaktan ok yanl bilinli seipgereklii yaralamtr. 12 Eyll dneminin ideolojik ve kltrel dzlemi iinde kendini sol sylemiinde anlatan romanlar okura sunulurken popler bir kimlik de kazanmlardr.[22]

Aslna baklrsa ne romanlarn paylat bir sorunsal, ne tarihe, politikaya ya da bireye dein birizlein balatlmas, ne roman sanatmz iin yeniliki bir biim yntemi ne de btn bunlarnrenklerini canlandran bir roman tartmas 80lerin romanlarnda belirgin bir kimlik birikimioluturabildi[23]Ancak btn kkl dnmler gibi 80li yllarn kendi zgn tarihini kurduusylenebilir. Ancak beklenen, zgn tarihsel dnem, kendini deerlendiren bir romana yol aamad;ya da roman sanatmz bu zgn dnemin sorunsalyla rten bir ilikiyi daha kavrayabilmideil[24]di.
http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn11http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn11http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn11http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn12http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn12http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn12http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn13http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn13http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn13http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn14http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn14http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn14http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn15http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn15http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn16http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn16http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn16http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn17http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn17http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn17http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn18http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn18http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn18http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn19http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn19http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn19http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn20http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn20http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn20http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn21http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn21http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn21http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn22http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn22http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn22http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn23http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn23http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn23http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn24http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn24http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn24http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn24http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn23http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn22http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn21http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn20http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn19http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn18http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn17http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn16http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn15http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn14http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn13http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn12http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn11


19/109



19

Bu dnemde roman, insann i dnyasna ynelmekle beraber, yapay i dkme biimine dnt.Politik ynelimler ve hapishane hayat bir roman nevine kap aralad. Denetimden dolay soyutlamalarzorunlu olarak yaygnlat. Bu zorunluluk neticesi olarak da roman sanatnda zayflk grld.[25]Bu

arada 12 Mart politik dneminin yaratamad kitsch-roman 12 Eyll dneminin yaratm olmasstne durulmaya deer bir toplumsal grng karyor ortaya.[26]

12 Eyll sonras siyasi olaylarn romanclar tesirine ald grld. Bu bir yandan Trk romancsnnsiyasi aktaliteye kar ilgisini, bir yandan da konulara hemen ve annda sahip kma anlayn ortayakoyar. Bu tutum Merutiyette, Cumhuriyette, ok partili dnemde, darbelerde hep tekraredildi.[27]htillin karamsar atmosferi iyi eylerin domasn engelledi. Dolaysyla edebi alanda daksmi ksrlk grld. Edebi bir ilev gcn yitirdiinden durgunluk ortaya kt. Bu durgun ortam,solun cinsellie, bireysellie kaymasna, san ise tasavvufa ynelimini hzlandrd. Her iki kesiminortak paydas ise ikence mevzuu oldu.

80 sonras zaman anlay romanda kurgunun n plana alnmasna yol aarken zaman romanortaya kmtr. Keza sosyolojideki gelimeler de romana yansyarak zel roman trleriniyaratmtr.[28]

Devir romann post modern olarak adlandrmak hl ekinceler gerektirse de modernin naslanem veriine karlk post modernin ieriksel aray, neye ynelim 80 sonras romanda net olarakgrlr ve post modern tartlabilir yanlarna ramen, modernin kart durumundadr. Aslnda postmodern, Bat literatrnn akl kavramn, II. Dnya Sava sonras akl st kavrayna tepki olarakbelirdi.[29]Ama bizde ok gecikmeli olarak zellikle de roman sahasnda kendindi gsterebildi.

Bu paralelde,

a.Belirsizlik

b.Fragmentletirilmi olmak; yani btnlemeye sava amak. Paralara ayrp her ayrnty ayr ayrcanlandrmak

c.rrealist olmak

d.Gsterimden, tasarmdan uzak durmak

e.Mecaz ve istihzay esas tutmak; yani alegorik ve ironik tavr

f. ekilsizletirmek, biim deitirmek ve yeniden kurmak. Dnyay, insan, karakterleri, tabiatolaylarn bile yeniden ekillendirmek eklinde bir ereveyle tanmlanabilen post modernizm, biroksahada olduu gibi edebiyatta da tezahr etmitir.[30]Nasldan ziyade neyin n plana getii bukitaplarn edebiyat dnyamzda adndan sz ettirebilmesi, post modern-durum denen oulculuunbir gereidir. Postmodernin en belirgin hazrlaycs olarak gsterilen oulculuun edebiyatmzdakiitici gc, ok geni bir yelpazede, ok eitli nitelikte edebiyat eserinin olumasna imkn[31]vermitir.

Ancak 80li yllarda balayan deiiklik her sahada olduu gibi romanda da 90l yllarda tam yaygnlakavuamayp, dil hatalar dzeyinde eletirilerde kalm gerek gereklik (zellikle de toplumsal ve

politik gereklik), kurmaca gerekliin mihenk ta saylmaya devam etmitir. Sosyalizm gdmlfeminizm ise, bu dnem sosyalizm yedeinde edebiyat akmnn hzn kaybetmesiyle gndeme
http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn25http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn25http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn25http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn26http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn26http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn26http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn27http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn27http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn27http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn28http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn28http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn28http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn29http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn29http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn30http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn30http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn30http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn31http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn31http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn31http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn31http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn30http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn29http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn28http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn27http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn26http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn25


20/109



20

gelmitir. Btn etkinliine ramen feminist tavrlar yer yer atl kald[32] ve post modern dnyadagzelin yerine hazzn (estetik haz deil ama) getii gzlendi.[33]Roman post modern tavr olarakdini ve tarihi bilgiyi malzeme biiminde kullanmakta bir mahzur grmedi. Romanclmz bugn de

byk dnemeler yaam deildir. u farkla ki, romanmz bu srete eitlenmitir demek yanlbir dnce deildir. Bu yeni dnemde toplumsallama srecinin kaba izleri yerini daha ierlek, dahabensel anlatya brakt Bunun altnda yatan gerein bir boyutu da romann bizde henz altnan yaayamam olmasdr Bizde roman m okurunu, okur mu romann bulamyor ya daaryor?[34]Bu sorunun cevab romanmzn seyrine aklk getirecektir. Orhan Pamukun Nobelalmas btn bir Trk romannn karakter kazand anlamna gelmemektedir.

Post modern roman teferruata, kk her eye kap aralarken, seksenli yllarda H.Blln; Bir gn birinein gevi getirmesi otuz cilt romanda yazlacaktr. dedii, salt dikkate dayal romann kmaznyaamaktayd.[35]Bunun iin, postmodernizm kadar duraksama ve pheuyandran ok az izmolmutur. Zaten hakknda yeterince tartmann yapld bir kelime olan modernin birbirinden

pheli birer n-ek ve son-ek arasnda sktrlm olmasndan dolay zor bir yer edinmeylekarlamtr.[36]Postmodernizm kavram mulak bir kavramdr ve henz tam anlamyla anlalmda deil. Kavramn yksek modernizmin yerleik biimlerine kar zgl bir tepki olarak domu olmaolasl bir hayli yksek. Nitekim kimi dnrlere gre post modernizm, ilevi kltrle ortaya atlmdnemselletirmeye ilikin bir kavramdr. Kavram ilk bakta 1950li yllar ile 1960l yllar arasndaolumaya balayan yeni toplumsal ve ekonomik dzenle balantl gibi grnmektedir. Kimileyinmodernizmden nce gelen bir konuma gemek isteyen pre-modernler ile anti-modernler ve postmodernler arasnda yararl olabilecek bir ayrma gidilmektedir.[37]

Seksenli yllar romannn post modernlii yannda, yakn tarihi, aydn sorumluluu gibi ilenmitir.Aydn, akademi ve medya iftliinde byyen, bytlen, beslendirilen ve her gn ahlk, deer,

lke, iliki, yiyen, cins bir yaratk olmutur. Aydn yaygn deildir. Tek bana ve olduu yerdeyazar.[38]80 sonras romanda toplumsal hareketliliibireye olmasa da (evet, ne yazk hl bireyyaratamyor ve yaar klamyoruz) insana gndermeler yaparak verdiler. Bu tr yaplarda da alttanalta aydn(n) dram sergilendi.[39] Ayrca kadn, cinsellik, gemile hesaplama ve yabanclama gibikonular oklukla ilerken eit eit, renk renk patlamalar, yeni bulularda yakalad.[40]Malraux veSoljeniitaynee gre amzn roman metafizie yneliktir.[41]Bu ynelim Trk roman iin postmodernde ifadesini bulmutur. Gerekte bizi kuatan dnya deitike bizim de onunla ilgili duyguve dncelerimiz deimektedir. Bizim bugnk hayat grmz ncesinden her halde deiiktir.Eer gemiin halde devamn salamazsak mahzur bu noktada balar,deimekte deil.[42]

Trk roman baarlarna ramen, 80 sonras da taklit hviyetini silebilmi deildir. Trk romancs,

Batnn raklna talip olduu zaman Baty da ok iyi bilmiyordu. Bugn biliyor olmas onu taklidegtrmemeliydi; ancak post modern roman da, kendi olmadan taklidi olmutur.[43]Belki bundandolay romanc, sylenecek sz kalmaynca mulak ifadelerle oynamann tesine varabilmideildir.[44]Romanc, anlatmaktan ok gstermeyi sadece d anlamyla deil, ruhbilimselgelimeleri de yanstabilen i anlamyla da almak durumundadr.[45]Trk roman seksenli yllardapoplerleerek kan kaybna urad. zellikle feminizm ekseninde yapay bir uraa takl kald. GrselAyta bu durumu yle ifade ediyor; Trk edebiyatndaki feminist romanlarn ortak diyebileceim birzellii, feminizmin kadnn zihin gcn kantlama uruna erkeklemesi, bamszlamas veyalnzlamas olarak yorumlayp ilemesidir.[46]Daha da te sol iin bir baka yenilgi 12 Eyllsonras romann kendisinden nceki btn devrimci birikime, devrimci sembollere ve temalaraaktan saldrmasyd.[47]Solun bu tavr edebiyatmzn genel olarak karlat muhasebe olgusuiinde deerlendirilmelidir.[48]Bu muhasebe yalnz solla snrl da deildir.12 Eyll sonras dnem,her dnceden insanlar iin bir ie dn, bir i hesaplama dnemi olmutur. zellikle romanclar,
http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn32http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn32http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn32http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn33http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn33http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn33http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn34http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn34http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn34http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn35http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn35http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn35http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn36http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn36http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn36http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn37http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn37http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn37http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn38http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn38http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn38http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn39http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn39http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn39http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn40http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn40http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn40http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn41http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn41http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn41http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn42http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn42http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn42http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn43http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn43http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn43http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn44http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn44http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn44http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn45http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn45http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn45http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn46http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn46http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn46http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn47http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn47http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn47http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn48http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn48http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn48http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn48http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn47http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn46http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn45http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn44http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn43http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn42http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn41http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn40http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn39http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn38http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn37http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn36http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn35http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn34http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn33http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn32


21/109



21

gemite yaanan yanllarn ancak 12 Eyll sonras farkna varm, aktan kfredemediklerigemilerini (hain damgas yemekten ekindikleri iin) eletirel bir yaklamla (ama temkinli birekilde) metinlerde ileme yoluna gitmilerdir. Kimi devrimci mcadeleye katlm insanlarn aslnda

dava peinde deil cinsellikleri peinde kotuklarn anlatrken, kimileri de bireyin bu mcadeledeyok sayldn, onun bir tanmn peinde koan robot haline dntn anlatmlardr.[49]teyandan bu hale kentsoyluluun yaanan hzl deiimle birlikte yitirmekte olduu ve yitirdiiniayrmsad deer yarglarn koruma abas ve bu dorultuda gerekletirdikleriydi de denebilir.[50]Modern insan bunalm iinde grmek bir bakma dorudur.Kapitalist toplumda aydnn dakanlmaz akibetidir bu.

Yeni romanla balayan romann, dnsel-eletirici,[51]denemeye yakn bir yol takip etmesinin, 80sonras Trk romannda yansmalar da grlm, roman denemeye yakn bir hal almtr.[52]Ayrca80 sonras romanlar, dergiler, filmler araclyla kadnn bireyselliinin ve cinsiyetinin davurulmasna tank olunmutur.[53]12 Eyll sonras genel koullar edebiyatta tam bir mistisizm, geri

ekili, yalnzlk ve bireycilik eilimi de dourmutu.[54]80

lerdeki zel hayat patlamas, zel hayatetrafnda koparlan btn grltde romanda yerini ald.[55]

Birok kargaaya ve romann zaaflarna ramen, 1980ler romandan, romancdan yana da ok szedilen yllar oldu. Medya pazarnda ne karlan yazar/romanc kimlikleri, ortaya konulanrnleri(ni)n niteliksel yanlarn glgeledi Kendisine bu yolla okur bulan, bulundurul(may)anyazar/lar kua oluturuldu! Her ey o denli gncel klnd ki, grme-alglama uzamndan, anlamakavrama sre(ler)ine geite yaanan bilme/bilgilenme, zenginleme, bir kavram olarak bile bireyinbilincinde yer edemedi. Dahas buna olanak tannmad. oalan, oaldka da birbirine benzeyenyazarlar kmesi yazn ortamnda boy verdi. Daha ak sylemek gerekirse, dier alanlarda olduu gibiromanda da ktye/dzeysize en ok pirim verilen bir dnem oldu 80li yllar. yi yazar, iyi okur; iyi

okur da iyi yazar yetitirir gibi yerleik yarglar havada kald.[56]

80lerde kltrszleme, depolitizasyon grnrdeki yarglar doru ile aklamay gletirdi. Buyllarda olan aslnda grnrdeki yarglar doru klmayan bir patlamadr romancmz asndan.Ama yaptlara dnp baktmzda; neyi/niye, nasl, niin anlatyorlar? sorularna yant araypirdelemeye altmzda yukardaki imlemelerimizin birok ynleriyle akla eritiinigrebiliyoruz.[57]

80li yllar romannda grlen bir baka konu ise i gn hzlanmas yannda d gn dnen,dnemeyen insanlarn bal bana roman konusu oluudur. Avrupadaki ikinci ve nc kuaknesillerin sorunlar bir ynyle bu dnemde dile getirildi. Toplumsal deiimin sanclarnn ivmesiyle

n arkas kesilmeyen bu i gc g yazarlarmzn birounu da oralara ekti. O yaamlara dahayakn oldular. Yaznsal uralarnn rnlerinin bir bln de o ortamda tanyp gzlediklerigereklikler zerine kurdular.[58]61

Nihayet 70li yllardan 80e Trk romanclar bu lkenin insann, bizim hayatmz ve problemlerimizianlatma iddiasndaydlar. Fakat ounlukla kapldklar mfrit politizasyon, ideolojilere angajeolmuluk, romanlarna da at gzl taktryordu ekseriyetle. 80 sonrasnn romancs isekahramanlar, olaylar ve ortamlar ile marjinal ulara kayd. Roman daha ok kurgu oyunu oldu, teknikne kt62[59]diye tanmlanabilir.
http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn49http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn49http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn49http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn50http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn50http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn50http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn51http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn51http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn51http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn52http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn52http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn52http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn53http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn53http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn53http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn54http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn54http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn54http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn55http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn55http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn55http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn56http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn56http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn56http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn57http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn57http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn57http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn58http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn58http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn58http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn59http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn59http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn59http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn59http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn58http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn57http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn56http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn55http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn54http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn53http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn52http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn51http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn50http://www.derindusunce.org/wp-includes/js/tinymce/plugins/paste/blank.htm#_edn49


22/109



22

Eer siyasi ve sosyal tarihimiz asndan 1980 tarihi bir dnm noktas ise, sosyal davalarn arlklolduu ve sanatn gereklerinin ihmal edildii romanlar, bahsi geen tarihle sona ermi ya da en azainmitir denebilir. Ancak o tarihten sonra, batdan yaplan tercmelerin ve sinemann tesiriyle, Trk

romannda erotik unsurlar ve bireyse

Roman Nedir Nasil Yazilir

Documents

Transcript of Roman Nedir Nasil Yazilir