អតបទ នឹងរបូ ពេ យវទិ ន វ វ និង អភិវឌ ន៍កសិកមកមុ 1

I. េសចកីេផម សវ ដំ េំស ងមួយសំ នស់ ប់ ជនកមុ ែដលចលូរមួចំ ណកកុងផលិត

ផលកុង សកៃនផលិតផលដំ ំ ណ ៤៥% ។ បពី់ ំ១៩៩៦ មកកមុ នសល់សវស ប់េំចញ ក់ សងៃផដី ំ សវ នេកនេឡងពី ២.៣៧ នហិក េ យទនិផល សវ ២.១ េ ន/

ហិក េ កុង ំ២០០៤។ នេកនេឡងដល ់២.៦១ នហិក េ យទទលួ នទនិផល សវ ២.៧៤ េ ន/ហិក េ កុង ំ២០០៨ ។ កុង ំ២០០៨ កនងេ េនះេយងសេ មច នផល សវសរបុ ណ ង ៧.១៧៥ នេ ន េ យេយង នសលេ់ស ងក មត ត ិ៣.១៦៤ នេ នសវ េសនឹង ២.០២ នេ នអងរ ( កសងួកសិកម ែខេម ២ំ០០៩) ដំ ំ សវេ កមុ ែចកេចញ ៤ ពន័ក តបរ នគទឺ ី ១ សវែ សទំ បពឹងេ យរបបទកឹេភ ងែដលៃផដី ណ ២.១ នហិក ទ២ី សវេឡងទកឹ នៃផដី ណ ៩៥.១០០ ហិក ទ៣ី សវចំ រ នៃផដ ី៥២.២៩០ ហិក និងទ ី៤ សវ ងំ ណ ៣៣៤.៧៩០ ហិក ។ េ កមុ ៃផដី សទំ បពឹងេ យទកឹេភ ង ន ណ ២.១ នហិក ឬ ៩៣% ៃនៃផដី ដំះុេ រដវូរស ន ណ ២.៥០ នហិក (សិតកិសិកម កសងួកសិកម ែខ េម ២ំ០០៩) ែដល ន ដំះុ គបេ់ខតងំអសេ់ កមុ ។ សវ េភទេនះ តវ ន ដំះុេ េល េភទដេីផ ងៗ េហយេ យែផកេមរយៈេពលៃន រលតូ ស ់ ឬេ េពលេចញ េ យែចក េភទពជូ សវ បី េភទសំ ន់ៗ

គ ឺ េភទពជូ សវ ល សវក ល និង សវធន ់។ េ កុង ំ២០០៨ ៃផដី ដំះុ សវ ន ណ ៥២៧.០០០ ហិក សវក ល ន ១.០៣ នហិក និង សវធន់ ន ៥៤៦.៤៦៤ ហិក ។

កុងបរ រណ៍េនះ េ ម រជយួឧបតម ំ ទពី អភវិឌ ន៍ សុី ADB នឹង នកចិសហ រពីវទ ន វ វ និងអភវិឌ នក៍សិកមកមុ CARDI យក នផ ពផ យកសិកម

អតបទ នឹងរបូ ពេ យវទិ ន វ វ និង អភិវឌ ន៍កសិកមកមុ 2

នេរ បចេំ ះពមុកនូេស វេ សីពីផលិតកម សវ ល េដញទកឹ និង សវ ងំ ែដល នពជូសវែសនពិេ រ អុីៃអេ៊កសរ អុី អ ៦៦ អុី អ ៧២ គ រ តជ់ល រ រេំពរ និងពជូ សវ យណ៍ កុងេ លបំណងេលកសួយ និងជយួដល់ កសិករែដល កប រ រ ដំះុដំ ំ សវ មូល នឧ នជីវ ពធរូ រ មរយៈ រប បបេចកវទ កសិកម ម ពន័ផ ពផ យ រណៈ។

អតបទ នឹងរបូ ពេ យវទិ ន វ វ និង អភិវឌ ន៍កសិកមកមុ 3

ពជូ សវែសនពិេ រ អុី អេ៊កសរ អុី អ ៦៦ អុី អ ៧២ គ រ តជ់ល ់ រ រេំពរ និងពជូ សវ

យណ៍ ពជូ សវ ល ( យុ លខ)ី កអបូ និងមនិ នរ់ដវូែដល នេធ ររេំ ះ និងផ ពផ យេ យវទ ន វ វ និងអភវិឌ នក៍សិកមកមុ ែខេម ំ២០០២ ។ បចុ នពជូ សវ ងំេនះ ននិងកពំងុរក យ យេ កុង ពះ ច កកមុ េ យពជូ សវេនះ ផល់

ទនិផលខស ់ នកនិ កអបូ គណុ ពអងរល ន ព ែវងរលនូ និង យទន់ ញ់ពិ រេទ តផង។ ពិេសសេ េទ ត ពជូែដល ន េភទអងរ នតៃំលខសេ់ េលទផី រ ត ិ និងអនរ ត។ិ

II. លកណៈពិេសសៗរសប់ពូជ សវ អុីែអ៊េកសរ អីុែអ៊ ៦៦ អីុែអ ៧២ គ រ ត់ ជល រ រេពរ និងពូជ សវ យណ៍

េ យ រពជូ សវ ងំេនះ ពជូមិន នរ់ដវូ ដចូេនះពជូេនះ ចេចញ ន គបេ់ពលេវ ដ ប លក័ខណ័ ំដះុអំេ យផល។ សយ័េហតផុល ងេលេនះេទបពជូ សវ ែសន អុី អេ៊កសរ អុី អ ៊៦៦ អុី អ ៊៧២ គ រ ត ់ជល ររេំពរ

អតបទ នឹងរបូ ពេ យវទិ ន វ វ និង អភិវឌ ន៍កសិកមកមុ 4

និងពជូ សវ ណ៍ ច ដំះុេ េដមរដវូវស (ដំ ទំមីយួៃនរដវូ ឬ សវេដមរដវូ) កុងរដវូវស (ដំ ទំពីីរៃនរដវូ) ចងុរដវូវស សវ េដញទកឹ (ដំ ចំេ ះរដវូវស និងរដវូ ងំ) និងលកខណ័ងំេ ច សព។ េភទពជូ សវ លេនះ ន យុ ល បពី់ៃថ ប រហូតដលៃ់ថ មូល

ផលពី ១១០ - ១២០ ៃថ។ កពំសេ់ដមរបសព់ជូេនះែ លពី ៩៥ - ១១០ ស.ម និងចនំនួេដមែបកគឺបពី់ ៥ - ២០ េដមកុង ១គមុ។ ចនំនួ បកុ់ងមួយគរួ ន បពី់ ១១០ - ១៧០ ប ់និង ន ែវង

គរួ ២០ - ៣០ ស.ម។ រឯទនិផលរបស់ វញ គឺ ចទទលួ ន បពី់ ៣,៥ េ ន េ ៥,៥ េ នកុងៃផដ ី១ ហិក ។

III. បេចកេទស ដំុះ ១. រេ ជសេរ សពូជ

- េ ស់ បព់ជូែដលសទុល និង នអ ដណុំះខស។់

- ករំតបរ ណ បព់ជូ ំ ច ់៣០ - ៥០ គ . ក កុងមយួហិក សំ ប់ សវសូង និង ៨០ - ១២០ គ. ក កុង ១ ហិក សំ ប់ សវព ងស។

- ទសំី ប តវេធេ ជតិ ភពទកឹ ែត តវ យពីមបេ់ឈ ឬកែនង នេភងអគសិនីេដម ីេច ស ង របំ ញពីសតលិតចៃ ង។

- ៃផដសំី ប់ បគ ឺ១ គ. ក ៃផដ ី១៥ - ២០ ែម ត េរ។៉

- រលគរួសូងសំ បែដល ន យ ុ២០ - ២៥ ៃថ េហយកុង ១ គមុ កុងចេ ះ ២០ ស.ម x ២០ ស.ម ។

- គរួេរ បចដំេី យ នលមនុសូង។ រភួរ ស ់គរួែតេធេ យ ន ២-៣ រ រល ។ េបសិនែ សេយង ចបេ ញទកឹ ន េពល សវែបកគមុ តវបេ ញទកឹេ យអសពី់កុងែ សកុងរយៈេពល ២-៤ ៃថ រចួេទប ប ូ លទកឹេឡងវញ េដម េីធេ យ សវ ន់ តែបកគមុល

អតបទ នឹងរបូ ពេ យវទិ ន វ វ និង អភិវឌ ន៍កសិកមកមុ 5

២. រេរ បចំ លសំ ប និង គប់ គងសំ ប

- េ ជសេរសដេីធ លសំ បឧ ជតិ ភពទកឹ េហយ ដី សែដលេរ បេសល និង នជី តបិងួរ េ ល និងភួរ សឧ់ នពីរេ បដីង រចួេគ រដឧី បេស និងេ ជធីម តិឧ នេ ចន។

- លសំ ប ចេរ បចំ លទកឹ ឬ លេ ក ម ន ព ក់ សង (ែត ទេូ កសិករនិយម លទកឹេ យេ បព់ជូសទុល ែដល នដនំះុ បពី់ ៩០% េ ៩៥%)េហយ តវ ំ ប់ សវ ២៤ េ ៉ ង និង បពី់ ២៤ េ ៤៨ េ ៉ ង េដម ឧី ប់សវដះុពនកល។ លសំ ប តវេលក រងតចូៗកពំសពី់ ១០ េ ២០ ស.ម ទទងឹខងរង ១ែម៉ ត និងបេ យរង ១០ ែម៉ ត ច ប ប់ ជរួ ឬ េ ះ បេ់ យេពជូពី ១៥ េ ២០ គ. ក សំ បសូ់ង ១ ហិក ឬ ប ១ គ. ក កុង ១០ ែម៉ ត េរ ៉ឬ មួយរង េ ះឧ េសង េដម ឧី សំ បេ សល។

អតបទ នឹងរបូ ពេ យវទិ ន វ វ និង អភិវឌ ន៍កសិកមកមុ 6

- តវែថ ំ លសំ ប ំរក ទកឹ និង រ រសតលិតបំ ញដចូ ពពកួម ចេ ត មមុង ( ទប) ដងូវបំពង ់ តសឹ់ក និងដងូវហូង េដម យសំុ ប ច តម ១៥-២០ ៃថ ចដកេ សូង ែត តវដក មយកេ សូង មកុងៃថែតមួយ។

៣. រេរ បចំែ សសនូង និង រសូង

តវេរ បចដំី សឧ ន ២េ ៣ដង េ យភួរ សដ់ ី១ ដង ភួរ ស ់១ - ២ ដងេ មុនេពលសូងនិងេគ សដ់ី សឧ បេសល និងេលកភ ឺ

អតបទ នឹងរបូ ពេ យវទិ ន វ វ និង អភិវឌ ន៍កសិកមកមុ 7

ែ សឧ នធ ំខស ់និង បល់ យ សលកុង រ គប់ គងទកឹ ។ សូង ១ េដម េ ៣ េដម កុង ១ គមុ ជរួ ឬ ធម ( មុំច ន) េ យចេ ះ ២៥ ស.ម x ២៥ ស.ម ឬ សូង ២០ គមុកុង ១ ែម៉ ត េរ ៉

សូង ជរួ រអនវុតល េសរមួយ គឺ យ សលកុង រែថ សំនូង។ តវេធ រជសួសនូងចេំ ះគមុ ែដល តេ់ យពីសូងពី ៥ េ ៧ ៃថ ។

អតបទ នឹងរបូ ពេ យវទិ ន វ វ និង អភិវឌ ន៍កសិកមកមុ 8

ពូជ សវ អីុែអ៊ ៦៦ និងពូជ សវែសនពិេ រ

៤. រេ ប ស់ជី

អតបទ នឹងរបូ ពេ យវទិ ន វ វ និង អភិវឌ ន៍កសិកមកមុ 9

- េ សឧ់ ន ៣ ដង េ កុងរយៈេពលលតូ សរ់បសដ់ំ ំ សវគ ឺេ ជី ប់ តមុនេពលសូង ១ ដង និងេ ជីបំបន៉ ២ ដង គ ឺេ េ យេពលសូង ៣០ ៃថ ចមង និងេ េពល សវកណំកេំណតករួ ឬ សវមរូេដម ១ ដង

- េ ជី ប់ តេ មុនេពលសូង ១ ៃថ ឬេ េពល មួយសូង េ យភួរ និង សជ់ីកប់េ កុងដ។ី េ ជី ប់ តេ េលដលី យខ ចគ់ ឺជកីបំ៉សុ ពី

៥ េ ១០ េ ន ( មលទ ពរក ន) និងជី េដ. . េប ៉ចនំនួ ៥០ គ. ក និង ជបី៉ូ ស ូមករ ួ៥០ គ. ក កុង ១ ហិក ។

អតបទ នឹងរបូ ពេ យវទិ ន វ វ និង អភិវឌ ន៍កសិកមកមុ 10

- េ ជីបំបន៉េលកទ ី១ េ េ យេពលសូង ៣០ ៃថ េ កុងដំ ក់ លែបកគមុ េដម ីជយួឧ សវែបកេដមេ ចនេ យេ ជអី៊យុេរ ៉២២ គ. ក កុង ១ ហិក ។

- ចេលកទ ី២ កុងដំ ក់ ល សវកេកតករួ ឬមូរេដម េដម ឧី សវ នករួែវង នបេ់ ចននិង សវ ក់ បេ់ពញល េ យេ ជីអ៊យុេរ ៉២២ គ. ក េទ តកុង ១ហិក

IV. រែថ ំ

- តវចះុពិនិត ែ ស និង ម ន រលតូ សរ់បសដ់ំ ំ សវ រប េំ យេពលសូងរចួ។ តវេធ រជសួសនូងនវូគមុ ែដល ត ់េ យេពលសូងពី ៥ េ ៧ ៃថ និងែថ ទំកឹ េ ចេ និង តតពិនិត ករក ចៃ ងេផ ងៗដចូ សតលិត ជំង ឺេ ចៃ ង និងសតលិត ន េ ជន ៍េ កុងែ ស ។ំ ពិេសស តវ ម នវត នសតលិតបំ ញសំ ន ់េដម ី ន

វ ន រ រ រ និងកំ ត ់ មវគលតូ សរ់បសដ់ំ ំ សវដចូ កុងដំ ក់ លលតូ ស ់

(សនូង) នម ចេ ត ដងូវបំពង ់ តសឹ់ក ដងូវសុីរងូេដម ដងូវហូង។ល។ ដំ ក់ ល កទ់កឹេ ះ នដងូវមូរសឹក សង កណុរ និងសត ប េដម។

អតបទ នឹងរបូ ពេ យវទិ ន វ វ និង អភិវឌ ន៍កសិកមកមុ 11

- តវរក ទកឹឧ នកុងែ ស ំ មករំតកមស ់៥ េ ១០ ស.មរហូតដល់សវទុំ បេសក ពិេសស េ ដំ ក់ ល សវកេកតគរួ ឬមូរេដម រឯភឺ សក៏ តវ នស ពបនិ់ងជតិល។

- តវេធ រជសួសនូងនវូគមុ ែដល តេ់ យេពលសូង។

អតបទ នឹងរបូ ពេ យវទិ ន វ វ និង អភិវឌ ន៍កសិកមកមុ 12

V. រ បមូលផល

- តវេធ រ ចត តេ់ រ ង ៣០ - ៣៥ ៃថប បពី់ សវ ល សះ ឬ េពលែដលណ ៨៥% ៃន ប់ សវទុ។ំ

- តវ ល ២ - ៣ ៃថ េដម បីនយសំេណមេ កុង បេ់ យេ ១៤ គរយនឹងទកុរល។ សមូយក ប់ សវមក ំេដម កីណំតេ់ប ប់ សវេ ះ កគ់ ឺ ននយ័ប់ សវសួតល។

- ពជូ តវ ចកទកុេ កុង វ កេ រ េសរ

- រទកុ កព់ជូ តវ នកណំល ់មនិ តវ ក់ វពជូ លនិ់ងឥដេទ។

- សរេសរេ ះពជូ និង ៃថែខ ចត ត់ កេ់ល វ។