Regjistrat e Shkarkimit Dhe Transferimit Te Ndotesve

7/31/2019 Regjistrat e Shkarkimit Dhe Transferimit Te Ndotesve

1/78


2/78


3/78

Regjistrat e Shkarkimit dhe Transferimit t Ndotsve(PRTR)

Vlersim i gjendjes dhe nevojave n Shqipri

Tiran 2006


4/78

Asnj pjes e ktij botiminuk mund t prdoret pr qllime prtimi apo publikimi pa lejen me shkrim t Qendra Rajonale e Mjedisit (REC) - Shqipri

prgatitur nga:

Kutia Postare 127, Tirane-mail: [email protected]

http://albania.rec.org

Ky botim sht br i mundur n kuadr t projektitPrmirsimi i praktikave t Pjesmarrjes Publike:

Hapa t mtejshm n zbatimin e Konvents s Aarhusit n Evropn Juglindore

mbshtetur ngaMinistria e Punve t Jashtme t Mbretris s Vendeve t Ulta

sht REC

Qendra Rajonale e Mjedisit (REC), sht nj organizat ndrkombtare jopartizane, joavokate,jotimprurse q mbshtet zgjidhjen e problemeve mjedisore n Evropn Qendrore e Lindore

(EQL), duke nxitur bashkpunimin ndrmjet organizatave joqeveritare, qeverive, bizneseve

e aktorve t tjer mjedisor, si dhe duke mbshtetur shkmbimin e lir t inormacionit dhepjesmarrjen e publikut n vendimmarrjen mjedisore. REC sht krijuar n 1990 nga ShBA,

Komisioni Evropian dhe Hungaria.Sot REC, bazohet ligjrisht n Kartn e tij, nnshkruar nga 28 vende dhe Komisioni Evropian,

dhe n nj marrveshje ndrkombtare me qeverin hungareze. REC ka zyrn qendrore nSzentendre, Hungari dhe zyrat e vendeve n secilin prej 16 vendeve prtuese.

Shqipria e ka nnshkruar Kartn e REC n 1993. Zyra e REC pr Shqiprin sht hapurn 1994. Kjo zyr punon pr realizimin e misionit t REC duke mbshtetur organizatat

jotimprurse, institucionet mjedisore n t gjitha nivelet, dhe aktor t tjer t interesuar nushn e mjedisit, duke mbshtetur proceset pjesmarrse e shkmbimin e lir t inormacionit.Fushat kryesore t veprimtaris jan: Programi i granteve pr OJF-t; Planet Lokale t Veprimitn Mjedis, Inormacioni Mjedisor; Edukimi Mjedisor; Programi i kualikimit pr OJF-t dhe

zyrtar t mjedisit, nismat dhe programet vendore e rajonale; etj.

Donatort m t undit jan: Komisioni Evropian, Ambasada e Mbretris s Hollands, SIDA,UNDP, GEF/SGP, Fondacioni SOROS, SDC, BE, etj.


5/78

Parathnie

N kuadr t angazhimeve ndrkombtare, lidhur me mbrojtjen emjedisit, q ka ndrmarr vendi yn s undi, ka qen dhe ratikiminga Kuvendi i Shqipris i Protokollit pr Regjistrat e Shkarkimitdhe Transerimit t Ndotsve, n kuadr t Konvents s Aarhusit n

qershor 2006. Qendra Rajonale e Mjedisit (REC) n Shqipri ka vijuarmbshtetjen e saj n kuadr t projektit Prmirsimi i praktikave tPjesmarrjes Publike: Hapa t mtejshm n zbatimin e Konvents s

Aarhusit n Evropn Juglindore, t nancuar nga Ministria e Punve tJashtme t Vendeve t Ulta. I zbatuar njkohsisht, n Shqipri, Bosnje-Hercegovin, Republikn ish jugosllave t Maqedonis, Serbi, Mal tZi dhe Kosov, mbshtetja e REC drejtohet ne shtjet e vlersuara siprioritare pr zbatimin n praktik t Konvents s Aarhusit. Prcaktimii ktyre prioriteteve sht br n baz t Strategjis dhe Planit Kombtar

t aktiviteteve pr Zbatimin e Konvents s Aarhusit n Shqipri, njdokument i miratuar nga qeveria shqiptare n 2005.

N kuadr t zhvillimeve m t undit ne vend, lidhur me ndotjene mjedisit dhe parandalimin e saj, por dhe me angazhimet q Shqipriaka marr prsipr n arenn ndrkombtare, monitorimi i ndotjes ngashkarkimet dhe grumbullimi dhe prpunimi i t dhnave n kt ushsht kthyer n nj krkes prioritare. Ngritja e nj regjistri t integruarpr ndotjet sht tashm nj krkes e shtruar pr zgjidhje.


6/78

Me synimin pr t mbshtetur kt proces t ngritjes s nj regjistrit integruar pr ndotjet, sht prgatitur vlersimi i gjendjes ekzistuesedhe nevojat q lidhen me regjistrat e integruar t ndotjeve, n t cilinparaqiten dhe rekomandime pr vijimsin e procesit dhe hapat emtejshm q duhen hedhur.

Ky vlersim, s bashku me Protokollin mbi Regjistrat e Shkarkimevedhe Transerimit t Ndotsve, jan pjest kryesore t ktij botimi, q sht,n vetvete, nj prpjekje pr t oruar inormacion specik pr subjektete interesuar n kt ush: autoritete mjedisore, sektorin e biznesit, OJF,media, etj., si dhe pr t nxitur llimin e nj procesi me pjesmarrje prhartimin dhe aplikimin e ktyre Regjistrave n Shqipri.

N prundim, duhet t alnderojm zj. Mirela Kamberi, ekspertemjedisore, pr prgatitjen e Vlersimit, zj. Magdolna Toth Nagy dheOrsolya Szalasi, nga Programi i Pjesmarrjes Publike pran QendrsRajonale t Mjedisit, pr mbshtetjen dhe komentet e dhna prprmirsimin e tij, si dhe stan e REC Shqipri pr mbshtetjen gjatprocesit dhe pr prgatitjen e ktij botimi.

Mihallaq Qirjo

Drejtor pr ShqiprinQendra Rajonale e Mjedisit (REC)


7/78

Vlersim lidhur me mundsin e stabilizimit

t Regjistrave t Shkarkimit dhe Transferimitt Ndotsve (PRTR) n Shqipri


8/78


9/78

Hrje

N Takimin e tyre t II-t, vendet nnshkruese t Konvents sAarhusit, mbi t Drejtn e Inormimit, Pjesmarrjen e Publikut nVendimmarrje si dhe t Drejtn pr tiu drejtuar Gjykats pr shtjeMjedisore, propozuan ngritjen e nj Grupi Pune Ndrqeveritar prprgatitjen e nj instrumenti mbi Regjistrat e Shkarkimit dhe Transerimitt Ndotsve (PRTR). Grupi i puns, i ngritur me vendim t Komitetitpr Politikat Mjedisore t Kombeve t Bashkuara, n sesionin e 7-t t tij,prgatiti nj instrument q u hap pr nnshkrim, n ormn e Protokollitt Regjistrave t Shkarkimit dhe t Transerimit t Ndotsve, gjat

Konerencs s 5-t Ndrministeriale t Kievit Mjedisi pr Europn, nUkrain, n maj t vitit 2003.

Regjistrat e Shkarkimit dhe Transerimit t Ndotsve jan, nthelb, nj sistem modern integrues i grumbullimit dhe shprndarjes sinormacionit mbi burimet e ndotsve dhe sasit e kimikateve t veantat shkarkuara direkt n mjedis apo t transeruara n mbetje. Rndsiae ktij sistemi me t dhna t besueshme, periodike, t standardizuara,sht e shkalls s par n kushtet kur si prioritet i politiks mjedisore

sht kontrolli dhe parandalimi i ndotjes n mjedis.Nj pjes e rndsishme e unksionimit t Regjistrave sht edhepublikimi i tyre, i rregullt dhe aktiv, i cili ndihmon n adresimin e drejtt problemeve mjedisore.

Elementet baz pr stabilizimin e Regjistrave jan:Komponentt e mjedisit, t cilt do ti nnshtrohen sistemit tregjistrave;Tipet e shkarkimeve dhe transerimeve q do t prshihen nsistem;

Frekuenca dhe plani kohor i raportimit;Lista e aktiviteteve t cilave do tu krkohet t raportojn;


10/78

10 Lista e substancave q do t raportohen nn sistemin eintegruar t regjistrave (t shkarkuara direkt n mjedis apo ttranseruara n mbetje/mbeturina), list e cila sht n linj dheme konventat e tjera ndrkombtare n kt ush (Protokollii Monrealit, Konventa e Bazelit, Konventa e Ajrit, Konventa eNOQ-ve si edhe Direktiva baz e BE-s pr Ujrat);Sigurimi i aksesit t publikut pr inormacionin q do tprmbajn Regjistrat;Hapat nprmjet t cilave do t kaloj procesi i stabilizimit tRegjistrave n vendet nnshkruese t ktij Protokolli.

Deri tani Shqipria nuk ka t aplikuar nj Sistem Integral Regjistrash

t Shkarkimit apo Transerimit t Ndotsve, sipas Protokollit t PRTR.Sistemi raportues i derimsotm sht nj sistem i bazuar kryesishtn VKM Nr. 103, dat 31.03.2002 Pr monitorimin e mjedisit nRepublikn e Shqipris sipas t cilit Personat juridik e zik, vendase t huaj, do tre muaj, duhet t drgojn inormacion n ARM-tprkatse pr shkarkimet e lndve ndotse n tok, uj e ajr. Njburim tjetr t dhnash jan edhe rezultatet e studimeve t monitorimitq Ministria e Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit t Ujrave i kryenprmes kontraktimeve vjetore me institucionet shkencore t vendit, mbi

bazn e t cilave jan hartuar edhe kapitujt prkats n Raportet 2-vjearet Gjendjes s Mjedisit. Ministrit e linjs jan gjithashtu t detyruarat raportojn n MMPAU pr gjendjen vjetore t mjedisit (shkarkimetn ajr, ujra dhe tok) ne sektort e tyre respektiv: industri, transport,bujqsi, ndrtim, etj.

N trsi, sistemi ekzistues i regjistrave karakterizohet nga sa mposht:

Ekziston nj lidhje e ort midis krkesave t subjekteve pr leje

mjedisore n MMPAU dhe raportimit t shkarkimeve t tyren mjedis;Sistemi ekzistues i raportimit t ndotsve prshin shkarkimetn ajr, ujra dhe tok (transerimi n mbetje/mbeturina nuksht i prshir) nga burime stacionare t ndotjes dhe ngasektori i transportit (burimet e lvizshme t ndotjes s ajrit);Ka probleme t sasis s t dhnave t raportuara dhe t cilsiss tyre;Nuk ka nj studim mbi analizn e prtim/kostos se gjenerimitt ktyre t dhnave.


11/78

11N nismn e plotsimit t kuadrit ligjor mjedisor, t prarimit t

tij me standardet e BE-s, t prmbushjes s detyrimeve ndrkombtaren ushn e mjedisit dhe t shtimit t masave eektive pr mbrojtjen emjedisit, bn pjes edhe prpjekja e Ministris s Mjedisit, Pyjeve dhe

Administrimit t Ujrave, e nisur q n vitin 2004, pr ratikimin eProtokollit t PRTR, nism e cila u nalizua m 1 Qershor 2006, memiratimin e ligjit prkats pr ratikimin e protokollit.

Legjislacioni ekzistues n fushn e regjistravet ndotsve

Ligji kuadr Nr. 8934, dat 05.09.2002 Pr mbrojtjen e mjedisit,

n t cilin, n nj nen t vecant pr regjistrat, cilsohet q:Ministria e Mjedisit harton Regjistrin Kombtar prshkarkimet n mjedis, pr lirimet dhe transerimet e ndotsven mjedis, pr prdorimin e ujit, t energjis elektrike dheburimeve natyrore;Regjistri Kombtar hartohet mbi bazn e raportimit t rregulltnga personat zik e juridik, nga organet e caktuara pr

grumbullimin dhe prodhimin e t dhnave mjedisore;Regjistri Kombtar administrohet nga Ministria e Mjedisit dhesht i hapur pr publikun;T dhnat e Regjistrit Kombtar do t paraqiten n ormnq siguron identikimin e kontributeve t shkarkimeve, tlirimeve dhe t transerimeve n mjedis pr do instalime ndots, vendndodhjen e destinacionin e tyre n ajr, uj etok;Forma, prmbajtja dhe mnyra e plotsimit, organi q e

administron dhe rregullat e prdorimit e t brjes publike t tijprcaktohen me urdhr t Ministrit t Mjedisit;Personat zik e juridik shnojn t dhnat n regjistra tveant, t miratuar nga Ministria e Mjedisit. N mbshtetjet ktyre regjistrimeve, ata raportojn n Agjencit Rajonale tMjedisit dhe i botojn t dhnat mjedisore do tre muaj.

Po n ligjin Nr. 8934, dat 05.09.2002 Pr mbrojtjen e mjedisit,prcaktohet se ar praqsojn t dhnat pr mjedisin, si grumbullohen,si publikohen e kush sht i detyruar ti publikoj dhe ar praqson

sistemi kombtar i t dhnave:


12/78

12 T dhnat pr gjendjen e mjedisit prshijn:t dhnat pr gjendjen e prbrsve t mjedisit;t dhnat pr zhvillimin e sektorve t ekonomis, qndikojn n mjedis dhe aktort e drejtprdrejt qushtrojn trysni n mjedis;t dhnat pr ndikimin n mjedis;t dhnat pr veprimtarit e ndrmarra pr mbrojtjene mjedisit;t dhnat pr gjendjen e shrytzimin e burimevenatyrore, biologjike, minerare dhe t energjis;t dhnat q prtohen nga zbatimi i programitkombtar t monitorimit;

t dhnat pr shkarkimet n mjedis, pr cilsin emjedisit dhe dukurit natyrore.T dhnat shoqrohen me shpjegime rreth pasojave negative tmundshme, me veprim t vonuar mbi mjedisin dhe shndetin,si dhe me rekomandimet pr mnyrn e veprimit t shtetasve,n rast vrtetimi t pasojave negative;T dhnat pr gjendjen e mjedisit grumbullohen nga Ministriae Mjedisit dhe agjencit rajonale t saj, nga ministrit dheinstitucionet e tjera qendrore dhe organet e qeverisjes vendore.

T dhnat mjedisore krkohen, hartohen dhe paraqiten sipasrregullave t caktuara nga Ministri i Mjedisit. Personat zike juridik paraqesin t dhnat brenda 15 ditve nga marrja ekrkess.;

Si publikohen t dhnat dhe kush sht i detyruar tipublikoj ato

Organet shtetrore q grumbullojn t dhna mjedisore, i bjn

publike ato n media dhe shtyp ose prdorin mjete t tjera tprshtatshme, n nj orm t kuptueshme pr publikun.Organet shtetrore dhe personat zik e juridik sapo vrejnndotje ose dmtim t mjedisit, njotojn popullsin prndryshimet mjedisore negative, pr masat e marra pr kuziminose mnjanimin e tyre dhe pr mnyrn e veprimit t shtetasvepr mbrojtjen e shndetit dhe sigurin e tyre.Personat zik e juridik njotojn blersit ose konsumatort,n kohn e shitjes ose t kryerjes s shrbimit, me shkrim ose

me goj, pr prbrsit e rrezikshm t mallrave e t shrbimevedhe pr ndikimet negative n mjedis dhe n shndet.

a.

b.

c.

d.

e.

f.

g.


13/78

13T dhnat me karakter sekret pr sigurimin kombtar oset kondencialitetit tregtar kombtar, administrohen sipaskrkesave t ligjit nr. 8457, dat 11.2.1999 Pr inormacionine klasikuar sekret shtetror.

far prfaqson Sistemi kombtar i t dhnave:Pr t siguruar grumbullimin, prpunimin dhe brjen publiket t dhnave mjedisore, Ministria e Mjedisit krijon sisteminkombtar t t dhnave mjedisore. Ndrtimi dhe unksionimi itij rregullohen me ligj t veant.Sistemi kombtar i t dhnave mjedisore sht i hapur prpublikun.

Ministria e Mjedisit prgatit do 2 vjet raportin pr gjendjen emjedisit, i cili i paraqitet pr miratim Kshillit t Ministrave.Raporti i miratuar bhet publik prmes botimit n shtyp oseprmes sistemeve elektronike.Ministria e Mjedisit boton periodikisht buletinin e vet zyrtardhe realizon botime t tjera pr mjedisin.

Ligji Nr. 8897, dat 16.05.2002 Pr mbrojtjen e ajrit nga ndotja,sipas nenit 16 t t cilit:

T gjith operatort, q shkarkojn ndots n ajr, detyrohent publikojn t dhnat pr ndotjen e ajrit dhe t drgojnperiodikisht njotim t plot n Ministrin e Mjedisit;Ministria e Mjedisit n rast t gjendjeve t ndotjeve t tejskajshmedhe t smogut, njoton publikun e gjer me t gjitha mjetet ekomunikimit;Ministria e Mjedisit prgatit inventarin e shkarkimeve n ajrn nivel kombtar, rrethi, qyteti dhe burimi individual ndotjeje.Nj kopje e ktij inventari i drgohet Institutit t Statistikave;Institucionet e ngarkuara pr njotimin e ndotjes s ajrit iraportojn periodikisht Ministris s Mjedisit rezultatet e ndotjes.Rregullat, procedurat dhe aatet e raportimit prcaktohen mevendim t Kshillit t Ministrave, me propozimin e Ministrit tMjedisit.

Ligji 9915, dat 24.07.2003 Pr trajtimin mjedisor t ujrave tndotura, n nenet e t cilit pr Detyrimet e personave zik dhe juridik,

veprimtarit e t cilve shkaktojn ujra t ndotura dhe Detyrimet etrajtuesve t ujrave t ndotura cilsohet prkatsisht:


14/78

14 Personat zik dhe juridik, veprimtaria e t cilve shkakton ujrat ndotura dhe personat zik dhe juridik, publik dhe privat,vendas ose t huaj, q marrin prsipr trajtimin dhe pastrimin eujrave t ndotura sigurojn mbajtjen e regjistrave t veant, sipasndarjes dhe klasikimit t ujrave t ndotura, pr sasin, prmbajtjendhe pastrimin e tyre.Ministria e Mjedisit organizon, drejton dhe kontrollon monitorimine ujrave t ndotur pr prmbajtjen n to t substancave t rrezikshmesi dhe monitorimin e cilsis s mjediseve ujore prits t prekur ngashkarkimet e ujrave t ndotura, n baz t Programit Kombtar tMonitorimit t Mjedisit.

VKM No. 177, dat 31.05.2005 Pr normat e lejuara t shkarkimevet lngta dhe kriteret e zonimit t mjediseve ujore pritse, vendim i cilisht n linj me krkesat e Direktivs Kuadr t BE-s pr Ujrat dhe nt cilin theksohet se:

Kshillat e Baseneve Ujmbledhs n bashkpunim me AgjencitRajonale t Mjedisit, do dy vjet, prgatisin dhe publikojnprogramet pr parandalimin dhe eleminimin e ndotjes s mjediseveujore prits nn juridiksionin e tyre nga shkarkimet e lngta. Ktoprograme prshijn:

identikimin e shkarkimeve t lngta dhe t mjediseve ujoreprits q ndoten;masat dhe teknikat m t mira t mundshme pr zvoglimin endotjes;propozimet pr zvendsimin ose riciklimin e substancave trrezikshme nga veprimtarit industriale prkatse;personat prgjegjs pr zbatimin e krkesave t programit;kohn e zbatimit dhe monitorimin e procesit zbatues t tij.

do dy vjet, Kshillat e Baseneve Ujmbledhs publikojn raportet

pr gjendjen e ujrave t baseneve nn juridiksionin e tyre, lidhurme shkarkimet e lngta dhe largimin e llumrave nga impiantet etrajtimit t ujrave t ndotura

Ligji Nr. 9010, dat 13.02.2003 Pr administrimin mjedisor tmbetjeve t ngurta, n detyrimet e zotruesit t mbetjeve thekson se:

Zotruesit e mbetjeve sigurojn mbajtjen e regjistrave t mbetjeve,sipas klasikimit t tyre, ku hidhen t dhna pr sasin, prmbajtjendhe periodicitetin e grumbullimit dhe t transportit, t dhna prruajtjen dhe largimin e mbetjeve n vendet e caktuara.


15/78

15Gjithashtu sa lidhet me detyrimin pr monitorim:Personat zik dhe juridik, veprimtarit e t cilve krijojn mbetje,q trajtohen nga ky ligj, si dhe personat zik dhe juridik t pajisurme leje mjedisi pr grumbullimin, transportimin, prpunimin dheasgjsimin e mbetjeve, monitorojn kryerjen e ktyre veprimtariveme shpenzimet e veta dhe publikojn t dhnat q dalin do tremuaj.

Ndrsa sa lidhet me kontrollin:Inspektorati i Mjedisit kontrollon zbatimin e rregullave dhe tkrkesave pr trajtimin dhe administrimin e mbetjeve dhe kushtet evendosura n lejen mjedisore pr .....Mbajtjen e regjistrave t veant

pr mbetjet.

VKM Nr. 103, dat 31.03.2002 Pr monitorimin e mjedisit nRepublikn e Shqipris prcakton shum qart se:

T dhnat pr mjedisin jan vlerat mesatare mujore, tremujore dhevjetore t treguesve mjedisore t gjendjes, ndikimit dhe trysnis;Trajtohet Programi Kombtar i Monitorimit t Mjedisit me detyrapr hartimin e sistemit t treguesve dhe modularve statistikor,unik dhe t detyrueshm t mjedisit, n zbatim t Ligjit nr. 7687

Pr Statistikn;Ka detyra t prcaktuara pr t gjith personat zik e juridik,vendas e t huaj, veprimtaria e t cilve pajiset me leje mjedisore,pr zbatimin e programeve t monitorimit t treguesve mjedisor ttrysnis pr burime individuale, t lvizshme dhe t palvizshme;Ka detyra shum mir t prcaktuara pr organet qendrore, tinstitucioneve dhe personave zik e juridik pr zbatimin eProgramit Kombtar t Monitorimit;

Jep qart procesin nga ku do kaloj shkmbimi i t dhnave;

Jep mnyrn e administrimit t ondeve pr monitorimin ngaMinistria e Mjedisit.

N dokumentat shtetrore pr mjedisinPlani Kombtar i Veprimit n Mjedis;Plani Kombtar i Administrimit t MbetjeveStrategjia dhe Plani i Veprimit pr zbatimin e Konvents sAarhusit

a.

b.

c.


16/78

16 Kuadri institucional

Ministria e Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit t Ujrave(MMjPAU), e cila u krijua n vitin 2001(MM) harton strategjit dhepolitikat mjedisore t vendit. Ajo bashkpunon me ministrit e linjs,opininioni dhe sugjerimet e t cilave merren parasysh prpara se dratett ohen pr tu miratuar n KM.

Zbatimi i akteve dhe standardeve t mjedisit sht detyrim pr tgjith aktort qeveritar dhe joqeveritar, si dhe pr publikun e gjer.Monitorimi dhe detyrimi i tyre jan prgjegjsi e MMjPAU. N kt

kuadr MMjPAU sht prgjegjse edhe pr administrimin e RegjistritKombtar t Shkarkimeve dhe Transerimit t Ndotsve n Mjedis, qnga konceptimi deri n monitorimin e zbatimit t kushteve t tij.

Inspektorati i Mjedisit (2003) sht pjes e strukturs s re tMMjPAU, i cili realizon detyrimin pr zbatimin e legjislacionitmjedisor n baz t disa marrveshjeve t nnshkruara nga titullart einstitucioneve prkatse pr bashkpunim me nj numr inspektoratesht tjera apo strukturash t ngjashme kontrolli si Inspektorati Shndetsor,i Pyjeve, i Hidrokarbureve, Roja Bregdetare, Drejtoria e Prgjithshmee Tatimeve, Drejtoria e Prgjithshme e Doganave, Policia Ndrtimore,etj. Inspektorati i Mjedisit sht akoma i kuzuar, me nj numr tkuzuar inspektorsh n Ministri dhe n Agjencit Rajonale t Mjedisit.Kuzimet n kapacitetet proesionale dhe n logjistik nuk i kan dhnende Inspektoratit t Mjedisit uqin q t detyroj plotsisht zbatimin elegjislacionit mjedisor. Si rrjedhoj, megjithse numri i inspektimeve tkryera (dhe po kshtu numri i gjobave t vna prej tij) ka ardhur duke urritur, n m t shumtn e rasteve gjobat nuk arrijn t vilen. Ende nuk

sht gjetur mekanizmi ekas q t realizoj vjeljen e tyre.Objektivat e Inspektoratit t Mjedisit:

Kontrolli pr identikimin e moszbatueshmris s legjislacionitmjedisor;Promovimi i zbatimit t legjislacionit mjedisor prmes dhniess asistencs teknike dhe ligjore;Zbatimi i parimit Ndotsi paguan koston e plot.

T tjera institucione prgjegjse pr Regjistrat e Shkarkimit dhe tTranserimit t Ndotsve jan:


17/78

17Ministrit e linjs: Ministria e Shndetsis, Ministria eEkonomis, Tregtis dhe Energjitiks, Ministria e PunvePublike, Transportit dhe Telekomunikacionit, Ministria eBujqsis, Ushqimit dhe Mbrojtjes s Konsumatorit;

Akademia e Shkencave me institucionet prkatse;OJF-t mjedisore dhe publiku i interesuar;Bizneset, aktiviteti i t cilve ndot mjedisin.

Marrveshjet respektive ndrkombtare aporajonale n fushn e PRTR-ve

Konventa e UNECE mbi Ndotjen Atmoserike Ndrkuftare nDistanca t Mdha, n t ciln Shqipria ka aderuar n tetor t vitit 2005,i hap rrugn aderimit edhe n 8 protokollet prkatse dhe gjithashtuprgatitjes s Inventarit t shkarkimeve n ajr sipas metodologjisCORINAIR.

Konventa e Stokholmit mbi Ndotsit Organik t Qndrueshm,t ciln Shqipria e ka nnshkruar me 5 Dhjetor 2001 dhe ratikuar meligjin Nr. 9263, dat 29.07.2004.

Vendeve q zbatojn Konventn e Stokholmit iu krkohet t ndalojnprodhimin dhe prdorimin e NOQ q mbulohen nga ajo. Konventaprmban dispozita q lejojn vendet t vazhdojn prdorimin e NOQpr qllime t kuzuara, t miratuara paraprakisht.

Aktualisht, Shqipria sht duke prunduar Planin Kombtar pr

zbatimin e detyrimeve t Konvents, pr prgatitjen e t cilit jan kryerdisa inventare specike q lidhen me pesticidet NOQ, PCB-t dhepajisjet q prmbajn PCB, nnproduktet e gjeneruara n mnyr tpavullnetshme dhe q prmbajn NOQ, mbetjet me prmbajtje NOQdhe zonat e kontaminuara.

Konventa e Bazelit Mbi kontrollin e lvizjeve ndrkuftare tmbetjeve t rrezikshme dhe asgjsimin e tyre t ciln Shqipria e karatikuar m 13.05.1997 me an t Ligjit Nr. 8216. Zbatimi i detyrimeve

t ksaj konvente siguron ve t tjerash edhe mbajtjen e regjistrave lidhur


18/78

18 me mbetjet e rrezikshme q tranzitohen npr territorin e Republikss Shqipris apo ato q eksportohen. Emrtimet e mbetjeve jan nprputhje me listat e Konvents s Bazelit dhe ato t Katalogut Shqiptart klasikimit t Mbetjeve q sht plotsisht i prputhur me klasikimine dhn n Katalogun Europian prkats.

Protokolli i Monrealit Mbi heqjen nga prdorimi t substancaveozonholluese, t cilin Shqipria e ka ratikuar m 8 Tetor 1999 dheduke lluar prej 7 Janarit 2000 sht pal n t. N kuadr t detyrimevet vendeve antar prkundrejt Protokollit t Monrealit, Shqipria,prmes Ministris s Mjedisit, ka prgatitur dhe sht miratuar ngaKomiteti Implementues i Fondit Multilateral t Protokollit t Montrealit,

Plani Kombtar i Ozonit (2001), n t cilin prshihet edhe ProgramiKombtar pr heqjen nga prdorimi t substancave ozonholluese derin vitin 2010, miratuar n vitin 2003. N kuadr t ktij Programi,parashikohen masa pr orcimin institucional, prgatitjen dhe zbatimin enj kuadri t prshtatshm ligjor, rritjen e kapaciteteve pr grumbullimindhe monitorimin e konsumit t lndve ozonholluese, realizimin einvestimeve n sektor t rndsishm, ndrhyrjet e menjhershmeshtrnguese pr zvoglimin e importit, rritjen e ndrgjegjsimit dheaktivitetet trainuese. Hapi i par pr zbatimin e masave t parashikuara

lidhet me prgatitjen mbi baza vjetore t inventarve t substancaveozonholluese t importuara dhe t konsumuara sipas sektorve.

Konventa Kuadr e Ndryshimeve Klimatike (UNFCCC), eratikuar nga Shqipria m 1995, koh prej s cils jemi nj prej palvejo - aneks 1. N kuadr t detyrimeve t ksaj konvente, Shqipriaka prgatitur Komunikimin e Par Kombtar, nj pjes e rndsishme et cilit sht inventari i gazeve me eekt ser pr vitin 1994, i cili shtkryer sipas metodologjis IPCC (Paneli Ndrqeveritar pr Ndryshimet

e Klims) dhe sht kryer pr pes sektor (energji/transport, pyje/ndryshimi i prdorimit t toks, mbetje, proceset industriale/solventtdhe bujqsia) dhe pr tre gaze me ndikim t drejtprdrejt ser (CO

2,

CH4

dhe N2O) dhe tre gaze t tjer me eekt jo t drejtprdrejt ser

(CO, NOx dhe NMVOC).Po n kuadr t Komunikimit t par Kombtar, parashikimi i

emetimeve t gazeve me eekt t drejtprdrejt ser sht kryer deri nvitin 2020 (me vit baz 1994) n ormn e Skenarit Baz dhe gjithashtusht ndrtuar edhe Skenari i Reduktimit t ktyre gazeve s bashku meplanin e masave pr reduktimin e tyre).


19/78

1Aktualisht, Shqipria ka lluar prgatitjen e Komunikimit t DytKombtar, pjesa e par e t cilit lidhet me inventarin e gazeve me eekt ser prvitin 2000 dhe serit kohore t shkarkimeve pr periudhn (1994 2000).

Plani Kombtar pr Prafrimin eLegjislacionit me at t BE-s dhe Zbatimit tmarrveshjes s Stabilizim-Asociimit

Ky plan sht aprovuar nga Qeveria Shqiptare llimisht n 2005.N t jan parashikuar, nw kwndvshtrimin e PRTR, masa pr usha

specike

Masat e parashikuara pr prafrimin e legjislacionithorizontal t mbrojtjes s mjedisit

N masat legjislative q do t ndrmerren sipas Planit t Prarimit,t lidhura me Regjistrat e Shkarkimit dhe t Transerimit t Ndotsve,prshihen:

Ligji nr.8934, dt.5.9.2002 Pr mbrojtjen e mjedisit ka nevojt plotsohet me aktet dhe dokumentat e mposhtme:

Rregullore pr grumbullimin e t dhnave pr gjendjene mjedisit;Rregullore Mbi rregullat dhe procedurat e publikimitt t dhnave mjedisore;Rregullore Mbi komunikimin e organeve publikemjedisore dhe organizmat proesionale t mjedisit.

Hartimi dhe miratimi i ligjit Pr inormimin dhe raportiminpr mbrojtjen e mjedisit n Republikn e Shqipris, i cili do

t sjell harmonizim t plot me legjislacionin komunitar.Integrimi n Kodin Penal i kapitullit t Krimit Mjedisor nbashkpunim me Ministrin e Drejtsis.

N masat zbatuese prshihet edhe analiza e boshllqeve prInormimin Mjedisor dhe Pjesmarrjen e Publikut dhe hartimi/zbatimii planeve t veprimit.

1.

1.

2.


20/78

20 Masat e parashikuara pr prafrimin e legjislacionitpr mbrojtjen e ajrit

N masat legjislative q do t ndrmerren sipas Planit t Prarimit,

t lidhura me Regjistrat e Shkarkimit dhe t Transerimit t Ndotsve,prshihen:Plotsimi i Ligjit Nr. 8897, dt. 16.5.2002 Pr mbrojtjen e ajritnga ndotja me aktet e mposhtme:

a. VKM Pr krijimin dhe unksionimin e sistemit paralajmruespr smogun;

b. Udhzim Pr rregullat, procedurat dhe aatet e raportimit prndotjen e ajrit.

2. Do t thellohet transpozimi i direktivs kuadr 96/62/EC dhedo t bhet transpozimi i direktivave t tjera bija: direktivs2000/69/EC dhe i direktivs 1999/30/EC.

3. Do t rishikohet legjislacioni i adoptuar dhe do t bhenrregullimet e nevojshme pr monitorimin e cilsis s ajrit nqendrat urbane.

4. Koordinimi institucional dhe nancimi i nevojshm prunksionimin si duhet (i) t rrjetit t monitorimit t cilsiss ajrit; (ii) t Kontrollit t Produkteve dhe Menaxhimit tMaterialeve q kan t bjn kryesisht me nivelet e shkarkimevenga automjetet dhe cilsin e karburanteve t prdorur, si dhemekanizmat e inormimit t vendim-marrsve dhe publikut.

5. Hartimi i Projektligjit Pr krijimin e nj sistemi inormimi mbindotjen e mjedisit. Ky projektligj do t hartohet n prputhjeme Vendimet e Komisionit Europian 2004/224/EC, 2004/461/EC, 2003/37/EC dhe Vendimin e Kshillit t Europs 97/101/

EC.

Masat e parashikuara pr prafrimin e legjislacionitpr menaxhimin e mbetjeve


Hartimi dhe miratimi i Projektligjit pr Pr administriminmjedisor t mbetjeve t rrezikshme, i cili do t sjell harmonizim

1.

1.


21/78

21me Direktivn 91/689/EEC t amenduar nga 94/31/EC.Me qllim zbatueshmrin e ligjit nr. 9010, dt.13.02.2003 Pradministrimin mjedisor t mbetjeve t ngurta do t hartohendhe miratohen nj seri rregulloresh pr trajtimin e veuar tmbetjeve sipas sektorve dhe teknologjis.Hartimi dhe miratimi i projekt VKM-ve Pr miratimin e PlanitKombtar pr Administrimin e Mbetjeve t Ngurta dhe Prkrijimin e Komitetit t Administrimit t Mbetjeve t ngurta.Plani Kombtar do t bazohet n Direktivn 75/442/EEC dheVendimin e Komisionit Europian 96/530/EC.Projektligj Pr landllin dhe incenerimin e mbetjeve, i cilido t hartohet n prputhje me Direktivn 1999/31/EC,

Direktivn 2000/76/EC, Vendimin e Kshillit 2003/33/ECdhe me Vendimin e Komisionit 2003/33/EC.Projektligj Pr vajrat e prdorur dhe NOQ, miratimi i tcilit do t sjell harmonizim t plot me Direktivat 75/439/EC, 96/59/EC, 91/157/EC, 93/86/EEC dhe 98/101/EC dheVendimin e Komisionit 2001/68/EC.Projektakt Pr raportimin, pyetsort, certikatat e asgjsimit,grumbullimi i statistikave n lidhje me mbetjet miratimi i t cilitdo t sjell harmonizim t plot me Direktivn 91/692/EEC,

me Rregulloren 2150/2002/EC dhe Vendimet e Komisionit96/302/EC, 98/184/EC, 2000/738/EC, 97/622/EC, 94/741/EC, 1999/412/EC.Projektakt Pr mbetjet e materialeve t amballazhimit dukeharmonizuar Direktivn 94/62/EC, amenduar me Direktivn2004/12/EC, Vendimet e Komisionit Europian 97/129/EC,1999/177/EC, 2001/524/EC, 2001/171/EC.Projektakt Pr Mbetjet nga industria e dioksidit t titaniumitt harmonizuar plotsisht me Direktivn 82/883/EEC, 83/29/

EEC 78/176/EEC, 92/112/EEC.

Masat e parashikuara pr prafrimin e legjislacionitpr cilsin e ujrave


Amendim i Ligjit nr. 9115, dat 24.07.2003 Pr administrimin

mjedisor t ujrave t ndotur, i cili do t sjell harmonizimt plot me Direktivn 2000/60/EC, 91/271/EEC dhe me

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

1.


22/78

22 Vendimin e Komisionit 2455/2001/EC.Amendimi i ligjit nr. 8905, dat 06.06.2002 Pr mbrojtjene mjedisit detar nga ndotja dhe dmtimet, i cili do t sjellharmonizim t plot me Rregulloret 2099/2002/EC dhe782/2003.Hartimi dhe miratimi i projektligjit Pr shkarkimet esubstancave t rrezikshme n prputhje me Direktivat 76/464/EEC, 82/176/EEC, 83/513/EEC, 84/156/EEC, 84/491/EEC,86/280/EEC dhe me amendimet prkatse.Projekt VKM Pr rregullat dhe procedurat pr vlersimin edmit dhe rehabilitimit t mjedisit nga trajtuesit e ujrave tndotur.

Projektligj Pr nitratet, n prputhje me Rregulloren1882/2003/EC.

N masat zbatuese prshihen: Vlersimi i nevojave pr trajnime dhezhvillimi i nj programi trajnimi, sigurimi i pajisjeve t monitorimit dhekryerja e monitorimit t cilsis s ujrave dhe t shkarkimeve t lngtaurbane, hartimi i raporteve t gjendjes s mjedisit dhe publikimi i tyre.

Tiparet e sistemit t Regjistrave t Shkarkimitdhe t Transferimit t Ndotsve n Shqipridhe krkesat e raportimit pr ndotsit/substancat dhe transferimet e tre d.m.thndotsit n mbetjet

Sistemi i regjistrave t shkarkimit dhe t transerimit t ndotsve nShqipri sht akoma n azn paraprake t zhvillimit. Meqnse sistemi iraportimit sht i ngjashm me at t PRTR, sht m e leht dhe m pak ekushtueshme pr ne t krijojm regjistra t shkarkimit dhe t transerimitt ndotsve bazuar n sistemin ekzistues t raportimit. Sistemi ekzistuesi raportimit sht i thjesht, me disa element t stabilizuar tashm dheme t tjer (pjesn m t madhe) akoma n az zhvillimi.

Duhet theksuar se raportimi sht i detyrueshm pr t gjitha subjektetshtetrore dhe kompanit private, por n saj t aktit q Inspektorati

2.

3.

4.

5.


23/78

23Mjedisor nn Ministrin e Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit t Ujrave,sht akoma jo aq i uqishm n ushtrimin e kompetencave t tij, shumicadrrmuese e subjekteve nuk kryejn ende nj raportim cilsor.

Viti i par i grumbullimit t t dhnave sht viti 1997. Gjithsesivetm pas vitit 2000, sistemi i raportimit t t dhnave ka lluar t jeti rregullt.

A. T dhnat e grumbulluara n nivel kombtar, t cilat kan t bjnme shkarkimet (njsia: sasia ose volumi /n vit):

Sipas Programit Kombtar t Monitorimit, i cili hartohet mbi bazavjetore nga Ministria e Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit t Ujrave n

prputhje me buxhetin n dispozicion dhe bazuar n VKM Nr. 103, dat31/03/2002, Ministria e Mjedisit kontrakton institucionet shkencore tvendit pr monitorimin e cilsis s ujrave dhe t shkarkimeve t lngtan ujrat sipraqsore si m posht:

Instituti i Mjedisit:Pr monitorimin e shkarkimeve t lngta urbane n ujrat

sipraqsore. Sipas programit t parashikuar n kontrat, monitorohentreguesit e mposhtm kimike dhe bakteriologjike n mostrat e ujravesipraqsore n 32 stacione t ksuara n kontrat n Tiran, Durrs,

Elbasan, Shkodr, Lezh, Shngjin, Fier dhe Vlor: Prmbajtja eamoniakut, nitrateve, nitriteve, osorit total, mjedisi bazik, NKO,NBO5, koliorme totale, Str. Fekal.

Instituti i Shndetit Publik:Pr monitorimin e cilsis mikrobiologjike t ujrave n plazhet

kryesore t vendit. Studimi prshin monitorimin e treguesvemikrobiologjike (E-col, Str Fecal), dhe monitorimin e treguesve kimik(temperatura, kripshmria, pH, nitratet dhe osori total.

Shrbimi Gjeologjik Shqiptar

Pr monitorimin e cilsis s ujrave nntoksore n bazenetkryesore t vendit. Njsia e ngarkuar me monitorimin e kryen at n8 basenet kryesore t vendit (Tiran, Fush Kruj, Fush Kuqe, Lezh,Elbasan, Kor, Shkodr dhe Lushnje), t prcaktuara n kontrat, dheprkatsisht n 39 puse monitorues (stacione) pr t prcaktuar treguesite mposhtm:

1. komponentt kimik2. analizat mikrobike3. metalet e rnda4. pesticidet


24/78

24 Instituti i Fiziks Brthamore:Pr monitorimin e substancave radioaktive n ujrat sipraqsore.

Qendra Kombtare Shkencore e Hidrokarbureve:Pr monitorimin e hidrokarbureve n ujra sipraqsore n rajonin

e Patos-Marinzs, e prcaktuar si zon e nxeht mjedisore. Studimiparashikon monitorimin e cilsis s ujrave sipraqsore n zonat emsiprme (impiantet e dekantimit, sistemet e grumbullimit t vajit dhet shkarkimit t ujrave nga shtresat e ndryshme n nj seri stacioneshmonitorimi). Treguesit e monitorimit jan:

Prmbajtja e H2S s tretur n ujrat sipraqsore t impiantevet dekantimit dhe t tjera stacioneve t monitorimit;

Prmbajtja e nats s tretur n mjedisin ujor t sistemeve tsiprprmendura.

Instituti i Hidrometeorologjis:Pr monitorimin e cilsis s ujrave sipraqsore. Objektivi

kryesor i ktij studimi sht monitorimi i parametrave t prgjithshmsi temperatura, pH, oksigjeni i tretur, NKO, NBO5, nitritet, nitratet,osori total, alkaliniteti, etj. N ujrat sipraqsore t lumenjve, liqenevedhe deteve, n stacionet e monitorimit t parashikuara n kontrat.

Instituti i Shndetit PublikPr monitorimin e cilsis s ajrit urban n 7 qytete: Tiran, Durrs,

Shkodr, Elbasan, Fier, Vlor, dhe Kor. Treguesit q monitorohen janLGS, PM10, SO

2, NO

2, Pb, O

3,

Gjithashtu, jan monitoruar edhe sasia e mbetjeve t ngurta urbanet shkarkuara, si edhe mbetjet e shkarkuara nga industria sipas llojit ttyre dhe nnsektorit industrial, sasia e kimikateve t prdorura, etj.

Frekuenca e monitorimit dhe prcaktimi i stacioneve sht pjes eProgramit Kombtar t Monitorimit. T dhnat e monitorimit nga anae tyre jan pjes e rndsishme e Raportit t Gjendjes s Mjedisit, i ciliprgatitet dhe botohet do dy vjet nga Ministria e Mjedisit, Pyjeve dhe

Administrimit t Ujrave. Deri m tani, me t dhnat e msiprme tmonitorimit t mjedisit, Ministria e Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimitt Ujrave, pas grumbullimit t tyre n shkall kombtare, ka ndrtuarnj sistem modest t dhnash pr shkarkimet n mjedis, q prshinperiudhat: 1995 1996; 1997 1998, 1999-2000, 2001-2002, 2003-2004 dhe vitin 2005.


25/78

25B. Detyrimi pr vetmonitorimSipas kuadrit ligjor pr mbrojtjen e mjedisit, personat zik dhe

juridik jan t detyruar t monitorojn shkarkimet e tyre n ajr,ujra dhe tok dhe ti raportojn t dhnat e vetmonitorimit do tremuaj n Agjencit Rajonale t Mjedisit dhe prej ktej n Ministrin eMjedisit, Pyjeve dhe Administrimit t Ujrave. Ndrkoh, ministrit elinjs prgjigjen pr prgatitjen e raporteve t gjendjes s mjedisit pr tgjitha subjektet nn varsin e tyre dhe kt raport duhet ta dorzojnn Ministrin e Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit t Ujrave mbi bazavjetore. Kto raporte duhet t prmbajn shkarkimet vjetore sektorialen ajr, ujra dhe tok.

N kt kuadr, organet kryesore t prshira dhe/ose q kontribuojn

pr operimin e sistemit t raportimit jan: Ministria e Mjedisit, Pyjevedhe Administrimit t Ujrave, Agjencit Rajonale t Mjedisit, Bashkit,Kshillat e Qarqeve dhe Ministrit e linjs. N prgjithsi, detyrat e tyre

jan si m posht:T ushtrojn kontroll mbi burimet e ndotjes;T inormojn popullatn pr gjendjen e mjedisit;T ruajn t dhnat e grumbulluara n ormn e regjistrave tndotjes.

Ministria e Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit t Ujrave prmesInspektoratit t Mjedisit ka kompetenc t jap dnime me gjob n rastt vrejtjes s kundrvajtjeve administrative, nj prej t cilave sht edhemoszbatimi i detyrimit pr t dhn inormacionet e krkuara.

Nga ana tjetr, ekziston nj lidhje e ort midis sistemit t pajisjes meleje mjedisore dhe atij t raportimit, t prshkruar m lart. Kur personatzik dhe juridik aplikojn pr marrjen e lejes mjedisore, prparaushtrimit t aktivitetit t krkuar, jan t detyruar t japin t gjitha tdhnat n Ministrin e Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit t Ujrave,

t dhna t krkuara n raportet e vlersimit t ndikimit n mjedis, mbibazn e t cilave Ministria vendos kushtet prkatse pr kryerjen, m pas,t vetmonitorimit t aktivitetit t tyre dhe pr raportimin e t dhnave.

Ka nj Urdhr t Ministrit t MjPAU, nr.37, dat 29.03.2004 Prrealizimin e vetmonitorimit, n zbatim t t cilit Inspektorati i Mjedisitinormon se:

- Deri m tani jan rreth 250 subjekte me ndikim t mesm, aktivitetii t cilave shkarkon n ajr/ujra nga rreth 2479 subjekte, t pajisura meleje mjedisi, nga t cilat vetm 15-20 subjekte jan me ndikim t lart(IPPC Direktive);

1.

2.

3.


26/78

26 - Inspektorati i Mjedisit njoton zyrtarisht t gjith subjektet eidentikuara pr t paraqitur programin e masave pr minimizimine shkarkimeve n ajr/ujra si dhe aatet e zbatimit t normave tprkohshme t shkarkimeve n ajr. Nj numr i konsiderueshm i janprgjigjur ksaj krkese.

- Sa lidhet me lejen mjedisore, e par ajo si nj kontrat ndrmjetinspektoratit dhe kompanis me prmbajtjen e duhur dhe t prshtatshme,ka probleme t paqartsis s kushteve t vendosura n to dhe, prpasoj, edhe kontrolli i zbatueshmris s tyre vshtirsohet. Kjo situatreektohet m pas n t dhnat e raportuara pr shkarkimet.

- Raportet e VNM nuk paraqesin bilancin material t shkarkimeven ajr/ujra/tok duke vshtirsuar punn e specialistve t Drejtorive

Teknike t Ministris s Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit t Ujravepr vlersimin e tyre; nuk ka regjistr t shkarkimeve nga operatort;- Kushtet teknike nuk jan t detajuara dhe t specikuara sipas

veprimtarive prkatse, duke mos prcaktuar llojin e ndotsit q shkarkonnj veprimtari e caktuar; rekuencn e vetmonitorimit pr do indikator;aparaturat dhe pajisjet me t cilat duhet t kryhet matja, etj.

- Leja mjedisore e n sirtart e operatorve; ka mungesa t theksuarastaesh proesionale n kompani q t ndjekin problemet mjedisore.

- Rreth 250 subjekte duhet t kryejn vetmonitorimin e shkarkimeve

do 3 muaj, me nj total rreth 1000 matje n vit: pr shkak t mungesss instituteve dhe laboratorve t certikuar pr t kryer matjet eshkarkimeve, besueshmria e t dhnave l shum pr t dshiruar. Njakt pr ilustrim negativ: Pothuajse t gjith subjektet dalin me treguesbrenda normave t lejuara.

C. Sektort q i nnshtrohen ktij sistemiSa m lart vlen jo vetm pr subjektet private, por ktij sistemi innshtrohet edhe sektori publik.

D. Karakteristikat e t dhnave q raportohenT dhnat e raportuara n Ministrin e Mjedisit, Pyjeve dhe

Administrimit t Ujrave, sipas sistemit ekzistues jan t agreguara.

E. Periodiciteti i raportimit t t dhnaveT dhnat e vetmonitorimit, sipas sistemit ekzistues t raportimit,

duhen raportuar do tre muaj, por ky cikl nuk sht gjithmon irregullt.


27/78

27F. Cilsia e t dhnaveMinistria e Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit t Ujrave nuk aplikon

ende ndonj program kontrolli t cilsis s t dhnave t monitoruaradhe m pas t raportuara. Kjo ndodh pr shkak t mungess s ondevedhe laboratorve t certikuar nn varsin e saj. Megjithat, me krijimine Institutit t Mjedisit, Ministria ka aplikuar dhe sht aprovuar njasistenc e konsideruar tekniko-nanciare nga Qeveria e Mbretriss Vendeve t Ulta pr ta shndrruar kt institut, n nj periudhaatmesme, n nj qendr reerence pr studimet e monitorimit dhe prt gjitha t dhnat e tjera t grumbulluara ne kuadr t vetmonitorimitt aktiviteteve me ndikim n mjedis.

G. Shprndarja e inormacionitSa lidhet me shprndarjen e t dhnave, kjo sht kryer deri taniprmes shprndarjes s Raporteve t Gjendjes s Mjedisit, pas prgatitjess tyre do dy vjet, dhe vitet e undit gjithashtu edhe prmes aqes ninternet t Ministris s Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit t Ujrave,apo t ondacioneve dhe OJF-ve mjedisore t interesuara.

H. Kostot pr analizn prftim - kostoNuk jan kryer deri tani studime q t vlersojn analizojn situatn

e prtim-kostos pr prgatitjen e regjistrave t shkarkimit dhe ttranserimit t ndotsve. Megjithat, vitet e undit, Ministria e Mjedisit,Pyjeve dhe Administrimit t Ujrave ka punuar pr t prgatiturprogramin kombtar t monitorimit t mjedisit, program i cili prshin:1- monitorimin e cilsis s mjedisit (pas prcaktimit t treguesve tcilsis s mjedisit); 2- shkarkimet n ajr, ujra dhe monitorimin e toksnga burimet stacionare (piksore) t ndotjes, pas prcaktimit t treguesvemjedisore t presionit; 3- mbetjet urbane pas prcaktimit t treguesvemjedisor t presionit; 4- nevojat pr struktura n nivele t ndryshme pr

monitorimin dhe raportimin e t dhnave mjedisore; 5- rekuencn dhedetyrimin pr raportim; 6- ormatet dhe modelet e raportimit, t cilat ndy vitet e undit kan tentuar t arohen me ato t Agjencis Europianet Mjedisit, me qllim q t dhnat e monitorimit t shrbejn edhe prraportimin prkats n strukturat ndrkombtare.

Si rezultat i prpjekjeve brenda vendit dhe asistencs s Qeveris sMbretris s Vendeve t Ulta, REC dhe Ministria e Mjedisit, Pyjevedhe Administrimit t Ujrave prgatitn, n vitin 2005, nj botim tquajtur Treguesit Kombtar t Monitorimit t Mjedisit, n kuadr tProjektit REReP 1.8 Mbshtetje pr zhvillimin e sistemeve kombtare


28/78

28 t inormacionit n vendet e Paktit t Stabilitetit. Nj tjetr projektCARDS 2002 Mbi monitorimin n Shqipri ka lluar me Ministrine Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit t Ujrave n vitin 2005, nga icili pritet t stabilizohet procesi i monitorimit n shkall kombtare, njpjes e rndsishme e t cilit lidhet me themelimin e nj sistemi modernt dhnash, dhe po ashtu me inormimin dhe publikimin e t dhnave tmonitorimit dhe lehtsimin e aksesit t publikut ndaj tyre.

I. Kostot e gjenerimit dhe prpunimi t t dhnaveNuk ka inormacion/studime mbi kostot e gjenerimit t t dhnave

t tyre. Sidoqot, mbi bazn e Vendimit t Kshillit t MinistraveMbi monitorimin e mjedisit n Republikn e Shqipris, nj numr

institucionesh shkencore t vendit kontraktohen mbi baza vjetore prt kryer studimet e monitorimit duke lluar q nga viti 2000. Fondi iMinistris s Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit t Ujrave pr studimete monitorimit, pr vitin 2005 ishte 10.000.000 lek (1 US $ =99.15 lek).Nga ana tjetr, po sipas t njjtit VKM, ngarkohen personat zik dhe

juridik pr t monitoruar shkarkimet e aktiviteteve t tyre n ajr, ujradhe tok me shpenzimet e tyre. Pr kto t undit nuk ka inormaciont plot.

Nuk ka inormacion mbi kostot e gjenerimit dhe t grumbullimit t

t dhnave pr shkarkimet nga burimet e shprndara t ndotjes (diusesources).

Nuk ka akoma nj inormacion t sakt edhe lidhur me koston emanaxhimit t t dhnave, pas grumbullimit t tyre.


29/78

2Rekomandime pr stabilizimin n Shqipri tRegjistrave t Shkarkimit dhe t Transferimit

t NdotsveLidhur me kuadrin ligjor (ve atyre t parashikuara n seksionin e

planit pr harmonizimin e legjislacionit) rekomandohet:Hartimi i VKM Pr krijimin dhe mirmbajtjen e regjistravet shkarkimit dhe t transerimit t ndotsve n prputhje mekrkesat e protokollit t PRTR-ve;Hartimi dhe miratimi i projektligjit Pr shkarkimet esubstancave t rrezikshme n prputhje me Direktivat 76/464/

EEC, 82/176/EEC, 83/513/EEC, 84/156/EEC, 84/491/EEC,86/280/EEC dhe me amendimet prkatse.Lidhur me kuadrin institucional rekomandohen:- Koordinimi institucional dhe nancimi i nevojshm pr

unksionimin si duhet:t rrjetit t monitorimit t shkarkimeve n ajr, ujra dhe tok;t Kontrollit t Produkteve dhe Menaxhimit t Materialeve qkan t bjn kryesisht me nivelet e shkarkimeve nga automjetet

dhe cilsin e karburanteve t prdorur, si dhe mekanizmat einormimit t vendim-marrsve dhe publikut;

- Fuqizimi, rireskimi dhe trajnimi i mtejshm i staeve t institutevet monitorimit pr certikimin e tyre, t paktn n nivel kombtar, prqllime t monitorimit t mjedisit n prgjithsi dhe t monitorimit tshkarkimeve n ajr, ujra dhe tok n veanti;

- Trajnimi i njsis prgjegjse brenda Ministris s Mjedisit, Pyjevedhe Administrimit t Ujrave dhe Institutit t Mjedisit pr ti dhnzgjidhje praktike shtjeve q lidhen me: metodologjin e grumbullimitt t dhnave, t matjeve, kontrollit dhe miratimit t tyre, ruajtjes smirbesimit, etj.;

- Trajnimi dhe uqizimi i njsis s menaxhimit t inormacionit nMinistrin e Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit t Ujrave pr ta kthyerat n nj qendr prpunimi dhe shprndarje t inormacionit mjedisor,

pjes e s cils do t jet edhe Regjistri i Shkarkimeve dhe Transerimit tNdotsve n mjedis.

a.

b.


30/78

30 Rekomandime t tjera pr krijimin e regjistrave tPRTR-ve

Pas ratikimit t Protokollit t Regjistrave t Shkarkimit dhe t

Transerimit t Ndotsve, sht i nevojshm prgatitja, diskutimi dheaprovimi i nj Plani Veprimi pr zbatimin e Protokollit, i cili duhett ndrmerret nga Ministria e Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit tUjrave n bashkpunim me ministrit e linjs, institucionet shkencoret prshira me monitorimin e shkarkimeve n mjedis, praqsues tbiznesit me ndikim n mjedis dhe OJF-ve mjedisore t interesuara;

Kryerja e nj studimi pr vlersimin e kostos s regjistrave t shkarkimitdhe tranerimit t ndotsve n mjedis, studim i cili duhet t prshij:

Koston e gjenerimit t t dhnave nga subjektet, aktivitetet e tcilave shkarkojn n mjedis (ajr/ujra/tok);Koston e organeve shtetrore t ngarkuara me prgjegjsi prhartimin e regjistrave, lidhur me grumbullimin, menaxhimin,verikimin dhe shprndarjen e t dhnave pr publikun einteresuar;Ndarjen e kostove sipas etapave t ndryshme t krijimit dhemirmbajtjes s regjistrave t shkarkimit dhe transerimit tndotsve;Identikimin e nevojave pr asistenc t mundshme pr krijimindhe mirmbatjen e regjistrave n t ardhmen e art (hartimi iprojekt-propozimit).

Mbi bazn e t dhnave t Inspektoratit t Mjedisit, hartimi i listss ndotsve potencial dhe identikimi i atyre q, sipas krkesave tProtokollit t PRTR-ve, kan detyr t krijojn regjistrat e shkarkimevedhe transerimeve t ndotsve.

Trajnimi dhe uqizimi i staeve t Agjencive Rajonale t Mjedisit dheInspektoratit t Mjedisit t cilt do t shrbejn pr:

dhnie asistence pr subjektet me detyrim krijimin e regjistritt PRTR-ve;kontrollin e zbatimit t krkesave ligjore nga ana e subjektevepr regjistrin e PRTR-ve.

Mbi baza t Protokollit t PRTR-ve, hartimi i ormateve t raportimit

n gjuhn shqipe dhe sa m t leht pr tu plotsuar dhe menaxhuar nt gjitha stadet;


31/78

31Hartimi i udhzuesve praktik (mbi bazn e udhzuesve q pritet

t prundohen nga Grupi i Puns s PRTR-ve pran UNECE) me tgjitha hallkat per krijimin dhe mirmbajtjen e regjistrave t PRTR-ve,n t gjitha nivelet, q nga subjektet q ushtrojn veprimtari me ndikimn mjedis dhe kan detyrimin pr krijimin e regjistrave, deri te Ministriae Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit t Ujrave, q do t menaxhojregjistrin n shkall kombtare dhe do ta vr at n dispozicion tpublikut t interesuar;

Nj projekt pilot n zonn industriale t Elbasanit sht i domosdoshmpr Shqiprin. Zona sht e till q ka nj aktivitet t theksuar industrial

me ndikim negativ n mjedis dhe nga ana tjetr sht e till q subjektetq ushtrojn aktivitetet industriale jan n pronsi t huaj, q do t thotme eksperienc t lialeve t tyre n vendet e BE-s, me potencial m tmadh nanciar dhe kapacitet teknik m t lart pr t bashkpunuar prkrijimin atje s pari t regjistrave sipas Protokollit t PRTR-ve. Prvoja etuar n Elbasan do t shrbente pr tu shrir n shkall kombtare.

Nj projekt rajonal n vendet e arta me Shqiprin me rezultatepraktike pr shkmbimin e prvojs, t shembujve pozitiv dhe diskutimit

t barrierave e t mnyrs pr ti kaprcyer ato dhe t zbatimit dheprshtatjes n kto vende t prvojave t vendeve t zhvilluara lidhur memenaxhimin e regjistrit t PRTR-ve, sht gjithashtu i domosdoshm.

Studimi, diskutimi me t gjith lojtart e interesuar q nga vendim-marrsit deri te OJF-t mjedisore dhe mbi kt baz gjetja e mundsivepr aplikimin e mnyrave m t mira t mundshme pr lehtsimin eaksesit t publikut pr t dhnat mjedisore n prgjithsi, pjes e t cilavedo t jet edhe regjistri i shkarkimeve dhe transerimeve t ndotsve n

mjedis.

Ndrgjegjsimi i bizneseve prmes prgatitjes s nj broshureinormimi pr Regjistrat e Shkarkimit dhe t Transerimit t Ndotsvedhe shprndarjes s saj nprmjet mekanizmave t Dhoms s Tregtis.


32/78

32


33/78

33

KONFERENCA E PESTE MINISTRORE

MJEDISI PER EVROPEN

KIEV, UKRAINE21-23 Maj 2003

PROTOKOLLI PER REGJISTRAT E SHKARKIMIT DHETRANSFERIMIT TE NDOTESVE NE KONVENTENE AARHUSIT MBI TE DREJTEN E INFORMIMIT,

PJESEMARRJEN PUBLIKE NE VENDIMMARRJE DHET DREJTEN PR TIU DREJTUAR GJyKATS PR

SHTJE MJEDISOREPunuar nga

Grupi Puns mbi Regjistrat e Shkarkimitdhe Transferimit t Ndotsve

Nprmjet Grupit t Puns Ad-hoct Zrtarve t Lart

KOMBET E BASHKUARAKOMISIONI EKONOMIK I KOMBEVE TE BASHKUARA

PER EVROPEN


34/78

34


35/78

35KOMBETE BASHKUARA

Pr Prdorim t Prgjithshm

MP.PP/2003/13 Mars 2003

origjinali n Anglisht

KOMISIONI EKONOMIK PER EVROPEN

Takimi i palve pr Konventn mbi T Drejtn eInformimit, Pjesmarrjen Publike n Vendim Marrje

dhe Drejtsin Lidhur me Problemet Mjedisore

(Takim i jashtzakonshm, Kiev, 21 Maj 2003)(Pika 2 e programit provizor)

PROTOKOLLMBI REGJISTRAT E SHKARKIMIT

DHE TRANSFERIMIT TE NDOTESVE

E

KshilliEkonomik dhe Social


36/78

36


37/78

37

Palt e ktij protokolli,

Duke kujtuar nenin 5, paragran 9 dhe nenin 10, paragra 2 tKonvents s vitit 1998 mbi T Drejtn e Inormimit, PjesmarrjenPublike n Vendim Marrje dhe Drejtsin Lidhur me ProblemetMjedisore (Konventa Aarhus),

Duke ditur se regjistrat e shkarkimit dhe transportimit t ndotsvesigurojn nj mekanizm t rndsishm pr rritjen e prgjegjshmriss prbashkt, uljen e ndotjes dhe nxitjen e zhvillimit t qndrueshm,sikurse thuhet n Deklaratn Lucca t miratuar n takimin e par tPalve n Konventn Aarhus,

Duke patur parasysh nenin 10 t Deklarats s Rios s vitit 1992 mbiMjedisin dhe Zhvillimin,

Duke patur parasysh gjithashtu parimet dhe detyrimet e rna dakordgjat Konerencs s Kombeve t Bashkuara t vitit 1992 mbi Mjedisin

dhe Zhvillimin, n veanti dispozitat n kapitullin 19 t Axhends 21,

PROTOKOLLIMBI REGJISTRAT E SHKARKIMIT

DHE TRANSFERIMIT TE NDOTESVE


38/78

38 Duke i kushtuar vmendje Programit pr Zbatimin e Mtejshmt Axhends 21, miratuar nga Asambleja e Prgjithshme e Kombeve tBashkuara n sesionin e nntmbdhjet special t saj n vitin 1997, nt ciln u b thirrje pr nxitje t kapaciteteve dhe atsive kombtaren mbledhjen, prpunimin dhe shprhapjen e inormacionit, prmundsimin e t drejts pr tu inormuar mbi shtjet mjedisorenprmjet mjeteve t duhura,

Duke i kushtuar vmendje Planit t Zbatimit t Samitit Botror tvitit 2002 mbi Zhvillimin e Qndrueshm, i cili mbshtet zhvillimin einormacionit bashkkohor e t integruar mbi elementt kimik, sikursenprmjet regjistrave kombtar t shkarkimit dhe transportimit t

ndotsve,

Duke patur parasysh punn e Forumit Ndrqeveritar mbi Sigurin eSubstancave Kimike, veanrisht Deklaratn e Bahias t vitit 2002 mbiSigurin e Substancave Kimike, Prparsit e Veprimit pas vitit 2000 dheRegjistrat e Shkarkimit dhe Transerimit t Ndotsve/Planin e Veprimitpr Inventarin e Shkarkimeve,

Duke patur parasysh gjithashtu veprimtarit e ndrmarra n kuadr t

Programit Ndr-Organizacional pr Menaxhimin e Fort t SubstancaveKimike,

Duke patur parasysh pr m tepr punn e Organizats prBashkpunim Ekonomik dhe Zhvillim, n veanti Kshillin eRekomandimit t saj pr Vnien n Veprim t Regjistrave t Shkarkimitdhe Transerimit t Ndotsve, n t cilin Kshilli thrret vendet antaret krijojn dhe t bjn t mundur publikisht regjistrat kombtar tshkarkimit dhe transerimit t ndotsve,

Duke dashur t sigurohet nj mekanizm, i cili do t bj t mundurq do individ i brezave t sotshm dhe t ardhshm t jetoj n njmjedis t prshtatshm pr shndetin dhe mirqnien e tij, duke garantuarprogresin e sistemeve t hapura t inormacionit mjedisor,

Duke dashur gjithashtu t sigurohemi se zhvillimi i ktyre sistemevemerr parasysh parimet, q ndihmojn nj zhvillim t qndrueshm, sisht metoda parandaluese e vendosur n parimin 15 t Deklarats sRios s vitit 1992 mbi Mjedisin dhe Zhvillimin,


39/78

3Duke ditur lidhjen midis sistemeve adekuate t inormacionit mjedisordhe ushtrimin e t drejtave, q prmbahen n Konventn Aarhus,

Duke par nevojn pr bashkpunim me nisma t tjera ndrkombtarelidhur me ndotjet dhe mbeturinat, duke prshir ktu Konventn eStokholmit t vitit 2001 mbi Mbetjet Organike t Vazhdueshme dheKonventn e Bazelit t vitit 1989 mbi Kontrollin e Lvizjeve Trans-Kutare t Mbetjeve t Rrezikshme dhe Eleminimit t Tyre,

Duke pranuar se objektivat e nj metode t integruar pr minimizimine ndotjes dhe sasis s mbetjeve, q rezultojn pas veprimit t instalimeveindustriale dhe burimeve t tjera, jan arritja e nj niveli t lart mbrojtjeje

t mjedisit n trsi, ecja drejt zhvillimit t qendrueshm dhe t ort ngapikpamja mjedisore dhe mbrojtja e shndetit t brezave t sotshm dhet ardhshm,

Duke qn t bindur pr vlern e regjistrave t shkarkimit dhetranserimit t ndotsve si nj mjet me kosto eektive pr nxitjen eprmirsimeve n perormancn mjedisore, pr sigurimin e aksesit publikn inormacionin mbi shkarkimin e ndotsve dhe transerimin e tyre ndhe ndrmjet komuniteteve, si dhe pr prdorim nga ana e qeverive n

ndjekjen e trendeve, shprehjen e progresit n uljen e nivelit t ndotjes,kontrollin e prputhjes me marrveshje t caktuara ndrkombtare,vendosjen e prparsive dhe vlersimin e progresit t arritur prmespolitikave dhe programeve mjedisore,

Duke marr parasysh se regjistrat e shkarkimit dhe transerimit tndotsve mund t sjellin prtime t prekshme pr industrin nprmjetmenaxhimit t prmirsuar t ndotsve,

Duke vn re mundsit pr prdorimin e t dhnave n regjistrat eshkarkimit dhe transerimit t ndotsve, t kombinuar me inormacioninshndetsor, mjedisor, demograk, ekonomik apo t tjera inormacionet rndsishme, me qllim arritjen e nj mirkuptimi m t mir tproblemeve t mundshme, identikimin e pikave t nxehta, marrjene masave parandaluese dhe shpjeguese dhe vendosjen e prparsive tmenaxhimit mjedisor,

Duke pranuar rndsin e ruajtjes s shehtsis s personave zikt identikuar apo t identikueshm n prpunimin e inormacionit


40/78

40 t raportuar n regjistrat e shkarkimit dhe transerimit t ndotsve,n prputhje me standartet e aplikueshme ndrkombtare lidhur membrojtjen e t dhnave,

Duke pranuar gjithashtu rndsin e zhvillimit t sistemit t regjistravekombtar t shkarkimit dhe transerimit t notsve, t pajtueshm nnivel ndrkombtar, pr rritjen e krahasueshmris s t dhnave,

Duke par se shum shtete antare t Komisionit Ekonomik tKombeve t Bashkuara pr Evropn, Komunitetit Evropian dhe Palte Marrveshjes s Tregtis s Lir t Ameriks s Veriut po punojn prmbledhjen e t dhnave pr shkarkimin dhe transerimin e ndotjeve nga

burime t ndryshme dhe pr ti br ato gjersisht t mundshme, si dheduke pranuar veanrisht pr kt zon prvojn e gjat dhe t vleshmet disa vendeve,

Duke marr n konsiderat prarime t ndryshme pr regjistratekzistues t shkarkimit dhe rndsin e shmangies s prsritjeve, dukepranuar n kt mnyr nevojn e nj shkalle t caktuar eksibiliteti,

Duke nxitur zhvillimin progresiv t regjistrave t shkarkimit dhe

transerimit t ndotsve,

Duke nxitur gjithashtu vendosjen e lidhjeve midis regjistravekombtar t shkarkimit dhe transerimit t ndotjeve dhe sistemeve tinormacionit mbi tw tjera shkarkime tw interesit public,

Kan rn dakord si m posht:

Neni 1OBJEKTIVI

Objektivi i ktij protokolli sht rritja e mundsis publikepr inormacion, nprmjet krijimit t regjistrave bashkkohor,gjithprshirs dhe kombtar t shkarkimit dhe transerimit t ndotsve(PRTR), n prputhje me dispozitat e ktij Protokolli, q do t lehtsojpjesmarrjen e publikut n vendim-marrjen mjedisore, si dhe ndihmonn parandalimin dhe reduktimin e ndotjes s mjedisit.


41/78

41Neni 2PERKUFIZIME

Pr qllimet e ktij Protokolli,

1. Pal nnkupton, ve kur teksti shprehet ndryshe, nj shtet osenj organizat rajonale t integrimit ekonomik t prmendur n nenin24, q ka rn dakord t preket nga ky protokoll dhe n t cilin Protokollisht n uqi;

2. Konvent nnkupton Konventn e T Drejtes s Inormimit,Pjesmarrjes Publike n Vendim Marrje dhe Drejtsis Lidhur meProblemet Mjedisore, e prgatitur n Aarhus, Danimark, n 25 qershor

1998;

3. Publik nnkupton nj ose m shum persona zik apojuridik dhe, n prputhje me legjislacionin apo praktikn kombtare,shoqatat, organizatat apo grupet e tyre;

4. Shrbim nnkupton nj ose m shum instalime n t njjtinvend, ose n vendet qinje, q zotrohen apo punohen nga i njjti personzik ose juridik;

5. Autoriteti kompetent nnkupton autoritetin apo autoritetetkombtare, apo ndonj organ apo organe t tjera kompetente, t ngrituranga nj Pal pr t menaxhuar nj sistem t regjistrave kombtar tshkarkimit dhe transerimit t ndotsve;

6. Ndots nnkupton nj substanc ose grup substancash, qmund t jen t dmshme pr mjedisin ose shndetin e njerzve, n

kurriz t zotrimeve t tij dhe ndikimit t tij n mjedis;

7. lirim nnkupton do utje t ndotsve n mjedis si rezultati veprimtaris njerzore, qot e qllimshme apo jo, e zakonshme apo

jo, prshir derdhjen, rrezatimin, shkarkimin, utjen, shrytziminapo dumping, apo nprmjet sistemeve t ujrave t zeza pa trajtiminprundimtar t mbeturinave ujore;

8. Transerimi prtej vendit nnkupton lvizjen prtej kujve

t burimit t ndotsve dhe mbeturinave t destinuara pr shrytzim apo


42/78

42 prpunim dhe ndotsve n ujin e ndotur t destinuar pr trajtim tktyre ujrave;

9. Burimet e shprndara nnkupton burimet e shumt t vegjldhe t prhapur, prej t cilve mund t shkarkohen ndotsit n tok,ajr apo uj, impakti i kombinuar i t cilve n kto zra mund t jet irndsishm dhe pr t cilt nuk sht e arsyeshme mbledhja e raportevenga do burim individual;

10. Termat kombtar dhe gjith kombtar duhet, duke iureeruar detyrimeve nn Protokollin e Palve q jan organizata tintegrimit ekonomik, par sipas vendit n fal, vese kur shprehet

ndryshe;

11. Mbetje nnkupton substanca apo objekte t cilat:

(a) Jan hedhur apo prpunuar;

(b) Do t hidhen apo prpunohen; ose

(c) Sipas dispozitave t ligjit kombtar krkohet t hidhen apo

prpunohen;

12. Mbetje t rrezikshme do t thot mbetje t prcaktuara si trrezikshme nga dispozitat e ligjit kombtar;

13. Mbetje t tjera nnkupton mbetje q nuk jan mbetje trrezikshme;

14. Uj i ndotur nnkupton ujin q prmban substanca apo

objekte q jan subjekt i rregullave t ligjit kombtar.

Neni 3DISPOZITA T PERGJITHSHME

1. do Pal duhet t ndrmarr masat e nevojshme legjislative,rregullatore dhe t tjera dhe masat e duhura zbatuese pr t vn nveprim dispozitat e ktij Protokolli.

2. Dispozitat e ktij Protokolli nuk duhet t prekin t drejtn enj Pale pwr t mirmbajtur apo paraqitur nj regjistr t shkarkimit


43/78

43dhe transerimit t ndotsve m prshirs ose me akses m t madh npublik, t krkuar nga ky Protokoll.

3. do Pal duhet t marr masat e nevojshme q, punonjsite nj shrbimi dhe pjestart e publikut, q raportojn nj shkelje tekautoritetet publike nga ana e nj shrbimi t ligjeve kombtare, dukezbatuar kt Protokoll, t mos penalizohen, ndiqen apo shqetsohennga ky shrbim apo autoritet publik pr veprimet e tyre n raportimin eshkeljes.

4. N zbatimin e ktij Protokolli, do pal do t udhzohet ngametoda parandaluese e caktuar n parimin 15 t Deklarats s Rios s

vitit 1992 mbi Mjedisin dhe Zhvillimin.

5. Pr t reduktuar raportimet e prsritura, sistemet e regjistrit tshkarkimit dhe transerimit t ndotsve mund t prshihen n nj mast arsyeshme n burimet ekzistuese t inormacionit, si jan mekanizmate raportimit sipas licensave ose lejet e veprimit.

6. Palt duhet t prpiqen t arrijn konvergjenc prgjatregjistrave kombtar t shkarkimit dhe transerimit t ndotjeve.

Neni 4ELEMENTT Ky T SISTEMIT T REGJISTRIT T SHKARKIMIT

DHE TRANSFERIMIT T NDOTSVE

Sipas ktij Protokolli, do Pal duhet t krijoj dhe mirmbaj njregjistr kombtar t shkarkimit dhe transerimit t ndotsve me tmundshm n publik, i cili:

(a) sht shrbim-specik pr sa i prket raportimit mbi burimet;

(b) Ndihmon raportimin mbi burimet e shprndara;

(c) sht ndots-specik apo mbetje-specik, sipas rastit;

(d) sht multimedia, duke br dallimin midis shkarkimeve najr, tok dhe uj;

(e) Prshin inormacion mbi transerimet;


44/78

44( ) Bazohet n raportim t detyrueshm mbi baz periodike;

(g) Prshin t dhna t standartizuara dhe n aat kohor, njnumr t kuzuar pragjesh t standartizuara t raportimit dhedispozita t kuzuara, nse ka, pr arsye shehtsie (privacy);

(h) sht bashkkohor dhe i hartuar pr t qn prdorues-miqsordhe publikisht i mundshm, edhe n orm elektronike;

(i) Lejon pjesmarrjen publike n zhvillimin dhe ndryshimin e tij;dhe

(j) sht nj databaz t dhnash e strukturuar, kompjuterizuarose databaza t lidhura t ndryshme, t mbajtura nga autoritetikompetent.

Neni 5HARTIMI DHE STRUKTURA

1. do Pal do t siguroj q t dhnat e zotruara n regjistr,lidhur me nenin 4, t paraqiten n ormular prmbledhs dhe jo-prmbledhs, n mnyr q shkarkimet dhe transerimet t mund tkrkohen dhe identikohen sipas:

(a) Shrbimit dhe vendosjes gjeograke t tij;

(b) Veprimtaris;

(c) Pronarit ose operatorit dhe, kur duhet, kompanis;

(d) Ndotsit apo mbetjes, si t jet e prshtatshme;

(e) Secilit prej zrave mjedisor n t cilin shkarkohet ndotsi; dhe

( ) Sikurse specikohet n nenin 7, paragra 5, destinacionit ttranserimit dhe, aty ku duhet, shrytzimit apo prpunimit tmbeturinave.


45/78

452. do pal duhet t siguroj gjithashtu q t dhnat t mundt krkohen dhe identikohen sipas ktyre burimeve t shprndara, tprshir n regjistr.

3. do Pal duhet t hartoj regjistrin e saj, duke marr parasyshmundsin e zgjerimit t ardhshm t saj dhe duke siguruar se, t dhnatraportuese, t paktn q prej 10 viteve t undit t raportimit, t jenpublikisht t mundshme.

4. Regjistri duhet t hartohet pr nj lehtsi maksimale t aksesitpublik nprmjet mjeteve elektronike, si sht Interneti. Hartimi duhett lejoj q, n kushte normale pune, inormacioni i regjistrit t jet i

mundshm n mnyr t vazhdueshme dhe t menjhershme nprmjetmjeteve elektronike.

5. do Pal duhet t oroj lidhje n regjistrin e saj me databazate duhura ekzistuese dhe publikisht t mundshme, lidhur me shtjet embrojtjes s mjedisit.

6. do Pal duhet t oroj lidhje n regjistrin e saj me regjistrate shkarkimit dhe transerimit t ndotsve t palve t tjera n Protokoll

dhe, aty ku sht e mundur, me ato t vendeve t tjera.

Neni 6QLLIMI I REGJISTRIT

1. do Pal duhet t siguroj q regjistri i saj t prmbajinormacion mbi:

(a) Shkarkimet e ndotsve, q duhen raportuar sipas nenit 7,

paragra 2;

(b) Transerimet prtej vendit, q duhen raportuar sipas nenit 7,paragra 2; dhe

(c) Shkarkimet e ndotsve nga burimet e shprndara, sipas nenit 7,paragra 4.

2. Duke vlersuar prvojn e tuar nga hartimi i regjistravekombtar t shkarkimit dhe transerimit t ndotsve dhe zbatimin


46/78

46 e ktij Protokolli dhe duke marr parasysh procese t rndsishmendrkombtare, Takimi i Palve do t rishoh krkesat raportuese t ktijProtokolli dhe do t konsideroj shtjet e mposhtme gjat zhvillimit tmtejshm t tij:

(a) Rishikim i veprimtarive t specikuara n Shtojcn I;

(b) Rishikim i ndotsve specikuar n Shtojcn II;

(c) Rishikim i pragjeve n Shtojcat i dhe II; dhe

(d) Prshirje e aspekteve t tjer t rndsishm si sht

inormacioni mbi transerimet n vend, magazinimin,specikimin e krkesave raportuese pr burimet e shprndaraapo zhvillimin e kriterit pr prshirjen e ndotsve nn ktprotokoll.

Neni 7KRKESAT E RAPORTIMIT

1. do Pal duhet gjithashtu:

(a) Ti krkoj zotruesit ose operatorit t do shrbimi individualbrenda juridiksionit t tij q t ndrmarr nj ose m shumnga veprimtarit e specikuara n Shtojcn 1mbi pragjet ezbatueshme t kapacitetit, t specikuar n Shtojcn I, kolona1, dhe:

(i) T shkarkoj do ndots t specikuar n Shtojvn IIn sasi q e kalojn pragun e zbatueshm t specikuar

n Shtojcn II, kolona 1;

(ii) T traserojn prtej vendit do ndots t specikuar nShtojcn II, n sasi q e kalojn pragun e zbatueshmt specikuar n Shtojcn II, kolona 2, ku Pala kavendosur pr raportim specic sipas ndotsve ttranserimeve n vijim t paragrat 5 (d);

(iii) T transeroj prtej vendit mbetje t rrezikshmeq kalojn sasin 2 ton/vit ose mbetje t tjera, q


47/78

47kalojn sasin 2,000 ton/vit, ku Pala ka vendosur prraportimin specic sipas mbetjeve t transerimeve nvijim t paragrat 5 (d); ose

(iv) T transeroj prtej vendit do ndots t specikuarn Shtojcn II n ujrat e ndotur t destinuar prtrajtimin e tyre, n sasi q kalojn pragun e zbatueshm,t specikuar n Shtojcn II, kolona 1b;

T marr prsipr detyrimin e vn mbi at zotrues ose operator nvijim t paragrat 2; ose

(b) T krkoj zotruesin ose operatorin e do shrbimi individualbrenda juridiksionit t tij, q ndrmerr nj ose m shum ngaveprimtarit e specikuara n Shtojcn I, n apo mbi pragun epunsimit t treguar n Shtojcn I, kolona 2 dhe q prodhon,prpunon apo prdor do ndots t specikuar n Shtojcn II,n sasi q kalojn pragun e zbatueshm t treguar n ShtojcnII, kolona 3, t marr prsipr detyrimin q i sht ngarkuarktij zotruesi apo operatori n vijim t paragrat 2.

2. do Pal duhet ti krkoj zotruesit apo operatorit t njshrbimi, t prmendur n paragran 1, t paraqes inormacionin especikuar n paragrat 5 dhe 6 dhe n prputhje me krkesat n to,lidhur me ata ndots dhe mbetje q kan kaluar nivelin prag.

3. N mnyr q t arrihet objektivi i ktij Protokolli, nj Palmund t vendos lidhur me nj ndots t veant t zbatoj edhe njprag shkarkimi, apo prag prodhimi, prpunimi ose prdorimi, n mnyrq kjo t rris inormacionin e lidhur me shkarkimet apo transerimet e

pasqyruara n kt regjistr.

4. do Pal duhet t siguroj q autoriteti kompetent i saj tmbledh, ose t krijoj nj ose m shum autoritete publike apo organekompetente pr t mbledhur inormacion mbi shkarkimin e ndotsvenga burimet e shprndara, t specikuar n paragrat 7 dhe 8, pr tuprshir n kt regjistr.

5. do Pal duhet ti krkoj zotruesve, apo operatorve tshrbimeve, t raportojn sipas paragrat 2, pr t prunduar dhe


48/78

48 paraqitur para autoritetit kompetent t saj inormacionin e mposhtmn baza specike shrbimi:

(a) Emri, adresa e rrugs, vendosja gjeograke dhe veprimtaria apoveprimtarit e shrbimit raportues dhe emrin e zotruesit oseoperatorit dhe, nse duhet, t kompanis;

(b) Emri dhe identikimin numerik t do ndotsi, i krkuar prtu raportuar n vijim t paragrat 2;

(c) Sasin e do ndotsi, pr tu raportuar n vijim t paragrat2, t shkarkuar nga shrbimi n mjedis n vitin raportues, nprgjithsi dhe sipas vendit t shkarkimit, n ajr, uj apo tok,

sikurse dhe nga injektimi ndrtoksor;

(d) Gjithashtu:(i) Sasin e do ndotsi pr tu raportuar n vijim t

paragrat 2 t transeruar prtej vendit n vitinraportues, duke br dallim midis sasive t transeruarapr shrytzim dhe prpunim dhe emrin dhe adresn eshrbimit q e merr kt transport; ose

(ii) Sasin e mbetjeve pr tu raportuar n vijim tparagrat 2 t transeruar prtej vendit n vitinraportues, duke br dallimin midis mbetjeve trrezikshme dhe mbetjeve t tjera, pr do veprimprpunimi apo shrytzimi, t treguar respektivishtme R ose D, nse mbetjet jan t destinuarapr shrytzim ose prpunim sipas Shtojcs III dhepr lvizje trans-kutare t mbetjeve t rrezikshme,emrin dhe adresn e shrytzuesit apo prpunuesit t

mbetjeve dhe vendndodhjen aktuale t atyre q presintranserimin;

(e) Sasia e do ndotsi n uj t ndotur, pr tu raportuar n vijim tparagraft 2, t transeruar prtej vendit n vitin raportues; dhe

( ) Llojin e metodologjis s prdorur pr marrjen e inormacionitt prmendur n nn-paragrat (c) dhe (e) t nenit 9, paragra2, q tregojn nse inormacioni sht bazuar n matje, llogaritje,apo vlersim.


49/78

46. Inormacioni i prmendur n paragran 5 (c) dhe (d)

do t prshij inormacion mbi shkarkimet dhe transerimet, qvijn si rrjedhoj e veprimtarive t zakonshme dhe prej ngjarjeve t

jashtzakonshme.

7. do pal do t paraqes n regjistrin e saj, n nj hapsir tveant t mjatueshme, inormacion mbi shkarkimet e ndotsve q vijnnga burimet e shprndara, pr t cilt kjo Pal shprehet se t dhnat

jan marr nga autoritetet prkatse dhe mund t prshihen n t. Nrastin kur Pala arrin n prundimin se kto t dhna nuk ekzistojn, ajoduhet t marr masa pr llimin e raportimit mbi shkarkimin e ndotsve

prkats nga nj apo m shum burime t shprndara, n prputhje meprparsit kombtare t saj.

8. Inormacioni i paraqitur n paragran 7 duhet t t jap t dhnambi llojin e metodologjis s prdorur pr marrjen e inormacionit.

Neni 8CIKLI I RAPORTIMIT

1. do Pal duhet t siguroj se inormacioni pr tu prshirn kt regjistr ka akses publik, sht i grumbulluar dhe paraqitur nregjistr sipas vitit kalendarik. Viti raportues sht viti kalendarik me tcilin lidhet inormacioni i dhn. Pr do Pal, viti i par i raportimit shtai vit kalendarik pas t cilit hyn n uqi Protokolli pr at pal. Raportimii krkuar sipas nenit 7 duhet t jet vjetor. Viti i dyt i raportimit do tishte viti i dyt kalendarik pas vitit t par t raportimit.

2. do Pal, q nuk sht nj organizat rajonale e integrimit

ekonomik, duhet t siguroj se inormacioni sht i prshir n regjistrine saj brenda 15 muajve, q prej undit t do viti raportues. Ndrkoh,inormacioni pr vitin e par raportues duhet prshir n regjistr brendady viteve q prej mbarimit t atij viti raportues.

3. do Pal, q sht nj organizat rajonale integrimi ekonomik,duhet t siguroj q inormacioni pr nj vit raportimi specik t jetprshir n regjistr 6 muaj pasi Palve, q nuk jan organizata rajonalet integrimit ekonimik, u krkohet t bjn t njjtn gj.


50/78

50 Neni 9MBLEDHJA E TE DHENAVE DHE RUAJTJA E TyRE

1. do pal duhet tu krkoj zotruesve apo operatorve tshrbimit, q jan subjekt i raportimit sipas nenit 7, t mbledhin t dhna,t cilat jan t nevojshme pr t prcaktuar, n prputhje me paragran2 m posht dhe sipas rekuencs prkatse, shkarkimet e shrbimit dhetranserimet prtej vendit, si subjekt raportimi sipas nenit 7 dhe t bjt mundshme pr autoritetet kompetente regjistrimet e t dhnave, prejt cilave sht marr inormacioni i raportuar pr nj periudh prej 5vjetsh, duke lluar q prej undit t vitit raportues t interesuar. Ktoregjistrime duhet t prshkruajn gjithashtu metodologjin e prdorur

pr mbledhjen e t dhnave.

2. do Pal duhet tu krkoj zotruesve apo operatorvet shrbimit, q jan subjekt i raportimit sipas nenit 7, t prdorininormacionin m t mir t mundshm, q mund t prshij t dhnamonitoruese, aktort e emetimit, ekuacionet e ekuilibrit t masave,monitorimin e trthort apo llogaritje t tjera, vlersimet inxhinierikedhe metoda t tjera. Ashtu si duhet, e gjitha kjo duhet br n prputhjeme metodologjit e miratuara ndrkombtare.

Neni 10VLERESIMI I CILESISE

1. do Pal duhet tu krkoj zotruesve ose operatorve tshrbimit, q jan subjekt i raportimit sipas nenit 7, paragra 1, tsigurojn cilsin e inormacionit q ata raportojn.

2. do Pal duhet t siguroj q t dhnat e prshira n ktregjistr t jen subjekt i analizs cilsore nga autoriteti kompetent, nveanti pr plotsin e tyre, rregullsin dhe besueshmrin, duke marrparasysh do udhzues q mund t hartohet nga Takimi i Palve.

Neni 11E DREJTA PUBLIKE NE INFORMACION

1. do Pal duhet t siguroj aksesin publik t inormacionit tprshir n regjistrin e saj t shkarkimit dhe transerimit t ndotsve, pa


51/78

51nevojn e shprehjes s interesit dhe sipas dispozitave t ktij Protokolli,llimisht duke garantuar q regjistri i saj t siguroj akses t drejtprdrejtelektronik prmes rrjeteve t telekomunikacionit publik.

2. N rastet kur inormacioni i prshir n kt regjistr nuk shtlehtsisht i mundshm nprmjet mjeteve elektronike, do Pal duhett siguroj q autoriteti kompetent i saj, sipas krkess, t oroj atinormacion nprmjet do mnyre tjetr eektive, sa m shpejt q t jete mundur dhe t shumtn nj muaj pas marrjes s krkess.

3. Sipas paragrat 4, do Pal duhet t siguroj q aksesi ninormacionin q prmban regjistri i saj t jet alas.

4. do Pal mund t lejoj autoritetin kompetent t saj t vendosnj pages pr riprodhimin dhe drgimin e inormacionit specik nvijim t paragrat 2, por kjo pages nuk duhet t kaloj nj shum tcaktuar.

5. N rastet kur inormacioni q prmban ky regjistr nuk shtlehtsisht i mundshm nprmjet mjeteve t drejtprdrejta elektronike,do Pal duhet t lehtsoj mbrritshmrin elektronike t regjistrit t saj

nprmjet mjeteve gjersisht t mundshme, si librarit publike, zyrat eautoriteteve lokale ose vende t tjera t prshtatshme.

Neni 12KONFIDENCIALITETI

1. do Pal mund t autorizoj autoritetin kompetent truaj kondencialitetin e inormacionit t mbajtur n regjistr, nsetransmetimi publik i ktij inormacioni do t prekte n t kundrt:

(a) Marrdhniet ndrkombtare, mbrojtjen kombtare osesigurin publike;

(b) Drejtsin, mundsin e nj personi t kishte nj gjykim tdrejt ose mundsin e nj autoriteti publik t drejtonte njhetim t natyrs kriminale ose displinor;

(c) Kondencialitetin e inormacionit komercial dhe industrial, nrastet kur ai sht i mbrojtur me ligj, n mnyr q t mbrohetinteresi ekonomik legjitim;

(d) T drejtat e pronsis intelektuale; ose(e) Kondencialitetin e t dhnave personale dhe/ose dosjeve t


52/78

52 nj personi zik, nse ky person nuk sht dakord me brjenpublike t ktij inormacioni, kur ky kondencialitet sigurohetn ligjin kombtar.

Bazat e siprprmendura pr kondencialitetin duhen interpretuarn mnyr t kuzuar, duke marr parasysh interesin publik t cilit ishrben ky transmetim i inormacionit dhe nse inormacioni lidhet meshkarkimet n mjedis.

2. N kuadr t paragrat 1 (c), do inormacion mbi shkarkimet,i cili sht i rndsishm pr mbrojtjen e mjedisit, duhet zbuluar sipasligjit kombtar.

3. N do rast q inormacioni mbahet kondencial sipas paragrat1, regjistri duhet t tregoj llojin e inormacionit t mbajtur, prmes p.sh.orimit t inormacionit t prgjithshm kimik, nse sht i mundshmdhe, pr ar arsyesh sht ndrprer.

Neni 13PJESEMARRJA PUBLIKE NE HARTIMIN E REGJISTRAVEKOMBETARE TE SHKARKIMIT DHE TRANSFERIMIT TE

NDOTESVE

1. do Pal duhet t oroj mundsit e duhura pr pjesmarrjenpublike n hartimin e regjistrit t saj kombtar pr shkarkimin dhetranserimin e ndotsve, n kuadr t ligjit kombtar t saj.

2. Sipas paragrat 1, do Pal duhet t oroj mundsin pr aksest lir publik n inormacion mbi masat e propozuara lidhur me hartimine regjistrit kombtar t saj pr shkarkimin dhe transerimin e ndotsve

dhe pr pranimin e do komenti, inormacioni, analize apo opinioni, qjan t rndsishm n procesin e vendim-marrjes dhe autoriteti prkatsduhet t jap shpjegimin e duhur pr kt input publik.

3. do Pal duhet t siguroj se, kur sht ndrmarr nj vendimpr t krijuar apo pr t ndryshuar rrnjsisht regjistrin e tij, inormacionimbi vendimin dhe konsideratat mbi t cilat ai sht bazuar jan brpublike sipas nj kalendari kohor.


53/78

53Neni 14AKSESI N DREJTESI

1. do Pal duhet, n kuadr t legjislacionit kombtar t saj, t

siguroj se do person, q mendon se krkesa e tij pr inormacion sipasnenit 11, paragra 2, nuk sht marr parasysh, sht reuzuar gabimisht,pjesrisht ose plotsisht, nuk sht prgjigjur n mnyr t prshtatshme,ose, n t kundrt, nuk sht trajtuar sipas dispozitave t ktij paragra,t ket t drejt t rishikoj procedurn prpara nja gjykate ose organitjetr t pavarur dhe t paanshm, t krijuar me ligj.

2. Krkesat n paragran 1 nuk kan anshmri ndaj t drejtavedhe detyrimeve respektive t Palve nn marrveshjet ekzistuese t

zbatueshme midis tyre dhe q kan t bjn me temn e ktij neni.

Neni 15FORMIMI I AFTESIVE

1. do Pal duhet t nxis ndrgjegjsimin publik mbi regjistrin esaj t shkarkimit dhe transerimit t ndotsve dhe duhet t siguroj se prakses n regjistrin e saj, si dhe pr t kuptuar dhe prdorur inormacionine prshir n t, orohet ndihm dhe udhzim.

2. do Pal duhet t oroj ormim t duhur t atsive dheudhheqjen e duhur drejt autoriteteve dhe organeve prgjegjs n ndihmt tyre pr kryerjen e duhur t detyrave sipas ktij Protokolli.

Neni 16BASHKEPUNIMI NDERKOMBETAR

1. Palt duhet t bashkveprojn dhe t ndihmojn njra-tjetrn:

(a) N veprimet ndrkombtare n ndihm t objektivave t ktijProtokolli;

(b) N baz t marrveshjeve t prbashkta midis Palve tinteresuara, n zbatimin e sistemeve kombtare n vijim t ktijProtokolli;

(c) N ndarjen e inormacionit t ktij Protokolli mbi shkarkimetdhe transerimet brenda zonave kutare; dhe


54/78

54 (d) N ndarjen e inormacionit t ktij Protokolli lidhur metranserimet ndrmjet Palve.

2. Palt duhet t nxisin bashkpunimin ndrmjet tyre dheorganizatave ndrkombtare prkatse, si t jet e prshtatshme, pr tnxitur:

(a) Ndrgjegjsimin publik n nivel ndrkombtar;

(b) Transerimin e teknologjis; dhe

(c) Orimin e asistencs teknike ndaj Palve q jan vende nzhvillim dhe Palve me ekonomi n tranzicion, lidhur me

shtjet e ktij Protokolli.

Neni 17TAKIMI PALEVE

1. Nj takim i Palve bhet n kt mnyr. Sesioni i tij i par duhetthirrur jo m von se dy vjet pas hyrjes n uqi t ktij Protokolli. Q prejktij momenti, do t mbahen sesione t zakonshm t takimit t palven vazhdim ose paralel me takimet e zakonshme t Palve n Konvent,

prvese kur vendoset ndryshe nga Palt n kt Protokoll. Takimi i Palveduhet t mbaj nj sesion t jashtzakonshm nse vendoset kshtu gjatpuns s nj sesioni t zakonshm ose n krkesn e shkruar t do Paleduke siguruar q, brenda 6 muajve pas komunikimit t saj tek t gjithaPalt nga Sekretari Ekzekutiv i Komisionit Ekonomik t Evrops, krkesae br t mbshtetet nga t paktn 1/3 e ktyre Palve.

2. Takimi i Palve duhet t mbaj nn vzhgim t vazhdueshmzbatimin dhe hartimin e ktij Protokolli mbi baz t nj raportimi t

rregullt nga ana e palve dhe duke pasur kt qllim n parasysh, duhet:

(a) T rishoh hartimin e regjistrave t shkarkimit dhe transerimit tndotsve dhe t nxis uqizimin dhe konvergjencn progresive t tyre;

(b) T krijoj udhzues q t lehtsojn raportimin e Palve n t,duke mbajtur parasysh nevojn pr t shmangur prsritjen eprpjekjeve n kt drejtim;

(c) T vendos nj program pune;


55/78

55(d) T marr parasysh dhe, aty ku duhet, t adoptoj masa prorcimin e bashkpunimit ndrkombtar n prputhje menenin 16;

(e) T krijoj aq organe ndihmse sa t mendoj t nevojshm;( ) T konsideroj dhe aprovoj propozime pr amendamente

t till t ktij Protokolli dhe shtojcave t tij, si t shihet enevojshme pr qllimet e ktij Protokolli, n prputhje medispozitat e nenit 20;

(g) N sesionin e tij t par, t marr parasysh dhe me konsensust vendos rregullat e procedurs pr sesionet e tij dhe ato t

organeve ndihms t tij, duke marr parasysh do rregullprocedure t miratuar nga Takimi i Palve n Konvent;

(h) T vlersoj krijimin e marrveshjeve nanciare me konsensusdhe mekanizmat e ndihms teknike pr t lehtsuar zbatimin ektij Protokolli;

(i) T krkoj, aty ku duhet, shrbimet e organeve t tjera prkatsendrkombtare pr arritjen e objektivave t ktij Protokolli;dhe

(j) T vlersoj dhe t ndrmarr ndonj veprim shtes q mund tkrkohet pr uarjen prpara t objektivave t ktij Protokolli,sikurse sht miratimi i udhzuesve dhe rekomandimeve, qnxisin zbatimin e tij.

3. Takimi i Palve duhet t lehtsoj shkmbimin e inormacionitmbi prvojn e tuar n raportimin e transerimeve duke prdorurmetodat ndots-specik dhe mbetje-specik dhe duhet t rishoh ktprvoj, n mnyr q t hetohet mundsia e konvergjencs midis dy

metodave, duke mbajtur parasysh interesin publik pr inormacion nprputhje me nenin 1 dhe eektivitetin e prgjithshm t regjistravekombtar t shkarkimit dhe transerimit t ndotsve.

4. Kombet e Bashkuara, agjencit e specializuara t tyre dheAgjencia Ndrkombtare e Energjis Atomike, sikurse dhe do organizatshtetrore apo rajonale e integrimit ekonomik, q i sht dhn e drejtasipas nenit 24 pr t nnshkruar kt Protokoll, por q nuk sht Paln t dhe, do organizat ndrqeveritare e specializuar n ushat n tcilat shtrihet Protokolli, duhet mundsuar t marr pjes si vzhgues n


56/78

56 Takimin e Palve. E drejta pr t hyr dhe pjesmarrja duhet ti nnshtrohetrregullave dhe procedurave t rna dakord n Takimin e Palve.

5. do organizat jo-qeveritare e specializuar n ushat e ktijProtokolli, q ka inormuar Sekretarin e Prgjithshm t KomisionitEkonomik pr Evropn pr dshirn e saj pr tu praqsuar n njsesion t Takimit t Palve do t caktohet t marr pjes si nj vzhgues,prvese kur 1/3 e palve t pranishme n sesion proteston. E drejta prt hyr dhe pjesmarrja e tyre do ti nnshtrohet rregullave procedurialet miratuara nga Takimi i Palve.

Neni 18

E DREJTA PR T VOTUAR1. Me prjashtim t rastit si tregohet n paragran 2, do Pal e

ktij Protokolli do t ket nj vot.

2. Organizatat rajonale pr integrim ekonomik, pr shtje brendakompetencs s tyre, do t ushtrojn t drejtn e tyre t vots me njnumr votash t barabart me numrin e shteteve antare t tyre, q janPal. T tilla organizata nuk do t ushtrojn t drejtn e vots, nse shtetet

antare t tyre e ushtrojn at dhe e kundrta.

Neni 19SHTOJCAT

Shtojcat e ktij Protokolli do t prbjn nj orm integrale t tij dhe,prve rasteve kur kjo saktsohet qart ndryshe, nj reerenc ndaj ktijProtokolli prbn n t njjtn koh nj reerenc pr do shtojc tjetr.

Neni 20AMENDAMENTET

1. do Pal mund t propozoj amendamente pr kt Protokoll.

2. Propozimet pr amendamente n kt Protokoll duhet tvlersohen n nj sesion t Takimit t Palve.

3. do amendament i propozuar pr kt Protokoll duhet dorzuar

me shkrim n sekretariat, i cili duhet ta komunikoj at t paktn 6 muaj


57/78

57para sesionit n t cilin amendamenti i sht propozuar gjith palve,shteteve t tjera dhe organizatave rajonale t integrimit ekonomik, t cilatkan pranuar t jen pjes e Protokollit dhe pr t cilat nuk ka hyr enden uqi, si dhe Pjesmarrsve.

4. Palt duhet t bjn do prpjekje pr t arritur marrveshjetmbi do amendament t propozuar me konsensus n kt Protokoll.Nse jan br t gjitha prpjekjet me konsensus dhe nuk sht arriturasnj marrveshje, amendamenti, si nj mundsi e undit, duhet miratuarme votn e tre t katrtave t Palve t pranishme dhe votuese n sesion.

5. Sipas ktij neni, Palt e pranishme dhe votuese do t thot

Palt q jan t pranishme dhe q japin nj vot pozitive ose negative.

6. do amendament i ktij Protokolli, miratuar n prputhje meparagrafn 4, duhet komunikuar nga ana e sekretariatit tek Depozituesi, icili duhet tia qarkulloj at t gjitha Palve, Shteteve dhe organizatave ttjera rajonale t integrimit ekonomik, q kan pranuar t jen pjes e ktijProtokolli dhe pr t cilat ai ska hyr ende n uqi, si dhe Pjesmarrsve.

7. Nj amendament, nj n nj shtojc, duhet t hyj n uqi

pr ato Pal q e kan ratikuar, pranuar ose miratuar at n ditn enntmbdhjet pas dats s marrjes nga Depozituesi t ratikimit,pranimit ose aprovimit nga t paktn tre t katrtat e atyre q ishin Pal nkohn e adoptimit t tij. M tej, ai duhet t hyj n uqi pr do Pal tjetrn ditn e nntmbdhjet pas dits q ajo Pal depoziton instrumentete saj t ratikimit, pranimit ose aprovimit t amendamentit.

8. N rastin e nj amendamenti n nj shtojc, nj Pal q nuke pranon nj amendament t till duhet t njotoj Depozituesin me

shkrim brenda dymbdhjet muajve nga data e qarkullimit t tij nga anae Depozituesit. Depozituesi duhet t inormoj pa vones t gjitha Paltpr do njotim t marr t ktij lloji. Nj Pal mundet t trheq n dokoh nj njotim t mparshm pr mospranim e, si pasoj, amendamentii nj shtojce duhet t hyj n uqi pr at Pal.

9. Me skadimin e dymbdhjet muajve nga data e qarkullimit ttij nga ana e Depozituesit, si thuhet n paragran 6, nj amendament nnj shtojc duhet t hyj n uqi pr ato Pal, t cilat nuk kan dorzuarnj njotim tek Depozituesi sipas paragrat 8, me kusht q, n at koh,


58/78

58 jo m shum se nj e treta e atyre q ishin Pal n kohn e adoptimit tamendamentit kan paraqitur nj njotim t till.

10. Nse nj amendament i nj shtojce sht i lidhur drejtprsdrejtime nj amendament t ktij Protokolli, ai nuk duhet t hyj n uqiderisa amendamenti i ktij Protokolli hyn n uqi.

Neni 21SEKRETARIATI

Sekretari Ekzekutiv i Komisionit Ekonomik pr Evropn duhet tkujdeset pr unksionet e mposhtme sekretariale t ktij Protokolli:

(a) Prgatitjen dhe shrbimin e sesioneve t Takimit t Palve;

(b) Kalimin tek Palt t raporteve dhe inormacioneve t tjera tmarra n prputhje me Dispozitat e ktij Protokolli;

(c) Raportimin n Takimin e Palve mbi veprimtarit e Sekretariatit;dhe

(d) T tjera unksione q mund t prcaktohen nga Takimi i Palven baz t burimeve t mundshme.

Neni 22RISHIKIMI PRPUTHSHMERISE

N sesionin e tij t par, Takim

Regjistrat e Shkarkimit Dhe Transferimit Te Ndotesve

Documents

Transcript of Regjistrat e Shkarkimit Dhe Transferimit Te Ndotesve