ravanpezeshky@gmailcom psychiatristcom†اریا ناکشزپناور یملع نمجنا...

انجمن علمی روانپزشکان ایران شاخه اصفهان

هیأت مدیره انجمن علمی روانپزشکان شاخه اصفهانرئیس: دکتر مرتضی واعظی

نایب رئیس: دکتر صفا مقصودلو دبیر انجمن: دکتر مرتضي امامي پارسا

خزانه دار: دکتر حميد محمدبيگي عضوهیات مدیره،مسؤول خبرنامه: دکتر الميرا الیق

عضو علي البدل ومسؤول بازاموزي: دکتر محمدرضا شعربافچي بازرس: دکتر سيد مسعود ازهر

بازرس علي البدل: دکتر ارش ناهيدمدیر اجرایی و امور آگهی ها:

مهندس مجيد مختاری)آوای سالمت( / 0913-319-7337گرافیک: )گروه هنری سارنگ(

مسئول وبسایت انجمن: دکتر مسعود ازهر

با تشکر از همکاران این شماره:دکتر صفا مقصودلو،دکتر مينو هاشمي،دکتر علي عباسعلي

زاده،دکتر افشين احمدوند،دکتر ارش ناهيد،دکتر حافظ باجغلي،دکتر فرامرز نقدي،دکتر نغمه بهاري،دکتر الهام

شيرزادي،دکتر ازیتا مکارمي،سام گشتاسبي اصل،دکتر سيدغفور موسوي،دکتر ناهيد گراميان،دکتر مریم رضایي،دکتر ازاده

ملکيان،دکتر مرتضي واعظي

جامعه روانپزشکي حیطه وسیعي را شامل مي شود؛ كساني كه خود را عضو آن مي دانند بدانند كه خبرنامه

مشتاق هرگونه مشاركت ایشان است. براي انتقادات، پیشنهادات، خاطرات، نظرات و نوشته هاي

شما همیشه جایي در خبرنامه وجود دارد.

روشن از پرتو رویت نظري نیست كه نیستمنت خاك درت بر بصري نیست كه نیست

ناظر روي تو صاحب نظرانند اريسرگیسوي تودرهیچ سري نیست كه نیست

حافظ

این نشریه به طور رایگان براي جامعه روانپزشکي کشور ارسال مي گردد. شماره دریافت پیامک های شما: 0939-319-7337

آدرس جدیدخبرنامه: اصفهان، بلوار ارغوانيه، بيمارستان فارابی، دفتر انجمن روانپزشکان اصفهان

[email protected] :پست الکترونيکwww.isf-psychiatrist.com :وب سایت

تلفن انجمن اصفهان: 0913-075-8530

خبرنامه داخلیانجمن علمی روانپزشکان استان اصفهان فصلنامه بهار/ 1395

2کالم اول2کالم دوم3اخبار انجمن روانپزشکان شاخه اصفهان3گزارش مراسم دید و بازدید نوروزی انجمن روانپزشکان اصفهان5منشور اخالق حرفه ای روان پزشکی در ایران9نامه ای از یک بيمار اختالل دوقطبی10دادوستد ناتمام روانی12خالصه مقاالت14آیا گاهی روانپزشکان اشتباه می کنند15مالل جنسيتی اختالل است انتخاب نيست24درون-بيرون25معرفی کتاب26دلنگاشت28روانشناسی مثبت نگر30گزارش بازآموزی 30 اردیبهشت31گزارش جلسه اردیبهشت ماه انجمن روانپزشکان اصفهان32از شهود و نظر تا خود مشاهده گر33گزارش فعاليت های واحد سالمت روان34بررسی تطبيقی مفهوم عقل در منابع اسالمی، روانپزشکی و روانشناسی40محمد علی کلی

جلسه هيات مدیره با کمي تاخير در روز پنجم خردادماه تشکيل گردید.همه اعضا حضوربه هم رساندند و بسيار سخن براي گفتن داشتند.

خيلي از مطالب مورد بحث و بررسي قرار گرفت.در رابطه با خبرنامه سرکار خانم دکترالميرا الیق که در این دوره مسوؤليت انرا بر

عهده گرفته انداظهار داشتندکه مطالب آماده است جهت انتشار.ایشان به من گفتند که شما باید مطلبي در این خبرنامه داشته باشيد ومن هم گفتم سخن اول مال شماست که

مسوول خبرنامه اید و کالم دوم با من.با خود گفتم بهتر است از خوبيها بگویم.اولين مطلب انتخابات این دوره بود که به خوبي برگزار شد و بسيار خوشحال شدم نه از بابت راي اوردن که رقابتي در کار نيست بلکه از ان جهت که همکاران حضور پررنگي داشتند و تعداد به

اندازه اي بود که مامجبور به برگزاري جلسه دیگر نشدیم.دیدوبازدید نوروزي هم به همت آقاي دکتر امامي پارسا به خوبي برگزار شد.من به نوبه خودم از حضور همکاران لذت بردم،دیدو بازدید به خوبي هرچه تمامتر برپاشد.جاي تمام همکاراني که به

هر دليل نتوانستند حضور یابند بسيار خالي بود.براي صرف شام سرميزي حضور داشتم که از همکاران دیگر رشته هاي تخصصي بودند.یکي از این مهمانان از رشته زنان و زایمان بودند و اظهار داشتند تنها انجمني که از این جلسات به پا مي کنند

شمایيد ودر انجمن ما خبري از این جلسات نيست.ایشان به انجمن ما بابت این همبستگي تبریک گفتند.

بسيار خوشحال شدم اگر توانستيم کاري انجام دهيم،اگرچه گاه مورد بي مهري قرار مي گيریم هم از ان جهت که تعرفه هاي جدید اعالم نمي شود وهم از ان جهت که علي رغم انکه وزارتخانه چند سال قبل اعالم کرد که باید ده درصد تختهاي بيمارستانهاي دولتي یا خصوصي که نيست.حاالهم بدهکار هيچکس گوش انکه حال گيرد تعلق روانپزشکي بيماران به بخش روانپزشکي خورشيد که چشم وچراغ مراکز روانپزشکي است بابت تعميرات تعطيل مي شود یا انکه شنيده مي شود بخشهاي روان یک بيمارستان از سایر بخشها جدا مي شود.این بي مهري ها هميشه هست اما انچه انرا خنثي مي کند همدلي و همبستگي ما روانپزشکان است.

علي رغم اینکه آقاي دكتر واعظي بابزرگواري وفروتني همیشگي شان از بنده خواستند مقدمه من كالم اول و مطلب ایشان تحت عنوان كالم دوم چاپ شود،باید عرض كنم »كالم اول«همیشه متعلق به اساتید من و پیشکسوتان مي باشد،پس با اجازه آقاي دكتر واعظي عزیز براي اولین و اخرین بار از دستور ایشان سرپیچي مي كنم.دکتر الميرا الیق

دكتر مرتضي واعظي، روانپزشك،

رئيس انجمن روانپزشکان شاخه اصفهان

كالم اول

كالم دومکار من با اندکي اضطراب و چاشني دودلي اغاز شد.ترس از انکه قرار است پرچم دار بيرقي باشم

که بي شک تا کنون به بهترین نحو به اهتزاز درامده.

حاال من و خامي وبي تجربگي قراراست دنباله دهنده ميراث بزرگ خانداني باشيم که جایگاهش عزیز

است و بس عظيم.

اگر نبود همياري اساتيدبزرگواري چون خانم دکتر مينو هاشمي،آقاي دکترعلي عباسعلي زاده، خانم دکتر صفا مقصودلو، دکتر مسعود ازهر، دوست عزیزم خانم دکتر شيرزادی و بزرگان دیگر من کماکان با همان اضطراب ها و ترسها در حال دست و پنجه نرم کردن بودم.اکنون اميد من به شما اساتيد،همکاران و همياران است که اشکاالت و خطاها را به دیده خطاپوشتان بنگریدومرا یاري دهيدکه بدون همت

وهمکاري شما عزیزان راه به جایي نخواهم برد.

چشم من و خبرنامه انجمن به مطالب پربار، مقاالت، خاطرات، دلنوشته ها و گالیه هاي شماست.

بي شک پایایي مجله منوط به قدم هاي شما عزیزان خواهد بود،

پس قدومتان گلباران

دكتر الميرا اليق،روانپزشك،مسؤول خبرنامه

2 انجمن روانپزشکان استـــان اصفــهان

انتخابات هيات مدیره انجمن علمي روانپزشکان اصفهان در تاریخ 94/11/29 در محل سالن مهتاب هتل اسمان اصفهان وبا حضور و نظارت هيات رئيسه آقایان:دکتر اسداللهي،دکتر احمدزاده ودکتر خيرابادي از انجمن روانپزشکان اصفهان و آقاي دکتر مجيد صادقي به عنوان نماینده انجمن روانپزشکان ایران و نيزآقاي دکتر کامران منتظري نماینده سازمان نظام پزشکي اصفهان برگزار شد.به دنبال رأي گيري افراد ذیل به عنوان اعضا اصلي هيات مدیره

انتخاب شدند:دکتر صفا مقصودلو

دکتر مرتضي واعظيدکتر حميدمحمدبيگي

دکتر الميراالیقدکتر مرتضي امامي پاریا

آقاي دکتر محمدرضا شعربافچي به عنوان عضو علي البدلوهمچنين دکتر مسعود ازهر به عنوان بازرس و دکتر ارش ناهيد

به عنوان بازرس علي البدل معرفي شدند.انجمن مدیره هيات داخلي انتخابات 94/12/6 تاریخ در روانپزشکان شاخه اصفهان صورت گرفت که منتخبين هيات مدیره جدید اولين جلسه را در محل بيمارستان خورشيد،گروه

روانپزشکي، برگزار کردند.دراین جلسه براساس توافق بين اعضا مسوؤليت هيات مدیره به

این صورت تقسيم شد: دکتر مرتضي واعظي رئيس

دکتر صفا مقصودلو نایب رئيس دکتر حميد محمدبيگي خزانه دار

دکترمرتضي امامي پارسا دبير دکتر الميرا الیق مسؤول خبرنامه

دکتر محمدرضا شعربافچي عضو علي البدل و مسؤول برنامه هاي باز اموزي.

اميد است با تالش و همت اعضا هيات مدیره و کمک هاي فکري وعلمي اعضا انجمن روانپزشکان اصفهان،فعالتر از گذشته ظاهر

شویم.

دكتر صفا مقصودلو، روانپزشك،

نايب رئيس انجمن روانپزشکان اصفهان

اخبـــارانجمن روانپزشكان

شاخه اصفهان

اعضا انجمن روانپزشکان اصفهان وخانواده هاي محترمشان در اردیبهشت زیباي اصفهان بار دیگر دور هم جمع شدندتا شروع سال جدید را جشن بگيرند.

مراسم دیدوبازدید نوروزي در 95/2/9 در رستوران »جم نشين«اصفهان وبا حمایت شرکت دارویي سبحان برگزار گردیدو از حدود دویست وبيست نفر از روانپزشکان بهمراه خانواده بااجراي موسيقي زنده وصرف عصرانه و شام

پذیرایي شد.در این مراسم از اعضاي هيات مدیره قبلي که در دوره جدید در خدمتشان نيستيم تشکر وقدرداني شد.به این منظور هدایایي از جانب شرکت داروسازي سبحان تقدیم حضور سرکارخانم دکتر ازاده ملکيان،خانم دکترفرزانه رجایي،جناب آقاي

دکترعلي عباسعلي زاده وجناب آقاي دکتر غالمرضا باراني گردید.همچنين هيات مدیره جدید به پاس قدرداني از زحمات بي وقفه آقاي علي عباسعلي زاده در تنظيم خبرنامه شاخه اصفهان ونيز از جناب آقاي غالمرضا باراني به سبب خدمات شایاني که در چندین دوره هيات مدیره انجمن داشتند با

اهدا هدایایي قدرداني نمودند.در این مراسم مسابقه اي از جانب شرکت دارویي سبحان مطرح وبه چهار نفراز

برندگان جوایزي اهدا شد.

گزارش مراسم ديد و بازديد نوروزی

انجمن روانپزشكان اصفهاندكترصفا مقصودلو،روانپزشك، نايب رئيس انجمن روانپزشکان اصفهان

انجمن روانپزشکان 3استـــان اصفــهان

در پایان عيدي شرکت دارویي به کليه روانپزشکان شرکت کننده در مراسم را داشتيم.

برگزاري شبي شاد و به یاد ماندني با برنامه هاي متنوع همراه هدایاي انجمن روانپزشکان شاخه

اصفهان به روانپزشکان عزیز.باشد که خانواده روانپزشکان استان اصفهان را روز

به روز شادتر و صميمي تر در کنار هم ببينيم.


مقدمهروان پزشکی، به عنوان شاخه ای از رشته پزشکی، با بهره گيری از علوم مرتبط با عوامل زیستی، روانی و اجتماعی، می تواند به بهترین نحو، هنر »تسکين آالم انسان های رنجور از اختالل رفتاری و روانی« را به

منصه ظهور برساند.با توجه به ماهيت و کارکرد این رشته در تعامل با افکار و عواطف آدمی، تأثير عملکرد روان پزشکان، نه تنها بر جنبه های اثرپذیری درمانی بيماران، بلکه بر الگوگيری از ابعاد رفتاری و شخصيتی آنان نيز مطرح است. بنابراین، ضروری است که جامعه روان پزشکان، به عنوان یکی از جلوه های متعالی حرفه ی پزشکی، نه تنها خود را مزین به اخالق پزشکی، که آراسته و ملبس به اخالق ویژه ی حرفه ی روان پزشکی]1[ کند و در عين حال، در موارد معدود تخطی از مرزهای حرفه ای، آنان را با ميثاق های

شغلی خود آشناتر، و جایگاه و اهميت حرفه را به آنان یادآوری نماید.نهال روان پزشکی نوین در ایران، به همت رادمردانی نيک اندیش و نيک رفتار از سال 1318، غرس شده و با تالش پيش کسوتانی دانا، انسان دوست و متخلق به اخالق پزشکی و انسانی تا این زمان سرافرازانه به راه خود ادامه می دهد. شایسته است که روان پزشکان معاصر نيز در تداوم این راه، عالوه بر روزآمد نگاه داشتن آموزش های تخصصی و مهارتی خود، به تمام ميثاق های بين المللی اخالق

حرفه ای پای بند و وفادار باشند.در ضمن، با توجه به ویژگی های خاص فرهنگی، قومی و دینی ایرانيان، و حفاظت از سوابق زرین و دیرین تاریخ پزشکی ایران زمين، ضروری است که جامعه روان پزشکی ایران منشور اخالق حرفه ای خود را، که محصـــول تالش هفت ساله کميته اخالق انجمن علمی روان پزشکان ایران بوده و با استفاده از رهنمودهای صاحب نظران این حرفه و دیگر حرفه های مرتبط، به ویژه سند کميته ی دایمی اخالق انجمن جهانی روان پزشکی، تدوین و تنظيم شده است، پذیرفته و از آن حمایت کرده، و با رعایت کامل مفاد آن، از هویت جمعی این رشته و نيز متخصصان آن، در راستای ارتقای سالمت روان جامعه پاسداری کنند.

اصول منشوراصول]2[و قواعد]3[ زیر به مثابه منشور اخالق حرفه ای در روان پزشکی ایران و برای روان پزشکان این سرزمين اعالم می شوند. اميد است روان پزشکان، و نيز انجمن علمی روان پزشکان ایران، با آگاهی و عمل به این اصول، مسؤوليت خود را نه تنها در برابر بيماران]4[/مراجعان]5[، بلکه در برابر خانواده ها، جامعه، همکاران، سایر متخصصان این حرفه، دیگر متخصصان پزشکی، حرفه ی روان پزشکی و نيز در قبال خویش، در راستای پيش گيری،

تشخيص و درمان اختالالت روان پزشکی و آسيب های مربوط، ایفا کنند.در این منشور، ضمن مرور و بررسی بيانيه های هاوایی )1977( و مادرید )1996، تجدیدنظر شده در 2005( و نيز استفاده از موازین اخالقی پيش نهادی کميته ی دایمی اخالق در انجمن جهانی روان پزشکی )منتشر شده در سال 2011( روی هم رفته مجموعه ای به دست آمد که اینک در قالب اصول و قواعدی در پنج حيطه ی شغلی، شامل )1( کارروان پزشکی، )2( آموزش، )3( پژوهش، )4(

سالمت عمومی، و )5( فعاليت سازمانی، عرضه می شود.اصول مذکور شامل خيررسانی]6[، احترام به استقالل]7[، پرهيز از زیان بخشی]8[، در به کارگيری تخصص روان پزشکی بهبود سازی حرفه]9[، برای تالش خدمت به جامعه]10[ بوده و قواعد مورد نظر هم شامل رازداری]11[، رضایت

آگاهانه]12[، وفاداری]13[، و برابری]14[ است.بدیهی و قابل پيش بينی است که متناسب با ارتقای دانش در حوزه های سالمت روان، اختالالت روان پزشکی، و کيفيت مراقبت روان پزشکی، موازین این منشور

قابل تجدیدنظر خواهند بود.

این اصول و قواعد مربوط عبارت اند از:1ـ روان پزشکان، برای تأمين، حفظ و ارتقای سالمت روان، اساس »اخالقی«

قایل بوده و آن را ذاتی »سالمت« و نوعی فعاليت اخالقی تلقی می کنند.2ـ روان پزشکان پای بندی اخالق حرفه ای را در زندگی حرفه ای خود مهم می دانند

منشور اخالق حرفه ای روان پزشكی در ايران ويراست اول ،1394

برگرفته از سایت انجمن روانپزشكان ایران

این مجموعه كه پس از جلسات مکرر بحث و بررسی، در نهایت در تاریخ 15 مرداد 1394 به تأیید هیأت مدیره ی انجمن علمی روانپزشکان ایران رسیده است، كاری است از كمیته ی اخالق و قانون انجمن كه با مشاركت استاد فقید مرحوم دكتر هاراطون داویدیان، دكتر یداهلل فرهادی، دكتر احمد علی نورباال، دكتر سید احمد واعظی، دكتر رحیم آصفی، دكتر عباس توالیی، دكتر مهدی نصر اصفهانی، دكتر مهدی صابری، دكتر سید حمید نقوی، دكتر سید احمد جلیلی، دكتر حمید یوسفی، دكتر علیرضا ظهیرالدین و دكتر سید محمود طباطبایی، در طی حدود 35

جلسه در مدت بیش از هفت سال تدوین شده است.


و با پذیرش فلسفه ی عملی اخالق و احترام به قوانين موجود در چارچوب آن عمل کرده و موجب افزایش اعتماد عمومی به این حرفه و شاغالن آن می شوند.3ـ متخصصان روان پزشکی در ارتباط خود با بيماران، از سویی الزامات و حقوق جامعه را، و از سوی دیگر مصالح بيماران و خانواده ی آنان را، به ویژه در زمينه ی

احترام به استقالل، رازداری و رضایت آگاهانه، رعایت می کنند.1ـ3ـ روان پزشک، بر پایه اصل »احترام به استقالل« و قاعده »وفاداری«ـ وفای به عهد و تعهد به حقيقتـ و نيز اصول »خيررسانی« و »پرهيز از زیان بخشی« خود

را ملزم به رعایت رازداری می داند.2ـ3ـ روان پزشک معتقد است که باید اظهارات بيمار/ مراجع را صرفا در پرونده ی

خصوصی، و در اتاق معاینه و مشاوره حفظ کند.3ـ3ـ روان پزشک می داند که حق بيمار/مراجع در زمينه رازداری پزشکی تا پس از مرگ او نيز تسری دارد؛ و روان پزشک پس از مرگ بيمار/مراجع نيز نمی تواند

اسرار او را فاش کند.4ـ3ـ روان پزشک، اصل »احترام به استقالل« را به معنای احترام گذاشتن به خواسته های بيماران/مراجعان واجد صالحيت]15[ می داند. شرایط وجود این صالحيت شامل »نبودن فشارها و محدویت های خارجی بر بيمار/مراجع، در کنار وجود توانایی های ذهنی حياتیـ مثل اراده، توان درک الزم، توان تصميم گيری

داوطلبانـه« است.5ـ3ـ روان پزشک شرایط نقض رازداری را تنها محدود به درخواست خود بيمار/مراجع، یا درخواست مقامات قضاییـ و نه وکال و امثال آنانـ می داند و در مواردی آن را مجاز می شمرد که بنا به اظهارات بيمار/مراجع، خطر آسيب شدید

روانی یا جسمی، خود او و یا فرد دیگر را تهدید کند.6ـ3ـ در مواردی که در رسانه های عمومی مطالبی درباره ی فردی انتشار یافته و از روان پزشکان می خواهند که در مورد او اظهارنظر کنند، روان پزشک می تواند در این اظهار نظر دیدگاه کلی خود را بيان کند، و در چنين مواردی اظهار نظر تخصصی درباره ی فردی خاص را اخالقی نمی داند، مگر آن که )1( شخصا فرد مورد نظر را مورد مصاحبه و معاینه قرار داده باشد و )2( خود فرد اجازه ی اطالع رسانی درباره ی آن را به روان پزشک داده باشد. روان پزشک فراهم آوردن این دو شرط را در جهت رعایت دو اصل اخالقی »احترام به استقالل« و »رضایت

آگاهانه« می داند.4ـ روان پزشکانی که در حوزه ی آموزش و پژوهش فعاليت می کنند، با تسلط بر موازین علمی و پای بندی به موازین اخالقی و فرهنگی، حقوق آزمودنی ها را در عرصه ی پژوهش و حقوق بيماران را در عرصه آموزش رعایت کرده و با این نگرش خود، اعتماد فراگيران]16[ و افراد تحت نظارت]17[ را به حرفه ی

روان پزشکی جلب می کنند.1ـ4ـ متخصصان روان پزشکی کسب رضایت آگاهانه را نه تنها مانع پيش رفت پژوهش، درمان یا مشاوره ندانسته، بلکه موجب تقویت آن می دانند. آنان، عناصر مهم رضایت آگاهانه را شامل صالحيت، آگاهی و رضایت فرد می دانند. به عبارت دیگـر، ضروری است که آزمودنی/بيمار/مراجع، به شرط دارا بودن صالحيت )مشروح دربند 4-3( و پس از دریافت اطالعات مربوط به پژوهش/درمان/

مشاوره، برای شرکت در آن تصميم گيری کند.2ـ4ـ روان پزشکان در انتشار نتایج پژوهش هاـ در قالب مقاله، کتاب، راه نماهای بالينی، و سخنرانی ـ بر هر دو نوع نتایج مثبت و منفی آنها و نيز بر ارزش احتمالی یافته ها و محدودیت های نتيجه گيری حاصل از داده ها تأکيد می کنند و حمایت های مالی، اعم از دولتی، خصوصی و شرکت های دارویی را به وضوح

نام می برند.

5ـ روان پزشکان، با درک اهميت رعایت موازین علمی و اخالق حرفه ای، بدون توجه به سليقه ها و منافع شخصی، تصميم گيری های بالينی و مهارت های خود

را ارتقا می بخشند.1ـ5ـ روان پزشکان برای استمرار توانمندی]18[ بالينی خود، ضمن تالش پی گير برای روزآمد نگاهداشتن]19[ دانش خود، معتقدند که کسب مهارت تخصصی، تنها متکی بـر درک برنامه های درمانی نيست، بلکه به کاربست موفقيت آميز آن

برنامه ها نيز وابسته است.6ـ روان پزشکان، در تأمين سالمت بيماران شان، حداکثر مصالح و منافع آنان را

مقدم بر برآوردن نيازهای شخصی خود می دانند.1ـ6ـ روان پزشک، در صورتی درمان اجباری را برای یک فرد توصيه می کند که او را خود، شخصا، معاینه کرده و بيماری وی را واجد مالک های بستری و درمان

اجباری تشخيص داده باشد.7ـ روان پزشکان توجه و عمل به موارد زیر را سرلوحه ی فعاليت حرفه ای خویش

قرار می دهند:1ـ7ـ روزآمد کردن دانش تخصصی خود.

2ـ7ـ برقراری تعامل مبتنی بر اخالق حرفه ای با همکاران.3ـ7ـ درخواست مشاوره با همکاران و سایر متخصصان، در موارد ضرورت.

1ـ3ـ7ـ متخصصان روان پزشکی، با اذعان به محدودیت های فردی خویش، در مواردی که مهارت های خود را برای پاسخ گویی به همه نيازهای تخصصی بيماران، ناکافی ببينند، با همکار یا همکاران باصالحيت خود مشاوره کرده یا، در

صورت لزوم، بيمار را به او ارجاع می دهند.4ـ7ـ انجام رواندرمانی با رعایت موازین اخالق حرفه ای.

1ـ4ـ7ـ روان پزشک به دقت مراقب است تا از اطالعاتی که بيمار در طی درمان در اختيار او قرار داده است، جز برای دست یابی به مقاصد درمانی و در جهت مصالح بيمار، استفاده نکند؛ و از موقعيت اقتدار منحصربه فردی]20[ که شرایط درمان، و به ویژه روان درمانی، در اختيار او قرار داده است، برای تأثير گذاشتن بر بيمار، به

هر شکلی که مستقيما در جهت اهداف درمان نباشد، استفاده نکند.5ـ7ـ پرهيز از برقراری ارتباط غيردرمانی، از جمله ارتباط تجاری، با بيمار و

بستگان بيمار، و ارتباط درمانی با بستگان و دوستان خود.1ـ5ـ7ـ روان پزشک می داند که برقراری ارتباط غيردرمانی، از جمله ارتباط تجاری، با بيماران و بستگان نزدیک و کليدی آنان، و نيز در برخی موارد برقراری ارتباط درمانی با خویشاوندان و دوستان خود، باعث خلل در واقع بينی و قضاوت بالينی او شده، و می تواند به ارزیابی، تشخيص بيمار، و پيش رفت درمان آسيب زده و منجر به تضعيف پيوند یا اتحاد درمانی]21[ بيمارـ متخصص، و در نهایت

آسيب رساندن به فرایند درمان شود.2ـ5ـ7ـ برای نمونه، این موارد را مثال هایی از این نوع پيوندهای بحث انگيز و احيانا غيرمجاز می داند: پذیرش دوستان به عنوان بيمار/مراجع، دعوت بيمار/

مراجع به ميهمانی، فروش کاال به ویژه دارو به بيمار/مراجع.3ـ5ـ7ـ عالوه بر اینها، در بعضی موارد که ممکن است به رابطه درمانی یا قضاوت

بالينی آسيب بزند، بهتر است روان پزشک به درمان دانشجوی خود نيز نپردازد.6ـ7ـ خودداری از شراکت در هر نوع عمليات تقسيم دست مزد]22[

1ـ6ـ7ـ متخصصان روان پزشکی توافقی را که مطابق آن به ازای دریافت درصدی از حق الزحمه ی سایر پزشکان یا افراد غيرپزشکـ مانند اعضای تيم های بهداشت روانـ به آنان بيمار ارجاع بدهند یا وساطت کنند، غيرقابل قبول می شناسند، و این

عمليات را تقسيم دستمزد و آن را مغایر با قانون و اخالق می دانند.7ـ7ـ پرهيز از اخذ وجوه نامتناسب با خدمات درمانی ارایه شده به بيمار.


روان پزشكان، برای تأمین، حفظ و ارتقای سالمت روان، اساس »اخالقی« قایل بوده و آن را ذاتی »سالمت« و نوعی فعالیت اخالقی تلقی می کنند.

8ـ7ـ پرهيز از تحميل هزینه های غيرضروری به بيمار.9ـ7ـ پرهيز از تجویز و ترویج دارو و تجهيزات غيرموجه تحت تأثير تبليغ یا

تطميع شرکت های دارویی و تجهيزاتی.10-7- پرهيز از برقراری هرگونه ارتباط جنسی با بيمار و بستگان کليدی او.

اصول اخالقی در سالمت روان جامعهروان پزشـکان در جهـت ارتقـای سـالمت روان عمـوم مردم کوشـا بـوده و بـرای این منظور، با بهره گيری از اصول و قواعد خيررسـانی، برابـری، و به کارگيـری تخصص روان پزشـکی در خدمت به جامعه،

خدمات خـود را ارایـه می کنند.1ـ روان پزشـکان از آموزش هـای عمومـی کـه بـا هدف ارتقای سـالمت روان و پيش گيـری از اختـالالت روان پزشـکی انجـام می شـود، حمایت کـرده و در

آن هـا مشـارکت می کنند.2ـ از آن جـا کـه عالیـم و نشـانه های اختـالالت روان پزشـکی غالبا در سـنين

اوليـه ی زندگی ظاهر شـده، و نيازمند شناسـایی و مداخله ی زودهنـگام هسـتند، روان پزشـکان آگاه سـازی عمـوم مردم دربـاره ی تظاهـرات اختـالالت روانـی را ترغيـب می کنند.

3ـ روان پزشکان توجه ویژه ای به اهميت پيش گيری از پيدایش اختالالت روان پزشکی در کودکان معطوف داشته و از خطر و خانگی، تنش های با کودکان اختالالت رابطه ی جدی عوامل اجتماعی، مانند بی عدالتی ها و تبعيض های اجتماعی،

تعارض های زندگی شهری و شرایط جنگی، آگاه هستند.4ـ بـا علـم بـه اینکـه تعداد زیـادی از مبتالیان بـه اختالالت روان پزشـکی نياز جـدی بـه خدمـات بازتوانـی دارنـد و از آن بهره مند می شـوند، روان پزشـکان

ارایـه ی ایـن نـوع خدمات و سـهولت دسترسـی به آنهـا را ترویـج می کنند.5ـ روان پزشـکان بـا انـگ اختـالالت روان پزشـکی مبـارزه کرده و با اسـتفاده از فرصت هـای به دسـت آمـده در گردهم آیی هـای سـالمت عمومـی، بـرای اصالح باورهای نادرسـت شـایع درباره ی اختالالت روان پزشـکیـ مانند این کـه تمام این بيماران انسـان هایی خشـن هسـتند یـا آن که این بيمـاران قدرت اراده ندارنـدـ و نيـز دربـاره ی رشـته و درمان های روان پزشـکیـ مانند این که درمان هـای روان پزشـکی بی تأثيرنـد یا مصـرف داروهای روان پزشـکی باعث

اعتيـاد بيمـاران بـه آن ها می شـودـ تـالش می کنند.6ـ روان پزشـکان از مشـارکت در فعاليت های دولتی، اجتماعی یا شـخصی که بـا هـدف اعمـال تبعيـض عليـه گروه های قومـی، نـژادی، دینی، جنسـيتی، یا

سـایر گروه هـا برپا می شـوند، پرهيـز می کنند.7ـ روان پزشـکان، در صـورت مداخلـه ی افـراد فاقـد صالحيـت در امـور روان پزشـکی، احسـاس مسـؤوليت کـرده، و بـا هـدف روشـنگری از راه های

مناسـب جامعـه و مسـؤوالن را آگاه می کننـد.

اصول اخالقی برای انجمن علمی روان پزشكان ایرانانجمن علمی روان پزشکان ایران به اصول خيررسانی، احترام به بيماران، برابری، پرهيز از زیان بخشی، تالش برای بهبودسازی حرفه ی روان پزشکی، و به کارگيری تخصص روان پزشکی در خدمت به جامعه متعهد است. انجمن، عمل به این اصول را برای اعضای خود تسهيل، و این اصول

را به عنوان اساس راهبرد ملی و بين المللی خود ترویج می کند.1ـ خيررسانی: انجمن به منظور ارتقای توانایی های روان پزشکان در ارایه ی مراقبت

شایسته و دلسوزانه به بيمارانشان، به فعاليت های آموزشی گوناگون اقدام می کند.1ـ1ـ انجمن، برای ایفای این نقش، در تهيه ی کوریکولوم و سرفصل دروس روان پزشکی مشارکت می کند و ارتباط خود را با مراکز آموزشی، هيأت های

ممتحنه ی گواهی نامه و دانش نامه ی تخصصی حفظ می کند.2ـ1ـانجمن، برای اطمينان از کيفيت خدمات روان پزشکی ارایه شده توسط اعضای خود، اطالعات روزآمد در مورد پيش رفت های علمی و نوآوری در زمينه ی ارزش یابی را به اعضا منتقل می کند و به راه اندازی تشکيالت بازآموزی، انتشار مجله ها و خبرنامه هایی که منعکس کننده ی اطالعات بالينی و علمی موجود است می پردازد، و اعضا را به شرکت در پژوهش و توليد دانش نوین ترغيب

می کند.3ـ1ـ انجمن به نقش مهم اعضای خود در آموزش در زمينه ی اختالالت روان پزشکی و مداخالت درمانی آگاه است؛ و به این منظور تهيه ی موادآموزشی

الزم راتدارک می بيند؛ و ارزش یابی برنامه های آموزشی را ترغيب می کند.2ـ احترام به استقالل، شأن و برابری بيماران. انجمن اعضای خود را تشویق می کند

تا در نگرش و در عمل به استقالل بيماران احترام بگذارند و شأن آنان را حفظ کنند و در پيش برد فعاليت های دیگری که این هدف را تسهيل می کنند، بکوشند.

1ـ2ـ انجمن از ابتکارات ملی و بين المللی در حفظ حقوق مبتالیان به اختالالت روانی حمایت می کند؛ و دیدگاه تخصصی به بيمار و نه مبنی بر بيماری را در روان پزشکی و کل پزشکی ترغيب می کند؛ و برابری در دسترسی به خدمات سالمت روان را برای افراد گوناگون، در گروه های مختلف سنی، جنسيتی، نژادی،

قومی، دینی و اجتماعی ـ اقتصادی، تشویق می کند.2ـ2ـ انجمن علمی روان پزشکان ایران با انجمن های متشکل از بيماران و مراقبان و دیگر گروه های اجتماعی حمایتگر همکاری می کند و به جلب حمایت دولت و سازمان های حمایت کننده ی مالی برای افزایش بودجه ی خدمات، آموزش در

سطح جامعه، و فعاليت های انگزدایی می پردازد.3ـ2ـ انجمن، با حمایت از ایجاد گروه های خودیاری و شرکت دادن بيماران و مراقبان در برنامه ریزی خدمات، توانمندسازی بيماران و مراقبان را ارتقا می دهد، و در صورت وجود شرایط مناسب، استخدام بيماران در مراکز ارایه ی خدمات سالمت روان در باشگاه های روانی ـاجتماعی و حضور بيماران در هيأت های مدیره آن ها را تشویق می کند. انجمن از نهادها و سازمان های حمایت از بيماران

و مراقبان، و برنامه های انگ زدایی حمایت می کند.3ـ پرهيز از زیان بخشی. انجمن، برای افزایش آگاهی اعضای خود درباره ی شرایطی که می تواند موجب تحميل آسيب و زیان به بيمار شود، خط مشی هایی

را برای یاری به روان پزشکان تهيه و ترویج می کند و به اجرا می گذارد.بيماران، به ابراز وفاداری خود و روان پزشکان نسبت برای انجمن، 1ـ3ـ آزمودنی های پژوهش و فراگيران آموزشی، و نيز برای پرهيز از احتمال تأثير امتيازهای مالی و دیگر امتيازها بر انجام این وظایف، راهبردها و شيوه نامه هایی در مورد چگونگی ارتباط با منابع تأمين بودجه، از قبيل صنایع دارویی و دیگر

صنایع، تهيه می کند.


2ـ3ـ انجمن وظيفه ی خود می داند که سياست ها و قوانين عمومی را، از نظر اثرات زیان بار احتمالی بر سالمت روان، مراقبت روان پزشکی، خدمات اجتماعی یا حمایت جامعه، پایش کند. انجمن، برای تضمين آن که این خدمات از

استانداردهای قابل قبول پایين تر نرود، حمایت یابی و سایر اقدام های مناسب را انجام می دهد.4ـ تالش برای بهبودسازی حرفه. انجمن به اهميت مسؤوليت خود در ترویج، انسجام و پيش رفت مستمر روان پزشکی

واقف است.1ـ4ـ انجمن برای روان پزشکان این حق را قایل است که بتوانند در باالترین سطح کيفی در رشته ی خود فعاليت کنند. انجمن دست یابی به این شرایط را تشویق می کند. به این منظور، انجمن برای ایجاد شرایط الزم برای ارایه ی خدمات

روانپزشکی و توانمندکردن روان پزشکان در تأمين انتظارات به حق جامعه تالش می کند.2ـ4ـ انجمن با آگاهی از پيشينه ی سوءاستفاده از روان پزشکی و روان پزشکان با اهداف اجتماعی و اقتصادی، سعی در شناسایی و رفع آنها خواهد داشت. از جمله ی این موارد، اعمال فشار برای درمان های نامناسب و ارایه ی گزارش های نادرستی است که به منافع بيمارآسيب می زند. انجمن برای پيش گيری از این موارد می تواند از همه امکانات خود، از

جمله ارتباط با انجمن جهانی روانپزشکی، استفاده کند.3ـ4ـ انجمن به این واقعيت حساس است که روان پزشکان نيز، مانند بيمارانشان، در معرض انگ خوردن قرار دارند؛ و هم چنين ممکن است قربانی اقدامات تبعيض آميز شوند. انجمن از حق روان پزشکان برای اشتغال در حرفه ی خود و

دفاع از نيازهای پزشکی و حقوق اجتماعی بيماران حمایت می کند.4ـ4ـ انجمن، برای ارتقا و ترویج رفتار مبتنی بر اصول اخالق حرفه ای در ميان اعضای خود، مبادرت به تشکيل کميته ی اخالق می کند. این کميته موازین اخالق حرفه ای ملی را بر مبنای اصول این سند تهيه کرده و در مورد فعاليت هایی که از نظر اخالق حرفه ای نادرست هستند به اعضای خود رهنمود می دهد. این کميته، هم چنين، آیين نامه های الزم را برای تحقيق در مورد شکایاتی که عليه اعضای انجمن به خاطر رفتار خارج از اصول اخالق حرفه ای مطرح می شودـ مانند فعاليت در حوزه هایی که صالحيت آن را ندارندـ تدوین می کند. برای اطمينان از رعایت مقررات و ره نمودهای ملی،

این کميته فعاليت های خود را با کميته های اخالق سایر انجمن های پزشکی کشور هماهنگ می کند.5ـ4ـ انجمن، از اعضای خود که از طرف هر نهادی برای اقدام به فعاليت مغایر با اصول اخالق حرفه ای تحت فشار قرار

گيرند، حمایت قانونی و اخالقی می کند.6ـ4ـ انجمن حاکميت سازمانی خود را طبق اصول مردم ساالری بنا می کند و از حضور اعضای خود با نظرات متفاوت حمایت و بيان دیدگاه های مختلف را تشویق می کند. انجمن برای رسيدن به این هدف راه کارهایی را جهت ایجاد تشکل های اداره کننده انجمنـ هيأت مدیره، کميته های علمی، و شاخه های استانیـ اتخاذ می کند تا اعضای آنها، که معرف دیدگاه های مختلف هستند، از طریق انتخابات منظم و برای دوره های ثابت برگزیده شوند. شيوه های انتخابات

مردم ساالرانه و شفاف است.5ـ به کارگيری تخصص روان پزشکی در خدمت به جامعه. انجمن یکی از عمده ترین مسؤوليت های خود را کاربرد

دانش و مهارت های تخصصی روانپزشکی در ارتقای سالمت جامعه می داند.1ـ5ـ انجمن آگاهی علمی و دیدگاه های حرفه ای مهم را برای عموم می گستراند و تفسير می کند.

2ـ5ـ انجمن با قاطعيت پيگير همکاری با تشکل ها و شرکت در همایشهای ملی و بين المللی در مورد حقوق بيماران، تسهيالت سالمت روان، بودجه و خدمات مشابه، و دسترسی به انواع درمان های دارویی و غيردارویی الزم است و

هدف از این اقدام را حمایت از حقوق بيماران و ارتقای کيفيت زندگی آنان می داند.3ـ5ـ انجمن توسعه ی پژوهش هایی را که در مورد علل و پی آمدهای مشکالت اجتماعی مؤثر بر سالمت روان، مانند فقر، آسيب )تروما(، بالیای طبيعی، انجام می شوند تشویق می کند. انجمن از کاربرد یافته های تحقيقات مربوط به مداخالت پيشگيرانه، مانند برنامه های آموزشی درباره پيشگيری از پی آمدهای روانی نامطلوب در قربانيان اینگونه

حوادث، حمایت می کند.4ـ5ـ با توجه به تأثير پدیده های نامطلوب اجتماعی، از جمله فقر، خشونت، بی کاری، شکاف طبقاتی و مانند آن، در ایجاد، تداوم یا تشدید اختالالت روان پزشکی، انجمن برنامه های ویژه ای در مورد ابعاد روانی ناشی از این پدیده ها را تدارک می بيند یا تسهيل می کند؛ و در مورد تأثير این عوامل، با کارگزاران دولتی و غيردولتی در جهت پيش گيری و تسکين پی آمدهای چنين حوادثی همکاری می کند. انجمن از توانایی های علمی روان پزشکی، علوم اعصاب و علوم

رفتاری برای برخورد با مشکالت ناشی از این عوامل استفاده می کند.5ـ5ـ انجمن از مشارکت اعضای خود در فعاليت های گروهی با سایر افرادی که در راه بهبود مجموعه جامعه بشری

فعالند،حمایت می کند.6ـ5ـ انجمن در مورد دخالت افراد بدون صالحيت در امور درمانی اقدام قانونی به عمل می آورد و به جامعه اطالع رسانی می کند.

منابعویژگی های رازی، زکریای ابن محمد شخصيتی پزشک، الحاوی، جلد بيست و سوم.داویدیـان، ه. تاریـخ روان پزشـکی ایـران،

ایـران. فرهنگسـتان انتشـارات ،)1387(فرهادی،ی. اخالق حرفه ای در بهداشت روان،

)1386(، انتشارات مؤسسه ی اطالعات.Block، S.، Chodoff، P. & Green، S.A. (Eds.). Psychiatric Eth-ics، 3rd (1999). Psychiatrist’s problems، New York، Oxford University Press.World Psychiatric Asso-ciation (WPA). (June 17، 2011). Proposed Code of Ethics for Psychiatry، with incorporating revisions by the WPA Executive Committee، Switzerland.Sadock، B. J. & Sadock، A. S.، Synopsis of Psychiatry، 10th (2007). Ethics in Psychiatry، Lip-pincott Williams & Wilkins.Welfel، E. R. Ethics in Coun-seling and Psychotherapy، 2nd. Ed. (2002). Brooks/Cole – Thom-son Learning.eth�( »1[موضوع این متن »اخالق حرفه ای[ics( در روان پزشکی است. در برخی موارد برای رعایت اختصار یا با توجه به بافت جمله جای به »اخالق« کلمه ی از است ممکن

»اخالق حرفه ای« استفاده شده باشد.[۲] principles[۳]rules[۴]patients[۵]clients[۶] beneficence[۷] respect for autonomy[۸] nonmaleficence[۹]seeking betterment of the pro-fession[۱۰] applying psychiatric exper-tise to the service of society[۱۱] confidentiality[۱۲]informed consent[۱۳]fidelity[۱۴] equity[۱۵]competent[۱۶]trainees[۱۷] supervisees[۱۸]competence[۱۹]updating[۲۰]unique position of power[۲۱]alliance[۲۲]fee splitting


خانم دكتر عزیز سالم

صبح روز پانزده ابان ماه از خواب بيدارشدم،خورشيد از هميشه روشن تر بود،هوا پاک بود،نفسهایم عميق بودند اتاقم شفاف.انقدر شفاف که حس مي کردم من در ميان این همه شفافيت حل مي شوم.پنجره را باز کردم،درختها در باد مي رقصيدند،انگار مهماني

رنگ و نور بود.انقدر شاد بودم که احساس مي کردم تمام موسيقي هاي دنيا در من تکرار مي شوند.من صداي ابشاررا درگوشم داشتم و طعم

توت فرنگي در دهانم.دنيا تکه اي از بهشت بود ومن پري زیبایي بودم پراز شوق زندگي.هيچ وقت اینقدر شاد نبودم.چقدر حرفها براي گفتن داشتم،گویي

تمام مغز من پربود ازنگفته هاي بيست و چهارسال زندگي و تمام نمي شد این ناگفته هاي من.دلم مي خواست این شادي را با تمام ادم ها قسمت کنم.اتاق برایم کوچک بود،حتي خانه،حتي کوچه.دلم مي خواست تمام دنيارا

بگردم.اصال دنياهم براي من کوچک بود.تمام صداهاي بهشتي در من نجوا مي کردند ومن دوست داشتم نقاشي بکشم.من بزرگترین نقاش دنيا بودم و هر تصویري مي

کشيدم به لحظه اي زنده مي شد.مي خواستم به همه دنيا بگویم انقدر شادم ولبریز تمام احساسات خوب که هضم این همه شوق غير ممکن بود.

خانم دکتر عزیز از ان روزي که مرا به زور نزد شما اوردند دیگر تجربه روزهاي پانزده تا بيست وسه ابان را ندارم وقرار است به یمن داروهاي شما هرگز دیگر ان همه شادي را تجربه نکنم.

نمي دانم من چه چيزي از دست مي دهم و چه چيزي به دست مي اورم.فقط مي دانم مادرم دیگر نگران نگاهم نمي کند،پس باید بابت پس گرفته شدن ان همه شادي ازمن،از شما تشکر کنم.

م.سيادت ٢٤ساله.دانشجوي گرافيك

نامه ای از يک بیمار اختالل دو قطبی


وقتی محرک جدیدی تعادل درونی آدمی را بهم می زند، انسان با واکنشی با شدت مناسب حادثه، تعادل روانی از دست رفته را باز می یابد. اما گاهی محرک هيجانی از چنان شدتی برخوردار است که هيچ پاسخ در خوری در چنته انسان وجود ندارد. مثآل وقتی ناگهان به کسی خبر می دهند که فرزند جوانش در حادثه اتومبيل از دست رفته است هيچ جيغ یا شيون بلندی نمی تواند پاسخ در خور باشد، او چاره ای جز این ندارد که طی مدتی طوالنی تعادل روانی خود را باز یابد ) البته اگر باز یابد(. در مقابل حوادث بسيار تروماتيک آدمی در گير معامله ای نا تمام می شود. تحریکی به او تحميل شده است که قدرت پاسخ هيجانی مناسب با آن را ندارد. در ابتدا شوکه می شود، از پاسخ در می ماند و چاره ای جز سرکوب و انکار حادثه ندارد. با سرکوب و انکار مشکل حل نمی شود.درست مثل آنکه مجبور به خرید کالنی خارج از توان مالی خود باشيم چاره ای جز پرداخت قسطی نداریم. هيجان ایجاد شده ناشی از حادثه تروماتيک هر از چند گاهی به بيرون سرباز می کند و پاسخ اندکی به آن داده می شود و وقتی به پاسخی بيش از حد تحمل نياز باشد مجددآ سرکوب می شود. این بازی سرکوب و انکار از یک سو و تظاهر تدریجی و نسبی هيجان برای تخليه و بی حساب شدن از سوی دیگر آنقدر ادامه می

یابد تا با حادثه وارد شده بی حساب شویم و چه بسا بی آنکه بی حساب شویم عمر آدمی بسر می رسد.بيمار مورد بحث من، ض ض، مردیست که اینک به سن پيری رسيده است. او در کودکی مورد حمله

داد و ستد نا تمام روانیدكتر علی عباسعلی زاده، روانپزشك

سگی در قبرستان قرار گرفته است که برایش حادثه ای کاتاستروفيک بوده است. بعد از نزدیک به هفتاد سال کماکان ترس حادث شده از آن ماجرا برای او حل نشده است. او سالها بعد از آن ماجرا، خواب های وحشتناک می دیده است که سگی »پاچه او را می گيرد«. در خواب که قدرت سرکوب هيجانات کمتر می شودترس فرو خورده فرصت بروز پيدا می کرد، فرصتی برای واکنش و تخليه هيجان مربوطه، اما وقتی شدت هيجانات بيشتر می شد او از خواب بيدارشده و بدین ترتيب »هر بار

در حاليکه قسط کوچکی از حساب پرداخته می شدمعامله ناتمام باقی می ماند.«.بيمار مورد بحث ما شخصيتی وسواسی دارد، کارمند منظبطی بوده است. برای او بسيار مهم بوده

است که بر زندگی خود کنترل داشته باشد و در عين حال دست از پا خطا نکند. توقع زیادی از زندگی نداشت و در عين حال قدر آنچه که داشت را می دانست. برای آنکه پاک و منزه بماند گاهی به شدت با مافوق خود درافتاده است و درفضای نا سالم شغلی خود برای آنکه سالمت بماند گاهی بهای سنگينی پرداخته است. داستان »پاچه گرفتن سگ« بظاهر فراموش شده بود.حال در هوشياری از سگ نمی ترسيد. خواب و قرار داشت. کابوس های زمان کودکی در رابطه با آن داستان تمام شده بود. حمله سگ داستانی مربوط به گذشته شده بود که از نظر بار

هيجانی دیگر بی اهميت بود.همه چيز بخوبی و خوشی می گذشت، باز نشسته شده بود، سرگرمی های مالیمی برای خود جور

کرده بود همراه با بيماری های جسمی مالیمی متناسب با سن خود که با آرامش با آنها مواجه می شد. با بزرگی خفيف پروستات، اندکی مشکل قلبی، قند خون مرزی و...با متانت مدارا می کرد. روحيه اش خوب بود، خواب و آرامش داشت، از کابوس های قدیم خبری نبود و...تا اینکه اخيرآ متوجه نقصان حافظه خود

شد.برای مردی مومن، صبور، خوددار و آبرو خواه که از گذشته زندگی خود نيز راضی بود و هرگز اجازه نداده بود که عنان زندگی او دست دیگری بيفتد مشکل مختصر قلب یا پروستات چيزی نبود که تعادل روانی او را بهم بریزد اما نقصان حافظه اتفاق دیگری بود.او بوضوح می دید که بعضی اسامی بسيار آشنا را بياد نمی آورد، اگرچه مثل سابق رانندگی می کرد اما در یافتن آدرس ها دچار اشکال می شد، این روز ها مجبور می شد خيلی


بيشتر از گذشته از یاد داشت استفاده کند تا در انجام امور معمولی با فراموشی مقابله کند، گرچه تاریخها را به خوبی می دانست اما در نقل خبر ها برای دوستان اشکال پيدا می کرد، اشيای خيلی معمول خود را گم می کرد و فراموش می کرد که وسایل شخصی خود را کجا گذاشته است، خالصه آنکه اگرچه دمانس پيدا نکرده بود اما مطمئنا اختالل خفيف شناختی پيدا کرده بود و خود او متوجه این نقصان شناختی شده بود.یکی از بستگان درجه یک او به دمانس ناشی از بيماری آلزایمرگرفتار شده بود و او

شاهد عاقبت بد فرجام این بيماری بود.همراه با نقصان خفيف شناختی، لرزش خفيفی نيز در دستها پيدا کرده بود که تشخيص بيماری پارکينسون را مطرح می کرد. در هوشياری بشدت نگران بيماری آلزایمر بود که چه برسر او خواهد آورد. گرچه ترس او بيشتر از عاقبت فراموشی و اضطراب گرفتاری به آلزایمر بود اما شکایت همراه او )همسرش ( کابوس های شبانه بيمار بود. او اخيرآ آشفته و سراسيمه از خواب بيدار می شد، رفتار های پرخاشگرانه نشان می داد که موجب نگرانی همسرش شده بود، در حاليکه متوجه اطراف خود نبود از حمله سگ حرف می زد و واکنش تدافعی نشان می داد و به اطراف حمله می کرد و شدیدآ هراسان می شد و مجددآ بخواب می رفت و غالبا صبح

روز بعد از کابوس های شبانه خود چيزی به یاد نمی آورد.مکانيسم های متناقض سرکوب و انکار از یکسو و مواجهه آشکار یا سمبوليک در بيداری و خواب از سوی دیگر دو روی یک سکه هستند

که جملگی در خدمت بدست آوردن دوباره تعادل درونی به دنبال یک حادثه تروماتيکند که ممکن است عمری به طول انجامد و همه این مکانيسم ها که از نشانه های عملکرد ایگو هستند

در صورتی به نحو درست و کارا عمل می کنند که مغز آدمی سالم باشد.در این بيمار دو اتفاق بد بطور همزمان روی داده است. از یک طرف در خود عالیم آشکار نقصان در قوای شناختی را کشف کرده است و از سویی روندی بيمار گونه در مغز او شروع شده است که عملکرد ایگو را تحت تاثير قرار داده و توان مقابله او با استرس نقصان قوای شناختی را در ایشان ضعيف کرده است. همانند یک کانون غير فعال توبرکولوز که در حضور یک بيماری نا توان کننده سيستم ایمنی فعال می شود در کسی که قدرت ایگوی او ضعيف شده است هيجانات سرکوب شده اما حل نشده قدیمی بيدار می شود و از کنترل نسبی فرد خارج می شود و افسانه ای که عمری است فراموش شده بود دوباره سرباز می کند و با مکانيسم های عدیده با حادثه اخير ترکيب می شود و خواب و آرامش بيمار را بهم می ریزد. آنچه

که این روزها می ترسد که چيزی »پاچه او را بگيرد« بيماری آلزایمر است. در مدیریت درمان بيمار باید به همه جنبه های بيو سایکو سوشيال که کمپلس درهم پيچيده ای را در سایکو پاتولوژی او تشکيل داده اند پرداخته شود. هم باید بيماری آلزایمر و احتماآل پارکينسون او با دارو کنترل شود و مهارتهایی برای مقابله با فراموشی و پيشگيری از تشدید بيماری به او آموزش داده شود، هم باید توجه ویژه ای به عالمت خاص اختالل در خواب و کابوس های او بشود، هم باید نگرانی بيش از حد او از بيماری آلزایمر حالجی و رفع شود و نيز باید حمایت و برنامه ریزی مناسب

از منظر اجتماعی برای حفظ استقالل او در حد امکان صورت گيرد.در پایان اميدوارم از نظرات کامل کننده و اصالحی همکاران ارجمند برخودار شویم.



شماره١اخطارFDA در مورد اختالل Impulse control در بيماران که به علت افسردگی،اسکيزوفرنی فرنی و بيماری دوقطبی داروی Aripiprazoleمصرف

)may 2016( .می کننداعمال وسواسی، درگيری های لفظی کنترل نشده، قماربازی غيرقابل کنترل، پرخوری، زیاده روی در خرید و اعمال جنسی در مورد عده ای از بيماران که این دارو را مصرف کرده اند گزارش شده.درگيری های لفظی زمانی که دارو قطع شده یا دوز آن کم شده متوقف شده است.اگر این موارد تشخيص داده نشود ممکن Impulse است برای بيماران و خانواده آنها مشکل جدی ایجاد نماید.اختاللcontrol برای هر فردی که این دارو را مصرف می کند ممکن است ایجاد شود و وظيفه پزشک معالج که این عالیم را در بيمار چک کرده ودر مورد احتمال بروز

آن به بيمار و خانواده اش آگاهی دهد.

شماره۲ )2016Jan CNS Drug( : و پتانسيل سو مصرف pregabalin داروي

در مورد پتانسيل سو مصرف داروی Pregabalin مطالعات اپيدميولوژی متعدد انجام شده است.اگر این دارو با دوز بيشتر از دوز درمانی مصرف شود ویا از طریق روشهای alternatives مثال از طریق بينی یا تزریق وریدی مورد dissociation و یا euphoria سو مصرف قرار گيردممکن است حالت GABA ایجاد نماید.پتانسيل سو مصرف این دارو ممکن است بعلت اثر رویو سيستم Glutamate باشد.این دارو در افرادی که سابقه سو مصرف مواد دارند باید خيلی با احتياط تجویز شود.و عالیم سو مصرف در کل بيماران مصرف

کننده چک شود.

شماره ۳ پانکراتيت حاد مشاهده شده درارتباط با مصرف داروهای آنتی سایکوتيک ( Feb2016 Journal of clinical psychopharmacology)در این مطالعه پانکراتيت حاد در بيماران مصرف کننده اوالنزاپين، ریسپریدون، Antipsychotic poly بيماران در به خصوص و واریپيپرازول کویتياپين pharmacy مشاهده شده است. )%63 خفيف و%27 متوسط و %10 شدید

و کشنده(

شماره ۴Journal of the American Acad�) در زمان جنينیSSRIS امواجهه ب

(emy of child and adolescent 2016 May طبق این بررسی مواجهه با SSRI در دوران جنينی ارتباط با بروز افسردگی در نوجوانی )سن حدود 9/14 (دارد.ولی ارتباطی برای مواجهه با این گروه دارویی Autisem spectrum D و ADHD در دوران جنينی و اختالالتمشاهده نشد.البته تصميم برای تجویز یا عدم تجویز این دارو هابرای مادر باردار باید بر اساس مقایسه عوارض این داروها باعوارض افسردگی درمان نشده مادر

گرفته شود.

خالصه مقاالتدكتر مريم رضايي، روانپزشك



خالصه مقاله: مقاالت جدید در مورد فرسودگی شغلی به عنوان یک سندرم وابسته به استرس شغلی در بين پزشکان و رزیدنت ها پرداخته اند که ميتواند روی مراقبت از بيماران نيز اثرات سوء داشته باشد.اطالعات منطقه ای در مورد فرسودگی شغلی در کشورهای در حال توسعه کم است. در این مطالعه یک پرسشنامه آنالین توسط ایميل برای 325 رزیدنت ارسال شد و 110 نفر )%34( پاسخ دادند و از این تعداد 82 نفر پرسشنامه ها را تکميل کرده و رضایت به وارد شدن در طرح را دادند. پرسشنامه شامل اطالعات دموگرافيک، ریسک فاکتورهای شغلی و پرسشنامه مازالخ بود. سطح باالی فرسودگی شغلی حداقل در یک جنبه از پرسشنامه مازالخ در رزیدنت ها گزارش شد)74.4%( در بين شایعتر موارد سایر از emotional exhaustion ها، subscaleبود)59.8%(. در دپارتمان رادیولوژی 100 درصد فرسودگی شغلی گزارش شده و کمترین ميزان فرسودگی شغلی از دپارتمان اطفال گزارش شد. بين رزیدنت های سال های ابتدایی و سال های باالتر تفاوتی در سطح فرسودگی شغلی دیده نشد. نارضایتی از حجم کاری، زیاد بودن زمان کار،ارتباط با همکاران و کم بودن اتونومی با سطح باالتری از فرسودگی شغلی همراه بودند.در نتيجه، سطوح باالی فرسودگی شغلی در ميان پزشکان در حال تحصيل در کشورهای در حال توسعه دیده می شود که با نتایج سایر مناطق دنيا هم خوانی دارد. تالش برای بهبود محيط

کاری رزیدنت ها می تواند به صورت بارزی فرسودگی شغلی را کاهش دهد. مقدمه:

فرسودگی شغلی سندرمی شامل خستگی هيجانی، مسخ شخصيت و کاهش حس رضایتمندی است که بخصوص در افراد شاغل در قسمت های خدمات رسانی به سایرین بيشتر دیده می شود. افراد شاغل در سيستم های مراقبتی و بهداشتی سطح باالتری از فرسودگی شغلی را نسبت به جمعيت عمومی تجربه می کنند. در بين این افراد پزشکان در حال تحصيل بيشترین تاثير را از این سندرم

می پذیرند.علل متفاوتی برای این سندرم مطرح شده است که شامل حجم کاری باال، منابع کاری کم مانند نبودن حمایت اجتماعی،کم بودن اتونومی، نياز های عاطفی و هيجانی و عوامل محيطی مثل تعامل با بيماران پرخاشگر، بيمارانی که همکاری نمی کنند، بيماران با توقعات غير واقع بينانه و رویارویی روزانه با بيماری و مرگ

و مردن است.سطح باالی فرسودگی شغلی با بيماری های جسمی، بيماری های روانپزشکی، بيماری های قلبی و عروقی و نيز افزایش مصرف مواد همراه بوده است. و در عين حال ادارات و سازمان ها نيز با turn over باالی پرسنل، مرخصی های استعالجی زیاد، عملکرد پایين کاری، کاهش مراقبت های بهداشتی و افزایش

خطاهای مراقبت از بيماران مواجه می شوند. متد:

در این مطالعه پرسشنامه مازالخ، پرسشنامه دموگرافيک و پرسشنامه در مورد ریسک فاکتورهای شغلی به صورت آنالین برای رزیدنت ها فرستاده شد. پرسشنامه دموگرافيک شامل سواالت مربوط به سن، جنس، سطح تحصيلی، شرایط تاهل و شرایط رزیدنتی شده و بعد از ان پرسشنامه مازالخ مطرح می شد.

Emotional 22 آیتم دارد و سه جنبه Maslach burnout inventory exhaustion ،depersonalization ،lack of personal achievement

را بر اساس شدت از low تا moderate و high بررسی می کند.

نتایج:در مطالعه انجام شده از نظر جنسيتی بين رزیدنت ها و سطح فرسودگی تفاوت معنی دار اماری وجود نداشت. رزیدنت ها بر اساس دپارتمان تقسيم بندی شدند. دپارتمان جراحی و زنان و زایمان، دپارتمان روانپزشکی و پزشکی خانواده و داخلی، اطفال، رادیولوژی و دپارتمان بيهوشی. تقریبا نيمی از رزیدنت ها سال اول و دوم)junior( و نيمی دیگر سال سوم و باالتر)senior( بودند. تا %74 رزیدنت ها حداقل در یک جنبه فرسودگی را گزارش کردند. و در 12% در هر سه subscale گزارش فرسودگی داشتند. سطح فرسودگی بين رزیدنت های جونيور و سينيور تفاوت معنی داری نداشت. 100% رزیدنت های دپارتمان رادیولوژی فرسودگی شغلی را گزارش کردند و این گزارش در دپارتمان اطفال از همه دپارتمان ها کمتر بود. اغلب رزیدنت ها از مدت زمان کاری زیاد و حجم کاری باال، عدم تعادل بين زندگی شخصی و کار، ميزان درامد ناکافی شکایت داشتند که تفاوتی بين رزیدنت های junior & senior وجود نداشت اما از نظر

اماری با سطح فرسودگی شغلی ارتباط معنی داری داشت. بحث و نتیجه گیری:

نتایج این مطالعه در کشور پاکستان با وجود شرایط ناپایدار سياسی و مشکالت اقتصادی تفاوتی با مطالعات در سایر نقاط دنيا نداشت. علت اصلی فرسودگی شغلی ساعات کاری زیاد و حجم کاری باالست ولی بين ساعات کاری معمول

و فرسودگی شغلی ارتباطی دیده نشد.استراتژی های مدارا )coping( هم روی فرسودگی شغلی موثر هستند.برای مثال استراتژی های مدارای task-oriented اثر محافظتی و استراتژی های emotion-oriented اثر عکس داشتند و باعث افزایش فرسودگی شغلی ميشوند.ممکن است همين استراتژی های coping در ميزان فرسودگی باالی رزیدنت های رادیولوژی نسبت به رزیدنت های رشته های جراحی و داخلی

دخيل باشند.بر اساس داده های این مطالعه مشخص می شود که سطح باالتر فرسودگی شغلی دربين پزشکان در حال تحصيل در کشورهای در حال توسعه مانند سایر کشورها است. اصالحات فردی و موسسه ای با تمرکز روی بهبود شرایط کاری رزیدنت ها می توانند سهم بزرگی در کم کردن سطح فرسودگی شغلی در این

گروه داشته باشند.

Factors associated with burnout among residents in a developing countryAkbar Jaleel Zubairi*، Shahryar NoordinDepartment of Surgery، The Aga Khan University، P.O. Box 3500 Sta-dium Road، Karachi 74800، PakistanAnnals of Medicine and Surgery 6(2016)60�63

فاکتور های مرتبط با فرسودگی شغلی در میان رزیدنت های کشورهای در حال توسعه

دكتر نغمه بهاري، روانپزشك


بيشتر موارد افسردگی به دنبال یک استرسور اتفاق می افتد. هرچند گاهی کشف استرسور ها به راحتی امکان پذیر نيست. ممکن است خود آن اتفاق مساله مهمی نباشد اما معنای نمادینی که در ذهن بيمار ایجاد می کند به شدت آزار دهنده باشد. اتفاقی که بی معنی و مسخره به نظر برسد و اگر برای ما پيش بياید ممکن است به راحتی از آن بگذریم اما برای بيمار ما معنای خاص و حاوی دردی نهفته باشد. بيمار می داند که روانپزشکش در یک ویزیت مختصر و آن هم در جلسه اول نمی تواند به عمق معنای نمادین آن اتفاق پی ببرد. به همين دليل وقتی از بيمارانمان می پرسيم که "آیا پيش از شروع عالیم اتفاق بدی برایت افتاد؟" معموال پاسخ منفی می شنویم. یکی از مهارت های ارتباطی برای یک روانپزشک کشف استرسور ها و تالش برای نزدیک شدن به دنيای درونی بيمار و درک معانی نمادین یک استرسور است. با این مقدمه بسياری از موارد افسردگی، واکنشی در برابر اتفاق های بد است. چه آن اتفاق بد برای ما قابل کشف و درک باشد چه نباشد. این واکنش مانند هر واکنش دیگر جسمی و روانی از دیدگاه تکاملی قابل بررسی است)1(. معموال واکنش های انسانی، راه کار هایی برای سازگاری با شرایط هستند که به صورت تکاملی شکل گرفته اند. از این منظر افسردگی لزوما و هميشه چيز بدی نيست. اگر از این رهيافت به افسردگی نگاه کنيم به این نتيجه می رسيم که هميشه هم نباید به محض تشخيص افسردگی آن را درمان کنيم. برای روشن شدن مطلب چند مثال می زنم. تب واکنشی در برابر عفونت، اسهال واکنشی در برابر گاستروانتریت و افزایش ضربان قلب واکنشی در برابر شوک هيپوولميک است. همه این ها ساز و کارهای دفاعی سازگارانه فيزیولوژیک هستند. درمان این عالمت ها نه تنها کمکی به بيمار نمی کند بلکه او را بی دفاع و بيماری زمينه ای او را شدید تر می کند. حال سوال این است که افسردگی چه منافعی می تواند برای بيمار داشته باشد؟ برای وارد شدن به بحث، از نگاه جان بالبی به تاثير غم و گریه در دلبستگی شروع می کنيم. تنها راه برقراری نزدیکی فيزیکی و برخورداری از آغوش مادر برای کودک گریه کردن و نشان دادن هيجان غم است. کودک خيلی زود یاد می گيرد که اگر بخندد لزوما مادر او را در آغوش نمی کشد اما به محض گریه از آغوش گرم و امن مادر برخوردار می شود. از این دیدگاه، خلق افسرده فریادی برای کمک است. بيمار افسرده با ابراز هيجان غم به همسرش، پدر و مادرش، دوستانش، همکارانش و همه آن هایی که به او نزدیک هستند می خواهد نشان دهد که به کمک نياز دارد. فریاد برای کمک را باید شنيد نه این که آن را سرکوب و خفه کرد. مساله بعدی "نظریه رقابت اجتماعی" است. انسان در هيچ زمانی در تاریخ، این حد از رقابت را تجربه نکرده است. دنيای پر رقابت کنونی فشار زیادی به همه ما

دكتر حافظ باجغلی، روانپزشك

نگاهی انتقادی به درمان افسردگی: آيا گاهی روانپزشكان اشتباه می كنند؟

منابع(1) Edward H Hagen. Evolutionary theories of depression: A critical review. Can J Psychiatry. 2011;56(12):716–726(2) Price J، Sloman L، Gardner R Jr، et al. The social competition hypothesis of depression. Br J Psychiatry. 1994;164(3):309–315(3) Allen NB، Badcock PBT. The social risk hypothesis of depressed mood: evolutionary، psychosocial، and neurobiological perspectives.Psychol Bull. 2003;129(6):887–913.(4) Momen MN، Sebastian CS، Buckley PF. Paradoxical reaction to fluoxetine. Psychosomatics. 2003 May�Jun;44(3):259�60(5) Wakefield JC، Schmitz MF، Baer JC. Does the DSM�IV clinical significance criterion for major depression reduce false positives? Evidence from the National Comorbidity Survey Replication. Am J Psychiatry. 2010;167(3):298–304

وارد می کند. افسردگی و از دست دادن عملکرد شغلی-اجتماعی شاید تنها راه برای استراحت از این دنيای پر رقابت است)2(. برای هرکسی ممکن است پيش بياید که زمانی کم بياورد. افسردگی می تواند یک سازو کار دفاعی برای تطابق باشد. کمک به او لزوما درمان زودهنگام و هل دادن عجوالنه او به دنيای پر استرس و پر رقابت نيست. چه بسا بيمار برای مدتی به این افت عملکرد نياز داشته باشد. مساله دیگر در رابطه با "نظریه خطرپذیری اجتماعی" است. بيمار افسرده در شرایط محيطی بدی قرار دارد، دچار فقدان شده و اتفاق های بدی برایش افتاده است. او باید تمام تالشش را برای نگهداری از آن چه برایش باقی مانده بکند. از این منظر، بی عالقگی، کاهش اعتماد به نفس و خستگی همه ساز و کار های دفاعی برای کاهش خطرپذیری به حساب می آیند)3(. اگر به بيمار افسرده که قضاوت و قدرت تصميم گيریش مختل شده، توانایی لذت بردن و اعتماد به نفس را برگردانيد و به او انرژی کافی بدهيد چه بسا از راه باال بردن توانایی خطرپذیری در او اتفاق های خطرناکی را برایش پيش بياورید. دقيقا همين مساله در "خودکشی متناقض" یا “paradoxical suicide” اتفاق می افتد)4(. در سير درمان افسردگی پيش از بهبودی خلق افسرده، انرژی بيمار برمی گردد و قادر می شود تصميمش را برای خودکشی عملی کند. این نگاه انتقادی به هيچ روی به معنای انکار واقعيت افسردگی به عنوان یک اختالل روانپزشکی که نياز به درمان دارد نيست. صحبت سر دقت تشخيصی بيشتر و کاستن از تشخيص های false positive است. برای این منظور توجه کردن به استرسور ها اهميت زیادی دارد. در بيمارانی که بين شدت افسردگيشان و اهميت استرسور تناسب کمتری باشد دقت تشخيصی بيشتری وجود دارد. هر چه شدت استرسور و شدت افسردگی متناسب تر باشند، به احتمال بيشتری امکان دارد افسردگی یک واکنش سازگارانه باشد و موارد false positive بيشتر می شوند)5(. البته به شرطی که همان طور که گفته شد به معنای شخصی و نمادین استرسور ها توجه کنيم و سهل انگارانه از آن ها نگذریم. چه بسا تعداد زیادی از بيماران افسرده که از درمان های روانپزشکی امتناع می کنند به این دليل است که دیده نشده اند و واکنش های آن ها به شرایط محيطی مورد توجه قرار نگرفته است. بيمار افسرده بيش از آن که نياز به تشخيص بر اساس معيارهای DSM V داشته باشد و بيش از آن که نياز به درمان با مهار کننده های اختصاصی باز جذب سروتونين داشته باشد، نياز دارد دیده شود، فریادهایش برای کمک شنيده شود، و به جای همدلی های کليشه ای و گفتن جمله خشک و بی روح " خيلی خوب

می فهمم چه شرایط سختی داشته ای" عميقا درک شود.


شاید بتوان عصر حاضر را عصر انفجار بيماری مالل جنسيتی )اختالل هویت جنسی(دانست.

بسياری از مردم، وجود این اختالل را به عنوان یک مشکل غيرارادی انکار می کنند، حتی بسياری از متخصصين نيز به دليل فشارهای خانواده های ناآگاه مبتالیان، نگرش جامعه و رفتارهای غيرارادی و نامعقول برخی از این افراد، درباره این مشکل روشن و بی پرده صحبت نمی کنند. برای شرح این مهم باید گفت، مردم با دید تعصبی به این بيماری می نگرند، حال آنکه این اختالل و درمان آن دخالت در مشيت خداوند نيست، و تنها یک اختالل در سامانه های عصبی ساختارهای مغزی این افراد است.تقریبا قبل از تشریح کامل یک بيماری توسط متخصصان آگاه، وحشتی عمومی ميان مردم و برخی متخصصين به وجود می آید. بررسی تاریخ نشان داده مردم عامه قدیم، بسياری از بيماری ها را نتيجه کفر یا وجود

ارواح خبيث می دانستند، در نتيجه فرد بيمار را طرد می کردند.زمانی که بيماری چون طاعون و یا سل، بيماریهای روانی و... پيدا می شد، متخصصين تمام تالش خود را به کار می گرفتند تا علت بيماری را کشف کنند و جان خود و عزیزانشان را در امان نگه دارند. گاهی تاریخ تکرار می شود چرا که انسان در مواجه با هر تازه ای معموال کودکانه رفتار می کند، در عصر حاضر با وجود اینکه مالل جنسيتی در DSM5 شماره گذاری و جزو اختالالت روانیـ مغزی تقسيم بندی شده اما هنوز بسياری از افراد جامعه، حتی برخی از متخصصين و مسئوالن این بيماری را صرفا

رفتارهای ارادی و انحراف اخالقی می دانند.

تصویربرداری مغز مبتالیان اختالل هویت جنسی نشان داده که در ساختارهای مغزی این افراد )پارانيشم ـ اینترادورال ـ هسته قرمز ـ هيپوتاالموس( در دوران جنينی بنا به دالیلی که تاکنون در پرده ابهام است اختاللی رخ می دهد، در نتيجه مبتالیان به این اختالل به صورت غيرارادی از کودکی تا پایان عمر بر اساس دستورات مغزی خود رفتار می کنند به این گونه که آنها برعکس جنسيت ظاهری خود عمل می نمایند. و شاید تنها راه عالج این افراد تغيير جنسيت می باشد که بنا به تجویز

پزشکی قانونی و به دستور دادگاه مجوز صادر می گردد.البته الزم به ذکر است تمام افرادی که متقاضی تغيير جنسيت هستند نياز به عمل جراحی ندارند چرا که بسياری از آنها دچار بحران هویتی بوده و این عالئم کاذب براساس رشد آنها در محيط هایی بوده که بستر چنين رفتارهایی را برای آنها ایجاد کرده است متخصصين مربوطه وظيفه دارند با تشخيص صحيح در مورد حقيقی بودن و یا کاذب بودن این عالئم؛ فرد متقاضی را در این مسير یاری نمایند. مالل جنسيتی یک آسيب فردی و اجتماعی است و مبتالیان به این اختالل در شرایط بسيار بدی از لحاظ عملکرد اجتماعیـ خانوادگی و فردی قرار دارند و در صورت عدم رسيدگی به این مهم این آسيب فردی به آسيب اجتماعی تبدیل خواهد شد.در نتيجه برماست با آگاهی رسانی به اجتماع و خدمت در این خصوص اجتماعمان را از آسيب جدی در زمينه هویت نجات دهيم. چرا که بی هویتی طبيعتا منجر به انحـرافات اجتماعی شده و اولين تير منفی

را به بنيان خانواده و گرایشات عاطفیـ جنسی می زند.

دكتر ازيتا مکارمي، روانپزشك

سام گشتاسبي اصل، كارشناس ارشد روانشناسي شخصيت

مالل جنسیتی اختالل است انتخاب نیست


آقای دکتر ضرورت ایجاد مرکز بستری ودرمان وابستگي به مواد نگین چه بوده است ؟

طبق آمارهای موجود بیش از50درصد تخت های روانپزشکی کشور،توسط بیماران مبتال به سوءمصرف مواد مخدر وروانگردان ها اشغال شده است.درمان وابستگي به مواد در مراکز غیر پزشکی با روش های غیرعلمی وبدون حمایتهای مددکاری و روانشناسی،عمال ناپایداروحتی گاهی همراه با مشکالت پیش بینی نشده ای است.

ترک روانگردانها درمراکز سرپایی بادرصدموفقیت پایینی همراه است. سوءمصرف مواد،روانگردان ها ،الکل و ...به عنوان یک بیماری شناخته شده اند ،لذا انتظار می رود فقط پزشک مجازبه معالجه بیمار باشد.وجود بیماری های جسمی و روحی همراه با وابستگي به مواد و احتمال ایجاد مشکالت طبی حین ترک ،حمایت های خاص پزشکی و پاراکلینیک نیاز دارد.وجود یک سیستم حمایتی منسجم برای حمایت های پس از ترخیص بیمار همواره مورد غفلت بوده وهست لذا جالی خالی یک مرکز پزشکی ایمن باتیم پزشکی حرفه ای برای مراقبت 24ساعته درطول درمان وابستگي به مواد در کشور احساس می شود و راهبرد ما برای مرکز بستری درمان اعتیاد نگین به عنوان اولین مرکز تخصصی بستری ودرمان درکشوربا مجوز وزارت بهداشت درمان وآموزش پزشکی ومنطبق باپروتکل ماده 15قانون مبارزه بامواد مخدر وبراساس شیوه نامه درمان درمراکزبستری سوءمصرف مواد که ازسوی وزارت مطبوع تهیه،تاییدوابالغ شده است،تاسیس وآماده ارائه خدمات

به صورت vip وکامال تخصصی و خصوصي می باشد.افرادی می توانند درمرکز تخصصی بستری ودرمان آقای دکترچه

وابستگي و سوءمصرف موادنگین بستری شوند؟عالوه برافرادی که بابیماری وابستگي به مواددست وپنجه نرم می کنند،طبق جدیدترین دستاوردهای علمی وراهنمایی های وزارت بهداشت درمان وآموزش پزشکی بهتر است افراد خاص ذیل،درمراکزبستری مراحل درمان خود رابگذرانندتا درمانی موفق واثر بخش داشته باشند.)1. سوءمصرف وزیاده روی در مصرف انواع داروها ازجمله بنزودیازپین ها2.سوءمصرف الکل3.بیماران دارای محدودیت زمانی برای درمان به لحاظ شرایط خاص خود 4.افرادی که دوز باالیی درمصرف داروهای درمانی مانند متادون دارند.5.افرادی که به دلیل مصرف مواد مخدر صنعتی ازجمله روانگردان ها دچار اختالالت خلقی روانی شده اند6.افرادی که همراه با اعتیاد، دچار بیماری های جسمی دیگر مثل بیماری های عروقی ،دیابت ،گوارشی و ... هستند.7.افرادی که به دلیل شرایط خاص خود امکان درمان در مراکز سرپایی را ندارند8.افرادی که همزمان درحال مصرف چندین نوع موادد مخدر هستند)Multi drug addiction(9. افرادی که به صورت همزمان

مصرف مواد مخدر و محرک دارند.

آقای دکتر مراحل درمان در مرکز بستری و درمان اعتیاد نگین چگونه است؟پذیرش بیمار با ویزیت و مشاوره روانپزشک و تشخیص روش مناسب درمانی آغاز شده وبا ارجاع بیمار به مرکز بستری،اقدامات درمانی آغاز می شود.این اقدامات در مرکز بستری شامل: ) ویزیت های روزانه تیم پزشکی انجام ازمایشات الزم مشاوره های روزانه فردی مشاوره های خانواده مشاوره های گروهی ارائه خدمات دندانپزشکی درصورت لزوم مشاوره های تخصصی پزشکی در صورت لزوم ارائه بهترین هتلینگ بستری و امکانات جانبی از قبیل،غذای با کیفیت ،کتابخانه تخصصی دانش اعتیاد،وسایل سمعی بصری،امکانات ورزشی و...درفضایی شادو ایمن مطابق با استانداردهای بیمارستان های روانپزشکی جهت حفظ امنیت جسمی و روانی بیماران و منطبق با شیوه نامه درمانی مورد تایید

وزارت بهداشت،درمان وآموزش پزشکی.حائزاهمیت است بیمارو خانواده وی پس از ترخیص همچنان درزیر چترحمایتی و خدمات و داشته قرار تخصصی مرکز این روانشناسی و مددکاری تیم راهنمایی های الزم رابه بهترین نحو جهت ادامه ی یک زندگی پاک و عاری از

بیماری اعتیاد دریافت خواهد نمود.آقای دکتر امکانات مرکز بستری ودرمان اعتیاد نگین چگونه است؟

vip مرکز بستری ودرمان اعتیاد نگین ارائه دهنده خدمات هتلینگ به صورت)غذای با کیفیت،منوی متنوع،نظافت عمومی وشخصی عالی،اتاق های 3و2 تخته و vip( مراقبت تحت نظر پزشک به صورت 24ساعته ارائه خدمات پرستاری به صورت 24ساعته ارائه خدمات روانشناسی به صورت 24 ساعته وپس از ترخیص تا چندماه ارائه خدمات مددکاری به صورت 24ساعته همراه باارائه ی خدمات تفریحی،ورزشی،موسیقی و...، استفاده از مشاوران تغذیه ،خانواده ،اشتغال و...،استفاده از ماساژورهای حرفه ای برای تسکین دردهای حین ترک استفاده از کتابخانه تخصصی دانش اعتیاد، استفاده از محیطی ایمن ،آرام، چشم اندازی از

طبیعت دور از هیاهوی شهر(آقای دکتر کادرمجرب مرکز بستری ودرمان ترک اعتیاد نگین را چه

کسانی تشکیل می دهند؟مرکزبستری نگین با به کارگیری مجرب ترین و برترین روانپزشکان،پزشکان ،روان پرستاران،روانشناسان و مددکاران فعال در درمان ودانش اعتیاد و همکاری با مراکز

علمی کشور اقدام به تشکیل یک تیمتوانمند علمی و تجربی نموده است و به عنوان اولین مرکز بستری دارای مجوز از وزارت بهداشت ودرمان وآموزش پزشکی ،همراه با بهترین امکانات رفاهی ودرمانی درمحیطی کامال ایمن وسالم آماده ی ارائه بهترین خدمات به بیماران و خانواده

های محترمشان می باشد.

در كلینیک ترک اعتیاد نگین چه می گذرد؟گفتگوبادكتر سید جواد امی زاده روانپزشک و موسس مركز بستری نگین

آدرس دفتر اصلی: اصفهان خیابان شمس آبادی، جنب بیمارستان سینابن بست نواب،مجتمع کیان، طبقه 3 شنبه تا چهارشنبه ازساعت 16الی 20:30شماره تماس مطب : 32240710 - 031

آدرس مرکز بستری: آبشارسوم، جاده اصفهان-زیار، شهر زیار، میدان زیار، سمت چپ،روستای برسیان،درمانگاه سوم شعبان، طبقه فوقانی، مرکز بستری اعتیاد نگین

شماره های تماس مرکز بستری : 5- 03138822853 / 09134120677

مـرکز بستــریدرمــان اعتیـاد

www.neginn.com

مجهــــــزترین مرکــــــز تخصصـــیبســـتری و درمـــان اعتیـــاد کشـــور

VIP با خدماتـــه ـــارت 24 ساعتـ ـــت نظ تحروانپزشک، پزشک و روانشناس

دفتر اصلی: اصفهان خیابان شمس آبادی، جنب بیمارستان سینابن بست نواب،مجتمع کیان، طبقه 3 / شنبه تا چهارشنبه ازساعت 16الی 20:30

031 - 32240710

ISOCARBOXAZID10mg 56 tabletter

Company: MediLink Of DENMARK

دسته دارویی مونوآمین اكسیداز ازداروهای ضدافسردگی از مشتقات آنتی بيوتيک ایزوتيازید با اثرگذاری قویتر نسبت به ضد

افسردگی های دیگر شامل ایزوکربوکسازید ، ترانيل سيپدومين و فنلزین

افزایش غلظت نوراپی نفرین ، سروتونين و دوپامين در سيناپس MAO نورونی با مهار آنزیم

موثر در درمان افسردگی های آتيپيکال و افسردگی های مقاوم به سایر درمان ها

Marplan درلیست اقالم داروهای فوریتی موردنیاز کشور است وشرکت دارویی شفا بخش صبا تحت نظارت سازمان غذا MediLink از کارخانه Marplan و دارو مسئول واردات

کشوردانمارک گردیده است.

SBS شرکت شفا بخش صباواردات صادرات دارویی

پذیرش منایندگی از داروخانه های معترب رسارس کشور[email protected] / 7 دفتر مرکزی: اصفهان، خیابان محتشم کاشانی، جنب ام آر آی سپاهان،ساختمان زهره، طبقه 4، واحد

تلفکس: 32684321 . همراه: 09131161447

درون-بيرون اگرچه بهترین اثر استودیو فيلمسازي دیزني/پيکسار نيست اما بدون شک جز برجسته ترین اثار این کمپاني انيميشن سازي به حساب خواهد امد.فيلم،داستان زندگي دختري به نام "رایلي"است در سن بلوغ،که همراه پدر و مادرش از زادگاهشان به شهري دیگر نقل مکان مي کنند.در قسمت عمده اي از فيلمPeter doctor )پيتر داکتر(کارگردان فيلم که قطعا سابقه خوب فيلم هاي "کمپاني هيوالها" و"باال "را در کارنامه خود دارد،مارا به ناخوداگاه ذهن رایلي دعوت مي کند.انگار که دوربين را روي دوشش گذاشته و اعماق ذهن رایلي رامي کاود.آنجا که احساسات پنج گانه رایلي شامل:خوشحالي به رنگ زرد،غم به رنگ ابي،ترس بنفش،خشم سرخ و تنفر سبز در کشمکشي پرهيجان تالش دارندتا پس از این نقل مکان ناخواسته والبته بحران فکري بلوغ با هم به تعادل برسند.مثل تمام فيلم هاي دیزني/پيکسار اگرچه به نظر مي رسد مخاطب کودکان باشند اما ذهن هر فردبالغي با دیدن فيلم به چالشي هيجان انگيز کشيده مي شود.دراین کارتون خبري از شخصيت خبيث نيست،تمام پنج احساس به یک اندازه دوست داشتني،خنده دار وخواستني هستند.هدف از فيلم درون-بيرون شکست

دادن یک نيرویا فردبد نيست،بلکه تالشي ست براي رسيدن به تعادل.این کمپاني با به نمایش گذاشتن بخش دروني ذهن ادمي در جهت کنترل بهتر احساسات گام بر مي دارد.خالق فيلم "پيتر داکتر"فيلم را براساس خاطرات کودکي خود به تصویر مي کشد.تجربه اي مشابه با قهرمان داستان که نتيجه ان

معرفی فیلم

دكتر الميرا اليق، روانپزشك

زير نظر دكتر مينو هاشمی-روانپزشك

INSIDE-OUTدرون -بیرون

یک ایده بکر وناب است ودر هيچ کجاي فيلم به کليشه تبدیل نمي شود.تقابل و تالقي احساسات در فيلم چنان صحنه هاي مهيجي رقم مي زند که انسان ناخوداگاه با تمام حواس پنج گانه ارتباط برقرار مي کند بي انکه هيچ کدام را بهتر

یا بدتر بداند.پيام هاي احساسي فيلم خصوصا در نيمه انتهاي داستان بيشتر شبيه کالس درسي است براي والدیني که شاید تا کنون عميقا به روحيات فرزندانشان وحتي خودشان

فکر نکرده اند.دراین فيلم محوریت داستان بادو احساس غم وشادي است وسایر احساسات در حاشيه نگه داشته شده اند شاید به دليل انکه حضور پررنگ هرکدام ممکن است خطرناک باشدیا شاید به دليل محدودیت زماني فيلم در به نمایش گذاشتن نقش

کليدي تمام احساسات!!غم وشادي با تالشي بيش از سایر حس ها از بقيه جدا شده و براي حفظ جزایر ارزشمند ذهن رایلي شامل خانواده،دوستان،ورزش و...به اب و اتش مي زنند تا درسي کودکانه براي دنياي ادم بزرگها بسازند،این جزایر،منبع انرژي خود را از خاطرات ذخيره شده به شکل توپهاي رنگي مي گيرند. حس هاي پنج گانه رایلي مسؤول درست کردن این توپهاي رنگي اند،که در طي روز در انباري نگهداري شده و پس از به خواب رفتن وي به جایي دیگر منتقل و تبدیل به خاطرات بلندمدت ميشوند،یک نمایش زیبا و نمادین از خاطره هاي بنيادین )Core memory(و ناخوداگاه ادمي.برخي از این توپها خاموشند،تداعي کننده بخش فراموش شده ذهن ادمي.از بين رفتن خاطرات شاهرگ حياتي جزایر را مورد هدف قرار داده و یکي پس از دیگري تخریب ميشوند.وقتي جزیره خانواده به ورطه سقوط کشيده مي شود رایلي غمگين خانواده را رها مي کند.دربخش انتهایي داستان حتي شادي به این اگاهي ميرسد که خاطرات به یاد ماندني یک فرد را الزاما لحظات شاد و لذتبخش نمي سازند.چه بسا گاهي احساس غم و اندوه افراد خانواده رادور هم جمع کرده و خاطرات ماندگار مي سازند.در کنار تمام دستهایي که براي ساخت فيلم زحمت کشيده اند روانشناس و جامعه شناس برجستهDacher Keltner قطعا حضور پررنگ و معناداري دارد.کلتنر با راهنمایي Paul Ekman از چهره هاي به نام انسان شناسي و روانشناسي به تدوین و ترسيم هيجانات درگيردر این کارتون انيميشني مي پردازد.الزم به ذکر است اکمن از صاحب نظران پيشگام در مطالعه احساسات و هيجانات وارتباط ان با چهره افرادست.او مبدع اطلس احساسات با بيش از ده هزار حالت چهره است.

حضور چنين دانشمنداني به کمپاني دیزني لند کمک شایاني نموده تا ماحصل کارشان داستاني باشد پذیرفتني و جذاب.


زندگي با اسكیزوفرنينویسنده:برندا لینتنر

مترجم:دكتر مهشید فروغانموضوع:روان درماني ومشاوره-خانواده درماني

این کتاب با هدف ارتقا اگاهي بيماران اسکيزوفرن و خانواده هایشان به منظور تسهيل استقرار انان در جامعه نگاشته شده و هدف رساندن بيمار

به یک سطح کيفي عادي در جامعه است.در فصول مختلف این کتاب تالش شده است تا ضمن بررسي این بيماري درتاریخ وانچه براین بيماران گذشته،دیدگاه روشني از این بيماري ارائه

شود.درعين حال نحوه کنار امدن با این بيماري و روش هاي مقابله با تاثيرات

منفي ان در زمينه هاي مختلف زندگي شرح داده مي شود.این کتاب راهنماي خوبي براي معرفي به بيماران و خانواده آنان است.

سینما و روانپزشكينویسنده:ماهیار اذر

موضوع:تاثیر روانپزشکي بر سینمابيش از انچه مي توان تصور کرد روانشناسي و روانپزشکي بر سينما تاثير گذاشته است.در این کتاب مجموعه نهصد فيلم معرفي شده که به مقوله

هاي روانشناسي باليني و روانپزشکي پرداخته اند.بسياري از این فيلم ها مثل »ذهن زیبا« به جوایز بين المللي نيز دست یافته

اند.این اثر نه تنها در ایران که در سطح بين المللي نو ظهور است.

آنجا که عقل حاکم استنویسنده: دنیس گرینبرگ، كریستین پدسکي

مترجم: دكتر حبیب اهلل قاسم زادهموضوع: روان درماني مشاوره-رفتاردرماني عقالني

این کتاب روشهایي را آموزش مي دهد که در بهبود مسائل خلقي مانند افسردگي،اضطراب،خشم، بخل،حسدورزي،احساس گناه و شرمساري موثرند.راهبردهاي توصيه شده در این کتاب مي توانند در حل مسائل ارتباطي،چگونگي برخورد با استرس،باال بردن احساس ارزشمندي و کم

کردن ترس نقش داشته باشند.این کتاب بر اساس مباني شناخت درماني نگاشته شده است.

شازده حمامنویسنده:دکتر محمد حسين پاپلي یزدي

موضوع:زندگي نامه،خاطره نویسيدکتر محمدحسين پاپلي یزدي استاد دانشگاه سوربون پاریس در این کتاب

به روایت ده سال از خاطرات خود مي پردازد.این خاطرات در محله فقيرنشيني در یزد شکل مي گيرد واز انجا خواندنش خالي از لطف نيست که مارا با بخشي از فرهنگ این مرز وبوم اشنا مي کند.

سبک نگارش دکتر پاپلي در این اتوبيوگرافي خواندني است.

بخشي از مقدمه كتاب:»هيچ آدم 55 ساله ای حتی آدم های خيلی باهوش نمی توانند اولين خاطرات بچگی خود را دقيقا تاریخ گذاری کنند و بگویند فالن خاطره مال فالن روز و فالن سال است. چيزهای مبهمی از اولين خاطرات بچگی در ذهن آدم هست. البته بچه های پولدار امروزی که نسل ابزار مدرن هستند و پدر و مادرهایشان دائم از آن ها فيلم تهيه می کنند و در فيلم تاریخ ساعت، روز، ماه و سال وقایع را ذکر می کنند و هر چند هفته یک بار این فيلم ها را به بچه های خودشان نشان می دهند، این بچه ها ممکن است در آینده وقتی شصت یا هفتاد ساله هم شدند خاطرات کودکی خود را دقيقا به یاد آورند. آدم هایی که در سال 1327 در یزد به دنيا آمده بودند و در آن زمان هنوز برق و بالتبع یخچال، تلویزیون، ضبط صوت، ویدئو، کامپيوتر و... آب لوله کشی، حمام دوش دار توالت سيفون دار، کوچه آسفالت شده، رفتگر شهرداری و... نبود خاطرات کودکيشان از نظر تاریخی کامال درهم و برهم است. این خاطره نویس هم همين وضع را دارد اما می تواند تشخيص دهد که کدام خاطرات مربوط به قبل از دبستان و کدام خاطرات مربوط به دوران دبستان و دوره های بعد بوده است. لذا خاطرات خود را بر همين منوال نوشته است. اما هميشه نمی توان نظم زمانی را رعایت کرد. گاهی خاطره ای که مربوط به قبل از دبستان است ادامه اش چهل سال بعد اتفاق می افتد. همين امر نظم تاریخی خاطرات را به هم می زند ولی

خاطره ای را کامل می کند.«

وقتي قوها پیر مي شوندنویسنده:خدیجه شریعتي

موضوع:مجموعه داستان ایرانياین کتاب مملو از مفاهيم روان پویایي، استعاره و انتزاع است و خواندن آن به تمامي کساني که دانش و عالقه اي در زمينه کاوش ضمير

ناخودآگاه انساني دارند توصيه مي شود.نویسنده به روایي با استفاده از مضامين

خودآگاه، ناخودآگاه و ارتباط متقاطع واقعيت و فانتزي داستان پردازي کرده است

و با چنان مهارتي از واقعيت به فانتزي و بالعکس سفر مي کند که افتراق این دو موقعيت از یکدیگر نياز به تامل پيدا مي کند.

بخشي از كتاب:»قبل از این که بوي یاس رازقي از خطرناکترین نوع توهم بترساندم، یادم آمد که مال گلدان توي بالکن است که با دادن کود جدید، فصل ها را از یاد برده و بي وقفه گل مي دهد. این را از بهمن شنيده ام که توهم بویایي،

نشانه تومور مغزي است.سطل داروها را درآوردم، وارونه کردم روي ميز . في فول ها که دکتر براي کم خوني ام داده است، تنها کپسولي که توي آن را ميتوان دید، پر از دانه هاي رنگي ریز، آدم هوس مي کند درش را باز کند و با آن ها تيله بازي کند. حتما اگر کسي داستانشان را بنویسد، به قول استاد، مي شود پرفروش! آنتي اسيدها و آسپيرین ها مي افتند روي سرو کله هم، این ها، تو و بيرون شان یکيست ، چه داستان

بي مزه اي دارند!...«

معرفی كتاب


دكتر فرامرز نقدي، روانپزشك

در این سالها شکل و شمایلش عوض شده، مثل خيلی ها که به مد عالقه دارند اوهم هر از چند گاهی لباسی جدید بر تن دارد. هر چقدر هم که ادا و اطوار داشته باشد باز هم به آسانی ميشناسمش. دور هم که باشيم می گویم بله، خودش است فقط دارد نقش بازی می کند. اگر بخواهم تشبيه اش کنم به دیواری می ماند که من از پایين خشتهایش را در می آورم واز باال به آن آجر ،کاشی وشاید هم گرانيت اضافه می شود. دیوار ، دیوار است شکلش مرا گول نمی زند فقط کمی

مصالح اش نو شده است.هر چند سالها طول کشيده تا کار به اینجا رسيده، اما دیگر با هم کنار می آیيم. هم او می داند که نميتواند مرا از پای در آورد و هم من می دانم. که او عقب نمی نشيند. دیگر پنجه در پنجه هم نمی شویم. در یافته ایم که نظاره گر هم باشيم. هر چند گاهی به هم پشت می کنيم اما تعجب نکنيد که گاهی هم به هم تکيه می دهيم. گاهی می خندیم و گهی کنایه می زنيم. غر زدن های او را نميشنوم اما غرغر های

خودم را چرا.چه بگویم حکایت بين »من وگرفتاریهایم« چندان غریب نيست ،شاید برای خيلی ها تازگی ندارد. اما اگر در این داالن تو در تو راه نيابم ایمان دارم که سر انجام نور درخشانی خواهد تابيد و راهم باز

نمایان خواهد شد.گاهی برای این مقصود پيامی ساده کافی است برای انرژی فوق العاده

وجهشی شایسته در مسير.پيام این بار این بود »وکسی نميداند پدر خدای روی زمين است«

دلنگاشتدكترافشين احمدوند، روانپزشك

یک بیماری جدید!امروز وقتی آمدم که وارد اتاق کارم شوم، متوجه شدم که دو نفر دارند درست نزدیک اتاق کار بنده از خودشان

عکس ميگيرند! تازگيها هرکجا ميروم، یک نفر دارد عکس می گيرد!یا از خودش ) سلفی(، یا از دیگران یا از مناظر.

این موضوع بویژه وقتی که از آثار تاریخی و دیدنی بازدید می کنيد، خود را بيشتر نشان ميدهد، شاید گرفتن یکی دو تا عکس برای ثبت خاطرات بد نباشد ولی ميزان تصویر برداری بعضی از مردم جای سوال دارد.

واقعا این عکس ها به چه کاری خواهد آمد؟این تصاویر غير حرفه ای که با این دوربين های تلفن های همراه گرفته می شود، ده ها و صدها گيگابایت حافظه را اشغال کرده و سرانجام در اثر یک اشکال فنی) مثال ویروسی شدن( ناگهان همه از بين خواهد رفت، قرار است

چه نفعی داشته باشد؟ما در حال ثبت چه چيزهایی هستيم؟

ممکن است که با توجه به بيماری های جدیدی و نوپدیدی که بوجود آمده مانند:

Game addiction ) اعتياد به بازی(، اکنون بابيماری photo addition یا Photofilia روبرو باشيم!


دكتر مينو هاشمي، روانپزشك

خاطرات روانپزشک با دوستي قدیمي از آنها که یادگار دوران جواني و دانشجویيست گپ ميزنيم، از هر دري سخني.

هر بار او تعبير خودش را از سوژه اي که نقل محفلمان شده بيان مي کند، پشت بندش مي گوید: خوب داري منو آناليز مي کني ها! حاال چه تشخيصي روم مي گذاري؟ بنظرت خيلي اوضام خرابه که اینطور فکر مي کنم؟

و من مرتب تکرار مي کنم که نه قضاوتي و نه آناليزي! نه تشخيصي و نه راهکار درماني برایت ندارم!در آخر باز مي گوید: خدا سایه تو رفيق روانپزشک را از سر من کم نکند که به رایگان مرا ویزیت مي کني!

و اینبار من سر به شکوه و شکایت مي گذارم که آخر ما روانپزشکها چه گناهي مرتکب شده ایم که در هر گپ و گفت دوستانه و خودماني متهم به نظارت نامحسوس و تشخيص و درمان زیرپوستي مي شویم؟!

سکوت مي کند و دلسوزانه به من خيره مي شود، پاسخ او بر خالف اتهامات قبلي دلنشين است:شاید این گرفتاري شما روانپزشکها یک چيزي از نوع مشکالت اسطوره اي و یا »نفرین خدایان« باشد!

و من گویا خاطره واپس زده اي را بياد مياورم.. کم کم روشن مي شود.. حتما این ها را کسي از دنيایي که روزي به آن قدم ميگذاشتم در گوشم زمزمه کرده است:

»ما بر تو رازهایي را آشکار ميکنيم و تو سنگيني بار این معرفت را همواره بر دوشهایت حمل خواهي کرد«و من حتما پاسخ داده ام: »مي پذیرم، مي پذیرم«

دكتر الهام شيرزادي-روانپزشك

خانمي بيست و سه ساله دانشجو از مراجعين من بود و مصر به نوشتن امپول فلوپنتکسول براي پدرش.پرسيدم:مشکل پدرتان چيست و هر چند وقت یکبار امپول ميزنيد؟

-هرزمان الزم باشد-منظورتان چيست؟؟

-پدرم بيماري دوقطبي داردمن راجع به این بيماري تحقيق کرده ام و خودم اورا درمان مي کنم!!!هر چند هفته فاز پدرم عوض مي شود،چند هفته کسل است و غمگين و حرف نمي زند، دراین زمان به او سيتالوپرام بيست ميدهم که رو به بهبود مي روداما بعد چند هفته بي خواب مي شودوپرحرف،در همين زمان امپول

فلوپنتکسول را تزریق مي کنم.فقط نمي دانم چرا تازگي ها فاز نرمال ندارد؟؟!!برایش توضيح دادم با مصرف خودسرانه دارو براي پدرش فاز چرخش سریع ایجاد کرده وخواستم درمان

را با نظارت پزشک ادامه دهد.درپاسخم گفت: پدرم سالها قبل دارو را منظم مصرف مي کرده اما خواب الود وبي حال بوده و سرکارهم نمي رفته.از انجایي که پدرم تنها نان اور خانواده است با این روش حداقل در روزهایي از ماه پدرم به شدت

کار مي کندو درامد خانواده قطع نمي شود.الزم به توضيحات بيشتر بود تا اورا قانع کنم....

دكتر الميرا اليق، روانپزشك

دنیا چقدکوچیكه!!!»یه زماني یلي بود براي خودش، داد که ميزد چهارستون خونه ميلرزید.به هربهانه اي ازطعم و بوي غذا تا رخت و لباس شسته ونشسته منو زیر مشت و لگد مي گرفت.صداي بدو بيراه گفتناش

هنوز توي گوشمه....حاال اما دکتر مي بينيش چي شده؟؟«به پيرمرد نحيف نگاه کردم با اونچه زن تصویر مي کرد خيلي تفاوت

داشت.چه کرده این الزایمر...»هرجا ميرم دنبالمه مثه بچه هاشده، مي ترسه ازم دور شه، رهاش کنم گریه سرداده،حاال مي تونم سرش داد بزنم بدون ترس، تنبيهش

کنم بترسونمش و....ميبيني دکتر دنياچقد کوچيکه!!«حق با توه دنيا خيلي کوچيکه


روان شناسی مثبت نگر رشته تازه ای در روان شناسی است )سليگمن و چک سنت ميهالی ،2000؛اسنيدر ولوپز،2002(.

این رشته به دنبال این است که تصویری از زندگی خوب را به روشنی بيان کند و برای اینکه مشخص کند چه چيزی زندگی را برای زیستن با ارزش می کند، از روشهای تجربی روان شناسی استفاده می کند.هدف این است که نشان داده شودچه اعمالی به تجربيات بهورزی و رفاه ،به پرورش افراد مثبت نگری که خوشبين و انعطاف پذیر هستند و به آفریدن موسسات و انجمن های شکوفا کننده می انجامد. بنابراین موضوع اصلی روانشناسی مثبت نگر ،تحقيق کردن

درباره تجربيات ذهنی مثبت است:روان شناسی مثبت نگر رشته فرعی روان شناسی انسانگرا نيست. موضوع اصلی این روان شناسی همان است که روان شناسی انسان گرا برای خود انتخاب کرده است به همين خاطر این دو رشته مقدار زیادی همپوشی دارند. در عوض انچه روان شناسی مثبت نگر را از روانشناسی انسان گرا متمایز می کند تاکيد زیاد آن بر اتکا به پژوهش تجربی برای آزمودن فرضيه ها بر اساس داده های به دست آمده است. روان شناسی مثبت نگر از لحاظ علمی از روانشناسی انسانگرا دقيق تر است.خالصه اینکه روان شناسی انسانگرا به انسان می نگرد و می پرسد ))چه می توانست باشد؟((.روان شناسی مثبت نگر به عنوان یک رشته قبول دارد که افراد از آنچه می توانند باشند کمتر هستند و همچنين نسبت به شيوع آسيب هایی چون افسردگی ،سو مصرف مواد ،بی احساسی و خشونت واقف است و تصدیق می کند که تالش های زیادی برای درمان کردن این آسيب ها ی انسان صورت گرفته اند. با این حال روان شناسی مثبت نگر عمدتا به تقویت کردن توانایی ها و شایستگی های فرد توجه دارد. افراد برای جلوگيری از بيماری باید از توانایيهایی flow( چون اميد ،خوشبينی ،مهارت ،پشتکار ،انگيزش درونی و قابليت روانی( بر خوردار باشند. مسئه این نيست که چگونه می توانيم ضعف های افراد را اصالح کنيم؟ بلکه این است که چگونه می توانيم توانا یی های افراد را پرورش دهيم و تقویت کنيم؟ چگونه خانواده ها،مدارس و سازمان ها می توانند توانایی های افراد را تقویت کنند؟ روان شناسی مثبت نگر در پی آن است که افراد را

نيرومند تر و پر بارتر نموده و استعداد همه افراد را شکوفا کند.این زمينه خاص از روان شناسی بر موفقيت انسان تمرکز دارد. در حالی که بسياری دیگر از شاخه های روان شناسی بر رفتارهای نابهنجار و دارای اختالل تمرکز می نمایند، روان شناسی مثبت نگر تمرکزش بر کمک به افراد برای شادشدن و ارضاء بيشتر است. روان شناسان این مکتب، در مقابل DSM که نظام طبقه بندی اختالالت روان شناختی بيماران است، یک نظام طبقه بندی به نام CSV را به

وجود آورده اند که توانایی های آدم ها را گروه بندی می کند.آن ها 6 گروه از توانایی های آدمی را در این نظام، مشخص کرده اند:

1ـ خرد و دانایی: شامل خالقيت، کنجکاوی، باز و پذیرا بودن در مقابل تجارب جدید، عشق به یادگيری و وسعت نظر

2ـ شجاعت: شامل خودباوری، پایداری، کمال و سر زندگی3ـ تنوع دوستی: شامل عشق، مهربانی و هوش اجتماعی

4ـ عدالت جویی: شامل رعایت حقوق شهروندی، بی طرفی و رهبری5 - اعتدال: شامل بخشش و دلسوزی، فروتنی و آزرم، احتياط و نظم بخشيدن

به عملکرد خود6ـ تعالی: شامل دانستن ارزش زیبایی ها و شگفتی ها، قدرشناسی، اميدواری،

شوخ طبعی و معنویت Martin E. P. "Marty" :مارتين ای. پی. "مارتی" سليگمن )به انگليسی .Seligman( )متولد 12 آگوست 1942( روانشناس آمریکایی، استاد دانشگاه و نویسنده کتاب های خودیاری است. نظریه او با نام درماندگی آموخته شده به طور گسترده ای ميان دانشمندان و روانشناسان بالينی مطرح است او می گوید: خوش بين ها انتظار پيامد مثبت را دارند؛ و مسائل و مشکالت را قابل برطرف شدن می دانند. آن ها به خصوص رویدادهای ناگوار را زودگذر و استثنایی

می دانند نه دائمی و کلی.تبيين های بدبينانه از شکست، مانع از تالش بيشتر می شوند. انها در قالب شکست، باعث بوجود آمدن نااميدی و انفعال می گردند، درحاليکه تبيين های خوش بينانه، زیربنای آنند که افراد، شکستها را به منزله مسائلی تلقی کنند که مستلزم دست و پنجه نرم کردن اند، واکنشی فعاالنه را می طلبند، و اميد را در

دل خود می پرورانند.

● مفهوم درماندگی آموخته شده چیست؟مفهوم درماندگی آموخته شده )Learned helplesseness( تا حدودی توسط پژوهشگران به تصویر کشيده شده است. این مفهوم معرف منفی ترین

حالت درک از خود است.درماندگی آموخته شده در حوزه تعليم و تربيت به یادگيرندگانی اشاره می کند که کوشش را با پيشرفت مرتبط نمی دانند. آنها یادگيرندگانی هستند که فکر می کنند هر کاری انجام دهند به موفقيت دست نمی یابد.در آزمایش های اوليه مربوط به درماندگی آموخته شده سگ هایی که در معرض ضربه برقی )شوک الکتریکی( غيرقابل اجتناب قرار گرفته بودند، آموختند که هيچ یک از پاسخ های آنها، از جمله دم تکان دادن، پارس کردن، راه رفتن، پریدن و جز اینها سبب قطع

شوک نمی شود.بعد وقتی که این سگ ها در موقعيتی قرار داده شدند که در آن انداختن یک مانع باعث قطع شوک می شد، سگ ها ابتدا کمی به این طرف و آن طرف راه رفتند و بعد دراز کشيدند و به طور منفعل، خود را تسليم شوک کردند. به بيان دیگر

روان شناسی مثبت نگردكتر مريم رضايي، روانپزشك


حيوانات پس از تجربه صدمه کنترل ناپذیر، انگيزه پاسخ دادن را از دست دادند و جای آن را افسردگی و اضطراب گرفت.

افزون بر این حتی اگر یکی از پاسخ ها در رفع مشکل موفقيت آميز بود، حيوان در یادگيری اینکه آن پاسخ مؤثر است، ناتوان بود. پژوهش های بعدی با انسان

ها، یافته های آزمایش باال را مورد تأیيد قرار داد.پژوهش های دیگری در این زمينه به تأثير ناکامی بر رفتار یک اردک ماهی می پردازد. یک اردک ماهی را در آکواریومی قرار دادند که تعداد زیادی ماهی کپور در اطراف آن شناور بودند. وقتی اردک ماهی به وفور ذخيره غذایی در اطراف خود عادت کرد، ميان او و ماهی های دیگر یک دیوار شيشه ای قرار دادند. وقتی اردک ماهی گرسنه شد سعی کرد خود را به ماهی های کپور برساند ولی مدام سرش به دیوار شيشه ای برخورد می کرد. در وهله نخست نياز او به غذا شدت یافت و اردک ماهی سخت تر از پيش تالش کرد به ماهی های کپور دست یابد ولی باالخره، شکست مکرر در وصول به هدف به اندازه کافی موجب ناکامی او شد به طوری که دیگر برای خوردن ماهی ها کوشش نکرد. در واقع وقتی دیواره شيشه ای را برداشتند و ماهی های کپور دوباره در اطراف اردک ماهی شروع به شنا کردند، دیگر هيچ فعاليت هدف نگری از طرف اردک ماهی صورت نگرفت. باالخره، اردک ماهی درحالی که در ميان وفور خوراکی قرار داشت از شدت گرسنگی جان سپرد.او می گوید: خوش بين ها انتظار پيامد مثبت را دارند؛ و مسائل و مشکالت را قابل برطرف شدن می دانند. آن ها به خصوص رویدادهای ناگوار را زودگذر و استثنایی می دانند نه دائمی و کلی. از طرفی بدبين ها رویدادهای منفی و ناگوار را بادوام، کلی، یکپارچه و معلول عوامل درونی )مثل ناتوانی و

بی عرضگی( توصيف می کنند.اصطالح »درماندگی آموخته شده« به این نکته اشاره دارد که فرد باور دارد که تالش ها و رفتارش بر نتيجه اثری نخواهد داشت و بی تأثير است درواقع فرد انتظار شکست را دارد. در مقابل اصطالح »خوش بينی آموخته شده« به این مسئله اشاره دارد که فرد باور دارد که رفتارها و تالش هایش برای حل مشکالت مؤثر واقع می شود و بر نتيجه اثرگذار است، در نتيجه فرد انتظار پيروزی را دارد و برای

رسيدن به آن تالش می کند.بدبين ها تا 8 برابر بيشتر ممکن است افسرده شوند، وقتی یک اتفاق بد پيش می آید آن ها بدتر عمل می کنند، در سالمت فيزیکی ضعيف تر هستند، کمتر عمر می کنند و روابط بين فردی سخت تری دارند. در مطالعه ای در 2009 محققان یک ارتباط متوسط بين خوش بينی و سالمت یافتند. این اندازه اثر ممکن است که متوسط به نظر آمده باشد اما ازنقطه نظر سالمت و همه گيرشناسی بسيار معنادار است.مارتين

سليگمن - درماندگی آموخته شدهدانش آموزی که برای پيشبرد اهداف خود زحمت می کشد و تالش بسيار می کند، انتظار دارد که در پایان مورد بازخورد مناسب قرار گيرد و در ازای زحمتی

که کشيده است، از نتایج زحمت خود بهره مند شود.حال اگر به دالیلی این مورد صورت نپذیرد، دانش آموز منفعل شده و دیگر تالشی از خود نشان نمی دهد و این بدترین حالتي است که ممکن است، به

سراغ دانش آموز بياید.به طورکلی کودکی که شب تا دیروقت درس خوانده اســت، وقتی در ازای تالش خود نمره مطلوب کسب نکند، ممکن است برای خود راهی جز گوشه

گيری و انزوا نيابد.درماندگی آموخته شده در حال حاضر به عنوان بيماری مزمن درآمده و دانش آموزان و دانشجویان را حيران و سرگردان کرده است. برای دستيابی به شناخت این گسست که یأس، بدبينی و بی اعتمادی عمومی را در پی داشته است، هر

انسان فرهيخته و فرهنگ دوست را به فکر و چاره جویی وامی دارد..

● نتیجه گیریاگر دانش آموز به این باور برسد که هيچ کاری از دستش برنمی آید تا موقعيت ناگوارش را تغيير دهد، حالت او را درماندگی آموخته شده، می نامند. می توان وضع را این گونه توصيف کرد که شخص واقعا ممکن است که در یک موقعيت ناراحت کننده قرار داشته و هيچ عملی از او نتوانسته است موقعيت او را تغيير دهد. در نتيجه از تالش بازمانده و به این باور رسيده است که هيچ کاری از من

ساخته نيست.در چنين فرآیندی، دانش آموز اطمينان خود را از دست می دهد و به ناتوانی خود، اذعان می کند، و توان حرکت و خالقيت از فرد سلب و او به موجودی بی تحرک، خنثی و فاقد معيار تبدیل می شود. اما اگر شرایط تغيير کند و شخص بتواند با انجام رفتاری موقعيت ناگوارش را تغيير دهد، این باور که کاری از او ساخته نيست باور غلطی خواهد بود. اگر شخص این باور غلط را تعميم دهد و به این نتيجه برسد که مهارت های الزم برای حل کردن مسائل زندگی را ندارد، ممکن است به افسردگی )depression( مبتال شود این باور که شخص درمانده است، در صورتی که واقعا درمانده نيست نشان دهنده همان چيزی است که »نورمن« استاد روان شناسی آن را رابطه ظاهری نه واقعی و »بندورا« آن را خود ناکارآمد می نامد.

سه قدم به سوی تفکر مثبت1 ـ از تبيين های بدبينانه استفاده نکنيد: سليگمن و دوست مشهورترش بک می گویند همه آدم ها می توانند یاد بگيرند از تبيين هایی استفاده کنند که موقتی و موقعيت محور باشند. مثال یک مادر که با کودکش استثنائا بدرفتاری کرده، می تواند این جمله را بگوید که »من آن روز حوصله نداشتم ولی اکثر اوقات، مادر خوبی هستم.« همچنين گاهی می شود از شوخی استفاده کرد. مثال جوانی که در حضور دیگران زمين خورده است، می تواند بگوید »اگر از من فيلم می گرفتند بساط

خنده مان جور می شد.«

2ـ شادی خودتان را محدود نکنيد: در دنيای ماشينی امروز، ارزش های اجتماعی و اقتصادی باعث شده اند شادی ما تعریف شده باشد و بسياری از مردم به نسبت این ارزش ها، شادی های خودشان را محدود می کنند. مثال با خودشان می گویند »تا ماشين نخرم، شاد نمی شوم« یا »اگر همه دوستم داشته باشند، شادی واقعی را تجربه می کنم.« اما هر کدام از این جمالت، هم زمان و هم چگونگی شادی ما

را محدود می کنند.اگر این جمالت را زیاد تکرار کنيم، قاعده ذهن ما می شوند. بنابراین اگر به آن اهداف نرسيم بيشتر و بيشتر غمگين می شویم. اما حقيقت این است که فقط هدف نيست که شادی می آفریند؛ شادی، فرآیند رفتن به سوی هدف است: »من تالش می کنم که ماشين داشته باشم پس به خاطر تالشم از خودم خشنودم و حس خوبی دارم.« یا: »من باید یاد بگيرم که ارزش های آدم ها با هم فرق می کنند پس نمی شود

توقع داشت که همه دوستم داشته باشند.«

3ـ گفت وگوهای درونی تان را فرآیندمدار کنيد: در هر گامی که به جلو برمی دارید یکی از جمالت شادی بخش تان را که بيشتر بر فرآیند تأکيد دارند تا هدف، تکرار کنيد. حتی می توانيد خود این فرآیندها را به صورت هدف کوتاه مدت و

شادی بخش قرار دهيد.


در تاریخ 30اردیبهشت 1395 جلسه Interaction case study برای اولين بار در ایران در هتل آسمان اصفهان باحضور اساتيد محترم روانپزشکی شهر اصفهان و

با حمایت شرکت داروسازی دکتر عبيدی برگزار گردید.شرکت داروسازی دکتر عبيدی اولين توليد کننده دارو در ایران می باشد که توليد محصوالت خود را با دستورالعمل های GMP مطابقت داده است.هدف از این برنامه ارایه برنامه ای متفاوت ازبازآموزیهای قبلی و هميشگی بوده است.

این برنامه با همکاری جناب آقای دکتر برکتين )استاد دانشکاه علوم پزشکی اصفهان در رشته اعصاب و روان( به عنوان Moderator و 60 نفر از متخصصين بنام روانپزشکی اصفهان در 6 گروه 10 نفره برگزارشد، سواالت بصورت شرح حال از 6 بيمار واقعی که بيشتر دچار مشکالت خلقي بودند

برای هر گروه مطرح گردید و گروه ها ملزم شدند در مدت زمان تعيين شده بهترین تشخيص و استراتژی های درمان را مطرح نمایند و پس از آن پاسخ مطرح شده مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.این برنامه بازاموزي که با سبکي متفاوت از بازاموزیهاي قبلي صورت ميگرفت مورد رضایت واستقبال اکثر متخصصين شرکت کننده قرار گرفت وبویژه در مورد جایگاه دارو هایWellban،Luvixam وVenabid در انواع حاالت بيماری صحبت شد و در

انتهای برنامه به گروه برتر به رسم یادبود از طرف شرکت داروسازی عبيدی هدایایی تقدیم گردید.

اميد است که با ارایه برنامه های کاربردی و با سبکی متفاوت، برنامه های بازآموزی به سمتی هدایت شود که بيشترین کارایی و بهره وری علمی حاصل گردد.

گزارش بازآموزی3٠ ارديبهشت

شرکت داروسازي عبیدي


درتاریخ 95/3/5 جلسه انجمن روانپزشکان شاخه اصفهان در محل خانه پزشک واقع در نظام پزشکي اصفهان برگزارشد. شرکت کنندگان دراین مراسم:

دکتر مرتضي واعظي،دکتر صفا مقصودلو،دکتر مرتضي امامي پارسا،دکتر الميرا الیق،دکتر حميدمحمدبيگي ودکتر مسعود ازهر بودند.

در این جلسه حول سه محور اصلي صحبت شد.ابتدا در مورد بازاموزي هاي ساالنه، که بنا شد براي اطمينان خاطر همکاران به تعداد کافي جلسات بازاموزي جهت کسب امتياز برنامه ریزي شود که ترجيحا در پنج شنبه هاي اخر برخي ماهها برگزار خواهد شد و به دليل تغيير نحوه ثبت اطالعات از مرکز متعاقبا هر جلسه

زودتر از طریق سایت یا شبکه اجتماعي به اطالع رسانده خواهد شد.در این خصوص با تاکيد و یاداوري بازاموزي تاریخ95/2/30 وعملکرد بسيار خالقانه دکتر برکتين وهمکاري خوب شرکت دارویي عبيدي،بر ایجاد فضایي

تعاملي تر و استفاده از روشهاي جدیدتر و جذابتر در بازاموزیها تاکيد شد.همچنين انجمن پيگير تشکيل کارگاههاي رواندرماني بيشتر در سال نودو پنج

خواهدبود.موضوع مورد بحث دوم نحوه توزیع خبرنامه در اصفهان و سایر شهرها بود که خصوصا براي رسانده شدن خبرنامه به همکاران اصفهاني نکاتي درنظر گرفته شد.

موضوع مورد بحث سوم سياستهاي سيستم بستري ونياز به تعامل و همفکري بيشتر با گروه روانپزشکي بودکه در این زمينه تدابيري اندیشيده شد.

در پایان تاریخ جلسه بعدي مشخص شد و هر کدام از اعضا موظف شدند تا در حيطه وظایف خود گزارش دهند.

هدف انجمن حفظ و ارتقا سطح کيفي روانپزشکي استان اصفهان خواهد بودودر این راستا تمام تالش خود را به کار خواهد گرفت.

کارگاه رواندرمانيکارگاه رواندرماني مبتني بر پذیرش و تعهد با حضور 30 نفر از روانپزشکان و روانشناسان استان اصفهان زیر نظر انجمن روانپزشکان اصفهان به مدت 15 ساعت در بيمارستان فارابي برگزار شد.در این کارگاه سرکار خانم دکتر راضيه ایزدي در خصوص مباني پایه ACT و رویکرد درماني ان در انواع اختالالت روانپزشکي با معرفي کيس و role playing مفصال به بحث و گفتگوي گروهي پرداختند.این کارگاه داراي 15 امتياز باز اموزي بود و در پایان گواهي کلي شرکت در کارگاه به تایيد انجمن علمي روانپزشکان و مدرس برنامه به شرکت کنندگان

داده شد.

گزارش جلسه انجمن روانپزشكان اصفهان


آنان كه خاك را به نظر كیمیا كنندآیا بود كه گوشه چشمي به ما كنند

دردم نهفته به زطبیبان مدعیحافظ باشد كه از خزانه غیبم دوا كنند.

برای شرح دادن شهود و نظر در عرفان به دنبال منابع مختلفی گشتم ولی هيچ کدام ازتعاریف برایم دلنشين نبود به خاطر همين باز هم دست به دامان حافظ و موالنا شدم. دراین شعر حافظ اشاره ای به خاصيت شفابخشی نظرو شهود کرده و از کسانی که به این قابليت دست یافته اند تقاضا مي کند گوشه چشمي نيز به ما داشته باشند. و در عين حال بيان مي کند که کسانی که ادعای شفابخشی دارند اگر به این قابليت مجهز نباشند ادعای آنها دروغين است. در همين ابيات منبع این قابليت هم از نظر حافظ معرفی مي گردد و آن چيزی جز خزانه غيب نيست.

خدای داد شما را یکی نظر كه نپرساگرچه زان نظر ایندم به سکر بی خبرید مولوي

نظر به معنای نگریستن است اما نه با چشم حس. از نظر علمي توضيح آن شاید ممکن نباشد اما با توجه به اینکه انسان ابزاری جز مغز و ذهن خود نمي تواند برای چنين عملی داشته باشد جدای از اصل و ریشه ماورایی آن یک جنبه ذهنی هم برای آن قابل تصور است. هم در مراقبه عرفانی و هم در تمرینات خود مشاهده گر انسان از منبع یک شعور ناظر به خود و افکار و احساساتش مي نگرد و آرامش حقيقی را هر چند برای لحظاتی تجربه مي کند.به نظر می آید این روش به درمانهای روانشناسی هم وارد شده،در روشهای قدیميتر هنگامي که ما از مراجع مي خواهيم که از باالی گود به مشکالتش بنگرد و به عنوان یک شاهد بی طرف به آن نظاره کند و یا هنگامي که از مراجع مي خواهيم داستان زندگی خود را بنویسد شاید او با نوشتن طومار مشکالت با شاهدی ناظر آشنا مي شود که مي تواند از باال دفتر زندگی او را ورق بزند و درواقع نادانسته از شهود بهره مي برد.در استعاره پل و قطار از مراجع خواسته می شود که با بستن چشمها خود را بر روی پلی تصور کند که از زیر آن سه قطار با واگنهای فراوان عبور می کند. یکی از این قطارها افکار یکی احساسات و دیگری حسهای بدنی است. هر بار که مراجع غرق یک فکر یا احساس بدنی منفی می شود درمانگر به او می

گوید تو حاال از باالی پل به درون یکی از واگنهای حمل زغالسنگ افتاده ای و در نتيج همه جا را تيره و تار می بينی و باید دوباره باالی پل برگردی و دوباره به تماشا کردن عبور این سه قطار بپردازی. هنگامی که مراجع در ذهن خود به باالی پل خيالی برمی گردد حسی عجيب را تجربه می کند وآن این است که با وجود افکار و احساسات منفی او آرامش دارد وقطار افکار و احساسات وحسهای بدنی در برابر

دیدگان او عبور می کند.نگاه کردن شهودی، مشاهده ای در حال مراقبه و آرامش ذهن است، مشاهده ای از پایگاه سکون و آرامش و این نگاه کردن شاید به مراجع کمک مي کند تا خود را فراتر از حوادث و مصائب زندگی احساس کند و غم ناشی از آن اتفاقات را پشت سر بگذارد و راه های خالقانه ای جهت حل مشکالت فعلی خود بيابد. حافظ در ابيات زیرروش تأیيد نظر

را به زیبایی به تصویر کشيده است:سالها دل طلب جام جم از ما مي كرد

وانچه خود داشت ز بیگانه تمنا مي كردگوهري كز صدف كون و مکان بیرون است

طلب از گمشدگان لب دریا مي كردمشکل خویش بر پیر مغان بردم دوش

كو به تأیید نظر حل معما مي كرددیدمش خرم و خندان قدح باده به دست

واندر ان اینه صدگونه تماشا مي كردگفتم این جام جهان بین به تو كي داد حکیم

گفت آن روز كه این گنبد مینا مي كردفیض روح القدس ار باز مدد فرماید

دیگران هم بکنند انچه مسیحا مي كردبي دلي در همه احوال خدا با او بود

اونمي دیدش واز دور خدایا مي كرد

ابيات فوق سير و سلوکی عرفانی را به تصویر همه که مي کنند بيان را نکته این و مي کشند ما انسانها قابليتي به نام تأیيد نظر داریم که با آن مي توانيم همه قفلها را بگشایيم منتها از آن بی خبریم و به خاطر همين به دیگرانی که خود گمگشته لب دریای عشقند احساس نياز مي کنيم و از آنها سوال مي کنيم، منظور اینکه از دیگران راه خوشبختي را جویا مي شویم و آنها هم البته مشتی از باورهای هم هویت شده خود را به عنوان راه حل در اختيار ما

مي گذارند که ممکن است تاریخ مصرف گذشته، یا نامتناسب با موضوع باشد و در هر حال حتی اگر ظاهرا آن راه حل مشکل ما را هم برطرف کند، خالقيت ما را کور مي کند و به ما به جای آموزش ماهيگيری صرفایک ماهی مي دهد. اما پيرمغان که مي تواند اشاره به ذات خداوند و یا انسان خدایی باشد ما را متوجه ابزارموجود در درون خود مي کند که همان جام جهان بين است. این ابزار در ابتدای خلقت در وجود همه ما تعبيه شده و با روش تأیيد نظر کار مي کند و مي تواند به لطف الهی مرده ما را با

دم مسيحای خود زنده کند.در حالت شهود، من یا خود مفهومسازی شده ای برای دفاع وجود ندارد بلکه فرد به هویت اصيل خود زنده است و احساس غنا دارد و انسان مي تواند بدون دغدغه حفظ این موجود توهمي و احساس آرامش و رهایی به عنوان یک شاهدی بی طرف به اتفاقات بنگرد و مسلما این توانایی است که ذهن ساده شده و رها شده از هم هویت شدگيها دراختيار بشر قرار مي دهد و در این حالت بهترین و

خالقانه ترین تصميم گرفته مي شود.چونکه خدا روفت دلت را ز حرصرو به دل آور دل یکتا خوش است

از تو چو انداخت خدا رنج كاررو به تماشا كه تماشا خوش است

بس كن، چون دیده ببین و مگودیده مجو دیده بینا خوش است مولوي

هنگامي که به مراجع پيشنهاد مي شود به افکار مزاحم نگاه کند و بگذارد آنها مانند برگهایی که روی آب جوی حرکت مي کنند از ذهنش بگذرند و دربرابرفریادهای ندهد، سکوت جز پاسخی هيچ درذهنش آنها آرامشی عجيب وجود او را فرا مي گيرد او دیگر با این افکار درگير نمي شود و این رهایی به او اجازه مي دهد که از شعورش جهت درمان خود استفاده کند. در این وضعيت او با زیباترین نت موسيقی طبيعت که همان سکوت است پاسخ صدای ناهنجار افکار مزاحم را مي دهد و این عدم پاسخ نهایتا این افکار را خسته مي کند و آنها مراجع را رها مي کنند و در این حال بستر مناسبي براي تصميم گيري فراهم مي شود. پس در شهود، شاهد، بي تفاوت نيست بلکه از موضع

خرد برتر براي زندگي تصميم مي گيرد.

از شهود و نظر تاخود مشاهده گر

دكتر آرش ناهيد، روانپزشك

SPECTATOR SELF


گزارش فعالیت های واحد سالمت روان

دكتر ناهيد گراميان

مسئول واحد سالمت روانی اجتماعی و

اعتياد دانشگاه علوم پزشکی اصفهان

همانگونه که قبال اشاره شد تحول نظام سالمت در حوزه بهداشت، مهمترین تغييرات را در حيطه خدمات گروه سالمت روانی اجتماعی و اعتياد ایجاد کرده است. با ادغام خدمات سالمت روان در PHC، خدمات بيمار یابی، مراقبت، درمان و پيگيری بيماران و آموزش در مناطق روستایی آغاز شد. و ارائه خدمات در این مناطق به صورت فعال انجام می شود. اکنون با شروع برنامه ها در تحول نظام سالمت ارائه خدمات در مناطق شهری آغاز و به صورت فعال انجام می مراکز جامع خدمات در روانشناس نيروی استقرار شود. در حال حاضر سالمت در شهر ها تا جمعيت 500 هزار نفر انجام شده و در آخرین فاز که اميد است در سال جاری انجام شود،کالن شهر اصفهان تحت پوشش قرار خواهد گرفت.با اجرای کار به تدریج تغييراتی در روند برنامه ها در قسمت ابزار غربالگری یا رده سنی ها ایجاد شده است. به عنوان مثال پرسشنامه غربالگری سالمت روان در رده های سنی 15-7 به مجموعه قبلی اضافه شده است که در

زیر به آن اشاره می شود:

مقدمه سؤاالت غربالگری در حوزه سالمت روان برای گروه هدف 7 تا ١5 سال:

قبل از پرسشگری در این بخش به والدین توضيح دهيد که »در این بخش می خواهم سؤاالتی در زمينه شرایط روانشناختی و استرسهاي فرزندتان بپرسم.«برای پدر و مادر و یا مراقبين اصلی کودک و نوجوان توضيح دهيد: »هدف از این پرسشگری شناسائی زودرس ناراحتی های اعصاب و روان در کودکان و نوجوانان است. به این ترتيب افراد نيازمند به درمان، مراقبت و مشاوره زودتر شناخته شده و برای درمان ارجاع می شوند و بدین ترتيب می توان از بروز

ناراحتی های شدید اعصاب و روان پيشگيری نمود.« در خصوص حفظ رازداری اطمينان دهيد: »مطالبی که در این جلسه مطرح می گردد فقط مربوط به ارزیابی سالمت و تکميل پرونده بهداشتی فرزندتان

می باشد. کليه اطالعات در این پرونده محفوظ می ماند.«به والدین یادآور شوید: »این غربالگری به عنوان یک فرآیند استاندارد برای تمام

مراجعان )کودکان و نوجوانان( انجام می شود.«به والدین و یا مراقبين اصلی توضيح دهيد: »پاسخگویی باز و صادقانه شما به تيم

سالمت در ارایه خدمات مورد نياز فرزندتان کمک می کند.«سپس به والدین بگویيد: »سواالتی که از شما پرسيده می شود، در مورد حالت هایی است که فرزندتان )کودک و یا نوجوان( در طول 30 روز گذشته )در طول ماه گذشته(

تجربه کرده اند. در پاسخ به هر سؤال می توانيد بگوئيد هرگز، گاهی، اغلب.«

پرسشنامهپدر و مادر عزیز

سواالت زیر درباره مسائلی است که ممکن است فرزند شما را در طول یک ماه گذشته آزار داده باشد. لطفا در مورد هر سوال، در ستونی که به بهترین شکل شدت این آزار را نشان می دهد، عالمت Î بزنيد. لطفا به تمام موارد پاسخ دهيد. نتایج این

پرسشنامه محرمانه است و تنها به شما اطالع داده می شود. تاریخ تکميل پرسشنامه:تاریخ تولد: نام فرزند:

نسبت تکميل کننده پرسشنامه با فرزند:نام والد / مراقب:

اغلبگاهی اوقاتهرگز 1- احساس غمگينی و غصه می کند.

2- احساس نااميدی می کند. 3- از دست خودش عصبانی است.

4- خيلی نگران است. 5- به نظر می رسد که کمتر چيزی خوشحالش می کند.

6- وول می خورد و نمی تواند آرام بنشيند. 7- خيلی خيال بافی می کند.

8- به آسانی حواسش پرت می شود. 9- نمی تواند تمرکز کند.

10- طوری رفتار می کند که انگار موتورش روشن شده است.

11- با بقيه بچه ها دعوا می کند. 12- از قوانين پيروی نمی کند.

13- احساسات دیگران را نمی فهمد. 14- دیگران را دست می اندازد.

15- به خاطر مشکالت خودش، دیگران را سرزنش می کند. 16- نمی گذارد دیگران از وسایلش استفاده کنند.

17- چيزهایی را بر می دارد که مال او نيست.از والدین پرسيده شود:

آیا کودک یا نوجوان شما هيچ مشکل رفتاری یا عصبی دارد، که نيازمند مشاوره خير بله یا درمان باشد؟

نمره گذاری: اغلبگاهیهرگز12صفر

نمره گذاری این پرسشنامه بدین ترتيب است که برای پاسخ های هرگز، گاهی اوقات واغلب به ترتيب اعداد صفر، 1 و 2 تعلق می گيرد.

سوال ها در چند گروه تقسيم شده اند و هر گروه جداگانه نمره گذاری و محاسبه می شود.موارد ارجاع بر اساس امتياز هر گروه از نمره ها است

جمع نمره سواالت 1 تا 5 )اگر نمره 5 یا باالتر از 5 بود، نوجوان را به پزشک ارجاع بدهيد(

جمع نمره سواالت 6 تا 10)اگر نمره 7 یا باالتر از 7 بود، نوجوان را به پزشک ارجاع بدهيد(

جمع نمره سواالت 11 تا 17 )اگر نمره 7 یا باالتر از 7 بود، نوجوان را به پزشک ارجاع بدهيد(

جمع نمره کل سواالت 1 تا 17 )اگر نمره 15 یا باالتر از 15 بود، نوجوان را به پزشک ارجاع بدهيد(

تغييرات در دیگر قسمت ها و رده های سنی در حال انجام است که به محض نهایی شدن در گزارشات بعدی به جزئيات آنها اشاره خواهيم کرد.


سيد غفور موسوي1/ احمد كرمی٢ / امراله ابراهيمی3 / اصغر طاهرزاده٤

1- روانپزشک، استادگروه روانپزشکی ومرکز تحقيقات علوم رفتاری، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران 2- روانپزشک، گروه روانپزشکی ومرکز تحقيقات علوم رفتاری، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

3- روانشناس، دانشيارگروه روانپزشکی ومرکز تحقيقات علوم رفتاری، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان. اصفهان، ایران4-استاد بازنشسته الهيات ومعارف اسالمی.گروه معارف اسالمی.دانشگاه علوم پزشکی اصفهان. اصفهان، ایران

بررسی تطبیقی مفهوم عقل در منابع اسالمی، روانپزشكی و روانشناسی

دکترسيفور موسوي1/ احمد کرمی2 / امراله ابراهيمی3 / اصغر طاهرزاده4

1- روانپزشک، استادگروه روانپزشکی ومرکز تحقيقات علوم رفتاری، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران 2- روانپزشک، گروه روانپزشکی ومرکز تحقيقات علوم رفتاری، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران

3- روانشناس، دانشيارگروه روانپزشکی ومرکز تحقيقات علوم رفتاری، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان. اصفهان، ایران4-استاد بازنشسته الهيات ومعارف اسالمی.گروه معارف اسالمی.دانشگاه علوم پزشکی اصفهان. اصفهان، ایران

چكیدهمقدمه: عقل و دیگر کلمات معادل آن درعلوم اسالمي، روانشناسي و روانپزشکي از اهميت خاصي برخوردارند.علت این موضوع جایگاه و تاثيرعقل دروضعيت سالمت انسان می باشد. در این مقاله به تبيين وبررسی تطبيقی این مفهوم در منابع

مذکور پرداخته شده است.

روش: در این مطالعه مروری، پس ازیافتن تعریف عقل در فرهنگ لغات عربي، فارسي و انگليسي،ونيزدر فرهنگ لغات قرآني، مفهوم عقل از منظر فالسفه،پيشوایان اسالمی و قرآن استخراج گردید.سپس با مراجعه به کتب مرجع روانپزشکي و روانشناسي دانشگاهي، مفاهيم مرتبط با عقل را استخراج نموده و بوسيله تطبيق این

مفاهيم، به توصيف ویژگيها ونقاط اشتراک وتفاوت آنها پرداختيم.نتایج: فالسفه عقل را در دو مفهوم عقل نظري و عقل عملي توضيح داده اند.در منابع اسالمی عقل عبارتست از قدرت تشخيص انسان، عاملی برای بازداری از انحراف وفساد، اساس شخصيت انسان و مالکی برای ارزیابی انسان در دنيای پس از مرگ.. در فرهنگ روانپزشکي عاقل بودن به مفهوم داشتن بينش صحيح نسبت به خود و بيماري خود وقضاوت صحيح در شرایط مختلف، و داشتن تفکري عاري ازآسيب های مختلف می باشد.در روانشناسي عقل عبارتست

از توانایي فکر و عمل بر اساس دانشها تجربه هاوبينش صحيح نسبت به انها..

بحث: در هر سه منبع به سير تدریجي براي تکامل عقل وعوامل و موانع موثردرآن، و راه های برون رفت از آنها اشاراتی شده است. ولی درمنابع اسالمی مفهوم دنياي پس از مرگ به عنوان یک موضوع اساسی ومهم، ابعاد و رویکرد متمایزی را ارائه

داده است.كلید واژه: عقل، خرد، اسالم، روانپزشکي، روانشناسی

مقدمه:عقل و دیگر کلمات معادل آن در علوم اسالمی و نيز روانشناسی و روانپزشکی از جایگاه خاصی برخوردار است. شناخت چيستی و ابعاد مختلف و مراتب مفهوم عقل، جایگاه و منزلت عقل، تأثيرگذاری و تأثيرپذیری این مفهوم از دیگر ابعاد شخصيتی انسان، تغيير و ثبات عقل، سالمت و بيماری عقل از دیدگاه علوم اسالمی از موضوعاتی مهم این حيطه هستند)1(. مقاالت و کتب مختلف و فراوانی که در آن دانشمندان علوم اسالمی و انسانی سعی کرده اند به نوعی این مفهوم را تعریف و بسط دهند به تنهایی دليل کافی بر این ادعاست. و می توان به آثار برجسته ای از جهان اسالم که در این زمينه توسط دانشمندان شاخصی همچون ابن سينا، فارابی، ابن عربی، مالصدرا و عالمه طباطبایی به رشته تحریر درآمده، اشاره کرد)2( در حيطه علوم انسانی نيز دانشمندان زیادی چون سقراط، بقراط، افالطون و دانشمندان دو سده اخير مانند کانت و دکارت در این زمينه آثار و مقاالت فراوانی داشته اند )3(.


با مطالعه ودقت در مقاالت زیادی که در این رابطه انتشار یافته اند، مانند: رابطه عقل و وحی از نظر امام محمد غزالی، بررسی تطبيقی مفهوم عقل در فلسفه ابن سينا و توماس آگونياس، مقایسه بين دیدگاه هاي مالصدرا و مولوی و ابن عربی و کانت، این سؤال مطرح می شود که آیا دست یافتن به یک مفهوم کلی مشترک

از عقل امکانپذیر است؟)4(.اگرچه در نگاه ابتدایی وظاهری، در علوم روانشناسی و روانپزشکی مفهوم عقل تا حدودی کمرنگ بنظر ميرسد ولی در جای جای این متون با عناوین مختلف از مفاهيم غير مستقيم مربوط به عقل استفاده شده است که در این راستا می توان Intellect، Understanding، و Wisdom، Reason به کلماتی همچونJudgement، Insight و Mind و Thought و Ration، Belief و نظایر آن اشاره کرد.)5(. لذادر روانشناسي و روانپزشکي مدرن نيز عقل جایگاه مهمي دارد زیرا در یک طرف وجود وسالمت عقل شاخص سالمت روان است و از طرف دیگر ضعف یا اختالالت آن ميتواند شاخص هاي خوبي براي ابتال به بيماري هاي رواني باشد.ولي عليرغم این موضوع این سؤال مطرح است که آیا این Reality Testing( معادل هاي مفهوم عقل در روانپزشکي و روانشناسي از قبيل = Ration،تفکر = Thought،»قضاوت = Judgement،سنجش واقعيت=منطق( مساوي همان مفهوم عقل در علوم اسالمي و علوم قضایي است یا با آن تفاوت دارد. بدیهي است هر چه فهم ما از این موضوع)عقل( به واقعيت نزدیکتر باشد عملکرد ما در درمان بيماران و نيز ارتقا بهداشت رواني موثرتر خواهد بود لذا با توجه به اسالمی بودن فرهنگ ما و مبتنی بودن بسياری از رویکردها درحيطه های مختلف جامعه ) قضائی، آموزش و پرورش، مراودات عادی مردمی، و....( بر رویکردهای اسالمی، ونيز کمبود مطالعات تطبيقی درمورد این موضوع، در این مطالعه به بررسی مفهوم و ویژگيهای عقل از منظر منابع اسالمي، روانپزشکي،

روانشناسي و مقایسه آنها با همدیگر پرداخته شده است.)6(

روش:مطالعه حاضر یک مطالعه مروری کتابخانه ای است که در آن ابتدا معادلهای عقل و واژه های نزدیک به آن در زبان فارسی مانند خرد، فکر، اندیشه، عقيده، نظر، نيت، ذهن، بينش، قضاوت، هوش، فهم، زیرکی، فراست، بصيرت، آگاهی، و نيزدر زبان انگليسی مانند Idea، Thought،Wisdom، Reason و و Intellect، Belief، Understanding، Judgement، InsightMind و Realism، و نيزدر زبان عربی مانند نهيه، قلب ولب، استخراج گردید..سپس با روش جستجوی الکترونيکی و نيز استخراج مستقيم از منابع غير الکترونيک اسالمی که شامل قرآن،روایات و نظرات دانشمندان برجسته علوم اسالمی )ابن سينا، مالصدرا، عالمه محمد حسين طباطبایی و...(می باشدبه جمع

آوری و طبقه بندی مفهوم عقل در این منابع پرداختيم.در مرحله بعد با استفاده از همين روش به جستجوی توضيحات مربوط به واژه های انگليسی دربرگيرنده این مفهوم در کتاب هایی مانند کتاب جامع روانپزشکی )Synopsis(و خالصه روانپزشکی )Comprehensive Psychiatry(ونيز منابع دانشگاهی روانشناسی مانند روانشناسی هيلگارد، و سپس طبقه بندی یافته ها پرداخته شد. در نهایت تفاوتها و شباهتهای این مفهوم در منبع سه گانه

فوق الذکر استخراج، وتا حدودی به بحث کشيده شد.

نتایج:الف- معناي لغوي و اصطالحي عقل:

عقل واژه اي عربي است و در عربی عقال )افسار( مانع حرکت شتر معرفي مي گردد)7( و معادل فارسي این واژه خرد، اندیشه و گاهی هوش است)8( و براي

)wisdom( خرد.)اشاره کرد)9 wisdom معادل انگليسي آن بيشتر مي توان بهعبارت است از توانایي فکر و عمل بر اساس دانش و تجربه و دانستنيها و بينش به آنها )10(.در زبان عربي به کسي که در حال دیدن است »مبصر« و کسي را که مي تواند ببيند »بصير« مي گویند ولي براي عقل چنين تعبيري وجود ندارد چرا که در آنصورت به کسي که در حال تعقل کردن است باید گفت »عقلنده«، و البته این اصطالح وجود ندارد و براي عقل در جایگاه مصدري و فعلي از کلماتي مثل فهميدن و علم پيدا کردن و تعقل کردن استفاده مي شود، ودر جایگاه اسمي نيز از

این لفظ استفاده مي شود یعني کسي که عاقل است.در اصطالح براي عقل مي توان دو مفهوم را متذکر شد یکي "توانائی وپتانسيلی که بالفطره آماده قبول دانش است" و دیگری "علمي است که به وسيله آن توانائی

کسب مي شود".

ب( عقل از نظر فالسفه:در حکمت متعاليه »نيروها«، درجات مختلف یک انسان واحده هستند و حقيقتي جداي از حقيقت آن انسان واحده ندارند. همان نفس واحده است که داراي درجاتي است و در هر مرحله یک کاري انجام مي دهند نه اینکه یک نفس باشد و چند »نيرو« داشته باشد. و این مراتب و درجات به طور ناگهاني براي انسان حاصل نمي شوند بلکه به موازات همدیگر انسان بدانها دست مي یابد. )11( نفس انساني ارتباطي با مبادي عاليه وباالتر از خودش)خداوند، پيامبر، و....( دارد و از آنها در زمينه هاي مختلف بهره مند مي شود، و ارتباطي هم به پائين تراز خود، یعني بدن، دارد بدین معني که آن را بهره مند ساخته و هدایت مي کند. لذااین نيروی ادراک کننده، دو عملکرد خواهد داشت: یکي عقل نظري که مبين ارتباط آن به عالم باالتر از خودش می باشد، و دیگري عقل عملي که مبين آن به عالم مادون

خویش است.عقل نظري همان بينش انسان است و کارش ادراک کليات و مفاهيم الهي است و حيطه عملياتي آن در محدودة "واقعيت ها" یا "هست ها" می باشد و مربوط به اموري است که وجود یا عدم وجود آنها در اختيار ما نيست. حيطه کار عقل نظري را اعتقادات تشکيل مي دهد. دستاورد عقل نظري در یک نگاه "جهان بيني" است. در این رابطه براي عقل نظري مراتب و مسير رشدی مطرح شده

است که عبارتند از:1("عقل هيوالني" یعني یک نيروي خالص، که مستعد است به عقل بالفعل برسد و فاقد مفاهيم عقلي است و هر نقشي که به او داده شود مي گيرد. این مثل طفلي

است که مستعد آموختن است و به این »عقل منفعل« نيز مي گویند.2-»عقل بالملکه«: انسان در این مرحله داراي "معقوالت اوليه" مي شود، که نسبت به مفاهيم"معقوالت ثانویه" در حکم نيروي بالقوه وپتانسيل است. به این مرحله از عقل "استعداد اکتساب" مي گویند مثل کودکي که آماده شده او را نزد

استاد ببرند.3-»عقل بالفعل«: استعداد اکتساب در این مرحله به عمل تبدیل مي شود و نفس توانایي و قدرت حاضر نمودن معاني و معقوالت کسب شده در ذهن را دارا مي شود. در این مرحله نظریات را به وسيله بدیهيات و ضروریات از طریق فکر کردن یا حدس زدن کسب کرده و احتياج به کسب جدید ندارد و با توجه به خزانه

خود آنها را استحضار مي کند.4- »عقل بالمستفاد«: در این مرحله تمام نيروها و استعدادهاي قوه عاقله به فعليت رسيده اند و دیگر هيچ حالت منتظره اي در آن نمي باشد. بلکه تمام معقوالت در نزد او حاضر هستند. در این مرحله انسان همانند کسي است که نوشتن را در عمل آموخته و داراي توانایی نوشتن شده است و این عقل اولين مرحله موجودات مستقل شده و کامل در قوس صعود)درادامه مقاله توضيح داده می شود( است که


به طور کلي از ماده و ملحقات ماده مبرا هستند)مجرد( و نفس انسان در این مقام به منتها مراتب خود مي رسد )12(

و اما عقل عملي مربوط به اموری است که وجود و عدم آنها در اختيار ما مي باشد و افعال مفيد به حال انسان را معرفي مي کند و کارش »تشخيص بایدها و نبایدهاست« و نيز تدبير کننده بدن است. عقل عملی نيز داراي مسير رشد ومراتبي

می باشد که عبارتند از: می باشد1-تخليه )پيرایش از تمام رذایل( 2 -تجليه )جال دادن ظاهر(،3 -تحليه )جایگزین کردن فضایل( 4- فنا )غرق درتماشاي جمال حق، از نظر افعالي، صفاتي و ذاتي(

عقل نظري1-هيوالني2-بالملکه3-بالفعل

4-بالمستفاد

عقل عملي1-تخليه2-تجليه3-تحليه

4-فنابه بياني مي توان گفت قرار است تمام آنچه را که عقل نظري مي فهمد عقل عملي اجرا کند و این دو در اصل دوروي یک سکه اند و در مراحل عالي عين هم

مي شوند. )13( )شکل 1(

شکل 1: عقل نظري و عقل عملي

ابن سينا »نفس« را به سه نوع تقسيم مي کند: 1- نفس نباتي،2- نفس حيواني و3- نفس انساني.

1-»نفس نباتي« داراي توانائی های تغذیه، خواب و توليد مثل است.2-»نفس حيواني« شامل دو قسمت حرکتي و ادراکي است. نفس حرکتي)یا شوقيه( توسط شهوت و غضب عمل می کند. نفس ادراکي شامل حواس بيروني )پنج حس( و حواس دروني ) حس مشترک، خيال )مصوره(، متخيله، وهم و

حافظه )ذاکره( می باشد.3- نفس انساني تعقل کليات را بر عهده دارد و شامل نيروي دانشي )عقل نظري( و نيروي عملياتي )عقل عملي( است. نيروی دانشی ادراک عقلي مي کند، وعقل

عملی تدبير بدن را بر عهده دارد. )14( )شکل 2(

شکل 2: نفس از نظر ابن سينا

از نظر حکمت متعاليه جهان دارای سه بخش است:1-عالم طبيعت، 2-عالم مثال 3- عالم عقول. رابطه بين این عوالم سه گانه رابطه طولي است. مرتبه باالیي بر مرتبه پایيني برتري دارد. هر موجود طبيعي با توجه به این سه نوع جهان، سه نحوة

از وجود دارد: وجود عقلي، مثالي و وجود مادي.فالسفه اصل هستي و گردش آن را به شکل یک دایره ترسيم مي کنند)15(

)شکل 3(

شکل 3: هستی و گردش آن

فالسفه معتقدندمخلوق نخست از حق تعالي، "عقل اول" است که از آن سایرعقل ها ایجاد مي شود.

ج( عقل از نظر روایات:در روایات ذکر شده از پيشوایان اسالم )ع( مطالب زیادي در رابطه با عقل ذکر شده است.ولی با توجه به موضوع بحث این مقاله ونيز با مالحظه محدودیت ظرفيت این نوشتار، در اینجا فقط به نمونه هایي از آن اشاره مي کنيم، بدیهی است

که هر روایت خود شایان تدبر و توضيحی مفصل و مستقل می باشد:1- خداوند، پيغمبر و رسول را جز براي تکميل عقل مبعوث نساخته است.

2-تا بنده واجبات را بوسيله عقل خود نفهمد آنها را انجام نداده است.3-عاقل ترین مردم کسي است که حق را اطاعت کند.

4-خداوند پيامبران را فرستاد تا مردم ازجانب خداوند"خردمند" شوند و هر که این موضوع را نيکوتر پذیرد معرفتش بهتر شود و آنکه به فرمان خداوند داناتر است عقلش

نيکوتر است و کسي که عقلش کاملتر است مقامش در دنيا و آخرت باالتر است.5-خداوند بر مردم دو حجت آشکار و پنهان دارد. حجت آشکار رسوالن و انبياء


و ائمه عليه السالم هستند و حجت پنهان عقل مردم است.6-آرزوي دراز،گفتار بيهوده،وخواهشهاي نفساني باعث ویراني عقل مي شود.

7-صبر بر تنهایي، نشانه قوت عقل است.8-اعمال اندک از عالم، چند برابر پذیرفته مي شود.9-عاقل زیادي بر احتياج را از دنيا کنار مي گذارد.

10-عاقل بين دنيا و آخرت، آخرت را انتخاب مي کند.11-کسي که ثروت بدون مال، دل آسودگي از حسد، وسالمتي دین مي خواهد

باید از خدا بخواهد عقلش را زیاد کند.12- خداوند به چيزي بهتر از عقل پرستش نشود.

13-عقل اولين مخلوق است و تعابير متفاوتي مثل روح محمدي)ص( و قلم و ملک کروبي دارد.

14-عقل، قوه تشخيص و وادار کننده انسان به نيکي و صالح، و بازدارنده از شر و فساد است.

15- عقل چيزي است که به وسيله آن خدا پرستش شود و بهشت به دست آید.البته نيرنگ و شيطنت هم مي تواند نمایشی شبيه عقل را داشته باشد.

16- خداوند به بندگانش چيزي بهتر از عقل نبخشيده است.17-همانگونه که عقول افراد بشر به دليل شدت و ضعف متفاوت است تکاليف انسانها نيز متناسب با عقول آنان است پس آنکس که عقل قوي تري دارد نسبت

به دارنده عقل ضعيف تر داراي تکليف بيشتري است.18-پایه شخصيت انسان عقل است و هوش و فهم و حافظه و دانش از عقل

سرچشمه مي گيرد.حدیث معروف"جنود عقل و جهل"در روایات اسالمی،تعریفی جامع را در مورد عقل بيان داشته است. دراین حدیث با بيان 75 ویژگي براي عقل، ابعاد و جوانب مختلف مفهوم عقل بطورموشکافانه مورد بحث قرار گرفته است. از جمله ویژگيهای که برای صاحبان عقل در این روایت ذکر شده عبارتنداز: ایمان به خدا، توکل، اعتماد به خدا، اميدواری، خشنودی و سپاسگزاری خداوند، مهربانی، فروتنی، شکيبایی، قناعت، امانت داری، راستگویی، رازداری، انصاف، ميانه روی، اعتدال، سخاوتمندی، زیرکی، شادابی و خوش رفتاری، اهل شادي و اهل نماز و

روزه و جهاد و حج و نيکي به والدین بودن، و اهل توبه و دعابودن)14(.

د(عقل از نظر قرآن:واژه عقل در قرآن حدود پنجاه و چهار بار آمده است که یک بار به صورت

"من بعدما عقلوه")بعد از فهميدنش(،یک بار به صورت "ما یعقلها" )نمي فهمند(،و بار دیگر به صورت "نعقل" )تعقل کرده بودیم(، بيست و هفت بار به صورت "تعقلون" )مي اندیشيد(، وبيست و چهار بار به صورت "یعقلون" )مي اندیشند(آمده است. طبق نظر عالمه محمد حسين طباطبایي اگر کلمات نزدیک یا مرتبط با عقل در قرآن را نيز که شامل کلماتي مثل نهيه، حجر، قلب، لب، فؤاد، أمر، ملک، روح، نور قلم، حجت، سلطان و حلم و... مي شود را نيز به این تعداد اضافه کنيم بيشتر از سيصدبار از عقل در قرآن یاد شده است، و این خود داللت بر اهميت این مفهوم از منظر قرآن دارد. اگر بخواهيم آیاتي که عقل در آنها بکار رفته را به صورت اجمالی

و سربسته طبقه بندي کنيم ميتوانيم به موارد زیر اشاره نمائيم. )18(:1(قرآن چندین بار از افراد مي خواهد که در مورد پيامبرش که با آنها زندگي کرده وپاداشی از آنها نمي خواهد تعقل کنند، گویا مي خواهد برساند اگر از عقل خود استفاده کنيد به روشني مي یابيد که این پيامبر حق است و نبوت حق است و بي احترامي و بي ادبي نسبت به پيامبر از بي عقلي است و عدم استفاده از عقل باعث

انکار نبوت مي شود.

2( همچنين خداوند چندین نوبت با اشاره به قرآن عربي و خصوصيات آن و اشاره به کتب آسماني از افراد مي خواهد عقل خود را بکار ببندند که اگر چنين

کنند به واقع خواهند یافت این کتاب حق است.3(خداوند در قرآن مکررا از آیات و نشانه هاي خود و اینکه چگونه آسمانها و زمين و انسانها خلق شده اند و سير زندگي را بيان مي دارد و مي خواهد که از عقل

خود استفاده کنند و ربوبيت خدا را در تمام این آیات روشن ببينند.4( در قرآن اشاره شده که آخرت بهتر است و آنچه نزد خداوند است باقي است و مي ماند و این موضوع به معني آن است که با بکار بردن عقل معاد براي انسانها

روشن مي شود البته اگر بکار گيرند.5(خداوند گاهي انسانها را امر به معروف و یا نهي از منکر مي کند و بعد توصيه مي کند اگر عقل خود را بکار ببرید در مي یابيد که آنچه در قرآن مي باشد حق است چونکه سازگار با فطرت است و این همان تبيين دین است که وجود و وجوب

آن را عقل مي فهمد البته به شرطي که به کار گرفته شود.6(خداوند گالیه اي دارد که چرا کساني رامي پرستيدکه گمراه کننده هستند و نفعي براي شما ندارند؟ و در اینجا از خواننده مي خواهد که عقل خود را بکار ببندد تا

متوجه شود که چه چيزی برای او سودمند نيست.7( خداوند دلبستگي به دنيا را مانع رسيدن به کمال مي داند و انسان را به این

موضوع توجه ميدهد.8( وباالخره، خداوند افراد بي عقل را مثل کساني مي داند که کروالل هستند و کساني هستند که بر دلهایشان مهر زده شده مانند حيوانات اند و از همه مي خواهد

درمورد این افراد تعقل کنند تا به حقيقت برسند.هـ( عقل از نظر علوم روانپزشکي و علوم روانشناسي

از تعاریفي که در روانپزشکی و روانشناسی نزدیک به واژه عقل است مي توان به موارد زیر اشاره کرد:

1- واقعيت سنجي )reality testing( که شامل توانایي افتراق بين دنياي بيرون و جهان درون و قضاوت صحيح در مورد رابطه بين خود و محيط است.

2-قضاوت )Judgment( کنشي ذهني که در آن گزینه هاي موجود، در چارچوب یک مجموعه از ارزشها مقایسه یا ارزیابي مي شوند تا مسير خاصي از

عمل انتخاب شود.3- بينش )Insight( شناخت آگاهانه از وضعيت خود،

4- هوش )Intelligence( توانایي آموختن، یادآوري، ادغام سازنده و به کارگيري یادگيري هاي قبلي

5- شناخت )cognition( فرایند ذهني یادگيري، دانستن و آگاه شدن6- هشياري )consciousness( حالت بيداري همراه با پاسخ به محرکهاي طبيعي.7- محتواي تفکر )thought( به آنچه بيمار در مورد آن مي اندیشد گفته مي شود.8- حافظه )memory( فرایندي که اطالعات تجربه شده یا آموخته شده را در

مغز ثبت، ذخيره سازي و یادآوري مي کند.شخصيت شامل سه جزء: منش )character(، روان)psyche(،وسرشت Harm خصوصيت چهار سرشت مورد در است. )Temperament(Noveltyseeking)نوجویي( گریزي()صفرایي(، )آسيب Avoidance persistence پاداش پذیري( )دمي(، و( Reward dependence ،)سودایي(

)پشتکار( )بلغمي( مطرح شده است که در سراسر عمر ثابت مي مانند.همکار ،)self-directed(شده هدایت خود نوع سه منش درمورد )cooperative(، وتعالي طلب )self transcende(تعریف بيان شده است.و در اینجامنظور ازpsyche به آگاهي))self awareness یا spirit اشاره دارد )

این مفهوم با آنچه بطور عام در مورد Psyche تعریف می شود متفاوتست(. )19(از سایر مفاهيمی که در روانشناسی وجود داشته و بنظر ميرسد تا حدودی به


مفهوم عقل نزدیک ميباشندو یا ارتباطی باآن دارند به طور خالصه مي توان به نقطه نظریات: پياژه، ساليوان، کولبرگ، مازلو، اریکسون، یونگ، وهورنای اشاره

کرد. در این جا به خالصه ای از این موارد اشاره می کنيم:از دیدگاه پياژه چهار مرحله عمده تا رسيدن به قابليت اندیشيدن در حد

بزرگساالن، عبارتند از:1- مرحله حسي حرکتي )از تولد تا 2 سالگي(، نوزاد به تدریج یاد مي گيرد که

خود را از جهان جدا بداند و دستاورد این دوره پيدایش بقاء شيء است.2-مرحله تفکر پيش عملياتي )2 تا 7 سالگي(: استفاده از زبان و نقاشي و یادگيري

بدون استفاده از استدالل.2- مرحله عمليات غير انتزاعي یا عيني: )7 تا 11 سالگي( استدالل استنتاجي،

ثبات شيء و بازگشت پذیري از خصوصيات این مرحله است4-مرحله عمليات صوري )11 سالگي تا پایان نوجواني(: مشخصات این مرحله تفکر انتزاعي، استدالل فرضيه اي قياسي )حرکت از کل به جزء(، و استدالل

استقرایي )حرکت از جزء به کل( از ویژگي هاي این مرحله است.کولبرگ یک مدل مرحله استدالل اخالقي را بيان داشت که شامل موارد زیر

می باشد:1-اخالق دورة پيش دبستاني )اجتناب از تنبيه و دستيابي به پاداش(2-اخالق قراردادي )مبتني بر دستورات منابع قدرت یا نفع متقابل(

3-اخالق مبتني بر اصول فردي )مبتني بر اصول اخالقي دروني شده کلي(در نظریه رشد شناختي ساليوان می توان به موارد زیر اشاره نمود:

1-مرحله prototaxic )شيرخوارگي و اوایل کودکي( تجارب گذرا و بدون ارتباط با هم درک مي شوند.

2- مرحله parataxic )اوایل کودکي( تجارب معني سمبوليک داشته ولي قوانين منطقي بر آنها حاکم نيست.

3- مرحله syntactic در این مرحله جهان و خود بر اساس قوانين منطقي، ارتباط زماني، اعتبار خارجي و ثبات داخلي درک مي شود.

ساليوان در نظریه رشد اجتماعی خود به مراحل زیر اشاره می کند:1-شيرخوارگي )از تولد تا شکل گيري زبان( با نياز به تماس بدني و صحبت

مشخص مي شود و ناحيه تعامل اوليه دهان و تا حدي مقعد است.child hood-2 )شکل گيري زبان تا شروع مدرسه(: کودک روي پدر و مادر

تمرکز دارد.Juvenile-3 )5 تا 8 سالگي(: روابط بين فردي به طرف گروه همساالن و منابع

قدرت خارجي انتقال ميابد.preadolescence-4 )8 تا 12 سالگي( حرکت به سمت صميميت واقعي

به سمت یک نفر.adolescent-5 با بلوغ شروع مي شود. مثل دوره قبلي است ولي در این دوره

اميال جنسي هم به روابط بين فردي اضافه مي شود.آبراهام مازلو نيز مطالبی را درمورد وضعيت روانی انسان مطرح مينماید که تا

حدودی ممکنست با بحث عقل ارتباط داشته باشد بدین ترتيب که:زندگي انسان مبتنی بر برآوردن یک سري از نيازهاست که پنج سطح دارد:

1-نيازهاي فيزیولوژیک )غذا- آب-رابطه جنسي وخواب(2-نياز به حمایت و امنيت

3-نياز به عشق و تعلق4-نياز به احترام به خود و اعتماد به نفس4- نياز به زیبایي، اعتماد، خودشکوفایي.

اریکسون هشت مرحله برای رشد روانی انسان مطرح نموده است:1-اعتماد در مقابل بي اعتمادي )بدوتولد تا 18 ماهگي(

2-خودمختاري در مقابل شرم و تردید )18 ماهگي تا سه سالگي(3-ابتکار در مقابل احساس گناه )سه سالگي تا 5 سالگي(

4-سخت کوشي در مقابل احساس حقارت )5 تا 13 سالگي(5-هویت در مقابل سردرگمي نقش )13 سالگي تا 21 سالگي(

6-صميميت در مقابل انزوا )21 تا 40سالگي(7-زایندگي در مقابل بي حاصلي ) 40 تا 60 سالگي(

8-یکپارچگي در مقابل یأس )60 سالگي تا هنگام مرگ( )18(مباني نظریات یونگ این بود که بدون لحاظ کردن نفوذ متقابل نيروهاي اجتماعي، فرهنگي، شخصي و کهن الگویي، امکان درک روان و ضمير ناخودآگاه پدید نخواهد آمد. یونگ، هشت تيپ روانشناختي را معرفي کرد که شامل: 1- برون گراي متفکر 2-برون گراي احساسي 3- برون گراي حسي 4-برون گراي شهوي 5-درون گراي متفکر6- درون گراي احساسي 7- درون گراي حسي

8- درون گراي شهويبراساس نظر هورناي انگيزه اصلي رفتار انسان احساس امنيت است و از دست دادن امنيت باعث اضطراب مي شود. انگيزه مهم آدميان نيازهاي آنها است وي ده نياز را مطرح مي کند که شامل: 1-نياز روان آزردگي به محبت و مورد تأیيد واقع شدن 2-نياز به شریکي که مسئوليت زندگي فرد را عهده دار شود. 3- نياز به تجربه زندگي در حصارهاي تنگ 4- نياز به داشتن قدرت 5- نياز به استثمار دیگران 6- نياز به اعتبار اجتماعي 7- نياز به تحسين شدن 8- نياز به موفقيت 9- نياز به خودکفایي و استقالل 10- نياز به کمال گرایي و مورد انتقاد واقع شدن.

)20(در نظریه هاي شناختي بر این واقعيت تأکيد مي شود که ارگانيسم یک دستگاه پردازش اطالعات است و هدفش کسب تطابقي بهينه با محيطي است که از طریق حواس خود ادراک مي کند. این دستگاه در غياب اطالعات کافي نمي تواند نقشه اي شناختي را که تجربه جاري باید بر آن منطبق شود ترسيم کند و در نتيجه دچار سامان گسيختگي و عدم انطباق مي شود. افراد براي پایش رفتار خود و داشتن سطح بهينه اي از پاسخ دهي باید همواره از محيط بازخورد بگيرند وگرنه مجبورند دورنمایه هاي ویژه خود را برون فکني کنندکه ارتباط چنداني با واقعيت

ندارند.)21(اخيرا توانایي مثبت و خردمندانه انسان در جهت سازگاري و بهداشت روان تحت عنوان هوش هيجاني)Emotional Intelligence( مفهوم سازي شده است که مؤلفه هاي آن دربردارنده مفهوم سالمت در اندیشه و رفتار است. هوش عاطفي نوعي پردازش اطالعات عاطفي که شامل ارزیابي صحيح عواطف در خود و دیگران و ابراز مناسب هيجان و تنظيم سازگارانه عواطف است به نحوي که به بهبود جریان زندگي منجر مي شود. )22(.هوش عاطفي مجموعه اي از توانایي هاي غير شناختي، و مهارت هایي است که بر توانایي رویارویي موفقيت

آميز با خواسته ها، مقتضيات و فشارهاي محيطي تاثير مي گذارند. )23(هوش هيجاني دربرگيرنده 5 مقوله است:

1- درون فردي2- بين فردي

3- توان سازگاري4- مدیریت استرس

5- خلق و خوي عمومي )24(.

بحث و نتیجه گیريهدف اصلي این مطالعه پيدا کردن مفهوم عقل در منابع دیني، روانپزشکي، ومنابع روانشناسي و سپس پيدا کردن وجوه اشتراک و اختالف بين آنها بود. ما منابع


موجود در دسترس را مطالعه نموده و به این نتيجه رسيدیم که: مفهوم عقل از نظر قرآن و روایات کامال مشابه به هم بوده و عقل اولين مخلوق خداوند و بهترین چيزي است که خداوند به بندگانش بخشيده و پایه ي شخصيت انسان عقل است. هوش و فهم و حافظه و دانش و... از عقل سرچشمه مي گيرند و خداوند در قيامت نسبت به حساب بندگانش به اندازه عقلي که در دنيا به آنها داده است باریک بيني مي کند. در کتب روانپزشکی و روانشناسی دانشگاهی موجود مفهوم

عقل کمتر مورد اشاره قرار گرفته، وبجای آن غالبا" فرایندهائی که باعث شکل گيری یک عاطفه یا رفتار ميگردد به بحث کشيده شده اند. در علوم روانپزشکي عقل به مفهوم هوشياري نسبت به شرایط جسمي و رواني وواقعيت های موجود، قضاوت وبينش صحيح در مورد آنها، و عدم وجود اختالل در تفکراست. در علوم روانشناسي خردمند بودن به بينش صحيح به شرایط خود، و دیگر افراد و محيط،ویک نوع پختگي درشرایط

خوداطالق ميگرددکه فرد را به رضایتمندي دروني مي رساند.به نظر مي رسد تشابهات این دیدگاه ها را بتوان به صورت زیر بيان کرد:

1- وجود یک پدیده مشترک بنام عقل بين همه انسانها2-وجود یک نقطه ي آغازین برای شکل گيری و یک تکامل و یک سير براي عقل.3-عوامل خارجي مي تواند در سير و حرکت و تکامل عقل دخالت داشته باشند

و حتي مي توانند مسير تکامل را معکوس نمایند.4- براي تکامل عقل نياز به برطرف کردن موانع و برداشتن تضادها و نيز معالجه

بيماریهاي مربوط به آن می باشد..5-براي داشتن یک عقل سالم نياز به شرایط سالم، محيط سالم و پرورش صحيح

است. پرورش صحيح نياز به اسباب و لوازمي دارد.از تفاوت های این مفهوم و نظریات مختلف مي توان به موارد زیر اشاره کرد:

1- عاقل بودن در فرهنگ روانپزشکي به معني بينش صحيح نسبت به خود و بيماري خود و قضاوت صحيح در شرایط مختلف و داشتن تفکري عاري از هذیان و توهم و وسواس و ترس مرضي و.... ولي در فرهنگ دیني عاقل بودن یعني در مسير بندگي خداوند، ونه دیگری، گام برداشتن است که این وضعيت

چيزی بيش از آنچه در ادبيات روانپزشکی موجود است را ميطلبد.2-از دیدگاه اسالم مفهوم عقل بسيار جامع و کامل و گسترده است و اسالم مفهوم عقل را تا قيامت یعني دنياي پس از مرگ کشانده است و آن قدر این مفهوم قيامتي عقل را، پررنگ کرده که اگر حرکتي به سمت قيامت و به بياني به سمت خداوند نباشد آن را از حيطه ي عقل خارج مي داند و فاقد عقل بيان مي دارد، در حاليکه

اکثر نظریات روانشناسي و روانپزشکي در این مورد سکوت کرده اند.3- عموما اسالم یک تفکر خدامحوري را مد نظر دارد و مفهوم عقل از نظر روانپزشکي

یک مفهوم روانی زیستی)Psycho-biologic( و انسان محوري است.4-در کتب اصلي منبع اسالمي که در تبيين مفهوم عقل از نظر روانپزشکي ميباشند، به مسائل بيولوژیک کمتر اشاره شده، هر چند این موضوع در برخي از

کتب غير اصلي اسالمي مورد اشاره قرار گرفته است.5- از دیدگاه اسالم براي پرورش عقل از روشهایي استفاده شده که دردیدگاه روانشناسي و روانپزشکي در مواردي مورد قبول نبوده، و در مواردي در باره آنها سکوت اختيار شده است. مانند انجام واجباتي مثل نماز، روزه، حج و نيکي به والدین.6- براي درمان بي عقلي، اسالم پيشنهاداتي دارد که درمنابع روانشناسي و روانپزشکي اظهار نظرچندانی در مورد آنها )حداقل در حال حاضر( مشهود نيست. به عنوان نمونه اینکه دروغگویي و خيانت در امانت از جهالت و بي عقلي

است و براي رسيدن به عقل باید از آنها پرهيز کرد.7- به نظر مي رسد از نظر اسالم دو دسته عقل ندارند یکي آنهایي که مغز بيماریا معلولي دارند و لوازم تشخيص عقل را ندارند وگروه دیگرعده اي که

لوازم تعقل یعني مغز بيولوژیک را دارند ولي خداوند را درتفکرات خود مد نظر قرار نمي دهند، در حاليکه منابع روانپزشکی وروانشناسی در مورد حالت دوم، بخصوص در مواردیکه عوامل اجتماعی و تربيتی خاصی مطرح نيست تلویحا"

سکوت اختيار نموده اند.محدودیتها: اظهار نظر صریح، دقيق، وکامل در این زمينه به علت وسعت مطالب هم در بعد اسالمي و هم در بعد روانشناسي و روانپزشکي و هم از نظرتنوع سليقه هایي که در این زمينه در هر کدام از رویکردها وجود داردکار مشکلی است.پيشنهاد مي شود این پژوهش به ابعاد کوچکتري تقسيم و توسط پژوهشگران متعددي انجام شود تا بتوان به ابعاد جدیدي از نظریات اسالمي در زمينه ي مسائل

روانشناسي و روانپزشکي دست پيدا کرد.یافته های این پژوهش بطور خيلی خالصه ای نشان داد که از نظراسالم عقل عبارتست از قوه تشخيص خوب وبد، وعاملی است که بوسيله آن نيکویيها تقویت واز تباهی ها بازداشته می شود. عقل اساس شخصيت انسان است، پدیده ایست که به وسيله آن خداوند پرستش مي شودودر موضوعات پس از مرگ هم جایگاه مهمی برای آن در نظر گرفته شده وتا حدود زیادی با این رویکرد به ساختن زندگی انسان می پردازد.در روانپزشکي به مفهوم قضاوت واقع بينانه و توان برنامه ریزی، و در روانشناسي به بينش صحيح به شرایط خود، دیگران، و محيط اطالق می گردد، ودر مورد مسائل پس از مرگ سکوت اختيار شده است. وبنظر ميرسد سردرگمی موجود در زمينه تعاریف، تشخيص ودرمان اختالالت

شخصيتی تا حدود زیادی منعکس کننده این غفلت و مربوط به آن باشد.منابع

1-نجاتی، م. قرآن و روانشناسی، ترجمه: عرب ع، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی، 1388.2-نجاتی، م. حدیث و روانشناسی، ترجمه: عرب ع، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی، 1388.3-نجم آبادی ع، بررسی تطبيقی حدود و اعتبار عقل نزد مالصدرا و کانت، جهت اخذ مدرک

کارشناسی، دانشگاه اصفهان، 1387.4-حسينی د، قلمرو ادراک و اعتبار حکم عقل از دیدگاه ابن عربی و مالصدرا، جهت اخذ مدرک

کارشناسی، دانشگاه اصفهان، 1385.5-اميری،ن.عقل وعقل گرایی درفلسفه وقرآن.جهت اخذمدرک کارشناسی ارشد.دانشگاه علوم

ومعارف قران،13886-رستم آبادی،م.درنگی در مفهوم دینی وفلسفی عقل.مجله نامه فرهنگ.شماره12. 1388

7-مکارم شيرازي، تفسير نمونه، ج 2 ص 828-دهخدا علي اکبر، لغت نامه دهخدا، ماده عقل ص 370 و ماده خرد ص 412

9-الراغب االصفهاني، معجم مفردات الفاظ قرآن، واژه عقل10-“Wisdom” Collins English Dictionary-Complete unabridged loth Edition.Harper Collins Publishers. 28 feb. 2014.

11- دانش شهرکي، عقل از نظر قرآن و حکمت متعاليه، قم، بوستان کتاب، 1985، ص 17912-سبزواري مالهادي، شرح منظومه حکمت، ص 314

13- کجباف محمدباقر، علم النفس از دیدگاه دانشمندان اسالمي: اصفهان، نشر روان، 1389: ص 85-8614-کليني الف. اصول کافي. ترجمه و شرح مصطفوي جواد: شيراز، انتشارات علميه اسالميه:

جلد 1 کتاب العقل و الجهل15-طباطبایي محمد حسين، تفسير الميزان، ترجمه موسوي محمدباقر، قم، انتشارات اسالمي، 138716-جيمز سادوک ب، خالصه روانپزشکي کاپالن و سادوک، ترجمه رضاعي فرزین، تهران،

انتشارات ارجمند، 138717-sadock B sadock V Ruiz P. Comprehensive TexT book of psychia-try، Philadelphia، wolterskluwer Lippincott Williams &wilkins. 2009، Ninth edition18-شاملو، سعيد: مکتبها و نظریه ها در رواشناسي شخصيت: تهران، رشد. 1377 چاپ ششم، ص 7819-Horn. JL.( 1982) The theory of fluid an crystallizece intelligence in relation to concepts of cognitive psychology and aging in adulthood. In F.I.M Craik and S. Trehaldeds.Aging and cognitive Processes. New york: Plenum.20-Kaufman J. C. (2009)Intelligent Testing.integrating psychological theory and clinical practice.Cambridge University Press. New York.21-Lindenberger U، Baltes PB.(1997) Intellectual functioning in old and very old age: cross-sectional results from the Berlin Aging Study. sychology and Aging;12(3):410–432


محمد علي کلي با نام قبلي کاسيوس مارسلوس کلي از چهره هاي برجسته بوکس جهان در تاریخ سوم ژوئن2016)14خرداد1395( درگذشت.شهرت وي در ایران نه تنهابه دليل سه بار قهرماني جهان که به دليل گرایش وي به اسالم و امتناعش ازشرکت در جنگ ویتنام است که منجر به سه سال تعليق وي از

بوکس شد.محمدعلي اولين بار در سن 42سالگي ودرست سه سال پس از بازنشستگي

عالئم ترمور،کاهش حرکات،اختالالت تکلمي و ضعف مفرط راتجربه کرد. Dementiaمرگ او بهانه اي است تا جداي از بزرگداشتش نگاهي به بيماري وي

pugilistica بيندازیم.نامهاي دیگر این بیماري

Chronic boxer's encephalopathy،Traumatic boxer's encephalopathyوPunch-drunk syndrom sub-concussive و concussiveمي باشد.این بيماري در اثر ضرباتایجاد مي شود،در٪ 15-20بوکسورها دیده شده وعالئم متوسط 12-16سال به

صورت مخفي باقي مي ماند.علت بيماري به صورت قطعي نامشخص است اما مجموعه اي از علل مثل کاهش نورونها،اسيب بافت مغزي،هيدروسفالوس،اسيب گسترده اکسوني،اسيب مخچه وتجمع Proteinaceus را در ایجاد ان دخيل مي دانند،عللي که معموال در

الزایمر نيز دیده مي شود.عالئم بيماري بسته به محل ضایعه متفاوت خواهد بود.نشانه هاي الزایمر حکایت از درگيري لوب تمپورال دارد،عالئم پارکينسون دال بر گرفتاري ميدبرین و بروز

محمد علیكلی

مشکالت رفتاري در اسيب لوب فرونتال دیده مي شود.سه دسته عالیم عمده شامل:

:motor عالئمدر برخي بيماران تکلم جویده از اولين نشانه هاي اسيب است.سایر عالئم شامل نقص هماهنگي عضالني،اهستگي حرکات،ضعيف شدن صدا،عدم تعادل

وترمور مي باشد.:cognitiveعالئم

تمرکز کاهش یافته،نقص حافظه،کاهش عملکرد ذهني،در صورت پيشرفت بيماري عالئم واضح دمانس،نقص در قضاوت،پردازش و برنامه ریزي را

خواهيم داشت.:behavioral عالئم

و پارانویيا،هذیان حسادت ،insight پذیري،کاهش تحریک به صورت حمالت پرخاشگري.

اولين بار دکتر هاریسون استنفورد مارتلند پاتولوژیست در سال1928 این بيماري راتعریف کرد وسپس در سال1973یک گروه پزشکي با بررسي پاتولوژي مغز

15بوکسور پس از مرگ تعریف دقيقتري از این بيماري ارائه دادند.بودن،تعدادضربه ها،سن معرض در ضربات،مدت شدت به اسيب این

بازنشستگي فردونحوه بوکسينگ مرتبط است.در مطالعه اي دیده شد الل Apo E4 با افزایش نقایص نورولوژیک مزمن در

بوکسورها مرتبط است.یک مطالعه بر روي هشت قهرمان که پنج نفر من جمله محمد علي نشانه هاي Jerry Quarry این اختالل را نشان ميدادندانجام شد در این مطالعه مبارز دیگربود که در زمان مطالعه عالئم رفتاري اتروفي یا اسيب مغزي را نداشت اما16سال

بعد در سن 53سالگي در اثر همين بيماري در گذشت.درمان به صورت عالمتي و معطوف به درمان دمانس و پارکينسون مي باشد.

با استناد به مقاالت زیر:1-NCERx. 2005. Brain Trauma، Subdural Hematoma and De-mentia Pugilistica. About-dementia.com. Retrieved on 2007-12-19.2-Jordan BD (2000). "Chronic traumatic brain injury associ-ated with boxing". Seminars in Neurology 20 (2): 179–85. doi:10.1055/s-2000-9826. PMID 10946737.3- a b Graham DI and Gennareli TA. Chapter 5، "Pathology of Brain Damage After Head Injury" In، Cooper P and Golfinos G. 2000. Head Injury، 4th Ed. Morgan Hill، New York.4-Pugilism (origin)، retrieved on 2013-2-2


ravanpezeshky@gmailcom psychiatristcom†اریا ناکشزپناور یملع نمجنا...

Documents

Transcript of ravanpezeshky@gmailcom psychiatristcom†اریا ناکشزپناور یملع نمجنا...