RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ -...
-
Upload
nguyenliem -
Category
Documents
-
view
215 -
download
0
Transcript of RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ -...
Nadzór pedagogiczny
System Ewaluacji Oświaty
RAPORT Z EWALUACJI
PROBLEMOWEJ
Technikum Ekonomiczno-Handlowe
Lublin
Kuratorium Oświaty w Lublinie
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 2/63
Wstęp
Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole przez wizytatorów
do spraw ewaluacji. Raport z ewaluacji problemowej dotyczy jednego lub kilku z przedstawionych poniżej
wymagań państwa.
Ewaluacja zewnętrzna polega na zbieraniu i analizowaniu informacji na temat funkcjonowania szkoły
w obszarach wyznaczonych przez wymagania państwa:
1. Szkoła lub placówka realizuje koncepcję pracy ukierunkowaną na rozwój uczniów.
2. Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się.
3. Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej.
4. Uczniowie są aktywni.
5. Respektowane są normy społeczne.
6. Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji.
7. Nauczyciele współpracują w planowaniu i realizowaniu procesów edukacyjnych.
8. Promowana jest wartość edukacji.
9. Rodzice są partnerami szkoły lub placówki.
10. Wykorzystywane są zasoby szkoły lub placówki oraz środowiska lokalnego na rzecz wzajemnego rozwoju.
11. Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników sprawdzianu,
egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego, egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe
i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych.
12. Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi.
Ewaluacja ma także na celu ustalenie poziomu spełniania przez szkołę wymagań zawartych w rozporządzeniu
Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7.10.2009r. wraz ze zmianami z dnia 10.05.2013r. Szkoła może spełniać te
wymagania na pięciu poziomach:
● Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę.
● Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę.
● Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę.
● Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę.
● Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę.
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 3/63
Opis metodologii
Badanie zostało zrealizowane w dniach 12- 25 listopada 2014 r. przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład
którego weszli: Jerzy Surma, Ewa Romaniuk. Badaniem objęto 215 uczniów (ankieta i wywiad grupowy), 97
rodziców (ankieta i wywiad grupowy) i 90 nauczycieli (ankieta i wywiad grupowy).Przeprowadzono wywiad
indywidualny z dyrektorem placówki, grupowy z przedstawicielami partnerów szkoły, a także obserwacje lekcji
i analizę dokumentacji. Na podstawie zebranych danych został sporządzony raport, który obejmuje podstawowe
obszary działania szkoły lub placówki.
Wyjaśnienie skrótów dla narzędzi:
OS - Arkusz obserwacji szkoły
OZ - Arkusz obserwacji zajęć
AD - Kwestionariusz ankiety dla dyrektora/dyrektorki szkoły
AN - Kwestionariusz ankiety dla nauczycieli
AR - Kwestionariusz ankiety dla rodziców
AMD - Kwestionariusz ankiety dla uczniów "Mój dzień"
AMS - Kwestionariusz ankiety dla uczniów "Moja szkoła"
APW - Kwestionariusz ankiety poewaluacyjnej dla wizytatora
ADZ - Kwestionariusz badania "Analiza danych zastanych"
WN - Scenariusz wywiadu grupowego z nauczycielami
WR - Scenariusz wywiadu grupowego z rodzicami
WU - Scenariusz wywiadu grupowego z uczniami
WD - Scenariusz wywiadu z dyrektorem/dyrektorką szkoły
WNPO - Scenariusz wywiadu z nauczycielem po obserwacji
WP - Scenariusz wywiadu z partnerami
WNO - Scenariusz wywiadu z zespołem nauczycieli uczących w jednym oddziale
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 4/63
Obraz szkoły
Raport, który chcemy Państwu zaprezentować, jest efektem ewaluacji zewnętrznej problemowej
przeprowadzonej w Technikum Ekonomiczno-Handlowym w Lublinie. Informacje o szkole znajdujące się
w raporcie są odzwierciedleniem przeprowadzonych badań i analiz. Technikum Ekonomiczno-Handlowe
w Lublinie, wchodzące w skład Zespołu Szkół Nr 1 im. Władysława Grabskiego, jest szkołą publiczną
prowadzoną przez Miasto Lublin. Szkoła działa według etosu wynikającego z jej ponad 60-letniej historii
i tradycji, buduje wokół siebie wspierające środowisko, osiąga wysokie standardy edukacyjne, wychowawcze
i etyczne, uczy odpowiedzialności za otaczającą rzeczywistość. Technikum Ekonomiczno-Handlowe w Lublinie
mieści się w nowocześnie wyposażonym budynku, w którym do dyspozycji uczniów pozostaje: 8 pracowni
informatycznych (ze 132 stanowiskami komputerowymi dla uczniów), kilkadziesiąt komputerów jako środki
dydaktyczne do nauczania przedmiotów zawodowych (w zawodzie technik informatyk), specjalistyczne
oprogramowanie do celów dydaktycznych, w tym pakiet programów finansowo-księgowych Insert (dla technika
ekonomisty i technika handlowca), programy graficzne Corel i Photo-Shop (dla technika organizacji reklamy)
oraz do programowania Turbo Pascal i C++ (dla technika informatyka). Szkoła udostępnia uczniom: Centrum
Multimedialne (z 10 stanowiskami komputerowymi), serwery (6 szt.), w tym serwer do wirtualizacji - Usługa
Hyper-V (do nauczania w zawodzie technik informatyk), 90 tabletów do wykorzystania na lekcjach, sprzęt
audiowizualny (95 szt.), rzutniki multimedialne, projektory, tablice interaktywne (37 szt ), kserokopiarki
i drukarki (35 szt.). W szkole zainstalowany jest całodobowy system monitoringu wizyjnego. Szkoła posiada
samodzielny serwer, na którym funkcjonuje platforma dla uczniów i nauczycieli, wspomagająca proces
kształcenia. Na platformie zamieszczane są dla uczniów kursy e-learningowe z przedmiotów ogólnokształcących,
zawodowych oraz kursy przygotowujące do egzaminów zewnętrznych. Nad bezpieczeństwem uczniów
i pracowników czuwa 16 kamer i rejestrator przechowujący zapis danych. Ponadto przed wejściem do szkoły
znajduję się dodatkowa kamera monitoringu miejskiego. Od ubiegłego roku w szkole funkcjonuje system
monitorowanego wejścia i wyjścia ze szkoły oraz bramki dostępowe (bramki chipowe). Każdy z uczniów posiada
imienną kartę elektroniczną, dzięki której nie tylko może dostać się na teren szkoły, ale również wypożyczać
książki w systemie bibliotecznym MOL. Ponadto karta może służyć, jako środek płatniczy. Kadra pedagogiczna,
to w większości nauczyciele dyplomowani. Blisko połowa zatrudnionych w placówce nauczycieli, to
egzaminatorzy OKE z przedmiotów ogólnokształcących i w zawodach kształconych w szkole. Na podstawie
zawartego z Okręgową Komisją Egzaminacyjną w Krakowie porozumienia o współpracy,Technikum
Ekonomiczno-Handlowe w Zespole Szkół nr 1 im. Władysława Grabskiego w Lublinie, pełni rolę Regionalnego
Ośrodka Wspierania Egzaminów Zawodowych, który doskonali organizację egzaminów zawodowych na terenie
województwa lubelskiego. Szkoła realizuje szereg ciekawych inicjatyw m.in.: zainicjowała podpisanie
porozumienia o współpracy 8 szkół ponadgimnazjalnych z terenu całej Polski, które noszą imię Władysława
Grabskiego. W ramach porozumienia powołano Klub Szkół Władysława Grabskiego, organizowane są wspólne
konkursy wiedzy ekonomicznej, projekty edukacyjne, sesje popularnonaukowe dla młodzieży, wizyty studyjne,
konferencje, spotkania tematyczne dla nauczycieli oraz prezentacje dorobku szkół i międzyszkolne spartakiady
sportowe. Szkoła zorganizowała dwie Ogólnopolskie Konferencje "Ekonomiczna Szkoła Władysława
Grabskiego", przygotowała (we współpracy z Polskim Towarzystwem Numizmatycznym) wystawę "90 lecie
złotego w Szkole Grabskiego", współorganizowała ze Stowarzyszeniem Księgowych w Polsce Oddział Okręgowy
w Lublinie - Wojewódzki Konkursu Wiedzy z Rachunkowości. W 2014 r. szkoła w Projekcie Certyfikacji Szkół
"Szkoła Innowacji", organizowanym przez Wyższą Szkołę Ekonomii i Innowacji w Lublinie, uzyskała certyfikat:
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 5/63
"Szkoła - Lider Innowacji". Dyrektora szkoły oraz jednego z nauczycieli, wyróżniono w kategoriach "Dyrektor –
Lider innowacji" , "Nauczyciel – Lider innowacji". Ponadto szkoła została wyróżniona "Innowacyjną Inicjatywą"
za symulacyjną grę ekonomiczną "Chłopska Szkoła Biznesu".Zespół Szkół nr 1 im. Władysława Grabskiego
w Lublinie, wdrożył (2005 r.) i utrzymuje System Zarządzania Jakością w oparciu o normę PN-EN ISO
9001:2001, zastąpioną w 2009 r. normą PN-EN ISO 9001:2009. W ramach Systemu, w działalności szkoły
wyodrębniono procesy objęte Systemem Zarządzania Jakością, w tym procesy główne, których celem jest
realizacja zadań statutowych szkoły. Dla każdego procesu opracowano tzw. kartę procesu zawierającą: m.in. cel
jakościowy, wynikające z niego zadanie do realizacji, ustalone przez szkołę kryteria sukcesu oraz opracowane
w celu prawidłowej realizacji procesów i ich nadzorowania, procedury i instrukcje. Realizacja procesów podlega
stałemu monitorowaniu pod kątem zgodności z wymaganiami Systemu oraz doskonaleniu tzw. usługi
edukacyjnej poprzez podejmowanie adekwatnych działań korygujących i zapobiegawczych. Stopień realizacji
celów jakości corocznie prezentowany jest całej radzie pedagogicznej.
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 6/63
Informacja o placówce
Nazwa placówki Technikum Ekonomiczno-HandlowePatron
Typ placówki Technikum
Miejscowość Lublin
Ulica Podwale
Numer 11
Kod pocztowy 20-117
Urząd pocztowy Lublin
Telefon 0815322412
Fax 0815327329
Www zs1.lublin.pl
Regon 43251900600000
Publiczność publiczna
Kategoria uczniów Dzieci lub młodzież
Charakter brak specyfiki
Uczniowie, wychow., słuchacze 555
Oddziały 20
Nauczyciele pełnozatrudnieni 0.00
Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy) 0.00
Nauczyciele niepełnozat._(w etatach) 0.00
Średnia liczba uczących się w oddziale 27.75
Liczba uczniów przypadających na jednegopełnozatrudnionego nauczyciela
Województwo LUBELSKIE
Powiat Lublin
Gmina Lublin
Typ gminy gmina miejska
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 7/63
Poziom spełniania wymagań państwa
Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej B
W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając osiągnięcia uczniów zpoprzedniego etapu edukacyjnego (D)
Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów jej realizacji(D)
W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia, uwzględniając jegomożliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz (D)
Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów przyczyniają się do wzrostu efektówuczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów,w tym uczniów, którzy ukończyli dany etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanychdziałań dydaktyczno-wychowawczych (B)
Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku pracy (B)
Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji B
W szkole lub placówce rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby rozwojowe, sposoby uczeniasię oraz sytuację społeczną każdego ucznia (D)
Zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczneorganizowane dla uczniów wymagających szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocypsychologiczno-pedagogicznej oraz zajęcia rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych są odpowiedniedo rozpoznanych potrzeb każdego ucznia (D)
W szkole lub placówce są realizowane działania antydyskryminacyjne obejmujące całą społeczność szkołylub placówki (D)
Szkoła lub placówka współpracuje z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi i innymi podmiotamiświadczącymi poradnictwo i pomoc uczniom, zgodnie z ich potrzebami i sytuacją społeczną (D)
W szkole lub placówce są prowadzone działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacyjnego wodniesieniu do każdego ucznia (B)
W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymywane w szkole lub placówce odpowiada ich potrzebom (B)
Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wynikówsprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającegokwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych
A
W szkole lub placówce analizuje się wyniki sprawdzianu i egzaminów oraz wyniki ewaluacji zewnętrznej iwewnętrznej. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i rekomendacji, na podstawie których planujesię i podejmuje działania (D)
Działania prowadzone przez szkołę lub placówkę są monitorowane i analizowane, a w razie potrzebymodyfikowane (D)
W szkole lub placówce wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych (B)
W szkole lub placówce prowadzi się badania odpowiednio do potrzeb szkoły lub placówki, w tym osiągnięćuczniów i losów absolwentów (B)
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 8/63
Wnioski
1. Wdrażane przez nauczycieli wnioski wynikające z analizy i monitorowania osiągnięć uczniów, skutkują
sukcesami edukacyjnymi , poprawą bieżących wyników nauczania oraz wpływają na wzrost wyników egzaminów
zewnętrznych.
2. Przeprowadzana w sposób planowy i systemowy diagnoza możliwości i potrzeb, analizowanie umiejętności
oraz osiągnięć każdego ucznia jest podstawą planowania oferty zajęć dodatkowych (w tym sportowych),
różnorodnych konkursów, projektów, a także indywidualizacji procesu edukacyjnego, co zdecydowanie wpływa
na wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów, rozwój ich zainteresowań, podnoszenie kompetencji
społecznych i zawodowych oraz na sukcesy odnoszone w konkursach i olimpiadach centralnych i wojewódzkich.
3. Planowa, systematyczna współpraca szkoły z instytucjami zewnętrznymi świadczącymi wsparcie
i poradnictwo uczniom służy zaspokajaniu ich potrzeb, wszechstronnemu rozwojowi, przygotowaniu do dalszego
kształcenia oraz funkcjonowania na rynku pracy.
4. Podejmowane przez szkołę działania o charakterze profilaktycznym i antydyskryminacyjnym
powodują/sprawiają że w ocenie uczniów, rodziców ,partnerów społecznych placówka jest bezpieczna i
przyjazna dla wszystkich uczniów, w tym niepełnosprawnych.
5. Systemowe monitorowanie przez szkołę procesów edukacyjnych (w tym weryfikowanie spełnienia ustalonych
kryteriów sukcesu) oraz wykorzystywanie płynących stąd informacji na temat efektywności własnej pracy, służy
doskonaleniu jakości pracy szkoły oraz skutecznemu zaspokajaniu oczekiwań uczniów i ich rodziców.
6. Wykorzystanie badań zewnętrznych podczas planowania i organizacji procesów edukacyjnych, służy
modyfikowaniu pracy z uczniem pod kątem jak najefektywniejszego przygotowania młodego człowieka
do egzaminu maturalnego i zawodowego oraz funkcjonowania na rynku pracy.
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 9/63
Wyniki ewaluacji
Wymaganie:
Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności określone w podstawie programowej
Stan oczekiwany:
Zmiany w zewnętrznym świecie powodują konieczność właściwego przygotowania uczniów do
nowej rzeczywistości, dlatego dla sukcesu indywidualnego i społecznego uczniowie i uczennice
powinni nabywać kompetencje określone w podstawie programowej. Stopień, w jakim są one
nabywane, zależy od skuteczności monitorowania tego procesu oraz wykorzystania informacji o
osiągnięciach z poprzedniego etapu edukacyjnego.
Poziom spełnienia wymagania: B
Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania:
Szkoła w planowaniu swojej pracy i realizacji podstawy programowej kształcenia
ogólnego, wykorzystuje wiedzę ze wstępnej diagnozy osiągnięć uczniów z poprzedniego
etapu edukacyjnego. Nauczyciele, podczas organizacji procesów edukacyjnych, kształtują
podstawowe kompetencje wskazane w podstawie programowej oraz stosują zalecane
warunki i sposoby jej realizacji w kształceniu ogólnym i w zawodach, ustalone dla danego
przedmiotu i zawodu. Nauczyciele monitorują nabywanie wiadomości i umiejętności przez
uczniów a wnioski z analizy osiągnięć wykorzystują m.in. do modyfikacji dotychczasowych
metod i warsztatu pracy, indywidualizacji nauczania, aktywizacji uczniów, zwracania
uwagi na zagadnienia sprawiające trudność i ćwiczenia strategii rozwiązywania testów
i zadań egzaminacyjnych. Działania szkoły podejmowane na podstawie wniosków
z monitorowania nabywania przez uczniów wiedzy i umiejętności oraz z analizowania
osiągnięć uczniów, wpływają na podnoszenie kompetencji opisanych w podstawie
programowej, wzrost wyników kształcenia i inne sukcesy edukacyjne, w tym na szczeblu
ogólnopolskim i wojewódzkim. Szkoła rozwija umiejętności uczniów przydatne
na kolejnym etapie kształcenia i na rynku pracy wskazane w podstawie programowej
kształcenia ogólnego i kształcenia w zawodach oraz umiejętności miękkie
(m.in:podejmowania decyzji, autoprezentacji , zarządzania czasem, radzenia sobie ze
stresem) a także umiejętności i kompetencje związane z poszukiwaniem pracy,
zatrudnieniem i prowadzeniem działalności gospodarczej.
Szkoła spełnia wymaganie w stopniu wysokim.
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 10/63
Obszar badania: W szkole lub placówce realizuje się podstawę programową uwzględniając
osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego
Szkoła diagnozuje osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego, a pozyskaną
w ten sposób wiedzę wykorzystuje podczas planowania pracy i realizacji podstawy
programowej. Zdaniem dyrektora szkoły, na początku klasy pierwszej, a nawet w trakcie naboru prowadzi
się diagnozę wiadomości i umiejętności uczniów z III etapu edukacyjnego. Diagnoza ta, polega na:
1. analizie dokumentów (świadectwa ukończenia gimnazjum, zaświadczenia o wynikach egzaminu
gimnazjalnego, opinii i orzeczeń wydanych przez poradnie) przez wychowawców klas pierwszych.
2. analizie wyników egzaminów gimnazjalnych (z raportu OKE), w tym porównaniu wyników
osiągniętych przez uczniów nowo przyjętych do szkoły ze średnimi wynikami w kraju w celu
określenia potencjału uczniów i określenia klas o najwyższych i najniższych wynikach
z poszczególnych części egzaminu gimnazjalnego.
3. przeprowadzaniu Międzynarodowego Test Sprawności Fizycznej.
4. badaniu wyników nauczania "na wejściu" z j.polskiego, matematyki i j.obcych nowożytnych
z wykorzystaniem własnych narzędzi diagnostycznych, co pozwala na określenie lepiej i gorzej
opanowanych umiejętności/obszarów.
Z informacji uzyskanych od dyrektora szkoły, nauczycieli uczących w jednym oddziale, a także z dokumentacji
udostępnionej przez szkołę wynika, że nauczyciele realizując podstawę programową dla IV etapu edukacyjnego
uwzględniają zdiagnozowane osiągnięcia uczniów z poprzedniego etapu edukacyjnego. Wiedza z diagnozy, służy
m.in.do:
1. modyfikowania programów nauczania niektórych przedmiotów, w tym: "Ponad słowami" Program
nauczania przedmiotu język polski; Program nauczania języka angielskiego (IV etap edukacyjny -
zakres podstawowy i rozszerzony); Program nauczania języka niemieckiego; Matematyka -program
nauczania w liceach i w technikach (zakres podstawowy i rozszerzony); „Odkryć fizykę” program
nauczania fizyki dla szkół ponadgimnazjalnych (zakres podstawowy).
2. tworzenia autorskich programów nauczania, w tym przedmiotów ogólnokształcących: (Program
nauczania wychowania fizycznego „Potrafię zdrowo żyć”; Program nauczania "Wiedza o kulturze
w języku angielskim"; "Ciekawi świata" program nauczania geografii na poziomie rozszerzonym dla
szkół ponadgimnazjalnych; Geografia - program nauczania dla szkół ponadgimnazjalnych (zakres
podstawowy) oraz programy nauczania dla zawodu: technik handlowiec, technik ekonomista, technik
informatyk, technik organizacji reklamy.
3. opracowywania indywidualnych programów edukacyjno-terapeutycznych (IPET-ów) oraz programów
rewalidacji indywidualnej - w roku 2014/2015 dla 2 uczniów posiadających orzeczenie o potrzebie
kształcenia.
4. opracowywania indywidualnych programów nauczania - w roku 2014/2015 opracowano i wdrożono
"Indywidualny program z matematyki - zakres rozszerzony" dla jednego ucznia.
5. planowania form pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
6. dostosowywania oferty zajęć pozalekcyjnych dostępnych dla danej klasy.
7. kwalifikowania uczniów do grup o określonym poziomie zaawansowania języka obcego.
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 11/63
Obszar badania: Podstawa programowa jest realizowana z wykorzystaniem zalecanych
warunków i sposobów jej realizacji
Spośród kompetencji wskazanych w podstawie programowej, na większości zajęć nauczyciele
umożliwiają uczniom kształtowanie następujących umiejętności: czytania, komunikowania się
w języku ojczystym, uczenia się, myślenia naukowego, odkrywania swoich zainteresowań oraz
umiejętność pracy zespołowej i posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi.
W mniejszym stopniu nauczyciele umożliwiają uczniom kształtowanie myślenia matematycznego.
Organizowane w szkole procesy edukacyjne wyraźnie uwzględniają zalecane warunki i sposoby
realizacji podstawy programowej, zarówno kształcenia ogólnego jak i kształcenia w zawodach,
ustalone dla danego przedmiotu i zawodu. Zdecydowana większość ankietowanych nauczycieli wskazała
w ankietach, że na wszystkich i na większości zajęć stwarza uczniom możliwość kształtowania następujących
umiejętności kluczowych: czytania, komunikowania się w języku ojczystym, uczenia się, myślenia naukowego,
odkrywania swoich zainteresowań oraz umiejętność pracy zespołowej i posługiwania się nowoczesnymi
technologiami informacyjnymi. (wykresy:1j;2j;3j). Natomiast niewiele ponad połowa nauczycieli (53,9%)
na wszystkich i na większości zajęć daje uczniom możliwość kształtowania myślenia matematycznego
(wykres:4j). Wskazania ankietowanych nauczycieli, znajdują potwierdzenie w obserwowanych zajęciach
(tab.1).
Z wypowiedzi nauczycieli oraz przeprowadzonych obserwacji zajęć wynika, że procesy edukacyjne są zbieżne
z zalecanymi warunkami i sposobami realizacji podstawy programowej. W ankiecie nauczyciele wskazali,
że spośród zalecanych warunków i sposobów realizacji podstawy programowej kształcenia ogólnego
i kształcenia w zawodach, systematycznie realizują:
● przygotowanie uczniów do życia w społeczeństwie informacyjnym
● wykorzystanie zdobytej wiedzy w praktyce
● skuteczne porozumiewanie się w mowie i piśmie w języku ojczystym i obcym
● dbałość o stan infrastruktury i wyposażenie
● pozalekcyjne formy nauki (zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze oraz rozwijające zainteresowania,
uzdolnienia i przygotowujących do konkursów)
● zajęcia z wykorzystywaniem mediów edukacyjnych
● działania mobilizujące uczniów do generowania własnych pomysłów i rozwiązań.
W realizowanych procesach dydaktycznych, nauczyciele korelują treści kształcenia ogólnego i zawodowego.
Inne wskazane przez nauczycieli, jako systematycznie wykorzystywane zalecane sposoby i warunki realizacji
podstawy programowej, obrazuje (wykres 1o).
Wypowiedzi nauczycieli znalazły potwierdzenie w obserwowanych zajęciach. Na wszystkich (6) obserwacjach,
nauczyciele uwzględniali zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej ustalone dla danego
przedmiotu nauczania/zawodu, w tym m.in.:
● kształtowali umiejętność komunikowania się w mowie i piśmie w języku polskim i obcym
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 12/63
● dopuszczali swobodę wypowiedzi, dbali o umiejętność poprawnego mówienia, słuchania, czytania,
pisania, rozumowania
● zadbali o niezbędne pomoce dydaktyczne: słowniki, pomoce wizualne, odtwarzacz płyt CD, komplet
płyt do nauczania, komputer z łączem internetowym oraz dostęp do autentycznych materiałów
anglojęzycznych
● wizualizowali omawiane treści
● realizowali zajęcia kształcenia zawodowego w odpowiednio wyposażonych pracowniach, w tym
posiadających stanowiska komputerowe dla każdego ucznia oraz oprogramowanie użytkowe
i podłączenie do sieci lokalnej z dostępem do internetu
● integrowali treści kształcenia różnych przedmiotów zawodowych
● przygotowywali do wykonywania zadań zawodowych
Wykres 1j Wykres 2j
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 13/63
Wykres 3j Wykres 4j
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 14/63
Wykres 1o
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 15/63
Typ pytania: Pytanie wielokrotnego wyboru
Treść pytania: Które z najważniejszych umiejętności, opisanych w podstawie programowej dla danego etapu
kształcenia były kształtowane u uczniów podczas lekcji? [OZ] (9788)
Ogólna liczba respondentów biorących udział w badaniu: 6
Tab.1
Numer odpowiedzi Treść odpowiedzi Częstość Procent
1 czytanie 3 / 3 50 / 50
2 myślenie matematyczne 1 / 5 16.7 / 83.3
3 myślenie naukowe 3 / 3 50 / 50
4 umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w języku obcym,
zarówno w mowie, jak i piśmie
5 / 1 83.3 / 16.7
5 umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami
informacyjno-komunikacyjnymi, w tym także dla wyszukiwania i
korzystania z informacji
3 / 3 50 / 50
6 umiejętność uczenia się 5 / 1 83.3 / 16.7
7 umiejętność pracy zespołowej 5 / 1 83.3 / 16.7
8 inne, jakie? 0 / 6 0 / 100
Obszar badania: W szkole lub placówce monitoruje się i analizuje osiągnięcia każdego ucznia,
uwzględniając jego możliwości rozwojowe, formułuje się i wdraża wnioski z tych analiz
Nauczyciele monitorują nabywanie wiadomości i umiejętności przez uczniów i diagnozują ich
osiągnięcia. Wnioski z analizy osiągnięć nauczyciele uwzględniają w swojej pracy. Z informacji
pozyskanych od nauczycieli (ankieta, wywiad z nauczycielami jednego oddziału) oraz z obserwacji lekcji wynika,
że nauczyciele monitorują nabywanie przez uczniów wiadomości i umiejętności określonych w podstawie
programowej. W ankiecie wskazali, że odbywa się to poprzez: stosowanie oceniania bieżącego (cząstkowego);
zadawanie pytań; sprawdzanie, w jaki sposób uczniowie wykonują zadania; stwarzanie uczniom możliwości
zadawania pytań; sprawdzanie, czy uczniowie właściwie zrozumieli omawiane kwestie; zbieranie informacji
zwrotnych od uczniów; prośby kierowane do uczniów o podsumowanie ćwiczenia; stosowanie oceniania
podsumowującego, np:klasówki, testy, sprawdziany, odnoszenie się do wyników konkursów, olimpiad (wykres
1w).
Zdaniem dyrektora, szkoła prowadzi monitorowanie osiągnięć uczniów poprzez:
● semestralną i roczną analizę wyników nauczania
● badanie wyników nauczania z przedmiotów maturalnych "Mała matura", przeprowadzane
na zakończenie roku szkolnego w klasach I-III
● próbne egzaminy maturalne - realizowane w klasach maturalnych w każdym semestrze
● próbne egzaminy potwierdzające kwalifikacje zawodowe oraz próbne egzaminy potwierdzające
kwalifikacje w zawodzie
● końcową analizę wyników nauczania
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 16/63
● organizowanie konkursów wewnątrzszkolnych dostosowanych do możliwości uczniów (np: Szkolnego
Konkursu Kompetencji Językowych, konkursu matematycznego i ekologicznego, konkursów
ekonomicznych, z podstaw rachunkowości i wiedzy o zawodach, itp.).
Nauczyciele wskazali, że w codziennej, systematycznej pracy z klasą/uczniem, monitorowanie polega
na bieżącym ocenianiu osiągnięć uczniów w zakresie treści kilku poprzednich lekcji (odpowiedzi ustne,
kartkówki, testy, sprawdziany, ocena wypracowań, ocena kolejnych prac), a także bieżącej obserwacji uczniów.
Ponadto nauczyciele wskazywali na: sprawdzanie poprawności wykonania i systematyczności odrabiania prac
domowych, analizowanie uzyskiwanych przez uczniów certyfikatów i uprawnień wewnętrznych i zewnętrznych
(np.filmowych, fotograficznych, pierwszej pomocy). Respondenci dodali, że na koniec każdego roku
z przedmiotów maturalnych przeprowadzane jest badanie wyników nauczania, tzw. "Mała matura",
przeprowadzane pod kątem opanowania umiejętności z podstawy programowej z j.polskiego, matematyki
i j.obcego. Prowadzona jest także analiza zestawień klasyfikacyjnych.
Ankietowani nauczyciele uczący w jednym oddziale poinformowali, że wnioski z analizy osiągnięć uczniów
wykorzystują do:
● modyfikacji dotychczasowych metod pracy wychowawczej
● indywidualizacji nauczania
● zwiększania roli aktywizacji uczniów (cyt: "motywuję do zwiększenia indywidualnego zaangażowania
uczniów")
● zwracania większej uwagi na zagadnienia, które sprawiają uczniom trudność
● modyfikacji zakresu wprowadzanego materiału
● ćwiczenia strategii rozwiązywania testów i zadań egzaminacyjnych
● modyfikacji warsztatu pracy
● intensyfikacji konsultacji z rodzicami.
Obserwacje zajęć wskazują, że na wszystkich lekcjach nauczyciele w większości sytuacji zwracali uwagę na te
elementy odpowiedzi lub działania ucznia, które były nieprawidłowe. Potwierdza to bieżące monitorowanie
osiągnięć uczniów.
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 17/63
Wykres 1w
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 18/63
Obszar badania: Wdrożone wnioski z monitorowania i analizowania osiągnięć uczniów
przyczyniają się do wzrostu efektów uczenia się i osiągania różnorodnych sukcesów
edukacyjnych uczniów. Wyniki analizy osiągnięć uczniów, w tym uczniów, którzy ukończyli dany
etap edukacyjny, potwierdzają skuteczność podejmowanych działań
dydaktyczno-wychowawczych
Działania szkoły podejmowane na podstawie wniosków z monitorowania nabywania przez uczniów
wiedzy i umiejętności oraz analizowania ich osiągnięć, skutecznie wpływają na podnoszenie
kompetencji opisanych w podstawie programowej, wyniki kształcenia i sukcesy edukacyjne. Zdaniem
dyrektora i nauczycieli, działania efektywnie przyczyniające się do wzrostu wyników kształcenia (lub innych
sukcesów edukacyjnych uczniów), a podjęte w związku z monitorowaniem i analizowaniem osiągnięć uczniów,
to m.in:
● kierowanie na zajęcia pozalekcyjne uczniów wyłonionych podczas monitoringu bieżącego,
prowadzonego przez nauczycieli poszczególnych przedmiotów, jako wymagających wsparcia (w tym
na zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze, rozwijające zainteresowania i uzdolnienia oraz przygotowujące
do konkursów)
● organizowanie wycieczek przedmiotowych (np. na wykłady, warsztaty, wystawy); w roku 2013/2014
wzrosła w stosunku do roku poprzedniego, liczba uczniów uczestniczących w tych wycieczkach
● organizowanie atrakcyjnych zajęć podnoszących zainteresowanie uczniów określonym przedmiotem,
motywujących do poszerzania wiedzy i umiejętności z określonej dziedziny, w tym: Dzień Astronomii -
pokazy, wizyta Mirosława Hermaszewskiego (fizyka); Dzień Ziemi - konkursy, wystawy- (biologia,
chemia); Dzień Liczby PI–happening, wykłady pracowników naukowych Politechniki Lubelskiej
(matematyka); Dzień Afryki -wystawy, wykłady (geografia, historia); Dzień Języków Obcych –
konkursy, prezentacje ( język angielski, niemiecki, rosyjski, hiszpański)
● wykorzystywanie gier symulacyjnych, np. "Chłopska Szkoła Biznesu"
● organizowanie przez wszystkie zespoły przedmiotowe, konkursów wewnątrzszkolnych dostosowanych
do możliwości uczniów (w roku szkolnym 2013/2014 - 27, w roku szkolnym 2012/2013 - 19), np:
Szkolnego Konkursu Kompetencji Językowych „Język polski nie jest nam obcy”; konkursy wiedzy
o Stanach Zjednoczonych, Niemczech, Irlandii; konkursu ekonomicznego "Ekonomia bez tajemnic";
konkursów z podstaw rachunkowości, konkursu wiedzy o zawodach, konkursu na logo Wojewódzkiego
Konkursu Wiedzy z Rachunkowości, konkursu o prawach konsumenta oraz przygotowywanie uczniów
do udziału w olimpiadach i konkursach zewnętrznych
● prowadzenie przez nauczycieli konsultacji indywidualnych dla uczniów
● współpraca wychowawców z nauczycielami uczącymi w oddziale w zakresie wymiany informacji
i integrowania oraz intensyfikowania działań dydaktycznych i wychowawczych odpowiednich dla
danego zespołu klasowego
● dokonywanie autorefleksji i oceny własnych zachowań w stosunku do uczniów w kontekście
budowania atmosfery sprzyjającej nauce oraz modyfikowanie tych zachowań dla osiągnięcia
optymalnych warunków i efektów pracy
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 19/63
● budowanie relacji z uczniami w oparciu o zaufanie, wzajemny szacunek i zwracanie się do uczniów
z poszanowaniem ich godności osobistej niezależnie od konkretnej, nawet problematycznej sytuacji
● działania wychowawcze, takie jak: prowadzenie zajęć integracyjnych dla klas I (realizowanych wg
scenariusza psychologa); zindywidualizowane oddziaływania wychowawcze do każdego ucznia we
współpracy z rodzicami; współpraca wychowawcy z nauczycielami uczącymi w oddziale, pedagogiem,
psychologiem i rodzicami w celu wyeliminowania niewłaściwych postaw; współpraca z instytucjami
zewnętrznymi specjalizującymi się w rozwiązywaniu konkretnych problemów; organizacja Dnia
Dobrego Wychowania - w ramach autorskiego projektu wychowawczego promującego zasady dobrego
wychowania w życiu codziennym i zawodowym; organizacja Dnia Profilaktyki realizowanego we
współpracy z wieloma partnerami szkoły, propagującego zdrowy styl życia, wolny od nałogów
● monitorowanie indywidualnej frekwencji uczniów oraz podejmowanie działań zgodnie z „Programem
poprawy frekwencji” - w 2014r. program zmodyfikowano, doprecyzowując procedury postępowania
w przypadku opuszczania przez uczniów zajęć bez usprawiedliwienia
● szczegółowa analiza przyczyn niepowodzeń edukacyjnych uczniów uzyskujących klasyfikacyjną ocenę
niedostateczny oraz określanie wspólnie z uczniem działań służących wyrównaniu zaległości (zapisy
w dzienniku wychowawcy), a także włączanie rodziców ucznia w monitorowanie realizacji ustalonych
z uczniem działań
● realizacja innowacji pedagogicznych z przedmiotów ogólnokształcących, np: „Wirtualna Fizyka-Wiedza
Prawdziwa"
● realizacja autorskiego, modułowego programu do przedmiotu specjalizacyjnego w zawodzie technik
ekonomista "Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej" 341[02]
● realizacja projektów edukacyjnych, np:"Absolwent technikum-mobilny specjalista; Ponadregionalny
program rozwijania kompetencji uczniów szkół ponadgimnazjalnych w zakresie technologii ICT
"Informatyka+"; "90-lecie Złotego w Szkole Grabskiego";„Zachować pamięć. Historia i kultura dwóch
narodów”
● realizacja jednodniowych praktyk zawodowych w zakładach pracy w ramach "Dnia Przedsiębiorczości"
Wypowiedzi dyrektora i nauczycieli potwierdzają skuteczność podejmowanych działań
dydaktyczno-wychowawczych. Zdaniem respondentów, wdrażanie wniosków z monitorowania i analizowania
osiągnięć edukacyjnych uczniów, przekłada się na:
● wzrost liczby uczniów uczestniczących w szkolnym etapie konkursów zewnętrznych (z 702 w roku
szkolnym 2012/2013 do 1024 w roku szkolnym 2013/2014)
● poprawę skuteczności komunikacji z uczniami oraz doskonalenie procesów edukacyjnych wspólnie
z nimi
● obniżanie się wskaźnika odejść uczniów ze szkoły (z 5,52 % w 2012/2013 do 5,32% w 2013/2014)
● poczucie bezpieczeństwa uczniów w szkole (od dwóch lat deklaruje to 100% uczniów)
● wzrost wskaźnika promocji z 91,03% w 2012/2013 do 93,75% w roku szkolnym 2013/2014
● wysoki wskaźnik ukończenia szkoły: 2011/2012 -98,53%, 2011/2013 - 100%, 2013/2014 - 99,6%
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 20/63
● wzrost liczby laureatów i finalistów olimpiad i konkursów zewnętrznych (rok szkolny 2012/2013:
laureaci szczebla wojewódzkiego - 1; finaliści szczebla ogólnopolskiego - 7; rok szkolny
2013/2014:laureaci szczebla wojewódzkiego-4; finaliści szczebla wojewódzkiego - 8; laureaci szczebla
ogólnopolskiego-2; finaliści szczebla ogólnopolskiego - 5); największe osiągnięcia uczniów w roku
szkolnym 2013/2014 to m.in: uzyskanie tytułu laureata Olimpiady Wiedzy o Bankach; uzyskanie
przez 2 uczniów tytułu finalisty XIX Turnieju Wiedzy i Umiejętności Handlowo-Menedżerskich;
uzyskanie tytułu finalistki XII edycji Ogólnopolskiego Konkursu z Zakresu Rachunkowości; uzyskanie
tytułu finalistki Olimpiady Innowacji Technicznych i Wynalazczości oraz tytułu finalisty
Ogólnopolskiego XIII Konkursu Matematycznego Euklides; zajęcie I miejsca w Wojewódzkim
Konkursie: Ekonomicznym "Przedsiębiorczość Tu i Teraz"; I i II miejsca w Konkursie Wiedzy
z Rachunkowości; I miejsca w Wojewódzkim Konkursie Matematyka w Technice dla Technika; II
miejsca w VII Międzyszkolnym Konkursie Zawodowym "Rok przed Dyplomem"; III miejsca w X
Międzyszkolnym Konkursie "Animowana Chemia"
● sukcesy sportowe uczniów, takie jak: (w roku szkolnym 2013/2014) tenis stołowy dziewcząt - II m.
w finale miejskim (drużynowo), Licealiada Miejska chłopców-indywidualnie brązowy medal; piłka
nożna dziewcząt -II miejsce w finale miejskim; piłka nożna chłopców - III miejsce; koszykówka
dziewcząt - IV miejsce w finale miejskim; piłka ręczna dziewcząt - IV miejsce w finale miejskim; liga
lekkoatletyczna - II miejsce; sztafetowe biegi przełajowe dziewcząt - II miejsce; zawody
integracyjno-sportowe osób niepełnosprawnych - I miejsce uczennicy w kat.paraplegia kobiet w XVI
imprezie "Porytowe Wzgórza 2013"
● wzrost średniej ocen z fizyki w kl.3 gt z 2,96 do 4,15 (po roku od wdrożenia innowacji pedagogicznej)
● założenie i prowadzenie działalności gospodarczej przez 4 uczniów w ramach Akademickich
Inkubatorów Przedsiębiorczości
● nabycie przez uczniów (w ramach realizowanych projektów edukacyjnych) dodatkowych uprawnień
i umiejętności potwierdzonych certyfikatami
● podniesienie u uczniów kompetencji kluczowych w zakresie przedmiotów matematycznych
i informatycznych
● uzyskiwanie przez uczniów podczas kolejnych przeprowadzanych w szkole badań osiągnięć (Mała
matura, próbne egzaminy maturalne, próbne egzaminy zawodowe) z reguły coraz wyższych wyników
● wzrost zdawalności egzaminu maturalnego z 88,1 % w 2013 r. na 89,9% w 2014 r.
● trend wzrostowy (w latach 2010-2014) trzyletnich wskaźników EWD z przedmiotów humanistycznych
i matematyczno-przyrodniczych
● zazwyczaj wyższe niż uzyskiwane przez uczniów w kraju, OKE i w woj.lubelskim wskaźniki
zdawalności egzaminu zawodowego, w poszczególnych zawodach:
technik ekonomista 341 [02]:
rok 2012: egz.pisemny:100%, praktyczny:83.33%, dyplom:83,33 %
rok 2013: egz.pisemny:100%, praktyczny: 100%, dyplom: 100%
rok 2014: egz.pisemny:100%, praktyczny:84,21%, dyplom: 84,21%
technik handlowiec 341 [03]:
rok 2012: egz.pisemny:100%, praktyczny:72,22%, dyplom: 85,71%
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 21/63
rok 2013: egz.pisemny: 100%, praktyczny:100%, dyplom:100%rok 2014: egz.pisemny:100%, praktyczny:
100%, dyplom: 100%
technik informatyk 312 [01]:
rok 2012: egz.pisemny: 74,19%, praktyczny: 72,41%, dyplom: 67,86%
rok 2013: egz.pisemny: 77,78%, praktyczny:100%, dyplom: 76,00%
rok 2014:egz.pisemny: 80,77%, praktyczny:86,96%, dyplom: 76,09%
technik agrobiznesu 421 [01]
rok 2012: egz.pisemny:100%, praktyczny:73,33%, dyplom:73,33%
rok 2013: egz.pisemny: 100%, praktyczny:81,25%, dyplom:86,67%
zdawalność egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie technik ekonomista 331403, kwalifikacja
A.35, rok szkolny 2013/2014 - 83,30% (kraj: 64,35%, OKE: 68,54%, woj.lubelskie: 55,63%); zdawalność
egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie technik informatyk 351203, kwalifikacja E.12, rok szkolny
2013/2014 - 65,00% (kraj: 39.94%; OKE: 49,11%, woj.lubelskie: 41,95%)
Obszar badania: Uczniowie odnoszą sukcesy na wyższym etapie kształcenia lub na rynku
pracy
Szkoła podejmuje adekwatne działania przygotowujące uczniów do dalszej edukacji i do
rynku pracy. Dyrektor i nauczyciele wskazali umiejętności kształcone u uczniów w szkole, a przydatne na na
kolejnym etapie kształcenia/lub rynku pracy. Wśród nich umiejętności opisane w podstawie programowej
kształcenia ogólnego dla IV etapu edukacyjnego, takie jak:
● czytanie – umiejętność rozumienia, wykorzystywania i refleksyjnego przetwarzania tekstów, w tym
tekstów kultury, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego
uczestnictwa w życiu społeczeństwa
● myślenie matematyczne – umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz
formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym
● myślenie naukowe – umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania
i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych
dotyczących przyrody i społeczeństwa
● umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych, zarówno w mowie, jak i w
piśmie
● umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno-
komunikacyjnymi
● umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji
● umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się
● umiejętność pracy zespołowej.
Dyrektor i nauczyciele stwierdzili ponadto, że w szkole rozwijane są tzw.umiejętności miękkie, w tym:
umiejętność planowania i realizacji pracy w zespole (na każdym przedmiocie i zajęciach pozalekcyjnych);
umiejętność radzenia sobie ze stresem (na zajęciach pozalekcyjnych, godzinach z wychowawcą, podczas
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 22/63
pogadanek z psychologiem i pedagogiem; umiejętność aktualizacji wiedzy i doskonalenia czynności
zawodowych (na każdym przedmiocie i zajęciach pozalekcyjnych, praktykach zawodowych, podczas
przygotowania do olimpiad i konkursów). Zdaniem respondentów, umiejętności kształcone w szkole, przydatne
na rynku pracy, to umiejętności określone w podstawie programowej kształcenia w zawodach, w tym:
● umiejętność organizacji stanowiska pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii,
przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska
(umiejętność kształcona na wszystkich przedmiotach w każdym zawodzie)
● umiejętność przestrzegania zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosowania przepisów prawa
dotyczących ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska (umiejętność kształcona na wszystkich
przedmiotach)
● umiejętność stosowania przepisów prawa dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej
(umiejętność kształcona na wszystkich przedmiotach zawodowych i podstawach przedsiębiorczości
w każdym zawodzie)
● umiejętność sporządzania dokumentacji związanej z uruchomieniem i prowadzeniem działalności
gospodarczej (umiejętność kształcona na wybranych przedmiotach w każdym zawodzie, np:
podstawy przedsiębiorczości, pracownia sprzedaży, przedsiębiorca w handlu, działalność gospodarcza
w branży informatycznej, organizowanie działalności gospodarczej, język obcy zawodowy oraz
w czasie praktyk zawodowych)
● umiejętność obsługi urządzeń biurowych oraz stosowania programów komputerowych
wspomagających prowadzenie działalności gospodarczej (umiejętność kształcona na wybranych
przedmiotach zawodowych w każdym zawodzie, np. pracownia technik biurowych, pracownia
sprzedaży, przedsiębiorca w handlu, obsługa klienta, pracownia techniki biurowej i statystyki oraz
podczas praktyk zawodowych)
● umiejętność stosowania przepisów prawa pracy, przepisów prawa dotyczących ochrony danych
osobowych oraz przepisów prawa podatkowego i prawa autorskiego (umiejętność kształcona
na wszystkich przedmiotach zawodowych kształcących w każdym zawodzie i na przedmiotach
ogólnokształcących)
● umiejętność planowania i podejmowania działań marketingowych (umiejętność kształcona
na wybranych przedmiotach zawodowych w każdym zawodzie, np. reklama, podstawy
przedsiębiorczości, sprzedaż produktów i usług reklamowych, organizowanie działalności
gospodarczej, marketing w działalności handlowej, symulacyjna firma handlowa, oraz podczas
praktyk zawodowych)
● umiejętność posługiwania się językiem obcym umożliwiającym realizację zadań zawodowych oraz
komunikowania się w środowisku pracy (umiejętność kształcona w każdym zawodzie na przedmiocie
język obcy zawodowy)
● umiejętność prowadzenia sprzedaży produktów i usług oraz prowadzenia kampanii reklamowej
(umiejętność kształcona na wszystkich przedmiotach zawodowych w zawodzie technik organizacji
reklamy i technik handlowiec oraz na języku polskim i językach obcych)
● umiejętność montażu i eksploatacji komputerów osobistych i urządzeń peryferyjnych (umiejętność
kształcona na przedmiotach zawodowych w zawodzie technik informatyk)
● umiejętność projektowania i administrowania sieciami (umiejętność kształcona na przedmiotach
zawodowych w zawodzie technik informatyk)
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 23/63
● umiejętność tworzenia aplikacji internetowych i baz danych (umiejętność kształcona na przedmiotach
zawodowych w zawodzie technik informatyk).
Ponadto zdaniem dyrektora i nauczycieli, szkoła kształtuje i rozwija u uczniów umiejętności bycia
przedsiębiorcą, takie jak:
● umiejętność bycia kreatywnym i konsekwentnym w realizacji zadań (na każdym przedmiocie
i zajęciach pozalekcyjnych, podczas praktyk zawodowych, przygotowań do olimpiad i konkursów oraz
uroczystości szkolnych)
● umiejętność przewidywania skutków podejmowanych działań (na każdym przedmiocie, zajęciach
pozalekcyjnych, podczas praktykach zawodowych, przygotowań do olimpiad i konkursów)
● umiejętność negocjowania warunków porozumień (podczas przedmiotów zawodowych i godzin
z wychowawcą)
● umiejętność dobierania osób do wykonania przydzielonych zadań i oceny ich wykonania (podczas
wszystkich przedmiotach i praktyk zawodowych)
● umiejętność wprowadzania rozwiązań technicznych i organizacyjnych wpływających na poprawę
warunków i jakość pracy ( na wszystkich przedmiotach zawodowych)
● umiejętność komunikacji ze współpracownikami (na wybranych przedmiotach zawodowych np.
obsługa klienta, sprzedaż produktów i usług reklamowych, organizowanie działalności gospodarczej,
przedsiębiorca w handlu).
Nauczyciele wskazali ponadto kształtowanie przez szkołę umiejętności ważnych podczas poszukiwania pracy
oraz postaw niezbędnych przy wykonywaniu obowiązków zawodowych, w tym:
● umiejętność sporządzania dokumentów aplikacyjnych (podstawy przedsiębiorczości, godziny
z wychowawcą, języki obce i na wybranych przedmiotach zawodowych: organizowanie działalności
gospodarczej, pracownia technik biurowych, działalność gospodarcza w branży informatycznej)
● umiejętność prowadzenia rozmowy kwalifikacyjnej (podstawy przedsiębiorczości, godziny
z wychowawcą, języki obce i na wybranych przedmiotach zawodowych: organizowanie działalności
gospodarczej, pracownia technik biurowych, działalność gospodarcza w branży informatycznej)
● przestrzeganie tajemnicy zawodowej (na przedmiotach zawodowych, godzinach z wychowawcą oraz
podczas praktyk zawodowych)
● umiejętność przestrzegania zasad kultury i etyki (na wszystkich przedmiotach, podczas praktyki
zawodowe i wycieczek szkolnych)
● rozwijanie tolerancji i empatii
● rozwijanie umiejętności interpersonalnych (asertywność, budowanie wiary w siebie i w zespół,
umiejętność rozwiązywania konfliktów)
● rozwijanie umiejętności przełamywania własnych słabości i ograniczeń
● wzmacnianie poczucia własnej wartości.
Nauczyciele wskazali jak rozpoznają efektywność rozwijania umiejętności przydatnych na kolejnym etapie
kształcenia (tab.1) oraz jakie działania w tym zakresie są najbardziej efektywne (tab.2).
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 24/63
Typ pytania: Pytanie otwarte
Treść pytania: Na jakiej podstawie stwierdzili Państwo tę efektywność? [WN] (9957)
Tab.1
Numer Treść odpowiedzi Cytaty
1 analizy wyników klasyfikacji śródrocznej i rocznej (wyniki nauczania, frekwencja uczniów)
2 analizy wyników egzaminów zewnętrznych na podstawie
raportów OKE i CKE,
3 monitorowania realizacji podstawy programowej (arkusz
samooceny, przedmiotowe plany dydaktyczne,
sprawozdania z realizacji zadań zespołów
przedmiotowych),
4 projektów ewaluacyjnych w ramach ewaluacji
wewnętrznej
(Postawy moralne i respektowanie norm społecznych –
umiejętność kształtowania postaw, Promowanie wartości
edukacji – umiejętność bycia kreatywnym i
konsekwentnym w realizacji zadań, Wykorzystanie
zasobów środowiska na rzecz rozwoju szkoły –
umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb
edukacyjnych),
5 badań losów absolwentów (umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb
edukacyjnych oraz uczenia się, umiejętność bycia
kreatywnym i konsekwentnym w realizacji zadań)
6 obserwacji bieżącej pracy uczniów na lekcjach i zajęciach
pozalekcyjnych
7 obserwacji działań i wszelkiej aktywności uczniów na
terenie szkoły i poza szkołą
(konkursy, olimpiady, projekty edukacyjne, uroczystości
szkolne i środowiskowe, akcje charytatywne, wymiana
międzynarodowa),
8 obserwacji pracy Samorządu Uczniowskiego
9 obserwacji praktyk zawodowych uczniów,
10 obserwacji działań profilaktycznych na terenie szkoły,
realizacja projektów
np. ARS czyli jak dbać o miłość?, WF z klasą,
11 rozmów z pracodawcami, w których uczniowie odbywają
praktyki zawodowe,
12 rozmów z rodzicami, przedsiębiorcami,
samorządowcami, przedstawicielami uczelni.
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 25/63
Typ pytania: Pytanie otwarte
Treść pytania: Jakie działania są w tym zakresie najbardziej efektywne? [WN] (9600)
Tab.2
Numer Treść odpowiedzi Cytaty
1 praca grupowa i zespołowa na lekcjach i zajęciach
pozalekcyjnych
2 praca metodą projektów edukacyjnych
3 rozwiązywanie zadań problemowych metodami
aktywizującymi,
4 tworzenie prezentacji multimedialnych i tworzenie
publikacji reklamowych
5 praktyki zawodowe
6 wycieczki tematyczne, wyjścia do instytucji, Targi Pracy,
Festiwal Nauki, spotkania z ciekawymi ludźmi,
Dzień Dobrego Wychowania, Europejski Dzień Języków
Obcych, Dzień Afryki,
7 spotkania z przedstawicielami uczelni wyższych i
praktykami życia gospodarczego
8 wybór przedstawicieli do Młodzieżowej Rady Miasta,
organizacja wyborów do Samorządu Uczniowskiego,
włączenie się do przeprowadzenia akcji charytatywnych,
9 organizowanie akcji ogólnoszkolnych np. Dzień Chłopaka, Dni Otwarte, Dzień Kobiet,
Ogólnopolski Tydzień Kariery
10 praktyczne sprawdzenie się uczniów w różnych
sytuacjach wymagających kreatywności i
przedsiębiorczości,
np. podczas organizacji akcji promocyjnych – audycje
radiowe, charytatywnych – Pomóż Dzieciom Przetrwać
Zimę, profilaktycznych – Mam haka na raka, konferencji
– "Władysław Grabski edukuje", uroczystości szkolnych,
prowadzenia mini przedsiębiorstwa, kiermaszy –
używanych podręczników, kiermasz kartek świątecznych,
aniołków
11 kompleksowe wspomaganie uczniów poprzez doradztwo
zawodowe oraz kształcenie umiejętności
interpersonalnych
• Ogólnopolski Tydzień Kariery – organizowany jest po
raz szósty w szkole z udziałem instytucji, poradni
zajmujących się doradztwem zawodowym oraz
przedstawicielami zawodów
12 Projekty edukacyjne: Szkoła praktycznej ekonomii – młodzieżowe
miniprzedsiębiorstwo, Absolwent technikum – mobilny
specjalista, Projekt edukacji historycznej Rówieśnicy,
Bezpieczna Szkoła, Edukacja szkolna przeciwko
wykluczeniu prawnemu, Projekt aktywizujący społecznie
i zawodowo osoby z niepełnosprawnością, projekt
Konwencja praw osób niepełnosprawnych, Projekt Monte
Cassino, Projekt z zakresu edukacji ekonomicznej,
90-lecie złotego w Szkole Grabskiego i wiele innych.
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 26/63
Wymaganie:
Szkoła lub placówka wspomaga rozwój uczniów, z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji
Stan oczekiwany:
W szkole ukierunkowanej na rozwój uczniów z uwzględnieniem ich indywidualnej sytuacji
podejmuje się różnorodne działania, dostosowane do specyfiki i potrzeb środowiska. Powinny być
one oparte na diagnozie, a ich skuteczność poddawana refleksji. Ich elementem jest
przeciwdziałanie dyskryminacji. Organizując procesy edukacyjne, nauczyciele indywidualizują
nauczanie i wspierają uczniów.
Poziom spełnienia wymagania: B
Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania:
Prowadzone w szkole systemowe pozyskiwanie informacji nt. potrzeb, możliwości psychofizycznych
oraz sytuacji społecznej uczniów, jest podstawą tworzenia bogatej oferty zajęć
dydaktyczno-wyrównawczych, rozwijających zainteresowania oraz specjalistycznych, nawiązywania
konstruktywnej współpracy z licznymi instytucjami środowiska lokalnego, wspomagającymi pracę
szkoły oraz z wieloma podmiotami gospodarczymi. Szkoła adekwatnie do rozpoznanych potrzeb
uczniów, wspiera ich w rozwoju poprzez angażowanie w realizację różnorodnych przedsięwzięć
i projektów. W szkole podejmowany jest szereg działań antydyskryminacyjnych, dostosowanych
do jej specyfiki. Największa grupa nauczycieli podejmuje działania zapobiegające dyskryminacji ze
względu na niepełnosprawność, stan zdrowia oraz status ekonomiczny. Nauczyciele indywidualizują
proces nauczania uwzględniając potrzeby uczniów i w różnorodny sposób motywują ich
do zaangażowania w proces uczenia się. Większość uczniów i ich rodziców uważa, że w szkole
młodzież otrzymuje właściwe wsparcie w pokonywaniu trudności, a nauczyciele wierzą w jej
możliwości.
Szkoła spełnia wymaganie w stopniu wysokim.
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 27/63
Obszar badania: W szkole lub placówce rozpoznaje się możliwości psychofizyczne i potrzeby
rozwojowe, sposoby uczenia się oraz sytuację społeczną każdego ucznia
Szkoła w sposób systemowy rozpoznaje potrzeby, możliwości psychofizyczne oraz
sytuację społeczną każdego ucznia, co pozwala adekwatnie do indywidualnych potrzeb
młodego człowieka wspierać go w rozwoju. Technikum Ekonomiczno-Handlowe w Lublinie, corocznie
prowadzi na poziomie całej szkoły i na poziomie poszczególnych klas "analizę jakości naboru uczniów klas
pierwszych", w tym:
● wychowawcy dokonują analizy dokumentów dostarczonych przez uczniów (świadectwa ukończenia
gimnazjum, zaświadczenia OKE o wynikach egzaminu gimnazjalnego, opinii i orzeczeń wydanych
przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne, innych dokumentów), uzyskane informacje porównują
z danymi z lat poprzednich
● wychowawca oraz nauczyciele uczący daną klasę, podczas rozmów z uczniami i przeprowadzanych
badań diagnostycznych, pozyskują informacje nt. funkcjonowania ucznia na III etapie edukacyjnym,
w tym np. udziału w konkursach, angażowania się w działalność społeczną i charytatywną, trudności
w nauce, ewentualnych problemów osobistych, oraz dokonują podczas zebrań zespołu nauczycieli
uczących daną klasę, omówienia indywidualnej sytuacji uczniów (wynikającej z dotychczasowego
rozpoznania), w tym specjalnych potrzeb edukacyjnych i rozwojowych
● dokonuje się podczas spotkań zespołów nauczycieli języka polskiego, matematyki i języków obcych
nowożytnych, omówienia uzyskanych przez poszczególne klasy wyników diagnozy przedmiotowej
badającej osiągnięcia uczniów na III etapie edukacyjnym oraz wyników egzaminu gimnazjalnego
● zapoznaje się radę pedagogiczną z wynikami analizy osiągnięć uczniów klas pierwszych na egzaminie
gimnazjalnym, w tym: z potencjałem uczniów nowo przyjętych do szkoły oraz z wynikami
osiągniętymi przez poszczególne klasy za poszczególne części egzaminu
● przeprowadza się wśród uczniów klas pierwszych planowe badania ankietowe (nt.: zainteresowań
i uzdolnień, sytuacji socjalnej i rodzinnej, relacji w grupie rówieśniczej, ewentualnych problemów
z uzależnieniem) oraz wśród rodziców uczniów klas pierwszych (nt. oczekiwań wobec szkoły) -
z wynikami tych badań zapoznawana jest rada pedagogiczna.
Warto dodać, że rozpoznawanie możliwości psychofizycznych i potrzeb rozwojowych uczniów w Technikum
Ekonomiczno-Handlowym w Lublinie, rozpoczyna się już podczas rekrutacji do szkoły i polega na rozmowie
przyszłego wychowawcy klasy z potencjalnym uczniem na temat zainteresowań młodego człowieka. Podobne
informacje pozyskiwane są podczas spotkania wychowawcy z uczniami przyjętymi do danej klasy pierwszej,
odbywającego się jeszcze przed rozpoczęciem roku szkolnego. W przypadku uczniów posiadających orzeczenie
o potrzebie kształcenia specjalnego, indywidualna sytuacja młodego człowieka, jego mocne i słabe strony oraz
potrzeby związane z funkcjonowaniem w szkole, rozpoznawane są również podczas rozmowy przeprowadzanej
z uczniem przez Szkolny Zespół ds. Integracji oraz Kształcenia Integracyjnego. Dyrektor dodał, że wychowawca
klasy oraz nauczyciele uczący daną klasę, dokonują bieżącej analizy wyników nauczania oraz prowadzą
obserwacje uczniów i rozmowy z uczniami pod kątem pozyskania informacji na temat ewentualnych trudności
w nauce oraz uzdolnień i zainteresowań. Podczas prowadzonego rozpoznania możliwości i potrzeb ucznia, szkoła
pozyskuje informacje od rodziców (wykres: 1j). Dyrektor poinformował, że przeprowadzona w bieżącym roku
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 28/63
szkolnym diagnoza sytuacji, potrzeb i możliwości uczniów Technikum Ekonomiczno-Handlowego w Lublinie,
pozwoliła rozpoznać młodzież potrzebującą wparcia, w tym: 2 uczniów z orzeczeniem o potrzebie kształcenia
specjalnego z uwagi na niepełnosprawność ruchową, 1 ucznia z orzeczeniem o potrzebie indywidualnego
nauczania, 62 ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się (najczęściej - dysleksją, dysgrafią i dysortografią).
Ponadto w opinii dyrektora, szkolne rozpoznanie pozwoliło wyłonić uczniów ze specjalnymi potrzebami
edukacyjnymi, w tym 266 uczniów uzdolnionych (matematycznie, informatycznie, zawodowo, muzycznie,
wokalnie, humanistycznie, sportowo, tanecznie, plastycznie, fotograficznie) oraz 258 z innym rozpoznaniem
(m.in. problemami w nauce, niskimi możliwościami edukacyjnymi, niepowodzeniami
edukacyjnymi, zaburzeniami rozwojowymi, chorobami przewlekłymi, trudnościami adaptacyjnymi, zaburzeniami
psychicznymi, zaburzeniami emocjonalno-osobowościowymi oraz w sytuacji kryzysowej lub traumatycznej,
a także uchodźców). Z przeprowadzonego badania wynika, że w szkole rozpoznawane są w sposób systemowy,
zarówno indywidualne, jak i społeczne cechy każdego ucznia oraz organizowana jest adekwatna pomoc dla
wszystkich uczniów wymagających wsparcia. Warto nadmienić, że niektóre informacje pozyskane podczas
rozpoznania dotychczasowych osiągnięć oraz potrzeb i możliwości rozwojowych uczniów, zamieszczane są
w dzienniku wychowawcy (np. procentowe wyniki uzyskane przez ucznia za poszczególne części egzaminu
gimnazjalnego, procentowe wyniki uzyskane podczas diagnozy przedmiotowej). Ponadto w dokumencie
tym, zapisane są zaplanowane dla uczniów formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
Wykres 1j
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 29/63
Obszar badania: Zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia, zajęcia
dydaktyczno-wyrównawcze i specjalistyczne organizowane dla uczniów wymagających
szczególnego wsparcia w rozwoju lub pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz zajęcia
rewalidacyjne dla uczniów niepełnosprawnych są odpowiednie do rozpoznanych potrzeb
każdego ucznia
Szkołą podejmuje adekwatne działania do rozpoznanych potrzeb uczniów, w tym organizuje zajęcia
pozalekcyjne . W ocenie wszystkich ankietowanych uczniów, zajęcia pozalekcyjne organizowane w szkole
pomagają im w nauce (wykres: 1j). Zdaniem (82 z 96) uczniów, zajęcia pozalekcyjne są interesujące (wykres:
2j). W opinii zdecydowanej większości ankietowanych rodziców, zajęcia pozalekcyjne są dostosowane
do potrzeb ich dziecka (wykres: 3j). Warto zauważyć że wypowiedzi zarówno rodziców jak i uczniów, są istotnie
statystycznie korzystniejsze dla szkoły, w zestawieniu z wypowiedziami respondentów w porównywalnych
szkołach objętych ewaluacją zewnętrzną. Dyrektor poinformował, że działaniem szkoły podejmowanym
w oparciu o wyniki rozpoznania potrzeb i/lub sytuacji uczniów, jest:
● proponowanie uczniom udziału w różnorodnych formach zajęć pozalekcyjnych, w tym:
dydaktyczno-wyrównawczych (z języka angielskiego, matematyki, fizyki, rachunkowości),
sportowo-rekreacyjnych (np. koszykówka, piłka nożna, piłka ręczna, tenis stołowy, siłownia, areobik),
przygotowujących do olimpiad i konkursów oraz rozwijających uzdolnienia i zainteresowania (np. Chór
Amabile, zespół muzyczny, teatr, zajęcia fotograficzno-filmowe, zajęcia plastyczne, gazetki
uczniowskie, koło z podstaw przedsiębiorczości, koło finansowo-księgowe, koło "Grafiki komputerowej
GIMP", koło "Programowania w TP i C++", "Nasza strona www", Klub Księgowego, Klub Techniki
i racjonalizacji)
● realizacja przez nauczycieli konsultacji indywidualnych dla uczniów
● realizacja zajęć specjalistycznych: korekcyjno- kompensacyjnych, socjoterapeutycznych,
indywidualnych zajęć terapeutycznych, warsztatów terapii zajęciowej
● wspieranie uczniów w trakcie bieżącej pracy podczas lekcji i zajęć pozalekcyjnych, w tym
uwzględnienie zaleceń zawartych w opiniach i orzeczeniach (tj. dostosowywanie metod i form pracy,
tempa pracy, wymagań edukacyjnych)
● realizacja indywidualnych programów edukacyjno - terapeutycznych (2) uwzględniających zalecenia
zawarte w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego oraz dostosowanych do indywidualnych
potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia (w tym realizacja
indywidualnych zajęć rewalidacyjnych), a także dokonywanie co semestr, okresowej
wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia z orzeczeniem o potrzebie kształcenia
specjalnego z uwzględnieniem oceny efektywności pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielanej
uczniowi oraz dokonywanie modyfikacji działań wspierających, adekwatnie do aktualnych potrzeb
ucznia
● realizacja (1) indywidualnego programu nauczania matematyki
● organizowanie indywidualnego nauczania dla (1) ucznia czasowo chorego i niezdolnego do nauki
w zespole klasowym
● realizacja działań z zakresu doradztwa edukacyjno-zawodowego, w tym indywidualnych konsultacji
dla uczniów z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 30/63
● realizacja zajęć przygotowujących do egzaminu maturalnego na poziomie podstawowym
i rozszerzonym w godzinach dostosowanych do godzin pobytu uczniów w szkole (o godz. 7.30,
bezpośrednio przed lekcjami), a także realizacja zajęć przygotowujących do egzaminu zawodowego
(np. w zawodzie technik ekonomista) i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie ( E.12,
A.18 i A.35)
● planowanie pracy wychowawczo-opiekuńczej z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb uczniów,
w tym zapewnianie szczególnej opieki uczniom niepełnosprawnym
● realizacja porad i konsultacji psychologiczno-pedagogicznych
● prowadzenie we współpracy z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną Nr 4 w Lublinie punktu
konsultacyjnego
● nawiązywanie/kontynuowanie współpracy z podmiotami środowiska lokalnego i instytucjami
wspomagającymi ucznia w pokonywaniu trudności oraz kierowanie uczniów do tych instytucji po
pomoc (np. do Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej Nr 4 w Lublinie, do Poradni Psychoprofilaktyki
Rodzin, poradni specjalistycznych np. Centrum Interwencji Kryzysowej).
Dyrektor zadeklarował, że dla wszystkich uczniów rozpoznanych jako potrzebujący wsparcia, uruchomiono
pomoc psychologiczno-pedagogiczną (w tym 62 uczniów uczestniczy w działaniach eliminujących dysfunkcje),
266 rozwija uzdolnienia i zainteresowania, 258 uczestniczy w zajęciach dydaktyczno-wyrównawczych,
konsultacjach i innych formach wsparcia). Wskazane przez nauczycieli uczących w jednym z oddziałów działania
podejmowane w oparciu o przeprowadzone rozpoznanie potrzeb, możliwości uczniów klasy w której uczą,
obrazuje (tab.1). Wskazane przez nauczycieli działania wynikające z wcześniejszego rozpoznania potrzeb
i możliwości poszczególnych uczniów, a podejmowane podczas obserwowanych przez zespół ewaluatorów lekcji,
obrazuje (tab.2). Dyrektor poinformował, że w Technikum Ekonomiczno-Handlowym w Lublinie 93 uczniów (tj.
ok. 16,8%) nie uczestniczy w żadnych zajęciach pozalekcyjnych oraz wyjaśnił, że najczęściej dotyczy to
uczniów klas drugich, w większości dojeżdżających spoza Lublina, z utrudnionym w godzinach popołudniowych,
dojazdem do domu rodzinnego. Z informacji pozyskanych od dyrektora i nauczycieli wynika, że oferta zajęć
zwiększających szanse edukacyjne uczniów zdolnych oraz uczniów z trudnościami w nauce, uwzględnia
zdiagnozowane potrzeby i możliwości młodzieży oraz jest modyfikowana pod kątem rozpoznawanych na bieżąco
potrzeb uczniów, w tym modyfikacje dotyczą dostępności, rodzaju zajęć jak i realizowanych podczas nich
treści.W opinii respondentów, adekwatnie do potrzeb uczniów, modyfikowane są również zajęcia wspierające
uczniów w pokonywaniu specyficznych trudności w uczeniu się oraz służące złagodzeniu zaburzeń i odchyleń
rozwojowych. Z przeprowadzonego badania wynika, że szkoła tworząc uczniom warunki do wszechstronnego
rozwoju (w tym efektywnego poszerzania wiedzy i umiejętności, wyrabiania nawyków, kształtowania postaw,
rozpoznawania i rozwijania zainteresowań), realizowała/realizuje:
● innowacje pedagogiczne np. "Wirtualna Fizyka - Wiedza Prawdziwa", polegającą na wykorzystaniu
na lekcjach fizyki gier edukacyjnych i interaktywnych w celu zwiększenia zainteresowania uczniów
naukami ścisłymi do poziomu umożliwiającego kontynuację kształcenia na kierunkach technicznych
i przyrodniczych,
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 31/63
● programy autorskie zarówno z przedmiotów ogólnokształcących (np. program wychowania fizycznego
"Potrafię żyć zdrowo", "Wiedza o kulturze w języku angielskim") oraz dla zawodów: technik
handlowiec 522305, technik ekonomista 331403, technik informatyk 351203 i technik organizacji
reklamy 333906 (nauczanych zgodnie z podstawą programowa kształcenia w zawodach, określoną
w rozporządzeniu MEN z dnia 7 lutego 2012 r.), a także modułowy program do przedmiotu
specjalizacyjnego w zawodzie technik ekonomista 341 [02] "Podejmowanie i prowadzenie działalności
gospodarczej" (uwzględniający zapisy podstawy programowej kształcenia w zawodach, określonej
w rozporządzeniu MEN z dnia 30 września 2010 r.),
● zajęcia edukacyjne w atrakcyjnej formie (np. wykładów otwartych na Politechnice
Lubelskiej, happeningu),
● wycieczki edukacyjne do zakładów pracy, gdzie młodzież zapoznaje się z procesami
technologicznymi i organizacją pracy,
● liczne przedsięwzięcia szkolne (np. Dzień Dobrego Wychowania, Dzień Profilaktyki, Dzień Astronomii,
Dzień Ziemi, Dzień Liczby Pi, Dzień Afryki, Dzień Języków Obcych),
● konkursy o zasięgu ogólnopolskim np. Ogólnopolski Jesienny Konkurs Poezji Śpiewanej "Na strunach
poezji", ale także różnorodne konkursy wewnątrzszkolne (np. Szkolny Konkurs Kompetencji
Językowych "Język polski nie jest nam obcy", konkurs wiedzy o Stanach Zjednoczonych, Niemczech,
Irlandii, konkursy bożonarodzeniowe, konkursy ekologiczne, konkurs ekonomiczny "Ekonomia bez
tajemnic", "Savoire-vivre czyli obycie umila życie"),
● międzynarodową wymianę młodzieży (we współpracy z partnerską szkołą OSZ Bürowirtschaft &
Dienstleistungen z Berlina),
● akcje charytatywne i pomocowe (np. Pomóż dzieciom przetrwać zimę", "Mikołaj o Tobie nie zapomni",
zbiórki słodyczy na rzecz Hospicjum im. Małego Księcia, współpraca z Bankiem Żywności, akcja
krwiodawstwa "Krwawa Impra"),
● liczne projekty edukacyjne: m.in.: "Absolwent technikum - mobilny specjalista", który umożliwił
uczniom uzyskanie dodatkowych uprawnień /prawa jazdy/, nabycie umiejętności potwierdzonych
certyfikatami /ECDL Advanced/, uzupełnienie podczas zajęć wyrównawczych braków w wiedzy
i umiejętnościach z przedmiotów maturalnych i zawodowych oraz udział w zajęciach
specjalistycznych; Ponadregionalny program rozwijania kompetencji uczniów szkół
ponadgimnazjalnych w zakresie technologii ICT "Informatyka+", który umożliwił uczniom podniesienie
kompetencji w zakresie przedmiotów matematycznych i informatycznych; "90-lecie Złotego w Szkole
Grabskiego", który pozwolił uczniom poszerzyć wiedzę na temat polityki pieniężnej; „Zachować
pamięć. Historia i kultura dwóch narodów”; "Pamieć żyje w nas"; KIK 34 "Zapobieganie nadwadze
i otyłości oraz chorobom przewlekłym przez edukację społeczeństwa w zakresie żywienia i aktywności
fizycznej" ; "Konwencja Praw Osób Niepełnosprawnych".
Niektóre z projektów pozwoliły szkole pozyskać środki unijne, dzięki którym nie tylko efektywnie poszerzyła
ofertę edukacyjną, ale również pozyskała nowoczesny sprzęt, pomoce dydaktyczne, dostęp na platformę
moodle, wycieczki edukacyjne i obozy naukowe dla uczniów. Należy dodać, że do Technikum
Ekonomiczno-Handlowego w Lublinie uczęszczają uczniowie niepełnosprawni, najczęściej z niepełnosprawnością
ruchową. Z informacji pozyskanych od dyrektora szkoły wynika, że budynek szkoły został dostosowany
do potrzeb uczniów niepełnosprawnych, poruszających się na wózkach inwalidzkich, poprzez: usunięcie barier
architektonicznych, zamontowanie windy, zbudowanie podjazdów wewnątrz i na zewnątrz budynku oraz
zorganizowanie sali ćwiczeń przeznaczonej dla tych uczniów. Ponadto zdaniem dyrektora, nauczyciele poszerzyli
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 32/63
własne kwalifikacje zawodowe, kończąc studia podyplomowe z zakresu pedagogiki terapeutycznej z rewalidacją,
surdopedagogiki, oligofrenopedagogiki lub socjoterapii. Warto nadmienić, że w szkole działa Zespół ds.
Integracji oraz Kształcenia Integracyjnego (w składzie: dyrektor szkoły, wychowawcy klas, do których
uczęszczają uczniowie z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego oraz specjaliści pracujący z uczniami
np. pedagog, psycholog), którego zadaniem jest identyfikowanie indywidualnej sytuacji ucznia
niepełnosprawnego oraz jego potrzeb związanych z funkcjonowaniem w szkole, w celu zapewnienia jak
najlepszej opieki. Uczniowie niepełnosprawni w miarę swoich możliwości, włączani są we wszelkie
przedsięwzięcia realizowane na terenie szkoły i poza nią. Za całokształt działań nakierowanych na potrzeby
uczniów, Zespól Szkół nr 1 w Lublinie, w ramach konkursu "Super szkoła 2009" r. otrzymał certyfikat "Szkoła
przyjazna uczniom". Na uwagę w Technikum Ekonomiczno-Handlowym w Lublinie, zasługuje również duża
troska o kulturę osobistą młodzieży oraz dobre relacje wewnątrzszkolne. W 2013 r. Zespół Szkół nr 1
w Lublinie, w skład którego wchodzi Technikum Ekonomiczno-Handlowe, wygrał plebiscyt ogłoszony przez
Kurier Lubelski, Nasze Miasto oraz Wyższą Szkołę Ekonomii i Innowacji w Lublinie, uzyskując tytuł "Szkoły
z klimatem".
Wykres 1j Wykres 2j
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 33/63
Wykres 3j
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 34/63
Typ pytania: Pytanie otwarte
Treść pytania: Jakie wnioski płyną z prowadzonego przez Państwa rozpoznania potrzeb, możliwości uczniów dla
pracy z klasą? Jak te wnioski wykorzystują Państwo? [WNO] (7042)
Tab.1
Numer Treść odpowiedzi Cytaty
1 Dostosowywać wymagania edukacyjne do zaleceń z
opinii wydanych przez poradnie
psychologiczno-pedagogiczne
2 Wspierać uczniów w pokonywaniu trudności i rozwijaniu
zainteresowań
-organizacja zajęć korekcyjno-kompensacyjnych dla 7
uczniów -organizacja zajęć dydaktyczno-wyrównawczych
z matematyki -7 uczniów - indywidualna terapia z
logopedą - 2 uczniów - indywidualne konsultacje z
j.angielskiego 1uczeń - indywidualne konsultacje z
psychologiem i wychowawcą wg.potrzeb - organizacja
zajęć rozwijających zainteresowania, w tym zajęć:
teatralnych - 1 uczeń, plastycznych 3 uczniów, grafiki
komputerowej - 5 uczniów, SKS - 5 uczniów, siłownia - 5
uczniów, gry sportowe - 2 uczniów, koło fizyczne - 3
uczniów, gazetka szkolna - 2 uczniów, szkolne koło
Caritas – 2 uczniów, warsztaty filmowe – 4 uczniów, koło
matematyczne 8 uczniów) - nawiązanie współpracy z
instytucjami wspierającymi rozwój ucznia
3 Umożliwiać uczniom uzupełnianie braków wiedzy i
umiejętnościach
1) po rozpoznaniu w kl.I - zmiana planu pracy
dydaktycznej - (tj. zwiększenie liczby zajęć z programu
LINUX) 2) wykorzystanie na języku polskim 10 godz. z
puli "do dyspozycji nauczyciela" (tj. dodatkowych w
planie pracy dydaktycznej) 3) wprowadzenie na
informatyce tzw. wejściówki
4 Indywidualizować pracę z uczniem 1) dostosowywanie pracy z uczniem do jego potrzeb
predyspozycji np. dostosowywanie tempa pracy,
realizowanych zadań 2) dostosowanie środków
dydaktycznych 3) dwupoziomowe różnicowanie stopnia
trudności zadań (prace domowe dla wszystkich, dla
chętnych) 4) ocenianie zaangażowania i wkładu pracy
5)adekwatne motywowanie - nagradzanie, chwalenie
5 Korelować treści przedmiotów ogólnokształcących i
zawodowych
6 Organizować zajęcia przygotowujące do egzaminu
potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie
prowadzenie zajęć przygotowujących do egzaminu z
kwalifikacji E.12
Typ pytania: Pytanie otwarte
Treść pytania: Które z Pana/i działań na lekcji wynikały z wcześniejszego rozpoznania potrzeb, możliwości
poszczególnych uczniów? Proszę podać przykłady. [WNPO] (7959)
Tab.2
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 35/63
Numer Treść odpowiedzi
1 umożliwianie uzupełnienia wiedzy i umiejętności
zdiagnozowanych jako słabo opanowane ( z III etapu
edukacyjnego lub wcześniejszych lekcji)
2 umożliwianie uczniom ćwiczenia umiejętności
niezbędnych na egzaminie maturalnym z danego
przedmiotu, zdawanego na poziomie rozszerzonym
3 stworzenie możliwości doboru zakresu (ilości i rodzaju)
wykonywanych zadań w zależności od indywidualnych
możliwości uczniów
4 dostosowywanie sposobu pracy na lekcji do
preferowanych przez uczniów stylów uczenia się
5 angażowanie uczniów mniej zaangażowanych, mających
trudności w nauce
6 uatrakcyjnianie lekcji
7 umożliwianie uczniom zdobywania wiedzy i umiejętności
opisanych w podstawie programowej z poszczególnych
przedmiotów, realizowanych w danej klasie, w tym
wykorzystywanie zadań opartych na efektach kształcenia
z podstawy programowej
8 chwalenie /nagradzanie/ocenianie uczniów za właściwe
wykonanie zadania
9 dostosowywanie metod pracy, tempa pracy, stopnia
trudności zadań oraz wykorzystywanych środków
dydaktycznych do potrzeb i możliwości uczniów
10 zapewniania ładu, porządku i przyjaznej atmosfery
podczas lekcji
11 umożliwianie uczniom wykonania dodatkowych zadań
12 utrwalanie i powtarzanie realizowanych treści
13 wskazywanie praktycznego zastosowania omawianych
treści
14 monitorowanie pracy ucznia i wspieranie ucznia przez
nauczyciela, w razie trudności
15 udostępnienie uczniom materiałów merytorycznych w
celu wsparcia podczas wykonywania zadań (np. zestawu
wzorów, schematu konstrukcji zdania)
16 umozliwianie uczniom ćwiczenia umiejętności
niezbędnych na egzaminie potwierdzającym kwalifikacje
w zawodzie oraz podczas wykonywania zadań
zawodowych
17 uwzględnianie propozycji uczniów dotyczących
organizacji lekcji
18 zamieszczania scenariusza lekcji (wraz z notatką ) na
dysku dostępnym dla uczniów
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 36/63
Obszar badania: W szkole lub placówce są realizowane działania antydyskryminacyjne
obejmujące całą społeczność szkoły lub placówki
Podejmowane w szkole działania antydyskryminacyjne dostosowane są do jej specyfiki i najczęściej
mają charakter profilaktyki oraz wspierania równości i różnorodności. Największa grupa nauczycieli
podejmuje działania zapobiegające dyskryminacji ze względu na niepełnosprawność/stan zdrowia
oraz status ekonomiczny. Z informacji pozyskanych od dyrektora i nauczycieli wynika, że koncepcja pracy
szkoły z uwagi na specyfikę szkoły i jej charakter (sąsiedztwo z byłą dzielnicą żydowską, obecność uczniów
niepełnosprawnych, uchodźców i obcokrajowców różnych wyznań) zakłada podejmowanie szeregu działań
zapobiegających dyskryminacji i przemocy motywowanej uprzedzeniami. W tym i poprzednim roku szkolnym,
prowadzono następujące działania profilaktyczne zapobiegąjące dyskryminacji ze względu na wiek,
niepełnosprawność, wyznanie, płeć, narodowość, status materialny:
● integracyjne spotkania w klasach pierwszych w sierpniu (zajęcia wychowawcze wg.scenariusza,
spotkanie z dyrektorem i wychowawcą)
● pogadanki na godzinach z wychowawcą oraz apele i pogadanki kierowane do wszystkich uczniów
● wycieczki integracyjne klas z różnych poziomów nauczania (klasy pierwsze i drugie)
● zajęcia wychowawcze i integracyjne prowadzone przez pedagoga szkolnego "Jak radzić sobie
z przemocą i agresją?"; "Tolerancja-uczymy się wzajemnej akceptacji"
● warsztaty "Stop przemocy", prowadzone przez pracownika poradni psychologiczni-pedagogicznej
● stała obserwacja wychowanków w szkole i w miarę możliwości poza szkołą pod kątem
funkcjonowania w środowisku rodzinnym i rówieśniczym
● proponowanie uczniom atrakcyjnych form spędzania czasu wolnego poprzez szeroka ofertę zajęć
pozalekcyjnych oraz zwiększanie ich zainteresowania nauka i osobistym rozwojem
● spektakle profilaktyczne dla uczniów klas integracyjnych ("Moje życie, mój wybór")
● udział w programie społecznym "Szkoła bez przemocy"
● tworzenie klas integracyjnych
● realizacja projektów ("Konwencja Praw Osób Niepełnosprawnych; "Remiks dokumentalny";
"Wielokulturowe dziedzictwo Lublina"; "Listy do Henia")
● angażowanie uczniów niepełnosprawnych w organizację imprez szkolnych, akcji charytatywnych (np.
Dnia Ziemi, Dni Otwartych Szkoły, Szkolnego Dnia Profilaktyki, akcji Pomóż Dzieciom Przetrwać
Zimę)
● wspieranie ucznia niepełnosprawnego w przygotowaniach do udziału w biegach ulicznych Dycha
do Maratonu (pozyskanie sponsora specjalistycznego sprzętu)
● cykliczna organizacja przedsięwzięć promujących tolerancję i kulturę w życiu społecznym ( "Dzień
Dobrego Wychowania", "Szkolny Dzień Profilaktyki")
● przygotowanie w ramach koła bibliotecznego upominków dla podopiecznych domów opieki społecznej
● organizacja wycieczek i wyjść w których uczestniczą wszyscy uczniowie danej klasy, w tym uczniowie
niepełnosprawni
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 37/63
● wspierające wielokulturowość, odmienność religijną, uczących tolerancji, empatii i dialogu: udział
w VII Ogólnopolskim programie Przywróćmy Pamięć; przygotowanie Sesji Naukowej "Lubelskie kadry
przeszłości - Żydowskie sąsiedztwo"; przygotowanie spektaklu muzycznego "Piękna chwila"; udział
w akcji społecznej"Dzieci z ochronki-Powrót"; udział w uroczystościach upamiętniających 70 rocznicę
wybuchu Powstania w Gettcie Warszawskim; zorganizowanie gry miejskiej "Przywróćmy pamięć";
udział uczniów w "Misterium Światła i Ciemności"; realizowanie wymiany młodzieży ze szkołą
w Izraelu; realizacja projektu "Zachować pamięć -Historia i kultura dwóch narodów"; realizacja we
współpracy z Ośrodkiem "Brama Grodzka-Teatr NN warsztatów dla polskiej i izraelskiej młodzieży;
realizacja projektów: "wielokulturowe Dziedzictwo Lublina", "Czym był Holokaust"
● wieloletnia współpraca ze szkołą z Berlina związana z wymianą młodzieży
● realizacja projektu "Jesteśmy wśród swoich" - cyklu zajęć dla uczniów klas pierwszych
● współpraca z Caritas Archidiecezji Lubelskiej - pomoc materialna (stypendia) i socjalna najuboższym
uczniom
● realizacja na terenie szkoły akcji charytatywnych, m.in: Pomóż Dzieciom Przetrwać Zimę, zbiórki
na rzecz Hospicjum im.Małego Księcia, zbiórki na rzecz potrzebujących uczniów ze szkoły
● prowadzenie przez szkołę koła wolontariatu i koła PCK
Rodzice oraz uczniowie zgodnie i jednoznacznie wyrazili opinie, że w szkole nie spotkali się z przejawami
jakiejkolwiek dyskryminacji. Rodzice stwierdzają, że w działaniach szkoły widać cyt."wręcz takie dopieszczenie"
[dzieci]. Ponadto rodzice w wywiadzie potwierdzili szereg działań szkoły kierowanych do uczniów klas
integracyjnych. Ankietowani nauczyciele najczęściej deklarowali podejmowanie działań antydyskryminacyjnych
uwzględniających: niepełnosprawność/stan zdrowia; status ekonomiczny; religię; pochodzenie
etniczne; płeć; pochodzenie społeczne (wykres 1w).
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 38/63
Wykres 1w
Obszar badania: Szkoła lub placówka współpracuje z poradniami
psychologiczno-pedagogicznymi i innymi podmiotami świadczącymi poradnictwo i pomoc
uczniom, zgodnie z ich potrzebami i sytuacją społeczną
Szkoła, we współpracy z podmiotami wspierającymi uczniów podejmuje działania
adekwatne do rozpoznanych potrzeb uczniów i ich sytuacji społecznej. Zdaniem dyrektora
i nauczycieli, szkoła we współpracy ze wskazanymi podmiotami prowadzi zgodnie z potrzebami i sytuacją
społeczną uczniów, następujące działania:
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 39/63
● Zespół Poradni nr 2: Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna nr 4 oraz Poradnia Psychoprofilaktyki
Rodzin- porady, konsultacje, badania psychologiczne, diagnozę, np. przyczyn trudności w nauce,
rozpoznawania zainteresowań i predyspozycji zawodowych, terapię indywidualną, grupową, rodzinną,
punkt konsultacyjny w szkole, szkolenia dla rodziców i nauczycieli, zajęcia i pogadanki z młodzieżą
(nt. motywacji do nauki, planowania kariery)
● Specjalistyczna Poradnia Zawodowa- doradztwo zawodowe indywidualne, diagnozę predyspozycji
i uzdolnień uczniów, porady i konsultacje, zajęcia psychoedukacyjne w ramach Tygodnia Kariery,
warsztaty z doradztwa zawodowego
● Centrum Interwencji Kryzysowej- pomoc interwencyjna w sytuacjach kryzysowych i traumatycznych,
porady, konsultacje z psychologiem, prawnikiem, warsztaty grupowe dla uczniów i rodziców, wsparcie
w rozwiązywaniu konfliktów, trening zastępowania agresji
● Sąd Rodzinny- pomoc i interwencja w sprawach rodzinnych uczniów, sporządzanie opinii o uczniach,
spotkania z młodzieżą w ramach Dnia Szkoły bez Przemocy i Dnia Profilaktyki
● Bursy szkolne – wymiana informacji nt. sytuacji szkolnej, rodzinnej i osobistej wychowanków w celu
poprawy efektów kształcenia i wychowania
● Komenda Miejska i Wojewódzka Policji- prelekcje nt.: bezpieczeństwa w ruchu drogowym,
cyberprzemocy, uzależnień, patologii; udział w szkolnym Dniu Profilaktyki, szkolenia dla rodziców,
współorganizacja Nocy Profilaktyki oraz realizacja działań programu "Profilaktyka a Ty" (PAT)
● I Komisariat Policji w Lublinie – pogadanki i spotkania z uczniami w ramach godzin z wychowawcą,
spotkania z rodzicami podczas zebrań, spotkania z młodzieżą podczas Szkolnego Dnia Profilaktyki,
indywidualne porady dla uczniów, nauczycieli
● Centrum Edukacji i Pracy Młodzieży OHP- udostępnianie materiałów edukacyjnych, spotkania
w klasach maturalnych nt. wyboru zawodu wybrać
● MONAR- porady i konsultacje w zakresie problematyki uzależnień dla uczniów i rodziców, terapia
indywidualna i grupowa, udział specjalistów zajęciach wychowawczych w ramach Dnia Profilaktyki
● MOPR, w tym Centrum Aktywności Środowiskowej – pomoc materialna uczniom i ich rodzinom,
wywiady środowiskowe, Zespoły Interdyscyplinarne przeciwdziałające przemocy w rodzinie
● Wojewódzka Stacja Sanitarno- Epidemiologiczna – propagowanie profilaktyki (ulotki, broszury
edukacyjne, konkursy, kampanie medialne, programy profilaktyczno- edukacyjne np. "ARS, czyli jak
dbać o miłość...")
● Fundacja Szczęśliwe Dzieciństwo - wspomaganie procesu wychowawczego realizowanego przez szkoły
poprzez projekt „Korona Polskiego Wychowania”
● Bank Zachodni WBK : wyposażenie uczniów i prac.szkoły w "elektroniczny klucz"; przekazanie
na rzecz szkoły 20 szt.komputerów; wspieranie finansowe przedsięwzięć szkolnych, w tym: nagrania
przez chór szkolny Amabile płyty z koncertem kolęd, będącej efektem projektu "Wyśpiewajmy
marzenia" oraz produkcji filmu uczniowskiego i pobytu młodzieży na Festiwalu Filmowym w Gdyni
i na warsztatach w szkole filmowej w Łodzi w związku z realizacją projektu edukacji historycznej
„Rówieśnicy”; przygotowanie do świadomego korzystania z nowoczesnych narzędzi finansowych
i samodzielnego zarządzania finansami osobistym
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 40/63
● Narodowy Bank Polski - partner w realizacji przedsięwzięć z zakresu edukacji ekonomicznej, np.
projektów: „Władysław Grabski edukuje”; „90-lecie złotego w szkole Grabskiego”; Ogólnopolskiej
Konferencja Ekonomicznej Szkoła Władysława Grabskiego; Ogólnopolskiego Konkursu: "Władysław
Grabski – ekonomista i mąż stanu” (dla szkół noszących imię patrona); Wojewódzkiego Konkursu
na prezentację: „Złotówka 1924-2014”; wystawy 90-lecie złotego; wspieranie szkoły w zakresie
edukacji ekonomicznej uczniów
● Wojewódzki i Miejski Urząd Pracy- spotkania z uczniami w ramach Tygodnia Kariery, indywidualne
konsultacje dla uczniów, organizacja konferencji i szkoleń dla uczniów z zakresu doradztwa
zawodowego , organizacja Targów Pracy
● Urząd Miasta Lublin, Miejski Rzecznik Praw Konsumenta – coroczne prelekcje dla uczniów na temat
praw Konsumenta w Polsce i krajach Unii Europejskiej
● Rada Miasta - wspiera działania szkoły w realizacji projektu „Ogródek dydaktyczny”; sfinansowanie
sali ćwiczeń dla osób niepełnosprawnych, wyposażonej w zestaw przyrządów usprawniających
dysfunkcje ruchowe; finansowanie działalności chóru szkolnego
● Parafia Archikatedralna w Lublinie - angażowanie młodzieży do oprawy liturgicznej Mszy Świętych
na rozpoczęcie i zakończenie roku szkolnego; przygotowanie rekolekcji wielkopostnych
● Kuria Lubelska, Wydział ds. Wychowania - współorganizowanie pielgrzymki maturzystów na Jasną
Górę; współorganizowanie Orszaku Trzech Króli; wyjazd młodzieży na Pola Lednickie
● Wyższe Seminarium Duchowne - współtworzenie Towarzystwa Przyjaciół Seminarium, wycieczki
do Seminarium
● Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Archidiecezji Lubelskiej - włączanie młodzieży w działalność (
udział w Akcji „Palma”, w Diecezjalnych Dniach Młodzieży, Drodze Krzyżowej na Majdanku
● Caritas Archidiecezji Lubelskiej - pozyskiwanie środków na rzecz potrzebującej młodzieży, pomoc
materialna uczniom i ich rodzinom
● Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa – cyklicznie organizowana Akcja „Krwawa
Impra" (do 2014 r.oddano 120 litrów krwi)
● „Fundacja Rozwoju Sportu”- pozyskiwanie środków na sfinansowanie roweru z napędem ręcznym
(hadbike) dla niepełnosprawnego ucznia, uczestnika biegów ulicznych "Dycha do Maratonu”
● Fundacja „Koocham”- włączanie uczniów i nauczycieli w akcje organizowane przez Fundację
● Hospicjum Małego Księcia- akcje charytatywne na rzecz Hospicjum
● Dom Pomocy Społecznej „KALINA”; Dom Pomocy Społecznej im. Wiktorii Michelisowej – spotkania
uczniów z podopiecznymi, prezentacja przez uczniów programów artystycznych
● Kluby Sportowe „Widok”, „Górnik ” Łęczna, „ Zawisza” Garbów, „LZS” Wierzchowiska, „Motor” Lublin,
„Budowlani” Lublin- zapewnianie uczniom rozwijania pasji i zainteresowań ( 2 absolwentki szkoły to
reprezentantki Polski seniorek w piłce nożnej); wspólne rozgrywki sportowe (mecze)
● Lubelski Związek Piłki Nożnej – Kolegium Sędziów – uzyskiwanie uprawnień sędziego piłki nożnej
(kończyło ponad 30 uczniów, jeden z nich jest sędzią I Ligi a uczennica jest sędziną Extraklasy
kobiet)
● MSZS Lublin- udział w rozgrywkach Licealiady ( różne dyscypliny sportowe); powierzanie uczniom
szkoły funkcji sędziów
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 41/63
● Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie – w ramach podpisanego w 2008 r. porozumienia
o współpracy: udział uczniów w kołach naukowych, wykładach tematycznych, korzystanie z zasobów
biblioteki Głównej (35 uczniów), realizacja wspólnych przedsięwzięć, np. obchodów 70 rocznicy
wybuchu Powstania w Getcie Warszawskim, „Marzec 1942”; przygotowanie Sesji Naukowej „Lubelskie
kadry przeszłości – Żydowskie sąsiedztwo”; współpraca w ramach Ogólnopolskiego Jesiennego
Konkursu Poezji Śpiewanej ,,Na strunach poezji”; zapraszanie uczniów na otwarte wykłady „Nocne
wykłady dla maturzystów”, wystawę „Stan wojenny na Lubelszczyźnie”j; spotkania studentów
z uczniami w ramach Tygodnia Kariery w szkole; spotkania z maturzystami nt. matura i co dalej;
wspieranie uczniów przez studentów w nauce; współpraca z Kołem Naukowym Ekonomistów
● Politechnika Lubelska- wspieranie uczniów przez studentów w nauce; organizacja rozgrywek
sportowych „ Z UKS do AZS- u”; udział uczniów w wykładach i spotkaniach informacyjnych
umożliwiających zapoznanie się z ofertą edukacyjną Uczelni i zasadami rekrutacji
● Radio e-R - realizacja audycji radiowej ,,Grabski w eterze”, udział uczniów w warsztatach radiowych
● Radio Centrum – udział uczniów w warsztatach z emisji głosu, warsztatach dziennikarskich,
współtworzenie audycji „Duża przerwa”
● Radio Lublin - realizacja projektu ”Mówię i słucham– lekcja twórczego radia" (realizacja słuchowisk
i reportaży); nabywanie przez uczniów kompetencji umożliwiających prowadzenie audycji na żywo
w ramach Młodzieżowej Akademii Radiowej (przygotowanie i prowadzenie magazynu dla młodzieży,,
Deskorolka”); udział uczniów w warsztatach i spotkaniach z autorami powieści kryminalnych
w ramach „Kryminalnych czwartków”; udział w akcji „Pomóż dzieciom przetrwać zimę”
● Ośrodek Brama Grodzka ,,Teatr NN” - udział szkoły w akcji społecznej „Dzieci z Ochronki - Powrót”;
wspólne malowanie muralu w sali lekcyjnej upamiętniającego dzieci z sierocińca przy ulicy Grodzkiej
i ich opiekunek; warsztaty poszerzające wiedzę o likwidacji getta w Lublinie; włączanie uczniów
w realizację projektu „Listy do Henia”, w „Misterium Światła i Ciemności”, Marsz Pamięci w rocznicę
likwidacji żydowskiej ochronki, w akcję Miasto Poezji pt: „Poezja wysokich lotów", przedsięwzięcie
z okazji 70-tej rocznicy wybuchu powstania w Getcie Warszawskim; współpraca w zakresie projektów
np. „Żydowskie sąsiedztwo”; współpraca przy organizacji „Dnia Pamięci o Holocauście”
● Wojewódzka Biblioteka im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie - udział młodzieży w seminariach,
w lekcjach bibliotecznych, szkoleniach, wystawach oraz korzystanie przez młodzież szkolną ze zbiorów
biblioteki
● Biblioteka Brytyjska UMCS „British Council” - udział młodzieży warsztatach językowo – kulturowych
mających na celu poszerzanie wiedzy o krajach anglojęzycznych oraz motywowanie ich do efektywnej
nauki języka angielskiego
● Elinore-Ostrom Schule Oberstufenzentrum w Belinie – realizacja projektu „Sytuacja gospodarcza
w Polsce i Niemczech”, w tym udział uczniów w warsztatach międzykulturowych i językowych
● Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Krakowie - wspieranie uczniów we właściwym przygotowaniu się
do egzaminu maturalnego i zawodowego, obycia z arkuszem i procedurami egzaminu;
na podst.porozumienia o współpracy pełnienie roli Regionalnego Ośrodka Wspierania Egzaminów
Zawodowych, doskonalącego organizacje egzaminów zawodowych na terenie woj.lubelskiego;
doskonalenie kompetencji nauczycieli pełniących czynnie zadania egzaminatorów OKE
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 42/63
● Stowarzyszenie Dyrektorów i Nauczycieli Twórczych i Aktywnych Szkół Zawodowych –
współorganizacja konferencji, organizacja konkursu matematycznego „Euklides” i ogólnopolskiego
Turnieju Umiejętności Handlowo-Menadżerskich
● Stowarzyszenie Przyjaciół Grabskiego - wspiera szkołę w realizacji różnorodnych przedsięwzięć
(projektów, konkursów), np.:Ogólnopolski Jesienny Konkurs Poezji Śpiewanej "Na strunach poezji"
● ORE – współpraca przy realizacji konkursu „Młodzi do wolności 25 lat”; kursy dla nauczycieli,
prowadzenie dla uczniów warsztatów z zakresu samorządności uczniowskiej; zainicjowanie
współpracy między ZS nr 1 w Lublinie i szkołą Brenner High School Z Petah Tikwa z Izraela
● Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. św. Jana z Dukli – wspiera szkołę w realizacji kampanii
społecznej pod hasłem „Mam Haka na Raka”; prowadzenie prelekcji i wykładów dotyczących
profilaktyki chorób
● Fundacja „Niepodległości” – współrealizacja projektów o tematyce historycznej, np.„Monte Cassino” –
umożliwienie grupie uczniów udziału w uroczystościach rocznicowych pod Monte Cassino (w efekcie
realizacja dokumentalnego filmu uczniowskiego "Nasze Monte Cassino" wyróżnionego w konkursie
"Młodzi dla historii, towarzyszącemu festiwalowi filmów dokumentalnych "Niepokorni Niezłomni
Wyklęci" w Gdyni)
● Firmy, w których młodzież odbywa praktyki zawodowe: Firmy handlowe: MAKRO Cash and Carry
Polska S A w Lublinie, „Real,- Spółka z o.o. i Spółka Komandytowa SDT w Lublinie – praktyki
odbywają uczniowie kształcący się w zawodzie technik handlowiec; Agencje reklamowe: TS Studio
Agencja Promocji i Reklamy w Lublinie, Chillo- ad Justyna Garbal w Lublinie, a Industi Sp. z o.o.w
Lublinie, Artkwadrat reklama i wnętrza Janusz Gołofit w Świdniku, Pogotowie. Biz w Poniatowej, VENA
ART. Sp. z o.o.w Lublinie, Agencja EM ART STUDIO w Lublinie, MODART OUTDOOR Sp. z o.o.
w Lublinie - praktyki odbywają uczniowie kształcący się w zawodzie technik organizacji reklamy;
Pozostałe firmy: PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. w Warszawie – Zakładem Linii Kolejowych w Lublinie,
Lubelski Rynek Hurtowy S.A. w Elizówce, Izb Skarbowa w Lublinie, AT – SERWIS w Lublinie, Vico Sp.
J. D. Daniłowski K. Zakrzewski w Lublinie, "Społem" Lubelska Spółdzielnia Spożywców w Lublinie,
Poczta Polska S.A. w Lublinie, a Intrograf Lublin S.A. w Lublinie, AUTO BROKER Sp. z o.o.w Lublinie,
Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne - Lublin - sp. z o.o. w Lublinie, „CEZAL” Lublin spółka z o.o.
Przedsiębiorstwo Zaopatrzenia Lecznictwa Al. Spółdzielczości Pracy w Lublinie, Okręgowa Spółdzielnia
Mleczarska w Piaskach Lubelski Węgiel „Bogdanka” Spółka Akcyjna Bogdanka w Puchaczowie,
Stowarzyszenie księgowych w Polsce Oddział Okręgowy w Lublinie, Comex P.H. K. i W. Wcisło
w Lublinie, ITLU Sp. z o.o. w Lublinie - praktyki odbywają uczniowie kształcący się w zawodzie technik
ekonomista i technik informatyk. Pozostałe firmy: Bank Zachodni WBK i Fundacja WBK Narodowy
Bank Polski Wojewódzki i Miejski Urząd Pracy, Rada Miasta Lublin.
W opinii dyrektora i nauczycieli współpraca z wymienionymi podmiotami odpowiada na potrzeby uczniów
i przyczynia się do ich wszechstronnego rozwoju, poprzez:
● stwarzanie warunków do poszerzenia wiedzy i umiejętności określonych w podstawie programowej
kształcenia ogólnego i podstawie programowej kształcenia w zawodach
● stwarzanie warunków do rozwoju zainteresowań uczniów oraz rozwoju kreatywnego i twórczego
myślenia
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 43/63
● umożliwianie uczniom udziału w licznych konkursach, imprezach, projektach, w tym o zasięgu
ogólnopolskim
● rozwijanie kompetencji zawodowych i społecznych, planowanie kariery zawodowej uczniów
● przybliżanie uczniom specyfiki pracy w zawodach (pogadanki, prelekcje, spotkania, wycieczki
przedmiotowe)
● poprawę sytuacji życiowej uczniów
● poprawę bezpieczeństwa uczniów
● przeciwdziałanie uzależnieniom
● przeciwdziałanie przemocy w rodzinie i organizowanie pomocy materialnej dla uczniów.
● kształtowanie umiejętności pracy zespołowej
● edukację ekonomiczną, historyczną
● rozwój umiejętności interpersonalnych i wzmacnianie uczucia własnej wartości
● możliwość zapoznania się z lokalnym rynkiem pracy, sposobami aktywnego poszukiwania pracy,
pisaniem dokumentów aplikacyjnych
● inspirowanie do niezależności emocjonalnej i autonomii przy podejmowaniu decyzji i określaniu swego
stosunku do wartości, zwłaszcza moralnych i religijnych
● uwrażliwienie na potrzeby drugiego człowieka, zwłaszcza potrzebującego
● rozwijanie tolerancji i empatii
● kształtowanie postawy prozdrowotnej - profilaktyka chorób
● umiejętności radzenia sobie ze stresem i umiejętności bycia konsekwentnym w realizacji zadań
● kształtowanie umiejętności przełamywania własnych słabości i ograniczeń
● propagowanie wysokich standardów edukacyjnych
● kształtowania postaw tolerancji wobec innych kultur
● stwarzanie możliwości stosowania języka obcego w realnych sytuacjach życia codziennego
● umożliwianie odbywania praktyk zawodowych, zgodnie z programem nauczania dla danego zawodu
● podnoszenie kompetencji zawodowych nauczycieli
● uzyskanie adekwatnej pomocy psychologiczno-pedagogicznej
Zakres współpracy w zgodnej opinii dyrektora, nauczycieli, przedstawicieli partnerów jest adekwatny
do potrzeb i sytuacji społecznej uczniów oraz wpisuje się w specyfikę szkoły zawodowej. Partnerzy podkreślali
dużą inicjatywność szkoły i zaangażowanie w realizację wspólnych przedsięwzięć.
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 44/63
Obszar badania: W szkole lub placówce są prowadzone działania uwzględniające
indywidualizację procesu edukacyjnego w odniesieniu do każdego ucznia
Nauczyciele indywidualizują proces nauczania uwzględniając potrzeby uczniów oraz
motywują ich do zaangażowania się w proces uczenia się. Większość ankietowanych
uczniów deklaruje adekwatność otrzymywanego w szkole wsparcia w rozwijaniu
zainteresowań. Nauczyciele uczący w klasie IIet (kształcącej uczniów w zawodzie technik informatyk)
wyjaśnili, że uwzględniając rozpoznane potrzeby uczniów, indywidualizują proces nauczania poprzez:
● różnicowanie stopnia trudności zadań na zajęciach lekcyjnych i w pracach prac domowych (dla
wszystkich, dla chętnych, dla tych z trudnościami)
● różnicowanie form sprawdzianów
● zwiększanie liczby zadań/partii materiału dla uczniów zdolnych i zmniejszanie dla uczniów
z trudnościami w nauce
● przydzielanie uczniom zadań zgodnie z ich predyspozycjami
● monitorowanie poprawności wykonywania przez uczniów zadań i wspieranie ich w razie trudności
z ich wykonaniem
● dostosowywanie tempa lekcji do potrzeb uczniów
● prowadzenie zajęć dydaktyczno-wyrównawczych i rozwijających zainteresowania
● prowadzenie indywidualnych konsultacji dla uczniów
● prowadzenie zajęć specjalistycznych (np. korekcyjno-kompensacyjnych, indywidualnej terapii
z logopedą)
● organizowanie pracy z uczniem zgodnie z zaleceniami zawartymi w opiniach i orzeczeniach wydanych
przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne (wydłużony czas pracy, dostosowanie wymagań
edukacyjnych, większa czcionka, pisanie prac komputerowo, odrębne materiały/zadania, karty pracy
ze szczegółowymi instrukcjami, działania służące skupienia uwagi uczniów na lekcji, ciągły kontakt
z uczniem, asystent nauczyciela, itp.)
● dostosowywanie planów dydaktycznych do potrzeb klasy (w kl.I zwiększono ilość zajęć z programu
Linux, wykorzystano na jęz.polskim tzw."godziny do dyspozycji nauczyciela" na doskonalenie
umiejętności rozpoznanych w diagnozie wstępnej jako słabo opanowane)
● nawiązywanie/podtrzymywanie współpracy z instytucjami wspierającymi uczniów
Ponadto, podczas obserwowanych zajęć nauczyciele indywidualizowali proces edukacyjny poprzez:
● modyfikowania składu grup, adekwatnie do charakteru zadania/pracy na lekcji
● częste stosowanie pochwał i zapewnianie życzliwej atmosfery podczas zajęć
● dostosowywanie wykorzystywanych środków dydaktycznych do potrzeb uczniów oraz wizualizacja
omawianych treści
● monitorowanie i wspieranie tych, którzy mają trudność z wykonaniem zadania; zadawanie
dodatkowych pyta; umożliwianie pozostałym uczniom uzupełnienia wypowiedzi kolegi
● poprawianie błędnych wypowiedzi uczniów; zapisywanie trudnego materiału leksykalnego, działania
matematycznego na tablicy.
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 45/63
O skuteczności i powszechności motywowania uczniów do pracy, świadczą obserwowane zajęcia, w których
młodzież aktywnie uczestniczyła, osiągając sukcesy na miarę swoich możliwości. Większość uczniów (82 z 96)
wypełniających ankietę "Moja Szkoła" stwierdziło, że mogą w szkole uczestniczyć we wszystkich zajęciach
na których chcą być (wykres 1j).
Wykres 1j
Obszar badania: W opinii rodziców i uczniów wsparcie otrzymywane w szkole lub placówce
odpowiada ich potrzebom
Większość ankietowanych uczniów deklaruje adekwatność otrzymywanego w szkole wsparcia
w pokonywaniu trudności oraz to, że co najmniej większość nauczycieli daje im do zrozumienia,
że wierzy w ich możliwości. Większość ankietowanych rodziców jest zdania, że ich dziecko może
liczyć na adekwatne wsparcie nauczycieli w pokonywaniu trudności. Prawie wszyscy (90 z 96)
uczniowie badani ankietą "Moja szkoła" zadeklarowali, że nauczyciele mówią im, że mogą się nauczyć nawet
trudnych rzeczy (rys. 1j). Większość uczniów wypełniających ankietę "Mój dzień" (88 z 106) jest zdania,
że wszyscy lub większość nauczycieli daje im do zrozumienia, że wierzy w ich możliwości (rys. 2j). Również
większość uczniów wypełniających ankietę "Moja szkoła" (85 z 96) deklaruje, że nauczyciele wierzą w ich
możliwości (rys. 3j). Należy podkreślić, że odpowiedzi uczniów na dwa ostatnie pytania, wskazują na różnicę
istotnie statystycznie wyższą w analizowanej placówce niż w szkołach uwzględnionych w porównaniu. W opinii
większości ankietowanych rodziców, zarówno wychowawca jak i pozostali nauczyciele, zawsze gdy jest taka
potrzeba służą radą i wsparciem w sytuacjach trudnych dla ich dziecka (rys. 4j i 5j).
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 46/63
Wykres 1j Wykres 2j
Wykres 3j Wykres 4j
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 47/63
Wykres 5j
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 48/63
Wymaganie:
Szkoła lub placówka, organizując procesy edukacyjne, uwzględnia wnioski z analizy wyników
sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu potwierdzającego
kwalifikacje w zawodzie oraz innych badań zewnętrznych i wewnętrznych
Stan oczekiwany:
Badania i dane mówiące o różnych aspektach funkcjonowania szkół są niezbędnym elementem
zarządzania na poziomie organizacji, jak również prowadzenia polityki oświatowej. W efektywnych
szkołach decyzje podejmuje się, wykorzystując informacje na swój temat i systematycznie
udostępniając dane służące refleksji nad efektywnością i planowaniem dalszych działań.
Organizując procesy edukacyjne, uwzględnia się wnioski z analizy danych pochodzących z różnych
źródeł.
Poziom spełnienia wymagania: A
Wyniki przeprowadzonej ewaluacji dla wymagania:
Technikum Ekonomiczno-Handlowe w Lublinie, realizując zobowiązanie wynikające z wdrożonego
Systemu Zarządzania Jakością, zgodnego z normą PN-EN ISO 9001 : 2009, dotyczące osiągania
zaplanowanych kryteriów sukcesu i ciągłego doskonalenia skuteczności pracy, wszelkie decyzje
dotyczące procesów edukacyjnych, podejmuje wykorzystując informacje na temat efektywności
własnej pracy. Efektywność własnych działań, szkoła monitoruje dzięki systemowo prowadzonym
badaniom wewnętrznym, realizowanym w ramach sprawowanego przez dyrektora szkoły nadzoru
pedagogicznego. Wyniki monitorowania działań prowadzonych przez szkołę, wykorzystywane są
w pracy nauczycieli i służą poprawie efektywności kształcenia, czego dowodzą systematycznie
formułowane wnioski dotyczące spełnienia ustalonych wcześniej kryteriów sukcesu oraz
dokonywane co trzy lata audyty zewnętrzne. Szkoła organizując procesy edukacyjne, uwzględnia
wnioski z analizy danych pochodzących z różnych źródeł , w tym szeroko wykorzystywanych badań
zewnętrznych.
Szkoła spełnia wymaganie w stopniu bardzo wysokim.
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 49/63
Obszar badania: W szkole lub placówce analizuje się wyniki sprawdzianu i egzaminów oraz
wyniki ewaluacji zewnętrznej i wewnętrznej. Analizy prowadzą do formułowania wniosków i
rekomendacji, na podstawie których planuje się i podejmuje działania
W szkole analizuje się wyniki egzaminów: maturalnego, potwierdzającego kwalifikacje zawodowe
i potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie. Nauczyciele adekwatnie wykorzystują wnioski z analizy
wyników egzaminów zewnętrznych i ewaluacji wewnętrznej. W Technikum Ekonomiczno-Handlowym
w Lublinie, analiza wyników egzaminów zewnętrznych (maturalnego, potwierdzającego kwalifikacje zawodowe
i potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie), prowadzona jest zgodnie z „Ramowym harmonogramem działań
w ramach przygotowań do egzaminów zewnętrznych”, opracowanym kilka lat temu, po ewaluacji wewnętrznej
z której wynikało m.in., że prowadzone analizy są mało usystematyzowane, zróżnicowane w poszczególnych
zespołach przedmiotowych, a w związku z tym, trudne do zestawienia. Aktualnie analiza wyników egzaminu
maturalnego, prowadzona jest:
● na poziomie całej szkoły, najpierw przez Zespół ds. Analizy Wyników Osiąganych przez Uczniów (m.in.
w zakresie: zdawalności egzaminu w szkole w zestawieniu ze zdawalnością w kraju i województwie;
porównania wyników znormalizowanych uzyskanych przez uczniów na egzaminie z j. polskiego,
matematyki i j. angielskiego w danej sesji egzaminacyjnej z wynikami w kraju, a także z wynikami
uzyskiwanymi w szkole w poprzednich latach; porównania na przestrzeni kolejnych lat, populacji
szkolnej uzyskującej na egzaminie z j. polskiego, matematyki i j. angielskiego, wyniki na poziomie
staninów niskich, średnich i wysokich; porównania uzyskiwanych przez szkołę w kolejnych okresach
trzyletnich, wskaźników EWD z przedmiotów matematyczno-przyrodniczych i humanistycznych),
a następnie przez Zespół Kierowniczy, który formułuje wnioski dotyczące podjęcia działań
doskonalących, korygujących, zapobiegawczych lub wdrożenia programów naprawczych i kieruje je
do zespołów przedmiotowych
● na poziomie zespołów przedmiotowych (w zakresie wyników egzaminu maturalnego z konkretnego
przedmiotu, w tym stopnia opanowania przez uczniów w całej szkole i w poszczególnych klasach,
wymagań określonych w podstawie programowej, sprawdzanych przez konkretne zadania z arkusza;
rodzaju najczęściej popełnianych w szkole błędów i opuszczanych zadań, w zestawieniu z wynikami
w kraju); w oparciu o tak prowadzoną analizę, wyodrębniane są umiejętności/obszary sprawiające
uczniom trudność, oceniana jest przydatność wykorzystanego programu nauczania i podręcznika,
stosowanych metod pracy i materiałów dydaktycznych, identyfikowane są działania przynoszące
rezultaty, określane typy błędów popełnianych przez maturzystów, a także formułowane wnioski
służące planowaniu i modyfikowaniu przygotowań do egzaminu kolejnego rocznika maturzystów oraz
ewentualnie opracowywane są programy naprawcze; zespoły przedmiotowe na zebraniu rady
pedagogicznej prezentują sprawozdanie z przeprowadzonej analizy.
Analiza wyników egzaminu zawodowego, prowadzona jest przez Zespół Ekonomiczno-Zawodowy
i Informatyczny, w tym: 1) wyniki egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe, analizowane są
w zakresie: zdawalności w poszczególnych zawodach (tj. technik ekonomista, technik handlowiec, technik
informatyk oraz technik agrobiznesu - do 2013r.) w zestawieniu ze zdawalnością w kraju, OKE, województwie
oraz w TE-H w poprzednich sesjach egzaminacyjnych 2) wyniki egzaminu potwierdzającego kwalifikacje A.35
w zawodzie technik ekonomista oraz kwalifikacje E.12 w zawodzie technik informatyk, analizowane są
w zakresie: zdawalności egzaminu w szkole, w zestawieniu ze zdawalnością w kraju, OKE
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 50/63
i województwie). Niektóre wnioski i rekomendacje z egzaminów zewnętrznych, zawarte w udostępnionej przez
szkołę dokumentacji, zawiera (tab. 1). Pozyskane od ankietowanych nauczycieli i dyrektora oraz z analizy
danych zastanych informacje wskazują, że uczący znają sformułowane wnioski oraz planują i wdrażają
adekwatne działania. Wskazane przez dyrektora i najczęściej wskazywane przez nauczycieli, przykłady
wykorzystania wniosków z analizy wyników egzaminów zewnętrznych, dotyczą:
● planowania i realizacji działań pod kątem rozwijania umiejętności, które na egzaminie maturalnym
wypadają słabo (w tym wykorzystania uwzględnionych w planach pracy dydaktycznej tzw. "godzin
do dyspozycji nauczyciela" oraz zmiany oferty i tematyki zajęć przygotowujących do egzaminu)
● modyfikowania warsztatu pracy (w tym, metod pracy, zadań i innych materiałów dydaktycznych,
które nie przynoszą oczekiwanych rezultatów) pod kątem doskonalenia umiejętności które słabo
wypadają na egzaminie maturalnym
● ewaluacji autorskiego programu modułowego do przedmiotu specjalizacyjnego w zawodzie technik
ekonomista i autorskich programów nauczania dla zawodów kształconych zgodnie z nową podstawą
programową
● zapoznawania uczniów z organizacją, wymaganiami egzaminacyjnymi i formułą egzaminu
maturalnego z danego przedmiotu, zdawanego na określonym poziomie; zapoznania uczniów
realizujących "nową" podstawę programową kształcenia w zawodach z organizacją i formułą egzaminu
potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie, efektami kształcenia wspólnymi dla wszystkich zawodów,
efektami kształcenia wspólnymi dla zawodów w ramach obszaru kształcenia oraz właściwymi dla
kwalifikacji wyodrębnionych w zawodach; zaś uczniów realizujących "starą " podstawę programową
z organizacją i formułą egzaminu zawodowego oraz standardami wymagań będącymi podstawą
przeprowadzania egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe, w części odpowiedniej dla
danego zawodu
● uczenia strategii właściwego rozwiązywania zadań maturalnych (zwracania uwagi na precyzję,
estetykę, czytelność odpowiedzi, konieczność uważnego czytania poleceń i właściwe rozumienie
czasowników operacyjnych, prowadzenia symulacji egzaminu ustnego z języka polskiego, oceniania
zadań rozwiązanych przez uczniów, w sposób spójny z zasadami obowiązującymi na egzaminie
maturalnym), w przypadku egzaminu zawodowego uczenia strategii rozwiązywania testów i pisania
projektu, precyzyjnego wykonania praktycznej części egzaminu
● podnoszenia własnych kompetencji poprzez uczestnictwo w kursach i szkoleniach, w tym
organizowanych przez OKE
● samodzielnego opracowywania materiałów przygotowujących uczniów do egzaminu zewnętrznego,
w tym programów autorskich
● włączania wszystkich typów zadań egzaminacyjnych do prac klasowych oraz ćwiczeń realizowanych
podczas lekcji i zajęć pozalekcyjnych
● opracowania "Katalogu działań wpływających na poprawę wyników egzaminu zawodowego"
● systematycznego powtarzania materiału i sprawdzania wiedzy i umiejętności uczniów
● uatrakcyjniania lekcji przez stosowanie nowoczesnych środków dydaktycznych oraz wizualizację
omawianych zagadnień
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 51/63
● realizacji działań wynikających z „Ramowego harmonogramu działań w ramach przygotowań
do egzaminów zewnętrznych” w tym analizy wyników egzaminu maturalnego /wyników egzaminu
zawodowego na poziomie zespołu przedmiotowego, ze szczególnym uwzględnieniem osiągnięć
własnych uczniów; udziału w zebraniu rady pedagogicznej podczas której dokonywana jest analiza
wyników egzaminu maturalnego/egzaminu zawodowego na poziomie całej szkoły; przeprowadzania
próbnych egzaminów w liczbie i czasie wynikającym z harmonogramu
● motywowania roczników przystępujących do egzaminów zawodowych w kolejnych latach.
Należy zaznaczyć, że wnioski z analizy wyników egzaminów zewnętrznych znajdują odbicie w planach pracy
zespołów przedmiotowych (ze wskazaniem terminu realizacji i osób odpowiedzialnych za ich wykonanie).
W Technikum Ekonomiczno-Handlowym w Lublinie, corocznie prowadzonych jest kilka projektów
ewaluacyjnych, które zdaniem dyrektora i nauczycieli pozwalają określić mocne i słabe strony realizowanych
w szkole działań. W oparciu o wnioski z przeprowadzonej ewaluacji wewnętrznej dyrektor szkoły formułuje tzw.
„zalecenia dyrektora”. Zarówno wnioski jak i „zalecenia dyrektora”, przedstawiane są radzie pedagogicznej
podczas prezentacji wyników i wniosków ze sprawowanego w danym roku szkolnym nadzoru pedagogicznego.
W kolejnym roku szkolnym „zalecenia dyrektora” uwzględniane są w dokumencie „Realizacja wniosków i zaleceń
dyrektora wynikających ze sprawowanego nadzoru pedagogicznego w roku … w Zespole Szkół Nr 1 im.
Władysława Grabskiego w Lublinie”, będącym dyspozycją do wdrożenia konkretnych działań korygujących
lub zapobiegawczych, zmierzających do doskonalenia ewaluowanego obszaru (ze wskazaniem sposobu
realizacji, osoby odpowiedzialnej za wykonanie zadania i terminu realizacji). Ponadto zalecenia te, uwzględniane
są w planach pracy zespołów przedmiotowych. Zawarte w dokumentacji udostępnionej przez dyrektora szkoły
(protokole z zebrań rady pedagogicznej) wnioski z ewaluacji wewnętrznej, obrazuje (tab. 1). Wskazane przez
dyrektora i najczęściej wskazywane przez nauczycieli przykłady wykorzystania wniosków z ewaluacji
wewnętrznej, dotyczą:
● prowadzenia przez wychowawców w klasach pierwszych, diagnozy oczekiwań i potrzeb w zakresie
zainteresowań uczniów
● dostosowywania oferty zajęć pozalekcyjnych do oczekiwań uczniów (w tym zajęć przygotowujących
do egzaminu maturalnego z danego przedmiotu zdawanego na poziomie podstawowym
lub rozszerzonym/egzaminu zawodowego/egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie)
● zadbania o to, by lekcja kończyła się sprawdzeniem, czy uczniowie zrozumieli omawiane zagadnienia,
czy cele lekcji zostały osiągnięte
● zapoznania się/przypomnienia zapisów obowiązującej podstawy programowej do nauczanego
przedmiotu/ zawodu, w tym zalecanych warunków i sposobów jej realizacji (przy okazji
opracowywania planu pracy dydaktycznej na kolejny rok szkolny, podczas omawiania dokumentu
na spotkaniu zespołu przedmiotowego)
● zapoznania uczniów (na początku roku szkolnego) z podstawą programową do nauczanego
przedmiotu/ zawodu oraz uświadamianie uczniom, że wymagania określone w podstawie
programowej są jednocześnie wymaganiami egzaminacyjnymi
● zapoznania uczniów i rodziców z PSO, Statutem, warunkami klasyfikacji
● dbania o atmosferę sprzyjającą nauce, w tym dokonywania autorefleksji i oceny własnych zachowań
w stosunku do uczniów
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 52/63
● dokonywania systematycznej oceny działań dydaktyczno-wychowawczych, w tym z wykorzystaniem
rozmów z uczniami i rodzicami, ankiet, wywiadów
● informowania rodziców o działaniach szkoły oraz zbierania od rodziców informacji dotyczących
możliwości doskonalenia efektów kształcenia i wychowania
● współpracy z rodzicami uczniów oraz instytucjami zewnętrznymi przy rozwiązywaniu problemów
dydaktyczno-wychowawczych
● dbania o dobrą komunikację z uczniami oraz wzmacniania relacji z uczniami (np. poprzez wycieczki)
● chwalenia uczniów na forum klasy, zgłaszania do nagród
● promowania uczniów wyróżniających się postawą, zachowaniem, sukcesami w konkursach (np.
podczas zebrań z rodzicami)
● doboru tematyki ewaluacji wewnętrznej prowadzonej w kolejnym roku szkolnym.
Prawie wszyscy ankietowani nauczyciele zadeklarowali, że wykorzystują wnioski z egzaminu zewnętrznego
i ewaluacji wewnętrznej prowadzonej przez zespoły przedmiotowe lub inne zespoły nauczycielskie, zaś wszyscy
że wykorzystują wnioski z ewaluacji wewnętrznej prowadzonej na poziomie całej szkoły (wykres: 1).
Wykres 1w
Typ pytania: Pytanie otwarte
Treść pytania: Jeśli szkoła posiada materiały dotyczące analizy wyników egzaminów/sprawdzianów
zewnętrznych oraz ewaluacji wewnętrznej i zewnętrznej, proszę określić jakie wnioski zostały sformułowane na
ich podstawie. [ADZ] (9597)
Tab.1
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 53/63
Numer Analiza Cytaty
1 Wnioski OGÓLNE na poziomie szkoły m.in. • Prowadzić
działania związane z przygotowaniami do egzaminów
maturalnych zapisane w ramowym harmonogramie. •
Opracować katalog działań wpływających na poprawę
wyników egzaminów • Dokonać ewaluacji sposobu
prowadzenia zajęć w zakresie metod i środków,
monitorować postępy uczniów podczas codziennej pracy
– obserwacje, konsekwentnie realizować wyznaczony cel
– podniesienie poziomu kształcenia. • Należy
kontynuować zajęcia dodatkowe dla maturzystów, •
Należy wpływać na podwyższenie frekwencji na zajęciach
dodatkowych, • Należy kontynuować umieszczanie zajęć
dodatkowych dla maturzystów na pierwszych, porannych
lekcjach w klasach maturalnych, • Należy kontynuować
dostosowanie zadań klasowych, prac domowych i prac
klasowych do wymagań i formy nowej matury, • Należy
prowadzić symulację egzaminów ustnych z języka
polskiego i języka obcego, • Należy kontynuować
zwyczaj przeprowadzania egzaminów próbnych w
klasach maturalnych i tzw. małej matury w klasach
promocyjnych, • Nauczyciele powinni korzystać w
okresie wprowadzania nowej formuły egzaminów
maturalnych z szerokiej gamy szkoleń prowadzonych
przez OKE, CKE, wydawnictwa szkolne. MATEMATYKA •
nauczyciele uczący w klasach maturalnych powinni
zorganizować i prowadzić już od początku roku
szkolnego dodatkowe zajęcia przygotowujące uczniów do
egzaminu maturalnego na poziomie podstawowym i
rozszerzonym, • program tych zajęć należy opracować w
oparciu wymagania zapisane w podstawie programowej
odpowiednio do poziomu podstawowego i rozszerzonego,
• wszyscy nauczyciele powinni we wrześniu zapoznać
uczniów ze strukturą arkusza egzaminacyjnego, typami
zadań, jakie występują w arkuszach i wymaganiami z
podstawy programowej, • należy motywować uczniów do
udziału w zajęciach przygotowujących do egzaminu
maturalnego oraz do efektywnej pracy w szkole i w
domu, współpracować w tym zakresie z rodzicami,
wychowawcami klas i Dyrekcją, • ćwiczyć strategie
rozwiązywania różnych typów zadań maturalnych, • w
ramach pracy na lekcjach, zajęciach dodatkowych i
pracy domowej w ciągu całego roku szkolnego
rozwiązywać z uczniami zadania[...]
EWALUACJA WEWNETRZNA 2012/13 1. projekt
ewaluacyjny : (projekt kontynuowany z roku
poprzedniego)Monitorowanie i zorganizowanie procesów
edukacyjnych ZALECENIA DYREKTORA • Wszyscy
nauczyciele są zobowiązani na początku roku szkolnego
do zapoznania uczniów z wymaganiami edukacyjnymi ,
warunkami uzyskania oceny (śródrocznej i rocznej) oraz
wyższej niż przewidywana, a wychowawcy z
wymaganiami na poszczególne oceny zachowania •
Należy prowadzić ewaluację dydaktyczną w zakresie
oceny skuteczności stosowanych metod i form pracy z
uczniami (np. badania ankietowe , wywiad, analiza
wyników nauczania) oraz wspólnie z uczniami pracować
nad doskonaleniem procesów edukacyjnych •
Dokonywać autorefleksji i oceny własnych zachowań w
stosunku do uczniów w kontekście budowania atmosfery
sprzyjającej nauce oraz modyfikować własne zachowania
dla osiągnięcia optymalnych warunków i efektów pracy.
Poprawić skuteczność komunikacji z uczniami ,
sprawdzać czy dobrze zrozumieli • Relacje z uczniami
należy budować w oparciu o zaufanie, wzajemny
szacunek i zwracać się do uczniów z poszanowaniem ich
godności osobistej niezależnie od konkretnej, nawet
problematycznej sytuacji 2.projekt ewaluacyjny :
Postawy moralne i respektowanie norm społecznych
przez uczniów ZALECENIA DYREKTORA • Należy
identyfikować uczniów prezentujących niewłaściwe
zachowania i postawy , rozpoznawać przyczyny tych
zachowań oraz konsekwentnie prowadzić
zindywidualizowane oddziaływania wychowawcze mające
na celu eliminowanie takich zachowań i postaw • W
procesie korygowania niewłaściwych zachowań i postaw
ściśle współpracowąć z rodzicami i instytucjami
zewnętrznymi specjalizującymi się w rozwiązywaniu
konkretnych problemów • Promowanie właściwych
zachowań i postaw uczniów poprzez system nagród i
prezentowanie tych uczniów na forum szkoły , na
apelach, zebraniach z rodzicami • Podejmować
inicjatywy Samorządu Uczniowskiego oraz włączać jego
przedstawicieli w realizację przedsięwzięć promujących
bezpieczeństwo w szkole i służących kształtowaniu
właściwych postaw i [...]
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 54/63
Obszar badania: Działania prowadzone przez szkołę lub placówkę są monitorowane i
analizowane, a w razie potrzeby modyfikowane
Wyniki monitorowania działań prowadzonych przez szkołę są wykorzystywane w pracy nauczycieli
i służą poprawie efektywności kształcenia. Zespół Szkół nr 1 w Lublinie, w skład którego wchodzi
Technikum Ekonomiczno-Handlowe, wdrożył (2005 r.) i utrzymuje System Zarządzania Jakością w oparciu
o normę PN-EN ISO 9001:2001, zastąpioną w 2009r. normą PN-EN ISO 9001:2009. Wdrożony System
Zarządzania Jakością opisuje Księga Jakości. Polityka Jakości zawarta w deklaracji zamieszczonej w załączniku
do Księgi Jakości zawiera zobowiązanie do osiągania przez szkołę zaplanowanych kryteriów sukcesu i ciągłego
doskonalenia skuteczności Systemu. W związku z tym, realizacja zadań w Zespole Szkół Nr 1 w Lublinie, w tym
zadań dydaktyczno-wychowawczych i opiekuńczych podlega stałemu monitorowaniu pod kątem zgodności
z wymaganiami Systemu. Monitorowanie procesu dydaktyczno-wychowawczego i opiekuńczego w Zespole Szkół
Nr 1 w Lublinie, w tym we wchodzącym w jego skład Technikum Ekonomiczno-Handlowym, prowadzone jest
w sposób systemowy (tj. obejmujący całą szkołę, cyklicznie), poprzez badania wewnętrzne pozyskujące
informacje m. in. na temat przyrostu wiedzy uczniów oraz zmian ich postaw. Informacje zbierane są w trybie
poszczególnych form nadzoru pedagogicznego sprawowanego przez dyrektora szkoły oraz tzw. „diagnozy pracy
szkoły”. Monitorowanie przyrostu wiedzy i umiejętności uczniów oraz zadowolenia uczniów, stanowi podstawę
wnioskowania nt. adekwatności realizowanych programów nauczania, skuteczności stosowanych metod,
wykorzystywanych środków dydaktycznych oraz umożliwia co najmniej raz w roku, formułowanie wniosków
o spełnieniu kryteriów sukcesu. Stopień realizacji celów jakości w Zespole Szkół Nr 1 im. Władysława
Grabskiego w Lublinie, corocznie prezentowany jest radzie pedagogicznej. Dyrektor i nauczyciele jako
najważniejsze wyniki monitorowania działań podjętych w związku z wdrażaniem wniosków ze sprawdzianów
zewnętrznych i ewaluacji wewnętrznej, podali:
● zmodyfikowanie przez część nauczycieli (w tym nauczycieli obserwowanych podczas hospitacji
doradczych) planów pracy dydaktycznej pod kątem uwzględnienia większej liczby lekcji
doskonalących umiejętności deficytowe na egzaminie maturalnym oraz umiejętności, które
na diagnozie przedmiotowej sprawiły trudność
● stosowanie przez nauczycieli (w tym przez 95 % nauczycieli obserwowanych podczas hospitacji
doradczych) środków i materiałów dydaktycznych oraz narzędzi pomiaru dydaktycznego
wykorzystujących nowy typ zadań egzaminacyjnych
● stosowanie przez nauczycieli odpowiednio dobranych, aktywizujących metod pracy doskonalących
umiejętności praktyczne, co przyczyniło się do wzrostu zdawalności egzaminu zawodowego w 2013 r.
w stosunku do roku 2012 r.
● organizowanie zajęć pozalekcyjnych przygotowujących do olimpiad, co przyczyniło się do wzrostu
ilości laureatów i finalistów szczebla centralnego i wojewódzkiego (z 8 w roku szkolnym 2012/13 do
14 w roku 2013/2014), w tym zwolnienia ucznia z egzaminu zawodowego
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 55/63
● motywowanie uczniów do pracy poprzez przekazywanie im informacji nt. stopnia opanowania
umiejętności z podstawy programowej zdiagnozowanych „Małą maturą" i próbnymi egzaminami
maturalnymi, co spowodowało, że trzyletnie wskaźniki EWD uzyskiwane przez szkołę w latach
(2010-2014) wykazują tendencję wzrostową (zarówno z przedmiotów matematyczno-przyrodniczych,
jak i humanistycznych); w latach 2012-2014 efektywność kształcenia z przedmiotów
matematyczno-przyrodniczych, w tym matematyki oraz humanistycznych, w tym języka polskiego
jest w szkole wyższa niż przeciętna efektywność kształcenia w kraju; w latach 2012-2014 średnie
wyniki egzaminacyjne uzyskane w szkole są wyższe o blisko 2/3 odchylenia standardowego,
od wyników statystycznego maturzysty o analogicznych osiągnięciach na egzaminie gimnazjalnym;
obserwowany jest wzrost zdawalności egzaminu maturalnego (z 88,1% w 2013 r. do 89,9% w 2014
r.)
● zahamowanie tendencji spadkowej frekwencji uczniów klas maturalnych (średnia frekwencja
w 2012/13 - 79%, w 2013/2014 - 82,5%) oraz stwierdzenie niezadowalającej frekwencji uczniów
na zajęciach obowiązkowych i dodatkowych przygotowujących do egzaminów
● wykorzystywanie podczas lekcji materiałów dydaktycznych i narzędzi pomiaru dydaktycznego
uwzględniających zadania egzaminacyjne, co przyczyniło się do wzrostu liczby uczniów, którzy
na egzaminie maturalnym z języka polskiego uzyskali wyniki w strefie staninów wysokich (z 11,8%
w 2013, do 25,7 % w 2014) przy jednoczesnym spadku liczby uczniów, których wyniki plasowały się
w strefie wyników niskich (z 22,4% w 2013, do 9,5% w 2014)
● stosowanie na języku angielskim modyfikowanych materiałów i narzędzi pomiaru
dydaktycznego uwzględniających zadania maturalne, spowodowało wzrost liczby uczniów, którzy
na egzaminie maturalnym z języka angielskiego uzyskali znormalizowane wynik w strefie staninów
wysokich (z 5,7 % w 2013, do 12,3 % w 2014)
● modyfikowanie pracy z uczniem pod kątem jego potrzeb, w tym opracowywanie zestawów materiałów
dydaktycznych dostosowanych do potrzeb uczniów i wymagań egzaminacyjnych/standardów
wymagań będących podstawą przeprowadzania egzaminu zawodowego
● prowadzenie zajęć pozalekcyjnych i przedsięwzięć uwzględniających zdiagnozowane potrzeby
i zainteresowania młodzieży.
Wnioski z monitorowania „procesów” dydaktyczno-wychowawczych i opiekuńczych, stanowią podstawę
do podejmowania na posiedzeniach rady pedagogicznej i spotkaniach zespołów przedmiotowych, tzw. „zaleceń”
tj. decyzji projakościowych wskazujących adekwatne działania korygujące i zapobiegawcze, których wdrożenie
ma doprowadzić do założonego rezultatu mierzonego wskaźnikiem. Realizacja działań wynikających z zaleceń
w Zespole Szkół Nr 1 w Lublinie uregulowana jest w dokumencie „Realizacja wniosków i zaleceń dyrektora
wynikających ze sprawowanego nadzoru pedagogicznego w roku …..w ZS Nr.1 w Lublinie” (wskazującym osobę
odpowiedzialną za realizację zadania, sposób realizacji oraz termin realizacji). W opinii dyrektora, najważniejsze
zmiany wprowadzone w oparciu o wyniki monitorowania działań prowadzonych przez szkołę, to m.in.:
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 56/63
● modyfikacja autorskich programów nauczania: w zawodzie technik ekonomista 331403, kwalifikacja
A.35 w zakresie zmiany liczby godzin przeznaczonych w przedmiotowych planach dydaktycznych
na osiągnięcie określonych efektów kształcenia); w zawodzie technik informatyk 351203, po
egzaminie z kwalifikacji E.12, dokonano zmiany przedmiotu realizowanego na poziomie
rozszerzonym (z informatyki na fizykę) oraz przesunięcia w czasie realizacji przedmiotów
teoretycznych przed praktycznymi
● planowanie pracy dydaktyczno-wychowawczej i opiekuńczej na poziomie szkoły i poszczególnych klas,
z uwzględnieniem priorytetów do pracy na dany rok szkolny, wynikających z nadzoru
sprawowanego przez dyrektora szkoły w poprzednich latach
● uwzględnienie w kwestionariuszu wg. którego prowadzone są hospitacje doradcze, "zaleceń
dyrektora" wynikających ze sprawowanego nadzoru pedagogicznego
● poprawianie dostępności zajęć dodatkowych, w tym przygotowujących uczniów do egzaminu
maturalnego i zawodowego oraz olimpiad poprzez skorelowanie godziny realizacji tych zajęć z planem
lekcji klasy (przed lekcjami o 7.30)
● prowadzenie zajęć pozalekcyjnych przygotowujących do egzaminu maturalnego zdawanego
na poziomie podstawowym i rozszerzonym
● wdrożenie zmodyfikowanego „Programu poprawy frekwencji w szkole” tj. monitorowanie obecności
uczniów na lekcjach i zajęciach pozalekcyjnych oraz doprecyzowanie kolejnych kar regulaminowych,
stosowanych za narastającą liczbę godzin nieusprawiedliwionych
● uatrakcyjnienie i urozmaicanie zajęć, w tym poprzez zwiększenie częstotliwości wykorzystania
środków i materiałów multimedialnych
● poszerzenie składu Komisji ds. Dyscyplinowania Uczniów w Zakresie Frekwencji, dla poprawy
skuteczności jej oddziaływań
● modyfikacja „Ramowego harmonogramu działań w ramach przygotowań do egzaminów
zewnętrznych” poprzez zmniejszenie w klasie maturalnej liczby egzaminów próbnych
● motywowanie uczniów do pracy poprzez przekazywanie również rodzicom uczniów, informacji nt.
stopnia opanowania umiejętności z podstawy programowej zdiagnozowanych „Małą maturą
i próbnymi egzaminami maturalnymi
● zamieszczanie na stronie internetowej szkoły informacji związanych z organizacją egzaminów.
Wskazane przez nauczycieli, najważniejsze zmiany w pracy wynikające z wniosków z monitorowania, obrazuje
(wykres: 1o). Warto dodać, że przebieg „procesów” realizowanych w szkole, co trzy lata, sprawdzany jest
pod kątem zgodności z wymaganiami Systemu Zarządzania Jakością podczas audytów dokonywanych przez
instytucję zewnętrzną. Uzyskiwanie przez szkołę po kolejnych audytach certyfikatów, potwierdza że realizowane
działania dydaktyczno-wychowawcze są zgodne z wymaganiami normy międzynarodowej oraz skutecznie
modyfikowane w celu doskonalenia.
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 57/63
Wykres 1o
Obszar badania: W szkole lub placówce wykorzystuje się wyniki badań zewnętrznych
Przeprowadzone badanie potwierdza wpływ badań zewnętrznych na planowanie działań nauczycieli.
Nauczyciele, w zdecydowanej większości (86 z 90) zadeklarowali, że w celu osiągnięcia jak najwyższych
wyników nauczania, opierają proces dydaktyczny na zewnętrznych badaniach i analizach. Dyrektor i nauczyciele
zgodnie poinformowali, że podczas planowania działań edukacyjnych, wykorzystują:
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 58/63
● raporty CKE i OKE nt. wyników egzaminów zewnętrznych 1) w przypadku egzaminu maturalnego,
do interpretacji wyników uzyskanych przez absolwentów (tj. korzystając z kartotek testów
i udostępnianych w raportach wskaźniki, nauczyciele porównują poziom opanowania konkretnych
umiejętności przez uczniów w szkole z osiągnięciami w kraju, województwie; zestawiając osiągnięcia
uczniów z opisanymi w raportach trudnościami występującymi w całej populacji zdających oraz
błędami charakterystycznymi dla ogółu maturzystów w Polsce, nauczyciele wyłaniają umiejętności
deficytowe w szkole; w oparciu o tak prowadzoną analizę, nauczyciele formułują wnioski i planują
konkretne działania dydaktyczne służące efektywniejszemu przygotowaniu uczniów do egzaminu
maturalnego, w kolejnych latach (np. zwiększenie liczby zajęć przygotowujących do egzaminów
zewnętrznych, wprowadzenie do sprawdzianów zadań typu maturalnego, uczenie strategii
rozwiązywania zadań otwartych i zamkniętych w określonym czasie, organizację próbnych ustnych
i pisemnych egzaminów maturalnych); 2) w przypadku egzaminu gimnazjalnego, do opracowania
strategii wyrównywania braków zgodnie z potencjałem uczniów rozpoczynających naukę w szkole
● trzyletnie wskaźniki EWD – do analizy wyników egzaminu maturalnego pod kątem sprawdzenia
efektywności kształcenia w szkole na tle kraju oraz do porównania efektywności kształcenia w szkole
z efektywnością kształcenia w szkołach podobnego typu
● raporty Programu Międzynarodowej Oceny Umiejętności Uczniów OECD PISA - do planowania pracy
pod kątem doskonalenia kompetencji kluczowych z którymi populacja polskich uczniów ma trudności;
do prowadzenia z uczniami dyskusji o potrzebie i wartości samokształcenia; do autorefleksji nad rolą
nauczyciela w przygotowaniu młodzieży do życia we współczesnym świecie
● raporty i materiały publikowane przez Instytut Badań Edukacyjnych np. "Raport o stanie edukacji
2013" – do wprowadzania nowej podstawy programowej
● publikacje i materiały Ośrodka Rozwoju Edukacji np. do doskonalenia pracy z uczniem zdolnym
● materiały Krajowego Ośrodka Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej – do konstruowania
i ewaluacji autorskich programów nauczania dla poszczególnych zawodów, przy prowadzeniu korelacji
przedmiotów ogólnokształcących i zawodowych
● raporty Wojewódzkiego Urzędu Pracy np. "Analiza sytuacji na rynku pracy w województwie lubelskim"
i raporty Miejskiego Urzędu Pracy np. "Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych" –
do planowania oferty edukacyjnej tj. przedmiotów realizowanych na poziomie rozszerzonym (z
uwzględnieniem zasad rekrutacji na studia), do konstruowania autorskich programów nauczania
przedmiotów dodatkowych, do kompleksowego przygotowywania uczniów do funkcjonowania
na rynku pracy (w tym poprzez doradztwo zawodowe ukierunkowujące w zakresie dalszej drogi
edukacyjnej)
● raporty Lubelskiego Obserwatorium Rynku Pracy np. "Losy absolwentów szkół województwa
lubelskiego" - do aktualizacji treści przedmiotowych; do planowania udziału uczniów w zajęciach
realizowanych wspólnie z wyższymi uczelniami (Politechniką Lubelską, Uniwersytetem Marii Curie
Skłodowskiej), do kształtowania postaw pożądanych w dorosłym życiu (odpowiedzialności, rzetelności
oraz umiejętności w zakresie kompetencji miękkich).
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 59/63
Obszar badania: W szkole lub placówce prowadzi się badania odpowiednio do potrzeb szkoły
lub placówki, w tym osiągnięć uczniów i losów absolwentów
Przeprowadzone badanie potwierdza wpływ badań wewnętrznych na planowanie działań
nauczycieli. Do badań wewnętrznych prowadzonych w szkole, w związku z pozyskiwaniem informacji
o spełnieniu kryteriów sukcesu, a tym samym pozwalających na dokonywanie oceny realizacji wymagań
wdrożonego Systemu Zarządzania Jakością, dyrektor i nauczyciele m.in. zaliczyli:
1. Badanie jakości naboru, w tym np.:
● dokonywane przez wychowawców klas pierwszych analizy dostarczonych przez uczniów dokumentów,
przeprowadzanie obserwacji i rozmów z uczniami pod kątem rozpoznania ich potrzeb, możliwości i
zdolności
● przeprowadzanie wywiadu indywidualnego z uczniem posiadającym orzeczenie o potrzebie kształcenia
specjalnego (i jego rodzicami), przez szkolny Zespół ds. Integracji z Uczniami i Kształcenia
Integracyjnego, pod kątem rozpoznania indywidualnej sytuacji młodego człowieka, jego potrzeb
związanych z funkcjonowaniem w szkole
● prowadzenie tzw. diagnoz przedmiotowych z języka polskiego, matematyki i języków obcych,
pozwalających określić poziom osiągnięć uczniów przyjętych do klas pierwszych
● dokonywanie analizy wyników testu gimnazjalnego pod kątem potencjału uczniów nowo przyjętych
do szkoły.
2. Badanie wyników nauczania i osiągnięć edukacyjnych uczniów, w tym np.:
● badanie bieżących, semestralnych i rocznych osiągnięć edukacyjnych uczniów
● przeprowadzanie zgodnie z „Ramowym harmonogramem działań w ramach przygotowań
do egzaminów zewnętrznych” badania stopnia opanowania przez uczniów wiedzy i umiejętności
z zakresu dotychczas zrealizowanej na poszczególnych przedmiotach, podstawy programowej tj.
przeprowadzanie pod koniec roku szkolnego we wszystkich klasach niematuralnych tzw. "Małej
matury" zaś w klasach maturalnych (w każdym semestrze) próbnych egzaminów maturalnych
z języka polskiego, matematyki, języka obcego oraz próbnych egzaminów potwierdzających
kwalifikacje zawodowe/ przeprowadzanie w klasach promocyjnych w których w danym roku odbędzie
się egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie, próbnego egzaminu.
3. Badanie osiągnięć sportowych, artystycznych, sukcesów na olimpiadach i konkursach zewnętrznych
i wewnętrznych (z wykorzystaniem arkuszy monitoringu).
4. Badania ankietowe, przeprowadzane zgodnie z planem rocznym, w ramach tzw. „diagnozy pracy szkoły”
w zakresie m.in. rozpoznania potrzeb psychofizycznych, sytuacji socjalnej i rodzinnej, zainteresowań i uzdolnień
uczniów; rozpoznania satysfakcji uczniów z relacji w grupie rówieśniczej; rozpoznania poczucia bezpieczeństwa
uczniów w szkole; rozpoznania oczekiwań i potrzeb uczniów i rodziców w zakresie procesu kształcenia;
rozpoznania pożądanej przez uczniów oferty zajęć pozalekcyjnych; rozpoznania potrzeb uczniów i oczekiwań
rodziców w zakresie wsparcia w rozwiązaniu sytuacji problemowej; rozpoznania potrzeb i satysfakcji
nauczycieli.
5. Badanie losów absolwentów, prowadzone z wykorzystaniem ankiet dla absolwentów („Moje refleksje w dniu
ukończenia szkoły” (rozpoznającej satysfakcję z wyboru szkoły, pozyskującej informacje o umiejętnościach,
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 60/63
w które szkoła wyposażyła absolwentów); „Przygotowanie absolwentów do dalszej edukacji” , „Spełnienie przez
Szkołę oczekiwań absolwentów”), zrealizowanego w roku 2012/2013 projektu ewaluacyjnego „Wykorzystanie
przez szkołę informacji o losach absolwentów” oraz wywiadów wychowawców klas z absolwentami
(pozyskujących informacje nt. wyboru przez absolwentów dalszej drogi kariery, w tym rodzaju uczelni
na której kontynuują naukę).
6. Badanie frekwencji na zajęciach lekcyjnych i pozalekcyjnych, prowadzone przez Komisję ds. Dyscyplinowania
Uczniów w Zakresie Frekwencji.
7. Hospitacje doradcze prowadzone przez dyrektora szkoły z wykorzystaniem arkusza hospitacji.
8. Monitorowanie realizacji podstawy programowej (przez przewodniczących zespołów przedmiotowych),
pod kątem stanu realizacji godzin w odniesieniu do przedmiotu, nauczyciela i klasy.
9. Badanie rytmiczności oceniania polegające na sumowaniu przez Komisję ds. Rytmiczności Oceniania, liczby
ocen wystawionych w danej klasie z poszczególnych przedmiotów i wypełnianiu kwestionariusza „Kontrola
rytmiczności oceniania – raport niezgodności”,
W oparciu o wyniki prowadzonych w szkole badań wewnętrznych, formułowane są prezentowane radzie
pedagogicznej wnioski o spełnianiu kryteriów sukcesu i tzw. „zalecenia dyrektora”, które stanowią punkt wyjścia
do podjęcia działań zmierzających do doskonalenia procesu dydaktyczno-wychowawczego i opiekuńczego.
Zdaniem dyrektora i nauczycieli, wyniki wyżej wymienionych badań wewnętrznych, szkoła wykorzystuje m.in.
do:
(wyniki pochodzące z "Badania jakości naboru")
● planowania pracy wychowawczo–opiekuńczej z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb i możliwości
uczniów
● określenia obszarów/ zakresu materiału/ treści realizowanych na III etapie edukacyjnym,
a wymagających uzupełnienia i utrwalania
● planowania pracy na poziomie poszczególnych klas, pod kątem wsparcia uczniów w nadrobieniu
ewentualnych zaległości (tj. opracowania planów pracy dydaktycznej z uwzględnieniem
zagadnień/umiejętności, które słabo wypadły na teście diagnozującym), opracowania dostosowanych
do potrzeb klasy materiałów dydaktycznych, zaplanowania oferty i tematyki zajęć pozalekcyjnych
● opracowania IPET-ów oraz konstruowania indywidualnych programów nauczania
● planowania form pomocy psychologiczno-pedagogicznej
● zaplanowania pracy z konkretnym uczniem, tj. włączenia go w realizację projektów edukacyjnych
(„Sposób na naukę”); kierowanie na konsultacje indywidualne; zachęcanie do udziału w konkursach
np. szkolnym konkursie matematycznym „Sowa Matematyczna”)
● zapewnienia uczniom optymalnych warunków do rozwijania sprawności językowych poprzez naukę
w grupach odpowiadających ich poziomowi językowemu
● określenia przez nauczycieli własnych potrzeb szkoleniowych i kierunków rozwoju zawodowego.
(wyniki pochodzące z "Badania osiągnięć edukacyjnych uczniów")
● identyfikowania zadań/obszarów/ treści realizowanych w poprzednich latach, a sprawiających uczniom
danej klasy szczególne trudności i wymagających utrwalania i powtarzania
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 61/63
● weryfikacji przez nauczycieli, obranych kierunków pracy na zajęciach lekcyjnych, pozalekcyjnych
i konsultacjach indywidualnych oraz ewentualnej ich modyfikacji pod kątem eliminowania u uczniów
obszarów słabo opanowanych (w tym modyfikacji metod pracy i wykorzystywanych materiałów
dydaktycznych, także udostępnianych na dyskach sieciowych; wykorzystanie godzin ujętych w
planach pracy dydaktycznej jako tzw. "godziny do dyspozycji nauczyciela'; modyfikowania oferty
i tematyki zajęć pozalekcyjnych i konsultacji indywidualnych); w przypadku wyników „Małej matury”
modyfikacji planów pracy dydaktycznej w kolejnym roku szkolnym
● ewaluacji przedmiotowych planów dydaktycznych
● podjęcia działań wspierających uczniów, którzy uzyskali najniższe wyniki (tj. wskazywanie zakresu
materiału wymagającego uzupełnienia, włączania w zajęcia dydaktyczno- wyrównawcze
uwzględniające zagadnienia, sprawiające uczniom trudność)
● wskazywania uczniom obszarów wymagających doskonalenia poprzez omawianie z nimi wyników
pomiarów /poszczególnych zadań oraz przekazywanie rodzicom informacji o wynikach w celu
efektywniejszego motywowania
● umożliwienia uczniom doświadczenia pracy w warunkach zbliżonych do warunków egzaminacyjnych.
(wyniki pochodzące z "Badań ankietowych")
● ewaluacji Programu wychowawczego
● modyfikacji pracy wychowawczej i opiekuńczej na poziomie klasy, w tym wypracowania
skuteczniejszych metod komunikacji pomiędzy nauczycielem i uczniami
● adekwatnego wspierania uczniów znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej
● zaplanowania oferty zajęć pozalekcyjnych
● modyfikowania metod i form pracy pod kątem wykorzystywania form i metod akceptowanych przez
uczniów
● nawiązania współpracy z psychologiem pedagogiem oraz instytucjami wspomagającymi pracę szkoły
● określenia priorytetów do pracy na poziomie szkoły i klas w kolejnym roku szkolnym.
(wyniki pochodzące z "Badania losów absolwentów")
● oceny skuteczność pracy dydaktycznej i wychowawczej, w tym potwierdzenia umiejętności w które
szkoła wyposażyła absolwentów
● planowania atrakcyjnych kierunków kształcenia (zawodów, profili klas, rozszerzeń, przedmiotów
dodatkowych, konstruowania tzw. „cykli kształcenia”), tym dostosowania oferty edukacyjnej szkoły
do potrzeb rynku pracy (kształcenie w zawodach, które są atrakcyjne na rynku pracy np. technik
organizacji reklamy)
● pisania autorskich programów nauczania np. Wiedza o kulturze w języku angielskim
● ewaluacji autorskich programów nauczania kształcenia w zawodach oraz modyfikacji programów
innych autorów
● organizowania atrakcyjnych przedsięwzięć i zajęć pozalekcyjnych, w tym realizowanych w formie
programów i projektów (np. Opracowanie i wdrożenie kursu wyrównawczego z matematyki z
wykorzystaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych
pod hasłem Matematyka Reaktywacja)
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 62/63
● planowania wycieczek przedmiotowych i spotkań z przedstawicielami uczelni oraz biznesu (np. Targi
Pracy)
● planowania tematyki godzin z wychowawcą (np. Moje mocne strony, Jak radzić sobie ze stresem,
Autoprezentacja, Pisanie dokumentów aplikacyjnych),
● promowania postaw godnych naśladowania
● kształtowania u uczniów cech składających się na etos pracy (punktualność, uczciwość), wpajanie
zasad etyki zawodowej i kultury zawodu np. poprzez organizowanie przedsięwzięć typu Tydzień
Kariery, Szkolny Konkursu Wiedzy o Zawodach, spotkania z przedstawicielami zawodów, projekcje
filmów edukacyjnych np. savoir-vivre w pracy
● prezentowanie sylwetek wybitnych absolwentów
● motywowania uczniów do przygotowania się do egzaminów zewnętrznych (pogadanki na godzinach
z wychowawcą, rozmowy z pedagogiem szkolnym, kierownikiem kształcenia praktycznego)
● realizacji zadań związanych z doradztwem edukacyjno- zawodowym (w tym pogadanek na zebraniach
z rodzicami i godzinach z wychowawcą, prowadzenia indywidualnych konsultacji przez pedagoga
szkolnego i doradcę zawodowego z PPP nr 4 w Lublinie)
● efektywnego przygotowania uczniów do kontynuacji kształcenia (poprzez organizację spotkań
z przedstawicielami uczelni, realizację zajęć psychoedukacyjnych)
● włączania byłych uczniów w bieżące życie szkoły (np. organizowanie uroczystości, prowadzenie
warsztatów dziennikarskich).
(wyniki pochodzące z "Badania frekwencji")
● podejmowania działań korygujących nieobecności uczniów w szkole (w tym kontaktu z rodzicami
ucznia i stosowania systemu kar)
● oceny efektów pracy wychowawczej.
(wyniki pochodzące z "Hospitacji doradczych")
● oceny jakości prowadzonych przez nauczyciela zajęć edukacyjnych, oceny pracy nauczyciela
● zaplanowania pracy w obszarze „wspomagania” tj. określenia wytycznych do doskonalenia jakości
nauczania i tematyki hospitacji doradczych w kolejnym roku szkolnym.
Warto dodać, że prowadzone badania wewnętrzne, realizowane są z wykorzystaniem szeregu opracowanych
w szkole: arkuszy, kwestionariuszy ankiet, scenariuszy, co ujednolica zbierane dane i umożliwia ich zestawienia,
ułatwia weryfikowanie kompletności danych oraz skutecznie motywuje i angażuje wszystkich pracowników w ich
pozyskiwanie.
Technikum Ekonomiczno-Handlowe 63/63
Raport sporządzili
● Ewa Romaniuk
● Jerzy Surma
Kurator Oświaty:
........................................
Data sporządzenia raportu:
30.01.2015