Tri slovenske provincije su : tajerska,Koruka,Kranjska ,bila je i Primorska.Glavni grad pokreta u Sloveniji je Ljubljana i revolucije a i Ilirskih provincija.Ilirske provincije su stvorene enbrunskim mirom 14.10.1809. godine, njih je stvorio francuski car Napoleon ukljuujui u njih austrijsku Istru sa Trstom i Goricom,zapadnom Korukom,Kranjskom i dijelom Hrvatske juno od Save do Jasenovca, sa cijem da dobiva odline vojnike,te da se onemogui trgovinski kontakt srednje Evrope i Podunavlja sa Engleskom, da se osigura francuski trgovaki put za prenos pamuka kroz Bosnu,te da se svo vrijeme dri na oku Austrija za budue planove. Centar ovih ilirskih provincijaj je Ljubljana sa sjeditem generalnog guvernera, a iliriske provincije su podjeljene u est graanskih pokrajina : Kranjska,Koruka, Istra,Graanska Hrvatska,Dalmacija i Dubrovnik. Ovakvo stanje je trajalo do 1814. godine,kada dolazi do propasti Napoleona, a dijelovi uz jadransku obalu su ponovo vraeni Austriji (tzv. druga austrijska okupacija). Narod nije elio staru austrijsku vlast nego novu,poboljanu,a u Ljubljani se javlja pokret nazvan ilirskim ustankom. Napoleonov kodeks : ovim kodeksom su za vrijeme napoleonove uprave u ilirskim provincijama po prvi put u ovim krajevima kodifikovane moderne ljudske slobode i izjednaene vjere pred zakonom. Otvarane su tamparije,izdavani listovi na narodnom jeziku,i kroz gorsko bespue kreni putevi( put Rijeka-Karlovac i put kroz Dalmaciju).Carevim patentatom od 3.8.1816. godine stvorane je Kraljevina Ilirija, sa slovenakim zemljama u irem obimu nego u Napoleonovo vrijeme,junom Hrvatskom, ali bez Dalmacije. Kraljevina Ilirija je stvorena sa ciljem da bi se sprijeio mogui ustanak kakav je bio u Srbiji protiv Osmanlija,te da bi se smanjio mogui utjecaj povodom mogueg ustanka od strane Rusa na narode june Slavonije. Protiv ovoga su se bunili Slovenci i Hrvati, da se ne bi naruila njihova stara plemika sloboda i pokrajinski identiteti. U Hrvatskoj e se ovo odrati do 1822,a u Sloveniji do 1849.Osnovu drutva u Sloveniji inilo je plemstvo,jako inovnitvo,vojska i crkva koja je ojaana povratkom jezuita u Sloveniju 1816.godine. U nedostatku buroazije vodei nacionalni sloj je nie narodno svetenstvo,zanatlije i trgovci po gradovma,koji su po prirodi poziva konzervativni.Privreda u Sloveniji: Slovenija je bila jedna od najzoastalijih i najvie eksploatisanih drutava u Austriji.Nakon jozefinskih reformi seljaci su osloboeni,to je znailo i jeftinu radnu snagu za industriju.Nakon pobune 1845 i craskog patenta iz 1846,seljaci su zemljovlasnicima mogli platiti novcem za svoje obaveze,to vie nije moralo biti u naturi. Razvijaju se slovenaki gradovi,imaju sve vie stanovnika,razvija se industrija,otvara se veliki broj eljezara,pravi se eljeznica prva 1846 godine linijom Celje-Grac,zatim razvija se trgovina preko Save,prvi parni brod je izgraen u Trstu 1817,a do 1847 ih ima 25 u Sloveniji.U to vrijeme udvostruena je proizvodnja gvoa u eljezarama,a eljezna ruda je topljena na 21 mjestu. Pored toga razvijena je i tekstilna industrija.Proizvode se papir,sapun,eer,srebro i iva. Ipak slovenci su uglavnom seljaki narod,pa je kao i u drugim zemljama kod junih slavena najrazvijena poljoprivreda.U gradovima vodeu ulogu imaju trgovci i zanatlije,a stvaraju se i prve kapitalistike kue na proizvodnji gvoa (Ruard,Cojs i druge). U drugoj polovini 19 vijeka drava se se sve vie industralizirati,procent seljaka e opadati. Znaajnji industrijski centri su Trst,Ljubljana,Celje,Jesenice,Maribor i drugi. Bavili se poljoprivredom ranije,trgovina se u Trstu razvijala,u primorskim gradovima ribarstvo. Poslije maine sve vie potiskuju runi rad otvaraju se fabrike,i to pivara,fabrika za odijela i tkanine,ciglane,industrijske pilane itd.Privreda Makedonije:Stoarstvo je dominantna crta sela u Makedoniji,koja je tada imala 8 miliona grla stoke. Pored toga iz Makedonije se u prevcu Beograda izvozi duhan,pamuk,koa i vuna. 1872 godine Hir je izgradio prugu Solun Skoplje,a 1874 je spojena sa Kosovskom Mitrovicom. Trgovaki putevi vode od Soluna preko preko Vardarske doline. Strani kapital je razvijen u Makedoniji.Narodi koji su naselili Makedoniju su : Grci,Cincari,Makedonci,Jevreji i Jermeni. Turci.Esnafi su zajedniki,ali se slovenske esnaflije izdvajaju u nekoliko makedonskih gradova: Skoplje,Solun,Velesa i Prilep.Slika makedonskih gradova: Gradovi se nakon osmanskih reformi,prije svega vojnih razvijaju,pa ih veliki broj ima preko 5 000 stanovnika: Skoplje,Solun,Prilep,Velesa,Ohrid,Botilj i drugi. U gradovima se formira Makedonska buroazija.Ova buroazija se bori za crkvene optine i kole,te za slovenski jezik u crkvi.Nosioci tih borbi su trgovci i zanatlije.Na tom putu im stoji neslavladiv otpor grkog nacionalizna,ali ipak makedonci se bore za emancipovanje crkve od grke vlasti .Optine se bore u izgradnji novih crkava.Otvaraju se i slovenska uilita,prvi uitelji su iz Srbije i Vojvodine,a knjige se uglavnom nabavljaju u Srbiji i Rusiji.Hriansko stanovnitvo dominatnu ulogu zauzima naroito poslije krimskog rata,a najvei grad ne prelazi preko 30 000 ljudi osim Soluna.Predstavnici kulture u Sloveniji i Makedoniji : Franc Preern koji je pjevao da je njemaki jezik,jezik dama i gospode,a slovenaki onih koji ih slue,te je izdao djelo Sonetni venac.,zatim Jernej Kopitar koji je 1808 izdao gramatiku kojom je elio stvoriti slovenaki knjievni jezik i slovenaku abecedu,svetenik Franc Metelko,Andrej Smole i Matija op u Sloveniji, te urednik seljakih i zanatlijskih Novica : Dr. Janez Blajvajz. U Makedoniji iguman manastira Leka kraj Tetova Kiril Pejinovi objavljuje djelo Ogledalo na makedonskom jeziku,te Utjeenije grenim. Pored toga u Sloveniji imamo i Fran Levstik koji je pisao pjesme,prozu,itd,te je pokuao da slovenaki jezik oisti od Njemakog.Ivan Tvar i drugi. U operi Fran Gerbi,Anton Foerster. Revolucija u Sloveniji : Revolucija u Sloveniji poinje u mjesecu martu,prije svega u Ljubljani. Revoluciaj je izazvala pokrete po gradovima ali i na selu.Slovenako drutvo je u vrijeme revolucije pocjepano u tri tabora na : liberalce,demokrate i konzervativce.7.septembra je ukinuto kmetstvo,pa dolazi do razlaza seljaka i srednjih slojeva u revolucije.Slovenci se tokom revolucije bore za ujedinjenje slovenskih pokrajina u jednu cjelinu sa jednim gradom kao sjeditem i jednom vladom koja e voditi upravu,ali se zalau i za ostanak u Austriji,ako ne bi mogli dobiti svoju slobodu,ali za ujedinjenje cjelina. Pored toga postojali su i krugovi koji se zalau za daljni ostanak Slovenije u Austriji, te krugovi koji se bore za samostalnost Slovenije u okviru njemakog saveza,pa zbog toga su pozvani i na frankfurtski parlament 15.4.1848 da biraju poslanije za Optenjemaki parlament. Za ujedinjenje Slovenije zalae se i grupa bekih slovenaca,a pored toga Slovenci trae jednakost slovenakog jezika, te njegovo uvoenje u kole,sudove i urede. Posljedice revolucije su bile te da su kmetovi dobili svoju slobodu,ali su je morali platiti,pa je tako opet krupni sloj stanovnitva profitirao,obeanja da e pokrajine dobiti sabore je ostalo na papiru samo,ugaenisusvi listovi osim Slovenskog crkvenog asopisa,jedino su dobili neka prava za uvoenje jezika u kole.U poslije revolucionarnom periodu do 1875 godine,glavni cilj u Sloveniji je i dalje ujedinjavanje Slovenije. U ovom periodu se otvaraju tamo i itaonice,a najznaajnija je ona u Ljubljani oko koje e nastati Slovenska matica i Dramsko drutvo. Glavne novine su Naprej od Miroslava Vilhara koje zastupaju ujedinjavanje Slovenaca i Novice Blajvajza koje su za stara rjeenja.Makedonski nacionalni preporod se odvija u borbi za svoje kole i posebnu crkvenu organizaciju,ali ima carigradska patrijarija ne poputa podravajui grke.. U nacionalnom preporodu se istuu dva brata Miladinova u Ohridu ( Konstantin i Dimitrije),te prosvetni radnik Jovan Dinot.Pored toga to se bore za svoju naciju,oni se moraju boriti i protiv drugih susjeda grka,srba i bugara.Do krimskog rata rusi zagovaraju jedinstvo pravoslavne fanatirotske carigradske patrijarije.nakon poraza u krimskom ratu oni se najvie posveuju pomaganju bugarskog nacionalno pokreta,tj pomaganju bugarima za dobivanje nacionalne crkve.Nakon toga se i Srbi ukljuuju u borbu,ali ele izbjei sukobe sa Rusijom,smatrajui da im ona jo uvjek moe pomoi. Srbi otvaraju kole u kojima e se obrazovati pravoslavna djeca za svetenike sa podruja carstva, te tako ire svoj utjecaj. Nacioalni pokret u makedoniji je u ovo vrijeme slab,u defanzivi je ,a veliki broj stanovnika iz gradove seli se u Bugarsku i Srbiju odakle e biti kasnije snaan oslonac za prikljuivanje makedonije ovim zemljama. 28.februara 1870 bugari dobivaju rpavo da organizuju svoju crkvu tj priznata im je autonomna crkva u svim slovenskim oblastima carstva,a time su im faktiki priznate i granice. Od 1890 i 94 sultanovim fermanom bugarima je dozvoljeno da organizuju svoje crkve i u Makedoniji.Dvije struje Velike Bugarske: u toku 1867 prihvaen je u Beogradu predlog Bugarskog revolucionarnog komiteta o stvaranju Jugoslovenskog carstva, sa knezom Mihailom na elu,ali se jo domiljaju da li da tu zemlju zovu Bugaro-Srbija ili Srbo-Bugarsja. Zajedniki bi im bio parlament,prestonica,suveren,zakonodavstvo,zastava i moneta,a ouvala bi se oba knjievna jezika i posebne administracije.Prvobitno je trebala biti zajednika patrijarhija,ali je dogovoro zajedniki sinod, a vjera bi bila pravoslavna,a veroispovest slobodna. Zemlja bi bila konfederacija,a Bugarska bi obuhvatila Trakiju i Makedoniju. Postojali su i protivnici ovome. u Bugarskoj je postojala jaka antisrpska struja u rivalstvu sa onom koja se oslanjala na Beograd, a u Srbiji je bilo otvorenog ili prikrivenog podozrevanja zbog Makedonije. Tajna organizacija Bugarski revolucionari komitet je bila stvorena 1868. i trajala je do poetka rata za osloboenje Bugarske 1877. Nazivaju je obino Stranka mladih koju je predstavljao Ljuben Karavelov i Vasil Levski. Oni su imali dublje veze sa Ujedninjenom omladinom srpskom, kao i jednim srpskim revolucionarnim krilom koji se tada poeo nazivati Druina za ujedinjenje i osloboenje srpsko. Ve krajem lipnja 1871. je bio skovan plan da se dogne narodna revolucija u Bosni, Hercegovini, Bugarskoj i Albaniji.Sa druge strane Garaanin i trosmajer su se dogovarali 1867da se preko ustanka u Bosni stvori zajednika jugoslovenska drava.

Knjievnost kod junoslovenskih zemalja: zajednika karakteristika svih knjievnosti kod junoslovenskih naroda je ta da se oni upravo putem knjievnosti i jezika bore za svoje nacije,te dakle putem knjievnosti trae utoite u nacionalnoj ideoloziji. Prve korake junoslovenske knjievnosti moemo pratiti preko Jerneja Kopitara koji 1808 godine izdaje gramatiku kojom eli stvoriti slovenaki knjievni jezik i slovenaku abecedu , te 1814 kada Vuk Karadi izdaje srpski rijenik ime udara temelje modernom srpskom knjievnom jeziku. Koncepcija njegovog jezika poiva na sistemu pii kako ita,itaj kako pie.Osnova ovog jezika je narodni govor istone hercegovine ijekavski i tokavski.Pojednostavio je srpsku azbuku izbacivajui iz nje suvune znakove i stvarjui nove po principu da svaki znak ima svoj glas. Znaajni srpski knjievnik je pored njega i Petar Petrovi Njego,koji je napisao Gorski vijenac,koji e doivjeti 20 izdanja,a postat e najitanije djelo Srba,te e pored koskovskog mita imati kljunu ulogu u izgradnji srspkog nacionalnog pokreta u narednom vijeku. Najzananiji predstavnici kod Hrvata su Ljudevit Gaj koji se u Hrvatskoj bori za prava knjievnog jezika tj njegovu ravnorpavnost kroz ilirski pokret,a pored njeg je tu i Ivan Maurani ije je najpoznatije djelo Smrt Smail-age engia. U Sloveniji drugi najznaajniji predstavnik je Franc Preern sa svojim djelom Sonetni venac. Pored toga u Srbiji imamo Jovana Jovanova Zmaja koji je pjesnik, kao i ura Jaki,Laza Kosti i drugi. U Hrvatskoj August enoa,u Sloveniji Fran Levstik i Simon Jenko.Tokom ovog perioda na scenu dolazi i knjievni pokret nazvan realizam,gdje se pisci vie okreu pisanju romana nego nacionalne poezije, Svetozar Markovi je jedan od ppredstavnika,u Hrv. Silvije Strahimir Kranjevi.itd.