QUAN HỆ THƢƠNG MẠI MỸ- TRUNG

TRONG BỐI CẢNH TRƢỚC BẦU CỬ

GIỮA NHỆM KỲ 6/11/2018

PGS.TS. Nguyễn Thƣờng Lạng

Trƣờng Đại học Kinh tế quốc dân

SĐT: 0983478486

Email: langnt@neu.edu.vn

Bài trình bày tại buổi tọa đàm khoa học “Căng thẳng thƣơng mại Mỹ - Trung và giải pháp ứng phó của doanh nghiệp” của Chƣơng trình đào tạo Thạc sỹ điều hành cao cấp EMBA do Viện Đào tạo sau đại học- Trƣờng Đaị học Kinh tế quốc dân tổ chức ngày 21/10/2018

KHẨU HIỆU VẬN ĐỘNG TRANH CỬ

Keep Promises!

• Nước Mỹ trước tiên

• Xây tường với Mê-hi-cô

• Lấy lại công bằng về thương mại: thao

túng tiền tệ, vi phạm sở hữu trí tuệ…

• Bảo đảm an toàn hơn: an ninh, việc làm

• Cải thiện năng lực cạnh tranh- Mỹ có

năng lực cạnh tranh số 1 thế giới (2018-

2019)

KEEP PROMISE?

• Nguồn:

https://www.google.com.vn/search?q=Keep+promise+by+Trump&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=

0ahUKEwiDo7vY4pXeAhUW6bwKHdmfBkcQ_AUIDigB#imgrc=mTPYZieGu1_cjM:

VẤN ĐỀ THƢƠNG MẠI

QUAN HỆ HAI NƢỚC

QUAN HỆ MỸ- TRUNG

• Có lịch sử khá lâu dài

• Đi trước các nước thuộc phe xã

hội chủ nghĩa trước đây

MỘT SỐ CHỈ SỐ CƠ BẢN TT Chỉ số Mỹ Trung Quốc

1 Dân số (triệu người) 325,9 1.390,1

2 GDP(PPP) % so với thê giới 15,26 18.23

3 GDP đầu người 59.501,1 8.643.1

4 Tỷ lệ thất nghiệp (%) 4.4 4.7

5 Tăng trưởng GDP bình quân 10 năm 1.4 7.9

6 Tỷ trọng FDI vào so với FDP 1.7 1.2

7 Năng lực cạnh tranh toàn cầu (2018) 1/140 28/140

* Nguồn: WEF (2018)

• “Vành đai, con đường” vs “Khu vực Ấn Độ - Thái Bình Dương”

• “Đa phương” vs “Song phương”

TÍNH KINH TẾ- CHÍNH TRỊ

• Sử dụng thuế quan làm công cụ đạt mục

tiêu chính trị nghĩa là khả năng ảnh

hưởng đến uy tín chính trị, quyết tâm

chính trị và cấu trúc hệ thống chính trị

trong nước và quốc tế (tác động đến

quyền uy)

QUAN HỆ THƢƠNG MẠI MỸ- TRUNG

• Khung phân tích:

• - Tính kinh tế- chính trị của chính

sách thương mại trong đó có thuế

quan (P. Krugman)

• - Thuế quan đối với nước lớn

thương mại: đánh thuế làm ảnh

hưởng giá thế giới

Điều 301 Luật Thƣơng mại 1974

• Section 301 of the Trade Act of 1974 provides the United States with

the authority to enforce trade agreements, resolve trade disputes, and

open foreign markets to U.S. goods and services. It is the principal

statutory authority under which the United States may impose trade

sanctions on foreign countries that either violate trade agreements or

engage in other unfair trade practices. When negotiations to remove the

offending trade practice fail, the United States may take action to raise

import duties on the foreign country's products as a means to rebalance

lost concessions.

• The list of products on which the United States raises import duties is

called a “retaliation list.” Products included on a retaliation list are

carefully selected to minimize the adverse impact on U.S. consumers,

firms, and workers. I&A’s Office of Trade Negotiations and Analysis is

responsible for developing all retaliation lists implemented by the United

States Trade Representative.

KIM NGẠCH XUẤT- NHẬP KHẨU VÀ CÁN CÂN

THƢƠNG MẠI CỦA MỸ VỚI TRUNG QUỐC

* Nguồn: https://www.census.gov/foreign-trade/balance/c5700.html

MỸ THÂM HỤT TRIỀN MIÊN CÁN CÂN

THƢƠNG MẠI VỚI TRUNG QUỐC 1985-2018

(375,6 tỷ USD năm 2017, nhập khẩu 505,5 tỷ USD)

y = -12702x + 75212

R² = 0.9136 -500000

-400000

-300000

-200000

-100000

0

100000

200000

300000

400000

500000

600000

1985

1986

1987

1988

1989

1990

1991

1992

1993

1994

1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

2018 (

8 t

há

ng đ

ầu

năm

)

Xuất khẩu (Triệu đô-la Mỹ)

Nhập khẩu (Triệu đô-la Mỹ)

Cán cân thƣơng mại (Triệu

đô-la Mỹ)

Linear (Cán cân thƣơng mại

(Triệu đô-la Mỹ))

Nguồn: N.T. Lạng sử dụng

số liệu từ www.census.gov

KIM NGẠCH XUẤT- NHẬP KHẨU

VÀ CÁN CÂN THƢƠNG MẠI MỸ-

TRUNG 1985-2018

MỸ THÂM HỤT TRIỀN MIÊN CÁN CÂN

THƢƠNG MẠI VỚI TRUNG QUỐC 1985-2018

(375,6 tỷ USD năm 2017, nhập khẩu 505,5 tỷ USD)

y = -12702x + 75212

R² = 0.9136 -500000

-400000

-300000

-200000

-100000

0

100000

200000

300000

400000

500000

600000

19

85

19

86

19

87

19

88

19

89

19

90

19

91

19

92

19

93

19

94

19

95

19

96

19

97

19

98

19

99

20

00

20

01

2002

20

03

20

04

20

05

20

06

20

07

20

08

20

09

20

10

20

11

20

12

2013

20

14

20

15

20

16

20

17

2018 (

8 t

hán

g đ

ầu

năm

)

Xuất khẩu (Triệu đô-la Mỹ)

Nhập khẩu (Triệu đô-la Mỹ)

Cán cân thƣơng mại (Triệu

đô-la Mỹ)

Linear (Cán cân thƣơng mại

(Triệu đô-la Mỹ))

Nguồn: N.T. Lạng sử dụng

số liệu từ www.census.gov

KIM NGẠCH XUẤT- NHẬP KHẨU

VÀ CÁN CÂN THƢƠNG MẠI MỸ-

TRUNG 1985-2018

TIẾN TRÌNH THU HÚT NỖ LỰC CÁC BÊN GIẢI

QUYẾT VẤN ĐỀ CÔNG BẰNG THƢƠNG MẠI

• Sau khi đạt được thỏa thuận thương mại với các đối tác châu Âu,

Nhật Bản, Hàn Quốc, Bắc Mỹ, Hoa Kỳ hướng đến quan hệ thương

mại Trung- Mỹ. Giải quyết mối quan hệ này trở thành tiêu chỉ cơ bản

đánh giá quyến lực lấn át và năng lực lãnh đạo của Mỹ đối với Trung

Quốc. Lấy phiếu tín nhiệm đối với cử tri Mỹ trong bầu cử giữa nhiệm

kỳ.

• Đàm phán thương mại song phương Mỹ- Trung không đạt được sự

nhất trí (agreement without agreement), thực chất là thất bại

• Cố gắng giải quyết vấn đề mang tính kỹ thuật

• Mỹ đánh thuế nhập khẩu 264 tỷ đô-la hàng nhập khẩu từ Trung Quốc

vào ngày 24/9/2018 (từ 50 tỷ đô la đã đánh thuế trước đó) và Trung

Quốc đánh thuế 60 tỷ đô-la hàng nhập khẩu từ Mỹ

• Hai bên kiện nhau ra Tổ chức Thương mại thế giới (WTO)

• Trung Quốc công bố sách trắng về chính sách thương mại

• Không thao túng tiền tệ tại cuộc họp IMF tại Indonesia (tháng

10/2018)

TIẾN TRÌNH THU HÚT NỖ LỰC CÁC BÊN TRONG

GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ CÔNG BẰNG THƢƠNG MẠI

• Mỹ tuyên bố rút khỏi Liên minh bưu

chính quốc tế để tránh việc Trung

Quốc lợi dụng để đưa hàng hóa vào thị

trường Mỹ

• Mỹ đạt chỉ số cạnh tranh toàn cầu GCI

số 1 thế giới năm 2018 trong 10 quốc

gia xếp hạng

FDI THẾ GIỚI VÀ VIỆT NAM 1988-2018

Thế giới

Việt Nam

TÁC ĐỘNG

• Ngắn hạn: Thể hiện các phản ứng, tuyên bố

trả đũa

• Dài hạn: Đánh thuế làm chuyển hướng thương

mại, điều chỉnh cơ cấu sản xuất, đầu tư, mặt

hàng, tỷ giá, tài chính công, việc làm…

• Mỹ coi trọng kỹ thuật giải quyết thâm hụt

thương mại của nước lớn

VIỆT NAM

• Có kim ngạch xuất khẩu lớn nhất sang Mỹ

• Có kim ngạch nhập khẩu lớn nhất từ Trung

Quốc

• Hàng từ Trung Quốc- sang Việt Nam- sang Mỹ

• Rủi ro cao nếu Mỹ đánh thuế bán phá giá, thuế

chống trọ cấp, thuế chống gian lận xuất xứ

hoặc tránh thuế (lên tới trên 200%)

CƠ CHẾ PHẢN ỨNG

• Phản ứng nhanh, nắm bắt cơ hội

• Bình tĩnh quan sát động thái và chủ động,

tích cực phát triển quan hệ

• Chính sách mang tính mềm dẻo

• Doanh nghiệp liên tục cải thiện nội lực, đa

dạng hóa đối tác, thị trường, kết nối cao…

• “Không trở thành giỏi nhất nhưng mong

muốn làm bạn với những người giỏi nhất“

(TTNXP)

CẢM ƠN SỰ THEO DÕI

CỦA QUÝ VỊ!