Prvi Kolokvijum Iz Upravljanja Informacijama u Logistici

8/2/2019 Prvi Kolokvijum Iz Upravljanja Informacijama u Logistici

1/18

PRVI KOLOKVIJUM IZ UPRAVLJANJA INFORMACIJAMA U

LOGISTICI

1. Informacije u logistickom lancu, podjela i karakteristike?

Sa mikroekonomskog aspekta, pod informacijama se podrazumijeva svrsishodno znanje. Primijenainformacija tj. svrha u koju se informacije koriste ima presudnu ulogu za problematiku formiranjainformacija: informacije zavisne od situacije i konteksta.U preduzeu informacije imaju zadatak da koordiniraju i podravaju aktivnosti stvaranja vrijednosti.Otuda one ulaze u proces stvaranja vrijednosti kao roba za korienje. Iz tog razloga se informacijeponovo navode kao samostalni proizvodni faktor pored klasinih proizvodnih faktora kao to su rad,radna sredstva i materijal. Informacija, koja se u jednom sistemu pojavljuje kao input a u drugom kaooutput, zahtijeva usklaene informacione sisteme. Usklaenost informacionih sistema kod svihuesnika u logistikim lancima obezbjeuje prostornu i vremensku sinhronizaciju svih logistikihzahtijeva.

Logistiki lanac obuhvata sve procese, koji se generiu kod isporuioca, proizvoaa, prodajnihposrednika i ukljuenih davaoca logistikih usluga, sve dok proizvod ne bude isporuen krajnjemkupcu. Informacioni sistemi se sastoje iz usklaenog i oblikovanog skupapersonalnih, organizacionih i tehnikih elemenata, koji obezbeuju koordinaciju i protok informacijaunutar sistema i sa okruenjem. U jednoj kompaniji se mogu uoiti tri nivoa odluivanja: operativni nivo, srednji menadment i vii menadment.U zavisnosti od nivoa odluivanja postoje razliiti informacioni sistemi: automatska obrada podataka (AOP),

upravljanje informacionim sistemima (MIS), sistemi za podrku odluivanju (DSS) i informacioni sistemi rukovoenja (FIS).Informacioni tokovi nastaju razmjenom informacija u okviru jednog sistema i izmeu informacionihsistema. Podjela informacionih tokova se moe vriti prema razliitim karakteristikama: vrstiinformacija, mjestu nastajanja, nainu razmjene, i dr.U optem smislu, informacioni tokovi mogu biti: interni informacioni tokovi, i eksterni informacioni tokovi.Interni informacioni tokovi postoje u okviru jedne kompanije, izmeu njenih podsistema, a eksterniprelaze granice kompanije i predstavljaju komunikaciju kompanije i okruenja.Interni informacioni tokovi se mogu podijeliti, prema organizacionom nivou u kompaniji, na tri grupe: informacioni tokovi na stratekom nivou predstavljaju podrku donoenju stratekih odluka za nivovieg mendmenta u kompaniji informacioni tokovi na taktikom nivou predstavlju podrku donoenju taktikih odluka za nivosrednjeg menadmenta u kompaniji; i informacioni tokovi na operativnom nivou predstavlju podrku donoenju operativnih odluka iodnose se na obradu transakcija.Prema obliku realizacije informacionog toka dijele na: konvencionalni oblici informacionog toka, elektronski oblici informacionog toka, i

informacioni tokovi primjenom zajednikih baza podataka.Konvencionalni oblici informacionog toka obuhvataju dvije grupe:

1


2/18

Manuelna razmjena informacija, koja se ostvaruje preko pisama, faksova, email-a i telefona. Razmjena informacijapreko magnetnih medijuma (diskete, magnetne trake, CD, i dr.)

2. Projektovanje informacionih sistema

Menadment kompanije postavlja ciljeve, koje treba da zadovolji budui IS. Osnovni ciljevi su: IS treba da obuhvati sve podsisteme kompanije i sve organizacione nivoe. IS treba da omogui komunikaciju kompanije sa okruenjem. Podrka donoenju odluka na svim nivoima upravljanja. Automatska obrada svih podataka u kompaniji. Povezivanje postojeih informacionih cjelina u budui IS. Integracija savremenih organizacionih koncepcija (JIT, QR, ECR, ...) u IS.U pogledu strukture budueg IS menadment kompanije postavlja zahtjeve u pogledu baze podataka,aplikacija i izvjetaja. Baza podataka moe biti jedna za cijelu kompanija ili nekoliko baza podataka,koje su meusobno povezane. Sedamdesetih i osamdesetih godina razvoj programskih proizvoda,koji se koriste za projektovanje informacionih sistema, nije pratio potrebe korisnika u pogledu brzine,kvaliteta i efiksanosti rada. Ovaj fenomen je poznat pod nazivom softverska kriza. Osnovni uzroci

softverske krize u oblasti razvoja informacionih sistema su: Ad hoc21 projektovanje informacionog sistema, bez primjene odgovarajue metodologije, todovodi do loeg projekta, pojave velikog broja greaka i prekoraenja zadatih vremenskih rokova. Nepostojanje softverskih alata, koji bi podrali projektovanje informacionih sistema, iliautomatizovali postupke projektovanja s dovoljnim nivoom ekspertskog znanja. Ovo vodi kanekvalitetnom projektu, usled oteanog rukovoenja projektom, parcijalnog i nekonzistentnogdokumentovanja i neusaglasenosti dijelova projekta. Nepostojanje odgovarajuih softverskih alata za razvoj aplikacija informacionog sistema, to vodika neefikasnoj realizaciji i odravanju informacionog sistema.Rjeenje krize softvera trebalo je traiti u otklanjanju ova tri uzroka. To je vodilo ka: formalizaciji metodologija i tehnika projektovanja informacionih sistema i pojavi CASE proizvoda i jezika IV generacije, kao podrke odgovarajuim metodologijama i

tehnikama (CASE22 alati).Postoje razliiti pristupi projektovanju i razvoju IS, u zavisnosti od veliine sistema, raspoloivogvremena, obuenosti kadrova i okruenja. Projektovanje IS kroz ove faze se moe realizovati na dvanaina: klasinim pristupom i prototipskim pristupom. Klasian pristup podrazumijeva da se sve fazerealizuju sekvencijalno, za svaki od podsistema u definisanoj arhitekturi IS. Realizacija slijedee fazene poinje dok se ne zavri tekua faza. Prototipski pristup se zasniva na principu komunikacije sakorisnikom putem prototipa IS. Prototip podrzumeva projektno rjeenje koje se mijenja kroz sve fazerazvoja od poetnog do konanog rjeenja informacionog sistema.Projektovanje IS zavisi od: sloenosti realnog sistema, organizaciona ureenost realnog sistema, prioritet u realizaciji postavljenih ciljeva IS, fnansijski resursi i nivo postojee informacione tehnologije u kompaniji.U posljednjoj deceniji se na tritu pojavio veliki skup gotovih sofverskih rjeenja za informacionesisteme. Vodee svjetske kompanije su razvile IS-e iz razliitih privrednih oblasti koji nude iimplementiraju u drugim kompanijama. Najpoznatije svjetske kompanije, koje se bave razvojem ISsu: SAP23, ORACLE24, MRO25, IBM26, Microsoft27 i dr.

3. Razlika izmedju tradicionalne i digitalne logistike

Stvorene logistike mogunosti vode u transformaciju trita od tradicionalnih logistikih koncepatado digitalne logistike.

Kako se digitalna logistika razlikuje od tradicionalne logistike?

2


3/18

Digitalna logistika predstavlja realizaciju logistikih operacija i strategija, uz primjenu novihinformacionih i komunikacionih tehnologija, da biobezbijedila veu produktivnost, smanjene trokoveproizvodnje ikonkurentsku prednost na tritu, dajui jedinstvene mogunostibazirane na logistikim vrijednostima. Digitalna logistika se bazira na novoj generaciji logistike preduzea (tzv. web logistika) kojaobezbjeuje saradnju i optimizaciju izgraenu na osnovu centralne logistike informacije kojaobezbjeuje praenje i preglednost u cijeloj kompaniji i lancu snabdijevanja. Sa digitalnom logistikom, nova generacija preduzea, logistika i lanci snabdijevanja, blisko su

povezani kroz skladita, transport i sisteme upravljanja kadrovima, i obezbjeuju nove modeleposlovanjaosiguravajui brzo i efikasno poslovanje.Digitalna logistika razbija tradicionalne obrasce poslovanja. Njen uticaj se ne ogleda samo usmanjenju trokova, ve podstie rast kroz sposobnost stvaranja personalizovane logistike, fokusiranena potroae, skraenje vremenskih ciklusa i poveanje zadovoljstva korisnika.

4. Elektronska razmjena podataka povezivanje poslovnih subjekata

Elektronska razmjena podataka, u najoptijem smislu, moe se opisati kao automatski prenos

elektronskih dokumenata sa jednog raunara na drugi. Sa dananjim nivoom razvoja tehnologije,ovakav opis odgovara svakodnevnoj poslovnoj komunikaciji koja postoji izmeu subjekata.Elektronski sistemi povezivanja poslovnih subjekata mogu biti: intranet, ekstranet i internet.Intranetje privatna ili lokalna mrea unutar velike kompanije ili organizacije.Ekstranet se primenjuje u velikim kompanijama, koje imaju svoje organizacione cjeline na vielokacija u zemlji i svijetu.Internetje globalna komunikaciona mrea svijetu koja omoguava povezivanje najveeg brojakorisnika. Internet je i znaajna mrea za poslovno povezivanje jer obezbjeuje najnie trokove uodnosu na privatne komunikacione mree.

Klasian nain razmjene dokumenata izmeu poslovnih partnera podrazumijeva prenos dokumenatafaksom, potom, emal-om ili telefonom. Ovakva komunikacija zahtijeva manuelnu pripremu i obradupapirnih dokumenata: formiranje, skeniranje, prekucavanje, razmjenu dokumenata, prijem i dodatnuobradu kod primaoca.EDI (Electronic Data Interchange) je automatizovani proces razmjene poslovne dokumentacije ustandardizovanom formatu. EDI podrazumijeva prenos elektronskih dokumenta sa jednog raunara nadrugi bez dodatnih manuelnih intervencija.Elektronska razmjena podataka, u najoptijem smislu, obuhvata razliite oblike razmjene podataka.EDI se ne moe poistovijetiti sa drugim oblicima neformalne razmjene podataka: EDI nije emailElektronska pota (e-mail) i slanje informacija preko interneta, ne uklapaju se udefiniciju EDI-ja, jer sadre podatke u nestandardnoj,slobodnoj, nedefinisanoj formi.EDI nije LANLokalna raunarska mrea (LAN) omoguava pristup zajednikimbazama podataka imeusobnu komunikaciju vie korisnika, ali se neodgovara definiciji EDI-a.EDI nije modemska veza Modemska veza obezbjeuje povezivanje i razmjenu podataka izmeukorisnika u slobodnoj nedefinisanoj formi.

5. Prednosti nedostaci EDI - a

Automatizovani proces razmjene poslovne dokumentacije stvara prednosti kod svih uesnika uposlovnim procesima. EDI smanjuje trokove, poveava obim i skrauje vrijeme poslovanja,elektronski alje i prima transakcije i istovremeno garantuje sigurnost i uspjenost poslovanja irazmjene podataka. Elektronsko poslovanje obuhvata generisanje i odravanje pravih kupaca iposlovnih partnera u ovom procesu.Prednosti EDI-ja: Smanjenje administracije i papirologije vezane za kreiranje i popunjavanje dokumenata.

3


4/18

Poveanje tanosti i brzine i smanjenje manuelne obrade. Poveanje brzine izdavanja zahtijeva i prenosa ostalih podataka. Unapreenje raspoloivosti i tanosti informacija. Smanjenje nivoa zaliha u skladu sa poveanjem tanosti i smanjenjem vremena trajanjaporuivanja. Smanjenje optereenja i unapreenje tanosti poslovnih procesa kroz povezivanje EDI-ja sa ostalimsistemima, kao to je praenje nivoa zaliha, elektronski prenos novca i dr. Ova poboljanja dovode doznaajnog smanjenja trokova. Procenjuje se da EDI smanjuje trokove obrade narudbe za 80% istvara mogunosti za smanje zalihe zahvaljajui praenju nivoa zaliha i smanjenja vremenaporuivanja.Nedostaci EDI-ja: Neophodno je angaovanje svih uesnika Visoki trokovi za male kompanije EDI zahtijeva poetna finansijska ulaganja, trokove odravanjai korienja, obuku zaposlenih na poetku rada i dr. Male kompanije imaju probleme sa finansijskimresursima pri uvoenju i odravanju EDI sistema. Problemi u razvoju i usvajanju standardaU razvoju i usvajanju standarda i pravila rada neophodno je uee svih korisnika kako bi se izbegle

razlike u interpretaciji i primjeni. EDI sistemi povezuju veliki broj razliitih poslovnih partnera iveoma je teko obezbijediti podrku i pouzdanost svih uesnika. EDI gubi smisao ako se svi korisnicine angauju na poboljanju ukupne efikasnosti sistema.

6. Zivotni ciklus informacionih sistema

Projektovanje i razvoj informacionih sistema se realizuju primjenom metoda softverskoginenjerstava, u ijoj osnovi su: metodologija ivotnog ciklusa i strukturni pristup razvoju.Strukturni pristup definie ta bi sistem trebao da radi, a metodologija pokazuje kako bi to trebalopostii. Strukturni pristup je proces prikupljanja i obrade informacija na osnovu kojih se analizira

problem i trai nain za njegovo rjeavanje. Metodologija ivotnog ciklusa polazi od injenice daivotni vijek svakog programskog proizvoda prolazi kroz odreene faze. Metodologija obuhvataproces planiranja novog informacionog sistema, u skladu sa stanjem realnog poslovnog sistema,njegovih podsistema i procesa.Informacioni sistem kompanije se realizuje postupno i u vie faza. Te faze predstavljaju njegovivotni ciklus. ivotni ciklus obuhvata aktivnosti koje izvravaju analitiari, projektanti i korisnici utoku realizacije informacionog sistema.Faze ivotnog ciklusa se izvravaju u loginom redosledu koji odreuje priroda poslova. Iako sedjelimino mogu preklapati, svaka faza obuhvata zaokruen skup aktivnosti iji rezultati predstavljajuelemente konanog rjeenja projekata IS.Metodologija ivotnog ciklusa i strukturnog pristupa u projektovanju i razvoju IS se predstavlja u est

faza (slika 5.6): I faza -Strategija razvoja IS. II faza -Snimanje i analiza realnog sistema. III faza -Definisanje projekta IS. IV faza -Programiranje - realizacija IS. V faza - Uvoenje u upotrebu i VI faza -Eksploatacija i odravanje.U svakoj fazi se izvrava veliki broj individualnih aktivnosti. U mnogim poslovnim situacijamaaktivnosti su jako povezane, a neke od njih se moraju izvravati po strogo odreenom redosledu. Nanjihovom izvravanju angauje se veliki broj ljudi, iji se rad mora koordinisati. Svrha ivotnogciklusa informacionog sistema jeste da obezbijedi kontrolu svih aktivnosti i napora koji se pri tompreduzimaju. U dananje vrijeme je razvoj informacionih sistema postao industrija za sebe. Potreba da

se informacioni sistemi razvijaju bre i ekonominije proistie iz poslovnih potreba koje su sve vee i

4


5/18

brzo se mijenjaju. Zbog toga je bilo potrebno automatizovati i procese projektovanja kako korisnik nebi previe platio, a pri tome dobio proizvod kojem je rok upotrebe proao.

7. Karakteristike informacionih tokova

Nain realizacije informacionog toka u jednoj kompaniji u znaajnoj mjeri odreuje njegovuintegracionu sposobnost. Sposobnost za integraciju informacionog toka je mogunost optimalnogformiranja informacionog toka i njegova neprekidna realizacija u cilju planiranja i izvravanjalogistikih aktivnosti.Integraciona sposobnost informacionog toka je neophodna i kod internih i kod eksternih tokovakompanije. Pokazatelji integracione sposobnosti su: informaciona tehnologija,spremnost za razmjenu informacija,sposobnost razmjene informacija ipoboljanja informacionog toka.Integracija u informacionom toku je cilj modernih logistikih sistema razvoja. Primjer za to su sistemiza praenje poiljaka, pri emu oni predstavljaju informacione sisteme koji premauju module i

korienjem mobilnih komunikacionih slubi su u stanju, da vremenski priblino prate poiljku.Postoje takoe i informacioni sistemi, koji slue iskljuivo za podrku pojedinanim logistikimprocesima, kao to sistemi za upravljanje skladitenjem, sistemi za prijem robe, automatizovanitransportni (manipulativni) sistemi itd. Informacioni tokovi se mogu realizovati korienjem

zajednikih bazapodataka za vei broj korisnika: Korisnici su povezani za korienje zajednike baze podataka, tako da su podaci svima dostupni, uskladu sa njihovim definisanim prioritetima. U jednoj kompaniji podaci iz baze podataka mogu bitidostupni razliitim grupama zaposlenih za unos, promjenu ili dobijanje izvjetaja. U komunikaciji saokruenjem, kompanija moe da dozvoli pristup korisnika nekim grupama podataka (prijem narudbi,rezervacioni sistemi, razliite berze usluga, itd.). Direktna komunikaciona veza izmeu dva raunara, koja se ostvaruje pri transferu podataka. Ovajoblik prenosa informacija se primenjuje pri komunikaciji razliitih organizacionih cjelina u okviru

jedne kompanije ili pri razmjeni informacija razliitih uesnika u logistikim lancima.Informacioni tokovi, koji su poslijedica njihove veze sa robnim tokovima mogu se podijeliti na:

Informacije prethode robnom toku. Ove informacije omoguavaju kvalitetno planiranje i upravljanjesvim aktivnostima koje e obezbijediti realizaciju robnih tokova.

Informacije prate robni tok. To su najee informacije o robnim tokovima neophodne u tokurealizacije aktivnosti transporta, pretovara, i dr.

Informacije slijede robni tok. Ovo su informacije koju su potrebne uesnicima u logistikim lancimaposlije realizacije robnog toka.Informacije su suprotnog smera od robnog toka. Ovo su informacije na osnovu kojih se planira buduirobni tok (npr. narudbenice, rezervacija transportnih kapaciteta, i dr.).

Informacije koje se ne poklapaju sa robnim tokom. Ove informacije mogu biti podrka realizacijirobnih tokova ili drugim aktivnostima, indirektno vezanim za robne tokove (tokovi novca, energije,

informacije planiranja, ugovaranja i sinhronizacije procesa).

8. Sta je informacioni sistem?

Informacioni sistem (IS) se moe opisati kao ureen i integrisan skup raunarskog hardvera, softvera,komunikacija, podataka i korisnika, koji je projektovan tako da omoguava efikasno prikupljanje,uvanje, obradu, transformaciju, analizu i protok informacija u poslovnom sistemu. IS obezbjeujerealizaciju poslovnih procesa i aktivnosti, kao i podrku menadmentu u rjeavanju problemaplaniranja, upravljanja, predvianja, koordinacije i donoenja odluka.

5


6/18

9. Nabrojati faktore koji imaju najveci uticaj na kvalitet informacija?

Najvei uticaj na kvalitet informacija imaju: informacione tehnologije, komunikacione tehnologije,

sistemi za identifikaciju stabilnih i mobilnih objekata, savremeni softverski alati, i organizacione koncepcije.Uvoenje raunarskog sistema u informacioni sistem logistikog lanca omoguava vei stepen

brzine, tanosti i potpunosti operacija, prerade informacija nego to je to mogue realizovatiprimjenom ljudske radne snage. Nove tehnologije na podruju informisanja i informatikeotvaraju velike mogunosti za rjeavanje problema optimizacije zaupravljanje i kontrolu operativnih logistikih procesa.

10. Sta je digitalna logistika?

Digitalna logistika, se moe opisati kao integracija poslovnog sistema sa okruenjemprimjenom elektronskog poslovanja, ime se uspostavlja kvalitativno nov nain povezivanja sakorisnicima i komitentima. Primjena digitalne logistike ima uticaj na sve logistike podsisteme,lance snabdijevanja i razmjenu robe i informacija u logistikim procesima od prikupljanjasirovina do isporuke gotovih proizvoda krajnjem korisniku. Digitalna logistika podrazumijevakvalitativno nov pristup upravljanju robnim, informacionim i finansijskim tokovima,upravljanju poslovnim sistemom, nabavkom i lancima snabdijevanja.Razvoj informacionih i komunikacionih tehnologija (Information Communication Technology

- ICT) i njihova implementacija u procesima logistike i lanaca snabdijevanja dovela je dopojave digitalne logistike.Internet i elektronska trgovina samo su dio prie o digitalnoj logistici koja je mnogokompleksnija i zahtjevnija. Elektronsko poslovanje (ebussines) je savremeni nain poslovanjakoji mijenja postojee oblike stvaranja, uvanja, razmjene i korekcije podataka, informacija idokumenata, i u znaajnoj mjeri utie na nova pravila realizacije logistikih procesa iaktivnosti. Novi naini realizacije logistikih procesa i aktivnosti poslijedica su vie razliitihfaktora: potreba da se odgovori visokim zahtjevima trita,

promjene u shvatanju znaaja pojedinanih logistikih aktivnosti, stalni zahtjevi za smanjenjem trokova, neprestano poreenje sa konkurencijom, primjena savremenih ICT u svim karikama logistikih i lanaca snabdijevanja, novi modeli organizacije poslovnih sistema, i dr.

Aspekti digitalne logistike su: logistiki trendovi, nova logistika paradigma, okvir radadigitalne logistike i prednosti digitalne logistike.

11. Piramida informacionog sistema?

6


7/18

Opis informacionog sistema jedne kompanije moe se predstaviti u obliku piramide. U skladusa hijerarhijom, poslovnim procesima i organizacijom rada, u kompaniji se mogu uoiti etiriorganizaciona nivoa:

operativni nivo, taktiki nivo, upravljaki nivo i strateki nivo.Operatine odluke se odnose na pojedine segmente rada i ne moraju uvijek da imaju poslijedice ina druge segmente i upravljake nivoe.Taktini nivo obuhvata struni rad, znanja, vjetine, sposobnosti, rasporeivanje radnika irazliite oblike automatskog poslovanja.Upravljaki nivo obuhvata nadgledanje, praenje, upravljanje, odluivanje i administrativneaktivnosti srednjeg menadmenta.

Strateki nivo Menadment kompanije donosi strateke odluke koje se odnose na dugoroneplanove razvoja cjelekupnog poslovnog sistema.Vertikalna integracija informacionih sistemaje integracija izmeu nivoa odluivanja postojivertikalni protok informacija.Horizontalna integracija informacionih sistema podrazumijeva informacione tokove naistom nivou odluivanja. Horizontalna integracija koja prelazi okvire kompanije predstavlja josavremeniji vid informacionih sistema, jer obezbjeuje razmjenu informacija izmeukompanija i svih uesnika u logistikom lancu.

12. Sistemi za podrsku odlucivanju?

Piramidu jedne kompanije sa sedam najeih oblika IS karakterise funkcionalnost sistema i to: Sistemi za obradu transakcija. Automatski sistemi poslovanja. Sistemi strunog rada. Sistemi za podrku odluivanju. Ekspertski sistemi. Upravljanje informacionim sistemima. Sistemi za podrku rukovoenjuSistemi za podrku odluivanju se zasnivaju na razliitim matematikim, simulacionim ianalitikim modelima, koji su projektovani da pomau u procesu odluivanja. Ovi sistemikoriste informacije iz baze podataka i izlazne rezultate sistema za obradu transakcija (TPS-a).DSS obrauju podatke, primjenom razliitih modela, i izlazni rezultat je analitika forma

podataka. DSS u stvari predstavlja analizu i na bazi analize preporuuje odluku za rjeavanjekonkretnog problema.

13. Nabrojati i objasniti logisticke koncepcije?

Neke od novih logistiki koncepcija su:

7


8/18

Just-In-Time (JIT) Quick Response sistemi (QR-sistemi) Continous Flow Replenishment (CFR) Efficient Consumer Response (ECR)

JIT naelo se bazira na sljedeim principima: Smanjenje vremena (ubrzanje) protoka, Orijentacija ka usluzi - izradi prema porudbini, Smanjenje vremena za opremanje, Odravanje kapaciteta (na potrebnom nivou), Pojednostavljenje tokova aktivnosti.Primjenom ovih principa, JIT koncepcija podrazumijeva fleksibilne i brze proizvodne ilogistike procese, koji su meusobno usklaeni i sinhronizovani.

QR-sistemi su nastali iz razvoja i primjene JIT koncepcije u oblasti tekstilne industrije. U

literaturi se QR sistemi posmatraju kao primjena JIT koncepcije u trgovini.Cilj funkcionisanjaQR sistema je kratkorono naruivanje robe na osnovu poznavanja podataka o tranji i prodaji

po svakom artiklu, bez angaovanja velikih skladita.

Efficient Consumer Response (ECR) je strategijski koncept organizacione saradnje izmeuproizvoaa, veletrgovaca i trgovaca na malo u kanalu distribucije. Integrisano upravljanjelancem snabdijevanja ima za cilj: Poveanje sposobnosti reakcije na promjene trita tj. elje kupaca, Optimizaciju asortimana, nabavke robe i voenja zaliha,

Propagandne aktivnosti za uvoenje novog proizvoda, Smanjenje trokova u celokupnom distributivnom sistemu.ECR pristup se zasniva na idejnim naelima menadmenta.

14. EDI logistikaEDI se najoptije moe opisati kao automatizovan prenos elektronskih dokumenata izmeuraunara poslovnih partnera. Osnovna jedinica prenosa u elektronskoj razmjeni je poruka(message) ili transakcioni skup (transaction set). Transakcioni skup predstavlja jedan ili vie

poslovnih dokumenata koji se razmjenjuju.Kako funkcionie EDI? Kompanija, u okviru svog IS, priprema dokument koji eli da poalje

poslovnom partneru. Elektronski dokument se prosleuje softverskoj EDI aplikaciji, koja gaprevodi u odgovarajui standardni format. Poslije toga se transakcioni set, prekokomunikacione mree davaoca EDI usluga, alje na adresu poslovnog partnera. Kada primalacdobije transakcioni set, preko svoje EDI aplikacije ga prevodi u format koji odgovaranjegovom IS, i alje ga direktno aplikaciji koja ga obrauje.Danas postoji veliki broj dodatnih EDI aplikacija koje predstavljaju podrku osnovnoj funkcijiEDI sistema elektronskoj razmjeni podataka. Dodatne funkcije mogu biti: provjeraispravnosti podataka, mogunost korekcija, potvrda prijema poruke, automatski odgovor

poiljaocu na postavljenje zahtjeve, prosleivanje poruke drugim aplikacijama u IS, i dr.Sigurnost pristupa podacima je obezbeena korienjem lozinki i identifikacionog brojakorisnika pri pristupu porukama i itavom sistemu, to je prednost u odnosu na klasinu

papirnu dokumentaciju.

8


9/18

15. Tipovi EDI sistema?

Danas je u primjeni nekoliko tipova EDI sistema. Glavni EDI sistemi su: vlasniki sistemi i VAN sistemi.

Vlasniki sistemi poznati su i pod nazivom "sistemi jedan-za-mnoge" (one-to-many systems).Naziv potie od naina njihovog funkcionisanja. Kompanija posjeduje svoj sistem zaelektronsku razmjenu podataka (EDI), upravlja njime i odrava ga. Kompanija je ovimsistemom povezana sasvojim dobavljaima i kupcima. Ovo rjeenje najbolje funkcionie kada

jekompanija koja posjeduje sistem relativno velika i mona i moe da ubedisvoje dobavljae ikupce da postanu dio mree. Prednost vlasnikog sistema je kontrola sistema. Glavninedostatak je da je uvoenje i odravanje ovakvog sistema veoma skupo.VAN sistemi su sistemi koje posjeduju trea lica. To su "sistemi mnogi-za-mnoge" (many-to-

many systems) i predstavljaju najpopularniji izbor EDI sistema. Postoji kompanija koja jevlasnik VAN sistema i koja zapotrebe svih korisnika obavlja elektronski transfer podataka(EDI). Ovakompanija je kao centralni zavod za obraun podataka.

Kompanija kao kupac alje mnogo narudbi koje idu ka dobavljaima putem VAN-a. VAN ihsortira prema dobavljaima i prenosi ih odgovarajuem dobavljau. Pravi znaaj ove mree jekada kupci i dobavljai koriste nekompatibilnu komunikaciju i/ili standard za poruke. VANtada obavlja nevidljivi prevod tako da korisnik ne treba da brine o kompatibilnosti sistema sasvojim partnerima u trgovini. Prednost VAN-a je to on moe da prima i predaje podatkevlasnikom sistemu. To znai da kompanija i njeni kupci mogu pripadati razliitim sistemima, iostvarivati EDI vezu preko VAN sistema. Ova sposobnost VAN-a moe poveati prihvatljivostmree kod kupca koji ve koristi privatni sistem. Mnoge velike korporacije, kao GeneralMotors i Coca- Cola, izabrali su VAN rute za EDI.

16.Zatita informacija ?

Operativni sistemi, firewall tehnologije, hardverski nivoi zatite, VPN i sl. su tehnologije kojepripadaju spoljanjem faktoru na koga objektivno nemamo uticaj. Elementi logike zatitemoraju da se ugrauju ne samo tokom projektovanja sistema informacija ve i neprekidnotokom odravanja sistema u eksploataciji. Bezbjednost je stvar povjerenja. IT mjere

bezbjednosti treba da budu transparentne, kompleksne i da imaju jasnu svrhu, ali takoe damogu da se brzo sprovedu i da budu prihvatljive cijene. Praksa pokazuje da nema definitivnihodgovora na ovakva pitanja, a mnotvo odgovora koji mogu da se dobiju zavisi od: reprezentacije (modela) baze podataka, izraajnosti (potencijala) jezika pretraivanja,

prostora dopustivih odgovora (naprimjer da/ne, ne znam, nije dozvoljeno i sl.) i poetnog korpusa znanja koji korisnik moe da ima.

Problem zatite informacija se ve dugo analizira [10] a kao bitni elementi u razvoju zatitebaza podataka se istiu sledea pitanja:1. ta treba da titimo?2. Od koga titimo podatke?3. Kako titimo podatke?4. ta znai zatita?Cilj logistike informacija je obezbeivanje korisnika sa informacijama koje odgovaraju

njegovim potrebama. Kao sekundarni cilj se postavlja kontinuirani informacioni inenjeringkoji obezbeuje dugorone, evoluciono osposobljene softverske sisteme. Naglaavamo

9


10/18

softverske sisteme poto obezbeivanje informacija uslovljava istovremeno postojanjenajmanje dve ali i vie softverskih generacija (najee sa razliitim procesima zatite).

17. Baza podataka?

Klasian nain obrade podataka se zasnivao na manuelnoj ili poliautomatizovanoj obradipodatka, pri emu su se podaci uvali u datotekama. Nedostaci klasinog naina rada sabazama su: Redudantnost podataka Isti podatak se uva na vie mjesta, u razliitim datotekama, uzavisnosti od toga kojoj aplikaciji pripada datoteka. Poseban problem je kada je potrebno

promijeniti neki podatak.-Zavisnost programa od organizacije podataka Datoteke sa podacima su opisane svojomstrukturom. Struktura sadri skup polja i opis svakog polja koje se nalazi u datoteci. Aplikacijaradi sa datotekom koristei opis strukture.

-Niska produktivnost u razvoju IS Podaci se nalaze u razliitim datotekama, na razliitimmedujumima, sa razliitom strukturom i dostupni su samo pojedinim aplikacijama.Baza podataka je skup dobrih informacija, koju odravaju i koriste svi korisnici u

informacionom sistemu (programi, aplikacije).

Baze podataka se mogu posmatrati kao:Modeli podataka su alati za projektovanje baze podataka. Pomou njih se definie, projektuje iimplementira neka konkretna baza podataka.Sistemi za upravljanje bazom podataka su softverski sistemi koji obezbjeuju osnovne funkcijeobrade velike koliine podataka: jednostavno pretraivanje i odravanje podataka, viestruko

paralelno korienje istog skupa podataka, pouzdananost i sigurnost.

18. Sta je vjestacka inteligencija i podjela?

Vjetaka inteligencija je nauna oblast u kojoj se istrauje kako da se naprave raunari koji biuspjeno radili stvari koje u ovom momentu rade bolje ljudi.Osnovne karakteristike vjetake inteligencije su: simboliko umjesto numerikog izraunavanja, nealgoritamski pristup rjeavanju problema, zakljuivanje zasnovano na znanju i

primjenljivost kod loe struktuiranih problema i podataka. Simboliko umjesto numerikog izraunavanja Osnovna razlika izmeu vjetake

inteligencije (VI) i numerikih metoda je to je u VI bazina jedinica simbol a ne broj. VI moekoristiti i numerike opise, ali se prvenstveno primenjuje za simboliko ili opisno

predstavljenje vrijednosti. Nealgoritamski pristup rjeavanju problema Druga karakteristika VI je nealgoritamski

pristup rjeavanju problema. Klasini programi uobiajeno slijede dobro definisane algoritmekoji tano specificiraju kako se na osnovu ulaznih promjenljivih mogu dobiti izlazne veliine(proceduralno programiranje).

10


11/18

Zakljuivanje zasnovano na znanju Trea karakteristika programa VI je da oni ukljuujuinjenice i relacije iz realnog sveta i na osnovu toga donose zakljuke. Klasini programi sezasnivaju na bazama podataka i algoritmima i modelima odluivanja.

Primjenljivost kod loe struktuiranih problema i podataka etvrta karakteristika programa

VI odnosi se na njihovu efikasnost u radu sa loe struktuiranim problemima.

Sistemi VI mogu se klasifikovati u vie podoblasti. Neke od podoblasti vjetake inteligencijesu: Ekspertski sistemi. Fazi logika. Neuronske mree. Genetski algoritmi. Razumijevanje prirodnih jezika. Robotika. Teorija odluivanja.

Rjeavanje problema i planiranje.

19. Osnovne komponente ekspertnih sistema?

Ekspertni sistemi (ES) su inteligentni kompjuterski programi koji upotrebljavaju znanje iprocedure zakljuivanja, da bi rijeili probleme koji su dovoljno teki, da zahtijevajuangaovanje znaajne strunosti i vjetine ljudi - eksperata.Ekspertski sistem se zasniva na bazi znanja i nainu rezonovanja:

Ekspertski sistem = Baza znanja + Nain rezonovanja

Osnovne komponente ES su:Baza znanja. Pravila zakljuivanja i Korisniki interfejs.Baza znanja (Knowledge Base KB) sadri sva ekspertska znanja ugraena u ES. Znanjaeksperata se generalno mogu klasifikovati u dvijegrupe: znanje koje se odnosi na injenice(opte poznato znanje), i znanjekoje je poslijedica iskustva (heuristiko znanje).

Znanja eksperata se generalno mogu klasifikovati u dvije grupe: znanje koje se odnosi na

injenice (opte poznato znanje), i znanje koje je poslijedica iskustva.Pravila zakljuivanja predstavljaju vezu izmeu baze znanja i problema, koji se rjeava.

20. Prednosti primjene ekspertnih sistema?

Prednosti primjene ES su: Zakljuivanje se realizuje primjenom pravila zakljuivanja, koja vae u realnom sistemu. Baza znanja je odvojena od pravila zakljuivanja. Veoma brzo dobijanje izlaznih rjeenja. Mogunost korekcije rjeenja od strane eksperta. Mogunost stalne modifikacije baze znanja i pravila zakljuivanja. Realan sistem u manjoj mjeri zavisi od eksperta.

Nedostaci ES su:

11


12/18

ES vae u strogo definisanim uslovima primjene. Razvoj ES sistema je dugotrajan posao. Trokovi razvoja i odravanja su visoki.

ES se mogu razvijati za razliite oblasti (medicina, poljoprivreda, raunarstvo, proizvodnja,

saobraaj, upravljanje...) kao samostalni sistemi, ili kao integrativna komponenta sistema zapodrku odluivanju.

21. Objasni fazi skup i fazi pravilo?

U fazi teoriji promjenljive se opisuju fazi skupovima. Svaka promjenljiva je opisana safunkcijom pripadnosti fazi skupu i sa oblasti definisanosti. Funkcija pripadnosti fazi skupamoe imati bilo koji oblik (Gausova funkcija, Belova funkcija, trougao, ...). Sve operacije safazi skupovima rade se po pravilima fazi aritmetike. Promjenljive koje se predstavljaju faziskupovima najee predstavljaju procese za koje je veoma teko utvrditi tanu i preciznu

vrijednost (vrijeme putovanja, kvalitet isporuke, ekanje vozila). Ove promjenljive ekspertiuglavnom opisuju sa malo, srednje, veliko. U fazi teoriji se promjenljive predstavljaju kaolingvistike promjenljive (malo vrijeme putovanja, srednje vrijeme putovanja, veliko vrijeme

pitovanja). Svaka lingvistika promjenljiva je opisana funkcijom pripadnosti i oblaudefinisanosti. Fazi skupovi obicno uzimaju sledece oblike:-trougaone,-trapezoidne,-pravolinijske i-zvonaste.Fazi pravila predstavljaju pogodan nain da se opie postupak odluivanja u odreenojsituaciji. Fazi pravilo je oblika Ako - Tada (If - Then). Prvi dio pravila je uslov (Ako ...) adrugi dio pravila je poslijedica ( Tada ...). Skupom fazi pravila mogue je opisati ponaanjeeksperta u razliitim situacijama donoenja odluka. Jedno pravilo moe biti oblika: Ako jekvalitet isporuke lo Tada se mijenja dobavlja. Lo kvalitet isporuke je lingvistika

promjenljiva koja se opisuje fazi skupom. U ovom pravilu ova promjenljiva predstavlja uslov.Poslijedica je promjena dobavljaa.

22.Komponente fazi sistema?

Fazi sistemi povezuju fazi skupove, fazi logiku i algoritme aproksimativnog reznovanja.Projektovanje fazi sistema se realizuje kroz slijedee faze: Identifikacija problema

Definisanje ulaznih i izlazne promjenljive. Fazifikacija. Definisanje baze fazi pravila Razvijanje algoritma aproksimativnog rezonovanja. Defazifikacija. Eksperimenti sa prototipom fazi sistema.

12


13/18

Identifikacija problemapodrazumijeva analizu realnog sistema odluivanja, i ako je moguepodjelu sistema na manje cjeline.Fazifikacija je postojanje vie algoritama aproksimativnog rezonovanja u okviru jednogsistema.

Odreivanje oblasti definisanosti i funkcija pripadnosti je potpuno subjektivno. To znai da uovom procesu moraju zajedno uestvovati projektant fazi sistem i ekspert, ije znanje seugrauje u fazi sistem. Ulazne promjenljive u fazi sistem su one promjenljive koje se opisujufunkcijama pripadnosti.

Razvoj algoritama aproksimativnog rezonovanja omoguava odluivanje u razliitimsituacijama promjene okruenja.

Defazifikacija je postupak izraunavanja krisp vrijednosti izlane promjenljive fazi sistema, naosnovu rezultujueg fazi skupa.

Projektovanje fazi sistema najee zahtijeva vie iteracija. U prvom koraku se definie skuppravila i odgovarajue funkcije pripadnosti. Poslije prvih eksperimenata, po potrebi se vri

korekcija funkcija pripadnosti.Primjena fazi sistema upravljanje signalisanom raskrsnicom, upravljanje rampama na auto putu projektovanje ruta vozila, projektovanje reda letenja, upravljanje tokovima u vazdunom saobraaju, upravljanje pretovarom i prevozom ljunka u vodnom saobraaju.

23. Sta su neuronske mreze, objasni?

Izraz neuron oznaava osnovnu jedinicu u modelu neuronske mree koja je namijenjena obradipodataka (zbog toga su izrazi "jedinica obrade" ili "elementi za obradu" koristi esto kaosinonimi za neuron). Neuronske mree su sistemi modelirani od procesirajuih elemenata tzv.neurona, po uzoru na mreu ljudskih modanih elija. One predstavljaju sistem sastavljen odveoma velikog broja jednostavnih elemenata za obradu podataka. NM sastavljene od vie

jednostavnih procesora (jedinica, neurona), svaki od njih ima lokalnu memoriju u kojoj pamtipodatke koje obrauje. Te jedinice su povezane komunikacionim kanalima (vezama).Neuronska mrea se moe realizovati na dva naina: Hardverska realizacija: fiziko povezivanje vorova. Softverska realizacija: logiko (virtuelno) povezivanje vorova.

NM najbolje rezultate pokazuju na podruju klasifikacije, funkcije aproksimacije, naproblemima mapiranja ija je tolerancija neprecizna, na problemima koji imaju dosta dostupnihpodataka za trening ili na problemima koji zahtijevaju brzu primjenu odgovarajueg pravila uzavisnosti od ulaznih podataka. NM se primjenjuju kod problema koji se tradicionalnim

pristupom teko rjeavaju, kao to su govor i prepoznavanje oblika.

24. Sta je genetski algoritam, objasni?

Genetski algoritam je heuristika metoda optimiranja koja imitira prirodni evolucijski proces.Evolucija je robustan proces pretraivanja prostora rjeenja. Prirodna evolucija neke vrste se

13


14/18

moe posmatrati kao proces optimizacije tj. potraga za jedinkom koja je najbolje prilagoenauslovima koji vladaju u okolini. Svaka jedinka predstavlja jednu kombinaciju ulaznih

parametara, kodiranih na odgovarajui nain. Podaci koje sadri jedinka predstavljaju njengenetski materijal. Isto kao i u prirodnoj selekciji, selekcijom u genetskom algoritmu se biraju

jedinke prema svom genetskom materijalu. Na taj nain populacija u genetskom algoritmu

napreduje, dajui sve bolja rjeenja za problem koji se optimizuje. Moguce je identificirati dvapristupa rjeavanja odredenog problema: prilagoditi problem genetskom algoritmu ili genetskialgoritam prilagoditi specificnostima problema. Ukoliko odaberemo prilagodavanje algoritma

problemu, potrebno je modificirati njegov rad tako da rukuje sa velicinama svojstvenimodredenom zadatku. S druge strane, nastoji li se rijeiti zadani problem uz pomoc genetskogalgoritma, tada je potrebno problem prilagoditi genetskom algoritmu. Promjenom prikaza igenetskih operatora dobiva se prilagodeni genetski algoritam problemu koji se nazivaevolucijski program.

25. Opisi ERP sistem?

ERP je jedinstveni informacioni sistem koji zamjenjuje odvojene sisteme pojedinanihorganizacionih jedinica i zadovoljava sve potrebe upravljanja poslovanjem. ERP sistem serealizuje na temelju jedinstvene baze podataka, u koju se slivaju svi podaci koji se stvaraju ukompaniji. Bazi podataka se pristupa iz jedinstvenog korisnikog interfejsa, koji korisnicimanudi i pristup odgovarajuim alatima za podrku odluivanju i meusobnu elektronskukomunikaciju. ERP sistem je integrisan sa relacionom bazom podataka. Ugradnja ERP sistemamoe da obuhvati znaajne analize poslovanja, trening zaposlenih i nove metode rada.Ovakav opis ukazuje na nekoliko vanih aspekata ERP sistema: ERP se sastoji iz vie modula. Na taj nain softver integrie i centralizovano upravlja svim

funkcijama kompanije.-Menadment razliitim korisnicima moe da dodeli razliita prava vezana za mogunostpristupa sistemu i na taj nain usmjeri tok informacija.-Primjenom ERP-a podaci se upisuju u centralnu bazu podataka samo jednom. Na taj nain seizbegava redundantnost podataka. ERP sistem primorava kompaniju na radikalne promjene, koje obino utiu na radzaposlenih.ERP sistemi su kompleksni integrisani informacioni sistemi koji slue za podrku poslovanju.To je poslovni softver koji je multifunkcionalan po korienju, integrisan po prirodi imodularan po strukturi. Sastoji se od modula od kojih svaki ima razliite funkcije koje su

povezane zajednikom bazom podataka ime je postignuta integrisanost podataka i poslovanja.

26. Razlika izmedju MRP i MRP II?

Sadanji oblik ERP-a nastao je viedecenijskim razvojem manje obuhvatnih modela. Ti koracisu:MRP Planiranje potrebe za materijalima,CL MRP 'uoblieni' MRP,MRP II Planiranje resursa u proizvodnji,ERP Planiranje resursa u preduzeu.

MRP (Material Requirements Planning) Planiranje potrebe za materijalima je oblik pravljenjarasporeda potraivanja materijala u vremenu,koji se formira kreui se od finalnog proizvoda

14


15/18

unazad ka elementarnim komponentama tog proizvoda. Dakle, MRP "radi" unazad u vremenu,kako bi se isplanirala potraivanja za svim neophodnim sirovinama za proizvodnju. Ovametoda je imala odreene nedostatke, kao to je neophodnost za intenzivnom upotrebomraunara, neosetljivost na kratkorone promjene u potranji i osetljivost na neplanirane

promjeneMRP II (Manufacturing Resource Planning) Planiranje resursa u proizvodnji predstavljanadgradnju Closed-Loop MRP-a. MRP II sadri tri bitna elementa:1. Planiranje prodaje i operacija moan proces koji balansira potranju i snabdijevanje,obezbjeuje top menadment koji e imati jaku kontrolu nad procesima.2. Finansijski interfejs koji ima mogunost prevoenja raznih jedinica (br. komada, funte,galoni, litri i druge) u novane jedinice (dolar, euro).3. Simulacija mogunost davanja odgovora na pitanja tipa 'ta ako'. MRP II je metod zaefektivno planiranje svih resursa jedne proizvodne kompanije i skupa funkcija koje sumeusobno povezane: biznis planiranje, planiranje operacija i prodaje, planiranje proizvodnje,

upravljanje po rasporedu, planiranje potrebe za materijalima, planiranje potrebe za kapacitetimai sistemi za podrku za kapacitet i materijale.

27. Zivotni ciklus ERP a?

Proces integracije ERPa obuhvata etiri faze:-faza pripreme-faza projekta-faza potresa

-faza napretkaU fazi pripreme nastaje ideja o usvajanju ERP sistema. U sluaju pozitivnih reakcija,menadment kompanije zapoinje realizaciju implementacije.U slijedeoj fazi, menaderi i konsultanti modeliraju sadanje i budue poslovne procese, tj.kreiraju poslovni nacrt, koji predstavlja tehniku koja prikazuje poslovne operacije kompanije.Ova aktivnost obino predstavlja najvei izazov menaderima kompanije zbog toga to procesiuglavnom nisu poznati do detalja i teko ih je shvatiti u potpunosti. Kada je kompanija donelaodluke i nakon to je nacrt zavren, projektni tim pristupa konfigurisanju sistema. Na kraju

projektne faze, ERP sistem postaje aktivan i od tada poinje upotreba u svakodnevnimposlovnim operacijama.Faza potresa opisuje period od oivljavanja do zapoinjanja normalnog rada. Tokom ovog

perioda projektni tim podeava performanse sistema i shvata promjene u procesima iprocedurama. Ovo se moe deavati ili na radikalan ili na inkrementalan nain u zavisnosti ododluka donijetih u projektnoj fazi, ali i drugih faktora kao to je otpor zaposlenih prema

promjenama, organizaciona struktura kompanije i dr.Na kraju, u toku poslijednje faze, menadment se bori za konstantno unapreenje poslovanja,to spada u inkrementalne promjene.

28. Sta je bencmarking, objasni?

15


16/18

Benmarkingje proces, koji obuhvata komponente moderne upravljake prakse kao delasveukupnog kvaliteta upravljake operacije (TQM - Total Quality Management). To je novikoncept strategijskog menadmenta, koji se primenjuje u cilju unapreenja poslovanjaekonomskih subjekata. Benmarking se moe opisati kao proces uenja, koji proizilazi iz

posmatranja i analiziranja pozitivnih iskustava drugih, kako bi se data iskustva, uz neophodnaprilagoavanja, primjenila u cilju unapreenja sopstvenog poslovanja. Benmarkingpredstavlja novi koncept strategijskog upravljanja, koji se primenjuje u cilju unapreenjaposlovanja. Benmarking se moe opisati kao proces neprekidnog merenja, unutranjeg ispoljanjeg uporeivanja, u odnosu na ustanovljene lidere u najboljoj praksi, kako bi se stekloznanje i stvorili uslovi za poboljanje sopstvenih performansi. Proces benmarkinga je

popularisan od strane velikih svetskih kompanija (Xerox, Gillete, Exel Logistics, i dr) u drugojpolovini XX vijeka. Primjena benmarkinga omoguava korienje iskustava najboljihkompanija i njihovu primjenu u sopstvenoj kompaniji.

29. Sta je scorecarding, objasni?

Osnovne mogunosti integrisanog upravljanja logistikom preduzea su: vidljivost lanca snabdijevanja i upravljanje dogaajima, centralizovane kamande i kontrola i logistiki scorecarding i sistem izmjeritelja.Scorecarding lanac snadbjevanja

Vidljivost lanaca snabdijevanja i sagledavanje objekata i dogaaja u realnom vremenu su bitnifaktori za primjenu digitalne logistike. Sa druge strane, dobijanje kvalitetnih izvjetaja o

performansama lanaca snabdijevanja i njihova povratna sprega sa sistemima za podrku

odluivanju, su preduslov kontinualnog unapreenja poslovanja. Veina kompanija korististatike, unapred definisane, automatski generisane izvetaje koji se koriste da bi opisali radsistema u prethodnom periodu. Korienje ovakvih izvjetaja moe imati brojne probleme: greke u postizanju ciljnih logistikih performansi, spora reakcija kod nastanka problema, nemogunost brze analize uzroka problema, nedostatak interne saradnje i sagledavanja meuzavisnosti razliitih uzroka i uticaja, i dr.U okviru digitalne logistike izmjeritelji preformansi su iroko rasprostranjeni u poslovnomsistemu i zasnivaju se na zahtjevima i potrebama menadera. Podaci o vrijednostima ovihizmjeritelja se mogu dobiti on-line (preko web browser-a) tako da je korisniku omogueno daobrauje informacije, kako bi se shvatio glavni uzrok problema (npr. utvruje sa da je padrealizovanih narudbi poslijedica nedostatka zaliha). Informacije o vrijednostima izmjeriteljatreba da budu prikazane to slikovitije (u nekoj grafikoj formi), kako bi se to brze razumjele ianalizirale na razliitim organizacionim nivoima.

Scorecard sistem logistike znatno poveava mogunost postizanja ciljnih vrijednostiperformansi, brzinu reagovanja u kritinim situacijama i razvija saradnju u okviru logistikogsektora.

30.ta je franiza, objasni ?

Postoje razliiti naini instalacije ERP sistema, ali se tri najvie primjenjuju:- Veliki Prasak (Big Bang)

16


17/18

- Strategija fransize- Zakucavanje ( Slam dunk)

Franizam predstavlja nain pomou kojeg se, u cilju zajednikog obavljanja poslovnedjelatnosti povezuju poznati i veliki proizvoai, trgovci ili davaoci usluge s malim

proizvoaima, trgovcima ili davaocima usluga. Navedenim povezivanjem stvara se uposlovnom svijetu lanac meusobno povezanih preduzea i bez obzira na miljenja privrednikai naunika praksa pokazuje da je franizam postao vrlo rairen nain ulaenja u poduzetnikeaktivnosti. Sama rije franizam dolazi od francuske rijeci franchir to znai osloboditi,aprvobitno je znailo osloboditi od ropstva. U stvari franizam predstavlja ugovor izmeu

prodavca i kupca koji kupcu doputa da prodaje proizvod ili uslugu prodavatelja. Ovaj pristupodgovara velikim kompanijama u kojima nema mnogo zajednikih procesa izmeu poslovnih

jedinica. Ovo je postao najei nain implementacije ERPa, u veini sluajeva, svakaposlovna jedinica ima svoju instancu ERPa, koja ima zaseban sistem i bazu podataka. Unajveem broju sluajeva svaka poslovna jedinica ima sopstvene primjerke ERPa, tj. zasebansistem i bazu podataka. Sistemi su meusobno povezani samo da bi podelili informacije koje su

neophodne kako bi kompanija stvorila celokupnu sliku performansi svih poslovnih jedinica iliza procese koji ne variraju mnogo od jedne poslovne jedinice do druge. Ova strategija jevremenski dosta zahtjevna.

17


18/18

18

Prvi Kolokvijum Iz Upravljanja Informacijama u Logistici

Documents

Transcript of Prvi Kolokvijum Iz Upravljanja Informacijama u Logistici