Pokochajmy złotą jesień!

nr 4, październik 2011 (35)

W tym numerze m.in.:

Rozmowa z Adamem Borzęckim, nurkiem i fotografem

Pielęgnacja stomii

w pytaniach i odpowiedziach (cz. XI)

Smaczne i lekkiedomowe przetwory

Badania przesiewowe (cz. I)

Szafa stomika

– Stawiam na wygodę!

ABC sprzętu stomijnego

Zdrowsi dzięki gimnastyce

Listy od Czytelników

ISSN 1642-2457kwartalnik

Po lecie i wakacjach przychodzi najpiękniejsza i najbardziej kolorowa nasza pora roku – złota polska jesień. Nie bez powodu nazywamy ją tak pięknie. Co roku zachwyca intensywnymi barwami, które sprawiają, że chcemy bez końca przypatry-wać się czerwono-żółtym liściom i delikatnym promieniom słońca, które przenika-ją przez korony drzew. Zachęcamy Państwa gorąco do korzystania z uroków natury. Warto wybrać się na spacer i cieszyć otaczającym nas pięknem.

Piesze wędrówki to doskonała okazja, by wykonywać proste ćwiczenia, dzię-ki którym organizm jeszcze lepiej się dotleni, stawy i mięśnie będą działać spraw-niej, a serce będzie bić mocniej. Niedawno przyszła do nas bardzo korzyst-na moda na chodzenie z kijkami. Taka gimnastyka całego ciała nazywa się nordic walking. Kijki są lekkie i wygodnie układają się w dłoniach, pomagają wydłu-żyć krok, maszerować dynamicznie. Zachęcamy Państwa do spróbowania spaceru z kijkami i podziwiania piękna natury. Nawet jeśli nie jest to popularne zajęcie wśród Państwa znajomych i sąsiadów, warto rozpocząć modę na zdrowy tryb życia.

Jesień to także czas kolorowych warzyw i owoców. Nasze domy pachną konfi-turami, a my możemy zaprosić rodzinę i znajomych na przepyszny podwieczorek.

Gdy pogoda się pogorszy, a piękną złotą jesień wyprze słotna szaruga, wspólne biesiadowanie będzie wspaniałym sposobem na miłe spędzenie czasu. Spo-

tkania z przyjaciółmi potrafią wyjątkowo poprawić nastrój, kierując nasze, czasem smutne, myśli w rejony bardziej radosne. Jeśli będziemy przyglądać się ludziom, spró-

bujemy zainteresować się ich przeżyciami, może uda nam się nawiązać nowe znajomości i przyjaźnie.

Z całego serca tego Państwu życzę i zachę-cam do lektury naszego pisma.

Z serdecznymi pozdrowieniami,

lek. med. Przemysław Styczeń Dział Pomocy ConvaTec

foT. INGImAGe

Doniesienia

Kwartalnik „Na sza Tro ska”Bez płat ny ma ga zyn dla osób ze sto mią.

Ukazuje się od kwietnia 2001 r. Wy daw ca

ConvaTec Polska Sp. z o.o. al. Armii Ludowej 26, 00-609 War sza wa tel. (22) 579 66 50, faks (22) 579 66 44

e-mail: dzial.pomocy@convatec.pl bezpłatna infolinia: 800 120 093

www.convatec.plRe daktor naczelny

lek. med. Prze my sław Sty czeńRe daktor prowadzący Anna Lewicka-Pawlak

Sekretarz redakcji Justyna Chróścicka

Re dak cja Lidia Butowska, Bożena Klukowska, Anna Jakubczak

Korekta Marta DrobnikAdres redakcji

ConvaTec Polska Sp. z o.o. al. Armii Ludowej 26, 00-609 War sza wa

Prenumerata Bezpłatną pre nu me ra tę można za ma wiać,

przesyłając na adres redakcji wypełniony kupon znajdujący się wewnątrz numeru.

Opra co wa nie graficznePiotr Kluczykowski, PageBoxOpra co wa nie redakcyjne

Wydawnictwo Kwadryga Sp. z o.o. ul. Instalatorów 7b, 02-237 Warszawa

Spis treściDoniesienia .................................................. 2

Gdy masz pasję, łatwo zapomnieć o dolegliwościach – rozmowa z Adamem Borzęckim, zapalonym nurkiem i miłośnikiem fotografii podwodnej .....................................6

Pielęgnacja stomii w pytaniach i odpowiedziach (część XI) ..........................8

Dietetyk radzi – Smaczne i lekkie domowe przetwory z warzyw i owoców ..................10

Psycholog radzi – Miłość pokona wszystkie przeszkody .................................................. 12

Kącik medyczny – Badania przesiewowe (część I) ......................................................14

Szafa stomika – Stawiam na wygodę! ........18

ABC sprzętu stomijnego – Akcesoria stomijne (część II) .................. 20

Tam byliśmy – Dzięki gimnastyce czujemy się zdrowsi i sprawniejsi! .............. 24

Listy od Czytelników ................................. 26

Informacje ................................................ 28

Copyrights © Copyright by ConvaTec Polska Sp. z o.o. Wszystkie prawa zastrzeżone. Żadna część niniejszej publikacji

nie może być reprodukowana ani przedrukowywana bez pisemnej zgody ConvaTec Polska Sp. z o.o.

Dwa nowe sklepy w województwie wielkopolskim

Informujemy, że w województwie wielkopolskim zostały uruchomione dwa nowe sklepy medyczne, które oferują sprzęt stomijny firmy ConvaTec. Oto ich adresy:

Sklep Medyczny Avangarda, ul. Garbary 2, 61-867 Poznań, tel. (61) 852 25 22. Sklep Medyczny An–Med, ul. Dworcowa 16 a, 64-500 Szamotuły, tel. (61) 292 58 38.

Nowy sklep ze sprzętem stomijnym ConvaTec w Rzeszowie

Informujemy, że w Rzeszowie od niedawna rozpoczął działalność nowy sklep medycz-ny oferujący sprzęt stomijny firmy ConvaTec. Jest on czynny od poniedziałku do piątku w godzinach od 8.30 do 16.30. Oto jego adres:

Sklep Medyczny MED COMPLEX, ul. J. Słowackiego 11, 35-060 Rzeszów, tel./fax (17) 852 83 77.

Jaki VAT na sprzęt stomijny?

Dotychczas nie wiadomo czy, zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami polskiego rządu, czeka nas w 2012 r. kolejna podwyżka stawki VAT na wyroby medyczne. Jeżeli do takiej podwyżki dojdzie, to stawka VAT na sprzęt stomijny wzrośnie do 9%.

Nowa stawka spowoduje kolejne uszczuplenie – i tak już niewielkiej – liczby worków stomijnych, które dostępne są w ramach miesięcznych limitów. W oczywisty sposób odbije się to niekorzystnie na wszystkich użytkownikach sprzętu stomijnego, dla których aktualne limity okazują się bardzo często niewystarczające, aby w sposób prawidłowy pielęgnować i dbać o swoją stomię.

Refundacja sprzętu stomijnego – co nowego?

W Ministerstwie Zdrowia trwają prace nad nowym rozporządzeniem regulującym kwe-stie refundacji wyrobów medycznych, w tym sprzętu stomijnego. Pod uwagę brane są różne rozwiązania, w tym również takie, które zakłada 10% odpłatność za sprzęt stomijny ze strony osób ze stomią. Taka zmiana oznaczałaby, że osoba np. z kolostomią, która odbiera sprzęt o wartości 900 zł na trzy kolejne miesiące (limit wynosi 300 zł/miesiąc), będzie musiała dopłacić z własnej kieszeni aż 90 zł (w tej chwili nie płaci nic).

Dyskutowana jest także zasadność bezpłatnego dostępu stomików do tzw. akcesoriów stomijnych – specjalistycznych środków przeznaczonych do pielęgnacji stomii. Rozważane jest znaczne ograniczenie rodzajów akcesoriów dostępnych w ramach miesięcznych limitów.

Wprowadzenie niekorzystnych zmian w dostępie do sprzętu stomijnego byłoby nie-zrozumiałe w kontekście standardów obowiązujących w innych krajach Unii Europejskiej oraz wieloletnich starań Polskiego Towarzystwa Stomijnego POL-ILKO o zwiększenie po-ziomu refundacji.

W listopadzie ubiegłego roku Towarzystwo POL-ILKO skierowało w tej sprawie for-malny wniosek do Ministerstwa Zdrowia oraz wystosowało list otwarty do Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z prośbą o wsparcie, który publikowaliśmy w poprzednim nu-merze naszego pisma. Co ważne, starania POL-ILKO popierają inne stowarzyszenia oraz specjaliści – zarówno lekarze jak i pielęgniarki stomijne z całej Polski.

Aktualnie obowiązujące limity na sprzęt stomijny nie uległy zmianie od 8 lat, a ilość do-stępnego w ich ramach sprzętu stomijnego zmalała nie tylko w wyniku inflacji, ale także w wyniku wprowadzenia podatku VAT (obecnie 8%).

3

fOT.

DEVA

fOT.

DEVA

Apel ekspertów o wyższe limity na sprzęt dla osób ze stomią

W dniu 7 września br. w Centrum Prasowym Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych PAIZ przy ul. Bagatela 12 w Warszawie odbyła się konferencja prasowa zorganizowana przez Polskie Towarzystwo Stomijne POL--ILKO oraz Stowarzyszenie „Dziennikarze dla Zdrowia”. W konferencji uczestni-czyli m.in. prof. Krzysztof Bielecki z Kliniki Chirurgii Ogólnej CMKP w Warszawie (Przewodniczący Rady Naukowo-Doradczej POL-ILKO), Grażyna Majewska (pielęgniarka stomijna, Prezes Polskiego Towarzystwa Pielęgniarek Stomijnych), Andrzej Piwowarski (Prezes Zarządu Głównego POL-ILKO) oraz Jerzy Truchano-wicz i Cezary Kopiczko z Polskiego Towarzystwa Stomijnego POL-ILKO.

Na konferencji mówiono o stomii, jej powikłaniach, aktualnych proble-mach stomików i o jakości życia po operacji wyłonienia stomii. Mówiono rów-nież o ograniczonym dostępie polskich stomików do wielu nowoczesnych produktów, które są dostępne w innych krajach oraz o zbyt niskich limitach na sprzęt stomijny. Powinny być one dwukrotnie wyższe, by spełnić najpilniejsze potrzeby wymagających tego stomików – apelowali eksperci.

X Jubileuszowa Konferencja „Polka w Europie”

W dniach od 28 września do 2 października br. odbyła się X Ogól-nopolska Konferencja „Polka w Europie”. Jej tematem przewodnim były „Najnowsze osiągnięcia w medycynie – szansą na zdrowie”.

„Polka w Europie” to największa ogólnopolska konferencja dla mediów organizowana cyklicznie od 2002 r. Jej pomysłodawcą i inicjatorem jest Stowarzyszenie „Dziennikarze dla Zdrowia” zrze-szające dziennikarzy zajmujących się profilaktyką i ochroną zdrowia.

W pierwszym dniu konferencji głos zabrali m.in. prof. Krzysztof Bie-lecki, Przewodniczący Rady Naukowo-Doradczej POL-ILKO oraz Graży-na Majewska, Prezes Polskiego Towarzystwa Pielęgniarek Stomijnych.

Ważnym dla stomików tematem była sprawa odpłatności za sprzęt stomijny. – Niedopuszczalne jest wprowadzenie ja-kiejkolwiek odpłatności za sprzęt stomijny, a limity powinny zo-stać tak ustalone, by każda osoba ze stomią mogła prawidłowo i bez żadnych ograniczeń ilościowych zaopatrywać swoją stomię – powiedział Profesor Bielecki.

Organizatorzy konferencji mają nadzieję, że wiedza, którą specja-liści dzielą się z dziennikarzami, będzie wykorzystana przy tworzeniu audycji i artykułów, które zostaną opublikowane i podniosą świado-mość społeczną omawianych problemów medycznych.

Szkolenie wolontariuszy stomijnych POL-ILKO w Kielcach

W dniach 22-24 września 2011 r. odbyło się ogólnopolskie szko-lenie wolontariuszy stomijnych POL-ILKO. Jego organizatorem był Zarząd Główny POL-ILKO oraz Oddział Regionalny POL-ILKO w Kielcach, a sponsorami firmy ConvaTec i Roche.

W szkoleniu uczestniczyło 23 wolontariuszy, w tym 17 zupełnie nowych osób, które jeszcze nigdy nie brały udziału w takim szkoleniu.

Wykładowcami podczas zajęć byli: lek. med. Wojciech Korejba – chirurg, onkolog ze Świętokrzyskiego Centrum Onkologii, mgr Alicja Szymoniak – pielęgniarka stomijna ze Świętokrzyskiego Centrum Onkologii oraz mgr Bożena Nowak – pedagog zdrowia. Sprawy wolontariatu (techniczne, organizacyjne i ustawowe) przy-bliżył wszystkim mgr Andrzej Piwowarski, Prezes ZG POL-ILKO.

Podczas szkolenia uczestnicy zostali wprowadzeni w podsta-wowe zagadnienia dotyczące zdrowia, jakości życia, wsparcia społecznego, komunikacji interpersonalnej i porozumiewania się. Poznali także podstawowe zasady pielęgnacji stomii, funkcjonowa-nia oddziałów chirurgicznych oraz poradni.

Dr Wojciech Korejba w prosty i jasny sposób omówił przyczyny, rodzaje i podstawowe powikłania stomii. Niezwykle cenne uwagi dotyczyły oczekiwań ze strony lekarzy w stosunku do wolontariu-szy stomijnych.

Na zakończenie części szkoleniowej Andrzej Piwowarski przed-stawił zagadnienia prawne wolontariatu związane z Ustawą o dzia-łalności pożytku publicznego i wolontariacie oraz specyfikę wolon-tariatu stomijnego.

Działalność wolontariuszy w istotny sposób uzupełnia pracę leka-rzy i pielęgniarek stomijnych. Dlatego właśnie w interesie pacjentów i ich bliskich jest, by ta idea była sprawnie rozwijana.

Osoby, które z potrzeby serca pomagają innym, mogą stanowić dla nas bardzo ważne wsparcie, szczególnie w trudnych chwilach po operacji, gdy nie mamy jeszcze praktyki w pielęgnacji stomii. Czasami z takiej pomocy mogą skorzystać także rodziny stomików, które czują się zagubione, gdy spadają na nie nowe obowiązki.

Doniesienia

4

fOT.

PRZE

MYS

ŁAW

STY

CZEŃ

fOT.

JOAN

NA B

RYN

DZA

fOT.

JERZ

Y KU

DLIC

KI

ALP spray wanilia dostępny również w woj. mazowieckim

Mazowiecki Oddział Wojewódzki NfZ wyra-ził zgodę na dołączenie do oferty asortymen-towej firmy ConvaTec neutralizatora zapachów ALP spray wanilia.

Dotychczas, na podstawie decyzji urzędniczej, produkt ten mógł być wydawany stomikom w ramach refundacji w całym kraju, poza woje-wództwem mazowieckim.

Od 1 października osoby ze stomią, również na terenie województwa mazowieckiego, będą mogły zaopatrzyć się w ten stosunkowo nowy produkt, który neutralizuje nieprzyjemne zapachy.

Spotkania pielęgniarek stomijnych

W 2011 r. firma ConvaTec zorganizowała dziewięć spotkań szko-leniowych przeznaczonych dla pielęgniarek stomijnych z całego kraju. Ich tematem była prawidłowa pielęgnacja stomii jelitowych. We wszystkich spotkaniach wzięło łącznie udział ponad 300 osób.

Obchody 18-lecia Oddziału Regionalnego POL-ILKO w Rzeszowie

W dniach 30 sierpnia – 1 września br. w Sanoku odbyły się uroczystości Jubileuszu 18-lecia działalności Oddziału Regionalnego POL-ILKO w Rzeszowie. Wzięło w nich udział ponad 80 osób z całego kraju.

Honorowy patronat nad uroczystościami objęli: Małgorzata Chomych (wojewoda podkarpacki), Mirosław Karapyta (marszałek wojewódz-twa podkarpackiego), Sławomir Miklicz (wicemarszałek wojewódz-twa podkarpackiego), Sebastian Niżnik (starosta sanocki), Zbigniew Sawiński (wójt Soliny), Ernest Nowak (burmistrz Zagórza) oraz Tomasz Święch (właściciel portalu „Sanok”).

Uroczystości rozpoczął Prezes Krzysztof Bryndza, wygłaszając re-ferat na temat historii Oddziału Podkarpackiego. Następnie Joanna Bryndza przedstawiła historię ruchu stomijnego w Polsce. Stanisław Dziol (sekretarz Oddziału) mówił natomiast o wolontariacie stomij-nym. Po części oficjalnej rozpoczęła się uroczysta kolacja.

Następnego dnia wszyscy uczestnicy spotkania wzięli udział w rejsie statkiem po Zalewie Solińskim i odbyli spacer po zaporze. Po obiedzie zwiedzano skansen sanocki (największy skansen w Polsce), a wieczorem zamek w Sanoku, gdzie znajdują się Galeria Zdzisława Beksińskiego oraz Galeria Ikon.

Głównym sponsorem uroczystości była firma ConvaTec.

Jesienny piknik POL-ILKO

21 września br. w Ośrodku Edukacji Leśnej Nadleśnictwa Celestynów został zorganizowany, z inicjatywy mazowieckiego Oddziału Regional-nego POL-ILKO, jesienny piknik dla osób ze stomią. Jego celem było uczczenie Ogólnopolskiego Dnia Stomika, który przypada 5 października.

W spotkaniu uczestniczyło około 50 osób – członków POL-ILKO. W bogatym programie pikniku uwzględniono zwiedzanie Muzeum Lasu i Zwierząt, przejazd bryczkami, wspólne śpiewy przy dźwiękach akordeonu, tańce, pieczenie kieł-basek i ciekawe konkursy. Organizatorzy zapowia-dają następną taką imprezę już za rok.

5

Tych z Państwa, któ rzy nie są jeszcze naszymi prenumeratorami, a chcie li by systematycznie otrzy my wać ko lej ne nu me ry „Na szej Tro ski”, pro si my o czy tel ne wypełnienie zamieszczonego poniżej ku po nu i ode sła nie go na ad res:

ConvaTec Pol ska Sp. z o.o., al. Armii Ludowej 26, 00-609 War sza wa.Tym z Państwa, któ rzy już wcześniej odesłali do nas wypełniony kupon prenumeraty „Naszej Troski” i re gu lar nie otrzy mują kwar tal nik pocztą do domu, ży czy my miłej lek tu ry i pro si my o nie prze syłanie ko lej nych ku po nów.

Imię: Nazwisko:

Ulica:

Kod pocztowy: Miejscowość:

Data:

Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych przez firmę ConvaTec Polska Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, al. Armii Ludowej 26, w celach badania poziomu satysfakcji, wysyłania do mnie korespondencji (zawierającej m.in. materiały edukacyjne, zaproszenia na spotkania, informacje na temat nowych produktów, informacje na temat refundacji oraz ankiety), przesyłania informacji handlowych na adres mojej poczty elektronicznej, kontaktów telefonicznych, a także dla potrzeb wewnętrznych analiz statystycznych firmy. Jestem świadomy/a dobrowolności podania danych osobowych, a także przysługującego mi prawa dostępu do nich oraz ich poprawiania.

Nr domu: Nr lokalu:

TAK, PROSZĘ O BEZPŁATNE PRZESYŁANIE MI KOLEJNYCH EGZEMPLARZY MAGAZYNU

Telefon z numerem kierunkowym: Czytelny podpis:

Jeżeli chce Pan/Pani systematycznie otrzymywać bezpłatne egzemplarze magazynu „Nasza Troska”, uprzejmie prosimy o czytelne wypełnienie kuponu drukowanymi literami oraz odesłanie go na adres: ConvaTec Polska Sp. z o.o., al. Armii Ludowej 26, 00-609 War sza wa.

Nr 4, 2011 (35)

20-lecie firmy ConvaTec w Polsce!

Z wielką dumą informujemy, że w tym roku świętujemy 20. rocznicę działalności firmy ConvaTec w Polsce – nasza firma rozpoczęła swoją misję dokładnie 30 września 1991 r.

ConvaTec był jednym z pierwszych międzynarodowych koncernów, który zainwestował w naszym kraju po przemianach gospodarczych, jakie miały miejsce w 1989 r. Od samego początku jesteśmy wierni na-szej misji, która brzmi: „Dzięki zastosowaniu nowoczesnych technologii medycznych poprawiamy jakość życia pacjentów”.

Jednym z najważniejszych obszarów naszej działalności jest dostarczanie specjalistycznych produktów dla osób ze stomią. Wspierając inicja-tywy społeczne oraz naukowe, współpracujemy z organizacjami pozarządowymi takimi jak: Polskie Towarzystwo Stomijne POL-ILKO, Polskie Towarzystwo Pielęgniarek Stomijnych oraz Polski Klub Koloproktologii. Od 2004 r. nasza firma nosi zaszczytne miano Członka Wspierającego Polskiego Towarzystwa Pielęgniarek Stomijnych.

Dział Pomocy firmy ConvaTec, zatrudniający dyplomowane pielęgniarki stomijne i oferujący bezpłatny serwis telefoniczny pod numerem 800 120 093, jest codziennie w kontakcie z osobami ze stomią. Z kolei kwartalnik „Nasza Troska”, który wydajemy od 2001 r., dociera bezpłatnie do prawie wszystkich stomików w całym kraju.

Wielu pracownikom służby zdrowia firma ConvaTec kojarzy się także z nowoczesnymi opatrunkami, takimi jak Granuflex® czy AQUACEL®Ag. Z myślą o upowszechnianiu wiedzy na temat nowoczesnego leczenia ran stworzyliśmy serwis internetowy www.mojarana.pl oraz od 2008 r. wydajemy magazyn „Inforanek”. Od 2004 r. nasza firma nosi zaszczytne miano Członka Wspierającego Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran.

Dwudziestoletnia historia ConvaTec w Polsce jest dla wszystkich pracowników powodem do dumy, a także źródłem inspiracji oraz motywuje nas do dalszego rozwoju.

Korzystając z okazji, chcielibyśmy podziękować wszystkim pacjentom korzystającym z naszych produktów, pracownikom medycznym, klientom oraz partnerom handlowym, z którymi współpracujemy, za możliwość realizowania misji firmy ConvaTec w Polsce.

W przyszłości zamierzamy z równą dbałością służyć wszystkim naszym pacjentom oraz wspierać pracowników służby zdrowia i naszych partnerów w ich codziennej pracy.

Rozmowa z ...

6

Patrząc na niego, trudno sobie nawet wyobrazić, że miał nowotwór prostaty i pęcherza moczowego, przeszedł ciężką operację i bolesną rekonwalescencję. Pan Adam Borzęcki jest tak pogodny i pełen życia, że energii mógłby mu pozazdrościć niejeden dużo młodszy i zdrowszy mężczyzna.

Gdy masz pasję, łatwo zapomnieć o dolegliwościach

Rozmawiała: Bożena Klukowska

Bożena Klukowska: Panie Adamie, przyznam, że z lękiem przystępuję do tej rozmowy. Kiedy dowiedziałam się, że w wieku 66 lat, a więc stosun-kowo wcześnie, ma Pan już za sobą aż tyle złych doświadczeń zdrowot-nych, wyobrażałam sobie schorowa-nego człowieka, narzekającego na niesprawiedliwość świata. Tymcza-sem widzę mężczyznę „na schwał”, pełnego życia i bardzo pozytywnie do tego życia nastawionego...

Adam Borzęcki: Proszę pani, przecież ten świat jest taki sam, jaki był, zanim zachorowa-łem. Dlaczego więc miałbym zmieniać do niego stosunek? Ja zawsze miałem w sobie wiele radości i to chyba pomogło mi przetrwać trudne chwile.

B.K.: Wiele ich było?A.B.: Wiele, choć uważam, że mogło być

jeszcze gorzej. Wszystko zaczęło się całkiem niedawno, dwa lata temu. Jakoś tak źle się czu-łem, co było o tyle dziwne, że badania okreso-we, które regularnie wykonywałem, nie wyka-zywały żadnych nieprawidłowości.

Pracowałem wtedy w Wydawnictwach Szkol-nych i Pedagogicznych na stanowisku redaktora. No i od jakiegoś czasu czułem się dziwnie osłabiony, rozkojarzony, miewałem stany podgorączkowe.

Nie zwracałem wtedy na to większej uwagi. Cały czas ostro ćwiczyłem, przygotowywałem się do wyjazdu na mistrzostwa świata w trójbo-ju siłowym, nie miałem nawet czasu na zasta-nowienie się, czy to przypadkiem nie choroba. Na szczęście koleżanka z biura zauważyła, że dzieje się ze mną coś złego i zmusiła mnie, bym zapisał się do lekarza na wizytę.

B.K.: Na szczęście, nie zbagatelizo-wał Pan tego.

A.B.: Poszedłem od razu, bo chciałem to szyb-ko załatwić i mieć za sobą. Pomyślałem też so-bie, że skoro koleżanka zauważyła, że gorzej wyglądam, może rzeczywiście powinienem do-datkowo się przebadać.

Lekarz przeprowadził bardzo szczegółowy wywiad i zlecił mi wiele badań, w tym badanie USG jamy brzusznej.

B.K.: Jaka była diagnoza?A.B.: Okazało się, że mam raka pęcherza

moczowego i prostaty! To był dla mnie szok, bo ja naprawdę nie miałem wcześniej żadnych niepokojących objawów, żadnych problemów z oddawaniem moczu, nie odczuwałem też bólu. Wydawało mi się, że jestem zdrowy jak byk!

Po wyjściu z gabinetu byłem bliski załama-nia. Ale pomyślałem, że skoro jestem spor-towcem (byłem mistrzem Polski w trójboju w kategorii wiekowej 50 plus i 60 plus), to moje osiągnięcia zobowiązują mnie do walki o zdro-wie. Zacząłem więc walczyć.

B.K.: Nie miał Pan żadnych obaw związanych z leczeniem?

A.B.: Oczywiście, że miałem. Wyobrażałem sobie chemioterapię i jej okropne konsekwen-cje. Bardzo się tego bałem.

Ale kiedy już dowiedziałem się, że pierw-szym krokiem będzie operacja w Centrum Onkologii w Warszawie, a nie chemioterapia, od razu się na nią zdecydowałem. Wycięto mi wtedy pęcherz, prostatę i okoliczne węzły chłonne. Profesor, który mnie potem oglądał, powiedział, że miałem szczęście, bo nowotwór okazał się

operacyjny i że zabieg przebiegł bez komplikacji. Sądzę, że powodem, dla którego mój organizm tak dobrze zniósł interwencję chirurgiczną, była moja dobra ogólna kondycja zdrowotna i pozy-tywne nastawienie do życia i leczenia.

Po operacji leżałem 24 godziny na intensyw-nej terapii. Po kilku dniach dowiedziałem się, że chemioterapia nie będzie konieczna, że wy-starczą same naświetlania.

B.K.: Nie zastanawiał się Pan, skąd wziął się u Pana ten nowotwór?

A.B.: Zastanawiałem się, oczywiście. I do-szedłem do wniosku, że to z powodu nałogu. Starałem się prowadzić zdrowy tryb życia, jed-nak palenie 40 papierosów dziennie nie mogło pozostać bez wpływu na stan mojego organi-zmu. Długo tego nie zauważałem – wprawdzie czasami czułem się gorzej, ale w moim wieku zmęczenie i osłabienie, szczególnie po wysiłku, to przecież normalna rzecz.

B.K.: Wynikiem operacji było wyło-nienie stomii. To może zmienić życie, szczególnie osoby tak aktywnej...

A.B.: Zmienia i to bardzo. Czytałem już wcze-śniej o tym, co mnie czeka, oglądałem zdjęcia worków stomijnych i płytek, ale na taką zmia-nę trudno się przygotować. Gdy wyłoniono mi urostomię, byłem przerażony. Bałem się, że sprzęt stomijny nie będzie się trzymał, że bę-dzie przeciekał. Wyobrażałem sobie, że będę chodził zalany moczem, a za mną będzie się ciągnął nieprzyjemny zapach.

Na szczęście w Centrum Onkologii trafiłem na wspaniałą pielęgniarkę, która delikatnie, ale konkretnie wytłumaczyła mi, jak radzić

Adamem Borzęckim, zapalonym nurkiem i miłośnikiem fotografii podwodnej, który kocha życie mimo stomii.

7

fOT.

ARCh

IWU

m P

RyW

ATN

e

sobie ze stomią. Pokazała jak mocować płytki, jak zakładać worki i na czym polega prawidłowa pielęgnacja stomii. Jedyne, o co się wtedy mar-twiłem, to że nie będę mógł pływać, opalać się i pokazywać w kąpielówkach na plaży. Ale i to okazało się bezpodstawnym strachem.

B.K.: Chce Pan powiedzieć, że cho-dzi Pan na plażę?!

A.B.: Jasne. Zakładam dłuższe majtki i nie ma problemu. Opalanie na plaży to jeszcze nic, przecież ja z tym workiem normalnie nur-kuję! moim hobby jest robienie zdjęć pod wodą. Właśnie wróciłem z Krety z mnóstwem pięknych fotografii.

B.K.: I jak pod wodą reaguje stomia? Wymaga jakiejś specjalnej pielęgnacji?

A.B.: Nie ma znaczenia, czy jestem w domu, czy na wakacjach. Dbam o nią tak samo: raz na pięć dni zmieniam płytkę i po kłopocie. mam świetne płytki plastyczne dwuczęściowego sys-temu Combihesive 2S, które doskonale się trzy-mają. Raz dziennie wymieniam worek i zapo-minam o sprawie.

B.K.: A odparzenia, swędzenie, wysypka? To może się przecież zdarzać, szczególnie w upalne dni.

A.B.: Pewnie, że może się zdarzyć, ale mam na to swoje sprawdzone metody. myję skó-rę zwykłym szarym mydłem, które bardzo do-brze wysusza i regeneruje naskórek. A jak cza-sami po goleniu podbrzusza, bo golę dwa razy

w tygodniu, robią się wypryski, to stosuję łagodne preparaty do wrażliwej skóry.

Wierzę też w dobroczynne działanie promieni słonecznych. I czasami, jak jest piękny dzień, to daję skórze wokół mojej stomii odpocząć od sprzętu i wystawiam ją na kilka minut na słońce. Sto-mię przykrywam wtedy gazą.

Jedyny problem, choć może trudno to na-zwać problemem, jest taki, że moja stomia za-rasta. Gdy wychodziłem ze szpitala, otwór miał 25 mm średnicy, a teraz ma 10 mm. Ale na to też znalazłem swój własny sposób: codzien-nie po zdjęciu worka wkładam do mojej sto-mii palec posmarowany maścią Alantan. Jeśli trzymam tam palec przez kilka minut dziennie, stomia nie zarasta tak szybko.

B.K.: Czy wystarcza Panu sprzętu w ramach limitu? Dla niektórych jest on zbyt niski.

A.B.: Na szczęście to, co otrzymuję w ramach limitu, jest dla mnie wystarczające, ale wiem, że wiele osób musi wymieniać worek stomijny czę-ściej niż raz dziennie i wtedy przyznane przez NfZ ilości sprzętu są po prostu niewystarczające. Nie wiem, dlaczego limity są tak niskie, ale sądzę, że każdy powinien dostać tyle wyposażenia, ile jest mu potrzebne. Wszelkie braki w tym zakre-sie są niedopuszczalne.

B.K.: A jak najbliżsi zareagowali na Pana chorobę i jej konsekwencje?

A.B.: moja życiowa partnerka, z którą jestem związany od wielu lat, przyjęła to zupełnie na-turalnie. A znajomi.... było nawet zabawnie.

Gdy wróciłem do pracy po operacji, wszystkie koleżanki chciały zobaczyć, jak wygląda stomia, bo były bardzo ciekawe. Nie zdejmowałem oczywiście majtek, ale przyniosłem sprzęt stomijny i pokazałem im, jak się go obsługuje. Były bardzo zaintrygowane i zgodnie uznały, że jest bardzo nowoczesny, ła-two go ukryć i nie powinienem się martwić na zapas ewen-tualnymi niedogodnościami. Ale wtedy to ja już wiedzia-łem, jak się żyje ze stomią i że worek stomijny nie ogranicza mnie tak bardzo, jak się tego początkowo obawiałem.

B.K.: Pracuje Pan jeszcze?

A.B.: Nie, już przeszedłem na emeryturę. mam teraz więcej czasu na realizowanie swoich

zainteresowań i pasji. Teraz dopiero zacząłem na poważnie podróżować po świecie, fotografować na całego i nurkować w pięknych miejscach.

B.K.: Czyli ze stomią da się żyć?A.B.: Jak najbardziej! A co najważniejsze, jak

się dobrze zorganizujemy, to żyć można prawie normalnie. Tym bardziej, że jakość sprzętu tak bardzo się podniosła. Płytki i worki stomijne są wygodne, praktyczne, w kolorach umożliwia-jących doskonały kamuflaż. Bielizna dla stomi-ków, o której czytałem w poprzednim numerze „Naszej Troski” i którą kupiłem sobie w sklepie internetowym, ma fajne kieszonki i podniesio-ny stan, gdzie wszystko wygodnie się mieści.

B.K.: A utrzymuje Pan kontakty z innymi stomikami?

A.B.: Nie, na razie nie mam takiej potrzeby. moje życie nie zmieniło się tak bardzo, bym po-trzebował wsparcia. Ale.... może przyjdzie czas, gdy zapukam do drzwi jakiegoś stowarzyszenia.

B.K.: Wielu stomików uważa, że stomia to koniec świata i rezy-gnują z aktywności. Czy miałby Pan dla nich jakąś radę?

A.B.: Doskonale rozumiem te osoby. Szcze-gólnie, jeśli poza stomią borykają się z innymi schorzeniami. Wtedy trudno wykrzesać z siebie energię. Ale jeśli stomia dotknęła osobę ogólnie zdrową, aktywną, która miała pasję, radzę z ca-łego serca, żeby z tego nie rezygnować. Łatwo wycofać się z życia, ale wrócić, gdy samotność zacznie doskwierać, jest bardzo trudno.

Napoleony to ogromne ryby, które mogą ważyć nawet 190 kg. Żyją w Morzu Czerwonym, ciesząc oczy nurków swym niezwykłym wyglądem. Pan Jerzy Borzęcki obserwuje je podczas swych podwodnych wypraw.

8

Pielęgnacja stomii

38 Dla kogo przeznaczone są płytki Duoflex?

Płytki Duoflex to specjalistyczne płytki dostępne w dwuczęściowym systemie Com-bihesive 2S firmy ConvaTec.

W przeciwieństwie do podstawowych pły-tek Stomahesive (patrz: zdj. 1), wykonane są one w całości ze specjalnego hydrokoloido-wego materiału Durahesive.

Ich charakterystyczną cechą zewnętrzną, po której łatwo można je odróżnić od płytek Stomahesive, jest matowa, lekko chropowa-ta powierzchnia oraz wypustka papieru za-bezpieczającego część przylepną, która uła-twia jego usuwanie (patrz: zdj. 2).

Pielęgnacja stomii w pytaniach i odpowiedziach (cz. XI)

mgr Urszula Sobczakpielęgniarka stomijna, pracuje w Poradni

Stomijnej przy Oddziale Klinicznym Chirurgii Ogólnej, Chirurgii

Onkologii Gastroenterologicznej i Chirurgii Plastycznej UM w Poznaniu

Poniżej prezentujemy Państwu kolejną część porad dotyczących pielęgnacji stomii. Zostały oneopracowane w postaci pytań i odpowiedzi i są numerowane w kolejności ich ukazywania się od początku cyklu. Mamy nadzieję, że uda się nam w ten sposób przekazać Państwu najważniejszeinformacje i wyjaśnić najczęściej pojawiające się wątpliwości dotyczące tego zagadnienia. Gorąco zachęcamy do nadsyłania własnych pytań, które pozwolą wzbogacić nasze opracowanie.

Ze względu na materiał, z którego są wy-konane, płytki Duoflex posiadają nieco inne właściwości niż płytki podstawowe Stoma-hesive. Są one bardziej odporne na „wypłu-kiwanie”, do którego dochodzi często w oko-licy stomii pod wpływem działania na płytkę moczu lub płynnej treści jelitowej. Chłonąc wilgoć (z moczu lub treści jelitowej), mate-riał Durahesive „puchnie” zwiększając swoją objętość i „napełza” na stomię, co powoduje dodatkowe uszczelnienie i jeszcze skutecz-niejszą ochronę skóry wokół niej.

Ze względu na swoje właściwości, płytki Duoflex polecane są w szczególności osobom z urostomią i ileostomią, choć mogą ich

używać oczywiście również kolostomicy. Płytki Duoflex wykorzystuje się zarówno do zaopatrzenia i pielęgnacji stomii prawidło-wych (czyli bez powikłań), jak i powikłanych (np. przy zapaleniu skóry wokół stomii).

Pytki Duoflex są nieco droższe niż podsta-wowe. Płytka Duoflex kosztuje 22,14 zł (płyt-ka Stomahesive – 20,74 zł).

39 Do zapatrzenia jakiego rodzaju stomii służą płytki

wypukłe typu Convex?Płytki wypukłe typu Convex służą do za-

opatrzenia stomii wklęsłych. Stomia wklę-sła to chirurgiczne powikłanie stomii

FOT.

arCh

IWU

M C

On

vaTe

C

Zdjęcie 1. Płytki podstawowe Stomahesive wykonane są z hydrokoloidowego materiału Stomahesive.

Zdjęcie 2. Płytki Duoflex wykonane są z hydrokoloidowego materiału Durahesive, który jest jeszcze bardziej odporny na „wypłukiwanie”niż materiał Stomahesive.

9

(patrz: zdj. 3), które dotyka najczęściej osoby po zabiegach wyłonienia kolostomii.

Przyczyny powstawania tego powikłania bywają różne. Może to być miejscowe nie-dokrwienie i powierzchowna martwica, nie-dostateczna mobilizacja (uruchomienie) wy-łonionego jelita, a także szybki wzrost masy ciała u pacjenta po operacji.

Stomia wklęsła sprawiać może problemy w codziennej pielęgnacji i wymusza stosowa-nie płytek wypukłych typu Convex (patrz: rys. 1). Bardzo często do skutecznego zaopatrze-nia stomii wklęsłej potrzebna jest również pa-sta uszczelniająco-gojąca.

Stomia wklęsła, ze względu na stosunkowo większą trudność w jej zaopatrzeniu, sprzy-ja występowaniu powikłań skórnych. Cho-dzi tutaj o zapalenie skóry wokół stomii, któ-re powstaje na skutek drażniącego działania na skórę treści jelitowej lub moczu.

Płytki Convex są wykonane w całości z hy-drokoloidowego materiału Durahesive, dlate-go są odporne na „wypłukiwanie”, do które-go dochodzi w okolicy stomii. Chłonąc wil-goć, materiał płytki „puchnie” w okolicy sto-mii, zwiększa swoją objętość i „napełza” na stomię, dając dodatkowe uszczelnienie i sku-teczną ochronę skóry wokół niej.

Płytki wypukłe typu Convex służą do zaopatrzenia stomii wklęsłych,

a także stomii płaskich.

40 Czy płytki typu Convex dostępne są również

w wersji plastycznej?Tak, w systemie Combihesive 2S płytki

typu Convex dostępne są również w wersji plastycznej.

należy pamiętać, że tradycyjnych płytek typu Convex nie docina się. Mają one goto we – wycięte fabrycznie – otwory, które trze-ba odpowiednio dobrać do wielkości swo jej stomii. Płytka powinna być tak dobra-na, aby jej otwór był od 2 do 4 mm większy od średnicy posiadanej stomii. Jest to koniecz-ne po to, by – po jej założeniu – odległość po-między brzegiem otworu w płytce, a śluzów-ką stomii w każdym miejscu jej obwodu nie była większa niż 1-2 mm.

Płytki plastyczne Convex posiadają na-tomiast otwór wyjściowy, który modeluje-my (formujemy) palcami, dopasowując go do wielkości posiadanej stomii. Materiał użyty do wykonania tych płytek jest trójwarstwowy i posiada tzw. „efekt pamięci”. Dzięki temu, po wymodelowaniu otworu, materiał płytki sam z powrotem „napełza” na stomię, ideal-nie dopasowując się do jej wielkości i kształ-tu oraz szczelnie ją „otulając”.

Płytki plastyczne Convex umożliwiają bar-dzo staranne zaopatrzenie stomii o różnych kształtach i wielkościach. Zapewniają wyśmie-nitą ochronę skóry wokół stomii, dając mniej powikłań skórnych. Dzięki temu osoby, które je stosują, mogą czuć się bezpiecznie. Ich sto-

sowanie w przypadku stomii wklęsłej zmniej-sza lub czasami nawet eliminuje konieczność użycia pasty uszczelniająco-gojącej.

41 Dlaczego materiał Stomahesi-ve, który znajduje się w paście

lub w pudrze, wygląda inaczej niż ten znajdujący się w płytkach?

Materiał hydrokoloidowy Stomahesive jest wykorzystywany do produkcji prawie wszyst-kich rodzajów płytek stomijnych, przylepców oraz niektórych akcesoriów stomijnych fir-my ConvaTec.

Materiał ten to mieszanina trzech hydro-koloidów pochodzenia naturalnego – żela-tyny, pektyny i karboksymetylocelulozy so-dowej. hydrokoloidy te mają postać białego proszku i w swej „czystej” postaci występują w pudrze gojącym Stomahesive.

W płytkach i przylepcach hydrokoloidy wymieszane są z elastyczną macierzą polimerową, która jest dla nich swego rodza-ju „lepiszczem”. nadaje ona płytkom i przy lepcom oraz paście odpowiednią konsysten-cję i kształt.

Ze względu na różny skład procentowy hy-drokoloidów oraz polimerów w różnych pro-duktach, jak również z powodu obecności do-datkowych składników (np. w paście), ma-teriał Stomahesive może mieć inną postać i wygląd. Jednakże jego właściwości ochron-ne i gojące w stosunku do skóry wokół stomii pozostają niezmiennie takie same.

FOT.

arCh

IWU

M C

On

vaTe

C

ryS.

PaG

eBO

x

Zdjęcie 3. Stomia wklęsła to uciążliwe miejscowe powikłanie stomii. Przyczyny jego powstawania mogą być różne. Jedną z najczęstszych jest szybki wzrost masy ciała u pacjenta po operacji wyłonienia stomii.

Rysunek 1. Stomia wklęsła wymaga zaopatrzenia za pomocą płytek wypukłych typu Convex. Ze względu na swój kształt zapewniają one znacznie lepsze zaopa-trzenie takiej stomii niż podstawowe płytki płaskie.

stomia

pierścień mocujący

płytkipłytka

Convex

skóra

Dietetyk radzi

10

Dieta osób ze stomią powinna być lekkostrawna, a jednocześnie bogata w składniki odżywcze. Dlatego, zwłaszcza zimą i wczesną wiosną, cenną pozycją w jadłospisie są odpowiednio przygotowane domowe przetwory z warzyw i owoców.

Smaczne i lekkie domowe przetwory z warzyw i owoców

Warzywa i owoce należą do najważniejszych elementów zdrowej diety. Dzięki temu, że za-wierają witaminy, sole mineralne i błonnik, bar-dzo dobrze wpływają na pracę jelit (zwłasz-cza grubego), zapobiegają zaparciom i ułatwia-ją wypróżnienia. Poza tym, odgrywają istotną rolę w profilaktyce chorób ogólnoustrojowych (np. cukrzycy, miażdżycy, choroby nowotwo-rowej i nadciśnieniowej).

Dla osób z wyłonioną stomią jelitową istotną sprawą jest oczywiście to, by spożywane produkty nie powodowały wzdęć, kolek, bólów brzucha, biegunek czy zaparć. Aby tego uniknąć, trzeba zadbać, by nie były zbyt słodkie, ostre czy słone.

O marynatach z pikantnymi przyprawami (np. pieprzem cayenne, chilli, tabasco, curry) najlepiej więc zapomnieć. Jest jednak mnó-stwo innych przetworów, które mają wiele zalet: są smaczne, nie zawierają konserwantów, sztucz-nych dodatków ani dużych ilości cukru. I tylko jedną, malutką wadę: ich przygotowanie wy-maga czasu i nakładu pracy. Warto więc je robić.

MrożonkiDozwolone jest spożywanie warzyw

w nieograniczonej ilości (z małymi wyjątka-mi), i to w każdej postaci. Najlepiej trawione są jednak te ugotowane. Warto przyrządzać je na parze, bo zachowują wówczas więcej witamin i są lepiej przyswajane niż gotowane w wodzie.

Zimą, gdy trudniej o pełnowartościowe warzywa, dobrze jest korzystać z mrożonek. Ta forma utrwalania produktów sprawia, że za-chowują one większość wartości odżywczych świeżych jarzyn.

Przeznaczone do mrożenia warzywa wystarczy dokładnie umyć (nie mocząc długo w wodzie, bo powoduje to stratę witamin). W celu zacho-wania smaku, barwy i aromatu, warto je przed włożeniem do zamrażarki zblanszować, czyli wrzu-cić do wrzątku i krótko obgotować (3–5 minut), po czym przepłukać zimną wodą. Dzięki temu

będą się krócej gotować po rozmrożeniu, co zapobiegnie stratom cennych witamin. Do blanszowania nadaje się większość warzyw (np. marchewka, pietruszka, seler, buraczki, bruk-selka, kalafiory, brokuły, fasolka szparagowa, zie-lony groszek cukrowy). Warto jednak pamiętać, że warzywa strączkowe (groch, fasola, bób, soja, cieciorka) nie są polecane dla osób ze stomią, ponieważ mogą powodować wzdęcia, wydzie-lanie gazów i bóle brzucha. Bardzo wiele jednak zależy od indywidualnych uwarunkowań. Są osoby, u których spożywanie niewielkich ilości tych warzyw nie powoduje żadnych przy-krych dolegliwości.

Z powodzeniem możemy również mrozić owoce (np. truskawki, jagody, aronię, borówki, żurawiny). Wystarczy je tylko dokładnie umyć

i wysuszyć, a następnie zapakować do szczelnie zamkniętych opakowań, z których zostało usu-nięte powietrze (dłonią lub specjalnym aparatem). Po przegotowaniu i przetarciu można z nich robić np. domowy kisiel lub stosować na po-wstrzymanie biegunki (jagody).

KiszonkiTen sposób utrwalania produktów należy

do najstarszych na świecie. Podczas kiszenia wy-twarza się kwas mlekowy, który hamuje rozwój drobnoustrojów, poprawia trawienie, reguluje mikroflorę bakteryjną jelit i zwiększa apetyt.

Metoda ta pozwala zachować przez kilka mie- sięcy cenne składniki odżywcze (m.in. witaminę C i witaminy z grupy B). Do kiszenia nadają się nie tylko kapusta i ogórki, ale też cukinia, papryka,

Lidia Butowska

11

fOT.

INg

IMAg

e

fOT.

SHU

TTeR

STO

CK

pomidory i buraczki. Najbardziej wartościowe są kiszonki zjadane na surowo.

Spośród przypraw stosowanych do kiszonek cenny jest zwłaszcza kminek, który usprawnia pracę przewodu pokarmowego, zapobiega nad-miernej fermentacji i poprawia przyswajanie po-karmów. Działa też rozkurczowo i bakteriobójczo.

Przeciery i sokiOwoce powinny stanowić stały składnik

naszej diety. Dlatego dobrym pomysłem jest przygotowywanie przetartych kompotów, so-ków przecierowych (bez dodatku cukru) oraz przecierów owocowych. W łatwy sposób moż-na je zrobić we własnym zakresie.

Soki z warzyw (np. pomidorowy, marchwiowy, buraczany) są lepiej tolerowane przez stomików

niż soki owocowe, gdyż nie nasilają fermenta-cji jelitowej i produkcji gazów.

Z soków owocowych nie należy jednak zupeł-nie rezygnować, gdyż zawierają wiele cennych witamin i mikroelementów. Ponieważ jednak mogą powodować zgagę, wzdęcia i biegunki, po ich spożyciu trzeba obserwować organizm i, w razie pojawienia się jakichkolwiek dolegli-wości, odstawić je na kilka dni.

Najlepsze są oczywiście świeże soki z owoców i warzyw wypijane tuż po przygotowaniu. Warto jednak sięgać także po te z domowej spiżarni.

godny polecenia jest zwłaszcza sok (przecier) pomidorowy, który znakomicie sprawdza się np. w zupach. Zawiera on cenny likopen, obni-żający cholesterol i działający antyoksydacyjnie. Przed spożyciem dobrze jest dodać do niego

MuS jabłKowy3 kg jabłek, 2 szklanki cukru, laska cynamonu

Jabłka umyć, w całości ułożyć na blaszce wy-łożonej papierem do wypieków i wstawić do piekarnika nagrzanego do temperatury 180°C na ok. 40 minut. Upieczone jabłka prze-trzeć przez sito, dodać laskę cynamonu i cu-kier. Zagrzać mus (przecier) energicznie go mieszając. Cynamon wyjąć, mus (przecier) przełożyć do słoików, zakręcić. Słoiki paste-ryzować 15 minut. Mus jabłkowy to zarów-no świetny deser, jak i dodatek do pieczeni czy nadzienie do ciast. Dzięki temu, że jabłka są upieczone, zyskuje niepowtarzalny smak.

PowiDła z gruSzeK1 kg gruszek, 2 szklanki wody, 2 szklanki cukru, łyżeczka soku z cytryny

gruszki obrać, po czym pokroić je na mniej-sze kawałki, usuwając gniazda nasienne. Następnie ugotować je na parze i przetrzeć przez sito. Dodać do nich wodę pozostałą z gotowania, wsypać cukier i dodać sok z cytryny. Całość wymieszać i smażyć na ma-łym ogniu do momentu, aż objętość zredu-kuje się do połowy. Nałożyć dżem do wypa-rzonych gorących słoików, wypełniając je po brzegi. Mocno zakręcić, ustawić do góry dnem.

Przecier PoMiDorowy5 kg dojrzałych pomidorów, 2 łyżki soli

Umyte pomidory sparzyć wrzątkiem, pona-cinać u nasady na krzyż, zdjąć skórkę i pokroić na ćwiartki. Dodać sól i krót-ko zagotować. gdy będą miękkie, zdjąć z ognia i przetrzeć. Przecier wlać do nagrzanych słoików i za-kręcić. Słoiki ustawić w garnku (naj-lepiej w specjalnym do pasteryzacji), tak by się nie stykały. Zalać gorącą wodą i pasteryzować przez 30 minut w tempera-turze 85-90°C (doprowadzić wodę do stanu bliskiego wrzenia, ale nie gotować). gdy słoiki przestygną, odstawić je w chłodne miejsce.

PaPryKa KiSzona1 kg papryki czerwonej, zielonej, żółtej, 2 czusz-ki, 6-7 ząbków czosnku, 3-4 listki laurowe, 1 łyżeczka ziela angielskiego, kilka baldachów kopru, 3 dag soli na 1 l wody

Papryki umyć, przekroić w poprzek, oczyścić z gniazd nasiennych. Czosnek obrać, liście laurowe pokruszyć, wodę zagotować z solą i zielem angielskim, przestudzić. W słojach układać warstwami papryki, wkładając jed-ną w drugą i przekładać czosnkiem, czuszką, koprem, liśćmi laurowymi. Wszyst-ko zalać solanką. Słoje za-mknąć, odstawić w cie-płe miejsce na kilka dni. Następnie pa-steryzować lub tylko wynieść w ciemne i chłodne miejsce.

odrobinę oliwy, gdyż zwiększa to przyswajal-ność witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (np. witaminy A).

uwaga na cukierPrzygotowując przetwory z owoców, lepiej

ograniczać zużycie cukru, ponieważ jego nadmiar może powodować wzdęcia, wiatry lub biegunki.

Ale zastępowanie go słodzikami nie jest do-brym pomysłem, bo one też mogą sprawiać kłopoty gastryczne. Zatem warto spróbować odzwyczaić się od słodzenia. Tym bardziej, że niektóre owoce są tak słodkie, że prawie wca-le nie trzeba ich słodzić. Na przykład przemro-żone węgierki świetnie nadają się na dżem zu-pełnie bez cukru, a słodkie gruszki wymagają go nie więcej niż kilka łyżek na kilogram owoców.

MarMolaDa z Dyni i jabłeK1 kg dojrzałej dyni, 1 kg jabłek, 2 pomarań-cze, cytryna, 1 kg cukru

Dojrzałą dynię przekroić na pół, usunąć włókni-sty środek z pestkami, obrać, a miąższ zetrzeć na tarce o dużych oczkach. Pomarańcze i cy-trynę umyć i zetrzeć z nich skórkę, a miąższ oczyścić z białych błonek i drobno pokro-ić. Jabłka obrać i zetrzeć na tarce. Dynię, pomarańcze, cytrynę, jabłka i skórki zalać w dużym garnku wodą i zagotować, mieszając co kilka minut. Po pół godzinie wsypać cukier, wymieszać, aż się rozpuści i całość gotować do zgęstnienia. gorący dżem prze-łożyć do wyparzonych słoików. Mocno zakręcić, ustawić do góry dnem do wy-stygnięcia.

Psycholog radzi

12

Operacja wyłonienia stomii to cios, który narusza wiarę we własną atrakcyjność. Wstyd z powodu okaleczenia i niechęć do pokazywania ciała mogą nawet zniszczyć związek. Warto poradzić się psychologa, który podczas spotkania podpowie jak powrócić do równowagi psychicznej.

Miłość pokonawszystkie przeszkody

mgr psych. Edyta Żółtowska

fOt.

ing

imag

E

Okres rekonwalescencji po operacji zazwyczaj przeznaczony jest na gojenie się ran, pielęgna-cję i przywracanie sprawności ciała. trwa krócej i przynosi lepsze efekty, jeśli wraz z fizycznym powrotem do zdrowia chory także emocjonal-nie przygotuje się do życia ze stomią. Wyło-nienie stomii może być bowiem, jak każdy po-ważny zabieg chirurgiczny związany z przebytą chorobą, przyczyną kryzysu sfery psychicznej. im szybciej choremu uda się go przezwyciężyć, tym szybciej powróci do normalnego życia, także do aktywności seksualnej.

Pokonać szok Operacja wyłonienia stomii wymaga znacz-

nego przeorganizowania dotychczasowego ży-cia, codziennych zwyczajów i rytuałów, wpływa-jąc na samoocenę i nastrój pacjenta. Zdarza się, że pacjenci bezpośrednio po operacji są w sta-nie szoku, nie wyobrażają sobie życia ze stomią, są zrozpaczeni, a ich obniżony nastrój może utrzy-mywać się nadal po okresie rekonwalescencji. Pacjent może czuć się okaleczony, oszpecony,

a czasem zażenowany faktem posiadania sto-mii i sytuacją, w której się znalazł.

Wiadomo, że sfera związana z defekacją jest jedną z najbardziej intymnych i wstydliwych w życiu człowieka. Konieczność noszenia wor-ka stomijnego wpływa zatem bezpośrednio na własną samoocenę w kategoriach fizycznej, a więc również seksualnej, atrakcyjności.

Zbliżenie zamiast dystansuPoczątkowo pacjentom może wydawać

się, że – wraz z operacją wyłonienia stomii – skończyło się ich życie intymne, że nigdy już nie zdecydują się na współżycie, nie odważą na rozebranie się przed partnerem. Co więcej, większość pacjentów, z powodu stomii, może odczuwać obniżenie lub całkowity zanik popę-du seksualnego.

na początku ich nowej drogi, zaraz po operacji, wydaje im się po prostu, że nie ma- ją już potrzeb seksualnych. Często wyni-kiem takiego myślenia jest świadome lub nie-świadome stwarzanie większego dystansu

(również fizycznego) pomiędzy sobą a partne-rem (mężem lub żoną), co negatywnie wpły-wa na relację i przeszkadza w pełnym powrocie do równowagi psychicznej.

Odrobina samoakceptacjito znana prawda, że seks zaczyna się

w głowie. nasz mózg tworząc emocje sprawia, że odczuwamy potrzebę bliskości, zainteresowa-nie drugą osobą, a w końcu szukamy intymności. W jaki sposób jednak odważyć się na nią, gdy człowiek sam się siebie brzydzi?

Kluczowym słowem wydaje się tu akceptacja. i wcale nie chodzi o to, czy nowy obraz naszego ciała ze stomią akceptuje nasz partner. najważ-niejsza jest samoakceptacja, od której wszyst-ko inne bierze początek. niezwykle istotne jest to, w jaki sposób osoba ze stomią myśli sama o sobie, o swoim ciele, jak czuje się z noszonym na brzuchu workiem stomijnym. Zanim zacznie-my stawiać przed sobą wymagania: „Powinnam się kochać z mężem” lub formułować oceny: „Co ze mnie za mężczyzna z workiem na brzu-chu?”, warto zastanowić się, jakie jest nasze na-stawienie do faktu posiadania stomii. Zanim po-wiemy partnerowi, że już nigdy nie będziemy się z nim kochać, że to już nas nie interesuje, dajmy sobie czas, spróbujmy znaleźć w sobie optymizm i nastroić się pozytywnie do własnego ciała.

Pozytywnie o sobie

Pomocne może być wypisanie na kartce myśli, które pojawiają się z związku ze stomią. może okazać się bowiem, że wiele z nich silnie nas blokuje, sprawiając, że czujemy się przybi-ci. gdy o swoim ciele myślimy: „to obrzydliwe”, „Jestem okaleczona”, nie możemy oczekiwać, że będziemy mieli ochotę na intymność z partne-rem. gdy uświadomimy sobie jak szkodliwe dla nas jest takie myślenie, warto spróbować zmienić je na bardziej dla nas przychylne. może nie udać się to od razu, ale z czasem da się przestawić

13

fOt.

ing

imag

E

postrzeganie swojej osoby na inny tor. War-to docenić fakt, że operacja wyłonienia sto-mii jest często zabiegiem ratującym życie. Za-tem: wprawdzie mam stomię, ale pozbyłem się komórek rakowych, mam szansę na nowe doświadczenia w moim życiu. Dobrze jest po-myśleć, że stomia to jedyne aktualnie dostęp-ne rozwiązanie i poszukać sposobów, by je w jak największym stopniu zaakceptować. myśl „to okropne” można zamienić np. na: „Odbyt w »tradycyjnym« miejscu już miałem, teraz jest gdzie indziej”, „mogę nauczyć się dbać o swoją stomię i worek w taki sposób, że nikt nawet nie zauważy, że je mam”. Choć nie jest łatwo myśleć dobrze o własnym okaleczeniu, jest to koniecz-ne, by się oswoić z sytuacją i zaakceptować ją.

naturalne jest, że możemy czuć się mniej atrak-cyjni dla partnera. Wtedy jednak dobrze jest za-stanowić się, co poza atrakcyjnością fizyczną partner w nas kocha. Czy przed operacją był z nami tylko dla naszego idealnie płaskiego brzu-cha? Oczywiście, że nie. Czy wcześniej nigdy nie widział nas w sytuacjach, które mogą wy-dawać się wstydliwe, np. gdy męczyły nas wymioty lub biegunka, w czasie ciężkiej gry-py, gdy kaszel brzmiał okropnie, w okresie po-łogu, kiedy ciało było opuchnięte i obolałe? W stałym, pełnym zaangażowania związku takie sytuacje są nieuniknione i nie mają wpływu na siłę uczucia pomiędzy ludźmi.

gdy czujemy się niekomfortowo we wła-snym ciele, możemy uciec się do sposobu, który

pozwoli nam stanąć z boku i przyjrzeć się wła-snej sytuacji z większym dystansem. możemy mianowicie spróbować wyobrazić sobie, że na-sze ciało „pożyczamy” komuś na jakiś czas. Po-myślmy wtedy, co by było, gdyby to nasza naj-lepsza przyjaciółka, mąż lub żona mieli stomię. Co sądzilibyśmy o tych osobach? Jakie określe-nia na ich temat przychodziłyby nam do głowy? Czy uważalibyśmy, że ich ułomność jest tak samo obrzydliwa jak nasza własna stomia? a może wręcz przeciwnie: potrafilibyśmy odrzucić uprzedzenia i otoczyć te osoby troską, poszukując sposobów, by razem z nimi odnaleźć się w nowej sytuacji?

Koniecznie trzeba też pamiętać, że rekonwa-lescencja to nie okres na stawianie sobie wyma-gań i wygórowanych oczekiwań. Zamiast myśleć co „powinnam” i co „muszę”, lepiej zająć się tym, co „mogę” i czego „chcę”. Zanim wyobrazimy sobie jak nisko ocenia nas partner, spróbujmy sami pomyśleć o sobie w bardziej życzliwy spo-sób. należy nam się przecież szacunek i miłość. Pokonaliśmy ciężką chorobę, stawiamy czoła nowym wyzwaniom. traktujmy siebie łagodnie i z uwagą, na jaką zasługuje najbliższy przyja-ciel, który przeżywa właśnie trudny czas. Jeśli uda nam się zbliżyć do samych siebie, łatwiej zbliżymy się do naszego partnera.

Krok po krokuDawne relacje nie wrócą od razu. na to trze-

ba czasu. Dlatego, zamiast stawiać sobie nie-realistyczne wymagania, poczekajmy chwilę,

aż emocje po operacji opadną, bardziej oswo-imy się ze swoim zmienionym ciałem i zbliży-my psychicznie do partnera.

Zacznijmy od rozmowy. Zanim spotkamy się w sypialni, warto porozmawiać o seksie poza nią. atmosferę oczyści mówienie wprost o swo-ich obawach i lękach. nazywanie głośno tego, co wydaje nam się trudne, redukuje napięcie. mo-żemy bowiem skonfrontować własne wyobra-żenia z tym, co myśli i czuje partner. niezwykle istotne jest, by w czasie takiej rozmowy mówić o swoich uczuciach i myślach („to dla mnie ważne, żeby… Czuję się… Boję się, że…”), zamiast sugero-wać, że partner nas już nie kocha lub nie pożąda.

Szukajmy bliskości. Zanim wróci życie sek-sualne, warto na każdym kroku okazywać so-bie bliskość, szukać kontaktu z ciałem partnera, np. przytulić się do siebie podczas oglądania fil-mu, stanąć za partnerem i wtulić się w niego, po-trzymać go za rękę, pogłaskać po głowie. takie gesty, często nienacechowane seksualnie, po-mogą nam zbudować intymną relację.

Uwodzenie słowami. „Lubię zapach twoich włosów”, „Podoba mi się to, jak się poruszasz”, „Czuję się świetnie, gdy rano mnie przytulasz” – takie zdania w związku dwóch osób, z któ-rych jedna przeszła operację wyłonienia sto-mii, powinny padać jak najczęściej. Codzienne okazywanie sobie, że jesteśmy dla siebie ważni, że się nawzajem potrzebujemy, stanowi funda-ment fizycznej bliskości.

Nowe rozwiązania. Po operacji wyłonie-nia stomii para potrzebuje nowych sposobów, by się odnaleźć w sytuacjach intymnych. Jeśli partner ze stomią czuje się skrępowany widokiem swojego ciała nago, nie musi prze-cież rozbierać się zupełnie. Dobrym rozwiąza-niem może okazać się pozostanie w koszul-ce, górze od pidżamy, czasem sprawdza się specjalny pas na brzuchu, który osłania sto-mię i worek. na rynku dostępna jest również pomysłowo zaprojektowana bielizna dla osób ze stomią, która kamufluje worek stomijny.

Być może trzeba będzie poszukać takich po-zycji erotycznych, w których osoba ze stomią bę-dzie czuła się bardziej komfortowo. na począt-ku jednak warto zacząć od okazywania sobie czułości w zwykłych, codziennych sytuacjach.

Pomoc specjalisty. Jeśli jednak obserwuje-my, że odsunęliśmy się od siebie na tyle, że ży-cie seksualne w żaden sposób nie znajduje się w kręgu naszych zainteresowań, a nasza rela-cja jest zagrożona, warto porozmawiać ze spe-cjalistą – psychoterapeutą lub seksuologiem. Być może konieczne będzie podjęcie terapii przez oboje lub jednego z partnerów. Czasem kon-takt z osobą trzecią, która z empatią wysłucha naszych obaw i potrzeb, może okazać się uzdra-wiający dla związku.

Kącik medyczny

14

Badania przesiewowe to takie, które powinniśmy wykonywać regularnie, nawet wtedy, gdy nic nam nie dolega. Dzięki nim możemy bowiem dowiedzieć się, czy rzeczywiście jesteśmy zdrowi i czy nie rozwija się w naszym organizmie jakaś choroba, która jeszcze nie daje żadnych objawów. Wczesna diagnoza to nadzieja na szybkie rozpoczęcie skutecznej kuracji i wydłużenie życia.

Badania przesiewowe (część I)

lek. med. Marcin Pustkowskispecjalista medycyny rodzinnej

Nie każde badanie, które zleca lekarz jest ba-daniem przesiewowym. Większość tych, które wykonujemy, to testy diagnostyczne. Służą one rozpoznaniu choroby, a wykonujemy je wtedy, gdy mamy dolegliwości i chcemy dowiedzieć się, z czego one wynikają. Badania przesiewowe na-tomiast to takie, które wykonujemy okresowo wtedy, gdy nic nam nie dolega.

Aby dane badanie mogło uzyskać status przesie-wowego, muszą być spełnione określone warunki. Przede wszystkim jego skuteczność musi zostać potwierdzona w badaniach naukowych. Powinno zatem charakteryzować się wysoką swoistością (mało wyników fałszywie dodatnich) i wysoką czułością (mało wyników fałszywie ujemnych). Musi być też tanie i łatwo dostępne, ponieważ stosuje się je na masową skalę.

Warto zaznaczyć, że wszystkie rekomen-dacje w kwestii częstotliwości wykonywa-nia danego badania dotyczą osób z przecięt-nym poziomem ryzyka. Osoby, które znaj-dują się w grupie podwyższonego ryzyka (np. z dodatnim wywiadem rodzinnym) powinny wykonywać badania częściej i rozpocząć ich wykonywanie wcześniej niż zalecają to rekomendacje przeznaczone dla

grupy osób z przeciętnym ryzykiem. Na przykład, w przypadku cukrzycy, badania przesiewowe (pomiar stężenia cukru we krwi) wykonuje się zwykle co 3 lata począwszy od 45 r.ż. Jednak u osób z grupy ryzyka (np. choroba w rodzinie) lekarz może zalecić wykonywanie ich znacznie częściej, na przykład co rok.

Pomiar masy ciała i obliczanie BMI Jest to prosty sposób na wykrycie lub potwier-

dzenie zaburzeń masy ciała – niedowagi, nad-wagi bądź otyłości. Nadwaga i otyłość sprzyjają wystąpieniu choroby wieńcowej, udaru mózgu i niektórych nowotworów.

Znając swoją wagę i wzrost, możemy w ła-twy sposób wyliczyć tzw. wskaźnik BMI (ang. Body Mass Index). Oblicza się go, dzieląc swoją wagę (w kilogramach) przez wzrost (w metrach) podniesiony do kwadratu.

Wzór matematyczny na obliczenie wskaźnika BMI wygląda następująco:

Nieprawidłowy wynik BMI jest sygnałem dla lekarza i pacjenta, by podjąć odpowiednie

Profilaktyka pierwotna i wtórnaProfilaktyką pierwotną nazywamy działania, które mają za zadanie zapobiec chorobie – nie dopuścić do jej rozwinięcia. Profilaktyka wtórna ma za zadanie nie dopu-ścić, by choroba rozwijała się dalej. Zaliczamy do niej działania mające na celu poprawę stanu zdrowia osoby, która już zachorowała, choć jeszcze o tym nie wie. Podstawowym narzędziem profilaktyki wtórnej są testy przesiewowe.

Profilaktyczne programy zdrowotne realizowane przez NFZProgramy badań profilaktycznych (w tym przesiewowych) oferowanych bezpłatnie pacjentom w naszym kraju przez Narodowy Fundusz Zdrowia można znaleźć na stronie: www.nfz.gov.pl/profilaktyka/programy.php

Pacjenci bardzo często traktują morfologię krwi, USG jamy brzusznej, zdjęcie rentgenow-skie klatki piersiowej i inne testy jako rodzaj badań przesiewowych, które trzeba powtarzać co pewien czas w ramach „przeglądu”. Jednak te badania nie mogą być tak traktowane, gdyż nie sprawdzają się w roli przesiewowej u osób dorosłych z przeciętnym ryzykiem roz-woju różnych chorób (czyli tych, o których pi-szemy w artykule). Badania te natomiast będą czasem pomocne w szczególnych grupach

pacjentów ze zwiększonym prawdopodobień-stwem występowania pewnych zaburzeń (np. morfologia krwi u kobiet w ciąży w celu wykrycia niedokrwistości). Podstawową rolą takich badań jest diagnoza lub wykluczenie chorób u osób, które zgłosiły się do lekarza z objawami. Ich wartość jest różna w zależności od tego, jaką chorobę mają rozpoznać (lub wykluczyć), w jakim wieku i jakiej płci jest pacjent i jakie konkretnie objawy u niego występują.

Natomiast rolą badań przesiewowych jest wy-krycie choroby w jak najwcześniejszym jej sta-dium u osób bez objawów oraz zmniejszenie liczby zgonów związanych z danym schorze-niem. Wartość tych testów musi być określona w badaniach naukowych, a bilans zysków i strat musi świadczyć na ich korzyść. Pamiętajmy również, że to samo badanie (np. stężenie glukozy we krwi) może być raz trakto-wane jako przesiewowe, a innym razem jako część procesu diagnostycznego.

Które badania są diagnostyczne, a które przesiewowe?

15

działania. Może to być konsultacja dietetyka i zmiana nawyków żywieniowych, zmiana stylu życia czy rozpoczęcie systematycznej aktywności fizycznej.

Stwierdzona otyłość może być wskazaniem do bardziej radykalnych działań, które obejmują farmakoterapię, a nawet interwencję chirurgiczną.

BMI powinno sprawdzać się systematycz-nie we wszystkich grupach wiekowych, nawet u małych dzieci.

Warto nadmienić, że – wraz z pomiarem masy ciała i wyliczaniem wskaźnika BMI – warto sys-tematycznie wykonywać pomiar obwodu w pa-sie. Przyjmuje się, że wartości powyżej 88 cm u kobiet i 102 cm u mężczyzn zwiększają ryzyko wystąpienia m.in. cukrzycy typu 2., nadciśnie-nia oraz podwyższenia poziomu cholesterolu.

Pomiar ciśnienia tętniczego krwi Nadciśnienie tętnicze to „cichy zabójca”. Zwy-

kle przez długi czas nie daje żadnych objawów, powodując skrycie wiele zniszczeń w naszym organizmie. Choroba sprzyja m.in. wystąpieniu udaru mózgu i może uszkodzić serce.

Jedyną szansą na wczesne wykrycie choroby jest systematyczny, regularny pomiar ciśnienia tętniczego krwi.

Za optymalne ciśnienie krwi uznaje się warto-ści poniżej 120/80 mm Hg. Wartości graniczne

(stanowią ostrzegawcze, „żółte” światło) za-wierają się w przedziale 120-139/80-89 mm Hg.

Wyższe wartości oznaczają nadciśnienie i wymagają poważnej modyfikacji stylu życia oraz wdrożenia farmakoterapii.

Systematyczną kontrolę ciśnienia powinniśmy rozpocząć od 18 r.ż., a sprawdzać je najlepiej jest w gabinecie lekarskim przynajmniej raz w roku. W razie stwierdzenia nieprawidłowości lekarz może zlecić częstsze mierzenie ciśnienia, udzielić porad odnośnie diety i aktywności fizycznej lub od razu zapisać stosowne leki.

Ciśnienie możemy mierzyć także w domu, choć jest to mniej dokładny sposób pomiaru.

Pomiar stężenia glukozy (cukru) we krwi

Kolejnym „cichym zabójcą” jest cukrzyca. Ta cywilizacyjna choroba sprzyja rozwojowi miaż-dżycy (udar, choroba wieńcowa), uszkadza nerki, siatkówkę i nerwy obwodowe.

Do badania stężenia glukozy we krwi pobiera się krew na czczo. Wartości prawidłowe mieszczą się w skali poniżej 100 mg/dl. Jeśli są wyższe, rozpoznaje się tzw. „przedcukrzycę” lub, zwykle po powtórnym badaniu, cukrzycę.

W leczeniu cukrzycy najważniejsza jest zmia-na trybu życia. Zwykle stosuje się dietę, zaleca zwiększenie aktywności fizycznej, a w drugiej kolejności przepisuje się leki.

Polskie Towarzystwo Diabetologiczne reko-menduje wykonywanie badań u każdej osoby przynajmniej raz na 3 lata, począwszy od 45 r.ż.

Stężenie cukru we krwiZawartość cukru we krwi (glikemię) podaje się w miligramach na 100 ml krwi (mg%) lub w milimolach na litr (mmol/l). Prawidłowa glikemia na czczo wynosi 60 – 99 mg% (3,4 – 5,5 mmol/l), a w drugiej godzinie testu doustnego obciążenia glukozą – poniżej 140 mg% (poniżej 7,8 mmol/l).

Niższe stężenie glukozy oznacza hipoglike-mię, a wyższe może oznaczać:

stan przedcukrzycowy, gdy: poziom cukru na czczo wynosi

100 – 125 mg% (5,6 – 6,9 mmol/l), w drugiej godzinie testu doustnego

obciążenia glukozą jej poziom wynosi 140 – 199 mg% (7,8 – 11,0 mmol/l).

cukrzycę, gdy: dwukrotny pomiar poziomu glukozy na

czczo równa się lub przekracza 126 mg% (7,0 mmol/l),

stężenie glukozy zmierzone o dowolnej porze dnia przekracza 200 mg% (11,1 mmol/l) i występują objawy hiperglikemii (polidypsja – spożywanie zwiększonej ilo- ści płynów, poliuria – wydalanie zwiększo- nej objętości moczu),

w drugiej godzinie testu doustnego obcią- żenia glukozą jej poziom równa się lub przekracza 200 mg% (11,1 mmol/l).

Kategoria Ciśnienie skurczowe (mm Hg)

Ciśnienie rozkurczowe (mm Hg)

Ciśnienie optymalne < 120 i < 80

Ciśnienie prawidłowe 120 – 129 i/lub 80 – 84

Ciśnienie wysokie prawidłowe 130 – 139 i/lub 85 – 89

Nadciśnienie stopień 1 (łagodne) 140 – 159 i/lub 90 – 99

Nadciśnienie stopień 2 (umiarkowane) 160 – 179 i/lub 100 – 109

Nadciśnienie stopień 3 (ciężkie) ≥ 180 i/lub ≥ 110

Nadciśnienie izolowane skurczowe ≥ 140 < 90

Ciśnienie skurczowe i rozkurczoweCiśnienie krwi ulega ustawicznym zmianom zarówno długookresowym (co związane jest z wie-kiem, stanem zdrowia itp.), średniookresowym (zależnie od pory doby, aktywności, stanu psy-chicznego, spożytych używek itp.) jak i krótkookresowym (w obrębie cyklu pracy serca). W mo-mencie skurczu serca, kiedy porcja krwi wypychana jest z serca do aorty, w tętnicach panuje naj-wyższe ciśnienie, które nazywamy skurczowym; w chwili rozkurczu jest najniższe i nazywamy je rozkurczowym. Dla oceny stanu zdrowia badanej osoby istotna jest wartość zarówno ciśnienia skurczowego, jaki i rozkurczowego, toteż podawane są obie wartości, co zapisuje się z ukośną kreską, np. 120/80 mm Hg, a mówi „120 na 80 milimetrów słupa rtęci”.

Klasyfikacja nadciśnienia tętniczego.

Rozpoznanie Wartości BMI

Niedowaga < 18,5

Waga w normie 18,5 – 24,9

Nadwaga 25 – 29,9

Otyłość stopnia I 30 – 34,9

Otyłość stopnia II 35,00 – 39,99

Otyłość stopnia III > 40

Tabela prawidłowych i nieprawidłowych wartości wskaźnika BMI.

Jak obliczyć swoje BMI?Przyjmijmy, że mamy 160 cm wzrostu i ważymy 85 kg. Aby obliczyć wartość BMI, musimy najpierw podnieść do kwadratu wartość wzrostu wyrażoną w metrach, czyli 1,62 = 2,56Potem dzielimy masę ciała, czyli 85, przez wzrost podniesiony do kwadratu: 85 : 2,56 = 33,2. Nasze BMI wynosi 33,2. Sprawdzamy w tabeli wartości i odczytuje-my, że – zgodnie z naszym obliczeniem – mamy otyłość I stopnia. O takim wyniku trzeba poinformować lekarza, który podej-mie decyzję co do dalszego postępowania.

Kącik medyczny

16

Pomiar stężenia cholesterolu we krwi

Podwyższony poziom cholesterolu we krwi (hipercholesterolemia) jest bardzo groźny – zwięk-sza ryzyko rozwoju m.in. choroby wieńcowej i udaru mózgu – dlatego tak ważne jest jego okresowe monitorowanie.

Badanie stężenia cholesterolu wykonuje się na podstawie analizy próbki krwi. W badaniu tym pobiera się krew z żyły, ale – inaczej niż podczas badania poziomu cukru we krwi – nie trzeba być na czczo.

Przesiewowo mierzy się stężenie cholesterolu całkowitego, które prawidłowo powinno być niższe niż 200 mg/dl.

Jeśli jest wyższe, wówczas lekarz może zlecić szersze badania obejmujące np. stężenie cho-lesterolu LDL i HDL, a potem rozpocząć lecze-nie (dieta, zwiększona aktywność fizyczna, leki obniżające stężenie cholesterolu).

Polskie Forum Profilaktyki Chorób Układu Krążenia zaleca rozpoczęcie badania stężenia cholesterolu we krwi począwszy od 20 r.ż. i po-wtarzanie go co 5 lat.

Badania przesiewowe w kierun-ku raka jelita grubego

Jest to grupa badań wykonywanych razem lub oddzielnie, która pozwala na wykrycie wcze-snych stadiów raka jelita grubego. Co ważne, niektóre z tych testów mogą również wykryć polipy, z których bardzo często rozwija się rak.

Na świecie wykorzystuje się różne testy prze-siewowe w kierunku raka jelita grubego:

test na obecność krwi utajonej w kale, sigmoidoskopia wykonywana za pomocą

giętkiego aparatu, kolonoskopia.

Badanie kału na krew utajoną zaleca się wy-konywać raz na rok lub raz na 3 lata, ale wtedy w połączeniu z sigmoidoskopią, czyli badaniem dolnej części jelita grubego.

Jeśli wynik badania kału na krew utajoną i sigmoidoskopii jest nieprawidłowy, wówczas – aby znaleźć przyczynę nieprawidłowości – należy wykonać kolonoskopię.

Kolonoskopia jest kompleksowym testem przesiewowym, który pozwala na sprawdze-nie stanu całego jelita grubego.

W Polsce – w ramach Programu Badań Przesie-wowych dla Wczesnego Wykrywania Raka Jelita Grubego (www.coi.pl/jelito.htm) – badanie to za-leca się wykonywać co 10 lat począwszy od 50 r.ż.

Badania w kierunku chorób oczu (badanie okulistyczne)

Całościowe badanie okulistyczne obejmu-je m.in. pomiar ostrości wzroku, ciśnienia we-wnątrzgałkowego, pola widzenia i sprawdzenie dna oka. Takie badanie pozwala wychwycić za-ćmę, zwyrodnienie plamki związane z wiekiem i starczowzroczność. Ma też kapitalne znacze-nie dla wykrywania pierwszych objawów jaskry – „złodzieja wzroku”.

Jaskra długo nie daje żadnych objawów, a kiedy zaczynamy tracić z jej powodu wzrok (pojawia-ją się ciemne plamy i plamki w polu widzenia), jest już najczęściej za późno na jakiekolwiek skuteczne działanie.

Zły i dobry cholesterolLDL (zwany potocznie złym cholesterolem) to lipoproteiny, które krą-żą między wątrobą, a innymi organami, transportując do nich chole-sterol. Gdy cholesterolu zawartego w LDL. jest zbyt dużo, do tkanek dociera jego nadmiar, co powoduje tworzenie blaszek miażdżyco-wych. Sprzyja to powstawaniu m.in. zawału serca i udaru mózgu.

HDL (zwany potocznie dobrym cholesterolem) odprowadza nadmiar chole-sterolu do wątroby, gdzie ulega on dalszym przemianom. Uważa się, że po-ziom HDL powyżej 60 mg/dl ma działanie ochronne i zabezpiecza przed chorobami serca oraz naczyń. Analogicznie, niższy niż 40 mg/dl poziom HDL stwarza zagrożenie wystąpieniem choroby wieńcowej i udaru mózgu.

Poziom złego cholesterolu LDL Ocena

Poniżej 100 mg/dl ( 2,6 mmol/l) Optymalny

100 – 129 mg/dl (2,6 – 3,34 mmol/l) Powyżej optymalnego

130 – 159 mg/dl (3,36 – 4,13 mmol/l) Graniczny

160 – 189 mg/dl (4,14 – 4,90 mmol/l) Wysoki

190 mg/dl (4,91 mmol/l) i powyżej Bardzo wysoki

Poziom dobrego cholesterolu HDL Ocena

Poniżej 40 mg/dl (1,0 mmol/l) Niski poziom HDL – stwarza duże ryzyko chorób serca. Pożądany poziom HDL jest równy lub wyż-szy od podanych wartości.

Równy lub powyżej 60 mg/dl (1,56 mmol/l)

Uważa się, że takie stężenie cho-lesterolu HDL wpływa ochronnie na serce i naczynia.

Tabela prawidłowych i nieprawidłowych wartości LDL i HDL.

FOT.

ING

IMAG

e

17

Według polskiego Programu Wczesnej Dia-gnostyki i Leczenia Jaskry, wszystkie osoby po 35 r.ż powinny badać się u okulisty co 2 lata. Z kolei osoby, które mają podwyż-szone ciśnienie tętnicze, cukrzycę, otyłość, hipercholesterolemię lub miażdżycę, powinny poddawać się takim badaniom częściej.

Badanie skóry w kierunku raka i czerniaka

W Polsce nie ma szczegółowych zaleceń do-tyczących przesiewowych badań skóry. Lekarze amerykańscy zalecają jednak, by – począwszy od 20 r.ż – wszystkie osoby odbywały okresowe wizyty u dermatologa lub lekarza rodzinnego w celu sprawdzenia jej stanu.

Polecane jest również systematyczne, samo-dzielne sprawdzanie stanu skóry. Jeśli zauważy-my jakieś niepokojące zmiany, powinniśmy na-tychmiast zgłosić się do lekarza. Za niepokojące należy uznać guzki i owrzodzenia oraz zmiany w obrębie już posiadanych znamion (zmiana zabarwienia, powiększanie się, asymetria, nie-regularne granice).

Badania (prosty kwestionariusz) w kierunku depresji

Badania te dotyczą dorosłych w każdym wieku. Depresja występuje stosunkowo często, ale można z nią skutecznie walczyć. Nieleczona, jest źródłem cierpienia chorego i jego bliskich, obniża znacznie jakość ich życia i może nawet doprowadzić do samobójstwa.

Za skuteczne badanie przesiewowe, które wy-starczy, by potwierdzić depresję, lekarze uznają

twierdzące odpowiedzi na każde z dwóch py-tań zawartych w teście. Są to pytania o spadek nastroju i utratę przyjemności z wykonywania różnych aktywności w ciągu ostatnich 2 tygodni. Test powinien wykonywać lekarz.

Nie ustalono optymalnej częstości wykony-wania tych badań. Trzeba to ustalić z lekarzem.

Musimy pamiętać, że depresja jest bardzo często niewykrywana odpowiednio wcześnie. Dlatego, jeśli mamy jakieś wątpliwości, war-to zgłosić się do psychiatry (nie jest potrzebne skierowanie).

Badania (prosty kwestionariusz) w kierunku alkoholizmu

Przewlekłe spożywanie większych ilości alkoholu może prowadzić m.in. do nadciśnie-nia tętniczego, kardiomiopatii, niewydolności serca czy udaru mózgu. Alkohol w nadmia-rze działa także bardzo toksycznie na wątrobę i trzustkę.

Jest też przyczyną wielu niebezpiecznych nowotworów (np. raka przełyku, krtani, wątroby).

Aby wykryć alkoholizm, stosuje się proste kwestionariusze, które wskazują na ryzyko „problemowego” picia alkoholu. Nie ustalono optymalnej częstotliwości tych badań. Najlepiej przebadane są testy CAGe (w ramce) i AUDIT (www.alkoholizm.eu/?sel-=testy).

Badania (pytanie) w kierunku palenia tytoniu

Palenie tytoniu przyczynia się do występowa-nia choroby wieńcowej (z zawałem serca włącz-nie) i udaru mózgu. Jest także częstą przyczyną nowotworów – przede wszystkim raka płuc, ale również jamy ustnej, krtani, przełyku i wielu innych. Doprowadza do przewlekłej obturacyjnej choroby płuc oraz zwiększa ryzyko poronienia i porodu przedwczesnego.

Osoby, które palą papierosy, same wpro-wadzają się do grup, w których podnosi się ryzyko wystąpienia wielu niebezpiecznych chorób. Dlatego bardzo ważne jest, byśmy informowali lekarza o nałogu, gdyż zatajenie tej informacji może spowodować pominięcie niektórych badań profilaktycznych. Aktual-nie istnieją skuteczne leki ułatwiające rzucenie palenia.

W celach przesiewowych pomóc może pro-ste pytanie pacjentów o palenie tytoniu. Uza-leżnienie od nikotyny można też sprawdzić w tzw. teście Fagerströma, który jest dostępny m.in. na stronie:www.cpp.info.pl/index.php?go=nikotynizm

Przesiewowe badanie stomatologiczne

W Polsce wciąż u znacznego odsetka osób występują próchnica i choroby przyzębia. Im wcześniej wykryje się zmiany próchnicze i paradontozę, tym lepsze będą efekty leczenia. Polskie Towarzystwo Stomatologiczne zaleca, aby od wczesnego dzieciństwa, co pół roku regularnie wykonywać przegląd uzębienia u swojego stomatologa.

Ten przegląd będzie również okazją do wychwycenia innych chorób jamy ustnej (np. raka tej okolicy), choć efektywność tego badania w rozpoznawaniu tego typu chorób nie jest do końca ustalona.

Test alkoholowy CAGE1. Czy w Twoim życiu miały miejsce takie okresy, kiedy odczuwałeś/aś konieczność ograniczenia picia alkoholu?

2. Czy zdarzyło się, że osoby z bliskiego Ci otoczenia denerwowały Cię uwagami na temat picia przez Ciebie alkoholu?

3. Czy zdarzało się, że odczuwałeś/aś wy-rzuty sumienia, poczucie winy lub wstyd z powodu picia alkoholu?

4. Czy zdarzało Ci się, że rano, po przebu-dzeniu, pierwszą czynnością było wypicie alkoholu dla „uspokojenia nerwów” lub „postawienia się na nogi”?

Uzyskanie co najmniej dwóch twierdzących odpowiedzi na powyższe pytania wskazuje na znaczne prawdopodobieństwo uzależ-nienia od alkoholu.

FOT.

ING

IMAG

e

Szafa stomika

18

W chłodniejsze dni ważny jest komfort. Jesienią ma nam być przede wszystkim ciepło i wygodnie. Zaraz postaram się udowodnić, że nie oznacza to koniecznie chodzenia w wyciągniętym dresie i grubym swetrze. Możemy przecież ubrać się efektownie i zgodnie z trendami mody.

Stawiam na wygodę!

Anna Traczewskastomiczka, właścicielka pracowni artystycznej Metka by Traczka

Nie ma złej pogody, są tylko nieodpowied-nie ubrania – mawiają w Norwegii. Polska jesień też potrafi dokuczyć deszczem, śniegiem i zim-nym wiatrem. Dlatego w tym roku spróbujmy po-życzyć od Skandynawów to mądre powiedze-nie i cieszyć się dobrym samopoczuciem nawet w listopadzie. Pomimo słoty wybierzmy się na spacer, a zamiast jechać tramwajem dwa przy-stanki, lepiej przejdźmy się pieszo.

Na wierzch – dobra kurtkaPodstawą są nieprzemakalne buty oraz dobry

płaszcz lub kurtka. Od lat modne są tzw. parki. Parka to oryginalnie amerykańska kurtka

wojskowa do kolan z kapturem. Zainspirowała już wielu projektantów mody, parek pełno jest we wszystkich centrach handlowych. W wielu sklepach sieciowych znajdziemy je w rozmaitych fasonach i różnych kolorach – od zieleni po gra-nat, bordo lub brąz. Kaptury w damskich kurtkach często mają futrzany otok (te droższe nawet z prawdziwego lisa!). Nie służy on jedynie do ozdoby, ale do tego, by nam było ciepło w głowę.

Płaszcz jesienią owszem, ale koniecznie lekki i wygodny. Nie ma najmniejszego sensu nosić na grzbiecie ciężkiego, sztywnego okrycia, które nie dość, że szybko nasiąka deszczem, to jeszcze waży tyle, że może złamać kręgosłup. Jesienią do-brze jest też zaopatrzyć się w kurtkę nieprzema-kalną z doczepianym ocieplaczem np. z polaru, który będziemy mogli nosić oddzielnie jako bluzę.

Aktywnie nawet w chłodyPodczas spacerów z psem w moim parku Mor-

skie Oko często widuję starsze panie uprawiające chodzenie z kijkami, czyli nordic walking. Wszyst-kie są uśmiechnięte i zadowolone. Moja bardzo dobra koleżanka z parku, 80-letnia pani Maria, mogłaby być moją babcią, ale z kijami masze-ruje dzielnie! Kije mają być lekkie i odpowiedniej wysokości. Ustalamy ją, zginając rękę w łok-ciu pod kątem prostym – podpowiedzą nam to

w każdym sklepie sportowym. Ważne także, abyśmy nauczyli się prawidłowo z nimi chodzić. Kijów nie ciągniemy smutno za sobą ani nie robi-my nimi szerokiego zamachu przed siebie. Podpie-ramy się nimi dokładnie na wysokości stawiane-go kroku. Na spacer oczywiście trzeba wybrać się w wygodnym obuwiu. Czy wiecie, że najnowsze modele sportowe od Reeboka z serii Easy Tone mają wbudowane w podeszwę specjalne poduszeczki, które dodatkowo wzmacniają mięśnie ud i pupę?

Pamiętajmy o stopachJesienią szczególnie zadbajmy o nogi. Kie-

dyś w wywiadzie Grażyna Szapołowska po-wiedziała, że w łóżku spędzamy prawie pół ży-cia, a na nogach drugie pół. Zatem nie powin-niśmy oszczędzać ani na wygodnym łóżku,

ani na butach. Tym bardziej, że przemoknięte i zmarznięte stopy nie należą do przyjemności.

Wiele osób nie przepada za kaloszami – bo są za ciężkie, zbyt wysokie, bo skarpeta w środku się ściąga. Nic prostszego, jak nabyć kalosze nie-co krótsze, do tego długie ciepłe skarpety, któ-re można wyłożyć jak golf na wierzch cholewki. W ten sposób będzie nam ciepło, wygodnie i nic się nie będzie marszczyć. Przestrzegam przed ku-powaniem tanich butów ze sztucznej skóry – noga się w nich poci, but rozpada się po miesiącu – ża-den z nich pożytek.

W wielu sklepach, nie tylko sportowych, mo-żemy zaopatrzyć się w porządne buty z goretek-sem, które są lekkie i wygodne, nie przepuszcza-ją wody, a jednocześnie pozwalają stopom od-dychać. Takie obuwie będzie nam służyć latami.

fOT.

MAT

ERiA

ły P

RASO

WE

fiRM

Zestawy sportowe na spacery pasują każdemu. Nieważne, czy mamy szczupłą czy pulchną sylwetkę, można do-brać rozmiar, w którym będziemy wyglądać bardzo ładnie. Możemy nawet skomponować strój kolorystycznie.

19

Uprawiamy sportyStomik, niezależnie od wieku, powinien dbać

o kondycję fizyczną. Oczywiście z rozwagą – wiado-mo, że np. boks czy inne sztuki walki niosą ze sobą spore ryzyko uszkodzenia woreczka na brzuchu. Ale już np. pływanie czy aqua aerobic nadają się dla nas znakomicie. Podobnie szybki marsz, bie-ganie, tai-chi lub ćwiczenia gimnastyczne.

Jeśli zdecydujemy się aktywnie spędzać czas, polecam zaopatrzenie się w odpowiedni strój. Ważny jest ściągacz w spodniach sportowych – szerszy, odpowiednio obciskający talię, a co za tym idzie, przytrzymujący woreczek stomijny tam, gdzie trzeba, tak aby nikt postronny nie mógł się zorientować, co my tam na brzuchu mamy. Nie bójmy się, że dres w sklepie sportowym wygląda jak ze sztucznego lureksu z lat 80. Nowoczesne tkaniny sportowe tylko sprawiają takie wraże-nie! Dzięki technologii, w jakiej zostały wykona-ne, pot (wilgoć) odprowadzany jest na zewnątrz, a do środka nie dostaje się chłód.

Wystarczy spojrzeć na stroje biegaczy w zimniej-sze dni. Nie mają przecież na sobie grubych kur-tek. Odpowiedni komfort zapewnia im tzw. bie-lizna termiczna. Sama sprawdziłam jak to działa i od tej pory na narty nie wyjeżdżam bez ukocha-nej termicznej koszulki i legginsów. Nawet przy kilkunastu stopniach mrozu nie muszę wkładać grubej kurtki puchowej i dwunastu swetrów. Poza tym, taka bielizna świetnie modeluje ciało, gdyż dokładnie przylega, ale nie uciska. Można kupić koszulkę i krótkie spodenki lub bluzkę z długimi rękawami i legginsy aż do kostki.

Zgodnie z modąTej jesieni dominują kolory kamieni szlachet-

nych – nieco przygaszona zieleń, czerwień, fio-let oraz brąz. Modne są sukienki w stylu lat 60. o kroju litery A, motywy jesiennej łączki na ciem-nym tle oraz elementy futrzane. Jak pisałam w poprzednich odcinkach Szafy stomika: wystar-czy jeden modny akcent, a odwrócimy uwagę od tego, co chcielibyśmy ukryć.

Zatrzymajmy się chwilę przy temacie spodni. To, niestety, bolączka polskiej ulicy. Wiele pań nosi dobrane nieszczęśliwie spodnie, często na gumkę, szyte może nawet z dobrych jakościowo tkanin, ale wiszące na nich jak worek po kartoflach. A prze-cież wystarczy odrobinę skorygować ich kształt i dłu-gość! Drobny zabieg u znajomej krawcowej sprawi, że nasze ukochane spodnie wyszczuplą optycznie naszą sylwetkę i wydłużą nam nogi. Nowoczesne tkaniny często zawierają kilka procent lycry, dzię-ki której nie wypychają się na kolanach i pupie.

Druga powszechna kwestia dotycząca więk-szości Polek – nosimy rzeczy za ciasne. A to bluz-ka koszulowa rozłazi się na biuście lub w szwach, a to sweterek opina się nieładnie na biodrach. A wystarczy w sklepie przymierzyć daną rzecz w naszym dotychczasowym rozmiarze i inną, o oczko większą. i co? Lepiej to wygląda? Pew-nie, że lepiej!

Na bluzki koszulowe do pracy też jest sposób – wystarczy taką nieco za dużą zwyczajnie lekko zwęzić w talii, nadając jej pożądany kształt. Do-świadczonej krawcowej zajmie to nie więcej niż 5 min. pracy, a efekt znakomity. Z takimi bluzka-

mi jesienią świetnie sprawdzi się zgrabna kamizel-ka, fajna broszka, szal czy korale – i wyglądamy jak milion dolarów. Co z tego, że korale są ciężkie i niewygodne? Zakładamy je na 10 minut i tzw. wej-ście mamy zapewnione. Nikt potem nie zauważy, że naszyjnik wylądował w torebce.

Fryzura – zawsze zadbanaJeśli nie stać nas na nową modną garderobę,

proponuję wizytę u fryzjera. Często zapominamy, że włosy i buty stanowią o naszym wizerunku.

Buty zawsze mają być wyczyszczone – to fakt bezdyskusyjny. Włosy wystarczy dobrze (podkre-ślam – dobrze!) ostrzyc, a ubędzie nam przynaj-mniej dziesięć lat i pięć kilo wagi. Dobre strzyże-nie polega na tym, że kosmyki układają się same nawet kilka tygodni po wizycie u fryzjera. i jesz-cze kwestia koloru: będąc we Włoszech zauwa-żyłam, że eleganckie starsze panie farbują wło-sy na dyskretny ciemny blond. Kiedy zapytałam, czemu połowa mediolańskiej ulicy nosi ten kolor, usłyszałam w odpowiedzi, że jest najłatwiejszy w utrzymaniu. Kontrast między farbowaną czę-ścią kosmyków i odrostami jest mniej widocz-ny, kolor naturalnie się wypłukuje, a twarz wy-gląda delikatniej. Za to wszelkie mahonie i rudości należą do kolorów trudnych w utrzyma-niu i są bardzo ryzykowne, jeśli mamy zmarszczki.

Mam nadzieję, że w tym odcinku Szafy stomi-ka znaleźliście Państwo kilka inspiracji na jesień.

Tymczasem pozdrawiam Was wszystkich ser-decznie i zamiast w samochód, wsiadam na rower i jadę na sobotnie zakupy!

fOT.

MAT

ERiA

ły P

RASO

WE

fiRM

Tuniki i rozszerzane ku dołowi bluzki świetnie zakrywają naszą małą tajemnicę. W towarzystwie płaszcza o sportowym kroju możemy pokusić się nawet o włożenie adidasów. Niedbale zawiązana wokół szyi chusta nie tylko ochroni nas przed zimnem, ale także przyda naszemu wyglądowi lekkiej nonszalancji i nowoczesności.

ABC sprzętu stomijnego

20

W bieżącym wydaniu „Naszej Troski” omawiamy tzw. akcesoria stomijne – specjalistyczne środki do pielęgnacji stomii i skóry wokół niej, które znajdują się w ofercie firmy ConvaTec. Przedstawiamy ich najważniejsze cechy oraz podstawowe informacje dotyczące stosowania. Nowoczesne materiały i technologia pomagają utrzymać stomię w dobrym stanie.

Akcesoria stomijne (cz. II)

lek. med. Przemysław StyczeńDział Pomocy ConvaTec

Pianka do mycia skóry Aloe VestaPianka do mycia skóry Aloe Vesta (236 ml)

o zbalansowanym pH przeznaczona jest do my-cia, pielęgnacji i nawilżania skóry wokół sto-mii (patrz: zdj. 1). Służy do oczyszczania stomii i skóry wokół niej z pozostałości treści jelitowej lub moczu.

Pianka zawiera aloes i łagodne substancje nawilżające. Dzięki temu posiada właściwości łagodzące i ochronne. Jest bardzo delikatna dla wrażliwej lub podrażnionej skóry oraz ślu-zówki jelita.

Pianka doskonale sprawdza się podczas podró-ży i jest niezwykle wydajna. Nie wymaga spłu-kiwania wodą, wystarczy wytarcie jej nadmiaru za pomocą ręcznika lub papieru toaletowego.

Po jej zastosowaniu, zanim przystąpimy do przyklejania sprzętu stomijnego, należy upew-nić się, że skóra jest sucha.

Chusteczki do mycia skóry Aloe Vesta

Chusteczki do mycia skóry Aloe Vesta (8 szt. w opakowaniu) o zbalansowanym pH przezna-czone są do mycia, pielęgnacji i nawilżania skó-ry wokół stomii (patrz: zdj. 2). Służą do oczysz-czania stomii i skóry wokół niej z pozostałości treści jelitowej lub moczu.

Chusteczki zawierają aloes i łagodne substan-cje nawilżające. Posiadają właściwości łagodzące i ochronne. Są bardzo delikatne dla wrażliwej lub podrażnionej skóry oraz śluzówki jelita.

Chusteczki Aloe Vesta są duże, miękkie i wy-trzymałe, dzięki czemu doskonale sprawdza-ją się podczas podróży. Po ich użyciu skóry nie trzeba spłukiwać wodą – wystarczy odczekać, aż stanie się sucha. Przy odpowiednim stoso-waniu chusteczki nie zmniejszają przyczepno-ści sprzętu stomijnego.

Dla zwiększenia komfortu użytkowania chu-steczki można przed użyciem podgrzać w ku-chence mikrofalowej, ale nie jest to konieczne.

Krem nawilżająco-ochronny Sensi Care

Krem nawilżająco-ochronny Sensi Care (85 g) przeznaczony jest do stosowania na skó-rę wokół stomii w celu jej nawilżenia, pielęgna-cji i ochrony (patrz: zdj. 3). Nawilża, pielęgnu-je skórę i pomaga zapobiegać jej uszkodzeniom w wyniku kontaktu z treścią jelitową lub moczem.

Krem należy stosować na suchą i wcześniej oczyszczoną skórę wokół stomii. Po nałożeniu kremu należy odczekać parę minut, aż całko-wicie się wchłonie. Przed przyklejeniem sprzętu stomijnego (płytki lub worka jednoczęściowego) nadmiar kremu należy usunąć przy pomocy gazy lub czystej, suchej chusteczki.

foT.

ArCH

iWu

m C

oN

VATe

C

Zdjęcie 1. Pianka do mycia skóry Aloe Vesta przezna-czona jest do mycia, pielęgnacji i nawilżania skóry wokół stomii.

Zdjęcie 2. Chusteczki do mycia skóry Aloe Vesta prze-znaczone są do mycia, pielęgnacji i nawilżania skóry wokół stomii.

Zdjęcie 3. Krem nawilżająco-ochronny Sensi Care przeznaczony jest do nawilżania, pielęgnacji i ochrony skóry wokół stomii.

21

Krem Sensi Care nie wymaga zmywania. Przy odpowiednim stosowaniu nie zmniejsza przy-czepności sprzętu stomijnego.

Krople neutralizujące zapachy ALP

Krople neutralizujące zapachy ALP (30 ml) są produktem całkowicie naturalnym, stwo-rzonym na bazie olejków eterycznych (patrz: zdj. 4). Skutecznie neutralizują i pochłaniają nie-przyjemne zapachy wydobywające się ze stomii.

Krople ALP można stosować przy wszyst-kich rodzajach przetok (kolostomia, ileostomia i urostomia). Wprowadza się je w ilości od 5 do 10 kropli (w zależności od wielkości worka) do worka przed jego założeniem. Należy zwró-cić uwagę, aby krople nie dostały się na część przylepną płytki stomijnej lub przylepca worka, gdyż może to spowodować zmniejszenie przy-czepności sprzętu. Zaleca się ich wpuszczanie do worka jednoczęściowego jeszcze przed zdję-ciem papieru ochronnego z przylepca.

Przy sprzęcie dwuczęściowym – w przypad-ku ileostomii i urostomii – krople można doda-wać do worka przy każdorazowym odpuszcze-niu jego zawartości, a nie tylko przy zmianie.

Krople ALP neutralizują i pochłaniają nieprzy-jemne zapachy oraz przedłużają żywotność fil-trów w workach stomijnych.

Spray neutralizującyzapachy ALP

Spray neutralizujący zapachy ALP (200 ml), podobnie jak krople, jest produktem całkowi-cie naturalnym, stworzonym na bazie olejków

eterycznych (patrz: zdj. 5). Skutecznie neutrali-zuje i usuwa nieprzyjemne zapachy z powietrza i odzieży.

Spray ALP można stosować przy wszyst-kich rodzajach przetok (kolostomii, ileostomii i urostomii). Jest wygodny i łatwy w stosowa-niu. Nie powoduje alergii ani podrażnień skóry. Nie niszczy materiałów, nie pozostawia plam i nie klei się.

Spray ALP stosuje się, rozpylając go w po-wietrzu w miejscu wydzielania nieprzyjemnych zapachów (wystarczą 1-2 naciśnięcia atomizera).

Spray neutralizujący zapachy ALP moż-na również stosować bezpośrednio na odzież lub dodać kilka lub kilkanaście mililitrów

do prania (bezpośrednio na zabrudzoną odzież lub do prania głównego).

Spray nie powoduje zmieszania nieprzy-jemnego zapachu z jego własnym aromatem, a wręcz przeciwnie – skutecznie neutralizuje i usuwa nieprzyjemne zapachy.

Worek do irygacji ze stożkiemSprzęt do irygacji (worek do irygacji ze stoż-

kiem oraz rękawy do irygacji) przeznaczony jest dla osób z kolostomią, które nie mają przeciw-wskazań do wykonywania regularnych zabie-gów lewatywy jelita grubego.

Worek do irygacji stomii wyposażony jest w rurkę oraz stożek (patrz: zdj. 6), który przed przystąpieniem do zabiegu umieszcza się w przetoce.

Worek do irygacji ma pojemność 2 litrów, a rurka długość ok. 60 cm. Stożek występuje w uniwersalnej wielkości, która pasuje do wszyst-kich wielkości stomii.

Worek ze stożkiem jest wyrobem, który moż-na stosować wielokrotnie.

Przed rozpoczęciem zabiegów irygacji war-to skonsultować się z lekarzem lub pielęgniar-ką stomijną.

Rękawy do irygacjirękawy do irygacji stomii przeznaczone

są dla osób z kolostomią, które wykonują zabiegi płukania jelita grubego (patrz: zdj. 7). mocuje się je do płytki stomijnej dwuczęścio-wego systemu Combihesive 2S.

W swojej górnej części rękawy mają otwór, przez który wprowadza się rurkę i stożek wor-ka do irygacji. Dolną część rękawa należy umie-ścić w sedesie, wiadrze lub misce.

rękawy do irygacji dostępne są w czterech rozmiarach, pasujących do płytek stomijnych

foT.

ArCH

iWu

m C

oN

VATe

C

foT.

ArCH

iWu

m C

oN

VATe

C

Zdjęcie 6. Worek do irygacji ze stożkiem przeznaczony jest dla osób z kolostomią, które chcą w pełni kontrolo-wać cykl swoich wypróżnień i decydują się na zabiegi płukania jelita grubego (irygacji, lewatywy).

Zdjęcie 4. Krople neutralizujące zapachy ALP sku-tecznie neutralizują i pochłaniają nieprzyjemne zapachy wydobywające się ze stomii.

Zdjęcie 5. Spray neutralizujący zapachy ALP skutecz-nie neutralizuje i pochłania nieprzyjemne zapachy z powietrza i odzieży stomika.

ABC sprzętu stomijnego

22

w rozmiarach 38 mm, 45 mm, 57 mm i 70 mm. Są one wyrobem przeznaczonym do jednora-zowego użytku.

W jednym opakowaniu worków znajduje się 10 rękawów do irygacji (w rozmiarze 70 mm – tylko 5 sztuk rękawów).

Worek bawełnianyWorek bawełniany jest przeznaczony

do nakładania na woreczki stomijne (patrz: zdj. 8). W szczególności nadaje się do stoso-wania z workami stomijnymi, które nie są po-kryte warstwą fizeliny.

Worek bawełniany chroni skórę przed po-wstawaniem odparzeń i uszkodzeniami. Do-skonale chłonie pot, dzięki czemu polecany jest

szczególnie latem oraz osobom, które nadmier-nie się pocą. Zapewnia dodatkowy komfort i wygodę użytkowania sprzętu stomijnego, któ-ry dzięki niemu nie klei się do skóry.

Bawełniany materiał worka dobrze się pierze, co ułatwia zachowanie go w czystości.

Worki dostępne są w białym kolorze, w jed-nym uniwersalnym rozmiarze.

Pasek stomijnyPasek stomijny jest przeznaczony dla użyt-

kowników sprzętu dwuczęściowego, którzy chcą dodatkowego zabezpieczenia i poczu-cia bezpieczeństwa (patrz: zdj. 9). Jest wyko-nany z elastycznego materiału i bawełny oraz wyposażony w element regulujący szerokość

(jeden rozmiar dla osób o każdym obwodzie pasa).

Pasek mocuje się do plastiko-wych wypustek umieszczonych na pierścieniu zatrzaskowym wor-ka w systemie dwuczęściowym lub w workach urostomijnych es-teem i Stomadress.

Paska najczęściej używają osoby bezpośrednio po zabiegu wyłonienia stomii oraz osoby ze stomią wklęsłą, które stosują płytki Convex.

Paski są dostępne w kolorze białym.

Nożyczki stomijneNożyczki stomijne przezna-

czone są do precyzyjnego doci-nania płytek stomijnych w sprzę-cie dwuczęściowym oraz przy-lepców w sprzęcie jednoczęścio-wym (patrz: zdj. 10). Wykonane są

z wysokiej jakości stali chirurgicznej i posiada-ją wygięte ostrza oraz zaokrąglone końcówki, co znacznie ułatwia precyzyjne posługiwanie się nimi. Wygodny uchwyt zapewnia komfort użytko-wania nawet osobom z upośledzoną sprawnością ruchową. Charakteryzują się wysoką trwałością i długim okresem użytkowania.

Zbiornik nocny na moczZbiornik nocny na mocz przeznaczony jest

dla osób z urostomią (patrz: zdj. 11). mocu-je się go do łóżka (poniżej poziomu materaca) i za pomocą dołączonej fabrycznie rurki łączy z workiem urostomijnym na czas snu. Kranik w woreczku stomijnym po połączeniu ze zbior-nikiem powinien być otwarty.

Zdjęcie 9. Pasek stomijny jest wykonany z elastycznego materiału i białej bawełny oraz wyposażony w element regulujący jego szerokość (jeden rozmiar dla osób o każdym obwodzie pasa).

Zdjęcie 10. Nożyczki stomijne przeznaczone są do precyzyjnego docinania płytek stomijnych w sprzęcie dwuczęściowym oraz przylepców w sprzęcie jednoczęściowym.

foT.

ArCH

iWu

m C

oN

VATe

Cfo

T. Ar

CHiW

um

Co

NVA

TeC

Zdjęcie 8. Worek bawełniany jest przeznaczony do nakładania na woreczki stomijne. Chroni skórę przed powstaniem odparzeń i uszkodzeniami.

Zdjęcie 7. Rękawy do irygacji przeznaczone są dla osób z kolostomią, które wykonują zabiegi irygacji.

23

Zbiornik nocny na mocz stosuje się po to, aby mocz mógł spływać podczas snu bezpo-średnio do niego, a nie gromadził się w worecz-ku stomijnym na brzuchu. Poprawia to znacznie komfort snu i pozwala nie wstawać w celu opróżnienia woreczka nocą. Zbiornik nocny na mocz ma pojemność 2 litrów.

Zapinki do worków ileostomijnych

Zapinki zewnętrzne do worków ileostomij-nych wykonane są ze specjalnego materiału, dzięki czemu są miękkie i przyjemne w dotyku,

a jednocześnie zapewniają pewne i skuteczne zamknięcie (patrz: zdj. 12). Zakłada się je na ko-niec worka otwartego. Ze względu na swą kon-strukcję i materiał, z którego są wykonane, nie przesuwają się po folii worka i nie przepuszcza-ją ani stolca, ani zapachów.

Dla zwiększenia bezpieczeństwa, zapinka jest zaopatrzona w karbowany zatrzask pokry-ty miękką powłoką ze sztucznej żywicy. Przy za-mykaniu zatrzask dwukrotnie „klika”, co ozna-cza, że nastąpiło skuteczne zamknięcie zapin-ki. Konstrukcja zatrzasku zapewnia także ła-twość otwierania, a używanie zapinki jest proste

nawet dla osób z obniżoną sprawnością manualną lub niedowidzących.

Zapinki zewnętrzne dostarczane są standar-dowo razem z workami ileostomijnymi, ale moż-na je nabyć także oddzielnie. W jednym opako-waniu znajduje się 10 sztuk zapinek.

Akcesoria stomijne wydawane są stomikom bezpłat-

nie w ramach miesięcznych limitów kwotowych określonych

przez Ministerstwo Zdrowia.

foT.

ArCH

iWu

m C

oN

VATe

C

Zdjęcie 11. Zbiornik nocny na mocz przeznaczony jest dla osób z urostomią. Stosuje się go po to, aby mocz podczas snu mógł spływać bezpośrednio do niego, a nie gromadził się w woreczku stomijnym na brzuchu.

Zdjęcie 12. Zapinki zewnętrzne do worków ileostomijnych wykonane są ze spe-cjalnego materiału, dzięki czemu są miękkie i przyjemne w dotyku, a jednocześnie pewne i skuteczne.

Tam byliśmy

24

W ramach programu „Senior starszy, sprawniejszy” w wielu miejscach organizowana jest gimnastyka dla osób po 55 roku życia. Zajęcia są bezpłatne i cieszą się ogromną popularnością. Często zdarza się, że chętnych jest więcej niż miejsca w sali gimnastycznej.

Dzięki gimnastyce czujemy się zdrowsi i sprawniejsi!

Bożena Klukowska

Dwa razy w tygodniu w warszawskim Ośrod-ku Sportu i Rekreacji na Solcu zbierają się panie i panowie, którzy chcą zachować dobrą kon-dycję na dłużej. Korzystają z bezpłatnych za-jęć gimnastycznych, prowadzonych przez do-świadczoną trenerkę, panią Katarzynę Pietrzak.

Na kręgosłup, biodra i kolana– Jedna noga na podłodze, druga w bok

i wypychamy bioderka w przód. I raz, i dwa, i tak do ośmiu. Nie ma wyjścia, ćwiczymy, ćwiczymy drogie panie! – pani Kasia, trenerka, energicznie komenderuje i z werwą pokazuje, jak należy wy-konywać to ćwiczenie. Dziewięć dojrzałych pań bez ociągania, posłusznie jak pilne uczennice w szkole, poddaje się instrukcjom.

– Opieramy się na przedramionach i przekrę-camy się. I nóżka raz, i rączka dwa, i na odwrót. I łapiemy wdech, uff, i luźniutko wydech...Te-raz na boczek i na drugi boczek.

– Pani Basiu, a pani wciąż na tym samym boczku... Za daleko się pani ułożyła, proszę bliżej,to będzie pani lepiej widziała i słyszała. – Nie jest łatwo pokierować tak dużą grupą. Cza-sem na zajęciach jest nawet 25 osób!

Pani Basia Nowicka – ta, która nie mogła się odpowiednio ułożyć – usadawia się bli-żej i już za chwilę tak wywija nogami i rękami, że nie mogę ukryć zaskoczenia. Pani Basia ma 83 lata. Imponuje zgrabną sylwetką i wyjątko-wą sprawnością. Widząc moje zdumienie, mówi: – A co pani myślała, że jak już ma się te lata, to tylko ciepłe bambosze, wygodny fotel i zero ruchu? Nic z tych rzeczy, przynajmniej jeśli o mnie chodzi. Jeszcze jak pracowałam jako stomato-log, jeździłam na rowerze, uprawiałam gimna-stykę i teraz to kontynuuję.

Pani Barbara miała problemy z rękami, krę-gosłupem i łokciami. Bywało, że nie mogła się schylić, podnieść czegoś. A w zeszłym roku, kiedy wychodziła z basenu na Konwiktorskiej, potknęła się na schodkach i upadła. Myślała,

że się nie podniesie, na szczęście dała radę, tylko problemy z kręgosłupem się nasiliły. – Ale odkąd chodzę tutaj, jest dużo lepiej, mój stan znacznie się poprawił.

Pani Barbara wie, że musi być sprawna jak najdłużej. Mieszka sama z mężem, który po-rusza się o dwóch kulach. Jedyny syn mieszka za granicą, przyjeżdża 2 – 3 razy do roku. – Mu-simy dawać sobie radę sami – mówi.

Z rodziną przyjemniejPani Małgosia Maślanko jest jedną z młodszych

uczestniczek zajęć. Ma 59 lat i też nie wygląda na swój wiek. – Młody wygląd zawdzięczam ćwicze-niom – uśmiecha się. – Może to banalnie zabrzmi, ale ja czerpię z tej gimnastyki ogromną radość. To mnie niesamowicie naładowuje. Te ćwiczenia niby są proste, ale potem, po powrocie do domu, czuję je w kościach i mięśniach.

Pani Małgosia, teraz na emeryturze, pra-cowała jako księgowa. – W takim zawodzie,

wiadomo, siedzi się godzinami za biurkiem. Kręgo-słup szyjny miałam w opłakanym stanie – mówi. – Jak był czas, to chodziłam na basen do Pa-łacu Kultury, potem na gimnastykę na Polną. Ale nie zawsze miałam okazję wyrwać się z domu, bo mam dwójkę dzieci i męża. Zawsze było wiele do zrobienia. Mój syn ma dziś 23 lata, córka dopiero 13, więc czasu też nie za wiele, ale już łatwiej. Tu chodzę nie tylko ze względu na kręgosłup, ale i tuszę, bo muszę trochę zrzucić. Bardzo mi odpowiadają ćwiczenia rozciągające.

Mąż pani Małgosi, odkąd zobaczył efekty, sam zaczął wieczorami biegać. A ona namówi-ła siostrę, Jolę. Teraz przychodzą razem i dzięki temu spędzają wspólnie więcej czasu.

To gimnastyka także dla duszyPani Jolanta Nauney (56 lat) jest wdową. Od-

kąd mąż, który był Amerykaninem, zmarł, miesz-ka sama z pieskiem Czarą. – Syn za granicą, ja samotna, od razu dałam się namówić na te

Ćwiczenia nie wyglądają na łatwe do wykonania, ale wszystkie panie to stałe bywalczynie sali gimnastycznej i doskonale radzą sobie nawet z najbardziej wymyślnymi poleceniami trenerki.

fOT.

LON

gIN

WAW

RyTK

IeW

ICZ

25

ćwiczenia – mówi. – Tym bardziej, że miałam problemy z kręgosłupem. Zaliczyłam i rwę kulszo-wą, i łokieć tenisisty. To dolegliwości zawodowe, bo pracowałam w laboratorium mikrobiologicznym.

Nasze wyjścia na gimnastykę to, oprócz tre- ningu mięśni, ogromna przyjemność. Naresz-cie mam trochę oddechu. Bo my z paniami po zajęciach nie zawsze wracamy od razu do do-mów. Często idziemy wspólnie do kawiarni albo na spacer i wtedy mamy gimnastykę dla duszy.

Po prostu odmładza– A może pani się do nas przyłączy? O! Jest

wolna mata. – To pani Kasia proponuje mi dołą-czenie do grupy. Wszystkie panie podchwytują i już razem nawołują. – Tylko te obcasy proszę zdjąć! Musi mieć pani niskie buty lub bose stopy.

gdyby nie to, że obawiam się kompromitacji, pewnie bym spróbowała, ale kolejne ćwiczenie jest dużo trudniejsze...

– Rączki za główkę, nóżki w górę i raz rowe-rek ze złączonymi nóżkami, raz z rozstawio-nymi. Raz wysoko, raz blisko podłogi. I szyb-ciej, szybciej – wyraźnie rozkręca się pani Kasia.

Pani Jadwiga ma 75 lat, ale nie wyobraża sobie życia bez gimnastyki. – Kiedy tu przychodzę, czuję, że żyję – mówi. – Nawet nie zauważam, jak mija godzina. Czuję się potem jak nowonarodzona.

Odkąd zostałam emerytką, szukałam jakiejś formy aktywności dla siebie. Bo chociaż sama też sobie w domu ćwiczyłam, to jednak to nie jest to samo, co w grupie. Tu, jak się przycho-dzi, to i ubrać się jakoś trzeba, no i starać tak, żeby się koleżanki nie śmiały. Dobrze, że są ta-kie zajęcia, to mnie bardzo mobilizuje do życia. A i znajomości zrobiłam nowe, nawiązałam przy-jaźnie – pani Jadwiga jest wyraźnie ucieszona.

– Kładziemy się na brzuszku i płyniemy, pły-niemy! Dociskamy bioderka i jedna, druga noga – komenderuje bez żadnej przerwy pani Kasia. – Nie ma ziewania! Jedziemy dalej, mnie też jest gorąco...

Prawdziwe kobiety Trenerka, pani Katarzyna Pietrzak, sama opra-

cowała zestaw ćwiczeń dla osób powyżej pięć-dziesiątego roku życia. – Pracowałam nad tym przez trzy miesiące. To nie było łatwe, bo choć wydaje się, że tym paniom wszystkie ćwiczenia świetnie wychodzą, powodem nie jest ich mło-dzieńcza sprawność, tylko odpowiedni układ i stopniowanie trudności.

Rzeczywiście, niektóre z pań lepiej sobie radzą, a inne mają kłopoty. Pani Kasia wie doskonale, że im człowiek starszy, tym trudniej mu pew-ne rzeczy wykonać. Poza tym część pań niedo-

słyszy, część gorzej widzi, wszystkie mają jakieś schorzenia. To koniecznie trzeba uwzględnić, gdy się komponuje zestawy ćwiczeń. – gdy wi-dzę, że coś sprawia paniom szczególne proble-my, modyfikuję układ.

Każda osoba, która chce ćwiczyć, musi przy-nieść od swojego lekarza zgodę na udział w za-jęciach. Niektórzy lekarze chcą wiedzieć, jakie to będą ćwiczenia. Plan jest do wglądu. Pani Kasia, sama rehabilitantka z wykształcenia, konsultowała go z lekarzami różnych specjalności.

– Cieszę się, że mam tak wiele ćwiczących. To znaczy, że paniom podobają się zajęcia – opo-wiada. – Zresztą, w ich przypadku nie chodzi tylko o gimnastykę. Nasze spotkania to okazja, by wyszły z domu, spotkały się z rówieśnikami, porozmawiały, a nawet rywalizowały między sobą – zdradza tajemnicę. – Ale ta rywalizacja nie dotyczy gimnastyki, tylko wyglądu. Panie uwielbiają ładnie się ubierać, komentują wza-jemnie swoje fryzury, figurę i wielkość dekoltu w koszulce. Niejednokrotnie po zajęciach wcale nie pędzą do domu, tylko idą na kawę i ciasteczko do kawiarni. To takie prawdziwe kobiety. Mam ogromną satysfakcję, że z nimi pracuję i robię wszystko, by nasze zajęcia mogły odbywać się jak najdłużej. Ale wiadomo, ktoś za to musi pła-cić, więc czasami wisi nad nami widmo rozstania.

fOT.

LON

gIN

WAW

RyTK

IeW

ICZ

Ćwiczenia dla każdego senioraProgram „Senior starszy, sprawniejszy” skierowany jest do emerytów

i rencistów po 55 roku życia. Jest to projekt Urzędu m. st. Warszawy realizowany od 2007 r. Obejmuje zajęcia rekreacyjno-sportowe na 19 sto- łecznych pływalniach oraz w 23 salach i halach sportowych. Program jest realizowany przez ośrodki sportu i rekreacji oraz organizacje pozarządowe wyłonione w drodze konkursu ofert.

Warunkiem uczestnictwa w programie jest: zameldowanie na obszarze m.st. Warszawy, ukończony 55 rok życia, przedstawienie zaświadczenia lekarskiego lub podpisanie oświadczenia o braku przeciwwskazań zdro-wotnych do udziału w zajęciach.

Informacji o programie udziela pełnomocnik ds. programu w Urzędzie m.st. Warszawy. Numer telefonu: (22) 443 24 67.

Zajęcia fizyczne dla seniorów organizowane są w całej Polsce m.in. przez Uniwersytety Trzeciego Wieku. Oto kontakty do niektórych z nich: Łódź – (42) 632 11 93, Pabianice – (42) 22 54 690, Piotrków Trybunalski – (44) 732 74 08, Lublin – (81) 532 12 27, Biała Podlaska – (33) 344 02 57, Biłgoraj – (84) 688 03 47, Chełm – (82) 563 11 92, Rzeszów – (17) 852 45 46. Ponadto zajęcia tego typu organizują Akademie Pełni Życia – tel. (12) 294 81 35 i Stowarzyszenie „Senior Na Czasie” – tel. 516 805 982, 510 277 080. Można tam uzyskać informacje na temat zajęć organi-zowanych na terenie całego kraju.

Stowarzyszenie gimnastyczno-relaksacyjne. Po zajęciach panie ubrane wyjściowo chodzą wspólnie na spacery lub na herbatkę do pobliskiej kawiarenki.

Pani Katarzyna Pietrzak uwielbia swoją pracę z seniorami. Pomysł, by ukończyć rehabilitację na AWF-ie, podsunął jej syn, teraz także absolwent tej uczelni.

Listy od Czytelników

26

Jak zapewne Pan wie, ileostomia wydziela treść cały czas. Nieste-ty, nie można tego zmienić. Absolutnie nie należy powstrzymywać się od picia płynów czy też zatykać stomii czymkolwiek, nawet na czas najkrócej trwających zabiegów!

Proponuję baczną obserwację, czy są okresy mniejszego wydzielania (jeśli tak, to wtedy dokonywać pielęgnacji), jak również sprawdzić, czy po-zycja ciała nie wpływa na wydzielanie. Proponuję również, na czas czynności pielęgnacyjnych, położyć na stomii gazik lub płatek kosmetyczny (do nabycia w aptece). Będzie wchłaniać wydzielinę przez czas potrzebny do wykonania zabiegów pielęgnacyjnych.

Przede wszystkim należy zastanowić się nad zmianą sprzętu. Polecał-bym wypróbować sprzęt synergiczny lub worki jednorazowe. Bardziej elastyczna płytka powinna lepiej dopasować się do kształtu stomii. Je-śli to nie rozwiąże wszystkich problemów, być może pomocne będą pa-sty uszczelniające, które „wyrównują” zagłębienia i wybrzuszenia będą-ce skutkiem blizn. O ich zaletach i sposobie stosowania pisaliśmy już wie-lokrotnie na łamach „Naszej Troski”. Jeśli stomia stała się „zapadnięta” na skutek rozwoju tkanki tłuszczowej, być może trzeba będzie skorzystać z płytek typu Convex, które są przeznaczone dla takich stomii.

Istotnie sytuacja jest trudna, ale należy pamiętać, że zabieg uratował Panu życie. Wypadanie stomii to dość częste powikłanie, a jego leczenie niestety bywa bardzo skomplikowane.

Wycięcie całego jelita grubego to obciążający dla organizmu zabieg, więc decyzja krakowskich Kolegów była słuszna. Powłoki brzucha są na tyle sła-be, że być może i stomia na jelicie cienkim nie byłaby wolna od powikłań. Nie ma tu dobrej rady. Trudno będzie uniknąć epizodów wypadania, ale są-dzę, że już wie Pan jak wtedy postępować. Proszę unikać zaparć (dieta, od-powiednia aktywność ruchowa), pić dużo płynów, a kiedy samemu nie uda się odprowadzić jelita, proszę udać się natychmiast do chirurga.

Oczywiście, że istnieje taki sprzęt – jest to tzw. system synergiczny skła-dający się z płytki bez plastikowego pierścienia i worków, które nakleja się bezpośrednio na płytkę.

Sprzęt ten jest przeznaczony dla osób ze stomią, które odczuwają dys-komfort używając klasycznych płytek. Może się tak zdarzyć, gdy stomia jest umiejscowiona zaraz pod łukiem żebrowym lub na kości biodrowej, co może dawać uczucie usztywnienia przy zwykłej płytce. Podobnie, nieco wklęsła stomia może utrudniać stosowanie płytki podstawowej.

Jak chwilowo powstrzymać wydostawanie się treści jelitowej ze stomii?

Od pół roku mam wyłonioną ileostomię. Podczas zabiegów pielęgnacyjnych, które wymagają pozostawania przez pe-wien czas bez sprzętu stomijnego, mam problem ze stale wy-dobywającą się treścią jelitową. Czy istnieją jakieś bezpiecz-ne sposoby na chwilowe „zatkanie” otworu stomijnego?

Krzysztof z Sieradza

Co zrobić gdy płytka nie trzy-ma się z powodu nierówności na skórze?

Od roku mam wyprowadzoną kolostomię. Staram się sam pie-lęgnować swoją stomię i zmieniać sprzęt stomijny, ale jest to dla mnie wyjątkowo trudne. Po operacji przybrałem na wadze. Do-datkowo, na skórze wokół stomii mam sporo nierówności, głównie są to blizny pooperacyjne. Utrudnia mi to prawidłowe przytwierdzenie płytki stomijnej. Jak mam sobie w takiej sytu-acji radzić? Czy można te nierówności na mojej stomii w jakiś sprytny sposób „wygładzić”?

Grzegorz z Koszalina

Czy jest jakiś skuteczny zabieg na wypadającą kolostomię?

W 2007 roku w wyniku operacji wyłoniono mi kolostomię, która od razu zaczęła mi wypadać. Po czwartym wypadnięciu skierowano mnie do szpitala w Krakowie, gdzie miałem mieć przeniesiony odbyt na jelito cienkie. Niestety, lekarze nie zde-cydowali się na tę operację. Kolostomia nadal wypada. Czy naprawdę nie da się nic zrobić?

Kazimierz z Bochni

Dla kogo przeznaczony jest dwuczęściowy sprzęt stomijny bez plastikowego pierścienia?

Od dwóch lat mam kolostomię. Do tej pory używałam sprzę-tu dwuczęściowego z plastikowymi pierścieniami. Czy istnie-je inny rodzaj sprzętu dwuczęściowego, który będzie równie bezpieczny i wygodny? Słyszałam o workach bez plastiko-wych pierścieni, które przykleja się bezpośrednio na płytkę. Kto może używać takiego elastycznego sprzętu?

Anna z Poznania

Na listy odpowiadadr n. med. Wojciech Szczęsny

dr n. med. Wojciech Szczęsnykierownik Przyklinicznej Poradni Gastroenterologicznej

Szpitala Uniwersyteckiego w Bydgoszczy

27

Droga Redakcjo! Nie lubię mojego telewizora. Pokazują w nim ptasią grypę, krowie szaleństwo, masowo rażą mnie bronią, kataklizmami, terrorystami, aferami, raportami. Całość ruszających się obrazków nieodmiennie informuje mnie o jednym: jest źle. A u mnie też bywa źle: herbata się skoń-czyła, a sklep zamknięty. Pokłóciłam się z mamą, zalegam z rachunkami. Nie jestem obojętna na biedę, którą pokazują w tele-wizji, nie jestem złym człowiekiem. Jak wi-dzę babcię bez grosza, to dam jej pieniądze na chlebek, jak się staruszek potknie, to go podniosę, ktoś krzyczy ratunku, pobiegnę na ratunek. Jednak ten nadmiar grozy znie-czula mnie, mam dość.

Ewa

Droga Redakcjo! Cztery miesiące przed operacją wyło-nienia stomii widziałem starszego pana ze stomią. Ten widok mną wstrząsnął. Najpierw poczułem obrzydzenie, później współczucie. Wtedy nie wiedziałem, że mnie czeka to samo. A kiedy po operacji w szpitalu na Hirsz-felda we Wrocławiu miałem już własną „dziurę w brzuchu”, cieszyłem się, że żyję i powierzyłem siebie Bogu. Codziennie modlę się i to mi daje siły do walki z chorobą. Gdy wspominam szpital, to mogę być z siebie dumny. Było nas ośmiu, ale ja „pozbierałem się” najszybciej ze wszyst-kich i jeszcze pomagałem kolegom. Jeden z pacjentów mówił o mnie „mocny chłop”. A moją mocną stroną była po pro-stu codzienna modlitwa. Czasem jest mi ciężko, szczególnie gdy słyszę, jak ktoś mówi o mnie, że śmierdzę jak szambo. Odsunąłem się od przyjaciół, bo często czułem się jak trędowaty. Choć jest mi ciężko, nie dziwię się ludziom, nie mam żalu, staram się im wybaczyć. Choć choroba oszpeca ciało i przygasza ducha, daje szansę na refleksję, na osią-gnięcie spokoju serca i zwrócenie się ku wartościom duchowym. Trzeba patrzeć na życie pozytywnie – wtedy jest łatwiej. Podczas rekonwalescencji miałem kło-poty z pasem stomijnym, który zastąpi-łem paskiem własnego pomysłu (służę radą). Obecnie, trzy lata po operacji, po-jawiły mi się rany w miejscu szwów na obrzeżach stomii, a środki, których dotychczas używałem, nie działają. Na szczęście ostatnio odkryłem, że rany wokół stomii można zaleczyć, stosując Efektywne Mikroorganizmy (EM-A) prof. Teruo-Higa z Japonii, które są dostępne w Polsce. Może komuś spo-śród Czytelników, którzy mają takie kło-poty jak moje, także pomogą. Kończąc, przesyłam życzenia wszelkiej pomyślności. Stanisław

Droga Redakcjo!

Jestem 33-letnią osobą ze stomią. Nazywam się Kasia Wojtkiewicz. Stomię wyłonio-no mi w 2003 roku. Z waszej gazetki czerpię siłę i wiarę w lepsze jutro. Mieszkam w Domu Pomocy Społecznej w Wilkowicach. Niezależnie od samopoczu-cia, próbuję walczyć o dobre życie. Na szczęście w „Naszej Trosce” zawsze znajduję nowinki na temat pielęgnacji stomii, a nawet napotykam się na znajomych, ostatnio na panią Małgosię z Cieszyna. Teraz już wiem, że z urostomią można żyć normalnie. Ale początki były bardzo cięż-kie. Kiedyś miałam problem z zaopatrzeniem stomii, nie mogłam sobie poradzić. Jednak z biegiem czasu okazało się to całkiem łatwe i teraz sprzęt zmieniam w kilka minut.W życiu pomaga mi to, że jestem z natury wesoła i bezpośrednia. Mam czasem tyle pomysłów, że nie wiem, jak je wszystkie zrealizować. Byłam ostatnio na pielgrzymce w Częstochowie, a jeszcze wybieram się do Łagiewnik. Nie jestem zupełnie sprawna. Chodzę w ortezach i o kulach, a gdy chcę wybrać się na wycieczkę krajoznawczą, używam wózka elektrycznego. Zwiedzam okoliczne wzniesienia, są piękne. Kocham przyrodę, szum strumienia. Chciałabym pojechać nad morze, ale – niestety – nie stać mnie na to. Z tego, co mam, muszę zapłacić za możli-wość mieszkania w domu opieki, a za resztę kupuję leki i to, co potrzebne do życia. Cieszyłabym się, gdybyście podarowali mi jakąś kamizelkę lub kurtkę z logo waszej firmy. Byłabym dumna, że mam przyjaciół, którzy o mnie dbają i czynią tak wiele: dają wiarę, uśmiech i dobre fluidy. Wierzę, że i ja mogę dać coś ludziom, bo piszę wiersze, śpiewam i robię to z miłością, aby innym też żyło się lepiej i choć na chwilę zapomnieli o tym, że są chorzy. Pozdrawiam całą redakcję z Panem Przemysławem na czele i z niecierpliwością czekam na Was co kwartał. Kasia Wojtkiewicz, pacjentka z urostomią

Szanowna Redakcjo! Otrzymałem od Was kartę zgłoszenia do programu „Wielkie Powroty”. Wypeł-niłem ją, bo chciałem wziąć udział w tym programie. Moja historia będzie publiko-wana już drugi raz. Po raz pierwszy arty-kuł o mnie ukazał się w trzecim numerze Waszego pisma, w roku 2008. Jestem stomikiem od pięciu lat. Udana operacja to zasługa wspaniałych lekarzy z Działdowa. Dziękuję serdecznie dr Mar-kowi Guzowskiemu, dr Piotrowi Tomczy-kowi, dr Jerzemu Potakiewiczowi. Dziękuję także redakcji „Naszej Troski” za dobre słowa i wiele cennych informa-cji, które publikuje w piśmie. Dzięki nim łatwiej się żyje. Józef Grzelka

Drodzy Czytelnicy! Serdecznie dziękujemy za korespondencję, która przychodzi do naszej redakcji. Jest nam bardzo miło, że obdarzają nas Państwo tak ogromnym zaufaniem. Z niecierpliwością czekamy na wszystkie listy, nie tylko te dotyczące naszego magazynu (choć uznanie w Pań-stwa oczach jest dla nas powodem do dumy), lecz także i na takie, w których piszą Państwo o sprawach codziennego życia i związanych z nim radościach i problemach. W niniejszym wydaniu „Naszej Troski” mamy przyjemność nagrodzić list, który otrzyma-liśmy od Pani Kasi Wojtkiewicz. Jesteśmy szczęśliwi, że autorka podzieliła się z nami swoimi doświadczeniami. Może i Państwo pokuszą się o własne refleksje? Czekamy na listy!

Nagrodę, zestaw ubrań oraz ciepły koc z logo naszej firmy,

wyślemy Pani Kasi kurierem.

fOT. LONGIN WAWRYTKIeWICz

Informacje

28

sklepy medyczne oferujące sprzęt stomIjny convatec

Woj. dolnośląskie

Bolesławiec 59-700Sklep Med. MIR-MED ul. Grunwaldzka 4 tel. (75) 735 10 80Głogów 67-200Sklep Med. KORIM ul. Kościuszki 15a tel. (76) 835 01 02jawor 59-400Sklep Med. EMAG ul. Staszica 12 tel. (76) 870 71 06jelenia Góra 58-500Sklep Med. MEDYK ul. Groszowa 9 tel. (75) 764 61 55kamienna Góra 58-400Sklep Med. MEDYK ul. Broniewskiego 24 tel. (75) 744 61 10legnica 59-220Sklep Med. EMAG Szpital Wojewódzki ul. Iwaszkiewicza 5 tel. (76) 721 11 66

legnica 59-220Sklep Med. EMAG ul. Gwiezdna 35/9 tel. (76) 854 21 13lubań 59-800Sklep Med. VENA-MED ul. Wąska 2a tel. (75) 721 40 48

lubin 59-300 Sklep Med. EMAG ul. Sikorskiego 54 tel. (76) 724 96 16lwówek Śląski 59-600 Sklep Med. MIR-MED (teren przychodni), ul. Morcinka 7 tel. (75) 782 57 22

Wałbrzych 58-300Sklep Med. MEDITEK ul. Moniuszki 35 tel. (74) 842 30 85Wrocław 50 -073Sklep Med. MEDICA HUMANA ul. św. Antoniego 36/38 tel. (71) 344 81 20 faks (71) 344 81 22

Wrocław 50-335Sklep Med. CEZAL SA ul. Sienkiewicza 42/44 tel. (71) 322 53 30Wrocław 53-413 Sklep Med. REMEDIUM pl. Hirszfelda 16/17 tel. (71) 333 25 45zgorzelec 59-900Sklep Med. VENA-MED ul. Broniewskiego 27 tel. (75) 775 00 62

Woj. kujawsko-pomorskie

Bydgoszcz 85-129Sklep Med. MEDICA HUMANA ul. Wojska Polskiego 15/12a tel. (52) 375 21 00

Bydgoszcz 85-796Sklep Med. ART-MED Fordon Przylesie ul. Rupniewskiego 10 tel. (52) 343 47 32

Bydgoszcz 85-950Sklep Med. ul. Słowackiego 1 tel. (52) 322 01 13toruń 87-100Sklep Med. ul. Uniwersytecka 17 pok. 13 (parter) tel. (56) 611 99 40

tuchola 89-500 Sklep Med. AKSEL-MED ul. Nowodworskiego 3e tel. (52) 334 53 00Więcbork 89-410Sklep Med. AKSEL-MED ul. Mickiewicza 26 tel. (52) 389 62 56Włocławek 87-800Sklep Med. ul. Kilińskiego 7 tel. (54) 231 19 81

Woj. lubelskie

Biała podlaska 21-500Sklep Med. MEDICUS ul. Brzeska 32 tel. (83) 342 62 30chełm 22-100Sklep Med. MEDICUS ul. Reformacka 28 tel. (82) 565 07 53janów lubelski 23-300Sklep Med. MEDICUS ul. Zamoyskiego 15 tel. (15) 872 29 05krasnystaw 22-300 Sklep Med. MEDICUS ul. Kościuszki 3 tel. (82) 576 70 73kraśnik 23-200Sklep Med. MEDICUS ul. Kościuszki 6 tel. (81) 825 31 20lublin 20-094Sklep Med. MEDICUS ul. Lubartowska 64/66 tel. (81) 743 35 51Łuków 21-400Sklep Med. MEDICUS pl. Narutowicza 3 tel. (25) 798 34 22puławy 24-100Sklep Med. MEDICUS ul. Piłsudskiego 89 tel. (81) 887 70 42

tomaszów lubelski 22-600Sklep Med. MEDICUS ul. Lwowska 24 tel. (84) 664 20 47Włodawa 22-200Sklep Med. MEDICUS ul. Rynek 4 tel. (82) 572 53 79zamość 22-400Sklep Med. MEDICUS ul. Partyzantów 7 tel. (84) 638 72 13

Woj. lubuskie

Gorzów Wlkp. 66-400 LIFE ESKULAP ul. Dekerta 1 (obok szpitala) tel. (95) 733 16 38zielona Góra 65-001Sklep Med. ESKULAP Poliklinika MSWiA (hol główny) ul. Wazów 42 tel. (68) 470 68 88

Żary 68-200Sklep Med. ESKULAP ul. Moniuszki 2 tel. (68) 470 65 72

Woj. łódzkie

Bełchatów 97-400Sklep Med. MEDYK ul. 1 Maja 4 tel. kom. 509 104 108Łódź 90-612Sklep Med. MEDPRIM ul. Gdańska 57a tel. (42) 630 84 09Łódź 91-425Sklep Med. AKSEL-MED ul. Północna 42 (Szpital MSWiA) tel. (42) 634 15 02Łódź 93-126Sklep Med. MEDICA HUMANA Cross Medica 2 ul. Przybyszewskiego 99 tel. (42) 646 87 35

Łódź 93-173Sklep Med. PRO-MED ul. Lecznicza 6 tel. (42) 682 57 61, 682 66 35Łódź 90-427NZOZ Centrum Medyczne al. Kościuszki 48 tel. (42) 636 98 11, 636 98 12radomsko 97-500Niepubliczny Zakład Zaopatrzenia Ortopedycznego i Medycznego „Medyk” ul. Reymonta 62 tel. (44) 685 23 92

Wieluń 98-300Sklep Med. CORDIS Osiedle Stare Sady 14c/1

Woj. małopolskie

Bochnia 32-700 Sklep Medyczny PANACEUM

ul. Świętokrzyska 3 tel. (14) 611 50 95Brzesko 32-800Sklep Med. ORT-MED ul. Kościuszki 67 tel. (14) 686 27 20chrzanów 32-500Sklep Med. PETRUS ul. Sokoła 10 tel. (32) 623 42 73Gorlice 38-300Niepubliczny ZOZ LIFE+ ul. Sienkiewicza 38 tel. (18) 353 79 40kraków 31-115Sklep Med. MEDICA HUMANA, Cross Medica 2, ul. Garncarska 2 tel. (12) 422 10 51

kraków 30-034Sklep Med. FARMED pl. gen. Sikorskiego 13 tel. (12) 422 87 00kraków 31-115Sklep Med. SAMARYTANKA ul. Garncarska 9/1 tel. (12) 422 99 00 wew. 239

kraków 30-900Sklep Med. SAMARYTANKA Osiedle Słoneczne 8 tel. (12) 643 65 70

kraków 30-638Sklep Med. SAMARYTANKA ul. Białoruska 15 tel. (12) 265 74 87

kraków 31-202 Sklep Med. LIFE+ ul. Prądnicka 35/37 tel. (12) 416 25 19nowy sącz 33-300Sklep Med. LIFE+ ul. Kazimierza Wielkiego 4 tel. (18) 443 47 18nowy sącz 33-300Sklep Med. LIFE+ ul. Batorego 77 tel. (18) 444 17 58olkusz 32-300Sklep Med. MEDIX ul. Szpitalna 5 tel. (32) 641 35 95oświęcim 32-600Sklep Med. SANITEKS ul. Dąbrowskiego 18b tel. (33) 842 30 65sucha Beskidzka 34-200Sklep Med. EURO-MED ul. Szpitalna 22 tel. (33) 872 32 33

tarnów 33-100Sklep Med. LIFE+ al. Matki Boskiej Fatimskiej 17 tel. (14) 627 82 35

tarnów 33-100Sklep Med. TARMED ul. Okrężna 4a tel. (14) 626 98 66Wadowice 34-100 PHUP ALEX ul. Trybunalska 12 tel. (33) 823 22 311

Woj. mazowieckie

ciechanów 06-400Sklep Med. MARABUT ul. Sienkiewicza 32 tel. (23) 672 20 92ostrołęka 07-400Punkt Zaopatrzenia Ortopedycznego ul. Jana Pawła II 120a, pok. 39 tel. (29) 765 23 38 tel. kom. 781 777 900

płock 09-400Wojewódzki Szpital Zespolony Zakład Usprawniania Leczniczego, gab. 3 ul. Medyczna 19 tel. (24) 364 62 87

radom 26-604ZTM STYMAT, ul. Giserska 4 tel. (48) 365 11 88siedlce 08-110 Sklep Med. PHU ANTA ul. Czerwonego Krzyża 21 tel./faks (25) 644 92 80Warszawa 00-864Sklep Med. MEDICA HUMANA ul. Krochmalna 32a tel. (22) 890 03 01

Warszawa 03-462Sklep Med. MEDICA HUMANA Cross Medica 2 ul. Jagiellońska 50 tel. (22) 670 17 00, (22) 670 04 10

Woj. opolskie

opole 44-005Sklep Med. REHMED ul. Książąt Opolskich 33 tel. (77) 453 22 44opole 45-061Sklep Med. REHMED Wojewódzkie Centrum Onkologii, bud. Pulmonologii ul. Katowicka 66a tel. (77) 441-61-35

Woj. podkarpackie

Brzozów 36-200Niepubliczny ZOZ LIFE+ ul. ks. Bielawskiego 18 tel. (13) 434 31 57jasło 38-200Niepubliczny ZOZ LIFE+ ul. 3 Maja 24a tel. (13) 448 23 75

29

sklepy medyczne oferujące sprzęt stomIjny convatec

rzeszów 35-040Sklep Med. LIFE+ MEDICA HUMANA ul. Dąbrowskiego 85 tel. (17) 854 07 45

rzeszów 35-060Sklep Med. MED COMPLEX ul. Słowackiego 11 tel. (17) 852 83 77

Woj. podlaskie

Białystok 15-227ul. Podleśna 12/1 tel. (85) 652 46 66Białystok 15-297 Sklep Specjalistycznego Zaopatrzenia Medycznego MEDICA HUMANA ul. Żelazna 9, lok. 11 tel. (85) 746 15 60

Grajewo 19-200Sklep Med. BAMET ul. Wojska Polskiego 33 tel. kom. 607 346 506Łomża 18-404Sklep Med. MEDIC s.c. ul. Hipokratesa 2 tel. (86) 218 49 94

Woj. pomorskie

chojnice 89-600Sklep Med. ORTOMAX ul. Leśna 10 tel. (52) 395 67 41Gdańsk 80-850Sklep Med. MEDICA HUMANA ul. Rajska 14a-b tel. (58) 309 10 71

Gdynia 81-463Sklep Med. ORTOMAX ul. Legionów 165 tel. (58) 622 12 19kościerzyna 83-400 Sklep Medyczny ORTOMAX Szpital Specjalistyczny ul. Piechowskiego 36 tel. (58) 686 04 96

malbork 82-200NZOZ CHIR-MED ul. J. Słowackiego 2 tel. (55) 267 05 39słupsk 76-200Sklep Med. ESKULAP ul. Wojska Polskiego 22 tel. (59) 842 27 28słupsk 76-200Sklep Med. ESKULAP ul. Kopernika 28 tel. (58) 841 34 27słupsk 76-200Sklep Med. POD SŁOWIKIEM ul. Kopernika 2 tel. (59) 840 05 76

starogard Gdański 83-200NZOZ CHIR-MED ul. Kościuszki 43 tel. (58) 563 30 72Wejherowo 84-200Sklep Med. AKSEL-MED ul. 10 Lutego 1 tel. (58) 677 55 56

Woj. śląskie

Bielsko-Biała 43-300Sklep Med. HAS-MED ul. Młyńska 20 tel. (33) 812 31 79Bielsko-Biała 43-300Sklep Med. POLIMED ul. Wyzwolenia 18 tel. (33) 816 40 61 wew. 208Bielsko Biała 43-300DAGMED Specjalistyczny Sklep Zaopatrzenia Medycznego ul. Batorego 6 tel. (33) 819 22 08

Bielsko Biała 43-300Ortho-Pharma Sklep Med. ul. Dworkowa 2 tel. (33) 819 39 24

Bytom 41-902Sklep Medyczny i Przychodnia Chorób Płuc i Gruźlicy ul. Karola Miarki 10 tel./faks (32) 289 12 81

cieszyn 43-400Sklep Med. DAGMED ul. Bobrecka 30a tel. (33) 851 46 65częstochowa 42-200Sklep Med. ABC CHOREGO ul. Warszawska 13 tel. (34) 324 73 01

częstochowa 42-200PPHU TYTAN ul. Dekabrystów 33 tel. (34) 325 53 35dąbrowa Górnicza 41-300Sklep Medyczno-Ortopedyczny ul. 3 Maja 32 tel. (32) 764 17 20 bezpł. infolinia: 800 169 009

dąbrowa Górnicza 41-300Sklep Medyczno-Zielarski (Szpital Miejski), ul. Szpitalna 13 tel. (32) 261 79 11 bezpł. infolinia: 800 169 009

Gliwice 44-100Sklep Med. INTER-MED ul. Bohaterów Getta Warszawskiego 1 tel. (32) 231 93 14

jaworzno 43-609Sklep Med. ABE ul. Farna 12 tel. (32) 616 34 54

katowice 40-008Sklep Med. MEDICA HUMANA ul. Warszawska 36 tel. (32) 256 82 35, 259 85 31

katowice 40-008Sklep Med. PLASTER ul. Warszawska 40 tel. (32) 253 54 56racibórz 47-400Sklep Medyczny MEDYK ul. Ocicka 4 tel. (32) 414 90 27racibórz 47-400Sklep Med. REHMED ul. Ocicka 51 tel. (32) 417 84 85ruda Śląska 41-709Sklep Med. ul. Markowej 7 tel./faks (32) 243 50 08rybnik 44-200Sklep Med. REHMED ul. Sobieskiego 11 tel. (32) 423 54 90rybnik 44-200 Sklep Med. PROM-MED ul. Miejska 11 tel. (32) 433 12 43

sosnowiec 41-200Szpital Górniczy pl. Medyków 1 tel./faks (32) 268 24 57sosnowiec 41-200Sklep Med. ul. Rzeźnicza 12 tel./faks (32) 297 00 32 bezpł. infolinia 800 106 160

Wodzisław Śląski 44-300Sklep Zielarsko-Medyczny ZIOŁO-LEK (Szpital Miejski nr 1) ul. 26 Marca 51 tel. (32) 455 68 50

Wodzisław Śląski 44-300Sklep Zielarsko-Medyczny ZIOŁO-LEK, ul. Kubsza 10 tel. (32) 456 07 53

zabrze 41-800Sklep Med. AB MEDICA ul. 3 Maja 47 tel. (32) 273 05 05zawiercie 42-400Sklep Med. MEDYK ul. gen. Sikorskiego 22 tel. (32) 670 60 00zawiercie 42-400Sklep Med. ul. Towarowa 22 tel./faks (32) 671 03 08 bezpłatna infolinia 800 108 180

Żory 44-240Sklep Med. REHMED ul. Dolne Przedmieście 5 tel. (32) 435 14 39

Woj. świętokrzyskie

kielce 25-734 Sklep Med. LIFE+ ul. Artwińskiego 1 tel. (41) 367 15 40końskie 26-200Sklep Med. LIFE+ ul. Gimnazjalna 41b tel. (41) 372 44 65skarżysko-kamienna 26-110Sklep Med. LIFE+ ul. Szpitalna 1 tel. (41) 252 47 96starachowice 27-200Sklep Med. LIFE+ ul. Radomska 70 tel. (41) 275 19 20staszów 28-200Sklep Med. LIFE+ ul. 11 Listopada 78 tel. (15) 864 13 24

Woj. warmińsko-mazurskie

elbląg 82-300Zaopatrzenie Ortopedyczne ul. Komeńskiego 42 tel. (55) 233 58 49ełk 19-300Sklep Med. ORTEZA ul. Moniuszki 3, lok. 1 tel. (87) 621 16 51olsztyn 10-587 Sklep Med. MEDICA HUMANA ESKULAP ul. Kościuszki 84d tel. (89) 527 41 10

ostróda 14-100Sklep Med. BLADORTOL ul. Czarnieckiego 19 lok. A tel. (89) 642 14 05

Woj. wielkopolskie

jarocin 63-200Sklep Medyczny ŚWIAT ORI ul. Wrocławska 34 tel. (62) 505 22 89kalisz 62-800Pielęgniarska Opieka Długoterminowa HANNA ul. Graniczna 2a tel. (62) 767 23 52

konin 62-510Sklep Med. AS-MED al. 1 Maja 16a tel. (63) 241 00 39leszno 64-100Sklep Med. ESKULAP ul. Jackowskiego 9 tel. (65) 526 84 13 tel. kom. 663 700 815

ostrów Wielkopolski 63-400Zakład Pielęgnacyjno- -Opiekuńczy HANNA ul. Konopnickiej 41a tel. (62) 591 33 11

piła 64-920Sklep Med. LUBA ul. Batalionów Chłopskich 9 tel. (67) 213 20 21

poznań 60-371Sklep Med. MEDICA HUMANA ul. Międzychodzka 10/39 tel. (61) 867 96 50

poznan 61- 867Sklep Med. Avangarda ul. Garbary 2 tel. (61) 852 25 22

rawicz 63-900Sklep Med. ALTEA ul. Grunwaldzka 44 tel. (65) 546 10 17

szamotuły 64-500Sklep Med. An-Med ul.Dworcowa 16 a tel. (61) 292 58 38

Środa Wielkopolska 63-000Punkt Refundacji Eskulap ul. Czerwonego Krzyża 2 tel. (61) 285 01 93

Woj. zachodniopomorskie

Białogard 78-200Sklep Med. WAMED ul. Pomorska 2/7 tel. (94) 312 34 32

kamień pomorski 72-400Sklep Med. MEDI-CAL ul. Szpitalna 10 tel. (91) 382 40 58

kołobrzeg 78-100Punkt Sprzedaży K-ORT ul. Łopuskiego 40d tel. (94) 354 55 43

koszalin 75-648Zakład Sprzętu Ortopedycznego K-ORT ul. Leśna 6 tel. (94) 345 01 56 tel. kom. 696 096 546

trzebiatów 72-320Sklep Med. MEDI-CAL ul. Lipowa 16-20/4 tel. (91) 852 56 40

szczecin 71-470Sklep Med. MEDICA HUMANA, STOMIA-MED ul. Arkońska 42 tel./faks (91) 454 06 04

szczecinek 78-400Punkt Sprzedaży K-ORT ul. Wyszyńskiego 71 tel. kom. 604 618 212

Świdwin 78-300Punkt Sprzedaży K-ORT ul. Drawska 38 tel. (94) 716 41 93

Informacje

30

Adresy porAdnI stomIjnych I pIelęgnIArskIch punktów konsultAcyjnych

woj. dolnośląskie

Akademicki Szpital Kliniczny Akademicka Przychodnia Specjalistyczna, Poradnia Proktologiczna i Stomijna ul. Borowska 213 50-556 wrocławkierownik poradni: dr Jerzy Medyński tel. (71) 733 16 00 do 03

Wojewódzki Szpital Specjalistyczny, Poradnia Stomijna ul. Kamieńskiego 73 a 51-124 wrocławpoziom -1, pokój nr 1 (czynne w II i IV wtorek miesiąca w godz. 15.00–18.00) kierownik poradni: dr Marek Rząca tel. kom. 781 827 328

Ośrodek Diagnostyki Onkologicznej Poradnia dla Chorych ze Stomią przy Poradni Onkologicznej ul. Andersa 4 59-220 legnicakierownik poradni: dr Andrzej Hap tel. (76) 855 09 41, (76) 855 55 17

Poradnia dla Chorych ze StomiąSPZOZ Szpital Wojewódzkiul. Ogińskiego 6 58-506 jelenia górakierownik poradni: dr Zbigniew Markiewicztel. (75) 643 71 00, (75) 754 21 27

Poradnia Proktologiczno-Stomijna Specjalistyczny Szpital im. dr. Alfreda Sokołowskiego ul. Sokołowskiego 4 58-309 wałbrzychkierownik poradni: dr n. med. Paweł Pyka tel. (74) 648 97 40

woj. kujawsko-pomorskie

Poradnia Przykliniczna Gastroenterologiczna Szpital Uniwersytecki ul. M. Skłodowskiej-Curie 9 85-094 Bydgoszczkierownik poradni: dr Wojciech Szczęsny tel. (52) 582 43 78

Szpital Wojewódzki im. Biziela ul. Ujejskiego 75 85-168 Bydgoszczdr Zbigniew Banaszkiewicz tel. (52) 365 57 99

woj. lubelskie

Poradnia Stomijno-Proktologiczna z pracownią endoskopową Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej ul. dr. K. Jaczewskiego 7 20-090 lublintel. (81) 747 75 11

woj. łódzkie

Pielęgniarski Punkt Konsultacyjny dla Osób ze StomiąCross Medica2 ul. Przybyszewskiego 99 93-126 Łódźtel. (42) 646 87 35

woj. małopolskie

Poradnia Chirurgii Proktologicznej Szpital Miejski Specjalistycznyim. Gabriela Narutowicza ul. Prądnicka 35-37 31-202 kraków kierownik poradni: dr Adam Korczyński tel. (12) 416 22 66

Pielęgniarski Punkt Konsultacyjny dla Osób ze StomiaCross Medica2 ul. Garncarska 2 31-115 krakówtel. (12) 422 10 51

Pielęgniarski Punkt Konsultacyjny dla Osób ze StomiąDorota Jesionka-Kukla – pielęgniarka stomijnaSzpital Specjalistyczny im. Stefana Żeromskiegoos. Na Skarpie 66, 31-913 krakówtel. kom. 889 402 924

Pielęgniarski Punkt Konsultacyjny dla Osób ze Stomiąmgr piel. Teresa Sztyler – certyfikowana pielęgniarka stomijna Centrum Medyczne Eskulapul. Marii Dąbrowskiej 24 os. Zielone, 33-100 tarnówtel. (14) 624 00 43

woj. mazowieckie

Szpital Bielański, Pawilon HPoradnia Stomijnaul. Cegłowska 80 01-809 warszawakierownik poradni: dr hab. n. med. Marek Szczepkowskirej. tel. (22) 569 04 70

program „poznajmy się”Tym wszystkim, którzy jeszcze nie

znają sprzętu stomijnego ConvaTec oraz nie mają możliwości przetestowa-nia go w sklepach medycznych, chcemy umożliwić jego wypróbowanie i spraw-dzenie. W jaki bowiem sposób, jak nie przez bezpośrednią ocenę jakości i indywidualnej przydatności można wybrać najbardziej odpowiedni dla siebie system stomijny?

800 120 093Bezpłatna linia informacyjna

dla osób ze stomią czynna od poniedziałku do piątku

w godz. 9.00–17.00.

wszystkich zainteresowanych otrzymaniem bezpłatnych próbek

sprzętu stomijnego convatec prosimy o telefon do działu pomocy convatec:

Poradnia Stomijna „Krochmalna 32” ul. Krochmalna 32a 00-864 warszawa tel. (22) 890 03 00 faks: (22) 890 02 99

Pielęgniarski Punkt Konsultacyjny dla Osób ze StomiąCross Medica2 ul. Jagielońska 50 03-462 warszawatel. (22) 670 17 00

SPZOZWojewódzki Szpital ZespolonyPoradnia Proktologiczno-Stomijnaul. Medyczna 19 09-400 płockkierownik poradni: dr Mariusz Obrębskitel. (24) 364 62 84

woj. opolskie

Poradnia dla Chorych ze Stomiąprzy Wojewódzkim Ośrodku On-kologiiul. Katowicka 66a 45-060 opolekierownik poradni: dr Maria Urbaniectel. (77) 441 60 00, (77) 441 60 72

woj. podlaskie

Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Akademii MedycznejPoradnia Stomijnaul. Waszyngtona 15a 15-274 Białystokkierownik poradni: dr Fabian Kamińskitel. (85) 746 85 73

Poradnia Stomijna przy Wojewódz-kim Szpitalu Zespolonymul. Skłodowskiej-Curie 26 15-950 Białystokkierownik poradni: dr n. med. Jacek Lewandowskitel. (85) 748 83 82

woj. podkarpackie

Pielęgniarski Punkt Konsultacyjnydla Osób ze StomiąSklep Medyczny Medica Humanaul. Dąbrowskiego 8535-040 rzeszówtel. (17) 854 07 45

woj. pomorskie

Szpital Morski im. PCK Gdynia ul. Powstania Styczniowego 1 81-519 gdyniatel. (58) 699 83 45 (czynne w środy od godz. 10.30 do 14.30)

Pielęgniarski Punkt Konsultacyjny dla Osób ze Stomią piel. Andrzej PiotrowskiSzpital Specjalistycznyul. Leśna 10 89-600 chojnicetel. kom. 606 462 654

woj. śląskie

Poradnia Proktologicznai Stomijna przy WojewódzkimSzpitalu Specjalistycznym nr 5pl. Medyków 1 41-200 sosnowieckierownik poradni: prof. dr hab. med. Jacek Starzewskitel. (32) 36 82 733

Przyszpitalna Poradnia Stomijna ul. Wyzwolenia 18 43-300 Bielsko-Białatel. (33) 816 40 61

Przyszpitalna Poradnia Chorób Jelita Grubego, Stomijna i Zaburzeń Metabolicznychul. Chorzowska 3641-600 Świętochłowicetel. (32) 245 50 41-5czynna: środy, godz. 15-18

woj. świętokrzyskie

Świętokrzyskie Centrum Onkologii w Kielcach, Poradnia Stomijnaul. Artwińskiego 3 25-734 kielcekierownik poradni: dr Wojciech Korejbatel. (41) 367 41 65

woj. warmińsko-mazurskie

Szpital MSWiA ul. Wojska Polskiego 37 10-342 olsztynkierownik poradni: dr Grażyna Kuciel-Lisieskatel. (89) 539 85 20

woj. wielkopolskie

Szpital Kliniczny nr 2 Poradnia Stomijna ul. Przybyszewskiego 49 60-355 poznańtel. (61) 869 15 69

Szpital Wojewódzki w Poznaniu Poradnia Proktologiczna i Stomijna ul. Juraszów 7/19 60-479 poznańkierownik poradni: dr Jacek Lis tel. (61) 821 22 43

Wielkopolskie Centrum Onkologii, Poradnia Stomijna ul. Garbary 15 61-866 poznańkierownik poradni:dr Bohdan Kaczmarczyktel. (61) 885 05 79

Wojewódzki Szpital Zespolony Poradnia dla Chorych ze Stomiąul. Kardynała S. Wyszyńskiego 162-510 koninkierownik poradni: dr Jarosław Długosztel. (62) 245 44 89

31

stomia w interneciewww.co nva tec.plPro fe sjo nal ny ser wis in ter ne to wy firmy ConvaTec po święco ny sto mii. Prze zna czo ny dla osób ze sto mią, le ka rzy i pie lęgnia rek. Część ser wi su do ty czy także le cze nia prze wle kłych ran. www.stomia.plStrona firmy ConvaTec poświęcona stomii. www.wielkiepowroty.plStrona programu Wielkie Powroty w Polsce. www.po lil ko.plStrona Pol skiego To wa rzy stwa Stomijnego POL-ILKO. www.sto mia.in fo.plPry wat na, bardzo bogata w treści, polska stro na poświęcona sto mii.stomiaswidnica.ukryta.plStrona stowarzyszenia „Życie” ze Świdnicy.www.osto my in ter na tio nal.orgAn glo ję zycz na stro na towarzystwa IOA. www.osto my .fsnet.co.ukAn glo ję zycz na stro na poświęcona głów nie kolostomii.

limity na sprzęt stomijnyrozporządzenie ministra Zdrowia z dnia 29.08.2009 r. (dz.u. 2009 nr 139 poz. 1141)

określa miesięczne limity kwot na sprzęt stomijny:

• kolostomia: 300 zł • ileostomia: 400 zł • urostomia: 480 zł

sprzęt stomijny jest refundowany w 100 proc. dla wszystkich osób ze stomią w ramach powyższych limitów miesięcznych.

kluby osób ze stomią1. nowy sĄcZ – Józef Myrlak, ul. Nawojowska 21/5, 33-300 Nowy Sącz, tel. (18) 443 57 93. Spotkania w każdą trzecią środę miesiąca w godzinach 12.00–14.00 przy ul. Batorego 77 w Nowym Sączu.2. pIŁA – Ewa Sowińska, ul. Jagiellońska 11, 64-920 Piła, tel. (67) 214 16 54.3. tArnów – Danuta Sajdak, ul. Panny Marii 3, 33-100 Tarnów. Spotkania w każdy drugi czwartek miesiąca w godzinach 11.00–15.00. Adres korespondencyjny: Danuta Sajdak, ul. Dąbrowskiej 24/7, 33-100 Tarnów, tel. 501 207 246.4. wArsZAwA – Dorota Kaniewska, Ośrodek „Nowolipie“, ul. Nowolipie 25b, 01-011 Warszawa. Spotkania w każdą ostatnią środę miesiąca, w godz. 13.00–15.00 w ośrodku „Nowolipie".

Zarząd główny: Andrzej Piwowarski (Kraków) – prezes, Dorota Kaniewska (Warszawa) – wiceprezes, Jolanta Matalewska (Szczecin) – sekretarz, Ryszard Lisek (Katowice) – skarbnik, Stanisław Bogdan (Białystok) – członek zarządu. siedziba: Polskie Towarzystwo Stomijne POL-ILKO, ul. Przybyszewskiego 49, 60-355 Poznań.Adres do korespondencji:Andrzej Piwowarski, ul. 1 Maja 16, 32-440 Sułkowice, tel. kom. 660 479 242, e-mail: polilko@polilko.plstrona internetowa: www.polilko.pl

od dzia ły re gio nal ne (adresy do korespondencji):1. BIAŁystok – Danuta Skutnik, ul. Świętojańska 22/1 (Centrum Współpracy),

15-950 Białystok, tel. (85) 745 06 53, tel. kom. 604 967 220, e-mail: bialystok@polilko.pl2. BydgosZcZ – Jan Łosiakowski, ul. Leszczyńskiego 111/34, 85-137 Bydgoszcz, tel. (52) 379 18 81,

tel. kom. 601 540 776 , e-mail: bydgoszcz@polilko.pl3. gorZów wIelkopolskI – Mirosława Pękosz, ul. Widok 24/51, 66-400 Gorzów Wielkopolski,

tel. (95) 725 80 00, e-mail: gorzow@polilko.pl4. kAtowIce – Ewa Maria Sawicka, ul. Żwirki i Wigury 27/14, 40-063 Katowice, tel. kom. 502 077 519,

e-mail: katowice@polilko.pl5. kIelce – Eugeniusz Kotlarski, ul. Nowaka-Jeziorańskiego 137/3, 25-433 Kielce, tel. (41) 331 87 06,

tel. kom. 505 691 606, e-mail: kielce@polilko.pl6. konIn – Dionizy Chodorowski, ul. Władysława Jagiełły 13, 62-510 Konin, tel. (63) 245 05 65,

e-mail: konin@polilko.pl7. kosZAlIn – Kwiryn Buzalski, ul. Karłowicza 46b/1, 75-563 Koszalin, tel. kom. 693 581 103,

e-mail: koszalin@polilko.pl8. krAków – Grażyna Włodarczyk, ul. Stachiewicza 17/102, 31-303 Kraków, tel. kom. 502 338 436,

spotkania: Pensjonat przy Błoniach, ul. Emaus 28b, 30-213 Kraków, e-mail: krakow@polilko.pl9. luBlIn – Stanisław Majewski, 21-017 Łęczna, ul. Obrońców Pokoju 11/VI, tel. kom. 501 59 39 45

e-mail: lublin@polilko.pl10. olsZtyn – Janina Tabaczyńska-Sassyn, ul. Limanowskiego 19b/9, 10-342 Olsztyn, tel. (89) 526 94 08,

e-mail: olsztyn@polilko.pl11. ostrowIec ŚwIętokrZyskI – Zofia Skrok, ul. Polna 37/72, 27-400 Ostrowiec Świętokrzyski,

tel. kom. 502 576 025, e-mail: ostrowiec@polilko.pl12. pŁock – Danuta Kupis, 09-400 Płock, ul. Jasna 12/1 m. 56, tel. (24) 268 56 86,

e-mail: plock@polilko.pl13. poZnAŃ – Alicja Smolarkiewicz, Poznań, os. Lecha 18 m. 30, tel. (61) 877 77 36, e-mail: poznan@polilko.pl14. rZesZów – Krzysztof Bryndza, 38-540 Zagórz, ul. Poraż 111/2, tel. kom. 512 823 367,

e-mail: rzeszow@polilko.pl, kbryn@o2.pl15. sZcZecIn – Jolanta Matalewska, ul. Chodkiewicza 1/15, 70-344 Szczecin, tel. kom. 667 309 712,

e-mail: szczecin@polilko.pl16. tArnoBrZeg – Zygmunt Bogacz, ul. Sandomierska 85, 39-432 Gorzyce, tel. (15) 836 25 91,

e-mail: tarnobrzeg@polilko.pl 17. wArsZAwA – Dorota Kaniewska, al. Niepodległości 137/141 m. 38, 02-570 Warszawa,

tel. (22) 646 27 05, tel. kom. 691 739 924, spotkania: Ośrodek „Nowolipie", ul. Nowolipie 25b, Warszawa, e-mail: warszawa@polilko.pl

18. wŁocŁAwek – Włodzimierz Mańkowski, ul. Kaliska 83a/25, 87-800 Włocławek, tel. (54) 234 56 51, tel. kom. 601 897 009, e-mail: wloclawek@polilko.pl

19. wrocŁAw – Jan Drajczyk, ul. Komorowska 12/5, 54-436 Wrocław, tel. (71) 788 14 22, tel. kom. 604 848 433, e-mail: wroclaw@polilko.pl

20. ZIelonA górA – Waldemar Maniak, ul. Zielonogórska 61, 67-100 Nowa Sól, tel. (68) 387 52 39, e-mail: zielonagora@polilko.pl

polskie towarzystwo stomijne pol-Ilko

stowarzyszenia stomijnepomorskie stowarzyszenie stomijneHenryk Maciążek, 80-460 Gdańsk, ul. Pilotów 5a/8, tel. kom. 880 919 579,tel. zaufania (58) 553 05 45 (Maria Koss)dolnośląskie stowarzyszenie stomijnedr Krystyna Kuchtyn, 51-340 Wrocław, ul. Skłodowskiej-Curie 66, tel. (71) 361 16 94tow. opieki nad chorymi ze stomią „Życie”Rozalia Bąba, 58-100 Świdnica, ul. Franciszkańska 7, tel. kom. 889 568 327Łódzkie stowarzyszenie stomijneHelena Pawlak, 90-531 Łódź, ul. Wólczańska 191/195, tel. kom. 698 806 737 www.lss.vihost.pl