Pojęcie poznania bezpośredniego i doświadczenia
description
Transcript of Pojęcie poznania bezpośredniego i doświadczenia
![Page 1: Pojęcie poznania bezpośredniego i doświadczenia](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062422/56813ff4550346895dab0fad/html5/thumbnails/1.jpg)
RENATA ZIEMIŃSKA
Pojęcie poznania bezpośredniego i doświadczenia
![Page 2: Pojęcie poznania bezpośredniego i doświadczenia](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062422/56813ff4550346895dab0fad/html5/thumbnails/2.jpg)
Pojęcie doświadczenia
poznanie bezpośrednie dotyczące przedmiotów aktualnie obecnych dla podmiotu i istniejących
![Page 3: Pojęcie poznania bezpośredniego i doświadczenia](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062422/56813ff4550346895dab0fad/html5/thumbnails/3.jpg)
Bezpośredniość
poznanie bezdyskursywne, jednoetapowe na poziomie fenomenalnym
wieloetapowe procesy obliczeniowe odbywające się poza świadomością nie przeczą takiej bezpośredniości
![Page 4: Pojęcie poznania bezpośredniego i doświadczenia](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062422/56813ff4550346895dab0fad/html5/thumbnails/4.jpg)
Pojęcie bezpośredniości (Stępień)
Poznanie bezpośrednie to poznanie, które ujmuje swój przedmiot
(1) bez pośrednika nieprzezroczystego (takiego, który najpierw sam musi stać się tematem poznania, aby odegrać rolę pośrednika);
(2) bez użycia rozumowań;(3) bez odwoływania się do wcześniej
uznanych sądów;(4) całościowo.
![Page 5: Pojęcie poznania bezpośredniego i doświadczenia](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062422/56813ff4550346895dab0fad/html5/thumbnails/5.jpg)
Poznanie pośrednie
Poznanie pośrednie to przeciwieństwo bezpośredniego, niebezpośrednie. Dwa typy:
(1) poznanie przez obraz lub znak (na podstawie fotografii, rysunku, tajemniczego symbolu, za pomocą obrazu telewizyjnego, telefonu, radia itd.);
(2) poznanie za pomocą rozumowania. Znak niekiedy jest przezroczysty (płynne
czytanie w ojczystym języku). Poznanie pośrednie bazuje na bezpośrednim.
![Page 6: Pojęcie poznania bezpośredniego i doświadczenia](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062422/56813ff4550346895dab0fad/html5/thumbnails/6.jpg)
Obecność przedmiotu
nie wszystko, co istnieje jest obecne dla podmiotu
obecność nie gwarantuje istnienia ale na nie wskazuje
bezpośrednie (i naoczne) są też przypomnienie i wyobrażenie. Te jednak dotyczą przedmiotów aktualnie nieobecnych
przypomnienie- przedmiot kiedyś obecny ale nie teraz, wyobrażenie – przedmiot dotąd nieobecny
![Page 7: Pojęcie poznania bezpośredniego i doświadczenia](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062422/56813ff4550346895dab0fad/html5/thumbnails/7.jpg)
Istnienie
doświadczenie dotyczy przedmiotów aktualnie istniejących (nie każde przeżywanie jest doświadczaniem)
czas lub miejsce doświadczanych przedmiotów powinny jakoś zbiegać się z naszą aktywnością poznawczą (np. aktywnością receptorów)
![Page 8: Pojęcie poznania bezpośredniego i doświadczenia](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062422/56813ff4550346895dab0fad/html5/thumbnails/8.jpg)
Warunki obecności
Doświadczenie przedmiotu jest możliwe, jeśli nie jest on zbyt daleko ani zbyt blisko podmiotu oraz
jeśli jest obecny w wystarczającym interwale czasu (jedno mignięcie może nam nie wystarczyć do doświadczenia).
![Page 9: Pojęcie poznania bezpośredniego i doświadczenia](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062422/56813ff4550346895dab0fad/html5/thumbnails/9.jpg)
Aparatura wzmacniająca receptory
niekiedy dostrzeżenie przedmiotu uwarunkowane jest uzbrojeniem naszego oka czy ucha w odpowiednie narzędzia, typu okulary czy aparat słuchowy, lupa, mikroskop czy luneta, stetoskop, aparat USG, a także telefon, videofon
w ten sposób poszerzamy zakres doświadczenia
![Page 10: Pojęcie poznania bezpośredniego i doświadczenia](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062422/56813ff4550346895dab0fad/html5/thumbnails/10.jpg)
Obecność tylko czasowa i stopniowanie obecności
Transmisje telewizyjne umożliwiają nam bezpośrednie śledzenie, np. meczu. Przedmiot nie jest obecny w przestrzeni ale śledzimy go w czasie, na żywo.
Nie jest to taka obecność jak podczas oglądania meczu z pierwszego rzędu na trybunach, a jednak można tu mówić o doświadczeniu.
![Page 11: Pojęcie poznania bezpośredniego i doświadczenia](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062422/56813ff4550346895dab0fad/html5/thumbnails/11.jpg)
![Page 12: Pojęcie poznania bezpośredniego i doświadczenia](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062422/56813ff4550346895dab0fad/html5/thumbnails/12.jpg)
![Page 13: Pojęcie poznania bezpośredniego i doświadczenia](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062422/56813ff4550346895dab0fad/html5/thumbnails/13.jpg)
USG
![Page 14: Pojęcie poznania bezpośredniego i doświadczenia](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062422/56813ff4550346895dab0fad/html5/thumbnails/14.jpg)
![Page 15: Pojęcie poznania bezpośredniego i doświadczenia](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062422/56813ff4550346895dab0fad/html5/thumbnails/15.jpg)
![Page 16: Pojęcie poznania bezpośredniego i doświadczenia](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062422/56813ff4550346895dab0fad/html5/thumbnails/16.jpg)
Wzorcowe doświadczenie
Wzorcowym rodzajem doświadczenia jest np. oglądanie jabłka, które mamy w ręku, dotykamy jego faktury, widzimy jego kształt i barwy z różnych stron, wąchamy, smakujemy, słyszymy chrzęst kęsów i czujemy jego soczystość.
Słabszym doświadczeniem jest widzenie go w ręku innej osoby lub kiedy leży na straganie.
![Page 17: Pojęcie poznania bezpośredniego i doświadczenia](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062422/56813ff4550346895dab0fad/html5/thumbnails/17.jpg)
Doświadczenie a zmysły
Dopóki są dane zmysłów wymagające jakiejś zbieżności w czasie lub przestrzeni, czyli obecności, mamy duże gwarancje doświadczenia (jeśli przedmiot istnieje).
Modelem i prototypem doświadczenia jest posługiwanie się zmysłami.
![Page 18: Pojęcie poznania bezpośredniego i doświadczenia](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062422/56813ff4550346895dab0fad/html5/thumbnails/18.jpg)
Rodzaje bezpośredniego poznania
(1) spostrzeżenie zmysłowe zewnętrzne;(2) spostrzeżenie zmysłowe wewnętrzne’;(3) introspekcja;(4) spostrzeżenie cudzej psychiki wyrażonej w
ciele;(5) przypomnienie;(6) quasi-spostrzeżenie (np. percepcja w filmie);(7) percepcja w wyobraźni (tego, co
wyobrażone);(8) percepcja wartości, doświadczenie moralne,
religijne;(9) percepcja czysto intelektualna.
![Page 19: Pojęcie poznania bezpośredniego i doświadczenia](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062422/56813ff4550346895dab0fad/html5/thumbnails/19.jpg)
Obserwacja i eksperyment
Obserwacja to doświadczenie kierowane określonym zadaniem, zmierzające do odpowiedzi na określone pytanie.
Eksperyment to doświadczenie czegoś sztucznie wywołanego w sytuacji zaplanowanej.
![Page 20: Pojęcie poznania bezpośredniego i doświadczenia](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062422/56813ff4550346895dab0fad/html5/thumbnails/20.jpg)
Filozoficzne pojęcia intuicji
Kartezjusz - intuicja to poznanie intelektualne jasne i wyraźne, jej przeciwieństwem jest dyskurs.
Bergson: intuicja to świadoma postać instynktownego współpłynięcia z rzeczywistością; przeciwieństwem takiej intuicji jest poznanie intelektualne i doświadczenie.
![Page 21: Pojęcie poznania bezpośredniego i doświadczenia](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022062422/56813ff4550346895dab0fad/html5/thumbnails/21.jpg)