„MAŁY MISTRZ”

PLANOWANIE ZAJĘĆ WYCHOWANIA FIZYCZNEGO W EDUKACJI WCZESNOSZKOLNEJ Z UWZGLĘDNIENIEM NOWEJ PODSTAWY PROGRAMOWEJ I PROGRAMU „MAŁY MISTRZ”

Krzysztof Warchoł

Planowanie zajęć wychowania fizycznego

w edukacji wczesnoszkolnej z uwzględnieniem nowej podstawy programowej

i Programu „Mały Mistrz”

Recenzja:Prof. nadzw. dr hab. Władysław PańczykKorekta językowa:Małgorzata KuźniarSkład komputerowy:Magdalena RzerzichaProjekt okładki:Magdalena Rzerzicha

Publikacja została dofinansowana ze środków Samorządu Województwa Podkarpackiego w ramach programu „Mały Mistrz”, koordynowanego przez Podkarpacki Wojewódzki Szkolny Związek Sportowy w Rzeszowie.

© Copyright by Wydawnictwo Oświatowe FOSZERzeszów 2014

ISBN 978-83-7586-104-4

Druk:Wydawnictwo Oświatowe FOSZE35-021 Rzeszów, ul. Wincentego Pola 6tel. (17) 863 34 35e-mail: fosze@fosze.com.plwww.fosze.com.pl

Spis treści

Wstęp 51. Nowa podstawa programowa a wymagania edukacyjne z wychowania

fizycznego 72. Koncepcja programu 9

2.1. Podstawy formalno-prawne i merytoryczne programu 92.2. Struktura programu 102.3. Odbiorcy programu 11

3. Cele kształcenia i wychowania fizycznego 113.1. Cele ogólne kształcenia i wychowania fizycznego 113.2. Cele etapowe kształcenia i wychowania fizycznego w edukacji

wczesnoszkolnej, klasy I–III szkoły podstawowej 143.3. Zadania szkoły w zakresie wychowania fizycznego 14

4. Treści kształcenia i wychowania fizycznego – klasy I–III szkoły podstawowej 16

5. Procedury osiągania celów i zadań programu 186. Pożądane osiągnięcia dzieci 187. Tematyczny rozkład zajęć wychowania fizycznego dla klasy I szkoły

podstawowej z uwzględnieniem programu Mały Mistrz 208. Tematyczny rozkład zajęć wychowania fizycznego dla klasy II szkoły

podstawowej z uwzględnieniem programu Mały Mistrz 409. Tematyczny rozkład zajęć wychowania fizycznego dla klasy III szkoły

podstawowej z uwzględnieniem programu Mały Mistrz 6010. Wybrane zagadnienia z metodyki wychowania fizycznego 81

10.1. Lekcja wychowania fizycznego 8110.2. Zasady budowy lekcji wychowania fizycznego 8310.3. Metody realizacji zadań ruchowych 8510.4. Metody nauczania ruchu 9410.5. Formy prowadzenia zajęć 9510.6. Charakterystyka wybranych toków lekcji wychowania fizycznego 10310.7. Przykładowe narzędzia kontroli sprawności fizycznej i umiejętności

ruchowych – wspierające proces oceny opisowej ucznia 118Literatura 123

5

WstępPotrzeba przygotowania niniejszego opracowania zrodziła się w trakcie konfe-

rencji metodyczno-szkoleniowych dla nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej i nauczy-cieli wychowania fizycznego, którzy przystąpili do ogólnopolskiego programu Mały Mistrz w 2014 roku. Jest to jeden z kilku programów przygotowanych przez Minister-stwo Sportu i Turystyki popularyzujących aktywność fizyczną i ruchową wśród dzie-ci oraz młodzieży. Inne programy to: Multisport, Umiem pływać, Stop zwolnieniom z WF, WF z klasą. Program Mały Mistrz ma wpierać nauczycieli edukacji wczesno-szkolnej i współpracujących nauczycieli wychowania fizycznego w dostosowaniu za-jęć wychowania fizycznego na tym poziomie edukacji do nowej podstawy programo-wej. Pełni ważne cele i zadania w monitorowaniu stanu zdrowia, rozwoju fizyczne-go i sprawności fizycznej uczniów szkół podstawowych. Ważna przesłanka teleolo-giczna tego programu dotyczy również zintegrowania zajęć ruchowych z innymi za-daniami edukacyjnymi. Nauczyciele otrzymali komplet materiałów szkoleniowych, mogą uczestniczyć w bezpłatnych konferencjach doskonalących oraz poszerzających ich zakres wiedzy i kompetencji w odniesieniu do edukacji fizycznej. Szkoły otrzyma-ły zestaw sprzętu sportowego dostosowany do wieku dzieci. Dzieci w klasie II będą uczestniczyły w szesnastogodzinnym kursie nauki pływania.

Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej – zgłaszanym w trakcie szkoleń teoretycznych, a także praktycznych, autor przygoto-wał program nauczania wychowania fizycznego dla klas I–III szkoły podstawowej wraz z rocznymi planami pracy, obejmującymi realizację wszystkich godzin wycho-wania fizycznego przewidzianych nową podstawą programową. Rozkłady materiału z wychowania fizycznego zawierają także realizację programu Mały Mistrz w klasie I, II i III. Uzupełnieniem opracowania jest repetytorium podstawowej wiedzy z za-kresu klasycznej metodyki wychowania fizycznego. Do omówionych metod, form, zasad czy toków lekcji autor podaje wiele praktycznych przykładów ich zastosowa-nia w szkolnym procesie wychowania fizycznego. Program może być również wyko-rzystany przez tych nauczycieli i te szkoły, które nie przystąpiły do programu Mały Mistrz, ponieważ zawiera wszystkie najważniejsze ogniwa współczesnego progra-mu edukacyjnego.

Autor ma nadzieję, że jednym z długofalowych efektów programu Mały Mistrz będzie wzrost jakości i rangi wychowania fizycznego w szkole jako wiodącej edukacji odpowiedzialnej za rozwój somatyczny i zdrowie uczniów. Nastąpi obniżenie symp-tomów pasywności fizycznej dzieci. Dla dużej części rodziców problem edukacji fi-zycznej ich dzieci przestanie być traktowany w sposób marginalny lub drugorzędny czy drugoplanowy. Status i prestiż wychowania fizycznego w dużej liczbie polskich szkół zacznie rosnąć powoli, ale systematycznie. Początki czegoś nowego bywają za-zwyczaj trudne, jednak perspektywa kształtowania aktywnego fizycznie stylu życia już u najmłodszych dzieci jest warta każdego przedsięwzięcia pedagogicznego i re-kreacyjno-sportowego.

Krzysztof Warchoł

7

1. Nowa podstawa programowa a wymagania edukacyjne z wychowania fizycznego

Podstawę programową z wychowania fizycznego można zdefiniować jako obo-wiązkowy zestaw celów i zadań, treści nauczania oraz wymagań szczegółowych i osiągnięć ucznia, odnoszących się do jego postaw, wiedzy, umiejętności i kompe-tencji w zakresie rozwoju psychofizycznego na danym poziomie edukacyjnym.

Lektura szczegółowych zapisów tego aktu prawnego, mającego rangę rozporzą-dzenia Ministra Edukacji Narodowej, pozwala zauważyć dość istotne zmiany – od-noszące się w sposób szczególny do wychowania fizycznego. Podstawowa zmiana dotyczy zaniechania próby opisywania procesu edukacji fizycznej oraz przesunię-cie tego akcentu na określenie i zdefiniowanie jej efektów. Prowadzi to do powstania w wychowaniu fizycznym pewnego wspólnego standardu cywilizacyjno-edukacyjne-go, odwołującego się do wartości i czynności z zakresu kultury fizycznej, który muszą uwzględniać autorzy wszystkich, nowych programów wychowania fizycznego. Wspo-mniany standard edukacyjny zapisany jest, przez analogię do innych dziedzin edu-kacji, w postaci wymagań szczegółowych, które zostały pogrupowane w siedem blo-ków tematycznych [Cendrowski, Czerska, Frołowicz, Madejski, Pośpiech, Przybylski, Przysiężna, Woynarowska 2009]. Wymagania szczegółowe są jednocześnie zbiorem podstawowych treści kształcenia i wychowania fizycznego. Są to następujące obsza-ry aktywności edukacyjnej nauczyciela i ucznia:

• diagnoza sprawności i aktywności fizycznej oraz rozwoju fizycznego• trening zdrowotny• sporty całego życia i wypoczynek• bezpieczna aktywność fizyczna i wypoczynek• sport (dotyczy II, III i IV etapu edukacji)• taniec (dotyczy II i III etapu edukacji)• edukacja zdrowotna (dotyczy III i IV etapu edukacji)

Oczywiście wymienione wyżej bloki tematyczne powtarzają się na kolejnych eta-pach edukacji, jednak zawarte w nich wymagania szczegółowe obejmują szerszy za-kres wiedzy, umiejętności, sprawności czy kompetencji uczniów.

I etap edukacyjny, klasy I–III szkoły podstawowej – edukacja wczesnoszkolna

Podstawowym celem i zadaniem wychowania fizycznego na tym poziomie edu-kacji jest kształtowanie wszechstronnej sprawności fizycznej ucznia oraz rozwija-nie podstawowych nawyków w zakresie edukacji zdrowotnej. Zajęcia wychowania fi-zycznego realizowane są przez nauczyciela edukacji wczesnoszkolnej lub nauczycie-la wychowania fizycznego. Tygodniowy wymiar godzin wychowania fizycznego nie może być mniejszy jak trzy 45-minutowe jednostki lekcyjne. Kolejna ważna kwestia

8

dotyczy także indywidualnego ustalania przez nauczyciela edukacji wczesnoszkol-nej czasu i ilości zajęć w ciągu tygodnia – przy zachowaniu wcześniejszego postula-tu. Zajęcia wychowania fizycznego w klasach I–III należy prowadzić w oparciu o in-frastrukturę dla szkolnej kultury fizycznej. Inaczej mówiąc, dzieci z klas I, II i III mają takie samo prawo do korzystania ze specjalistycznych boisk, urządzeń, sprzętu i przy-borów sportowych, jak uczniowie klas starszych. Niestety, zapominają o tym bardzo często nauczyciele wychowania fizycznego prowadzący zajęcia w klasach starszych.

Wymagania szczegółowe – zapisane w nowej podstawie programowej – zawie-rające treści nauczania wychowania fizycznego i edukacji zdrowotnej, są następują-ce. Uczeń:

1) w zakresie sprawności fizycznej:a) realizuje marszobieg trwający co najmniej 15 minut,b) umie wykonać próbę siły mięśni brzucha oraz próbę gibkości dolne-

go odcinka kręgosłupa,c) potrafi pokonywać przeszkody naturalne i sztuczne;

2) w zakresie treningu zdrowotnego:a) przyjmuje pozycje wyjściowe i ustawienia do ćwiczeń oraz wykonu-

je przewrót w przód,b) skacze przez skakankę, wykonuje przeskoki jednonóż i obunóż nad

niskimi przeszkodami, c) wykonuje ćwiczenia równoważne bez przyboru, z przyborem i na

przyrządzie;3) w zakresie sportów całego życia i wypoczynku;

a) posługuje się piłką: rzuca, chwyta, kozłuje, odbija i prowadzi ją,b) jeździ, np. na rowerze, wrotkach; przestrzega zasad poruszania się

po drogach,c) bierze udział w zabawach, minigrach i grach terenowych, zawodach

sportowych, respektując reguły i podporządkowując się decyzjom sę-dziego,

d) wie, jak należy zachować się w sytuacjach zwycięstwa i radzi sobie z porażkami w miarę swoich możliwości;

4) w zakresie bezpieczeństwa i edukacji zdrowotnej:a) dba o higienę osobistą i czystość odzieży,b) wie, jakie znaczenie dla zdrowia ma właściwe odżywianie się oraz

aktywność fizyczna,c) wie, że nie może samodzielnie zażywać lekarstw i stosować środków

chemicznych niezgodnie z przeznaczeniem,d) dba, o prawidłową postawę, np. siedząc w ławce, przy stole,e) przestrzega zasad bezpiecznego zachowania się w trakcie zajęć ru-

chowych; posługuje się przyborami sportowymi zgodnie z ich prze-znaczeniem,

9

f) potrafi wybrać bezpieczne miejsce do zabaw i gier ruchowych; wie, do kogo zwrócić się o pomoc w sytuacji zagrożenia zdrowia lub ży-cia… [MEN 2014].

Analiza treści kształcenia i wychowania fizycznego w formie wymagań szczegó-łowych na poziomie edukacji wczesnoszkolnej pozwala sformułować kilka istotnych refleksji, uogólnień i myśli. Przede wszystkim wychowanie fizyczne – na tym etapie edukacji – powinno rozwijać utylitarne kompetencje i umiejętności w zakresie roz-woju fizycznego i kształtowania sprawności fizycznej. W tym znaczeniu dotychcza-sowy postulat kształtowania wielu umiejętności ruchowych czy sportowo-rekreacyj-nych został zastąpiony postulatem rozwijania pewnych umiejętności ruchowych, któ-re będą miały znaczne znamiona utylitarności dla rozwoju dziecka w jego naturalnym środowisku. Można by powiedzieć także, że cele autoteliczne wychowania fizyczne-go zostały zastąpione w większym stopniu celami instrumentalnymi. Przy czym jed-ne i drugie – z różnym natężeniem – należy rozwijać i kształtować [Warchoł, Cyna-rski, 2011].

2. Koncepcja programu

2.1. Podstawy formalno-prawne i merytoryczne programuPrzystępując do opracowania autorskiego programu nauczania wychowania

fizycznego, autor powinien przeprowadzić kwerendę podstawowych aktów praw-nych, mających rangę rozporządzeń Ministra Edukacji Narodowej oraz mieć wiedzę na temat najnowszych osiągnięć z zakresu nauk o kulturze fizycznej, ze szczegól-nym uwzględnieniem dorobku w dziedzinie teorii i metodyki wychowania fizyczne-go. Można powiedzieć, że są to dwie niezbędne przesłanki, aby tworzony autorski program miał odpowiedni poziom formalno-prawny, merytoryczny i metodyczny, a w niektórych sytuacjach czy skrajnych przypadkach, żeby w ogóle został dopusz-czony do realizacji w konkretnej szkole.

Do podstawowych aktów prawnych, których znajomość jest konieczna przy opracowaniu autorskiego programu nauczania wychowania fizycznego, pozwolę so-bie zaliczyć:

1) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształce-nia ogólnego w poszczególnych typach szkół,

2) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 marca 2009 r. zmie-niające rozporządzenie w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych,

3) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 19 sierpnia 2009 r. w sprawie dopuszczalnych form realizacji dwóch godzin obowiązkowych za-jęć wychowania fizycznego,

10

4) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 31 marca 2009 r. zmie-niające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobów oceniania, klasyfiko-wania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzia-nów i egzaminów w szkołach publicznych,

5) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 8 czerwca 2009 r. w spra-wie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolne-go i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręcz-ników,

6) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2011 r. w spra-wie dopuszczalnych form realizacji dwóch godzin obowiązkowych zajęć wy-chowania fizycznego.

Informacje zawarte w wymienionych dokumentach posiadają duży ładunek wie-dzy formalnej i częściowo merytorycznej, bez której w zasadzie nie jest możliwe opra-cowanie współczesnego programu nauczania. Ważnym uzupełnieniem wiadomości merytorycznych i metodycznych dla każdego autora programu nauczania wychowa-nia fizycznego są także treści zawarte w najnowszych publikacjach z teorii i metody-ki wychowania fizycznego.

2.2. Struktura programuZamierzeniem autora było opracowanie w miarę spójnej koncepcji autorskiego

programu nauczania wychowania fizycznego, który obejmowałby cały poziom edu-kacji wczesnoszkolnej. Zasadnicza – merytoryczna część programu rozpoczyna się od przedstawienia celów kształcenia i wychowania fizycznego. Posłużono się tu me-todą dedukcji, a więc po przedstawieniu ogólnych celów wychowania fizycznego za-prezentowano cele etapowe – dotyczące pierwszego poziomu kształcenia i wychowa-nia, czyli klas I–III szkoły podstawowej. Dopełnieniem części teleologicznej progra-mu jest charakterystyka zadań szkoły w zakresie wychowania fizycznego. Zadania te zostały nakreślone w nowej podstawie programowej.

Następnie w programie znajdują się treści kształcenia i wychowania fizycznego. Materiał nauczania został tak dobrany, aby wszystkie cele, założenia i zadania procesu wychowania fizycznego na I poziomie edukacji zostały w pełni zrealizowane. Wzbo-gacenie treści nauczania o formy aktywności fizycznej i ruchowej zawarte w progra-mie Mały Mistrz uatrakcyjniają tylko ofertę obligatoryjnych zajęć ruchowych dla naj-młodszych dzieci i są w pełni zgodne z zapisami nowej podstawy programowej.

Procedury osiągania celów i zadań stanowią kolejną część programu. Znajduje się tu charakterystyka metod, form i zasad, których stosowanie pozwoli w pełni zre-alizować postulaty teleologiczne postawione przed I poziomem edukacji w zakresie wychowania fizycznego.

Struktura formalna programu wymaga także od autora wyszczególnienia po-żądanych osiągnięć edukacyjnych dzieci. Założone efekty dydaktyczne, wychowaw-cze i społeczne ustalono z wykorzystaniem klasycznego podziału na postawy, wie-dzę i umiejętności.

11

Program zawiera także przykładowe narzędzia kontroli i ewaluacji rozwoju mo-torycznego dzieci młodszych, które mogą być pomocne przy tworzeniu oceny opiso-wej ucznia.

2.3. Odbiorcy programu Głównym adresatem programu są dzieci uczestniczące w procesie wychowania

fizycznego na I etapie edukacji. Pośrednio odbiorcą programu są również nauczyciele edukacji wczesnoszkolnej i nauczyciele wychowania fizycznego, którzy prowadzą za-jęcia wychowania fizycznego. Oczywiście program może być także niezbędnym narzę-dziem służącym do oceny jakości i ewaluacji procesu wychowania fizycznego w kon-kretnych warunkach szkolnych. Zatem mogą z niego korzystać dyrektorzy szkół, wi-zytatorzy kuratoryjni, doradcy i konsultanci metodyczni oraz inne osoby, które pro-wadzą nadzór pedagogiczny nad szkołami. Zakładam, że program spełni także ocze-kiwania samorządów lokalnych, które prowadzą szkoły. Treści merytoryczne pro-gramu zostały tak dobrane, aby dało się je zastosować prawie w każdych warunkach szkolnych. Większość zagadnień da się przeprowadzić bez konieczności korzystania z bogato wyposażonej szkolnej lub środowiskowej infrastruktury sportowej. W każ-dej innej sytuacji można będzie korzystać z alternatywnych rozwiązań. Z tych wzglę-dów mała lub zastępcza sala gimnastyczna, korytarz szkolny (zaadaptowany do zajęć wychowania fizycznego), boiska zewnętrzne, jak również tereny zielone przy szkole w zupełności wystarczą do prowadzenia interesujących zajęć według oferowanego programu nauczania wychowania fizycznego.

3. Cele kształcenia i wychowania fizycznego

3.1. Cele ogólne kształcenia i wychowania fizycznegoWiększość działań, które podejmuje każdy człowiek, jest zazwyczaj ukierunko-

wana na określony cel. Od jasno wytyczonych celów zależą efekty oraz skuteczność pracy. Przy formułowaniu celów uwzględniamy to, co pożądane, jak i to, co realne. Cele przeważnie są syntezą postulatów i prognoz [Strzyżewski 1990]. Podobne kon-statacje odnoszą się do działalności pedagogicznej. Przez cele kształcenia i wycho-wania można rozumieć wizje pożądanych właściwości podejmowanych przez system edukacji, które powinny ukształtować pełną osobowość wychowanka – jego dyspo-zycje poznawcze, emocjonalne, wolicjonalne i instrumentalne [Barankiewicz 1998]. Dość trafne spostrzeżenia na temat ogólnych celów wychowania formułuje również Osiński (2002). Jego zdaniem „…Cele wychowania – jak wszelkie cele – wytyczają to, do czego się dąży, co stanowi przedmiot pożądania, co się chce osiągnąć, czy jeszcze inaczej – punkt, miejsce, do którego się zmierza. Są to więc postulowane stany rze-czy, które mają być skutkiem zabiegów wychowawczych…”. Zatem ogólne podejście do istoty celów wychowania wydaje się dość podobne, natomiast różnice mogą się

12

pojawić w sytuacji, kiedy będziemy omawiać cele wybranego rodzaju edukacji. Oczy-wiście celem i zadaniem każdej edukacji szkolnej będzie powodowanie pożądanych zmian w osobowości wychowanka. Jednak wartości, prawa i normy, które są źródłem celów wychowania, zależą w dużym stopniu od autonomii przedmiotu nauczania czy wychowania. Dlatego przed każdym rodzajem edukacji szkolnej zostały postawione pewne cele i zadania. Dotyczy to także wychowania fizycznego.

Specyfika edukacji fizycznej polega m.in. na tym, że niezależnie od poziomu kształcenia można formułować ogólne cele kształcenia i wychowania fizycznego, któ-re powinny wyznaczać kierunek pracy nauczyciela wychowania fizycznego. Na po-trzeby niniejszego programu warto uzmysłowić sobie, że wychowanie fizyczne naj-młodszych obejmuje niejako dwa obszary edukowania fizycznego. Pierwszy obszar dotyczy autotelicznych (najogólniej perspektywicznych) wartości i celów wychowa-nia fizycznego. Drugi obszar to są wartości i cele instrumentalne (bieżące). Uwzględ-niając powyższy podział, proponuję następującą klasyfikację uniwersalnych celów procesu wychowania fizycznego.

I. Grupa celów perspektywicznych (autotelicznych)

1) Cele aksjologiczne:

a) kształtowanie aktywnej postawy do aktywności fizycznej podejmowanej w szkole i poza szkołą,

b) rozwijanie świadomości tego, co uczeń ćwiczy, po co wykonuje określone za-dania ruchowe, jakie będą efekty tych ćwiczeń,

c) wspieranie pozytywnej motywacji do chętnego i aktywnego udziału we wszystkich rodzajach zajęć ruchowych objętych programem nauczania,

d) utrwalanie pożądanych nawyków związanych z potrzebą odpowiedniego zachowania się w trakcie obligatoryjnych i dodatkowych zajęć rekreacyjno- -sportowych,

e) wdrażanie do stylu życia, w którym aktywność ruchowa znajduje się na waż-nym miejscu w hierarchii wyznawanych wartości,

f) uczenie przyjemności spędzania czasu wolnego w sposób aktywny, np. w grupie rówieśniczej czy rodzinie,

g) kształtowanie twórczych postaw społecznych, odpowiedzialności za siebie i drugiego człowieka,

h) wyposażanie wychowanka w zespół określonych mechanizmów uczuciowo- -motywacyjnych i behawioralnych, które są niezbędne do aktywności fizycz-nej przez całe życie.

2) Cele zdrowotne:

a) wdrażanie do regularnej oraz w miarę intensywnej aktywności fizycznej,

13

b) hartowanie i adaptacja organizmu,

c) kształtowanie nawyku aktywności fizycznej poza salą gimnastyczną,

d) prowadzenie zajęć wychowania fizycznego – niezależnie od pory roku – w środowisku naturalnym,

e) przygotowanie do właściwej reakcji na zmęczenie związane z wysiłkiem fi-zycznym,

f) kształtowanie zdrowego stylu życia,

g) nauka bezpiecznego uczestnictwa w zajęciach ruchowych,

h) kształtowanie umiejętności właściwego doboru stroju sportowego do wy-branej formy zajęć ruchowych.

II. Grupa celów bieżących (instrumentalnych)

1) Cele sprawnościowo-motoryczne (kondycyjne):

a) zrównoważony rozwój morfofunkcjonalny organizmu,

b) kształtowanie zdolności motorycznych, w tym: wytrzymałości, szybkości, siły, koordynacji ruchowej i gibkości,

c) nauczanie i doskonalenie umiejętności ruchowych w indywidualnych oraz zespołowych formach aktywności fizycznej,

d) rozwijanie potrzebnych nawyków ruchowych,

e) praktyczne zaznajamianie z metodami kształtowania sprawności fizycznej,

f) umożliwienie dzieciom i młodzieży doskonalenia ich specyficznych uzdol-nień ruchowych,

g) kształtowanie wydolności fizycznej organizmu,

h) wdrażanie do aktywności fizycznej w plenerze.

2) Cele poznawcze:

a) przekazywanie wychowankom wszechstronnej wiedzy o rozwoju fizycznym człowieka,

b) nauczanie metod i form związanych z kształtowaniem sprawności fizycznej, jak również nauczaniem lub doskonaleniem umiejętności ruchowych,

c) ukazywanie tradycji sportowych szkoły i najbliższego środowiska,d) zapoznawanie z podstawową terminologią i pojęciami występującymi w pro-

cesie wychowania fizycznego,e) nauczanie zasad, reguł i przepisów konkurencji indywidualnych lub zespo-

łowych,

14

f) intelektualizowanie każdej jednostki metodycznej poprzez rozmowy, dysku-sje i pogadanki.

3) Cele diagnostyczne:

a) teoretyczno-praktyczne zapoznanie wychowanków z testami do oceny indy-widualnej sprawności fizycznej,

b) przygotowanie do przeprowadzenia dowolnej próby oceny wydolności fi-zycznej organizmu,

c) pokazanie podopiecznym sposobów diagnozy własnej aktywności fizycznej.

Ukazana powyżej – autorska – taksonomia uniwersalnych celów kształcenia i wy-chowania fizycznego podkreśla duży eklektyzm teleologiczny tego rodzaju edukacji.

3.2. Cele etapowe kształcenia i wychowania fizycznego w edukacji wczesnoszkolnej, klasy I–III szkoły podstawowej

Przed każdym poziomem edukacji wyznaczono określone cele kształcenia i wy-chowania fizycznego. W ten sposób proces wychowania fizycznego jest dostosowy-wany do rzeczywistych potrzeb rozwojowo-zdrowotnych dzieci i młodzieży. Poprzez stawianie celów etapowych edukacji fizycznej możemy także w większym stopniu uwzględniać aktualny stan rozwoju ontogenetycznego naszych podopiecznych, co w przypadku tak specyficznych zajęć nie pozostaje bez znaczenia.

Podstawowym celem wychowania fizycznego na tym poziomie edukacji jest kształtowanie wszechstronnej sprawności fizycznej ucznia oraz rozwijanie podsta-wowych nawyków w zakresie edukacji zdrowotnej. Zajęcia wychowania fizycznego realizowane są przez nauczyciela edukacji wczesnoszkolnej lub nauczyciela wycho-wania fizycznego. Tygodniowy wymiar godzin wychowania fizycznego nie może być mniejszy jak trzy 45-minutowe jednostki lekcyjne. Kolejna ważna kwestia dotyczy także indywidualnego ustalania przez nauczyciela edukacji wczesnoszkolnej czasu i ilości zajęć w ciągu tygodnia – przy zachowaniu wcześniejszego postulatu. Zajęcia wychowania fizycznego w klasach I–III należy prowadzić w oparciu o infrastrukturę do szkolnej kultury fizycznej. Inaczej mówiąc, dzieci z klas I, II i III mają takie samo prawo do korzystania ze specjalistycznych boisk, urządzeń, sprzętu i przyborów spor-towych, jak uczniowie klas starszych. Niestety, zapominają o tym bardzo często na-uczyciele wychowania fizycznego.

3.3. Zadania szkoły w zakresie wychowania fizycznegoAby wychowanie fizyczne wspierało rozwój fizyczny, psychiczny i społeczny

oraz zdrowie uczniów, jak również kształtowało obyczaj aktywności fizycznej i tro-ski o zdrowie przez całe życie, przed szkołami zostały postawione pewne zadania. Możemy do nich zaliczyć:

15

a) rozwijanie przez szkoły własnej oferty programowej (przy uwzględnieniu wymagań określonych w podstawie programowej) w odniesieniu do zajęć wychowania fizycznego, w tym zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych,

b) zapewnienie odpowiednich warunków pod względem szkolnej infrastruk-tury sportowej,

c) tworzenie właściwej bazy do prowadzenia zajęć poza salą gimnastyczną, w środowisku naturalnym,

d) zapoznawanie uczniów z podstawowymi formami rekreacji, turystyki oraz wiodącymi zasadami uprawiania wybranych dyscyplin i konkurencji spor-towych,

e) dokonywanie oceny postawy ciała i diagnozowanie poziomu sprawności fi-zycznej,

f) monitorowanie rozwoju psychomotorycznego oraz aktywności fizycznej dzieci,

g) organizowanie zajęć fakultatywnych z zakresu „sportów całego życia”,

h) systematyczną ewaluację osiągnięć edukacyjnych z wychowania fizycznego,

i) aktywną współpracę z przedstawicielami szkolnej służby zdrowia,

j) stały nadzór nad sposobem realizacji zagadnień z edukacji zdrowotnej.

Konsekwentna realizacja tak sformułowanych zadań szkół w zakresie wychowa-nia fizycznego powinna tworzyć obyczaj aktywności fizycznej, rozwijać zainteresowa-nia i postawy uczniów oraz stymulować do aktywności fizycznej o charakterze rekre-acyjnym, sportowym i turystycznym.

16

4. Treści kształcenia i wychowania fizycznego – klasy I–III szkoły podstawowej1) sprawność fizyczna, uczeń aktywnie uczestniczy w:

a) zabawach i grach orientacyjno-porządkowych,b) zabawach bieżnych,c) grach i zabawach ruchowych w terenie,d) terenowych zabawach motoryczno-dydaktycznych,e) marszobiegach,f) biegach przełajowych,g) terenowych torach przeszkód,h) grach drużynowych w terenie,i) próbach Indeksu Sprawności Fizycznej K. Zuchory (m.in. wykonuje

próbę siły mm. brzucha oraz próbę gibkości dolnego odcinka kręgo-słupa),

j) biegach krótkich: 30–60 m,k) biegach średnich i długich: 200–600 m,l) rzutach piłeczką palantową lub piłką lekarską (1 kg),m) próbach testu sprawności fizycznej w ramach programu Mały

Mistrz: — marszobieg na dystansie 600 m — bieg wahadłowy 10 x 5 m — zwis na drążkun) w zdobyciu sprawności Lekkoatlety w ramach programu Mały

Mistrz;2) trening zdrowotny, uczeń przyjmuje:

a) pozycje wyjściowe do ćwiczeń w staniu,b) pozycje wyjściowe do ćwiczeń w przysiadzie,c) pozycje wyjściowe do ćwiczeń w siadzie,d) pozycje wyjściowe do ćwiczeń w leżeniu,e) pozycje wyjściowe do ćwiczeń w podporach,uczeń wykonuje:a) ćwiczenia ramion,b) ćwiczenia szyi,c) ćwiczenia nóg,d) ćwiczenia tułowia,e) przewrót w przód z przysiadu podpartego do przysiadu podpartego,f) zwisy tyłem na drabinkach,g) skoki przez skakankę,

17

h) ćwiczenia równoważne wolne,i) przeskoki zawrotne przez ławeczkę,uczeń aktywnie uczestniczy w:a) grach i zabawach skocznych,b) grach i zabawach z mocowaniem,c) zabawach i grach na czworakach,d) jeździe na sankach,e) grach i zabawach ruchowych na śniegu,f) w zdobyciu sprawności Gimnastyka w ramach programu Mały

Mistrz,g) w zdobyciu sprawności Saneczkarz w ramach programu Mały

Mistrz;3) sporty całego życia i wypoczynek, uczeń bierze aktywny udział w:

a) zabawach i grach rzutnych,b) zabawach i grach kopnych,c) grach i zabawach ruchowych z elementami minipiłki ręcznej,d) grach i zabawach ruchowych z elementami minikoszykówki,e) grach i zabawach ruchowych z elementami minipiłki siatkowej,f) minipiłce nożnej,g) grach drużynowych: w dwa ognie, piłka graniczna,h) jeździe na wrotkach, rolkach,i) jeździe na rowerze z elementami wychowania komunikacyjnego,j) pokonywaniu naturalnego toru przeszkód na rowerze,k) wycieczki piesze,l) klasowych lub międzyklasowych zawodach sportowych, np. w mini-

piłce nożnej dla chłopców, „w dwa ognie”, „w cztery ognie” dla dziew-cząt, zawody lekkoatletyczne dla dziewcząt i chłopców,

m) w zdobyciu sprawności Piłkarza w ramach programu Mały Mistrz,

n) w zdobyciu sprawności Pływaka - Wodniaka w ramach progra-mu Mały Mistrz,

o) w zdobyciu sprawności Turysty w ramach programu Mały Mistrz,

p) w zdobyciu sprawności Rowerzysty w ramach programu Mały Mistrz,

q) w zdobyciu sprawności Tenisisty stołowego w ramach progra-mu Mały Mistrz;

4) bezpieczeństwo i edukacja zdrowotna, uczeń:a) zna sposoby ochrony i samoochrony podczas wykonywania ćwiczeń

gimnastycznych i innych zadań ruchowych,b) stosuje ćwiczenia korygujące właściwą postawę ciała,

18

c) zna regulaminy korzystania z obiektów sportowych,d) wie, jak bezpiecznie wybrać miejsce ćwiczeń,e) wymienia elementy związane z higieną osobistą i czystością odzieży,

zna zasady zdrowego odżywiania się, zagrożenia związane z samo-dzielnym zażywaniem leków lub innych niebezpiecznych substancji,

f) wie, jak zachować się w sytuacji zagrożenia zdrowia lub życia,g) potrafi posługiwać się sprzętem sportowym zgodnie z jego przezna-

czeniem,h) umie ergonomicznie przenosić, podnosić, przestawiać i ustawiać sprzęt

sportowy przed zajęciami, w ich trakcie oraz po ich zakończeniu,i) bierze udział w zajęciach wychowania fizycznego tylko w stroju spor-

towym.

5. Procedury osiągania celów i zadań programu

1. Prowadzenie lekcji wychowania fizycznego według zasad pedagogicznych.2. Stosowanie wielu metod realizacji zadań ruchowych, nauczania ruchu, prze-

kazywania i zdobywania wiadomości z kultury fizycznej.3. Rozwijanie wszechstronnej osobowości ucznia poprzez wykorzystywanie

metod wychowawczych i własny przykład osobisty.4. Dbałość o różnorodność form organizacyjnych w zajęciach wychowania fi-

zycznego.5. Systematyczna realizacja treści nauczania programu za pomocą szczegóło-

wych planów dydaktyczno-wychowawczych dla każdej klasy.6. Kierowanie się nadrzędną zasadą dostosowania wymagań szczegółowych

do rzeczywistych możliwości oraz potrzeb rozwojowych dzieci.7. Przygotowywanie klasowych oraz międzyklasowych rozgrywek i zawodów

sportowych.8. Prowadzenie zajęć wychowania fizycznego w terenie i poza salą gimna-

styczną.

6. Pożądane osiągnięcia dzieciZakładaną konsekwencją realizacji współczesnego programu nauczania powin-

ny być określone efekty dydaktyczno-wychowawcze odnoszące się do postaw, wiedzy i umiejętności uczniów. W ten sposób można ocenić program nauczania pod wzglę-dem merytorycznym i metodycznym, jak również dokonać ewaluacji i wprowadzić niezbędne zmiany oraz korekty.

19

W niniejszym programie nauczania założono następujące osiągnięcia i efekty edukacyjne:

a) w zakresie postaw, uczeń:aktywnie uczestniczy w zajęciach wychowania fizycznego,chętnie podejmuje dodatkową aktywność fizyczną w trakcie zajęć rekre-

acyjno-sportowych,charakteryzuje się wysokim poziomem kultury osobistej,nie sprawia trudności swoim zachowaniem w trakcie obowiązkowych zajęć

ruchowych w szkole,wykonuje ćwiczenia fizyczne na miarę swoich możliwości i potrzeb rucho-

wych,jest zawsze przygotowany do zajęć wychowania fizycznego,aktywnie wspiera właściwą organizację zajęć ruchowych w szkole,rozumie znaczenie aktywności fizycznej dla swojego zdrowia, dba o higienę

osobistą i stroju sportowego,wprowadza określone formy aktywności ruchowej do własnego, rodzinne-

go i środowiskowego stylu życia;b) w zakresie wiedzy, uczeń:zna metodę oceny sprawności fizycznej,wie, na czym polega prozdrowotny styl życia,wie, jakie ćwiczenia służą poprawie wydolności fizycznej,rozumie potrzebę hartowania organizmu,zna podstawowe reguły gier i zabaw ruchowych,zna podstawowe zasady bezpiecznej organizacji zajęć ruchowych,wie, jak należy się odżywiać w okresie kolejnych faz i etapów własnego roz-

woju,zna podstawowe wartości związane ze zdrowiem każdego człowieka,zna tradycje sportowe szkoły i środowiska lokalnego,wie, jakie relacje i związki zachodzą pomiędzy systematyczną aktywnością

fizyczną a zdrowiem człowieka;c) w zakresie umiejętności, uczeń:potrafi przeprowadzić samokontrolę i samoocenę własnej sprawności fi-

zycznej, zinterpretować wyniki za pomocą Indeksu Sprawności Fizycznej Krzysztofa Zuchory,

posiada odpowiedni poziom umiejętności ruchowych w zakresie tzw. spor-tów całego życia,

dobiera strój sportowy w zależności od rodzaju aktywności fizycznej,wykonuje ćwiczenia z zachowaniem zasad BHP,stosuje prozdrowotny styl życia.

20 21

7.

Tem

atyc

zny

ro

zkła

d z

ajęć

wyc

ho

wan

ia f

izyc

zneg

o d

la k

lasy

I

szk

oły

po

dst

awo

wej

z u

wzg

lęd

nie

nie

m P

ro

gr

am

u M

ały

Mis

trz

(zak

łada

na li

czba

god

zin

wyc

how

ania

fizy

czne

go w

roku

szk

olny

m –

100

)

Obj

aśni

enia

skr

ótów

:

PN–S

F: P

rogr

am n

aucz

ania

– s

praw

ność

fizy

czna

PN–S

CŻiW

: Pro

gram

nau

czan

ia –

spo

rty

całe

go ż

ycia

i w

ypoc

zyne

k

PN–T

Z: P

rogr

am n

aucz

ania

– tr

enin

g zd

row

otny

PN–B

iEZ:

Pro

gram

nau

czan

ia –

bez

piec

zeńs

two

i edu

kacj

a zd

row

otna

Nr

lekc

jiTe

mat

zaj

ęćPo

staw

aU

mie

jętn

ości

Spra

wno

ść fi

zycz

naW

iado

moś

ciTe

rmin

re

ali­

zacj

i

Licz

ba

godz

in

1.Za

baw

y or

ient

acyj

no-

-por

ządk

owe:

„Zb

iórk

a w

edłu

g ko

loró

w”,

„Re-

agow

anie

na

ruch

y rą

k”,

„Paj

ąk i

muc

hy”[

Trze

-śn

iow

ski 1

989,

s. 9

5–97

] PN

–SF

Ucze

ń bi

erze

akt

yw-

ny u

dzia

ł w z

aba-

wac

h

Ucze

ń po

traf

i wyk

o-na

ć pos

zcze

góln

e ćw

i-cz

enia

w z

abaw

ie

Ucze

ń ks

ztał

tuje

sz

ybko

ść, z

win

ność

, ko

ordy

nacj

ę, g

ibko

ść

Ucze

ń zn

a re

guły

za-

baw

. Zna

zas

ady

zach

o-w

ania

się

w sa

li gi

mna

-st

yczn

ej P

N–B

iEZ

IX1

2.Za

baw

y bi

eżne

: „La

wi-

na”,

„Str

ażak

”, „W

iew

iór-

ki w

dzi

upli”

[Trz

eśni

ow-

ski 1

989,

s. 1

55–1

56]

PN–S

F

Ucze

ń ak

tyw

nie

ucze

stni

czy

w z

aba-

wac

h

Ucze

ń po

traf

i wyk

o-na

ć bie

g po

pro

stej

, zm

ieni

ać k

ieru

nek

bieg

u

Ucze

ń ks

ztał

tuje

wy-

trzy

mał

ość i

szyb

kość

Ucze

ń zn

a pr

zepi

sy z

a-ba

wIX

1

20 21

Nr

lekc

jiTe

mat

zaj

ęćPo

staw

aU

mie

jętn

ości

Spra

wno

ść fi

zycz

naW

iado

moś

ciTe

rmin

re

ali­

zacj

i

Licz

ba

godz

in

3. P

rogr

am M

ały

Mis

trz

– sp

raw

ność

: Row

e­rz

ysta

Ja

zda

na ro

wer

ze p

o pr

oste

j PN

–SCŻ

iW

Ucze

ń ak

tyw

nie

ucze

stni

czy

w z

aję-

ciac

h

Ucze

ń po

traf

i jec

hać

na ro

wer

ze, u

mie

ru-

szyć

i za

trzy

mać

się

Ucze

ń ks

ztał

tuje

rów

-no

wag

ę i k

oord

ynac

ję

ruch

ową

Ucze

ń w

ie, ż

e na

ro-

wer

ze n

ależ

y je

ździ

ć w

kas

ku P

N–B

iEZ

IX1

4.Za

baw

y ru

chow

e w

te-

reni

e: „P

odch

ody”

, „Za

-ba

wy

w ch

owan

ego”

PN

–SF

Ucze

ń lu

bi a

ktyw

-no

ść ru

chow

ą w

te-

reni

e

Ucze

ń po

traf

i cho

-dz

ić, b

iega

ć po

tere

-ni

e o

różn

ym st

opni

u uk

szta

łtow

ania

Ucze

ń ks

ztał

tuje

wy-

trzy

mał

ość i

szyb

kość

Ucze

ń w

ie, ż

e ni

e w

ol-

no n

iszc

zyć ś

rodo

wi-

ska

natu

raln

ego

IX1

5.M

arsz

obie

g te

reno

wy

PN–S

FUc

zeń

akty

wni

e ćw

i-cz

y po

mim

o zm

ę-cz

enia

Ucze

ń po

traf

i odp

o-w

iedn

io „r

ozło

żyć

siły

”

Ucze

ń ks

ztał

tuje

wy-

trzy

mał

ość,

wyd

ol-

ność

org

aniz

mu

Ucze

ń w

ie, w

jaki

m

środ

owis

ku n

atur

al-

nym

moż

na u

praw

iać

akty

wno

ść fi

zycz

ną

IX1

6.Pr

ogra

m M

ały

Mis

trz

– sp

raw

ność

: Ro

wer

zyst

aJa

zda

na ro

wer

ze p

o łu

ku P

N–S

CŻiW

Ucze

ń db

a o

swój

ro

wer

Ucze

ń po

traf

i jec

hać

row

erem

po

łuku

Ucze

ń ks

ztał

tuje

rów

-no

wag

ę, k

oord

ynac

ję

ruch

ową,

ori

enta

cję

w p

rzes

trze

ni

Ucze

ń w

ie, ż

e po

dro

-ga

ch p

ublic

znyc

h m

oże

jeźd

zić t

ylko

z o

sobą

do

rosł

ą PN

–BiE

Z

IX1

7.Te

reno

wy

tor p

rzes

zkód

PN

–SF

Ucze

ń ch

ętni

e pr

zy-

goto

wuj

e te

ren

do

akty

wno

ści f

izyc

znej

Ucze

ń po

traf

i bez

-pi

eczn

ie p

okon

ywać

pr

zesz

kody

nat

ural

ne

w te

reni

e

Ucze

ń ks

ztał

tuje

wy-

trzy

mał

ość,

wyd

ol-

ność

org

aniz

mu,

siłę

Ucze

ń w

ie, w

jaki

m śr

o-do

wis

ku n

atur

alny

m

nie m

ożna

ćwic

zyć

IX1

8.Ks

ztał

tow

anie

szyb

kośc

i, bi

egi k

rótk

ie (3

0–40

m)

PN–S

F

Ucze

ń lu

bi z

abaw

y w

form

ie w

yści

gów

rz

ędów

Ucze

ń po

traf

i bie

gać

w z

mie

nnym

tem

pie

Ucze

ń ks

ztał

tuje

sz

ybko

śćUc

zeń

zna r

eguł

y zab

awIX

1

22 23

Nr

lekc

jiTe

mat

zaj

ęćPo

staw

aU

mie

jętn

ości

Spra

wno

ść fi

zycz

naW

iado

moś

ciTe

rmin

re

ali­

zacj

i

Licz

ba

godz

in

9.Pr

ogra

m M

ały

Mis

trz

– sp

raw

ność

: Ro

wer

zyst

a Ja

zda

na ro

wer

ze p

o pr

oste

j i łu

ku

PN–S

CŻiW

Ucze

ń ch

ętni

e je

ździ

na

row

erze

w cz

asie

w

olny

m

Ucze

ń po

traf

i łąc

zyć

tech

nikę

jazd

y po

pro

-st

ej i

po łu

ku

Ucze

ń ks

ztał

tuje

rów

-no

wag

ę, k

oord

ynac

ję

ruch

ową,

ori

enta

cję

w p

rzes

trze

ni

Ucze

ń w

ie, c

o de

cy-

duje

o b

ezpi

ecze

ń-st

wie

jazd

y na

row

erze

PN

–BiE

Z

IX1

10.

Bieg

i śre

dnie

i dł

ugie

(3

00–6

00 m

) PN

–SF

Ucze

ń ch

ętni

e ćw

iczy

w

gru

pie

Ucze

ń po

traf

i dos

to-

sow

ać w

łaśc

iwe

tem

-po

bie

gu d

o dł

ugoś

ci

dyst

ansu

Ucze

ń ks

ztał

tuje

wy-

trzy

mał

ość,

wyd

ol-

ność

org

aniz

mu

Ucze

ń zn

a ró

żnic

e po

-m

iędz

y bi

egie

m k

rót-

kim

a d

ługi

mIX

1

11.

Bieg

i śre

dnie

i dł

ugie

–

bieg

za

lider

em P

N–S

FUc

zeń

lubi

bie

gać

dłuż

sze

dyst

anse

Uc

zeń

potr

afi b

iega

ć za

lide

rem

Ucze

ń ks

ztał

tuje

wy-

trzy

mał

ość,

wyd

ol-

ność

org

aniz

mu

Ucze

ń w

ie, j

akie

są k

o-rz

yści

z b

iega

nia

IX1

12.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść:

Row

erzy

sta

Jazd

a na

row

erze

slal

o-m

em P

N–S

CŻiW

Ucze

ń tr

oszc

zy si

ę o

wyg

ląd

zew

nętr

zny

row

eru

Ucze

ń um

ie je

chać

sl

alom

em m

iędz

y st

o-ja

kam

i

Ucze

ń ks

ztał

tuje

rów

-no

wag

ę, k

oord

yna-

cję

ruch

ową,

ori

enta

-cj

ę w

prz

estr

zeni

, od-

wag

ę

Ucze

ń w

ie, j

ak n

ależ

y us

taw

ić to

r do

jazd

y na

ro

wer

ze

IX1

13.

Rzut

piłk

ą le

kars

ką –

1

kg P

N–S

FUc

zeń

potr

afi b

ez-

piec

znie

ćwic

zyć

Ucze

ń um

ie w

ykon

ać

rzut

piłk

ą le

kars

ką

przo

dem

do

kier

un-

ku rz

utu

Ucze

ń ks

ztał

tuje

siłę

i s

zybk

ość

Ucze

ń w

ie, j

ak b

ez-

piec

znie

rzuc

ać p

rzy-

bora

mi n

a od

legł

ość

PN–B

iEZ

X1

14.

Rzut

kół

kiem

ring

o na

od

legł

ość P

N–S

FUc

zeń

dba

o be

zpie

-cz

eńst

wo

wsp

ółćw

i-cz

ącyc

h

Ucze

ń um

ie w

ykon

ać

rzut

kół

kiem

ring

oUc

zeń

kszt

ałtu

je si

łę

i szy

bkoś

ćUc

zeń

wie

, w ja

ki sp

o-só

b m

ożna

mie

rzyć

od-

legł

ość r

zutu

X1

22 23

Nr

lekc

jiTe

mat

zaj

ęćPo

staw

aU

mie

jętn

ości

Spra

wno

ść fi

zycz

naW

iado

moś

ciTe

rmin

re

ali­

zacj

i

Licz

ba

godz

in

15.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

test

spr

awno

ścio

wy

Mar

szob

ieg

na 6

00 m

PN

–SF

Ucze

ń dą

ży d

o uk

oń-

czen

ia p

róby

Uc

zeń

potr

afi r

ozło

-ży

ć siły

na

dyst

ansi

e bi

egu

Ucze

ń ks

ztał

tuje

wy-

trzy

mał

ość,

wyd

ol-

ność

org

aniz

mu

Ucze

ń w

ie, j

ak m

ierz

y si

ę cz

as m

arsz

obie

guX

1

16.

Gry

i zab

awy

rzut

ne

PN–S

CŻiW

Ucze

ń ch

ętni

e uc

zest

-ni

czy

w za

baw

ach

Ucze

ń po

traf

i chw

ytać

i r

zuca

ć róż

nym

i prz

y-bo

ram

i do

celu

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

Ucze

ń w

ie, j

ak p

rzeb

ie-

ga ry

wal

izac

ja w

trak

-ci

e za

baw

ruch

owyc

hX

1

17.

Nau

ka g

ry w

„Dw

a og

nie”

PN

–SCŻ

iWUc

zeń

wsp

ółpr

acu-

je z

gru

pą w

spół

ćwi-

cząc

ych

Ucze

ń po

traf

i chw

ycić

i r

zuci

ć piłk

ęUc

zeń

kszt

ałtu

je k

o-or

dyna

cję

ruch

ową,

si

łę

Ucze

ń zn

a pr

zepi

sy g

ryX

1

18.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

test

spr

awno

ścio

wy

Prób

a zw

isu

na d

rążk

u PN

–SF

Ucze

ń ch

ętni

e po

d-ch

odzi

do

test

uUc

zeń

potr

afi w

yko-

nać p

róbę

test

ową

Ucze

ń ks

ztał

tuje

siłę

Ucze

ń w

ie, c

o ta

pró

ba

mie

rzy

X1

19.

Dosk

onal

enie

gry

w „D

wa

ogni

e” P

N–SC

ŻiW

Ucze

ń ku

ltura

lnie

ki-

bicu

je w

spół

ćwic

zą-

cym

Ucze

ń po

traf

i chw

ycić

i r

zuci

ć piłk

ęUc

zeń

kszt

ałtu

je k

o-or

dyna

cję

ruch

ową,

si

łę

Ucze

ń zn

a pr

zepi

sy g

ryX

1

20.

Zaba

wa

rzut

na „O

bija

ny

w k

ole”

[Trz

eśni

owsk

i 19

89, s

. 256

] PN

–SCŻ

iW

Ucze

ń pr

zest

rzeg

a re

guł z

abaw

yUc

zeń

potr

afi c

hwyc

ić,

poda

ć i rz

ucić

piłk

ęUc

zeń

kszt

ałtu

je k

o-or

dyna

cję

ruch

ową,

si

łę

Ucze

ń zn

a re

guły

za-

baw

yX

1

21.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

test

spr

awno

ścio

wy

Prób

a bi

egu

10 x

5 m

PN

–SF

Ucze

ń rz

etel

nie

wy-

konu

je p

róbę

Ucze

ń po

traf

i bie

gać

tam

i z

pow

rote

mUc

zeń

kszt

ałtu

je

zwin

ność

, szy

bkoś

ćUc

zeń

wie

, jak

nal

eży

wyk

onać

pró

bęX

1

24 25

Nr

lekc

jiTe

mat

zaj

ęćPo

staw

aU

mie

jętn

ości

Spra

wno

ść fi

zycz

naW

iado

moś

ciTe

rmin

re

ali­

zacj

i

Licz

ba

godz

in

22.

Zaba

wy

i gry

kop

ne

PN–S

CŻiW

Ucze

ń ćw

iczy

zaw

sze

w st

roju

spor

tow

ymUc

zeń

potr

afi k

opną

ć ni

eruc

hom

ą pi

łkę

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

Ucze

ń w

ie, j

ak n

azyw

a si

ę na

jpop

ular

niej

sza

gra

kopn

a X

1

23.

Zaba

wy

i gry

kop

ne

z el

emen

tem

min

ipiłk

i no

żnej

PN

–SCŻ

iW

Ucze

ń ch

ętni

e ćw

iczy

w

dom

uUc

zeń

potr

afi k

opną

ć pi

łkę

do b

ram

kiUc

zeń

kszt

ałtu

je k

o-or

dyna

cję

ruch

ową,

si

łę

Ucze

ń w

ie, g

dzie

moż

-na

gra

ć w p

iłkę

nożn

ąX

1

24.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

test

spr

awno

ścio

wy

Spra

wdz

ian

na z

doby

cie

odzn

aki R

ower

zyst

a PN

–SCŻ

iW

Ucze

ń je

st p

rzyg

oto-

wan

y do

pró

byUc

zeń

potr

afi r

uszy

ć z

mie

jsca

, jec

hać p

o pr

oste

j, za

wra

cać w

o-kó

ł sto

jaka

, jec

hać s

la-

lom

em, z

atrz

ymać

się

w o

kreś

lony

m m

iejs

cu

Ucze

ń ks

ztał

tuje

rów

-no

wag

ę, k

oord

yna-

cję

ruch

ową,

ori

enta

-cj

ę w

prz

estr

zeni

, od-

wag

ę

Ucze

ń zn

a za

sady

zdo

-by

cia

odzn

aki

X1

25.

Zaba

wy

ruch

owe

z el

e-m

ente

m k

ozło

wan

ia

w m

inip

iłce

ręcz

nej

PN–S

CŻiW

Ucze

ń lu

bi g

ry z

espo

-ło

we

Ucze

ń po

traf

i chw

y-ta

ć, po

drzu

cać,

kozł

o-w

ać p

iłkę

w m

iejs

cu

i mar

szu

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję

Ucze

ń w

ie, c

o to

jest

m

inip

iłka

ręcz

na

XI1

26.

Zaba

wy

ruch

owe

z el

e-m

ente

m c

hwyt

u i p

oda-

nia

w m

inip

iłce

ręcz

nej

PN–S

CŻiW

Ucz

eń w

spół

prac

u-je

w g

rupi

e ró

wie

śni-

czej

.Uc

zeń

potr

afi c

hwyc

ić

obur

ącz

i pod

ać p

iłkę

jedn

ą rę

ką

Ucze

ń po

traf

i chw

ycić

ob

urąc

z i p

odać

piłk

ę je

dną

ręką

Ucz

eń k

szta

łtuj

e ko

-or

dyna

cję

ruch

ową,

or

ient

ację

, siłę

Ucze

ń zn

a po

dsta

wow

e po

dani

a pi

łki

XI1

24 25

Nr

lekc

jiTe

mat

zaj

ęćPo

staw

aU

mie

jętn

ości

Spra

wno

ść fi

zycz

naW

iado

moś

ciTe

rmin

re

ali­

zacj

i

Licz

ba

godz

in

27.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść: G

imna

styk

Nau

ka p

ozyc

ji w

yjśc

io-

wyc

h do

ćwic

zeń

PN–T

Z

Ucze

ń ch

ętni

e w

yko-

nuje

ćwic

zeni

a gi

m-

nast

yczn

e

Ucze

ń po

traf

i wyk

o-na

ć poz

ycje

wyj

ścio

-w

e do

ćwic

zeń

w st

a-ni

u i p

odpo

rach

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę, r

ów-

now

agę

Ucze

ń w

ie, c

zym

cha-

rakt

eryz

ują

się

ćwi-

czen

ia g

imna

styc

zne.

W

ie, j

ak w

yglą

da p

ra-

wid

łow

a po

staw

a ci

ała

PN–B

iEZ

XI1

28.

Zaba

wy

z el

emen

tem

rz

utu

na b

ram

kę

w m

ini-p

iłce

ręcz

nej

PN–S

CŻiW

Ucze

ń be

zpie

czni

e w

ykon

uje

ćwic

zeni

aUc

zeń

potr

afi w

yko-

nać r

zut n

a br

amkę

je

dnor

ącz

z m

iejs

ca

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę

Ucze

ń w

ie, z

jaki

e-go

mie

jsca

na

bois

ku

moż

na w

ykon

ać rz

ut

na b

ram

kę

XI1

29.

Zaba

wow

e to

ry p

rze-

szkó

d z

elem

enta

mi m

i-ni

piłk

i ręc

znej

PN

–SCŻ

iW

Ucze

ń dą

ży d

o po

-pr

awne

go w

ykon

y-w

ania

ćwic

zeń

Ucze

ń po

traf

i koz

ło-

wać

, toc

zyć,

chw

ycić

i p

odać

piłk

ę or

az rz

u-ci

ć na

bram

kę

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę

Ucze

ń w

ie, k

tóre

to są

lin

ie k

ońco

we

i boc

zne

bois

kaXI

1

30.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść: G

imna

styk

Nau

ka p

ozyc

ji w

yjśc

io-

wyc

h do

ćwic

zeń

PN–T

Z

Ucze

ń pr

zest

rzeg

a za

-sa

d be

zpie

czeń

stw

a w

trak

cie

ćwic

zeń

Ucze

ń po

traf

i wyk

o-na

ć poz

ycje

wyj

ścio

-w

e do

ćwic

zeń

w si

a-dz

ie i

leże

niu

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę, r

ów-

now

agę

Ucze

ń w

ie, k

tóre

prz

y-rz

ądy

wyk

orzy

stuj

e si

ę do

ćwic

zeń

gim

na-

styc

znyc

h. Z

na sp

osob

y oc

hron

y po

dcza

s ćw

i-cz

eń g

imna

styc

znyc

h PN

–BiE

Z

XI1

31.

Zaba

wy

ruch

owe

z el

e-m

ente

m k

ozło

wan

ia

w m

inik

oszy

ków

ce

PN–S

CŻiW

Ucze

ń ch

ętni

e w

yko-

nuje

ćwic

zeni

a z

mi-

niko

szyk

ówki

Ucze

ń po

traf

i chw

y-ta

ć, po

drzu

cać,

kozł

o-w

ać p

iłkę

w m

iejs

cu

i mar

szu

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję

Ucze

ń w

ie, c

o to

jest

m

inik

oszy

ków

kaXI

1

26 27

Nr

lekc

jiTe

mat

zaj

ęćPo

staw

aU

mie

jętn

ości

Spra

wno

ść fi

zycz

naW

iado

moś

ciTe

rmin

re

ali­

zacj

i

Licz

ba

godz

in

32.

Zaba

wy

ruch

owe

z el

e-m

ente

m ch

wyt

u i p

oda-

nia

w m

inik

oszy

ków

ce

PN–S

CŻiW

Ucze

ń w

czas

ie w

ol-

nym

wyk

onuj

e ćw

i-cz

enia

z p

iłką

Ucze

ń po

traf

i chw

ycić

i p

odać

piłk

ę ob

urąc

zUc

zeń

kszt

ałtu

je k

o-or

dyna

cję

ruch

ową,

or

ient

ację

, siłę

Ucze

ń w

ie, z

ilu

zaw

od-

nikó

w sk

łada

się

dru-

żyna

w k

oszy

ków

ceXI

1

33.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść: G

imna

styk

Nau

ka ćw

icze

ń ks

ztał

tu-

jący

ch P

N–T

Z

Ucze

ń ch

ętni

e ćw

iczy

w

dom

uUc

zeń

potr

afi w

yko-

nać ć

wic

zeni

a ks

ztał

-tu

jące

ram

ion

i szy

i

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę, r

ów-

now

agę

Ucze

ń w

ie, d

o cz

ego

służ

y ła

wec

zka

gim

na-

styc

zna.

Zna

spos

oby

sam

ooch

rony

pod

czas

ćw

icze

ń gi

mna

styc

z-ny

ch P

N–B

iEZ

XI1

34.

Zaba

wy

z el

emen

tem

rz

utu

do k

osza

w m

ini-

kosz

yków

ce P

N–S

CŻiW

Ucze

ń ch

ce z

obac

zyć

praw

dziw

e za

wod

y w

kos

zykó

wce

Ucze

ń po

traf

i wyk

o-na

ć rzu

t obu

rącz

do

kosz

a na

nis

kiej

wy-

soko

ści

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę

Ucze

ń w

ie, k

to to

jest

tr

ener

XI1

35.

Zaba

wow

e to

ry p

rze-

szkó

d z

elem

enta

mi m

i-ni

kosz

yków

ki

PN–S

CŻiW

Ucze

ń w

ykon

uje

ćwi-

czen

ia p

omim

o w

ielu

tr

udno

ści

Ucze

ń po

traf

i koz

ło-

wać

, toc

zyć,

chw

ycić

i p

odać

piłk

ę or

az rz

u-ci

ć do

kosz

a

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę

Ucze

ń w

ie, k

to to

jest

sę

dzia

na

bois

kuXI

1

36.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść: G

imna

styk

Nau

ka ćw

icze

ń ks

ztał

tu-

jący

ch P

N–T

Z

Ucze

ń ch

ętni

e pr

zy-

goto

wuj

e m

iejs

ce d

o ćw

icze

ń

Ucze

ń po

traf

i wyk

o-na

ć ćw

icze

nia

kszt

ał-

tują

ce n

óg i

tuło

wia

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę, r

ów-

now

agę

Ucze

ń w

ie, d

lacz

ego

ćwic

zeni

a ak

roba

tycz

-ne

nal

eży

wyk

onyw

ać

na m

ater

acac

h gi

mna

-st

yczn

ych

PN–B

iEZ

XI1

37.

Nau

ka g

ry „D

o pi

ęciu

po

dań”

w m

inik

oszy

-kó

wce

PN

–SCŻ

iW

Ucze

ń w

spół

prac

uje

w z

espo

leUc

zeń

potr

afi c

hwyc

ić

i pod

ać p

iłkę

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę

Ucze

ń zn

a za

sady

gry

XII

1

26 27

Nr

lekc

jiTe

mat

zaj

ęćPo

staw

aU

mie

jętn

ości

Spra

wno

ść fi

zycz

naW

iado

moś

ciTe

rmin

re

ali­

zacj

i

Licz

ba

godz

in

38.

Nau

ka g

ry „D

o pi

ę-ci

u po

dań”

w m

inip

iłce

ręcz

nej P

N–S

CŻiW

Ucze

ń w

spół

prac

uje

w z

espo

leUc

zeń

potr

afi c

hwyc

ić

i pod

ać p

iłkę

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę

Ucze

ń zn

a za

sady

gry

XII

1

39.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść: G

imna

styk

Ćw

icze

nia

akro

baty

czne

na

mat

erac

ach

PN–T

Z

Ucze

ń ni

e bo

i się

wy-

kony

wać

ćwic

zeń

Ucze

ń po

traf

i wyk

o-na

ć leż

enie

prz

ewro

t-ne

, prz

etoc

zeni

a na

pl

ecy

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę, r

ów-

now

agę

Ucze

ń w

ie, k

iedy

moż

e ro

zpoc

ząć ć

wic

zeni

e na

mat

erac

u P

N–B

iEZ

XII

1

40.

Gra

w m

inip

iłkę

ręcz

ną

na u

pros

zczo

nych

zas

a-da

ch P

N–S

CŻiW

Ucze

ń ch

ętni

e uc

zest

nicz

y w

grz

eUc

zeń

potr

afi k

ozło

-w

ać, c

hwyc

ić i

poda

ć pi

łkę

oraz

rzuc

ić n

a br

amkę

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę

Ucze

ń w

ie, k

iedy

na-

leży

prz

erw

ać g

rę, n

a ja

ki sy

gnał

nau

czyc

iela

XII

1

41.

Gra

w m

inik

oszy

ków

kę

na u

pros

zczo

nych

zas

a-da

ch P

N–S

CŻiW

Ucze

ń st

osuj

e si

ę do

pr

zepi

sów

gry

Ucze

ń po

traf

i koz

ło-

wać

, chw

ycić

i po

dać

piłk

ę or

az rz

ucić

do

kosz

a

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę

Ucze

ń w

ie, d

o kt

óryc

h lin

ii m

ożna

bie

gać p

o bo

isku

XII

1

42.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść: G

imna

styk

Ćwic

zeni

e po

dpo-

ru i

zwis

u na

drą

żku

PN–T

Z

Ucze

ń ch

ętni

e po

d-ch

odzi

do

ćwic

zeni

a Uc

zeń

wyk

onuj

e pr

zejś

cia

rów

now

aż-

ne p

o od

wró

cone

j ła-

wec

zce

z w

orec

zkie

m,

podp

ór p

rzod

em n

a dr

ążku

, zw

is le

żąc

o w

ygię

tym

tuło

wiu

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę, r

ów-

now

agę

Ucze

ń w

ie, d

o cz

ego

służ

ą dr

abin

ki g

imna

-st

yczn

e. U

czeń

wie

, ja-

kie

ćwic

zeni

a na

dra

-bi

nkac

h ko

rygu

ją p

o-st

awę

ciał

a PN

–BiE

Z

XII

1

28 29

Nr

lekc

jiTe

mat

zaj

ęćPo

staw

aU

mie

jętn

ości

Spra

wno

ść fi

zycz

naW

iado

moś

ciTe

rmin

re

ali­

zacj

i

Licz

ba

godz

in

43.

Kom

plek

sow

e za

baw

y ru

chow

e z

elem

enta

mi

min

ikos

zykó

wki

(łąc

ze-

nie

kozł

owan

ia, c

hwyt

u i p

odan

ia o

raz

rzut

u do

ko

sza)

PN

–SCŻ

iW

Ucze

ń ak

tyw

nie

ćwi-

czy

w z

abaw

ach

Ucze

ń ko

złuj

e, p

odaj

e ob

urąc

z i r

zuca

piłk

ę do

kos

za

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę, s

zyb-

kość

, wyt

rzym

ałoś

ć

Ucze

ń w

ie, n

a cz

ym

pole

ga u

czci

wa

ryw

a-liz

acja

XI

I1

44.

Kom

plek

sow

e za

ba-

wy

ruch

owe

z el

emen

-ta

mi

min

ipiłk

i ręc

znej

PN

–SCŻ

iW

Ucze

ń po

mag

a w

spół

ćwic

zący

m

Ucze

ń ko

złuj

e, p

odaj

e je

dnor

ącz

i rzu

ca p

ił-kę

do

bram

ki

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę, s

zyb-

kość

, wyt

rzym

ałoś

ć

Ucze

ń zn

a re

guły

za

baw

XII

1

45.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść: G

imna

styk

Spra

wdz

ian

na z

doby

-ci

e od

znak

i Gim

nast

yk

PN–T

Z

Ucze

ń ch

ętni

e po

d-ch

odzi

do

spra

w-

dzia

nu

Ucze

ń po

traf

i wyk

o-na

ć pod

skok

z p

ółob

-ro

tem

i kr

ążen

iem

rr.

do w

ewną

trz,

przy

-si

ad sk

ulon

y po

łącz

o-ny

z „k

ołys

ką”,

prze

j-śc

ie p

o od

wró

cone

j ła-

wec

zce

z w

orec

zkie

m

na g

łow

ie, p

rzes

ko-

ki z

awro

tne

prze

z ła

-w

eczk

ę, p

odpó

r prz

o-de

m n

a dr

ążku

, zw

is,

leżą

c o w

ygię

tym

tu-

łow

iu

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę, r

ów-

now

agę

Ucze

ń w

ie, j

ak n

ależ

y w

ykon

ać k

olej

ne p

róby

sp

raw

dzia

nu.

XII

1

28 29

Nr

lekc

jiTe

mat

zaj

ęćPo

staw

aU

mie

jętn

ości

Spra

wno

ść fi

zycz

naW

iado

moś

ciTe

rmin

re

ali­

zacj

i

Licz

ba

godz

in

46.

Zaba

wy

ruch

owe

na

śnie

gu P

N–T

ZUc

zeń

chęt

nie

ćwi-

czy

na św

ieży

m p

o-w

ietr

zu

Ucze

ń po

traf

i bez

-pi

eczn

ie b

awić

się

na śn

iegu

, um

ie le

pić

„kul

e śn

iego

we”

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę,

rów

now

agę,

hart

uje

orga

nizm

Ucze

ń w

ie, c

o to

jest

ha

rtow

anie

org

aniz

mu

PN–B

iEZ

I1

47.

Zaba

wa

w p

odch

ody

na

śnie

gu P

N–T

ZUc

zeń

w cz

asie

wol

-ny

m cz

ęsto

prz

eby-

wa

na św

ieży

m p

o-w

ietr

zu

Ucze

ń po

traf

i roz

róż-

niać

wła

ściw

e śl

ady

na śn

iegu

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko

ordy

nacj

ę ru

chow

ą, o

rien

tacj

ę,

siłę

, rów

now

agę,

ha

rtuj

e or

gani

zm

Ucze

ń zn

a re

guły

za

baw

yI

1

48.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść:

Sane

czka

rz

Nau

ka ja

zdy

na sa

nkac

h PN

–TZ

Ucze

ń ch

ętni

e je

ździ

na

sank

ach

Ucze

ń po

traf

i sam

o-dz

ieln

ie w

ciąg

ać sa

n-ki

pod

gór

ę, z

jeżd

żać

w p

ozyc

ji si

edzą

cej

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko

ordy

nacj

ę ru

chow

ą, o

rien

tacj

ę,

siłę

, rów

now

agę,

ha

rtuj

e or

gani

zm

Ucze

ń w

ie, g

dzie

moż

-na

jeźd

zić b

ezpi

eczn

ie

na sa

nkac

h PN

–BiE

ZI

1

49.

Budu

jem

y ig

loo

– za

ba-

wa

ruch

owa

na śn

iegu

PN

–TZ

Ucze

ń w

spół

prac

uje

w g

rupi

eUc

zeń

potr

afi p

rzyg

o-to

wać

odp

owie

dnie

el

emen

ty z

e śn

iegu

na

budo

wę

iglo

o

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko

ordy

nacj

ę ru

chow

ą, o

rien

tacj

ę,

siłę

, rów

now

agę,

ha

rtuj

e or

gani

zm

Ucze

ń w

ie, k

to m

iesz

ka

w ig

loo

I1

50.

Zaba

wy

ruch

owe

na

śnie

gu z

wyk

orzy

sta-

niem

sane

k PN

–TZ

Ucze

ń be

zpie

czni

e ko

rzys

ta z

sane

kUc

zeń

potr

afi c

iągn

ąć

i pch

ać sa

nki

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko

ordy

nacj

ę ru

chow

ą, o

rien

tacj

ę,

siłę

, rów

now

agę,

ha

rtuj

e or

gani

zm

Ucze

ń w

ie, n

a ja

kim

to-

rze

upra

wia

się

spor

t sa

necz

kars

ki

I1

30 31

Nr

lekc

jiTe

mat

zaj

ęćPo

staw

aU

mie

jętn

ości

Spra

wno

ść fi

zycz

naW

iado

moś

ciTe

rmin

re

ali­

zacj

i

Licz

ba

godz

in

51.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść:

Sane

czka

rz

Jazd

a na

sank

ach

z om

i-ja

niem

prz

eszk

ód P

N–TZ

Ucze

ń do

strz

ega

uste

rki t

echn

iczn

e sa

nek

Ucze

ń po

traf

i om

ijać

prze

szko

dyUc

zeń

kszt

ałtu

je

koor

dyna

cję

ruch

ową,

ori

enta

cję,

si

łę, r

ówno

wag

ę,

hart

uje

orga

nizm

Ucze

ń w

ie, j

ak b

ez-

piec

znie

się

zach

ować

pr

zy o

mija

niu

prze

-sz

kód

PN–B

iEZ

I1

52.

Zaba

wy

i gry

ruch

owe

z cz

wor

akow

anie

m, n

p.

„Kot

ki n

a po

low

aniu

”, „P

iesk

i na

spac

er”,

„Żab

-ki

na

łące

” [Tr

ześn

iow

-sk

i 198

9, s.

117

–118

] PN

–TZ

Ucze

ń lu

bi n

aśla

do-

wać

ruch

em ró

żne

sytu

acje

i zw

ierz

ęta

Ucze

ń po

traf

i czw

ora-

kow

aćUc

zeń

kszt

ałtu

je k

o-or

dyna

cję

ruch

ową,

or

ient

ację

, siłę

, rów

-no

wag

ę, sk

oczn

ość

Ucze

ń w

ie, j

ak b

ez-

piec

znie

czw

orak

ować

I1

53.

Zaba

wy

i gry

ruch

owe

z cz

wor

akow

anie

m, n

p.

„Bry

tany

i po

dróż

ny”,

„Koc

ięta

z p

iłecz

kam

i”,

„Pol

owan

ie n

a za

jącz

ki”

[Trz

eśni

owsk

i 198

9,

s. 11

9–12

0] P

N–T

Z

Ucze

ń w

łaśc

iwie

od-

gryw

a ro

le w

dan

ej

zaba

wie

Ucze

ń po

traf

i wy-

kona

ć sko

ki z

ajęc

ze

i sko

ki „ż

abki

”

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę, r

ów-

now

agę,

skoc

znoś

ć

Ucze

ń zn

a sp

osob

y po

-ru

szan

ia si

ę w

nis

kich

po

zycj

ach

I1

54.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść:

Sane

czka

rz

Nau

ka za

trzy

man

ia sa

-ne

k na

poc

hyło

ści P

N–TZ

Ucze

ń ni

e bo

i się

pr

ędko

ści n

a sa

nkac

hUc

zeń

potr

afi z

atrz

y-m

ać sa

nki n

a po

chy-

łośc

i

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko

ordy

nacj

ę ru

chow

ą, o

rien

tacj

ę,

siłę

, rów

now

agę,

ha

rtuj

e or

gani

zm

Ucze

ń w

ie, j

ak p

rzyg

o-to

wać

stok

do

jazd

y na

sa

nkac

h, a

by b

ył b

ez-

piec

zny

PN–B

iEZ

I1

30 31

Nr

lekc

jiTe

mat

zaj

ęćPo

staw

aU

mie

jętn

ości

Spra

wno

ść fi

zycz

naW

iado

moś

ciTe

rmin

re

ali­

zacj

i

Licz

ba

godz

in

55.

Skok

i prz

ez sk

akan

kę

PN–T

ZUc

zeń

chce

mie

ć wła

-sn

ą sk

akan

kę

Ucze

ń po

traf

i prz

e-sk

akiw

ać sk

akan

kę

obun

óż

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę, r

ów-

now

agę,

skoc

znoś

ć

Ucze

ń w

ie, g

dzie

bez

-pi

eczn

ie m

ożna

ćwi-

czyć

skok

i prz

ez sk

a-ka

nkę

PN–B

iEZ

I1

56.

Zaba

wy

ruch

owe

skoc

z-ne

z w

ykor

zyst

anie

m

skak

anki

PN

–TZ

Ucze

ń be

zpie

czni

e sk

acze

prz

ez sk

a-ka

nkę

Ucze

ń po

traf

i ska

kać

prze

z sk

akan

kę w

for-

mie

zab

awow

ej

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę, r

ów-

now

agę,

skoc

znoś

ć

Ucze

ń w

ie, d

lacz

ego

war

to ćw

iczy

ć ze

ska-

kank

ąI

1

57.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść:

Sane

czka

rz

Klas

owe

zaw

ody

w z

jeź-

dzie

na

sank

ach

PN–T

Z

Ucze

ń ch

ętni

e ry

wa-

lizuj

e z

rów

ieśn

ikam

i Uc

zeń

potr

afi z

jeżd

żać

na sa

nkac

h w

par

ach

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko

ordy

nacj

ę ru

chow

ą, o

rien

tacj

ę,

siłę

, rów

now

agę,

ha

rtuj

e or

gani

zm

Ucze

ń zn

a za

sady

zje

ż-dż

ania

na

sank

ach

na

czas

I1

58.

Prób

a si

ły m

ięśn

i brz

u-ch

a PN

–SF

Ucze

ń ch

ętni

e po

d-ch

odzi

do

prób

y sp

raw

nośc

iow

ej

Ucze

ń po

traf

i wyk

o-na

ć „no

życe

pop

rzec

z-ne

na

czas

”

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

,

Ucze

ń w

ie, d

lacz

e-go

trze

ba k

ontr

olow

ać

spra

wno

ść fi

zycz

nąII

1

59.

Prób

a gi

bkoś

ci P

N–S

FUc

zeń

chęt

nie

pod-

chod

zi d

o pr

óby

spra

wno

ścio

wej

Ucze

ń po

traf

i wyk

o-na

ć skł

on tu

łow

iaUc

zeń

kszt

ałtu

je k

o-or

dyna

cję

ruch

ową,

gi

bkoś

ć

Ucze

ń w

ie, k

tóre

ćwi-

czen

ia p

opra

wia

ją g

ib-

kość

II1

60.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść:

Sane

czka

rz

Wyś

cigi

„tró

jek

sane

cz-

kow

ych”

PN

–TZ

Ucze

ń w

spół

prac

uje

w m

ałej

gru

pie

Ucze

ń po

traf

i utr

zy-

mać

rów

now

agę

na

sank

ach

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko

ordy

nacj

ę ru

chow

ą, o

rien

tacj

ę,

siłę

, rów

now

agę,

ha

rtuj

e or

gani

zm

Ucze

ń w

ie, g

dzie

upr

a-w

ia si

ę sp

orty

zim

owe

II1

32 33

Nr

lekc

jiTe

mat

zaj

ęćPo

staw

aU

mie

jętn

ości

Spra

wno

ść fi

zycz

naW

iado

moś

ciTe

rmin

re

ali­

zacj

i

Licz

ba

godz

in

61.

Ćwic

zeni

a og

ólno

ro-

zwoj

owe

na ła

wec

zkac

h gi

mna

styc

znyc

h PN

–TZ

Ucze

ń ch

ętni

e ćw

iczy

na

prz

yrzą

dach

gim

-na

styc

znyc

h

Ucze

ń po

traf

i wyk

o-na

ć prz

esko

k za

wro

t-ny

prz

ez ła

wec

zkę

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

Ucze

ń w

ie, d

o cz

ego

służ

y ła

wec

zka

gim

na-

styc

zna,

pot

rafi

ją e

r-go

nom

iczn

ie p

rzen

osić

PN

–BiE

Z

II1

62.

Leże

nie

prze

wro

tne

i prz

erzu

tne

w g

im-

nast

yce

pods

taw

owej

PN

–TZ

Ucze

ń st

ara

się

po-

praw

nie

wyk

onać

ćw

icze

nie

Ucze

ń w

ykon

uje

na

mat

erac

u le

żeni

e pr

zerz

utne

i pr

ze-

wro

tne

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

, gib

kość

Ucze

ń w

ie, d

o cz

ego

służ

ą m

ater

ace

gim

na-

styc

zne

II1

63.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść:

Sane

czka

rz

Spra

wdz

ian

na z

doby

cie

odzn

aki „

Sane

czka

rz”

PN–T

Z

Ucze

ń je

st z

adow

o-lo

ny z

e zd

obyc

ia

spra

wno

ści

Ucze

ń po

traf

i wci

ągać

sa

nki p

od g

órę,

zje

ż-dż

ać n

a sa

nkac

h, o

mi-

jać p

rzes

zkod

y, za

-tr

zym

ywać

się

na sa

n-ka

ch, n

a po

chył

ości

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko

ordy

nacj

ę ru

chow

ą, o

rien

tacj

ę,

siłę

, rów

now

agę,

ha

rtuj

e or

gani

zm

Ucze

ń w

ie, n

a ja

kich

sa

nkac

h m

ożna

bez

-pi

eczn

ie z

jeżd

żać

PN–B

iEZ

II1

64.

Zaba

wy

ruch

owe

z el

e-m

enta

mi m

inik

oszy

-kó

wki

PN

–SCŻ

iW

Ucze

ń ch

ętni

e po

dej-

muj

e ak

tyw

ność

fi-

zycz

ną w

gru

pie

ró-

wie

śnic

zej

Ucze

ń po

traf

i koz

ło-

wać

, chw

ytać

i po

da-

wać

piłk

ę, rz

ucać

do

kosz

a

Ucze

ń ks

ztał

tuje

szyb

-ko

ść, k

oord

ynac

ję ru

-ch

ową,

siłę

, wyt

rzy-

mał

ość

Ucze

ń zn

a re

guły

za-

baw

III1

65.

Gra

„Do

pięc

iu p

odań

” z

piłk

ą do

min

ikos

zy-

ków

ki P

N–S

CŻiW

Ucze

ń po

mag

a m

niej

sp

raw

nym

kol

egom

i k

oleż

anko

m

Ucze

ń po

traf

i koz

ło-

wać

, chw

ytać

i po

da-

wać

piłk

ę

Ucze

ń ks

ztał

tuje

szyb

-ko

ść, k

oord

ynac

ję ru

-ch

ową,

siłę

, wyt

rzy-

mał

ość,

orie

ntac

ję

Ucze

ń zn

a re

guły

gry

III1

32 33

Nr

lekc

jiTe

mat

zaj

ęćPo

staw

aU

mie

jętn

ości

Spra

wno

ść fi

zycz

naW

iado

moś

ciTe

rmin

re

ali­

zacj

i

Licz

ba

godz

in

66.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść: P

iłkar

z (m

inik

oszy

ków

ka)

Kozł

owan

ie p

iłki,

chw

y-ty

i po

dani

a pi

łki

PN–S

CŻiW

Ucze

ń dą

ży d

o op

a-no

wan

ia p

rost

ych

umie

jętn

ości

tech

-ni

czny

ch

Ucze

ń ko

złuj

e pi

łkę

jedn

orąc

z w

mie

jscu

, w

bie

gu, c

hwyt

a i p

o-da

je p

iłkę

obur

ącz

Ucze

ń ks

ztał

tuje

sz

ybko

ść, k

oord

yna-

cję

ruch

ową,

siłę

, wy-

trzy

mał

ość,

orie

n-ta

cję

Ucze

ń w

ie, j

ak n

ale-

ży k

ozło

wać

, chw

ytać

i p

odaw

ać p

iłkę

III1

67.

Klas

owe

zaw

ody

w g

rze

„Do

pięc

iu p

odań

” PN

–SCŻ

iW

Ucze

ń w

łaśc

iwie

re-

aguj

e na

zw

ycię

stw

o i p

oraż

kę sw

ojej

dru

-ży

ny

Ucze

ń po

traf

i koz

ło-

wać

, chw

ytać

i po

da-

wać

piłk

ę

Ucze

ń ks

ztał

tuje

sz

ybko

ść, k

oord

yna-

cję

ruch

ową,

siłę

, wy-

trzy

mał

ość,

orie

n-ta

cję

Ucze

ń w

ie, c

o to

są z

a-w

ody

spor

tow

e III

1

68.

Gry

pros

te –

wyś

cigi

rzę-

dów

z p

iłką

do m

inik

o-sz

yków

ki P

N–S

CŻiW

Ucze

ń sp

orto

wo

dopi

nguj

e in

nych

uc

zest

nikó

w z

abaw

Ucze

ń po

traf

i koz

ło-

wać

, chw

ytać

i po

da-

wać

piłk

ę

Ucze

ń ks

ztał

tuje

sz

ybko

ść, k

oord

yna-

cję

ruch

ową,

siłę

, wy-

trzy

mał

ość,

orie

n-ta

cję

Ucze

ń zn

a za

sady

gie

rIII

1

69.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść: P

iłkar

z (m

inik

oszy

ków

ka)

Rzut

y do

nis

kieg

o ko

sza

PN–S

CŻiW

Ucze

ń sł

ucha

pol

eceń

i u

wag

nau

czyc

iela

Ucze

ń po

traf

i zad

e-m

onst

row

ać rz

ut je

d-no

rącz

ora

z rz

ucić

ob

urąc

z pi

łką

do n

i-sk

iego

kos

za

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

, ori

enta

cję

Ucze

ń w

ie, j

ak w

yglą

da

pozy

cja

podc

zas r

zutu

do

kos

zaIII

1

70.

Klas

owe

zaw

ody

w „D

wa

ogni

e” P

P–SC

ŻiW

Ucze

ń ch

ętni

e uc

zest

nicz

y w

ryw

a-liz

acji

spor

tow

ej

Ucze

ń po

traf

i chw

ycić

i r

zuci

ć piłk

ę w

e w

ła-

ściw

ym k

ieru

nku

Ucze

ń ks

ztał

tuje

koo

r-dy

nacj

ę ru

chow

ą, si

łę,

orie

ntac

ję, w

ytrz

y-m

ałoś

ć

Ucze

ń zn

a za

sady

gry

III1

34 35

Nr

lekc

jiTe

mat

zaj

ęćPo

staw

aU

mie

jętn

ości

Spra

wno

ść fi

zycz

naW

iado

moś

ciTe

rmin

re

ali­

zacj

i

Licz

ba

godz

in

71.

Gim

nast

yczn

y to

r prz

e-sz

kód

PN–T

ZUc

zeń

pom

aga

przy

uł

ożen

iu to

ruUc

zeń

potr

afi w

yko-

nać p

rzet

ocze

nia

na

mat

erac

ach,

prz

esko

ki

zaw

rotn

e, p

okon

ywać

ni

skie

prz

eszk

ody

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

, ori

enta

cję,

Ucze

ń w

ie, k

iedy

moż

e ro

zpoc

ząć ć

wic

zeni

e na

torz

e pr

zesz

kód

III1

72.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść: P

iłkar

z (m

inik

oszy

ków

ka)

Kozł

owan

ie p

iłki,

chw

y-ty

i po

dani

a, rz

uty

do

kosz

a PN

–SCŻ

iW

Ucze

ń pr

zygo

tow

u-je

się

do z

doby

cia

spra

wno

ści P

iłkar

z

Ucze

ń po

traf

i wyk

o-na

ć koz

łow

anie

piłk

i, ch

wyt

ać i

poda

wać

pił-

kę, r

zuca

ć do

nisk

ie-

go k

osza

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

, ori

enta

cję

Ucze

ń w

ie, c

o na

leży

op

anow

ać, a

by z

doby

ć od

znak

ę Pi

łkar

zaIII

1

73.

Podp

ór p

rzod

em n

a dr

ążku

, prz

etoc

zeni

a do

le

żeni

a pr

zew

rotn

ego

i prz

erzu

tneg

o PN

–TZ

Ucze

ń pa

mię

ta o

es-

tety

ce st

roju

gim

na-

styc

zneg

o

Ucze

ń w

ykon

uje

wej

-śc

ie p

o dr

abin

kach

do

pod

poru

prz

odem

na

drą

żku,

z p

rzys

ia-

du p

odpa

rteg

o pr

ze-

tocz

enie

do

leże

nia

prze

rzut

nego

i pr

ze-

wro

tneg

o

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

, ori

enta

cję,

gib

-ko

ść

Ucze

ń w

ie, c

o to

są p

o-zy

cje

wyj

ścio

we

do

ćwic

zeń

gim

nast

ycz-

nych

III1

74.

Zaba

wy

ruch

owe

z wy-

korz

ysta

niem

skak

anki

PN

–TZ

Ucze

ń ch

ętni

e ćw

iczy

ze

skak

anką

Ucze

ń po

traf

i ska

kać

prze

z sk

akan

kę

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

, sko

czno

ść

Ucze

ń zn

a re

guły

za

baw

III1

34 35

Nr

lekc

jiTe

mat

zaj

ęćPo

staw

aU

mie

jętn

ości

Spra

wno

ść fi

zycz

naW

iado

moś

ciTe

rmin

re

ali­

zacj

i

Licz

ba

godz

in

75.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść: P

iłkar

z (m

inik

oszy

ków

ka)

Spra

wdz

ian

na zd

obyc

ie

odzn

aki „

Piłk

arz”

–

min

ikos

zykó

wka

PN

–SCŻ

iW

Ucze

ń ch

ętni

e po

d-ch

odzi

do

spra

w-

dzia

nu

Ucze

ń ko

złuj

e pi

ł-kę

jedn

orąc

z w

mie

j-sc

u, w

bie

gu, z

e zm

ia-

ną rę

ki k

ozłu

jące

j, ch

wyt

a i p

odaj

e pi

łkę

obur

ącz,

poda

je je

d-no

rącz

, dem

onst

ruje

rz

ut je

dnor

ącz,

rzuc

a ob

urąc

z, uc

zest

nicz

y w

grz

e up

rosz

czon

ej

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

, ori

enta

cję

Ucze

ń w

ie, j

ak n

ależ

y w

ykon

ać k

olej

ne p

róby

III1

76.

Zaba

wy

ruch

owe

w te

-re

nie

PN–S

FUc

zeń

jest

prz

ygot

o-w

any

do z

ajęć

ruch

o-w

ych

w te

reni

e

Ucze

ń po

traf

i pok

ony-

wać

prz

eszk

ody

tere

-no

we,

bez

piec

znie

po-

rusz

a si

ę w

tere

nie

Ucze

ń ks

ztał

tuje

wy-

trzy

mał

ość,

wyd

ol-

ność

Ucze

ń w

ie, w

któ

rych

m

iejs

cach

w śr

odow

i-sk

u na

tura

lnym

moż

na

ćwic

zyć

IV1

77.

Zaba

wy

w „P

odch

ody”

, „C

how

aneg

o” P

N–S

FUc

zeń

chęt

nie

baw

i si

ę w

środ

owis

ku n

a-tu

raln

ym

Ucze

ń po

traf

i wy-

korz

ysta

ć nat

ural

ne

prze

szko

dy d

o ak

tyw

-no

ści f

izyc

znej

Ucze

ń ks

ztał

tuje

wy-

trzy

mał

ość,

wyd

ol-

ność

Ucze

ń zn

a re

guły

za

baw

IV1

78.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść: T

urys

taW

ycie

czka

po

najb

liż-

szej

oko

licy

PN–S

F

Ucze

ń ch

ętni

e uc

zest

nicz

y w

pie

szej

w

ycie

czce

Ucze

ń po

traf

i obs

er-

wow

ać n

ajbl

iższ

e ot

o-cz

enie

Ucze

ń ks

ztał

tuje

wy-

trzy

mał

ość,

wyd

ol-

ność

Ucze

ń w

ie, j

ak p

rzyg

o-to

wać

się

do w

ycie

czki

IV1

79.

Jazd

a na

rolk

ach

PN

–SCŻ

iWUc

zeń

ma

swoj

e ro

lki

Ucze

ń po

traf

i jec

hać

po p

rost

ej i

po łu

ku

i zat

rzym

ać si

ę

Ucze

ń ks

ztał

tuje

rów

-no

wag

ę, si

łęUc

zeń

wie

, gdz

ie b

ez-

piec

znie

moż

na je

ździ

ć na

rolk

ach

PN–B

iEZ

IV1

36 37

Nr

lekc

jiTe

mat

zaj

ęćPo

staw

aU

mie

jętn

ości

Spra

wno

ść fi

zycz

naW

iado

moś

ciTe

rmin

re

ali­

zacj

i

Licz

ba

godz

in

80.

Zaba

wy

ruch

owe

na ro

l-ka

ch P

N–S

CŻiW

Ucze

ń db

a o

wła

sne

bezp

iecz

eńst

wo

Ucze

ń po

traf

i jec

hać

po p

rost

ej i

po łu

ku

i zat

rzym

ać si

ę

Ucze

ń ks

ztał

tuje

rów

-no

wag

ę, si

łęUc

zeń

wie

, dla

czeg

o na

ro

lkac

h na

leży

jeźd

zić

w k

asku

PN

–BiE

ZIV

1

81.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść: T

urys

taW

ycie

czka

pie

sza

z el

e-m

enta

mi t

opog

rafii

tere

-nu

PN

–SCŻ

iW

Ucze

ń ak

tyw

nie

ucze

stni

czy

w w

ycie

czce

Ucze

ń po

traf

i okr

eślić

, po

jaki

m te

reni

e si

ę po

rusz

a

Ucze

ń ks

ztał

tuje

wy-

trzy

mał

ość,

wyd

ol-

ność

, ori

enta

cję

Ucze

ń w

ie, j

ak m

oże

być u

kszt

ałto

wan

y te

ren

IV1

82.

Gra

w „D

wa

ogni

e” w

te-

reni

e PN

–SCŻ

iWUc

zeń

akty

wni

e pr

zygo

tow

uje

mie

j-sc

e ćw

icze

ń

Ucze

ń ch

wyt

a i r

zuca

pi

łkę

w o

kreś

lony

m

kier

unku

Ucze

ń ks

ztał

tuje

koo

r-dy

nacj

ę ru

chow

ą, si

łę,

orie

ntac

ję, w

ytrz

y-m

ałoś

ć

Ucze

ń st

osuj

e za

sady

gr

yIV

1

83–

84.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść: T

urys

taSp

raw

dzia

n na

odz

nakę

„T

urys

ta” P

N–S

CŻiW

Ucze

ń je

st p

rzyg

oto-

wan

y do

rajd

u pi

e-sz

ego

Ucze

ń po

traf

i wła

ściw

e „r

ozło

żyć s

iły” w

trak

-ci

e pie

szej

wyc

iecz

ki

Ucze

ń ks

ztał

tuje

wy-

doln

ość,

orie

ntac

ję,

wyt

rzym

ałoś

ć

Ucze

ń w

ie, c

o to

jest

ra

jd p

iesz

yIV

2

85.

Zaba

wy

ruch

owe

bież

-ne

– w

yści

gi rz

ędów

PN

–SF

Ucze

ń w

spół

prac

uje

w g

rupi

eUc

zeń

potr

afi b

iega

ć w

zm

ienn

ym te

mpi

eUc

zeń

kszt

ałtu

je

szyb

kość

, koo

rdyn

a-cj

ę ru

chow

ą

Ucze

ń w

ie, k

tóre

ćwi-

czen

ia ro

zwija

ją sz

yb-

kość

V

1

86.

Zaba

wy

ruch

owe

skoc

z-ne

PN

–TZ

Ucze

ń be

zpie

czni

e ćw

iczy

w z

ajęc

iach

Uc

zeń

potr

afi w

yko-

nać s

koki

z o

dbic

ia

obun

óż i

jedn

onóż

Ucze

ń ks

ztał

tuje

siłę

, sk

oczn

ość

Ucze

ń w

ie, j

ak b

ez-

piec

znie

wyk

onyw

ać

ćwic

zeni

a sk

oczn

ości

o-w

e PN

–BiE

Z

V1

36 37

Nr

lekc

jiTe

mat

zaj

ęćPo

staw

aU

mie

jętn

ości

Spra

wno

ść fi

zycz

naW

iado

moś

ciTe

rmin

re

ali­

zacj

i

Licz

ba

godz

in

87.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść:

Lekk

oatl

eta

Bieg

kró

tki n

a dy

stan

sie

30–4

0 m

ze

star

tu w

yso-

kieg

o, b

iegi

wah

adło

we

(pow

tarz

ane)

PN

–SF

Ucze

ń ch

ętni

e po

ko-

nuje

odc

inki

bie

gow

eUc

zeń

potr

afi w

yko-

nać s

tart

wys

oki

Ucze

ń ks

ztał

tuje

siłę

, sz

ybko

śćUc

zeń

zna

kom

endy

do

bieg

uV

1

88.

Zaba

wy

rzut

ne

PN–S

CŻiW

Ucze

ń be

zpie

czni

e rz

uca

okre

ślon

ym

przy

bore

m

Ucze

ń po

traf

i prz

yjąć

pr

awid

łow

ą po

zycj

ę w

yjśc

iow

ą do

rzut

u

Ucze

ń ks

ztał

tuje

siłę

, sz

ybko

ść, k

oord

yna-

cję

ruch

ową

Ucze

ń zn

a pr

zybo

ry

spor

tow

e do

rzut

ówV

1

89.

Zaba

wy

ruch

owe

kszt

ał-

tują

ce w

ytrz

ymał

ość

– bi

egi w

ahad

łow

e, b

iegi

za

lide

rem

400

–600

m

PN–S

F

Ucze

ń ch

ętni

e ćw

iczy

po

mim

o zm

ęcze

nia

Ucze

ń st

osuj

e w

łaśc

i-w

ą te

chni

kę b

iegu

Ucze

ń ks

ztał

tuje

wy-

trzy

mał

ość,

wyd

ol-

ność

Ucze

ń w

ie, g

dzie

upr

a-w

ia si

ę bi

egi d

ługi

eV

1

90.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść:

Lekk

oatl

eta

Skok

w d

al z

rozb

iegu

PN

–SF

Ucze

ń ch

ętni

e sk

acze

w

dal

Ucze

ń po

traf

i odb

ić

się

z je

dnej

nog

iUc

zeń

kszt

ałtu

je si

łę,

skoc

znoś

ć, sz

ybko

śćUc

zeń

zna

skok

i lek

ko-

atle

tycz

neV

1

91.

Gra

upro

szcz

ona

w m

ini-

kosz

yków

kę P

N–S

CŻiW

Ucze

ń w

spół

prac

uje

w z

espo

leUc

zeń

potr

afi w

yko-

nać k

ozło

wan

ie p

ił-ki

, chw

ytać

i po

daw

ać

piłk

ę, rz

ucać

do

ni-

skie

go k

osza

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

, ori

enta

cję,

wy-

trzy

mał

ość,

wyd

ol-

ność

Ucze

ń zn

a za

sady

gry

V1

38 39

Nr

lekc

jiTe

mat

zaj

ęćPo

staw

aU

mie

jętn

ości

Spra

wno

ść fi

zycz

naW

iado

moś

ciTe

rmin

re

ali­

zacj

i

Licz

ba

godz

in

92.

Gra

upro

szcz

ona

w m

ini-

piłk

ę rę

czną

PN

–SCŻ

iWUc

zeń

prze

strz

ega

prze

pisó

w g

ryUc

zeń

potr

afi w

yko-

nać k

ozło

wan

ie p

ił-ki

, chw

ytać

i po

da-

wać

piłk

ę, rz

ucać

do

bram

ki

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

, ori

enta

cję,

wy-

trzy

mał

ość,

wyd

ol-

ność

Ucze

ń zn

a za

sady

gry

V1

93.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść:

Lekk

oatl

eta

Skok

wzw

yż p

onad

ska-

kank

ą PN

–SF

Ucze

ń be

zpie

cz-

nie

wyk

onuj

e sk

ok

wzw

yż

Ucze

ń um

ie sk

oczy

ć w

zwyż

pon

ad sk

a-ka

nką

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

Ucze

ń w

ie, j

akie

prz

y-rz

ądy

wyk

orzy

stuj

e si

ę do

skok

u w

zwyż

, po-

sług

uje

się

nim

i zgo

d-ni

e z

prze

znac

zeni

em

PN–B

iEZ

V1

94.

Jazd

a na

row

erze

z z

a-sa

dam

i bez

piec

zeń-

stw

a ru

chu

drog

oweg

o PN

–SCŻ

iW

Ucze

ń re

spek

tuje

pr

zepi

sy ru

chu

dro-

gow

ego

Ucze

ń po

traf

i jec

hać

na ro

wer

ze z

sygn

a-liz

owan

iem

wła

ści-

wyc

h m

anew

rów

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

, wyd

olno

ść

Ucze

ń w

ie, k

tórą

stro

-ną

jezd

ni m

ożna

jech

ać

row

erem

PN

–BiE

ZV

1

95.

Jazd

a na

row

erze

po

to-

rze

z pr

zesz

koda

mi

PN–S

CŻiW

Ucze

ń ch

ętni

e je

ździ

na

row

erze

Ucze

ń po

traf

i om

ijać

prze

szko

dyUc

zeń

kszt

ałtu

je k

o-or

dyna

cję

ruch

ową,

si

łę, w

ydol

ność

Ucze

ń w

ie, z

kim

moż

e je

ździ

ć po

drog

ach

pu-

blic

znyc

h na

row

erze

PN

–BiE

Z

V1

38 39

Nr

lekc

jiTe

mat

zaj

ęćPo

staw

aU

mie

jętn

ości

Spra

wno

ść fi

zycz

naW

iado

moś

ciTe

rmin

re

ali­

zacj

i

Licz

ba

godz

in

96–

97.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść:

Lekk

oatl

eta

Spra

wdz

ian

na z

doby

cie

odzn

aki „

Lekk

oatl

eta”

PN

–SF

Ucze

ń ch

ętni

e po

d-ch

odzi

do

kole

jnyc

h pr

ób

Ucze

ń po

traf

i wyk

o-na

ć sta

rt n

iski

, sko

k w

dal

z m

iejs

ca i

roz-

bieg

u, sk

ok w

zwyż

, rz

ut d

o ce

lu i

na o

d-le

głoś

ć wor

eczk

iem

, rz

ut i

pchn

ięci

e pi

łką

leka

rską

, prz

ebie

c od-

cine

k sz

ybko

odc

inek

30

m, p

okon

ać d

ysta

ns

300

m

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

, wyd

olno

ść, w

y-tr

zym

ałoś

ć, sz

ybko

ść,

skoc

znoś

ć

Ucze

ń w

ie, j

ak n

ależ

y w

ykon

ać k

olej

ne p

róby

sp

raw

dzia

nuV

2

98.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

test

spr

awno

ścio

wy

Mar

szob

ieg

na 6

00 m

PN

–SF

Ucze

ń dą

ży d

o uk

oń-

czen

ia p

róby

Ucze

ń po

traf

i roz

ło-

żyć s

iły n

a dy

stan

sie

bieg

u

Ucze

ń ks

ztał

tuje

wy-

trzy

mał

ość,

wyd

ol-

ność

org

aniz

mu

Ucze

ń w

ie, j

ak m

ierz

y si

ę cz

as m

arsz

obie

guVI

1

99.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

test

spr

awno

ścio

wy

Prób

a zw

isu

na d

rążk

u PN

–SF

Ucze

ń ch

ętni

e po

d-ch

odzi

do

test

uUc

zeń

potr

afi w

yko-

nać p

róbę

test

ową

Ucze

ń ks

ztał

tuje

siłę

Ucze

ń w

ie, c

o ta

pró

ba

mie

rzy

VI1

100.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

test

spr

awno

ścio

wy

Prób

a bi

egu

10 x

5 m

PN

–SF

Ucze

ń rz

etel

nie

wy-

konu

je p

róbę

Ucze

ń po

traf

i bie

gać

tam

i z

pow

rote

mUc

zeń

kszt

ałtu

je

zwin

ność

, szy

bkoś

ćUc

zeń

wie

, jak

nal

eży

wyk

onać

pró

bęVI

1

40 41

8.

Tem

atyc

zny

ro

zkła

d z

ajęć

wyc

ho

wan

ia f

izyc

zneg

o d

la k

lasy

II

szk

oły

po

dst

awo

wej

z u

wzg

lęd

nie

nie

m P

ro

gr

am

u M

ały

Mis

trz

(zak

łada

na li

czba

god

zin

wyc

how

ania

fizy

czne

go w

roku

szk

olny

m –

100

)

Obj

aśni

enia

skr

ótów

:

PN–S

F: P

rogr

am n

aucz

ania

– sp

raw

ność

fizy

czna

PN–S

CŻiW

: Pro

gram

nau

czan

ia –

spo

rty

całe

go ż

ycia

i w

ypoc

zyne

k

PN–T

Z: P

rogr

am n

aucz

ania

– tr

enin

g zd

row

otny

PN–B

iEZ:

Pro

gram

nau

czan

ia –

bez

piec

zeńs

two

i edu

kacj

a zd

row

otna

Nr

lekc

jiTe

mat

zaj

ęćPo

staw

aU

mie

jętn

ości

Spra

wno

ść fi

zycz

naW

iado

moś

ciTe

rmin

re

ali­

zacj

i

Licz

ba

godz

in

1.Za

baw

y or

ient

acyj

no-

porz

ądko

we:

„Dzi

eci d

o do

mu-

dzie

ci n

a sp

acer

”, „P

owód

ź”, „

Rób

tak

– ni

e ró

b ta

k”[T

rześ

niow

ski

1989

, s. 9

7–10

0] P

N–S

F

Ucze

ń bi

erze

akt

yw-

ny u

dzia

ł w z

aba-

wac

h

Ucze

ń po

traf

i wyk

o-na

ć pos

zcze

góln

e ćw

i-cz

enia

w z

abaw

ie

Ucze

ń ks

ztał

tuje

sz

ybko

ść, z

win

ność

, ko

ordy

nacj

ę, g

ibko

ść

Ucze

ń zn

a re

guły

za-

baw

. Zna

zas

ady

za-

chow

ania

się

w sa

li gi

mna

styc

znej

PN

–BiE

Z

IX1

2.Za

baw

y bi

eżne

: „Po

-dr

óż”,

„Nat

arci

e”, „

Tam

i z

pow

rote

m”[

Trze

-śn

iow

ski 1

989,

s. 1

57–

159]

PN

–SF

Ucze

ń ak

tyw

nie

ucze

stni

czy

w z

aba-

wac

h

Ucze

ń po

traf

i wyk

o-na

ć bie

g po

pro

stej

, zm

ieni

ać k

ieru

nek

bieg

u

Ucze

ń ks

ztał

tuje

wy-

trzy

mał

ość i

szyb

kość

Ucze

ń zn

a pr

zepi

sy

zaba

wIX

1

40 41

Nr

lekc

jiTe

mat

zaj

ęćPo

staw

aU

mie

jętn

ości

Spra

wno

ść fi

zycz

naW

iado

moś

ciTe

rmin

re

ali­

zacj

i

Licz

ba

godz

in

3.Pr

ogra

m M

ały

Mis

trz

– sp

raw

ność

: Ro

wer

zyst

a Ja

zda

na ro

wer

ze z

prz

e-ja

zdem

prz

ez b

ram

kę

o sz

erok

ości

1 m

PN

–SCŻ

iW

Ucze

ń ak

tyw

nie

ucze

stni

czy

w z

aję-

ciac

h

Ucze

ń po

traf

i jec

hać

na ro

wer

ze, u

mie

ru-

szyć

i za

trzy

mać

się

Ucze

ń ks

ztał

tuje

rów

-no

wag

ę i k

oord

ynac

ję

ruch

ową

Ucze

ń w

ie, ż

e na

ro-

wer

ze n

ależ

y je

ździ

ć w

kas

ku P

N–B

iEZ

IX1

4.Za

baw

y ru

chow

e w

te-

reni

e: „P

odch

ody”

, „Za

-ba

wy

w ch

owan

ego”

PN

–SF

Ucze

ń lu

bi a

ktyw

ność

ru

chow

ą w

tere

nie

Ucze

ń po

traf

i cho

-dz

ić, b

iega

ć po

tere

-ni

e o

różn

ym st

opni

u uk

szta

łtow

ania

Ucze

ń ks

ztał

tuje

wy-

trzy

mał

ość i

szyb

kość

Ucze

ń w

ie, ż

e ni

e w

ol-

no n

iszc

zyć ś

rodo

wi-

ska

natu

raln

ego

IX1

5.M

arsz

obie

g te

reno

wy

trw

ając

y co

naj

mni

ej 1

5 m

inut

PN

–SF

Ucze

ń ak

tyw

nie

ćwi-

czy

pom

imo

zmę-

czen

ia

Ucze

ń po

traf

i odp

o-w

iedn

io „r

ozło

żyć

siły

”

Ucze

ń ks

ztał

tuje

wy-

trzy

mał

ość,

wyd

ol-

ność

org

aniz

mu

Ucze

ń w

ie, w

jaki

m

środ

owis

ku n

atur

al-

nym

moż

na u

praw

iać

akty

wno

ść fi

zycz

ną

IX1

6.Pr

ogra

m M

ały

Mis

trz

– sp

raw

ność

: Ro

wer

zyst

aZa

wra

cani

e ro

wer

em

na o

bsza

rze

o pr

omie

-ni

u 3

m, w

ykon

anie

pół

-to

ra k

oła

wok

ół st

ojak

a PN

–SCŻ

iW

Ucze

ń db

a o

swój

ro

wer

Ucze

ń po

traf

i jec

hać

row

erem

po

łuku

Ucze

ń ks

ztał

tuje

rów

-no

wag

ę, k

oord

ynac

ję

ruch

ową,

ori

enta

cję

w p

rzes

trze

ni

Ucze

ń w

ie, ż

e po

dro

-ga

ch p

ublic

znyc

h m

oże

jeźd

zić t

ylko

z

osob

ą do

rosł

ą

PN–B

iEZ

IX1

7.Te

reno

wy

tor p

rzes

zkód

z

akce

ntem

na

kszt

ałto

-w

anie

siły

PN

–SF

Ucze

ń ch

ętni

e pr

zy-

goto

wuj

e te

ren

do

akty

wno

ści f

izyc

znej

Ucze

ń po

traf

i bez

-pi

eczn

ie p

okon

ywać

pr

zesz

kody

nat

ural

ne

w te

reni

e

Ucze

ń ks

ztał

tuje

wy-

trzy

mał

ość,

wyd

ol-

ność

org

aniz

mu,

siłę

Ucze

ń w

ie, w

jaki

m

środ

owis

ku n

atur

al-

nym

nie

moż

na ćw

i-cz

yć

IX1

42 43

Nr

lekc

jiTe

mat

zaj

ęćPo

staw

aU

mie

jętn

ości

Spra

wno

ść fi

zycz

naW

iado

moś

ciTe

rmin

re

ali­

zacj

i

Licz

ba

godz

in

8.Ks

ztał

tow

anie

szyb

ko-

ści,

bieg

i kró

tkie

, szt

afe-

ty w

ahad

łow

e (3

0–40

m)

PN–S

F

Ucze

ń lu

bi ry

wal

i-za

cję

Ucze

ń po

traf

i bie

gać

w z

mie

nnym

tem

pie

Ucze

ń ks

ztał

tuje

sz

ybko

śćUc

zeń

zna

regu

ły

zaba

wIX

1

9.Pr

ogra

m M

ały

Mis

trz

– sp

raw

ność

: Ro

wer

zyst

a Ja

zda

na ro

wer

ze sl

a-lo

mem

mię

dzy

5 st

oja-

kam

i na

odci

nku

10 m

PN

–SCŻ

iW

Ucze

ń ch

ętni

e je

ździ

na

row

erze

w cz

asie

w

olny

m

Ucze

ń po

traf

i łąc

zyć

tech

nikę

jazd

y po

pro

-st

ej i

po łu

ku

Ucze

ń ks

ztał

tuje

rów

-no

wag

ę, k

oord

ynac

ję

ruch

ową,

ori

enta

cję

w p

rzes

trze

ni

Ucze

ń w

ie, c

o de

cy-

duje

o b

ezpi

ecze

ń-st

wie

jazd

y na

row

e-rz

e PN

–BiE

Z

IX1

10.

Bieg

i śre

dnie

i dł

ugie

(3

00–6

00 m

) PN

–SF

Ucze

ń ch

ętni

e ćw

iczy

w

gru

pie

Ucze

ń po

traf

i dos

to-

sow

ać w

łaśc

iwe

tem

-po

bie

gu d

o dł

ugoś

ci

dyst

ansu

Ucze

ń ks

ztał

tuje

wy-

trzy

mał

ość,

wyd

ol-

ność

org

aniz

mu

Ucze

ń zn

a ró

żnic

e po

-m

iędz

y bi

egie

m k

rót-

kim

a d

ługi

m, z

na z

a-sa

dy z

drow

ego

odży

-w

iani

a PN

–BiE

Z

IX1

11.

Bieg

śred

nie

i dłu

gie

300–

600

m P

N –

SFUc

zeń

lubi

bie

gać

dłuż

sze

dyst

anse

Uc

zeń

potr

afi b

iega

ć za

lide

rem

Ucze

ń ks

ztał

tuje

wy-

trzy

mał

ość,

wyd

ol-

ność

org

aniz

mu

Ucze

ń w

ie, j

akie

są k

o-rz

yści

z b

iega

nia

IX1

12.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść: R

ower

zyst

a Ja

zda

na ro

wer

ze z

pró

-bą

wzi

ęcia

kół

ka ri

ngo

w je

dną

rękę

PN

–SC

ŻiW

Ucze

ń tr

oszc

zy si

ę o

wyg

ląd

zew

nętr

zny

row

eru

Ucze

ń um

ie je

chać

sl

alom

em m

iędz

y st

o-ja

kam

i

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ró

wno

wag

ę,

koor

dyna

cję

ruch

ową,

ori

enta

cję

w p

rzes

trze

ni,

odw

agę

Ucze

ń w

ie, j

ak n

ale-

ży u

staw

ić to

r do

jaz-

dy n

a ro

wer

ze, w

ie, c

o to

jest

hig

iena

oso

bi-

sta

PN–B

iEZ

IX1

42 43

Nr

lekc

jiTe

mat

zaj

ęćPo

staw

aU

mie

jętn

ości

Spra

wno

ść fi

zycz

naW

iado

moś

ciTe

rmin

re

ali­

zacj

i

Licz

ba

godz

in

13.

Rzut

piłk

ą le

kars

ką ty

-łe

m d

o ki

erun

ku rz

u-tu

– 1

kg

PN–S

F

Ucze

ń po

traf

i bez

-pi

eczn

ie ćw

iczy

ćUc

zeń

umie

wyk

onać

rz

ut p

iłką

leka

rską

pr

zode

m d

o ki

erun

-ku

rzut

u

Ucze

ń ks

ztał

tuje

siłę

i s

zybk

ość

Ucze

ń w

ie, j

ak b

ez-

piec

znie

rzuc

ać p

rzy-

bora

mi n

a od

legł

ość

PN–B

iEZ

X1

14.

Rzut

piłe

czką

pal

anto

wą

na o

dleg

łość

PN

–SF

Ucze

ń db

a o

bezp

ie-

czeń

stw

o w

spół

ćwi-

cząc

ych

Ucze

ń um

ie w

ykon

ać

rzut

kół

kiem

ring

oUc

zeń

kszt

ałtu

je si

łę

i szy

bkoś

ćUc

zeń

wie

, w ja

ki sp

o-só

b m

ożna

mie

rzyć

od

legł

ość r

zutu

X1

15.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

test

spr

awno

ścio

wy

Mar

szob

ieg

na 6

00 m

PN

–SF

Ucze

ń dą

ży d

o uk

oń-

czen

ia p

róby

Uc

zeń

potr

afi r

ozło

-ży

ć siły

na

dyst

ansi

e bi

egu

Ucze

ń ks

ztał

tuje

wy-

trzy

mał

ość,

wyd

ol-

ność

org

aniz

mu

Ucze

ń w

ie, j

ak m

ierz

y si

ę cz

as m

arsz

obie

guX

1

16.

Tere

now

e za

baw

y m

o-to

rycz

no-d

ydak

tycz

ne:

„Szy

bcie

j i le

piej

”, „R

zu-

ty d

odaw

ane”

, „Rz

uć ce

l-ni

e” P

N–S

F [P

ańcz

yk,

War

choł

200

8]

Ucze

ń ch

ętni

e uc

zest

nicz

y w

zab

a-w

ach

Ucze

ń po

traf

i chw

ytać

i r

zuca

ć róż

nym

i prz

y-bo

ram

i do

celu

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

Ucze

ń w

ie, j

ak p

rze-

bieg

a ry

wal

izac

ja

w tr

akci

e za

baw

ru-

chow

ych,

wie

, jak

po-

win

ien

wyg

ląda

ć str

ój

spor

tow

y do

lekc

ji PN

–BiE

Z

X1

17.

Dosk

onal

enie

gry

w „D

wa

ogni

e” P

N–SC

ŻiW

Ucze

ń w

spół

prac

u-je

z g

rupą

wsp

ółćw

i-cz

ącyc

h

Ucze

ń po

traf

i chw

ycić

i r

zuci

ć piłk

ęUc

zeń

kszt

ałtu

je k

o-or

dyna

cję

ruch

ową,

si

łę

Ucze

ń zn

a pr

zepi

sy g

ryX

1

18.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

test

spr

awno

ścio

wy

Prób

a zw

isu

na d

rążk

u PN

–SF

Ucze

ń ch

ętni

e po

d-ch

odzi

do

test

uUc

zeń

potr

afi w

yko-

nać p

róbę

test

ową

Ucze

ń ks

ztał

tuje

siłę

Ucze

ń w

ie, c

o ta

pró

ba

mie

rzy

X1

44 45

Nr

lekc

jiTe

mat

zaj

ęćPo

staw

aU

mie

jętn

ości

Spra

wno

ść fi

zycz

naW

iado

moś

ciTe

rmin

re

ali­

zacj

i

Licz

ba

godz

in

19.

Klas

owy

turn

iej g

ry

w „D

wa

ogni

e”

PN–S

CŻiW

Ucze

ń ku

ltura

lnie

ki-

bicu

je w

spół

ćwic

zą-

cym

Ucze

ń po

traf

i chw

ycić

i r

zuci

ć piłk

ęUc

zeń

kszt

ałtu

je k

o-or

dyna

cję

ruch

ową,

si

łę

Ucze

ń zn

a pr

zepi

sy

gry

X1

20.

Zaba

wa

rzut

na -„

Pił-

ka w

pół

kolu

” [Tr

ze-

śnio

wsk

i 198

9, s.

245

] PN

–SCŻ

iW

Ucze

ń pr

zest

rzeg

a re

guł z

abaw

yUc

zeń

potr

afi c

hwyc

ić,

poda

ć i rz

ucić

piłk

ęUc

zeń

kszt

ałtu

je k

o-or

dyna

cję

ruch

ową,

si

łę

Ucze

ń zn

a re

guły

za

baw

yX

1

21.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

test

spr

awno

ścio

wy

Prób

a bi

egu

10 x

5 m

PN

–SF

Ucze

ń rz

etel

nie

wy-

konu

je p

róbę

Ucze

ń po

traf

i bie

gać

tam

i z

pow

rote

mUc

zeń

kszt

ałtu

je

zwin

ność

, szy

bkoś

ćUc

zeń

wie

, jak

nal

eży

wyk

onać

pró

bęX

1

22.

Zaba

wy

i gry

kop

ne

PN–S

CŻiW

Ucze

ń ćw

iczy

zaw

sze

w st

roju

spor

tow

ymUc

zeń

potr

afi k

opną

ć ni

eruc

hom

ą pi

łkę

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

Ucze

ń w

ie, j

ak n

azyw

a si

ę na

jpop

ular

niej

sza

gra

kopn

a X

1

23.

Zaba

wy

i gry

kop

ne

z el

emen

tem

min

ipiłk

i no

żnej

PN

–SCŻ

iW

Ucze

ń ch

ętni

e ćw

iczy

w

dom

uUc

zeń

potr

afi k

opną

ć pi

łkę

do b

ram

kiUc

zeń

kszt

ałtu

je k

o-or

dyna

cję

ruch

ową,

si

łę

Ucze

ń w

ie, g

dzie

moż

-na

gra

ć w p

iłkę

nożn

ąX

1

44 45

Nr

lekc

jiTe

mat

zaj

ęćPo

staw

aU

mie

jętn

ości

Spra

wno

ść fi

zycz

naW

iado

moś

ciTe

rmin

re

ali­

zacj

i

Licz

ba

godz

in

24.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

test

spr

awno

ścio

wy

Tem

at: S

praw

dzia

n na

zd

obyc

ie o

dzna

kiRo

wer

zyst

a PN

–SCŻ

iW

Ucze

ń je

st p

rzyg

oto-

wan

y do

pró

byUc

zeń

potr

afi r

uszy

ć z

mie

jsca

, jec

hać p

o pr

oste

j z p

rzej

azde

m

prze

z br

amkę

o sz

ero-

kośc

i 1 m

, zaw

róci

ć na

obsz

arze

o p

rom

ieni

u 3

m, w

ykon

ać p

ółto

-ra

koł

a w

okół

stoj

aka,

pr

zeje

chać

slal

omem

m

iędz

y 5

stoj

akam

i na

odci

nku

10 m

, zat

rzy-

mać

się

w o

kreś

lony

m

mie

jscu

, wzi

ąć k

ół-

ko ri

ngo

w je

dną

rękę

i z

awie

źć g

o do

mie

j-sc

a ro

zpoc

zęci

a pr

óby

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ró

wno

wag

ę,

koor

dyna

cję

ruch

ową,

ori

enta

cję

w p

rzes

trze

ni,

odw

agę

Ucze

ń zn

a za

sady

zdo

-by

cia

odzn

aki,

ćwic

zy

zaw

sze

w st

roju

spor

-to

wym

PN

–BiE

Z

X1

25.

Zaba

wy

ruch

owe

z el

e-m

ente

m k

ozło

wan

ia

w m

inip

iłce

ręcz

nej

PN–S

CŻiW

Ucze

ń lu

bi g

ry z

espo

-ło

we

Ucze

ń po

traf

i chw

y-ta

ć, po

drzu

cać,

kozł

o-w

ać p

iłkę

w m

iejs

cu

i mar

szu

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję

Ucze

ń w

ie, c

o to

jest

m

inip

iłka

ręcz

na

XI1

26.

Zaba

wy

ruch

owe

z el

e-m

ente

m c

hwyt

u i p

oda-

nia

w m

inip

iłce

ręcz

nej

PN–S

CŻiW

Ucz

eń w

spół

prac

u-je

w g

rupi

e ró

wie

śni-

czej

.Uc

zeń

potr

afi c

hwyc

ić

obur

ącz

i pod

ać p

iłkę

jedn

ą rę

ką

Ucze

ń po

traf

i chw

ycić

ob

urąc

z i p

odać

piłk

ę je

dną

ręką

Ucz

eń k

szta

łtuj

e ko

-or

dyna

cję

ruch

ową,

or

ient

ację

, siłę

Ucze

ń zn

a pod

staw

owe

poda

nia

piłk

iXI

1

46 47

Nr

lekc

jiTe

mat

zaj

ęćPo

staw

aU

mie

jętn

ości

Spra

wno

ść fi

zycz

naW

iado

moś

ciTe

rmin

re

ali­

zacj

i

Licz

ba

godz

in

27.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść: G

imna

styk

Prze

wró

t w p

rzód

z

przy

siad

u po

dpar

tego

do

prz

ysia

du p

odpa

rte-

go P

N–T

Z

Ucze

ń ch

ętni

e w

yko-

nuje

ćwic

zeni

a gi

m-

nast

yczn

e

Ucze

ń po

traf

i wyk

o-na

ć prz

ewró

t w p

rzód

z

pom

ocą

i bez

pom

o-cy

nau

czyc

iela

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę, r

ów-

now

agę

Ucze

ń w

ie, c

zym

cha-

rakt

eryz

ują

się

ćwi-

czen

ia g

imna

styc

zne.

W

ie, j

ak w

yglą

da p

ra-

wid

łow

a po

staw

a ci

a-ła

, zna

spos

oby

sam

o-oc

hron

y po

dcza

s ćw

i-cz

eń g

imna

styc

znyc

h PN

–BiE

Z

XI1

28.

Kozł

owan

ie p

iłki j

ed-

norą

cz lu

b ob

urąc

z w

mar

szu

na o

dcin

ku

3 m

min

ipiłk

a rę

czna

PN

–SCŻ

iW

Ucze

ń be

zpie

czni

e w

ykon

uje

ćwic

zeni

aUc

zeń

potr

afi k

ozło

-w

ać p

iłkę

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę

Ucze

ń w

ie, k

iedy

po-

pełn

ia b

łąd

przy

ko-

złow

aniu

XI1

29.

Chw

yt p

iłki o

burą

cz p

o-da

nej o

d pa

rtne

ra, p

o-da

nie

piłk

i jed

norą

cz

w m

arsz

u PN

–SCŻ

iW

Ucze

ń dą

ży d

o po

-pr

awne

go w

ykon

y-w

ania

ćwic

zeń

Ucze

ń po

traf

i chw

ytać

i p

odaw

ać p

iłkę

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę

Ucze

ń w

ie, k

tóre

to są

lin

ie b

ram

kow

e i l

inia

śr

odko

wa

XI1

30.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść: G

imna

styk

Prze

jści

e po

odw

róco

nej

ław

eczc

e „k

roki

em b

o-ci

ana”

z k

laśn

ięci

em p

od

kola

nem

, prz

esko

ki z

a-w

rotn

e pr

zez

ław

eczk

ę PN

–TZ

Ucze

ń pr

zest

rzeg

a za

sad

bezp

iecz

eń-

stw

a w

trak

cie

ćwi-

czeń

PN

–BiE

Z

Ucze

ń po

traf

i wyk

o-na

ć ćw

icze

nie

rów

no-

waż

ne n

a ła

wec

zce

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę, r

ów-

now

agę

Ucze

ń w

ie, c

o to

jest

ko

zioł

gim

nast

yczn

y. Zn

a sp

osob

y oc

hron

y po

dcza

s ćw

icze

ń gi

m-

nast

yczn

ych

PN–B

iEZ

XI1

46 47

Nr

lekc

jiTe

mat

zaj

ęćPo

staw

aU

mie

jętn

ości

Spra

wno

ść fi

zycz

naW

iado

moś

ciTe

rmin

re

ali­

zacj

i

Licz

ba

godz

in

31.

Zaba

wy

ruch

owe

z el

e-m

ente

m p

rzyj

mow

a-ni

a po

staw

y si

atka

r-sk

iej –

min

isia

tków

ka

PN–S

CŻiW

Ucze

ń ch

ętni

e w

yko-

nuje

ćwic

zeni

a z

mi-

nisi

atkó

wki

Ucze

ń po

traf

i por

u-sz

ać si

ę kr

okie

m b

ie-

gow

ym d

o pr

zodu

, do

tyłu

, kro

kiem

ods

taw

-no

-dos

taw

nym

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę

Ucze

ń w

ie, c

o to

jest

m

inis

iatk

ówka

XI1

32.

Zaba

wy

ruch

owe

z el

e-m

ente

m m

inis

iatk

ówki

: „B

alon

ówka

”, „P

ierś

cie-

niów

ka” P

N–S

CŻiW

Ucze

ń w

czas

ie w

ol-

nym

wyk

onuj

e ćw

i-cz

enia

z p

iłką

Ucze

ń po

traf

i chw

ycić

pi

łkę

w „k

oszy

czek

”Uc

zeń

kszt

ałtu

je k

o-or

dyna

cję

ruch

ową,

or

ient

ację

, siłę

Ucze

ń w

ie, z

ilu

za-

wod

nikó

w sk

łada

się

druż

yna

w m

inis

iat-

ków

ce

XI1

33.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść: G

imna

styk

Podp

ór p

rzod

em n

a dr

ążku

i od

myk

w p

rzód

do

prz

ysia

du z

wie

szo-

nego

PN

–TZ

Ucze

ń ch

ętni

e ćw

iczy

w

dom

uUc

zeń

potr

afi w

yko-

nać p

odpó

r prz

odem

i o

dmyk

na

drąż

ku

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę, r

ów-

now

agę

Ucze

ń w

ie, d

o cz

ego

służ

y sk

rzyn

ia g

imna

-st

yczn

a. Z

na sp

osob

y sa

moo

chro

ny p

odcz

as

ćwic

zeń

gim

nast

ycz-

nych

PN

–BiE

Z

XI1

34.

Zaba

wy

z ele

men

tem

rz

utu

na b

ram

kę w

min

i-pi

łce

ręcz

nej P

N–SC

ŻiW

Ucze

ń ch

ce z

obac

zyć

praw

dziw

e za

wod

y w

piłc

e rę

czne

j

Ucze

ń po

traf

i wyk

o-na

ć rzu

t jed

norą

cz d

o br

amki

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę

Ucze

ń w

ie, k

to to

jest

br

amka

rzXI

1

35.

Zaba

wow

e to

ry p

rze-

szkó

d z e

lem

enta

mi m

ini-

piłk

i ręc

znej

PN–

SCŻi

W

Ucze

ń w

ykon

uje

ćwi-

czen

ia p

omim

o zm

ę-cz

enia

Ucze

ń po

traf

i koz

ło-

wać

, toc

zyć,

chw

ycić

i p

odać

piłk

ę or

az rz

u-ci

ć do

bram

ki

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę

Ucze

ń w

ie, k

to to

jest

za

wod

nik

reze

rwow

y XI

1

36.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść: G

imna

styk

Prze

wró

t w p

rzód

z

przy

siad

u po

dpar

tego

do

prz

ysia

du p

odpa

rte-

go P

N–T

Z

Ucze

ń ch

ętni

e pr

zy-

goto

wuj

e be

zpie

czne

m

iejs

ce d

o ćw

icze

ń PN

–BiE

Z

Ucze

ń po

traf

i wyk

o-na

ć prz

ewró

t w p

rzód

be

z po

moc

y na

uczy

-ci

ela

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę, r

ów-

now

agę

Ucze

ń w

ie, d

lacz

ego

ćwic

zeni

a ak

roba

tycz

-ne

nal

eży

wyk

onyw

ać

na m

ater

acac

h gi

mna

-st

yczn

ych

PN–B

iEZ

XI1

48 49

Nr

lekc

jiTe

mat

zaj

ęćPo

staw

aU

mie

jętn

ości

Spra

wno

ść fi

zycz

naW

iado

moś

ciTe

rmin

re

ali­

zacj

i

Licz

ba

godz

in

37.

Nau

ka z

abaw

y „R

zuca

n-ka

siat

kars

ka z

1 p

iłką”

w

min

isia

tków

ce

PN–S

CŻiW

Ucze

ń w

spół

prac

uje

w z

espo

leUc

zeń

potr

afi c

hwyc

ić

i pod

rzuc

ić p

iłkę

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę

Ucze

ń zn

a za

sady

gry

w

min

isia

tków

kęXI

I1

38.

Dosk

onal

enie

gry

„Do

pięc

iu p

odań

” w m

inip

ił-ce

ręcz

nej P

N–S

CŻiW

Ucze

ń w

spół

prac

uje

w z

espo

leUc

zeń

potr

afi c

hwyc

ić

i pod

ać p

iłkę

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę

Ucze

ń zn

a za

sady

gry

XII

1

39.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść: G

imna

styk

Od

myk

do

przy

siad

u zw

iesz

oneg

o PN

–TZ

Ucze

ń ni

e bo

i się

wy-

kony

wać

ćwic

zeń

Ucze

ń po

traf

i wyk

o-na

ć odm

ykUc

zeń

kszt

ałtu

je k

o-or

dyna

cję

ruch

ową,

or

ient

ację

, siłę

, rów

-no

wag

ę

Ucze

ń w

ie, j

ak z

acho

-w

ać si

ę w

sytu

acji

za-

groż

enia

zdr

owia

PN

–BiE

Z

XII

1

40.

Gra

w m

inip

iłkę

ręcz

ną

na u

pros

zczo

nych

zas

a-da

ch P

N–S

CŻiW

Ucze

ń ch

ętni

e uc

zest

nicz

y w

grz

eUc

zeń

potr

afi k

ozło

-w

ać, c

hwyc

ić i

poda

ć pi

łkę

oraz

rzuc

ić n

a br

amkę

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę

Ucze

ń w

ie, k

iedy

na-

leży

prz

erw

ać g

rę, n

a ja

ki sy

gnał

nau

czy-

ciel

a

XII

1

41.

Gra

w m

inik

oszy

ków

kę

na u

pros

zczo

nych

zas

a-da

ch P

N–S

CŻiW

Ucze

ń st

osuj

e si

ę do

pr

zepi

sów

gry

Ucze

ń po

traf

i koz

ło-

wać

, chw

ycić

i po

dać

piłk

ę or

az rz

ucić

do

kosz

a

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę

Ucze

ń w

ie, d

o kt

óryc

h lin

ii m

ożna

bie

gać p

o bo

isku

XII

1

42.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść: G

imna

styk

Ćwic

zeni

a ró

wno

waż

ne

na b

elce

odw

róco

nej ł

a-w

eczk

i PN

–TZ

Ucze

ń ch

ętni

e po

d-ch

odzi

do

ćwic

zeni

a Uc

zeń

wyk

onuj

e pr

zejś

cia

rów

now

aż-

ne p

o od

wró

cone

j ła-

wec

zce

z w

orec

zkie

m

na g

łow

ie

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę, r

ów-

now

agę

Ucze

ń w

ie, ja

k za

cho-

wać

się

w sy

tuac

ji za

-gr

ożen

ia ży

cia

PN

–BiE

Z

XII

1

48 49

Nr

lekc

jiTe

mat

zaj

ęćPo

staw

aU

mie

jętn

ości

Spra

wno

ść fi

zycz

naW

iado

moś

ciTe

rmin

re

ali­

zacj

i

Licz

ba

godz

in

43.

Zaba

wa

„Rzu

cank

a si

at-

kars

ka z

1 p

iłką”

PN

–SCŻ

iW

Ucze

ń ak

tyw

nie

ucze

stni

czy

w g

rze

Ucze

ń ch

wyt

a pi

ł-kę

w k

oszy

czek

, prz

e-rz

uca

piłk

ę na

stro

nę

druż

yny

prze

ciw

nej

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę, s

zyb-

kość

, wyt

rzym

ałoś

ć

Ucze

ń w

ie, n

a cz

ym

pole

ga u

czci

wa

ryw

a-liz

acja

XI

I1

44.

Upro

szcz

ona

gra

w m

inip

iłkę

ręcz

ną

PN–S

CŻiW

Ucze

ń po

mag

a w

spół

ćwic

zący

m

Ucze

ń ko

złuj

e, p

odaj

e je

dnor

ącz

i rzu

ca p

ił-kę

do

bram

ki

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę, s

zyb-

kość

, wyt

rzym

ałoś

ć

Ucze

ń zn

a za

sady

gry

XII

1

45.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść: G

imna

styk

Spra

wdz

ian

na z

doby

-ci

e od

znak

i Gim

nast

yk

PN–T

Z

Ucze

ń ch

ętni

e po

d-ch

odzi

do

spra

w-

dzia

nu

Ucze

ń po

traf

i wyk

o-na

ć prz

ewró

t w p

rzód

z

przy

siad

u po

dpar

te-

go d

o pr

zysi

adu

pod-

part

ego,

prz

ejść

po

belc

e od

wró

cone

j ła-

wec

zki „

krok

iem

bo-

cian

a” z

kla

skan

iem

po

d ko

lane

m, w

yko-

nać 4

prz

esko

ki z

a-w

rotn

e, w

ykon

ać o

d-m

yk d

o pr

zysi

adu

zwie

szon

ego

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę, r

ów-

now

agę

Ucze

ń w

ie, j

ak n

ależ

y w

ykon

ać k

olej

ne p

ró-

by sp

raw

dzia

nuXI

I1

46.

Zaba

wy

ruch

owe

na

śnie

gu P

N–T

ZUc

zeń

chęt

nie

ćwic

zy n

a św

ieży

m

pow

ietr

zu

Ucze

ń po

traf

i bez

-pi

eczn

ie b

awić

się

na śn

iegu

, um

ie le

pić

„kul

e śn

iego

we”

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę, r

ów-

now

agę,

har

tuje

or-

gani

zm

Ucze

ń w

ie, c

o to

jest

ha

rtow

anie

org

aniz

mu

PN–B

iEZ

I1

50 51

Nr

lekc

jiTe

mat

zaj

ęćPo

staw

aU

mie

jętn

ości

Spra

wno

ść fi

zycz

naW

iado

moś

ciTe

rmin

re

ali­

zacj

i

Licz

ba

godz

in

47.

Zaba

wa

w „T

ropi

ciel

a”

na śn

iegu

PN

–TZ

Ucze

ń w

czas

ie w

ol-

nym

częs

to p

rzeb

y-w

a na

świe

żym

po-

wie

trzu

Ucze

ń po

traf

i roz

róż-

niać

wła

ściw

e śl

ady

na śn

iegu

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko

ordy

nacj

ę ru

chow

ą, o

rien

tacj

ę,

siłę

, rów

now

agę,

ha

rtuj

e or

gani

zm

Ucze

ń zn

a re

guły

za-

baw

yI

1

48.

Proj

ekt M

ały

Mis

trz

– sp

raw

ność

: Sa

necz

karz

N

auka

jazd

y na

sank

ach

PN–T

Z

Ucze

ń ch

ętni

e je

ździ

na

sank

ach

Ucze

ń po

traf

i sam

o-dz

ieln

ie w

ciąg

ać sa

n-ki

pod

gór

ę, z

jeżd

żać

w p

ozyc

ji le

żące

j na

plec

ach

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko

ordy

nacj

ę ru

chow

ą, o

rien

tacj

ę,

siłę

, rów

now

agę,

ha

rtuj

e or

gani

zm

Ucze

ń w

ie, g

dzie

moż

-na

jeźd

zić b

ezpi

eczn

ie

na sa

nkac

h PN

–BiE

ZI

1

49.

Budu

jem

y „z

agro

dę

iglo

o” –

zab

awa

ruch

o-w

a na

śnie

gu P

N–T

Z

Ucze

ń w

spół

prac

uje

w g

rupi

eUc

zeń

potr

afi p

rzyg

o-to

wać

odp

owie

dnie

el

emen

ty z

e śn

iegu

na

budo

wę

iglo

o

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko

ordy

nacj

ę ru

chow

ą, o

rien

tacj

ę,

siłę

, rów

now

agę,

ha

rtuj

e or

gani

zm

Ucze

ń w

ie, k

to m

iesz

-ka

w ig

loo

I1

50.

Zaba

wy

ruch

owe

na

śnie

gu z

wyk

orzy

sta-

niem

sane

k PN

–TZ

Ucze

ń be

zpie

czni

e ko

rzys

ta z

sane

kUc

zeń

potr

afi c

iągn

ąć

i pch

ać sa

nki

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko

ordy

nacj

ę ru

chow

ą, o

rien

tacj

ę,

siłę

, rów

now

agę,

ha

rtuj

e or

gani

zm

Ucze

ń w

ie, n

a ja

-ki

m to

rze

upra

wia

się

spor

t san

eczk

arsk

i I

1

51.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść:

Sane

czka

rz

Zjaz

d na

sank

ach

po to

-rz

e pr

osty

m z

traf

ie-

niem

w u

staw

ioną

dw

u-m

etro

wą

bram

kę P

N–TZ

Ucze

ń na

praw

ia

drob

ne u

ster

ki te

ch-

nicz

ne sa

nek

Ucze

ń po

traf

i om

ijać

prze

szko

dyUc

zeń

kszt

ałtu

je

koor

dyna

cję

ruch

ową,

ori

enta

cję,

si

łę, r

ówno

wag

ę,

hart

uje

orga

nizm

Ucze

ń w

ie, j

ak b

ez-

piec

znie

się

zach

ować

pr

zy o

mija

niu

prze

-sz

kód

PN–B

iEZ

I1

50 51

Nr

lekc

jiTe

mat

zaj

ęćPo

staw

aU

mie

jętn

ości

Spra

wno

ść fi

zycz

naW

iado

moś

ciTe

rmin

re

ali­

zacj

i

Licz

ba

godz

in

52.

Zaba

wy

i gry

ruch

o-w

e z

czw

orak

owan

iem

, np

. „Br

ytan

y i p

odró

ż-ny

”, „P

olow

anie

na

za-

jącz

ki”,

„Sw

obod

ne b

iegi

na

czw

orak

ach”

[Trz

e-śn

iow

ski 1

989,

s.

119–

121]

PN

–TZ

Ucze

ń lu

bi n

aśla

do-

wać

ruch

em ró

żne

sytu

acje

i zw

ierz

ęta

Ucze

ń po

traf

i czw

ora-

kow

aćUc

zeń

kszt

ałtu

je k

o-or

dyna

cję

ruch

ową,

or

ient

ację

, siłę

, rów

-no

wag

ę, sk

oczn

ość

Ucze

ń w

ie, j

ak b

ez-

piec

znie

czw

orak

ować

I1

53.

Zaba

wy

i gry

ruch

owe

bież

ne: „

Dzie

ń i n

oc”,

„Mur

obr

onny

”, „B

e-re

k ra

nny”

[Trz

eśni

ow-

ski 1

989,

s. 1

60–1

63]

PN–T

Z

Ucze

ń w

łaśc

iwie

od-

gryw

a ro

le w

dan

ej

zaba

wie

Ucze

ń po

traf

i zm

ie-

niać

kie

rune

k bi

egu

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

zybk

ość

Ucze

ń w

ie, ż

e ni

e m

oże

zaży

wać

sam

ża

dnyc

h le

ków

PN

–BiE

Z

I1

54.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść:

Sane

czka

rz

Tem

at: N

auka

zat

rzym

a-ni

a sa

nek

popr

zez

szyb

-ki

skrę

t tzw

. „sk

ręt-

stop

” PN

–TZ

Ucze

ń ni

e bo

i się

pr

ędko

ści n

a sa

nkac

hUc

zeń

potr

afi z

atrz

y-m

ać sa

nki n

a po

chy-

łośc

i

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko

ordy

nacj

ę ru

chow

ą, o

rien

tacj

ę,

siłę

, rów

now

agę,

ha

rtuj

e or

gani

zm

Ucze

ń w

ie, j

ak p

rzyg

o-to

wać

stok

do

jazd

y na

sa

nkac

h, a

by b

ył b

ez-

piec

zny

PN–B

iEZ

I1

55.

Skok

i prz

ez sk

akan

kę n

a je

dnej

nod

ze i

obun

óż

PN–T

Z

Ucze

ń m

a w

łasn

ą sk

akan

kę

Ucze

ń po

traf

i prz

e-sk

akiw

ać sk

akan

kę

obun

óż i

jedn

onóż

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę, r

ów-

now

agę,

skoc

znoś

ć

Ucze

ń w

ie, g

dzie

bez

-pi

eczn

ie m

ożna

ćwi-

czyć

skok

i prz

ez sk

a-ka

nkę

PN–B

iEZ

I1

52 53

Nr

lekc

jiTe

mat

zaj

ęćPo

staw

aU

mie

jętn

ości

Spra

wno

ść fi

zycz

naW

iado

moś

ciTe

rmin

re

ali­

zacj

i

Licz

ba

godz

in

56.

Zaba

wy

ruch

owe

skoc

z-ne

z w

ykor

zyst

anie

m

skak

anki

PN

–TZ

Ucze

ń be

zpie

czni

e sk

acze

prz

ez sk

a-ka

nkę

Ucze

ń po

traf

i ska

kać

prze

z sk

akan

kę w

for-

mie

zab

awow

ej

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę, r

ów-

now

agę,

skoc

znoś

ć

Ucze

ń w

ie, d

lacz

ego

war

to ćw

iczy

ć ze

ska-

kank

ąI

1

57.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść:

Sane

czka

rz

Klas

owe

zaw

ody

w z

jeź-

dzie

na

sank

ach

PN–T

Z

Ucze

ń ch

ętni

e ry

wa-

lizuj

e z

rów

ieśn

ikam

i Uc

zeń

potr

afi z

jeżd

żać

na sa

nkac

h w

par

ach

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko

ordy

nacj

ę ru

chow

ą, o

rien

tacj

ę,

siłę

, rów

now

agę,

ha

rtuj

e or

gani

zm

Ucze

ń zn

a za

sady

zje

ż-dż

ania

na

sank

ach

na

czas

I1

58.

Prób

a si

ły m

ięśn

i brz

u-ch

a PN

–SF

Ucze

ń ch

ętni

e po

d-ch

odzi

do

prób

y sp

raw

nośc

iow

ej

Ucze

ń po

traf

i wyk

o-na

ć „no

życe

pop

rzec

z-ne

na

czas

”

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

Ucze

ń w

ie, d

lacz

ego

trze

ba k

ontr

olow

ać

spra

wno

ść fi

zycz

nąII

1

59.

Prób

a gi

bkoś

ci P

N–S

FUc

zeń

chęt

nie

pod-

chod

zi d

o pr

óby

spra

wno

ścio

wej

Ucze

ń po

traf

i wyk

o-na

ć skł

on tu

łow

iaUc

zeń

kszt

ałtu

je k

o-or

dyna

cję

ruch

ową,

gi

bkoś

ć

Ucze

ń w

ie, k

tóre

ćwi-

czen

ia p

opra

wia

ją g

ib-

kość

II1

60.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść:

Sane

czka

rz

Tem

at: W

yści

gi „c

zwór

ek

sane

czko

wyc

h” P

N–TZ

Ucze

ń w

spół

prac

uje

w m

ałej

gru

pie

Ucze

ń po

traf

i utr

zy-

mać

rów

now

agę

na

sank

ach

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko

ordy

nacj

ę ru

chow

ą, o

rien

tacj

ę,

siłę

, rów

now

agę,

ha

rtuj

e or

gani

zm

Ucze

ń w

ie, g

dzie

upr

a-w

ia si

ę sp

orty

zim

owe

II1

61.

Ćwic

zeni

a og

ólno

roz-

woj

owe

na ła

wec

zkac

h gi

mna

styc

znyc

h za

cze-

pion

ych

na d

rugi

m lu

b tr

zeci

m sz

czeb

lu d

rabi

-ne

k PN

–TZ

Ucze

ń ch

ętni

e ćw

iczy

na

prz

yrzą

dach

gim

-na

styc

znyc

h

Ucze

ń po

traf

i wyk

o-na

ć prz

esko

k za

wro

t-ny

prz

ez ła

wec

zkę

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

Ucze

ń w

ie, d

o cz

ego

służ

y ła

wec

zka

gim

na-

styc

zna,

pot

rafi

ją e

r-go

nom

iczn

ie p

rzen

o-si

ć, us

taw

iać P

N–B

iEZ

II1

52 53

Nr

lekc

jiTe

mat

zaj

ęćPo

staw

aU

mie

jętn

ości

Spra

wno

ść fi

zycz

naW

iado

moś

ciTe

rmin

re

ali­

zacj

i

Licz

ba

godz

in

62.

Łącz

one

form

y le

żeni

a pr

zew

rotn

ego

i prz

e-rz

utne

go w

gim

nast

yce

pods

taw

owej

PN

–TZ

Ucze

ń st

ara

się

po-

praw

nie

wyk

onać

ćw

icze

nie

Ucze

ń w

ykon

uje

na

mat

erac

u le

żeni

e pr

ze-

rzut

ne i

prze

wro

tne

w fo

rmie

łącz

onej

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

, gib

kość

Ucze

ń w

ie, k

im b

ył L

e-sz

ek B

lani

k II

1

63.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść:

Sane

czka

rz

Spra

wdz

ian

na z

doby

cie

odzn

aki „

Sane

czka

rz”

PN–T

Z

Ucze

ń je

st z

adow

o-lo

ny z

e zd

obyc

ia

spra

wno

ści

Ucze

ń po

traf

i wci

ągać

sa

nki p

od g

órę

20 m

, zj

eżdż

ać n

a sa

nkac

h w

poz

ycji

leżą

cej (

no-

gam

i w k

ieru

nku

jaz-

dy),

prze

jech

ać p

rzez

dw

umet

row

ą br

amkę

, za

trzy

mać

sank

i prz

ez

„skr

ęt –

stop

”, zj

echa

ć w

poz

ycji

sied

zące

j z

poko

nani

em p

rze-

szko

dy h

opki

(wys

o-ko

ść 1

0–15

cm)

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko

ordy

nacj

ę ru

chow

ą, o

rien

tacj

ę,

siłę

, rów

now

agę,

ha

rtuj

e or

gani

zm

Ucze

ń w

ie, n

a ja

kich

sa

nkac

h m

ożna

bez

-pi

eczn

ie z

jeżd

żać

PN–B

iEZ

II1

64.

Gra

„Do

pięc

iu p

odań

” z

piłk

ą do

min

ipiłk

i rę

czne

j PN

–SCŻ

iW

Ucze

ń po

mag

a m

niej

sp

raw

nym

kol

egom

i k

oleż

anko

m

Ucze

ń po

traf

i koz

ło-

wać

, chw

ytać

i po

da-

wać

piłk

ę

Ucze

ń ks

ztał

tuje

sz

ybko

ść, k

oord

yna-

cję

ruch

ową,

siłę

, wy-

trzy

mał

ość,

orie

ntac

ję

Ucze

ń zn

a re

guły

gry

III1

65.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść: P

iłkar

z (m

inip

iłka

ręcz

na)

Kozł

owan

ie p

iłki,

chw

y-ty

i po

dani

a pi

łki

PN–S

CŻiW

Ucze

ń dą

ży d

o op

a-no

wan

ia p

rost

ych

umie

jętn

ości

tech

-ni

czny

ch

Ucze

ń ko

złuj

e pi

łkę

jedn

orąc

z w

mie

jscu

, w

bie

gu, c

hwyt

a i p

o-da

je p

iłkę

jedn

orąc

z

Ucze

ń ks

ztał

tuje

sz

ybko

ść, k

oord

yna-

cję

ruch

ową,

siłę

, wy-

trzy

mał

ość,

orie

n-ta

cję

Ucze

ń w

ie, w

jaki

ch

zaw

odac

h sp

orto

wyc

h m

ogą

star

tow

ać d

ziec

i III

1

54 55

Nr

lekc

jiTe

mat

zaj

ęćPo

staw

aU

mie

jętn

ości

Spra

wno

ść fi

zycz

naW

iado

moś

ciTe

rmin

re

ali­

zacj

i

Licz

ba

godz

in

66.

Gry

pros

te –

wyś

cigi

rz

ędów

z p

iłką

do m

ini-

kosz

yków

ki P

N–S

CŻiW

Ucze

ń sp

orto

wo

dopi

nguj

e in

nych

uc

zest

nikó

w z

abaw

Ucze

ń po

traf

i koz

ło-

wać

, chw

ytać

i po

da-

wać

piłk

ę

Ucze

ń ks

ztał

tuje

sz

ybko

ść, k

oord

yna-

cję

ruch

ową,

siłę

, wy-

trzy

mał

ość,

orie

n-ta

cję

Ucze

ń zn

a za

sady

gie

rIII

1

67.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść: P

iłkar

z (m

inik

oszy

ków

ka)

Rzut

y do

nis

kieg

o ko

sza

PN–S

CŻiW

Ucze

ń sł

ucha

pol

eceń

i u

wag

nau

czyc

iela

Ucze

ń po

traf

i zad

e-m

onst

row

ać rz

ut je

d-no

rącz

ora

z rz

ucić

ob

urąc

z pi

łką

do n

i-sk

iego

kos

za

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

, ori

enta

cję

Ucze

ń w

ie, j

ak w

yglą

-da

poz

ycja

pod

czas

rz

utu

do k

osza

III1

68.

Gim

nast

yczn

y to

r prz

e-sz

kód

PN–T

ZUc

zeń

pom

aga

przy

uł

ożen

iu to

ruUc

zeń

potr

afi w

yko-

nać p

rzet

ocze

nia

na

mat

erac

ach,

prz

esko

-ki

zaw

rotn

e, p

oko-

nyw

ać n

iski

e pr

ze-

szko

dy

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

, ori

enta

cję

Ucze

ń w

ie, k

iedy

moż

e ro

zpoc

ząć ć

wic

zeni

e na

torz

e pr

zesz

kód

III1

69.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść: P

iłkar

z (m

inip

iłka

ręcz

na)

Kozł

owan

ie p

iłki,

chw

y-ty

i po

dani

a, rz

uty

na

bram

kę P

N–S

CŻiW

Ucze

ń pr

zygo

tow

u-je

się

do z

doby

cia

spra

wno

ści P

iłkar

z

Ucze

ń po

traf

i wyk

o-na

ć koz

łow

anie

pił-

ki, c

hwyt

ać i

poda

wać

pi

łkę,

rzuc

ać n

a br

am-

kę je

dnor

ącz

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

, ori

enta

cję

Ucze

ń w

ie, c

o na

leży

op

anow

ać, a

by z

doby

ć od

znak

ę Pi

łkar

zaIII

1

70.

Zaba

wy

ruch

owe

z w

y-ko

rzys

tani

em sk

akan

-ki

PN

–TZ

Ucze

ń ch

ętni

e ćw

iczy

ze

skak

anką

Ucze

ń po

traf

i ska

kać

prze

z sk

akan

kę n

a je

dnej

nod

ze i

obun

óż

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

, sko

czno

ść

Ucze

ń zn

a re

guły

za

baw

III1

54 55

Nr

lekc

jiTe

mat

zaj

ęćPo

staw

aU

mie

jętn

ości

Spra

wno

ść fi

zycz

naW

iado

moś

ciTe

rmin

re

ali­

zacj

i

Licz

ba

godz

in

71.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść: P

iłkar

z (m

inip

iłka

ręcz

na)

Spra

wdz

ian

na zd

obyc

ie

odzn

aki „

Piłk

arz”

– m

i-ni

piłk

a rę

czna

PN

–SCŻ

iW

Ucze

ń ch

ętni

e po

d-ch

odzi

do

spra

w-

dzia

nu

Ucze

ń ko

złuj

e pi

łkę

jedn

orąc

z lu

b ob

urąc

z w

mar

szu,

ze

zmia

-ną

ręki

koz

łują

cej,

chw

yta

piłk

ę ob

urąc

z i p

odaj

e pi

łkę

jedn

o-rą

cz, r

zuca

jedn

orąc

z lu

b ob

urąc

z do

bra

m-

ki, u

czes

tnic

zy w

grz

e „D

wa

ogni

e”

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

, ori

enta

cję

Ucze

ń w

ie, j

ak n

ale-

ży w

ykon

ać k

olej

ne

prób

yIII

1

72.

Zaba

wy

ruch

owe

w te

-re

nie

PN–S

FUc

zeń

jest

prz

ygot

o-w

any

do z

ajęć

ruch

o-w

ych

w te

reni

e

Ucze

ń po

traf

i pok

ony-

wać

prz

eszk

ody

tere

-no

we,

bez

piec

znie

po-

rusz

a si

ę w

tere

nie

Ucze

ń ks

ztał

tuje

wy-

trzy

mał

ość,

wyd

ol-

ność

Ucze

ń w

ie, w

któ

rych

m

iejs

cach

w śr

odow

i-sk

u na

tura

lnym

moż

-na

ćwic

zyć

IV1

73.

Zaba

wy

w „P

odch

ody”

, „C

how

aneg

o” P

N–S

FUc

zeń

chęt

nie

baw

i si

ę w

środ

owis

ku n

a-tu

raln

ym

Ucze

ń po

traf

i wy-

korz

ysta

ć nat

ural

ne

prze

szko

dy d

o ak

tyw

-no

ści f

izyc

znej

Ucze

ń ks

ztał

tuje

wy-

trzy

mał

ość,

wyd

ol-

ność

Ucze

ń zn

a re

guły

za

baw

IV1

74–7

5.Pr

ogra

m M

ały

Mis

trz

– sp

raw

ność

: Pły

wak

Ćwic

zeni

a os

waj

ają-

ce z

wod

ą, p

ośliz

gi z

de-

secz

ką n

a pi

ersi

ach

PN–S

CŻiW

Ucze

ń ch

ętni

e uc

zy

się

pływ

ać

Ucze

ń po

traf

i wyk

o-na

ć „st

rzał

kę” n

a w

o-dz

ie

Ucze

ń ks

ztał

tuje

wy-

doln

ość,

siłę

, koo

rdy-

nacj

ę ru

chow

ą

Ucze

ń w

ie, j

aki s

trój

ob

owią

zuje

na

pły-

wal

niIV

2

76.

Jazd

a na

rolk

ach

PN

–SCŻ

iWUc

zeń

ma

swoj

e ro

lki

Ucze

ń po

traf

i jec

hać

po p

rost

ej i

po łu

ku

i zat

rzym

ać si

ę

Ucze

ń ks

ztał

tuje

rów

-no

wag

ę, si

łęUc

zeń

wie

, gdz

ie b

ez-

piec

znie

moż

na je

ź-dz

ić n

a ro

lkac

h

PN–B

iEZ

IV1

56 57

Nr

lekc

jiTe

mat

zaj

ęćPo

staw

aU

mie

jętn

ości

Spra

wno

ść fi

zycz

naW

iado

moś

ciTe

rmin

re

ali­

zacj

i

Licz

ba

godz

in

77–7

8.Pr

ogra

m M

ały

Mis

trz

– sp

raw

ność

: Pły

wak

Pływ

anie

z d

eską

na

pier

siac

h i p

leca

ch, s

ko-

ki n

a no

gi d

o w

ody

PN

–SCŻ

iW

Ucze

ń po

traf

i zac

ho-

wać

się

w p

rzeb

ie-

raln

i

Ucze

ń po

traf

i pły

wać

z

desk

ą na

pie

rsia

ch

i ple

cach

Ucze

ń ks

ztał

tuje

wy-

doln

ość,

siłę

, koo

rdy-

nacj

ę ru

chow

ą

Ucze

ń w

ie, k

iedy

moż

e w

ejść

do

wod

y

PN–B

iEZ

IV2

79.

Tere

now

e „D

wa

ogni

e”

PN–S

CŻiW

Ucze

ń ak

tyw

nie

przy

goto

wuj

e m

iej-

sce

ćwic

zeń

Ucze

ń ch

wyt

a i r

zuca

pi

łkę

w o

kreś

lony

m

kier

unku

Ucze

ń ks

ztał

tuje

koo

r-dy

nacj

ę ru

chow

ą, si

łę,

orie

ntac

ję, w

ytrz

y-m

ałoś

ć

Ucze

ń st

osuj

e za

sa-

dy g

ryIV

1

80–8

1.Pr

ojek

t Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść: P

ływ

akZa

baw

y ru

chow

e w

śro-

dow

isku

wod

nym

PN

–SCŻ

iW

Ucze

ń po

mag

a w

spół

ćwic

zący

mUc

zeń

potr

afi z

anu-

rzyć

gło

wę,

szuk

ać

drob

nych

prz

ybor

ów

pod

wod

ą

Ucze

ń ks

ztał

tuje

wy-

doln

ość,

siłę

, koo

rdy-

nacj

ę ru

chow

ą

Ucze

ń w

ie, n

a ja

kich

ką

piel

iska

ch m

ożna

be

zpie

czni

e si

ę ką

pać

PN–B

iEZ

IV2

82.

Zaba

wy

ruch

owe

bież

-ne

– sz

tafe

ty w

ahad

ło-

we

PN–S

F

Ucze

ń lu

bi sz

tafe

ty

wah

adło

we

Uc

zeń

potr

afi w

yko-

nać k

olej

ne cz

ynno

ści

ruch

owe

w z

abaw

ach

Ucze

ń ks

ztał

tuje

wy-

doln

ość,

orie

ntac

ję,

wyt

rzym

ałoś

ć

Ucze

ń w

ie, n

a cz

ym

pole

ga z

abaw

a ru

-ch

owa

IV1

83–8

4.Pr

ogra

m M

ały

Mis

trz

– sp

raw

ność

: Pły

wak

Pływ

anie

dow

olny

m

spos

obem

PN

–SCŻ

iW

Ucze

ń po

praw

nie

wyk

onuj

e ko

lejn

e ćw

icze

nia

Ucze

ń pł

ywa d

owol

nym

sp

osob

em 1

0–15

mUc

zeń

kszt

ałtu

je w

y-do

lnoś

ć, si

łę, k

oord

y-na

cję

ruch

ową

Ucze

ń w

ie, k

iedy

moż

e w

czas

ie w

olny

m k

o-rz

ysta

ć z k

ryte

j pły

-w

alni

V2

85–8

6.Pr

ogra

m M

ały

Mis

trz

– sp

raw

ność

: Pły

wak

Pływ

anie

dow

olny

m

spos

obem

, sko

ki d

o w

ody

PN–S

CŻiW

Ucze

ń za

chow

uje

szcz

egól

ną o

stro

ż-no

ść w

czas

ie sk

o-kó

w d

o w

ody

PN

–BiE

Z

Ucze

ń po

traf

i sko

czyć

do

wod

y na

gło

wę

z ni

skie

j poz

ycji,

prz

e-pł

ywa

dow

olny

m sp

o-so

bem

20–

25 m

Ucze

ń ks

ztał

tuje

wy-

doln

ość,

siłę

, koo

rdy-

nacj

ę ru

chow

ą

Ucze

ń w

ie, j

ak p

o-m

óc o

sobi

e to

nące

j PN

–BiE

Z V

2

56 57

Nr

lekc

jiTe

mat

zaj

ęćPo

staw

aU

mie

jętn

ości

Spra

wno

ść fi

zycz

naW

iado

moś

ciTe

rmin

re

ali­

zacj

i

Licz

ba

godz

in

87.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść:

Lekk

oatl

eta

Bieg

kró

tki n

a dy

stan

sie

30–5

0 m

ze

star

tu w

yso-

kieg

o, b

iegi

wah

adło

we

(pow

tarz

ane)

PN

–SF

Ucze

ń ch

ętni

e po

ko-

nuje

odc

inki

bie

gow

eUc

zeń

potr

afi w

yko-

nać s

tart

wys

oki

Ucze

ń ks

ztał

tuje

siłę

, sz

ybko

śćUc

zeń

zna

kom

endy

do

bie

guV

1

88–8

9.Pr

ogra

m M

ały

Mis

trz

– sp

raw

ność

: Pły

wak

Ćwic

zeni

a w

nur

kow

a-ni

u PN

–SCŻ

iW

Ucze

ń lu

bi p

ływ

ać

w cz

asie

wol

nym

Uc

zeń

potr

afi n

urko

-w

ać i

wyc

iąga

ć dro

b-ne

prz

edm

ioty

Ucze

ń ks

ztał

tuje

wy-

doln

ość,

siłę

, koo

rdy-

nacj

ę ru

chow

ą

Ucze

ń w

ie, j

ak u

dzie

-la

się

pom

ocy

osob

ie,

któr

a to

nęła

V2

90.

Zaba

wy

ruch

owe

kszt

ał-

tują

ce w

ytrz

ymał

ość

– bi

egi w

ahad

łow

e, b

iegi

za

lide

rem

400

–600

m

PN–S

F

Ucze

ń ch

ętni

e ćw

iczy

po

mim

o zm

ęcze

nia

Ucze

ń st

osuj

e w

łaśc

i-w

ą te

chni

kę b

iegu

Ucze

ń ks

ztał

tuje

wy-

trzy

mał

ość,

wyd

ol-

ność

Ucze

ń w

ie, g

dzie

upr

a-w

ia si

ę bi

egi d

ługi

eV

1

91–9

2.Pr

ogra

m M

ały

Mis

trz

– sp

raw

ność

: Pł

ywak

Pływ

anie

na

pier

siac

h i p

leca

ch P

N–S

CŻiW

Ucze

ń je

st z

awsz

e pr

zygo

tow

any

do

zaję

ć

Ucze

ń po

traf

i pły

wać

na

pie

rsia

ch z

zac

ho-

wan

iem

rytm

u od

de-

chu,

na

plec

ach

Ucze

ń ks

ztał

tuje

wy-

doln

ość,

siłę

, koo

rdy-

nacj

ę ru

chow

ą

Ucze

ń w

ie, c

o to

jest

sz

tucz

ne o

ddyc

hani

e PN

–BiE

ZV

2

93.

Gra

upro

szcz

ona

w m

i-ni

kosz

yków

kę

PN–S

CŻiW

Ucze

ń w

spół

prac

uje

w z

espo

leUc

zeń

potr

afi w

yko-

nać k

ozło

wan

ie p

ił-ki

, chw

ytać

i po

daw

ać

piłk

ę, rz

ucać

do

ni-

skie

go k

osza

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

, ori

enta

cję,

wy-

trzy

mał

ość,

wyd

ol-

ność

Ucze

ń zn

a za

sady

gry

V1

58 59

Nr

lekc

jiTe

mat

zaj

ęćPo

staw

aU

mie

jętn

ości

Spra

wno

ść fi

zycz

naW

iado

moś

ciTe

rmin

re

ali­

zacj

i

Licz

ba

godz

in

94.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść: P

ływ

akSp

raw

dzia

n na

zdo

by-

cie

odzn

aki P

ływ

aka

PN–S

CŻiW

Ucze

ń ch

ętni

e po

d-ch

odzi

do

spra

w-

dzia

nu

Ucze

ń po

traf

i pły

-w

ać n

a pi

ersi

ach

15 m

z z

acho

wan

iem

ryt-

mu

odde

chu,

na

ple-

cach

25

m, z

anur

ko-

wać

i pr

zepł

ynąć

3 m

po

d w

odą

Ucze

ń ks

ztał

tuje

wy-

doln

ość,

siłę

, koo

rdy-

nacj

ę ru

chow

ą

Ucze

ń w

ie, j

aki k

olor

fla

gi n

a ką

piel

isku

st

rzeż

onym

zezw

ala

na p

ływ

anie

, a ja

ki

zabr

ania

V1

95.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść:

Lekk

oatl

eta

Skok

wzw

yż p

onad

ska-

kank

ą PN

–SF

Ucze

ń be

zpie

cz-

nie

wyk

onuj

e sk

ok

wzw

yż

Ucze

ń um

ie sk

oczy

ć w

zwyż

pon

ad sk

a-ka

nką

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

Ucze

ń w

ie, j

akie

prz

y-rz

ądy

wyk

orzy

stuj

e si

ę do

skok

u w

zwyż

, po

sług

uje

się

nim

i zg

odni

e z

prze

znac

ze-

niem

PN

–BiE

Z

V1

96–9

7.Pr

ogra

m M

ały

Mis

trz

– sp

raw

ność

: Le

kkoa

tlet

aSp

raw

dzia

n na

zdo

by-

cie

odzn

aki „

Lekk

oatl

e­ta

” PN

–SF

Ucze

ń ch

ętni

e po

d-ch

odzi

do

kole

jnyc

h pr

ób

Ucze

ń po

traf

i wyk

o-na

ć sta

rt n

iski

, sko

k w

dal

z m

iejs

ca i

roz-

bieg

u, sk

ok w

zwyż

, rz

ut d

o ce

lu i

na o

d-le

głoś

ć wor

eczk

iem

, rz

ut i

pchn

ięci

e pi

łką

leka

rską

, prz

ebie

c od-

cine

k sz

ybko

odc

inek

40

m, p

okon

ać d

y-st

ans 5

00 m

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

, wyd

olno

ść, w

y-tr

zym

ałoś

ć, sz

ybko

ść,

skoc

znoś

ć

Ucze

ń w

ie, j

ak n

ależ

y w

ykon

ać k

olej

ne p

ró-

by sp

raw

dzia

nuV

2

98.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

test

spr

awno

ścio

wy

Mar

szob

ieg

na 6

00 m

PN

–SF

Ucze

ń dą

ży d

o uk

oń-

czen

ia p

róby

Ucze

ń po

traf

i roz

ło-

żyć s

iły n

a dy

stan

sie

bieg

u

Ucze

ń ks

ztał

tuje

wy-

trzy

mał

ość,

wyd

ol-

ność

org

aniz

mu

Ucze

ń w

ie, j

ak m

ierz

y si

ę cz

as m

arsz

obie

guVI

1

58 59

Nr

lekc

jiTe

mat

zaj

ęćPo

staw

aU

mie

jętn

ości

Spra

wno

ść fi

zycz

naW

iado

moś

ciTe

rmin

re

ali­

zacj

i

Licz

ba

godz

in

99.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

test

spr

awno

ścio

wy

Prób

a zw

isu

na d

rążk

u PN

–SF

Ucze

ń ch

ętni

e po

d-ch

odzi

do

test

uUc

zeń

potr

afi w

yko-

nać p

róbę

test

ową

Ucze

ń ks

ztał

tuje

siłę

Ucze

ń w

ie, c

o ta

pró

ba

mie

rzy

VI1

100.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

test

spr

awno

ścio

wy

Prób

a bi

egu

10 x

5 m

PN

–SF

Ucze

ń rz

etel

nie

wy-

konu

je p

róbę

Ucze

ń po

traf

i bie

gać

tam

i z

pow

rote

mUc

zeń

kszt

ałtu

je

zwin

ność

, szy

bkoś

ćUc

zeń

wie

, jak

nal

eży

wyk

onać

pró

bęVI

1

60 61

9.

Tem

atyc

zny

ro

zkła

d z

ajęć

wyc

ho

wan

ia f

izyc

zneg

o d

la k

lasy

III

sz

ko

ły p

od

staw

ow

ej z

uw

zglę

dn

ien

iem

Pr

og

ram

u M

ały

Mis

trz

(zak

łada

na li

czba

god

zin

wyc

how

ania

fizy

czne

go w

rok

u sz

koln

ym –

100

)

Obj

aśni

enia

skró

tów

:

PN–S

F: P

rogr

am n

aucz

ania

– sp

raw

ność

fizy

czna

PN–S

CŻ

iW: P

rogr

am n

aucz

ania

– sp

orty

cał

ego

życi

a i w

ypoc

zyne

k

PN–T

Z:

Prog

ram

nau

czan

ia –

tren

ing

zdro

wot

ny

PN–B

iEZ

: Pro

gram

nau

czan

ia –

bez

piec

zeńs

two

i edu

kacj

a zd

row

otna

Nr

le

kcji

Tem

at z

ajęć

Post

awa

Um

ieję

tnoś

ciSp

raw

ność

fizy

czna

Wia

dom

ości

Term

in

real

i­za

cji

Licz

ba

godz

in

1.Za

baw

y or

ient

acyj

no-

-por

ządk

owe:

„Piłk

a pa

-rz

y”, „

Znaj

dź sw

ój k

olor

”, „S

kąd

słyc

hać g

wiz

dek”

[T

rześ

niow

ski 1

989,

s.

101–

103]

PN

–SF

Ucze

ń bi

erze

akt

yw-

ny u

dzia

ł w z

aba-

wac

h

Ucze

ń po

traf

i wyk

o-na

ć pos

zcze

góln

e ćw

i-cz

enia

w z

abaw

ie

Ucze

ń ks

ztał

tuje

sz

ybko

ść, z

win

ność

, ko

ordy

nacj

ę, g

ibko

ść

Ucze

ń zn

a re

guły

za-

baw

. Zna

zasa

dy za

cho-

wan

ia si

ę w

sali

gim

na-

styc

znej

PN

–BiE

Z

IX1

2.Za

baw

y bi

eżne

: „Kt

o pr

ędze

j doo

koła

”, „Z

najd

ź m

iejs

ce”,

„Be-

rek

-żur

aw”[

Trze

śnio

w-

ski 1

989,

s. 1

67–1

70]

PN–S

F

Ucze

ń ak

tyw

nie

ucze

stni

czy

w z

aba-

wac

h

Ucze

ń po

traf

i wyk

o-na

ć bie

g po

pro

stej

, zm

ieni

ać k

ieru

nek

bieg

u

Ucze

ń ks

ztał

tuje

wy-

trzy

mał

ość i

szyb

kość

Ucze

ń zn

a pr

zepi

sy

zaba

wIX

1

60 61

Nr

le

kcji

Tem

at z

ajęć

Post

awa

Um

ieję

tnoś

ciSp

raw

ność

fizy

czna

Wia

dom

ości

Term

in

real

i­za

cji

Licz

ba

godz

in

3.Pr

ogra

m M

ały

Mis

trz

– sp

raw

ność

: Ro

wer

zyst

a Ja

zda

na ro

wer

ze p

o ok

reśl

onym

torz

e ja

k na

jwol

niej

PN

–SCŻ

iW

Ucze

ń ak

tyw

nie

ucze

stni

czy

w z

aję-

ciac

h

Ucze

ń po

traf

i jec

hać

na ro

wer

ze, u

mie

ru-

szyć

i za

trzy

mać

się,

je

chać

bar

dzo

wol

no

Ucze

ń ks

ztał

tuje

rów

-no

wag

ę i k

oord

ynac

ję

ruch

ową

Ucze

ń w

ie, ż

e na

ro-

wer

ze n

ależ

y je

ździ

ć w

kas

ku P

N–B

iEZ

IX1

4.Za

baw

y ru

chow

e w

te-

reni

e: „B

ieg

na o

rien

ta-

cję

wed

ług

upro

szcz

o-ny

ch z

asad

” PN

–SF

Ucze

ń lu

bi a

ktyw

ność

ru

chow

ą w

tere

nie

Ucze

ń po

traf

i cho

-dz

ić, b

iega

ć po

tere

-ni

e o

różn

ym st

op-

niu

uksz

tałto

wan

ia,

odna

jduj

e ok

reśl

one

mie

jsca

w te

reni

e

Ucze

ń ks

ztał

tuje

wy-

trzy

mał

ość,

szyb

kość

, w

ydol

ność

, ori

enta

cję

Ucze

ń w

ie, ż

e ni

e w

ol-

no n

iszc

zyć ś

rodo

wi-

ska

natu

raln

ego

IX1

5.M

arsz

obie

g te

reno

wy

trw

ając

y co

naj

mni

ej

15 m

inut

PN

–SF

Ucze

ń ak

tyw

nie

ćwi-

czy

pom

imo

zmę-

czen

ia

Ucze

ń po

traf

i odp

o-w

iedn

io „r

ozło

żyć

siły

”

Ucze

ń ks

ztał

tuje

wy-

trzy

mał

ość,

wyd

ol-

ność

org

aniz

mu

Ucze

ń w

ie, w

jaki

m

środ

owis

ku n

atur

al-

nym

moż

na u

praw

iać

akty

wno

ść fi

zycz

ną

IX1

6.Pr

ogra

m M

ały

Mis

trz

– sp

raw

ność

: Ro

wer

zyst

aW

ykon

anie

„óse

mki

” na

torz

e, p

rzej

azd

prze

z br

amkę

o sz

erok

ości

1

m P

N–S

CŻiW

Ucze

ń db

a o

swój

ro

wer

Ucze

ń po

traf

i jec

hać

row

erem

po

łuku

Ucze

ń ks

ztał

tuje

rów

-no

wag

ę, k

oord

ynac

ję

ruch

ową,

ori

enta

cję

w p

rzes

trze

ni

Ucze

ń w

ie, ż

e po

dro

-ga

ch p

ublic

znyc

h m

oże

jeźd

zić t

ylko

z

osob

ą do

rosł

ą

PN–B

iEZ

IX1

7.Za

baw

y ru

chow

e w

te-

reni

e: „B

ieg

na o

rien

ta-

cję”

PN

–SF

Ucze

ń ch

ętni

e pr

zy-

goto

wuj

e te

ren

do

akty

wno

ści f

izyc

znej

Ucze

ń po

traf

i bie

gać

w te

reni

e z

upro

sz-

czon

ą m

apą

Ucze

ń ks

ztał

tuje

wy-

trzy

mał

ość,

wyd

ol-

ność

org

aniz

mu,

siłę

, or

ient

ację

Ucze

ń w

ie, w

jaki

m

środ

owis

ku n

atur

al-

nym

nie

moż

na ćw

i-cz

yć

IX1

62 63

Nr

le

kcji

Tem

at z

ajęć

Post

awa

Um

ieję

tnoś

ciSp

raw

ność

fizy

czna

Wia

dom

ości

Term

in

real

i­za

cji

Licz

ba

godz

in

8.Ks

ztał

tow

anie

szyb

ko-

ści,

bieg

i kró

tkie

, szt

afet

y w

ahad

łow

e (5

0–60

m)

PN–S

F

Ucze

ń lu

bi ry

wal

iza-

cję

w p

arac

h Uc

zeń

potr

afi b

iega

ć z

przy

śpie

szen

iem

Ucze

ń ks

ztał

tuje

sz

ybko

śćUc

zeń

zna

regu

ły

zaba

wIX

1

9.Pr

ogra

m M

ały

Mis

trz

– sp

raw

ność

: Ro

wer

zyst

a Ja

zda

na ro

wer

ze sl

alo-

mem

mię

dzy

5 st

ojak

a-m

i na

odci

nku

10 m

PN

–SCŻ

iW

Ucze

ń ch

ętni

e je

ździ

na

row

erze

w cz

asie

w

olny

m

Ucze

ń po

traf

i łąc

zyć

tech

nikę

jazd

y po

pro

-st

ej i

po łu

ku

Ucze

ń ks

ztał

tuje

rów

-no

wag

ę, k

oord

ynac

ję

ruch

ową,

ori

enta

cję

w p

rzes

trze

ni

Ucze

ń w

ie, c

o de

cy-

duje

o b

ezpi

ecze

ń-st

wie

jazd

y na

row

e-rz

e PN

–BiE

Z

IX1

10.

Bieg

i śre

dnie

i dł

ugie

(4

00–6

00 m

) PN

–SF

Ucze

ń ch

ętni

e ćw

iczy

w

gru

pie

Ucze

ń po

traf

i dos

to-

sow

ać w

łaśc

iwe

tem

-po

bie

gu d

o dł

ugoś

ci

dyst

ansu

Ucze

ń ks

ztał

tuje

wy-

trzy

mał

ość,

wyd

ol-

ność

org

aniz

mu

Ucze

ń zn

a ró

żnic

e po

-m

iędz

y bi

egie

m k

rót-

kim

a d

ługi

m, z

na z

a-sa

dy z

drow

ego

odży

-w

iani

a PN

–BiE

Z

IX1

11.

Mar

szob

ieg

na 6

00 m

PN

–SF

Ucze

ń lu

bi b

iega

ć dł

uższ

e dy

stan

se

Ucze

ń po

traf

i utr

zy-

mać

wła

ściw

e te

mpo

bi

egu

Ucze

ń ks

ztał

tuje

wy-

trzy

mał

ość,

wyd

ol-

ność

org

aniz

mu

Ucze

ń w

ie, j

akie

są k

o-rz

yści

z re

krea

cyjn

ego

bieg

ania

IX1

12.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść:

Row

erzy

sta

Jazd

a na

row

erze

z p

ró-

bą p

rzek

łada

nia

kółk

a ri

ngo

z je

dneg

o st

ojak

a na

dru

gi P

N–S

CŻiW

Ucze

ń je

ździ

tylk

o na

sp

raw

nym

tech

nicz

-ni

e ro

wer

ze

Ucze

ń um

ie je

chać

sl

alom

em m

iędz

y st

o-ja

kam

i

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ró

wno

wag

ę,

koor

dyna

cję

ruch

ową,

ori

enta

cję

w p

rzes

trze

ni,

odw

agę

Ucze

ń w

ie, j

ak n

ale-

ży u

staw

ić to

r do

jaz-

dy n

a ro

wer

ze, w

ie, c

o to

jest

hig

iena

oso

bi-

sta

PN–B

iEZ

IX1

62 63

Nr

le

kcji

Tem

at z

ajęć

Post

awa

Um

ieję

tnoś

ciSp

raw

ność

fizy

czna

Wia

dom

ości

Term

in

real

i­za

cji

Licz

ba

godz

in

13.

Rzut

piłk

ą le

kars

ką

tyłe

m d

o ki

erun

ku rz

utu

– 1–2

kg

PN–S

F

Ucze

ń po

traf

i bez

-pi

eczn

ie ćw

iczy

ćUc

zeń

umie

wyk

onać

rz

ut p

iłką

leka

rską

pr

zode

m d

o ki

erun

-ku

rzut

u

Ucze

ń ks

ztał

tuje

siłę

i s

zybk

ość

Ucze

ń w

ie, j

ak b

ez-

piec

znie

rzuc

ać p

rzy-

bora

mi n

a od

legł

ość

PN–B

iEZ

X1

14.

Rzut

piłe

czką

pal

anto

wą

na o

dleg

łość

PN

–SF

Ucze

ń db

a o

bezp

ie-

czeń

stw

o w

spół

ćwi-

cząc

ych

PN–B

iEZ

Ucze

ń um

ie w

ykon

ać

rzut

kół

kiem

ring

oUc

zeń

kszt

ałtu

je si

łę

i szy

bkoś

ćUc

zeń

wie

, w ja

ki sp

o-só

b m

ożna

mie

rzyć

od

legł

ość r

zutu

X1

15.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

test

spr

awno

ścio

wy

Mar

szob

ieg

na 6

00 m

PN

–SF

Ucze

ń dą

ży d

o uk

oń-

czen

ia p

róby

Uc

zeń

potr

afi „

rozł

o-ży

ć siły

” na

dyst

ansi

e bi

egu

Ucze

ń ks

ztał

tuje

wy-

trzy

mał

ość,

wyd

ol-

ność

org

aniz

mu

Ucze

ń w

ie, j

ak m

ierz

y si

ę cz

as m

arsz

obie

guX

1

16.

Tere

now

e za

baw

y m

o-to

rycz

no-d

ydak

tycz

ne:

„Kał

uża”

, „Ka

szta

now

y m

ini m

arat

on”,

„Ber

ek

pyta

j” [P

ańcz

yk, W

ar-

choł

200

8, s.

267

–269

] PN

–SF

Ucze

ń ch

ętni

e uc

zest

nicz

y w

zab

a-w

ach

Ucze

ń po

traf

i chw

ytać

i r

zuca

ć róż

nym

i prz

y-bo

ram

i do

celu

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

Ucze

ń w

ie, j

ak p

rze-

bieg

a ry

wal

izac

ja

w tr

akci

e za

baw

ru-

chow

ych,

wie

, jak

po-

win

ien

wyg

ląda

ć str

ój

spor

tow

y do

lekc

ji PN

–BiE

Z

X1

17.

Nau

ka g

ry w

„Czt

ery

ogni

e” P

N–S

CŻiW

Ucze

ń w

spół

prac

u-je

z g

rupą

wsp

ółćw

i-cz

ącyc

h

Ucze

ń po

traf

i chw

ycić

i r

zuci

ć piłk

ęUc

zeń

kszt

ałtu

je k

o-or

dyna

cję

ruch

ową,

si

łę

Ucze

ń zn

a pr

zepi

sy

gry

X1

18.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

test

spr

awno

ścio

wy

Prób

a zw

isu

na d

rążk

u PN

–SF

Ucze

ń ch

ętni

e po

d-ch

odzi

do

test

uUc

zeń

potr

afi w

yko-

nać p

róbę

test

ową

Ucze

ń ks

ztał

tuje

siłę

Ucze

ń w

ie, c

o ta

pró

ba

mie

rzy

X1

64 65

Nr

le

kcji

Tem

at z

ajęć

Post

awa

Um

ieję

tnoś

ciSp

raw

ność

fizy

czna

Wia

dom

ości

Term

in

real

i­za

cji

Licz

ba

godz

in

19.

Klas

owy

turn

iej g

ry

w „C

zter

y og

nie”

PN

–SCŻ

iW

Ucze

ń ku

ltura

lnie

ki-

bicu

je w

spół

ćwic

zą-

cym

Ucze

ń po

traf

i chw

ycić

i r

zuci

ć piłk

ęUc

zeń

kszt

ałtu

je k

o-or

dyna

cję

ruch

ową,

si

łę

Ucze

ń zn

a pr

zepi

sy

gry

X1

20.

Zaba

wa

rzut

na „P

oczt

a”

[Trz

eśni

owsk

i 198

9,

s. 24

4] P

N–S

CŻiW

Ucze

ń pr

zest

rzeg

a re

guł z

abaw

yUc

zeń

potr

afi c

hwyc

ić,

poda

ć i rz

ucić

piłk

ęUc

zeń

kszt

ałtu

je k

o-or

dyna

cję

ruch

ową,

si

łę

Ucze

ń zn

a re

guły

za

baw

yX

1

21.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

test

spr

awno

ścio

wy

Prób

a bi

egu

10 x

5 m

PN

–SF

Ucze

ń rz

etel

nie

wy-

konu

je p

róbę

Ucze

ń po

traf

i bie

gać

tam

i z

pow

rote

mUc

zeń

kszt

ałtu

je

zwin

ność

, szy

bkoś

ćUc

zeń

wie

, jak

nal

eży

wyk

onać

pró

bęX

1

22.

Zaba

wy

i gry

kop

ne –

„W

ybija

nie

piłk

ą tw

ier-

dzy”

, „Sz

tafe

ta k

opan

a”,

„Piłk

arsk

a sz

tafe

ta w

a-ha

dłow

a” [T

rześ

niow

-sk

i 198

9, s.

333

–336

] PN

–SCŻ

iW

Ucze

ń ćw

iczy

zaw

sze

w st

roju

spor

tow

ymUc

zeń

potr

afi k

opną

ć ni

eruc

hom

ą pi

łkę

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

Ucze

ń w

ie, j

ak n

azyw

a si

ę dr

użyn

a pi

łkar

ska

w je

go m

iejs

cow

ości

X

1

23.

Gra

w m

inip

iłkę

nożn

ą PN

–SCŻ

iWUc

zeń

chęt

nie

gra

w p

iłkę

nożn

ą w

cza-

sie

wol

nym

Ucze

ń po

traf

i kop

nąć

piłk

ę do

bra

mki

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

Ucze

ń w

ie, g

dzie

moż

-na

gra

ć w p

iłkę

nożn

ąX

1

64 65

Nr

le

kcji

Tem

at z

ajęć

Post

awa

Um

ieję

tnoś

ciSp

raw

ność

fizy

czna

Wia

dom

ości

Term

in

real

i­za

cji

Licz

ba

godz

in

24.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

test

spr

awno

ścio

wy

Spra

wdz

ian

na z

doby

cie

odzn

aki

Row

erzy

sta

PN–S

CŻiW

Ucze

ń je

st p

rzyg

oto-

wan

y do

pró

byUc

zeń

potr

afi r

uszy

ć z

mie

jsca

, jec

hać p

o pr

oste

j z p

rzej

azde

m

prze

z br

amkę

o sz

e-ro

kośc

i 1 m

, jec

hać

jak

najw

olni

ej, w

yko-

nać „

ósem

kę”,

jech

ać

slal

omem

, prz

ekła

dać

kółk

o ri

ngo

w cz

asie

ja

zdy

z je

dneg

o st

oja-

ka n

a dr

ugi

Ucze

ń ks

ztał

tuje

rów

-no

wag

ę, k

oord

yna-

cję

ruch

ową,

ori

enta

-cj

ę w

prz

estr

zeni

, od-

wag

ę

Ucze

ń zn

a za

sady

zdo

-by

cia

odzn

aki,

ćwic

zy

zaw

sze

w st

roju

spor

-to

wym

, zna

pod

sta-

wow

e pr

zepi

sy ru

chu

drog

oweg

o PN

–BiE

Z

X1

25.

Zaba

wy

ruch

owe

z el

e-m

ente

m k

ozło

wan

ia

w m

inip

iłce

ręcz

nej

PN–S

CŻiW

Ucze

ń lu

bi g

ry z

espo

-ło

we

Ucze

ń po

traf

i chw

y-ta

ć, po

drzu

cać,

kozł

o-w

ać p

iłkę

w m

iejs

cu

i mar

szu

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję

Ucze

ń w

ie, c

o to

jest

m

inip

iłka

ręcz

na

XI1

26.

Zaba

wy

ruch

owe

z el

e-m

ente

m c

hwyt

u i p

oda-

nia

w m

ini p

iłce

ręcz

nej

PN–S

CŻiW

Ucz

eń w

spół

prac

u-je

w g

rupi

e ró

wie

śni-

czej

.Uc

zeń

potr

afi c

hwyc

ić

obur

ącz

i pod

ać p

iłkę

jedn

ą rę

ką

Ucze

ń po

traf

i chw

ycić

ob

urąc

z i p

odać

piłk

ę je

dną

ręką

Ucz

eń k

szta

łtuj

e ko

-or

dyna

cję

ruch

ową,

or

ient

ację

, siłę

Ucze

ń zn

a pod

staw

owe

poda

nia

piłk

iXI

1

66 67

Nr

le

kcji

Tem

at z

ajęć

Post

awa

Um

ieję

tnoś

ciSp

raw

ność

fizy

czna

Wia

dom

ości

Term

in

real

i­za

cji

Licz

ba

godz

in

27.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść: G

imna

styk

Prze

wró

t w p

rzód

z

przy

siad

u po

dpar

tego

do

pos

taw

y PN

–TZ

Ucze

ń ch

ętni

e w

yko-

nuje

ćwic

zeni

a gi

m-

nast

yczn

e

Ucze

ń po

traf

i wyk

o-na

ć prz

ewró

t w p

rzód

z

pom

ocą

i bez

pom

o-cy

nau

czyc

iela

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę, r

ów-

now

agę

Ucze

ń w

ie, c

zym

cha-

rakt

eryz

ują

się

ćwi-

czen

ia g

imna

styc

zne.

W

ie, j

ak w

yglą

da p

ra-

wid

łow

a po

staw

a ci

a-ła

, zna

spos

oby

sam

o-oc

hron

y po

dcza

s ćw

i-cz

eń g

imna

styc

znyc

h PN

–BiE

Z

XI1

28.

Kozł

owan

ie p

iłki j

edno

-rą

cz lu

b ob

urąc

z w

bie

-gu

na

odci

nku

6–10

m

min

ipiłk

a rę

czna

PN

–SCŻ

iW

Ucze

ń be

zpie

czni

e w

ykon

uje

ćwic

zeni

aUc

zeń

potr

afi k

ozło

-w

ać p

iłkę

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę

Ucze

ń w

ie, k

iedy

po

pełn

ia b

łąd

przy

ko

złow

aniu

XI1

29.

Chw

yt p

iłki o

burą

cz p

o-da

nej o

d pa

rtne

ra, p

o-da

nie

piłk

i jed

norą

cz

w b

iegu

PN

–SCŻ

iW

Ucze

ń dą

ży d

o po

-pr

awne

go w

ykon

y-w

ania

ćwic

zeń

Ucze

ń po

traf

i chw

ytać

i p

odaw

ać p

iłkę

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę

Ucze

ń w

ie, k

tóre

to są

lin

ie b

ram

kow

e i l

inia

śr

odko

wa

XI1

30.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść: G

imna

styk

Prze

jści

e na

czw

orak

ach

po o

dwró

cone

j ław

ecz-

ce, p

rzes

koki

zaw

rotn

e pr

zez

ław

eczk

ę PN

–TZ

Ucze

ń pr

zest

rzeg

a za

sad

bezp

iecz

eń-

stw

a w

trak

cie

ćwi-

czeń

PN

–BiE

Z

Ucze

ń po

traf

i wyk

o-na

ć ćw

icze

nie

rów

no-

waż

ne n

a ła

wec

zce

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę, r

ów-

now

agę

Ucze

ń w

ie, c

o to

jest

ko

zioł

gim

nast

yczn

y. Zn

a sp

osob

y oc

hron

y po

dcza

s ćw

icze

ń gi

m-

nast

yczn

ych

PN–B

iEZ

XI1

31.

Zaba

wy

ruch

owe

z el

e-m

ente

m p

rzyj

mow

a-ni

a po

staw

y si

atka

r-sk

iej –

min

isia

tków

ka

PN–S

CŻiW

Ucze

ń ch

ętni

e w

yko-

nuje

ćwic

zeni

a z

mi-

nisi

atkó

wki

Ucze

ń po

traf

i por

u-sz

ać si

ę ko

rkie

m b

ie-

gow

ym d

o pr

zodu

, do

tyłu

, kro

kiem

ods

taw

-no

-dos

taw

nym

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę

Ucze

ń w

ie, c

o to

jest

m

inis

iatk

ówka

XI1

66 67

Nr

le

kcji

Tem

at z

ajęć

Post

awa

Um

ieję

tnoś

ciSp

raw

ność

fizy

czna

Wia

dom

ości

Term

in

real

i­za

cji

Licz

ba

godz

in

32.

Zaba

wy

ruch

owe

z el

e-m

ente

m m

inis

iatk

ówki

: „B

alon

ówka

”, „P

ierś

cie-

niów

ka” P

N–S

CŻiW

Ucze

ń w

czas

ie w

ol-

nym

wyk

onuj

e ćw

i-cz

enia

z p

iłką

Ucze

ń po

traf

i chw

ycić

pi

łkę

w „k

oszy

czek

”Uc

zeń

kszt

ałtu

je k

o-or

dyna

cję

ruch

ową,

or

ient

ację

, siłę

Ucze

ń w

ie, z

ilu

za-

wod

nikó

w sk

łada

się

druż

yna

w m

inis

iat-

ków

ce

XI1

33.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść: G

imna

styk

Wym

yk d

o po

dpo-

ru p

rzod

em z

odb

icia

od

szcz

ebli

drab

inek

PN

–TZ

Ucze

ń ch

ętni

e ćw

iczy

w

dom

uUc

zeń

potr

afi w

yko-

nać w

ymyk

na

drąż

ku

i pod

pór p

rzod

em

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę, r

ów-

now

agę

Ucze

ń w

ie, d

o cz

ego

służ

y sk

rzyn

ia g

imna

-st

yczn

a. Z

na sp

osob

y sa

moo

chro

ny p

odcz

as

ćwic

zeń

gim

nast

ycz-

nych

PN

–BiE

Z

XI1

34.

Zaba

wy

z el

emen

tem

rz

utu

na b

ram

kę w

mi-

nipi

łce

ręcz

nej

PN–S

CŻiW

Ucze

ń ch

ętni

e og

lą-

da z

awod

y w

piłc

e rę

czne

j

Ucze

ń po

traf

i wyk

o-na

ć rzu

t jed

norą

cz d

o br

amki

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę

Ucze

ń w

ie, k

to to

jest

br

amka

rzXI

1

35.

Zaba

wow

e to

ry p

rze-

szkó

d z

elem

enta

mi m

i-ni

piłk

i ręc

znej

PN

–SCŻ

iW

Ucze

ń w

ykon

uje

ćwi-

czen

ia p

omim

o zm

ę-cz

enia

Ucze

ń po

traf

i koz

ło-

wać

, toc

zyć,

chw

ycić

i p

odać

piłk

ę or

az rz

u-ci

ć do

bram

ki

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę

Ucze

ń w

ie, z

ilu

za-

wod

nikó

w sk

łada

się

druż

yna

piłk

i ręc

znej

XI

1

36.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść: G

imna

styk

Prze

wró

t w p

rzód

z

przy

siad

u po

dpar

tego

do

pos

taw

y PN

–TZ

Ucze

ń ch

ętni

e pr

zy-

goto

wuj

e be

zpie

czne

m

iejs

ce d

o ćw

icze

ń PN

–BiE

Z

Ucze

ń po

traf

i wyk

o-na

ć prz

ewró

t w p

rzód

be

z po

moc

y na

uczy

-ci

ela

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę, r

ów-

now

agę

Ucze

ń w

ie, k

tóre

ma-

tera

ce są

naj

leps

ze d

o ćw

icze

ń zw

inno

ścio

-w

o-ak

roba

tycz

nych

PN

–BiE

Z

XI1

37.

Dosk

onal

enie

zab

awy

„Rzu

cank

a si

atka

rska

z

1 pi

łką”

w m

inis

iat-

ków

ce P

N–S

CŻiW

Ucze

ń w

spół

prac

uje

w z

espo

leUc

zeń

potr

afi c

hwyc

ić

i pod

rzuc

ić p

iłkę

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę

Ucze

ń zn

a za

sady

gry

w

min

isia

tków

kęXI

I1

68 69

Nr

le

kcji

Tem

at z

ajęć

Post

awa

Um

ieję

tnoś

ciSp

raw

ność

fizy

czna

Wia

dom

ości

Term

in

real

i­za

cji

Licz

ba

godz

in

38.

Dosk

onal

enie

gry

„Do

pięc

iu p

odań

” w m

inik

o-sz

yków

ce P

N–S

CŻiW

Ucze

ń w

spół

prac

uje

w z

espo

leUc

zeń

potr

afi c

hwyc

ić

i pod

ać p

iłkę

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę

Ucze

ń zn

a za

sady

gry

XII

1

39.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść: G

imna

styk

W

ymyk

do

podp

oru

przo

dem

PN

–TZ

Ucze

ń ni

e bo

i się

wy-

kony

wać

ćwic

zeń

Ucze

ń po

traf

i wyk

o-na

ć odm

ykUc

zeń

kszt

ałtu

je k

o-or

dyna

cję

ruch

ową,

or

ient

ację

, siłę

, rów

-no

wag

ę

Ucze

ń w

ie, j

ak z

a-ch

ować

się

w sy

tu-

acji

zagr

ożen

ia z

dro-

wia

wsp

ółćw

iczą

cego

PN

–BiE

Z

XII

1

40.

Gra

w m

inik

oszy

ków

kę

na u

pros

zczo

nych

zas

a-da

ch P

N–S

CŻiW

Ucze

ń ch

ętni

e uc

zest

nicz

y w

grz

eUc

zeń

potr

afi k

ozło

-w

ać, c

hwyc

ić i

poda

ć pi

łkę

oraz

rzuc

ić d

o ko

sza

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę

Ucze

ń w

ie, i

le

punk

tów

moż

e zd

obyć

po

celn

ym rz

ucie

do

kosz

a

XII

1

41.

Gra

w m

inip

iłkę

ręcz

ną

na u

pros

zczo

nych

zas

a-da

ch P

N–S

CŻiW

Ucze

ń st

osuj

e si

ę do

pr

zepi

sów

gry

Ucze

ń po

traf

i koz

ło-

wać

, chw

ycić

i po

dać

piłk

ę or

az rz

ucić

do

bram

ki

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę

Ucze

ń w

ie, z

któ

rego

m

iejs

ca n

a bo

isku

wy-

konu

je si

ę rz

ut k

arny

XI

I1

42.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść: G

imna

styk

Ćwic

zeni

a ró

wno

waż

ne

na b

elce

odw

róco

nej ł

a-w

eczk

i PN

–TZ

Ucze

ń ch

ętni

e po

d-ch

odzi

do

ćwic

zeni

a Uc

zeń

wyk

onuj

e pr

zejś

cia

na cz

wor

a-ka

ch p

o od

wró

cone

j ła

wec

zce

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę, r

ów-

now

agę

Ucze

ń w

ie, j

ak z

acho

-w

ać si

ę w

sytu

acji

za-

groż

enia

zdr

owia

i ż

ycia

inny

ch o

sób

PN

–BiE

Z

XII

1

43.

Zaba

wa

„Rzu

cank

a si

at-

kars

ka z

1 p

iłką”

PN

–SCŻ

iW

Ucze

ń ak

tyw

nie

ucze

stni

czy

w g

rze

Ucze

ń ch

wyt

a pi

ł-kę

w k

oszy

czek

, prz

e-rz

uca

piłk

ę na

stro

nę

druż

yny

prze

ciw

nej

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę, s

zyb-

kość

, wyt

rzym

ałoś

ć

Ucze

ń w

ie, n

a cz

ym

pole

ga u

czci

wa

ryw

a-liz

acja

XI

I1

68 69

Nr

le

kcji

Tem

at z

ajęć

Post

awa

Um

ieję

tnoś

ciSp

raw

ność

fizy

czna

Wia

dom

ości

Term

in

real

i­za

cji

Licz

ba

godz

in

44.

Upro

szcz

ona

gra

w m

i-ni

piłk

ę rę

czną

– tu

rnie

j kl

asow

y PN

–SCŻ

iW

Ucze

ń po

mag

a w

spół

ćwic

zący

m

Ucze

ń ko

złuj

e, p

odaj

e je

dnor

ącz

i rzu

ca p

ił-kę

do

bram

ki

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę, s

zyb-

kość

, wyt

rzym

ałoś

ć

Ucze

ń zn

a za

sady

gry

XII

1

45.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść: G

imna

styk

Spra

wdz

ian

na z

doby

-ci

e od

znak

i Gim

nast

yk

PN–T

Z

Ucze

ń ch

ętni

e po

d-ch

odzi

do

spra

w-

dzia

nu

Ucze

ń po

traf

i wyk

o-na

ć prz

ewró

t w p

rzód

z

przy

siad

u po

d-pa

rteg

o do

pos

ta-

wy,

prze

jść n

a cz

wo-

raka

ch p

o be

lce

od-

wró

cone

j ław

eczk

i, w

ykon

ać 4

prz

esko

-ki

zaw

rotn

e, w

ykon

ać

wym

yk d

o po

dpor

u pr

zode

m

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę, r

ów-

now

agę

Ucze

ń w

ie, j

ak n

ależ

y w

ykon

ać k

olej

ne p

ró-

by sp

raw

dzia

nuXI

I1

46.

Zaba

wy

ruch

owe

na

śnie

gu P

N–T

ZUc

zeń

chęt

nie

ćwi-

czy

na św

ieży

m p

o-w

ietr

zu

Ucze

ń po

traf

i bez

-pi

eczn

ie b

awić

się

na śn

iegu

, um

ie le

pić

„kul

e śn

iego

we”

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko

ordy

nacj

ę ru

chow

ą, o

rien

tacj

ę,

siłę

, rów

now

agę,

ha

rtuj

e or

gani

zm

Ucze

ń w

ie, c

o to

jest

ha

rtow

anie

org

aniz

mu

PN–B

iEZ

I1

47.

Zaba

wa

w „P

odch

ody”

na

śnie

gu P

N–T

ZUc

zeń

w cz

asie

wol

-ny

m cz

ęsto

prz

eby-

wa

na św

ieży

m p

o-w

ietr

zu

Ucze

ń po

traf

i roz

róż-

niać

wła

ściw

e śl

ady

na śn

iegu

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko

ordy

nacj

ę ru

chow

ą, o

rien

tacj

ę,

siłę

, rów

now

agę,

ha

rtuj

e or

gani

zm

Ucze

ń zn

a re

guły

za-

baw

yI

1

70 71

Nr

le

kcji

Tem

at z

ajęć

Post

awa

Um

ieję

tnoś

ciSp

raw

ność

fizy

czna

Wia

dom

ości

Term

in

real

i­za

cji

Licz

ba

godz

in

48.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść:

Sane

czka

rz

Nau

ka ja

zdy

na b

rzuc

hu,

na sa

nkac

h PN

–TZ

Ucze

ń ch

ętni

e je

ździ

na

sank

ach

Ucze

ń po

traf

i sam

o-dz

ieln

ie w

ciąg

ać sa

n-ki

pod

gór

ę, z

jeżd

żać

w p

ozyc

ji le

żące

j na

brzu

chu

w k

ieru

nku

jazd

y

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko

ordy

nacj

ę ru

chow

ą, o

rien

tacj

ę,

siłę

, rów

now

agę,

ha

rtuj

e or

gani

zm

Ucze

ń w

ie, g

dzie

moż

-na

jeźd

zić b

ezpi

eczn

ie

na sa

nkac

h PN

–BiE

ZI

1

49.

Budu

jem

y „s

zkoł

ę ig

loo”

–

tem

atyc

zna

zaba

-w

a ru

chow

a na

śnie

gu

PN–T

Z

Ucze

ń w

spół

prac

uje

w g

rupi

eUc

zeń

potr

afi p

rzyg

o-to

wać

odp

owie

dnie

el

emen

ty z

e śn

iegu

na

budo

wę

iglo

o

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę, r

ów-

now

agę,

har

tuje

or-

gani

zm

Ucze

ń w

ie, k

im są

Es

kim

osi

I1

50.

Zaba

wy

ruch

owe

na

śnie

gu z

wyk

orzy

sta-

niem

sane

k PN

–TZ

Ucze

ń be

zpie

czni

e ko

rzys

ta z

sane

kUc

zeń

potr

afi c

iągn

ąć

i pch

ać sa

nki

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę, r

ów-

now

agę,

har

tuje

or-

gani

zm

Ucze

ń w

ie, n

a ja

-ki

m to

rze

upra

wia

się

spor

t san

eczk

arsk

i I

1

51.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść:

Sane

czka

rz

Zjaz

d na

sank

ach

po

slal

omie

z tr

afie

niem

w

ust

awio

ną d

wum

etro

-w

ą br

amkę

PN

–TZ

Ucze

ń m

a od

pow

ied-

ni st

rój n

a sa

nki

Ucze

ń po

traf

i om

ijać

prze

szko

dyUc

zeń

kszt

ałtu

je k

o-or

dyna

cję

ruch

ową,

or

ient

ację

, siłę

, rów

-no

wag

ę, h

artu

je o

r-ga

nizm

Ucze

ń w

ie, j

ak b

ez-

piec

znie

się

zach

ować

pr

zy o

mija

niu

prze

-sz

kód

PN–B

iEZ

I1

70 71

Nr

le

kcji

Tem

at z

ajęć

Post

awa

Um

ieję

tnoś

ciSp

raw

ność

fizy

czna

Wia

dom

ości

Term

in

real

i­za

cji

Licz

ba

godz

in

52.

Zaba

wy

i gry

ruch

owe

z cz

wor

akow

anie

m, n

p.

„Toc

zeni

e pi

łki g

łow

ą”,

„Bry

tany

i je

leń”

, „Cz

aty

na cz

wor

akac

h”

[Trz

eśni

owsk

i 198

9,

s. 12

3–12

9] P

N–T

Z

Ucze

ń lu

bi n

aśla

do-

wać

ruch

em ró

żne

sytu

acje

i zw

ierz

ęta

Ucze

ń po

traf

i czw

ora-

kow

aćUc

zeń

kszt

ałtu

je k

o-or

dyna

cję

ruch

ową,

or

ient

ację

, siłę

, rów

-no

wag

ę, sk

oczn

ość

Ucze

ń w

ie, j

ak b

ez-

piec

znie

czw

orak

ować

I1

53.

Zaba

wy

i gry

ruch

o-w

e bi

eżne

: „W

ójt”,

„Wy-

ścig

do

piłk

i”, „R

yby

w st

awie

” [Tr

ześn

iow

-sk

i 198

9, s.

164

–166

] PN

–TZ

Ucze

ń w

łaśc

iwie

od-

gryw

a ro

le w

dan

ej

zaba

wie

Ucze

ń po

traf

i zm

ie-

niać

kie

rune

k bi

egu

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

zybk

ość

Ucze

ń w

ie, ż

e ni

e m

oże

zaży

wać

sam

ża

dnyc

h le

ków

PN

–BiE

Z

I1

54.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść:

Sane

czka

rz

Dosk

onal

enie

zat

rzym

a-ni

a sa

nek

popr

zez

szyb

-ki

skrę

t tzw

. „sk

ręt-

stop

” PN

–TZ

Ucze

ń ni

e bo

i się

pr

ędko

ści n

a sa

nkac

hUc

zeń

potr

afi z

atrz

y-m

ać sa

nki n

a po

chy-

łośc

i

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko

ordy

nacj

ę ru

chow

ą, o

rien

tacj

ę,

siłę

, rów

now

agę,

ha

rtuj

e or

gani

zm

Ucze

ń w

ie, j

ak p

rzyg

o-to

wać

stok

do

jazd

y na

sa

nkac

h, a

by b

ył b

ez-

piec

zny

PN–B

iEZ

I1

55.

Skok

i prz

ez sk

akan

kę n

a je

dnej

nod

ze i

obun

óż –

fo

rmy

łącz

one

PN–T

Z

Ucze

ń m

a w

łasn

ą sk

akan

kę

Ucze

ń po

traf

i prz

e-sk

akiw

ać sk

akan

kę

obun

óż i

jedn

onóż

, um

ie łą

czyć

form

y pr

zesk

oków

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę, r

ów-

now

agę,

skoc

znoś

ć

Ucze

ń w

ie, g

dzie

bez

-pi

eczn

ie m

ożna

ćwi-

czyć

skok

i prz

ez sk

a-ka

nkę

PN–B

iEZ

I1

72 73

Nr

le

kcji

Tem

at z

ajęć

Post

awa

Um

ieję

tnoś

ciSp

raw

ność

fizy

czna

Wia

dom

ości

Term

in

real

i­za

cji

Licz

ba

godz

in

56.

Zaba

wy

ruch

owe

skoc

z-ne

z w

ykor

zyst

anie

m

skak

anki

PN

–TZ

Ucze

ń be

zpie

czni

e sk

acze

prz

ez sk

a-ka

nkę

Ucze

ń po

traf

i ska

kać

prze

z sk

akan

kę w

for-

mie

zab

awow

ej

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę, r

ów-

now

agę,

skoc

znoś

ć

Ucze

ń w

ie, d

lacz

ego

war

to ćw

iczy

ć ze

ska-

kank

ąI

1

57.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść:

Sane

czka

rz

Klas

owe

zaw

ody

w z

jeź-

dzie

na

sank

ach

para

mi

PN–T

Z

Ucze

ń ch

ętni

e ry

wa-

lizuj

e z

rów

ieśn

ikam

i Uc

zeń

potr

afi z

jeżd

żać

na sa

nkac

h w

par

ach

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko

ordy

nacj

ę ru

chow

ą, o

rien

tacj

ę,

siłę

, rów

now

agę,

ha

rtuj

e or

gani

zm

Ucze

ń zn

a za

sady

zje

ż-dż

ania

na

sank

ach

na

czas

I1

58.

Prób

a si

ły m

ięśn

i brz

u-ch

a PN

–SF

Ucze

ń ch

ętni

e po

d-ch

odzi

do

prób

y sp

raw

nośc

iow

ej

Ucze

ń po

traf

i wyk

o-na

ć „no

życe

pop

rzec

z-ne

na

czas

”

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

Ucze

ń w

ie, d

lacz

ego

trze

ba k

ontr

olow

ać

spra

wno

ść fi

zycz

nąII

1

59.

Prób

a gi

bkoś

ci P

N–S

FUc

zeń

chęt

nie

pod-

chod

zi d

o pr

óby

spra

wno

ścio

wej

Ucze

ń po

traf

i wyk

o-na

ć skł

on tu

łow

iaUc

zeń

kszt

ałtu

je k

o-or

dyna

cję

ruch

ową,

gi

bkoś

ć

Ucze

ń w

ie, k

tóre

ćwi-

czen

ia p

opra

wia

ją g

ib-

kość

II1

60.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść:

Sane

czka

rz

Wyś

cigi

„tró

jek

mie

sza-

nych

na

sank

ach”

PN

–TZ

Ucze

ń w

spół

prac

uje

w m

ałej

gru

pie

Ucze

ń po

traf

i utr

zy-

mać

rów

now

agę

na

sank

ach

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko

ordy

nacj

ę ru

chow

ą, o

rien

tacj

ę,

siłę

, rów

now

agę,

ha

rtuj

e or

gani

zm

Ucze

ń w

ie, g

dzie

upr

a-w

ia si

ę sp

orty

zim

owe

II1

61.

Ćwic

zeni

a og

ólno

roz-

woj

owe

na d

rabi

nkac

h gi

mna

styc

znyc

h PN

–TZ

Ucze

ń ch

ętni

e ćw

iczy

na

prz

yrzą

dach

gim

-na

styc

znyc

h

Ucze

ń po

traf

i wyk

o-na

ć róż

ne fo

rmy

zwi-

su n

a dr

abin

kach

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

Ucze

ń w

ie, d

o cz

ego

służ

ą dr

abin

ki g

imna

-st

yczn

e PN

–BiE

ZII

1

72 73

Nr

le

kcji

Tem

at z

ajęć

Post

awa

Um

ieję

tnoś

ciSp

raw

ność

fizy

czna

Wia

dom

ości

Term

in

real

i­za

cji

Licz

ba

godz

in

62.

Prze

wró

t w p

rzód

z

przy

siad

u po

dpar

tego

do

pos

taw

y PN

–TZ

Ucze

ń st

ara

się

po-

praw

nie

wyk

onać

ćw

icze

nie

Ucze

ń w

ykon

uje

prze

-w

rót w

prz

ódUc

zeń

kszt

ałtu

je k

o-or

dyna

cję

ruch

ową,

si

łę, g

ibko

ść

Ucze

ń w

ie, c

o to

są

kółk

a gi

mna

styc

zne

II1

63.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść:

Sane

czka

rz

Spra

wdz

ian

na z

doby

cie

odzn

aki „

Sane

czka

rz”

PN–T

Z

Ucze

ń je

st z

adow

o-lo

ny z

e zd

obyc

ia

spra

wno

ści

Ucze

ń po

traf

i wpy

-ch

ać sa

nki p

od g

órę,

zj

eżdż

ać n

a sa

n-ka

ch w

poz

ycji

leżą

-ce

j na

brzu

chu

(gło

-w

a w

kie

runk

u ja

z-dy

), pr

zeje

chać

prz

ez

dwum

etro

wą

bram

kę,

zatr

zym

ać sa

nki p

rzez

„s

kręt

– st

op”,

zjec

hać

w p

ozyc

ji si

edzą

cej

z po

kona

niem

prz

e-sz

kody

hop

ki (w

yso-

kość

20–

25 cm

)

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko

ordy

nacj

ę ru

chow

ą, o

rien

tacj

ę,

siłę

, rów

now

agę,

ha

rtuj

e or

gani

zm

Ucze

ń w

ie, n

a ja

kich

in

nych

prz

ybor

ach

i prz

yrzą

dach

moż

-na

zje

żdża

ć na

śnie

gu

PN–B

iEZ

II1

64.

Zaba

wy

ruch

owe

z el

e-m

enta

mi m

inis

iatk

ówki

PN

–SCŻ

iW

Ucze

ń ch

ętni

e po

dej-

muj

e ak

tyw

ność

fi-

zycz

ną w

gru

pie

ró-

wie

śnic

zej

Ucze

ń po

traf

i chw

ytać

i p

odrz

ucać

piłk

ęUc

zeń

kszt

ałtu

je sz

yb-

kość

, koo

rdyn

ację

ru-

chow

ą, si

łę, o

rien

tacj

ę w

ytrz

ymał

ość

Ucze

ń zn

a re

guły

za

baw

III1

65.

Gra

„Do

pięc

iu p

odań

” z

piłk

ą do

min

ipiłk

i rę

czne

j PN

–SCŻ

iW

Ucze

ń po

mag

a m

niej

sp

raw

nym

kol

egom

i k

oleż

anko

m

Ucze

ń po

traf

i koz

ło-

wać

, chw

ytać

i po

da-

wać

piłk

ę

Ucze

ń ks

ztał

tuje

sz

ybko

ść, k

oord

yna-

cję

ruch

ową,

siłę

, wy-

trzy

mał

ość,

orie

n-ta

cję

Ucze

ń zn

a re

guły

gry

III1

74 75

Nr

le

kcji

Tem

at z

ajęć

Post

awa

Um

ieję

tnoś

ciSp

raw

ność

fizy

czna

Wia

dom

ości

Term

in

real

i­za

cji

Licz

ba

godz

in

66.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść: P

iłkar

z (m

inis

iatk

ówka

)Po

staw

a si

atka

rska

, róż

-ne

spos

oby

prze

mie

sz-

czen

ia si

ę po

boi

sku

PN–S

CŻiW

Ucze

ń dą

ży d

o op

a-no

wan

ia p

rost

ych

umie

jętn

ości

tech

-ni

czny

ch

Ucze

ń po

traf

i prz

yj-

mow

ać p

osta

wy

siat

-ka

rski

e po

chod

zie,

bi

egu,

kro

ku d

osta

w-

nym

, kro

ku sk

rzyż

-ny

m

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

, ori

enta

cję,

gib

-ko

ść

Ucze

ń w

ie, c

o to

jest

m

inis

iatk

ówka

III1

67.

Klas

owe

zaw

ody

w g

rze

„Do

trze

ch o

dbić

lub

podr

zutó

w –

min

isia

t-kó

wka

” PN

–SCŻ

iW

Ucze

ń w

łaśc

iwie

re-

aguj

e na

zw

ycię

stw

o i p

oraż

kę sw

ojej

dru

-ży

ny

Ucze

ń po

traf

i chw

y-ta

ć, po

dbija

ć i rz

ucać

pi

łkę

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

, ori

enta

cję,

gib

-ko

ść

Ucze

ń w

ie, c

o to

są

druż

ynow

e za

wod

y sp

orto

we

III1

68.

Gry

pros

te –

wyś

cigi

rz

ędów

z p

iłką

do m

ini-

kosz

yków

ki P

N–S

CŻiW

Ucze

ń sp

orto

wo

dopi

nguj

e in

nych

uc

zest

nikó

w z

abaw

Ucze

ń po

traf

i koz

ło-

wać

, chw

ytać

i po

da-

wać

piłk

ę

Ucze

ń ks

ztał

tuje

sz

ybko

ść, k

oord

yna-

cję

ruch

ową,

siłę

, wy-

trzy

mał

ość,

orie

n-ta

cję

Ucze

ń zn

a za

sady

gie

rIII

1

69.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść: P

iłkar

z (m

inis

iatk

ówka

)Od

bici

a pi

łki o

burą

cz

górą

PN

–SCŻ

iW

Ucze

ń sł

ucha

pol

eceń

i u

wag

nau

czyc

iela

Ucze

ń po

traf

i chw

ycić

pi

łkę

w „k

oszy

czek

”, od

bić p

iłkę

obur

ącz

górą

do

wsp

ółćw

iczą

-ce

go

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

, ori

enta

cję,

gib

-ko

ść

Ucze

ń w

ie, j

ak w

yglą

-da

pos

taw

a si

atka

rska

pr

zy o

dbic

iach

obu

-rą

cz g

órą

III1

70.

Klas

owe

zaw

ody

w „C

zter

y og

nie”

PN

–SCŻ

iW

Ucze

ń ch

ętni

e uc

zest

nicz

y w

ryw

a-liz

acji

spor

tow

ej

Ucze

ń po

traf

i chw

ycić

i r

zuci

ć piłk

ę w

e w

ła-

ściw

ym k

ieru

nku

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

, ori

enta

cję,

wy-

trzy

mał

ość

Ucze

ń zn

a za

sady

gry

III1

74 75

Nr

le

kcji

Tem

at z

ajęć

Post

awa

Um

ieję

tnoś

ciSp

raw

ność

fizy

czna

Wia

dom

ości

Term

in

real

i­za

cji

Licz

ba

godz

in

71.

Gim

nast

yczn

y to

r prz

e-sz

kód

PN–T

ZUc

zeń

pom

aga

przy

uł

ożen

iu to

ruUc

zeń

potr

afi w

yko-

nać p

rzew

rót w

prz

ód

do p

rzys

iadu

pod

par-

tego

i po

staw

y, ch

o-dz

ić n

a cz

wor

akac

h po

be

lce

ław

eczk

i, w

yko-

nyw

ać sk

oki z

awro

tne

prze

z ła

wec

zkę,

zw

isy

na d

rabi

nkac

h

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

, ori

enta

cję,

gib

-ko

ść

Ucze

ń w

ie, j

ak u

ło-

żyć p

rzyr

ządy

gim

na-

styc

zne

III1

72.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść: P

iłkar

z (m

inis

iatk

ówka

)Od

bici

a pi

łki o

burą

cz

nad

głow

ą PN

–SCŻ

iW

Ucze

ń pr

zygo

tow

u-je

się

do z

doby

cia

spra

wno

ści P

iłkar

z

Ucze

ń po

traf

i odb

i-ja

ć piłk

ę ob

urąc

z gó

rą

nad

sobą

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

, ori

enta

cję,

gib

-ko

ść

Ucze

ń w

ie, c

o na

le-

ży o

pano

wać

, aby

zdo

-by

ć odz

nakę

Piłk

arza

–

siat

karz

a

III1

73.

Prze

wró

t w p

rzód

z

przy

siad

u po

dpar

te-

go d

o pr

zysi

adu

podp

ar-

tego

, wym

yk d

o po

dpo-

ru p

rzod

em n

a dr

ążku

PN

–TZ

Ucze

ń pa

mię

ta o

hi-

gien

ie st

roju

gim

na-

styc

zneg

o PN

–BiE

Z

Ucze

ń po

traf

i wy-

kona

ć prz

ewró

t w

prz

ód, w

ymyk

do

podp

oru

przo

dem

na

drąż

ku

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

, ori

enta

cję,

gib

-ko

ść

Ucze

ń w

ie, c

o to

jest

w

ielo

bój g

imna

styc

zny

III1

74.

Zaba

wy

ruch

owe

z w

y-ko

rzys

tani

em sk

akan

-ki

PN

–TZ

Ucze

ń ch

ętni

e ćw

iczy

ze

skak

anką

Ucze

ń po

traf

i ska

kać

prze

z sk

akan

kę n

a je

dnej

nod

ze i

obun

óż

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

, sko

czno

ść

Ucze

ń zn

a re

guły

za

baw

III1

76 77

Nr

le

kcji

Tem

at z

ajęć

Post

awa

Um

ieję

tnoś

ciSp

raw

ność

fizy

czna

Wia

dom

ości

Term

in

real

i­za

cji

Licz

ba

godz

in

75.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść: P

iłkar

z (m

inip

iłka

ręcz

na)

Spra

wdz

ian

na z

doby

cie

odzn

aki P

iłkar

z –

min

i-si

atkó

wka

PN

–SCŻ

iW

Ucze

ń ch

ętni

e po

d-ch

odzi

do

spra

wdz

ia-

nu, a

ktyw

nie

ucze

st-

nicz

y w

gra

ch i

zaba

-w

ach

siat

kars

kich

Ucze

ń pr

zyjm

uje

pra-

wid

łow

ą po

staw

ę si

atka

rską

, odb

ija p

ił-kę

obu

rącz

gór

ą

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

, ori

enta

cję,

gib

-ko

ść

Ucze

ń w

ie, j

ak n

ależ

y w

ykon

ać k

olej

ne p

ró-

by, w

ie, i

lu z

awod

ni-

ków

gra

w p

iłkę

siat

-ko

wą

na b

oisk

u

III1

76.

Zaba

wy

ruch

owe

w te

-re

nie

PN–S

FUc

zeń

jest

prz

ygot

o-w

any

do z

ajęć

ruch

o-w

ych

w te

reni

e

Ucze

ń po

traf

i pok

ony-

wać

prz

eszk

ody

tere

-no

we,

bez

piec

znie

po-

rusz

a si

ę w

tere

nie

Ucze

ń ks

ztał

tuje

wy-

trzy

mał

ość,

wyd

ol-

ność

Ucze

ń w

ie, w

któ

rych

m

iejs

cach

w śr

odow

i-sk

u na

tura

lnym

moż

-na

ćwic

zyć

IV1

77.

Zaba

wy

w „P

odch

ody”

, „C

how

aneg

o” P

N–S

FUc

zeń

chęt

nie

baw

i si

ę w

środ

owis

ku n

a-tu

raln

ym

Ucze

ń po

traf

i wy-

korz

ysta

ć nat

ural

ne

prze

szko

dy d

o ak

tyw

-no

ści f

izyc

znej

Ucze

ń ks

ztał

tuje

wy-

trzy

mał

ość,

wyd

ol-

ność

Ucze

ń zn

a re

guły

za

baw

IV1

78.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść:

Teni

sist

a st

ołow

yZa

baw

y ru

chow

e z

wy-

korz

ysta

niem

piłe

czki

i r

akie

tki

Ucze

ń m

a sw

oją

ra-

kiet

kę i

piłe

czkę

Ucze

ń po

traf

i trz

ymać

ra

kiet

kę, p

odbi

jać p

i-łe

czkę

dow

olny

m sp

o-so

bem

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę

Ucze

ń w

ie, g

dzie

upr

a-w

ia si

ę te

nis s

toło

wy

IV1

79.

Jazd

a na

rolk

ach

PN

–SCŻ

iWUc

zeń

ma

swoj

e ro

lki

Ucze

ń po

traf

i jec

hać

po p

rost

ej i

po łu

ku

i zat

rzym

ać si

ę

Ucze

ń ks

ztał

tuje

rów

-no

wag

ę, si

łęUc

zeń

wie

, gdz

ie b

ez-

piec

znie

moż

na je

ź-dz

ić n

a ro

lkac

h

PN–B

iEZ

IV1

80.

Zaba

wy

ruch

owe

na ro

l-ka

ch P

N–S

CŻiW

Ucze

ń db

a o

wła

-sn

e be

zpie

czeń

stw

o PN

–BiE

Z

Ucze

ń po

traf

i jec

hać

po p

rost

ej i

po łu

ku,

zatr

zym

ać si

ę

Ucze

ń ks

ztał

tuje

rów

-no

wag

ę, si

łęUc

zeń

wie

, dla

czeg

o na

rolk

ach

nale

ży je

ź-dz

ić w

kas

ku P

N–B

iEZ

IV1

76 77

Nr

le

kcji

Tem

at z

ajęć

Post

awa

Um

ieję

tnoś

ciSp

raw

ność

fizy

czna

Wia

dom

ości

Term

in

real

i­za

cji

Licz

ba

godz

in

81.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść:

Teni

sist

a st

ołow

yOd

bici

a fo

rhen

dem

i b

ekhe

ndem

w fo

rmie

za

baw

owej

Ucze

ń ch

ętni

e w

yko-

nuje

ćwic

zeni

a z

te-

nisa

stoł

oweg

o

Ucze

ń po

traf

i pod

bi-

jać p

iłecz

kę n

a ra

kiet

-ce

, odb

ijać w

par

ach

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę

Ucze

ń w

ie, k

im b

ył

Andr

zej G

rubb

aIV

1

82.

Tere

now

e „C

zter

y og

nie”

PN

–SCŻ

iWUc

zeń

akty

wni

e pr

zygo

tow

uje

mie

j-sc

e ćw

icze

ń

Ucze

ń ch

wyt

a i r

zuca

pi

łkę

w o

kreś

lony

m

kier

unku

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

, ori

enta

cję,

wy-

trzy

mał

ość

Ucze

ń st

osuj

e za

sady

gr

yIV

1

83–8

4.Pr

ogra

m M

ały

Mis

trz

– sp

raw

ność

: Te

nisi

sta

stoł

owy

Spra

wdz

ian

na z

doby

cie

odzn

aki T

enis

ista

st

ołow

y

Ucze

ń ch

ętni

e po

d-ch

odzi

do

prób

sp

raw

dzia

nu

Ucze

ń po

traf

i wie

lo-

krot

nie

podb

ijać p

i-łe

czkę

na

raki

etce

, od-

bija

piłe

czkę

w p

arac

h

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

orie

ntac

ję, s

iłę

Ucze

ń w

ie, c

o to

są g

ry

poje

dync

ze i

debl

owe

w te

nisi

e st

ołow

ymIV

2

85.

Zaba

wy

ruch

owe

bież

-ne

– sz

tafe

ty w

ahad

ło-

we

PN–S

F

Ucze

ń w

spół

prac

uje

w g

rupi

eUc

zeń

potr

afi p

rze-

kaza

ć pał

eczk

ę sz

ta-

feto

wą

Ucze

ń ks

ztał

tuje

sz

ybko

ść, k

oord

yna-

cję

ruch

ową

Ucze

ń w

ie, k

tóre

ćwi-

czen

ia ro

zwija

ją sz

yb-

kość

V

1

86.

Zaba

wy

ruch

owe

skoc

z-ne

PN

–TZ

Ucze

ń be

zpie

czni

e ćw

iczy

w z

ajęc

iach

Uc

zeń

potr

afi w

yko-

nać s

koki

z o

dbic

ia

obun

óż i

jedn

onóż

Ucze

ń ks

ztał

tuje

siłę

, sk

oczn

ość

Ucze

ń w

ie, j

ak b

ez-

piec

znie

wyk

onyw

ać

ćwic

zeni

a sk

oczn

o-śc

iow

e PN

–BiE

Z

V1

78 79

Nr

le

kcji

Tem

at z

ajęć

Post

awa

Um

ieję

tnoś

ciSp

raw

ność

fizy

czna

Wia

dom

ości

Term

in

real

i­za

cji

Licz

ba

godz

in

87.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść:

Lekk

oatl

eta

Bieg

kró

tki n

a dy

stan

sie

50–6

0 m

ze

star

tu w

yso-

kieg

o, b

iegi

wah

adło

we

(pow

tarz

ane)

PN

–SF

Ucze

ń ch

ętni

e po

ko-

nuje

odc

inki

bie

gow

eUc

zeń

potr

afi w

yko-

nać s

tart

wys

oki

Ucze

ń ks

ztał

tuje

siłę

, sz

ybko

śćUc

zeń

zna

kom

endy

do

bie

guV

1

88.

Zaba

wy

rzut

ne

PN–S

CŻiW

Ucze

ń be

zpie

czni

e rz

uca

okre

ślon

ym

przy

bore

m

Ucze

ń po

traf

i prz

yjąć

pr

awid

łow

ą po

zycj

ę w

yjśc

iow

ą do

rzut

u

Ucze

ń ks

ztał

tuje

siłę

, sz

ybko

ść, k

oord

yna-

cję

ruch

ową

Ucze

ń zn

a pr

zybo

ry

spor

tow

e do

rzut

ówV

1

89.

Zaba

wy

ruch

owe

kszt

ał-

tują

ce w

ytrz

yma-

łość

– b

iegi

szta

feto

we

60–1

00 m

PN

–SF

Ucze

ń ch

ętni

e ćw

iczy

po

mim

o zm

ęcze

nia

Ucze

ń st

osuj

e w

łaśc

i-w

ą te

chni

kę b

iegu

Ucze

ń ks

ztał

tuje

wy-

trzy

mał

ość,

wyd

ol-

ność

Ucze

ń w

ie, g

dzie

upr

a-w

ia si

ę bi

egi d

ługi

eV

1

90.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść:

Lekk

oatl

eta

Skok

w d

al z

rozb

iegu

PN

–SF

Ucze

ń ch

ętni

e sk

acze

w

dal

Ucze

ń po

traf

i odb

ić

się

z je

dnej

nog

iUc

zeń

kszt

ałtu

je si

łę,

skoc

znoś

ć, sz

ybko

śćUc

zeń

zna

skok

i lek

ko-

atle

tycz

neV

1

91.

Mar

szob

ieg

tere

now

y na

odc

inku

800

–100

0 m

PN

–SF

Ucze

ń po

konu

je z

mę-

czen

ieUc

zeń

potr

afi d

obra

ć w

łaśc

iwą

tech

nikę

bi

egu

i mar

szu

Ucze

ń ks

ztał

tuje

wy-

trzy

mał

ość,

wyd

ol-

ność

, siłę

Ucze

ń zn

a lo

kaln

e tr

a-sy

i śc

ieżk

i rek

reac

yj-

no-s

port

owe

lub

ro-

wer

owe

V1

92.

Gra

upro

szcz

ona

w m

i-ni

piłk

ę rę

czną

PN

–SCŻ

iW

Ucze

ń pr

zest

rzeg

a pr

zepi

sów

gry

Ucze

ń po

traf

i wyk

o-na

ć koz

łow

anie

pił-

ki, c

hwyt

ać i

poda

-w

ać p

iłkę,

rzuc

ać d

o br

amki

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

, ori

enta

cję,

wy-

trzy

mał

ość,

wyd

ol-

ność

Ucze

ń zn

a za

sady

gry

V1

78 79

Nr

le

kcji

Tem

at z

ajęć

Post

awa

Um

ieję

tnoś

ciSp

raw

ność

fizy

czna

Wia

dom

ości

Term

in

real

i­za

cji

Licz

ba

godz

in

93.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

spra

wno

ść:

Lekk

oatl

eta

Skok

wzw

yż p

onad

ska-

kank

ą PN

–SF

Ucze

ń be

zpie

cz-

nie

wyk

onuj

e sk

ok

wzw

yż

Ucze

ń um

ie sk

oczy

ć w

zwyż

pon

ad sk

a-ka

nką

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

Ucze

ń w

ie, j

akie

prz

y-rz

ądy

wyk

orzy

stuj

e si

ę do

skok

u w

zwyż

, po

sług

uje

się

nim

i zg

odni

e z

prze

znac

ze-

niem

PN

–BiE

Z

V1

94.

Jazd

a na

row

erze

z z

a-sa

dam

i bez

piec

zeń-

stw

a ru

chu

drog

oweg

o PN

–SCŻ

iW

Ucze

ń re

spek

tuje

pr

zepi

sy ru

chu

dro-

gow

ego

Ucze

ń po

traf

i jec

hać

na ro

wer

ze z

sygn

a-liz

owan

iem

wła

ści-

wyc

h m

anew

rów

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

, wyd

olno

ść

Ucze

ń w

ie, k

tórą

st

roną

jezd

ni m

oż-

na je

chać

row

erem

PN

–BiE

Z

V1

95.

Jazd

a na

row

erze

po

to-

rze

z pr

zesz

koda

mi

PN–S

CŻiW

Ucze

ń ch

ętni

e je

ździ

na

row

erze

Ucze

ń po

traf

i om

ijać

prze

szko

dyUc

zeń

kszt

ałtu

je k

o-or

dyna

cję

ruch

ową,

si

łę, w

ydol

ność

Ucze

ń w

ie, z

kim

moż

e je

ździ

ć po

drog

ach

pu-

blic

znyc

h na

row

erze

PN

–BiE

Z

V1

96–9

7.Pr

ogra

m M

ały

Mis

trz

– sp

raw

ność

: Le

kkoa

tlet

aSp

raw

dzia

n na

zdo

by-

cie

odzn

aki L

ekko

atle

­ta

PN

–SF

Ucze

ń ch

ętni

e po

d-ch

odzi

do

kole

jnyc

h pr

ób

Ucze

ń po

traf

i wyk

onać

st

art n

iski

, sko

k w

dal

z m

iejsc

a i r

ozbi

egu,

sk

ok w

zwyż

, rzu

t do

celu

i na

odl

egło

ść p

i-łe

czką

pal

anto

wą,

rzut

pi

łką

leka

rską

1–2

kg,

pr

zebi

ec sz

ybko

odc

i-ne

k 50

m, p

okon

ać d

y-st

ans 6

00 m

Ucze

ń ks

ztał

tuje

ko-

ordy

nacj

ę ru

chow

ą,

siłę

, wyd

olno

ść, w

y-tr

zym

ałoś

ć, sz

ybko

ść,

skoc

znoś

ć

Ucze

ń w

ie, j

ak n

ależ

y w

ykon

ać k

olej

ne p

ró-

by sp

raw

dzia

nuV

2

98.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

test

spr

awno

ścio

wy

Mar

szob

ieg

na 6

00 m

PN

–SF

Ucze

ń dą

ży d

o uk

oń-

czen

ia p

róby

Ucze

ń po

traf

i roz

ło-

żyć s

iły n

a dy

stan

sie

bieg

u

Ucze

ń ks

ztał

tuje

wy-

trzy

mał

ość,

wyd

ol-

ność

org

aniz

mu

Ucze

ń w

ie, j

ak m

ierz

y si

ę cz

as m

arsz

obie

guVI

1

80

Nr

le

kcji

Tem

at z

ajęć

Post

awa

Um

ieję

tnoś

ciSp

raw

ność

fizy

czna

Wia

dom

ości

Term

in

real

i­za

cji

Licz

ba

godz

in

99.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

test

spr

awno

ścio

wy

Prób

a zw

isu

na d

rążk

u PN

–SF

Ucze

ń ch

ętni

e po

d-ch

odzi

do

test

uUc

zeń

potr

afi w

yko-

nać p

róbę

test

ową

Ucze

ń ks

ztał

tuje

siłę

Ucze

ń w

ie, c

o ta

pró

ba

mie

rzy

VI1

100.

Prog

ram

Mał

y M

istr

z –

test

spr

awno

ścio

wy

Prób

a bi

egu

10 x

5 m

PN

–SF

Ucze

ń rz

etel

nie

wy-

konu

je p

róbę

Ucze

ń po

traf

i bie

gać

tam

i z

pow

rote

mUc

zeń

kszt

ałtu

je

zwin

ność

, szy

bkoś

ćUc

zeń

wie

, jak

nal

eży

wyk

onać

pró

bęVI

1

Uw

agi o

rea

lizac

ji w

yżej

prz

edst

awio

nych

rozk

ładó

w m

ater

iału

z w

ycho

wan

ia fi

zycz

nego

:1.

Tr

eści

nau

czan

ia i

wyc

how

ania

zaw

arte

w o

prac

owan

ych

rozk

łada

ch z

ajęć

są

zgod

ne z

now

ą po

dsta

wą

prog

ram

ową

wyc

how

ania

fizy

czne

go d

la e

duka

cji w

czes

nosz

koln

ej.

2.

Zapr

opon

owan

y uk

ład

tem

atów

lekc

ji i z

ajęć

jest

pro

pozy

cją

auto

ra, k

tóra

w z

ależ

nośc

i od

spec

yfic

znyc

h w

arun

ków

pr

acy

nauc

zyci

ela

eduk

acji

wcz

esno

szko

lnej

dan

ej sz

koły

moż

e ul

egać

zm

iano

m i

mod

yfik

acjo

m.

3.

Zmia

ny w

real

izac

ji ro

zkła

dów

mat

eria

łu m

ogą

być p

odyk

tow

ane

zmie

nną

aurą

i w

arun

kam

i atm

osfe

rycz

nym

i.4.

N

aucz

ycie

l – re

aliz

ując

y pow

yżej

prz

edst

awio

ne ro

czne

pla

ny p

racy

– m

oże w

prow

adza

ć inn

e for

my a

ktyw

nośc

i fiz

yczn

ej

czy

stos

ować

zm

ieni

ony

zasó

b ćw

icze

ń, m

ając

na

wzg

lędz

ie, n

p. in

dyw

idua

lne

potr

zeby

rozw

ojow

o-zd

row

otne

dzi

eci.

5.

Zale

ca s

ię, a

by k

lasa

, któ

ra r

ealiz

uje

prog

ram

Mał

y M

istr

z w

szk

ole

– pr

owad

zące

j reg

ular

ne z

ajęc

ia n

auki

pły

wan

ia –

zd

obyw

ała

tę sp

raw

ność

w k

ażdy

m ro

ku sz

koln

ym.

6.

Umie

jętn

ości

ruc

how

e na

zdo

byci

e sp

raw

nośc

i Pi

łkar

za –

w r

óżny

ch g

rach

zes

poło

wyc

h –

nale

ży w

prow

adza

ć w

zal

eżno

ści o

d w

arun

ków

baz

owyc

h i l

okal

owyc

h sz

koły

.7.

D

ziec

i ed

ukac

ji w

czes

nosz

koln

ej k

orzy

staj

ą w

tak

im s

amym

zak

resi

e z

obie

któw

spo

rtow

ych

szko

ły,

jak

uczn

iow

ie k

las

star

szyc

h!!!

81

10. Wybrane zagadnienia z metodyki wychowania fizycznego

10.1. Lekcja wychowania fizycznegoPodstawową jednostką organizacyjną i metodyczną szkolnej kultury fizycznej

jest lekcja. Lekcja ma zawsze określoną strukturę i budowę. Układ lekcji wychowa-nia fizycznego, przygotowanie merytoryczne i metodyczne oraz właściwy dobór ćwi-czeń, wywierają istotny wpływ w aspekcie realizacji celów operacyjnych wychowa-nia i kształcenia fizycznego. W ten sposób zachodzi manewr opercjonalizacji, czyli za-miany celów ogólnych edukacji fizycznej na cele kierunkowe i instrumentalne. Można również postawić tezę, że to właśnie poprzez lekcje wychowania fizycznego odbywa się rzeczywisty proces przygotowania młodego pokolenia do świadomego i aktywne-go udziału we wszelkich formach aktywności fizycznej i ruchowej w życiu dorosłym. Zatem lekcja odgrywa także istotną rolę w przygotowaniu dzieci oraz młodzieży pod kątem całożyciowej dbałości i troski o ciało [Grabowski 1997, s. 63]. Poczucie dużej odpowiedzialności oraz pełne przekonanie nauczyciela o znaczeniu i randze każdej jednostki lekcyjnej, może mieć fundamentalne znaczenie w kontekście oczekiwanych efektów procesu wychowania fizycznego.

W lekcji wychowania fizycznego występuje ewidentny przykład legitymizacji szkolnego procesu wychowania fizycznego. W podstawowej jednostce metodycznej urzeczywistnia się autentyczna realizacja potrzeb rozwojowo-zdrowotnych dzieci i młodzieży. Jakość i skuteczność procesu wychowania fizycznego w bardzo dużym stopniu zdeterminowana jest poziomem merytorycznym, metodycznym i organiza-cyjnym lekcji wychowania fizycznego. Uważamy to za ważną wskazówkę dla wszyst-kich pedagogów wychowania fizycznego.

Lekcje wychowania fizycznego w szkole cechuje największa odrębność organi-zacyjna, dlatego możemy je uznać za znacznie trudniejsze od innych lekcji. Organiza-cja każdej lekcji wymaga wielu szczegółowych, przemyślanych czynności i zabiegów nauczyciela oraz uczniów. Do podstawowych elementów organizacyjnych lekcji wy-chowania fizycznego możemy zaliczyć:

• kierowanie zespołem uczniów przez nauczyciela• miejsce ćwiczeń• posługiwanie się sprzętem i przyborami• dobór ćwiczeń• rozkazownictwo i instruowanie• postawa nauczyciela

[Tatarczuk 2004, s. 110–112].

Kierowanie zespołem uczniów wymaga od nauczyciela znajomości wie-lu rozwiązań metodycznych i merytorycznych oraz umiejętności dokonywania naj-właściwszego wyboru. Ważne jest również podejmowanie szybkich decyzji. Mówiąc

82

o kierowaniu grupą ćwiczebną, mamy na myśli: stosowanie różnych form ustawienia, podział uczniów, prowadzenie zajęć, właściwe ustawienie się nauczyciela do ćwiczą-cych czy posługiwaniu się odpowiednim słowem mówionym [Lachowicz 1995, s. 71].

Miejsce ćwiczeń to kolejny ważny problem związany bezpośrednio z procesem dydaktycznym. Kryteria doboru miejsca ćwiczeń mogą być różne. Możemy do nich zaliczyć:

• poziom dostosowania technicznego danego miejsca do wymogów naszych ćwiczeń

• spełnienie podstawowych warunków bezpieczeństwa i higieny• możliwość realizacji ćwiczeń zgodnie z przepisami sportowymi itp.

[Pańczyk 2000, s. 166].

Powyższe kryteria wyboru miejsca ćwiczeń polegają na tym, aby nie obniżać wielorakiej efektywności ćwiczeń przy założeniu, że ich istotą jest ruch.

W nowej podstawie programowej wychowania fizycznego – w punkcie odnoszą-cym się do zalecanych warunków i sposobu realizacji możemy m.in. przeczytać: „…za-jęcia wychowania fizycznego powinny być prowadzone w sali sportowej, w specjal-nie przygotowanym pomieszczeniu zastępczym bądź na boisku szkolnym. Szczegól-nie zalecane są zajęcia ruchowe na zewnątrz budynku szkolnego, w środowisku na-turalnym. Szkoła powinna także zapewnić urządzenia i sprzęt sportowy niezbędny do zdobycia przez uczniów umiejętności i wiadomości oraz rozwinięcia sprawności określonych w podstawie programowej…” [MEN 2009, s. 35]. Niestety, w większości szkół w Polsce nie ma sal gimnastycznych, a istniejące pomieszczenia, w których od-bywają się zajęcia wychowania fizycznego, nie spełniają żadnych standardów – bar-dzo często także wymogów związanych z bezpieczeństwem ćwiczących.

Inna kwestia dotyczy sposobu wykorzystywania funkcjonujących sal gimna-stycznych. Znajduje się w nich często za duża ilość ćwiczących, są słabo wentylowa-ne, brakuje kotar oddzielających grupy ćwiczebne, co w konsekwencji prowadzi do niewłaściwej organizacji procesu lekcyjnego. Zajęcia ruchowe w takich warunkach są mało efektowne i efektywne. Dlatego w większym stopniu wykorzystywać należy teren jako miejsce do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego. Wybór terenu na-turalnego jako miejsca ćwiczeń z uwzględnieniem czynników atmosferycznych, róż-nych pór roku i różnych stanów pogodowych, w znacznym stopniu pomnaża efekty ruchowe ćwiczeń. Pozbawione takich efektów są ćwiczenia realizowane w pomiesz-czeniach zamkniętych [Pańczyk 2000, s. 167].

Posługiwanie się sprzętem i przyborami należy także do ważnych elementów organizacji lekcji wychowania fizycznego. Na pierwszym miejscu zwracamy uwagę na bezpieczne wykorzystanie sprzętu podczas zajęć. Zależy to m.in. od sposobu przeno-szenia i rozstawienia urządzeń sportowych, rozdawania, posługiwania się i zbiera-nia sprzętu, sprawności technicznej urządzeń, wiedzy nauczyciela i uczniów na te-mat możliwych zagrożeń, systematycznej kontroli stanu technicznego sprzętu spor-towego, wykonywania ćwiczeń tylko na atestowanych urządzeniach, które posiada-ją właściwe certyfikaty bezpieczeństwa czy stosowania dodatkowych zabezpieczeń, np. w ćwiczeniach gimnastycznych lub lekkoatletycznych. Na szczególną uwagę pro-wadzącego zajęcia zasługuje stosowanie przyborów lekkoatletycznych, takich jak:

83

oszczep, kula, młot, dysk. Przybory te – przy niewłaściwym zastosowaniu – stanowią realne zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia ćwiczących.

Dobór ćwiczeń stanowi główny aspekt metodyczny lekcji. Przy doborze i kolej-ności ćwiczeń musimy pamiętać o podstawowych zasadach dydaktycznych: zmien-ności pracy, stopniowego natężenia wysiłku i przystępności. Stosowanie wyżej wy-mienionych zasad decyduje o właściwej kolejności występowania ćwiczeń, trudności wykonania oraz w pewnym stopniu warunkuje również liczbę powtórzeń ćwiczenia.

Rozkazownictwo i instruowanie wchodzą w zakres podstawowego słownic-twa i znaków wykorzystywanych przez nauczyciela w lekcjach wychowania fizyczne-go przy formowaniu zespołu oraz polecenia wykonywania ruchów. Polecenia mogą mieć charakter komend i rozkazów. Komendy stosujemy w sytuacji, w której wyko-nanie ruchu lub przyjęcie pewnego szyku w zespole ma nastąpić natychmiast, jedno-licie i w tym samym czasie. Mówimy wtedy, np. w prawo zwrot. Natomiast rozkaz ma raczej formę opisową, np. ramiona w dół, krążenia ramion przodem, w górę, na ze-wnątrz. Zarówno w komendzie, jak i rozkazie możemy wyróżnić zapowiedź i hasło. Zapowiedź dotyczy rodzaju ćwiczenia, które będzie kolejno wykonywane, z kolei ha-sło jest sygnałem do rozpoczęcia ruchu, np. „w biegu kozłowanie piłki prawą ręką” [Tatarczuk 2004, s. 112].

Postawa nauczyciela jest najważniejszym kryterium dobrej organizacji lekcji wychowania fizycznego. Od właściwej postawy nauczyciela zależą efekty dydaktycz-ne, wychowawcze, metodyczne i merytoryczne procesu lekcyjnego. Z kolei postawa nauczyciela wychowania fizycznego będzie uwarunkowana następującymi czynnika-mi: osobowością nauczyciela, wiedzą merytoryczną i metodyczną, kompetencjami pe-dagogicznymi, stopniem awansu zawodowego, ilością i jakością przydziału pensum dydaktycznego, etapem edukacji, warunkami materialnymi szkolnej kultury fizycz-nej, własną sprawnością fizyczną i umiejętnościami ruchowymi, wysokością zarob-ków, partycypowaniu w prowadzeniu różnych dodatkowych zajęć w szkole, pełnie-niu ważnych ról i funkcji w miejscu pracy, statusem rodzinnym, posiadaniu dodatko-wych kwalifikacji i uprawnień, stosunku dyrekcji i grona pedagogicznego do proble-mów edukacji fizycznej w szkole itd.

Zatem postawa nauczyciela wychowania fizycznego jest zagadnieniem bardzo złożonym. Ważne jest, aby nauczyciel był mądrym doradcą i przyjacielem młodzieży. Uczył swoich wychowanków norm higieny fizycznej i psychicznej, sposobów kształ-towania ciała, podnoszenia sprawności i odporności, doskonalenia zdrowia, pielęgno-wania urody, prowadzenia samokontroli i mierzenia własnych postępów.

Na koniec można powiedzieć, że postawa nauczyciela, jego rzetelna praca i do-świadczenie decydują o poziomie wychowania fizycznego i sportu w szkole.

10.2. Zasady budowy lekcji wychowania fizycznegoZasady budowy lekcji wychowania fizycznego związane są z przestrzeganiem

określonych norm i kryteriów odnoszących się do wszechstronnego doboru zadań ruchowych, stosowania właściwej kolejności ćwiczeń oraz umiejętności prowadzenia zajęć z odpowiednią intensywnością. Przestrzeganie tych zasad minimalizuje wszel-kie nieprawidłowości, mogące wystąpić w organizacji procesu lekcyjnego, jak rów-nież wpływa na efektywność lekcji wychowania fizycznego. W metodyce wychowania

84

fizycznego wyróżnia się trzy podstawowe zasady budowy lekcji: zasadę wszechstron-ności, zmienności pracy oraz zasadę stopniowego natężenia wysiłku.

Zasada wszechstronności związana jest z realizacją jednego z podstawowych celów kształcenia i wychowania fizycznego, a mianowicie zapewnienia dzieciom i młodzieży warunków do wszechstronnego rozwoju psychofizycznego. W tym celu stosujemy następujące szczegółowe zabiegi dydaktyczne związane z zasadą wszech-stronności:

• zapewnienie wszechstronnego rozwoju motorycznego• nauczanie różnorodnych umiejętności ruchowych• dbałość o prawidłową postawę ciała• przekazywanie wszechstronnej wiedzy z zakresu kultury fizycznej• stosowanie wszystkich metod realizacji zadań ruchowych• posługiwanie się różnorodnymi formami organizacyjnymi prowadzenia

lekcji• w ćwiczeniach uwzględniać, np. rzuty prawą i lewą ręką, dwutakt z pra-

wej i lewej strony• stosowanie różnych przyborów, przyrządów konwencjonalnych i nie-

konwencjonalnych• ćwiczenia kształtujące lub rozgrzewkę prowadzić we wszystkich płasz-

czyznach ruchu oraz w różnych pozycjach wyjściowych• włączać uczniów do samodzielnej pracy i współodpowiedzialności za

przebieg lekcji• prowadzić lekcje wychowania fizycznego w oparciu o toki lekcyjne.

Zasada zmienności pracy sugeruje nauczycielowi, jak ma dobierać i realizować poszczególne ćwiczenia i zadania ruchowe, aby było to zgodne z charakterem fizjolo-gicznej pracy i odpoczynku mięśni, poziomem koncentracji uwagi, jak również elimi-nowania nadmiernego zmęczenia i znużenia powstającego przy długotrwałych i jed-norodnych wysiłkach fizycznych.

Podstawowe reguły zasady zmienności pracy dotyczą:

• stosowania naprzemiennie ćwiczeń statycznych i dynamicznych• stosowania naprzemiennie ćwiczeń intensywnych i o małym natężeniu• stosowania naprzemiennie ćwiczeń symetrycznych i asymetrycznych• przeplatania ćwiczeń w miejscu z ćwiczeniami w ruchu• przeplatania ćwiczeń o dużym stopniu trudności z ćwiczeniami łatwymi• przeplatania ćwiczeń atrakcyjnych z ćwiczeniami nieatrakcyjnymi• stosowania częstych zmian pozycji wyjściowych do ćwiczeń• nieujmowania, bezpośrednio po sobie, ćwiczeń rozwijających tę samą

grupę mięśni lub zdolność motoryczną.

85

Zasada stopniowego natężenia wysiłku zwraca uwagę, aby intensywność lek-cji wychowania fizycznego mierzona, np. częstością skurczów serca była dozowana w sposób racjonalny i odpowiedni, w zależności od wieku i poziomu sprawności fi-zycznej. Wysiłek fizyczny za duży będzie narażał dzieci na przykre kontuzje i niechęć do zajęć wychowania fizycznego, natomiast zbyt niska intensywność nie pozostawi większych efektów zdrowotnych i sprawnościowych w rozwoju dzieci i młodzieży.

Główne wskazania dotyczące przestrzegania zasady stopniowego natężenia wy-siłku można scharakteryzować w następujący sposób:

• stopniowy wzrost natężenia wysiłku na lekcji, od części wstępnej, po-przez główną (maksymalny wzrost pod koniec jej trwania), do części końcowej

• przechodzić od ruchów angażujących wybrane partie mięśniowe do ru-chów globalnych

• rozpoczynać lekcję od ćwiczeń o małej intensywności i stopniowo prze-chodzić do realizacji zadań o dużej intensywności

• zadania ruchowe o znacznym ładunku emocjonalnym umieszczać pod koniec części głównej lekcji

• do lekcji wybierać jedno główne zadanie ruchowe, które wymaga dużej koncentracji uwagi i odpowiedniego nastawienia [Pańczyk, Warchoł 2008, s. 107–109].

10.3. Metody realizacji zadań ruchowych Metoda naśladowczo-ścisła polega na odtwarzaniu zadań ruchowych w spo-

sób ścisły i dokładny, adekwatny do pokazu i demonstracji ćwiczenia. W tej metodzie czynności motywujące nauczyciela są realizowane poprzez stosowanie odpowied-niego systemu kar i nagród, czyli przede wszystkim werbalnego wyrażania aprobaty lub dezaprobaty, w zależności od zachowania się ucznia. Metoda naśladowczo-ścisła znajduje zastosowanie w realizacji następujących zadań ruchowych:

• w psychomotorycznym przygotowaniu uczniów do realizacji zadań głównych lekcji (rozgrzewka, ćwiczenia kształtujące)

• w nauczaniu techniki konkurencji indywidualnych lub zespołowych• w kształtowaniu zdolności kondycyjnych, koordynacyjnych i gibkości• w korygowaniu i zapobieganiu wadom postawy ciała.

Występuje tu behawiorystyczny schemat zachowania się S – R (bodziec – reak-cja), co oznacza, że w czynnościach pedagogicznych nauczyciela uczeń staje się przed-miotem określonych zabiegów dydaktyczno-wychowawczych. W metodzie naśladow-czo-ścisłej nie ma miejsca na proaktywne i kreatywne zachowania się dzieci i mło-dzieży. Nie należy tego faktu jednak traktować jako wadę i minus prezentowanej me-tody. Biorąc pod uwagę cele, które są realizowane tą metodą, a przede wszystkim

86

kształtowanie nawyków ruchowych i doskonalenie sprawności fizycznej, to zastoso-wanie tej właśnie metody staje się warunkiem niezbędnym i koniecznym.

Działanie nauczyciela w metodzie naśladowczo-ścisłej polega na określeniu po-zycji wyjściowej ćwiczenia, przebiegu (kierunku ruchu) oraz w uzasadnionych przy-padkach pozycji końcowej ćwiczenia. Nauczyciel powinien demonstrować i objaśniać poszczególne ćwiczenia, ustalać sposoby działania i zachowania uczniów, przyjmo-wać informacje od ćwiczących, ustalać istotę trudności wykonania ćwiczenia, spraw-dzać rozbieżności pomiędzy założonym programem ćwiczeń a rzeczywistymi efekta-mi. Inne czynności pedagogiczne polegają na: korygowaniu błędów, zabezpieczaniu miejsca ćwiczeń oraz nauczaniu samoochrony. Uczeń w tej metodzie wykonuje pole-cenia nauczyciela, przyjmuje do wiadomości wszelkie informacje, stara się zgodnie z pokazem i objaśnieniem wykonać ćwiczenie lub zadanie ruchowe, a także jest świa-domy popełnianych błędów.

Zestaw ćwiczeń kształtujących metodą naśladowczo-ścisłą◊ Pw. stojąc w rozkroku, na „raz” rr. w przód, na „dwa” rr. w górę, na „trzy” rr.

w bok, na „cztery” rr. w dół.◊ Pw. postawa swobodna – rr. „biodra chwyć”, na „raz” skłon głowy w przód, na

„dwa” powrót do pw., na „trzy” skłon głowy w tył, na „cztery” powrót do pw.◊ Pw. stojąc jednonóż z ugięciem lewej (prawej nogi) w przód, na „raz” wy-

prost nogi w stawie kolanowym, na „dwa” powrót do pw. ◊ Pw. stojąc w rozkroku, rr. w górę: na „raz” skłon tułowia w przód, na „dwa”

powrót do pozycji wyjściowej.◊ Pw. stojąc w rozkroku – rr. w bok, na „raz” skłon tułowia w bok, w prawą

stronę, na „dwa” powrót do pw., na „trzy” skłon tułowia w lewą stronę, na „cztery” powrót do pw.

◊ Pw. siad ugięty – rr. w bok, na „raz” wyprost nn. (siad równoważny), na „dwa” powrót do pw.

◊ Pw. leżenie tyłem – rr. wzdłuż tułowia, na „raz” leżenie przerzutne, na „dwa” leżenie przewrotne, na „trzy” leżenie przerzutne, na „cztery” powrót do pw.

◊ Pw. leżenie tyłem, nn. ugięte, rr. wzdłuż tułowia, na „raz” wznos tułowia do siadu o nogach ugiętych, na „dwa” powrót do pw.

◊ Pw. klęk podparty, na „raz” wyprost prawego ramienia w przód i lewej nogi w tył, na „dwa” powrót do pw., na „trzy” wyprost lewego ramienia w przód i prawej nogi w tył, na „cztery” powrót do pw.

◊ Pw. postawa równoważna – prawa stopa z przodu, na „raz” podskok ze zmianą ustawienia stóp, na „dwa” powrót do pw.

Innym przykładem zastosowania metody naśladowczo-ścisłej są zajęcia z ae-robicu, callaneticsu, stretchingu itp. Metoda ta pozwala również na odpowiednią

87

intensyfikację wysiłku fizycznego i tym samym podnosi m.in. wydolność fizyczną ćwi-czących. Oczywiście mamy tu na myśli racjonalne postępowanie nauczyciela, a nie przejawy treningu sportowego.

Metoda zadaniowo-ścisła polega także na odtwarzaniu ściśle określonych za-dań ruchowych, które odnoszą się, w głównej mierze, do opanowania umiejętności ru-chowych, w określonej dyscyplinie i konkurencji sportowej. Zadania ruchowe muszą stanowić dla ucznia określoną wartość, ich wykonywanie powinno być poprzedzone wcześniejszą motywacją. Uczeń powinien utożsamiać się z wykonywanym zadaniem ruchowym, przez co staje się podmiotem zabiegów dydaktyczno-wychowawczych.

W metodzie tej nauczyciel – w czasie realizacji zadania ruchowego – zachęca, ocenia uczniów, udziela im dodatkowych informacji, diagnozuje miejsca powstawania trudności, dąży do określonego wzorca technicznego, kieruje się zasadą stopniowa-nia trudności i intensywności wysiłku, stosuje ćwiczenia bazowe, pomocnicze i przy-gotowawcze, wprowadza kolejne elementy struktury ruchu na bazie odpowiednio ukształtowanych nawyków ruchowych. Natomiast uczniowie dążą do optymalizacji procesu uczenia się określonych czynności motorycznych przy utrzymaniu wysokie-go poziomu wewnętrznej motywacji. Czynności ucznia dotyczą także stosowania na-rzędzi samokontroli i samooceny.

Zastosowanie metody zadaniowo-ścisłej jest następujące:• nauczanie techniki w konkurencjach indywidualnych i zespołowych• nauczanie taktyki w grach drużynowych i zespołowych• ćwiczenia stosowane w gimnastyce• ćwiczenia korektywne.

Nauczanie wymyku przodem (na drążku niskim) metodą zadaniowo-ścisłą

◊ Wyskok do podporu przodem na drążku.◊ Z podporu przodem na drążku, odmyk do postawy zwieszonej.◊ Ze skrzyni ustawionej pod drążkiem, linia bioder poniżej osi drążka, za-

machem jednej nogi i odbiciem drugiej nogi wymyk do podporu przodem.◊ Jw. z odbicia obunóż.◊ Wymyk z odbicia jednej nogi od odskoczni opartej o skrzynię do podporu

przodem.◊ Jw. z odbicia obunóż.◊ Wymyk przodem z dobicia jednonóż, od odskoczni ustawionej pod drążkiem.◊ Jw. wymyk do podporu przodem z odbicia obunóż.◊ Wymyk przodem z zamachem jednej nogi i odbiciem drugiej, do podporu

przodem.◊ Wymyk „siłą” o nogach złączonych i wyprostowanych z postawy zwieszo-

nej do podporu przodem.

88

Opisana powyżej metoda jest nieodzownym elementem realizacji jednej z pod-stawowych grup celów kształcenia i wychowania fizycznego, a mianowicie naucza-nia i doskonalenia umiejętności ruchowych.

Metoda programowanego uczenia się polega na wykorzystaniu, w procesie wychowania fizycznego, programu opanowania konkretnej umiejętności ruchowej, opracowanego w formie broszur lub tablic informacyjnych. Program taki powinien zawierać opis ćwiczenia, z jego objętością i intensywnością, wykonanie ćwiczeń po-mocniczych lub przygotowawczych – w przypadku pojawienia się trudności z wyko-naniem zadania podstawowego – ćwiczenia korygujące oraz sprawdzające i kontro-lujące poziom opanowania zadania ruchowego. Nauczyciel przygotowuje program ćwiczeń (w formie pisemnej), który jest dla ucznia instrukcją „postępowania moto-rycznego”. Natomiast uczeń odczytuje informacje, przetwarza je, jak również tworzy nową „sieć poznawczą”. Podstawowe zalety metody programowanego uczenia się to: eliminowanie błędów, które powstają podczas uczenia się, kształtowanie pozytyw-nej i aktywnej postawy, indywidualizacja w doborze treści i tempa uczenia się, czy-li kierowanie się zasadą przystępności. Niewątpliwą zaletą metody jest także dostar-czanie dodatnich motywów uczenia się przez częstą kontrolę i ocenę.

Samokontrola i samoocena sprawności fizycznej metodą programowanego uczenia się

(Indeks Sprawności Fizycznej K. Zuchory)◊ Sprawdzian szybkości: stań w pozycji swobodnej, na sygnał współćwiczą-

cego wykonaj szybki bieg w miejscu z uderzaniem w dłonie pod prawym i lewym kolanem, ćwicz jak najszybciej przez 10 s, wynik odczytaj z tabeli i wpisz go do swojej karty samooceny.

◊ Sprawdzian skoczności: stań przed określoną linią na płaskim podłożu, wy-konaj skok w dal z miejsca, odmierz stopami odległość, wynik odczytaj z ta-beli i wpisz go do swojej karty samooceny.

◊ Sprawdzian siły mm ramion: zapoznaj się z opisem każdej próby na drąż-ku, następnie wybierz próbę, którą możesz wykonać, wynik odczytaj z ta-beli i wpisz go do swojej karty samooceny.

◊ Sprawdzian siły mm brzucha: połóż się tyłem, rr. wzdłuż tułowia, wykonaj „nożyce poziome”, spróbuj wykonać to ćwiczenie jak najdłużej, wynik od-czytaj z tabeli i wpisz go do swojej karty samooceny.

◊ Sprawdzian gibkości: przeczytaj uważnie sposób wykonania każdej z prób gibkości, następnie wykonaj je kolejno, wynik odczytaj z tabeli i wpisz go do swojej karty samooceny.

◊ Sprawdzian wytrzymałości: wykonaj bieg ciągły w odpowiednim dla sie-bie czasie, wynik odczytaj z tabeli i wpisz go do swojej karty samooceny.

89

Metoda programowanego usprawniania się to podejmowanie samodzielnych sposobów doskonalenia sprawności fizycznej i umiejętności ruchowych. W metodzie tej nie ma fizycznej obecności nauczyciela. Ćwiczący – podmiot procesu wychowania fizycznego – odczuwa potrzebę usprawniania się w konsekwencji czego, podejmuje określony program pracy nad sobą. Indywidualne działania i czynności ćwiczącego są wspierane przez podstawową, fachową i specjalistyczną literaturę przedmiotu (wy-dawnictwa podręcznikowe, czasopisma, dzienniki, biuletyny, informatory itd.), media elektroniczne (telewizja, radio, Internet). Zachętą do podjęcia indywidualnych form usprawniania mogą być też akcje promocyjne towarzystw i stowarzyszeń kultury fi-zycznej, klubów sportowych czy organizacji pozarządowych.

Strzyżewski podkreśla, że rolę regulatora aktywności fizycznej pełni środowisko naturalne: ukształtowanie terenu, zbiorniki i akweny wodne, przyrządy, urządzenia, obiekty sportowe itp. Nauczyciel wychowania fizycznego w tej metodzie powinien zachęcać do podejmowania określonych zabiegów kształtowania sprawności fizycz-nej, sugerować, podpowiadać, wskazywać sposoby, środki i formy, przygotowywać – ewentualnie modyfikować najbliższe otoczenie. Mamy tu na uwadze współuczestni-czenie (fachowa pomoc i doradztwo) w opracowaniu konkretnych projektów: ścieżki zdrowia: biegowe, rowerowe, sprawnościowe; zielone sale gimnastyczne itp.

Praktyczne przykłady metody programowanego usprawniania – ścieżka sprawnościowa (rozwijanie wytrzymałości, wydolności)

◊ Bieg (trucht) przez około 5–8 minut.◊ Ćwiczenia RR w miejscu: krążenia, wymachy, wznosy i opusty.◊ Ćwiczenia tułowia w miejscu w płaszczyźnie strzałkowej, czołowej, po-

przecznej i złożonej.◊ Ćwiczenia NN na odcinku 30 m: skiping A, B, C (po jednej serii).◊ Ćwiczenia NN w marszu – wymachy i wypady naprzemianstronne.◊ Bieg w szybszym tempie na odcinku 1 km (4 serie), łącznie pokonujemy

4 km, w przerwach (do pełnego wypoczynku) marsz połączony z ćwicze-niami kształtującymi gibkość i oddechowymi.

◊ Bieg w wolnym tempie 2 km.◊ Trucht na odcinku 1 km.◊ Ćwiczenia rozluźniające.◊ Ćwiczenia uspokajające (relaksujące lub relaksacyjne).

Metoda zabawowo-naśladowcza – aktywność ruchowa polegająca na naślado-waniu różnych przedmiotów, zjawisk, ludzi, zwierząt, jest bardzo charakterystyczna dla dzieci w młodszym wieku szkolnym. Taki sposób realizacji celów kształcenia i wy-chowania fizycznego, na poziomie edukacji wczesnoszkolnej i kształcenia blokowe-go, może być doskonałym środkiem fizycznym.

Metoda zabawowo-naśladowcza ma zastosowanie przede wszystkim w sytuacji poprawiania ogólnej sprawności fizycznej wyrażanej poziomem rozwoju zdolności kondycyjnych i koordynacyjnych. W procesie nauczania i doskonalenia określonej

90

techniki ruchu metoda ta może mieć charakter wspierający lub wspomagający. Ćwi-czenia realizowane tą metodą mogą stanowić również element psychomotorycznego przygotowania do zadań głównych lekcji.

Warto zauważyć, że metoda zabawowo-naśladowcza wymaga od nauczyciela du-żej wiedzy merytorycznej, umiejętności i sprawności organizacyjnej. Rzeczy oraz zja-wiska, stanowiące przedmiot naśladowania przez dzieci, muszą wypływać z okre-ślonej strategii pracy nauczyciela. Od pomysłowości, sposobu dobierania i barwne-go opisywania przedmiotów, które dzieci naśladują ruchem, zależy w dużym stopniu skuteczność pracy tą metodą.

Zabawy ruchowe połączone z naśladowaniem◊ „Koci grzbiet”.◊ „Chodzenie po wysokich stopniach schodów”.◊ „Naśladowanie lotu dużego samolotu”.◊ „Przejście po wystających kamieniach płytkiego strumyka”.◊ „Zegar tyka”.◊ „Gra w piłkę siatkową, koszykową, badmintona, tenisa stołowego itd.”.◊ „Piłowanie drzewa”.◊ „Taczki”.◊ „Walka zapaśnika lub zawodnika sumo”.◊ „Pływanie kajakiem” itp.

Metoda zabawowo-klasyczna jest jedną z najczęściej stosowanych metod re-alizacji zadań ruchowych w procesie wychowania fizycznego. Mówiąc o tej meto-dzie pracy z dziećmi i młodzieżą, mamy tu na myśli wykorzystywanie całego bogac-twa gier i zabaw ruchowych, które zostało zebrane, opisane i opracowane, w wielu tomach książek tzw. literatury przedmiotowo-metodycznej (Trześniowski, Bondaro-wicz, Pańczyk).

Gry i zabawy ruchowe jako metoda pracy nauczyciela wychowania fizycznego znajdują zastosowanie w różnych momentach realizacji celów i zadań wychowania fizycznego:

• stanowią podstawowy środek wychowania fizycznego w pracy z dziećmi w młodszym wieku szkolnym,

• występują jako etap początkowy nauczania techniki w sportach indywidual-nych i zespołowych,

• mogą stanowić element doskonalenia indywidualnych umiejętności rucho-wych w grach zespołowych i konkurencjach indywidualnych,

• kształtują zdolności kondycyjne i koordynacyjne,• wykorzystywane są w doskonaleniu podstawowych umiejętności gimna-

stycznych,• mają swoje należne miejsce w każdym przykładowym toku zająć ruchowych itd.

91

Metoda zabawowo-klasyczna powinna być wykorzystywana w procesie wycho-wania fizycznego niezależnie od tego, czy zajęcia realizowane są w klasie I szkoły podstawowej czy III liceum. W każdym momencie wychowania fizycznego metoda ta ma do spełnienia ważne cele związane z rozwojem motorycznym i fizycznym, ale również nie bez znaczenia są aspekty wychowawcze, polegające m.in. na właściwym ukierunkowywaniu rozwoju emocjonalnego, uczuciowego i społecznego.

Zabawy i gry ruchowe◊ Bieżne – „Berek ranny”.◊ Orientacyjno-porządkowe – „Powódź”.◊ Skoczne – „Skoki dodawane”.◊ Rzutne – „Dwa ognie”.◊ Ze śpiewem – „Trzy kółeczka”.◊ Z mocowaniem – „Ryby w sieci”.◊ Kopne – „Podrywka kopana”.◊ Na czworakach – „Pieski na spacer”.◊ Gry drużynowe: „Piłka graniczna”, „Dętka”, „Cztery ognie”, „Kwadrant”,

„Palant”.[Trześniowski 1989, s. 27–396].

Metoda bezpośredniej celowości ruchu Romualda Czyżewskiego – twórca metody w sposób następujący określił jej podstawowe cele i zadania: „Metoda gim-nastyczna bezpośredniej celowości ruchu – jako forma przejściowa od ćwiczeń sto-sowanych w formie ruchów naśladowczo-zabawowych do ćwiczeń wykonywanych ściśle wg pewnych prawideł i z należytą precyzją ruchów gimnastycznych” [Strzy-żewski 2002, s. 118]. Charakterystyczne dla tej metody są pozycje wyjściowe do ćwi-czeń – najczęściej są to pozycje pośrednie i niskie. Dodatkową wartość metody sta-nowią wykorzystywane w niej przybory typowe, a przede wszystkim nietypowe, ta-kie jak: piłeczki, guziki, linki, wstążki, pudełeczka, ołówki, długopisy, bibuła, kartki papieru itp.

W ćwiczeniach metodą bezpośredniej celowości ruchu występuje też wyraźna różnica pomiędzy tym, co jest faktycznym, rzeczywistym celem aktywności ruchowej ucznia, a co w danym ćwiczeniu chce osiągnąć nauczyciel, np. pokazanie w siadzie skrzyżnym ściany za sobą stanowi bezpośredni cel dla ucznia, natomiast prowadzą-cy w tym ćwiczeniu poprawia ruchomość kręgosłupa w odcinku lędźwiowym. Inny przykład – w leżeniu przodem policzenie lamp na suficie stanowi bezpośredni cel dla ucznia, z kolei nauczyciel w tym ćwiczeniu rozciąga mięśnie przednie klatki piersio-wej, jak również wzmacnia mięśnie grzbietu. Kolejne ćwiczenie to, np. zwijanie szarfy podeszwą stopy (bezpośredni cel dla ucznia), zadaniem dla nauczyciela w tym przy-padku jest zapobieganie lub korygowanie płaskostopia.

Łatwość i prostota ćwiczeń z jednej strony, wyrozumowany, przemyślany i celo-wy charakter zadań ruchowych z drugiej, to niewątpliwie ważne zalety fizjologicz-no-wychowawcze metody bezpośredniej celowości ruchu. Zastosowanie metody

92

R. Czyżewskiego dotyczy gimnastyki ogólnorozwojowej oraz ćwiczeń korekcyjno--kompensacyjnych.

Zadania ruchowe do metody bezpośredniej celowości ruchu◊ W leżeniu przodem – pokaż i policz lampy oświetleniowe na suficie sali

gimnastycznej.◊ W siadzie na ławeczce – włóż drobne przedmioty palcami prawej lub lewej

stopy (ćw. korekcyjne).◊ W siadzie skrzyżnym – odwróć się w prawą lub lewą stronę i powiedz, co

tam widzisz?◊ Stojąc – napisz palcami stóp swoje imię i nazwisko.◊ Stań na jednej nodze i wytrzymaj tę pozycję jak najdłużej.◊ Przejdź ze splecionymi rękami w przód i wyprostuj się.◊ „Stopa pozdrawia kolano”.◊ Wykonaj zwis tyłem na drabinkach, a następnie naśladuj ruch wahadła ze-

gara.◊ Ćwiczący „budują tunel”.◊ W siadzie skrzyżnym uderz dłońmi o podłogę, kolana, barki.

Metoda Rudolfa Labana należy do tzw. kreatywnych sposobów realizacji za-dań ruchowych. Inne określenia nazwy metody Labana to „metoda ruchowej ekspre-sji twórczej’’ lub „metoda improwizacji ruchowej”.

Jest to ciekawy sposób łączenia aktywności ruchowej, polegającej na improwi-zacji pewnych zachowań i działań, w powiązaniu z odpowiednią muzyką. W pracy tą metodą pozostawia się pełną swobodę wyboru sposobu wykonania pozostawionego zadania ruchowego. Prowadzący powinien przedstawić uczestnikom zajęć, co mają wykonywać, ewentualnie przy użyciu jakich przyborów, natomiast sposób wykona-nia należy do indywidualnej interpretacji oraz improwizacji ruchowej. Każde wyko-nanie zadania ruchowego należy uznać za poprawne i odpowiednie.

Improwizacja ruchowa znajduje zastosowanie przede wszystkim w kształtowa-niu ogólnej sprawności fizycznej oraz rozwijaniu poczucia rytmu, wiązaniu aktywno-ści ruchowej z właściwą muzyką. Można ją również stosować jako elementarny spo-sób kształtowania pewnych umiejętności ruchowych, np. ćwiczenia oswajające z pił-ką w grach zespołowych, fragment lekcji tańców czy jako element przygotowania określonego układu ćwiczeń do lekcji gimnastyki artystycznej.

Ćwiczenia improwizacji ruchowej◊ Poruszanie się w takt słyszanej muzyki.◊ „Ściąganie ze ściany wyimaginowanego punktu, przedmiotu, który stawia

opór”.◊ Naśladowanie ruchów współćwiczącego.

93

◊ Naśladowanie ruchem odbijającej się piłki.◊ Wykonywanie dowolnych ćwiczeń z przyborem typowym lub nietypowym.◊ Naśladowanie czynności „wypychania samochodu z zaspy śnieżnej”.◊ Naśladowanie rozgrzewki baletnicy, która przygotowuje się do swojego wy-

stępu.◊ Poruszanie się w takt rytmu podawanego z określonego instrumentu per-

kusyjnego.◊ Naśladowanie ruchu „przypominającego ścinanie drzewa”.◊ Naśladowanie sposobu opadania kartki papieru na podłogę itp.

Metoda problemowa to stawianie uczniów w sytuacji zadaniowej polegającej na rozwiązaniu określonego problemu ruchowego. Uczeń lub grupa ćwiczących, chcąc wykonać zadanie ruchowe musi poszukiwać pewnych rozwiązań, z którymi wcześniej się nie zetknęli. Droga postępowania przy rozwiązywaniu problemów praktycznych – ruchowych lub teoretycznych, powinna przebiegać z uwzględnieniem następują-cych faz: dostrzeganie problemu, analiza problemu, wytwarzanie pomysłów rozwią-zania oraz weryfikacja i rozwiązanie problemu. Metoda ta ma podobne zastosowa-nie jak metoda Labana. Należy podkreślić, że prowadzenie zajęć właśnie w taki spo-sób może stanowić źródło ciekawych przeżyć i emocji, połączone z rozwojem spraw-ności fizycznej.

Zadania ruchowe – problemowe◊ Wrzuć piłkę do kosza, nie używając rąk.◊ W biegu, zatrzymaj się na sygnał, mając trzy punkty podparcia.◊ Przejdź wyznaczony odcinek w sali gimnastycznej, ale stopy nie mogą mieć

kontaktu z podłożem.◊ Wyciągnij 4 piłki siatkowe, umieszczone za drabinkami, ale nie wchodź do

góry po szczeblach drabinek.◊ Pokonać określony tor przeszkód w ten sposób, aby nie powtórzyło się po-

kazane już wcześniej ćwiczenie.◊ W parach, przejść określony odcinek tak, aby tylko jedna osoba miała kon-

takt z podłożem.◊ W trójkach, ustawić się tak na materacu, aby tylko jedna osoba miała kon-

takt z materacem.◊ W trójkach przetransportować materac do wyznaczonej linii, nie dotyka-

jąc go rękami.◊ W grupach 6 osób, wykonać zbiórkę na górnej części skrzyni.◊ W grupach 10–12 osób ułożyć w sali jak najdłuższy łańcuch.

94

10.4. Metody nauczania ruchuW odróżnieniu od scharakteryzowanych powyżej metod realizacji zadań rucho-

wych, czyli sposobów prowadzenia całych lekcji wychowania fizycznego lub ich okre-ślonych fragmentów, metody nauczania ruchu dotyczą koncepcji nauczania konkret-nych zadań i umiejętności ruchowych. Powszechnie wyróżnia się następujące me-tody nauczania ruchu:

• metodę syntetyczną• metodę analityczną• metodę mieszaną.Metoda syntetyczna polega na nauczaniu zadania ruchowego w całości przy za-

chowaniu pełnej struktury ruchu. Postępowanie takie ma uzasadnione zastosowanie w sytuacji nauczania mniej złożonych lub prostych zadań ruchowych w gimnastyce, lekkoatletyce, grach zespołowych itd. Inny przykład zastosowania metody syntetycz-nej występuje wówczas, gdy struktura ruchu, ze względu na specyficzną istotę, była-by trudna do podzielenia na sensowne części. Postępowanie pedagogiczne nauczy-ciela w metodzie syntetycznej obejmuje: pokaz i objaśnienie słowne ćwiczenia, wy-konywanie zadania ruchowego w całości przez uczniów, ocena poziomu opanowa-nia umiejętności ruchowej.

Nauczanie ruchu metodą analityczną polega na podziale konkretnej umiejęt-ności ruchowej na mniejsze części. Wykorzystując tę metodę w zajęciach ruchowych i lekcjach, opieramy się na tzw. systematyce nauczania poszczególnych zadań rucho-wych (umiejętności) w konkurencjach indywidualnych i zespołowych. Metoda anali-tyczna znajduje powszechne zastosowanie w procesie wychowania fizycznego. Szcze-gólnie w nauczaniu złożonych i skomplikowanych umiejętności ruchowych. Pracując tą metodą, nauczyciel osiąga założony cel poprzez szereg kroków pośrednich (ćwi-czeń pomocniczych i przygotowawczych).

Postępowanie nauczyciela w metodzie analitycznej obejmuje:- pokaz i objaśnienie słowne ćwiczenia,- ćwiczenia przygotowawcze i pomocnicze (ciąg metodyczny),- wykonanie ćwiczenia w całości,- ocena stopnia opanowania ćwiczenia.

Metoda mieszana stanowi połączenie metody syntetycznej i analitycznej przy nauczaniu zadań ruchowych. Bierze się tu pod uwagę stopień trudności ćwiczenia, poziom sprawności fizycznej i umiejętności ruchowych uczniów. W gimnastyce, np. przy nauczaniu skoków przez przyrządy, w całości nauczamy lotu i odbicia od przy-rządu, natomiast rozbieg, odbicie od odskoczni, faza odmachu i lądowania, mogą być nauczane w sposób analityczny. Metoda mieszana daje także duże efekty, w naucza-niu taktyki ataku i obrony w grach zespołowych, w nauczaniu konkurencji technicz-nych w lekkoatletyce itd. W metodzie mieszanej czynności pedagogiczne nauczycie-la mogą mieć następujący przebieg:

I wersja:- pokaz i objaśnienie ćwiczenia,- nauczanie zadania ruchowego w całości,

95

- nauczanie ćwiczenia w sposób analityczny,- wykonanie ćwiczenia w całości,- ocena stopnia opanowania nauczanej umiejętności ruchowej.

II wersja:- pokaz i objaśnienie ćwiczenia,- nauczanie zadania ruchowego w sposób analityczny,- nauczanie ćwiczenia w sposób syntetyczny,- wykonanie ćwiczenia w całości,- ocena stopnia opanowania nauczanej umiejętności ruchowej.

10.5. Formy prowadzenia zajęćFormy prowadzenia zajęć to określone sposoby organizacji ćwiczeń, realizacji

konkretnych zadań ruchowych, odnoszące się do właściwego wykorzystania czasu oraz przestrzeni. Jak pisze S. Strzyżewski, formy prowadzenia lekcji muszą być ści-śle powiązane z metodami realizacji zadań ruchowych. Skuteczność i efektywność procesu wychowania fizycznego mierzona m.in. poziomem rozwoju kompetencji in-strumentalnych, zależy w dużym stopniu od korelacji pomiędzy metodami i forma-mi prowadzenia zajęć.

Do podstawowych form prowadzenia zajęć zaliczamy:• formę frontalną• formę zajęć w zespołach• formę zajęć w zespołach z dodatkowymi zadaniami• formę stacyjną• formę obwodu ćwiczebnego• formę małych obwodów ćwiczebnych• formę indywidualną.

Forma frontalnaJest to sposób prowadzenia lekcji polegający na tym, że wszyscy uczniowie

w tym samym czasie i miejscu wykonują identyczne ćwiczenia. Nauczyciel określa pozycję wyjściową i końcową ćwiczenia, czas, ilość powtórzeń, przerwę pomiędzy ćwiczeniami, jak również steruje intensywnością ćwiczenia – regulując tempo ćwi-czeń. Frontalny sposób prowadzenia zajęć znajduje zastosowanie przede wszystkim w czasie rozgrzewki lub ćwiczeń kształtujących, w nauczaniu lub doskonaleniu pro-stych umiejętności ruchowych, realizacji ćwiczeń pomocniczych lub przygotowaw-czych – niewymagających asekuracji nauczyciela.

Forma frontalna powinna mieć również zastosowanie w każdym przypadku, gdy chcemy poprawić i kształtować poszczególne zdolności motoryczne. Tylko ćwiczenia wykonywane z odpowiednią intensywnością, a w przypadku kształtowania gibkości również w określonej pozycji wyjściowej, dają szansę poprawy siły, szybkości, wy-trzymałości oraz gibkości.

96

Prowadzenie zajęć w sposób frontalny umożliwia nauczycielowi doskonałą reali-zację czynności kontrolnych, korygujących i naprowadzających. Mankamentem tego sposobu prowadzenia lekcji jest ograniczenie do minimum aktywności, pomysłowo-ści, inwencji i samodzielności uczniów.

Formę frontalną należy łączyć z metodami reproduktywnymi realizacji zadań ruchowych, czyli metodą naśladowczo-ścisłą, zadaniowo-ścisłą i programowanego uczenia się.

Forma zajęć w zespołachJedna z najczęściej występujących form prowadzenia zajęć. Realizacja zadań ru-

chowych za pomocą formy zajęć w zespołach polega na podziale klasy na dwa lub więcej zespołów (grup ćwiczących) oraz przydzieleniu konkretnych zadań rucho-wych do wykonania. Ćwiczenia wykonywane przez poszczególne zespoły mogą być takie same lub inne. Zależy to w dużej mierze od stopnia trudności i złożoności ćwi-czenia. Planowanie różnorodnych ćwiczeń dla poszczególnych zespołów zapewnia w dużym stopniu przestrzeganie zasady wszechstronności, przemienności pracy oraz stopniowego – racjonalnego dozowania wysiłku. Główny cel lekcji powinien być re-alizowany na stanowisku (stacji), na której znajduje się nauczyciel. Pozostałe sta-cje mogą mieć charakter ćwiczeń przygotowujących lub pomocniczych. Czas ćwiczeń oraz sposób przechodzenia pomiędzy stacjami określa nauczyciel.

Zadania ruchowe przygotowywane do formy zajęć w zespołach muszą się cha-rakteryzować większym stopniem złożoności, np. powinny stanowić elementy ciągów metodycznych. Ćwiczenia proste, łatwe mogą ograniczać efekty dydaktyczne oraz wy-chowawcze lekcji. Należy o tym pamiętać przy opracowywaniu koncepcji lekcji. For-ma zajęć w zespołach daje bardzo dobre rezultaty w powiązaniu z metodą zadanio-wo-ścisłą, programowanego uczenia się oraz metodą problemową.

Zastosowanie w szkolnej praktyce:a) lekcja gimnastykiPrzykład 1 I zespół: nauka stania na rękach (nauczyciel)II zespół: przewrót w przód z przysiadu podpartego do przysiadu podpartegoIII zespół: przejście równoważne po odwróconej ławeczceIV zespół: przewrót w tył z przysiadu podpartego do rozkrokuPrzykład 2I zespół: nauka skoku rozkrocznego przez skrzynię ustawioną wszerz (nauczy-

ciel)II zespół: przewrót w przód z postawy do siadu prostegoIII zespół: przejście równoważne po ławeczce z pogłębianiem, stanie równoważ-

ne, zeskok z półobrotem (forma układu)IV zespół: zwis przerzutny z postawy zwieszonej na drabinkachPrzykład 3I zespół: nauka wymyku na drążku (nauczyciel)II zespół: przewrót w tył z postawy poprzez siad prosty do rozkrokuIII zespół: układ ćwiczeń równoważnych na ławeczce: waga przodem, stanie

równoważne, przejście we wspięciu, przejścia równoważne z pogłębianiem, przysiad równoważny, zeskok z półobrotem

97

IV zespół: podpór łukiem, leżąc tyłemb) lekcja koszykówkiI zespół: nauka rzutu z bieguII zespół: doskonalenie kozłowania piłki ze zmianą ręki kozłującejIII zespół: doskonalenie podań i chwytów zakończonych rzutem do kosza IV zespół: przeskoki przez piłki lekarskie ustawione w rzędziec) lekcja piłki ręcznejI zespół: doskonalenie rzutu z bieguII zespół: doskonalenie kozłowania piłki ze zmianą ręki kozłującej i kierunku

poruszania sięIII zespół: doskonalenie podań i chwytów w dwójkach zakończonych rzutem

na bramkęIV zespół: kształtowanie zwinności (bieg po kopercie)d) lekcja lekkiej atletykiI zespół: nauka skoku w dal sposobem naturalnymII zespół: doskonalenie rzutu piłeczką palantowąIII zespół: bieg ciągły 400–600 m

Forma zajęć w zespołach z dodatkowymi zadaniamiKolejny sposób prowadzenia zajęć, za pomocą którego dąży się do ograniczania

i eliminowania przerw i przestojów występujących często w sytuacji, gdy uczeń cze-ka na swoją próbę. Jest to szczególnie ważne w przypadku lekcji wychowania fizycz-nego prowadzonych z dużymi grupami ćwiczących. W celu zwiększenia intensywno-ści lekcji oraz efektywnego wykorzystania czasu zajęć stosuje się dodatkowe zada-nia. Uzyskanie pozytywnych efektów takiego sposobu prowadzenia ćwiczeń wyma-ga od nauczyciela znajomości pewnych zasad, których należy przestrzegać przy do-borze ćwiczeń dodatkowych:

• zadania dodatkowe muszą angażować inne partie mięśni w porównaniu z re-alizacją zadania głównego

• uczeń wykonuje zadanie dodatkowe dopiero po zadaniu głównym na stacji i wstępuje do zespołu

• zadania dodatkowe mogą mieć charakter ćwiczeń wyrównawczych lub usprawniających

• wykonywanie zadań dodatkowych nie powinno wymagać ochrony współćwi-czących lub nauczyciela

• ćwiczenia dodatkowe muszą być proste, łatwe i znane ćwiczącym• zadania dodatkowe powinny wdrażać ćwiczących do samokontroli i samo-

oceny.Stosowanie formy zajęć w zespołach z dodatkowymi zadaniami wymaga także

odpowiedniego miejsca i przestrzeni.

98

Zastosowania praktycznea) lekcja gimnastykiPrzykład 1

I zespół:- doskonalenie stania na rękach (zadanie główne)- wykonanie skoków przez skakankę dowolnym sposobem (według inwencji

ucznia)II zespół:

- przewrót w przód z przysiadu podpartego do rozkroku (zadanie główne)- rzut piłką lekarską do celu

III zespół:- przejście równoważne po ławeczce połączone z przekładaniem piłki gumo-

wej wokół tułowia (zadanie główne) - skłony tułowia z leżenia tyłem przy drabinkach

IV zespół:- przewrót w tył z postawy do półszpagatu (zadanie główne)- kształtowanie gibkości w pozycjach niskich – według inwencji ucznia

Przykład 2I zespół:

- nauka kołowrotu w tył z podporu przodem na drążku (zadanie główne)- kształtowanie gibkości w siadzie prostym

II zespół: - doskonalenie przerzutu bokiem (zadanie główne)- waga przodem, tyłem, bokiem

III zespół- układ ćwiczeń zwinnościowo-akrobatycznych: z postawy przewrót w przód do przysiadu podpartego, przejście do postawy, ramiona w górę zewnątrz, prze-wrót w tył do rozkroku podpartego, podskokiem przysiad podparty, powrót do postawy (zadanie główne)- skok dosiężny

IV zespół:- przeskok zawrotny przez 3 części skrzyni (zadanie główne)- układ ćwiczeń z obręczą gimnastyczną – według inwencji ucznia

Przykład 3I zespół: - nauka skoku kucznego przez skrzynię ustawioną wszerz (zadanie główne)- przejście równoważne po ławeczce z woreczkiem na głowie

II zespół:- doskonalenie przewrotu w tył do „półwagi” (zadanie główne)- skłony tułowia z piłką lekarską

III zespół:- doskonalenie stania na rękach przy drabinkach (zadanie główne)- przełożenie szarfy od stóp do głowy

99

IV zespół:- doskonalenie przewrotu w przód z postawy o nogach prostych (zadanie głów-

ne)- próba gibkości (ISF K. Zuchory) – samokontrola i samoocena

b) lekcja lekkiej atletykiI zespół:

- nauka rzutu oszczepem (zadanie główne)- skiping A

II zespół:- doskonalenie skoku w dal techniką piersiową (zadanie główne)- ćwiczenia kształtujące gibkość z wykorzystaniem płotków lekkoatletycznych

III zespół:- doskonalenie techniki startu niskiego (zadanie główne) - skiping C

c) lekcja piłki siatkowejI zespół

- odbicia piłki oburącz sposobem górnym (zadanie główne)- przeskok i przejście pod płotkiem lekkoatletycznym

II zespół:- odbicia piłki oburącz sposobem dolnym (zadanie główne)- bieg połączony z przewrotem w przód na materacu

III zespół: - zagrywka sposobem dolnym o ścianę (zadanie główne)- odbicia piłki oburącz sposobem górnym lub dolnym w określonym kierunku

(zadanie główne)IV zespół:

- przekładanie piłki przez toczącą się obręcz, poruszanie się krokiem odstaw-no-dostawnym

d) lekcja piłki nożnejI zespół:

- nauka uderzenia piłki prostym podbiciem (zadanie główne)- bieg slalomem między stojakami

II zespół:- prowadzenie piłki prostym podbiciem zakończone strzałem w bramkę (zada-nie główne)- żonglerka piłki nogami

III zespół:- podania piłki w biegu zakończone strzałem w bramkę (zadanie główne)- żonglerka piłki głową

IV zespół:- gra 1 x 1 (zadanie główne)- rzuty piłką lekarską na odległość

100

Forma stacyjna (strumieniowa)Polega na ustawieniu na określonej przestrzeni szeregu stacji, na których będą

wykonywane ustalone ćwiczenia. Uczniowie strumieniem (jeden za drugim) realizu-ją zadania ruchowe. Przerwa następuje dopiero po pokonaniu całego toru – wszyst-kich stacji. Tory ćwiczebne mogą być sztuczne, naturalne lub mieszane. Przygotowa-nie torów sztucznych polega na wykorzystaniu dostępnego sprzętu i urządzeń spor-towych, które nauczyciel ustawia w określony sposób (najczęściej w obiektach za-mkniętych), tory naturalne to wykorzystanie ukształtowania terenu – jego osobliwo-ści i specyfiki. Tory mieszane to połączenie wyżej opisanych koncepcji, czyli ustawie-nie w terenie dodatkowych urządzeń i przyborów sportowych. Przyjmuje się, że tor przeszkód powinien składać się z 6–14 stanowisk. Tory przeszkód mogą mieć cha-rakter zamknięty lub otwarty. Forma stacyjna znajduje zastosowanie przede wszyst-kim w usprawnianiu organizmu. Tempo oraz czas ćwiczeń na poszczególnych stacjach należy tak dobierać, aby pokonywanie toru było płynne i odpowiednio szybkie. For-ma ta znajduje zastosowanie głównie w atletyce terenowej oraz w rozgrzewce – jako część specjalistyczna, ukierunkowana na rozwijanie określonej zdolności kondycyj-nej lub koordynacyjnej.

Indywidualne usprawnianie na ścieżkach zdrowia, sprawnościowych, obciąże-niowych, testowych i innych, to także przykład metody programowanego uspraw-niania.

Zastosowanie praktyczneSztuczny tor przeszkód (forma stacyjna) – kształtowanie zwinności koor-dynacji ruchowej

I stacja: bieg slalomem między stojakami (4–6 stojaków)II stacja: przejście przez ławeczkęIII stacja: przewrót w przód na materacuIV stacja: przejście pod płotkami lekkoatletycznymi (3–4 płotki)V stacja: przejście przez skrzynię ustawioną wszerz (4–5 części skrzyni)VI stacja: bieg „zygzakiem” (odcinek 10 m)VII stacja: przełożenie szarfy od głowy do stópVIII stacja: przełożenie szarfy od stóp do głowyIX stacja: w biegu przekładanie piłki lekarskiej wokół tułowiaX stacja: przewrót w tył na materacuXI stacja: przeskoki zawrotne przez ławeczkęXII stacja: skłony tułowia z leżenia tyłem (przy drabinkach)XIII stacja: wejście i dotknięcie ostatniego szczebla drabinekXIV stacja: bieg połączony z obrotem o 360 stopniUwaga – pomiędzy stacjami uczniowie poruszają się biegiem

Forma obwodu ćwiczebnegoNależy do bardzo intensywnych sposobów prowadzenia zajęć ruchowych. Po-

dobnie jak w formie stacyjnej tu również należy przygotować szereg stanowisk w układzie zamkniętym – najlepiej po obwodzie sali – w kształcie koła lub elipsy.

101

Liczba stacji zależy od ilości ćwiczących, od zadań ruchowych do realizacji, rozwoju psychofizycznego i motorycznego uczniów. Najczęściej obwody ćwiczebne zawierają od 6 do 12 lub od 7 do 14 stacji. Po przygotowaniu obwodu ćwiczebnego nauczyciel rozstawia ćwiczących na poszczególnych stanowiskach tak, że jedni uczniowie będą na pierwszej stacji, a inni na ostatniej. Uczeń lub grupa ćwiczących przebywa na danej stacji przez określony czas (zazwyczaj od 30 s do 1 minuty), potem następuje prze-rwa i uczniowie przechodzą do następnej stacji. Planowanie obwodów ćwiczebnych musi być prowadzone w oparciu o dwie podstawowe zasady budowy lekcji, tj. zasa-dę wszechstronności oraz zmienności (przemienności) pracy.

W zależności od celu obwody ćwiczebne należy ukierunkowywać na rozwijanie szybkości, siły, koordynacji ruchowej, wytrzymałości, mocy, gibkości itd. Natomiast nauczanie umiejętności ruchowych na obwodzie ćwiczebnym daje mniejsze rezulta-ty z powodu utrudnionych możliwości w realizacji czynności kontrolnych i korygu-jących przez nauczyciela.

Forma obwodu ćwiczebnego znajduje powszechne zastosowanie przede wszyst-kim w treningu sportowym. Z kolei wykorzystanie tej formy prowadzenia zajęć w lek-cjach wychowania fizycznego nie jest powszechnym zjawiskiem, a jest to przecież je-den z bardziej skutecznych środków kształtowania sprawności fizycznej.

Zastosowania praktyczneObwód ćwiczebny – kształtowanie skoczności, zwinności i siłyCzas ćwiczeń – 30 s, przerwa – 1 min

I stacja: bieg po kopercieII stacja: wyskoki i zeskoki rozkroczne wzdłuż ławeczkiIII stacja: skłony tułowia z leżenia tyłem przy drabinkachIV stacja: skoki przez skakankę obunóż, jednonóżV stacja: w leżeniu przodem – podciąganie się ramionami wzdłuż ławeczki (ła-

weczka zawieszona na drabinkach 4–5 szczebel)VI stacja: przeskoki boczne wzdłuż ławeczkiVII stacja: w leżeniu przodem – unoszenie wyprostowanych ramion z piłką lekar-

ską (1 kg)VIII stacja: przeskoki obunóż przez piłki lekarskie (8–10 piłek rozstawionych

w odległości do 1 m)IX stacja: kozłowanie piłki między stojakami (3 stojaki, piłki do koszykówki)X stacja: wyskok i zeskok (2–3 części skrzyni)XI stacja: odbicia piłki siatkowej o ścianę XII stacja: skok w dal z miejsca

Forma małych obwodów ćwiczebnychTo przykład prowadzenia zajęć ruchowych polegający na przygotowaniu od 3 do

4 mniejszych obwodów stacyjnych, z których każdy ma jedno główne zadanie rucho-we oraz 3 lub 4 zadania dodatkowe w rozumieniu pomocnicze (przygotowawcze) do zadania głównego. Prowadząc zajęcia tą formą, należy podzielić klasę na stacje wcho-dzące w skład małych obwodów ćwiczebnych, następnie uczniowie przechodzą kolej-ne stanowiska I, II, III lub IV małego obwodu stacyjnego, po czym następuje zmiana

102

całego – małego obwodu ćwiczebnego. Ilość stacji na poszczególnych obwodach ćwi-czebnych oraz liczba małych obwodów ćwiczebnych jest uzależniona od podobnych czynników jak w przypadku formy klasycznego obwodu ćwiczebnego. Należy pamię-tać również o tym, aby wszyscy uczniowie przeszli kolejne stacje ustawione na ma-łych obwodach ćwiczebnych.

Forma ta wymaga od nauczyciela dużych umiejętności organizacyjnych oraz sku-tecznego i sprawnego działania. Zastosowanie formy małych obwodów ćwiczebnych dotyczy zarówno kształtowania sprawności fizycznej, jak i też nauczania oraz dosko-nalenia umiejętności ruchowych.

Zastosowania praktycznea) lekcja gimnastyki

I obwód: nauka stania na rękachStacja 1: skoki zawrotne przez ławeczkęStacja 2: w podporze przodem – tyłem do drabinek, wejście nogami do stania na rękachStacja 3: stanie na rękach z uniku podpartego przy drabinkach

II obwód: doskonalenie przewrotu w przódStacja 1: przetoczenia z przysiadu podpartego na plecy i powrót do pozycji wyj-ściowejStacja 2: przewrót w przód z siadu klęcznego na jednej części skrzyniStacja 3: przewrót w przód z przysiadu podpartego do przysiadu podpartego

III obwód: nauka układu ćwiczeń równoważnych według inwencji uczniaStacja 1: układ wykonany na płaskim podłożuStacja 2: dobór i nauka pojedynczych elementów układuStacja 3: układ ćwiczeń równoważnych na ławeczce

b) lekcja lekkiej atletykiI obwód: nauka skoku w dal sposobem naturalnym

Stacja 1: skok w dal z miejscaStacja 2: nauka odbicia, prawidłowej fazy lotu i lądowaniaStacja 3: skok w dal z krótkiego rozbiegu

II obwód: doskonalenie rzutu piłeczką palantowąStacja 1: rzuty z miejscaStacja 2: rzut z kilku kroków marszuStacja 3: rzut z pełnego rozbiegu

III obwód: doskonalenie techniki biegu krótkiegoStacja 1: skiping AStacja 2: skiping CStacja 3: bieg powtarzany na odcinku 30–40 m

c) lekcja koszykówkiI obwód: nauka kozłowania piłki

Stacja 1: kozłowanie piłki po prostejStacja 2: kozłowanie piłki po prostej ze zmianą ręki kozłującejStacja 3: kozłowanie piłki ze zmianą ręki kozłującej i kierunku poruszania się

103

II obwód: doskonalenie rzutu do kosza z bieguStacja 1: rzut do kosza z miejsca z bliskiej odległościStacja 2: rzut do kosza po jednym koźleStacja 3: rzut do kosza po kozłowaniu

III obwód: doskonalenie chwytów i podań oburącz sprzed klatki piersiowejStacja 1: chwyt i podanie piłki w miejscuStacja 2: chwyt i podanie piłki w marszuStacja 3: chwyt i podanie piłki w biegu zakończone rzutem do kosza

IV obwód: kształtowanie zwinności i skocznościStacja 1: przeskoki obunóż i jednonóżStacja 2: bieg slalomem przodem i tyłem między stojakamiStacja 3: przewroty w przód i tył łączone

Forma indywidualnaPolega na prowadzeniu zajęć poprzez odwołanie się do pomysłowości, wyobraź-

ni, kreatywności i inwencji twórczej uczniów. Nauczyciel określa rodzaj zadania ru-chowego do wykonania, a uczeń dobiera samodzielnie sposób jego realizacji. Na przy-kład, nauczyciel poleca uczniom przeprowadzenie grupy ćwiczeń, które poprawiają i rozwijają gibkość. Ćwiczący natomiast indywidualnie dobierają rodzaj ćwiczenia, pozycję wyjściową oraz liczbę powtórzeń. Prowadzący zajęcia, stosując formę indy-widualną, powinien zwracać szczególną uwagę na poprawność i jakość wykonywa-nych ćwiczeń oraz na stopień realizacji celu ćwiczenia.

Forma indywidualna może mieć zastosowanie w kształtowaniu zdolności kondy-cyjnych oraz koordynacyjnych, jak również w doskonaleniu umiejętności ruchowych. Realizacja zadań ruchowych za pomocą metod proaktywnych i kreatywnych jest tak-że ściśle powiązana z formą indywidualną. Częste stosowanie tego sposobu prowa-dzenia zajęć doskonale wpisuje się w zasadę kształcenia ustawicznego oraz eduka-cję fizyczną w ujęciu prospektywnym i permanentnym.

Uważamy, że forma indywidualna daje nauczycielowi także pewien rodzaj infor-macji zwrotnej o skuteczności przyjętych przez niego metod, form i środków pracy.

10.6. Charakterystyka wybranych toków lekcji wychowania fizycznego

Przedstawiony powyżej uniwersalny tok lekcji wychowania fizycznego zawie-ra ogólny schemat realizacji przez nauczycieli indywidualnych strategii dydaktycz-no-wychowawczych. Jednak specyfika programu wychowania fizycznego polega m.in. na tym, że pedagodzy wychowania fizycznego są zobligowani do prowadzenia zajęć w oparciu o różnorodne formy aktywności fizycznej. Stąd też w metodyce wychowa-nia fizycznego występuje konieczność stosowania wielu toków lekcji. Toki te różnią się od siebie przede wszystkim doborem środków, ćwiczeń, umiejętności i zadań ru-chowych – charakterystycznych dla określonej dyscypliny sportowej lub rekreacyjnej. Ze wskazanymi różnicami spotykamy się w części głównej lekcji oraz niekiedy w czę-ści wstępnej, w sytuacji gdy ćwiczenie lub zabawa ożywiająca swoją treścią nawią-zuje do głównych zadań lekcji. Pozostały układ zadań pedagogicznych – najczęściej

104

pozostaje bez zmian. Dlatego warto zapoznać się z przykładowymi tokami lekcji wy-chowania fizycznego według różnych autorów.

Tok lekcji gier i zabaw ruchowych według R. Trześniowskiego dla dzieci w wieku 7–10 lat

Zabawa ze śpiewemZabawa lub gra orientacyjno-porządkowaZabawa lub gra na czworakachZabawa lub gra rzutnaZabawa lub gra bieżnaZabawa lub gra orientacyjno-porządkowaZabawa lub gra skocznaZabawa lub gra ze śpiewem

Tok lekcji gier i zabaw ruchowych według R. Trześniowskiego dla dzieci w wieku 11–12 lat

Zabawa ze śpiewemZabawa lub gra orientacyjno-porządkowaZabawa lub gra z mocowaniemZabawa lub gra bieżnaZabawa lub gra rzutnaZabawa lub gra skoczna

Zabawa lub gra ze śpiewem

Tok lekcji gier i zabaw ruchowych według R. Trześniowskiego dla dzieci powyżej 12 lat

Zabawa lub gra orientacyjno-porządkowaZabawa lub gra z mocowaniemZabawa lub gra bieżnaZabawa lub gra rzutnaZabawa lub gra skocznaZabawa lub gra kopnaZabawa o charakterze uspokajającym

Tok lekcji z grą drużynową lub minigra według M. Bondarowicza

Część wstępna (9 min):Ćwiczenia porządkowo-wychowawczeZabawa lub gra o charakterze ożywiającym (masowa, znana, lubiana)

105

Ćwiczenia kształtujące wolne – RR, NN, T – we wszystkich płaszczyznachCzęść główna (30 min):Zabawy lub gry albo ćwiczenia doskonalące elementy tej gry drużynowej,

która jest głównym zadaniem lekcjiGra drużynowa (uproszczona, szkolna, właściwa)Część końcowa (6 min):Ćwiczenia korektywno-wyprostne i przeciw płaskostopiuĆwiczenia o charakterze uspokajającymĆwiczenia porządkowo-wychowawcze

Tok lekcji gier i zabaw ruchowych z ćwiczeniami kształtującymi według A. Kalinowskiego (1970)

Część I:Czynności organizacyjno-porządkoweZabawa ze śpiewemZabawa lub gra orientacyjno-porządkowaĆwiczenia kształtująceZabawa lub gra na czworakach lub z mocowaniemZabawa lub gra bieżnaZabawa lub gra rzutnaZabawa lub gra skocznaZabawa ze śpiewemĆwiczenia organizacyjno-porządkowe

Tok lekcji gier i zabaw ruchowych z przewagą ćwiczeń gimnastycznych według L. Denisiuka (1964)

Część I:Czynności organizacyjno-porządkoweZabawa ze śpiewemZabawa lub gra orientacyjno-porządkowaĆwiczenia kształtująceZabawa lub gra ożywiającaCzęść II – ćwiczenia stosowane i użytkowe:Ćwiczenia zwinnościĆwiczenia siły (zwisy i podpory)Ćwiczenia równowagi na przyrządachĆwiczenia skoczności (skoki gimnastyczne)Biegi i rzuty

106

Część III:Zabawa ze śpiewem lub zabawa – ćwiczenie korektywne lub uspokajająceCzynności organizacyjno-porządkowe

Tok lekcji zabaw i gier ruchowych z elementami lekkiej atletykiCzęść I:Czynności organizacyjno-porządkoweZabawa lub gra ożywiająca lub dyscyplinującaĆwiczenia kształtująceCzęść II:Zabawy lub gry bieżneZabawy lub gry rzutneZabawy lub gry skoczneCzęść III:Zabawa lub gra uspokajającaCzynności organizacyjno-porządkowe

Tok lekcji gier i zabaw ruchowych z elementami zespołowych gier sportowych

Część I:Czynności organizacyjno-porządkoweZabawa lub gra ożywiająca lub dyscyplinującaĆwiczenia kształtująceCzęść II:Zabawy lub gry z elementami techniki danej gry zespołowejZabawy lub gry z elementami taktyki danej gry zespołowejGra drużynowa o charakterze danej gry zespołowej (modyfikacje gry)Część III:Zabawa lub gra uspokajającaCzynności organizacyjno-porządkowe

Tok lekcji gimnastyki według L. Denisiuka (1964)Część I:Czynności organizacyjno-porządkoweZabawa lub gra ożywiająca lub dyscyplinującaĆwiczenia kształtująceCzęść II:Zabawa lub gra ruchowa

107

Ćwiczenia stosowane i użytkowe:- Ćwiczenia równoważne na przyrządach- Ćwiczenia zwinności, ćwiczenia siły (zwisy i podpory)- Ćwiczenia skoczności (skoki wolne, mieszane, strumieniem)- Biegi i rzuty

Część III:Ćwiczenia uspokajające, zabawa lub pląsĆwiczenia korektywneCzynności organizacyjne i porządkowe

Tok lekcji gimnastyki według J. Tatarczuka (1991)Część I:Czynności podstawoweZabawa ożywiająca Część II:Ćwiczenia kształtująceZabawa ożywiającaZwisyPodporyWspinaniaĆwiczenia równoważne na przyrządachSkoki wolne i mieszaneCzęść III:Ćwiczenia muzyczno-ruchowe lub pląsyĆwiczenia korekcyjne i uspokajająceCzynności końcowe

Tok lekcji gimnastyki według M. Janikowskiej-Siatki (1996)Część I – organizacja lekcji:Zabawa lub ćwiczenie o charakterze ożywiającymPełny zestaw ćwiczeń kształtującychCzęść II – bieg, wyścig, zabawa szybkościowa Ćwiczenia zwinnościowo-akrobatyczne (zwinność)Ćwiczenia równowagi (koordynacja)Zwisy lub podpory (siła)Skok (skoczność)Czas na samodzielną aktywność ucznia (około 5 min)

108

Część III:Zabawa lub ćwiczenie o charakterze korekcyjno-uspokajającym

Zakończenie lekcji

Tok lekcji gimnastyki (W. Pańczyk, K. Warchoł 2006, 2008)

Część lekcji Szczegółowe zadania toku lekcji Czas

Część wstępna

1. Czynności organizacyjno-porządkowe.2. Przedstawienie celów operacyjnych lekcji.3. Motywacja oraz świadome nastawienie uczestni-

ków zajęć do aktywnego i podmiotowego udzia-łu w lekcji.

3–5 min

Część główna

1. Zabawa ożywiająca lub orientacyjno-porządko-wa.

2. Ćwiczenia kształtujące:- ćw. ramion,- ćw. szyi,- ćw. nóg,- ćw. równoważne bez przyrządów,- ćw. tułowia w płaszczyźnie: strzałkowej, czoło-

wej, poprzecznej i złożonej.3. Ćwiczenia stosowane:

a) ćwiczenia zwinnościowo-akrobatyczne,b) zwisy i podpory,c) ćwiczenia równoważne na przyrządach,d) skoki przez przyrządy.

4. Ćwiczenia korekcyjne lub uspokajające.

30–35 min

Część końcowa

1. Czynności organizacyjno-porządkowe.2. Podsumowanie dydaktyczne i wychowawcze lekcji.3. Nastawienie ćwiczących do aktywności pozalek-

cyjnej i pozaszkolnej.4. Pożegnanie klasy.

3–5 min

Tok lekcji sportowych gier zespołowych według J. Kutzner (1970)

Część I:Czynności organizacyjno-porządkoweĆwiczenie lub zabawa ożywiającaCzęść II:Ćwiczenia kondycyjno-sprawnościowe (ćwiczenia kształtujące)Zabawy lub gry przygotowujące nauczanie techniki i taktyki gryĆwiczenia techniki gry

109

Ćwiczenia taktyki gryGra (uproszczona, szkolna, właściwa)Część III:Ćwiczenia wyrównawczeCzynności organizacyjno-porządkowe

Tok lekcji zespołowych gier sportowych według M. Janikowskiej-Siatki (1996)

Część I – organizacja lekcji:Zabawa lub ćwiczenie o charakterze ożywiającymPełny zestaw ćwiczeń kształtujących (z elementami techniki określonej gry

zespołowej)Część II – elementy techniki powtarzane w formie gier i zabaw ze współzawod-nictwem:Nauka nowych elementów technicznychPo opanowaniu podstawowych elementów technicznych wprowadzamy roz-

wiązania taktyczneGra (uproszczona, szkolna, właściwa)Część III:Ćwiczenia o charakterze uspokajającym Korekta postawyZakończenie lekcji

Tok lekcji zespołowych gier sportowych według J. Tatarczuka (1991)

Część I:Czynności organizacyjno-porządkoweZabawa ożywiająca lub orientacyjno-porządkowaCzęść II:Ćwiczenia kształtujące (w tym ćwiczenia poruszania się po boisku bez piłki)Ćwiczenia techniczne z piłką (6–8 ćwiczeń)Ćwiczenia taktyczne (1–2 ćwiczenia)Gra (fragment gry, gra uproszczona, szkolna)Część III:Ćwiczenia rozluźniająceĆwiczenia korektywneCzynności końcowe

110

Tok lekcji zespołowych gier sportowych (W. Pańczyk, K. Warchoł 2006, 2008)

Część lekcji Szczegółowe zadania toku lekcji Czas Część

wstępna 1. Czynności organizacyjno-porządkowe.2. Przedstawienie celów operacyjnych lekcji.3. Motywacja oraz świadome nastawienie uczestni-

ków zajęć do aktywnego i podmiotowego udziału w lekcji.

3–5 min

Część główna

1. Zabawa lub gra ożywiająca.2. Rozgrzewka.3. Ćwiczenia techniczne.4. Ćwiczenia taktyczne.5. Gra właściwa, szkolna lub uproszczona.6. Ćwiczenia uspokajające lub korekcyjne.

30–35 min

Część końcowa

1. Czynności organizacyjno-porządkowe.2. Podsumowanie dydaktyczne i wychowawcze lekcji.3. Nastawienie ćwiczących do aktywności pozalekcyj-

nej i pozaszkolnej.4. Pożegnanie klasy.

3–5 min

Tok lekcji lekkiej atletyki według M. Janikowskiej-Siatki (1996)

Część I:Organizacja lekcjiZabawa lub ćwiczenie o charakterze ożywiającymPełny zestaw ćwiczeń kształtującychCzęść II:Bieg (szybkość, wytrzymałość)Rzut (siła)Skok (skoczność)Czas na samodzielną aktywność ucznia (około 5 min)Część III:Ćwiczenia korygujące postawę, uspokajająceZakończenie lekcji

Tok lekcji lekkiej atletyki według J. Tatarczuka (1991)Część I:Czynności porządkoweZabawa ożywiająca

111

Część II:Ćwiczenia kształtujące (przygotowawcze, pomocnicze do danej konkuren-

cji)PrzebieżkiNauka konkurencji: całość konkurencji (pokaz), wybrane elementy konku-

rencji (kilka ćwiczeń); druga konkurencja – doskonalenieCzęść III:Ćwiczenia rozluźniająceĆwiczenia korektywneĆwiczenia końcowe

Tok lekcji lekkoatletyki (W. Pańczyk, K. Warchoł 2006, 2008)

Część lekcji Szczegółowe zadania toku lekcji Czas

Część wstępna

1. Czynności organizacyjno-porządkowe.2. Przedstawienie celów operacyjnych lekcji.3. Motywacja oraz świadome nastawienie uczestni-

ków zajęć do aktywnego i podmiotowego udziału w lekcji.

3–5 min

Część główna

1. Zabawa ożywiająca, orientacyjno-porządkowa lub bieg w wolnym tempie (trucht).

2. Rozgrzewka.- ćw. ramion,- ćw. nóg (skiping: A, B, C),- ćw. ramion i nóg łącznie, np. wieloskoki,- ćwiczenia tułowia.

3. Przebieżka – według indywidualnych możliwości uczniów.

4. Nauczanie lub doskonalenie skoku.5. Nauczanie lub doskonalenie rzutu.6. Ćwiczenia uspokajające lub korekcyjne.

30–35 min

Część końcowa

1. Czynności organizacyjno-porządkowe.2. Podsumowanie dydaktyczne i wychowawcze lekcji.3. Nastawienie ćwiczących do aktywności pozalek-

cyjnej i pozaszkolnej.4. Pożegnanie klasy.

3–5 min

Tok lekcji gier i ćwiczeń terenowych według J. Tatarczuka (1991)

Część I – czynności porządkoweCzęść II – przemarsz na miejsce ćwiczeń:

112

Ćwiczenia obserwacji i tropienia śladów zwierząt, odczytywanie znaków dro-gowych, doraźna pomoc, ćwiczenia w odczytywaniu odległości „na oko” itp.

Ćwiczenia kształtująceZabawy lub gryPrzeprowadzenie jednej lub dwóch zabaw terenowychWybrane elementy atletyki terenowejSprawdzenie obecności przed wymarszem do szkołyCzęść III – powrót do szkoły:Czynności organizacyjno-porządkowe

Tok lekcji gier i ćwiczeń terenowych według K. Górnej i W. Garbaciaka (1994)

Część I:Czynności organizacyjno-porządkowePrzemarsz na miejsce ćwiczeńĆwiczenia kształtująceCzęść II:Ćwiczenia obserwacji, podsłuchu, tropieniaPokonywanie przeszkód terenowychPomoc doraźnaPrzeprowadzenie jednej lub dwóch gier terenowychCzęść III – powrót do szkoły:

Czynności organizacyjno-porządkowe

Tok lekcji zajęć terenowych (W. Pańczyk, K. Warchoł 2006, 2008)

Część lekcji Szczegółowe zadania toku lekcji Czas

Część wstępna

1. Czynności organizacyjno-porządkowe.2. Przedstawienie celów operacyjnych lekcji.3. Motywacja oraz świadome nastawienie uczest-

ników zajęć do aktywnego i podmiotowego udziału w lekcji (w drodze na miejsce lekcji).

3–5 min

Część główna

1. Przejście na miejsce lekcji (można połączyć z rozgrzewką).

2. Zabawa ożywiająca lub orientacyjno-porządkowa.3. Ćwiczenia kształtujące lub rozgrzewka.4. Realizacja wybranej formy zajęć terenowych.5. Ćwiczenia uspokajające.

30–35 min

113

Część końcowa

1. Czynności organizacyjno-porządkowe.2. Podsumowanie dydaktyczne i wychowawcze lekcji

(drodze powrotnej do szkoły).3. Nastawienie ćwiczących do aktywności pozalek-

cyjnej i pozaszkolnej, pożegnanie klasy.

3–5 min

Tok lekcji w trudnych warunkach szkolnych (izba lekcyjna, korytarz) według J. Tatarczuka (1991)

Część I:Czynności porządkoweZabawa orientacyjnaCzęść II:Ćwiczenia kształtująceZabawa bieżnaZabawa (orientacyjna lub bieżna, skoczna, rzutna, uspokajająca)Część III:Ćwiczenia rozluźniające, oddechowe, korektywneCzynności końcowe

Tok lekcji pływaniaCzęść I:Czynności organizacyjno-porządkoweĆwiczenie lub zabawa ożywiająca, lub orientacyjno-porządkowa na lądzieĆwiczenia „suchego” pływania na lądzieCzęść II:Ćwiczenia oswajające z wodąĆwiczenia wypornościoweĆwiczenia pracy nógĆwiczenia pracy ramionĆwiczenia koordynacji ruchów ramion i nógĆwiczenia w nurkowaniuSkoki do wodyCzęść III – wyjście na brzeg (obecność)Czynności organizacyjno-porządkowe

114

Tok lekcji pływania (W. Pańczyk, K. Warchoł 2006, 2008)

Część lekcji Szczegółowe zadania toku lekcji Czas

Część wstępna

1. Czynności organizacyjno-porządkowe (sprawdze-nie liczby uczestników).

2. Przedstawienie celów operacyjnych lekcji.3. Motywacja oraz świadome nastawienie uczestni-

ków zajęć do aktywnego i podmiotowego udzia-łu w lekcji.

3–5 min

Część główna

1. Ćwiczenia kształtujące przed wejściem do wody.2. Rozgrzewka w wodzie:

- ćwiczenia oswajające ze środowiskiem wodnym,- ćwiczenia oddechowe (np. zabawa),- ćwiczenia wypornościowe (np. zabawa).

3. Ćwiczenia poślizgu przodem, tyłem bez pracy i z naprzemienną pracą nóg.

4. Ćwiczenia ramion.5. Łączenie pracy ramion i nóg (pływanie pełnym

stylem).6. Skoki do wody, zabawa lub gra.7. Ćwiczenia uspokajające lub korekcyjne.

30–35 min

Część końcowa

1. Czynności organizacyjno-porządkowe (spraw-dzenie obecności).

2. Podsumowanie dydaktyczne i wychowawcze lekcji.3. Nastawienie ćwiczących do aktywności pozalek-

cyjnej i pozaszkolnej.4. Pożegnanie klasy.

3–5 min

Tok lekcji ćwiczeń muzyczno-ruchowych i tańców według R. Muszkiety

Część I:Czynności organizacyjno-porządkoweZabawa ze śpiewem lub ćwiczenie formą zabawową z wykorzystaniem mu-

zykiCzęść II A:Ćwiczenia kształtujące przy muzyce (aerobik, ekspresja ruchowa)Część II B:Ćwiczenia techniki oparte o chód, bieg, cwał w połączeniu z ruchami ramion,

nóg i tułowia przy muzyceĆwiczenia rytmiczne z wykorzystaniem instrumentów perkusyjnych i innychDoskonalenie znanych tańców w szybkim tempie

115

Nauka nowych zadań (problemów) muzyczno-ruchowychZestawienie układów tanecznych ze znanych tańców i ćwiczeń muzyczno-

-ruchowych z nowo poznanymi zadaniami (tańcami)Improwizacja ruchowa – taneczna (ekspresja twórcza uczniów)Część III:Zabawa ruchowa z wykorzystaniem muzykiCzynności organizacyjno-porządkowe

Tok lekcji tańca (W. Pańczyk, K. Warchoł 2006, 2008)

Część lekcji Szczegółowe zadania toku lekcji Czas

Część wstępna

1. Czynności organizacyjno-porządkowe.2. Przedstawienie celów operacyjnych lekcji.3. Motywacja oraz świadome nastawienie uczestni-

ków zajęć do aktywnego i podmiotowego udzia-łu w lekcji.

3–5 min

Część główna

1. Zabawa ożywiająca do muzyki.2. Rozgrzewka przy muzyce.3. Nauka podstawowych kroków.4. Nauka podstawowych figur.5. Nauka układu tanecznego.6. Indywidualna improwizacja ruchowa do muzyki.7. Ćwiczenia uspokajające lub korekcyjne.

30–35 min

Część końcowa

1. Czynności organizacyjno-porządkowe.2. Podsumowanie dydaktyczne i wychowawcze lekcji.3. Nastawienie ćwiczących do aktywności pozalekcyj-

nej i pozaszkolnej.4. Pożegnanie klasy.

3–5 min

Tok lekcji o charakterze rekreacyjnym według R. Muszkiety

Część I:Czynności organizacyjno-porządkoweZabawa lub gra ruchowa ożywiającaCzęść II A:Ćwiczenia kształtujące z wykorzystaniem przyborów (sprzętu) danej kon-

kurencji rekreacyjnejCzęść II B:Zabawy i gry ruchowe przygotowujące elementy techniki i taktyki danej

116

konkurencji rekreacyjnej (orientacyjno-porządkowe, bieżne, rzutne, skocz-ne, z mocowaniem itd.)

Ćwiczenia techniki wybranej konkurencji rekreacyjnej, jeżeli jest ona nie-zbędna

Improwizacja ruchowa (ekspresja ruchowa, inwencja twórcza uczniów)Część III:Zabawa lub ćwiczenie uspokajające i korektywneCzynności organizacyjno-porządkowe

Tok lekcji łyżwiarstwa (W. Pańczyk, K. Warchoł 2006, 2008)

Część lekcji Szczegółowe zadania toku lekcji Czas

Część wstępna

1. Czynności organizacyjno-porządkowe.2. Przejście na miejsce lekcji.3. Przedstawienie celów operacyjnych lekcji.4. Motywacja oraz świadome nastawienie uczestni-

ków zajęć do aktywnego i podmiotowego udzia-łu w lekcji.

3–5 min

Część główna

1. Rozgrzewka na łyżwach.2. Nauczanie techniki jazdy:

- jazda przodem,- jazda tyłem,- różne sposoby zatrzymania,- przekładanka w prawą i lewą stronę.

3. Zabawa lub gra na łyżwach.

30–35 min

Część końcowa

1. Czynności organizacyjno-porządkowe.2. Powrót do szkoły.3. Podsumowanie dydaktyczne i wychowawcze lekcji.4. Nastawienie ćwiczących do aktywności pozalek-

cyjnej i pozaszkolnej.5. Pożegnanie klasy.

3–5 min

Tok lekcji saneczkarstwa (W. Pańczyk, K. Warchoł 2006, 2008)

Część lekcji Szczegółowe zadania toku lekcji Czas Część

wstępna 1. Czynności organizacyjno-porządkowe.2. Przejście na miejsce lekcji.3. Przedstawienie celów operacyjnych lekcji.4. Motywacja oraz świadome nastawienie uczestni-

ków zajęć do aktywnego i podmiotowego udzia-łu w lekcji.

3–5 min

117

Część główna

1. Zabawa ożywiająca.2. Rozgrzewka, np. z wykorzystaniem sanek.3. Nauczanie techniki jazdy.4. Zabawy z elementami współzawodnictwa.5. Ćwiczenia uspokajające.

30–35 min

Część końcowa

1. Czynności organizacyjno-porządkowe.2. Powrót do szkoły.3. Podsumowanie dydaktyczne i wychowawcze lek-

cji.4. Nastawienie ćwiczących do aktywności pozalek-

cyjnej i pozaszkolnej.5. Pożegnanie klasy.

3–5 min

Tok lekcji narciarstwa zjazdowego (W. Pańczyk, K. Warchoł 2006, 2008)

Część lekcji Szczegółowe zadania toku lekcji Czas

Część wstępna

1. Czynności organizacyjno-porządkowe.2. Przejście na miejsce lekcji.3. Przedstawienie celów operacyjnych lekcji.4. Motywacja oraz świadome nastawienie uczestni-

ków zajęć do aktywnego i podmiotowego udziału w lekcji.

3–5 min

Część główna

1. Rozgrzewka z nartami.2. Nauczanie różnych sposobów podchodzenia.3. Nauczanie zwrotów, pługu ślizgowego i hamują-

cego.4. Doskonalenie techniki jazdy.

30–35 min

Część końcowa

1. Czynności organizacyjno-porządkowe.2. Powrót do szkoły.3. Podsumowanie dydaktyczne i wychowawcze lek-

cji.4. Nastawienie ćwiczących do aktywności pozalek-

cyjnej i pozaszkolnej.5. Pożegnanie klasy.

3–5 min

Przedstawione powyżej toki lekcji wychowania fizycznego według różnych auto-rów powinny ułatwić nauczycielowi przygotowanie i przeprowadzenie lekcji lub za-jęć pozalekcyjnych. Na ich podstawie można tworzyć własne – nowatorskie pomysły w rozwiązywaniu konkretnych zadań dydaktycznych, wychowawczych i organizacyj-nych związanych z lekcją lub inną formą zajęć ruchowych. Jednak mając na względzie cele zdrowotno-rozwojowe, kształcące i wychowawcze procesu wychowania fizycz-nego, należy wystrzegać się zbyt daleko posuniętego liberalizmu toku lekcyjnego, co może prowadzić do całkowitej dowolności, a w konsekwencji do braku jakiegokolwiek schematu lekcji [Muszkieta 1998, s. 24–26].

118

10.7. Przykładowe narzędzia kontroli sprawności fizycznej i umiejętności ruchowych – wspierające proces oceny opisowej ucznia

Tab. 1. Punktacja w próbie siły mm. brzucha (ISF) dla klasy I – modyfikacja autora

Dziewczęta Chłopcy Poziom sprawności, punkty

5 s 10 s minimalny 1 pkt10 s 20 s dostateczny 2 pkt30 s 40 s dobry 3 pkt50 s 1 min bardzo dobry 4 pkt

1 min 10 s 1 min 20 s wysoki 5 pkt1 min 30 s 1 min 40 s wybitny 6 pkt

Tab. 2. Punktacja w próbie siły mm. brzucha (ISF) dla klasy II – modyfikacja autora

Dziewczęta Chłopcy Poziom sprawności, punkty

10 s 15 s minimalny 1 pkt15 s 25 s dostateczny 2 pkt35 s 45 s dobry 3 pkt55 s 1 min 5 s bardzo dobry 4 pkt

1 min 15 s 1 min 25 s wysoki 5 pkt1 min 35 s 1 min 45 s wybitny 6 pkt

Tab. 3. Punktacja w próbie siły mm. brzucha (ISF) dla klasy III – modyfikacja autora

Dziewczęta Chłopcy Poziom sprawności, punkty

15 s 20 s minimalny 1 pkt20 s 30 s dostateczny 2 pkt40 s 50 s dobry 3 pkt

1 min 1 min 10 s bardzo dobry 4 pkt1 min 20 s 1 min 30 s wysoki 5 pkt1 min 40 s 1 min 50 s wybitny 6 pkt

Tab. 4. Punktacja w próbie gibkości (ISF): klasy I–III

Dziewczęta Chłopcy Poziom sprawności, punkty

chwyt oburącz za kostki chwyt oburącz za kostki minimalny 1 pktdotknięcie palcami obu rąk palców stóp

dotknięcie palcami obu rąk palców stóp

dostateczny 2 pkt

dotknięcie palcami obu rąk podłoża

dotknięcie palcami obu rąk podłoża

dobry 3 pkt

119

dotknięcie wszystkimi palcami (obu rąk) podłoża

dotknięcie wszystkimi palcami (obu rąk) podłoża

bardzo dobry 4 pkt

dotknięcie dłońmi podłoża dotknięcie dłońmi podłoża wysoki 5 pktdotknięcie głową kolan dotknięcie głową kolan wybitny 6 pkt

Tab. 5. Punktacja w próbie wytrzymałości (ISF), w modyfikacji autora – klasa I

Dziewczęta Chłopcy Poziom sprawności, punkty

30 s 1 min minimalny 1 pkt1 min 2 min dostateczny 2 pkt2 min 4 min dobry 3 pkt3 min 6 min bardzo dobry 4 pkt6 min 8 min wysoki 5 pkt

10 min 10 min wybitny 6 pkt

Tab. 6. Punktacja w próbie wytrzymałości (ISF), w modyfikacji autora – klasa II

Dziewczęta Chłopcy Poziom sprawności, punkty

1 min 1,5 min minimalny 1 pkt1,5 min 2,5 min dostateczny 2 pkt2,5 min 4,5 min dobry 3 pkt3,5 min 6,5 min bardzo dobry 4 pkt6,5 min 9 min wysoki 5 pkt12 min 14 min wybitny 6 pkt

Tab. 7. Punktacja w próbie wytrzymałości (ISF), w modyfikacji autora – klasa III

Dziewczęta Chłopcy Poziom sprawności, punkty

1,5 min 2 min minimalny 1 pkt2 min 3 min dostateczny 2 pkt3 min 5 min dobry 3 pkt4 min 7 min bardzo dobry 4 pkt7 min 12 min wysoki 5 pkt

15 min 18 min wybitny 6 pkt

Tab. 8. Kryteria oceny poprawności próby przewrotu w przód

Opis próby (błędy wykonania) Ocena opisowa

- akcent rozpoczęcia i zakończenia ćwiczenia,- przewrót wykonany we właściwym tempie,- zaznaczenie wyprostu NN w trakcie przetoczenia przez plecy,- głowa przyciągnięta do klatki piersiowej,

bdb

120

- chwyt za kolana po wykonaniu przewrotu,- zaznaczenie cechy gimnastycznej – obciągnięcie palców

- akcent rozpoczęcia i zakończenia ćwiczenia,- przewrót wykonany we właściwym tempie,- brak zaznaczenia wyprostu NN w trakcie przetoczenia przez

plecy,- głowa przyciągnięta do klatki piersiowej,- chwyt za kolana po wykonaniu przewrotu,- zaznaczenie cechy gimnastycznej – obciągnięcie palców

+ db

- akcent rozpoczęcia i zakończenia ćwiczenia,- brak wykonania przewrotu we właściwym tempie,- brak zaznaczenia wyprostu NN w trakcie przetoczenia przez

plecy,- głowa przyciągnięta do klatki piersiowej,- chwyt za kolana po wykonaniu przewrotu,- brak zaznaczenia cechy gimnastycznej – obciągnięcia palców

db

- brak akcentu rozpoczęcia i zakończenia ćwiczenia,- brak wykonania przewrotu we właściwym tempie,- brak zaznaczenia wyprostu NN w trakcie przetoczenia przez

plecy,- głowa przyciągnięta do klatki piersiowej,- brak chwytu za kolana po wykonaniu przewrotu,- brak zaznaczenia cechy gimnastycznej – obciągnięcia palców

+ dst

- brak akcentu rozpoczęcia i zakończenia ćwiczenia,- brak wykonania przewrotu we właściwym tempie,- brak zaznaczenia wyprostu NN w trakcie przetoczenia przez

plecy,- brak przyciągnięcia głowy do klatki piersiowej,- brak chwytu za kolana po wykonaniu przewrotu,- brak zaznaczenia cechy gimnastycznej – obciągnięcia palców

dst

- brak akcentu rozpoczęcia i zakończenia ćwiczenia,- brak wykonania przewrotu we właściwym tempie,- brak zaznaczenia wyprostu NN w trakcie przetoczenia przez

plecy,- brak przyciągnięcia głowy do klatki piersiowej,- brak chwytu za kolana po wykonaniu przewrotu,- brak zaznaczenia cechy gimnastycznej – obciągnięcia palców,- wykonanie ćwiczenia z pomocą nauczyciela

dop

121

Tab. 9. Kryteria oceny próby skoków przez skakankę – klasa I

Liczba przeskoków Ocena 26 i więcej bdb

21–25 + db16–20 db11–15 + dst6–10 dst

5 i mniej dop

Tab. 10. Kryteria oceny próby skoków przez skakankę – klasa II

Liczba przeskoków Ocena 31 i więcej bdb

26–30 + db21–25 db16–20 + dst11–15 dst

10 i mniej dop

Tab. 11. Kryteria oceny próby skoków przez skakankę – klasa III

Liczba przeskoków Ocena 36 i więcej bdb

31–35 + db26–30 db21–25 + dst16–20 dst

15 i mniej dop

Tab. 12. Kryteria oceny próby kozłowania piłki dla klas I–III

Sposób kozłowania Ocena

Kozłowanie piłki ze zmianą ręki kozłującej i kierunku poruszania się z omijaniem pachołków

bdb

Kozłowanie piłki bez zmiany ręki kozłującej, ze zmianą kierunku poruszania się

+ db

Kozłowanie piłki po prostej, ze zmianą ręki kozłującej db

Kozłowanie piłki po prostej, bez zmiany ręki kozłującej + dst

Kozłowanie piłki po prostej, bez zmiany ręki kozłującej i bez zachowania właściwej techniki kozłowania („klepanie piłki”, wzrok skierowany na piłkę)

dst

Kozłowanie piłki po prostej, bez zmiany ręki kozłującej i bez zachowania właściwej techniki kozłowania („klepanie piłki”, wzrok skierowany na piłkę, podskoki, gubienie piłki)

dop

123

LiteraturaBarankiewicz J. (1998), Leksykon wychowania fizycznego i sportu szkolnego.

Warszawa.Bielski J. (1982), Klasyfikacja metod wychowania fizycznego. „Wychowanie

Fizyczne.Bielski J. (2012), Podstawowe problemy teorii wychowania fizycznego. Oficyna

Wydawnicza „Impuls”, Kraków.Grabowski H. (1997a), Teoria fizycznej edukacji. AWF, Kraków.Jezierski R., Lewandowski M., Rokita A., Szymczyk A. (red.) (2014), Przewodnik

dla nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej i współpracujących nauczycieli wychowania fizycznego realizujących program Mały Mistrz, Ministerstwo Sportu i Turystyki, Szkolny Związek Sportowy, Warszawa.

Lachowicz L. (1995), Metodyka wychowania fizycznego część I. AWF, Gdańsk.Madejski E., Węglarz J. (2007), Wybrane zagadnienia współczesnej metodyki

wychowania fizycznego. Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków.Maszczak T. (red.) (2007), Edukacja fizyczna w nowej szkole. AWF, Warszawa.Muszkieta R. (1998), Systematyka toków lekcji wychowania fizycznego, „Lider”,

nr 7–8.Pańczyk W. (2003), Efekty lekcji wychowania fizycznego. Maszynopis. WODN.Pańczyk W. (2000), Wybieram miejsce do ćwiczeń [w:] Ja, zdrowie, ruch. Poradnik

dla młodzieży, rodziców i nauczycieli, Z. Żukowska i wsp. (red.). PTNKF, Warszawa.

Pańczyk W., Warchoł K. (red.) (2011), Nowe – bliższe zdrowiu wychowanie fizyczne (poszukiwania). Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów.

Pańczyk W., Warchoł K. (2006, 2008), W kręgu teorii, metodyki i praktyki współczesnego wychowania fizycznego. Uniwersytet Rzeszowski, Wydanie I i II uzupełnione, Rzeszów.

Strzyżewski S. (2002), Rozwój myśli o wychowaniu fizycznym i jego metodach. AWF, Katowice.

Talaga L. (2004), Sprawność fizyczna ogólna testy. Zysk i S-ka, Kraków.Tatarczuk J. (2004), Metodyka wychowania fizycznego zagadnienia wybrane.

Uniwersytet Zielonogórski, Zielona Góra.Trześniowski R. (1989), Gry i zabawy ruchowe wydanie IX. Wydawnictwo „Sport

i Turystyka”, Warszawa.Umiastowska D. (1998), Lekcja wychowania fizycznego. Uniwersytet Szczeciński,

Szczecin.Warchoł K. (2013), Autorski program nauczania wychowania fizycznego. Postawa.

Aktywność. Wiedza. Umiejętności. Sprawność. Dla I, II, III, IV etapu edukacji wraz z rocznymi planami pracy, konspektami zajęć i przedmiotowymi systemami oceniania. Wydawnictwo „Fosze”, Rzeszów.

Warchoł K., Cynarski J. W. (2011), Wybrane problemy współczesnej teorii i metodyki wychowania fizycznego. PWSZ, Krosno.

978-83-7586-104-4

Krzysztof WarchołDoktor nauk o kulturze fizycznej. Honorowy profesor

oświaty. Nauczyciel wychowania fizycznego w Zespole Szkół im. Jana Pawła II w Zarzeczu. Wykładowca na Wydziale Wychowania Fizycznego Uniwersytetu Rzeszowskiego. AutorAutor podręczników, monografii i kilkudziesięciu artyku-

łów z dziedziny metodyki wychowania fizycznego w szkole.