Phương pháp quan trắc sinh học dưới nước

download Phương pháp quan trắc sinh học dưới nước

of 31

Transcript of Phương pháp quan trắc sinh học dưới nước

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    1/31

    Phng php quan trc sinh hc

    cho h lu vc sng Mekong

    Dng Tr Dng

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    2/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    Gii thiu

    Quan trc sinh hc (QTSH) l sdngmt cch c hthng cc p ng sinh hc nh gi cc bin imi trng.

    y l cng c qun l ti nguyn nc c gi tr v

    chng khng ihi thitbt tin, chi ph khng caokhi kim tra v vn hnh Kh khn cc ncang pht trin l thiu thng tin

    nn, kha phn loi v nhn lcti cc aphng. T nm 2003 QTSH c tin hnh nh 1 phn ca

    chng trnh quan trcsckhe sinh thi. Skthpgia cc yu t ha l v cc thng tin v

    QTSH rt c ch v khu h sinh vt sng rtnhycmvis thay i cc yut ha l mi trng

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    3/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    Gii thiu (tt)

    Nm 1995 MRC c thnh lp trong khun kh thathun quc t bo v mi trng, ti nguyn thinnhin, cc iukin v ssng trong nc v s cnbng sinh thi caluvc sng Mekong.

    Nm 2002 cc chuyn gia caquc gia thuc Mekong,cc thnh vin ca MRC v tvnqucttholunvkh nng pht trin chng trnh quan trc sc khemi trng cho hlu sng Mekong v nhnh chnh can.

    2003 tin hnh kho st thm d thnghimtimnngs dng cc nhm sinh vt v mt qu trnh sinh thitrong vic quan trc thng xuyn sc khe sinh thica sng Mekong v cc nhnh chnh ca n

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    4/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    Gii thiu (tt)

    Cc nhm sinh vt v qu trnh sinh thi cchn quan trc c nhngc tnh sau- tc tch t sinh khicato khu v mtsloi to khc c xem l c s nh gi s

    thnh vng ca ngnh thy sn trn sngMekong. S dng cch tnh sn lng s cp(NSSH bc I) khng hiu qu v phi tn thigian (t nht l 1 gi, xem sbinng sinhlng) v mang theo nhiuthitb phn tch.- toycchn v chng l thcnca cv ngvtyc ln,phnto ln c thsdng lm thcn cho ngi,Khng th thu thpctoln v sinh khica chng thp.

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    5/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    Gii thiu (tt)

    - ngvt ph du l thcnca cc loi c

    - ngvtyc ln ven b c th nhn thybngmtthng v chng cng l thcnca

    cc loi c.- c l thc n ca con ngi sng trn sngMekong. Khng th thu cc mu c trong mtli nh bt nn khng s liu tin cy nh gi.

    Do tiptcthnghim thu mu lachncc loi lm sinh vtchth

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    6/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    Gii thiu (tt)

    Tnm 2004-2007 tin hnh quan trc hng nmnhmlachn cc loi sinh vtchth cho sckhe sinh thi.- Cc nhm sinh vtlachnckho st ti cc v trc nhiu nghavqun l khpluvc sng mekong.

    - chn cc v tr tham chiu to ra imchun sinhhc cho cc v tr khc so snh.- Xc nh r c tnh ca cc nhm sinh vt c khnngthhinnhng tc ngxunh sinh thi thy

    vc- S dng cc gi tr ch th sinh hc cc v tr thamchiu pht trinb tiu ch xphn v phn loi ccv tr kho st khc

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    7/31 D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    Gii thiu (tt)

    Nm 2008 chng trnh quan trc c chuyn giaon cc c quan chuyn ngnh caquc gia thnh vinqua y ban sng Mekong quc gia (NMCs). Mi qucgia chn 8 v tr trong quc gia kho st v tin hnhton b qu trnh t thu mu,nhndng, phn tch vvit bo co

    Nm 2010: xutbn ti liuphng php thu mu Cc nmtip theo:

    - xutbnbsutpvngvtycln ven b;

    - xut bn sch nh danh ng vt ph du trn sngMekong v- xut bn sch nhn dng to y h lu sngMekong.

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    8/31 D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    Cc ch th ha l v sinh hc

    Chn nhm sinh vtchth Chu , 80% chng trnh quan trc sc

    khe sinh thi dng ng vt kxs v to khu

    lm sinh vtchth. Trn sng Mekong s dng 4 loi sinh vtcho tngloi sinh cnh Sinh vtsng bm (to khu) vng ven b

    ngvt kxs ven bcln (vng ven b) ngvt kxs cln (vng nc su)

    ngvtni (trong ctnc)

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    9/31 D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    Cc ch th ha l v sinh hc (tt)

    Cch tipcn phn tch trong qua trc sinh hc giu loi (richness): s loi ca 1 nhm sv. phong ph (abundance): s c th Cc chsadng v tnh ngu: s phn

    b cc c thca cc nv phn loi. Cc chshu sinh: scchung trung bnh

    ca cc nv phn loi (ATSPT).Khi phn tch cc chs ny ta c th phn tchnbin (SPSS) hay abin (Primer) timtv trkho st

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    10/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    Cc ch th ha l v sinh hc (tt)

    Chn cc thng s ha l trong quan trc sinh hc c c hn 100 nm dng sinh vtnh gi

    sc khe sinh thi nhng nhiu nc khc lisdng cc thng s ha l nh gi.

    Ngy nay kt hp c hai v ha l th hin tithi im thu mu cn sinh vt c th biu thcnhngbini mi trng trong qu khthng qua vng i.

    Cc thng s ha l bao gm trong, c,nhit, DO, pH v EC. Ch phihiuchnhv tun th nghim nht cc qui nh khi sdng cc thitbobngincc.

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    11/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    Cc ch th ha l v sinh hc (tt)

    nh gi timnng sinh hccamtv tr Tng tc gia cc yu t thyvn v amo to

    nn nhng sinh cnh khc nhau. Chtlngnisng v chtlngnc hnh thnh

    nn kiuqun x.Nu ch ci thin cht lng nc m khng ci thin

    sinh cnh c th khng cithinciukin sinh hcnn chtlngnisng l yutthityucachngtrnh quan trc/phiudliuthca v phiu cho imnhiungv tr/.

    Toybnhhngmnhbi cc kiunny,ktcu v mcbtrm tch. ngvtni v ngvty thch ngmnhvi dng

    chy

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    12/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    To khu sng bm

    Nghin cunh lng to khu sng bm chobit phn ng nhanh vi cc thay i mitrng.

    Ktqu phn tch c so snh vi cc csd liu v tiu chun thit lp t trc do cnphithchin chnh xc phng php.

    Toycngbnhhngbi xuyn thunh sng nn cngph thuc vo trong do phiu d liu thc a cng c in voy v chnh xc.

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    13/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    To khu sng bm (tt)

    Trnh tthca Lymuni c su < 1m v nny,mi vin c

    din tch > 10 cm2, bi di hn 100 m. Nuni khng c th thu mu cy hay gi th nhn

    to Miv tr thu 10 mu,mimu cch nhau 10 m. Chn c ph lpmng mu nu hay khi s vo c

    cm gic trt.

    C nh bng dung dch Lugol (5g iod + 10 g KI trong300 mL nc) 3 git cho 100 mL mu Ghi nhn cho tng l mu, nn nh ghi chp v kiu

    nny, tn ngi thu mu vo s

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    14/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    To khu sng bm (tt)

    Cch thu v c nh mu to khu sng bm

    Chn

    v trlymu

    Chnmu

    Chunb lymu

    Cchlymu

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    15/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    To khu sng bm (tt)

    Trnh t phng th nghim Mu th c quay ly tm vitc 3500 rpm. Ht ly

    phnto(lp nu ni trn) cho vo ngnghim 18 cm Cho 2 mL acid mc vo ng nghim ri un nng

    trong nichng (70-80oC) trong 30-45 pht. Sau rabng dung dchgii ion 4-5 ln. Ly 1 git ln lame cho kh, lymu ny quan st

    hay lm tiu bn. Nhng loi cha c tn loi sct tn theo s, th

    dnhXxxx sp1,Xxxx sp2 Tn loi nycsdngsutqu trnh cho n khicxcnh.

    Xc nhs loi trong 0.2 cm2, mslng trong 0.02mL

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    16/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    To khu sng bm (tt)

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    17/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    ng vt ni

    Nghin cu ng vt ni v mt nhlng phn nh sinh hc mi trngv ha tnh cactnc trong khi nhiu

    loi ch th khc th hin mc tc ngha tnh canc v tnh chtnny Thng tin thu cphi so snh vi cc

    c s d liu v tiu chun thit lp ttrc do cnphi thchin chnh xcphng php.

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    18/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    ng vt ni (tt)

    Cc trnh tthca Ghi phiudliuthca chnh xc vv tr v cim

    a hnh Ly 3 muti 1 v tr: 1) cch b 4-5m bn tri, 2) cch

    b bn phi 4-5m v 3) gia dng Mu thu cch v tr nhim timnng (mnhv, thc

    vt) 1m hay cch b(thngng) 2 m. Nuncchy qu mnh c th khng thu gia dng

    c th mu 3 thu lchv 1 bnhng khng qu gn 1trong 2 mu kia Raschdngc thu muloib sinh vt v cc vt

    liu khc bm vo lntrc

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    19/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    ng vt ni (tt)

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    20/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    ng vt ni (tt)

    Cc trnh t phng th nghim Dng kpgp cc loi rc ln Cho mu vo ng ong, lng 1 gi ri ht

    nc ra cn 50 mL

    Cho mu vo da Petri v quan st cc loi ckch thcln (>50 mm) phng i 40 x. Quan st phng i 100 hay 400 xc

    nh cc loi nhhn

    nh lng n loi v m ton b s lngsinh vt c trong mu Sau khi phn tch tnh giu loi, mt v

    ATSPT

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    21/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    ng vt ni (tt)

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    22/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    ng vt kxs ln ven b

    L nhng loi ng vt kxs c th nhn bngmtthng (>0,2 mm) xuthin khu vcgnb sng

    Nghin cunhlngqun x ngvt kxs cln ven b s phn nh c cht lng cckhu vcgn vng ven sng v phn nh cc tcngca con ngidin ra trn khu vc ny.

    Thng tin thu cphi so snh vi cc csd liu v tiu chun thit lp t trc do cnphithchin chnh xc phng php.

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    23/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    ng vt kxs ln ven b

    Cc trnh tthca Lymumt bn b sng, pha bilng v pha

    ny c nny thoai thoi v c thcvtngpnc pht trin to mi trngsng thch hp

    cho ngvt kxs cln. Cgng trn tngv tr chn cc im c sinh

    cnhgnging nhau d so snh Ghi phiudliuthca Raschdngctrc khi thu mu Dng li qut 30 x 20 cm, mt li 475 mm,

    thu trong mton di 20 m

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    24/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    ng vt kxs ln ven b

    Cc trnh tthca Ngi thu mu ng di nc cch mp

    nckhong 1.5 m v qut v pha bgn sty sng.

    Mi ln qut 1 on khong 1 m theo hngthng gc vi b v dch chuyn dn t hngunnthngngun v khng nn qut ctrm tch.

    Mi mt mu qut 10 ln v mt v tr thu 10mu.

    S loimu v cho vo lvi ethanol 80% vcui cng khng thphn 70%

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    25/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    26/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    ng vt kxs c ln ven b

    Trnh t trong phng th nghim Sdng knh lp ct lp c phng i

    ca vt knh l 2 4 x v th knh l 10 x

    Phn loinging Gimuvt theo kch thc trong cc l

    khc nhau vichtcnh l ethanol 70%

    Tnh phong ph loi, mt, v chsATSPT cho mimu (10 ln qut khong3 m2)

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    27/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    ng vt kxs y c ln

    L nhng loi ng vt kxs c th nhn bngmt thng (>0,2 mm) xut hin khu vcnc su cch xa ngb sng

    Nghin cuqun x ngvt kxs c lnsng

    y s m t c c tnh ca cc ng vtkxs c ln sng y cch xa ng ven bsng.

    Thng tin thu cphi so snh vi cc cs

    d liu v tiu chun thit lp t trc do cnphithchin chnh xc phng php. Sdng gu Petersen c din tch 0.025 m2

    thu mu

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    28/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    ng vt kxs y c ln

    Cc trnh tthca Ghi chp vdliuthca Raschdngctrc khi thu mu Thu 3 v tr ct ngang dng sng (L, R, M), mimu thu

    4 gu, miv tri thu 3-5 mu. C khi gia dng khng thumuc do ktcunn ycbit nn chnv trkhc.

    Sng nhhn 30 m khng thu gia dng

    Khi thu nhm g, lm ming gu khng khp cth thu muli. S loi v cnhmubng formol c nngcui l

    5% hay ethanol khng thphn 70%

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    29/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    Chn v tr v thu mu Loi b bt bn v s la mu

    Quytrnhthumu

    ngvt

    khngxng

    sngsngy c

    ln

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    30/31

    D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G - D U O N G T R I D U N G

    ng vt kxs y c ln

    Trnh t trong phng th nghim Sdng knh hin vi hnhp c phng i ca vtknh l 40 1200 ln hay knh hin vi ct lp c phng i 15 - 56 ln.

    Phn loi n loi cc nhm Oligochaeta, Gastropoda,Bivalvia v Crustacea. Ring lp cn trng c th phnloinging.

    Gimuvt theo kch thc trong cc l khc nhau vichtcnh l ethanol 70%

    Tnh phong ph loi, mt , v ch s ATSPT chomimu (0.1 m2)http://www.mrcmekong.org/assets/Publications/report-

    management-develop/E-biomonitoring-methods.pdf

  • 7/27/2019 Phng php quan trc sinh hc di nc

    31/31

    D U O N G T R I D U N G D U O N G T R I D U N G D U O N G T R I D U N G