vi

PENGHARGAAN

Segala pujian dan kesyukuran yang tiada terhingga diucapkan kepada Allah SWT

dengan ucapan Alhamdulillah Rabbil Alamin. Dengan limpahan rahmat-Nya

sehingga penulis dapat menyelesaikan penulisan disertasi ini dengan baik. Selawat

dan salam penulis hadiahkan kepada baginda Muhammad Rasulullah SAW berkat

risalah Islam dan cahaya kebenaran yang beliau bawa, hingga ke hari ini kita

merasakan nikmatnya ajaran Islam yang beliau bawa sehingga kita menjadi mukmin,

muslim, dan muhsin yang muttaqin.

Setinggi-tinggi penghargaan penuh keikhlasan dan ucapan terimakasih yang

tiada terhingga kepada yang berbahagia Dr. Saadan Man selaku penyelia disertasi ini

di atas bimbingan, sarana, dan kesabaran beliau dalam membimbing dan

mengarahkan penulis sehingga dapat melengkapi kajian ini. Atas segala usaha beliau

dalam penyeliaan ini semoga memperoleh pahala daripada Allah SWT. Tidak lupa

pula penulis ucapkan ribuan terima kasih kepada semua pensyarah di Akademi

Pengajian Islam Universiti Malaya (APIUM), khasnya kepada pensyarah di Jabatan

Fiqh dan Usul yang telah memberi penulis pelbagai disiplin ilmu semasa menuntut

ilmu di kampus tercinta. Semoga ilmu yang telah diajar tersebut dapat diamalkan

nantinya dalam masyarakat. Rasa terima kasih pula tak lupa penulis ucapkan kepada

Puan Noriah selaku setia usaha di Jabatan Fiqh dan Usul yang telah membantu

penulis dalam hal surat-surat penting yang diperlukan penulis semasa membuat

kajian. Semoga budi baiknya menjadi nilai ibadah di mata Allah SWT. Amin.

vii

Ucapan terima kasih yang tiada terhitung nilainya, penulis ucapkan kepada

kedua orang tua tercinta, ayahanda H. Lobe Dahlan Ritonga bin Jamarusin Ritonga

(Alm) dan ibunda Hj. Tiamar Siregar binti Jabila Siregar yang telah membesarkan

dan mendidik penulis sejak kecil hingga dewasa dan dengan ikhlasnya sentiasa selalu

memberi sokongan, motivasi serta doa yang tulus ikhlas kepada penulis, sehingga

penulis dapat menyelesaikan disertasi ini tepat pada waktunya. Semoga Allah SWT

membalas semua kebaikan yang telah beliau berdua berikan kepada penulis dengan

nilai pahala. Dan semoga Allahyarham ayahanda tercinta mendapat rahmat dan

ampunan daripada Allah SWT dan diterima segala amal ibadah dan kebaikannya,

Amin. Tidak lupa pula ucapan terima kasih kepada keluarga besar penulis iaitu

abanganda Prof. Dr. Ahmad Husein Ritonga, M. Ag, abanganda Drs. Mahmud

Ritonga, abanganda Nasir Agaha Ritonga, S.Ag, abanganda Mahidin Ritonga, S.Fil.I,

kakanda Ramalia Ritonga, kakanda Siti Hindun Ritonga (Almh) dan kakanda Maria

Hanum Ritonga yang sentiasa memberi motivasi kepada penulis dan juga sokongan

sama ada sokorang moral mahupun material. Kepada mereka semua semoga Allah

memberikan pahala yang berlipat ganda. Amin ya Rabbal Alamin.

Ucapan terima kasih setinggi-tingginya penulis rakamkan kepada Yang Arif

Drs. Muzzamil Ali, SH. selaku ketua Mahkamah Syariah Bireuen, Yang Berbahagia

Drs. Umar Budiman selaku Ketua Dinas Syariat Islam Bireuen, Yang Mulia Tengku

Jamaluddin Abdullah M.Hum. selaku Ketua Majlis Pemusyawaratan Ulama Bireuen,

Yang Berbahagia Drs. Badruzzaman Ismail, M.Hum selaku Ketua Majlis Adat Aceh

(MAA), Yang Mulia bapa Ricky Febrian S.H selaku Ketua Bahagian Tindakan

Jenayah Am, Yang Arif Tengku Ridwan Abdullah selaku Imam masjid dan tokoh

masyarakat, yang mana mereka semua telah sudi meluangkan masanya untuk

viii

bertemu bual dengan penulis untuk memperoleh informasi tentang pelaksanaan

syariat Islam dan hukuman sebat di bandar Bireuen. Penulis ucapkan jutaan terima

kasih ke atas budi baiknya semoga Allah sentiasa melimpahkan rahmat-Nya kepada

mereka semua. Amin.

Tak lupa pula penulis ucapkan rasa terimakasih kepada semua sahabat

pelajar Universiti Malaya sama ada yang berasal daripada Indonesia mahupun

Malaysia, khasnya kepada rakan-rakan seperjuangan di blok 21 Taman Bukit

Angkasa yang sudah memberi sokongan dan idea dalam penulisan disertasi ini. Juga

tidak lupa penulis ucapkan jutaan terima kasih kepada saudara Tengku Murthada

Polem di bandar Bireuen dan juga masyarakat bandar Bireuen yang telah memberi

kerjasama yang baik untuk memberi informasi dan pandangan tentang pelaksanaan

hukuman sebat di bandar Bireuen, semoga Allah SWT melipat gandakan pahala

mereka semua. Amin.

Harapan penulis semoga kajian ini mendatangkan manfaat kepada penulis

khasnya dan kepada orang ramai amnya. Kepada sesiapa sahaja yang hendak

mengkaji tentang pelaksanaan hukuman sebat di mana pun berada semoga disertasi

ini dapat dijadikan sebagai bahan rujukan dalam kajian seterusnya. Amin.

Wassalamu’alaikum Wr. Wb.

Kuala Lumpur, 15 Februari 2013

Yang benar,

Hasir Budiman Ritonga

IGA 080005

hasir_ritonga@yahoo.com

Dusun Sukaramai, Desa Tebing Linggahara Baru

Kec. Bilah Barat, Kab. Labuhan Batu, Sumut-Indonesia

ix

PANDUAN TRANSLITERAI

Penukaran dari tulisan Arab ke tulisan Rumi dalam disertasi ini adalah berdasarkan

transliterasi yang telah ditetapkan oleh Akademi Pengajian Islam Universiti Malaya

di dalam buku panduan penulisan tesis/disertasi Ijazah Tinggi keluaran 2001.

KONSONAN

Huruf Arab Transkripsi Rumi Huruf Arab Transkripsi Rumi

Ï ط a, ’ (Hamzah) ا، ء

Ð ظ B ب

‘ ع T ت

Gh غ Th ث

F ف J ج

Q ق Í ح

K ك Kh خ

L ل D د

M م Dh ذ

N ن R ر

H هـ Z ز

W و S س

Y ي Sh ش

H ة Î ص

Ì ض

VOKAL

Vokal Panjang Vokal Pendek

Huruf Arab Huruf Rumi Huruf Arab Huruf Rumi

A َـ É آ

U ِـ Ë و

I ُـ Ê ي

DIFTONG

Huruf Arab Huruf Rumi

Aw اَو

Ay اَي

iy/Ê يـ

Uww و

x

SENARAI KEPENDEKAN

APBD : Anggaran Pendapatan dan Belanja Daerah

Bil : Bilangan

BT : Bujur Timur

Cet : Cetakan

Cm : Centimeter

DPRD : Dewan Perwakilan Rakyat Daerah

Drs. : Doktorandus

Ed : Editor

et al : et alibi

IAIN : Institut Agama Islam Negeri

Ibid : Ibidem

J. : Juzuk

Jil : Jilid

Keppres : Keputusan Presiden

Km : Kilometer

KUHP : Kitab Undang-Undang Hukum Pidana

LU : Lintang Utara

MIPA : Matematik dan Ilmu Pengetahuan Alam

NAD : Nanggroe Aceh Darussalam

No. : Nombor

op.cit : Opera Citato

Perda : Peraturan Daerah

r.a : RaÌiyallahu’anhu

RI : Republik Indonesia

Rp. : Rupiah

SAW : Øallallahu ‘Alaihi wa Sallam

SD : Sekolah Dasar

SH : Sarjana Hukum

SLTA : Sekolah Lanjutan Tingkatan Atas

SLTP : Sekolah Lanjutan Tingkatan Pertama

SMAN : Sekolah Menengah Atas Negeri

SMPN : Sekolah Menengah Pertama Negeri

SMU : Sekolah Menengah Umum

SWT : SubÍÉnahu wa Ta’ÉlÉ

t.t : Tanpa Tahun

T.T.P. : Tanpa Tempat Penerbit

terj. : Terjemah

Unsyia : Universitas Syiahkuala

UUD : Undang-Undang Dasar

UUPA : Undang-Undang Pemerintahan Aceh

Vol. : Volume

WH : Wilayatul Hisbah