Patologlar için Plasental Gelişim ve...
Transcript of Patologlar için Plasental Gelişim ve...
Patologlar için Plasental Gelişim ve Histoloji
Dr. Serap Toru Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi
Patoloji Anabilim Dalı Antalya/Türkiye
Sunum Akış Planı
• Tanım • Gelişimi • Makro ve Mikroanatomi • Histoloji
• Plasentayı değerlendirmek zaman zaman güç • Histolojik varyasyonlar vs patolojik değişiklikler
• Plasenta – Fetal organ – Maternal-fetal gaz ve besin alışverişi – Fetal atıkların uzaklaşıtılması – Gebeliğin devamlılığını ve desteklenmesini
sağlayan İmmunolojik ve endokrin fonksiyon – Konsepsiyondan sonra blastokistin uterusa
implantasyonu ile oluşmaya başlar – Doğum ile uterustan ayrılır
Fertilize oositin yolculuğu ve plasenta
• Konsepsiyon feritilize ovum(fallopian tüp)uterin kavite gebelik başlar
• Morula Blastokisttrofoblastların farklılaşması • Konsepsiyondan sonra 4. günde morulayı oluşturan
blastomerler sıvı sekrete etmeye başlar ve blastokist kavitesini oluşturur.
• Bu aşamada iç kompakt hücre kitlesi embriyoblastları, dış mononükleer tabaka hücreleri trofoblastları (Blastokist kavitesini çevreleyen) oluşturur.
• Konsepsiyondan yaklaşık 6-7 gün sonra blastokist uterin desiduaya tutunur ve plasenta oluşmaya başlar
Fertilize oosit
İç hücre kütlesi OCT3/4 Trofoblast
CDX2, EOMES, GATA3
Epiblast NANOG, SOX2
Hipoblast GATA4, GATA6, SOX17
Sitotrofoblast
Sinsityotrofoblast Ekstravillöz HLA-G
Villöz EGFR
Endovasküler İnterstisyel
Ekstra-embriyonik mezoderm
Yolk sak Plasental villus
Amniyotik ektoderm
Embriyonik endoderm
Embriyonik mezoderm
Embriyonik ektoderm
Amniyon Allantois
Fetus
Plasental hücrelerin oluşum şeması
Benirschke et al, Pathology of the Human Plasenta, 6th Edi.
Histology of Human Plasenta, Histopathology, August 2016- www.smgebooks.com
Preimplantasyon; Blastokist Zona pellusidadan çıkar desiduaya tutunur (polar trofoblastların sayesinde ) Prelaküner; polar trofoblastlar farklılaşarak ilk oligonükleer sinsityotrofoblastları Laküner; sinsityotrofoblastlar içinde lakün (+)uterin sekresyondan kaynaklanan sıvı Erken Villzö; Sinsityotrofoblastlardesiduanın içinden maternal kapillerlere ulaşır ve erode eder (litik etki). Maternal kan hücresi lakünün içine geçer. Sinsityotrofoblastların içinde sitotrofoblast koru oluşur ve primer villus oluşmaya başlar.
• Konsepsiyondan sonra 8. gün civarı sinsityotrofoblastların içinde lakün (+)
• Laküner sıvı uterin sekresyonlardan gelişir ve intervillöz aralığın prekürsörlerini oluşturmaya katılır
• Kalan sinsisyotrofoblastlar plasental villöz ağacı oluşturur.
• Erken koryonik plateembriyoya bakar • Laküner sistem intervillöz boşluk ve villöz ağacın
oluşumuna katılır • Primitif bazal plate maternal desidual yüze bakar
• Sinsityotrofoblastlar kendi litik aktiviteleri sayesinde maternal kapillerleri erode eder ve onlara ulaşır, lakünlere maternal kan hücrelerinin girişi olur plasentada primitif maternal dolaşımın prekürsörü
Birinci trimesterda villusların gelişimi
Histology of Human Plasenta, Histopathology, August 2016- www.smgebooks.com
12.-13. gün 16. gün 18.-19. gün
Konsepsiyondan sonra 12.-13. günde sitotrofoblastlar sinsityotrofoblastların içine penetre, inter villöz aralığa protrude primer trofoblast villusunu Sekonder villus: 16. Günde ekstraembryonik mezoblast primer villusa penetrasyonu Tersiyer: Birkaç gün sonra ise Mezoblastlarin içinde hemopoetik hücreler oluşur. Tersiyer villuslar fetal sirkülasyonun prekürsörüdür.
Erken dönem insan plasentası
Histology of Human Plasenta, Histopathology, August 2016- www.smgebooks.com
Spiral arterlerdeki değişim
15. Günden itibaren maternal dokulara ulaşan sitotrofoblastik hücre havuzları ve sitotrofoblastik anchoring kolonları Bazı sitotrofoblastik hücreler villusu terk eder ve ekstravillöz trofoblastlar (+) (invaziv fenotip) Ekstra villöz trofoblastlar maternal desiduayı invaze eder, maternal spiral arterlere ulaşır ve damar duvarlarını erode eder. Böylece spiral arterler düşük dirençli tübüllere dönüşür sürekli akım (maternal akım başlar)
Plasental barier
Histology of Human Plasenta, Histopathology, August 2016- www.smgebooks.com
Mikrovillöz membran
Plasental ağacı oluşturan villus tipleri
Histology of Human Plasenta, Histopathology, August 2016- www.smgebooks.com
Villus tipi Çap (µm)
Stroma Damarlar Görülme zamanı Termde görülme oranı (%)
Mezenkimal villus 100-250 Gevşek kollajen fibriller, mezenkimal hücreler ve Hofbauer hücreleri
Çok zayıf gelişmiş Erken ilk trimester 1
İmmatür intermediate villus
100-400 İçinde Hofbauer hücreleri bulunan çok sayıda sıvı dolu kanallar ve retiküler yapı
Stromal kanalların arasında küçük arterioller, venüller
İlk trimesterın ortaları (8. gebelik haftası)
0-5
Stem villus 100-3000
Fıbroblast ve nadir olarak makrofaj içeren yoğun, fibröz kollajen fibriller
Villusların santralinde muskuler tabakası izlenen arterler ve venler
İlk trimesterın ortaları (8. gebelik haftası)
20-25
Matür intermediate villus
80-150 Gevşek bağ doku fibrilleri içinde bağ doku hücreleri
Çok sayıda periferal kapillerler, küçük terminal arterioller ve toplayıcı venüller
Gestasyonun ortaları 25
Terminal villus 30-80 yok Villus hacminin %35’inden fazlasını oluşturan yüksek derecede sinüzoidal kapillerizasyon
Geç ikinci trimester, erken 3. trimester
40-45
Plasental villusların histolojik özellikleri
Histology of Human Plasenta, Histopathology, August 2016- www.smgebooks.com
Histology of Human Plasenta, Histopathology, August 2016- www.smgebooks.com
Histology of Human Plasenta, Histopathology, August 2016- www.smgebooks.com
http://www.pathologyoutlines.com/topic/placentanormalanatomy.html
https://library.med.utah.edu/WebPath/PLACHTML/PLAC032.html
1. trimester
https://library.med.utah.edu/WebPath/PLACHTML/PLAC095.html
Geniş, damardan fakir İki sıra hücre (içte sito, dışta sinsityrotrofoblaslar)
https://library.med.utah.edu/WebPath/PLACHTML/PLAC096.html
İlk trimester plasentanın invazyon özelliği intermediate trofoblast kümeleri
2. trimester
https://library.med.utah.edu/WebPath/PLACHTML/PLAC097.html
Plasenta boyutu Villus çapı Vaskülarizasyon Sinsityal nodlar ve fibrinoid birikim
Term villus
https://library.med.utah.edu/WebPath/PLACHTML/PLAC098.html
Küçük, belirgin derecede vaskülarize villus Sinsityal nod ve fibrinoid birikim
https://library.med.utah.edu/WebPath/PLACHTML/PLAC094.html
Desidua
https://embryology.med.unsw.edu.au/embryology/images/8/84/Placenta_anchoring_villi.jpg
Fetal membranlar
https://library.med.utah.edu/WebPath/PLACHTML/PLAC104.html
https://library.med.utah.edu/WebPath/PLACHTML/PLAC074.html
Çoğul gebeliklerde plasenta
https://library.med.utah.edu/WebPath/PLACHTML/PERI178.html
https://library.med.utah.edu/WebPath/PLACHTML/PLAC101.html
Di-di
Di-mono
https://library.med.utah.edu/WebPath/PLACHTML/PLAC006.html
• Plasenta gebeliğin evrimi ve fetal büyüme için anahtar organ
• Gaz değişimi, beslenme, immün, endokrin ve gebeliği destekleyici fonsiyon
• Hem anne hem fetüs için önemli bilgiler • Bu nedenle normal gelişim ve histolojiyi
bilmek önemli • “Human Placenta Project” Guttmacher et al,
2014, NIH , USA
Sabrınız için teşekkür ederim…