ONLİNE PERAKENDE SEKTÖRÜ VE TÜRKİYE'DEKİ DURUMU

download ONLİNE PERAKENDE SEKTÖRÜ VE TÜRKİYE'DEKİ DURUMU

of 22

Transcript of ONLİNE PERAKENDE SEKTÖRÜ VE TÜRKİYE'DEKİ DURUMU

  • 7/23/2019 ONLNE PERAKENDE SEKTR VE TRKYE'DEK DURUMU

    1/22

    T.C.Mersin niversitesi

    Sosyal Bilimler Enstitsletme Ana Bilim Dal

    ONLNE PERAKENDE SEKTR VE TRKYEDEK DURUMU

    Utkan, TURAN

    Mersin,2011

    NDEKLER

    Giri....1

    E-Ticaret Kavram ve Tarihesi.2

    E-Perakendecilik Kavram.....................................................................5E-Perakendeciliin Avantajlar..............................................................8

    E-Alverite Yaanan Sorunlar ve E-Alverii Tercih Etmeme

    Sebepleri.....10

    Trkiyede BT Kullanm Ve E-Alveri..12

    Sonu..18

    Kaynaka....19

  • 7/23/2019 ONLNE PERAKENDE SEKTR VE TRKYE'DEK DURUMU

    2/22

    GR

    Bilgi ve iletiim teknolojilerinin gelimesi ve internet kullanmnn

    yaygnlamasyla geleneksel anlamdaki ticaret ve perakendecilik elektronik ve

    sanal ortamlara tanmtr.

    Yeni bir alveri alan olan internet, tketicilere zaman ve mekn kstlar

    olmadan bulunduklar konumdan dorudan istedikleri firmalara ulaabilme, o

    firmalarn rn veya hizmetlerini inceleme ve internet ortamnda ticaret yapan

    dier firmalarn rn ve hizmetleriyle kyaslama imkn dourmutur.

    reticiler asndan e-perakendecilik; Firmalar tketicilere araclar ortadan

    kaldrarak kolaylkla ulatrma ve dorudan pazarlama ve sat ( Direk Sat

    Modeli veya Brick-and-Click ) imknlar sunmutur. (Barutu, 2008:318)

    E-perakendecilikle birlikte iletmeler kresel pazarlara kolaylkla girebilmekte

    ve bu pazarlarda yeni frsat ve mterilere ulaabilmektedirler. Ayrca internetle

    birlikte salanan iletiim ve pazarlama aralaryla firmalar marka konumlandrma

    ve rn eitlendirme faaliyetlerini interaktif olarak yrtebilmektedirler.

    (Enginkaya, 2006:10)

    2

  • 7/23/2019 ONLNE PERAKENDE SEKTR VE TRKYE'DEK DURUMU

    3/22

    E-Ticaret Kavram ve Tarihesi

    WTO(Dnya Ticaret rgt)'nun tanmna gre:

    "E-Ticaret; rnlerin retim(sunum), sat ve datm ilemlerinin

    telekomnikasyon alaryla yaplmasdr."

    CEFACT(Birlemi Milletler Ynetim, Ticaret ve Ulatrma lemlerini

    Kolaylatrma Merkezi)'a gre ise;

    , ynetim ve satn alma faaliyetlerinin, bu faaliyetlerin yrtlmesi iin

    yaplanm veya yaplanmam i bilgilerinin, reticiler, tketiciler ve kamu

    kurumlar ile dier organizasyonlar arasnda elektronik aralar zerinden

    yaplmasdr.

    OECDe gre, e-ticaret eitli srelerin oluturduu bir projedir. Bu sreler;

    Ticaret ncesi firmalarn elektronik ortamlarda pazar aratrmasyapmas ve pazar tanmas,

    retici ve perakende firmalarnn elektronik ortamda bulumas,

    Mterinin perakende firmasna demeyi yapmas,

    Mteriyle yaplan szlemenin koullarnn yerine getirilmesi, mal veya

    hizmetin mteriye teslimi,

    Sat sonras bakm ve destek hizmetlerinin salanmas

    3

  • 7/23/2019 ONLNE PERAKENDE SEKTR VE TRKYE'DEK DURUMU

    4/22

    E-Ticaretin geliimine baktmzda u srelerden getiinigryoruz;

    1979-Michael Aldrich-"Teleputer"n icad ve online alveriin balamas

    1981-Thomson Holidays B2B Online Alveri uygulamasn

    balatmtr.

    1982-France Telecom Minitel Online Sipari Aygtn gelitirmitir.

    1984-Gateshead/Tesco ilk B2C Online Alveri uygulamasn

    gerekletirmitir. Mrs Snowball ilk kaytl online mterisidir.

    1987-Swreg-Online ticaret yapan ilk yazlm irketinin kurulmas

    1990-Tim Berners Lee-WWW a sevisinin kurulmas

    1993-Mosiac Web Taraycsnn gelitirilmesi

    1994-Netscape-Mozilla Web Taraycsnn ortaya k-Pizza Hutn

    online sipari uygulamasna balamas -Online bankaclk-Online iek

    sat ve dergi abonelikleri gibi e-ticaret uygulamalar-Netscape 1.0 ile

    SSL ifreleme yntemi kullanlarak e-ticarette gvenlik arttrlmtr.

    1995-Jeff Bezos tarafndan ilk kresel apta online alveri sitelerinden

    Amazon.com kurulmutur. Ayn yl iinde Pierre Omidyar tarafndan ilk

    Web tabanl ak arttrma sitesi olan Ebay kurulmutur.

    1998-Elektronik posta pullar web zerinden alnp satlmaya ve

    kullanlmaya balanmtr.

    1999-Business.com 7,5 milyon dolara Ecompanies ortak giriim

    grubuna satlmtr.

    2000-Dot.com bubble meydana gelmitir ve web sitelerinin piyasa

    deerleri aniden dmtr.

    2002-Ebay, Paypal 1,5 milyon dolara satn alr.

    2003-Amazon.com 35 milyon dolarlk yllk net kr aklar

    4

  • 7/23/2019 ONLNE PERAKENDE SEKTR VE TRKYE'DEK DURUMU

    5/22

    2005-Youtube alr.

    2006-Google tarafndan 1,6 milyar dolara satn alnr.

    2007-Business.com 345 milyon dolara RH Donelley irketine satlmtr

    2008-ABDde e-ticaret ve online perakende satlar 208 milyar dolara

    ulamtr.

    (Uygur, 2010:10-16)

    E-Perakendecilik Kavram

    5

  • 7/23/2019 ONLNE PERAKENDE SEKTR VE TRKYE'DEK DURUMU

    6/22

  • 7/23/2019 ONLNE PERAKENDE SEKTR VE TRKYE'DEK DURUMU

    7/22

    anlatan, insanlar online alverie tevik eden ynlendirici e-

    mteri; kiiye zg rn ve hizmet talep eden zel e-mteri ve rn veya

    hizmet satn alrken birden fazla faktr dnen, aratrma-karlatrma yapan

    ilgili e-mteri olarak gruplandrlmtr.

    (Barutu, 2008:319-320)

    Hawkins vd. ise online mterileri 8 ksmda incelemitir(Nikbay, 2006:13):

    1. Alveri Severler: Yetkin bilgisayar ve internet kullanclardrlar ve

    alveri alkanlklarn internet zerinden devam ettirirler. Dier

    tketicilere online alveriin yararlarndan bahsederler.

    2. Macerac Gezginler: Online alverii elence amal kullanrlar. Bu

    sebeple, online perakendeciler tarafndan pek dikkate alnmazlar. nternet

    zerindeki birok fikre ve trende hkimlerdir.

    3. pheyle Yaklaanlar: steksizlikleri bilgisayar ok iyi

    kullanamamalarna baldr fakat yeni bilgilere ve fikirlere de aklardr.

    Gvenlik problemlerinden herhangi bir endie duymazlar.

    4. Amal Kullanclar: nterneti genellikle i amal ve kariyerlerini

    gelitirmek iin kullanrlar.

    5. Korku Duyanlar: nternet ve bilgisayar kullanmma hkimdirler ancak

    kredi kart gvenlii, rn teslimi, satn ald rn grememekten

    kaynakl korkularndan dolay tercih etmezler.

    6. Saknanlar: rnn teslim sresini beklemeyi sevmezler ve rn

    almadan nce rn grmek isterler. Perakendecilerin kolaylkla ba

    edemedii bir mteri tipidir.

    7. Teknoloji zrller: Bilgisayar ve internette ok az zaman geirirler ve

    bilgi teknolojilerine ilgileri ok dktr.

    7

  • 7/23/2019 ONLNE PERAKENDE SEKTR VE TRKYE'DEK DURUMU

    8/22

    8. Elence Arayanlar: nterneti elence arac olarak

    grrler ve internet alveriinden korkarlar. Gvenlik risklerinden

    ekinmezler ama ancak uzun vadeli taksit imknlar varsa alveri

    yaparlar.

    Hamilton, online mteri tiplerini incelemi ve 6 kategoridesnflandrmtr(Nikbay, 2006:18)

    1. Pratik Kullanclar: Sabrsz fakat kazanl internet kullanclardr. Ayda

    sadece 7 saat online alverie harcarlar ve bu tm internet

    kullanmlarnn yarsn oluturur.

    2. Srfler: Zamannn %32sini internete harcarlar ve dier kullanclara

    nazaran 4 kat fazla sayfa dolarlar.

    3. Yeni balananlar: nternette yenidirler ve alverie scak bakmazlar.

    Daha ok Brick-and-Mortar markalar tercih ederler.

    4. Rutin Takipiler: Bilgi bamlsdrlar ve interneti sklkla bilgi edinme

    amal kullanrlar.

    5. Pazarlklar: nternette ucuzluk ve indirim kampanyalarn aratrrlar.

    6. Sporseverler: Spor meraklsdrlar ve spor ve elence sitelerinde

    gezinmekten holanrlar.

    E-Perakendeciliin Avantajlar

    Mteri asndan eitli avantajlar vardr. Bunlar(Saydan, 2008:389):

    Reel hayattaki alveri merkezlerinde, arlarda karlalan ar

    kalabalklardan ve kuyruklarda bekleme gibi problemlerden kurtulma

    8

  • 7/23/2019 ONLNE PERAKENDE SEKTR VE TRKYE'DEK DURUMU

    9/22

    Piyasa aratrmas yapp, birok farkl firmay, rn

    karlatrp btenize en uygun olan kolaylkla seebilme imkn

    Zaman ve mekn kst olmamas;7/24 alveri imkn olmas

    Daha fazla rn ve hizmet bilgisine daha ksa srede ulama imkn

    rn eitliliinin ve alternatiflerinin geni olmas

    Perakendeciler ve reticiler asndan avantajlar yle sralanabilir(Enginkaya,

    2006:11);

    1. Zaman, mekn ve pazar kst olmadan dnya apnda tannma imkn

    sunar.

    2. 7/24 sipari alma olana vardr.

    3. Kredi kart onayyla sipariler annda nakit paraya dntrlebilir.

    4. Maaza, sat personeli, depo maliyetleri gibi maliyetleri minimuma

    indirir.

    5. Katalog, fatura basm gibi ilemlerin sanal ortamda yaplmasylamasraflarn minimuma indirilmesi ve bilgilerin sanal ortamda hzl bir

    ekilde deitirilip, gncellenebilmeleri imkn vardr.

    6. Minimum giderle daha youn reklam ve pazarlama olana sunar.

    Giriimlerin nternet zerinden Yaplan Satlar Vastasyla Elde Ettii Faydalar

    (Devlet Planlama Tekilat[DPT],2010)

    9

  • 7/23/2019 ONLNE PERAKENDE SEKTR VE TRKYE'DEK DURUMU

    10/22

    Perakendeciler ve tketicilerin ortak faydalanabilecei bir takm avantajlar da

    vardr(Kpolu, 2008:41):

    1. Perakendeciler, rn ve hizmetlerini tm dnyaya ulatrma imkn

    bulurken, alclar da tm dnyada sunulan rn ve hizmetlerden

    kendilerine uygun olan seebilmektedirler.

    2. Perakendeciler, mterilerine daha yakn olduklarndan dolay rakiplerine

    nazaran daha ok tercih edilmekte, mteriler de daha kaliteli hizmete

    ulaabilmektedir.

    3. Perakendeciler, mteri ihtiyalarn daha kolay kavrayabilmekte ve

    onlara zel uygun rn ve hizmetler sunabilmektedir, mteriler de bu

    rn ve hizmetlere makul fiyatlarla sahip olabilmektedir.

    4. E-alveri ilemleri, klasik alveri ilemlerine gre ok daha ucuza

    yaplabilmekte ve hem satc hem de alc bu bakmdan tasarruf

    salayabilmektedir.

    E-Alverite Yaanan Sorunlar ve E-Alverii Tercih Etmeme Sebepleri

    nternet zerinden Alverite Yaanan Sorunlar-2009 Aralk

    10

  • 7/23/2019 ONLNE PERAKENDE SEKTR VE TRKYE'DEK DURUMU

    11/22

    Yaplan anket aratrmalarnn sonular incelendiinde internet zerinden

    alverite sorun yaayanlarn oran 2007 ylnda %6,3, 2008 ylnda %9,5, 2009

    ylnda ise %5,6 olarak gzlenmitir. 2009 Aralk aynda aklanan aratrmaya

    gre internet zerinden alverite en ok yaanan sorun hasarl ya da yanl rn

    teslimi olarak gzkmektedir.

    nternet zerinden Satn Almama Nedenleri 2007-2008-2009

    Tketicilerin internet zerinden alveri yapmama nedenleri incelendiinde

    internet zerinden alverie ihtiya duyulmamasnn olduka yksek bir oranda

    olduu grlmtr. Ayrca rn yerinde grerek almay tercih etmenin orannn

    2009 yl verilerine gre yksek oluuyla, hatal ve yanl rn tesliminden

    yaanan ikyetler arasnda balant da grlmektedir.

    Genel olarak tketicilerin internet zerinden alveri srasnda yaad sorunlar

    yle zetlenebilir (Kpolu, 2008:33);

    11

    Sorunlar

    Yanl ya da hasarl rn teslimi

    Teslim sresinin belirtilenden fazla olmas

    Sipari verme veya deme esnasnda internetsayfasnda sorun yaanmas

    Garanti sresi ve dier yasal haklar konusunda bilgizorluu

    ikayet ya da tazminat zorluu veya ikayet sonrasyantn yeterli olmamas

    Hile, dolandrclk ve sahtekarlk ile karlama (kredikart bilgilerinin kotuye kullanlmas, mal ve hizmetleriteslim alamamak)

    Trkiye K

    52,3 43,

    30,0 16,

    25,2 18,

    10,6 12,

    9,3 3,7

    5,1 6,1

  • 7/23/2019 ONLNE PERAKENDE SEKTR VE TRKYE'DEK DURUMU

    12/22

    1. Alveri srasnda yaanabilecek kiisel bilgilerin

    alnmas veya kredi kart dolandrcl gibi gvenlik sorunlar

    2. Alnan rnn garantisinin olup olmamasndan kaynakl sorunlar

    3. Yanl, hatal veya bozuk rn teslimi ve bunun sonucunda muhatap

    bulunamamas

    Giriimlerin nternet zerinden Satlarn Kstlayan Faktrler, 2008

    Giriimlerin internet zerinden satlarn kstlayan faktrleri incelediimizde

    ilk sray rn veya hizmetin e-sat iin uygun olmamas, mterilerin e-

    ticarete aina olmamas ve demelerle ilgili gvenlik problemlerinin aldn

    grmekteyiz.

    (DPT, 2010)

    Trkiyede BT Kullanm ve E-Alveri

    12

  • 7/23/2019 ONLNE PERAKENDE SEKTR VE TRKYE'DEK DURUMU

    13/22

    TK HANEHALKI BLM TEKNOLOJLER

    KULLANIM ARATIRMASI SONULARI (Trkiye statistik Kurumu[TK],

    2008)

    Temel Gstergeler, 2008

    45,2

    20,6

    38,0

    35,9

    43,1

    18,3

    0

    10

    20

    30

    40

    50

    %

    TrkiyeKentKr

    16- 74 ya grubu bireylerdebilgisayar kullanm oran

    16- 74 ya grubu bireylerdeInternet kullanm oran

    2008 Yl TK verilerine gre hanelerin %25,4nde internet eriiminin olduu

    gzlenmitir. 16-74 ya grubunda yaplan aratrmada erkeklerde internet

    kullanm oran %45,4, kadnlarda %26,6 olarak belirlenmitir. Son ayierisinde(Ocak-Mart) bireylerin %32,2si internet kullanmtr. nternet kullanan

    bireylerin %11,6s internet zerinden mal veya hizmet siparii vermi ya da satn

    almtr. Sipari verme ya da satn aln en son yapld zamana gre % 7,2si

    son ay ierisinde, % 2,7si ay ile bir yl arasnda, % 1,7si ise bir yldan

    uzun sre nce gerekletirilmitir. %88,4lk kesim internet zerinden hi mal

    veya hizmet siparii vermemi ya da satn almamtr. Son 12 ayda nternet

    zerinden mal veya hizmet siparii veren ya da satn alan bireyler en fazla

    13

  • 7/23/2019 ONLNE PERAKENDE SEKTR VE TRKYE'DEK DURUMU

    14/22

    elektronik ara (cep telefonu, kamera, TV, DVD oynatc v.b)

    almlardr.

    2009 TK HANEHALKI BLM TEKNOLOJLER KULLANIM

    ARATIRMASI SONULARI(TK, 2009)

    Temel gstergeler, 2007 - 2009

    19,7

    33,430,1

    25,4

    38,0 35,9

    30,0

    40,1

    38,1

    0

    10

    20

    30

    40

    50

    nternet eriimi olan hane

    oran

    16 - 74 ya grubu bireylerde

    bilgisayar kullanm oran

    16 - 74 ya grubu bireylerde

    internet kullanm oran

    %

    2007 (*) 2008 (*) 2009

    2009 ylnda yaplan aratrmada hanelerin %30unda internet eriiminin olduu

    saptanmtr. nternet kullanan bireylerin kiisel kullanm amacyla nternet

    zerinden mal veya hizmet siparii verme ya da satn alma oran % 11,8dir.

    Sipari verme ya da satn aln en son yapld zamana gre % 5,8i son ay

    ierisinde, % 2,7si ay ile bir yl arasnda, % 3,3 ise bir yldan uzun sre

    nce gerekletirilmitir. nternet kullanan bireylerin %88,2si ise nternet

    zerinden hi mal veya hizmet siparii vermemi ya da satn almamtr. Son 12

    ayda nternet zerinden mal veya hizmet siparii veren ya da satn alan bireyler en

    fazla elektronik ara (cep telefonu, kamera, TV, DVD oynatc v.b) almlardr.

    14

  • 7/23/2019 ONLNE PERAKENDE SEKTR VE TRKYE'DEK DURUMU

    15/22

    2010 TK HANEHALKI BLM TEKNOLOJLER KULLANIM

    ARATIRMASI SONULARI(TK, 2010)

    Temel gstergeler, 2007 - 2010

    19,7

    33,430,1

    25,4

    38,035,9

    30,0

    40,138,1

    41,643,2

    41,6

    0

    10

    20

    30

    40

    50

    nternet eriim imkan olanhane oran

    16 - 74 ya grubu bireylerdebilgisayar kullanm oran

    16 - 74 ya grubu bireylerdenternet kullanm oran

    %

    2007 2008 2009 2010

    2010 yl Nisan ay ierisinde yaplan aratrmada ise hanelerin %41,6snn

    internet eriim imknna sahip olduu grlmtr. Bu oran 2009 ylnn ayn

    aynda %30 olarak aklanmt. nternet kullanan bireylerin kiisel kullanm

    amacyla nternet zerinden mal veya hizmet siparii verme ya da satn alma oran

    %15 olarak saptanmtr. Sipari verme ya da satn aln en son yapld zamana

    gre % 9,0 son ay ierisinde, %3,6s ay ile bir yl arasnda, %2,5i ise biryldan uzun sre nce gerekletirilmitir. Son 12 ayda (Nisan 2009-Mart 2010)

    nternet zerinden mal veya hizmet siparii veren ya da satn alan bireyler %24,3

    oran ile en fazla giyim ve spor malzemeleri almlardr. Bunu %23,8 ile elektronik

    aralar, %19,3 ile ev eyas, %15,2 ile seyahat bileti alma, ara kiralama, %13,3

    ile gda maddeleri ile gnlk gereksinimler izlemektedir. Bir nceki yl ayn

    dnemde elektronik aralar %32,2 ile (cep telefonu, kamera, TV, DVD oynatc

    v.b) ilk sray almt.

    15

  • 7/23/2019 ONLNE PERAKENDE SEKTR VE TRKYE'DEK DURUMU

    16/22

    2008 TK GRMLERDE BLM TEKNOLOJLER KULLANIMIARATIRMASI (TK, 2008)

    Giriimlerde yllara gre bilgisayar kullanm, nternet eriimi veweb sayfassahiplii oranlar

    87.8

    80.4

    48.2

    88.785.4

    63.1

    90.6 89.2

    62.4

    0.0

    10.0

    20.0

    30.0

    40.0

    50.0

    60.0

    70.0

    80.0

    90.0

    100.0

    Bilgisayar kullanm nternet eriimi Web sayfassahiplii

    %

    2005 2007 2008

    2008 TK verilerine gre giriimlerde internet eriim oran 2007 yl Ocak

    aynda % 85,4 iken bu oran 2008 yl Ocak aynda % 89,2ye ykselmitir.

    nternet eriimine sahip giriimlerin web sayfasna sahiplik oranlar 2007 yl

    Ocak aynda % 63,1 iken, 2008 yl Ocak aynda % 62,4 olarak aklanmtr.

    Bir nceki yla ilikin gstergeler incelendiinde, 2007 yl Aratrmas

    sonularna gre 2006 ylnda web sayfasna sahip olan giriimlerin, bu sayfalarzerinden sunduklar hizmetler srasyla % 61,3 ile giriimin rnlerini

    pazarlamak, % 57,7 ile rn kataloglarna ve fiyat listelerine eriimi salamak

    ve % 39,6 ile sat sonras destek hizmetleri salanmas eklindedir. 2008 yl

    Aratrmas sonularna gre ise 2007 ylnda web sayfasna sahip olan

    giriimlerin, bu sayfalar zerinden sunduklar hizmetler srasyla % 78,4 ile rn

    kataloglarna ve fiyat listelerine eriimi salamak, % 44,5 ile giriim

    tarafndan retilen rnlerin pazarlanmas ve % 28,4 ile sat sonras destek

    16

  • 7/23/2019 ONLNE PERAKENDE SEKTR VE TRKYE'DEK DURUMU

    17/22

    hizmetleri salanmas olarak grlmtr. 2007 ylnda internet

    eriimine sahip giriimlerin % 15,4 internet zerinden sipari vermekte iken, %

    9,4 ise internet zerinden sipari almaktadr.

    2009 TK GRMLERDE BLM TEKNOLOJLER KULLANIMI

    ARATIRMASI (TK, 2009)

    Giriimlerde yllara gre bilgisayar kullanm, nternet eriimi ve websayfas sahiplii

    80,4

    48,2

    88,7 85,4

    63,6

    90,7 89,2

    62,3

    90,787,8

    58,7

    88,8

    0,0

    10,0

    20,0

    30,0

    40,0

    50,0

    60,0

    70,0

    80,0

    90,0

    100,0

    Bilgisayar kullanm nternet eriimi Web sayfas sahiplii

    %

    2005 2007 2008 2009

    2009 ylnda yaplan aratrma sonularna gre 2008 ylnda bilgisayar kullanan

    giriimlerin %16,2si bilgisayar alar zerinden rn/hizmet siparii vermekte

    olup, %10,1i ise rn/hizmet siparii almaktadr. Giriimlerin internet zerinden

    yaplan satlar vastasyla elde ettii faydalar arasnda ilk sray %70,5 ile yeni

    pazarlara girmek, sat potansiyelini arttrmak almaktadr. Giriimlerin nternet

    zerinden satlarn engelleyen veya snrlandran nedenler ise srasyla %56,4 ile

    mterilerin internet zerinden alm yapmaya hazr olmamalar, %55,0 ile

    giriimin rn/hizmetlerinin e-ticaret iin uygun olmamas ve %48,0 ile

    demelerle ilgili gvenlik problemleri olarak aklanmtr.

    17

  • 7/23/2019 ONLNE PERAKENDE SEKTR VE TRKYE'DEK DURUMU

    18/22

    2010 TK GRMLERDE BLM TEKNOLOJLER KULLANIMIARATIRMASI (TK, 2010)

    Giriimlerde yllara gre bilgisayar kullanm, nternet eriimi ve web sayfassahiplii

    80,4

    48,2

    88,785,4

    63,6

    90,7 89,2

    62,3

    90,7 92,3 90,9

    57,8

    87,8

    58,7

    88,8

    0,010,020,030,040,050,060,070,080,090,0

    100,0

    Bilgisayar kullanm nternet eriimi nternet eriimi olangiriimlerde web sayfas

    sahiplii

    %

    2005 2007 2008 2009 2010

    2010 TK verilerine gre ise Ocak aynda nternet eriimine sahip giriimlerin

    %57,8inin web sayfasna sahip olduu, web sayfasna sahip olan giriimlerin, busayfalar zerinden sunduklar hizmetlerin ise srasyla %78,4 ile rn kataloglar

    ve fiyat listesi, %33,5 ile web sitesinin gvenlii ile ilgili olarak gvenlik

    politikas beyan, gizlilik mhr veya sertifikas ve %28,1 ile ak i

    pozisyonlar iin ilanlar ve evrimii (online) i bavurusu olduu grlmtr.

    Aratrma sonularna gre ayrca 2009 ylnda giriimlerin %15,0inin

    bilgisayar alar zerinden rn/hizmet siparii verdii, %8,4nn isern/hizmet siparii ald anlalmtr. 2010 yl Ocak aynda giriimlerin

    %10,1inin elektronik imza kulland, %21,9unun Bilgi ve letiim Teknolojisi

    (BT) gvenlii politikasna sahip olduu aklanmtr.

    SONU

    18

  • 7/23/2019 ONLNE PERAKENDE SEKTR VE TRKYE'DEK DURUMU

    19/22

    Bilgi ve iletiim teknolojilerinin gelimesi ve bu teknolojilerin

    yaygnlamasyla bir ok alan ve sektrde olduu gibi perakendecilik sektr de

    sanal ortamlara tanmaya balamtr. E-maazaclk ve e-perakendecilik

    sektrnn gelimesiyle birlikte perakendeciler ve reticiler rn ve hizmetlerini

    sanal maazalar araclyla her kesimden ve dnyann her yerinden tketicilere

    ulatrma imkn bulurken, tketiciler de sanal ortamlarda zaman ve mekn kst

    olmadan kendi btelerine uygun rn ve hizmetleri, ksa srede pazar ve piyasa

    aratrmas yaparak satn alma imkn bulmaktadrlar.

    TK verileri incelendiinde hanelerde internet kullanmnn 2008den 2010a

    %25,4ten %41,6ya kt grlmtr. nternetten rn veya hizmet sipari

    verme orannn ise 2 yl iinde sadece %3,4 artt ve %15e kt

    gzlemlenmitir. Bu orann dk olmasnn nedenlerine gelindiinde en nemli

    sebebin insanlarn internetten alverie ihtiya duymadklar, dier nemli

    sebeplerinse gizlilik-gvenlik kayglar duymalar, rn birebir mteri

    temsilcisiyle ve grerek satn alma alkanlklarnn olduu belirlenmitir.

    Giriimlere ynelik incelendiinde; Giriimlerde internete eriim oran 2007

    Ocak aynda % 85,4 iken, 2010 Ocak aynda %90,9a kt grlmtr. Bunu

    yannda ayn yllar ierisinde web sayfas sahiplii orannn ise dt

    gzlemlenmitir. Bunun sebebinin, giriimlerin hizmetlerini kendi web

    sayfalarndan sunmayp sadece bu ii yapan e-maaza ve e-ticaret sitelerinden

    saladklarndan kaynakland anlalmaktadr. Web sitesine sahip giriimlerinse

    bu web sitelerinden sunduklar hizmetin en ok rn kataloglar ve fiyat listeleri

    yaynlamak olduu grlmektedir. 2007 ylnda web sayfasna sahip firmalarn

    sadece %9,4 rn ve hizmet siparii almaktadr. 2008 ylnda bu oran %10,1e

    ykselmi, 2009da ise %8,4e dmtr. Bu dk oranlarn sebeplerine

    baktmzda giriimlerin son yllarda rn ve hizmetlerini kendi web sitelerinden

    deil de e-maaza ve e-perakende sitelerinden pazarladklar anlalmaktadr.

    2008 ylnda yaplan bir aratrmada da internet zerinden satlar kstlayan

    faktrler; rn ve hizmetin e-ticarete uygun olmamas, mterilerin e-ticarete

    hazr olmamas ve demelerle ilgili gvenlik problemleri olarak belirlenmitir.

    19

  • 7/23/2019 ONLNE PERAKENDE SEKTR VE TRKYE'DEK DURUMU

    20/22

    KAYNAKA

    1. Barutu, S. (2008). Perakendecilik sektrnde teknolojik deiim: E-

    perakendecilik, e-maaza ball ve e-maaza balln etkileyen

    faktrler. Sleyman Demirel niversitesi ktisadi ve dari Bilimler

    Fakltesi, 317-334.

    2. Enginkaya, E. (2006). Elektronik perakendecilik ve elektronik alveri.

    Yldz Teknik niversitesi, ktisadi ve dari Bilimler Fakltesi, 11-16

    3. Uygur, E. (2010).E-ticaret ve Trkiyedeki durumu. Atlm niversitesi

    Sosyal Bilimler Enstits letme Ana Bilim Dal. Yksek Lisans Tezi.

    4. Nikbay, .H. (2006). Consumer behavior in electronic retailing and the

    critical success factors affecting consumer preferences and loyalty.

    Boazii niversitesi Sosyal Bilimler Enstits Ynetim Biliim

    Sistemleri. Yksek Lisans Tezi.

    5. Saydan, R. (2008). Tketicilerin Online Alverie Ynelik Risk ve

    Fayda Alglamalar: Geleneksel ve Online Tketicilerin Karlatrlmas.

    Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7, 386-402.

    6. Kpolu, C. (2008).Dnya'da ve Trkiye'de perakendecilik ve e-ticaret

    karlatrmas. Marmara niversitesi Sosyal Bilimler Enstits ktisat

    Anabilim Dal ktisat Teorisi Bilim Dal. Yksek Lisans Tezi.

    7. Bilgi Toplumu statistikleri 2010. (2010, Haziran).

    http://www.bilgitoplumu.gov.tr/Documents/1/Yayinlar/BilgiToplumuIstat

    istikleri_2010.pdf

    20

  • 7/23/2019 ONLNE PERAKENDE SEKTR VE TRKYE'DEK DURUMU

    21/22

    8. TK Haber Blteni 2008 Yl Hanehalk Biliim

    Teknolojileri Kullanm Aratrmas Revize Sonular. (2009, Austos).

    http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=6163

    9. TK Haber Blteni 2009 Yl Hanehalk Biliim Teknolojileri Kullanm

    Aratrmas Sonular. (2009, Austos).

    http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=4104

    10. TK Haber Blteni 2010 Yl Hanehalk Biliim Teknolojileri Kullanm

    Aratrmas Sonular. (2010, Austos).

    http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=6308

    11. TK Haber Blteni GRMLERDE BLM TEKNOLOJLER

    KULLANIMI ARATIRMASI, 2008. (2008, Kasm).

    http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=2068

    12. TK Haber Blteni GRMLERDE BLM TEKNOLOJLER

    KULLANIMI ARATIRMASI, 2009. (2009, Kasm).

    http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=4149

    13. TK Haber Blteni GRMLERDE BLM TEKNOLOJLER

    KULLANIMI ARATIRMASI, 2010. (2010, Kasm).

    http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id= 6360

    21

  • 7/23/2019 ONLNE PERAKENDE SEKTR VE TRKYE'DEK DURUMU

    22/22

    22