1b iu letynopr zyrodz ie i różnorodnośc ib io log icznej | s t yc zeń 2014

Ochrona rodzimej flory i fauny

przed inwazyjnymi gatunkami obcymi

NATURAN u m e r   3 5   |   styczeń 2014

2000 ISSN

183

1-41

98

B i u l e t y n   o   p r z y r o d z i e   i   r ó ż n o r o d n o ś c i   b i o l o g i c z n e j 

Środowisko

2 b iu letynopr zyrodz ie i różnorodnośc ib io log icznej | s t yc zeń 20142

Natura2000Biuletyn o przyrodzie i różnorodności biologicznej styczeń 2014

SpiS TReści3–4Nagrody Natura 2000 

5–7Wydawanie pozwoleń w oparciu o artykuł 6.3 – podsumowanie

8–9Barometr Natura 2000 – aktualizacja z 2013 r.

10–13Wniosek dotyczący nowego prawodawstwa Ue w sprawie inwazyjnych gatunków obcych

14–16Natura News

W okresie, w którym dopracowujemy instrumenty finansowe Ue na lata 2014–2020, pragnę przypomnieć czytelnikom o związanych z nimi nowych możliwościach w postaci wsparcia finansowego dla obszarów sieci Natura 2000 i zielonej infrastruktury.

W porównaniu z sytuacją sprzed siedmiu lat, świadomość społeczno-ekonomicznej wartości przyrody w ogóle, oraz korzyści płynących z sieci Natura 2000 i zielonej infrastruktury jest obecnie bardziej powszechna. Miejmy nadzieję, że zachęci to decydentów do poświęcenia im większej uwagi i uwzględnienia ich w procesach politycznych, a także do lepszego wykorzystania płynących z nich korzyści w celu promowania bardziej zintegrowanego i całościowego rozwoju, opartego na efektywnym wykorzystaniu dostępnych zasobów zgodnie ze Strategią europa 2020.

Służby Komisji i ja sam w dalszym ciągu będziemy wspierać ten proces. Komisja już teraz promuje priorytetowe ramy działań państw członkowskich organizując seminaria informacyjne dla władz krajowych dotyczące sposobów uzyskania dostępu do funduszy unijnych na rzecz obszarów sieci Natura 2000. Ostatecznie to jednak obowiązkiem państw członkowskich będzie jak najwłaściwsze wykorzystanie pojawiających się możliwości i zapewnienie odpowiedniej, wczesnej absorpcji funduszy na rzecz rozwoju obszarów sieci Natura 2000 i zielonej infrastruktury, do wykorzystania w ich programach operacyjnych.

początek nowego roku to dobry moment na podsumowanie tego, co już udało się osiągnąć. Sieć Natura 2000, licząca ponad 27 tysięcy obszarów zlokalizowanych w 28 krajach, stanowi jedno z najambitniejszych przedsięwzięć na rzecz zatrzymania i odwrócenia procesu utraty różnorodności biologicznej w europie.

Już samo to powinno być powodem do satysfakcji, a podejmując wysiłek zarządzania tym ważnym zasobem powinniśmy złożyć hołd wszystkim tym, którzy swoją codzienną pracą zapewniają sieci Natura 2000 sukces operacyjny: właścicielom i użytkownikom terenów, władzom lokalnym, osobom zarządzającym poszczególnymi obszarami, organizacjom pozarządowym i zaangażowanym w to przedsięwzięcie obywatelom.

Jak przypomina stary, amerykański standard jazzowy, „podkreślajmy to, co pozytywne”; w tym duchu, z dumą ogłaszam powstanie nowego, europejskiego programu nagród Natura 2000. Dzięki niemu przykłady doskonałego zarządzania obszarami Natura 2000 i związanych z nim sukcesów w działaniach na rzecz przyrody i człowieka zyskają należny im rozgłos. W najnowszym numerze biuletynu zainteresowani czytelnicy znajdą więcej informacji na ten temat.

Janez PotočnikKomisarz ds. Środowiska

Wstęp

Okładka: Wiewiórka pospolita. © Mark Boulton / 4nature

2©

 Thinkstock

© Thinkstock

© iStock

© Shutterstock

Nowe instrumenty finansowe UE oferują wiele możliwości finansowania zarządzania siecią Natura 2000.

3b iu letynopr zyrodz ie i różnorodnośc ib io log icznej | s t yc zeń 2014 3©

  LiFe 99

_NAT_D

_00

6051

© Zakupak/w

ikicomm

ons

33b iu letynopr zyrodz ie i różnorodnośc ib io log icznej | s t yc zeń 2014 3

Nagroda Natura 2000 przyznawana jest w uznaniu osiągnięć w zakresie ochrony przyrody i zarządzania obszarami sieci Natura 2000, ze szczególnym uwzględnieniem wartości dodanej dla lokalnych gospodarek i budowania świadomości społecznej w zakresie roli dziedzictwa przyrodniczego Europy.

Nagrody Natura 2000 Nagroda Natura 2000 przyznawana jest w uznaniu znaczącego wkładu w ochronę obszarów sieci Natura 2000.

Utworzenie sieci Natura 2000, obejmującej ponad 27 tysięcy obszarów, jest bez wątpienia jednym z największych dotychczasowych osiągnięć w procesie powstrzymywania utraty różnorodności biologicznej w Ue. promuje nowoczesne, elastyczne i globalne podejście do ochrony wybranych obszarów, stawiając obywateli w samym sercu tego ogólnoeuropejskiego przedsięwzięcia.  Funkcjonowanie sieci Natura 2000 opiera się na założeniu, że człowiek i natura w dużej mierze wzajemnie od siebie zależą. przyroda potrzebuje naszej pomocy, ale odwzajemnia się  w dwójnasób dostarczając różnorodnych usług ekosystemów.  Każdy może przyczynić się do tego, by sieć Natura 2000 funkcjonowała zgodnie z przyjętymi założeniami: prywatni właściciele i użytkownicy ziemi, osoby zajmujące 

się zarządzaniem ochroną przyrody, społeczności lokalne, organizacje pozarządowe, instytucje publiczne i wszyscy zainteresowani obywatele. Już teraz wiele osób aktywnie uczestniczy w ochronie i zarządzaniu poszczególnymi obszarami sieci Natura 2000 we wszystkich 28 państwach członkowskich Ue.  Niestety, nadal zbyt często wysiłek i zaangażowanie pozostają niezauważone lub niedocenione. co więcej, wielu europejczyków nie jest nawet świadomych istnienia sieci Natura 2000. Według najnowszego badania eurobarometru z 2013 r., słyszało o niej zaledwie 27% respondentów, a jeszcze mniej osób (11%) rzeczywiście wie, czym jest sieć Natura 2000.

Cele konkursuAby spopularyzować sieć Natura 2000 i złożyć hołd wszystkim, którzy niestrudzenie pracują na 

sukces tego przedsięwzięcia, Komisja europejska podjęła decyzję o organizacji corocznego konkursu.   pomysłodawcom nagród Natura 2000 przyświecały następujące cele: · wyrażenie uznania dla 

wysokich standardów zarządzania i promocji obszarów sieci Natura 2000;

· zaprezentowanie inspirujących przykładów z całej europy, zachęcających do podejmowania podobnych inicjatyw oraz rozpowszechniania dobrych praktyk;

· podniesienie renomy sieci Natura 2000 i zwrócenie uwagi opinii publicznej na ważne osiągnięcia, zgodnie z podjętym w Strategii Bioróżnorodności 2020 zobowiązaniem organizacji do 2013 r. zakrojonej na szeroką skalę kampanii informacyjnej na temat sieci Natura 2000.

4 b iu letynopr zyrodz ie i różnorodnośc ib io log icznej | s t yc zeń 2014

Zawiera ona wszystkie niezbędne informacje na temat zgłoszeń, w tym formularze wniosków, wytyczne i odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania. 

Nie przegap okazji: termin przyjmowania zgłoszeń upływa 18 lutego 2014 r.!http://ec.europa.eu/environment/nature/natura2000/awards/index_en.htm

Kategorie nagród

W 2014 r. nagrody zostaną przyznane po raz pierwszy. Konkurs jest otwarty dla każdego, kto jest bezpośrednio zaangażowany w funkcjonowanie sieci Natura 2000: przedsiębiorstw, władz lokalnych i regionalnych, organizacji pozarządowych, wolontariuszy, właścicieli gruntów, instytucji edukacyjnych lub osób prywatnych.

Nagrody przyznawane będą w pięciu kategoriach:

· Ochrona: Nagradzane będą działania, które poprawiły stan ochrony danego siedliska i/ lub grupy gatunków wymienionych w załączniku i lub ii dyrektywy siedliskowej lub w załączniku i dyrektywy ptasiej; poprawa stanu ochrony może również dotyczyć ptaków migrujących.

· Korzyści społeczno-ekonomiczne: Nagroda przyznawana jest w uznaniu korzyści społeczno-ekonomicznych będących wynikiem funkcjonowania obszaru Natura 2000 lub realizacji projektu związanego z siecią. Na przykład, oznaczenie produktów znakiem „Natura 2000” może pozwolić producentom ekologicznych produktów wypełnić niszę na rynku lub uzyskać lepsze ceny za swoje produkty.

· Komunikacja: Nagrodę przyznaje się za skuteczne zwiększanie świadomości społecznej i promowanie sieci Natura 2000, oraz działania prowadzące do trwałych zmian w postawach społecznych w stosunku do sieci.

· Godzenie interesów/ poglądów: Zarządzanie obszarami Natura 2000 wymaga uwzględniania poglądów i interesów różnych podmiotów. Nagrody w tej kategorii mają wynagradzać zakończone powodzeniem działania, których celem było pojednanie przeciwstawnych sił społeczno-gospodarczych lub politycznych, użytkowników terenów lub zasobów w sposób korzystny dla nich samych oraz dla obszarów sieci Natura 2000.

· Tworzenie sieci i współpraca transgraniczna: Kategoria ta obejmuje dwa odrębne, chociaż powiązane ze sobą aspekty:-  trwały i pozytywny wpływ budowania sieci na obszary Natura 

2000, i/ lub-  korzyści płynące z ponadnarodowej współpracy dla ochrony 

długoterminowej. Nagroda ta może również obejmować współpracę regionów administracyjnych w danym kraju, współpracę pomiędzy różnymi regionami biogeograficznymi lub pomiędzy obszarami morskimi i lądowymi.

 © LiFe_9

8_N

AT_p_005275

© LiFe9

9_N

AT_D_0

04224

© LiFe9

8_N

AT_S_005371-8

© LiFe05

_NAT_RO

_0170

Proces selekcjiproces selekcji składa się z trzech etapów. pierwszy polega na sprawdzeniu kwalifikowalności. Kolejnym jest ocena zgłoszonych do konkursu rozwiązań pod kątem ich skuteczności, oryginalności, trwałości, kosztów i korzyści oraz zakresu, w jakim mogą one być wdrożone w innych miejscach. Zwycięzców wybiera jury składające się z przedstawicieli instytucji i organizacji reprezentujących zainteresowane podmioty zajmujące się 

kwestiami związanymi z programem Natura 2000 na poziomie europejskim. 

NagrodyZwycięzcy w pięciu kategoriach zostaną zaproszeni na uroczystą ceremonię wręczenia nagród w Brukseli, gdzie poza trofeum otrzymają niewielką nagrodę pieniężną do wykorzystania w przyszłych działaniach w zakresie ochrony przyrody. poza uhonorowaniem wysiłków i pracy laureatów, ceremonia wręczenia nagród 

podniesie renomę sieci Natura 2000.  Niewątpliwą zachętą do udziału będzie możliwość zdobycia uznania w związku z uczestnictwem w prestiżowym konkursie. Zwycięzcy otrzymają również wsparcie logistyczne i finansowe, które ułatwi im organizację lokalnych wydarzeń promujących sieć Natura 2000 z udziałem przedstawicieli Komisji.

ZgłoszeniaNa potrzeby konkursu stworzono specjalną stronę internetową. 

5b iu letynopr zyrodz ie i różnorodnośc ib io log icznej | s t yc zeń 2014

Wydawanie pozwoleń w oparciu o artykuł 6.3 – podsumowanie

5

Procedura wydawania zgód w oparciu o dyrektywę siedliskową stanowi ważne narzędzie prawne umożliwiające zachowanie równowagi pomiędzy rozwojem gospodarczym a ochroną zagrożonej różnorodności biologicznej w Europie.

b iu letynopr zyrodz ie i różnorodnośc ib io log icznej | s t yc zeń 2014©

 pere Sanz/Thinkstock

Artykuł 6 dyrektywy siedliskowej stanowi cenne i skuteczne narzędzie prawne służące zapewnieniu właściwej równowagi między rozwojem gospodarczym a koniecznością ochrony zagrożonej różnorodności biologicznej europy.  pojawiają się jednak głosy, że procedura uzyskiwania zgody ustanowiona na mocy artykułu 6.3 dyrektywy siedliskowej może powodować znaczne opóźnienia w realizacji planów i przedsięwzięć budowlanych, stając się dużym obciążeniem finansowym i administracyjnym dla wszystkich zainteresowanych stron.  W świetle tych opinii, Komisja postanowiła rozpocząć w 2012 r. badanie rozpoznawcze, mające pomóc w zebraniu informacji na temat rodzaju, zakresu i 

znaczenia trudności i przeszkód wynikających ze stosowania procedury wydawania zgód opisanej w artykule 6.3, a także w opracowaniu zaleceń dotyczących zwiększenia jej skuteczności.  celem badania nie jest przeprowadzenie pełnej analizy wdrażania artykułu 6.3 we wszystkich 28 państwach członkowskich. Biorąc pod uwagę różnice w podejściach poszczególnych państw członkowskich (a nawet regionów danego kraju) oraz zaangażowanie setek organów na różnych szczeblach administracji, takie przedsięwzięcie wymagałoby podjęcia działań na dużo większą skalę.   Badanie oparto na internetowej ankiecie, której celem było 

zgromadzenie opinii na temat artykułu 6.3 wśród organów zajmujących się zagadnieniami związanymi z przyrodą w całej Ue. Kolejnym etapem były wywiady z przedstawicielami władz zajmujących się kwestiami przyrody i innych organów (np. z takich sektorów jak energetyka, transport, zagospodarowanie przestrzenne) przeprowadzone w 10 państwach członkowskich, a także z przedstawicielami kluczowych sektorów gospodarczych i organizacji pozarządowych na poziomie Ue.  Dokonano również przeglądu literatury i przeprowadzono dogłębną analizę kilkunastu studiów przypadku, obejmującą różne rodzaje planów i projektów, które przeszły procedurę 

6 b iu letynopr zyrodz ie i różnorodnośc ib io log icznej | s t yc zeń 20146666 b iu letynopr zyrodz ie i różnorodnośc ib io log icznej | s t yc zeń 2014

Rodzaje problemów związanych z procedurą artykułu 6.3:· Niska jakość badań odpowiedniej oceny · Niewystarczająca wiedza, na której opierają się oceny wpływu· Brak spójności kontroli planów i projektów· Brak oceny efektów kumulacyjnych · Brak umiejętności / wiedzy / zdolności w zakresie procedury opisanej 

w artykule 6.3· Niejasności związane z procedurą OOś/ SOOś · Brak dialogu w początkowych fazach procesu· Nieuwzględnianie sieci Natura 2000 na początkowych etapach 

procesu planowania· problemy w trakcie konsultacji społecznych (np. tak zwany 

NiMBYizm – „nie w moim ogródku”). 

© Shutterstock 

Inwestycje budowlane na obszarach sieci Natura 2000 są dozwolone pod warunkiem, że nie naruszają procedur ochrony wprowadzonych na mocy dyrektywy siedliskowej.

uzyskania zgody zgodnie z treścią artykułu 6.  Końcowy raport z analizy przedstawia zaledwie ogólną wizję sposobów interpretacji i praktycznego zastosowania treści artykułu 6.3 w różnych częściach Ue. Stanowi materiał, który może stać się punktem wyjścia do refleksji nad tym, w jaki sposób wdrażanie tego przepisu można usprawnić w oparciu o doświadczenia i dobre praktyki z całej Ue. Kilka najistotniejszych ustaleń raportu omówiono poniżej.

Kiedy pojawiają się trudności?W pierwszej części badania starano się dociec w jakim stopniu artykuł 6.3 postrzegany jest jako przeszkoda. Wynik sondażu internetowego był jednoznaczny: zdecydowana większość (89%) respondentów uznała, że procedura sprawdza się w ich kraju/ regionie, tworząc mocne i stabilne ramy prawne dla deweloperów.   Nie oznacza to, że od czasu do czasu nie pojawiają się trudności i opóźnienia, zwłaszcza w przypadku większych i bardziej złożonych planów i projektów infrastrukturalnych (a czasami także w sytuacji nagromadzenia dużej ilości małych projektów o zasięgu lokalnym), ale te wydają się być pojedynczymi przypadkami, a ewentualne problemy wynikają z konkretnej sytuacji i nie stanowią dowodu na niedoskonałość procedury jako takiej.   przedstawiciele kilku organów przyznali podczas wywiadów, że początkowo  trzeba było zmierzyć się z niejednym poważnym problemem. Musiało upłynąć kilka lat zanim wszyscy zainteresowani przyzwyczaili się do nowego systemu, zaakceptowali go i zrozumieli w jaki sposób należy przestrzegać nowych przepisów. Ostatecznie udało się jednak przezwyciężyć te początkowe trudności.   Dotyczy to w szczególności krajów lub regionów, które podjęły wspólny wysiłek opracowania i wprowadzenia w życie spójnego i przejrzystego systemu przeprowadzania odpowiedniej 

oceny, stosowanego konsekwentnie i w sposób całościowy, z polityką „otwartych drzwi” w stosunku do deweloperów, zachęcającą do podejmowania wczesnego i aktywnego dialogu w trakcie całego procesu odpowiedniej oceny.  Z drugiej strony, kraje, którym nie udało się wdrożyć takiego solidnego systemu działania, lub które nie dokonały pełnej transpozycji przepisów dyrektywy do prawa krajowego nadal narażone są na opóźnienia i trudności.  Badanie wykazało również, że problemy i opóźnienia są częstsze kiedy procedura wydawania zgody należy do obowiązków organów działających na niższym poziomie administracyjnym (np. gminy) lub tam, gdzie brakuje podstawowych umiejętności, wiedzy i/lub możliwości pozwalających na przeprowadzenie procesu w sposób spójny i przejrzysty.

Natura 2000: ogólny zakaz inwestycji budowlanych?Kolejnym celem badania jest określenie czy istnieją dowody na to, że procedura wynikająca z treści artykułu 6.3 doprowadzi do całkowitego zakazu realizacji inwestycji budowlanych na obszarach Natura 2000.  państwa członkowskie w zasadzie nie prowadzą statystyk dotyczących liczby planów i projektów, które muszą przejść procedurę opisaną w artykule 6.3, oraz tego jaki odsetek wszystkich planów i projektów 

stanowią te, które wymagają przeprowadzenia odpowiednich procedur i otrzymania pozwoleń na zagospodarowanie terenu.   Tam, gdzie dane statystyczne są dostępne, okazuje się, że większość planów lub projektów zostaje odrzucona lub zatwierdzona po przeprowadzeniu odpowiedniej oceny (z lub bez środków łagodzących). Realizacja tylko niewielkiej części zostaje rzeczywiście zaniechana po ustaleniu niekorzystnego wpływu danego projektu lub planu w procesie odpowiedniej oceny; jeszcze rzadziej stosuje się procedurę odstępstwa na podstawie treści artykułu 6.4.   Wnioski te, dodatkowo potwierdzone wynikami przeglądu literatury przedmiotu, sondażu internetowego i wywiadów, wskazują na to, że nie ma ogólnego zakazu inwestycji budowlanych w obrębie obszarów sieci Natura 2000, ponieważ w większości przypadków można znaleźć rozwiązania umożliwiające realizację projektów w sposób 

niemający negatywnego wpływu na integralność danego obszaru.  podmioty gospodarcze podkreślają jednak, że sama obecność obszaru Natura 2000 może zniechęcać do podejmowania działań. część firm celowo unika realizacji projektów na lub w pobliżu obszarów sieci Natura 2000, chyba że mają pewność pomyślnego przejścia przez procedurę wynikającą z treści artykułu 6.  ponadto, wiele państw członkowskich wprowadziło bardziej rygorystyczne przepisy krajowe dotyczące niektórych rodzajów projektów budowlanych realizowanych na obszarach sieci Natura 2000. Nie pozostaje to bez wpływu na sposób postrzegania omawianej tu procedury w tych krajach, mimo iż  surowe zasady nie wynikają z przepisów dyrektywy unijnej. Rodzaje problemówDruga część badania wskazuje na rodzaje najczęściej występujących obecnie problemów i opóźnienia 

7b iu letynopr zyrodz ie i różnorodnośc ib io log icznej | s t yc zeń 2014

Usprawnienie procedury wydawania zgody na mocy artykułu 6 w przypadku zezwoleń połowowych w zatoce Wash (Wielka Brytania)

The Wash jest największym brytyjskim estuarium będącym częścią sieci Natura 2000, znanym miejscem połowu małży i sercaków. Organ odpowiedzialny za wydawanie zezwoleń na połowy w zatoce Wash (EIFCA) ma obowiązek opracowywania rocznych planów, które przedkłada się do zatwierdzenia na podstawie procedury wydawania zgody wynikającej z treści artykułu 6.3. Początkowo Natural England, organ ustawowo odpowiedzialny za ochronę przyrody, oraz EIFCA nie zgadzały się co do wpływu wniosków połowowych na stan przyrody. Konflikt ten prowadził do opóźnień i trudności w procesie wydawania zezwoleń.

Wspólnie uznając, że należy usprawnić zarówno procedurę wynikającą z treści artykułu 6, jak i współpracę, obie strony przyjęły szereg ogólnych zasad zarządzania połowami, które miały zapewnić zgodność z przyjętymi dla tego obszaru celami ochrony przyrody. Oznaczało to również, że proces odpowiedniej oceny mógł być przeprowadzany w sposób dużo skuteczniejszy i bez ryzyka serii negatywnych decyzji w odpowiedzi na składane wnioski.

Zgodnie z oczekiwaniami, od chwili publikacji nowej polityki dotyczącej skorupiaków w 2008 r., procedurę odpowiedniej oceny znacznie przyspieszono i usprawniono. Wprowadzenie ogólnych zasad zarządzania połowami stworzyło spójne ramy, w oparciu o które Natural England i EIFCA mogą dokonywać przeglądu i zatwierdzać roczne plany połowu skorupiaków. Konsekwencją tych działań jest również dużo silniejsze powiązanie działalności Natural England i EIFCA, pozwalające obu stronom na wymianę doświadczeń i dialog. Cały proces stał się bardziej przejrzysty dla samych rybaków i innych zainteresowanych stron, a także organizacji pozarządowych działających na terenie The Wash.

© ian paterson/geograph.org.uk

 

STUDY ON EVALUATING AND IMPROVING

THE ARTICLE 6.3 PERMIT PROCEDURE

FOR NATURA 2000 SITES

Contract N¡ 07.0307/2012/623211/SER/B3

REVISED FINAL REPORT

October 2013

   

ECOSYSTEMS  LTD  S P R L   /   B V B A  

   

CASE STUDIES ON THE ARTICLE 6.3 PERMIT PROCEDURE UNDER THE HABITATS DIRECTIVE

JUNE 2013

Produced by

ECOSYSTEMS LTD Brussels

w realizacji odpowiedniej oceny. Zaprezentowano liczne przykłady dobrych praktyk z całej Ue w zakresie środków podejmowanych w celu zwiększenia skuteczności procedury oraz obniżania kosztów i obciążeń z nią związanych.   początkowe problemy często wynikały z długiego procesu wyznaczania obszarów sieci Natura 2000, nieprawidłowej transpozycji przepisów artykułu 6.3 do prawa krajowego oraz potrzeby zapoznania się wszystkich zainteresowanych z nową procedurą. Dzisiaj wydaje się, że problemy wynikają raczej z pewnych konkretnych i praktycznych aspektów procedury (patrz ramka) .  Oprócz niezmiennie niskiej jakości odpowiednich ocen i braku danych naukowych, na których można oprzeć ocenę w niektórych państwach członkowskich, wielu badanych wskazywało, że problemy pojawiały się najczęściej w sytuacji braku dialogu pomiędzy deweloperami, władzami i innymi grupami interesu, szczególnie na wczesnych etapach planowania.  Doświadczenie pokazuje, że otwarty i iteracyjny dialog usprawnia procedurę udzielania pozwoleń, zmniejszając ryzyko powstawania opóźnień i trudności. Nie tylko pomaga to osobom zainteresowanym znaleźć rozwiązanie na wczesnych etapach procesu, gdy liczba dostępnych opcji jest większa, ale również sprzyja wzajemnemu zrozumieniu i budowaniu zaufania między zaangażowanymi w proces partnerami, czego wynikiem jest większa wydajność i rentowność procesu.

Zalecenia dotyczące usprawnieńOgólnie rzecz ujmując, wyniki badania pozwalają stwierdzić, że procedura wynikająca z treści artykułu 6.3 rzeczywiście stanowi solidne i skuteczne narzędzie prawne zapewniające, że inwestycje budowlane nie wpływają negatywnie na obszary sieci Natura 2000.  Nie znaczy to, że nadal nie zdarzają się problemy, chociaż obecnie wydają się one być 

związane raczej z poszczególnymi przypadkami oraz krajami lub regionami. Wnioski z badania pozwalają jednak stwierdzić, że nadal pozostaje wiele do zrobienia w tej materii.  W związku z powyższym, sformułowano listę zaleceń dla państw członkowskich i Komisji europejskiej, obejmujących m.in.:· poprawę jakości i ilości 

podstawowych danych naukowych na temat sieci Natura 2000 oraz siedlisk i gatunków chronionych w Ue;

· stworzenie solidniejszych i spójnych ram kontrolowania planów i projektów, które mogą mieć poważny, negatywny wpływ na obszary sieci    Natura 2000;

· zachęcanie do wczesnego planowania, tworzenia planów działania i określania zakresu ocen, a także możliwie wczesne gromadzenie 

danych w procesie wydawania pozwoleń;

· promowanie dialogu i partnerskiej współpracy pomiędzy deweloperami, właściwymi organami, organizacjami pozarządowymi i innymi grupami interesu na wczesnych etapach realizacji projektów;

· organizację szkoleń dla personelu właściwych organów, zwłaszcza na niższych szczeblach administracyjnych, pozwalających na lepsze zrozumienie procedury wynikającej z treści artykułu 6.3;

· usprawnianie procedur OOś/SOOś, z uwzględnieniem odpowiedniej oceny skutków; 

· zachęcanie do zapobiegawczego i strategicznego podejścia do zagospodarowania terenu, umożliwiającego uwzględnienie potrzeb sieci Natura 2000 na wczesnych etapach procesu 

decyzyjnego. pozwoli to nie tylko zmniejszyć ryzyko późniejszych konfliktów, ale również zachęci do poszukiwania możliwych rozwiązań typu wygrana-wygrana i stworzy stabilne środowisko legislacyjne dla sektora budowlanego.

Raport końcowy oraz zbiór studiów przypadku są dostępne na stronie: http://ec.europa.eu/environment/nature/natura2000/management/guidance_en.htm

8 b iu letynopr zyrodz ie i różnorodnośc ib io log icznej | s t yc zeń 2014

Państwa członkowskie

obszary Natura 2000 (oso + soo) obszary LĄDoWE obszary MorsKIE

Państwa członkowskie

Łączna liczba obszarów sieci

Natura

Łącza powierzchnia sieci Natura

(km²)

% powierzchni objęty siecią

Natura

Łącza powierzchnia

soo (km²)Liczba

soo

Łącza powierzchnia

oso (km²)Liczba

oso

Łącza powierzchnia sieci Natura 2000 (km²)

Łączna liczba obszarów lądowych

sieci Natura

Łączna powierzchnia

soo (km²)Liczba

soo

Łączna powierzchnia

oso (km²)Liczba

oso

Łączna powierzchnia

obszarów morskich

Natura 2000 (km²)

Łączna liczba

obszarów morskich

Natura 2000

BELGIË/BELGIQUE 458 5 153.95 12.75% 3 067.07 278 2 968.68 231 3 890.83 453 1 123.60 3 312.00 4 1 262.91 7 BeLGiABULGARIA 336 39 056.31 34.34% 33 259.91 230 25 097.43 118 38 083.59 335 582.56 13 507.86 11 925.81 23 BUłGARiA

ČESKÁ REPUBLIKA 1 116 11 061.54 14.03% 7 855.97 1 075 7 034.43 41 11 061.54 1 116 0 0 0 0 0 0 Rep. cZeSKADANMARK 350 22 646.40 8.43% 3 211.81 234 2 633.84 111 3 632.11 322 16 455.70 86 12 150.10 52 19 011.67 130 DANiA

DEUTSCHLAND 5 264 80 753.10 15.47% 33 575.00 4 603 40 295.41 737 55 243.81 5 248 20 845.37 58 19 641.34 24 25 508.68 79 NieMcYEESTI 568 14 832.28 17.82% 7 651.82 536 6 138.04 65 8 061.10 562 3 897.94 43 6 498.96 26 6 770.78 50 eSTONiA

ÉIRE/IRELAND 587 16 095.65 13.17% 7 186.12 419 4 334.09 157 9 258.66 571 6 347.11 126 1 534.69 86 6 828.03 211 iRLANDiA ELLÁDA 419 42 947.05 27.29% 21 615.80 241 27 840.14 202 36 009.68 419 6 439.05 93 1 673.42 54 6 908.11 137 GRecJAESPAÑA 1 805 147 918.44 27.27% 117 260.92 1 438 100 705.71 591 137 663.64 1 790 10 027.43 178 2 596.74 68 10 193.20 211 HiSZpANiAFRANCE 1 754 110 699.51 12.56% 46 692.29 1 357 43 375.40 378 68 957.88 1 735 27 941.06 134 35 331.42 77 41 736.42 211 FRANcJA

HRvATSKA 780 25 953,22 34.80% 16 023.05 522 17 093.06 38 20 722.36 560 4 889.29 236 1 034.93 9 5 196.29 245 cHORWAcJiITALIA 2 576 63 725.47 19.03% 43 012.07 2 257 40 225.83 609 57 357.33 2 534 5 238.46 246 3 756.94 69 6 308.12 282 WłOcHY

KÝPROS* 61 1 759.75 28.37% 750.85 39 1 481.70 29 1 627.37 60 132.27 7 111.21 5 132.34 9 cYpR*LATvIJA 324 9 168.48 11.52% 7 403.20 317 6 598.99 94 7 442.00 324 1 725.21 7 1 706.65 5 1 725.21 7 łOTWALIETUvA 488 8 564.12 12.07% 6 128.95 405 5 476.56 82 7 883.19 488 533.69 4 426.80 4 680.86 8 LiTWA

LUXEMBOURG 60 469.45 18.08% 413.64 49 141.57 13 469.45 60 0 0 0 0 0 0 LUKSeMBURGMAGYARORSZÁG 525 19 949.74 21.44% 14 443.70 479 13 745.73 56 19 949.74 525 0 0 0 0 0 0 WęGRY

MALTA 39 233.72 13.35% 41.51 30 15.84 12 42.18 37 190.79 12 0.64 7 191.16 17 MALTANEDERLAND 203 17 384.12 13.82% 3 177.67 139 4 856.90 74 5 739.00 200 11 644.35 11 5 584.73 7 11 644.46 14 HOLANDiAÖSTERREICH 218 12 546.18 14.96% 8 990.04 169 10 108.43 97 12 546.18 218 0 0 0 0 0 0 AUSTRiA

POLSKA 983 68 458.54 19.58% 33 827.34 844 48 534.63 144 61 210.34 982 4 347.94 9 7 236.68 9 7 248.19 17 pOLSKAPORTUGAL 149 21 628.01 20.89% 15 584.43 92 9 405.89 56 19 217.38 143 965.42 34 2 077.73 19 2 407.80 51 pORTUGALiA

ROMÂNIA 531 55 675.46 22.63% 39 924.54 382 35 505.50 148 53 941.51 530 1 530.64 8 1 459.10 1 1 720.82 9 RUMUNiASLOvENIJA 286 7 203.44 35.52% 6 397.44 260 4 615.65 26 7 200.34 286 0.26 7 2.85 1 3.09 8 SłOWeNiA

SLOvENSKO 514 14 448.26 29.58% 5 838.14 473 13 110.51 41 14 448.26 514 0 0 0 0 0 0 SłOWAcJASUOMI 1 839 55 986.24 14.42% 48 479.53 1 682 24 571.87 465 48 760.65 1 823 6 874.73 141 6 509.05 91 7 224.64 168 FiNLANDiA

SvERIGE 4 071 66 724.48 13.86% 57 006.80 3 938 25 421.31 528 57 509.49 4 024 9 137.79 406 4 650.95 129 9 210.55 444 SZWecJA

UNITED KINGDOM 920 94 840.59 8.55% 13 103.76 627 15 625.49 267 20 934.74 894 66 947.66 143 11 492.43 125 73 893.59 267 WieLKA BRYTANiA

Eu28 27 221 1 035 883.40 18.16% 601 923.37 23 115 536 958.62 5 410 788 864.34 26 753 207 818.32 2 005 126 297.23 883 246 732.71 2 605 Eu28

* Obszar i % terytorium odpowiada obszarowi cypru, na którym obowiązuje obecnie acquis, zgodnie z protokołem 10 traktatu akcesyjnego cypru.

barometr

Barometrem Natura 2000  zarządza  Dyrekcja  Generalna  ds.  środowiska  przy udziale europejskiej Agencji ds. środowiska zapewniającej pomoc techniczną. powstał on w oparciu o oficjalne dane i informacje przekazane przez państwa członkowskie do października 2012 r. (i września 2013 r. w przypadku chorwacji). Liczne obszary sieci Natura 2000 zostały w całości lub w części wyznaczone w oparciu o przepisy obu dyrektyw, tzn. dyrektywy siedliskowej i dyrektywy ptasiej. Dane dotyczące liczby obszarów  wchodzących  w  obręb  sieci  Natura  2000  (tj.  OSO  +  SOO)  oraz  ich powierzchni  są  wynikiem  analizy  GiS,  którą  zastosowano  aby  wyeliminować potencjalne powielanie danych dotyczących obszarów wyznaczonych na podstawie przepisów dyrektywy ptasiej i tych, które objęto przepisami dyrektywy siedliskowej.

część  przedstawionych  danych  odbiega  nieznacznie  od  danych  z  poprzedniego Barometru,  co  wynika  z  faktu,  iż  metodologia  obliczeń  została  niedawno udoskonalona.

NB  Obszary, których ponad 5% powierzchni całkowitej stanowią tereny lądowe uznano za obszary lądowe.

Obszary, których ponad 5% powierzchni całkowitej stanowią tereny morskie uznano za obszary morskie.

Dane dotyczące Chorwacji mają charakter orientacyjny i są obecnie weryfikowane przez Europejską Agencję Środowiska.

Mapa sieci Natura 2000, 2013 ObszarysieciNatura

2000(zgodnieztreściądyrektywysiedliskowejiptasiej)

9b iu letynopr zyrodz ie i różnorodnośc ib io log icznej | s t yc zeń 2014

Wystarczalność Europejskiej Sieci Natura 2000W  przypadku  obszarów  o  znaczeniu  wspólnotowym  (OZW),  zgodnie  z  ich definicją  zawartą  w  dyrektywie  siedliskowej,  Komisja  z  pomocą  eTc-BD (europejskie  centrum  Tematyczne  ds.  Różnorodności  Biologicznej)  ocenia kompletność sieci przeprowadzając indywidualnie oceny, dotyczące wszystkich właściwych gatunków i typów siedlisk, służące ustaleniu czy ich występowanie jest zagwarantowane w zadowalającym stopniu na już istniejących obszarach sieci. W oparciu o wyniki tej oceny, aktualizowane raz do roku, określa się poziom kompletności sieci Natura 2000 w każdym państwie członkowskim, który może być wyrażony przy pomocy wskaźnika ilości ocen kwalifikujących kompletność sieci  dla  poszczególnych  gatunków  i  siedlisk  przyrodniczych.  Wykres  ukazuje wynik tej oceny dotyczący lądowej części sieci Natura 2000:

  SR (zastrzeżenie naukowe): konieczne są dodatkowe badania w celu wskazania najlepszych obszarów;

  IN MAJ  (poważna  niewystarczalność):  nie  zaproponowano  dotąd obszaru występowania gatunków/ typów siedlisk; 

  IN MOD  (umiarkowana  niewystarczalność):  konieczne  jest  dodanie obszarów lub rozszerzenie istniejących aby uwzględnić dane gatunki/ typy siedlisk;

IN MIN  (niska niewystarczalność): wystarczalność można osiągnąć poprzez dodanie gatunku/ typu siedliska do wyznaczonych obszarów;

  SUF (wystarczalność): sieć jest wystarczająca dla danego gatunku/ typu siedliska.

© Shutterstock 

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

CY SI SK LT PL CZ IT PT AT LV RO DE MT FI GR EE FR ES BG UK SE BE DK HU IE LU NL

SR

IN MAJ

IN MOD

IN MIN

SUF

Uwaga: wykres obejmuje jedynie lądową część sieci OZW, co oznacza, że morskie gatunki i typy siedlisk nie zostały uwzględnione. (Sytuacja: grudzień 2012).

czerwiec 2013

Państwa członkowskie

obszary Natura 2000 (oso + soo) obszary LĄDoWE obszary MorsKIE

Państwa członkowskie

Łączna liczba obszarów sieci

Natura

Łącza powierzchnia sieci Natura

(km²)

% powierzchni objęty siecią

Natura

Łącza powierzchnia

soo (km²)Liczba

soo

Łącza powierzchnia

oso (km²)Liczba

oso

Łącza powierzchnia sieci Natura 2000 (km²)

Łączna liczba obszarów lądowych

sieci Natura

Łączna powierzchnia

soo (km²)Liczba

soo

Łączna powierzchnia

oso (km²)Liczba

oso

Łączna powierzchnia

obszarów morskich

Natura 2000 (km²)

Łączna liczba

obszarów morskich

Natura 2000

BELGIË/BELGIQUE 458 5 153.95 12.75% 3 067.07 278 2 968.68 231 3 890.83 453 1 123.60 3 312.00 4 1 262.91 7 BeLGiABULGARIA 336 39 056.31 34.34% 33 259.91 230 25 097.43 118 38 083.59 335 582.56 13 507.86 11 925.81 23 BUłGARiA

ČESKÁ REPUBLIKA 1 116 11 061.54 14.03% 7 855.97 1 075 7 034.43 41 11 061.54 1 116 0 0 0 0 0 0 Rep. cZeSKADANMARK 350 22 646.40 8.43% 3 211.81 234 2 633.84 111 3 632.11 322 16 455.70 86 12 150.10 52 19 011.67 130 DANiA

DEUTSCHLAND 5 264 80 753.10 15.47% 33 575.00 4 603 40 295.41 737 55 243.81 5 248 20 845.37 58 19 641.34 24 25 508.68 79 NieMcYEESTI 568 14 832.28 17.82% 7 651.82 536 6 138.04 65 8 061.10 562 3 897.94 43 6 498.96 26 6 770.78 50 eSTONiA

ÉIRE/IRELAND 587 16 095.65 13.17% 7 186.12 419 4 334.09 157 9 258.66 571 6 347.11 126 1 534.69 86 6 828.03 211 iRLANDiA ELLÁDA 419 42 947.05 27.29% 21 615.80 241 27 840.14 202 36 009.68 419 6 439.05 93 1 673.42 54 6 908.11 137 GRecJAESPAÑA 1 805 147 918.44 27.27% 117 260.92 1 438 100 705.71 591 137 663.64 1 790 10 027.43 178 2 596.74 68 10 193.20 211 HiSZpANiAFRANCE 1 754 110 699.51 12.56% 46 692.29 1 357 43 375.40 378 68 957.88 1 735 27 941.06 134 35 331.42 77 41 736.42 211 FRANcJA

HRvATSKA 780 25 953,22 34.80% 16 023.05 522 17 093.06 38 20 722.36 560 4 889.29 236 1 034.93 9 5 196.29 245 cHORWAcJiITALIA 2 576 63 725.47 19.03% 43 012.07 2 257 40 225.83 609 57 357.33 2 534 5 238.46 246 3 756.94 69 6 308.12 282 WłOcHY

KÝPROS* 61 1 759.75 28.37% 750.85 39 1 481.70 29 1 627.37 60 132.27 7 111.21 5 132.34 9 cYpR*LATvIJA 324 9 168.48 11.52% 7 403.20 317 6 598.99 94 7 442.00 324 1 725.21 7 1 706.65 5 1 725.21 7 łOTWALIETUvA 488 8 564.12 12.07% 6 128.95 405 5 476.56 82 7 883.19 488 533.69 4 426.80 4 680.86 8 LiTWA

LUXEMBOURG 60 469.45 18.08% 413.64 49 141.57 13 469.45 60 0 0 0 0 0 0 LUKSeMBURGMAGYARORSZÁG 525 19 949.74 21.44% 14 443.70 479 13 745.73 56 19 949.74 525 0 0 0 0 0 0 WęGRY

MALTA 39 233.72 13.35% 41.51 30 15.84 12 42.18 37 190.79 12 0.64 7 191.16 17 MALTANEDERLAND 203 17 384.12 13.82% 3 177.67 139 4 856.90 74 5 739.00 200 11 644.35 11 5 584.73 7 11 644.46 14 HOLANDiAÖSTERREICH 218 12 546.18 14.96% 8 990.04 169 10 108.43 97 12 546.18 218 0 0 0 0 0 0 AUSTRiA

POLSKA 983 68 458.54 19.58% 33 827.34 844 48 534.63 144 61 210.34 982 4 347.94 9 7 236.68 9 7 248.19 17 pOLSKAPORTUGAL 149 21 628.01 20.89% 15 584.43 92 9 405.89 56 19 217.38 143 965.42 34 2 077.73 19 2 407.80 51 pORTUGALiA

ROMÂNIA 531 55 675.46 22.63% 39 924.54 382 35 505.50 148 53 941.51 530 1 530.64 8 1 459.10 1 1 720.82 9 RUMUNiASLOvENIJA 286 7 203.44 35.52% 6 397.44 260 4 615.65 26 7 200.34 286 0.26 7 2.85 1 3.09 8 SłOWeNiA

SLOvENSKO 514 14 448.26 29.58% 5 838.14 473 13 110.51 41 14 448.26 514 0 0 0 0 0 0 SłOWAcJASUOMI 1 839 55 986.24 14.42% 48 479.53 1 682 24 571.87 465 48 760.65 1 823 6 874.73 141 6 509.05 91 7 224.64 168 FiNLANDiA

SvERIGE 4 071 66 724.48 13.86% 57 006.80 3 938 25 421.31 528 57 509.49 4 024 9 137.79 406 4 650.95 129 9 210.55 444 SZWecJA

UNITED KINGDOM 920 94 840.59 8.55% 13 103.76 627 15 625.49 267 20 934.74 894 66 947.66 143 11 492.43 125 73 893.59 267 WieLKA BRYTANiA

Eu28 27 221 1 035 883.40 18.16% 601 923.37 23 115 536 958.62 5 410 788 864.34 26 753 207 818.32 2 005 126 297.23 883 246 732.71 2 605 Eu28

10 b iu letynopr zyrodz ie i różnorodnośc ib io log icznej | s t yc zeń 2014101010 b iu letynopr zyrodz ie i różnorodnośc ib io log icznej | s t yc zeń 2014

© Shutterstock

Żółw czerwonolicy.

Szerszeń azjatycki.

Harmonia axyridis.

Azjatycki komar tygrysi, Aedes albopictus, jest nosicielem ponad 20 bardzo niebezpiecznych dla człowieka patogenów, takich jak wirus dengi. Gatunek ten trafił do UE przez przypadek, na zużytych oponach oraz na sprowadzanych do europejskich kwiaciarni Dracena Sandera.

© iStock

© Shutterstock

© Jean H

exaire/NN

SS

Wniosek dotyczący nowego prawodawstwa Ue w sprawie inwazyjnych gatunków obcych 

We wrześniu Komisja europejska opublikowała długo oczekiwany wniosek dotyczący nowego rozporządzenia w sprawie inwazyjnych gatunków obcych (iAS), zgodnie z założeniami celu 5. strategii ochrony różnorodności biologicznej w Ue na okres do 2020 roku.  Wniosek opracowano z myślą o ustanowieniu wspólnotowych ram prawnych dla skoordynowanych działań na rzecz zapobiegania, ograniczania i łagodzenia niekorzystnego wpływu inwazyjnych gatunków obcych na różnorodność biologiczną i usługi ekosystemowe, a także minimalizowania strat, jakie powodują one w gospodarce oraz ich szkodliwego wpływu na ludzkie zdrowie.  Szacuje się, że w europie żyje w tej chwili około 12 tysięcy gatunków obcych: od wirusów, bakterii i innych mikroorganizmów po grzyby, rośliny i zwierzęta.  choć niektóre z nich zostały celowo sprowadzone na użytek komercyjny lub na potrzeby prywatne (np. rośliny 

ozdobne lub egzotyczne zwierzęta), większość trafiła do europy przez przypadek, jako „zanieczyszczenia” na importowanych towarach lub jako „pasażerowie na gapę” w różnych środkach transportu lub sprzęcie pochodzącym z innych regionów świata (np. opony, wody balastowe przenoszone przez statki).  Około 10–15% spośród nich uważa się za „inwazyjne”. Terminem tym określa się obce gatunki, których wprowadzenie i rozprzestrzenianie się poza ich naturalnym środowiskiem występowania stanowi realne zagrożenie dla różnorodności biologicznej i gospodarki.  Oprócz wielorakich szkód ekologicznych, na które iAS narażają rodzime gatunki i ekosystemy europejskie, organizmy te mają ogromny wpływ na gospodarkę. Według dostępnych danych, powodowane przez nie szkody oraz wdrażanie programów zwalczania tych gatunków kosztują Ue przynajmniej E12,5 mld rocznie.

Potrzeba działań na poziomie UE Obecność inwazyjnych gatunków obcych to poważny i nasilający się problem we wszystkich państwach członkowskich Ue, ponieważ kiedy dany gatunek „osiedli się” w jednym kraju, może łatwo rozprzestrzenić się na terytorium krajów sąsiednich.  Biorąc to pod uwagę, uzasadnione wydają się próby rozwiązania problemu na poziomie wspólnotowym. Takie podejście daje przede wszystkim gwarancję, że starania podejmowane w jednym kraju nie zostaną zniweczone brakiem działań w kraju sąsiednim. ponadto, skoordynowane i ogólnoeuropejskie podejście zwiększy skuteczność zwalczania inwazyjnych gatunków obcych, co powinno z kolei prowadzić do zasadniczych korzyści skali i niemałych oszczędności.  Niektóre zagadnienia związane z inwazyjnymi gatunkami obcymi uregulowano już w obowiązujących przepisach Ue, w szczególności tych dotyczących zdrowia zwierząt i roślin, handlu dzikimi zwierzętami i roślinami 

11b iu letynopr zyrodz ie i różnorodnośc ib io log icznej | s t yc zeń 2014

Europejska sieć informacyjna na temat gatunków (EASIN)

Podejmowanie efektywnych i naukowo uzasadnionych decyzji wymaga solidnej i rozległej wiedzy. Aby pomóc państwom członkowskim w realizacji stojących przed nimi zadań, Wspólne Centrum Badawcze Komisji Europejskiej (JRC) powołało niedawno do życia Europejską sieć informacyjną na temat gatunków obcych, EASIN, która wprowadziła jednolity interfejs dla około 40 istniejących baz danych dotyczących inwazyjnych gatunków obcych w Europie. Obecnie katalog zawiera listę ponad 16 tysięcy zgłoszonych gatunków obcych w Europie.

Korzystając z dynamicznie aktualizowanych funkcji witryny, użytkownicy mogą przeglądać rozmieszczenie tych gatunków w Europie przy użyciu wielu kryteriów wyboru, począwszy od środowiska życia (lądowe, morskie lub słodkowodne) i klasyfikacji biologicznej, aż po drogi ich wprowadzenia na kontynent europejski. Z czasem na stronie pojawią się nowe narzędzia.

http://easin.jrc.ec.europa.eu

Barszcz Mantegazziego, Heracleum mantegazzianum, powoduje poważne oparzenia i stany zapalne skóry pod wpływem działania promieni słonecznych; w kontakcie z oczami może on nawet spowodować utratę wzroku. Koszty leczenia w samych Niemczech szacuje się na E1 mln rocznie.

.

Znaczna liczba morskich inwazyjnych gatunków obcych trafiła do UE na dnie statku lub w wodach balastowych.

© iStock

© iStock

(ciTeS) oraz wykorzystania obcych lub niewystępujących lokalnie gatunków w akwakulturze. Należy jednak uznać je za zdecydowanie niewystarczające aby rozwiązać problem w sposób kompleksowy.  W nowym wniosku Komisji założono, że istniejące przepisy i działania już podejmowane przez państwa członkowskie staną się, po uzupełnieniu istniejących luk prawnych, podstawą do opracowania spójnych ram dla wspólnych działań przeciw inwazyjnym gatunkom obcym.  Wniosek wprowadza jednocześnie element priorytetyzacji, co oznacza, że działania Ue będą koncentrować się przede wszystkim na tych inwazyjnych gatunkach obcych, które powodują najwięcej szkód, i w stosunku do których podjęcie specjalnych środków na szczeblu Ue jest konieczne.

Inwazyjne gatunki obce potencjalnie szkodliwe dla całej UEW nowym wniosku zaproponowano sporządzenie listy „inwazyjnych gatunków obcych potencjalnie szkodliwych dla całej Ue”, na której znajdą się gatunki uważane za „najgroźniejsze” dla Ue. Wyboru inwazyjnych gatunków obcych dokona Komitet składający się z przedstawicieli wybranych przez państwa członkowskie i Komisję. Decyzje będą podejmowane na podstawie kompleksowych ocen ryzyka przeprowadzonych w odniesieniu do każdego proponowanego gatunku.  Zarówno Komisja, jak i państwa członkowskie mogą wyjść z inicjatywą umieszczenia na liście inwazyjnych gatunków obcych, ale muszą korzystać z tych samych wspólnych kryteriów oceny ryzyka i oprzeć swoją propozycję na najlepszych dostępnych w danym momencie dowodach naukowych.  poza sporządzeniem listy inwazyjnych gatunków obcych potencjalnie szkodliwych dla całej Ue, w nowym wniosku zaproponowano szereg innych działań, które można podzielić na trzy rodzaje interwencji: · zapobieganie;· wczesne wykrywanie i szybka 

eliminacja; · zarządzanie inwazyjnymi 

gatunkami obcymi, które już rozprzestrzeniły się w Ue.

ZapobieganieUznając, że zawsze lepiej i taniej jest zapobiegać niż leczyć, pierwszy zestaw proponowanych środków ma zapobiec przedostawaniu się – w sposób celowy lub przypadkowy – inwazyjnych gatunków obcych na teren Ue.   Sprowadzanie inwazyjnych gatunków obcych potencjalnie szkodliwych dla całej Ue na jej terytorium stanie się tym samym nielegalne. Zabronione będzie również ich rozmnażanie, transport, sprzedaż, korzystanie z nich, posiadanie lub wprowadzanie do środowiska naturalnego. Służby celne będą upoważnione do przeprowadzania kontroli na wszystkich granicach eU, oraz do przejmowania wszelkich przesyłek niezgodnych z obowiązującymi przepisami.  Biorąc pod uwagę, że identyfikacja inwazyjnych gatunków obcych często jest niełatwa, przewiduje się opracowanie wytycznych i organizację szkoleń w celu usprawnienia procesu wykrywania inwazyjnych gatunków obcych przez służby celne.  W należycie uzasadnionych przypadkach, takich jak badania naukowe czy ochrona ex situ, przewiduje się wyjątki od przyjętych reguł, ale tylko pod warunkiem otrzymania odpowiedniego zezwolenia od właściwych organów zainteresowanych państw członkowskich i przestrzegania określonych zasad, takich jak przechowywanie okazów w zamkniętych ośrodkach.  państwa członkowskie będą mieć również prawo do podejmowania nadzwyczajnych środków w stosunku do tych gatunków, które co prawda nie znajdują się na europejskiej liście, ale których obecność na terenie danego państwa może stanowić poważne ekologiczne zagrożenie i/lub potencjalne źródło szkód gospodarczych.  W takich przypadkach dane państwo członkowskie ma obowiązek powiadomienia Komisji i innych zainteresowanych państw członkowskich o swoich działaniach, aby te ostatnie mogły odpowiednio zareagować i, w razie potrzeby, poprzeć umieszczenie danego gatunku na liście inwazyjnych gatunków obcych potencjalnie szkodliwych dla całej Ue.

12 b iu letynopr zyrodz ie i różnorodnośc ib io log icznej | s t yc zeń 20141212

Przykłady wpływu inwazyjnych gatunków obcych

Wpływ na zdrowie człowieka:AMBROZJA BylICOlISTNA, Ambrosia artemisiifolia, trafiła do Europy za pośrednictwem zanieczyszczonych nasion i ziaren przeznaczonych dla ptaków; do tej pory rozprzestrzeniła się na terytorium większości krajów UE. Często rośnie na polach uprawnych, a także wzdłuż dróg i nasypów kolejowych. Ambrozja bylicolistna wywołuje alergie i ma niekorzystny wpływ na ludzkie zdrowie. Jest ona również chwastem powodującym szkody w rolnictwie – straty mogą sięgać 50% zbiorów roślin uprawnych. Wartość szkód powodowanych przez tę roślinę w rolnictwie i w związku z jej wpływem na zdrowie człowieka szacuje się na około E4,5 miliarda rocznie.

Wpływ na różnorodność biologiczną:Pochodzącego z Ameryki Północnej CZERWONEGO RAKA BAGIENNEGO, Procambarus clarkii, sprowadzono do Europy w celu wykorzystania w akwakulturze. Wydostawszy się ze słodkowodnych strumieni, ten agresywny gatunek stopniowo rozprzestrzeniał się na terenie kilku krajów Europy, aktywnie kolonizując nowe terytoria kosztem rzadszych rodzimych raków, takich jak Austropotamobius pallipes (wymieniony w dyrektywie siedliskowej). Poza tym, że obecność czerwonego raka bagiennego prowadzi do wymierania lokalnych populacji raków, gatunek ten przenosi również przypominający grzyb organizm, który powoduje wymieranie całych populacji rodzimych raków europejskich. Straty powodowane chorobą, którą wywołuje szacowane są na ponad E53 mln rocznie.

Wpływ na usługi ekosystemowe: CAUlERPA tAxIfOlIA to rodzaj wodorostów pochodzących z Oceanu Indyjskiego, powszechnie używany jako roślina ozdobna w akwariach tropikalnych. Kiedy gatunek ten został wprowadzony do środowiska naturalnego w Europie, rozprzestrzenił się szybko w całym Morzu Śródziemnym, dokonując inwazji i powodując przemieszczanie się cennych rodzimych roślin i siedlisk morskich, takich jak Posidonia. Jego obecność znacznie ograniczyła różnorodność biologiczną terenów morskich, ale również niekorzystnie wpływa na ich zdolność do pełnienia kluczowych funkcji ekosystemu (np. wzruszanie osadów) i dostarczania usług ekosystemowych (takich jak ochrona dna morskiego przed erozją).

Wpływ na działalność gospodarczą: EICHORNIA GRUBOOGONKOWA, Eichhornia crassipes, to wolnopływająca roślina wodna pochodząca z dorzecza Amazonki. Została przywieziona do Europy jako roślina ozdobna przeznaczona do stawów ogrodowych i parków publicznych. Kiedy występuje w dużej liczbie, jej splątane korzenie tworzą rozległe, pływające płaszczyzny, co nie tylko w istotny sposób wpływa na lokalne środowisko pod nimi, ale również stanowi przeszkodę na trasach nawigacyjnych i grozi zapychaniem rur wodociągowych. W latach 2005–2008 zapanowanie nad tym gatunkiem na odcinku 75 km rzeki Guadiana w Hiszpanii kosztowało ponad E14 mln.

NUTRIE, Myocastor coypus, to duże gryzonie z Ameryki Południowej żyjące w środowisku wodno-lądowym. Sprowadzono je do Europie ze względu na ich futro. Ponieważ żywią się uprawami rolnymi, mogą powodować znaczne straty w rolnictwie. Co więcej, gatunek ten ryje w ziemi powodując poważne uszkodzenia systemów irygacyjnych i nabrzeży rzek, co z kolei zwiększa ryzyko oraz dotkliwość powodzi. W latach 1995–2000 we Włoszech gatunek ten spowodował straty rzędu E10 mln w związku z uszkodzeniami nabrzeży rzek, oraz szkody oszacowane na E0,9 mln w rolnictwie (Bertolino 2009).

© iStock

© iStock

© iStock

© Shutterstock

© Shutterstock

© Roberto Rinaldi/naturepl.com

13b iu letynopr zyrodz ie i różnorodnośc ib io log icznej | s t yc zeń 2014

© D

avid Kjaer

Sterniczce zwyczajnej, Oxyura leucocephala, zagraża jej amerykańska kuzynka, sterniczka jamajska, Oxyura jamaicansis, która jest gatunkiem obcym w Europie.

Działania w stosunku do „pasażerów na gapę” i zanieczyszczeńSprawy naturalnie komplikują się w przypadkach niezamierzonego wprowadzenia inwazyjnych gatunków obcych na teren Ue. Mając to na uwadze, autorzy nowego wniosku zamierzają zwrócić się do państw członkowskich z prośbą o przeprowadzenie kompleksowej analizy dróg, jakimi inwazyjne gatunki obce trafiają i rozprzestrzeniają się na ich terytorium.   celem tego działania jest identyfikacja „dróg priorytetowych” wymagających podjęcia działań ze względu na liczbę gatunków, które przedostają się nimi do Ue lub szkody powodowane przez gatunki trafiające do Ue tymi drogami. Określenie dróg priorytetowych ułatwi państwom członkowskim opracowanie i wdrożenie planów działania zapobiegających przedostawaniu się inwazyjnych gatunków obcych na terytorium Ue.  chociaż wiele podejmowanych działań prawdopodobnie będzie miało charakter regulacyjny (np. kontrole i inspekcje na granicach, środki stosowane w celu minimalizacji zanieczyszczeń), ważne będzie wsparcie ich prowadzonymi na szeroką skalę kampaniami uświadamiającymi.  W związku z ogromną liczbą inwazyjnych gatunków obcych oraz dróg, którymi przedostają się one i rozprzestrzeniają w Ue, istotna jest pełna świadomość problemu we wszystkich branżach i sektorach, które są dotknięte problemem inwazyjnych gatunków obcych, a także określenie roli, jaką każdy z nich ma do odegrania w ograniczaniu zjawiska przedostawania się i rozprzestrzenienia inwazyjnych gatunków obcych.  W niektórych branżach już wprowadza się lub opracowuje kodeksy dobrego postępowania i wytyczne służące ograniczeniu ryzyka związanego z obecnością inwazyjnych gatunków obcych (np. europejskie kodeksy postępowania dla ogrodów botanicznych, zasady prowadzenia polowań).  Realizuje się także wiele innych międzynarodowych inicjatyw, czego 

przykładem jest Międzynarodowa konwencja o kontroli i zarządzaniu wodami balastowymi i osadami na statkach oraz wytyczne Międzynarodowej Organizacji Morskiej dotyczące szkodliwych systemów przeciwporostowych na statkach. Zważywszy na to, że większość inwazyjnych gatunków obcych wodnych trafia do europy na kadłubach statków lub w wodach balastowych, branża ta może odegrać ważną rolę zapobiegając przedostawaniu się iAS na kontynent europejski.

Wczesne wykrywanie i szybka eliminacjaAutorzy nowego wniosku odnieśli się również do konieczności wczesnego wykrywania i szybkiej eliminacji. Zaproponowano, by każde państwo członkowskie miało obowiązek stworzenia oficjalnego systemu nadzoru w celu gromadzenia i rejestracji kluczowych danych na temat inwazyjnych gatunków obcych potencjalnie szkodliwych dla całej Ue. System ten powinien obejmować nie tylko gromadzone na bieżąco dane na temat aktualnego stanu i rozmieszczenia iAS, ale również informacje dotyczące środków podejmowanych w celu eliminowania lub kontrolowania iAS oraz ich skuteczności.  Takie systemy nadzoru powinny umożliwić państwu członkowskiemu niezwłoczne powiadomienie Komisji i pozostałych państw członkowskich o wykryciu inwazyjnego gatunku obcego potencjalnie szkodliwego dla całej Ue. pozwoli to podjąć natychmiastowe działania służące wczesnej eliminacji danego gatunku, zanim zdąży się on rozprzestrzenić powodując poważne szkody.  System nadzoru pozwoli również poszczególnym państwom korzystać wzajemnie z cennych doświadczeń w zakresie metod opracowanych w celu zwalczania lub zarządzania różnymi inwazyjnymi gatunkami obcymi.

Zarządzanie inwazyjnymi gatunkami obcymi obecnymi w UEOstatni element nowego wniosku dotyczy zarządzania inwazyjnymi gatunkami obcymi potencjalnie 

szkodliwymi dla całej Ue, które już rozprzestrzeniły się w jednym lub kilku państwach członkowskich.  Na podstawie oceny kosztów i korzyści, każdy kraj będzie zobowiązany do wdrożenia szeregu działań mających na celu kontrolowanie i opanowanie populacji potencjalnie szkodliwych dla całej Ue lub, jeśli to nadal możliwe, całkowitą ich eliminację; dzięki temu, ekologiczne i ekonomiczne skutki ich obecności w Ue mogą zostać zminimalizowane. Należy przy tym zaznaczyć, że państwa członkowskie mają obowiązek zadbać o stosowanie humanitarnych metod postępowania w stosunku do inwazyjnych gatunków zwierząt.  państwa członkowskie zachęca się również do koordynowania swoich programów zarządzania iAS ponad granicami, co może okazać się skuteczniejszym i bardziej ekonomicznym rozwiązaniem dla wszystkich zainteresowanych. ponadto, powinny one podejmować odpowiednie środki w celu naprawienia szkód i poprawy stanu ochrony siedlisk, które ucierpiały na skutek obecności inwazyjnych 

gatunków obcych, a także zapobiegać ponownym inwazjom tych ostatnich.

Uwagi końcowe W swoim wniosku Komisja proponuje kompleksowe ramy działania w odpowiedzi na problem, który staje się coraz bardziej palący w całej europie. Zważywszy na to, że jest to nowy obszar polityki Ue, Komisja opowiada się za powściągliwym i wyważonym podejściem do problemu, co pozwoli na stopniowy rozwój systemu i stworzy Komisji i państwom członkowskim możliwość zdobycia doświadczenia i wyciągania wniosków z prowadzonych działań. Z czasem doprowadzi to do stworzenia systemu działań doskonale dostosowanego do potrzeb.  Wniosek został przesłany do parlamentu europejskiego i Rady Unii europejskiej do dyskusji i ewentualnego przyjęcia.

Więcej informacji można uzyskać na stronie: http://ec.europa.eu/environment/nature/invasivealien/index_en.htm

Projekty LIFE w walce z inwazyjnymi gatunkami obcymi w UE

W okresie 1992–2006, europejski fundusz lIfE-Nature wsparł łączną sumą E44 mln około 180 projektów, których celem było kontrolowanie i eliminacja inwazyjnych gatunków obcych z różnych obszarów sieci Natura 2000. Kilka projektów koncentruje się na wyeliminowaniu północnoamerykańskiej rumianej kaczki, Oxyura jamaicensis, która krzyżuje się z rzadkim rodzimym gatunkiem sternicznki zwyczajnej, Oxyura leucocephala, zagrażając jej przetrwaniu.

W dużej mierze dzięki projektom lIfE, liczebność populacji rumianej kaczki zredukowano do 550–700 osobników, żyjących obecnie tylko w czterech krajach UE. Wyeliminowanie pozostałych osobników ma nastąpić do 2015 roku.

14 b iu letynopr zyrodz ie i różnorodnośc ib io log icznej | s t yc zeń 2014

● WiADOMOści          ● pUBLiKAcJe          ● WYDARZeNiA

Nowy Program Rozwoju Obszarów Wiejskich oferuje nowe możliwości zarządzania obszarami rolnymi w sieci Natura 2000.

© Shutterstock

Nowy podręcznik Komisji na temat finansowania sieci Natura 2000 Komisja przygotowuje obecnie nowy podręcznik na temat finansowania sieci Natura 2000, którego publikacja zbiegnie się w czasie z publikacją rozporządzeń finansowych Ue na lata 2014–2020. Dokument ten ma pomoc państwom członkowskim w absorpcji środków unijnych przeznaczonych na ochronę obszarów sieci Natura 2000.  Dokument powstał przede wszystkim jako narzędzie dla organów odpowiedzialnych za finansowanie programu Natura 2000 na poziomie krajowym lub regionalnym, ale bez wątpienia okaże się również przydatny „użytkownikom końcowym” funduszy Ue, prowadzącym działalność na obszarach Natura 2000: właścicielom lub użytkownikom gruntów, deweloperom, przedsiębiorstwom, organizacjom pozarządowym czy naukowcom.  podręcznik zawiera opis wszystkich funduszy Ue uwzględniając ich cel ogólny i podkreślając możliwości, jakie stwarzają sieci Natura 2000. pośród opisanych funduszy znalazły się: europejski Fundusz 

Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (eFRROW), europejski Fundusz Morski i Rybacki (eFMR), europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (eFRR), europejski Fundusz Społeczny (eFS), Fundusz Spójności, europejski instrument finansowy na rzecz środowiska (LiFe) oraz Horyzont 2020 – program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji.  W podręczniku podsumowano również najważniejsze doświadczenia zdobyte w okresie finansowania 2007–2013, co ma służyć zwróceniu uwagi na kilka potencjalnych wąskich gardeł utrudniających integrację, a także propozycje działań mających na celu ich przezwyciężenie. Zostały one zilustrowane szeregiem przykładów projektów finansowanych przez Ue w przeszłości, w ramach których z powodzeniem wdrożono zintegrowany model współfinansowania, będący źródłem licznych korzyści społeczno-gospodarczych oraz wsparcia dla zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich i/ lub rozwoju regionalnego.  Oprócz opracowania przewodnika, Komisja prowadzi szereg seminariów informacyjnych dotyczących przyszłych możliwości 

finansowania programu Natura 2000 w państwach członkowskich w ramach nowych funduszy Ue.   Projekt przewodnika oraz inne związane z tym tematem materiały udostępniono na stronie internetowej: http://www.financing-natura2000.eu

Przyjęcie nowego rozporządzenia lIFE W grudniu 2013 r. przyjęto owe rozporządzenie LiFe na lata 2014–2020. pozostaje ono jedynym instrumentem Ue w całości dedykowanym finansowaniu projektów związanych ze środowiskiem i klimatem. środki z wynoszącego E3,46 mld budżetu zostaną rozdzielone pomiędzy dwa osobne podprogramy: na rzecz środowiska (około E2,59 mld) i na rzecz klimatu (około E864 mld).  Działania na rzecz przyrody i różnorodności biologicznej pochłoną nieco ponad połowę budżetu przeznaczonego na dotacje dla projektów realizowanych w ramach podprogramu środowisko, co oznacza łączną kwotę około E1,15 mld do wykorzystania przez okres siedmiu lat.  Oprócz współfinansowania „tradycyjnych” projektów, stworzono nowy rodzaj interwencji, a mianowicie „projekty zintegrowane” (pZ). Mają one zachęcać do bardziej strategicznego podejścia do wdrażania prawodawstwa Ue w dziedzinie środowiska. pZ powinny przede wszystkim pomóc w realizacji priorytetowych ram działań państw członkowskich (pAF) w odniesieniu do sieci Natura 2000, m.in. poprzez wspieranie zarządzania i odbudowy obszarów sieci Natura 2000 na szeroką skalę (np. na terenie całego regionu lub kraju).  Aby sfinansować działania uzupełniające w stosunku do pZ, 

beneficjenci będą musieli sięgnąć również po dodatkowe fundusze: prywatne, krajowe, a najlepiej europejskie.  W przeciwieństwie do tradycyjnych projektów, procedura aplikacyjna w przypadku pZ będzie obejmować nie jeden, ale dwa etapy, z których pierwszy polega na złożeniu dokumentu koncepcyjnego. Jeżeli zostanie on oceniony pozytywnie, wnioskodawca będzie poproszony o złożenie pełnego wniosku, wraz ze szczegółowym planem finansowym, który zostanie również wykorzystany do sprawdzenia, czy spełniono obowiązek wykorzystania innych funduszy.  pierwszy etap programu LiFe (2014–2016) przewidziano na luty 2014 r., kiedy ma nastąpić przyjęcie wieloletniego programu prac na okres 2014–2017, określającego strategiczne priorytety finansowania „tradycyjnych” projektów w tym pierwszym okresie. pierwszy nabór projektów najprawdopodobniej zostanie ogłoszony w maju-czerwcu, natomiast termin składania wniosków wyznaczony będzie na październik-listopad 2014 r. Szczegółowe wytyczne dotyczące wniosków zostaną udostępnione w odpowiednim czasie na stronie internetowej LiFe. http://ec.europa.eu/environment/life/

Postępy w zakresie składania sprawozdań zgodnie z treścią artykułu 17 Zgodnie z treścią artykułu 17 dyrektywy siedliskowej, co sześć lat państwa członkowskie mają obowiązek składania sprawozdań na temat stanu ochrony obecnych na ich terytorium gatunków i typów siedlisk wymienionych w 

15b iu letynopr zyrodz ie i różnorodnośc ib io log icznej | s t yc zeń 2014

okresie, ponieważ składanie sprawozdań zgodnie z treścią artykułu 12 dyrektywy ptasiej zaplanowano w taki sposób, by zbiegło się w czasie ze sprawozdaniami przekazywanymi w oparciu o treść artykułu 17.   Postępy można śledzić na stronie: http://bd.eionet.europa.eu/activities/Reporting/Article_17/Reports_2013/Member_State_Deliveries

Nowa broszura na temat zielonej infrastruktury po opublikowaniu strategii Ue w sprawie zielonej infrastruktury (Zi) w maju 2013 r. Komisja wydała broszurę informacyjną, w której wyjaśniono jej praktyczne wykorzystanie oraz korzyści, jakie może ona przynieść społeczeństwu. Autorzy broszury opisali również, w jaki sposób Ue zamierza promować Zi w ramach nowej strategii. Broszura jest bogato ilustrowana przykładami z całej europy i przeznaczona dla tych, którzy potrzebują zwięzłego i zrozumiałego wprowadzenia do tematu Zi.   Broszura dostępna jest na stronie: http://ec.europa.eu/environment/nature/ecosystems/index_en.htm

1515

Zarządzanie obszarami trawiastymi było omawiane podczas seminarium alpejskiego.

Stan ochrony wydry, lutra lutra, zostanie poddany analizie na podstawie sprawozdań składanych zgodnie z artykułem 17 dyrektywy siedliskowej.

© Shutterstock

© D

avid Kjaer

dyrektywie. Najbliższy termin „kontroli” przypada na rok 2015.  Komisja europejska przy wsparciu europejskiej Agencji Ochrony środowiska oraz europejskiego centrum Tematycznego ds. Różnorodności Biologicznej analizuje zgromadzone w ten sposób informacje w celu ustalenia w jakim stopniu gatunki i siedliska chronione osiągnęły właściwy stan ochrony w Ue.  Niemal wszystkie państwa członkowskie przedłożyły swoje sprawozdania Komisji, dzięki czemu proces oceny stanu ochrony gatunków i siedlisk w każdym regionie biogeograficznym mógł się rozpocząć. Konsultacje społeczne przewidziano na lato 2014 r., natomiast publikację skonsolidowanego sprawozdania Komisji, wraz ze sprawozdaniem technicznym sporządzonym przez europejską Agencję środowiska i europejskie centrum Tematyczne ds. Ochrony przyrody i Różnorodności Biologicznej zaplanowano na pierwszą połowę 2015 r.  informacje na temat stanu populacji ptaków w Ue zostaną udostępne w tym samym 

Seminarium dotyczące alpejskich obszarów sieci Natura 2000 Trzecie seminarium biogeograficzne Natura 2000, tym razem dotyczące regionu alpejskiego, odbyło się w austriackim Grazu w dniach 25–26 listopada. W seminarium uczestniczyło około 90 ekspertów z organizacji rządowych i pozarządowych dwunastu państw członkowskich, którzy zgromadzili się w celu określenia wspólnych priorytetów i podzielenia się informacjami na temat zarządzania obszarami sieci Natura 2000 w regionie alpejskim.  Dyskusje dotyczyły przede wszystkim czterech głównych grup siedlisk: słodkowodnych, mokrych i suchych obszarów trawiastych, mokradeł i lasów. ich rezultatem było opracowanie   listy działań, których realizacja ma pomóc w rozwiązaniu kluczowych problemów związanych z zarządzaniem siecią, a także zachęcać do dalszej współpracy i budowania sieci w regionie alpejskim.   Szczegółowe informacje są dostępne na platformie komunikacyjnej dla obszarów Natura 2000: http://ec.europa.eu/environment/nature/natura2000/platform/index_en.htm

Ustanowienie środków ochronnych dla obszarów sieci Natura 2000 po opublikowaniu not wyjaśniających na temat „wyznaczania SOO” i „formułowania celów ochrony sieci Natura 2000”, Komisja opublikowała kolejną notę dotyczącą „ustanowienia środków ochronnych zgodnie z treścią artykułu 6.1 dyrektywy 

siedliskowej”, co ma na celu zapewnienie spójnej interpretacji tego artykułu.  Towarzyszy jej szczegółowy przegląd dotychczasowych doświadczeń państw członkowskich związanych z wprowadzaniem w życie treści artykułu 6.1. Omówiono poszczególne możliwości przyjęcia niezbędnych środków ochronnych dla obszarów Natura 2000 i zilustrowano je przykładami dobrych praktyk z całej Ue.   Dokumenty udostępniono na stronie: http://ec.europa.eu/environment/nature/natura2000/management/guidance_en.htm

Wyniki badania Eurobarometru W 2013 r. przeprowadzono nowe badanie eurobarometru mające ocenić poziom świadomości europejczyków w zakresie utraty różnorodności biologicznej i ich opinie na ten temat. Spośród 25,5 tyś. respondentów, 93% przyznało, że powstrzymanie utraty różnorodności biologicznej jest ważnym celem, ponieważ nasze dobre samopoczucie i jakość życia są silnie związane ze stanem przyrody i różnorodności biologicznej. 75% uznało zachowanie różnorodności biologicznej za istotne w związku z potencjalnie negatywnym wpływem jej utraty na sytuację gospodarczą europy.  Ankieta wskazała również na niewielką tendencję wzrostową w zakresie społecznej świadomości istnienia sieci Natura 2000 (27% respondentów wiedziało o Natura 2000 w 2013 r., w porównaniu z 18% w 2007 r.), natomiast 65% stwierdziło, że Ue powinna 

b iu letynopr zyrodz ie i różnorodnośc ib io log icznej | s t yc zeń 2014

16 b iu letynopr zyrodz ie i różnorodnośc ib io log icznej | s t yc zeń 2014KH

-AA-13-002-PL-C

Biuletyn Natura 2000 jest publikowany przez Dyrekcję Generalną ds. Środowiska Komisji Europejskiej

Autor: Kerstin SundsethEcosystems LTD, BrukselaEdycja: Susanne Wegefelt, Dyrekcja Generalna ds. ŚrodowiskaProjekt graficzny: NatureBureau, Wielka Brytania

Biuletyn jest wydawany dwa razy w roku w języku angielskim, francuskim, niemieckim, hiszpanskim, włoskim i polskim.

Aby zostac dodanym do listy mailingowej lub otrzymac wersję elektroniczną biuletynu, prosimy odwiedzic stronę http://ec.europa.eu/environment/nature/info/pubs:natura2000nl_en.htm

Zawarte w biuletynie treści nie odzwierciedlają oficjalnego stanowiska Komisji Europejskiej.

Wydrukowano na papierze z makulatury posiadającym europejski znak papieru ekologicznego UE Ecolabel (http://ec.europa.eu/ecolabel)

© Unia Europejska (2014) Powielanie treści (poza fotografiami) jest dozwolone pod warunkiem podania źródła. Fotografie: okładka: ©Mark Boulton/4nature; p2 ©Thinkstock, ©Thinkstock, ©iStock, ©Shutterstock; p3 top ©Shutterstock, © Zakupak/wikicommons; p4 ©LIFE_98_NAT_P_005275, ©LIFE99_NAT_D_004224, © LIFE05_NAT_RO_0170, ©LIFE98_NAT_S_005371-8; p5 ©Pere Sanz/Thinkstock; p6 ©Shutterstock; p7 ©Ian Paterson/geograph.org.uk; p10 ©Shutterstock, ©iStock, ©Jean Hexaire/NNSS, ©Shutterstock; p11 ©iStock, ©iStock; p12 ©iStock, ©Shutterstock, ©Roberto Rinaldi/naturepl.com, ©iStock, ©iStock, ©Shutterstock; p13 ©David Kjaer, ©iStock; p14 ©Shutterstock; p15 ©David Kjaer, ©Shutterstock; p16 ©Thinkstock.

Wyniki ankiety na temat biuletynuPrzeprowadzona w minionym roku ankieta dotycząca naszego biuletynu przyniosła pozytywne wyniki. 69% respondentów stwierdziło, że czyta biuletyn od deski do deski, a zdecydowana większość (89%) oceniła szatę graficzną i czytelność za doskonałe lub dobre. Co więcej, prawie dwie trzecie uczestniczących w sondażu chciałoby czytać nasz biuletyn częściej. Wyniki ankiety wskazują również, że biuletyn trafia do szerokiego grona czytelników. Nieco ponad jedna trzecia respondentów reprezentuje instytucje publiczne, a jedna czwarta grupy interesu działające na rzecz ochrony przyrody; biuletyn trafia także do przedstawicieli ogółu społeczeństwa (16%), studentów i naukowców (16%) oraz konsultantów (12,2%).

Rafy koralowe na terytoriach zamorskich UE.

© Thinkstock

rozszerzyć zasięg obszarów ochrony przyrody.   Wyniki ankiety są dostępne na stronie: http://europa.eu/rapid/press-release_IP-13-1018_en.htm

Projekty BEST Wspólnotowa inicjatywa BeST ma na celu wspieranie ochrony różnorodności biologicznej i zrównoważonego korzystania z usług ekosystemów na europejskich terytoriach zamorskich. W 2011 i 2012 r. we współpracy z Agence Française de Developpement (AFD), działanie przygotowawcze BeST zapewniło finansowanie o łącznej wartości prawie E5 mln 18 najlepszym projektom.   Od tego czasu konsorcjum prowadzonemu przez iUcN zlecono dalsze wspieranie inicjatyw BeST. Będzie ono współpracować z podmiotami realizującymi działania mające na celu stworzenie platformy, która umożliwi wymianę informacji na temat dostępności finansowania. pomoże również w opracowaniu siedmiu regionalnych profili ekosystemowych i strategii BeST na odpowiednim poziomie. Rezultatem tych działań powinien być długoterminowy przepływ projektów opartych na rzetelnej wiedzy naukowej, powiązanych z siecią solidnych źródeł finansowania publicznego i prywatnego.  Dodatkowe informacje są dostępne na stronie: http://ec.europa.eu/environment/nature/biodiversity/comm2006/2020.htm

Finansowanie dla nowych projektów lIFE+ W lipcu 2013 r. Komisja zatwierdziła finansowanie 92 nowych projektów dotyczących przyrody i różnorodności biologicznej w ramach LiFe+. Razem stanowią one inwestycje o łącznej wartości ponad E247 mln, z czego wkład Ue wynosi E139 mln. pośród realizowanych 

projektów znalazły się inicjatywy na rzecz powrotu ibisów grzywiastych na terytorium Ue, przywrócenia duńskich siedlisk przybrzeżnych, ochrony chomika europejskiego w Alzacji, powrotu orła południowego do Hiszpanii i zwalczania inwazyjnego egzotycznego gatunku roślin Ailanthus altissima we włoskim parku narodowym Alta Murgia. Opis wszystkich 92 projektów znajduje się na stronie: http://ec.europa.eu/environment/life/publications/lifepublications/compilations/documents/natcompilation12.pdf

Flagi Natura 2000 DG eNV przygotowała flagi sieci Natura 2000 (100x150 cm) dostępne dla wszystkich zainteresowanych czytelników, którzy pragną umieścić je w widocznym miejscu w celu promowania sieci Natura 2000. prosimy o kontakt pod adresem: nature@ec.europa.eu