Хүнсний үйлдвэрийн чанар, технологийн тогтолцооны онцлог

Н. Номинханд

Үндэслэл

Хүнсний нөөц баялгийг бүрэн ашиглах, хүнсний үйлдвэрийг эрчимтэй хөгжүүлэх, импортын бүтээгдэхүүнтэй шудрагаар өрсөлдөх, хэрэглэгчдийн хэрэгцээ шаардлагыг хангах боломж байгаа боловч одоогоор үүнийг ашиглаж чадахгүй байна. Эх орны хүнсний үйлдвэрүүдийн технологийн түвшин хоцрогдмол, бүтээгдэхүүний өсрөлдөх чадвар сул байгаа дутагдлыг арилган хүн амыг дотоодын үйлдвэрлэлээр хангах үндсэн арга зам нь чанар, технологийн тогтолцоог нэвтрүүлэх явдал учраас үүнтэй холбогдсон судалгаа хийж, стратеги, үйл ажиллагааны чиглэлийг боловсруулах нь тулгамдсан асуудал болж байна.

Зорилго

Чанар, технологийн удирдлагын онолын үндсийг судалж, манай орны нөхцөлд чанар, технологийн тогтолцоог хэрэгжүүлэх стратеги, үйл ажиллагааны чиглэлийг боловсруулахад оршино.

Зорилт

1. Чанар, технологийн тогтолцооны мөн чанар, түүнийг хүнсний үйлдвэрт хэрэгжүүлэх онцлог

2. Монгол улсын хүнсний аж үйлдвэрийн өнөөгийн байдал, хөгжлийн төлөв, хүнсний аж үйлдвэрийн чанар, технологийн тогтолцооны түвшин, түүнийг хэрэгжүүлэх орчин нөхцөл

3. Чанар, технологийн тогтолцоог хүнсний үйлдвэрлэлд нэвтрүүлэх стратеги, үйл ажиллагааны чиглэлийг тоймлон зарим баримт бичгийн төслийг боловсруулах

Шинэлэг тал, ач холбогдол

Монгол улсын хүнсний үйлдвэрийн чанар, технологийн тогтолцоог судалж, цаашдын хөгжлийн стратегийг тодорхойлон арга зүйн зарим баримт бичгийн төслийг боловсруулсанд энэхүү ажлын шинэлэг тал оршино. Хүнсний үйлдвэрлэлд чанар, технологийн тогтолцоог нэвтрүүлэх нь дотоод зах зээлд эх орны бүтээгдэхүүний өрсөлдөх чадварыг дээшлүүлэх чухал хүчин зүйл болно.

Онолын үндэс Эрх зүйн орчин

Юу хийж байна?

ТЧК

MCS Coca Cola

АПУ

Хөтөлбөр, төсөл

ISO 9001

GMP

НАССР

Юу хийх вэ?

Стратеги

Ойрын

Алсын

Аж ахуйн нэгж: Төрийн бодлого

Судалгааны арга зүй

АПУ ХК ISO9000 стандарт Эгзэгтэй цэгийн

хяналт Ашиг

Судалгааны ажлын үр

дүн

405221,6426747,7

546457,1

0

100000

200000

300000

400000

500000

600000

2004 2005 2006

Татварын дараахьцэвэр ашиг мян.төг

Талх Чихэр ХК

Давуу тал– Чанарын хяналтын алба– Шинэ технологи нэвтрүүлсэн– Тохирлын тэмдэг – 39– Дээд боловсролтой мэргэжилтэн

Сул тал– Лаборатори хуучирсан– Стандартын үзүүлэлт

MCS Coca Cola ХХК

HACCP

SOPs SSOPs

GMPs

Шаардагдах програм

Ариун цэвэрАжил

НАССР CCP1,2 онол

CCP3 гомдол

Хүний нөөцийн судалгаа

Танай үйлдвэрт мэргэжлийн ажилтан хангалттай гэж үзэж байна уу?

33%

60%

7% Хангалттай

Дутмаг

Хангалттайболовч чадвардутмаг

Үйлдвэрийн ажилчид дотор дагалдан суралцсан ажилтан олон байдаг уу?

69%

31%

0%

Ихэнх

Цөөхөн

Огт байхгүй

6 гурилын үйлдвэр, 42 ажилтан

Төрийн бодлого

Хүнсний хангамж, аюулгүй байдал, хоол тэжээл

Экологийн цэвэр бүтээгдэхүүн “Сүү” үндэсний хөтөлбөр “Худалдааны сүлжээ” судалгаа Хууль тогтоомжууд / хүнсний тухай хууль,

стандартчилал, тохирлын үнэлгээний тухай хууль, стандартчилал, чанарын баталгаажуулалтын тухай хууль /

Эрх зүйн баримт бичиг– Зорилт, шинэ нэр

томъёо, эрүүл хооллолтын үндэс, зарчим

– Төрийн байгууллагын бүрэн эрх

Хуулийн шинэчлэлт

Төслийн хэсэг

Хүн төвтэй эрүүл хүнсний бодлого

Хүнсний үйлдвэрт ЧУТ-г нэвтрүүлэн хэрэглэх

заавар, зөвлөмж

Нэгдсэн ойлголт– Удирдлагын үйл явц– Нөөцөөр хангах– Бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэл– Чанарын хэмжилт

Шаардлага – Аюулгүй байдлын

шинжилгээ– Эрүүл ахуй– GMP, 5S– GLP

HACCP нэвтрүүлэх процесс

Орчин Барилга, байгууламж Үйлдвэрлэлийн тоног

төхөөрөмж болон байгууламж

Ажиллагсад Хууль тогтоомж Эрүүл мэндийн хамгаалал Хаягдал болон дагавар

бүтээгдэхүүн Хортон шавьжийн хяналт

Хүн төвтэй эрүүл хүнсний бодлого

Хууль эрх зүйн орчин Эдийн засаг Аюулгүй байдал Бусад орны жишигт хүрэх

Дүгнэлт

1. Манай оронд 1500 гаруй аж ахуйн нэгж хүнсний үйлдвэрлэл эрхэлж байгаа боловч чанар, технологийн удирдлагын тогтолцоог нэвтрүүлсэн үйлдвэр, компани цөөн байна. Чанар, технологийн удирдлагын тогтолцоо нэвтрүүлсэн “АПУ”, “Спирт, бал бурам”, “MCS Koka Kola” зэрэг компаниудын бүтээгдэхүүн нь дотоод зах зээлд тодорхой орон зай эзэлсэн төдийгүй дэлхийн зах зээлд гарч эхэлж байна. Иймээс хүнсний аюулгүй байдлыг хангахын тулд хүнсний үйлдвэрлэлд чанар, технологийн удирдлагын тогтолцоог зайлшгүй нэвтрүүлэх шаардлагатай байна.

2. Стандартчилал, тохирлын үнэлгээний тухай хууль 2003 онд гарч, чанар, технологийн удирдлагыг үйлдвэрлэлд нэвтрүүлэх асуудал тусгагдсан боловч засгийн газрын зарим хөтөлбөр, төсөлд хэрэгжилт нь сургалт, семинар, сурталчилгааны түвшинд байна.

3. Хүн амыг чанар, эрүүл ахуйн баталгаатай бүтээгдэхүүнээр хангах, дотоод зах зээлийг импортын чанаргүй бараанаас хамгаалах зорилгоор хүнсний үйлдвэрүүдэд чанар, технологийн удирдлагын тогтолцоог төрийн оролцоотойгоор нэвтрүүлэх шаардлагатай байна.

4. Чанар, технологийн удирдлагын арга барил, шаардлагыг гадаад худалдаа, импортын үйл ажиллагаанд нэвтрүүлж, улсын хэлээр тухайн орны тохирлын гэрчилгээтэй, хаяг, шошго нь монгол хэлээр бичигдсэн зэрэг хэрэглээний шаардлага бүрэн хангасан бүтээгдэхүүнийг оруулж байхаар гадаад орны хамтын ажиллагааны баримт бичигт тусгах хэрэгтэй байна.

5. Үйлдвэрлэлийн шатанд чанар, технологийн удирдлагын тогтолцоог нэвтрүүлэх зөвлөмжийг боловсруулав. Энэ зөвлөмжийг хэрэгжүүлэх нь тухайн байгууллагын чанар болон зохион байгуулалт дээшилж, зах зээл дээр эзлэх байр суурь нь нэмэгдэж, улмаар хэрэглэгчдийн хэрэгцээ шаардлагад нийцсэн аюулгүй хүнсээр хангаж, улс орны эдийн засаг болон баталгаатай нийгэм бүрэлдэхэд ихээхэн ач холбогдолтой гэж үзэж байна.

Анхаарал тавьсанд баярлалаа!