Njesite daleseshmk-negotine.edu.mk/wp-content/uploads/2014/09/3-Njesite-dalese.pdf · NJESITE...

NJESITE DALESE www.shmk-negotine.edu.mk

WWW.SHMK-NEGOTINE.EDU.MK | SELAJDIN LATIFI 1

NJESITE DALESE

Njesite dalese shfrytezohen per te paraqitur te dhena te cilat perpunohen nekompjuter. Njesia dalese e domosdoshme eshte monitori, po perveç tij shfrytezohetshtypes, vizatues, projektor, altoparlant etj.


MONITORI

Te ekrani i monitorit paraqiten shenjat, fotografite dhe vizatimet. Monitori mekompjuterin lidhen nepermjet karteles grafike e cila siguron rezolucion grafikperkates. Rezolucioni grafik paraqitet me numrin e pikave ne ekran (psh. 800x600,1024x768). Keto keto pika quhen piksel (ang. pixels).

Egzistojne dy lloje themelore te monitoreve:

A) Monitor me gyp katodik – CRM (Catode Ray Tube);

B) Monitor me kristale te lengeta – LCD (Liquid Cristal Display).

Me heret te kompjuteret statik shfrytezoheshin monitoret CRT, ndersa monitoret LCDjane shfrytezuar vetem tek kompjuteret bartes (laptop). Sot edhe tek kompjuteretstatik me se shpeshti shfrytezohen monitoret LCD.


Monitori LCD i takon teknologjise bashkekohore. Ato jane te rrafshet, kane kualitetme te mire te fotografise, shpenzim me te vogel te energjise elektrike dhe rezatim mete vogel (Low Radiation). TFT (Thin Film Transistor) jane nenlloj i monitoreve LCD.

Madhesia e monitorit shprehet ne inç (ang. inch) dhe matet sipas diagonales semonitorit. Inç (ang. inch) eshte njesia per gjatesi dhe shpesh shenohet me shenjen “.

(1”=2.54 cm).

Madhesite standarde te monitoret jane: 17”, 19”, 22” etj.


SHTYPESI

Shtypesi shfrytezohet per paraqitje te te dhenave ne leter ose foli ku ato mund teruhen perhere. Egzistojne me shume lloje te shtypesave te cilet dallohen sipaskualitetit dhe sipas shpejtesise se shtypjes. Sot me se shpeshti shfrytezohen: matriket,shtypesit e shpejte dhe laserik.

Shtypesit me gjilpere (matrik) – shtypes me ndihmen e gjilperave metalike te cilatnepermjet shiritit me ngjyre godet te letra. Shtyp vetem me ngjyre te zeze.

Shtypesit e shpejte (ink-jet) – shtypin ne ate menyre qe ngjyra me shpejtesi te madhesperkatet direkt ne leter. Te pershtatshme jane per shtyp me ngjyra.

Shtypes laserik – shtypin me ndihmen e laserit dhe pluhur special me ngjyre – toner.Shtypin shpejte dhe japin shtypje me kualitet te larte.


VIZATUESI

Vizatuesi ose ploteri shfrytezohet pershtypje te vizatimeve, skicave dheparaqitje tjera grafike. Zbatim me temadh kane per vizatimin e vizatimeveteknike, te hartave gjeografike, dhe tepostereve me dimensione te medha.


NJESITE HYRESE-DALESE

Njesite hyrese – dalese sherbejne per hyrje, megjithate edhe per dalje te tedhenave.

Njesite hyrese – dalese me te njohura jane:

A) Modemi;

B) Kartela me ze.


MODEMI

Modemi sherben per bartjen e te dhenave prej njerit deri te kompjuteri tjeter, me seshpeshti nepermjet lidhjes telefonike. Modemi se pari shnderon informatat binare nesinjale me ze (modulacioni), por modemi tjeter i cili gjendet te skaji tjeter i lidhjes seketyre sinjaleve me ze i shnderon ne binar (demulacion).

Shpejtesia e modemit matet me bite ne sekonde (bps), perkatesisht me kilobit nesekonde (kbps).

Egzistojne dy lloje te modemeve: i brendeshem (intern) dhe i jashtem (ekstern).

Modemi intern eshte ne forme te karteles dhe ngjitet te ndonje prej sloteve te pllakaame. Modemi ekstern eshte pajisje e veçante i cili nepermjet kabllos bashkangjitetme kompjuterin.


KARTELA ME ZE

Kompjuteri sot paraqet edhe pajisje multimediale pra eshte e domosdoshme tesigurohen efekte zerash, muzike dhe fjale.

Edhe kartela me ze mund te bashkangjitet te ndonjeri prej sloteve te pllakes ame.Zeri mund te futet nepermjet tastieres, laviatures se instrumenteve muzikore osenepermjet mikrofonit. Per te degjuar shfrytezohen altoparlant dhe degjuese.

Kartelat e zerit kane AD dhe DA konventore.

AD konventor shfrytezohet te hyrja per shnderimin e hyrjes te sinjalet e zerit nedigjitale, kurse DA konventori shfrytezohet te dalja per realizimin e procesit teanasjellte.


NJESITE PER MEMORIE TE JASHTME

Memoriet e jashtme shfrytezohen per ruajtje te perhershme te te dhenave. Te dhenatdhe programet te cilat ruhen te memoriet e jashtme barten te memoria e jashtme dheshfrytezohen te procesi i perpunimit. Koha e qasjes deri te memoria e jashtme eshteshume me e madhe sesa tek memoria e brendeshme, megjithate kapaciteti imemorieve te jashtme eshte e pakrahasueshme me e madhe.

Sot si njesi e memorieve te jashtme shfrytezohen:

A) Magnetik ose hard disk;

B) Optik ose kompakt disk;

C) Memorie gjysemperçues (ketu bejne pjese USB Flash memorie dhe kartelememorike)


HARD DISKU

Hard disku (HD – Hard Disc) shfrytezohet per ruajte te te dhenave dhe programevete cilat shfrytezohen ne punen e perditshme. Hard disku mund te jete i brendeshemose i jashtem dhe ka kapacitet prej qindra gigabajt (GB) ose terabajt (TB).

Te disku per ruajte te te dhenave shfrytezohen pllaka metali te cilat jane te lyera meshtrese magnetike. Çdo pllake ka nga dy koka per te lexuar edhe per te shkruar.

Koka per lexim dhe per te shkruar qendrojne qendrojne pezull mbi pllakat deri saato rrotullohen me shpejtesi te madhe (rreth 7200 rrotullime ne minute).

Disku eshte i ndjeshem ne ndikimet e jashtme, prandaj eshte e mbyllur ne kutinemetalike.


KOMPAKT DISKU

Kompakt disku (CD – Compact Disc) mund te jete:

A) Vetem per lexim (CDR.OM);

B) Per lexim dhe vetem per te shkruar njeher (CDR.);

C) Per lexim dhe per te shkruar çdo here (CDR.W).

Egzistojne disa disqe optike me disa here kapacitet me te madh te quajtur DVD(Digital Video Disc). CD ka kapacitet rreth 700 Mb, por DVD disa Gb.


STIKU MEMORIK

Stiku memorik ose flesh – memoria sotshfrytezohet ne mase te madhe perbartjen e te dhenave pershkak tedimensioneve te vogla (3 – 6 cm) dherelativisht kapacitete te medha (sot 16Gb dhe me shume).

Te kompjuteri bashkangjiten nepermjetportave universale.


PYETJE


Njesite daleseshmk-negotine.edu.mk/wp-content/uploads/2014/09/3-Njesite-dalese.pdf · NJESITE...

Documents

Transcript of Njesite daleseshmk-negotine.edu.mk/wp-content/uploads/2014/09/3-Njesite-dalese.pdf · NJESITE...