1. Naim Frasheri dhe vepra e tij Bageti e bujqesi

2. Poeti m i madh i Rilindjes Kombtare shqiptare, atdhetar, mendimtar dhe veprimtar i shquar i arsimit e i kulturs shqiptare. Lindi m 25 maj 1846 n Frashr, ku bri msimet fillore dhe nisi t msonte persishten pran teqes bektashiane. M 1865 familja u shprngul n Janin, ku bashk me vllan m t vogl Samiun, mbaroi gjimnazin grek "Zosimea" (1869). Bri pastaj pak muaj n Stamboll, si npuns i vogl n zyrn e shtypit (1870), po iu shfaq tuberkulozi dhe u kthye n vendlindje pr klim t mir. N fillim ishte npuns t dhjetash n Berat e m pas i dogans n Sarand (1372-77). N kt periudh Naim Frashri. bri prova t vjershrimit shqip, nn ndikimin e bejtexhinjve e u dha pas vjershrimit persisht, me sukses, duke botuar m von edhe nj prmbledhje lirika sh Tejhyjylat (ndrrimet, 1885). Nn ndikimin e ngjarjeve historike, sidomos t Lidhjes Shqiptare t Prizrenit, njri nga udhheqsit e s cils ishte Abdyli, vllai i tij m i madh, dhe t veprimtaris kulturore patriotike t Shoqris s Stambollit, n krye t s cils ishte Samiu, Naim Frashri. braktisi vjershrimin persisht dhe iu kushtua le trsis shqiptare. Poema e tij e par e re ishte Shqipria (1880, botuar m 1897), q entuziazmoi patriott shqiptar. N Stamboll Naim Frashri. ka qen ndr botuesit kryesor t revists "Drita", m pas "Dituria"(1884-85), ku u botuan shum vjersha t tij, proza e vargje pr shkollat e para shqipe q do t hapeshin, disa shqiprime t shkrimtarit. Ai shrbente si antar i Komisionit t Botimeve pran Ministris s Arsimit, m pas si kryetar. 3. M 1886 Naim Frashri. botoi poemn e tij t famshme Bagti e bujqsia, at greqisht Dshira e vrtet e shqiptarve (O alithis pothos ton Alvanon) dhe katr libra pr shkollat: "Vjersha pr msonjtoret e para", "E kndimit t unavet kndonjtoreja", (n dy vllime, me poezi, lexime t ndryshme, njohuri t para shkencore humanitare), si dhe nj "Histori t prgjithshme". M 1888 vijoi me "Diturit" (ribotuar m 1895 me titullin "Gjithsia", - shkenca t natyrs). M 1890 doli prmbledhja e lirikave Lulet e vers, pastaj "Msimet" (proza patriotike dhe t moralit) dhe Fjala flutarake (vjersha) m 1894, s fundi m 1898 poema e madhe epike Historia e Sknderbeut dhe poema fetare Qerbelaja etj. Naim Frashri. vdiq n 20.10.1900 n lagjen Erenqoj t Stambollit, ku dhe u varros. Eshtrat e tij jan sjell n Shqipri. Naim Frashri. u shqua pr lirikn e tij patriotike me tem aktuale (vjershat "Gjuha shqipe", "Kors" 1887 etj.), u kndoi me pasion t rrall mallit dhe bukurive t atdheut ("Bagti e bujqsia") dhe bri thirrje t fuqishme pr lirimin e tij (krijime t ndryshme, "Dshira e vrtet e shqiptarve"), si dhe pr begatimin e vendit dhe nj t ardhme demokratike t tij. Ai i kndoi natyrs, dashuris (poema "Bukuria", nj ndr kryesoret e tij, 1890), miqsis, jets intime (me brengn pr t afrmit q bori). Poema "Historia e Sknderbeut"qe nj kurorzim i veprs s tij, "testamenti i tij politik e poetik", me grishje t hapta pr lirim nga Turqia. Poema sht shkruar sipas tradits s madhe barletiane. N poemat epike ai u ndikua nga historit e vjershruara t Lindjes dhe nga bejtexhinjt frashriot, po duke iu kundrvn ktyre me shqipen e kulluar apo me shkarkirnin e dogms fetare (n "Qerbelaja" dhe n veprat e tjera, q i hartoi pr afrimin e elementit besimtar n lvizjen kombtare). Naim Frashri. 4. Poema "Bagtia e bujqsia" u botua m 1886. sht nj nga veprat m t bukura e m t frymzuara jo vetm t Naimit, por edhe t krejt letrsis s Rilindjes. Askush para Naimit nuk i kishte knduar dashuris e mallit pr atdhe, krenaris kombtare dhe bukuris s natyrs shqiptare me nj patos aq t zjarrt e me nj gjuh poetike aq t mbl e t bukur. Me kt poem Naimi krijoi poezin e madhe t Atdheut e t natyrs shqiptare. Kjo vepr jo vetm u b e dashur pr bashkatdhetart, por krijoi nj tradit t pasur edhe pr poett q erdhn m pas. Si e tregon edhe titulli, poema prbhet nga dy pjes. N pjesn e par flitet pr punt e blegtoris, pr jetn dhe punn e bariut, kurse n pjesn e dyt pr punt e bujkut. Megjithat, kjo s'sht aspak nj vepr pr kto fusha t jets. Prej tyre poeti vetm sa merr piknisje pr t shprehur ndjenjat e flakta patriotike. N t vrtet, vepra sht nj himn poetik i frymzuar, kushtuar Atdheut, natyrs dhe njerzve t tij. Poema hapet me nj apostrof madhshtore, e cila me nj qartsi t habitshme na sjell para syve bukurit e natyrs shqiptare, larmin dhe ngjyrat e saj, nj peizazh t pafund plot drit e gjallri. 5. O malet e Shqipris e ju, o lisat e gjat, fushat e gjera me lule q'u kam ndr mend dit `nat, ju, bregore bukuroshe, e ju, lumenjt' e kulluar, uka, kodra, brinja, grxhe dhe pyje t gjelbruar, do t kndoj bagtin q mbani ju e ushqeni o vendthit e bekuar ju mendjen ma dfreni. Kur dgjon zthin e s'ms qysh e l qingji kopen blegrin dy a tri her edhe ikn e merr dhen, edhe n i prefshin udhn njzet a tridhjet vet, e ta trembin ai s'kthehet, po shkon n mes si shigjet. Ashtu dhe zemra ime, m l ktu, tek jam, mua, vjen me vrap e me dshir aty, n viset e tua. Ti Shqipri, m ep nder, m ep emrin shqiptar, zemrn ti ma gatove plot me dshir e me zjarr. Tregomu dhe shqiptart udhn e puns s mbar, bashkomi, bmi vllezr edhe fjesht shqiptar. Falmi, falmi Shqipris ditn e bardh t liris, udhn e vllazris, vahn e gjith mirsis. Nxirr t vrtetn n shesh, pasktaj t mbretroj, errsira t prndahet, gnjeshtra t pushoj. Vash bukuroshe e bariut, q vjen me llr prveshur, me zemr t dfryer e me buzz t qeshur n sythit tnd shoh gaz