Để giảm bởt những khđ khan cho eỉnh viên khi học mồn này cần tâng cường những giờ ngoại khoá, giải thích boẠc đọc tác phẩm trước khỉ cho học sinh đi VÀO mồn vân học Vỉệt nam thì chác chấn hiệu quA 80 tót hơn.

Mặt khác, chứng tôi thường khao khát bao lâu nay là lảm sao cứ bâng ghi âm những bài hát, những bÂn nhạc cửa các bài dAn ca các vừng đất nước khác nhau, những vô diẻn những tác phđm cổ điển như chèo, tuồng đế trong những giờ lên lớp cá thế minh hoạ kịp thời các loạỉ hình nghệ thuật. Đồng thời với việc minh hoạ đổ lft việc cần tạo điều kiện thuận lợi cho thầy giấo dưa 8Ỉnb viên đỉ xem một 96 các tác phẩm nghệ thuật được trinh diễn trôn sán khấu. Điều này 8Ỗ tâng cường trình độ hiếu biết của sinh vièn về các loại hình nghộ thuật và chác chán 96 gfty hứng thú trong quá trình học tập.

Mấy suy nghỉ về thư ca cách mạng(1925 -1 9 4 5 )

NGUYỄN TUYÊN

Vftn học cách mạng 1925 - Ỉ945 chủ yếu là thơ ca cách mạng vồ sân cổ một vị trí quan trọng đặc biột trong dỉ sản vãn học dân tộc. Đống tiếc rằng mây nftm gần đây, cùng với viộc phục hồi và đánh gỉá ỉại một Bố tác phẩm cũ, người ta ít nhát trí về mảng v&n học này, thậm chi còn tỏ thái độ coi thường, xem nhọ hoặc họ thđp vai trò của nơ. Đđ là những nhận thức và thái độ làm lọc.

Thơ ca cách mạng vô 8&D (1925 ’ 1945) là sân phẩm của phong trào cách mạng, là đứa con tỉnh thần cùa các chiốn ri vô s&c. Hơn 60 n&m qua Đảng đfi Ifinh đạo phong trào cách mạng, gỉảỉ phòng dân tộc thoát vừng nổ lộ, kháng chiến chổng Pháp và chống Mỹ tháng lợt, thống nhất đát nước, xây dựng chủ nghía xã hộỉ. Nổi Đàng và cách mạng là nđi những con người cụ thế, những chiến d và dồng bào đfi gian khổ hy sinh đ ố giành độc lập tự do cho Tổ quốc mà các chiến d đâ hoạt động 30 - 45 là thố hệ đ&u tiên, th ế hệ tnâ đường.

Tác glả cửa thơ ca cách mạng vố Bản ỉà những chiến sl, những nhà thơ chiốn 8Ĩ Họ sảng tác trong hoán cảnh gỉan khổ, khóc liệt của cuộc đâu tranh cách mạng, thơ ca cửa họ phàn lớn được sáng tác trong cảnh tù đầy. Đđ ỈÂ lúc "nhàn rỗi*, "nghi chần' của người chiến flỉ cách mạng.

Thơ ca cách mạng vổ s&n ỉà sự thừa kế truyền thổng yôu nước vồ hiện thực của thơ ca dân tộc, dông thời DÓ được 8oi rọi bởi Anh sáng tư tưởng mới: gỉảỉ phtíng ÌAa tộc theo con đường của chủ nghla Mác-Lè nin.

Nội dung đậm đà nhất của thơ ca cách mạng vổ sản là hỉện thực và lọc quan. Điểm

60

l ạ i t h ơ c a c á c h m ọ n g t a t h ấ y n đ 1'A1 th ự c v à t r o n ; . : .:;ì ,g C ả m h , t ỉ n h r r i t t h ự c , y ê u d u ơ h g ,

Dhớ nhung, buồn khổ, câm giận díHi rát thư Và tỉnh cảm trong thơ mới lành manh và trong Báng làm sao ! Nđ vô cùng cao đẹp mà vẫn gần gùi, chiân thực. Độc biệt tha ca cách m ạ n g t b ể h iệ n m ộ t n i ồ m t i n c ộ n g s ả n B on 8 ấ t : t in vA o ]ỹ tư in g , đ ư ò n g đ i , v à o lự c lư ợ n g

Ịuàn chúng, vào phong trào cách mọng tất tháng. Diều đo cử.ng rát thực vi chinh niẽm tin ỉy giúp các chiến si vượt qua mọi gian khổ hy sinh mà hướng tới tương lai, tin tưởng manh lỉệt vào tương lai.

Trong hoàn cảnh khố khán cùa cách mạng, trước sự khủng bổ điên cuồng dả man ĩủa gí ộc mới thấy rô trong con người, trong vân hục oó niềm tin rty là vồ cùng quý giá.

Trước cách mọng thống Tám ở Viột Nam C(5 nhiẽu khuynh hướng vốn học cùng 80ng long tồn tại. Mỗi khuynh hướng cố dáng vổ riẽng của mình Nhưng vốn học cách mạng vô lản cd một vị trí đậc biệt. Xét về một nào đấy nó được coi nh ư dòng vốn học chù lưu.

Tuy số ỉượng của nổ chưa nhiều (củng không ít), tuy nó ra đời trong hoàn cảnh bí lìật nghĩa là thiếu phương tiện truyền bá, phổ biến nhưng do tính chrtt và nội dung thơ ca nà nd có một vai trò và tác dụn? vô cùng ỉớn lao. Trước hết nó đáp ứng khát vọng cao cả :ủa quần chủng, của dân tộc là cứu dân cứu nước. Nõ tuân ,ht*u đà tiốn hoá cùa dồn tộc

'à nhôn loạỉ. Cùng với những bài hát cách mạng, thơ oa vỏ sản cố tác dụng động viên hàng

\gàn, hàng vạn quốn chúng đi theo rách mạng, chiến dâu hy sinh để giối phdngđủt nước, lưa cách mạng đến tháng lợi. Trên con dường gai gốc gian khố fly, nhat là trong cảnh bị liùng bó tù đày, nổ là nguồn động viên rát hiệu quA Nd giẻũ toà được tinh thìtn, xua đi ih ữn g bi luỵ yếu đuôi đ ế phấn đấu Vi\ vươn tới.

Vồ đặc biệt nố tổ rô khí phách hiSn ngang cách mọng trước kẻ thù tản bạo và làm Ống nifem tin vồo lý tưởng cao (lọp

Tổt nhiên đAy dó cũng còn hiộn tượng "quá líil". co phfc,n "ly tưởng hoá", "duy ý chi"

hiến ngùy nay ta khđ cảm thông Nhưng trong lioAn cánh va kiiồng khí báy giờ nó vỗn

ất thực.

Về m ặt nghệ thuật, nếu 60 vói thơ ca chuyện nghiệp .'à cổng khai thì nó cùng có

hững hạn chế vl hoàn cảnh và diòu kiộn sáng tác, vl nó là sán phẩm của đông đảo chiến ; cách mạng và quằn chúng. Nhưng vẫn có những tác già, những tác phẩm đạt trinh độ ít cao về mật nghệ thuật.

Thớ ca cách m ạng là một di sản vồ giá vi nó phản ánh cá một phong trào cách mạng

i a m ộ t dủn tộc, nd bộc lộ tư tư ở n g tinh c ả m vô cũng cao đẹp của n h ử n g chiến sĩ C(5 c ồ n g

lở đường giải phdng dân tộc.

Vì vậy, vàn dê đật ra là không chỉ nghiôn cứu, danh giá, phẩm binh mà việc cáp bách

•Ến hết, trư ớc hết là phải đẩy m ạnh cồng tác SƯU tìlm.

Những năm qua, ở trung ưưnf và một số địa phương tuy đa cò tiến hành công tác

íu tàm, chỉnh lý nhưng nếu chỉ dừng lại ờ dó thỉ thật chưa đủ.

Khác với các dòng vỏn học công khai trước cách mạng thống Tám, thơ ca vô sản ra

61

đời "bất hợp phốp" nên hầu hết không được in, ấn, xuất bản mà chi phổ bién 'Hri miệng"nhộp tôm* cho nỗn càng dễ "tam sao thất bản" vồ moi một đi nhiều.

Hầu hốt những sáng tác ra đời đủ trẽn nửa thế kỷ. Những người thuộc lòng nố Ị nhiều đă qua đời. Nhưng khổng cd con đường nào khác là đấy mạnh công tác sưu I chỉnh lý. Phải SƯU tầm khẩn trương, quy mồ và có kố hoạch.

Cách đây hơn 10 nảra, một nhám cán bộ giảng dạy Đại học tổng hợp mà nòng o cán bộ Khoa tiếng Việt đã tiến hồnh sưu tầm thơ ca cách mạng vỗ sản. Và kết quả thật ngờ : hàng trâm bài thơ mới được phát hiện. Cđ tác gỉả "tổng tập" chi gỉới thiệu mội thơ và cho đố là "duy nhổt" thì chúng tôi ghi thêm được 30 bài nữa,

"Biệt xứ tù ngâm" của Bùi Hữu Diôn là bài thơ rất quen thuộc đa ỉn ở nhỉèu 8 nhưng có vị còn cung cáp cho chúng tôi thẽm 30 câu nữa.

Trong công tác sưu tàm , chúng tôi được 8ự giúp đỡ nhiệt thành và quý báu của vị cách mạng lão thành.

Ctí nhiều chuyện cảm động : các cụ khững chỉ thuộc thơ mỉnh mà còn thuộc ni thơ của bạn bè, đồng chi và nhớ rỗ cả hoàn cảnh ra đfti của từng bài thơ. Cđ nhiều V Binh hoậc qua đời đă lâu nhưng ván được bạn bè, đòng chí, chốu con ghi nhớ thơ ca và C' cấp cho chúng tôi như một di phẩm thiêng liêng, quí giá.

Chúng tôi đẽ cẠp tới ván đô này với lòng mong mỏi : Hây trân trọng một dỉ sàr. cùng quí giá cũa cha anh đẻ’ lại và đẩy mạnh công tác SƯU tàm, đánh giố để giáo dục nhi thế hộ kế tiếp và tránh một 8ự mai một đáng tiếc mà không gỉ cò thể bù đáp được.

62