Multiple injury · 2015-05-21 ·...
Transcript of Multiple injury · 2015-05-21 ·...
การบาดเจบหลายระบบ Multiple injury
หนงฤทย โพธศร
รศ. วจตรา กสมภ
อบตการณของ Accident
• Death rate/ year
• USA = 2,086,00 (O’Carrol, 2000) • Uropean = 40,000 (http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2174448/, 2010)
• ประเทศไทย สถตการตายจากอบตเหตอนดบ 3 ของโลก สถตการตายจากอบตเหต อนดบ 1 ของอาเซยน
(www.dailynews.co.th/Content/Article/28366//2556)
สาเหตการตายของประชากรในประเทศไทย
• ป พ.ศ. 2551-2555 กลมสาเหต 2551
(2008)
2552 (2009)
2553 (2010)
2554 (2011)
2555
(2012)
มะเรง 87.6 88.3 91.2 95.2 98.5
อบตเหตและ
การเปนพษ
55.1 55.6 51.6 52.8 51.6
โรคหวใจ 29.8 28.9 28.9 31.4 32.9
ทมา: สานกนโยบายและยทธศาสตร สานกงานกระทรวงสาธารณสข กระทรวงสาธารณสข, 2556
สถตอบตเหตทางจราจรชวงปใหม • ป บาดเจบ เสยชวต • 2551 4,943 449
• 2552 4,107 401
• 2553 3,827 367
• 2554 3,750 358
• 2555 3,375 336
• 2556 3,174 366
(Roadsaftythailand.com,2012)
ชวงสงกรานต ป 2556
ทมา : http:www.roadsafetythailand.com
Dead 321 Injury = 3,040
17
สถตเหตการณไมสงบทางภาคใต ป 2548-2557
• เหตรนแรง = 8,540 ครง
บาดเจบ = 14,985 คน
ตาย
=1,948คน
• ทหาร ตารวจ • ผนาศาสนา • ประชาชน • และผกอเหต
(คมชดลก ฉบบ6 มค., 2557)
Trauma Assessment
Primary Ass.
Secondary Ass.
25
Primary
A : Airway
C : Circulation
B : Breathing
26
Airway & Cervical Spine
เปดทางเดนหายใจใหโลงอยางรวดเรวโดย:- - Head tilt-chin lift maneuver - ในรายท Fx C- Spine Stabilized head-neck โดยJaw thrust maneuver, Hard collar/ Philadelphia collar ในขณะเคลอนยายผปวย
27
Stabilized head & neck 23
ประเมนหายใจและชวยเหลอโดยเรวโดย:- 1. เอยงหนาและแกมใกลกบจมกผปวย ตามอง
Chest movement, Resp Rate, Rythm 2. ตรวจสอบการบาดเจบทรวงอก 3. ถาหายใจขดชวยหายใจ Bag valve mask technique, Intubation & Ventilator
Breathing 28
Circulation
• คลาชพจรท Radial ,Brachial , Carotid artery
ถาไมมชพจรทา CPR • ตรวจ Capillary refill • ตรวจสอบบาดแผล
• คลาผวหนง ปลายมอ ปลายเทา Trauma Score
29
ประเมนระดบความรสกตว Glasgow coma scale (GCS) Pupils
Consciousness 30
Secondary Ass.
• ซกประวต • ตรวจรางกาย ศรษะ - เทา • Lab, X-Ray, CT, MRI
31
Multiple trauma; injury การบาดเจบตงแต 2 ระบบขนไป พบไดจากการไดรบ
อบตเหต ทาใหไดรบการบาดเจบพรอม ๆ กน
สมอง
กระดกสนหลงสวนคอ
กระดกซโครงหก มเลอด&ลมในชอง
เยอหมปอด&เลอดออกในชองเยอหมหวใจ
Multiple injuries
Chest Abdomen
Head,Facial,Neck
ปญหาทพบบอย
เลอดออก
SHOCK
ไมรสกตว
อมพาต
หายใจขด- หยดหายใจ
อวยวะของรางกาย
ทเกดการบาดเจบหลายระบบ
ดานหนา
สมอง ใบหนา
คอและหลอดเลอด
ปอดและหวใจ
ตบ กะบงลม
ลาไสเลก ลาไสใหญ
อวยวะสบพนธ
ทอปสสาวะ
Multiple injury
Maxillofacial injury
Chest injury
Abdominal injury
Maxillofacial injury
https://www.google.co.th/search?q=trauma&source
สาเหต Maxillofacial injury แรงกระทบกระแทก (Blunt injury)
แรงทะลทะลวง (Penetrating injury)
มกมสาเหตมาจากอบตเหตการจราจร อบตเหตภายในบาน
อบตเหตจากการกฬา
อบตเหตจากการทางาน ถกทารายรางกายโดยมนษยหรอ
สตว จากการตอสแยงชง เปนตน
กลไกการบาดเจบใบหนา การบาดเจบจากสาเหตการจราจร :
อาการและอาการแสดง จมก บวม มเลอดกาเดาออก สนจมกเบยวยบหรอนนโกง
ออกดานใดดานหนง กระดกขากรรไกร รปหนาผดปกต คางอาจยบโย บดเบยว
หบปากหรอปากไมขน ปวดเวลาขยบ ปาก ฟนไมไดระดบ
เสมอกนมเลอดออกจากเหงอก
Multiple injury
Maxillofacial injury
Chest injury Abdominal injury
การพยาบาลผปวยบาดเจบททรวงอก
(Chest Injury)
การบาดเจบทรวงอก เปนสาเหตสาคญ ทพพลภาพและการตาย
สถตการตายจากอบตเหต พ.ศ. 2556 พบวามผบาดเจบ
ท งหมด 241,104 ราย สาเหตการเสยชวต 50% เกดจากบาดเจบทรวงอก ตองรกษาในโรงพยาบาล 33% รอยละ 80 เปนการบาดเจบจากการจากวตถไมมคม
(Blunt trauma)
ทมา http://www.roadsafetythailand.com
1. อวยวะภายในทรวงอก
ทมา : Marieb, 1998
44
3. ปอด เยอ หมปอด หลอดเลอดดา และหลอดเลอดแดง
(ภาพตดขวาง)
ทมา: Gould, 2002
46
Chest trauma, Chest injury thoracic injuries
บาดเจบทรวงอก (Chest trauma หรอ Chest injury หรอ thoracic injuries ) หมายถง ภาวะทผนงทรวงอกและอวยวะทอยภายในทรวงอกไดรบบาดเจบจากแรงภายนอก ทมากระทาตอทรวงอก
ชนดและกลไกของการบาดเจบทรวงอก การบาดเจบจากแรงกระแทก (non penetrating
or blunt chest injury)
เกดจากการถกกระแทกโดยตรง
การหยดความเรวโดยกะทนหน การถกบบรดและการเพม Intra-abdominal pressure พบบอยจากอบตเหตจากรถยนต ตกจากทสง
บาดแผลทะล (Penetrating injury) สาเหตเกดจากของมคม เชน มด กระสนปน สะเกดระเบด ฯลฯ
ชนดของการบาดเจบทรวงอก
• อวยวะสาคญทบาดเจบ
ปอด
หวใจ & หลอดเลอด กะบงลม
52
การบาดเจบทปอด:- 1. Hemopneumothorax 2. Tension pneumothorax 3. Open pneumothorax 4. Pulmonary contusion 5. Flail chest
53
บาดเจบทหวใจ :- Cardiac tamponade
บาดเจบทกะบงลม :- Rupture diaphragm
54
พยาธสรรภาพ Hemopneumothorax
Blunt/ Penatrating trauma
ถงลม และหลอดเลอดฉกขาด Massive hemothorax
หายใจลาบาก การแลกเปลยนกาซลดลง หายใจไมมประสทธภาพ
HYPOXIA SHOCK
55
ภาวะทมลมอดดนในชองเยอหมปอด ( Tension pneumothorax )
เกดจากมแผลฉกขาดทผนงอกทะล เขาสชองเยอหมปอดโดยบาดแผล มลกษณะเฉยงแฉลบหรอขอบแผล รงรง ปากแผลทาหนาทคลายลน หรอประตทเปน one way valve
Tension Pneumothorax
Penetrating trauma
ลมจากภายนอกเขาในชอง
ปอด เวลาหายใจเขา แตออกไมได ลมอดแนน Mediastinum
Neck vein engorge SEVERE HYPOXIA
shift
57
Tension Pneumothorax การประเมนอาการ/อาการแสดง อาการแสดงทพบคอ • หลอดลมเอยงไปอกดานหนง • ฟงเสยงปอดไดเบาลง และเคาะโปรง อาการอนทอาจพบไดคอ หลอดเลอดดาทคอโปง คลาไดเสยงกรอบแกรบ ผปวยจะหายใจเรว หวใจเตนเรว
อยางมากความดนตาและชอกได ***การหายใจแยลง หรอชวยหายใจดวยการบบ AMBU ไดลาบากขน
การพยาบาลฉกเฉนภาวะทมลมอดดนในชองเยอหมปอด
• ปดแผลทนทแบบปดสนท แทงเขมผานเขา ใชเขมเบอร18-20 เจาะทชองซโครงท 2-3 ดานหนาทรวงอกเพอใหกลบเปน simple pneumothorax. • Definitive treatment โดยใส chest tube • รบนาสงโรงพยาบาล
Open pneumothorax
ภาวะลมคงในชองเยอหม ปอดชนดทมบาดแผลเปน แบบ sucking chest wound ทา
ใหชองเยอหมปอดเปด
ตดตอโดยตรงกบอากาศ
ภายนอก
Open pneumothorax sucking chest wound
หายใจออก
อากาศทคงอยในชองเยอหมปอด
จะถกดนออกเพยงเลกนอย
อากาศจะคงคางเพมมากขนเรอยๆ
จะกดปอดดานทมพยาธสภาพใหแฟบลง
หายใจเขา
อากาศจากภายนอกจะไหล
ผานเขาสชองเยอหมปอด
อากาศจะอดอยใน ชองเยอหมปอด
Open pneumothorax sucking chest wound
การพยาบาลฉกเฉน Open pneumothorax
1. ปดแผลนนใหสนทดวยวาสลนกอช และปลาสเตอร ผายด หรออาจปดแผลดวยวธ Three side dressing คอปดแผลเพยง 3 ดาน เปดไว 1 ดาน
เพอใหชวงหายใจเขา ลมผานเขาทางรแผลไมไดแตชวง
หายใจออก ลมทคางอยสามารถระบายออกมาไดบาง
ความแตกตางระหวาง Open กบ Tension pneumothorax
Open pneumothorax
Sucking wound
ลมเขาได และออกได
ไมม mediastenal shift
รกษาโดยใช three site
dressing
Tension pneumothorax
One way valve ลมเขาได แตออกไมได
ม mediastenal shift
รกษาโดยใช closed
site dressing
Mild ≤ 350 ml.
Moderate > 350 -1500 ml.
Massive ≥ 1500 ml.
ภาวะตกเลอดมากในชองเยอหมปอด Massive Haemothorax
ภาวะทมเลอดออกในชอง
เยอหมปอดตงแต1,500 ซซ.
ขนไป
• สาเหตอาจมาจากถกยง ถกแทง บรเวณอกหรอหลง
หรอถกกระแทกบรเวณ
ทรวงอก
Massive hemothorax Signs and Symptoms
• เจบหนาอก หายใจตน
• หายใจลาบาก
• เขยว ซดเยน
• ซด สบสน • หลอดลมเคลอน
• หลอดลมเคลอน
• Breath sound ลดลง
• ขางทเปน เคาะทบ
• หลอดเลอดดาทคอแฟบ
• เสยงหายใจเบาลง
• BP drop
การพยาบาลฉกเฉนของภาวะทมเลอดในชองเยอหมปอด
Mild haemothorax • การสงเกตและตดตามสญญาณชพและการหายใจ
• ตดตามผลเอกซเรยทรวงอกเพราะเลอดอาจหยดออก
เพยงแคนน
Moderate haemothorax • มกตองไดรบการรกษาโดยการใส ICD ดวย
Massive haemothorax
• อาจมภาวะชอก
• การเฝาระวงสญญาณชพอยางใกลชด
• การดแลชนดและอตราสารนา
• ระบายเลอดออกโดยการใส ICD • บางรายอาจจาเปนตองทาผาตดดวน เขาไปในชองอก
(thoracotomy) เพอเขาไปแกไขจดทเปนสาเหตของเลอดออกในปอด
การรกษา
• การผาตดและ/หรอ ใสทอระบายทรวงอก
(Intercostal chest drainage)
ภาวะอกรวน (Flail chest)
การหกของกระดกซโครงท อยตดตอกนอยางนอย 3 ซ ขนไปและแตละซหกมากกวา หนงตาแหนง ซท หกบอยคอ ซท 3-4 ถงซท 7-8 หรอ sternumอาจหกไดท ง ดานหนา/ขาง/หลง
Flail chest
Multiple fracture ribs&>1 site
Flail segment Paradoxical respiration
Severe hypoxia
Blunt trauma
61
Flail chest
ทมา: Black & Matassarin-Jacobs, 2010
62
ภาวะหวใจถกบบรด (Cardiac tamponade)
เปนภาวะทคกคามตอชวตสงมาก
และตองการการรกษาทรบดวน
เกดจากมเลอดออกอยในถงเยอ
หมหวใจ
สาเหต
- บาดเจบทเยอหมหวใจ
- บาดเจบทหวใจเอง
- บาดเจบบรเวณดานหนาของ
ทรวงอกจากการถกยง ถกแทง
หรอถกกระแทก
Cardiac tamponade Blunt/ Penetrating trauma
Cardiac trauma Bleeding
In to Pericardial cavity CO
Shock
Sever Hypoxia
63
Rupture diaphragm Blunt/ Penetrating trauma Rupture Diaphragm
Dyspnea Refered pain Tachypnea & Tachycardia
Fluid in to Thoracic Cavity Mediastinum shift
Venous return CO Shock
64
Distended or bulging veins
อาการทบงชเฉพาะของภาวะ cardiac tamponade
• Severe drop in blood pressure; • Decreased heart sounds; • Distended or bulging veins ;
Beck’s triad=…………..ใสค
ความหมาย เกดจากการเพมความดนในหลอดเลอดดา
ASSESSMENT
การตรวจรางกาย เชน การฟงเสยงหายใจ เสยงหวใจ
การตรวจทางหองปฏบตการ;
• Hb และ Hct ลดลง ในรายทมการเสยเลอด
• PaO2 ลดลง และ PaCO2 เพมขน ในรายทมการทาลายของเนอ
ปอด
• CPK-MB / cardiac troponin T สงขน ในรายทมภาวะ cardiac
contusion
การประเมนจากภาพถายรงส; CXR, CT Scan, MRI Scan,
angiography, Transesophageal echocardiography (TEE)
ขอวนจฉยการพยาบาล
1. หายใจไมมประสทธภาพ
(Ineffective breathing) เนองจาก การหายใจถกกด/
การอดกนทางเดนหายใจ/ การบาดเจบทรวงอก
70
ขอมลสนบสนน กระสบกระสาย หายใจขด หายใจ<11 ครง หรอ > 24 ครง/ นาท Paradoxical respiration
No chest movement
Decrease breath sound
SpO2 < 95 % , Cyanosis
ขอมลสนบสนน 71
วตถประสงค:- หายใจมประสทธภาพ
เกณฑการประเมนผล ไมกระสบกระสาย พกได หายใจปกต ทงความลก และอตรา 12- 24 ครง/ นาท Chest movement ปกต
Breath sound ปกต
SpO2 > 95 %, ไมม Cyanosis
72
การพยาบาล 1. ประเมนสภาพผปวย ถาหยดหายใจ CPR 2. ใหการพยาบาลขนตน/ ระยะฉกเฉน ตามชนดของการบาดเจบ เชน Tension pneumothorax ชวยแพทยในการระบายลมท
อดแนนโดยแทง Insyte เบอร 16-18 ตอทอระบายลงใตนา 3. Suction จดทานอน Semi fowler’s O2 therapy :- Face
mask , cannular
4. ถา Cyanosis รายงานแพทย 5. เจาะ ABGs ตามแผนการรกษาและตดตามผล 6. Bed rest และใหยาลดไขตามแผนการรกษา เชดตวเพอลดไข
73
ขอวนจฉยการพยาบาล
2. การแลกเปลยนกาซไมเพยงพอ
(Impaired gas exchange) เนองจาก ทรวงอกไดรบการบาดเจบ/
มเลอดออก/ มลมออก
74
ขอนบสนน
กระสบกระสาย ซม สบสน หายใจขด หอบเหนอย Hypoventilation
ABGs:- PaO2< 80 หรอ > 100,
PaCO2<35 หรอ >45
SpO2 < 95 %, VT < 4 ml/ kg, Cyanosis
ขอมลสนบสนน 75
วตถประสงค:- การแลกเปลยนกาซเพยงพอ
เกณฑการประเมนผล รสกตวด หายใจปกต
ไมกระสบกระสาย นอนหลบได
ABGs:- PaO2 = 80 - 100,
PaCO2 = 35 - 45
SpO2 > 95 %
76
การพยาบาล 1. ประเมนภาวะพรองของ O2 :- ABGs , SpO2
2. ประเมนระดบความรสกตว
3. ใหการพยาบาลตามปญหาท 1 ขอ2-6
4. Suction O2 100% กอนและหลง Suction ทกครง 5. O2 Mask / E-T tube, Ventilator 6. Fowler’s position ไมใหนอนทบปอดขางทมพยาธสภาพ 7. ตด EKG Monitor
77
• ตรวจดการทางานของระบบ ไมมรอยรว • คอยสงเกต subcutaneous emphysema
• CXR หลงใส ICD ทกครง • ถาผปวยปวดมากควรใหยาระงบปวด • ระวงสายยางพบงอ สาย ICD ตน • ความยาวของสาย ICD ไมควรยาวเกนไปจนทาใหมสารเหลวคางอยทาใหเหมอน
สายตน และไมควรสนเกนจนผปวยขยบตวลาบาก • ถาสายยางหลดใหรบอดรทหนาอกไวโดยเรวดวยผาสะอาด ถาหาอะไรไมไดกใหใช
มออดไวกอน
การดแลผปวยในการใส ICD
การรกษาพยาบาลระยะฉกเฉน ตามชนดของการบาดเจบ
Tension pneumothorax = เขมเจาะปอด / Insyte
# 12-16 ตอทอระบายลงใตนา
Flail chest = Stabilized chest wall
Pneumothorax/ Pneumohemothorax = ICD
Open sucking wound = Seal แผล & ICD
Pulmonary contusion = Intubation & Ventilator,IV fluid
Massive haemothorax = IV fluid, Blood Tx , OR
80
ขอวนจฉยการพยาบาล
3. การกาซาบของเนอเยอไมเพยงพอ (Impaired tissue perfusion)
เนองจากเสยเลอดจากการบาดเจบทรวงอก
81
ขอมลสนบสนน
ซม สบสนระดบความรสกตวลดลง ตวเยน เหงออก BP < 90/ 60 mmHg มบาดแผล / มเลอดออก ชพจรสวนปลายเตนเบา Capillary refill > 2 วนาท
ปรมาณนาเขา -ออก ไมสมดล
ขอมลสนบสนน 82
วตถประสงค:- การกาซาบของเนอเยอเพยงพอ
เกณฑการประเมนผล ไมสบสน ระดบความรสกตวปกต ตวอน BP อยในระดบปกต บาดแผลไมมเลอดออก ชพจรสวนปลายเตนแรง Capillary refill ไมเกน 2 วนาท นาเขา -ออก สมดล
83
การพยาบาล
1.ถามวตถทมแทงหามดงออก เคลอนยายอยางระวง 2.Vital Signs & Neurological Signs ทก 1/2 -1 ช.ม CVP, Hct, I & O 3.Stop Bleeding ถามบาดแผลภายนอก 4. Fluid Resus, Blood trans(แทงเขมเบอร 14-16)
5. Keep warm 6. เตรยมใส ICD/ เตรยมผาตดฉกเฉน
84
ขอวนจฉยการพยาบาล
4. เสยงตอการขาดสารนาและอเลคโตรไลท
(Fluid & electrolyte imbalance) เนองจาก การเสยเลอดจากการบาดเจบทรวงอก
86
ขอมลสนบสนน
ตวเยน เหงอออก กระสบกระสาย ซม สบสน ระดบความรสกตวลดลง
ความดนโลหตตากวา 90/ 60 มม.ปรอท ชพจรเบาเรวมากกวา 120 ครงตอนาท คลาชพจรสวนปลายเตนเบา Capillary refill เกน 2 วนาท
87
วตถประสงค:- มความสมดลของสารนาและอเลคโตรไลท และแกไข
ภาวะเลอดพรอง
เกณฑการประเมนผล ตวอน ไมกระสบกระสาย ระดบความรสกตวดขน
ความดนโลหตปกต ชพจรเตนแรง ปกต ชพจรสวนปลายเตนแรง Capillary refill ไมเกน 2 วนาท ปสสาวะออกไมนอยกวา 0.5 ซซ/ก.ก/ ช.ม คา Hb, Hct ปกต
88
การพยาบาล
1.เปดเสนโดยแทงเขมเบอร 14 หรอ 16 , Cut down
2. Record V/S q 1 hr, I&O, SpO2 3. เตรยมทา Thoracotomy / ICD อยางเรงดวน 4. เจาะ CBC, Hb, Hct
5. แกไขปญหาฉกเฉนของการบาดเจบแตละชนด
89
ขอวนจฉยการพยาบาล
5 . ปวดแผล (Pain) เนองจาก
การบาดเจบทรวงอก/
การไดรบผาตด/ ใสทอระบายทรวงอก
90
ขอมลสนบสนน สหนา ทาทางเครยด ไมสขสบาย บนปวด ประเมนจาก Pain scale > 4 (0-10) หายใจเบา ทรวงอกเคลอนไหวนอย เคลอนไหวดวยตนเองไดนอย
รวมทากจกรรมไมได
ขอมลสนบสนน 91
วตถประสงค:-อาการปวดลดลง
เกณฑการประเมนผล สหนา ทาทางผอนคลาย บอกสขสบายขน ไมบนปวด ประเมนจาก Pain scale < 4 (0-10) หายใจแรง ทรวงอกเคลอนไหวมากขน เคลอนไหวดวยตนเองไดมากขน
รวมทากจกรรมไดมากขน
92
การพยาบาล 1. ประเมนความปวดโดยสงเกต &ใช Pain scale
2. Pharmacological therapy & สงเกตอาการขางเคยง 3. Non Phamacological therapy:- Relaxation,
Meditation, Biofeedback,TENS, Massage,
Acupressure, Imaginary, Music therapy
93
ขอวนจฉยการพยาบาล
6 . อาจเกดภาวะแทรกซอนจากการบาดเจบทรวงอก เชนปอดแฟบ ตดเชอ เนองจากการบาดเจบและการผาตด
94
X- Ray ปอดพบมฝาขาว มของเหลวคง/ปอดแฟบ มไข > 38 องศาเซลเซยส แผลมสงคดหลง WBC >10,000
ขอมลสนบสนน 95
วตถประสงค:- ปอดขยายเตมท ไมมการตดเชอ
เกณฑการประเมนผล ผล X- Ray ปอดปกต ปอดขยายตวเตมท สามารถสด Incentive spirometer ไดตามปกต ไมมไข แผลไมมสงคดหลง WBC อยในเกณฑปกต
96
การพยาบาล 1. ใหการพยาบาลเชนเดยวกบปญหาท 1 (ขอ1-5)
2. ในรายทถกแทง ใหยากนบาดทะยก ตามแผนการรกษา 3. ใหยาปฏชวนะตามแผนการรกษา
4. ประเมนการตดเชอของบาดแผล 5. Deep breathing exercise, สด Incentive spirometer
97
ขอวนจฉยการพยาบาล
7. เครยด วตกกงวล (Stress & Anxiety) เนองจากประสบอบตเหต/ การบาดเจบทรวงอก
98
ขอมลสนบสนน สหนา ทาทางเครยด เสยงสน มอสน กระตก นอนไมหลบ หายใจเรว ชพจรเตนเรว นอนไมหลบ กระสบกระสาย โมโหฉนเฉยวงาย แยกตนเอง ไมใหความรวมมอในการรกษา
ขอมลสนบสนน 99
วตถประสงค:- ความเครยด ความวตกกงวลลดลง
เกณฑการประเมนผล สหนาสดชน ทาทางผอนคลาย เสยงปกต มอไมสน ไมกระตก นอนหลบ พกผอนได รบรสงตางๆไดด รวมมอในการรกษา
100
การพยาบาล 1. ประเมนพฤตกรรมอยางสมาเสมอ
2. สรางสมพนธภาพ 3. ชวยใหรบรสถานท เวลา 4. สมผส พดคย
5. ลดสงกระตน สงเสรมใหพกผอน
6. ใหขอมลแกผปวยและญาต
101
ขอวนจฉยการพยาบาล
8. ครอบครว/ ญาต เครยด วตกกงวล (Stress & Anxiety) เนองจากประสบอบตเหต/ การบาดเจบ อยางกะทนหน
102
ขอมลสนบสนน สหนา ทาทางเครยด โมโหฉนเฉยวงาย แสดงพฤตกรรมกาวราว บนนอนไมหลบ รบประทานอาหารไมได กลววาผปวยจะถงแกกรรม
ขอมลสนบสนน
103
วตถประสงค:- ญาตมความเครยด ความวตกกงวลลดลง
เกณฑการประเมนผล สหนาสดชน ทาทางผอนคลาย เสยงปกต บอกวานอนหลบพกผอนได รบประทานอาหารได
104
1. อนญาตใหญาตเขาเยยมตามความตองการ
2. สรางสมพนธภาพ ใหญาตระบายความรสก 3. ใหกาลงใจ 4. ใหญาตมสวนรวมในการรกษา
6. ใหขอมลแกญาต
การพยาบาล 105
สรปการพยาบาลผปวยบาดเจบทรวงอก
การหายใจ การไหลเวยนโลหต ความปวด ตดเชอ &ภาวะแทรกซอน ไมสมดลของสารนา&
อเลคโทรไลท
ภาวะจตสงคม
การบาดเจบทรวงอก
มอบตการณสง บาดเจบตอ ปอด หวใจ หลอดเลอด
กระดกซโครงหก
การชวยเหลอท ER &IPD
ภาวะจตสงคม ของญาต
106
ABDOMINAL TRAUMA
การบาดเจบชองทอง
• ระบบทางเดนอาหาร เชน ตบ มาม กระเพาะอาหารและลาไส • ระบบทางเดนปสสาวะ เชน ไตและกระเพาะปสสาวะ
ตบ มาม กระเพาะอาหารและลาไส
ไตและกระเพาะปสสาวะ
พยาธสรรภาพ การบาดเจบ ตบ มาม กระเพาะอาหารและลาไส
Abdominal injury การฉกขาดของอวยวะ - ตบ มาม Infection Pain - กระเพาะอาหาร Massive bleeding - ไต - ระบบทางเดนปสสาวะ Hypovolemic shock Death
ASSESSMENT การบาดเจบชองทอง
1. จากประวต 1.1 รายละเอยดของการไดรบบาดเจบ ระยะเวลาทเกดเหต สถานท ความรนแรงอาการเปลยนแปลงของผปวย 1.2 ประวตอดตทมผลตอการเจบปวยในปจจบน โรคประจาตว ยาท
รบประจา ประวตการแพยา ประวตความผดปกตของการแขงตวของเลอด
2. การตรวจรางกาย การด รองรอยการบาดเจบ รอยฟกชา จาเลอด ภาวะทองอด (Abdominal
distention )
การฟง เสยงการเคลอนทของลาไส
(Bowel sound )
เสยงของหลอดเลอดโปงฟอง
( Bruit )
การเคาะ • หนาทองทวไป • หา ตบ มาม • ตรวจ Balance ‘s sign
2. การตรวจรางกาย (ตอ)
การคลา • Tender , Garding • Distention • Rebound tenderness • Subcutaneous
emphysema Mass PR Pelvic compression test
3. Signs and symptoms
• ผปวยมกนอนนง อาจยกขาตงขนแบบ fetal position • คลนไส อาเจยนเปนเลอด(hematemesis) • ปสสาวะเปนเลอด (hematuria) • อาจเหนแผลหรอรอยผานทะล • ปวดทอง ทองอดขน(Distended abdomen) • กลามเนอหนาทองแขงเกรง(Rigid abdominal
muscles) • หายใจเรวตน
3. Signs and symptoms (ตอ)
1. การลกษณะปวด 2. ความผดปกต
• Sharp and localized pain peritoneal irritation
• Lt shoulder pain Splenic injury
• Rt shoulder pain Liver injury
• Testicular pain Retroperitoneal –
structure injury
การตรวจพเศษ
• 1. Diagnostic peritoneal lavage (DLP) • 2. X –ray abdomen พบมลมในชองทอง (free air)
เนองจากมการฉกขาดของอวยวะภายในชองทอง • 3. CT scan หรอ MRI พบมการฉกขาดของอวยวะ • 4. IVP ในรายทบาดเจบทไตและกะเพาะปสสาวะ
ขอวนจฉยการพยาบาล
1. เสยงตอภาวะชอก
(Risk for hypovolemic shock) เนองจากเสยเลอดอยางรนแรงจากการฉกขาด
ของอวยวะภายในชองทอง
ขอมลสนบสนน
ซม สบสนระดบความรสกตวลดลง ตวเยน เหงออก BP < 90/ 60 mmHg มบาดแผล / มเลอดออก ชพจรสวนปลายเตนเบา Capillary refill > 2 วนาท
ปรมาณนาเขา -ออก ไมสมดล
ขอมลสนบสนน
วตถประสงค:- ไมเกดภาวะชอก
เกณฑการประเมนผล ไมสบสน ระดบความรสกตวปกต ตวอน Hemodynamic monitor คงท เชน MAP 70-100 มม ปรอท,
CVP 5 -12 มม ปรอท , BP อยในระดบปกต ชพจรสวนปลายเตนแรง Capillary refill ไมเกน 2 วนาท ปสสาวะออก ไมนอยกวา 5 ml/kg/hr นาเขา -ออก สมดล
การพยาบาล 1.ถามวตถทมแทงหามดงออก เคลอนยายอยางระวง 2.Vital Signs & Neurological Signs ทก 1/2 -1 ช.ม CVP, Hct, I & O 4. ให IV Fluid & Electrolyte อยางเพยงพอตามแผนการรกษา (แทงเขม
เบอร 14-16)
5. Blood transfusion
6. Keep warm
7. เตรยมผาตดฉกเฉน 8. ………..(รายละเอยดในการพยาบาลผปวย SHOCK)…………
ขอวนจฉยการพยาบาล
2. การแลกเปลยนกาซไมเพยงพอ
(Impaired gas exchange)
เนองจากภาวะการเสยเลอดและการนาออกซเจนไมมประสทธภาพ
ขอนบสนน
กระสบกระสาย ซม สบสน หายใจขด หอบเหนอย Hypoventilation
ABGs:- PaO2< 80 หรอ > 100,
PaCO2<35 หรอ >45
SpO2 < 95 %, VT < 4 ml/ kg, Cyanosis
ขอมลสนบสนน
วตถประสงค:- การแลกเปลยนกาซเพยงพอ
เกณฑการประเมนผล รสกตวด หายใจปกต
ไมกระสบกระสาย นอนหลบได
ABGs:- PaO2 = 80 - 100,
PaCO2 = 35 - 45
SpO2 > 95 %
การพยาบาล 1. ประเมนภาวะพรองของ O2 :- ABGs , SpO2
2. ประเมนระดบความรสกตว
3.ในรายทไมรสกตว Suction + O2 100% กอนและหลง Suction
ทกครง 4. O2 Mask / E-T tube, Ventilator 5. Fowler’s position
ขอวนจฉยการพยาบาล
3. ปวดแผล (Pain) เนองจาก
การบาดเจบชองทองและการทาหตถการ
ขอมลสนบสนน สหนา ทาทางเครยด ไมสขสบาย บนปวด ประเมนจาก Pain scale > 4 (0-10) หายใจเบา ทรวงอกเคลอนไหวนอย เคลอนไหวดวยตนเองไดนอย
รวมทากจกรรมไมได
ขอมลสนบสนน
วตถประสงค:-อาการปวดลดลง
เกณฑการประเมนผล สหนา ทาทางผอนคลาย บอกสขสบายขน ไมบนปวด ประเมนจาก Pain scale < 4 (0-10) หายใจแรง ทรวงอกเคลอนไหวมากขน เคลอนไหวดวยตนเองไดมากขน
รวมทากจกรรมไดมากขน
การพยาบาล 1. ประเมนความปวดโดยสงเกต &ใช Pain scale
2. Pharmacological therapy & สงเกตอาการขางเคยง 3. Non Phamacological therapy:- Relaxation,
Meditation, Biofeedback,TENS, Massage,
Acupressure, Imaginary, Music therapy
ขอวนจฉยการพยาบาล
7. เครยด วตกกงวล (Stress & Anxiety) เนองจากประสบอบตเหต/ การบาดเจบชองทอง
98
ขอมลสนบสนน
เชนเดยวกบความวตกกงวลในการพยาบาลผปวย
บาดเจบทรวงอก
ขอมลสนบสนน เกณฑผลลพธ
และการพยาบาล
99
ขอวนจฉยการพยาบาล
8. ครอบครว/ ญาต เครยด วตกกงวล (Stress & Anxiety) เนองจากประสบอบตเหต/ การบาดเจบ อยางกะทนหน
102
ขอมลสนบสนน
เชนเดยวกบเครยด วตกกงวล ของ ครอบครว/
ญาต ในการพยาบาลผปวยบาดเจบทรวงอก
ขอมลสนบสนน
103 ขอมลสนบสนน เกณฑผลลพธ
และการพยาบาล
สรปการพยาบาลผปวยบาดเจบชองทอง
Bleeding shock ความปวด ตดเชอ &ภาวะแทรกซอน ไมสมดลของสารนา&
อเลคโทรไลท
ระบบ urinary tract
= ไต กระเพาะปสสาวะ
กระเพาะอาหาร และ ระบบ GI ตบ มาม ตบออน
Anxiety & stress ของผปวย & ญาต
106
กรณศกษา
• ชายไทย อาย 25 ป ถกรถชน มบาดแผลบรเวณศรษะและลาตว
กระดกซโครงหก 4 ซ แตละซหก 2 ตาแหนง ไมรสกตว หายใจเขาหนาอกบรเวณ
ทหกยบลง และหายใจออก โปงออก Chest X- ray พบ hemopneumothorax
B.P =190/100, Pulse= 68, R= 16
O2 Sat.= 80 % E2V3M3 = 8
จงวเคราะหปญหา อภปรายปญหาและวางแผนใหการพยาบาล
ในระยะฉกเฉน&วกฤต
Thank you for your Attention