1

MÜHENDİSLİK EĞİTİMİNDE VAKA ÇALIŞMALARI

M. Tokyay, F. Gümrah, Y. Yaman

Mühendislik Fakültesi - ODTÜ

UM K 1. Ulusal Mühendislik Kongresi, 20-21 Mayıs 2004, Foça, İzmir

2

Yakınmalar

UM K 1. Ulusal Mühendislik Kongresi, 20-21 Mayıs 2004, Foça, İzmir

3

Ünlü Üniversite-Sanayi İşbirliği

UM K 1. Ulusal Mühendislik Kongresi, 20-21 Mayıs 2004, Foça, İzmir

4

Bilinen şeyler 1.

UM K 1. Ulusal Mühendislik Kongresi, 20-21 Mayıs 2004, Foça, İzmir

5

Bilinen şeyler 2.

UM K 1. Ulusal Mühendislik Kongresi, 20-21 Mayıs 2004, Foça, İzmir

6

Bilinen şeyler 3.

UM K 1. Ulusal Mühendislik Kongresi, 20-21 Mayıs 2004, Foça, İzmir

7

Bilinen şeyler 4.

UM K 1. Ulusal Mühendislik Kongresi, 20-21 Mayıs 2004, Foça, İzmir

8

Mühendislik Vakası

Mühendislik ilkelerini ve uygulamalarını öğrenmeyi ve öğretmeyi kolaylaştırmak amacıyla kullanılabilir.

Analiz Bilgiyi uygulama Mantık yürütme Sonuç çıkarma Tartışma ve ikna ortamı oluşturabilir.

UM K 1. Ulusal Mühendislik Kongresi, 20-21 Mayıs 2004, Foça, İzmir

9

Mühendislik Vakası

Gerçek olmalı Yeterli veri içermeli Her bölümünde tartışma noktası veya

problem bulunmalı

(olay yeri, kişiler, olay sırası, problemler, çelişkiler, başarılar-başarısızlıklar, eski-yeni yöntemler, teorik-ampirik sonuçlar, karmaşıklık, içiçelik)

UM K 1. Ulusal Mühendislik Kongresi, 20-21 Mayıs 2004, Foça, İzmir

10

Bir mühendis

Durum değerlendirmesi yapabilmeli, Kritik faktörleri tanımlayabilmeli, Eylem akışına karar verebilmeli, Eylemleri planlayabilmeli, Planını yürütebilmeli, Teknik olmayan sınırlamalara karşı

hareket kabiliyetine sahip olmalı

UM K 1. Ulusal Mühendislik Kongresi, 20-21 Mayıs 2004, Foça, İzmir

11

Mühendislik vakaları

Yeni öğrencileri mühendislikle tanıştırmak,

Tartışma, yazılı-sözlü iletişim becerilerini artırmak,

Teorinin uygulamaya dönüşümünü açıklamak,

Tasarım yapmak için derslerde kullanılabilir.

UM K 1. Ulusal Mühendislik Kongresi, 20-21 Mayıs 2004, Foça, İzmir

12

Vaka yok: × Vaka yeterli:

Vaka çok: ×

UM K 1. Ulusal Mühendislik Kongresi, 20-21 Mayıs 2004, Foça, İzmir

13

Örnek: Derivasyon Tunelinde Sorun

Derivasyon tuneli bir baraj inşaatında ilk yapılan yapılardan birisidir. Suyun akışını kontrol etmek amacıyla bir musluk gibi çalışırlar.

UM K 1. Ulusal Mühendislik Kongresi, 20-21 Mayıs 2004, Foça, İzmir

14

Hossein Al-Muvaffakıyyet Müh. Müt. Firmasında 21 yıldır çalışmaktadır.

Şu andaki görevi Hazar Denizi yakınındaki Masfed HES inşaat sorumluluğudur.

Şantiyenin bulunduğu bölgede yıl içinde 50-70 kez geceleri sıcaklık 0oC’nin altına düşmektedir. İlkbahar ve sonbahar aylarında kuvvetli rüzgarlar sözkonusudur.

Şantiye alanında, üç yıl önce yapılmış, iki derivasyon tuneli bulunmaktadır.

Tunellerin kapakları 100t bir vinçle yerine konulmuştur.

Tuneller 12m çapında ve 1 km uzunluğunda betonarmedir.

UM K 1. Ulusal Mühendislik Kongresi, 20-21 Mayıs 2004, Foça, İzmir

15

Betonun tasarım dayanımı: 25 MPa Çökme değeri : 7-10 cm. Çimento (Tip I): 305 kg/m3

Su: 186 kg/m3

Kum: 869 kg/m3

Çakıl: 1026 kg/m3

S/Ç : 0.61

UM K 1. Ulusal Mühendislik Kongresi, 20-21 Mayıs 2004, Foça, İzmir

16

Eylül ayı ortasında taşaron derivasyon tunellerinden birini kapatarak suyu diğerine vermek istemiştir.

Yapının yüzeyinde önemli miktarda kahverengi su sızıntıları gözlenmiştir.

Hossein derhal merkez ofisiyle görüşerek durumu anlatmış ve İnşaat Mühendisleri örgütünden uzman talep etmiştir.

UM K 1. Ulusal Mühendislik Kongresi, 20-21 Mayıs 2004, Foça, İzmir

17

Yapım alanına gelen üç kişilik uzman ekibi

Beton dayanımının öngörülenden %23 düşük olduğunu (19 MPa),

Çatlakların durumundan donma-çözülme etkisi, deniz suyu etkisi, donatı paslanması ve alkali-agrega reaksiyonu olasılığı bulunduğunu belirtmişler ve onarım için önerilerde bulunmuşlardır.

UM K 1. Ulusal Mühendislik Kongresi, 20-21 Mayıs 2004, Foça, İzmir

18

Betonarme yapılar, tasarımları ve yapımları doğru gerçekleştirilmişse, hizmet süreleri boyunca yeterli performansı gösterirler.

BU VAKADA NİÇİN OLMAMIŞ?

Kullanılan çimentonun alkali miktarına bakılmış mı?

Kullanılan agregaların reaktif olup olmadığı belirlenmiş mi?

Rüzgarlı bir ortam olduğuna göre, Hazar denizinin tuzlu suyunun zerrecikler halinde taşınımı göz önünde bulundurulmuş mu?

Donma-çözülme hesaba katılmış mı?

vb

UM K 1. Ulusal Mühendislik Kongresi, 20-21 Mayıs 2004, Foça, İzmir

19

Çözüm için ne önerirsiniz? Yık, yeniden yap? Kapla? Çatlakları tıka? vb

Kullanacağınız Malzemeler, Karışım hesabı, vb

GEREKÇELERİNİZ?

ÖDEV SUNUM TARTIŞMA

UM K 1. Ulusal Mühendislik Kongresi, 20-21 Mayıs 2004, Foça, İzmir

20

ÖNERİ ULUSAL MÜHENDİSLİK VAKA KÜTÜPHANESİ

OLUŞTURULMASI Endüstriden ve Meslek Örgütlerinden

katılım, Danışmanlık yapılan projeler MDK BÜNYESİNDE BİR ÇALIŞMA GRUBU Benzer bir çalışma Meslek etiği alanında

gerçekleştirilebilir. TÜBİTAK ve DPT’den DESTEK

UM K 1. Ulusal Mühendislik Kongresi, 20-21 Mayıs 2004, Foça, İzmir

21

SONUÇLARÖğrencilerimizin Meslekleriyle bağlarını daha erken

kurabilmeleri Gerçek hayatla daha az sorunlu bir şekilde

karşılaşabilmeleri Temel mühendislik ilkelerini daha kolay

öğrenebilmeleri, Problem tanımlama ve çözme yeteneklerinin

artması Deneyim kazanmaları İletişim becerilerinin artması için mühendislik

vakaları eğitimde kullanılmalıdır.

UM K 1. Ulusal Mühendislik Kongresi, 20-21 Mayıs 2004, Foça, İzmir

22

TEŞEKKÜRLER

UM K 1. Ulusal Mühendislik Kongresi, 20-21 Mayıs 2004, Foça, İzmir